Xây dựng chương trình quản lý chất thải nguy hại phòng thí nghiệm trong khuôn viên trường đại học tại tp.hcm – nghiên cứu điển hình tại trường đại học kỹ thuật công nghệ Tp. Hồ Chí Minh

1. Đặt vấn đề Trong những năm gần đây, tốc độ đô thị hóa, công nghiệp hóa tại thành phố Hồ Chí Minh gia tăng mạnh mẽ. Đặc biệt, cùng với sự kiện Việt Nam gia nhập tổ chức thương mại thế giới WTO vào ngày 21/10/2006 đã và đang làm cho xu thế phát triển của thành phố ngày càng gia tăng. Trước những thuận lợi và thành quả từ việc hội nhập nền kinh tế thế giới mang lại thì thành phố cũng đang phải đối mặt với nhiều áp lực đối với môi trường. Bên cạnh các khó khăn, tồn tại liên quan đến chất lượng môi trường nước, không khí, thì vấn đề chất thải rắn tại thành phố Hồ Chí Minh trong thời điểm hiện nay thật sự là một thách thức lớn . Trong đó, vấn nạn về chất thải nguy hại là mối đe dọa đối với môi trường và sức khỏe cộng đồng. Theo thống kê cuối năm 2006, dân số thành phố xấp xỉ 6.424.519 triệu người, tốc độ phát triển kinh tế tăng từ 9 – 11 % năm, đi đôi với sự phát triển kinh tế là sự phát triển của công nghiệp, cơ sở hạ tầng và giáo dục . Theo thống kê từ Sở Tài Nguyên và Môi Trường thành phố, Tp.HCM có 12 khu công nghiệp, 2 khu chế xuất, 1 khu công nghệ cao, khoảng 700 xí nghiệp công nghiệp có qui mô lớn, khoảng 12.000 cơ sở sản xuất vừa và nhỏ, tiểu thu công nghiệp . Theo ước tính sơ bộ, lượng chất thải rắn công nghiệp-nguy hại của thành phố khoảng 1.500 - 1.800 tấn/ngày. Hàng ngày, Tp.Hồ Chí Minh đang phải đối diện với việc giải quyết một khối lượng lớn chất thải công nghiệp – nguy hại, trong đó chất thải nguy hại là một phần gây tác hại lớn đến môi trường. Bên cạnh nguồn chất thải nguy hại công nghiệp đang được gấp rút kiểm soát thì một lượng chất thải nguy hại từ các nguồn khác trong đô thị vẫn chưa được quan tâm hay kiểm soát nhất là chất thải từ dân cư và một lượng chất thải từ các phòng thí nghiệm hiện nay chưa được quan tâm đến. Cùng với sự phát triển về kinh tế, xã hội, thì sự phát triển giáo dục cũng đang là một tiêu chí chung của thành phố. Bên cạnh các hoạt động giáo dục thì công tác nghiên cứu khoa học và giảng dạy tại các phòng thí nghiệm đã và đang sử dụng một lượng hóa chất và thải vào môi trường mà chưa có sự kiểm soát gây nên mối nguy hiểm đe dọa đến sức khỏe và môi trường. Nhìn về khía cạnh môi trường, những tác hại mà chất thải nguy hại gây ra đối với môi trường là một trong những điều đáng quan tâm trước tình hình môi trường thành phố hiện nay. Nhưng nếu xét về khía cạnh sức khỏe cộng đồng thì chất thải nguy hại thật sự là một điều thúc đẩy chúng ta quan tâm hơn. Trên toàn thành phố hiện nay có gần 400 phòng thí nghiệm thuộc các lĩnh vực khác nhau về vật lý, hóa học, sinh học , . Nếu chỉ xét đến các phòng thí nghiệm hóa học và sinh học thuộc các trường đại học trong thành phố hiện nay thì con số khoảng hơn 100 phòng thí nghiệm trên tổng số hơn 200 phòng thí nghiệm đó là chưa kể đến các phòng thí nghiệm thuộc các trung tâm nghiên cứu khoa học. Với nhu cầu giảng dạy và nghiên cứu học tập, hằng ngày, các phòng thí nghiệm sử dụng và thải ra một lượng hóa chất nếu không nói là nhiều thì cũng ảnh hưởng đến sức khỏe sinh viên và cán bộ giảng dạy nghiên cứu. Qua thực tế đó, việc xây dựng một chương trình quản lý chất thải nguy hại phòng thí nghiệm trong khuôn viên trường đại học là một việc rất cần thiết hiện nay. Chương trình không những góp phần giảm thiểu chất thải nguy hại phát sinh và thải vào môi trường hơn nữa sẽ góp phần hỗ trợ công tác quản lý chất thải nguy hại không những ngay tại khuôn viên trường đại học riêng và hỗ trợ công tác quản lý chung của thành phố hiện nay. 2. Tính cấp thiết của đề tài Hiện nay, tại các phòng thí nghiệm hóa học trong khuôn viên các trường đại học tại thành phố Hồ Chí Minh các nhân viên và sinh viên hằng ngày tiếp xúc và làm việc với hóa chất. Bên cạnh việc tiếp xúc đến các hóa chất thì những nhân viên và sinh viên trên còn phải đối diện với các mối nguy hại khác mà chưa được quan tâm đến, đặc biệt là chất thải nguy hại phòng thí nghiệm. Hầu hết trong các trường đại học hiện nay, các phòng thí nghiệm thải ra một lượng hóa chất độc hại, các tác nhân sinh học nguy hại tiềm tàng từ quá trình thực nghiệm và nghiên cứu trong các loại hình phòng thí nghiệm như sinh học, hóa học Có rất nhiều loại hóa chất được sử dụng trong các phòng thí nghiệm hiện nay và việc thải bỏ không an toàn là một vấn đề cần được quan tâm. Trong số hàng loạt các loại chất thải được thải ra thì hầu như chưa được phân loại và thu gom xử lý mà trực tiếp thải vào môi trường. Nếu chỉ xét đến vấn đề nước thải từ các phòng thí nghiệm hiện nay thì hầu như chưa được xử lý mà trực tiếp thải bỏ vào hệ thống cống. Ngoài ra lượng chất thải chứa trong nước thải thì một lượng đáng kể chất thải rắn nguy hại vẫn còn chưa được thu gom riêng mà được thu gom chung vào rác sinh hoạt trong khuôn viên trường. Tuy nhiên, theo thực tế cho thấy một số trường tuy có phân loại nhưng chất thải sau khi ra khỏi phòng thí nghiệm vẫn chưa được xử lý. Để giải quyết các bất cập trên cần thiết xây dựng nên chương trình quản lý chất thải nguy hại nói chung và vấn đề về an toàn cho sức khoẻ cộng đồng nói riêng trong việc xử lý và quản lý các chất độc hại tại các phòng thí nghiệm trong khuôn viên đại học và cũng nhằm mục tiêu chung của thành phố hiện nay là phát triển đi đôi với bảo vệ môi trường. 3. Mục tiêu nghiên cứu - Đánh giá hiện trạng phát sinh chất thải nguy hại phòng thí nghiệm. - Từ quá trình khảo sát, xây dựng nên chương trình quản lý chất thải nguy hại phòng thí nghiệm trong khuôn viên trường đại học hỗ trợ công tác quản lý chất thải nguy hại. 4. Nội dung nghiên cứu - Tìm hiểu về chất thải nguy hại và những tác hại mà chất thải nguy hại gây ra đối với sức khỏe cộng đồng và môi trường. - Tìm hiểu về hiện trạng phát sinh chất thải của thành phố Hồ Chí Minh. - Khảo sát hiện trạng phòng thí nghiệm tại một số trường đại học tại thành phố Hồ Chí Minh – trường Đại học Kỹ Thuật Công Nghệ Tp. Hồ Chí Minh. - Xây dựng chương trình quản lý chất thải nguy hại phòng thí nghiệm trong khuôn viên trường đại học. 5. Đối tượng nghiên cứu - Phòng thí nghiệm hóa học và sinh học trong khuôn viên trường đại học tại thành phố Hồ Chí Minh, Đại học Kỹ Thuật Công Nghệ Tp. Hồ Chí Minh. - Sinh viên và cán bộ quản lý phòng thí nghiệm trong khuôn viên trường đại học. 6. Phương pháp luận nghiên cứu 6.1. Phương pháp luận Để có thể xây dựng nên chương trình quản lý chất thải nguy hại phát sinh trong khuôn viên trường đại học tại thành phố Hồ Chí Minh – trường Đại học Kỹ Thuật Công Nghệ Tp. Hồ Chí Minh thì điều cần thiết là phải nắm bắt và hiểu rõ tình hình hoạt động của phòng thí nghiệm, quá trình phát sinh và thải bỏ chất thải để xác định các nguồn phát sinh và loại chất thải hình thành trong suốt quá trình thực nghiệm và nghiên cứu trong các phòng thí nghiệm. Để thực hiện đề tài, cần áp dụng phương pháp phân tích và đánh giá các vấn đề liên quan, trên cơ sở phân tích các vấn đề đưa ra hướng thực hiện chương trình nhằm có thể áp dụng trong khuôn viên trường đại học. 6.2. Phương pháp cụ thể - Tìm hiểu về chất thải nguy hại – chất thải nguy hại phòng thí nghiệm qua các tài liệu, các sách đã được xuất bản cũng như tham khảo các tài liệu về phòng thí nghiệm nước ngoài thông qua internet. - Tham khảo các tài liệu về phòng thí nghiệm liên quan đến các phòng thí nghiệm nói chung và phòng thí nghiệm trong khuôn viên trường Kỹ Thuật Công Nghệ nói riêng. - Khảo sát và thu thập kiến thức thực tế tại phòng thí nghiệm tại một số trường đại học tại thành phố Hồ Chí Minh, phòng thí nghiệm trường đại học Kỹ Thuật Công Nghệ. - Tham vấn ý kiến của một số cán bộ quản lý phòng thí nghiệm. - Chọn lọc hướng xây dựng chương trình thông qua quá trình khảo sát. 6.3. Sơ đồ nghiên cứu 7. Giới hạn của đề tài Do thời gian thực hiện đề tài hạn chế trong một khoảng thời gian ngắn nên việc đánh giá còn gặp nhiều sơ suất và thiếu sót, chỉ khảo sát tại một số phòng thí nghiệm hóa học trong khuôn viên một số trường đại học điển hình. Chương trình được đưa ra trên cơ sở lý thuyết mà chưa thể áp dụng thực tế nên chưa thể đánh giá được tính hiệu quả của đề tài. 8. Ý nghĩa của đề tài : Chất thải nguy hại nói chung là chất thải mang các đặc tính nguy hại ảnh hưởng đến sức khỏe và môi trường, trong đó chất thải nguy hại phòng thí nghiệm mang các đặc điểm nguy hại mà có thể ảnh hưởng đến sức khỏe cho sinh viên là người trực tiếp tiếp xúc. Những loại chất thải này ngoài các ảnh hưởng như cháy, nổ, ăn mòn khi tiếp xúc mà còn là các tác nhân gây nên một số bệnh nguy hiểm đối với sức khỏe đặc biệt là ung thư. Do đó, việc xây dựng nên chương trình quản lý chất thải nguy hại phòng thí nghiệm trong khuôn viên trường đại học nhằm quản lý chặt chẽ từ khâu phát sinh đến thu gom, thải bỏ và đặc biệt là đề ra các biện pháp xử lý tiền xử lý và giảm thiểu trước khi thải bỏ an toàn .

doc98 trang | Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2927 | Lượt tải: 1download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Xây dựng chương trình quản lý chất thải nguy hại phòng thí nghiệm trong khuôn viên trường đại học tại tp.hcm – nghiên cứu điển hình tại trường đại học kỹ thuật công nghệ Tp. Hồ Chí Minh, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Ñaët vaán ñeà Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, toác ñoä ñoâ thò hoùa, coâng nghieäp hoùa taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh gia taêng maïnh meõ. Ñaëc bieät, cuøng vôùi söï kieän Vieät Nam gia nhaäp toå chöùc thöông maïi theá giôùi WTO vaøo ngaøy 21/10/2006 ñaõ vaø ñang laøm cho xu theá phaùt trieån cuûa thaønh phoá ngaøy caøng gia taêng. Tröôùc nhöõng thuaän lôïi vaø thaønh quaû töø vieäc hoäi nhaäp neàn kinh teá theá giôùi mang laïi thì thaønh phoá cuõng ñang phaûi ñoái maët vôùi nhieàu aùp löïc ñoái vôùi moâi tröôøng. Beân caïnh caùc khoù khaên, toàn taïi lieân quan ñeán chaát löôïng moâi tröôøng nöôùc, khoâng khí, thì vaán ñeà chaát thaûi raén taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh trong thôøi ñieåm hieän nay thaät söï laø moät thaùch thöùc lôùn . Trong ñoù, vaán naïn veà chaát thaûi nguy haïi laø moái ñe doïa ñoái vôùi moâi tröôøng vaø söùc khoûe coäng ñoàng. Theo thoáng keâ cuoái naêm 2006, daân soáâ thaønh phoá xaáp xæ 6.424.519 trieäu ngöôøi, toác ñoä phaùt trieån kinh teá taêng töø 9 – 11 % naêm, ñi ñoâi vôùi söï phaùt trieån kinh teá laø söï phaùt trieån cuûa coâng nghieäp, cô sôû haï taàng vaø giaùo duïc... Theo thoáng keâ töø Sôû Taøi Nguyeân vaø Moâi Tröôøng thaønh phoá, Tp.HCM coù 12 khu coâng nghieäp, 2 khu cheá xuaát, 1 khu coâng ngheä cao, khoaûng 700 xí nghieäp coâng nghieäp coù qui moâ lôùn, khoaûng 12.000 cô sôû saûn xuaát vöøa vaø nhoû, tieåu thu coâng nghieäp…. Theo öôùc tính sô boä, löôïng chaát thaûi raén coâng nghieäp-nguy haïi cuûa thaønh phoá khoaûng 1.500 - 1.800 taán/ngaøy. Haøng ngaøy, Tp.Hoà Chí Minh ñang phaûi ñoái dieän vôùi vieäc giaûi quyeát moät khoái löôïng lôùn chaát thaûi coâng nghieäp – nguy haïi, trong ñoù chaát thaûi nguy haïi laø moät phaàn gaây taùc haïi lôùn ñeán moâi tröôøng. Beân caïnh nguoàn chaát thaûi nguy haïi coâng nghieäp ñang ñöôïc gaáp ruùt kieåm soaùt thì moät löôïng chaát thaûi nguy haïi töø caùc nguoàn khaùc trong ñoâ thò vaãn chöa ñöôïc quan taâm hay kieåm soaùt nhaát laø chaát thaûi töø daân cö vaø moät löôïng chaát thaûi töø caùc phoøng thí nghieäm hieän nay chöa ñöôïc quan taâm ñeán. Cuøng vôùi söï phaùt trieån veà kinh teá, xaõ hoäi, thì söï phaùt trieån giaùo duïc cuõng ñang laø moät tieâu chí chung cuûa thaønh phoá. Beân caïnh caùc hoaït ñoäng giaùo duïc thì coâng taùc nghieân cöùu khoa hoïc vaø giaûng daïy taïi caùc phoøng thí nghieäm ñaõ vaø ñang söû duïng moät löôïng hoùa chaát vaø thaûi vaøo moâi tröôøng maø chöa coù söï kieåm soaùt gaây neân moái nguy hieåm ñe doïa ñeán söùc khoûe vaø moâi tröôøng. Nhìn veà khía caïnh moâi tröôøng, nhöõng taùc haïi maø chaát thaûi nguy haïi gaây ra ñoái vôùi moâi tröôøng laø moät trong nhöõng ñieàu ñaùng quan taâm tröôùc tình hình moâi tröôøng thaønh phoá hieän nay. Nhöng neáu xeùt veà khía caïnh söùc khoûe coäng ñoàng thì chaát thaûi nguy haïi thaät söï laø moät ñieàu thuùc ñaåy chuùng ta quan taâm hôn. Treân toaøn thaønh phoá hieän nay coù gaàn 400 phoøng thí nghieäm thuoäc caùc lónh vöïc khaùc nhau veà vaät lyù, hoùa hoïc, sinh hoïc ,…. Neáu chæ xeùt ñeán caùc phoøng thí nghieäm hoùa hoïc vaø sinh hoïc thuoäc caùc tröôøng ñaïi hoïc trong thaønh phoá hieän nay thì con soá khoaûng hôn 100 phoøng thí nghieäm treân toång soá hôn 200 phoøng thí nghieäm ñoù laø chöa keå ñeán caùc phoøng thí nghieäm thuoäc caùc trung taâm nghieân cöùu khoa hoïc. Vôùi nhu caàu giaûng daïy vaø nghieân cöùu hoïc taäp, haèng ngaøy, caùc phoøng thí nghieäm söû duïng vaø thaûi ra moät löôïng hoùa chaát neáu khoâng noùi laø nhieàu thì cuõng aûnh höôûng ñeán söùc khoûe sinh vieân vaø caùn boä giaûng daïy nghieân cöùu. Qua thöïc teá ñoù, vieäc xaây döïng moät chöông trình quaûn lyù chaát thaûi nguy haïi phoøng thí nghieäm trong khuoân vieân tröôøng ñaïi hoïc laø moät vieäc raát caàn thieát hieän nay. Chöông trình khoâng nhöõng goùp phaàn giaûm thieåu chaát thaûi nguy haïi phaùt sinh vaø thaûi vaøo moâi tröôøng hôn nöõa seõ goùp phaàn hoã trôï coâng taùc quaûn lyù chaát thaûi nguy haïi khoâng nhöõng ngay taïi khuoân vieân tröôøng ñaïi hoïc rieâng vaø hoã trôï coâng taùc quaûn lyù chung cuûa thaønh phoá hieän nay. Tính caáp thieát cuûa ñeà taøi Hieän nay, taïi caùc phoøng thí nghieäm hoùa hoïc trong khuoân vieân caùc tröôøng ñaïi hoïc taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh caùc nhaân vieân vaø sinh vieân haèng ngaøy tieáp xuùc vaø laøm vieäc vôùi hoùa chaát. Beân caïnh vieäc tieáp xuùc ñeán caùc hoùa chaát thì nhöõng nhaân vieân vaø sinh vieân treân coøn phaûi ñoái dieän vôùi caùc moái nguy haïi khaùc maø chöa ñöôïc quan taâm ñeán, ñaëc bieät laø chaát thaûi nguy haïi phoøng thí nghieäm. Haàu heát trong caùc tröôøng ñaïi hoïc hieän nay, caùc phoøng thí nghieäm thaûi ra moät löôïng hoùa chaát ñoäc haïi, caùc taùc nhaân sinh hoïc nguy haïi tieàm taøng töø quaù trình thöïc nghieäm vaø nghieân cöùu trong caùc loaïi hình phoøng thí nghieäm nhö sinh hoïc, hoùa hoïc…Coù raát nhieàu loaïi hoùa chaát ñöôïc söû duïng trong caùc phoøng thí nghieäm hieän nay vaø vieäc thaûi boû khoâng an toaøn laø moät vaán ñeà caàn ñöôïc quan taâm. Trong soá haøng loaït caùc loaïi chaát thaûi ñöôïc thaûi ra thì haàu nhö chöa ñöôïc phaân loaïi vaø thu gom xöû lyù maø tröïc tieáp thaûi vaøo moâi tröôøng. Neáu chæ xeùt ñeán vaán ñeà nöôùc thaûi töø caùc phoøng thí nghieäm hieän nay thì haàu nhö chöa ñöôïc xöû lyù maø tröïc tieáp thaûi boû vaøo heä thoáng coáng. Ngoaøi ra löôïng chaát thaûi chöùa trong nöôùc thaûi thì moät löôïng ñaùng keå chaát thaûi raén nguy haïi vaãn coøn chöa ñöôïc thu gom rieâng maø ñöôïc thu gom chung vaøo raùc sinh hoaït trong khuoân vieân tröôøng. Tuy nhieân, theo thöïc teá cho thaáy moät soá tröôøng tuy coù phaân loaïi nhöng chaát thaûi sau khi ra khoûi phoøng thí nghieäm vaãn chöa ñöôïc xöû lyù. Ñeå giaûi quyeát caùc baát caäp treân caàn thieát xaây döïng neân chöông trình quaûn lyù chaát thaûi nguy haïi noùi chung vaø vaán ñeà veà an toaøn cho söùc khoeû coäng ñoàng noùi rieâng trong vieäc xöû lyù vaø quaûn lyù caùc chaát ñoäc haïi taïi caùc phoøng thí nghieäm trong khuoân vieân ñaïi hoïc vaø cuõng nhaèm muïc tieâu chung cuûa thaønh phoá hieän nay laø phaùt trieån ñi ñoâi vôùi baûo veä moâi tröôøng. Muïc tieâu nghieân cöùu Ñaùnh giaù hieän traïng phaùt sinh chaát thaûi nguy haïi phoøng thí nghieäm. Töø quaù trình khaûo saùt, xaây döïng neân chöông trình quaûn lyù chaát thaûi nguy haïi phoøng thí nghieäm trong khuoân vieân tröôøng ñaïi hoïc hoã trôï coâng taùc quaûn lyù chaát thaûi nguy haïi. Noäi dung nghieân cöùu Tìm hieåu veà chaát thaûi nguy haïi vaø nhöõng taùc haïi maø chaát thaûi nguy haïi gaây ra ñoái vôùi söùc khoûe coäng ñoàng vaø moâi tröôøng. Tìm hieåu veà hieän traïng phaùt sinh chaát thaûi cuûa thaønh phoá Hoà Chí Minh. Khaûo saùt hieän traïng phoøng thí nghieäm taïi moät soá tröôøng ñaïi hoïc taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh – tröôøng Ñaïi hoïc Kyõ Thuaät Coâng Ngheä Tp. Hoà Chí Minh. Xaây döïng chöông trình quaûn lyù chaát thaûi nguy haïi phoøng thí nghieäm trong khuoân vieân tröôøng ñaïi hoïc. Ñoái töôïng nghieân cöùu Phoøng thí nghieäm hoùa hoïc vaø sinh hoïc trong khuoân vieân tröôøng ñaïi hoïc taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh, Ñaïi hoïc Kyõ Thuaät Coâng Ngheä Tp. Hoà Chí Minh. Sinh vieân vaø caùn boä quaûn lyù phoøng thí nghieäm trong khuoân vieân tröôøng ñaïi hoïc. Phöông phaùp luaän nghieân cöùu Phöông phaùp luaän Ñeå coù theå xaây döïng neân chöông trình quaûn lyù chaát thaûi nguy haïi phaùt sinh trong khuoân vieân tröôøng ñaïi hoïc taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh – tröôøng Ñaïi hoïc Kyõ Thuaät Coâng Ngheä Tp. Hoà Chí Minh thì ñieàu caàn thieát laø phaûi naém baét vaø hieåu roõ tình hình hoaït ñoäng cuûa phoøng thí nghieäm, quaù trình phaùt sinh vaø thaûi boû chaát thaûi ñeå xaùc ñònh caùc nguoàn phaùt sinh vaø loaïi chaát thaûi hình thaønh trong suoát quaù trình thöïc nghieäm vaø nghieân cöùu trong caùc phoøng thí nghieäm. Ñeå thöïc hieän ñeà taøi, caàn aùp duïng phöông phaùp phaân tích vaø ñaùnh giaù caùc vaán ñeà lieân quan, treân cô sôû phaân tích caùc vaán ñeà ñöa ra höôùng thöïc hieän chöông trình nhaèm coù theå aùp duïng trong khuoân vieân tröôøng ñaïi hoïc. Phöông phaùp cuï theå Tìm hieåu veà chaát thaûi nguy haïi – chaát thaûi nguy haïi phoøng thí nghieäm qua caùc taøi lieäu, caùc saùch ñaõ ñöôïc xuaát baûn cuõng nhö tham khaûo caùc taøi lieäu veà phoøng thí nghieäm nöôùc ngoaøi thoâng qua internet. Tham khaûo caùc taøi lieäu veà phoøng thí nghieäm lieân quan ñeán caùc phoøng thí nghieäm noùi chung vaø phoøng thí nghieäm trong khuoân vieân tröôøng Kyõ Thuaät Coâng Ngheä noùi rieâng. Khaûo saùt vaø thu thaäp kieán thöùc thöïc teá taïi phoøng thí nghieäm taïi moät soá tröôøng ñaïi hoïc taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh, phoøng thí nghieäm tröôøng ñaïi hoïc Kyõ Thuaät Coâng Ngheä. Tham vaán yù kieán cuûa moät soá caùn boä quaûn lyù phoøng thí nghieäm. Choïn loïc höôùng xaây döïng chöông trình thoâng qua quaù trình khaûo saùt. Sô ñoà nghieân cöùu  Giôùi haïn cuûa ñeà taøi Do thôøi gian thöïc hieän ñeà taøi haïn cheá trong moät khoaûng thôøi gian ngaén neân vieäc ñaùnh giaù coøn gaëp nhieàu sô suaát vaø thieáu soùt, chæ khaûo saùt taïi moät soá phoøng thí nghieäm hoùa hoïc trong khuoân vieân moät soá tröôøng ñaïi hoïc ñieån hình. Chöông trình ñöôïc ñöa ra treân cô sôû lyù thuyeát maø chöa theå aùp duïng thöïc teá neân chöa theå ñaùnh giaù ñöôïc tính hieäu quaû cuûa ñeà taøi. YÙù nghóa cuûa ñeà taøi : Chaát thaûi nguy haïi noùi chung laø chaát thaûi mang caùc ñaëc tính nguy haïi aûnh höôûng ñeán söùc khoûe vaø moâi tröôøng, trong ñoù chaát thaûi nguy haïi phoøng thí nghieäm mang caùc ñaëc ñieåm nguy haïi maø coù theå aûnh höôûng ñeán söùc khoûe cho sinh vieân laø ngöôøi tröïc tieáp tieáp xuùc. Nhöõng loaïi chaát thaûi naøy ngoaøi caùc aûnh höôûng nhö chaùy, noå, aên moøn khi tieáp xuùc maø coøn laø caùc taùc nhaân gaây neân moät soá beänh nguy hieåm ñoái vôùi söùc khoûe ñaëc bieät laø ung thö. Do ñoù, vieäc xaây döïng neân chöông trình quaûn lyù chaát thaûi nguy haïi phoøng thí nghieäm trong khuoân vieân tröôøng ñaïi hoïc nhaèm quaûn lyù chaët cheõ töø khaâu phaùt sinh ñeán thu gom, thaûi boû vaø ñaëc bieät laø ñeà ra caùc bieän phaùp xöû lyù tieàn xöû lyù vaø giaûm thieåu tröôùc khi thaûi boû an toaøn . Ñaëc tính cuûa chaát thaûi nguy haïi Ñònh nghóa Theo luaät baûo veä moâi tröôøng naêm 2005, ñieàu 3 – giaûi thích töø ngöõ, ñònh nghóa chaát thaûi nguy haïi nhö sau :”chaát thaûi nguy haïi laø chaát thaûi chöùa yeáu toá ñoäc haïi, phoùng xaï, deã chaùy noå, deã aên moøn, deã laây nhieãm, gaây ngoä ñoäc hoaëc coù ñaëc tính nguy haïi khaùc”. Phaân loaïi Coù nhieàu caùch phaân loaïi chaát thaûi nguy haïi, nhöng nhìn chung coù 2 caùch phaân loaïi nhö sau : Phaân loaïi theo ñaëc tính. Phaân loaïi theo danh muïc lieät keâ theo luaät leä ban haønh. Phaân loaïi theo ñaëc tính Theo quyeát ñònh 23/2006/QĐ-BTNMT ban haønh ngaøy 26 thaùng 12 naêm 2006 thì chaát thaûi nguy haïi bao goàm caùc ñaëc tính sau : Deã noå ( N – H1 ) : Moät chaát thaûi ñöôïc xem laø deã noå neáu maãu ñaïi dieän coù chöùa moät trong caùc ñaëc tính sau : Caùc chaát thaûi ôû theå raén hoaëc loûng maø baûn thaân chuùng coù theå noå do keát quaû phaûn öùng hoùa hoïc cuûa chaát thaûi ( khi tieáp xuùc vôùi ngoïn löûa, va ñaäp hoaëc bò ma saùt ). Taïo ra caùc loaïi khí ôû nhieät ñoä, aùp suaát vaø toác ñoä gaây thieät haïi cho moâi tröôøng xung quanh. Maõ H : theo phuï luïc III Coâng öôùc Basel N : kyù hieäu cuûa chaát deã noå Deã chaùy ( C ) : Chaát thaûi deã chaùy ñöôïc chia laø 4 nhoùm nhö sau : Chaát thaûi loûng deã chaùy ( H3 ) : laø chaát thaûi ôû daïng loûng, hoãn hôïp hoaëc chaát loûng chöùa chaát raén hoøa tan hoaëc lô löûng, coù nhieät ñoä baét chaùy thaáp theo caùc tieâu chuaån hieän haønh ( ñieåm chôùp chaùy nhoû hôn 60o C hay 140o F ). Chaát thaûi raén deã chaùy ( H4.1) : laø chaát thaûi raén coù khaû naêng töï boác chaùy hoaëc phaùt löûa do ma saùt trong caùc ñieàu kieän vaän chuyeån. Chaát thaûi coù khaû naêng töï boác chaùy ( H4.2 ) : laø chaát thaûi raén hoaëc loûng coù theå töï noùng leân trong ñieàu kieän vaän chuyeån bình thöôøng, hoaëc töï noùng leân do tieáp xuùc vôùi khoâng khí vaø coù khaû naêng boác chaùy. Chaát thaûi taïo ra khí deã chaùy ( H4.3 ) : laø chaát thaûi khi tieáp xuùc vôùi nöôùc coù khaû naêng töï boác chaùy hoaëc taïo ra löôïng khí deã chaùy nguy hieåm. Chaát oxy hoùa ( OH – H5.1 ) : Chaát thaûi oxy hoaù laø caùc chaát thaûi coù khaû naêng nhanh choùng thöïc hieän phaûn öùng oxy hoùa toûa nhieät maïnh khi tieáp xuùc vôùi caùc chaát khaùc, coù theå gaây ra hoaëc goùp phaàn ñoát chaùy caùc chaát ñoù. Chaát aên moøn ( AM – H8 ) : Chaát thaûi ñöôïc coi laø chaát thaûi nguy haïi coù tính aên moøn khi maãu ñaïi dieän theå hieän moät trong caùc tính chaát sau : Laø chaát thaûi, thoâng qua caùc phaûn öùng hoùa hoïc seõ gaây toån thöông nghieâm troïng caùc moâ soáng khi tieáp xuùc, Trong tröôøng hôïp caùc chaát thaûi nguy haïi coù tính aên moøn roø ræ noù seõ phaù huûy caùc vaät lieäu, haøng hoùa vaø phöông tieän vaän chuyeån. Thoâng thöôøng ñoù laø caùc chaát hoaëc hoãn hôïp caùc chaát coù tính acid maïnh ( pH nhoû hôn hoaëc baèng 2 ), hoaëc kieàm maïnh ( pH lôùn hôn hay baèng 12,5 ) Chaát thaûi coù tính ñoäc ( Ñ ) : Ñoäc caáp tính ( H6.1 ) : laø caùc chaát thaûi coù theå gaây töû vong, toån thöông nghieâm troïng hoaëc coù haïi cho söùc khoûe qua ñöôøng aên uoáng, hoâ haáp hoaëc qua da. Ñoäc töø töø hoaëc maõn tính ( H11 ) : chaát thaûi coù theå gaây ra caùc aûnh höôûng töø töø hoaëc maõn tính, keå caû gaây ung thö do aên phaûi, hít thôû phaûi hoaëc ngaám qua da. Sinh khí ñoäc ( H10 ) : laø caùc chaát thaûi coù chöùa caùc thaønh phaàn maøkhi tieáp xuùc vôùi khoâng khí hoaëc vôùi nöôùc seõ phaûi phoùng ra khí ñoäc, gaây nguy hieåm ñoái vôùi ngöôøi vaø sinh vaät. Chaát thaûi coù tính ñoäc sinh thaùi ( ÑS – H12 ) : Chaát thaûi ñöôïc xem laø chaát thaûi nguy haïi coù tính ñoäc sinh thaùi khi coù theå gaây ra caùc taùc haïi nhanh choùng hoaëc töø töø ñoái vôùi moâi tröôøng thoâng qua tích luyõ sinh hoïc hoaëc gaây taùc haïi ñeán caùc sinh vaät. Chaát thaûi deã laây nhieãm ( LN – H6.2 ) : Chaát thaûi ñöôïc coi laø nguy haïi vaø coù ñaëc tính laây nhieãm khi chaát thaûi coù chöùa vi sinh vaät hoaëc ñoäc toá gaây beänh cho ngöôøi vaø ñoäng vaät. Ngoaøi ra coù theå tham khaûo baûng phaân loaïi ñaëc tính cuûa EPA ( cuïc baûo veä moâi tröôøng Myõ ) Phaân loaïi theo luaät ñònh Ñeå xaùc ñònh chaát thaûi coù phaûi laø chaát thaûi nguy haïi hay khoâng, coù theå tham khaûo danh muïc chaát thaûi nguy haïi ñöôïc ban haønh trong quyeát ñònh soá 23/2006/QĐ-BTNMT ban haønh ngaøy 26 thaùng 12 naêm 2006. Danh muïc chaát thaûi ñöôïc ñeà ra theo nhoùm ngaønh vaø loaïi chaát thaûi phaùt sinh ( quyeát ñònh soá 23/2006/QĐ-BTNMT ban haønh ngaøy 26 thaùng 12 naêm 2006 ). Ngoaøi caùch phaân loaïi theo ñaëc tính vaø theo luaät ñònh, chaát thaûi nguy haïi coøn ñöôïc phaân loaïi theo nhoùm khaùc nhau theo cuïc baûo veä moâi tröôøng Myõ ( EPA ). Thu gom – daùn nhaõn – vaän chuyeån Thu gom, daùn nhaõn coù aûnh höôûng raát lôùn ñeán coâng ngheä xöû lyù cuõng nhö an toaøn trong vaän chuyeån vaø löu giöõ. Vieäc thu gom thích hôïp seõ laøm giaûm caùc nguy cô ( chaùy, noå, gaây ñoäc haïi ) cho caùc quaù trình tieáp theo cuõng nhö nhaän dieän caùc loaïi chaát thaûi ñeå töø ñoù coù theå ñöa ra caùc bieän phaùp öùng cöùu khi gaëp söï coá. Thu gom Vieäc thu gom ñöôïc tieán haønh sau khi thaûi boû caùc chaát thaûi nguy haïi ñöôïc thaûi ra nhaèm ñaûm baûo an toaøn veà maët söùc khoûe cuõng nhö veà maët moâi tröôøng. Vieäc thu gom ñoùng goùi chaát thaûi nguy haïi caàn thoûa maõn caùc yeâu caàu sau : Chaát thaûi nguy haïi phaûi ñöôïc ñoùng goùi baèng bao bì coù chaát löôïng toát, khoâng coù daáu hieäu khaû nghi, bao bì phaûi ñöôïc ñoùng kín vaø ngaên ngöøa roø ræ khi vaän chuyeån. Khoâng ñeå chaát thaûi nguy haïi dính beân ngoaøi bao bì . Bao bì, vaät chöùa chaát thaûi nguy haïi phaûi thoõa maõn caùc yeâu caàu thöû nghieäm veà tính naêng ( tính aên moøn, chòu ma saùt, …) vaø veà caùc chi tieát kyõ thuaät ( aùp suaát, nhieät ñoä,…) cuûa bao bì ñöôïc pheùp söû duïng. Bao bì chöùa chaát thaûi nguy haïi phaûi beàn, khoâng töông taùc hoaù hoïc hay taùc ñoäng khaùc cuûa chaát ñoù. Bao bì khoâng chöùa caùc thaønh phaàn coù theå phaûn öùng vôùi caùc chaát beân trong taïo ra caùc saûn phaåm phuï nguy hieåm hay khoâng mong muoán laøm giaûm ñoä beàn cuûa bao bì. Caùc bao bì coù theå thaám nöôùc, meàm, bò nöùt gaõy do thay ñoåi nhieät ñoä khoâng ñöôïc söû duïng. Phaàn thaân vaø bao quanh bao bì phaûi coù caáu truùc thích hôïp ñeå coù theå chòu ñöôïc söï rung ñoäng. Naép chai hay caùc boä phaän ñoùng kín daïng ma saùt phaûi ñöôïc giöõ chaët, an toaøn vaø hieäu quaû baèng caùc phöông tieän chaéc chaén. Naép vaø caùc boä phaän ñoùng kín khoâng ñoùng kín hoaøn toaøn, deã daøng kieåm tra ñoä kín. Ñoä daøy vaø baûn chaát cuûa bao bì phaûi thích hôïp sao cho ma saùt trong khi vaän chuyeån khoâng gaây ra nhieät laøm thay ñoåi tính oån ñònh hoùa hoïc cuûa chaát chöùa beân trong. Daùn nhaõn Vieäc daùn nhaõn treân caùc thieát bò chöùa chaát thaûi nguy haïi coù yù nghóa raát lôùn trong quaù trình vaän chuyeån chaát thaûi nguy haïi. Thöïc hieän toát thao taùc daùn nhaõn coù theå seõ giuùp traùnh ñöôïc caùc söï coá trong quaù trình boác dôõ, phaân boá chaát thaûi trong quaù trình löu giöõ, vaän chuyeån vaø giuùp cho vieäc löïa choïn bieän phaùp öùng cöùu thích hôïp khi xaûy ra. Taïi Vieät Nam, daáu hieäu caûnh baùo, phoøng ngöøa vaø maõ soá chaát thaûi tham khaûo theo TCVN 6760-2000, 6707-2000. Nhìn chung khi daùn nhaõn hay treo bieån baùo caûnh baùo chaát thaûi nguy haïi caàn tuaân thuû caùc quy ñònh sau : Moïi chaát thaûi nguy haïi ñeàu phaûi ñöôïc daùn nhaõn. Vaät lieäu laøm nhaõn vaø möïc in treân nhaõn phaûi beàn trong ñieàu kieän vaän chuyeån thoâng thöôøng vaø ñaûm baûo roõ raøng, deã nhaän bieát. Thoâng thöôøng nhaõn ñöôïc chia laøm hai loaïi : Nhaõn baùo nguy hieåm : coù daïng hình vuoâng ñaët nghieâng moät goùc 45o, ñöôïc daùn cho haàu heát caùc chaát thaûi nguy haïi trong caùc nhoùm. Nhaõn neâu loaïi chaát thaûi nguy haïi bieåu dieãn baèng hình aûnh vaø chöõ vieát. Nhaõn chæ daãn baûo quaûn : coù nhieàu hình daïng khaùc nhau, ñöôïc ñaët moät hình hoaëc keøm theo nhaõn nguy hieåm ñoái vôùi vaøi loaïi chaát thaûi nguy haïi khaùc. Nhaõn chæ daãn baûo quaûn neâu caùc tính chaát caàn chuù yù cuûa chaát thaûi ( deã vôõ, caïnh saéc, hoaït tính…), ñieàu kieän baûo quaûn khi vaän chuyeån, löu giöõ. Taát caû caùc nhaõn treân thuøng haøng chöùa chaát thaûi nguy haïi phaûi coù hình daïng, maøu saéc, kyù hieäu vaø chöõ vieát ñuùng quy ñònh. Kích côõ toái thieåu cuûa caùc nhaõn laø 10 x 10 cm töông öùng vôùi khoaûng caùch nhìn thaáy laø 1 m. Chaát thaûi coù nhieàu daïng nguy haïi phaûi coù nhaõn nguy haïi phuï keøm, vaø thöôøng ñöôïc daùn beân caïnh nhaõn chính. Moïi nhaõn daùn ñeàu phaûi ñöôïc in hay daùn chaéc chaén treân bao bì deã nhaän bieát roõ raøng vaø khoâng bò che khuaát bôûi baát kyø phaàn naøo treân bao bì hay vaät chöùa. Caùc bao bì hay vaät chöùa coù kích thöôùc nhoû sao cho nhaõn daùn khoâng phuû leân chính noù. Löu giöõ Nôi löu giöõ chaát thaûi nguy haïi phaûi ñaûm baûo an toaøn vaø aùp duïng caùc bieän phaùp phoøng ngöøa phoøng khi söï coá xaûy ra. Trong quaù trình löu giöõ, caùc vaán ñeà caàn quan taâm laø phaân khu löu giöõ, caùc ñieàu kieän thích hôïp lieân quan. Vieäc phaân khu löu giöõ nhaát thieát phaûi quan taâm ñeán yeáu toá tính töông thích cuûa chaát thaûi nguy haïi. Ñoái vôùi kho löu giöõ vaán ñeà caàn quan taâm laø phaûi coù ñieàu kieän thích hôïp veà vò trí, keát caáu nhaèm ñaûm baûo an toaøn cho coäng ñoàng vaø moâi tröôøng xung quanh. Kho löu giöõ chaát thaûi nguy haïi phaûi ñöôïc thieát keá sao cho ñaûm baûo caùc nguyeân taéc veà : Phoøng choáng chaùy noå : tính chòu löûa, thoaùt hieåm, heä thoáng baùo chaùy, heä thoáng chöõa chaùy, ngaên chöõa chaùy, phoøng tröïc chöõa chaùy … Vaät lieäu xaây döïng : khoâng deã baét löûa, ñöôïc gia coá chaéc chaén… Caùc thieát bò vaø phöông tieän an toaøn löu giöõ : söû duïng caùc thieát bò chòu löûa, chuaån bò caùc duïng cuï chöõa chaùy ñaày ñuû (caùt khoâ, ñaát khoâ, bình chöõa chaùy …) Vaän chuyeån Vieäc vaän chuyeån chaát thaûi nguy haïi ñöôïc toå chöùc chaët cheõ vôùi söï giaùm saùt cuûa caùc cô quan baûo veä moâi tröôøng vaø söï ñaûm baûo cuûa cô quan vaän chuyeån nhaèm haïn cheá aûnh höôûng chaát thaûi nguy haïi aûnh höoûng ñeán moâi tröôøng trong tieán trình vaän chuyeån. Loä trình vaän chuyeån chaát thaûi nguy haïi ñöôïc hoaïch ñònh sao cho traùnh toái ña caùc söï coá giao thoâng vaø oâ nhieãm moâi tröôøng. Tuyeán vaän chuyeån sao cho ngaén nhaát, ñaûm baûo khoaûng caùch vaän chuyeån an toaøn ñoái vôùi khu daân cö, khu vöïc coù nguoàn nöôùc duøng cho sinh hoaït, khoâng ñi qua caùc giao loä lôùn, nhieàu xe vaø ñoâng ngöôøi. Thôøi gian vaän chuyeån khoâng neân truøng vôùi caùc giôø cao ñieåm vaø ruùt ngaén thôøi gian toái ña vaän chuyeån. Vaän chuyeån trong phaïm vi phaùt thaûi : Khi vaän chuyeån chaát thaûi nguy haïi phaûi thöôøng xuyeân kieåm tra caùc thieát bò chöùa chaát thaûi, kieåm tra naép ñoùng, van, bao goùi traùnh söï nöùt vôõ hay roø ræ. Caùc baêng taûi hay thieát bò naâng caàn ñöôïc kieåm tra kyõ. Vieäc vaän chuyeån thuû coâng caàn ít nhaát hai ngöôøi. Vaän chuyeån ngoaøi phaïm vi phaùt thaûi : Vaän chuyeån baèng ñöôøng boä : Chaát thaûi nguy haïi ñöôïc vaän chuyeån trong thuøng chöùa an toaøn vaø chaéc chaén treân tuyeán ñöôøng vaän chuyeån, ñöôïc saép xeáp goïn gaøng traùnh söï di chuyeån töï do cuûa chaát thaûi. Xe vaän chuyeån chaát thaûi caàn thoõa maõn moät soá yeâu caàu sau : Voû boàn phaûi laø vaät lieäu thích öùng vôùi moâi tröôøng chuyeân chôû. Thuøng chöùa phaûi coù caáu truùc thoõa maõn caùc tieâu chuaån kyõ thuaät TCVN hoaëc cuûa theá giôùi. Keát caáu vaø thieát keá cuûa boàn chöùa caàn phaûi chuù yù ñeán khaû naêng chòu nhieät, aùp löïc, taûi troïng. Caùc thieát bò hoã trôï an toaøn phaûi ñöôïc saép xeáp hôïp lyù choáng laïi nhöõng ruûi ro gaây nguy hieåm khi vaän chuyeån. Phaûi phaân khu ñeå thuaän tieän cho vieäc kieåm tra. Taát caû caùc thuøng chöùa coù lieân heä neân ñöôïc laøm daáu noåi baät vaø daây buoäc chuùng neân laø vaät lieäu phuø hôïp vaø neân ñöôïc chaát theo phöông phaùp laøm giaûm nheï aùp löïc phuø hôïp. Voû thuøng chöùa phaûi ñöôïc kieåm ñònh hai laàn tröôùc khi ñöa vaøo söû duïng. Vaän chuyeån baèng ñöôøng haøng khoâng : Khi vaän chuyeån baèng ñöôøng haøng khoâng, ngoaøi caùc vaán ñeà caàn xem xeùt nhö trong khi vaän chuyeån baèng ñöôøng boä caàn phaûi quan taâm ñeán caùc ñieàu kieän khaùc gaây taùc ñoäng ñeán ñoâ an toaøn cuûa vaän chuyeån ñaëc bieät laø söï thay ñoåi aùp suaùt. Nhìn chung, phaûi tuaân thuû caùc nguyeân taéc an toaøn ñoái vôùi chaát thaûi nguy haïi cuûa Toå chöùc vaän chuyeån haøng khoâng daân duïng quoác teá IATA. Vaän chuyeån baèng ñöôøng bieån Ngoaøi vaän chuyeån baèng ñöôøng haøng khoâng, ñöôøng boä, vieäc vaän chuyeån baèng ñöôøng bieån cuõng taêng ñaùng keå. Khi vaän chuyeån baèng ñöôøng bieån, ngoaøi caùc tieâu chuaån veà maët moâi tröôøng caàn phaûi tuaân thuû caùc quy ñònh cuûa toå chöùc haøng haûi quoác teá IMO. Khi vaän chuyeån baèng ñöôøng bieån caàn phaûi coù traùch nhieäm quaûn lyù, baûo ñaûm an toaøn. Chaát thaûi phaûi ñöôïc saùp xeáp goïn gaøng vaø hôïp lyù. Nhöõng chaát thaû deã bay hôi phaûi ñöôïc daép xeáp trong caùc khoan coù heä thoáng thoâng gioù. Nhöõng chaát coù khaû naêng phaùt nhieät hay chaùy noå phaûi coù caùc bieän phaùp ngaên ngöøa thích hôïp. Moät soá daïng chaát thaûi nguy haïi ñieån hình Moät trong nhöõng daïng chaát thaûi nguy haïi ñöôïc xem laø aûnh höôûng lôùn ñeán söùc khoûe cuûa con ngöôøi vaø moâi tröôøng laø caùc hôïp chaát höõu cô beàn ( POPs – Persistant Organic Pollutants ). Nhöõng hôïp chaát höõu cô naøy voâ cuøng beàn vöõng, toàn taïi laâu trong moâi tröôøng, coù khaû naêng tích luõy sinh hoïc trong noâng saûn, thöïc phaåm vaø trong nguoàn nöôùc, moâ môõ cuûa ñoäng vaät gaây ra haøng loaït caùc beänh nguy hieåm ñoái vôùi con ngöôøi, phoå bieán nhaát laø beänh ung thö. Hieän nay coù nhieàu caùch phaân loaïi POPs, caên cöù vaøo con ñöôøng ñi vaøo moâi tröôøng, coù theå phaân POPs vaøo 3 nhoùm phoå bieán sau : Caùc hoùa chaát baûo veä thöïc vaät Hoùa chaát baûo veä thöïc vaät laø nhöõng hoùa chaát duøng ñeå dieät tröø nhöõng loaøi coù haïi hoaëc caùc vaät mang maàm beänh virut hoaëc vi khuaån. ÔÛ traïng thaùi tinh khieát, thuoác baûøo veä thöïc vaät ( TBVTV ) laø daïng boät traéng, khoâng maøu, khoâng muøi, ñoâi luùc coù maøu traéng ngaø, hoaëc maøu xaùm nhaït, khoâng tan trong nöôùc, tan nhieàu trong caùc dung moâi höõu cô. Döôùi daïng boät khí hoaëc dung moâi, caùc hôïp chaát naøy coù theå haáp thuï qua ñöôøng mieäng vaø hoâ haáp. ÔÛ daïng dung dòch caùc loaïi hoùa chaát naøy coù theå haáp thuï qua da. Theo coâng öôùc Stockhom thì nhoùm naøy bao goàm 9 hoùa chaát nhö sau : BAÛNG 1 : Hoaù chaát baûo veä thöïc vaät theo coâng öôùc stockhom STT  Teân goïi  Coâng thöùc hoaù hoïc  Ñoäc tính   1  Dichlodiphenyltrichloetan DDT ( C14H9Cl15 )   LD50 = 113 mg/kg ( chuoät ). Tích luyõ trong caùc moâ söõa, môõ gaây caùc beänh hieåm ngheøo cho ñoäng vaät vaø con ngöôøi   2  Dieldrin   LD50 = 25 – 30 mg/kg ( chuoät ). Thuoác coù taùc duïng tieáp xuùc vaø vò ñoäc.   3  Heptachlor   LD50 = 90 mg/kg ( chuoät ).   4  Aldrin ( C12H8Cl6 )   LD50 = 40 – 70 mg/kg ( chuoät ). Coù khaû naêng tích luyõ trong cô theå ñoäng vaät, raát ñoäc vôùi caù.   5  Hexachlobenzen HCB ( C6H8Cl6 )   LD50 = 125 mg/kg ( chuoät ).   6  Toxaphene   Coù vò ñoäc vaø tieáp xuùc. Phaùt huy taùc duïng khi nhieät ñoä moâi tröôøng lôùn hôn 20oC   7  Chlodan   Gaây ñoäc khi tieáp xuùc.   8  Mirex   LD50 = 365 - 3000 mg/kg ( chuoät ).   9  Endrin   LD50 = 7 – 35 mg/kg ( chuoät ). Ñoäc tính khaù cao.   BAÛNG 2 : Phaân loaïi ñoäc tính thuoác baûo veä thöïc vaät theo WHO Xếp loại của WHO  LD50 qua miệng  LD50 qua da    Rắn  Lỏng  Rắn  Lỏng   Ia. Cực kỳ nguy hiểm  ≤5  ≤20  ≤10  ≤40   Ib. Nguy hiểm  cao  5-50  20-200  10-100  40-400   II. Nguy hiểm  vừa  50-500  200-2000  100-1000  400-4000   III. Ít nguy hiểm  >500  >2000  >1000  >4000   Ñôn vò tính : soá mg/1 kg caân naëng cô theå caàn coù ñeå coù theå gieát cheát 50% chuoät thí nghieäm Nguoàn : WHO Chú thích: Thuật ngữ "rắn" và "lỏng" chỉ tình trạng vật chất của các thành phần hoạt động được phân loại. Nhö vaäy, caùc vaán ñeà lieân quan ñeán hoùa chaát baûo veä thöïc vaät laø quaù trình tieáp xuùc vaø tích luyõ thoâng qua caùc con ñöông nhö hoâ haáp, tieâu hoùa, da, vaø beàn vöõng vôùi moâi tröôøng. Caùc hoaù chaát söû duïng trong coâng nghieäp Ñoái vôùi caùc hoùa chaát söû duïng trong coâng nghieäp, hôïp chaát POPs laø caùc hoùa chaát trong daàu nhôùt vaø caùc loaïi hoùa chaát söû duïng trong quaù trình saûn xuaát coâng nghieäp hoaëc caùc saûn phaåm cuûa caùc hoaït ñoäng saûn xuaát coâng nghieäp, ñieån hình laø PCBs, HCB. PCBs chaát ñöôïc öùng duïng nhieàu trong caùc ngaønh coâng nghieäp ñieän ( maùy bieán theá, acquy, boùng ñeøn quyønh quang, daàu chòu nhieät, daàu bieán theá ), chaát laøm maùt trong truyeàn nhieät, trong caùc dung moâi cheá taïo möïc in, ngaønh coâng nghieäp saûn xuaát sôn…Ngoaøi ra HCB cuõng laø moät hoùa chaát ñöôïc söû duïng trong saûn xuaát coâng nghieäp. Do coâng thöùc phaân töû cuûa PCBs coù theå thay theá 1 ñeán 10 nguyeân töû hydro baèng nguyeân töû chlor trong caáu truùc voøng thôm cuûa biphenyl ôû beân traùi vaø chính söï thay theá laøm cho PCBs coù ñeán 209 ñoàng phaân ñeàu khoâng tan trong nöôùc. BAÛNG 3 : Phaân loaïi caùc thieát bò nhieãm PCBs Ñònh nghóa  Ví duï  Noàng ñoä PCBs   - Caùc thieát bò khoâng chöùa PCBs, khoâng caàn kieåm soaùt löôïng PCBs.  Caùc maùy bieán aùp khoâng nhieãm PCBs  < 50 ppm   - Nhieãm PCBs  Caùc maùy bieán aùp nhieãm PCBs  > 50 ppm, < 500 ppm   - Chöùa PCBs  Caùc maùy bieán theá chöùa PCBs  > 500 ppm   PCBs laø hôïp chaát beàn vôùi nhieät ñoä, aùnh saùng vaø caùc quaù trình phaân huyû sinh hoïc, hoùa hoïc, deã bay hôi vaø phaùn taùn xa. Chuùng coù theå phaù vôõ caùc tuyeán nội tieát trong cô theå sinh vaät, aûnh höôûng ñeán khaû naêng sinh saûn vaø heä mieãn dòch, gaây roái loaïn heä thaàn kinh vaø laø taùc nhaân gaây ung thö. Caùc hôïp chaát cuûa PCBs laø nguoàn oâ nhieãm quan troïng trong heä sinh thaùi vì chuùng oån ñònh, tích tuï trong chuoãi dinh döôõng, trong moâi tröôøng, ñaëc bieät laø caùc loaøi ñoäng vaät coù xöông soáng treân caïn. Caùc saûn phaåm khoâng mong muoán trong caùc quaù trình Caùc saûn phaåm phuï trong quaù trình saûn xuaát laø caùc saûn phaåm chaùy sinh ra trong quaù trình ñoát caùc loaïi chaát thaûi nguy haïi vaø moät phaàn khaùc laø caùc loaïi hoùa chaát ñoäc haïi ñöôïc saûn xuaát do nhieàu nguyeân nhaân khaùc nhau. POPs thuoäc nhoùm caùc saûn phaåm naøy coù chöùa chlor, chaát thaûi coù chöùa chlor, quaù trình taåy traéng boät giaáy, quy trình saûn xuaát thuoác dieät coû, nhöïa PVC hoaëc töø nhieàu hydrocarbua coù chöùa chlor. Trong ñoù, ñieån hình laø caùc hôïp chaát nhö PAHs ( polycyclic arcomatic hydrocarbons ), HCB, dioxins vaø furans. Nhöõng hoãn hôïp naøy coù theå ñöôïc hình thaønh do quaù trình töï nhieân nhöng theo thôøi gian chuùng seõ maát daàn ñi tính beàn vöõng trong moâi tröôøng. Tuy nhieân, söï nguy hieåm cuûa nhöõng hôïp chaát treân laø sau khi chuùng ñaõ giaûi phoùng vaøo trong moâi tröôøng, chuùng tích tuï vaø khueách ñaïi trong chuoãi thöùc aên, trong moâ môõ. Moät trong nhöõng chaát treân thì Dioxin maëc duø khoâng laøm phaù vôõ caáu truùc DNA nhöng chuùng seõ hoaït hoùa DNA ñaõ bò suy thoaùi bôûi nhöõng chaát khaùc gaây neân nhieàu beänh hieåm ngheøo, ñieån hình laø beänh ung thö, hoûng chöùc naêng heä thaàn kinh phoâi thai vaø gaây neân quaùi thai. BAÛNG 4 : Ñoàng phaân cuûa Dioxin vaø Furans. STT  PCDD  PCDFs    Ñoàng phaân cuûa Dioxin  Soá hôïp chaát  Ñoàng phaân cuûa Furan  Soá hôïp chaát   01  Monochlorin – Cl1 – PCDD  2  Monochlorin – Cl1 – PCDF  4   02  Diclorin – Cl2 – PCDD  10  Diclorin – Cl2 – PCDF  16   03  Triclorin – Cl3 – PCDD  14  Triclorin – Cl3 – PCDF  28   04  Tetraclorin – Cl4 – PCDD  22  Tetraclorin – Cl4 – PCDF  38   05  Pentaclorin – Cl5 – PCDD  14  Pentaclorin – Cl5 – PCDF  28   06  Hecxaclorin – Cl6 – PCDD  10  Hecxaclorin – Cl6 – PCDF  16   07  Heptaclorin – Cl7 – PCDD  2  Heptaclorin – Cl7 – PCDF  4   08  Octaclorin – Cl8 – PCDD  1  Octaclorin – Cl8 – PCDF  1   Caùc phöông phaùp xöû lyù chaát thaûi nguy haïi ñieån hình Hieän nay coù nhieàu phöông phaùp xöû lyù CTNH vôùi muïc ñích nhaèm giaûm thieåu ñoäc tính, thay ñoåi ñoäc tính, phaân huûy chaát thaûi hay loaïi chaát thaûi ra khoûi nöôùc thaûi, chaát thaûi raén hay khí thaûi hoaëc coâ laäp chaát thaûi. Nhìn chung coù moät soá phöông phaùp xöû lyù sau : Phöông phaùp hoaù hoïc – vaät lyù Bao goàm caùc kyõ thuaät : haáp thu khí, chöng caát, trích ly, bay hôi, oxy hoùa hoùa hoïc, doøng tôùi haïn, maøng. Haáp thu khí : Laø kyõ thuaät xöû lyù nöôùc ngaàm bò oâ nhieãm bôûi chaát höõu cô bay hôi noàng ñoä thaáp (<200 mg/l), thöôøng söû duïng caùc thieát bò ñi keøm nhö : thaùp ñeäm, thaùp maâm, heä thoáng phun, khueách taùn khí hay thoâng khí cô hoïc. Khi thieát keá thaùp haáp thuï caàn xem xeùt caùc yeáu toá : tính bay hôi cuûa chaát höõu cô, tyû leä löu löôïng khí vaø löu löôïng nöôùc xöû lyù, toån thaát coät aùp, khaû naêng xuaát hieän doøng, keânh chaûy trong thaùp do söï phaân phoái khí khoâng ñoàng ñeàu, löôïng khí bay ra caàn ñöôïc xöû lyù hay khoâng. Haáp thuï hôi : Kyõ thuaät duøng ñeå loaïi chaát höõu cô bay hôi vaø baùn bay hôi trong nöôùc thaûi vaø nöôùc ngaàm, aùp duïng khi noàng ñoä chaát oâ nhieãm trong nöôùc thaûi hay nöôùc ngaàm cao vaø coù khaû naêng giaûm noàng ñoä xuoáng raát thaáp. Caùc thieát bò thöôøng söû duïng : thaùp maâm choùp thaùp maâm xuyeân loã, thaùp ñeäm. Quaù trình naøy döïa treân cô sôû söï truyeàn khoái giöõa hai pha, tuy nhieân coù söï khaùc bieät sau : Haáp thuï khí  Haáp thuï hôi   Dung moâi haáp thuï laø khí Dung moâi haáp thu ít hoøa tan trong nöôùc Vaän haønh ôû nhieät ñoä thaáp ( nhieät ñoä moâi tröôøng ) Chaát höõu cô theo pha khí.  Dung moâi haáp thuï laø hôi Dung moâi haáp thu hoøa tan nhieàu trong nöôùc Vaän haønh ôû nhieät ñoä cao Chaát höõu cô ñöôïc taùch thaønh pha loûng rieâng.   Haáp phuï : Laø phöông phaùp söû duïng trong vieäc taùch chaát oâ nhieãm trong khí, nöôùc baèng chaát haáp phuï. Chaát ñöôïc söû duïng ñeå haáp phuï thöôøng laø than hoaït tính ñeå loaïi boû caùc thaønh phaàn höõu cô ñoäc haïi trong nöôùc ngaàm vaø nöôùc thaûi coâng nghieäp. Trung hoøa : Phöông phaùp naøy ñöôïc aùp duïng ñeå thay ñoåi ñaëc tính aên moøn cuûa CTNH ñoái vôùi hoùa chaát söû duïng coù theå laø kieàm ( Ca(OH)2, NaOH…) hay acid ( HCl, H2SO4, …). Trong ñoù, caùc ion H+ ( hay OH- ) gaây neân ñaëc tính aên moøn ( khi pH nhoû hôn 2 vaø lôùn hôn 12.5 ) seõ ñöôïc keát hôïp vôùi ion H+ ( hay OH- ) ñeå ñaït pH trung hoøa. H+ + OH- H2O Loïc : Laø quaù trình loaïi caùc caën lô löûng trong nöôùc thaûi baèng caùch söû duïng caùc vaät lieäu xoáp. Ñaây laø quaù trình thöôøng ñöôïc aùp duïng ñeå loaïi boû haøm löôïng caën trong doøng nöôùc thaûi nguy haïi sau xöû lyù baèng phöông phaùp keát tuûa – laéng hay tuyeån noåi. Beân caïnh ñoù cuõng ñöôïc öùng duïng ñeå taùch bôùt nöôùc töø buøn sinh ra trong quaù trình xöû lyù nöôùc thaûi khi ñem buøn ñi ñoát. Keát tuûa : Laø quaù trình aùp duïng nhaèm loaïi boû thaønh phaàn kim loaïi naëng ( Pb, Cd, Zn, Ni, …) coù trong nöôùc thaûi coù tính chaát nguy haïi baèng caùch chuyeån caùc ion naøy töø daïng hoøa tan thaønh daïng khoâng hoøa tan sau ñoù loaïi keát tuûa baèng quaù trình laéng hay loïc. Tuøy theo hoùa chaát söû duïng ñeå keát tuûa kim loaïi maø caùc quaù trình naøy coù nhöõng teân goïi khaùc nhau nhö : keát tuûa hydroxit, keát tuûa sulfide hay keát tuûa carbonate. Me2+ + 2OH- Me(OH)2 Me2+ + S2- MeS Me2+ + CO32- MeCO3 Oxy hoùa khöû : Oxy hoùa khöû laø quaù trình söû duïng roäng raõi trong quaù trình xöû lyù nöôùc thaûi coâng nghieäp, sinh hoaït cuõng nhö trong quaù trình xöû lyù nöôùc thaûi nguy haïi. Phöông phaùp naøy ñöôïc duøng ñeå oxy hoùa khöû caùc thaønh phaàn höõu cô coù ñoäc tính trong nöôùc thaûi nhö : phenol, dung moâi höõu cô chöùa chlo, hôïp chaát ña voøng, benzen, toluen…hay caùc thaønh phaàn voâ cô nhö sulfide, amoniac, xyanua, ion kim loaïi naëng,… Caùc hoùa chaát ñöôïc söû duïng trong quaù trình coù theå laø chlo [ Cl2, NaOCl, Ca(OCl)2 ], H2O2, KMnO4, O3… Ngaøy nay, ngöôøi ta coù xu höôùng söû duïng H2O2 vaø O3 nhieàu vì khi söû duïng chlo, neáu trong nöôùc thaûi coù caùc taïp chaát voøng thôm thì quaù trình oxy hoùa khöû coù theå hình thaønh caùc saûn phaåm phuï coù caùc voøng thôm chöùa chöùa chlor coù tính ñoäc raát cao ñoái vôùi con ngöôøi vaø moâi tröôøng. Beân caïnh ñoù vieäc söû duïng O3 vaø H2O2 keát hôïp vôùi caùc yeáu toá xuùc taùc khaùc nhaèm laøm taêng hieäu quaû cuûa quaù trình xöû lyù. Chaúng haïn vieäc keát hôïp söû duïng vôùi O3/H2O2, UV/H2O2, O3/UV, O3/H2O2/UV… Bay hôi : Bay hôi laø quaù trình ñöôïc söû duïng ñeå loaïi boû caùc thaønh phaàn höõu cô trong nöôùc thaûi, coâ ñaëc nöôùc thaûi hay buøn töø caùc quaù trình xi maï. Quaù trình bay hôi coù theå thöïc hieän trong caùc thieát bò trao ñoåi nhieät thoâng thöôøng hoaëc laø keát hôïp kyõ thuaät maøng. Phöông phaùp sinh hoïc Chaát thaûi nguy haïi cuõng coù theå xöû lyù baèng phöông phaùp sinh hoïc ôû ñieàu kieän hieáu khí vaø yeám khí nhö chaát thaûi thoâng thöôøng. Tuy nhieân, boå sung chuûng loaïi vi sinh ôû ñieàu kieän thích hôïp vaø ñieàu kieän tieán haønh ñöôïc kieåm soaùt chaët cheõ hôn. Quy trình hieáu khí : laø quaù trình hoaït ñoäng cuûa vi sinh vaät chuyeån chaát höõu cô thaønh caùc hôïp chaát voâ cô ( quaù trình khoaùng hoùa ) trong ñieàu kieän coù oxy. Saûn phaåm cuûa quaù trình laø CO2, H2O. Quaù trình yeám khí laø quaù trình khoaùng hoùa nhôø vi sinh vaät ôû ñieàu kieän khoâng coù oxy. Coâng ngheä xöû lyù sinh hoïc yeám khí taïo thaønh saûn phaåm laø CH4 chieám phaàn lôùn, CO2 vaø H2, N2, H2S, NH3. Phöông phaùp nhieät Phöông phaùp naøy laø kyõ thuaät xöû lyù CTNH coù nhieàu öu ñieåm ñöôïc söû duïng ñeå xöû lyù CTNH khoâng theå choân laáùp maø coù khaû naêng chaùy. Trong phöông phaùp naøy, nhôø söï oxy hoùa vaø phaân huyû nhieät maø caùc chaát höõu cô seõ ñöôïc khöû ñoäc tính vaø phaù vôõ caáu truùc. Beân caïnh öu ñieåm laø CTNH gaàn nhö bò phaân huûy hoaøn toaøn ( 99,99% ), tieát kieäm thôøi gian, nhoû goïn, tuy nhieân coù laø quaù trình ñoát coù theå hình thaønh khí ñoäc ( dioxin vaø furan ) khi ñoát chaùy chaát höõu cô coù chöùa chlo trong ñieàu kieän loø ñoát khoâng ñaûm baûo caùc yeáu toá kyõ thuaät hay cheá ñoä vaän haønh khoâng ñöôïc kieåm soaùt chaët cheõ. Phöông phaùp naøy söû duïng caùc loaïi loø ñoát nhö : Loø ñoát chaát loûng Loø ñoát thuøng quay Loø ñoát taàng soâi Loø ñoát chaát loûng ( liquid incinerator ) : Loø ñoát naøy ñöôïc söû duïng ñeå ñoát caùc CTNH höõu cô coù theå bôm ñöôïc, coù theå keát hôïp ñoát chaát thaûi nguy haïi daïng khí. Chaát loûng seõ ñöôïc phun vaøo loø ñoát döôùi daïng söông buïi vôùi kích thöôùc nhoû gioït khoaûng 1µ. Thieát bò coù daïng hình truï naèm ngang, tuy nhieân khi haøm löôïng chaát höõu cô cao coù daïng thaúng ñöùng. Öu ñieåm : Ñoát ñöôïc nhieàu loaïi chaát thaûi loûng nguy haïi. Khoâng yeâu caàu laáy tro thöôøng xuyeân. Thay ñoåi nhieät ñoä nhanh choùng theo toác ñoä nhaäp lieäu. Chi phí baûo trì thaáp. Nhöôïc ñieåm : Chæ aùp duïng ñoái vôùi chaát thaûi coù theå nguyeân töû hoùa. Caàn cung caáp ñeå quaù trình chaùy ñöôïc hoaøn taát traùnh ngoïn löûa taùc ñoäng leân gaïch chòu löûa. Deã bò ngheït beùc khi bôm chaát thaûi loûng coù caën. Loø ñoát thuøng quay : Loø ñoát daïng naøy ñöôïc söû duïng ñeå ñoát chaát thaûi raén, buøn, khí vaø chaát loûng. Thieát bò thöôøng coù daïng hình truï. Thuøng thöôøng quay vôùi vaän toác 0,5 – 1 voøng/phuùt, thôøi gian löu chaát thaûi trong loø töø 0,5 – 1,5 giôø vôùi löôïng chaát thaûi chieám 20% theå tích loø. Öu ñieåm : AÙp duïng cho caû chaát thaûi raén vaø loûng. Coù theå ñoát keát hôïp chaát raén vaø loûng hay ñoát rieâng. Khoâng bò ngheït gi do coù quù trình naáu chaûy. Coù theå naïp chaát thaûi ôû daïng thuøng hoaëc khoái. Quaù trình coù theå laáy tro lieân tuïc maø khoâng aûnh höôûng ñeán quaù trình chaùy. Kieåm soaùt ñöôïc thôøi gian löu cuûa chaát thaûi trong thieát bò. Coù theå naïp chaát thaûi tröïc tieáp maø khoâng caàn phaûi xöû lyù sô boä. Nhöôïc ñieåm : Chi phí ñaàu tö cao. Vaän haønh phöùc taïp. Yeâu caàu löôïng khí dö lôùn do thaát thoaùt qua caùc khôùp noái. Thaønh phaàn tro trong khí thaûi cao. Loø ñoát taàng soâi : Ñöôïc söû duïng ñeå xöû lyù chaát thaûi daïng loûng, khí, trong ñoù chaát thaûi ñöôïc ñöa vaøo lôùp vaät lieäu laø caùt, haït nhoâm, carbonate calci. Nhieät ñoä vaän haønh cuûa thieát bò naøy laø 670 – 870 oC vaø löôïng khí dö caáp cho loø laø 25 – 150% löôïng khí lyù thuyeát. Öu ñieåm : Coù theå aùp duïng cho caû chaát thaûi raén vaø loûng, khí. Thieát keá ñôn giaûn, hieäu quaû cao. Nhieät ñoä khí thaûi thaáp, löôïng khí dö yeâu caàu thaáp Löôïng nhaäp lieäu caàn coá ñònh. Nhöôïc ñieåm : Khoù taùch phaàn khoâng chaùy ñöôïc. Lôùp dòch chuyeån phaûi ñöôïc tu söõa vaø baûo trì. Coù khaû naêng phaù vôõ lôùp ñeäm. Nhieät ñoä ñoát chaùy bò khoáng cheá bôûi vì neáu cao hôn 815 oC coù khaû naêng phaù vôõ lôùp ñeäm. Chöa ñöôïc söû duïng nhieàu trong xöû lyù chaát thaûi nguy haïi. Loø ñoát ST ( coâng ngheä ñoát khoâng khoùi ) Hieän nay trong nöôùc ñaõ thieát keá neân moät soá loaïi loø ñoát coù tính naêng khaû thi nhö loø ñoát ST cuûa Coâng ty Khoa hoïc vaø coâng ngheä veà Baûo veä moâi tröôøng (STEPRO) ñaõ thieát keá. Loø ñoát raùc ñöôïc ST ñöôïc thieát keá tính toaùn khoa hoïc veà cheá ñoä nhieät, cheá ñoä ñoái löu cuûa doøng khí, giuùp tieát kieäm nhieân lieäu, ñoát chaùy hoaøn toaøn chaát thaûi vaø khoâng nhìn thaáy khoùi thoaùt ra. Coâng ngheä khoâng khoùi naøy laø moät öu ñieåm noåi baät. Loø coù 2 buoàng sô caáp vaø thöù caáp, nhieät ñoä buoàng sô caáp duy trì ôû 600 – 850 oC, nhieät ñoä buoàng thöù caáp duy trì ôû 1.050 – 1.200oC, buoàng löu nhieät daøi 3m, neân thôøi gian löu chaùy lôùn hôn 2 giaây, coù khaû naêng ñoát chaùy trieät ñeå caùc CTNH keå caû dioxin. Vôùi söï trôï giuùp cuûa heä thoáng xöû lyù khí 2 caáp, khí thaûi ñaït tieâu chuaån moâi tröôøng theo TCVN 6560-1999. Do buoàng ñoát chaát thaûi nguy haïi ST laøm baèng beâ toâng chòu nhieät neân raát beàn vaø khoâng bò maát nhieät. Chæ sau 15 – 20 phuùt khôûi ñoäng laø ñaït nhieät ñoä coù theå naïp CTNH vaøo loø ñoát. Caùc voøi ñoát töï ñoäng ñoùng ngaét neân tieâu giaûm tieâu hao nhieân lieäu, tính trung bình tyû suaát tieâu hao nhieân lieäu cho 1 kg raùc laø 0,5 – 0,6 kg daàu DO. Heä thoáng xöû lyù söû duïng xiclon aùp löïc vaø phun söông, coù khaû naêng loaïi boû trieät ñeå buïi vaø khí axit. Loø ñöôïc thieát keá tính toaùn khoa hoïc veà cheá ñoä nhieät, cheá ñoä ñoái löu cuûa doøng khoâng khí, giuùp tieát kieäm nhieân lieäu, ñoát chaùy hoaøn toaøn chaát thaûi, khí thaûi ñaït tieâu chuaån moâi tröôøng TCVN 6560-1999 vaø khoâng nhìn thaáy khoùi thoaùt ra. “Coâng ngheä khoâng khoùi” laø moät öu ñieåm noåi baät maø khoâng coù baát kyø loø ñoát raùc naøo ñang löu haønh ôû nöôùc ta ( keå caû nhaäp cuûa nöôùc ngoaøi) hieän nay coù ñöôïc. Ngoaøi ra, vieäc ñöa voøi ñoát Rillo (cuûa Italy) 2 caáp vaøo söû duïng, ñoát baèng daàu DO giuùp cho nhaø ñaàu tö tieát kieäm ñöôïc nhieân lieäu, giaûm giaù thaønh vaän haønh, baûo veä toát söùc khoûe cuûa coâng nhaân vaän haønh. BAÛNG 5 : Nhöõng ñaëc tính kyõ thuaät cuûa loø ñoát chaát thaûi nguy haïi ST Model  ST-15  ST-30  ST-50  ST-80  ST-120  ST-200  ST-500   Coâng suaát, kg/h  15  30  50  80  120  200  500   Theå tích buoàng sô caáp, m3  0,40  0,64  1,25  1,82  2,94  5,12  12,10   Theå tích buoàng thöù caáp, m3  0,20  0,36  0,46  0,62  0,86  1,76  3,70   Chieàu buoàng löu nhieät, m  3   Nhieät ñoä buoàng sô caáp, oC  600 – 850   Nhieät ñoä buoàng thöù caáp, oC  1050 – 1200   Thôøi gian löu chaùy, giaây  2   Voøi ñoát sô caáp  Rillo 2 caáp (Italy), ñieàu chænh khí töï ñoäng, töï ñoäng chuyeån ñoåi cheá ñoä ñoát khí, nhieät ñoä ñaït tôùi giôùi haïn ñaët, giuùp tieát kieäm chi phí, ñöôïc boá trí ñaëc bieät neân ñaït hieäu suaát ñoát chaát thaûi raát cao.   Voøi ñoát buoàng thöù caáp  Rillo (Italy), ñieàu chænh khí töï ñoäng.   Model  ST-15  ST-30  ST-50  ST-80  ST-120  ST-200  ST-500   Chieàu cao ñænh oáng khoùi, m  8  8  10  12  15  20  30   Ñöôøng kính oáng khoùi, m  0,3   0,4   0,5  0,8  1,2   Chieàu daøy thaønh loø, mm  220  220  220  300  300  300  300   Vaät lieäu buoàng ñoát  Vaät lieäu chòu nhieät 1600oC   Vaät lieäu buoàng haï nhieät  Vaät lieäu chòu nhieät 1600oC   Nhieân lieäu  Daàu DO hoaëc gas(tuøy choïn)   Tieâu hao nhieân lieäu  0,5-0,6 lít/kg raùc thaûi, tuøy thuoäc vaøo ñoä aåm vaø nhieät trò cuûa raùc   Tieâu hao ñieän, W  600  800  2000  3000  4000  5000  6000   Khoái löôïng, Taán  5  8  10  16  22  34  45   Naïp raùc töï ñoäng (töï choïn)  Heä thoáng xi lanh thuûy löïc ñöôïc ñieàu khieån töï ñoäng baèng PLC hoaït ñoäng theo chöông trình.   Tieâu chuaån chaát löôïng  Ñaït tieâu chuaån moâi tröôøng TCVN 5938, TCVN 6560-2005 vaø tieâu chuaån chaát löôïng TCVN 7380-2004. Khi ñoát khoâng nhìn thaáy khoùi thoaùt ra- “Coâng ngheä khoâng khoùi”   Phöông phaùp oån ñònh hoaù raén OÅn ñònh vaø hoùa raén laø quaù trình laøm taêng caùc tính chaát vaät lyù cuûa chaát thaûi, giaûm khaû naêng phaùt taùn vaøo moâi tröôøng hay laøm giaûm tính ñoäc haïi cuûa chaát oâ nhieãm. Quaù trình laøm oån ñònh laø quaù trình maø chaát theâm vaøo ñöôïc troän vôùi chaát thaûi ñeå giaûm tôùi möùc toái thieåu khaû naêng phaùn taùn cuûa CTNH ra khoûi khoái chaát thaûi vaø laøm giaûm tính ñoäc ñeán môùi toái thieåu. Quaù trình ñoùng raén laø quaù trình söû duïng caùc chaát phuï gia laøm thay ñoåi baûn chaát vaät lyù cuûa chaát thaûi ( thay ñoåi tính keùo, neùn hay ñoä thaám ). Phöông phaùp oån ñònh - hoùa raén ñöôïc söû duïng roäng raõi trong xöû lyù CTNH voâ cô. Khi thöïc hieän quaù trình, buøn thaûi caàn ñöôïc taùch nöôùc, ñieàu chænh sao cho pH ñaït yeâu caàu vaø chuyeån kim loaïi sang daïng khoâng hoøa tan ñeå giaûm khaû naêng dòch chuyeån cuûa chaát thaûi vaøo moâi tröôøng. Hieän traïng phaùt sinh Nguoàn goác phaùt sinh Theo soá lieäu thoáng keâ cuûa  Sôû Taøi nguyeân vaø Moâi tröôøng TP Hoà Chí Minh, hieän nay, treân ñòa baøn thaønh phoá coøn coù 13 khu coâng nghieäp, 02 khu cheá xuaát, 700 nhaø maùy coâng nghieäp coù qui moâ lôùn vaø gaàn 12.000 cô sôû saûn xuaát vöøa vaø nhoû thaûi ra khoaûng töø 1500 ñeán 1800 taán chaát thaûi raén coâng nghieäp moãi ngaøy, moãi ngaøy TP.HCM tieáp nhaän khoaûng 150 - 200 taán chaát thaûi nguy haïi ( chieám khoaûng 20% toång soá). Ngoaøi ra chöa keå chaát thaûi töø caùc tænh laân caän nhö Ñoàng Nai, Bình Döông, Baø Ròa-Vuõng Taøu, Long an… ñöa veà thaønh phoá ñeå xöû lyù. Theo thoáng keâ cuûa döï aùn “ Quy hoïach toång theå veà CTRCN-CTNH”, soá löôïng CTNH theo öôùc tính rieâng taïi TP HCM ñeán naêm 2012 thaûi ra moät naêm leân ñeán 321.000 taán. Song song ñoù, maëc duø TP.HCM ñaõ coù nhöõng baõi choân laáp CTR sinh hoaït nhö Goø Caùt, Phöôùc Hieäp, nhöng vaãn chöa coù baõi choân laáp rieâng cho CTNH. Ñieàu naøy goùp phaàn taïo neân nhöõng khoù khaên trong coâng taùc quaûn lyù CTNH treân ñòa baøn thaønh phoá cuõng nhö taïo ra nguy cô tieàm taøng ñeán söùc khoûe con ngöôøi vaø moâi tröôøng xung quanh. Vôùi söï phaùt trieån nhö hieän nay, theo ñaùnh giaù cuûa caùc chuyeân gia, caùc nhaø khoa hoïc neáu tieáp tuïc quaûn lyù theo tình traïng hieän nay thì chaát thaûi nguy haïi seõ trôû thaønh moät moái nguy haïi thöïc söï cho thaønh phoá. Möùc ñoä nguy haïi ñöôïc phaân loaïi theo Caùc ngaønh ngheà coâng nghieäp: Thuoác baûo veä thöïc vaät, hoùa chaát cô baûn, xi maï, thuoäc da, pin, aéc qui, ñieän- ñieän töû, möïc in, döôïc phaåm, cao su, myõ phaåm, giaøy da, cô khí, nhuoäm, daàu, nhöïa, goã, giaáy, thuûy tinh, vaät lieäu xaây döïng , thöïc phaåm, may maëc vaø caùc ngaønh khaùc. BAÛNG 6 : Toång taûi löôïng chaát thaûi raén coâng nghieäp – nguy haïi taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh STT  Nguoàn Chaát Thaûi  Toång löôïng CTRCN-CTNH (taán/naêm)  Taûi löôïng CTNH trong CTRCN (taán/naêm)   1  KCN-KCX  155.080,285  31.016,3   2  Nhaø maùy lôùn naèm ngoaøi KCN-KCX  58.844,8  11.768,96   3  Cô sôû vöøa vaø nhoû naèm ngoaøi KCN-KCX  356.155,9  71.231,18   6  Daàu nhôùt thaûi  9.898  9.898   Toång Coäng  579977,1  123913,4   Nguoàn: Sôû Taøi Nguyeân vaø Moâi Tröôøng naêm 2005 BAÛNG 7 : Löôïng chaát thaûi nguy haïi qua caùc naêm Loaïi raùc  2005  2010  2020   Ñoâ thò  -  21  42   Coâng nghieäp  0.58  2.76  9.66   Y teá  -  0.019  0.022   Toång coäng  -  23.779  51.682   Ñôn vò : trieäu taán / naêm Nguoàn : World Bank, MONRE, CIDA. Ngoaøi ra, löôïng CTNH coøn phaùt sinh töø caùc nguoàn khaùc nhö caùc hoaït ñoäng sinh hoaït haèng ngaøy, hoaït ñoäng thöông maïi dòch vuï, du lòch, nghieân cöùu ñaøo taïo vaø caùc hoaït ñoäng giao dòch khaùc chöa coù con soá cuï theå. Neáu xeùt rieâng veà hoaït ñoäng nghieân cöùu khoa hoïc vaø giaùo duïc thì löôïng chaát thaûi nguy haïi phaùt sinh töø caùc nguoàn treân cuõng laø moät vaán ñeà caàn quan taâm. Trong quaù trình nghieân cöùu vaø phuïc vuï coâng taùc giaûng daïy taïi caùc phoøng thí nghieäm thuoäc caùc tröôøng ñaïi hoïc, löôïng hoùa chaát ñöôïc söû duïng vaø thaûi boû hieän nay chöa ñöôïc quaûn lyù chaët cheõ vaø chöa ñöôïc quan taâm thích ñaùng, coù theå daãn ñeán söï an toaøn cho söùc khoeû cuûa sinh vieân cuõng nhö nhöõng ngöôøi tröïc tieáp tham gia. Töø nhöõng soá lieäu thoáng keâ cho thaáy , neáu khoâng quaûn lyù chaët cheõ, löôïng chaát thaûi nguy haïi treân seõ laø nguy cô tieàn taøng gaây oâ nhieãm moâi tröôøng nghieâm troïng. Nhöng cho ñeán thôøi ñieåm naøy thaønh phoá vaãn chöa coù moät heä nhaø maùy ñaùp öùng ñöôïc yeâu xöû lyù chaát thaûi coâng nghieäp, chaát thaûi nguy haïi ñang ñoå xuoáng töøng ngaøy, töøng giôø. Moät soá loaïi hình phaùt sinh tieâu bieåu Hieän nay, coù 3 nguoàn phaùt sinh chaát thaûi nguy haïi :saûn xuaát coâng nghieäp, caùc hoaït ñoäng sinh hoaït, phoøng thí nghieäm. Theo thoáng keâ hieän nay, caùc nguoàn phaùt sinh CTNH hieän nay chuû yeáu laø töø coâng nghieäp. Nhìn chung treân ñòa baøn Tp Hoà Chí Minh hieän nay coù 929 KCN-KCX bao goàm 645 cô sôû saûn xuaát qui moâ lôùn, 284 cô sôû saûn xuaát qui moâ vöøa vaø nhoû. Beân ngoaøi KCN-KCX treân ñòa baøn quaän huyeän quaûn lyù coù 7163 trong ñoù coù 1011 cô sôû saûn xuaát qui moâ lôùn vaø 6152 cô sôû saûn xuaát qui moâ vöøa vaø nhoû. Trong ñoù bao goàm caùc ngaønh sau : STT  NGAØNH COÂNG NGHIEÄP    Chaát thaûi töø ngaønh thaêm doø, khai thaùc, cheá bieán khoaùng saûn, daàu khí vaø than    Chaát thaûi töø ngaønh saûn xuaát hoaù chaát voâ cô 

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • docBAIIN.doc
  • pdfHINH ANH.pdf
  • docbiaP.doc
  • docDANHMUCBIEUDDO.doc
  • docDANHMUCCHUVIETTAT.doc
  • docDANHMUCHINH.doc
  • xlsdanhmuchoachatdoctinh.xls
  • xlsdanhmuchoahchatrthaigaydoccaptinh.xls
  • xlsdanhmuckiemtranhdinhkythang.xls
  • docDANHSACHBANG.doc
  • xlsLabel.xls
  • docloi cam on.doc
  • docMUCLUC.doc
  • docPHULUCLV.doc
  • docSOTAY.doc
  • docTAILIEUTHAMKHAO.doc
  • docTRANG DAU CHUONG.doc
Luận văn liên quan