Xu hướng vận động và phát triển của kinh tế hộ nông dân ở Việt Nam hiện nay

oâng hoä döôùi cheá ñoä thöïc daân phong kieán: Theo soá lieäu thoáng keâ tröôùc Caùch maïng 8/1945, noâng daân chieám 97% toång soá noâng hoä nhöng chæ coù khoaûng 38% dieän tích ruoäng ñaát. Khoaûng 40% soá noâng hoä coù chuùt ít ruoäng tö, coøn laïi ½ (ôù Baéc Kyø vaø Trung Kyõ) vaø 2/3 soá hoä ôû Nam Kyø khoâng coù laáy “maûnh ñaát caém duøi”. Theo soá lieäu cuûa Yves Henry (1930) thì: ÔÛ Baéc Kyø: soá hoä coù döôùi 0.36 ha chieám 61,8% coù ruoäng ñaát, soá coù töø 0.36-1,8 ha chieám 29,8%. Ôû Trung Kyø: soá hoä coù döôùi 0,5 ha chieám 68,5% ngöôøi coù ruoäng, soá coù 0.5-2.5 ha laø 25.3% toång soá chuû ruoäng. Ôû Nam Kyø: soá hoä coù döôùi 1 ha chieám 33.6%, coøn soá hoä coù 1-3 ha chieám 38% toång soá chuû ruoäng. Nhö vaäy ña soá noâng daân coù ruoäng ôû nöôùc ta chæ coù döôùi 1 ha trong khi ôû nhieàu nöôùc chaâu AÙ, chaâu Myõ, bình quaân hoä noâng daân coù töø 5-10 ha. Vì khoâng coù hoaëc thieáu ruoäng ñaát, soá ñoâng noâng daân phaûi ñi laøm thueâ hoaëc lónh canh ruoäng ñaát cuûa ñòa chuû. Nhöõng ngöôøi laøm thueâ phaàn lôùn thuoäc taàng lôùp coá noâng (voâ saûn noâng thoân). Hoï thöôøng chæ coù vieäc laøm hai thaùng trong moät naêm vaøo hai muøa vuï: thaùng 5vaø thaùng 10. Tieàn coâng chæ ñöôïc 10-12 xu/ngaøy, côm nuoâi. Nhöõng naêm kinh teá khuûng hoaûng 1929-1933, thôï gaët moãi ngöôøi chæ ñöôïc 5-6 xu/ngaøy, coù khi 3-4 xu/ngaøy cuõng phaûi laøm. Neáu taàng lôùp coá noâng soáng baèng laøm thueâ hay lónh canh (taù ñieàn) thì baàn noâng vaø moät boä phaän trung noâng lôùp döôùi – nhöõng ngöôøi coù chuùt ít ruoäng ñaát – thöôøng phaûi lónh canh ruoäng ñaát cuûa ñòa chuû ñeå caøy caáy theâm. Vieäc laøm thueâ chæ laø phuï ôû taàng lôùp naøy. Ñòa chuû chæ coù ruoäng , coøn taù ñieàn hay ngöôøi lónh canh nhaän ruoäng caøy caáy töø luùc coøn trô ñaát ñeán luùc thu hoaïch, bao nhieâu phí toån veà phaân, gioáng, coâng caøy böøa, chaêm boùn… hoï phaûi chòu heát. Vaäy maø sau moãi vuï gaët, taù ñieàn phaûi noäp cho ñòa chuû 50%, thaäm chí 75% hoa lôïi. Ngoaøi ñòa toâ chính, taù ñieàn coøn phaûi noäp cho ñòa chuû nhieàu khoaûn toâ phuï nhö toâ traâu, toâ nöôùc, toâ noâng cuï, laøm coâng khoâng, bieáu xeùn cho chuû nhöõng dòp gioã, Teát… Sau khi noäp caùc thöù toâ cho ñòa chuû, taù ñieàn chaúng coøn maáy hoät luùa trong nhaø. “treo haùi laø treo nieâu” caâu noùi ñoù dieãn taû tình caûnh ngöôøi taù ñieàn thôøi aáy. Gaëp kyø giaùp haït hoaëc khi thueá giuïc söu doàn, ngöôøi noâng daân ngheøo khoâng coù caùch naøo khaùc laø phaûi vay nôï. Duø vay luùa hay tieàn, ngaén haïn hay daøi haïn, ngöôøi noâng daân ñeàu phaûi traû möùc laõi raát cao. Trong vaên töï cho vay, ñòa chuû thöôøng baét noâng daân phaûi ñem nhaø, ruoäng ñaát, vöôøn ra baûo ñaûm. Vì theá, bieát bao nhaø coù nôï ñòa chuû tröôùc ñoù coøn ñôï noâng, ñeán muøa ñong thoùc, cöù traû maõi maø khoâng heát ñöôïc nôï, cuoái cuøng phaûi gaùn ruoäng cho chuû nôï. Ñoái vôùi coá noâng khoâng coù taøi muøa saûn baûo ñaûm, ñòa chuû cho chòu troâng nom. Vay 1, ñeán ngaøy muøa hoï phaûi laøm cho ñòa chuû soá coâng trò giaù gaáp 2-3 laàn. Vì laõi xuaát cao, laõi meï ñeû laõi con, cho neân nhieàu khi noâng daân ñaõ traû cho chuû nôï soá tieàn hay luùa hoaëc soá coâng gaáp maáy laàn soá nôï goác maø khoaûng nôï goác vaãn coøn nguyeân. Coù khi caû ñôøi hoï traû khoâng xong phaûi ñeå laïi cho con chaùu tieáp tuïc “keùo caøy traû nôï”. Ñaõ khoå vì toâ töùc choàng chaát, ngöôøi noâng daân tröôùc CM 8/1945 caøng cöïc nhoïc hôn döôùi aùch söu thueá naëng neà maø cheá ñoä thöïc daân phong dieán quaøng chaët vaøo coå hoï. Ngoaøi thueá ñinh (töø 0.5-2.5 ñoàng) vaø thueá ñieàn kim ngaïch ( thöôøng bò taêng leân), ngöôøi noâng daân coøn phaûi ñoùng goùp haøng chuïc thöù ngoaïi phuï vaø baát thöôøng khaùc bôûi leõ caùc caáp ñeàu caàn coù nguoàn thu ñeå tieâu xaøi rieâng. Aùp böùc xaõ hoäi coäng vôùi söùc taøn phaù cuûa thieân nhieân ñaõ kìm haõm gheâ gôùm söùc saûn xuaát cuûa haøng trieäu noâng daân lao ñoäng nöôùc ta. Naêng suaát caây troàng vaø naêng suaát lao ñoäng raát thaáp, trung bình luùa chæ ñaït 10-12 taï/ha. Noâng daân quanh naêm “ñaàu taét maët toái” maø ñoùi raùch vaãn ñoùi raùch. Theo chöùng kieán cuûa nhöõng ngöôøi ñöông thôøi thì haøng naêm, thôï caøy phaûi aên ñoùi ñeán 7-8 thaùng, baàn noâng 5-6 thaùng, trung noâng 3-4 thaùng. Trong nhöõng thaùng aáy, hoï phaûi caàm hôi moãi ngaøy moät böõa, aên chaùo, aên baép, aên khoai, cuøng laém thì aên rau maù, cuû chuoái, cuû maøi ñeå coù caùi nheùt cho ñaày buïng. Gaàn ñeán ngaøy muøa, ôû nhaø queâ, ta gaëp nhöõng boä maët hoác haùc, xanh xao, caëp maét lôø ñôø, meùp traéng daõ. Ñoù laø nhöõng boä maët ñoùi côm, maát maùu cuûa daân caøy ngheøo vaùc haùi ñi tìm vieäc”. Quaàn chuùng nhaân daân bò phaù saûn ngaøy caøng nhieàu thì tình traïng thaát nghieäp, nöûa thaát nghieäp vaø nhaân khaåu thöøa töông ñoái trong noâng thoân ngaøy caøng taêng. Toùm laïi, döôùi cheá ñoä thöïc daân phong kieán, noâng daân ta laâm vaøo caûnh “moät coå ñoâi ba troøng”. Hoï bò caùc taàng lôùp aên baùm xaõ hoäi laø phong kieán, ñòa chuû, ñeá quoác vaø tö saûn xaâu xeù. “Chính hoï laø nhöõng ngöôøi phaûi laøm cho moïi coâng vieäc naëng nhoïc, moïi thöù lao dòch. Chính hoï laøm ra cho luõ ngöôøi aên baùm,luõ ngöôøi löôøi bieáng, luõ ngöôøi ñi khai hoaù thuï höôûng. Coøn hoï thì phaûi soáng cuøng khoå, neáu maát muøa thì hoï cheát ñoùi trong khi nhöõng teân ñao phuû cuûa hoï soáng thöøa thaûi… Ñoù laø hoï bò aên caép khaép moïi phía, baèng moïi caùch, do caùc quan cai trò , do boïn ñòa chuû phong kieán vaø Nhaø thôø”. Treân ñaây laø tình caûnh bi thaûm cuûa hoä noâng daân Vieät Nam döôùi caùc cheá ñoä phong kieán vaø thöïc daân tröôùc CM 8/45. 2. Kinh teá noâng hoä Vieät Nam sau Caùch maïng Thaùng 8/1945: Caùch maïng Thaùng 8/1945 laø caùi moác lòch söû ñaùnh daáu söï thay ñoåi cô baûn cuûa xaõ hoäi Vieät Nam, ñoàng thôøi laø söï thay ñoåi cuûa noâng daân Vieät Nam. Töø sau CM 8/45, kinh teá noâng hoä ñaõ coù nhöõng bieán ñoåi saâu saéc vaø taùc ñoäng tích cöïc ñeán saûn xuaát noâng nghieäp phuïc vuï yeâu caàu baûo veä vaø xaây döïng ñaát nöôùc. Töø sau thaùng 8 naêm 1945, Chính phuû Vieät Nam Daân chuû Coäng hoøa, Nhaø nöôùc coâng noâng ñaàu tieân ôû Ñoâng Nam AÙ ñaõ töøng böôùc giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà ruoäng ñaát theo khaåu hieäu “ngöôøi caøy coù ruoäng” cuûa Ñaûng Coäng saûn Vieät Nam. Töø giaûm toâ, giaûm töùc, xoùa nôï taïm caáp, taïm giao vaø chia caáp ruoäng ñaát caùc loaïi, noâng daân ta ñaõ giaønh laïi ñöôïc nhieàu quyeàn lôïi chính ñaùng cuûa ngöôøi lao ñoäng noâng nghieäp. Naêm 1954, khaùng chieán choáng thöïc daân Phaùp thaéng lôïi. Qua caûi caùch ruoäng ñaát, hai trieäu hoä noâng daân mieàn Baéc ñöôïc chia 810.000 ha ruoäng ñaát tòch thu cuûa ñòa chuû. Ôû mieàn Nam töø Lieân khu V trôû vaøo, noâng daân ñöôïc chia caáp 750.000 ha ruoäng ñaát caùc loaïi, rieâng ôû Nam Boä 564.547 ha ñaõ veà tay noâng daân laøm chuû. Trong cuoäc khaùng chieán choáng thöïc daân Phaùp (1946-1954), hoä noâng daân laø löïc löôïng saûn xuaát löông thöïc thöïc phaåm cung caáp cho boä ñoäi aên no ñaùnh thaéng. Vôùi tinh thaàn: “Ruoäng raãy laø chieán tröôøng, caøy cuoác laø vuõ khí, nhaø noâng laø chieán só, haäu phöông thì ñau vôùi tieàn phöông”, moãi noâng daân laø moät chieán só treân maët traän noâng nghieäp haêng haùi thi ñua ñaåy maïnh saûn xuaát. Sau ngaøy hoaø bình laäp laïi, mieàn Baéc ñöôïc hoaøn toøan giaûi phoùng, noâng daân ra söùc khoâi phuïc vaø phaùt trieån kinh teá ñeå xaây döïng haäu phöông vaø phuïc vuï tieàn tuyeán lôùn mieàn Nam. Nhöõng naêm 1955-1959 laø thôøi kyø khoâi phuïc vaø phaùt trieån kinh teá sau chieán tranh, noâng daân mieàn Baéc ñaõ khaéc phuïc voâ vaøn khoù khaên, phaùt huy naêng löïc saùng taïo, phuïc hoaù khai hoang, thaâm canh, ñaåy maïnh troàng troït chaên nuoâi ñaït thaønh tích to lôùn, vöôït möùc saûn xuaát tröôùc chieán tranh. So vôùi naêm 1939 laø naêm kinh teá phaùt trieån nhaát thôøi Phaùp thuoäc thì caùc chæ tieâu chuû yeáu bình quaân trong nhöõng naêm 1955-1957 ñeàu ñaït cao hôn, trong ñoù: Saûn löôïng löông thöïc quy thoùc taêng 57%, rieâng thoùc taêng 53%. Naêng suaát luùa taêng 30,8%. Löông thöïc bình quaân ñaàu ngöôøi taêng 43,6%. Ñaøn traâu taêng 44%, ñaøn boø taêng 39%, ñaøn lôïn taêng 20%. Thu nhaäp vaø ñôøi soáng noâng daân böôùc ñaàu ñöôïc caûi thieän. Naêng suaát luùa ôû mieàn Baéc naêm 1957 ñaït 18 taï/ha/vuï, naêm 1958 ñaït 20.47 taï, naêm 1959 ñaït 21.63 taï: cao nhaát so vôùi caùc nöôùc Nam AÙ, vaø Ñoâng Nam AÙ luùc baáy giôø. Saûn löôïng thoùc bình quaân ñaàu ngöôøi ôû mieàn Baéc naêm 1957 ñaït 275.5 kg, naêm 1958 ñaït 304.6 kg vaø naêm 1959 ñaït 334 kg, laø ñænh cao nhaát cuûa noâng nghieäp nöôùc ta trong nhöõng naêm tröôùc ñoù vaø caû 20 naêm sau. Töø naêm 1958 ñeán 1960 vaø cho ñeán gaàn 20 naêm sau, chuû tröông tieán haønh HTHNN thöïc chaát laø taäp theå hoaù treân toaøn mieàn Baéc vaø sau 1975 caû ôû mieàn Nam. Caùc HTXNN ñöôïc thaønh laäp treân cô sôû taäp theå hoaù ruoäng ñaát, traâu boø, lao ñoäng, xoaù boû quyeàn töï chuû saûn xuaát cuûa kinh teá hoä noâng daân, chæ ñeå laïi 5% ñaát cho kinh teá phuï gia ñình. Taäp theå hoaù noâng nghieäp ñaõ laøm lu môø vai troø cuûa kinh teá hoä noâng daân. Toaøn boä coâng vieäc töø saûn xuaát ñeán phaân phoái ñeà do ban quaûn trò HTX ñieàu haønh. Nhöng trong thöïc teá, kinh teá noâng hoä vaãn coù söùc soáng maõnh lieät. Vôùi hình thöùc laø kinh teá phuï gia ñình vôùi dieän tích ñaát nhoû beù 5%, caùc noâng hoä xaõ vieân cuûa HTXSXNN ñaõ ñaàu tö trí tueä, coâng söùc vôùi soá voán vaø vaät tö ít oûi ñaõ öùng duïng thaønh coâng caùc tieán boä kyõ thuaät,keát hôïp troàng troït vôùi chaên nuoâi ñeå laáy phaân boùn, thöïc hieän thaâm canh taêng vuï. Keát quaû chæ vôùi 5% ñaát,baø con ñaõ taïo ra nhöõng naêng suaát luùa kyû luïc cao gaáp 2-3 laàn naêng suaát ruoäng cuûa taäp theå. Phaàn thu nhaäp töø troàng troït cuûa kinh teá phuï gia ñaõ baûo ñaûm treân 50% toång thu nhaäp cuûa gia ñình, coøn thu nhaäp töø 95% ñaát cuûa taäp theå nhieàu khi thaáp hôn thu nhaäp töø ñaát 5%. Ôû mieàn Nam, thôøi kyø 1954-1975, quaàn chuùng noâng daân phaûi lieân tuïc ñaáu tranh choáng chính quyeàn Saøi Goøn, tay sai cuûa ñeá quoác Myõ, ñeå baûo veä nhöõng quyeàn lôïi ruoäng ñaát maø Ñaûng Coäng saûn vaø chính quyeàn caùch maïng ñaõ ñöa laïi töø sau CM 8/45. Chính quyeàn Ngoâ Ñình Dieäm ñaõ tieáp tay cho giai caáp ñòa chuû giöït laïi gaàn heát soá ruoäng ñaát caùch maïng ñaõ caáp cho noâng daân. Ñeán Ñoàng Khôûi 1959-1960, noâng daân mieàn Nam vuøng leân giaønh laïi chính quyeàn (ôû cô sôû) vaø ruoäng ñaát, môû roäng vuøng giaûi phoùng vaø baûo veä ñöôïc quyeàn laøm chuû ruoäng ñaát treân 70% dieän tích canh taùc ôû mieàn Nam cho ñeán ngaøy giaûi phoùng 1975. Sau ngaøy mieàn Nam ñöôïc giaûi phoùng, ñaát nöôùc ñöôïc thoáng nhaát, coâng cuoäc taäp theå hoaù noâng nghieäp ñöôïc tieán haønh ôû mieàn Nam theo moâ hình HTXNN cuûa mieàn Baéc. Taäp theå hoaù noâng nghieäp ñaõ hoaøn thaønh nhanh choùng ôû vuøng Duyeân haûi mieàn Trung, vì ôû ñaây haàu heát laø kinh teá tieåu noâng vaø coù nhieàu khoù khaên sau chieán tranh. Ôû Nam Boä, nhaát laø ÑBSCL, taäp theå hoaù gaëp nhieàu trôû ngaïi vì soá ñoâng noâng daân laø ngöôøi saûn xuaát haøng hoaù khoâng töï nguyeän töø boû quyeàn laøm chuû saûn xuaát. Vì vaäy, soá hoä noâng daân gia nhaäp HTX vaø taäp ñoaøn saûn xuaát (TÑSX) chieám tæ leä thaáp vaø phaàn lôùn mang tính hình thöùc. Söï xaùo troän veà toå chöùc saûn xuaát cuøng vôùi haäu quaû tieâu cöïc cuûa vieäc ñieàu chænh ruoäng ñaát ñaõ aûnh höôûng ñeán saûn xuaát noâng nghieäp ôû ÑBSCL sau chieán tranh. Sau khaùng chieán choáng Myõ thaéng lôïi, Nhaø nöôùc taäp trung ñaàu tö nhieàu cho noâng nghieäp, khoâi phuïc vaø phaùt trieån caùc coâng trình thuyû lôïi, nhaäp nhieàu phaân boùn vaø maùy moùc noâng nghieäp nhaèm thuùc ñaåy noâng nghieäp phaùt trieån nhanh. Nhöng keát quaû toång keát 5 naêm (1975-1980), saûn löông thöïc khoâng taêng vaø naêm 1980 laø naêm ta gaëp nhieàu khoù khaên veà löông thöïc vì noâng nghieäp giaûm suùt, trì treä. Nguyeân nhaân chuûa yeáu laø do cô cheá quaûn lyù kinh teá noâng nghieäp theo moâ hình taäp theå hoaù ñaõ kìm haõm saûn xuaát ôû caû hai mieàn Nam Baéc, vì noâng daân khoâng coù quyeàn töï chuû saûn xuaát. Tröôùc tình hình aáy, taïi moät soá ñòa phöông ôû mieàn Baéc (Vónh Phuù, Haûi Phoøng) moät soá HTX ñaõ thöïc hieän “khoaùn chui”, giao cho hoä noâng daân xaõ vieân moät phaàn quyeàn töï chuû saûn xuaát vaø phöông thöùc naøy ñaõ coù taùc ñoäng tích cöïc. Ôû Nam Boä, moät soá TÑSX vaø HTXNN ñaõ ñeå cho noâng hoä coù quyeàn töï chuû trong saûn xuaát. Vai troø kinh teá cuûa noâng hoä böôùc ñaàu ñöôïc khaúng ñònh qua thöïc tieãn cuûa 30 naêm HTHNN theo con ñöôøng taäp theå hoaù. Hoäi nghò Trung öông laàn thöù 6 (khoaù VI) naêm 1979 chuû tröông taïo ñieàu kieän cho saûn xuaát “bung ra” baèng caùc giaûi phaùp: Thöøa nhaän neàn kinh teá nhieàu thaønh phaàn. Cho caùc hoä xaõ vieân möôïn ñaát saûn xuaát ñeå khaéc phuïc tình traïng boû hoang ñaát. Oån ñònh nghóa vuï löông thöïc, ñieàu chænh giaù mua noâng saûn, thöïc hieän mua theo giaù thoaû thuaän. Haïn cheá trích laäp caùc quyõ taäp theå ñeå taêng thu nhaäp cho xaõ vieân. Thöøa nhaän kinh teá gia ñình vaø coi kinh teá gia ñình laø moät boä phaän hôïp thaønh cuûa kinh teá XHCN. Treân cô sôû kinh nghieäm vaø saùng kieán cuûa noâng daân vaø laõnh ñaïo ñòa phöông trong thöïc tieãn saûn xuaát, Trung Öông ñaõ ñeà ra chuû tröông töøng böôùc khaéc phuïc nhöõng haïn cheá cuûa cô cheá quaûn lyù trong noâng nghieäp, taïo ñieàu kieän cho saûn xuaát phaùt trieån theo höôùng töøng böôùc xaùc laäp laïi vò trí cuûa kinh teá hoä noâng daân trong noâng nghieäp, baét ñaàu töø Chæ thò 100 cuûa Ban Bí thö (1981). Theo Chæ thò 100, hoä noâng daân xaõ vieân baét ñaàu ñöôïc giao moät phaàn quyeàn chuû ñoäng trong quaûn lyù saûn xuaát, cuï theå laø ñöôïc HTX khoaùn moät soá khaâu canh taùc vaø ñöôïc höôûng phaàn naêng suaát vöôït khoaùn, ñaõ coù taùc duïng khuyeán khích noâng daân saûn xuaát, trong khi HTX vaãn quaûn lyù ñieàu haønh. Nhôø coù Chæ thò 100, so vôùi thôøi kyø 1976-1980, naêng suaát lao ñoäng noâng nghieäp taêng 23.8%, saûn löôïng löông thöïc taêng 27%, dieän tích caây coâng ngieäp taêng 62.1%, ñaøn boø taêng 33%, ñaøn heo taêng 22.1%. bình quaân löông thöïc ñaàu ngöôøi naêm sau taêng hôn naêm tröôùc: 1981- 273 kg, 1985- 304 kg. Nhöõng con soá neâu treân cho thaáy: kinh teá hoä noâng daân ñaõ töøng böôùc xaùc laäp laïi vò trí cuûa mình trong saûn xuaát noâng nghieäp. Tuy nhieân, do Chæ thò 100 coøn moät soá nhöôïc ñieåm laøm haïn cheá vai troø kinh teá cuûa hoä noâng daân neân thaùng 4/1988, Boä Chính trò Trung öông Ñaûng (khoaù VI) ñaõ ra Nghò quyeát soá 10 veà ñoåi môùi quaûn lyù kinh teá noâng nghieäp vaø sau ñoù laø Nghò quyeát Hoäi nghò laàn thöù 6 cuûa Trung öông Ñaûng (khoaù VI) chuû tröông: Thöøa nhaän hoä noâng daân laø ñôn vò kinh teá töï chuû nhaän khoaùn. Noâng daân chæ coøn moät nghóa vuï: noäp thueá. Thöïc hieän chính saùch moät giaù, vôùi noâng daân chuû yeáu laø giaù thoaû thuaän. Ñöôïc giao quyeàn söû duïng ruoäng ñaát laâu daøi. Thöông maïi hoaù vaät tö. Kinh teá HTX coù nhieàu hình thöùc töø thaáp ñeán cao, moïi toå chöùc saûn xuaát kinh doanh do ngöôøi lao ñoäng töï nguyeän goùp voán, goùp söùc, ñöôïc quaûn lyù theo nguyeân taéc daân chuû, khoâng phaân bieät quy moâ vaø trình ñoä kyõ thuaät. Ñaây laø böôùc thaéng lôïi quan troïng thöù hai (sau Chæ thò 100) vaø laø thaéng lôïi cô baûn cuûa kinh teá noâng hoä: töø vò trí phuï trôï, hoä noâng daân ñaõ xaùc laäp laïi vò trí töï chuû. Vaäy laø sau 30 naêm toå chöùc phong traøo HTH (taäp theå hoaù) noâng nghieäp, chuùng ta ñaõ trôû laïi quan nieäm ñuùng ñaén veà kinh teá noâng hoä vaø kinh teá hôïp taùc trong noâng nghieäp. Töø sau Nghò quyeát 10 cuûa Boä Chính trò, saûn xuaát noâng nghieäp ñaõ coù nhöõng chuyeån bieán quan troïng. Ôû caùc ñòa phöông, ruoäng ñaát ñöôïc giao cho hoä noâng daân söû duïng laâu daøi. Quyeàn söû duïng ruoäng ñaát laâu daøi cuøng vôùi quyeàn sôû höõu caùc tö lieäu saûn xuaát khaùc – cô sôû vaät chaát vaø phaùp lyù cuûa quyeàn töï chuû saûn xuaát – laø nguoàn goác taïo ra ñoäng löïc môùi thuùc ñaåy hoä noâng daân haêng haùi chaêm lo saûn xuaát, ñoàng thôøi khaéc phuïc tình trang voâ chuû trong quaûn yù söû duïng ñaát ñai vaø caùc tö lieäu saûn xuaát khaùc trong nhieàu naêm qua. Moät khi trôû thaønh ñôn vò kinh teá töï chuû, nhöõng tieàm naêng veà lao ñoäng, voán, vaät tö, kinh nghieäm laøm aên cuûa hoä noâng daân ñaõ ñöôïc huy ñoäng vaø duïng coù hieäu quaû hôn ñeå thaâm canh taêng naêng suaát, môû roäng quy moâ saûn xuaát caû troàng troït, chaên nuoâi, thuyû saûn… Töø thöïc teá cuûa nhieàu nöôùc treân theá giôùi vaø töø nhöõng keát quaû ñoåi môùi quaûn lyù kinh teá noâng nghieäp nöôùc ta trong nhöõng naêm qua, coù theå khaúng ñònh: kinh teá noâng hoä laø hình thöùc kinh teá phuø hôïp vôùi ñaëc ñieåm saûn xuaát noâng nghieäp vaø laø hình thöùc chuû yeáu trong heä thoáng toå chöùc kinh teá noâng nghieäp. II - NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ RA TÖØ THÖÏC TIEÃN: Nhìn laïi toaøn boä quaù trình vaän ñoäng vaø phaùt trieån cuûa kinh teá noâng hoä qua caùc giai ñoaïn lòch söû, coù theå ruùt ra moät soá vaán ñeà sau ñaây: 1. Söï toàn taïi vaø phaùt trieån cuûa kinh teá noâng hoä laø do ñoøi hoûi khaùch quan cuûa neàn saûn xuaát noâng nghieäp. Tính khaùch quan aáy bò vi phaïm thì noâng nghieäp seõ khoâng theå phaùt trieån ñöôïc. Qua caùc giai ñoaïn lòch söû töø naêm 1955 ñeán nay, chuùng ta thaáy roõ raøng khi naøo kinh teá noâng hoä ñöôïc coi troïng, ñöôïc ñaët ñuùng vò trí cuûa noù trong neàn saûn xuaát noâng nghieäp thì kinh teá noâng nghieäp vaø xaõ hoäi noâng thoân phaùt trieån vaø ngöôïc laïi. Söï phaùt trieån cuûa kinh teá – xaõ hoäi noâng thoân tröôùc taäp theå hoaù (1955-1959), söï suy thoaùi cuûa noâng nghieäp, noâng thoân Vieät Nam nhöõng naêm taäp theå hoaù noâng nghieäp (1960-1980) vaø töøng böôùc ñöôïc phuïc hoài trong quaù trình ñoåi môùi cô cheá quaûn lyù töø 1981 ñeán nay ñaõ cho thaáy ñieàu ñoù. 2. Ñieàu kieän ñeå kinh teá noâng hoä thöïc söï laø moät ñôn vò kinh teá töï chuû bao goàm: Laøm chuû tö lieäu saûn xuaát, tröôùc heát laø ruoäng ñaát. Laøm chuû quaù trình toå chöùc, quaûn lyù saûn xuaát. Laøm chuû quaù trình phaân phoái tieâu thuï saûn phaåm. Neáu khoâng coù ñaày ñuû caùc ñieàu kieän treân ñaây, vai troø töï chuû cuûa kinh teá noâng hoä chöa ñöôïc ñaûm baûo thì neàn saûn xuaát noâng nghieäp cuõng khoâng theå phaùt trieån bình thöôøng. Bieän chöùng cuûa quaù trình töø “khoaùn chui” ñeán “khoaùn 100” roài ñeán “khoaùn 10” vaø ñeán Nghò quyeát TW6 (khoaù VI) khaúng ñònh hoä noâng daân laø ñôn vò kinh teá töï chuû ñaõ theå hieän roõ ñieàu ñoù. 3. Hôïp taùc xaõ trong noâng nghieäp laø quaù trình xaõ hoäi hoaù töøng böôùc neàn saûn xuaát noâng nghieäp, nhöng do tính ñaëc thuø cuûa saûn xuaát noâng nghieäp, quaù trình hôïp taùc trong noâng nghieäp dieãn ra khaùc vôùi trong coâng nghieäp. HTX trong noâng nghieäp khoâng phaûi laø söï taäp trung tö lieäu saûn xuaát, ruoäng ñaát, voán, lao ñoäng ñeå quaûn lyù theo kieåu “laøm coâng aên ñieåm” khoâng phaûi laø söï taäp trung nhöõng ñôn vò saûn xuaát quy moâ nhoû – kinh teá hoä noâng daân thaønh moät ñôn vò saûn xuaát quy moâ lôùn theo kieåu coâng nghieäp, maø chæ laø nhöõng khaâu, nhöõng chöùc naêng maø HTX tieán haønh thì coù lôïi hôn caùc noâng hoä laøm rieâng leû. HTX khoâng trieät tieâu kinh teá noâng hoä maø chæ boå trôï cho kinh teá noâng hoä ngaøy caøng phaùt trieån. Sai laàm cuûa moâ hình HTX – taäp theå hoaù keùo daøi maáy thaäp kyû qua laø: Khoâng nhaän thöùc ñuùng ñaëc thuø cuûa saûn xuaát noâng nghieäp gaén vôùi noù laø vai troø töï chuû cuûa kinh teá noâng hoä. Vieäc xoaù boû kinh teá noâng hoä laøm cho quaù trình saûn xuaát sinh hoïc maát ñi ngöôøi chuû thöïc söï cuûa noù. Taäp trung hoaù saûn xuaát noâng nghieäp theo kieåu coâng nghieäp ñoàng nhaát hôïp taùc hoaù vôùi taäp theå hoaù khoâng phuø hôïp vôùi ñaëc thuø cuûa saûn xuaát noâng nghieäp. Vì vaäy, taäp trung hoaù caøng cao thì saûn xuaát caøng keùm hieäu quaû. Nhaän thöùc ñôn giaûn veà CNXH, ñaëc bieät laø quan nieäm ñoàng nhaát sôû höõu coâng coäng veà tö lieäu saûn xuaát vôùi baûn chaát cuûa CNXH, ñoái laäp sieâu hình CNXH vôùi CNTB keå caû vieäc xaây döïng nhöõng moâ hình kinh teá. Nhaän thöùc sai veà noâng daân, coi noâng daân chæ laø nhöõng ngöôøi coù ñaàu oùc tö höõu ñi ngöôïc vôùi baûn chaát cuûa CNXH. Vì vaäy, caàn phaûi xoaù boû cô sôû kinh teá cuûa hoï baèng caùch taùch hoï ra khoûi tö lieäu saûn xuaát, taäp trung toaøn boä ruoäng ñaát vaøo saûn xuaát taäp theå ñeå traùnh nguy cô phaùt trieån CNTB ôû noâng thoân. Boái caûnh quoác teá luùc ñoù, ôû taát caû caùc nöôùc ñi theo con ñöôøng XHCN ñeàu thöïc hieän moâ hình taäp theå hoaù saûn xuaát noâng nghieäp. Nöôùc ta böôùc vaøo xaây döïng CNXH töông ñoái muoän so vôùi caùc nöôùc, hôn nöõa nhaän thöùc lyù luaän cuûa chuùng ta vaøo thôøi ñieåm ñoù cuõng chöa vöôït ñöôïc nhaän thöùc lyù luaän- thöïc tieãn cuûa nhöõng ngöôøi coäng saûn quoác teá, do ñoù vieäc aùp duïng moâ hình taäp theå hoaù saûn xuaát noâng nghieäp vaøo nöôùc ta laø khoù traùnh khoûi. Do noân noùng, chuû quan, duy yù chí trong chæ ñaïo thöïc tieãn, vieäc taäp theå hoaù noâng nghieäp ñaõ ñöôïc tieán haønh moät caùch nhanh choùng, oà aït, khoâng toân troïng ñuùng quy taéc “töï nguyeän daân chuû”, laáy vieäc thöïc hieän muïc tieâu chính trò thay cho muïc tieâu kinh teá, neân moâ hình taäp theå hoaù saûn xuaát ñaõ ñöôïc xaây döïng moät caùch aùp ñaët vaøo noâng thoân, xoaù boû kinh teá noâng hoä moät caùch trieät ñeå. Chieán tranh vaø vieän trôï quoác teá ñaõ che laáp nhöõng sai laàm cuûa vieäc taäp theå hoaù saûn xuaát noâng nghieäp, goøp phaàn cuûng coá vaø keùo daøi söï toàn taïi cuûa noù trong nhieàu naêm. Taäp theå hoaù döôøng nhö coù söï phuø hôïp nhaát ñònh vôùi vieäc taäp trung söùc ngöôøi söùc cuûa cho tieàn tuyeán, coøn nhöõng yeáu keùm trong saûn xuaát, söï suy giaûm veà kinh teá ñaõ ñöôïc vieän trôï kinh teá buø ñaép. CHÖÔNG III: XU HÖÔÙNG VAØ CAÙC GIAÛI PHAÙP PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ NOÂNG HOÄ VIEÄT NAM. I - XU HÖÔÙNG PHAÙT TRIEÅN CUÛA KINH TEÁ NOÂNG HOÄ ÔÛ NÖÔÙC TA HIEÄN NAY. 1. Xu höôùng chung: Qua nghieân cöùu kinh nghieäm cuûa caùc nöôùc trong quaù trình chuyeån neàn noâng nghieäp töø töï caáp töï tuùc sang saûn xuaát haøng hoaù, khaùi quaùt quaù trình phaùt trieån nhö sau: Giai ñoaïn 1: Khi xaõ hoäi baét ñaàu chuyeån töø tình traïng töï caáp töï tuùc sang saûn xuaát haøng hoaù, caùc noâng traïi baét ñaàu caûi tieán kyõ thuaät ñeå naâng cao naêng suaát lao ñoäng. Nhöng trong böôùc ñaàu cuûa quaù trình coâng nghieäp hoaù, lao ñoäng noâng nghieäp vaãn tieáp tuïc taêng, quy moâ noâng traïi giaûm daàn. Ñeå giaûi quyeát maâu thuaãn naøy noâng daân phaûi tieáp tuïc ñaàu tö theâm lao ñoäng vaøo thaâm canh, aùp duïng kyõ thuaät ñeå thay theá ñaát ñai coøn haïn cheá, taêng vuï, ña daïng hoaù saûn xuaát, phaùt trieån ngaønh ngheà phi noâng nghieäp ( böôùc ñaàu môùi ñöôïc coi laø ngheà phuï) ñeå giaûi quyeát vieäc laøm taêng thu nhaäp. Giai ñoaïn 2: Khi coâng nghieäp vaø dòch vuï ñaõ phaùt trieån maïnh, coù söùc thu huùt lao ñoäng cao hôn toác ñoä taêng lao ñoäng ôû noâng thoân, quy moâ noâng traïi coù ñieàu kieän môû roäng. Vieäc ruùt lao ñoäng ra khoûi noâng nghieäp cho pheùp söû duïng kyõ thuaät ñeå thay theá lao ñoäng töùc laø cô giôùi hoaù noâng nghieäp ñeå taêng naêng suaát lao ñoäng. Trong giai ñoaïn naøy muoán taêng naêng suaát, caùc noâng traïi phaûi chuyeån höôùng sang chuyeân moân hoaù. Trong noâng nghieäp, noâng thoân, hoä noâng daân vôùi tö caùch laø ñôn vò kinh teá cô sôû, chieám soá löôïng lôùn nhaát vaø ñoùng vai troø quan troïng trong saûn xuaát vaø ñôøi soáng. Vì vaäy xu höôùng phaùt trieån cuûa noâng nghieäp, noâng thoân moät phaàn quan troïng gaén lieàn vôùi söï vaän ñoäng vaø xu höôùng phaùt trieån cuûa kinh teá noâng hoä. Nöôùc ta hieän nay môùi ñang ôû giai ñoaïn 1 cuûa quaù trình phaùt trieån noâng nghieäp töø töï caáp töï tuùc sang saûn xuaát haøng hoaù. Hieän nay lao ñoäng noâng nghieäp vaãn coøn taêng leân do tæ leä phaùt trieån daân soá cao, quy moâ ruoäng ñaát canh taùc cuûa töøng hoä trong moät soá naêm tôùi coøn tieáp tuïc giaûm xuoáng, ñaëc bieät laø ôû vuøng ñoàng baèng Baéc Boä. Tæ troïng haøng hoaù noâng nghieäp xoøn thaáp (khoaûng 20%). Tuy nhieân, vaøo thaäp kæ cuoái theá kyû XX, ñaàu theá kyû XXI nöôùc ta ñaõ böôùc daàn vaøo thôøi kyõ coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù neàn kinh teá. Vôùi ñöôøng loái ñoåi môùi coù khaû naêng giaûi phoùng maïnh meõ löïc löôïng saûn xuaát, khai thaùc caùc tieàm naêng cuûa taát caû caùc thaønh phaàn kinh teá trong moâi tröôøng saûn xuaát haøng hoaù , caïnh tranh phaùt trieån coù söï quaûn lyù cuûa Nhaø nöôùc, ñaëc bieät quan heä ruoäng ñaát trong noâng nghieäp ñaõ coù ñieàu kieän tham gia vaøo cô cheá thò tröôøng. Lao ñoäng, ñaát ñai cuõng laø yeáu toá ñaàu vaøo cuûa saûn xuaát haøng hoaù, trong töông lai khoâng xa, theo döï tính cuûa nhieàu chuyeân gia, khoaûng 1 ñeán 2 thaäp kyû nöõa, lao ñoäng trong noâng nghieäp seõ ngöøng taêng vaø baét ñaàu giaûm xuoáng neáu coâng nghieäp phaùt trieån maïnh, nöôùc ta cuõng seõ coù theå chuyeån leân giai ñoaïn 2 vôùi toác ñoä khoâng thua keùm caùc nöôùc coâng nghieäp môùi ôû Chaâu AÙ. 2. Xu höôùng phaùt trieån ña daïng cuûa kinh teá noâng hoä leân saûn xuaát haøng hoaù: Hieän nay, ôû noâng thoân nöôùc ta coù khoaûng 11 trieäu hoä noâng daân, phaân boå trong 7 vuøng noâng nghieäp vôùi khoaûng 10000 ñôn vò xaõ, thò traán, 50000 thoân aáp, baûn. Bình quaân moãi xaõ coù 1000 hoä, moãi thoân aáp coù treân döôùi 2000 hoä. Ôû vuøng trung du mieàn nuùi Baéc Boä coù 1.7 trieäu hoä, vuøng duyeân haûi mieàn Trung coù 1.1 trieäu hoä, vuøng Tay Nguyeân coù 0.4 trieäu hoä, mieàn Ñoâng Nam Boä coù 0.8 trieäu hoä vaø ñoàng boä soâng Cöûu Long coù 2.3 trieäu boä. Töø khi thöïc hieän cô cheá quaûn lyù môùi, nhaát laø sau khi laøm chuû veà ñaát ñai, hoä noâng daân trôû thaønh ñôn vò kinh teá töï chuû, trong noâng thoân baét ñaàu dieãn ra xu höôùng phaùt trieån môùi ñoù laø söï ña daïng caùc loaïi hình, caùc quy moâ, trình ñoä cuûa kinh teát noâng hoä, söï naûy nôû taøi naêng cuûa ngöôøi naøy vaø söï boäc loä yeáu keùm cuûa ngöôøi kia. Söï vaän ñoäng cuûa kinh teá noâng hoä hieän nay mang tính ñaëc thuø cuûa thôøi kì quaù ñoä töø moät neàn noâng nghieäp laïc haäu, töï tuùc töï caáp böôùc ñaàu chuyeån sang saûn xuaát haøng hoaù. Kinh teá noâng hoä coøn chòu aûnh höôûng naëng neà taâm lyù, taùc phong, taäp quaùn cuûa neàn kinh teá tieåu noâng, töï caáp töï tuùc, cuûa phöông thöùc saûn xuaát truyeàn thoáng, nhöng cuõng ñang böôùc ñaàu chòu söï taùc ñoäng ngaøy caøng maïnh cuûa phöông thöùc saûn xuaát hieän ñaïi, cuûa coâng nghieäp, dòch vuï, cuûa saûn xuaát haøng hoaù. Chính ñaëc ñieåm aáy ñaõ laøm taêng tính ña daïng nhieàu loaïi hình, quy moâ cuõng nhö söï phaùt trieån khoâng ñeàu giöõa caùc vuøng, caùc loaïi hoä. 3. Kinh teá noâng hoä vaø caùc hình thöùc kinh teá hôïp taùc môùi con ñöôøng phaùt trieån noâng nghieäp, noâng thoân Vieät Nam: Ñöôïc söï giaûi phoùng cuûa cô cheá môùi vôùi tö caùch laø caùc ñôn vò kinh teá töï chuû trong quaù trình phaùt trieån leân saûn xuaát haøng hoùa, caùc noâng hoä töøng böôùc thoaùt khoûi caùch toå chöùc saûn xuaát nhoû kheùp kín theo kieåu “ñeøn nhaø ai nhaø aáy raïng” , “töï caáp töï tuùc” khoâng caàn ñeán caùc quan heä kinh teá khaùc. Trong cô cheá thò tröôøng döôùi söï taùc ñoäng cuûa ñoøi hoûi khoâng ngöøng naâng cao tính hieäu quaû cuûa neàn saûn xuaát noùi chung vaø cuûa kinh teá noâng hoä noùi rieâng, töø kinh teá noâng hoä töøng böôùc taùch ra caùc khaâu, caùc lónh vöïc maø töøng hoä laøm khoâng ñöôïc , hoaëc keùm hieäu quaû ñi vaøo caùc quan heä lieân tieáp hôïp taùc. Caùc hoä noâng daân boå sung, hoã trôï laãn nhau, cuøng toàn taïi, caïnh tranh vaø phaùt trieån. Chính söï lieân tieáp aáy ñaõ laøm xuaát hieän nhöõng hình thöùc hôïp taùc môùi. Söï phaùt trieån ña daïng caùc hình thöùc hôïp taùc môùi ôû noâng thoân, veà moät khía caïnh naøo ñoù cuõng laø theå hieän xu höôùng phaùt trieån cuûa kinh teá noâng hoä. Do ñoøi hoûi cuûa caùc noâng hoä, nhaát laø ôû nhöõng nôi saûn xuaát haøng hoaù phaùt trieån nhieàu hình thöùc hôïp taùc môùi ñaõ xuaát hieän. Chung quy laïi coù 2 kieåu hôïp taùc: hôïp taùc giöõa ngöôøi noân daân vôùi nhau vaø hôïp taùc giöõa ngöôøi noâng daân vôùi caùc toå chöùc kinh teá khaùc nhau nhö vôùi caùc doanh nghieäp Nhaø nöôùc. Nhö vaäy, roõ raøng hôïp taùc xaõ ra ñôøi laø do taát yeáu kinh teá khaùch quan do chính nhu caàu phaùt trieån cuûa kinh teá noâng hoä chöù khoâng phaûi laø do yù muoán chuû quan. Seõ laø sai laàm khi tuyeät hoaù hoaù vai troø cuûa kinh teá noâng hoä, khoâng nhaän roõ nhu caàu hôïp taùc khaùch quan trong quaù trình phaùt trieån cuûa kinh teá noâng hoä. Song cuõng raát sai laàm khi aùp ñaët moät moâ hình hôïp taùc cho moïi loaïi trình ñoä kinh teá noâng hoä. 4. Nhöõng khoù khaên trôû ngaïi trong quaù trình phaùt trieån kinh teá noâng hoä: Maëc duø kinh teá noâng hoä ôû nöôùc ta ñöôïc cô cheá môùi taïo ra nhöõng tieàn ñeà cô baûn veà kinh teá, phaùp lyù cho söï phaùt trieån. Tuy nhieân, söï phaùt trieån cuûa kinh teá noâng hoä coøn gaëp khoâng ít khoù khaên, trôû ngaïi caàn ñöôïc thaùo gôõ. 4.1. Phaàn ñoâng caùc noâng hoä vaãn ñang laø caùc hoä tieåu noâng, trình ñoä töï cung töï caáp, quy moâ canh taùc nhoû beù, saûn xuaát vôùi muïc tieâu ñaûm baøo an toaøn löông thöïc laø chuû yeáu. Maët khaùc, do daân soá phaùt trieån nhanh neân moät soá vuøng ñaát chaät ngöôøi ñoâng quy moâ canh taùc bình quaân moät hoä trong moät soá naêm tôùi tieáp tuïc coù nguy cô giaûm xuoáng, vì theá caùc noâng hoä khoâng yeân taâm chuyeån sang laøm ngaønh ngheà phi noâng. Hieän nay, bình quaân moät hoä ôû mieàn Baéc ñöôïc giao cho 0.3-0.4 ha, ôû Duyeân haûi mieàn Trung laø 0.4-0.6 ha, ôû ñoàng baèng soâng Cöûu Long laø 0.6-1.5 ha. Ñoù laø trôû ngaïi lôùn ñoái vôùi vieäc chuyeån dòch cô caáu kinh teá noâng nghieäp – noâng thoân nöôùc ta hieän nay cuõng nhö ñoái vôùi quaù trình chuyeån sang phaùt trieån saûn xuaát haøng hoaù cuûa kinh teá noâng hoä. 4.2.Tieàm löïc veà voán, veà cô sôû vaät chaát kyõ thuaät cuûa ña soá noâng hoä raát moûng manh: Treân 50% soá hoä thieáu voán ñeå saûn xuaát , nhaát laø caùc hoä ngheøo thöôøng thieáu caû voán ñeå taùi saûn xuaát giaûn ñôn ñaûm baûo cuoäc soáng haøng ngaøy. Phaàn lôùn caùc hoä chæ coù coâng cuï saûn xuaát thoâ sô, laïc haäu, trang bò kó thuaät coøn raát haïn cheá. Bình quaân 100 ha môùi coù 0.32 maùy keùo; 5.56 maùy bôm, laøm ñaát baèng maùy chæ chieám 20% dieän tích canh taùc, coøn laïi 60% dieän tích laø do suùc vaät keùo caøy, 20% dieän tích baèng söùc ngöïa. 4.3.Tö töôûng taùc phong cuûa ngöôøi tieåu noâng coøn raát naëng neà, thoùi quen saûn xuaát töï caáp töï tuùc, phaân taùn manh muùn, quen lao ñoäng baèng kinh ngieäm, thuï ñoäng ñaõ aên saâu vaø neáp nghó, caùch laøm cuûa soá ñoâng ngöôøi noâng daân. Hoï bò huït haãng veà kinh teá, luùng tuùng khi ñöa ra saûn phaåm ra thò tröôøng, thieáu naêng ñoäng quyeát ñoaùn. Trình ñoä vaên hoaù, khoa hoïc kyõ thuaät cuûa ngöôøi noâng daân coøn thaáp: 9% lao ñoäng noâng nghieäp muø chöõ; 49.9% chöa ñaït trình ñoä phoå thoâng cô sôû; 31.3% ñaït trình ñoä phoå thoâng cô sôû; 6% ñaát trình ñoä phoå thoâng trung hoïc. 4.4.Ña soá HTX cuõ khoâng coù khaû naêng ñoåi môùi, khoâng coøn voán quyõ, thaäm chí coøn nôï ngaân haøng traêm trieäu ñoàng, caùn boä quaûn lyù yeáu keùm, thieáu naêng löïc toå chöùc quaûn lyù kinh doanh trong cô cheá môùi neân chæ coøn toàn taïi moät caùch hình thöùc vaø ñang laø löïc caûn ñoái vôùi caùc noâng hoä. 4.5.Cô sôû haï taàng phuïc vuï saûn xuaát ôû nhieàu nôi yeáu keùm, chöa ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu cuûa saûn xuaát haøng hoaù. Cuï theå laø: Veà giao thoâng noâng thoân noùi chung phaùt trieån chaäm, chaép vaù, heä thoáng giao thoâng treân ñoàng ruoäng chöa ñöôïc chuù yù xaây döïng gaây khoù khaên vaát vaû trong canh taùc, thu hoaïch. Veà thuyû lôïi: tuy Nhaø nöôùc ñaõ coù coá gaéng ñaàu tö cho thuyû lôïi nhöng hieän nay vaãn chöa ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu, coù tôùi 30% dieän tích luùa vaø 50% dieän tích hoa maøu caàn töôùi nöôùc. Saûn löôïng ñieän cung öùng cho noâng thoân môùi chæ baèng 2.4% toång löôïng ñieän duøng trong caû nöôùc. Do tæ leä thaát thoaùt quaù lôùn neân giaù ñieän quaù cao laøm haïn cheá vieäc söû duïng ñoà ñieän cuûa caùc hoä, nhaát laø ñieän cho saûn xuaát vaø cheá bieán noâng saûn. Thoâng tin lieân laïc coøn yeáu, nhaát laø maïng löôùi thoâng tin caáp xaõ, coøn laïc haäu chöa phuïc vuï ñöôïc ñoâng ñaûo caùc noâng hoä. 4.6.Thò tröôøng giaù caû noâng saûn khoâng oån ñònh cuõng gaây baát lôïi cho noâng daân. 4.7. Vieäc giao vaø caáp giaáy chöùng nhaän quyeàn söû duïng ruoäng ñaát tieán haønh quaù chaäm, chöa thöïc hieän toát vieäc quaûn lyù ñaát ñai cuûa Nhaø nöôùc laøm cho noâng daân thieáu an toaøn ñaàu tö saûn xuaát. Tính ñeán nay, giaù caû môùi coù 31% soá noâng hoä ñöôïc caáp giaáp chöùng nhaän quyeàn söû duïng ñaát vaø môùi chuû yeáu laø ñaát thoå cö. II - MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP CHUÛ YEÁU ÑEÅ PHAÙT TRIEÅN KINH TEÁ NOÂNG HOÄ NÖÔÙC TA: 1. Tieáp tuïc thöïc hieän caùc giaûi phaùp ñeå kinh teá noâng hoä thöïc söï trôû thaønh ñôn vò kinh teá töï chuû: 1.1.Veà ruoäng ñaát: Nöôùc ta ñaõ ban haønh luaät ñaát ñai môùi naêm 1993, ñoù laø cô sôû phaùp lyù, cô sôû kinh teá cho söï toàn taïi vaø phaùt trieån cuûa kinh teá noâng hoä. Tuy nhieân, caàn thieát phaûi coù söï cuï theå hoaù moät caùch ñaày ñuû coù heä thoáng ñeå chæ ñaïo thi haønh luaät ñaát ñai trong thöïc tieãn ñoù laø nhöõng vaán ñeà sau: Caàn nhanh choùng theå cheá hoaù caùc quyeàn naêng vaø nghóa vuï cuûa ngöôøi söû duïng ñaát ( caùc hoä), ñaëc bieät laø luaät veà chuyeån nhöôïng, thueá chuyeån nhöôïng ñaát ñai caàn ñöôïc coâng boá sôùm vaø thöïc thi moät caùch nghieâm tuùc. Thöïc hieän nghieâm tuùc luaät ñaát ñai môùi, ngoaøi phaàn ñaát coâng ích khoâng ñeå quaù 5%, soá ñaát coøn laïi sôùm giao quyeàn söû duïng oån ñònh, laâu daøi cho caùc hoä moät laàn, vôùi ñaày ñuû caùc quyeàn theo luaät ñònh (quyeàn söû duïng, chuyeån ñoåi, chuyeån nhöôïng, thöøa keá, cho thueâ, theá chaáp). Ñeå traùnh nhöõng xung ñoät, maâu thuaãn trong vieäc giao ruoäng ñaát, caùc ñòa phöông caàn toå chöùc vieäc giao ruoäng cho caùc hoä theo ñuùng nguyeân taéc coâng khai, daân chuû, coâng baèng. Treân cô sôû phaân loaïi giaù trò söû duïng cuûa töøng loaïi ñaát, xaùc ñònh heä soá quy ñoåi ñaát toát xaáu, khuyeán khích noâng hoä nhaän ruoäng lieàn maûnh, töï thoaû thuaän chuyeån ñoåi cho nhau. Nhaø nöôùc caàn nghieân cöùu ñeå xaây döïng khung giaù ñaát hôïp lyù, nhaát laø giaù ñaát ôû caùc vuøng ñang phaùt trieån coâng nghieäp, ñoâ thò, nghieân cöùu möùc thueá ñaùnh vaøo giaù trò gia taêng cuûa ñaát, töøng böôùc phaùt trieån thò tröôøng ruoäng ñaát ôû noâng thoân. Beân caïnh chính saùch haïn ñieàn cuï theå ñoái vôùi töøng loaïi ñaát, töøng loaïi caây troàng, töøng vuøng, caàn coù chính saùch vaø giaûi phaùp khaùc nhaèm ngaên chaën ñaàu cô ñaát ñai. Caàn coù chính saùch söû duïng ñaát ñai hôïp lyù ñeå moät maët baûo ñaûm an toaøn löông thöïc quoác gia, maët khaùc khuyeán khích caùc hoä ña daïng hoaù phöông thöùc söû duïng ñaát ñai theo höôùng naâng cao giaù trò saûn löôïng thu nhaäp treân moät ñôn vò canh taùc. Caàn coù söï kieåm tra, kieåm saùt chaët cheõ vieäc chaáp haønh luaät ñaát ñai. Nhöõng haønh vi phaïm luaä, vi phaïm lôïi ích cuûa ngöôøi söû duïng ñaát, tham nhuõng ñaát ñai ñaëc bieät laø ñaát xaây döïng caàn phaûi ñöôïc xöû lyù ngieâm minh. 1.2. Ñoåi môùi vaø phaùt trieån ña daïng caùc hình thöùc hôïp taùc ôû noâng thoân: Hieän nay, coù hoä noâng daân raát caàn ñeán hôïp taùc xaõ, bôûi vì: Hoï vöøa traûi qua nhieàu naêm trong cô cheá quan lieâu bao caáp, moïi lo toan veà toå chöùc saûn xuaát, toå chöùc caùc khaâu ñaàu ra vaøo cuûa caû quaù trình tröôùc ñaây laø nhieäm vuï cuûa HTX, neáu khoâng coù HTX, caùc noâng hoä seõ raát luùng tuùng trong vieäc toå chöùc khaâu dòch vuï. ÔÛ nhöõng vuøng, nhöõng hoä ñaõ ñi vaøo saûn xuaát haøng hoaù vôùi nhöõng trình ñoä khaùc nhau, yeâu caàu veà dòch vuï, ñaëc bieät laø dòch vuï cung öùng vaät tö, tieâu thuï saûn phaåm caøng cao. Neáu khoâng coù HTX seõ haïn cheá saûn xuaát phaùt trieån. Ñeå ñaûm baûo cho saûn xuaát cuûa caùc noâng hoä phaùt trieån bình thöôøng, hieän nay caùc HTX cuõ theo moâ hình taäp theå hoaù khoâng coøn cô sôû kinh teá ñeå toàn taïi nhö cuõ nöõa, ñoái vôùi nhöõn HTX chæ coøn laø hình thöùc, caùc ñòa phöông caàn sôùm giaûi quyeát trieät ñeå. Nhaø nöôùc ban haønh luaät HTX vaø caùc quy ñònh döôùi luaät, tröôùc maét laø caùc quy ñònh ñoåi môùi HTX noâng nghieäp ñaõ xaây döïng tröôùc ñaây vaø phaùt trieån caùc hình thöùc hôïp taùc môùi. Tuyø ñieàu kieän töøng ñòa phöông , Nhaø nöôùc caàn coù söï khuyeán khích, höôùng daãn ñeå caùc hình thöùc hôïp taùc môùi nhanh choùng ra ñôøi vaø phaùt huy taùc duïng trong saûn xuaát. Theo chuùng toâi caàn coù söï chuù yù taùc ñoäng ñeán vieäc phaùt trieån caùc hình thöùc hôïp taùc, tuyø theo ñieàu kieän cuï theå cuûa töøng vuøng ,töøng ñòa phöông maø coù caùc hình thöùc hôïp taùc cho phuø hôïp. 1.3. Naâng cao naêng löïc laøm chuû cho caùc noâng hoä: Ñeå trôû thaønh moät chuû theå saûn xuaát töï chuû trong neàn kinh teá haøng hoaù, baûn thaân ngöôøi noâng daân phaûi coù ñuû tri thöùc, kyõ naêng vaø baûn lónh ñeå laøm chuû. Ôû nöôùc ta, trình ñoä vaên hoaù noùi chung vaø tö duy kinh teá haøng hoaù noùi rieâng, cuõng nhö trình ñoä toå chöùc quaûn lyù kinh doanh cuûa caùc noâng hoä coøn raát yeáu keùm. Bôûi vaäy, Nhaø nöôùc trung öông vaø caùc ñòa phöông caàn ñaàu tö cho vieäc ñaøo taïo naâng cao trình ñoä noâng daân, taäp trung vaøo caùc lónh vöïc sau: Ñaàu tö cô sôû vaät chaát, xaây döïng ñoäi nguõ giaùo vieân caùc tröôøng phoå thoâng ôû noâng thoân, giaûm chi phí ñoùng goùp cuûa hoïc sinh, khuyeán khích con em noâng daân ñeán tröôøng. Ñoåi môùi vaø boå sung kieán thöùc veà kinh teá noâng nghieäp kyõ thuaät noâng nghieäp cho phuø hôïp vôùi cô cheá môùi vaø ñöa vaøo giaûng daïy roäng raõi trong caùc tröôøng phoå thoâng. Ñoåi môùi noäi dung ñaøo taïo, caäp nhaät nhöõng kieán thöùc môùi phuø hôïp vôùi ñieàu kieän hieän nay. Toå chöùc toát heä thoáng khuyeán noâng töø trung öông ñeán ñòa phöông, cô sôû, khuyeán khích caùc cô sôû nghieân cöùu khoa hoïc, kyõ thuaät noâng nghieäp chuyeån giao tieán boä kyõ thuaät cho caùc noâng hoä nhaèm ñoåi môùi cô caáu kinh teá noâng nghieäp, naâng cao trình ñoä canh taùc, hieän ñaïi hoaù töøng böôùc saûn xuaát noâng nghieäp. 2. Ñaåy maïnh quaù trình coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù ñaát nöôùc trong ñoù coi troïng quaù trình coâng nghieäp hoaù noâng thoân, hieän ñaïi hoaù noâng nghieäp nhaèm chuyeån dòch cô caáu kinh teá noâng thoân theo höôùng taêng daàn tyû troïng coâng nghieäp vaø dòch vuï, ruùt bôùt lao ñoäng ra khoûi noâng nghieäp: Chuùng ta ñaõ bieát raèng noâng nghieäp chính laø nôi cung caáp söùc lao ñoäng, nguyeân lieäu, löông thöïc, thöïc phaåm cho coâng nghieäp vaø laø thò tröôøng roäng lôùn tieâu thuï saûn phaåm cuûa coâng nghieäp. Muoán ñaåy maïnh coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù thì khoâng theå khoâng thöïc hieän hieän ñaïi hoaù noâng nghieäp. Bôûi vaäy, caàn thieát phaûi ñaåy nhanh quaù trình trang bò kyõ thuaät cô giôùi hoaù noâng nghieäp thay cho lao ñoäng thuû coâng, ñöa tieán boä coâng ngheä sinh hoïc vaø noâng nghieäp laøm cho naêng suaát lao ñoäng, naêng suaát noâng nghieäp taêng nhanh. Cuøng vôùi quaù trình hieän ñaïi hoaù noâng nghieäp, caàn nhanh choùng phaùt trieån coâng nghieäp, dòch vuï noâng thoân. Ñoái vôùi moät nöôùc noâng nghieäp coøn laïc haäu nhö nöôùc ta hieän nay, khi coâng nghieäp thaønh thò chöa ñuû söùc thu huùt nhieàu lao ñoäng, thì vieäc phaùt trieån coâng ngieäp noâng thoân laø giaûi phaùp thích hôïp vì: Coù lôïi cho vieäc giaûi quyeát vieäc laøm cho soá lao ñoäng doâi dö ôû noâng thoân nhaèm laøm taêng theâm thu nhaäp cho caùc noâng hoä. Kinh nghieäm xaây döïng xí nghieäp höông chaán ôû Trung Quoác, vôùi khaåu hieäu “ly noâng baát ly höông”, “rôøi ñaát, khoâng rôøi laøng” laø moät kinh nghieäm quyù giaù. Soá lao ñoäng dö thöøa ôû noâng thoân seõ khoâng ñoå ra thaønh phoá taïo gaùnh naëng cho thaønh phoá nhö hieän nay. Coù lôïi cho vieäc phaân boá söùc saûn xuaát thöïc hieän coâng nghieäp hoaù ñaát nöôùc. Trong coâng nghieäp coù moät soá ngaønh ñoøi hoûi phaûi gaén lieàn vôùi caùc vuøng nguyeân lieäu nhaèm giaûm bôùt chi phí vaän chuyeån, vaän duïng lao ñoäng noâng nghieäp nhaøn roãi nhö coâng nghieäp cheá bieán thöïc phaåm, coâng nghieäp saûn xuaát vaät lieäu xaây döïng… Coù lôïi cho hieän ñaïi hoaù noâng nghieäp. Khi caùc hoä noâng daân chuyeån moät phaàn sang laøm coâng nghieäp vaø dòch vuï hoï seõ coù theâm thu nhaäp, do ñoù coù theå mua saém trang thieát bò maùy moùc ñeå hieän ñaïi hoaù noâng nghieäp. Vieäc dòch chuyeån lao ñoäng taïi choã, coù ñieàu kieän ñeå ngöôøi lao ñoäng vaãn coù theå laøm noâng nghieäp khi thôøi vuï khaån tröông. Coâng nghieäp noâng thoân phaùt trieån seõ keùo theo caùc ngaønh dòch vuï phaùt trieån nhö ngaønh vaän taûi, thöông nghieäp phuïc vuï coâng nghieäp vaø noâng nghieäp. Noâng thoân seõ coù ñieàu kieän ñeå ñoâ thò hoaù, ñôøi soáng vaät chaát, vaên hoaù tinh thaàn cuûa caùc noâng hoä seõ ñöôïc caûi thieän, ruùt ngaén khoaûng caùch thua keùm thaønh thò. 3. Taêng cöôøng ñaàu tö xaây döïng cô sôû haï taàng noâng thoân: Hieän nay moät trong nhöõng khaâu yeáu nhaát laøm haïn cheá söï phaùt trieån noâng nghieäp vaø kinh teá noâng thoân ñi laøm saûn xuaát haøng hoaù laø do cô sôû haï taàng noâng thoân quaù yeáu keùm. Cô sôû haï taàng tröôùc heát phaûi keå ñeán thuyû lôïi, giao thoâng, ñieän, thoâng tin, lieân laïc… Thieáu nhöõng ñieàu kieän naøy, noâng nghieäp leä thuoäc vaøo töï nhieân, naêng löïc choáng thieân tai yeáu, noâng daân khoù tieáp caän ñöôïc vôùi thò tröôøng, vôùi khoa hoïc kyõ thuaät, saûn phaåm laøm ra khoâng tieâu thuï ñöôïc, noâng thoân caùch xa vaø thua keùm thaønh thò. Veà thuyû lôïi: Vieät Nam laø 1 nöôùc saûn xuaát luùa nöôùc nhö nhieàu nöôùc ôû Chaâu AÙ, vì theá khaâu thuyû lôïi phaûi ñöôïc coi troïng, caûi thieän heä thoáng töôùi tieâu nöôùc ñeå ñaûm baûo khaéc phuïc nhanh choùng nhöõng haäu quaû do thieân tai uùng luït, haïn haùn gaây ra cuõng nhö chuû ñoäng töôùi tieâu trong noâng nghieäp. Vì theá, bieän phaùp coâng baèng vaø coù hieäu quaû hôn caû laø neân ñeå noâng daân gaùnh moät phaàn chi phí khai thaùc vaø baûo döôõng, coøn xaây döïng cô baûn do noâng nghieäp ñaàu tö coi nhö 1 khoaûn kinh phí hoã trôï cho noâng nghieäp phaùt trieån. Veà giao thoâng: nhöõng nôi saûn xuaát haøng hoaù phaùt trieån phaàn nhieàu laø nhöõng khu vöïc thuaän lôïi giao thoâng, gaàn caùc truïc ñöôøng lôùn, coù thò traán thò töù. Coù nhöõng vuøng coù tieàm löïc phaùt trieån lôùn, nhöng do thuaän lôïi veà giao thoâng neân saûn phaåm laøm ra raát khoù tieâu thuï. Bôûi vaäy, Nhaø nöôùc caàn coù söï ñaàu tö kòp thôøi vaøo xaây döïng caùc truïc ñöôøng giao thoâng lôùn, coù theå phaân caáp cho caùc ñòa phöông xaây döïng caùc tuyeán ñöôøng giao thoâng lieân thoân, lieân xaõ baèng huy ñoäng voán vaø lao ñoäng cuûa noâng daân, coøn tuyeán lieân huyeän, lieân tænh phaûi do Nhaø nöôùc ñaàu tö xaây döïng quaûn lyù. Giao thoâng thuaän lôïi seõlaø ñieàu kieän cô baûn ñeå gaén saûn xuaát vôùi löu thoâng, tieâu duøng, ñeå cho saûn xuaát haøng hoaù phaùt trieån. Veà ñieän: muoán hieän ñaïi hoaù noâng nghieäp, phaùt trieån coâng nghieäp noâng thoân, noâng thoân phaûi coù ñieän. Ngaønh ñieän caàn nhanh choùng coù bieän phaùp quaûn lyù toát vieäc cung caáp ñieän cho noâng thoân, ñeå cho giaù baùn ñieän cho noâng daân khoâng quaù cao so vôùi thaønh thò nhö hieän nay. Ngoaøi ra vaán ñeà ñaàu tö cho thoâng tin, lieân laïc, vaên hoaù giaùo duïc, y teá ñeàu raát caàn thieát cho noâng thoân sôùm thoaùt khoûi tình traïng laïc haäu, tieán gaàn ñeán vaên minh hieän ñaïi. 4. Phaùt trieån thò tröôøng tieâu thuï saûn phaåm noâng nghieäp: Noùi ñeán saûn xuaát haøng hoaù laø phaûi noùi ñeán thò tröôøng. Saûn xuaát coù phaùt trieån hay khoâng phuï thuoäc vaøo nhieàu yeáu toá nhöng suy cho cuøng thì saûn phaåm laøm ra coù tieâu thuï ñöôïc hay khoâng laø ñieåm cô baûn quyeát ñònh khaû naêng taùi saûn xuaát cuûa caùc noâng hoä. Ñeå giuùp cho caùc hoä noâng daân phaùt trieån saûn xuaát haøng hoùa Nhaø nöôùc caàn coù ngay nhöõng bieän phaùp höõu hieäu ñeå môû roäng thò tröôøng tieâu thuï haøng noâng saûn. Vì vaäy, caàn thieát phaûi tieán haønh ñoàng boä moät soá giaûi phaùp sau: Nhaø nöôùc caàn ñaàu tö vaø hoã trôï ñaàu tö xaây döïng keát caáu haï taàng noâng thoân, tröôùc heát laø vaøo giao thoâng, ñieän ñeå taêng khaû naêng giao löu giöõa caùc vuøng, caùc mieàn cuûa ñaát nöôùc, traùnh tình traïng haøng noâng saûn thöøa giaû taïo ôû vuøng naøy, khan hieám ôû vuøng kia. Nhaø nöôùc coù chính saùch baûo hoä nhöõng haøng hoaù noâng saûn chuû yeáu tröôùc heát laø löông thöïc vaø moät soá caây coâng nghieäp xuaát khaåu quan troïng nhö cheø, cao su, caø pheâ… Toå chöùc toát heä thoáng thoâng tin thò tröôøng giaù caû trong vaø ngoaøi nöôùc cho ngöôøi saûn xuaát, ñaëc bieät laø thoâng tin veà chaát löôïng saûn phaåm ñeå kòp thôøi ñaùp öùng yeâu caàu thò tröôøng. Ñeå naâng cao chaát löôïng saûn phaåm noâng saûn coù ñuû söùc caïnh tranh treân thò tröôøng, nhaát laø thò tröôøng quoác teá, caàn phaûi toå chöùc öùng duïng caùc tieán boä khoa hoïc vaø coâng ngheä tieân tieán vaøo saûn xuaát noâng nghieäp cho caùc hoä noâng daân. Trong ñieàu kieän thò tröôøng coù söï tham gai cuûa caùc thaønh phaàn kinh teá, Nhaø nöôùc caàn toå chöùc quaûn lyù chaët cheõ heä thoáng thu mua vaø löu thoâng noâng saûn, taêng cöôøng caùc toå chöùc thöông nghieäp quoác doanh ñeå choáng caùc hieän töôïng tieâu cöïc eùp caáp, eùp giaù cuûa tö thöông gaây thieät haïi cho ngöôøi noâng daân. 5. Phaùt trieån heä thoáng tín duïng noâng thoân: Töø khi trôû thaønh ñôn vò kinh teá töï chuû, noâng daân raát caàn coù voán ñeå saûn xuaát vaø phaùt trieån saûn xuaát haøng hoaù. Nhöõng hoä khaù, hoä giaøu trôû thaønh caùc ñôn vò kinh teá naêng ñoäng ôû noâng thoân, hoï raát caàn coù voán ñeå ñaàu tö môû roäng canh taùc, mua saém maùy moùc, môû mang ngaønh ngheà… ñeå phaùt trieån saûn xuaát haøng hoaù vôùi toác ñoä taêng tröôûng vaø hieäu quaû cao hôn. Nhöõng hoä ngheøo cuõng ñöùng tröôùc khoù khaên veà voán duø chæ laø voán ñeå saûn xuaát ñaûm baûo ñôøi soáng haøng ngaøy. Theo ñieàu tra cuûa Boä lao ñoäng thöông binh vaø xaõ hoäi, haàu heát caùchoä giaøu ñeàu coù nhu caàu vay voán, cô caáu voán cuûa hoä giaøu goàm coù 30-35% laø voán töï coù, coøn laïi laø voán ñi vay, keå caû vay voán cuûa tö nhaân. Nhöõng hoä ngheøo coù nhieàu nguyeân nhaân daãn ñeán ngheøo ñoùi, trong ñoù coù nguyeân nhaân do thieáu voán saûn xuaát. Vì vaäy, Nhaø nöôùc caàn coù caùc chính saùch cuï theå,öu ñaõi giuùp ngöôøi noâng daân coù theå vay voán laøm aên, taïo coâng aên vieäc laøm. 6. Thöïc hieän chính saùch xaõ hoäi keát hôïp vôùi chính saùch kinh teá nhaèm taïo ra böôùc chuyeån bieán caên baûn trong ñôøi soáng kinh teá xaõ hoäi noâng thoân: Vôùi tình traïng 80% daân soá vaø 75% lao ñoäng taäp trung trong noâng nghieäp nhö hieän nay, cho duø coù thöïc hieän bieán ñoåi cô cheá quaûn lyù, coù trao quyeàn töï chuû saûn xuaát cho caùc hoä noâng daân thì vieäc chuyeån ñoåi kinh teá töø töï caáp töï tuùc sang saûn xuaát haøng hoaù cuõng dieãn ra chaäm chaïp, khoâng ñeàu giöõa caùc vuøng, caùc hoä. Tình traïng ngheøo ñoùi ôû noâng thoân khoâng theå giaûi quyeát caên baûn ngay ñöôïc. Bôûi vaäy, loái thoaùt ñoái vôùi noâng nghieäp vaø caû neàn kinh teá noùi chung laø phaûi nhanh choùng giaûm bôùt soá lao ñoäng trong noâng nghieäp. Cuøng vôùi caùc chính saùch kinh teá nhö chính saùch ruoäng ñaát, chính saùch chuyeån dòch cô caáu kinh teá noâng thoân, neân thöïc hieän toát caùc chính saùch xaõ hoäi nhö giaûm möùc taêng daân soá, taïo vieäc laøm, xoaù ñoùi giaûm ngheøo seõ goùp phaàn raát quan troïng trong vieäc phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi noâng thoân. 7. Moät soá vaán ñeà moâi tröôøng sinh thaùi cho quaù trình phaùt trieån noâng nghieäp beàn vöõng: Qua nghieân cöùu moâi tröôøng sinh thaùi, caùc nhaø kinh teá hoïc moâi tröôøng ñi ñeán keát luaän: söï toån haïi moâi tröôøng sinh thaùi ôû Vieät Nam ñaõ ñeán ñoä baùo ñoäng. Tuy nhieân chöa quaù gay gaét. Nhöng vôùi söï phaùt trieån cuûa ñoâ thò hoaù vaø coâng nghieäp hoaù nhö hieän nay, neáu khoâng coù nhöõng giaûi phaùp cho baûo veä moâi tröôøng sinh thaùi thì nöôùc ta seõ laâm vaøo tình traïng phaûi xöû lyù caùc taùc haïi cho söï oâ nhieãm coâng nghieäp, do naïn ñoát phaù röøng… gaây neân. Chi phí cho söï taùi laäp moâi tröôøng sinh thaùi ôû thaønh thò vaø noâng thoân khoâng phaûi nhoû. Nhaèm thieát laäp haønh lang phaùp lyù cho vieäc baûo veä moâi tröôøng, Nhaø nöôùc ñaõ ban haønh Luaät moâi tröôøng vaø caùc vaên baûn höôùng daãn thi haønh luaät. Tieán haønh thöïc hieän vaø giaùm saùt chaët cheõ vieäc thi haønh luaät ñeå quaù trình phaùt trieån noâng nghieäp nöôùc ta beàn vöõng. KEÁT LUAÄN Vôùi caùc taøi lieäu lòch söû, taøi lieäu tham khaûo veà nhieàu vuøng mieàn, nhieàu maët cuûa kinh teá hoä noâng daân. Trong khuoân khoå ñeà taøi, tieåu luaän ñaõ: Toång hôïp vaø phaân tích moät soá vaán ñeà cô sôû lyù luaän veà khaùi nieäm hoä, kinh teá noâng hoä vaø söï toàn taïi khaùch quan cuûa noù trong noâng nghieäp. Phaân tích ñaëc ñieåm phaùt trieån kinh teá noâng hoä qua caùc thôøi kyø lòch söû, töø ñoù neâu ra moät soá vaán ñeà ruùt ra töø thöïc tieãn. Tieåu luaän cuõng neâu ñöôïc xu höôùng phaùt trieån cuûa kinh teá noâng hoä vaø ñöa ra moät soá giaûi phaùp chuû yeáu ñeå phaùt trieån kinh teá noâng hoä nöôùc ta. Phaùt trieån kinh teá noâng hoä laø ñoøi hoûi khaùch quan cuûa neàn saûn xuaát noâng nghieäp cuõng nhö cuûa quaù trình phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi ñaát nöôùc. Caùc hoä noâng daân laø nhöõng ñôn vò kinh teá ñoàng thôøi cuõng laø ñôn vò xaõ hoäi, bôûi vaäy phaùt trieån noâng hoä khoâng chæ goùp phaàn taêng tröôûng kinh teá maø coøn taïo laäp söï oån ñònh chính trò – xaõ hoäi ôû noâng thoân. Ñoàng thôøi söï phaùt trieån kinh teá noâng hoä laø moät ñoäng löïc ñeå thuùc ñaåy nhanh quaù trình chuyeån dòch cô caáu kinh teá noâng nghieäp – noâng thoân, taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cho quaù trình coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù noâng nghieäp – noâng thoân noùi rieâng vaø neàn kinh teá cuûa ñaát nöôùc noùi chung.