Vũ trụ. Hệ quả chuyển động của Trái Đất

TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÂY BẮC KHOA SỬ - ĐỊA KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH Chương II:VŨ TRỤ.HỆ QUẢ CHUYỂN ĐỘNG CỦA TRÁI ĐẤT Mở đầu : Mọi sự vật đều có nguồn gốc ra đời như quyển sách đang ghi có nguồn gốc từ gỗ,thước kẻ làm từ nhựa…,Trái đất,Vũ trụ cũng vậy .Mà Trái Đất thì rộng lớn Vũ Trụ bao la có bao điều con thúc giúc con người muốn khám phá để tìm ra chân lí .Vậy để biết được nguồn gốc và những bí ẩn của nó chúng ta cùng khám phá qua bài học hôm nay. BÀI 5: VŨ TRỤ. HỆ MẶT TRỜI VÀ TRÁI ĐẤT. HỆ QUẢ CHUYỂN ĐỘNG XUNG QUANH TRỤC TRÁI ĐẤT I: Khái quát về vũ trụ,hệ Mặt Trời và Trái Đất. Hệ quả chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất. 1.Vũ trụ Quan sát hình 5.1kết hợp với nội dung trong sách giáo khoa mục I.1 các em hãy cho biết khái niệm : Vũ trụ là gì? Thiên văn là gì? Hình 5.1. Một số hình ảnh về vũ trụ 1.Vũ trụ 1.Vũ trụ - Vũ trụ là khoảng không gian vô tận chứa các thiên hà. Mỗi thiên hà là tập hợp của rất nhiều thiên thể (như các ngôi sao,hành tinh, vệ tinh, sao chổi,…) cùng với khí, bụi và bức xạ từ. - Thiên hà chứa Mặt Trời và các hành tinh của nó ( trong đó Trái Đất ) được gọi là Dải Ngân Hà. 2.Vũ Trụ Arixtot nhà triết học người Hi Lạp lại tin rằng được tạo thành từ 4 yếu tố ban đầu : đất, nước, lửa, không khí Từ rất sớm người Trung Quốc đưa ra quan điểm Vũ Trụ được hình thành từ 5 nguyên tố ban đầu : kim, mộc, thủy, hỏa, thổ Nhưng quan điểm đúng đắn nhất về sự hình thành Vũ Trụ đó là thuyết Bicbang về sự hình thành Vũ Trụ. 1.Vũ trụ. Nhiều năm sau vụ nổ Bicbang các hạt nhân hidro và heli chuyển động hỗn loạn trong không gian.Mật độ các hạt bụi này không đồng nhất dưới tác dụng của lực hấp dẫn chúng tập trung lại thành từng đám mây bụi. Mật độ bụi khí tăng chuyển từ động năng sang nhiệt năng. Quá trình này tiếp diễn hàng tỷ năm ,khi nhiệt độ đạt 1 triệu độ k phản ứng tổng hợp giữa các hạt nhân hidro thành các hạt nhân heli xảy ra. 2.Hệ Mặt Trời - Các em hãy quan sát hình 5.2, đoạn video kết hợp với kiến thức của bản thân trả lời những câu hỏi sau 1.Thủy tinh, 2. Kim tinh, 3. Trái đất, 4. Hỏa tinh, 5.Mộc tinh, 6. Thổ tinh, 7. Thiên vương tinh, 8. Hải vương tinh, 2.Hệ Mặt Trời Hệ Mặt Trời là tập hợp các thiên thể nằm trong Dải Ngân Hà. Hệ mặt trời gồm có mặt trời ở trung tâm cùng các thiên thể chuyển động xung quanh và các đám buị khí Hệ Mặt Trời gồm có 8 hành tinh: Thuỷ tinh,Kim tinh, Trái đất, Hỏa tinh, Mộc tinh, Thiên vương tinh, Thổ tinh và Hải vương tinh. 2.Hệ Mặt Trời Các hành tinh tromg Hệ Mặt Trời chuyển động theo quỹ đạo hình elip, theo chiều từ trái sang phải (ngược chiều kim đồng hồ). Hướng chuyển động từ đông sang tây Nguyên nhân chính lực hấp dẫn chính giữa Mặt Trời và các hành tinh trong Hệ Mặt Trời. Như vậy hệ Mặt Trời và các hành tinh trong hệ Mặt Trời được hình thành cách đây 4,6 tỷ năm từ một đám mây bụi khí rất lớn khoảng 103 đơn vị thiên văn. 3.Trái Đất trong hệ Mặt Trời Chúng ta đã được quan sát đoạn video ở trên kết hợp với đọc sách giáo khoa hãy : Trả lời câu hỏi -Trái Đất nằm ở vị trí thứ mấy trong hệ Mặt trời - Khoảng các trung bình từ Trái Đất đến Hệ Mặt Trời? Vị trí đó có ý nghĩa như thế nào? -Trái Đất có các dạng chuyển động nào? 3.Trái Đất trong hệ Mặt Trời -Trái Đất là hành tinh thứ 3 tính từ Mặt Trời Khoảng cách trung bình từ Trái Đất Mặt Trời là 149,6 triệu km. -Trái Đất có 2 dạng chuyển động chính : -  Chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất:  + Trái Đất tự quay quanh trục theo hướng từ tây sang đông. Trục này tạo nên một góc 66o33 phút so với mặt phẳng quỹ đạo.  + Trái Đất tự quay một vòng quanh trục là 24 giờ (một ngày đêm). Khi quay cực bắc và cực nam Trái Đất không thay đổi vị trí. Nhờ khoảng cách đến Mặt Trời phù hợp, kỹ thuật hợp lý kết hợp với các vận động của mình đã giúp Trái Đất nhận được lượng nhiệt, ánh sáng từ Mặt Trời phù hợp để sự sống phát sinh và phát triển. II HỆ QUẢ CHUYỂN ĐỘNG TỰ QUANH QUAY TRỤC CỦA TRÁI ĐẤT 1.Sự luân phiên ngày,đêm Thí nghiệm1 1. Sự luân phiên ngày đêm Quan sát mô hình thí nghiệm và đoạn video: Nếu cô dùng đặt ngọn nến như vậy chiếu sáng thì quả cầu có được chiếu sáng toàn bộ không ? - Qua đó các em hãy cho biết : Vì sao trên Trái Đất lại có hiện tượng ngày và đêm? -Ý nghĩa của hiện tượng ngày và đêm trên Trái Đất? 1.Sự luân phiên ngày và đêm Trái Đất hình cầu Sự tự quay quanh trục Sự luân phiên ngày và đêm Đem lại sự sống trên trái đất + => Chia lớp làm 2 nhóm Nhóm 1:(nghiên cứu hình 5.3) Thế nào là giờ địa phương? Giờ múi? giờ GMT? - Vì sao các múi giờ không thẳng hàng theo các đường kinh tuyến? - Đường đổi ngày quốc tế là gì Quy ước như thế nào? - Việt Nam nằm ở múi giờ nào? Nhóm 2:( nghiên cứu hình 5.4 cùng với sách giáo khoa) - Vì sao các vật thể chuyển động lại bị lệch hướng? - Sự lệch hướng đó diễn ra ntn? ( bán cầu bắc – bán cầu nam) - Nguyên nhân của hiện tượng này ? Hình 5.3: Các múi giờ trên Trái Đất VIDEO VỀ GiỜ TRÊN TRÁI ĐẤT 2. Giờ trên Trái Đất và đường di chuyển ngày. Giờ trên Trái Đất Giờ địa phương: Mỗi địa phương tại một thời điểm có một giờ riêng - Giờ múi là giờ thống nhất trong từng múi lấy theo giờ của kinh tuyến giữa của múi đó. Giờ GMT : là giờ của múi giờ số 0( lấy theo kinh tuyến gốc đi qua giứa múi giờ đó). 2. Giờ trên Trái Đất và đường di  chuyển ngày b) Đường chuyển ngày quốc tế - Đường chuyển ngày quốc tế là kinh tuyến 1800 - Nếu đi từ Tây sang Đông qua kinh tuyến 1800 thì lùi lại 1 ngày lịch . - Đi từ Đông sang Tây tăng thêm 1 ngày lịch. 3. Sự lệch hướng chuyển động  của các vật thể Do Trái Đất tự quay quanh Trục + Trái Đất hình cầu (chiều dài vĩ tuyến ngắn Dần từ xích đạo về 2 cực =>Vận tốc dài khác nhau =>lực làm lệch hướng chuyển động của các vật thể = lực côriôlit + Ở BCB vật thể lệch về bên phải hướng chuyểnđộng + Ở BCN ngược lại Hướng ban đầu Hướng sau khi chuyển động Hình 5.4 sự lệch hướng chuyển động của các vật thể Củng cố kiến thức Chọn phương án trả lời đúng nhất 1 :Trái Đất nằm ở vị trí thứ mấy tính Hệ Mặt Trời: A: 1 B: 3 C: 5 A B C 2: Nguyên nhân sinh ra hiện tượng ngày và đêm trên Trái Đất : A. Hình khối cầu của Trái Đất. B. Trái Đất tự quay quanh trục. C. Trái Đất chuyển động xung quanh Mặt Trời. D: Cả A và B Raát tieác baïn ñaõ sai 1 2 3 2 1 Hình 5.3: Các múi giờ trên Trái Đất Tổ 3(nhóm 2) Trương Văn Nguyên Bùi thị mai Lam Vương Thị Mai Trần thị Yến Nguyễn Thị Luyến Bùi Văn Nghĩa