Mối quan hệ giữa kinh tế chính trị trong công cuộc đổi mới ở nước ta hiện nay
ĐẶT VẤN ĐỀ: Kinh tế và chính trị là hai mặt lớn nhất của đời sống xã hội trong điều kiện đất nước ta hiện nay còn nghèo nàn lạc hậu thì đổi mới nền kinh tế đất nước là điều hết sức cần thiết. Muốn xây dựng xã hội chủ nghĩa thành công thì điều kiện tiên quyết là phải có một nền kinh tế vững chắc ổn định, đáp ứng đầy đủ mọi điều kiện cho đất nước đi lên xã hội chủ nghĩa thành công. Nền kinh tế của một đất nước có thể coi là sức mạnh lớn nhất của đất nước đó, nó là thành phần cơ bản của cơ sở hạ tầng, trên đó quyết định hình thành nên một thể chế chính trị tương ứng phù hợp với hình thái kinh tế đó. Mối quan hệ giữa kinh tế và chính trị là mối quan hệ biện chứng và Việt Nam cũng không nằm ngoài quy luật đó. Không có một chế độ nào mà hoạt động kinh tế lại độc lập với hoạt động chính trị hình thái kinh tế quyết định tới chế độ chính trị, nhưng ngược lại chính trị cũng có tác động to lớn tới kinh tế. Sự ổn định về chính trị là tiền đề, là điều kiện để phát triển kinh tế. Một nền kinh tế muốn phát triển mạnh mẽ và ổn định đòi hỏi phải có sự ổn định về chính trị. Mối quan hệ giữa kinh tế và chính trị có ảnh hưởng to lớn đến mọi mặt của hoạt động, đời sống xã hội mọi hoạt động khác có diễn ra thuận lợi hay không đỏi hỏi phải dựa trên mối quan hệ giữa kinh tế và chính trị có diễn ra bình thường hay không. Việc nghiên cứu đề tài " Mối quan hệ giữa nền kinh tế và chính trị trong cuộc cuộc đổi mới nền kinh tế ở nước ta hiện nay" là rất hay, rất cần thiết như đã biết kinh tế và chính trị chính là hai mặt lớn nhất của đời sống xã hội. Việc nghiên cứu mối quan hệ giữa chúng có thể giúp ta hiểu biết về thực trạng của nền kinh tế hướng phát triển của nền kinh tế trong tương lại, nó giúp cho những người hoạt động trong lĩnh vực kinh tế có cái nhìn khái quát lớn về đời sống kinh tế chính trị của đất nước. Mặc dù nước ta mới bước vào công cuộc đổi mới nền kinh tế nhưng đã đạt được những thành tựu vô cùng to lớn góp phần vào giữ vững ổn định về chính trị đồng thời qua đó cũng cho thấy những chính sách hết sức đúng đắn của Đảng, Nhà nước trong việc hoạch định đổi mới nền kinh tế đất nước. Qua việc nghiên cứu đề tài cũng giúp chúng ta hiểu biết hơn tiếp cận nhanh hơn đối với các chính sách, kinh tế mà Đảng và Nhà nước đưa ra nhằm phát triển nền kinh tế đất nước, giúp chúng ta chủ động tham gia vào các hoạt động kinh tế góp phần xây dựng chế độ XHCN vững mạnh. Việc nghiên cứu giúp chúng ta hiểu rằng kinh tế và chính trị là hai mặt không thể tách rời, đồng thời thể chế chính trị phải luôn phù hợp với hình thái kinh tế bởi vì nếu thể chế chính trị không phù hợp không sớm thì muộn nó cũng bị thay đổi thể chế chính trị mới phù hợp hơn để tạo điều kiện thúc đẩy nền kinh tế phát triển. Thực tế trên thế giới đã có rất nhiều quốc gia bị sụp đổ hoặc xảy ra tình trạng bất ổn kéo dài về đời sống xã hội do nền kinh tế bị suy thoái trầm trọng học có đường lối phát triển kinh tế đưa ra không đúng đắn, không phù hợp. Hiện nay ở nước ta hệ thống kết cấu hạ tầng cơ sở còn thấp kém, các khu vực kinh tế phát triển rất cân đối nghiêm trọng, các khu vực thành thị được đầu tư quá nhiều nên đã có bước phát triển mạnh mẽ và tiến xa so với khu vực nông thôn, miền núi và các căn cứ cách mạng cũ, nơi tập trung phần lớn dân số cả nước. Chính thực trạng này làm cho bất bình đẳng trong cuộc sống ngày càng tăng lên có thể dễ dàng gây ra những mâu thuẫn giữa các khu vực trong nước. Do đó chính sách đổi mới kinh tế ở nước ta hiện nay đóng vai trò cực kỳ quan trọng nó điều chỉnh một cách đồng đều sự phát triển của các khu vực kinh tế, đảm bảo cho nền kinh tế phát triển ổn định đồng bộ nhằm nâng cao đời sống người dân, xoá bỏ khoảng cách giữa các khu vực nhằm giữ vững ổn định về an ninh và chính trị. Việc nghiên cứu đề tài giúp cho nắm bắt được về mối quan hệ mật thiết giữa kinh tế và chính trị nói chung và đặc biệt là mối quan hệ đó được đặt trong hoàn cảnh đất nước ta đang đổi mới nền kinh tế hiện nay. Nó sẽ giúp ta hiểu được một cách sát thực nhất về đường lối đổi mới kinh tế của Đảng và chính phủ, đồng thời có thể biết được quá trình đổi mới đang diễn ra như thế nào. Trên cơ sở đó ta có thể đưa ra những dự đoán của bản thân về nền kinh tế đất nước trong tương lai đây chính là một vấn đề rất tốt cho những người quan tâm đến hoặc là hoạt động trong lĩnh vực kinh tế. Những người mà phải trực tiếp tiếp xúc và vận dụng các đường lối và chính sách đổi mới của Đảng. II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1. Trình bày về thực trạng nền kinh tế nước ta và công cuộc đổi mới nền kinh tế Sau năm 1975, khi đất nước hoàn toàn giải phóng thì nước ta lại phải đứng trước một thử thách vô cùng khó khăn, nền kinh tế đất nước bị tàn phá kiệt quệ, đời sống nhân dân vô cùng khổ cực nền công nghiệp rất lạc hậu so với các nước trên thế giới. Thêm vào đó là cơ chế quản lý tập trung quan liêu bao cấp trong thời chiến đã không còn phù hợp nữa. Chính cơ chế này đã trở thành rào cản kìm hãm sự phát triển của nền kinh tế. Một đường lối phát triển kinh tế mới, đáp ứng được tình hình là đòi hỏi cấp bách lúc này trên cơ sở đó đại hội VI của Đảng (1986) đã kịp thời phân tích nhận định tình hình để đưa ra đường lối đổi mới nền kinh tế đó là xóa bỏ cơ chế quản lý tập trung quan liêu bao cấp, xây dựng một nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần định hướng xã hội chủ nghĩa. Từ khi đưa ra chính sách đổi mới nền kinh tế, nền kinh tế nước ta đã có những bước phát triển mạnh mẽ, đời sống nhân dân ngày càng được cải thiện, chất lượng cuộc sống được nâng cao góp phần giữ vững sự ổn định về chính trị, trật tự an toàn xã hội. Tuy chính sách đưa ra là phát triển nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần định hướng xã hội chủ nghĩa, nhưng Đảng đã sáng suốt trong việc lấy thành phần kinh tế Nhà nước làm nòng cốt, kinh tế Nhà nước đóng vai trò chủ đạo định hướng cho các thành phần kinh tế khác phát triển theo, tránh nền kinh tế bị phát triển theo hướng sai lệch làm ảnh hưởng tới tình hình chính trị của đất nước. Cuông cuộc đổi mới nền kinh tế ở nước ta do Đảng cộng sản Việt Nam lãnh đạo vì thế mọi mục tiêu kinh tế đều hướng vào việc phục vụ cho công cuộc xây dựng xã hội chủ nghĩa của nước ta. Mọi hoạt động kinh tế, chính trị đều không được xa rời con đường mà Đảng và Nhà nước ta đã chọn. Sau hơn 15 năm đổi mới nền kinh tế nước ta đã đạt được những thành tựu vô cùng to lớn về mặt kinh tế, văn hoá xã hội Về lĩnh vực kinh tế đời sống nhân dân ngày một nâng cao, công cuộc công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước đang đưa nước ta dần trở thành một nước công nghiệp, hoạt động nông nghiệp đang giảm dần trong cơ cấu của nền kinh tế. Một số lĩnh vực xuất khẩu của Việt Nam xếp ở vị trí cao trên thế giới như: gạo, chè, hạt tiêu, đồ may mặc .
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Mối quan hệ giữa kinh tế chính trị trong công cuộc đổi mới ở nước ta hiện nay, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
B. Néi dung
Mèi quan hÖ gi÷a kinh tÕ vµ chÝnh trÞ
trong c«ng cuéc ®æi míi ë níc ta hiÖn nay
I. §Æt vÊn ®Ò:
Kinh tÕ vµ chÝnh trÞ lµ hai mÆt lín nhÊt cña ®êi sèng x· héi trong ®iÒu kiÖn ®Êt níc ta hiÖn nay cßn nghÌo nµn l¹c hËu th× ®æi míi nÒn kinh tÕ ®Êt níc lµ ®iÒu hÕt søc cÇn thiÕt. Muèn x©y dùng x· héi chñ nghÜa thµnh c«ng th× ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt lµ ph¶i cã mét nÒn kinh tÕ v÷ng ch¾c æn ®Þnh, ®¸p øng ®Çy ®ñ mäi ®iÒu kiÖn cho ®Êt níc ®i lªn x· héi chñ nghÜa thµnh c«ng.
NÒn kinh tÕ cña mét ®Êt níc cã thÓ coi lµ søc m¹nh lín nhÊt cña ®Êt níc ®ã, nã lµ thµnh phÇn c¬ b¶n cña c¬ së h¹ tÇng, trªn ®ã quyÕt ®Þnh h×nh thµnh nªn mét thÓ chÕ chÝnh trÞ t¬ng øng phï hîp víi h×nh th¸i kinh tÕ ®ã.
Mèi quan hÖ gi÷a kinh tÕ vµ chÝnh trÞ lµ mèi quan hÖ biÖn chøng vµ ViÖt Nam còng kh«ng n»m ngoµi quy luËt ®ã. Kh«ng cã mét chÕ ®é nµo mµ ho¹t ®éng kinh tÕ l¹i ®éc lËp víi ho¹t ®éng chÝnh trÞ h×nh th¸i kinh tÕ quyÕt ®Þnh tíi chÕ ®é chÝnh trÞ, nhng ngîc l¹i chÝnh trÞ còng cã t¸c ®éng to lín tíi kinh tÕ. Sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ lµ tiÒn ®Ò, lµ ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ. Mét nÒn kinh tÕ muèn ph¸t triÓn m¹nh mÏ vµ æn ®Þnh ®ßi hái ph¶i cã sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ.
Mèi quan hÖ gi÷a kinh tÕ vµ chÝnh trÞ cã ¶nh hëng to lín ®Õn mäi mÆt cña ho¹t ®éng, ®êi sèng x· héi mäi ho¹t ®éng kh¸c cã diÔn ra thuËn lîi hay kh«ng ®ái hái ph¶i dùa trªn mèi quan hÖ gi÷a kinh tÕ vµ chÝnh trÞ cã diÔn ra b×nh thêng hay kh«ng.
ViÖc nghiªn cøu ®Ò tµi " Mèi quan hÖ gi÷a nÒn kinh tÕ vµ chÝnh trÞ trong cuéc cuéc ®æi míi nÒn kinh tÕ ë níc ta hiÖn nay" lµ rÊt hay, rÊt cÇn thiÕt nh ®· biÕt kinh tÕ vµ chÝnh trÞ chÝnh lµ hai mÆt lín nhÊt cña ®êi sèng x· héi. ViÖc nghiªn cøu mèi quan hÖ gi÷a chóng cã thÓ gióp ta hiÓu biÕt vÒ thùc tr¹ng cña nÒn kinh tÕ híng ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ trong t¬ng l¹i, nã gióp cho nh÷ng ngêi ho¹t ®éng trong lÜnh vùc kinh tÕ cã c¸i nh×n kh¸i qu¸t lín vÒ ®êi sèng kinh tÕ chÝnh trÞ cña ®Êt níc. MÆc dï níc ta míi bíc vµo c«ng cuéc ®æi míi nÒn kinh tÕ nhng ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu v« cïng to lín gãp phÇn vµo gi÷ v÷ng æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ ®ång thêi qua ®ã còng cho thÊy nh÷ng chÝnh s¸ch hÕt søc ®óng ®¾n cña §¶ng, Nhµ níc trong viÖc ho¹ch ®Þnh ®æi míi nÒn kinh tÕ ®Êt níc.
Qua viÖc nghiªn cøu ®Ò tµi còng gióp chóng ta hiÓu biÕt h¬n tiÕp cËn nhanh h¬n ®èi víi c¸c chÝnh s¸ch, kinh tÕ mµ §¶ng vµ Nhµ níc ®a ra nh»m ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ ®Êt níc, gióp chóng ta chñ ®éng tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ gãp phÇn x©y dùng chÕ ®é XHCN v÷ng m¹nh.
ViÖc nghiªn cøu gióp chóng ta hiÓu r»ng kinh tÕ vµ chÝnh trÞ lµ hai mÆt kh«ng thÓ t¸ch rêi, ®ång thêi thÓ chÕ chÝnh trÞ ph¶i lu«n phï hîp víi h×nh th¸i kinh tÕ bëi v× nÕu thÓ chÕ chÝnh trÞ kh«ng phï hîp kh«ng sím th× muén nã còng bÞ thay ®æi thÓ chÕ chÝnh trÞ míi phï hîp h¬n ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn.
Thùc tÕ trªn thÕ giíi ®· cã rÊt nhiÒu quèc gia bÞ sôp ®æ hoÆc x¶y ra t×nh tr¹ng bÊt æn kÐo dµi vÒ ®êi sèng x· héi do nÒn kinh tÕ bÞ suy tho¸i trÇm träng häc cã ®êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ ®a ra kh«ng ®óng ®¾n, kh«ng phï hîp.
HiÖn nay ë níc ta hÖ thèng kÕt cÊu h¹ tÇng c¬ së cßn thÊp kÐm, c¸c khu vùc kinh tÕ ph¸t triÓn rÊt c©n ®èi nghiªm träng, c¸c khu vùc thµnh thÞ ®îc ®Çu t qu¸ nhiÒu nªn ®· cã bíc ph¸t triÓn m¹nh mÏ vµ tiÕn xa so víi khu vùc n«ng th«n, miÒn nói vµ c¸c c¨n cø c¸ch m¹ng cò, n¬i tËp trung phÇn lín d©n sè c¶ níc. ChÝnh thùc tr¹ng nµy lµm cho bÊt b×nh ®¼ng trong cuéc sèng ngµy cµng t¨ng lªn cã thÓ dÔ dµng g©y ra nh÷ng m©u thuÉn gi÷a c¸c khu vùc trong níc. Do ®ã chÝnh s¸ch ®æi míi kinh tÕ ë níc ta hiÖn nay ®ãng vai trß cùc kú quan träng nã ®iÒu chØnh mét c¸ch ®ång ®Òu sù ph¸t triÓn cña c¸c khu vùc kinh tÕ, ®¶m b¶o cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn æn ®Þnh ®ång bé nh»m n©ng cao ®êi sèng ngêi d©n, xo¸ bá kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c khu vùc nh»m gi÷ v÷ng æn ®Þnh vÒ an ninh vµ chÝnh trÞ.
ViÖc nghiªn cøu ®Ò tµi gióp cho n¾m b¾t ®îc vÒ mèi quan hÖ mËt thiÕt gi÷a kinh tÕ vµ chÝnh trÞ nãi chung vµ ®Æc biÖt lµ mèi quan hÖ ®ã ®îc ®Æt trong hoµn c¶nh ®Êt níc ta ®ang ®æi míi nÒn kinh tÕ hiÖn nay. Nã sÏ gióp ta hiÓu ®îc mét c¸ch s¸t thùc nhÊt vÒ ®êng lèi ®æi míi kinh tÕ cña §¶ng vµ chÝnh phñ, ®ång thêi cã thÓ biÕt ®îc qu¸ tr×nh ®æi míi ®ang diÔn ra nh thÕ nµo. Trªn c¬ së ®ã ta cã thÓ ®a ra nh÷ng dù ®o¸n cña b¶n th©n vÒ nÒn kinh tÕ ®Êt níc trong t¬ng lai ®©y chÝnh lµ mét vÊn ®Ò rÊt tèt cho nh÷ng ngêi quan t©m ®Õn hoÆc lµ ho¹t ®éng trong lÜnh vùc kinh tÕ. Nh÷ng ngêi mµ ph¶i trùc tiÕp tiÕp xóc vµ vËn dông c¸c ®êng lèi vµ chÝnh s¸ch ®æi míi cña §¶ng.
II. Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò
1. Tr×nh bµy vÒ thùc tr¹ng nÒn kinh tÕ níc ta vµ c«ng cuéc ®æi míi nÒn kinh tÕ
Sau n¨m 1975, khi ®Êt níc hoµn toµn gi¶i phãng th× níc ta l¹i ph¶i ®øng tríc mét thö th¸ch v« cïng khã kh¨n, nÒn kinh tÕ ®Êt níc bÞ tµn ph¸ kiÖt quÖ, ®êi sèng nh©n d©n v« cïng khæ cùc nÒn c«ng nghiÖp rÊt l¹c hËu so víi c¸c níc trªn thÕ giíi. Thªm vµo ®ã lµ c¬ chÕ qu¶n lý tËp trung quan liªu bao cÊp trong thêi chiÕn ®· kh«ng cßn phï hîp n÷a. ChÝnh c¬ chÕ nµy ®· trë thµnh rµo c¶n k×m h·m sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. Mét ®êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ míi, ®¸p øng ®îc t×nh h×nh lµ ®ßi hái cÊp b¸ch lóc nµy trªn c¬ së ®ã ®¹i héi VI cña §¶ng (1986) ®· kÞp thêi ph©n tÝch nhËn ®Þnh t×nh h×nh ®Ó ®a ra ®êng lèi ®æi míi nÒn kinh tÕ ®ã lµ xãa bá c¬ chÕ qu¶n lý tËp trung quan liªu bao cÊp, x©y dùng mét nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa.
Tõ khi ®a ra chÝnh s¸ch ®æi míi nÒn kinh tÕ, nÒn kinh tÕ níc ta ®· cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn m¹nh mÏ, ®êi sèng nh©n d©n ngµy cµng ®îc c¶i thiÖn, chÊt lîng cuéc sèng ®îc n©ng cao gãp phÇn gi÷ v÷ng sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ, trËt tù an toµn x· héi.
Tuy chÝnh s¸ch ®a ra lµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, nhng §¶ng ®· s¸ng suèt trong viÖc lÊy thµnh phÇn kinh tÕ Nhµ níc lµm nßng cèt, kinh tÕ Nhµ níc ®ãng vai trß chñ ®¹o ®Þnh híng cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn theo, tr¸nh nÒn kinh tÕ bÞ ph¸t triÓn theo híng sai lÖch lµm ¶nh hëng tíi t×nh h×nh chÝnh trÞ cña ®Êt níc.
Cu«ng cuéc ®æi míi nÒn kinh tÕ ë níc ta do §¶ng céng s¶n ViÖt Nam l·nh ®¹o v× thÕ mäi môc tiªu kinh tÕ ®Òu híng vµo viÖc phôc vô cho c«ng cuéc x©y dùng x· héi chñ nghÜa cña níc ta. Mäi ho¹t ®éng kinh tÕ, chÝnh trÞ ®Òu kh«ng ®îc xa rêi con ®êng mµ §¶ng vµ Nhµ níc ta ®· chän.
Sau h¬n 15 n¨m ®æi míi nÒn kinh tÕ níc ta ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu v« cïng to lín vÒ mÆt kinh tÕ, v¨n ho¸ x· héi.... VÒ lÜnh vùc kinh tÕ ®êi sèng nh©n d©n ngµy mét n©ng cao, c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc ®ang ®a níc ta dÇn trë thµnh mét níc c«ng nghiÖp, ho¹t ®éng n«ng nghiÖp ®ang gi¶m dÇn trong c¬ cÊu cña nÒn kinh tÕ. Mét sè lÜnh vùc xuÊt khÈu cña ViÖt Nam xÕp ë vÞ trÝ cao trªn thÕ giíi nh: g¹o, chÌ, h¹t tiªu, ®å may mÆc...
Tuy nhiªn thµnh qu¶ to lín mµ ®æi míi kinh tÕ mang l¹i lµ gãp phÇn æn ®Þnh chÝnh trÞ, cñng cè lßng tin cña ngêi dÇn vµo chÕ ®é vµo con ®êng chóng ta ®ang ®i. §¶ng chñ tr¬ng chuyÓn sang kinh tÕ thÞ trêng song ph¶i cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, gi÷ v÷ng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa trong qu¸ tr×nh ®æi míi, kÕt hîp sù kiªn ®Þnh vÒ môc tiªu nguyªn t¾c víi linh ho¹t trong gi¶i ph¸p. Ngay tõ ®Çu §¶ng ®· x¸c ®Þnh chñ tr¬ng ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt ph¶i ®i ®«i víi x©y dùng quan hÖ s¶n xuÊt, ®Æc biÖt lµ nh÷ng yÕu kÐm vÒ qu¶n lý vµ ph©n phèi x©y dùng quan hÖ gi÷a con ngêi víi con ngêi, t¨ng trëng kinh tÕ ph¶i ®i ®«i víi c«ng b»ng x· héi, khuyÕn khÝch lµm giÇu ph¶i ®i ®«i víi xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo lµm cho thÞ trêng mang tÝnh nh©n v¨n h¬n, nh÷ng ý tëng ®ã ®· thùc sù ®i vµo cuéc sèng vµ cã søc thuyÕt phôc ®îc nh©n d©n ®ång t×nh ñng hé.
Thµnh c«ng trong l·nh ®¹o kinh tÕ cña §¶ng ta lµ ®æi míi kinh tÕ nhng gi÷ v÷ng ®îc môc tiªu, con ®êng, chØ cã ®æi míi nguyªn t¾c, trung thµnh víi lý luËn M¸c - Lªnin, t tëng Hå ChÝ Minh. §æi míi kinh tÕ ®i tríc mét bíc, tríc hÕt lµ ®æi míi t duy kinh tÕ. §æi míi kinh tÕ kh«ng cã nghÜa lµ lµm tr¸i, lµm kh¸c mµ trë vÒ quy luËt kh¸ch quan.
Cã thÓ thÊy rÊt râ mèi quan hÖ gi÷a kinh tÕ vµ chÝnh trÞ trong giai ®o¹n ®æi míi ë níc ta. Tríc hÕt h×nh th¸i kinh tÕ céng s¶n chñ nghÜa ®· h×nh thµnh nªn chÕ ®é x· héi chñ nghÜa ë níc ta ®ång thêi nh÷ng ho¹t ®éng chÝnh trÞ, c¸c chÝnh s¸ch, luËt ®Þnh quy ®Þnh vµ sù ®iÒu hµnh cña §¶ng vµ Nhµ níc ®· vµ ®ang lµm cho c«ng cuéc ®æi míi diÔn ra rÊt thµnh c«ng vµ ®¹t ®îc nh÷ng kinh tÕ th¾ng lîi v« cïng quan träng.
ViÖt Nam x©y dùng chñ nghÜa x· héi tõ mét nÒn kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn víi nh÷ng ®Æc thï riªng §¶ng ta cã t tëng ®éc lËp tù chñ trong viÖc x¸c ®Þnh chiÕn lîc ®êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ nhng rÊt coi träng häc tËp tinh hoa nh©n lo¹i nhÊt lµ qu¶n lý kinh tÕ thÞ trêng mét lÜnh vùc cßn nhiÒu míi mÎ, phøc t¹p.
Cã thÓ nãi, sù l·nh ®¹o cña c«ng cuéc ®æi míi kinh tÕ ë níc ta tuy nhiªn qu¸ tr×nh vËn ®éng vµ ph¸t triÓn ®· vµ ®ang ®Æt ra nhiÒu vÊn ®Ò ph¶i hoµn thiÖn, th¸ch thøc lín nhÊt hiÖn nay lµ t×nh tr¹ng nÒn kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn, n¨ng suÊt lao ®éng thÊp l¹i ph¶i ®i lªn trong m«i trêng c¹nh tranh gay g¾t do ®ã cã nguy c¬ tôt hËu xa so víi c¸c níc.
Lµm thÕ nµo ®Î ph¸t triÓn kinh tÕ ®i ®«i víi tiÕn bé x· héi kh¾c phôc ®îc rèi lo¹n, ph©n ho¸ bÊt c«ng, kh¾c phôc ®îc sù t¸ch rêi gi÷a c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp, thµnh thÞ víi n«ng th«n, chèng thãi tham nhòng, quan liªu trong bé m¸y §¶ng vµ Nhµ níc ....tÊt c¶ nh÷ng bµi to¸n trªn mµ ®øng trªn gãc ®é l·nh ®¹o ë tÇm chiÕn lîc ®¶ng ta ph¶i tiÕp tôc t×m lêi gi¶i ®¸p.
§¶ng céng s¶n ViÖt Nam ®· ®Ò ra ®êng lèi ®æi míi ph¸t triÓn kinh tÕ vµ coi ®ã lµ nhiÖm vô träng t©m xuyªn suèt thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi ph©n tÝch nh÷ng t¸c dông c¬ b¶n ta cµng thÊy râ vai trß trung t©m cña ®æi míi kinh tÕ.
§æi míi kinh tÕ ë níc ta tríc hÕt lµ qu¸ tr×nh thùc hiÖn môc tiªu x©y dùng nÒn kinh tÕ x· héi chñ nghÜa. §ã lµ qu¸ tr×nh thùc hiÖn chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi nh»m c¶i tiÕn mét x· héi n«ng nghiÖp l¹c hËu thµnh mét níc cã nÒn kinh tÕ thÞ trêng ph¸t triÓn. NÒn kinh tÕ t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn nhê thµnh tùu ®æi míi lµ c¬ së kinh tÕ ®Ó cñng cè khèi liªn minh v÷ng ch¾c gi÷a gi¶i cÊp c«ng nh©n víi giai cÊp n«ng d©n vµ ®éi ngò tri thøc trong sù nghiÖp c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa ®Æc biÖt gãp phÇn t¨ng cêng quyÒn lùc søc m¹nh vµ hiÖu qu¶ cña bé m¸y qu¶n lý kinh tÕ cña Nhµ níc. Gãp phÇn kh«ng nhá cñng cè chÝnh trÞ, an ninh ®Êt níc, t¹o c¬ së v÷ng ch¾c cho toµn §¶ng toµn d©n thùc hiÖn thµnh c«ng sù nghiÖp c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa.
2. Mèi quan hÖ gi÷a kinh tÕ vµ chÝnh trÞ
Mèi quan hÖ gi÷a kinh tÕ vµ chÝnh trÞ lµ mèi quan hÖ biÖn chøng. Chóng lµ hai mÆt cña ®êi sèng x· héi. Chóng thèng nhÊt biÖn chøng víi nhau, trong ®ã kinh tÕ cã ¶nh hëng quyÕt ®Þnh tíi chÝnh trÞ.
Mèi quan hÖ kinh tÕ vµ chÝnh trÞ lµ mèi quan hÖ c¬ b¶n nhÊt cña biÖn chøng gi÷ c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc thîng tÇng.
Quan hÖ s¶n xuÊt ®îc h×nh thµnh mét c¸ch kh¸ch quan trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t¹o thµnh quan hÖ vËt chÊt cña x· héi. Trªn c¬ së quan hÖ s¶n xuÊt h×nh thµnh nªn c¸c quan hÖ vÒ chÝnh trÞ, trong x· héi, hai mÆt ®ã ®îc h×nh thµnh kh¸i qu¸t nªn c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc thîng tÇng. C. M¸c viÕt: " Toµn bé nh÷ng quan hÖ s¶n xuÊt Êy hîp thµnh c¬ cÊu kinh tÕ cña x· héi tøc lµ c¸i c¬ së hiÖn thùc trªn ®ã dùng lªn mét kiÕn tróc thîng tanµg ph¸p lý vµ chÝnh trÞ nhÊt ®Þnh t¬ng øng víi c¬ së hiÖn thùc ®ã".
C¬ së h¹ tÇng cña x· héi bao gåm quan hÖ s¶n xuÊt thèng trÞ, quan hÖ s¶n xuÊt tµn d vµ quan hÖ mÇm mèng t¬ng lai. Trong ®ã quan hÖ s¶n xuÊt thèng trÞ bao giê còng gi÷ vai trß chñ ®¹o chi phèi c¸c quan hÖ s¶n xuÊt kh¸c. Quy ®Þnh xu híng chung cña ®êi sèng kinh tÕ x· héi. XÐt trong tæng thÓ c¸c quan hÖ x· héi th× c¸c quan hÖ s¶n xuÊt "hîp thµnh" c¬ së kinh tÕ cña x· héi, tøc lµ c¬ së hiÖn thùc, trªn ®ã h×nh thµnh nªn thÓ chÕ chÝnh trÞ vµ ph¸p lý tng øng.
Mçi yÕu tè cña kiÕn tróc thîng tÇng cã mét ®Æc ®iÓm riªng, quy luËt vËn dông vµ ph¸t triÓn riªng, nhng cã t¸c ®éng qua l¹i víi nhau vµ ®Òu h×nh thµnh trªn mét c¬ së h¹ tÇng trong ®ã chÝnh trÞ cã quan hÖ trùc tiÕp tíi c¬ së h¹ tÇng, nãi cô thÓ h¬n lµ chÝnh trÞ cã quan hÖ trùc tiÕp tíi kinh tÕ. ë níc ta hiÖn nay quan hÖ s¶n xuÊt thèng trÞ lµ quan hÖ s¶n xuÊt x· héi chñ nghÜa nã cã vai trß dÉn d¾t nÒn kinh tÕ theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. Trªn c¬ së ®ã h×nh thµnh nªn chÕ ®é chÝnh trÞ x· héi chñ nghÜa do giai cÊp c«ng nh©n liªn minh víi giai cÊp n«ng d©n l·nh ®¹o th«ng qua §¶ng céng s¶n ViÖt Nam.
Ta cã thÓ thÊy mèi quan hÖ gi÷a kinh tÕ vµ chÝnh trÞ lµ mèi quan hÖ biÖn chøng, cã t¸c ®éng qua l¹i víi nhau. Kinh tÕ (h×nh th¸i kinh tÕ) h×nh th¸i nªn thÓ chÕ chÝnh trÞ ®ång thêi chÕ ®é chÝnh trÞ cã t¸c ®éng trë l¹i tíi sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ. Mét ®Êt níc æn ®Þnh th× ®ßi hái ph¶i cã sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ vµ v÷ng ch¾c vÒ kinh tÕ.
2.1. Vai trß quyÕt ®Þnh cña nÒn kinh tÕ ®èi víi chÝnh trÞ
Vai trß quyÕt ®Þnh cña kinh tÕ ®èi víi chÝnh trÞ thÓ hiÖn ë chæ: mçi h×nh th¸i kinh tÕ sÏ quyÕt ®Þnh h×nh thµnh nªn mét thÓ chÕ chÝnh trÞ t¬ng øng víi nã. Cô thÓ ë níc ta hiÖn nay chÕ ®é x· héi chñ nghÜa ®îc h×nh thµnh trªn c¬ së h×nh th¸i kinh tÕ x· héi chñ nghÜa.
Trong x· héi cã giai cÊp nÕu giai cÊp nµo gi÷ ®îc vÞ trÝ vÒ kinh tÕ th× ®ång thêi còng gi÷ ®Þa vÞ thèng trÞ vÒ chÝnh trÞ vµ ®êi sèng x· héi. C¸c m©u thuÉn trong chÝnh trÞ, t tëng xÐt ®Õn cïng ®Òu n¶y sinh tõ c¸c m©u thuÉn vÒ kinh tÕ. Cuéc ®Êu tranh vÒ chÝnh trÞ t tëng lµ biÓu hiÖn cña nh÷ng ®èi kh¸ng trong ®êi sèng kinh tÕ tÊt c¶ c¸c yÕu tè cña kiÕn tróc thîng tÇng nh: Nhµ níc, ph¸p quyÒn t«n gi¸o... ®Òu trùc tiÕp phô thuéc vµo c¬ së h¹ tÇng vµ do c¬ së h¹ tÇng quyÕt ®Þnh.
Vai trß quyÕt ®Þnh cña kinh tÕ ®èi víi chÝnh trÞ cßn thÓ hiÖn ë chç khi mét nÒn kinh tÕ thay ®æi th× sím hay muén chÝnh trÞ còng bÞ thay ®æi theo nh C. M¸c viÕt " c¬ së kinh tÕ thay ®æi th× toµn bé c¸i kiÕn tróc thîng tÇng ®å sé Êy còng bÞ Ýt nhiÒu ®¶o lén nhanh chãng".
Qu¸ tr×nh nµy kh«ng chØ diÔn ra trong giai ®o¹n thay ®æi tõ h×nh th¸i kinh tÕ x· héi nµy sang h×nh th¸i kinh tÕ x· héi kh¸c mµ diÔn ra trong b¶n th©n mçi h×nh th¸i kinh tÕ x· héi.
Nãi chung sù thay ®æi cña c¬ së h¹ tÇng dÉn tíi sù thay ®æi cña kiÕn tróc thîng tÇng diÔn ra rÊt phøc t¹p trong ®ã cã thÓ thÊy khi kinh tÕ thay ®æi th× yÕu tè chÝnh trÞ lµ yÕu tè bÞ thay ®æi theo nhanh nhÊt. Trong x· héi cã giai cÊp th× sù thay ®æi Êy diÔn ra th«ng qua cuéc c¸ch m¹ng x· héi.
2.2. Sù t¸c ®éng trë l¹i cña chÝnh trÞ ®èi víi kinh tÕ.
Trong thêi ®¹i ngµy nay viÖc n©ng cao vai trß qu¶n lÝ kinh tÕ cña Nhµ níc lµ mét xu híng kh¸ch quan ®èi víi tÊt c¶ mäi níc.
NÒn kinh tÕ thÞ trêng cã hiÖu qu¶ hiÖn nay lµ nÒn kinh tÕ hçn hîp trong ®ã " bµ, tay v« h×nh " cña tù do canh tranhvµ bµn tay h÷u h×nh cña chÝnh phñ ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh tíi sù ho¹t ®éng vµ t¨ng trëng cña nÒn kinh tÕ. C¬ chÕ, ho¹t ®éng lµ sù ®an xen, thóc ®Èy vµ h¹n chÕ lÉn nhau cña ba yÕu tè cÊu thµnh lµ c¹nh tranh, ®éc quyÒn vµ ®iÒu tiÕt chÝnh phñ.
ChÝnh phñ ®ãng vai trß thiÕt lËp khu«n khæ ph¸p luËt, quyÕt ®Þnh vÒ toµn bé lÜnh vùc ho¹t ®éng kinh tÕ x· héi, b¶o ®¶m tÝnh c«ng b»ng, tÝnh c¹nh tranh, quyÔn sëh÷u vµ lîi Ých x· héi. ChÝnh phñ gi÷ vai trß æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ®¶m b¶o phóc lîi cho mäi tÇng líp d©n c. Kh¾c phôc nh÷ng thÊt b¹i vµ hoµn thiÖn sù ho¹t ®éng cña thÞ trêng
ChÝnh phñ lµ n¬i gi÷ vai trß chñ yÕu cung cÊp th«ng tin cho thÞ trêng ho¹t ®éng. Mét sè hiÖn tîng thÓ hiÖn mét c¸ch roc nÐt sù thÊt b¹i cña bµn tay v« h×nh trong viÖc dÉn d¾t nÌen kinh tÕ ®ßi hái ph¶i cã c¸c ho¹t ®éng chÝnh trÞ cña chÝnh phñ can thiÖp vµ nh: ThÊt nghiÖp, l¹m ph¸t, mÊt c©n ®èi nghiªm träng. §ã lµ nh÷ng c¨n bÖnh kh«ng trnhs khái trong nÒn kinh tÕ c¹nh tranh mµ tù nã kh«ng thÓ diÒu chØnh
ChÝnh sù can thiÖp ë møc ®é thÝch hîp cña chÝnh phñ vµo nÒn kinh tÕ ®· gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ.
Thµnh tùu cña nÒn kinh tÕ ViÖt nam trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y lµ mét chøng minh râ nÐt cho ®iÒu nµy.
HiÖn nay kh«ng cã mét níc nµo ®Æt ho¹t ®éng chÝnh trÞ t¸h biÖt khái ho¹t ®éng kinh tÕ cña ®Êt nãc. Nhµ níc kh«ng cßn ë quan niÖm gi¶n ®¬n lµ ngêi gi÷ trËt lµm träng tµi mµ Nhµ níc n»m trong c¬ cÊu, ®iÒu tiÕt tõ bªn trong nÒn kinh tÕ.
Trong x· héi cã giai cÊp th× chÝnh trÞ l¸ yÕu tè cã t¸c ®éng m¹nh nhÊt tíi nÒn kinh tÕ, v× ®ã lµ bé m¸y b¹o lùc tËp chung cña giai cÊp thèng trÞ vÒ mÆt kinh tÕ. Chøc n¨ng c¬ b¶n cña chÝnh trÞ x©y dùng b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng, cô thÓ lµ nÒn kinh tÕ ®· sinh ra nã, chèng mäi ph¸ ho¹i vµ mäi nguy c¬ lµm suy yÕu nÒn kinh tÕ ®ã. Mét giai cÊp chØ cã thÓ gi÷ v÷ng sù thèng trÞ vÒ kinh tÕ khi mµ x¸c lËp vµ cñng cè sù thèng trÞ vÒ mÆt chÝnh trÞ t tëng.
Sù t¸c ®éng cña chÝnh trÞ tíi nÒn kinh tÕ diÔn ra theo hai chiÒu. NÕu chÝnh trÞ mµ t¸c ®éng phï hîp tíi sù ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ, phï hîp víi c¸c quy luËt kinh tÕ khach¸ quan th× nã sÏ lµ ®éng lùc ®Ó thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ diÔn ra m¹nh mÏ. NÕu t¸c déng ngîc trë l¹i nã sÏ lµ rµo c¶n k×m h·m sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ.
Nãi chung chÝnh trÞ cã t¸c ®éng m¹nh mÏ tíi kinh tÕ nhng b¶n th©n nã kh«ng lµm thay ®æi ®îc tiªns tr×nh ph¸t triÓn kh¸ch quan cña x· héi nÕu c¸c ho¹t ®éng cña chÝnh trÞ lµm k×m h·m sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ sím hay muén nã còng bÞ thay b»ng mét thÓ chÕ chÝnh trÞ míi phï hîp h¬n
Trong mçi biÖn ph¸p can thiÖp cña chÝnh phñ ®Òu cã mÆt lîi vµ mÆt h¹i do ®ã cÇn ph¶i quyÕt ®Þnh c¸i lîi vµ c¸i h¹i mét c¸ch t¬ng ®èi trong hµnh ®éng cña chÝnh phñ.
Kinh tÕ vµ chÝnh trÞ ph¶i hµi hoµ vµ phï hîp víi nhau. ThÞ trêng kh«ng thÓ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ nÕu kh«ng cã sù can thiÖp cña chÝnh phñ. ChÝnh phñ ph¶i ®a ra c¸c quy t¾c, chÝnh s¸ch, ph¶i lµm c¸c hîp ®ång cã hiÖu lùc ph¶i nhËp cuéc khi thÞ trêng thÊt b¹i trong viÖc cung cÊp nh÷ng hµng ho¸ vµ dÞch vô nhÊt ®Þnh. Nh vËy khi nãi tíi vai trß cña chÝnh trÞ th× chóng ta còng ph¶i nhËn thÊy thÞ trêng còng cã nh÷ng u thÕ lín nh vËy xÐt mét c¸ch tæng thÓ th× chÝnh trÞ vµ kinh tÕ ph¶i bæ sung cho nhau. Cã nh÷ng lóc thÞ trêng thÊt b¹i nhng chÝnh phñ can thiÖp cha h¼n ®· thµnh c«ng. Cßn ¶nh hëng rÊt lín tíi ho¹t ®éng kinh tÕ thÞ trêng nh ®¶m b¶o sù æn ®Þnh vÒ tiÒn tÖ, b¶o vÖ së h÷u t nh©n, ®¶m b¶o an ninh x· héi vµ c«ng b½ng x· héi. §©y lµ nh÷ng ho¹t ®éng cã tÝnh quyÕt ®Þnh cña chÝnh phñ tíi viÖc æn ®Þnh thÞ trêng vµ ®¶m b¶o cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn.
3. Mèi quan hÖ gi÷a kinh tÕ vµ chÝnh trÞ ë níc ta hiÖn nay trong qu¸ tr×nh ®æi míi nÒn kinh tÕ.
Kinh tÕ vµ chÝnh trÞ ë níc ta cã mèi quan hÖ hÕt søc chÆt chÏ, chóng cã t¸c ®éng qua l¹i víi nhau mét c¸ch tÝch cùc, c¸c ho¹t ®éng vÒ kinh tÕ vµ chÝnh trÞ ®Òu cã chung môc ®Ých ®a ®¸t níc x©y dùng thµnh c«ng chñ nghÜa x· héi.
Nãi chung mèi quan hÖ gi÷a kinh tÕ vµ chÝnh trÞ ë níc ta vÒ c¬ b¶n lµ gièng so víi c¸c níc kh¸c. Song mÆt kh¸c níc ta thùc hiÖn c«ng cuéc ®æi míi nÒn kinh tÕ tõ xuÊt ph¸t ®iÓm lµ mét nÒn kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn, chøa nhiÒu ®Æc thï riªng: §¶ng ta x¸c ®Þnh t tëng ®éc lËp tù chñ trong viÖc x©y dùng mét nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. C«ng cuéc ®æi míi nµy diÔn ra díi sù chØ huy cña mét thÓ chÕ chÝnh trÞ kh¸c h¼n so víi c¸c níc ®ã lµ nhµ níc x· héi chñ nghÜa do ®ã mèi quan hÖ kinh tÕ chÝnh trÞ ë níc ta cßn chøa ®ùng nhiÒu ®iÓm riªng ®Æc trng.
Quan hÖ s¶n xuÊt thèng trÞ trong x· héi ta hiÖn nay lµ quan hÖ s¶n xuÊt céng s¶n chñ nghÜa, víi hai thµnh phÇn kinh tÕ chñ ®¹o lµ kinh tÕ nhµ níc vµ kinh tÕ tËp thÓ. Tõ ®ã trªn c¬ së quan hÖ s¶n xuÊt céng s¶n chñ nghÜa h×nh thµnh nªn nhµ níc ViÖt nam víi thÓ chÕ chÝnh trÞ lµ mét nhµ níc x· héi chñ nghÜa.
ë níc ta hiÖn nay liªn minh gi÷a c«ng nh©n vµ n«ng d©n, gi÷ ®Þa vÞ thèng trÞ vÒ kinh tÕ do ®ã còng n¾m v÷ng sù thèng trÞ, Nhµ níc ViÖt nam lµ nhµ níc cña d©n do §¶ng céng s¶n ViÖt nam lµ §¶ng ®îc thµnh lËp bëi giai cÊp c«ng nh©n l·nh ®¹o. HiÖn nay muèn tiÕp tôc ®i theo con ®êng x· héi chñ nghÜa th× ®ßi hái níc ta ph¶i cã mét nÒn kinh tÕ v÷ng ch¾c ®Ó lµm chç dùa phôc vô cho c¸c môc ®Ých chÝnh trÞ l©u dµi. Søc m¹nh mÏ vÒ kinh tÕ sÏ lµ bµn ®¹p cho mäi ho¹t ®éng chÝnh trÞ v× sù nghiÖp x©y dùng x· héi chñ nghÜa diÔn ra thµnh c«ng.
Ngµy nay khi ®Êt níc thùc sù bíc vµo x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh teøe, trung t©ml·nh ®¹o cña §¶ng lµ mÆt trËn kinh tÕ. Víi t c¸ch lµ ®éi tiÒn phong cña giai cÊp c«ng nh©n vµ nh©n d©n lao ®éng, §¶ng ph¶i g¸nh v¸c sø mÖnh l·nh ®¹o c«ng cuéc ®æi míi vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ cña ®Êt níc. Toµn bé l·nh ®¹o ho¹t ®éng kinh tÕ ®Òu híng vµo môc tiªu: æn ®Þnh chÝnh trÞ phôc vô d©n giµu, níc m¹nh x· héi c«ng b»ng v¨n minh , x©y dùng thµnh c«ng chÕ ®é x· héi chñ nghÜa.
ChÝnh s¸ch ®æi míi kinh tÕ cña §¹i héi §¶ngVI ( 1986 ) Cã thÓ coi lµ bíc ngoÆt trong ®êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ ë níc ta. §¶ng ta ®· ®¸nh gi¸ ®óng thùc tr¹ng kinh tÕ – x· héi cña ®Êt níc t×m ra nh÷ng sai lÇm khuyÕt ®iÓm trong l·ng ®¹o kinh tÕ, b¸m s¸t tæng kÕt thùc tiÔn trung thµnh víi chñ nghÜa M¸c – Lª Nin vµ t tëng Hå ChÝ Minh nhng rÊt coi träng bæ sung ph¸t triÓn cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn míi.
Trong giai ®o¹n ®æi míi nÒn kinh tÕ ( tõ n¨m 1886) Níc ta ®· cã sù thay ®æi c¨n b¶n vÒ chÕ ®é kinh tÕ g¾n liÒn víi nã nã lµ nhu cÇu tÊt yÕu vÒ ®æi míi hÖ thèng chÝnh trÞ nhng §¶ng ta kh«ng nãng véi b¶n lÜnh chÝnh trÞ ( kiªn ®Þnh môc tiªu, con ®êng) Sù thËn träng trong viÖc lùac chän bíc ®i trong ®ã sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ lµ ®iÒu kiÖn tiÒn ®Ò ®Ó ®æi míi kinh tÕ cã hiÖu qu¶. ChÝnh trÞ lµ biÓu hiÖntËp chung cña kinh tÕ nhng kh«ng ph¶i lµ g¬ng soi cña kinh tÕ. b¶n lÜnh chÝnh trÞ ë chç kh«ng ph¶n ¸nh nhu cÇu kinh tÕ ë cÊp ®é c¸ biÖt víi tÝnh ®a d¹ng ngÉu høng cña nã mµ lµ ph¶n ¸nh lîi Ých mét gia cÊp mét d©n t«cj, ph¶n ¸nh xu h¬ng mang tÝnh b¶n chÊt cña ®êi sèng kinh tÕ. Nhµ níc tù ý thøc r»ng chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ trêng lµ mét tÊt yÕu, mét c¬ héi ®ång thêi còng lµ mét th¸ch thøc. NÕu b¶n lÜnh chÝnh trÞ kh«ng ®ñ v÷ng ®Ó l·nh ®¹o kinh tÕ vît qua mäi th¸ch thøc th× râ rµng ®©y lµ mét nguy c¬ cho ®¸t níc bëi sù c¹nh tranhtµn khèc cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng.
§¶ng ta chñ ch¬ng chuyÓn sang kinh tÕ thÞ trêng xong ph¶i gi÷ v÷ng theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, g¾n liÒn víi chñ nghÜa M¸c – Lª Nin vµ t tëng Hå ChÝ Minh, chóng ta kh«ng coi thÞ trêng lµ môc tiªu mµ coi nã nh lµ mét ph¬ng tiÖn quan träng ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ.
CÇn nhËn thøc râ rµng mçi thµnh phÇn kinh tÕ ë níc ta trong thêi kú qu¸ ®é ®i lªn chñ nghÜa x· héi cã b¶n chÊt kinh tÕ x· héi riªng chÞu sù t¸c ®éng cña c¸c quy luËt kinh tÕ riªng. Bªn c¹nh sù th«ng nhÊt vÒ kinh tÕ cßn chøa ®ùg nhiÒu m©u thuÉn vµ kh¸c biÖt khiÕn cho nÒn kinh tÕ thÞ trêng ë níc ta cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn theo nh÷ng chiÒu híng kh¸c nhau. §Ó tr¸nh n¶y sinh nh÷ng ph¸t triÓn cña kinh tÕ theo híng tiªu cùc th× ®ßi hái mèi quan hÖ gi÷a kinh tÕ vµ chÝnh trÞ ph¶i hÕt søc chÆt chÏ. Ph¶i cã mét chÕ ®é chÝnh trÞ æn ®Þnh, v÷ng ch¾c ®Ó ®Þnh híng cho nÒn kinh tÕ ®óng theo con ®êng mµ §¶ngvµ nhµ níc ta ®ang ®i theo ®ã lµ con ®êng x©y dùng chÕ ®é chñ nghÜa x· héi.
T¨ng cêng sù l·nh ®¹o cña §¶ng vµ qu¶n lý cu¶ nhµ níc
Sù æn ®Þh vÒ chÝnh trÞ lµ tiÒn ®Ò quyÕt ®Þnh sù th¾ng lîi cña c«ng cuéc ®æi míi nÒn kinh tÕ ë níc ta hiÖn nay. §Æt trong sù nghiÖp chung cña toµn ®¶ng, toµn d©n trong giai ®o¹n míi ®Êu tranh trªn c¸c mÆt chÝnh trÞ v¨n ho¸ t tëng cho ®éc lËp d©n téc vµ chñ nghÜa x· héi th× c«ng cuéc ®æi míi kinh tÕ lµ mét qu¸ tr×nh diÔn ra l©u dµi, gian khæ vµ phøc t¹p. DÜ nhiªn ®ã lµ sù nghiÖp chung cña toµn d©n nhng nã ®ßi hái ph¶i mang tÝnh tù gi¸c, ph¶i cã mét ®¶ngcéng s¶n tiªn phong,dµy d¹n kinh ngiÖm,biÕt kh«ng ngõng ®æi míi l·nh ®¹o.C«ng cuéc ®æi míi kinh tÕ ¬ níc ta g¾n liÒn víi ®êng lèi ®æi míi cña ®¶ng.Tríc hÕt lµ quan ®iÓm ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn, gi¶i phãng søc s¶n xuÊt x· héi, d©n chñ ho¸ ®êi sèng kinh tÕ, tõ ®¹i héi VI. C¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ, c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« lu«n ®îc ®æi míi cho s¸t víi sù thay ®æi cña t×nh h×nh trªn c¬ së so s¸nh c¸c cu«c thö nghiÖm cña hai c¬ chÕ tån t¹i song trïng. Hai c¬ chÕ chë thµnh ®èi chøng §¶ng vµ nhµ níc ta ®· ®i ®Õn quyÕt ®Þnh xo¸ bá c¬ chÕ tËp trung quan niÖm ®Ó chuyÓn sang c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ vµ h¹ch to¸ kinh doanh.
Ngoµi ra chÝnh trÞ cßn ®ãng vai trß to lín trong qu¸ tr×nh ®æi míi nÒn kih tÕ níc ta hiÖn nay. Trªn c¬ së coi kinh tÕ thÞ trêng lµ trung t©m cña ho¹t ®éng kinh tÕ chÝnh phñ ®· chän c¶i c¸ch gi¸ nhµ níc sang gi¸ thÞ trêng, ban hµnh c¸c quy ®Þnh mét c¸hc nhanh gän h¬n t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc lµm kinh tÕ thuËn lîi h¬n kh«ng qu¸ nhiÒu thñ tôc.
Sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ trong nhiÒu n¨m qua ë ViÖt nam ®· gióp cho c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi ®Çu t vµo ViÖt nam ngµy mét t¨ng lªn. ViÖt nam ®îc coi lµ mættong nh÷ng thÞ trêng æn ®Þnh nhÊt trªn thÕ giíi, lu«n t¹o c¶m gi¸c yªn t©m cho c¸c nhµ ®Çu t trong vµ ngoµi níc
Cã thÓ nãi chÝnh trÞ cã vai trß to lín trong c«ng cuéc ®æi míi
Kinh tÕ ë níc ta gãp phÇn quan träng trong nh÷ng th¾ng lîi cña ®æi míi nh÷ng chÝnh trÞ kh«ng lµm thay ®æi ®îc tiÕn tr×nh ph¸t triÓn kh¸ch quan cña x· héi.
Ngîc l¹i nh÷ng ®æi míi trong kinh tÕ còng cã t¸c ®éng m¹nh mÏ ngîc trë l¹i ®èi víi nÒn chÝnh trÞ níc ta.
Tõ khi kÕt qu¶ ®æi míi nÒn kinh tÕ gãp phÇn n©ng cao chÊt lîng cuéc sèng nh©n d©n ®· t¹o ra sù tin tëng cña ngêi d©n vµo sù nghiÖp l·nh ®¹o ph¸t triÓn kinh tÕ cña §¶ng ta gãp phÇn æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ.
Kh¸c víi c¸c níc kh¸c sù thÊt thêng cña nÒn kinh tÕ thêng dÉn tíi viÖc thay ®æi vÒ chÝnh trÞ, th× ®èi víi níc ta sù æn ®Þnh vÒ kinh tÕ ®· duy tr× ®îc sù l·nh ®¹o ®Êt níc cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam vµ chÕ ®é x· héi chñ nghÜa.
Mét nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn sÏ lµm cho ®êi sèng ngêi d©n cao h¬n, d©n trÝ cao h¬n, c¸c ph¬ng tiÖn truyÒn th«ng ®Õn ngêi d©n tèt h¬n do ®ã t×nh h×nh ho¹t ®éng chÝnh trÞ trong níc ®îc ngêi d©n n¾m cô thÓ h¬n. ThuËn lîi cho viÖc tuyªn truyÒn c¸c ®êng lèi chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ níc.
Nãi tãm l¹i kinh tÕ vµ chÝnh trÞ ë níc ta trong giai ®o¹n hiÖn nay biÓu hiÖn mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau. Cã t¸c ®éng, tÝch cùc tíi nhau b»ng v¨n minh, phÊn ®Êu hoµn thµnh cuéc c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa.
4. Nh÷ng tån t¹i vµ gi¶i ph¸p kh¾c phôc
- HiÖn nay trong qu¸ tr×nh ®æi míi nÒn kinh tÕ th× ho¹t ®éng chÝnh trÞ cßn tån t¹i nhiÒu bÊt cËp, t¸c ®éng xÊu tíi nÒn kinh tÕ.
Tríc hÕt ph¶i nãi tíi viÖc Nhµ níc thäc tay qu¸ s©u vµo c«ng viÖc lµm ¨n cña c¸c c¬ së kinh tÕ. Nhµ níc ta vÉn cßn tån t¹i thãi quan liªu lµm cho c¬ së kinh tÕ kh«ng m¹nh b¹o trong qu¸ tr×nh lµm kinh tÕ. C¸c ®¬n vÞ kinh tÕ Nhµ níc thêng lµm ¨n kh«ng cã hiÖu qu¶ nhng v× môc ®Ých chÝnh trÞ nh ®Ó ®Þnh híng nÒn kinh tÕ, s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm phôc vô cho an ninh quèc phßng hoÆc dïng lµm c«ng cô ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ nªn vÉn ®îc duy tr× dï lµm ¨n thua lç g©y thiÖt h¹i kh«ng nhá cho nÒn kinh tÕ.
- C¸c chÝnh s¸ch, luËt ®Þnh, c¸c quy luËt vÒ ho¹t ®éng kinh tÕ cßn nhiÒu r¾c rèi, g©y phiÒn nhiÔu cho c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ lµm c¸c nhµ ®Çu t ¸i ng¹i. HÖ thèng luËt ph¸p cßn nhiÒu kÏ hë, m©u thuÉn gi÷a c¸c ®iÒu kho¶n t¹o ®iÒu kiÖn cho tham « tham nhòng, chiÕm ®o¹t tµi s¶n g©y ra bÊt æn vÒ kinh tÕ kÐo theo lµ hµng lo¹t nh÷ng bÊt æn vÒ ®êi sèng chÝnh trÞ vµ x· héi lµm gi¶m lßng tin cña ngêi d©n vµo chÕ ®é.
- §Ó kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i trªn vµ ®Èy m¹nh ®æi míi ph¸t triÓn kinh tÕ th× cã thÓ ¸p dông mét sè gi¶i ph¸p sau:
Gi÷ v÷ng sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ, hoµn thiÖn hÖ thèng luËt ph¸p: sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ bao giê còng lµ nh©n tè quan träng ®Çu tiªn nã lµ ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c nhµ s¶n xuÊt kinh doanh trong vµ ngoµi níc yªn t©m ®Çu t. Muèn gi÷ v÷ng sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ ë níc ta hiÖn nay cÇn ph¶i gi÷ vµ t¨ng cêng vai trß l·nh ®¹o cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam n©ng cao hiÖu lùc qu¶n lý cña Nhµ níc ph¸t huy quyÒn lµm chñ cña nh©n d©n.
Xo¸ bá c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp mét c¸ch triÖt ®Ó, hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ cña Nhµ níc. Nhµ níc thùc hiÖn ®Þnh híng sù ph¸t triÓn kinh tÕ, cã hÖ thèng chÝnh s¸ch nhÊt qu¸n triÖt ®Ó t¹o m«i trêng æn ®Þnh vµ thuËn lîi cho ho¹t ®éng kinh tÕ, h¹n chÕ vµ kh¾c phôc nh÷ng tiªu côc cña thÞ trêng. Nhµ níc thùc hiÖn ®óng chøc n¨ng qu¶n lý vÒ kinh tÕ, kh«ng can thiÖp vµo chøc n¨ng qu¶n lý kinh doanh ®Ó c¸c doanh nghiÖp cã quyÒn tù chñ trong s¶n xuÊt kinh doanh. TiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc ho¹t ®éng kh«ng hiÖu qu¶.
§Ó ®¶m b¶o cho nÒn kinh tÕ æn ®Þnh th× Nhµ níc cÇn ph¶i ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch, luËt ®Þnh vÒ viÖc b¶o vÖ së h÷u t nh©n. Bëi v× nÕu kh«ng cã së h÷u t nh©n th× kh«ng cã doanh nghiÖp t nh©n do ®ã còng ®ång nghÜa víi kh«ng cã c¹nh tranh cã hiÖu qu¶.
Së h÷u t nh©n kh«ng chØ cã nguy c¬ bÞ mÊt do trém c¾p, cíp giËt mµ cßn do nguy c¬ nghiÖm träng tõ phÝ ChÝnh phñ. §iÒu nµy kh«ng chØ x¶y ra khi chÝnh phñ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p tíc ®o¹t do luËt ph¸p quy ®Þnh mµ cßn nghiªm träng h¬n khi cã nh÷ng thay ®æi ®ét ngét trong ph¸p chÕ. Sù thay ®æi ®ét ngét ®ã cã thÓ g©y ra nh÷ng thay ®æi to lín ®Õn nh÷ng ®iÒu kiÖn trªn thÞ trêng.
B¶o vÖ së h÷u t nh©n còng ph¶i ®îc chó ý trong së h÷u tri thøc vµ th¬ng m¹i nh b»ng s¸ng chÕ, quy tr×nh c«ng nghÖ, quyÒn t¸c gi¶.... cÇn cã c¸c chÝnh s¸ch nh»m ®a ra c¸c khu vùc kinh tÕ ph¸t triÓn mét c¸ch ®ång ®Òu nh gi÷a thµnh thÞ víi n«ng th«n khu vùc ®ång b»ng víi khu vùc miÒn nói. MÆc dï hiÖn nay ®· cã nhiÒu u ®·i, chÕ ®é cho n÷ng ngêi vÒ ho¹t ®éng kinh tÕ ë vïng n«ng th«n, miÒn nói, nh÷ng u tiªn cho con em c¸c d©n téc nhng vÉn cßn cha t¹o ®îc ®éng lùc m¹nh mÏ ®Ó c¸c khu vùc kinh tÕ nµy ph¸t triÓn m¹nh mÏ nh»m thu hÑp kho¶ng c¸ch víi thµnh thÞ ®ång thêi n©ng cao ®êi sèng cña nh©n d©n ®ång thêi ®Ó ®æi míi kinh tÕ cã hiÖu qu¶ th× §¶ng vµ Nhµ níc ph¶i ®Èy m¹nh c¸c ho¹t ®éng chÝnh trÞ nh: thùc hiÖn nhÊt qu¸n chÝnh s¸ch kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn tuy nhiªn ph¶i ph¸t huy tÝnh chñ ®¹o cña kinh tÕ Nhµ níc.
§Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ øng dông nhanh tiÕn bé khoa häc kü thuËt, trªn c¬ së ®ã ®Èy m¹nh ph©n c«ng lao ®éng x· héi. H×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ®ång bé c¸c lo¹i thÞ trêng ®ång thêi cÇn ph¶i më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ ®èi ngo¹i, vÒ viÖc nµy chÝnh phñ ®ãng vai trß quan träng c¸c ho¹t ®éng chÝnh trÞ ngo¹i giao sÏ lµ ®iÒu kiÖn tèt ®Ó t×m ®èi t¸c ®Çu t vµ t×m thÞ trêng cho c¸c doanh nghiÖp trong níc. Nhµ níc cã vai trß ®øng ra gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp quèc tÕ khi x¶y ra vÊn ®Ò kiÖn tông.
Ngoµi ra Nhµ níc cßn ph¶i ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ ë tÇm vÜ m« ®¶m b¶o sù æn ®Þnh vÒ kinh tÕ, gi¶m l¹m ph¸t chèng ®éc quyÒn vµ c¸c tiªu cùc n¶y sinh trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ.
III. KÕt luËn
Cã thÓ nãi: Mèi quan hÖ gi÷a kinh tÕ vµ chÝnh trÞ lµ ®¹i diÖn tiªu biÓu cho mèi quan hÖ biÖn chøng gi÷a c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc thîng tÇng. Mét ®Êt níc chØ cã thÓ cã c¬ së h¹ tÇng v÷ng ch¾c khi cã mét nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn vµ æn ®Þnh. Trªn c¬ së h¹ tÇng ®ã sÏ h×nh thµnh mét kiÕn tróc thîng tÇng t¬ng øng gåm: chÝnh trÞ, ph¸p luËt, t«n gi¸o.... do ®ã, kiÕn tróc thîng tÇng muèn æn ®Þnh th× ®ßi hái h¹ tÇng c¬ së ph¶i v÷ng ch¾c.
Qua ®ã cã thÓ thÊy vai trß quyÕt ®Þnh cña kinh tÕ ®èi víi chÝnh trÞ. Mçi h×nh th¸i kinh tÕ sÏ h×nh thµnh nªn mét thÓ chÕ chÝnh trÞ t¬ng øng. Khi mµ h×nh th¸i kinh tÕ ®ã thay ®æi th× tÊt yÕu sÏ kÐo theo sù thay ®æi cña thÓ chÕ chÝnh trÞ mét nªnf kinh tÕ cã æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn th× míi cã sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ. Trong mét x· héi cã giai cÊp nÕu giai cÊp nµo gi÷ ®Þa vÞ thèng trÞ vÒ kinh tÕ th× tÊt yÕu sÏ gi÷ ®Þa vÞ thèng trÞ vÒ chÝnh trÞ.
Ngîc l¹i chÝnh trÞ còng cã t¸c ®éng to lín ®èi víi kinh tÕ. Ngµy nay tÊt c¶ c¸c níc trªn thÕ giíi ®Òu g¾n liÒn ho¹t ®éng chÝnh trÞ cña ®Êt níc víi ho¹t ®éng kinh tÕ, kh«ng cã mét níc nµo ®Ó ho¹t ®éng chÝnh trÞ t¸ch rêi khái ho¹t ®éng kinh tÕ. Sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt nhÊt ®Ó ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ cña ®Êt níc. Nhµ níc kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ ngêi gi÷ trËt tù mµ cßn ph¶i tham gia ®iÒu tiÕt tõ bªn trong nÒn kinh tÕ. Trong x· héi cã giai cÊp th× chÝnh trÞ lµ yÕu tè t¸c ®éng m¹nh mÏ nhÊt ®Õn ho¹t ®éng kinh tÕ. V× ë ®ã tËp trung bé m¸y b¹o lùc cña giai cÊp thèng trÞ vÒ kinh tÕ, Nhµ níc b¶o vÖ x©y dùng vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ ®· h×nh thµnh nªn chÕ ®é Nhµ níc ®ã, chèng l¹i mäi nguy c¬ ph¸ ho¹i nÒn kinh tÕ ®ã tõ bªn ngoµi.
ë ViÖt Nam mèi quan hÖ gi÷a kinh tÕ vµ chÝnh trÞ ngoµi nh÷ng ®iÓm chung trªn cßn cã nh÷ng ®iÓm riªng mang tÝnh ®Æc thï.
Qu¸ tr×nh ®æi míi nÒn kinh tÕ ë ViÖt Nam dùa trªn mét xuÊt ph¸t ®iÓm kinh tÕ nghÌo nµn l¹c hËu so víi c¸c níc trªn thÕ giíi. H×nh th¸i kinh tÕ níc ta lµ h×nh th¸i kinh tÕ céng s¶n chñ nghÜa trªn c¬ së ®ã h×nh thµnh nªn Nhµ níc ViÖt Nam víi thÓ chÕ chÝnh trÞ x· héi chñ nghÜa.
C«ng cuéc ®æi míi kinh tÕ níc ta do §¶ng céng s¶n ViÖt Nam khëi xíng vµ l·nh ®¹o tõ ®¹i héi §¶ng VI (1986) ®· vµ ®ang thu ®îc nh÷ng kÕt qu¶ th¾ng lîi gãp phÇn n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n, cñng cè sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ t¨ng cêng lßng tin cña ngêi d©n vµo chÕ ®é.
T×nh h×nh chÝnh trÞ hÕt søc æn ®Þnh cña níc ta ®· gãp phÇn kh«ng nhá vµo viÖc thu hót vèn ®Çu t vµ ph¸t triÓn kinh tÕ. Tuy nhiªn hiÖn nay níc ta cßn mét sè tån t¹i cã thÓ trë thµnh rµo c¶n cho qu¸ tr×nh ®æi míi nÒn kinh tÕ nh: thãi quan liªu cöa quyÒn, sù can thiÖp qu¸ s©u cña Nhµ níc vµo kinh tÕ c¸c chÝnh s¸ch luËt ®Þnh, luËt ph¸p quy ®Þnh vÒ kinh tÕ cßn nhiÒu s¬ hë bÊt cËp...®Æc biÖt lµ thãi côc bé cña mét sè l·nh ®¹o còng cÇn ph¶i chÊn chØnh ®Ó t¹o m«i trêng chÝnh trÞ vµ ph¸p lý thuËn lîi t¹o c¬ së v÷ng ch¾c vÒ kinh tÕ cho ®Êt níc thùc hiÖn thµnh c«ng cuéc c¸ch m¹ng x· héi chñ nghi·.
Tµi liÖu tham kh¶o
1. T¹p chÝ céng s¶n - Th¸ng 5/2003
2. T¹p chÝ kinh tÕ - Th¸ng 10/2003
3. Kinh tÕ chÝnh trÞ - NXB gi¸o dôc
4. Kinh tÕ Sµi Gßn th¸ng 07 - 10/2003
5. T¹p chÝ kinh tÕ ph¸t triÓn
6. TriÕt häc kinh tÕ
môc lôc
I. §Æt vÊn ®Ò:
- Tr×nh bµy sù cÇn thiÕt cña viÖc nghiªn cøu ®Ò tµi:
+ ¶nh hëng cña ho¹t ®éng kinh tÕ, ho¹t ®éng chÝnh trÞ tíi ®êi sèng x· héi
+ Mèi quan hÖ biÖn chøng gi÷a chóng
- Tr×nh bµy t¹i sao lÞa chän nghiªn cøu ®Ò tµi" : Mèi quan hÖ gi÷a kinh tÕ vµ chÝnh trÞ trong c«ng cuéc ®æi míi nÒn kinh tÕ ë níc ta hiÖn nay".
II. Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò
1. Tr×nh bµy vÒ thùc tr¹ng nÒn kinh tÕ ë níc ta vµ c«ng cuéc ®æi míi nÒn kinh tÕ cña ®Êt níc.
- NÒn kinh tÕ níc ta tríc n¨m 1986 cßn nghÌo nµn l¹c hËu, ®Êt níc võa bíc ra khái cuéc chiÕn tranh b¾t tay vµo x©y dùng kinh tÕ.
- C¬ chÕ qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh nÒn kinh tÕ cßn nhiÒu bÊt cËp, chØ hîp trong thêi chiÕn nay trë thµnh rµo c¶n trong sù ph¸t triÓn kinh tÕ.
- §æi míi nÒn kinh tÕ lµ qu¸ tr×nh tÊt yÕu: nÒn kinh tÕ lµ trung t©m cña mäi ho¹t ®éng sù æn ®Þnh cña kinh tÕ ®Êt níc g¾n liÒn víi sù æn ®Þnh cña chÕ ®é.
- §æi míi kinh tÕ lµ nhiÖm vô cÊp b¸ch hµng ®Çu ®Ó chuyÓn nÒn kinh tÕ l¹c hËu thµnh nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i héi nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi.
2. Mèi quan hÖ gi÷a kinh tÕ vµ chÝnh trÞ
- §ã lµ mèi quan hÖ biÖn chøng: chóng cã quan hÖ chÆt chÏ vµ cã t¸c ®éng qua l¹i víi nhau.
- Lµ hai ®¹i diÖn tiÓu biÓu cho mèi quan hÖ gi÷a c¬ së h¹ tÇng vµ kiÕn tróc thîng tÇng .
+ Kinh tÕ cã t¸c ®éng quyÕt ®Þnh tíi chÝnh trÞ
+ ChÝnh trÞ ®ãng vai trß to lín trong viÖc æn ®Þnh vµ b¶o vÖ nÒn kinh tÕ t¹o nªn chÕ ®é chÝnh trÞ ®ã.
- §©y lµ hai mÆt thiÕt yÕu cña ®êi sèng x· héi
2.1. Vai trß quyÕt ®Þnh cña kinh tÕ ®èi víi chÝnh trÞ
- Mçi h×nh th¸i kinh tÕ sÏ quyÕt ®Þnh h×nh thµnh mét thÓ chÕ chÝnh trÞ t¬ng øng.
- Khi h×nh th¸i kinh tÕ thay ®æi sÏ kÐo theo sù thay ®æi vÒ chÝnh trÞ.
2.2. Sù t¸c ®éng trë l¹i cña chÝnh trÞ ®èi víi kinh tÕ
- Sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ vµ ®iÒu kiÖn thiÕt yÕu ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ ...
- NÒn kinh tÕ ®Êt níc n»m díi sù qu¶n lý ®iÒu hµnh cña chÝnh phñ....
- Gi÷ vai trß æn ®Þnh ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ
3. Mèi quan hÖ gi÷a kinh tÕ vµ chÝnh trÞ ë níc ta hiÖn nay
- Cã nhiÒu nÐt riªng so víi c¸c níc trªn thÕ giíi:
+ Do míi tiÕn hµnh ®æi míi nÒn kinh tÕ sang kinh tÕ thÞ trêng
+ Do thÓ chÕ chÝnh trÞ lµ mét ®Êt níc ®i theo con ®êng x· héi chñ nghÜa víi §¶ng céng s¶n ViÖt Nam l·nh ®aä
4. Nh÷ng tån t¹i vµ gi¶i ph¸p
4.1. Tån t¹i
- Nhµ níc cßn can thiÖp qu¸ s©u vµo ho¹t ®éng kinh tÕ
- C¸c chÝnh s¸ch, luËt ®Þnh, cßn nhiÒu phøc t¹p.... cha ®¸p øng t×nh h×nh
4.2. Gi¶i ph¸p
- Gi÷ v÷ng sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ, hoµn thiÖn vÒ hÖ thèng luËt ph¸p
- H¹n chÕ con thiÖp qu¸ s©u vµo ho¹t ®éng kinh tÕ
III. KÕt luËn
- Tãm t¾t l¹i vÊn ®Ò
- Rót ra ý nghÜa cña viÖc nghiªn cøu
IV: Danh môc tµi liÖu tham kh¶o
Các file đính kèm theo tài liệu này:
Mối quan hệ giữa kinh tế & chính trị trong công cuộc đổi mới ở nước ta hiện nay.doc
