Đề tài Nghiên cứu tiến trình hoạt động của thị trường chứng khoán Việt Nam trong giai đoạn vừa qua nhằm tìm ra được những giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động

LờI NóI ĐầU Lịch sử phát triển thị trường chứng khoán (TTCK) đã khẳng định vai trò cơ bản và rất quan trọng của thị trường chứng khoán là khai thác và nâng cao hiệu quả luân chuyển mọi nguồn vốn trong nền kinh tế. Thứ nhất, thị trường chứng khoán cung cấp kênh huy động mọi nguồn vốn trong nền kinh tế thông qua hàng loạt các công cụ tài chính với các mức độ rủi ro khác nhau từ thấp đến caoThự hai, thị trường chứng khoán giải quyết cơ bản mâu thuẫn giữa người cung cấp vốn (chỉ muốn cung cấp vốn trong thời gian ngắn hoặc có thể rút vốn đầu tư bất cứ lúc nào nhằm tránh rủi ro) và người sử dụng vốn (muốn được sử dụng vốn lâu dài cho các mục đích đầu tư dài hạn theo chiều sâu để thu lợi nhuận lớn và bền vững hơn). Sớm nhận thức được vai trò trên của TTCK, ngay từ những năm đầu của công cuộc cải tổ nền kinh tế, Đảng và nhà nước ta đã chủ trương phải xây dựng và phát triển TTCK Việt Nam có trật tự, dưới sự quản lý của nhà nước trên cơ sở đạt được sự chín muồi về các điều kiện cần thiết nhằm khai thác và sử dụng có hiệu quả nhất nguồn vốn hạn hẹp của nền kinh tế, đảm bảo được mục tiêu vốn trong nước là quyết định trong chiến lược huy động và sử dụng các nguồn vốn. Trên cơ sở chủ trương này, ngay từ đầu những năm 1990 chúng ta đã rất tích cực học hỏi kinh nghiệm từ các nước đi trước, đồng thời chuẩn bị các điều kiện cần thiết cho việc hình thành và phát triển TTCK Việt Nam. Ngày 207/2000/ vừa qua, Trung tâm giao dịch chứng khoán (TTGDCK) Tp Hồ Chí Minh đã chính thức khai trương đi vào hoạt động, đây là cột mốc quan trọng trong tiến trình hình thành và phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam, đồng thời là một bước đột phá quan trọng trong chiến lược khai thác và sử dụng hiệu quả các nguồn lực tài chính phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước trong thế kỷ 21Tuỵ nhiên cần nhận thức rõ rằng sự hiện diện của một thể chế kinh tế bậc cao như thị trường chứng khoán dù là dưới hình thức sơ khai, trong một nền kinh tế mà trình độ phát triển nói chung còn thấp, cấu trúc thể chế cơ bản của nền kinh tế này vẫn còn chưa hoàn thiện thì tự nó chứa đựng hàng loạt vấn đề lý luận và thực tiễn cần suy xét kỹ cạngVời đề tài này chúng ta sẽ nghiên cứu tiến trình hoạt động của TTCK Việt Nam trong giai đoạn vừa qua nhằm tìm ra được những giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động. Em đang là sinh viên nên nhận thức còn hạn chế, bài viết này chắc chắn không thể tránh khỏi những sai sót. Em mong cô thông cảm. Em xin chân thành cảm ơn cô giáo đã góp ý kiến cho bài đề án của em. NộI DUNG ITịm hiểu về thị trường chứng khoán: 1Lich. sử phát triển thị trường chứng khoanTTCK('): Giữa thế kỷ 15 ở Tây phương, tại những thành phố trung tâm buôn bán, các thương gia thường tụ tập tại một "khu chợ riêng" để thực hiện việc mua bán trao đổi các loại hàng hoá (chủ yếu là nông sản, khoáng sản), ngoại tệ và giá khoán động sạnPhiển "chợ riêng" được diễn ra đầu tiên vào năm 1453 tại một lữ điểm của gia đình Vanber ở Bruges (Bỉ). Bảng hiệu của lữ điểm này là "Mậu dịch trường" hay còn gọi là "Sở giao dịch". "Mậu dịch trường" bao gồm ba nội dung chính: mậu dịch trường hàng hoá, mậu dịch trường ngoại tệ và mậu dịch trường giá khoán động sản. Mậu dịch trường Auvers phát triển rất nhanh. Giữa thế kỷ 16, viên quan đại thần tài chính Anh quốc Theomes Gresham đến đây thị sát và sau đó đã thiết lập một mậu dịch trường tại London, nơi mà sau này được gọi là Sở giao dịch chứng khoán London. Các mậu dịch trường khác cũng lần lượt được thành lập tại Pháp, Đức và Bắc AuSậu đó một thời gian khi mà một Mậu dịch trường không còn đủ sức cho các giao dịch với ba nội dung khác nhau thì giao dịch hàng hoá đã được tách thành các khu thương mại và giao dịch ngoại tệ được tách ra thành thị trường hối đoái, giao dịch giá khoán động sản tách ra thành thị trường chứng khoán. Vậy là thị trường chứng khoán đã xuất hiện từ thế kỷ XV. Sự hình thành thị trường chứng khoán cũng đồng thời với thị trường hối đoái và các loại thị trường khạcQua' trình các giao dịch chứng khoán được diễn ra và hình thành TTCK một cách tự phát cũng tương tự tại Pháp, Hà Lan, các nước Tây, Bắc Âu và Bắc Mỹ. Cho đến nay, trên thế giới đã có gần 200 TTCK, nằm ở hầu hết các châu lục, trong đó có nhiều thị trường được thành lập cách đây vài trăm năm như Hà Lan, Pháp, Anh vào thế kỷ 17; ở Mỹ, Tây Đức, Nhật vào thế kỷ 18, 19; ở các nước trong khu vực Đông Nam á vào những năm 60-70 của thế kỷ 20; ở các nước xã hội chủ nghĩa cũ như Ba Lan, Hungari, Cộng hoà Séc, Cộng hoà liên bang Nga vào đầu những năm 1990 và Việt Nam vào ngày 17/2000/ vừa qua Sở giao dịch chứng khoán đã được thành lập tại thành phố Hồ Chí Minh đánh dấu một bước phát triển mới cho nền kinh tế nước nhà. Lịch sử phát triển các thị trường chứng khoán thế giới trải qua một sự phát triển lúc lên lúc xuống theo kiểu răng cưa. Thời kỳ huy hoàng nhất là vào những nam1875-1913(, TTCK phát triển mạnh cùng với sự tăng trưởng mạnh của nền kinh tế. Nhưng rồi đến "ngày thứ năm đen tối" 2910/1929/ đã làm TTCK New York và các TTCK Tây, Bắc Âu và Nhật Bản khủng hoảng, mất lòng tin. Sau thế chiến thứ II các TTCK phục hồi, và phát triển mạnh mẽ. Nhưng cuộc "khủng hoảng tài chính" năm 1987 một lần nữa đã làm cho TTCK thế giới điên đảo. Hậu quả của nó còn nặng nề hơn cuộc khủng hoảng 1929. Cũng như quy luật của tự nhiên "hết mưa là nắng lên". Sau gần 2 năm mất lòng tin TTCK thế giới lại đi vào giai đoạn ổn định và phát triển. Theo tạp chí The Economic 145/1994/ ( UBS ) đã thống kê lãi thực hiện trong đầu tư, mức trung bình hàng năm từ 1984 đến 1993 ( % tính theo đồng đô la Mỹ) của một số nước như sau: Nước Cổ phần Trái phiếu Tiền mặt Pháp 18,0 14,0 10,0 Hà Lan 17,0 11,0 8,0 Anh 14,5 9,5 7,5 Đức 13,0 9,5 7,5 Thuỵ Sĩ 12,0 6,5 5,5 ý 12,0 14,0 9,3 Nhật 11,3 11,4 9,5 Mỹ 10,5 9,0 3,0 úc 9,0 9,5 5,5 Canada 3,0 9,4 4,5 Đến nay, hầu hết các quốc gia có nền kinh tế phát triển đều có TTCK. TTCK đã trở thành một định chế tài chính không thể thiếu được trong đời sống kinh tế của những nước theo cơ chế thị trường. Phương thức tổ chức, giao dịch của TTCK đã được cải tiến không ngừng. Đặc biệt khi ngành điện tử, tin học phát triển, tin học được ứng dụng vào TTCK, thì TTCK đã trở thành một ngành công nghệ có kỹ thuật riêng (công nghệ chứng khoán). TTCK đã có kỹ thuật công nghệ riêng. Nhưng điều đó không có nghĩa là tất cả các TTCK trên thế giới ngày nay đều giống nhau. Tuỳ theo đặc điểm kinh tế, xã hội và tâm lý dân chúng của mỗi nước, họ có cách tổ chức và giao dịch riêng. Nhưng dù tổ chức theo phương cách nào, thì đại cương các thị trường chứng khoán cũng đều dựa trên những nguyên tắc cơ bản liên quan đến chứng khoán, tổ chức thị trường, giao dịch và sự kiểm soát của nhà nước. 2Hoat. động trên thị trường chứng khoán: 21.Thi. trường chứng khoán đặc điểm và cơ cấu của TTCK: Thị trường chứng khoán là một thị trường có tổ chức và hoạt động có điều kiện, ở đó thực hiện mua bán các chứng khoán, là nơi gặp gỡ giữa cung và cầu về chứng khoán, và qua đó giá chứng khoán được hình thành qua cung cầu thị trường. Như vậy TTCK là chiếc cầu nối giữa hoạt động của các nhà kinh doanh với nhau, tức là giữa người cần vốn (phát hành phiếu vay nợ - chứng khoán ) và người có vốn ( chủ nợ - nhà đầu tư ). Việc mua bán chứng khoán được tiến hành tự do nhất định trong quan hệ thị trường, giá các chứng khoán phản ánh các quan hệ cung - cầu. Đặc điểm của TTCK : TTCK có những tính chất nội tại trong cơ chế hoạt động của mình như tính gián tiếp của loại hình đầu tư, tính trung gian của hoạt động mua bán chứng khoán, tính tương đối trong việc đánh giá chất lượng hàng hoá ( chứng khoán ), tính phong phú đa dạng của các hình thức mua bán (hiện tại, tương lai, thanh toán ngay, thanh toán chậm .). Đáng lưu ý là tính dễ thoát ly giữa cung cầu về chứng khoán và ngay giữa "cầu thực" và "cầu ảo", tính nhanh chóng tức thì của các giao dịch chứng khoán, tính nhạy cảm và dễ lan toả của các xu hướng và tâm lý mua bán. Đồng thời, TTCK còn mang tính đa chiều, khi lên khi xuống của thị giá chứng khoán, khác với tính chất một chiều của các thị trường hàng hoá dịch vụ thông thường chỉ có đi lên hoặc đi xuống kéo dài. Do vậy, kinh doanh trên TTCK có đặc trưng nổi bật là tính chất may rủi và tính đầu cơ

doc50 trang | Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2487 | Lượt tải: 0download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Nghiên cứu tiến trình hoạt động của thị trường chứng khoán Việt Nam trong giai đoạn vừa qua nhằm tìm ra được những giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
h: 500 tû ®ång -Thêi h¹n tr¸i phiÕu: 5 n¨m -L·i suÊt tr¸i phiÕu: 6,6%/n¨m (l·i suÊt thanh to¸n hµng n¨m) -C¸c ®¬n vÞ tham gia vµ khèi l­îng nhËn b¶o l·nh: +Ng©n hµng c«ng th­¬ng ViÖt nam : 420 tû ®ång +Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt nam : 50 tû ®ång +Ng©n hµng ngo¹i th­¬ng ViÖt nam : 30 tû ®ång Qua 4 ph­¬ng thøc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu chÝnh phñ nãi trªn, cho ®Õn nay khèi l­îng tr¸i phiÕu chÝnh phñ ®¨ng ký, niªm yÕt vµ giao dÞch t¹i trung t©m giao dÞch chøng kho¸n vÉn kh«ng ®¸ng kÓ. MÆc dï tr¸i phiÕu chÝnh phñ ph¸t hµnh theo c¬ chÕ míi cã doanh sè kh¸ lín, nh­ng l­îng tr¸i phiÕu thùc tÕ giao dÞch lµ kh«ng ®¸ng kÓ. Liªn tôc nhiÒu phiªn kh«ng khíp ®­îc lÖnh mua b¸n. Tr¸i phiÕu v« danh cña Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn tuy míi ®­îc ph¸t hµnh t¹i ba ®Þa bµn lµ TP.HCM, Hµ Néi vµ B×nh D­¬ng nh­ng chØ sau hai phiªn giao dÞch kÓ tõ khi ®­îc ®­a vµo TTCK ®· gia t¨ng mét c¸ch ®¸ng kÓ vÒ khèi l­îng. Theo c¸c chuyªn gia chøng kho¸n, së dÜ cã t×nh tr¹ng nµy lµ do kh¶ n¨ng rñi ro cña lo¹i tr¸i phiÕu nµy nhá kh«ng kÐm tr¸i phiÕu chÝnh phñ nh­ng l·i suÊt cña nã l¹i ®­îc th¶ næi( ®­îc ®iÒu chØnh tõng n¨m theo thÞ tr­êng ). Sau hai phiªn giao dÞch ®· cã 2.750 tr¸i phiÕu cña Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn ®­îc b¸n ra víi tæng gi¸ trÞ giao dÞch lµ 269,3 triÖu ®ång. Tuy nhiªn ®Õn c¸c phiªn giao dÞch sau khèi l­îng giao dÞch tr¸i phiÕu nµy còng cã nhiÒu biÕn ®éng- c¬n kh¸t hµng ho¸ cña thÞ tr­êng chøng kho¸n vÉn ch­a ®­îc gi¶i quyÕt triÖt ®Ó. Cã thÓ nãi mét trong nh÷ng nguyªn nh©n c¬ b¶n hiÖn nay cña t×nh tr¹ng khan hiÕm hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n ®ã lµ do cã qu¸ Ýt doanh nghiÖp tham gia niªm yÕt trªn TTCK. HiÖn nay mÆc dï sè l­îng c«ng ty cæ phÇn ch­a thùc sù nhiÒu nh­ng víi con sè trªn 50 doanh nghiÖp ®ñ ®iÒu kiÖn niªm yÕt th× còng kh«ng thÓ coi ®ã lµ sè l­îng qu¸ Ýt. ChØ cÇn kho¶ng 1/4 trong sè c¸c doanh nghiÖp nµy niªm yÕt cæ phiÕu trong giai ®o¹n ®Çu th× cã lÏ TTCK còng ®· "hßm hßm" ®ñ ®¹t ®­îc sù s«i ®éng cÇn thiÕt. ThÕ nh­ng ®iÒu nan gi¶i nhÊt lµ ë chç, b¶n th©n c¸c c«ng ty cæ phÇn ®ang cã mét th¸i ®é rÊt thê ¬ víi TTCK. ThËm chÝ nhiÒu doanh nghiÖp ®· bµy tá ý kiÕn rÊt th¼ng th¾n r»ng, hä ch­a c¶m thÊy cã lîi g× khi ®­a cæ phiÕu niªm yÕt trªn TTCK vµ do ®ã hä ch­a cã ý ®Þnh niªm yÕt. T©m lý nµy ®ang thùc sù lµ mét rµo c¶n rÊt lín trong viÖc khuyÕn khÝch c¸c c«ng ty ®ñ ®iÒu kiÖn niªm yÕt t¹o thªm hµng ho¸ cho TTCK. Tr­íc sù thê ¬ cña nhiÒu doanh nghiÖp kh«ng thÓ kh«ng nh×n nhËn l¹i m«i tr­êng vËn hµnh hiÖn nay cña TTCK. LiÖu TTCK ®· cã ®Çy ®ñ c¸c biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó b¶o vÖ c¸c doanh nghiÖp trªn thÞ tr­êng hay ch­a? Qua t×m hiÓu trªn thùc tÕ cã thÓ thÊy râ r»ng, nhiÒu doanh nghiÖp vÉn cã nh÷ng lo ng¹i vÒ hµnh lang an toµn trªn TTCK, mµ vÊn ®Ò thao tóng doanh nghiÖp lµ nçi lo lín nhÊt. NhiÒu gi¸m ®èc cho r»ng, khi c«ng ty niªm yÕt cæ phiÕu, cã rÊt nhiÒu kh¶ n¨ng nhiÒu nhµ ®Çu t­ bªn ngoµi doanh nghiÖp cã ý ®å mua gom cæ phiÕu qua c¸c phiªn giao dÞch ®Ó ®Õn khi cã mét sè l­îng cæ phiÕu nhÊt ®Þnh sÏ nhÈy vµo ®iÒu hµnh c«ng ty, viÖc nµy b¶n th©n c«ng ty kh«ng thÓ kiÓm so¸t ®­îc. MÆc dï ph¸p luËt ®· quy ®Þnh khi mét nhµ ®Çu t­ thùc hiÖn giao dÞch lµm thay ®æi viÖc n¾m gi÷ 5% trë lªn cæ phiÕu cã quyÒn biÓu quyÕt cña mét c«ng ty niªm yÕt th× ph¶i b¸o c¸o víi TTGDCK. Nh­ng trªn thùc tÕ viÖc qu¶n lý vµ theo dâi nh÷ng nhµ ®Çu t­ mua vµ n¾m gi÷ cæ phiÕu sè l­îng lín kh«ng ph¶i lµ dÔ dµng. H¬n n÷a, ngay c¶ víi c¸c nhµ ®Çu t­ ®· n¾m gi÷ trªn 5% cæ phiÕu th× viÖc mua b¸n cña hä còng chØ bÞ gi¸m s¸t mµ kh«ng thÓ b¾t hä kh«ng ®­îc tiÕp tôc mua thªm n÷a. Cã lÏ c¸c c«ng ty cæ phÇn tõ tr­íc ®Õn nay míi chØ quen víi nh÷ng cæ ®«ng thuÇn tuý nhËn cæ tøc, chñ yÕu lµ nh÷ng c¸n bé c«ng nh©n viªn trong doanh nghiÖp, nªn phÇn lín mang t©m lý sî bÞ thao tóng khi b­íc ch©n vµo TTCK- mét thÞ tr­êng cã tÝnh c¹nh tranh vµ ®µo th¶i gay g¾t. C¸c c«ng ty niªm yÕt ph¶i chÊp nhËn mét thùc tÕ lµ khi cæ phiÕu ®­îc giao dÞch réng r·i th× cæ ®«ng cña c«ng ty kh«ng thÓ chØ lµ nh÷ng ®èi t­îng æn ®Þnh vµ dÔ qu¶n lý. 2.ThiÕu sù ®ång bé gi÷a TTCK vµ thÞ tr­êng tiÒn tÖ Cã thÓ vÝ r»ng thÞ tr­êng chøng kho¸n vµ hÖ thèng ng©n hµng nh­ hai qu¶ tim ®Ó ®iÒu tiÕt nguån vèn cho nÒn kinh tÕ. Trong khi ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i chñ yÕu nh»m cung øng c¸c nguån vèn ng¾n h¹n th× vai trß cña TTCK lµ chuyªn cung cÊp dßng vèn dµi h¹n. ChÝnh v× thÕ ®©y lµ hai bé phËn quan träng cÊu thµnh nªn mét hÖ thèng tµi chÝnh hoµn chØnh vµ chóng cã quan hÖ víi nhau theo nguyªn t¾c "b×nh th«ng nhau". Mçi ®éng th¸i trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ ®Òu kÐo theo mét ®éng th¸i míi trªn TTCK vµ ng­îc l¹i. Tuy nhiªn thêi gian ®Çu ho¹t ®éng cña TTCK ViÖt nam cho thÊy r»ng d­êng nh­ vÉn cßn mét bøc t­êng v« h×nh ng¨n c¸ch sù t­¬ng quan trong ho¹t ®éng cña hai dßng l­u chuyÓn vèn nµy. §iÒu nµy ®­îc thÓ hiÖn rÊt râ trong thùc tÕ ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng tµi chÝnh gÇn nöa n¨m qua. §Æc biÖt trong mÊy th¸ng gÇn ®©y, thÞ tr­êng tiÒn tÖ cã nhiÒu biÕn ®æi m¹nh nh­ nh÷ng thay ®æi nhanh chãng vÒ l·i suÊt, tû gi¸..., nh­ng nh÷ng ®éng th¸i nµy vÉn hoµn toµn v« t¸c dông ®èi víi TTCK. TTCK vÉn cø ho¹t ®éng theo xu h­íng riªng cña nã vµ nhiÒu nhµ ®Çu t­ thËm chÝ ch¼ng hÒ quan t©m ®Õn nh÷ng yÕu tè nµy. Ch¼ng h¹n nh­ nh÷ng biÕn chuyÓn vÒ l·i suÊt ®· ®­îc thÓ hiÖn rÊt râ. Võa qua l·i suÊt ®ång ViÖt Nam ®· t¨ng kh¸ m¹nh, víi møc t¨ng kho¶ng 0,02%/th¸ng so víi thêi gian c¸ch ®©y hai th¸ng. §¸ng lÏ theo quy luËt thÞ tr­êng viÖc t¨ng l·i suÊt tÊt yÕu sÏ kÐo theo sù rót lui cña nhµ ®Çu t­ khái thÞ tr­êng chøng kho¸n ®Ó chuyÓn sang ®Çu t­ vµo thÞ tr­êng tiÒn tÖ dÉn ®Õn sù gi¶m gi¸ trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n.ThÕ nh­ng trªn thùc tÕ th× thÞ tr­êng chøng kho¸n l¹i vËn ®éng theo xu h­íng hoµn toµn ng­îc l¹i . Gi¸ cæ phiÕu cña c¸c c«ng ty niªm yÕt vÉn cã xu h­íng t¨ng lªn, chØ sè VN Index ®Òu t¨ng trong hÇu hÕt c¸c phiªn giao dÞch. Ngoµi ra, tû gi¸ ®« la mü víi ®ång ViÖt nam cho dï t¨ng liªn tôc trong thêi gian qua còng kh«ng cã t¸c ®éng g× t¬Ý ho¹t ®éng trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n. Mét sè chuyªn gia cña uû ban chøng kho¸n nhµ n­íc ®· thõa nhËn r»ng, ®óng lµ cã sù thiÕu ®ång bé trong quan hÖ gi÷a thÞ tr­êng chøng kho¸n vµ thÞ tr­êng tiÒn tÖ, mèi quan hÖ gi÷a thÞ tr­êng tiÒn tÖ vµ TTCK ch­a ph¸t huy ®­îc t¸c dông nh­ mong muèn. Theo mét sè chuyªn gia, mÊu chèt cña vÊn ®Ò trªn lµ do c¸c c«ng cô cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ thùc tÕ vÉn cßn "cËp kªnh" ch­a ph¸t huy ®­îc ­u thÕ. Ch¼ng h¹n nh­ mÆt b»ng l·i suÊt: sù vËn hµnh l·i suÊt cña mét lo¹t c¸c c«ng cô tµi chÝnh nh­ l·i suÊt ®ång néi tÖ, l·i suÊt ®« la Mü, l·i suÊt tÝn phiÕu tr¸i phiÕu... cßn mang nÆng tÝnh chñ quan nªn ch­a thùc sù t¹o dùng ®­îc sù ®ång bé cho c¶ hÖ thèng c¸c c«ng cô tµi chÝnh. §iÒu nµy ®· khiÕn cho c¸c yÕu tè ph¸t triÓn cña quy luËt thÞ tr­êng ch­a ®­îc thóc ®Èy ®óng møc. Trªn thùc tÕ sù ng­ng trÖ trong giao dÞch tr¸i phiÕu chÝnh phñ trong thêi gian qua còng chÝnh lµ hÖ qu¶ cña viÖc x¸c ®Þnh mét møc l·i suÊt kh«ng ®ång bé so víi mÆt b»ng l·i suÊt chung cña c¶ hÖ thèng tµi chÝnh còng nh­ t×nh h×nh thùc tÕ cña diÔn biÕn thÞ tr­êng. Trong khi ®ã, b¶n th©n thÞ tr­êng chøng kho¸n còng bÞ gß bã trong xu h­íng chuyÓn ®éng cña nã nh­ viÖc khèng chÕ biªn ®é gi¸ trong giao dÞch chøng kho¸n. ChÝnh v× vËy trong suèt thêi gian kÓ tõ khi ra ®êi vµ ho¹t ®éng ®Õn nay, gi¸ c¸c chøng kho¸n hÇu nh­ Ýt khi ph¶n ¸nh ®óng quan hÖ cung cÇu trªn thÞ tr­êng. §iÒu nµy ®· lµm gi¶m tÝnh nh¹y bÐn cña thÞ tr­êng chøng kho¸n d­íi t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè kinh tÕ vÜ m« kh¸c. Vµ suy cho cïng th× nguyªn nh©n mÊu chèt cña mäi vÊn ®Ò vÉn chÝnh lµ sù khan hiÕm hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng. C¸c chuyªn gia tµi chÝnh cho r»ng, tÊt c¶ c¸c con ®­êng ®Òu ph¶i ®i ®Õn cïng mét môc ®Ých: t¨ng ®­îc hµng ho¸ cho thÞ tr­êng. Tãm l¹i, m¾t xÝch liªn kÕt gi÷a thÞ tr­êng tiÒn tÖ vµ thÞ tr­êng chøng kho¸n chØ cã thÓ ®­îc kÕt nèi khi nh÷ng vÊn ®Ò tån t¹i trong c¶ hai chñ thÓ nµy ®­îc kh¾c phôc. ChØ khi ®ã, hai "qu¶ tim" cña nÒn kinh tÕ míi cã thÓ "hoµ chung mét nhÞp", ®iÒu hoµ luång vèn tíi tÊt c¶ c¸c tÕ bµo trong toµn c¬ thÓ kinh tÕ, n¬i ®ang cÇn mét søc khoÎ c­êng tr¸ng tr­íc xu thÕ c¹nh tranh vµ héi nhËp. 3.Trung gian tµi chÝnh võa thiÕu võa yÕu: Ngoµi sù khan hiÕm vÒ hµng ho¸ nhiÒu chuyªn gia cho r»ng mét b¸nh xe quan träng kh¸c cña thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt nam lµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh trung gian võa thiÕu võa yÕu. §©y lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n lµm cho ho¹t ®éng TTCK ViÖt nam trong thêi gian qua cßn nhiÒu h¹n chÕ. TÝnh ®Õn nay uû ban chøng kho¸n nhµ n­íc ®· cÊp giÊy phÐp ho¹t ®éng cho 6 c«ng ty chøng kho¸n, 2 ng©n hµng n­íc ngoµi ®Ó l­u ký, chØ ®Þnh thanh to¸n chøng kho¸n vµ 5 c«ng ty kiÓm to¸n ®­îc phÐp lµm kiÓm to¸n chøng kho¸n; sè l­îng tæ chøc tµi chÝnh trung gian nh­ vËy lµ cßn rÊt thiÕu. HiÖn nay c¸c c«ng ty chøng kho¸n chñ yÕu ho¹t ®éng trªn hai ®Þa bµn chÝnh lµ TP.HCM vµ Hµ Néi nªn míi ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña nhµ ®Çu t­ trªn hai ®Þa bµn nµy. Kh¶ n¨ng tiÕp cËn vµ thu hót ®«ng ®¶o c«ng chóng ®Çu t­ trªn toµn quèc cña c¸c c«ng ty chøng kho¸n hiÖn t­¬ng ®èi thÊp. Ngoµi ra TTCK ViÖt nam hiÖn cßn thiÕu c¸c quü ®Çu t­ vµ ñy th¸c ®Çu t­ chøng kho¸n, n¬i ph©n t¸n rñi ro vµ thu hót mäi nhµ ®Çu t­ tiÒm n¨ng trong nÒn kinh tÕ tham gia ®Çu t­ vµo TTCK. Sù thiÕu v¾ng nµy ®· g©y c¶n trë lín tíi viÖc thu hót c¸c nhµ ®Çu t­, nhÊt lµ c¸c nhµ ®Çu t­ c¸ nh©n tham gia vµo TTCK, bëi ë ViÖt nam tr×nh ®é hiÓu biÕt vÒ ®Çu t­ chøng kho¸n lµ rÊt thÊp. Tuy nhiªn, hiÖn nay ngay c¶ ®èi víi c¸c c«ng ty chøng kho¸n ®· thµnh lËp th× viÖc më réng tÇm ho¹t ®éng còng rÊt khã kh¨n, chø ch­a nãi tíi c¸c quü ®Çu t­ vµ uû th¸c ®Çu t­ chøng kho¸n. C¸c nhµ ®Çu t­ cã nhu cÇu mua b¸n chøng kho¸n døt kho¸t ph¶i tíi c¸c chi nh¸nh, thËm chÝ lµ c¸c c«ng ty chøng kho¸n ®Ó thùc hiÖn mµ ch­a ®­îc tiÕn hµnh thñ tôc nµy ë chç kh¸c. Ch¼ng h¹n, c¸c nhµ ®Çu t­ ë c¸c ®Þa ph­¬ng muèn mua b¸n chøng kho¸n ph¶i vÒ Hµ Néi hoÆc TP.HCM vµ ®îi ®óng phiªn giao dÞch míi thùc hiÖn ®­îc bëi mäi ®¨ng ký qua Fax, ®iÖn tho¹i... hiÖn ®Òu ch­a ®­îc phÐp. Ngay c¶ viÖc treo b¶ng ®iÖn tö th«ng b¸o c¸c th«ng tin vÒ TTCK cho ®Õn nay còng míi chØ cho phÐp ë c«ng ty chøng kho¸n mµ ch­a ®­îc treo ë nh÷ng n¬i kh¸c nh­ c¸c ®¹i lý ch©n rÕt... ®iÒu nµy lµm cho nh÷ng kh¸ch hµng ë ngoµi ph¹m vi Hµ Néi vµ TP.HCM sÏ rÊt khã kh¨n trong ®Çu t­ chøng kho¸n. Bªn c¹nh c¸c yÕu tè kÓ trªn th«ng tin - mét nh©n tè nhËy c¶m cña TTCK ch­a ®­îc chó ý. HÖ thèng c«ng khai th«ng tin trong nÒn kinh tÕ nãi chung vµ cña c¸c c«ng ty niªm yÕt nãi riªng ch­a ®­îc thùc hiÖn, nh­ vËy ho¹t ®éng ®Çu t­ trªn TTGDCK cña ViÖt nam t­¬ng ®èi m¹o hiÓm, lîi Ých cña c¸c ®èi t­îng tham gia thÞ tr­êng kh«ng ®­îc b¶o ®¶m. §iÒu nµy rÊt nguy hiÓm ®èi víi sù ph¸t triÓn cña TTCK ViÖt nam v× nã rÊt dÔ dÉn ®Õn hiÖn t­îng ®Çu c¬, giao dÞch néi gi¸n, vµ cô thÓ trong thêi gian ®Çu do thiÕu th«ng tin nªn cæ phiÕu cña TransimexnhiÒu phiªn giao dÞch liªn tiÕp kh«ng mét giao dÞch nµo ®­îc thùc hiÖn do kh«ng cã lÖnh b¸n. C¸c cæ ®«ng cña Transimex cho r»ng gi¸ trÞ thùc cña cæ phiÕu Transimex cao h¬n møc 14.000 ®ång/cæ phiÕu - møc gi¸ tham chiÕu khëi ®iÓm cña cæ phiÕu nµy, t¹i phiªn giao dÞch ngµy 22/9/00 TTGDCK ®· ph¶i n©ng møc gi¸ tham chiÕu cña cæ phiÕu Transimex lªn 16.800 ®ång/cæ phiÕu vµ ngay khi kÕt thóc phiªn giao dÞch nµy th× gi¸ cæ phiÕu Transimex ®· t¨ng lªn 17.100 ®ång/cæ phiÕu(t¨ng 300 ®ång/cæ phiÕu, tøc t¨ng 1,785% - s¸t møc trÇn cho phÐp lµ (+/-) 2%. Chóng ta cÇn x¸c ®Þnh râ r»ng, viÖc khai tr­¬ng ho¹t ®éng TTGDCK TP.HCM chØ lµ sù khëi ®éng b­íc ®Çu cña TTCK ViÖt nam. §Ó TTCK tiÕp tôc ph¸t triÓn lµnh m¹nh, hiÖu qu¶ vµ v÷ng ch¾c, ph¸t huy vai trß tÝch cùc trong c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, cÇn ph¶i tiÕp tôc cã gi¶i ph¸p tr­íc m¾t vµ l©u dµi nh»m hoµn thiÖn toµn diÖn c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn TTCK. III. C¸c gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña TTCK ViÖt nam: Sù ra ®êi TTGDCK TP.HCM vµ ho¹t ®éng giao dÞch trong thêi gian qua míi chØ lµ b¾t ®Çu cho viÖc ph¸t triÓn ngµnh chøng kho¸n ViÖt nam cßn hÕt søc míi mÎ ®Çy triÓn väng nh­ng còng ®Çy th¸ch thøc. Nh÷ng nh©n tè t¸c ®éng ¶nh h­ëng ®Õn TTCK trong giai ®o¹n tíi ®©y còng kh«ng n»m ngoµi nh÷ng vÊn ®Ò cÇn quan t©m kho x©y dùng c¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n­íc ®Õn n¨m 2005 vµ 2010, cô thÓ lµ: -M«i tr­êng kinh tÕ vÜ m« æn ®Þnh tr­íc m¾t còng nh­ l©u dµi vÉn lµ mét nh©n tè quan träng ¶nh h­ëng ®Õn sù ph¸t triÓn cña TTCK. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y do t¸c ®éng cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh- tiÒn tÖ trong khu vùc vµ sù biÕn ®éng cña thÞ tr­êng thÕ giíi, céng víi nh÷ng khã kh¨n néi t¹i cña nÒn kinh tÕ, ®· lµm cho tèc dé t¨ng tr­ëng nÒn kinh tÕ cã suy gi¶m. T×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ trong n¨m 2000 cho thÊy triÓn väng tÝch cùc h¬n, song thêi gian cßn qu¸ ng¾n ®Ó kh¼ng ®Þnh tÝnh bÒn v÷ng cña xu h­íng ®ã. V¶ l¹i, ngay c¶ khi xu h­íng ®ã ®­îc duy tr×, còng kh«ng thÓ kú väng vµo sù phôc håi ngay lËp tøc cña nhu cÇu ®Çu, ®Æc biÖt lµ ®Çu t­ qua TTCK- mét kªnh t¹o vèn vµ l­u th«ng vèn cã hiÖu qu¶- nh­ng trªn thùc tÕ cßn xa l¹ víi phÇn lín c«ng chóng vµ ®a sè doanh nghiÖp ViÖt nam. - Héi nhËp kinh tÕ sÏ lµ mét th¸ch thøc ®èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt nam nãi chung còng nh­ TTCK nãi riªng. ViÖc ký kÕt hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt- Mü sÏ t¹o ra mét thóc ®Èy míi còng nh­ ®Æt ra th¸ch thøc to lín. §éng lùc chÝnh lµ gãp phÇn kh«i phôc l¹i dßng ®Çu t­ ®ang suy gi¶m mÊy n¨m gÇn ®©y, thóc ®Èy t¨ng tr­ëng xuÊt khÈu, thóc ®Èy qu¸ tr×nh ®æi míi m«i tr­êng s¶n xuÊt kinh doanh, tr­íc hÕt lµ m«i tr­êng chÝnh s¸ch vµ buéc c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam nhanh chãng c¶i thiÖn søc c¹nh tranh quèc tÕ cña m×nh. TTCK ViÖt nam cho phÐp c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi tham gia, mÆc dï cã nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh vÒ tû lÖ gãp vèn vµo c«ng ty chøng kho¸n, vµo ®Çu t­ cæ phiÕu tr¸i phiÕu, song còng ph¶i thÊy r»ng ®©y lµ mét chÝnh s¸ch hÕt søc nh¹y c¶m vµ chÞu sù t¸c ®éng cña c¸c nh©n tè kh¸c trong qu¸ tr×nh héi nhËp. -Khu vùc kinh tÕ t­ nh©n, vÒ nguyªn t¾c, lµ lùc l­îng tham gia l©u dµi cña TTCK. Tuy nhiªn, xÐt trªn nhiÒu ph­¬ng diÖn, lùc l­îng tham gia thÞ tr­êng nµy cßn nhiÒu h¹n chÕ. §ã kh«ng chØ do tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸ chËm, vµ còng kh«ng ph¶i lµ thiÕu nh÷ng doanh nghiÖp cã ®ñ ®iÒu kiÖn niªm yÕt mµ cßn nh÷ng vÊn ®Ò kh¸c mang tÝnh bao qu¸t h¬n nh­: m«i tr­êng ®Çu t­, chÝnh s¸ch b¶o vÖ c¸c nhµ ®Çu t­ vµ kh¶ n¨ng thÝch øng trong m«i tr­êng c¹nh tranh. -Khu«n khæ ph¸p lý, c¬ chÕ ho¹t ®éng cho TTCK kh«ng thÓ t¸ch rêi víi khu«n khæ ph¸p lý chung cña nÒn kinh tÕ.Trong bèi c¶nh nÒn kinh tÕ ®ang chuyÓn ®æi, bæ sung c¸c v¨n b¶n ph¸p lý, ®Æc biÖt lµ c¸c quy ph¹m ph¸p luËt liªn quan ®Õn lÜnh vùc kinh tÕ tµi chÝnh lµ cÇn thiÕt. Song còng chÝnh sù thiÕu æn ®Þnh ®ã còng g©y ra nh÷ng trë ng¹i kh«ng nhá cho viÖc thiÕt lËp mét khu«n khæ ph¸p lý ®Çy ®ñ, ®ång bé cho TTCK. -Mét yÕu tè rÊt quan träng ¶nh h­ëng ®Õn viÖc tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña TTCK, vµ còng lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh t­¬ng lai ph¸t triÓn ngµnh chøng kho¸n ViÖt nam, lµ tr×nh ®é kiÕn thøc vµ hiÓu biÕt cña x· héi nãi chung vÒ chøng kho¸n vµ TTCK cßn rÊt h¹n chÕ. ViÖc tuyªn truyÒn vµ phæ biÕn kiÕn thøc vÒ chøng kho¸n vµ TTCK chóng ta ®· lµm nh­ng ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu phæ cËp th«ng tin vµ kiÕn thøc trong ®¹i chóng. Sù h¹n chÕ nµy dÔ dÉn ®Õn nh÷ng ®¸nh gi¸ lÖch l¹c vai trß tÝch cùc cña TTCK, hoÆc lµ ®­a ®Õn nh÷ng quyÕt ®Þnh sai l©m trong ®Çu t­ vµ cã thÓ lµ c¬ héi cho nh÷ng phÇn tö xÊu trôc lîi lµm rèi lo¹n thÞ tr­êng. MÆt kh¸c còng ph¶i nãi thªm r»ng tr×nh ®é c¸n bé qu¶n lý, kinh doanh chøng kho¸n còng ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®ßi hái, v× TTCK lµ vÊn ®Ò hÕt søc míi mÎ, chóng ta võa lµm võa häc võa rót kinh nghiÖm.T×nh h×nh trªn cho thÊy r»ng bªn c¹nh nh÷ng triÓn väng lµ nh÷ng th¸ch thøc ®Æt ra ®èi víi sù ph¸t triÓn cña TTCK ë ViÖt nam. Râ rµng lµ vÉn cßn nhiÒu c«ng viÖc phÝa tr­íc cÇn ph¶i lµm ®Ó TTCK cã thÓ vËn hµnh mét c¸ch an toµn, hiÖu qu¶ vµ cã triÓn väng tèt ®Ñp trong t­¬ng lai. 1.Gi¶i ph¸p t¨ng cung hµng ho¸ cho TTCK: Nh­ ®· ph©n tÝch ë trªn, mét trong nh÷ng nguyªn nh©n c¬ b¶n lµm cho TTCK ViÖt nam ho¹t ®éng ch­a cã hiÖu qu¶ ®ã lµ do t×nh tr¹ng khan hiÕm hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng. Trªn thùc tÕ cã tíi 48 ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn( chiÕm h¬n 50% sè ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt nam )ë ViÖt nam cã nhu cÇu tham gia TTCK. Do ®ã c¸c chuyªn gia cho r»ng nÕu sè cæ phiÕu cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn nµy ®­îc phÐp tù do chuyÓn nh­îng vµ tham gia niªm yÕt trªn TTCK, th× nhu cÇu cña c¸c nhµ ®Çu t­ vÒ hµng ho¸ sÏ ®¸p øng ®­îc mét phÇn ®¸ng kÓ vµ hµng ho¸ trªn TTCK sÏ ®a d¹ng h¬n. §Ó nguån hµng cho TTCK phong phó h¬n, Ng©n hµng nhµ n­íc còng cÇn lùa chän mét sè ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn cã uy tÝn, ®ñ tiªu chuÈn vµ ®iÒu kiÖn ®Ó giíi thiÖu cho UBCKNN ®¸nh gi¸ vµ xem xÐt cÊp giÊy phÐp cho c¸c ®èi t­îng nµy ®­îc tham gia ho¹t ®éng chøng kho¸n. §ång thêi Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn khÈn tr­¬ng hoµn thiÖn c¸c thñ tôc ph¸p lý cho phÐp mét sè ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn ®­îc tù do chuyÓn nh­îng cæ phiÕu vµ tham gia niªm yÕt cæ phiÕu t¹i TTGDCK. 1.1.Gi¶i ph¸p nh»m t¨ng khèi l­îng giao dÞch cña tr¸i phiÕu chÝnh phñ trªn TTCK Thùc tÕ cho thÊy, dù kiÕn cña UBCKNN vÒ viÖc tr¸i phiÕu chÝnh phñ sÏ trë thµnh hµng ho¸ chñ ®¹o cña TTCK trong thêi gian ®Çu ®i vµo ho¹t ®éng ®· kh«ng trë thµnh hiÖn thùc. Phiªn ®Êu thÇu tr¸i phiÕu chÝnh phñ thø 3 qua TTCK ®· bÞ thÊt b¹i do l·i suÊt bá thÇu thÊp nhÊt (lµ 6,7%/n¨m) cao h¬n l·i suÊt trÇn do Bé Tµi chÝnh ban hµnh (6,65% /n¨m). Tíi phiªn ®Êu thÇu thø 4 th× kh«ng cã mét ai tham gia ®Êu thÇu. Trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n tr¸i phiÕu chÝnh phñ lu«n trong t×nh tr¹ng ®ãng b¨ng vÒ giao dÞch. MÆc dï trong th¸ng 10, TTGDCK ®· cã phèi hîp víi kho b¹c nhµ n­íc tæ chøc ®Êu thÇu ®ît 5 tr¸i phiÕu chÝnh phñ víi khèi l­îng gäi thÇu 200 tû ®ång, kú h¹n 3 n¨m nh­ng ®ît thÇu ®· kh«ng thµnh c«ng. V× vËy gi¸ tr¸i phiÕu chÝnh phñ tuy vÉn lµ 100.800 ®ång nh­ng kh«ng cã giao dÞch.TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu nµy cã thÓ lý gi¶i v¾n t¾t nh­ sau: - L·i suÊt tr¸i phiÕu hiÖn nay ch­a thùc sù hÊp dÉn®èi víi nhµ ®Çu t­ trªn thÞ tr­êng thø cÊp. M¹ng l­íi c¸c c«ng ty kinh doanh,m«i giíi chøng kho¸n cßn qu¸ máng, ch­a cã ®iÒu kiÖn h×nh thµnh hiÖp héi c¸c nhµ dÇu t­ nh­ ë c¸c n­íc kinh tÕ ph¸t triÓn. Riªng nghiÖp vô b¶o l·nh ph¸t hµnh chøng kho¸n chÝnh phñ ch­a ph¸t huy ®­îc nh÷ng lîi thÕ cña nã, thËm chÝ nã biÕn d¹ng gÇn gièng ®Êu thÇu c«ng khai. - PhÇn lín c¸c thµnh viªn tham gia ®Êu thÇu, b¶o l·nh ph¸t hµnh tr¸i phiÕu chÝnh phñ nh×n chung tiÒm lùc tµi chÝnh cßn yÕu(trõ sè nhá c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i quèc doanh), ®Æc biÖt c¸c c«ng ty chøng kho¸n míi ®­îc thµnh lËp víi sè vèn ®iÒu lÖ 40-50 tû ®ång sÏ gÆp nhiÒu khã kh¨n trong lÜnh vùc ®Çu t­, kinh doanh chøng kho¸n, ®Æc biÖt lµ tr¸i phiÕu chÝnh phñ, chØ cã c¸c tËp ®oµn tµi chÝnh m¹nh míi cã kh¶ n¨ng ®Çu t­, kÓ c¶ trong tr­êng hîp l·i suÊt ChÝnh phñ rÊt thÊp. - Do tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ thÊp, ch­a thu hót m¹nh vèn ®Çu t­, c¸c ng©n hµng cã tiÒm lùc vèn m¹nh cã thÓ ®Çu t­ vµo tr¸i phiÕu chÝnh phñ( mÆc dï l·i suÊt thÊp h¬n c¸c lÜnh vùc ®Çu t­ kh¸c nh­ng hÖ sè rñi ro thÊp). MÆt kh¸c vèn ng©n s¸ch nhµ n­íc ViÖt nam hiÖn nay ch­a c¨ng th¼ng, song ®Ó duy tr× thÞ tr­êng vµ më réng diÖn ®Çu t­, Nhµ n­íc vÉn tiÕp tôc huy ®éng vèn nh­ng l·i suÊt thÊp bao nhiªu tèt bÊy nhiªu. Kinh nghiÖm thÕ giíi cho thÊy r»ng ChÝnh phñ kh«ng thÓ n©ng l·i suÊt tr¸i phiÕu do søc Ðp cña c¸c tËp ®oµn tµi chÝnh, trõ tr­êng hîp ng©n s¸ch nhµ n­íc thiÕu vèn. H¬n n÷a, theo kinh nghiÖm cña c¸c n­íc, thÞ tr­êng tr¸i phiÕu ( ®Æc biÖt lµ thÞ tr­êng tr¸i phiÕu chÝnh phñ ) ®­îc giao dÞch chñ yÕu trªn thÞ tr­êng phi tËp trung ( thÞ tr­êng OTC ) gi÷a c¸c nhµ ®Çu t­ cã tæ chøc víi nhau. Tr­íc t×nh h×nh ®ã ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p c¬ b¶n nh»m t¨ng khèi l­îng tr¸i phiÕu chÝnh phñ trªn TTCK: *NÒn kinh tÕ ph¶i b¶o ®¶m ®­îc tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ nh­ nh÷ng n¨m võa qua, tèi thiÓu 7-8%n¨m , ®Ó t¹o ra nhu cÇu vèn ®Çu t­ thùc tÕ .Trªn c¬ së ®ã tõng b­íc n©ng cao gi¸ trÞ ®ång tiÒn ViÖt Nam ,t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho NSNN trong viÖc huy ®éng vèn vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh trong lÜnh vùc ®Çu t­ ,kinh doanh chøng kho¸ng *Ph¶i x©y dùng ®­îc nhiÒu dù ¸n ®Çu t­ cã hiÖu qu¶ cao vÒ kinh tÕ -x· héi .Nghiªn cøu c¶i tiÕn c¬ chÕ cÊp ph¸t tµi chÝnh ,trong ®ã mét phÇn ®­îc cÊp ph¸t trùc tiÕp b»ng nguån vèn cña ng©n s¸ch Nhµ n­íc, mét phÇn ®­îc cÊp ph¸t trùc tiÕp b»ng nguån vèn ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ®Çu t­ c«ng tr×nh (trung vµ dµi h¹n) ,cã l·i xuÊt hîp lÝ ,hÊp dÉn ®Ó chñ c«ng tr×nh tÝnh to¸ sö dông vèn tiÕt kiÖm vµ hoµn tr¶ thuËn lîi khi c«ng tr×nh hoµn thµnh ®­a vµo khai th¸c . *TiÕp tôc hoµn thiÖn c¸c ph­¬ng thøc vµ c¬ chÕ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ ®Ó thu hót réng r·i c¸c nhµ ®Çu t­ trªn c¶ hai thÞ tr­êng s¬ cÊp vµ thø cÊp .Cô thÓ lµ : -§èi víi ph­¬ng thøc b¶o l·nh ph¸t hµnh :CÇn quy ®Þnh viÖc h×nh thµnh c¸c hiÖp héi b¶o l·nh ®Ó tr¸i phiÕu ChÝnh phñ cã thÓ ph©n phèi ®Õn nhiÒu nhµ ®Çu t­, kh«ng ®Ó tËp trung vµo tay mét sè Ýt c¸c tæ chøc tµi chÝnh -tÝn dông cã tiÒm lùc m¹nh .CÇn quy ®Þnh tû lÖ (%) n¾m gi÷ tèi ®a khèi l­îng tr¸i phiÕu ChÝnh phñ trong mçi ®ît ph¸t hµnh ®èi víi tæ chøc b¶o l·nh .Tû lÖ nµy cã thÓ ë møc tõ 40-60% ,dùa trªn tiÒm lùc tµi chÝnh cña ®¬n vÞ . -§èi víi ph­¬ng thøc ®Êu thÇu qua thÞ tr­êng giao dÞch chøng kho¸ng tËp trung : CÇn tæ chøc h×nh thøc ®Êu thÇu kÕt hîp c¹nh tranh vÌ l·i suÊt vµ kh«ng c¹nh tranh vÒ khèi l­îng ®Ó võa thu hót ®­îc nhµ ®Çu t­ vµ n©ng cao tØ lÖ tróng thÇu trong tõng phiªn ®Êu thÇu .X©y dùng c¬ chÕ l·i suÊt hîp lÝ trong mÆt b»ng l·i suÊt huy ®éng vèn cña ®Ó t¨ng sù hÊp dÉn cña tr¸i phiÕu ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ trªn thÞ tr­êng thø cÊp . -§èi víi ph­¬ng thøc ph¸t hµnh qua hÖ thèng KBNN: chñ yÕu h­íng vµo lo¹i tr¸i phiÕu trung h¹n vµ dµi h¹n, b¸n tõng ®ît theo ph­¬ng thøc chiÕt khÊu ,quy ®Þnh thèng nhÊt ngµy ®Õn h¹n thanh to¸n. Chøng chØ tr¸i phiÕu sÏ cã in mÖnh gi¸, kh«ng ghi tªn chñ së h÷u. Kho b¹c kh«ng thanh to¸n tr­íc h¹n ®Ó khuyÕn khÝch viÖc mua b¸n ,giao dÞch tr¸i phiÕu ®­îc tËp trung vµo Trung t©m Giao dÞch chøng kho¸ng. *VÒ phÝa c¸c nhµ ®Çu t­ lµ thµnh viªn cña thÞ tr­êng ®Êu thÇu vµ b¶o l·nh ph¸t hµnh tr¸i phiÕu ChÝnh phñ:cÇn quan t©m nghiªn cøu n¾m v÷ng c¬ chÕ ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng ®Ó tham gia tÝch cùc víi t­ c¸ch lµ mét thµnh viªn chÝnh thøc. Kh«ng ngõng cñng cè tiÒm lùc tµi chÝnh ,n¾m b¾t kÞp thêi th«ng tin, n©ng cao hiÖu qu¶ vµ uy tÝn ho¹t ®éng. *Sím h×nh thµnh m¹ng l­íi c¸c tæ chøc chuyªn m«n ho¸ thuéc lÜnh vùc b¶o l·nh ,®¹i lÝ ph¸t hµnh ,m«i giíi vµ t­ vÊn ®Çu t­ kinh doanh chøng kho¸n,®Æc biÖt lµ c¸c tæ chøc chuyªn nghiÖp lµm dÞch vô ®¸nh gi¸ vµ x¸c ®Þnh møc ®é tÝn nhiÖm cña c¸c nhµ ph¸t hµnh chøng kho¸n. *Më réng c¸c h×nh thøc th«ng tin, qu¶ng c¸o thÝch hîp ®Ó mäi c¸ nh©n hiÓu biÕt vµ n¾m v÷ng c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n trong lÜnh vùc thÞ tr­êng chøng kho¸n. §Æc biÖt lµ nh÷ng quy ®Þnh vÒ tr¸ch nhiÖm, nghÜa vô vµ quyÒn lîi cña c¸c ®èi t¸c cã liªn quan nh­ nhµ ph¸t hµnh, c¸c tæ chøc b¶o l·nh, ®¹i lÝ ph¸t hµnh, m«i giíi ®Çu t­ vµ kinh doanh chøng kho¸n. 1.2 Nh÷ng gi¶i ph¸p tµi chÝnh thóc ®Èy cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho sù ph¸t triÓn æn ®Þnh cña TTCK ViÖt nam: Cæ phÇn hãa doanh nghiÖp nhµ n­íc vµ thÞ tr­êng chøng kho¸n lµ hai yÕu tè quan träng cña viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng vèn ë ViÖt nam. Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc vµ TTCK cã mèi quan hÖ h÷u c¬ vµ t­¬ng hç trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn. Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc t¹o ra mét nguån hµng phong phó cho TTCK hay nãi c¸ch kh¸c lµ tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc sÏ t¹o ra ®éng lùc cho sù ph¸t triÓn æn ®Þnh cña TTCK vµ ng­îc l¹i, sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña TTCK còng cã ¶nh h­ëng lín tíi tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn c¸c nguyªn t¾c thÞ tr­êng trong qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸, ®ång thêi t¸c ®éng mét c¸ch tÝch cùc ®Õn qu¸ tr×nh b¸n cæ phÇn ë c¸c doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ vµ gióp cho c¸c doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ tiÕp cËn víi thÞ tr­êng vèn dåi dµo cña x· héi. Qu¸ tr×nh c¶i c¸ch nÒn kinh tÕ vµ doanh nghiÖp nhµ n­íc ë ViÖt nam trong giai ®o¹n võa qua ®· cho thÊy, ®Ó thóc ®Èy tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc, ChÝnh phñ ®· ®ö© vµ ¸p dông nhiÒu gi¶i ph¸p thÝch hîp. §Æc biÖt trong giai do¹n tõ th¸ng 6/1998 ®Õn nay, th«ng qua c¸c gi¶i ph¸p tµi chÝnh ®­îc quy ®Þnh t¹i nghÞ ®Þnh sè 44/1998/N§-CP, QuyÕt ®Þnh sè 145/1999/Q§-TTG, QuyÕt ®Þnh sè 177/1999/Q§-TTG vµ c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­, Bé Tµi chÝnh, Bé Lao ®éng th­¬ng binh vµ x· héi ... tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸ ®· ®­îc ®Èy m¹nh 7-8 lÇn so víi nh÷ng n¨m 1997 trë vÒ tr­íc.Víi mét hÖ thèng gi¶i ph¸p th¸o gì nh÷ng khã kh¨n, v­íng m¾c trong qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸, trao quyÒn chñ ®éng cho doanh nghiÖp vµ ph©n cÊp m¹nh mÏ cho c¸c Bé, c¸c ®¹i ph­¬ng, chó träng ®Õn viÖc hç trî cho c¸c doanh nghiÖp, quyÒn lîi cña ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ vµ c¸c nhµ ®Çu t­ ®· thùc sù t¹o ra mét ®éng lùc míi thóc ®Èy tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc ë ViÖt nam trong thêi gian võa qua. BiÓu hiÖn: NÕu trong 7 n¨m( tõ n¨m 1992 ®Õn th¸ng 6/1998 ) c¶ n­íc míi cæ phÇn ho¸ ®­îc 30 doanh nghiÖp th× chØ riªng 6 th¸ng cuèi n¨m 1998 ®· cæ phÇn ho¸ thµnh c«ng 87 doanh nghiÖp vµ trong n¨m 1999 ®· triÓn khai cæ phÇn ho¸ ë trªn 300 doanh nghiÖp, trong ®ã ®· hoµn thµnh viÖc chuyÓn 250 doanh nghiÖp thµnh c«ng ty cæ phÇn. Tuy nhiªn qua h¬n 2 n¨m thùc hiÖn hÖ thèng c¬ chÕ chÝnh s¸ch vµ c¸c gi¶i ph¸p tµi chÝnh ®­îc ban hµnh kÌm theo nghÞ ®Þnh sè 44/1998/N§-CP ngµy 29/6/1998 cña chÝnh phñ còng béc lé mét sè tån t¹i, mét sè quy ®Þnh ch­a cô thÓ râ rµng nªn qu¸ tr×nh thùc hiÖn kh«ng thèng nhÊt t¹o ra nh÷ng trë ng¹i trong qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ nh­: ThiÕu c¸c tiªu thøc cÇn thiÕt trong viÖc lùa chän doanh nghiÖp nhµ n­íc cæ phÇn ho¸ hoÆc danh môc cô thÓ doanh nghiÖp nhµ n­íc cÇn ®­îc ­u tiªn cñng cè vµ hç trî nªn dÉn ®Õn t×nh tr¹ng lùa chän c¶ nh÷ng doanh nghiÖp lç lín, ®ang cã nhiÒu v­íng m¾c trong ho¹t ®éng liªn doanh, liªn kÕt ®Ó thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ hoÆc sö dông tiÒn thu vÒ b¸n phÇn vèn Nhµ n­íc t¹i doanh nghiÖp ®Ó cÊp bæ sung vèn l­u ®éng cho c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc kh¸c. Bªn c¹nh ®ã, hÖ thèng c¬ chÕ chÝnh s¸ch cæ phÇn ho¸ trong thêi gian võa qua l¹i ch­a ®ång bé, thiÕu nhÊt quan vµ còng cßn nhiÒu ®iÓn ch­a hîp lý vµ ch­a ®i vµo cuéc sèng nh­: - Ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ trÞ doanh nghiÖp ch­a thÓ hiÖn râ ®­îc xu h­íng ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp vµ ch­a phï hîp víi lo¹i h×nh doanh nghiÖp cã Ýt tµi s¶n nh­ doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc dÞch vô, th­¬ng m¹i... ViÖc ban hµnh c¸c quy ®Þnh vÒ x¸c ®Þnh phÈm chÊt tµi s¶n ch­a ®­îc chó träng, viÖc x¸c ®Þnh lîi thÕ ch­a ®­îc ®¶m b¶o tÝnh ®ång nhÊt trong kinh doanh (míi chØ so s¸nh trong cïng mét nghµnh nghÒ). C¸c chÝnh s¸ch ­u ®·i cho doanh nghiÖp vÉn bÞ c¸c bé chuyªn nghµnh h­íng dÉn sai lÖch, vÉn cßn t­ t­ëng coi hÖ thèng tµi chÝnh, tÝn dông... ¸p dông cho c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc lµ ­u ®·i. ViÖc h¹n chÕ mua cæ phÇn dèi víi mét sè ®èi t­îng ®· ¶nh h­ëng kh«ng tèt ®Õn tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸, viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu æn ®Þnh vèn vµ thay ®æi ph­¬ng thøc qu¶n lý ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ë c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc cæ phÇn ho¸(®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp kh«ng thuéc diÖn nhµ n­íc cÇn n¾m gi÷ cæ phÇn chi phèi vµ cæ phÇn ®Æc biÖt). Ngoµi ra ch­a cã c¬ chÕ ®Ó xö lý c¸c tån t¹i vÒ c«ng nî d©y d­a vµ tµi s¶n kh«ng cÇn dïng ë c¸c doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ nªn ¶nh h­íng tíi tiÕn tr×nh vµ dÉn tíi nh÷ng tæn thÊt cho nhµ n­íc...Nh÷ng tån t¹i nµy ®· vµ ®ang gãp phÇn c¶n trë tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc. Ho¹t ®éng cña TTGDCK TP.HCM trong nh÷ng phiªn võa qua cho thÊy: -C¸c nhµ ®Çu t­ bªn ngoµi míi chØ tËp trung vµo cæ phiÕu cña c¸c doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸, ®ång thêi do l­îng hµng ho¸ qu¸ Ýt dÉn tíi t×nh tr¹ng gi¸ cæ phiÕu cña 5 c«ng ty ®­îc niªm yÕt ta­ng m¹nh mét c¸ch kh«ng hîp lý. -Sù ra ®êi vµ ho¹t ®éng cña TTGDCK ®· t¸c ®éng m¹nh ®Õn viÖc mua b¸n cæ phiÕu cña c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ víi vèn ®iÒu lÖ trªn 10 tû ®ång. BiÓu hiÖn: SACOM tr­íc ®©y ph¶i mÊt 1,5 n¨m míi huy ®éng ®ñ vèn ®iÒu lÖ nay c¸c c«ng ty cã vèn trªn 10 tû ®ång trªn ®Þa bµn thµnh phè HCM hoµn tÊt viÖc mua b¸n cæ phiÕu chØ trong 2-3 tuÇn. -C¸c doanh nghiÖp ch­a muèn tham gia giao dÞch cæ phiÕu trªn TTCK lµ do: +Hä e ng¹i sÏ cã sù thay ®æi lín vÒ cÊu tróc cæ ®«ng vµ c«ng t¸c qu¶n lý doanh nghiÖp. +E ng¹i vÒ viÖc c«ng khai c¸c th«ng tin vÒ tµi chÝnh, vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp sÏ cã ¶nh h­ëng lín ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ lµm mÊt lîi thÕ cña doanh nghiÖp. + E ng¹i r»ng th«ng qua ho¹t ®éng giao dÞch cæ phiÕu trªn TTCK sÏ bÞ c¸c ®èi thñ c¹nh tranh khèng chÕ hoÆc th«n tÝnh. + ¸p lùc vÒ niªm yÕt tõ phÝa c¸c cæ ®«ng trong c«ng ty còng kh«ng ®ñ m¹nh do ch­a nhËn thøc hÕt ®­îc tÇm quan träng vµ lîi Ých tõ viÖc niªm yÕt cæ phiÕu. -Cßn c¸c cæ ®«ng cña c¸c doanh nghiÖp ®· niªm yÕt th× còng ch­a muèn b¸n ra v×: +§îi gi¸ lªn cao h¬n so víi gi¸ khèng chÕ. +ViÖc mua b¸n cæ phiÕu trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n lµ rÊt khã kh¨n, qua nhiÒu thñ tôc: Trong khi viÖc mua b¸n ë c¸c thÞ tr­êng chî ®en l¹i ®¬n gi¶n vµ ®­îc gi¸ h¬n. -Ngoµi ra, Cßn mét vÊn ®Ò bøc xóc n÷a trong ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng thø cÊp lµ ®Õn nay Nhµ n­íc vÉn ch­a cã tæ chøc c¸c thÞ tr­êng phi tËp trung OTC ®Ó giao dÞch c¸c lo¹i cæ phiÕu cña c¸c doanh nghiÖp kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn niªm yÕt vµ còng ch­a tæ chøc viÖc cung cÊp c¸c th«ng tin t­ vÊn cho c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c nhµ ®Çu t­ trong c¸c ho¹t ®éng giao dÞch cæ phiÕu. C¸c vÊn ®Ò trªn cho thÊy, ®Ó thÞ tr­êng chøng kho¸n ph¸t triÓn vµ æn ®Þnh th× mét mÆt thÞ tr­êng chøng kho¸n ph¶i c¶i c¸ch l¹i theo h­íng thuËn lîi h¬n cho kh¸ch hµng(bao gåm c¶ cæ phiÕu cña nh÷ng doanh nghiÖp ®ñ ®iÒu kiÖn nh­ng ch­a niªm yÕt vµ c¸c doanh nghiÖp ch­a ®ñ ®iÒu kiÖn niªm yÕt); Tuyªn truyÒn réng r·i lîi Ých cña ho¹t ®éng niªm yÕt... th× vÒ phÝa nhµ n­íc, ®Æc biÖt lµ Bé Tµi chÝnh còng ph¶i nghiªn cøu vµ tr×nh chÝnh phñ ban hµnh nh÷ng c¬ chÕ, chÝnh s¸ch tµi chÝnh ®Ó thóc ®Èy h¬n n÷a tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc ë ViÖt nam ®ång thêi t¹o nguån hµng vµ hç trî thÞ tr­êng chøng kho¸n ph¸t triÓn. Tr­íc m¾t sÏ tËp trung theo h­íng sau: *TiÕp tôc ®Èy m¹nh tiÕn tr×nh cæ phÇn hã theo tinh thÇn cña nghÞ ®Þnh 44/1998/N§-CP, trong ®ã cÇn ®Æc biÖt chó ý ®Õn viÖc x©y dùng vµ giao chØ tiªu cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc cho c¸c Bé, ngµnh vµ ®Þa ph­¬ng. Thùc hiÖn chÕ ®é cæ phÇn ho¸ b¾t buéc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc thuéc diÖn cæ phÇn ho¸ theo nghÞ ®Þnh 44/1998/N§-CP; ®ång thêi thùc hiÖn chÕ ®é b¾t buéc ph¶i niªm yÕt c«ng khai trªn TTGDCK ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ ®ñ tiªu chuÈn niªm yÕt trªn TTGDCK. §Æc biÖt cÇn nghiªn cøu n©ng tû lÖ cæ phiÕu b¸n cho c¸c cæ ®«ng bªn ngoµi doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc. *X©y dùng c¬ chÕ ®Êu thÇu vµ ®Êu gi¸ cæ phiÕu cña nhµ n­íc ë c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc thùc hiÖn cæ phÇn ho¸. *X©y dùng c¬ chÕ vµ øng dông kü thuËt ph©n bæ cæ phiÕu ë c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn cæ phÇn ho¸. Trong ®ã dµnh mét tû lÖ nhÊt ®Þnh(sau khi thùc hiÖn chÝnh s¸ch ­u ®·i gi¸ cho ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp) ®Ó tæ chøc b¸n ®Êu gi¸ cho c¸c ®èi t­îng bªn ngoµi th«ng qua c¸c c«ng ty tµi chÝnh, c«ng ty chøng kho¸n hoÆc c¸c trung t©m giao dÞch chøng kho¸n. *Bæ sung vµ hoµn thiÖn hÖ thèng chÝnh s¸ch ®· ban hµnh, xo¸ bá sù ph©n biÖt trong hÖ thèng c¬ chÕ chÝnh s¸ch theo h­íng thiÕt lËp c¸c c¬ chÕ ­u ®·i theo ngµnh nghÒ, kh«ng ph©n biÖt lo¹i h×nh doanh nghiÖp. Nhanh chãng t¹o lËp mét m«i tr­êng ph¸p lý ®Çy ®ñ vµ m«i tr­êng kinh doanh b×nh ®¼ng cho c¸c doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ còng nh­ doanh nghiÖp thuéc thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ho¹t ®éng. *Hoµn thiÖn ph­¬ng ph¸p ®Þnh gi¸ hiÖn cã trªn c¬ së bæ sung c¸c quy ®Þnh vÒ x¸c ®Þnh phÈm chÊt ta× s¶n, x¸c ®Þnh lîi thÕ doanh nghiÖp... vµ bæ sung thªm ph­¬ng ph¸p ®Þnh gi¸ míi ®Ó kiÓm tra tÝnh hîp lý cña kÕt qu¶ ®Þnh gi¸ tr­íc khi c«ng bè còng nh­ ¸p dông cho c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp thÝch hîp. *X©y dùng c¬ chÕ xö lý døt ®iÓm c¸c tån t¹i vÒ tµi chÝnh cho c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ vµ cho phÐp c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn mua b¸n ®Ó lµnh m¹nh ho¸ t×nh h×nh tµi chÝnh ngay trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng. *Nghiªn cøu vµ thµnh lËp c¸c tæ chøc trung gian ®Ó hç trî cho c¸c doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn chuyÓn ®æi së h÷u nh­: C«ng ty mua b¸n nî vµ tµi s¶n doanh nghiÖp, C«ng ty t­ vÊn vÒ cæ phÇn ho¸, C«ng ty ®Þnh gi¸ tµi s¶n...Cïng víi c¸c c«ng ty ®Çu t­ chøng kho¸n, c¸c c«ng ty nµy sÏ ®¶m nhËn c¸c nhiÖm vô vÒ b¸n phÇn vèn nhµ n­íc ë c¸c c«ng ty cæ phÇn ®Ó t¸ch ho¹t ®éng nµy khái c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc thùc hiÖn cæ phÇn ho¸, ®ång thêi t¹o c¬ së cho viÖc thµnh lËp c¸c thÞ tr­êng chøng kho¸n phi tËp trung OTC ®Ó giao dÞch c¸c lo¹i cæ phÇn cña c¸c doanh nghiÖp ch­a ®ñ ®iÒu kiÖn niªm yÕt vµ cung cÊp kÞp thêi c¸c th«ng tin vÒ doanh nghiÖp cæ phÇn ho¸ ®Ó c¸c nhµ ®Çu t­ nghiªn cøu lùa chän. *Nghiªn cøu vµ thµnh lËp c«ng ty ®Çu t­ tµi chÝnh ®Ó chuyÓn ph­¬ng thøc qu¶n lý doanh nghiÖp tõ hµnh chÝnh sang kinh doanh. Th«ng qua ®ã chñ ®éng thµnh lËp c¸c nguån hµng cho sù æn ®Þnh ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng chøng kho¸n. *§iÒu chØnh c¸c chÝnh s¸ch ­u ®·i, ®Æc biÖt lµ chÝnh s¸ch miÔn gi¶m thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp ®Ó khuyÕn khÝch doanh nghiÖp thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ vµ tham gia niªm yÕt theo h­íng: + Ph¶i coi c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc thùc hiÖn cæ phÇn ho¸, doanh nghiÖp míi thµnh lËp ®­îc h­ëng mäi ­u ®·i cho c¸c ®èi t­îng míi thµnh lËp. + Gia t¨ng thêi h¹n ®­îc gi¶m thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp cho c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn niªm yÕt tõ 1-2 n¨m, kÌm theo ®iÒu kiÖn rµng buéc lµ chÝnh s¸ch ­u ®·i chØ cã hiÖu lùc khi doanh nghiÖp thùc hiÖn niªm yÕt trong hai n¨m sau khi thùc hiÖn cæ phÇn ho¸, nÕu thùc hiÖn trÔ th× bÞ gi¶m møc ­u ®·i. VÒ chÝnh s¸ch thuÕ trong thêi gian tíi ®Ó tiÕp tôc gãp phÇn khuyÕn khÝch sù ph¸t triÓn thÞ tr­êng chøng kho¸n cã thÓ më réng thªm møc ®é ­u ®·i thuÕ cho c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ chuyÓn sang ho¹t ®éng theo LuËt doanh nghiÖp so víi møc ­u ®·i hiÖn hµnh quy ®Þnh t¹i nghÞ ®Þnh sè 44/1998/N§-CP; ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh chøng kho¸n sÏ cã nh÷ng quy ®Þnh ­u ®·i cô thÓ h¬n vÒ thuÕ GTGT, thuÕ TNDN, thuÕ thu nhËp c¸ nh©n. 2. Gi¶i ph¸p tµi chÝnh khuyÕn khÝch sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c¸c c«ng ty chøng kho¸n, c¸c trung gian tµi chÝnh trong qu¸ tr×nh tham gia vµo ho¹t ®éng cña TTCK: C«ng ty chøng kho¸n lµ mét thÓ chÕ cã mèi quan hÖ h÷u c¬ víi sù ph¸t triÓn cña TTCK. §Ó khuyÕn khÝch sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty chøng kho¸n trong qu¸ tr×nh tham gia TTCK b»ng c¸c chÝnh s¸ch tµi chÝnh th× cÇn ph¶i ®Ò cËp kh«ng nh÷ng ®Õn c¸c gi¶i ph¸p t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn c«ng ty chøng kho¸n mµ cßn c¶ c¸c gi¶i ph¸p thóc ®Èy ph¸t triÓn thÞ tr­êng vµ t¹o lËp m«i tr­êng kinh tÕ.TTCK ë ViÖt nam vèn cßn rÊt míi mÎ thËm chÝ cã thÓ nãi cßn ë giai ®o¹n s¬ khai. Lµ nh÷ng thµnh viªn cña TTCK, ho¹t ®éng cña c¸c c«ng ty chøng kho¸n ®ãng vai trß quan träng cho ph¸t triÓn TTCK. §Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c c«ng ty chøng kho¸n më réng ho¹t ®éng so víi quy ®Þnh hiÖn nay nhµ n­íc nªn nghiªn cøu triÓn khai mét sè chÝnh s¸ch: - Cho phÐp thµnh lËp c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi d­íi h×nh thøc cæ phÇn vµ ®­îc tham gia TTCK. - Ho¹t ®éng kinh doanh chøng kho¸n yªu cÇu kh¸ phøc t¹p vÒ trang thiÕt bÞ vµ nghiÖp vô nªn nhiÒu tr­êng hîp dÉn ®Õn rñi ro. V× vËy cÇn ph¸t triÓn c¸c lo¹i h×nh b¶o hiÓm cho ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng nh­: B¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm nghÒ nghiÖp, b¶o hiÓm gian lËn trong c¸c tæ chøc tµi chÝnh, b¶o hiÓm téi ph¹m m¸y tÝnh vµ gian lËn ®iÖn tö. - T¹o c¬ chÕ ph¸p lý cho tæ chøc ho¹t ®éng thÞ tr­êng OTC nh»m ®¸p øng nhu cÇu giao dÞch chøng kho¸n ch­a niªm yÕt t¹o thªm s«i ®éng cho thÞ tr­êng cho phÐp c¸c c«ng ty chøng kho¸n thùc hiÖn l­u ký vµ giao dÞch chøng kho¸n v¬Ý nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. - Cho phÐp c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo TTCK (Ph¸t hµnh cæ phiÕu, tr¸i phiÕu). - Nhµ n­íc nªn kÐo dµi quy ®Þnh t¹m ngõng thu phÝ giao dÞch cho tíi khi khèi l­îng giao dÞch ®ñ lín. - ChÕ ®é kÕ to¸n ®èi víi c«ng ty chøng kho¸n cÇn cã h­íng dÉn cô thÓ ho¸ nh­ h¹ch to¸n nghiÖp vô tù doanh chøng kho¸n, ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch gi¸ trä tµi s¶n dßng.. cÇn cã h­íng dÉn cô thÓ h¬n. HiÖn nay trªn thÞ tr­êng sè l­îng c¸c c«ng ty chøng kho¸n cßn nhiÒu h¬n c¶ c¸c c«ng ty niªm yÕt , ®iÒu ®ã cho thÊy trong giai ®o¹n hiÖn nay ®Ó khuyÕn khÝch c¸c c«ng ty chøng kho¸n ph¸t triÓn gi¶i ph¸p ph¸t triÓn thÞ tr­êng vµ m«i tr­êng kinh doanh cña c¸c c«ng ty chøng kho¸n ®ãng vai trß quan träng h¬n. §¶m b¶o m«i tr­êng kinh tÕ vÜ m« æn ®Þnh, hÖ thèng tµi chÝnh vËn hµnh tr«i ch¶y, an toµn, ®©y lµ nh©n tè quan träng nhÊt cho sù ph¸t triÓn lµnh m¹nh cña TTCK. Trªn thùc tÕ, khi nÒn kinh tÕ t¨ng tr­ëng æn ®Þnh, cã nhiÒu c¬ héi ®Çu t­ th× TTCK còng rÊt ph¸t triÓn. Trong chÝnh s¸ch æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m« th× sù kiÓm so¸t l·i suÊt cña ng©n hµng nhµ n­íc ®ãng vai trß rÊt quan träng. ChÝnh s¸ch ®iÒu hµnh l·i suÊt cÇn ®¶m b¶o quan hÖ gi÷a thÞ tr­êng chøng kho¸n vµ thÞ tr­êng tiÒn tÖ v× chóng ho¹t ®éng nh­ "b×nh th«ng nhau". HiÖn nay mét trong c¸c nguyªn nh©n khiÕn cho tr¸i phiÕu chÝnh phñ niªm yÕt khã b¸n lµ l·i suÊt thÊp, thªm vµo ®ã lµ sù thÊt th­êng cña l·i suÊt thÞ tr­êng v× tr¸i phiÕu chÝnh phñ cã tÝnh láng cao. §Ó thùc hiÖn viÖc b×nh æn thÞ tr­êng nhµ n­íc cÇn cã c¸c chÝnh s¸ch tµi chÝnh t¸c ®éng vµo quan hÖ cung cÇu hoÆc c¸c h×nh thøc b¶o hiÓm cho ®Çu t­ chøng kho¸n t­ nh©n. Ngoµi ra nhµ n­íc nªn nghiªn cøu hoµn thiÖn m« h×nh c«ng ty qu¶n lý vèn cña nhµ n­íc - cã nhiÖm vô qu¶n lý phÇn vèn cña nhµ n­íc trong c¸c c«ng ty cæ phÇn qua ®ã cã thÓ can thiÖp vµo thÞ tr­êng khi x¶y ra hiÖn t­îng mÊt c©n ®èi quan hÖ cung cÇu. Thµnh lËp c¸c trung gian tµi chÝnh vµ c¸c trung gian ®Çu t­. Do TTCK ViÖt nam cßn rÊt non trÎ, ho¹t ®éng kinh doanh vµ ®Çu t­ chøng kho¸n ch­a mang l¹i lîi nhuËn cao, nªn viÖc h×nh thµnh c¸c trung gian tµi chÝnh, c¸c trung gian ®Çu t­ phôc vô ho¹t ®éng kinh doanh vµ ®Çu t­ chøng kho¸n nh­ c«ng ty chøng kho¸n, quü ®Çu t­ chøng kho¸n lµ rÊt khã kh¨n. Trong khi ®ã c¸c trung gian tµi chÝnh vµ trung gian ®Çu t­ cã vai trß rÊt quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn c¸c ho¹t ®éng giao dÞch vµ kinh doang chøng kho¸n. Do vËy, ngoµi viÖc ¸p dông c¸c chÕ ®é ­u ®·i vÒ thuÕ Nhµ n­íc cÇn chñ ®éng ®øng ra tæ chøc thµnh lËp c¸c trung gian tµi chÝnh vµ trung gian ®Çu t­ d­íi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau nh­ doanh nghiÖp nhµ n­íc, c«ng ty cæ phÇn nh»m t¨ng c­êng sè l­îng c¸c trung gian nµy cho TTCK, më réng kh¶ n¨ng thu hót c«ng chóng ®Çu t­ tham gia ®Çu t­ chøng kho¸n vµ t¨ng c­êng n¨ng lùc kinh doanh chøng kho¸n trªn TTCK. 3.Hoµn thiÖn hÖ thèng th«ng tin - mét nh©n tè nh¹y c¶m cña TTCK: Víi nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng biÖt cña mét ®Þnh chÕ tµi chÝnh bËc cao, cã thÓ nãi ë gãc ®é hÑp, TTCK chÝnh lµ thÞ tr­êng th«ng tin. Thùc tÕ cho thÊy, hÇu hÕt c¸c TTCK trªn thÕ giíi ®Òu ®· tr¶i qua nh÷ng c¬n chÊn ®éng m¹nh, thËm chÝ sôp ®æ chØ sau thêi gian ng¾n ho¹t ®éng do sù thiÕu thèn vµ kÐm hiÖu lùc cña hÖ thèng luËt ph¸p, nhÊt lµ do sù yÕu kÐm cña hÖ thèng th«ng tin.Do vËy, chÊt l­îng th«ng tin vÒ chøng kho¸n cã vai trß ®Æc biÖt quan träng gióp c¸c nhµ kinh doanh chøng kho¸n hiÓu ®óng chÊt l­îng chøng kho¸n, c¶m nhËn ®óng xu h­íng biÕn ®éng gi¸ c¶, cung-cÇu chøng kho¸n, tõ ®ã h×nh thµnh vµ ®iÒu chØnh c¸c quyÕt ®Þnh ®Çu t­ cho phï hîp. Kh«ng nh÷ng vËy, chÊt l­îng th«ng tin ®¶m b¶o cßn gióp c¸c nhµ qu¶n lý TTCK sím n¾m b¾t tr¹ng th¸i "søc khoÎ" cña TTCK ®Ó ®­a ra nh÷ng gi¶i ph¸p trÞ liÖu thÝch hîp, nh»m b¶o ®¶m tÝnh an toµn vµ hiÖu qu¶ cña c¸c ho¹t ®éng kinh doanh trªn thÞ tr­êng nµy. TTCK muèn ho¹t ®éng b×nh th­êng vµ an toµn, nhÊt thiÕt ph¶i ®­îc cung cÊp ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi c¸c th«ng tin sau: -Nhãm th«ng tin vÒ m«i tr­êng ph¸p lý, c¬ chÕ, thÓ thøc vËn hµnh TTCK. -Nhãm th«ng tin vÒ t×nh h×nh kÕ ho¹ch vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh, tr¹ng th¸i tµi chÝnh, trong ®ã b¸o c¸o tµi chÝnh c«ng ty lµ quan träng nhÊt. -Nhãm th«ng tin vÒ ®éng th¸i cung-cÇu vµ c¸c nh©n tè liªn quan ®Õn TTCK bao gåm cung- cÇu vÒ c¸c lo¹i chøng kho¸n niªm yÕt trªn TTCK trong n­íc vµ n­íc ngoµi, xu h­íng vËn ®éng vµ nh÷ng dù b¸o t­¬ng lai...Réng h¬n, cã thÓ cÇn c¶ nh÷ng th«ng tin liªn quan ®Õn ®­êng lèi chÝnh s¸ch, gi¶i ph¸p kinh tÕ vÜ m« cña chÝnh phñ cho nÒn kinh tÕ hoÆc cho tõng nghµnh, lÜnh vùc, mÆt hµng, doanh nghiÖp. Ngay c¶ nh÷ng th«ng tin vÒ chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i, ®èi néi vÒ chÝnh trÞ - v¨n ho¸ còng cã dÊu Ên trùc tiÕp vµ ®Ëm nÐt trªn TTCK. - Nhãm th«ng tin dµnh cho c¸c nhµ ®Çu t­ chøng kho¸n ( nhÊt lµ c¸c nhµ ®Çu t­ nghiÖp d­ ) tham kh¶o ®Ó gi¶m thiÓu hoÆc tr¸nh c¸c rñi ro, bao gåm c¸c th«ng tin vÒ ®Æc ®iÓm kinh doanh trªn TTCK, c¸c m¸nh khoÐ gian lËn trong kinh doanh chøng kho¸n ... §Ó ph¸t huy nh÷ng mÆt tÝch cùc cña TTCK, ®ång thêi tr¸nh vµ gi¶m thiÓu rñi ro, gi÷ cho TTCK cßn hÕt søc non trÎ cña ViÖt nam ho¹t ®éng an toµn, æn ®Þnh vµ hiÖu qu¶, cÇn tu©n thñ c¸c quy ®Þnh cña nhµ n­íc vÒ ho¹t ®éng cña TTCK, nhÊt lµ nh÷ng ®iÒu cÊm trong nghÞ ®Þnh 48/1998/N§-CP vÒ chøng kho¸n vµ TTCK. §Æc biÖt, d­íi gi¸c ®é b¶o ®¶m chÊt l­îng th«ng tin cho TTCK, cÇn cã gi¶i ph¸p ®ång bé vµ tû mû h¬n: *CÇn tiÕp tôc hoµn thiÖn hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p quy, m«i tr­êng ph¸p lý vµ c¶ nh÷ng ®Þnh chÕ cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng kinh doanh chøng kho¸n. §Æc biÖt cÇn cã nh÷ng quy ®Þnh râ rµng, thèng nhÊt, phï hîp th«ng lÖ quèc tÕ vÒ chÕ ®é kiÓm to¸n, kÕ to¸n vµ th«ng tin phôc vô ho¹t ®éng cña TTCK ®èi víi c¸c c«ng ty niªm yÕt cæ phiÕu. HiÖn nay, tæ chøc quèc tÕ c¸c Uû ban chøng kho¸n (IOSCO) ®· c«ng bè danh s¸ch 30 chuÈn mùc kÕ to¸n quèc tÕ chê th«ng qua ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc ph¸t hµnh chøng kho¸n t¹i c¸c thÞ tr­êng n­íc ngoa×. ViÖt nam cÇn b¸m s¸t c¸c tiªu chuÈn nµy ®Ó " chuÈn ho¸ vµ quèc tÕ hãa" c¸c quy ®Þnh vÒ kÕ to¸n, t¹o thuËn lîi cho sù héi nhËp cña TTCK ViÖt nam vµo m«i tr­êng chung cña kinh doanh chøng kho¸n quèc tÕ. *CÇn coi träng c«ng t¸c thÈm ®Þnh chÊt l­îng th«ng tin tõ c¬ së. Bªn c¹nh c¸c tæ chøc ®¸nh gi¸ hÖ sè tÝn nhiÖm phi chÝnh phñ, Nhµ n­íc cÇn cã gi¶i ph¸p ®¶m b¶o cung cÊp ®Çy ®ñ, réng r·i, cËp nhËt, chÝnh x¸c vµ minh b¹ch c¸c th«ng tin cÇn thiÕt phôc vô ho¹t ®éng TTCK theo néi dung, yªu cÇu vÒ th«ng tin nãi trªn. CÇn ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm râ rµng, tr¸nh sù chång chÐo vÒ ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc tù qu¶n vµ c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc trong lÜnh vùc th«ng tin chøng kho¸n. *T¨ng c­êng gi¸o dôc nhËn thøc, n¨ng lùc xö lý th«ng tin thÞ tr­êng cho c¸c nhµ ®Çu t­ chøng kho¸n, nh»m gióp hä ®¸nh gi¸ ®óng ®¾n nhÊt vÒ chÊt l­îng hµng ho¸, còng nh­ n¾m ch¾c ®Æc ®iÓm kinh doanh trªn TTCK, tõ ®ã cã thÓ gi¶m thiÓu thiÖt h¹i trong kinh doanh chøng kho¸n. §ång thêi cÇn tæ chøc ®µo t¹o d­íi c¸c h×nh thøc thÝch hîp nh»m kh«ng ngõng n©ng cao chuyªn m«n nghiÖp vô vÒ TTCK cho ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý vµ phôc vô kinh doanh chøng kho¸n. *Cã ®Þnh chÕ tµi chÝnh nghiªm kh¾c, xö lý kÞp thêi vµ hiÖu qu¶ c¸c sai ph¹m trong viÖc b¶o ®¶m chÊt l­îng th«ng tin phôc vô kinh doanh chøng kho¸n. T¨ng c­êng kiÓm tra, gi¸m s¸t thi hµnh ph¸p luËt vÒ chøng kho¸n vµ kinh doanh chøng kho¸n, ¸p dông linh ho¹t c¸c biÖn ph¸p cÊp ®×nh chØ vµ thu håi c¸c lo¹i giÊy phÐp trong lÜnh vùc chøng kho¸n vµ kinh doanh chøng kho¸n ®èi víi c¸c ®¬n vÞ vµ c¸ nh©n vi ph¹m c¸c quyÕt ®Þnh vÒ phæ biÕn vµ b¶o ®¶m chÊt l­îng, an toµn th«ng tin chøng kho¸n. *CÇn kh«ng ngõng rót kinh nghiÖp c¸c ho¹t ®éng nghiÖp vô mµ trªn thùc tÕ cßn hÕt søc míi mÎ ®èi v¬Ý c¶ ng­êi mua, ng­êi b¸n vµ ng­êi trung gian, còng nh­ c¸c c¬ quan qu¶n lý vÒ chøng kho¸n. KÕt hîp häc tËp rót kinh nghiÖm n­íc ngoµi ®Ó ngµy cµng hoµn thiÖn m«i tr­êng m«i tr­êng kinh doanh chøng kho¸n ViÖt nam, ®Æc biÖt cÇn chñ ®éng t×m ra vµ sö dông kÞp thêi, hiÖu qu¶ c¸c thanh h·m an toµn cho sù vËn hµnh cña TTCK. 4.T¨ng c­êng qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi ho¹t ®éng chøng kho¸n vµ thÞ tr­êng chøng kho¸n: T×nh h×nh cho thÊy bªn c¹nh nh÷ng triÓn väng lµ nh÷ng th¸ch thøc ®Æt ra ®èi víi sù ph¸t triÓn thÞ tr­êng chøng kho¸n ë ViÖt nam. Râ rµng lµ vÉn cßn nhiÒu c«ng viÖc tr­íc m¾t cÇn gi¶i quyÕt,vµ viÖc qu¶n lý thÞ tr­êng cã hiÖu qu¶ lµ mét vÊn ®Ò kh«ng ®¬n gi¶n. §Ó lµm ®­îc vÊn ®Ò nµy nhµ n­íc cÇn ph¶i l­u ý nh÷ng vÊn ®Ò sau: - T¹o ra mét thÞ tr­êng c«ng b»ng, c«ng khai, cã hiÖu qu¶ trªn c¬ së rµ so¸t l¹i toµn bé khu«n khæ ph¸p lý vÒ chøng kho¸n vµ thÞ tr­êng chøng kho¸n cho ®ång bé vµ phï hîp, kÕt hîp víi c¸c ph­¬ng ph¸p qu¶n lý vËn hµnh thÞ tr­êng thÝch hîp víi c«ng nghÖ, kü thuËt tiªn tiÕn phï hîp víi tõng thêi kú ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt nam. - T¨ng c­êng c«ng t¸c thanh tra gi¸m s¸t thÞ tr­êng chøng kho¸n. viÖc gi¸m s¸t thÞ tr­êng ®­îc thùc hiÖn theo c¸c cÊp ®é kh¸c nhau: gi¸m s¸t ho¹t ®éng giao dÞch t¹i TTGDCK vµ UBCKNN. C«ng t¸c thanh tra, sö ph¹t vi ph¹m hµnh chÝnh ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch chÆt chÏ nh­ng thËn träng, cã sù phèi hîp víi c¸c c¬ quan b¶o vÖ ph¸p luËt kh¸c cña nhµ n­íc. - §Èy m¹nh c«ng t¸c tuyªn truyÒn phæ cËp kiÕn thøc ra c«ng chóng; thùc hiÖn tèt chÕ ®é c«ng khai ho¸ th«ng tin ®Ó cho ng­êi ®Çu t­ cã ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin cÇn thiÕt cho viÖc lùa chän vµ quyÕt ®Þnh ®Çu t­ chøng kho¸n. -CÇn t¨ng c­êng ®µo t¹o c¸n bé qu¶n lý gi¸m s¸t cña UBCKNN vµ TTGDCK, ®ång thêi n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô kinh doanh, t­ vÊn cho c¸c nh©n viªn ë c¸c c«ng ty chøng kho¸n. C¸c chuÈn mùc ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp cña nh©n viªn giao dÞch vµ kinh doanh chøng kho¸n còng cÇn ®­îc x©y dùng vµ ¸p dông v× ®©y lµ mét trong nh÷ng yÕu tè hÕt søc quan träng ®Ó t¹o lßng tin ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­. - ThuÕ lµ mét trong nh÷ng c«ng cô tµi chÝnh vÜ m« quan träng nhÊt cña Nhµ n­íc; c¸c lo¹i thuÕ cã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh vµ ®Çu t­ chøng kho¸n bao gåm: thuÕ GTGT, thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp vµ thuÕ thu nhËp ®èi víi nh÷ng ng­êi cã thu nhËp cao. Ngoµi chøc n¨ng lµ mét c«ng cô tµi chÝnh vÜ m« cña Nhµ n­íc, thuÕ cßn lµ nguån thu quan träng nhÊt cña ng©n s¸ch nhµ n­íc, do ®ã quan ®iÓm ¸p dông chÕ ®é thuÕ ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh vµ ®Çu t­ chøng kho¸n lµ ngay tõ ®Çu vÉn ph¶i thu thuÕ nh­ng trªn c¬ së cã sù ­u ®·i h¬n so víi c¸c ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c. Cã nghÜa lµ ngoµi nh÷ng ­u ®·i chung vÒ thuÕ ®­îc ¸p dông cho tÊt c¶ c¸c ®èi t­îng nép thuÕ, ®èi víi c¸c ®èi t­îng cã tham gia vµo thÞ tr­êng chøng kho¸n cßn ®­îc h­ëng chÕ ®é ­u ®·i vÒ thuÕ trong nh÷ng n¨m ®Çu nh»m khuyÕn khÝch vµ t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn thÞ tr­êng chøng kho¸n. VÝ dô c«ng ty chøng kho¸n vµ c«ng ty qu¶n lý quü ®­îc miÔn thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp thªm mét n¨m vµ gi¶m 50% thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp trong 2 n¨m tiÕp theo ngßai chÕ ®é ­u ®·i chung hiÖn hµnh; c¸c c«ng ty niªm yÕt ngoµi chÕ ®é ­u ®·i chung còng ®­îc gi¶m 50% thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp phaØ nép trong 2 n¨m tiÕp theo kÎ tõ khi niªm yÕt chøng kho¸n lÇn ®Çu t¹i TTGDCK. §èi víi c¸c c¸ nh©n ®Çu t­ chøng kho¸n ®­îc miÔn thuÕ thu nhËp cao ®èi víi c¸c kho¶n thu nhËp thu ®­îc tõ ®Çu t­ chøng kho¸n. Bªn c¹nh ®ã nhµ n­íc còng cÇn cã nh÷ng gi¶i ph¸p hîp lý ®èi víi vÊn ®Ò phÝ vµ lÖ phÝ trªn TTCK. CÇn gi¶m tèi thiÓu c¸c lo¹i phÝ vµ lÖ phÝ trªn TTCK nh»m gi¶m chi phÝ tham gia ®Çu t­ vµ kinh doanh chøng kho¸n, trªn c¬ së ®ã khuyÕn khÝch sù tham gia cña c¸c nhµ ®Çu t­. §èi víi TTGDCK tr­íc m¾t ®Ó phï hîp víi chñ tr­¬ng vµ ®Þnh h­íng ph¸t triÓn TTCK ViÖt nam, TTGDCK cÇn ®­îc tæ chøc d­íi h×nh thøc lµ ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu, vÊn ®Ò thu-chi tµi chÝnh cña TTGDCK sÏ ®­îc ng©n s¸ch nhµ n­íc hç trî nh»m gi¶m g¸nh nÆng vÒ c¸c lo¹i phÝ nh­ phÝ giao dÞch, phÝ niªm yÕt, phÝ thµnh viªn lªn c¸c thµnh viªn tham gia TTCK. Tuy nhiªn trong t­¬ng lai, khi TTCK ph¸t triÓn ta cÇn chuyÓn TTGDCK sang chÕ ®é thµnh viªn ho¹t ®éng kh«ng v× môc ®Ých lîi nhuËn. Khi ®ã TTGDCK lµ mét tæ chøc tù ®Þnh chÕ cña c¸c c«ng ty chøng kho¸n thµnh viªn, ho¹t ®éng kh«ng v× môc tiªu lîi nhuËn trªn c¬ së tù c©n ®èi thu- chi tõ c¸c kho¶n thu cña trung t©m mµ kh«ng cã sù hç trî cña ng©n s¸ch nhµ n­íc. KÕt luËn Trung t©m giao dÞch chøng kho¸n ®Çu tiªn cña n­íc ta ®· khai tr­¬ng ho¹t ®éng t¹i thµnh phè HCM. Tuy sù kiÖn nµy lµ b×nh th­êng trong tiÕn tr×nh ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, song ®èi víi n­íc ta, nã l¹i cã ý nghÜa nhiÒu mÆt. Trong bèi c¶nh hiÖn nay, khi nÒn kinh tÕ ®ang ®èi mÆt víi mét sè khã kh¨n trong ®ã, cã nh÷ng khã kh¨n ch­a tõng gÆp trong 15 n¨m ®æi míi cña n­íc ta, ý nghÜa ®ã cµng ®­îc n©ng lªn. §Ó c¶m nhËn mét ®iÒu hÕt søc thùc tiÔn r»ng sù ra ®êi cña TTGDCK t¹i thêi ®iÓm hiÖn nay ®¸p øng kÞp thêi mét kú väng chÝnh ®¸ng cña ®«ng ®¶o mäi ng­êi. §ã lµ mong muèn nÒn kinh tÕ cã thªm mét ®éng lùc míi, cã kh¶ n¨ng tiÕp thªm søc m¹nh thóc ®Èy qu¸ tr×nh ®æi míi kinh tÕ. V× vËy b¶n th©n sù kiÖn nµy cã t¸c dông cñng cè niÒm tin cña nh©n d©n, ®Æc biÖt lµ cña giíi doanh nghiÖp, vµ quyÕt t©m ®Èy m¹nh ®æi míi kinh tÕ theo h­íng thÞ tr­êng- më cöa cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta. Nh­ng mÆt kh¸c, mét c¸ch kh¸ch quan, sù l¹c quan ®ã l¹i dÔ che mê nh÷ng khã kh¨n trë ng¹i mµ thÞ tr­êng non trÎ nµy gÆp ph¶i trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng. §©y thùc sù lµ mét nguy c¬ ®èi víi sù tån t¹i cña TTGDCK trong giai ®o¹n ®Çu tiªn. V× lÏ ®ã, chÝnh t¹i trong thêi ®iÓm nµy, sù tØnh t¸o nh×n th¼ng vµo nh÷ng th¸ch thøc "hËu khai tr­¬ng" ®ang chê ®îi TTGDCK TP HCM lµ mét ®iÒu hÕt søc cÇn thiÕt. CÇn nhËn thøc râ r»ng sù hiÖn diÖn cña mét thÓ chÕ kinh tÕ bËc cao nh­ TTCK, dï lµ d­íi h×nh thøc s¬ khai, trong mét nÒn kinh tÕ mµ tr×nh ®é ph¸t triÓn nãi chung cßn thÊp, qu¸ tr×nh chuyÓn sang kinh tÕ thÞ tr­êng ch­a l©u, cÊu tróc thÓ chÕ c¬ b¶n cña nÒn kinh tÕ nµy vÉn cßn ch­a hoµn thiÖn, tù nã chøa ®ùng hoµn lo¹t vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn cÇn ®­îc suy xÐt kü cµng. Sù suy xÐt ®ã nh»m tr¶ lêi c©u hái: Ph¶i lµm g× ®Ó TTCK ViÖt nam cã thÓ tån t¹i vµ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, nhÊt lµ trong thêi kú míi sinh thµnh cña nã. VÊn ®Ò ®Æt ra kh«ng ®¬n thuÇn chØ lµ kú väng vµo triÓn väng hoµn thµnh sø mÖnh ph¸t triÓn ®­îc g­Ø g¾m cho TTCK. Thµnh b¹i cña TTCK, trùc tiÕp h¬n, cßn cã ý nghÜa tr¾c nghiÖm ®èi víi quyÕt t©m ®Èy m¹nh ®æi míi theo h­íng thÞ tr­êng - më cöa cña ViÖt nam, ®èi víi viÖc tiÕp cËn mét c¸ch thøc ph¸t triÓn nh»m ®­a ®¸t n­íc nhanh chãng tho¸t khái nguy c¬ tôt hËu trong mét thÕ giíi mµ tèc ®é ®· trë thµnh yÕu tè quyÕt ®Þnh th¾ng lîi trong cuéc ®Êu tranh ph¸t triÓn. V× nh÷ng lý do ®ã ®Ó ®¶m b¶o cho TTGDCK TP.HCM tån t¹i vµ v­ît qua ®­îc nh÷ng khã kh¨n cÇn ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p ®óng ®¾n. Trªn c¬ së ®ã hoµn thiÖn thÞ tr­êng vèn - thóc ®Èy nÒn kinh tÕ n­íc ta ph¸t triÓn. Tµi liÖu tham kh¶o 1.T¹p chÝ §Çu t­ chøng kho¸n sè 22 ®Õn sè 60 2. KiÕn thøc phæ th«ng ®Ó kinh doanh thÞ tr­êng chøng kho¸n 3. ViÖt Nam víi thÞ tr­êng chøng kho¸n : NXB ChÝnh trÞ quèc gia 4. T¹p chÝ Ng©n hµng 5. Hái ®¸p vÒ thÞ tr­êng chøng kho¸n 6.Tµi liÖu cña héi th¶o khoa häc: "Tµi chÝnh víi sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam"

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • docNghiên cứu tiến trình hoạt động của TTCK Việt Nam trong giai đoạn vừa qua nhằm tìm ra được những giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động.DOC
Luận văn liên quan