Sự điều tiết kinh tế của nhà nước tư sản hiện đại

tÕ ph¶i phôc vô cho quèc phßng an ninh. 2.C¬ së lý luËn 2.1. Quan ®iÓm maxÝt vÒ vai trß kinh tÕ cña nhµ n­íc trong chñ nghÜa t­ b¶n Trong t¸c phÈm “sù ph¸t triÓn cña chñ nghÜa x· héi tõ kh«ng t­ëng ®Õn khoa häc “ F.¡ngghen ®· luËn gi¶i chøc n¨ng x· héi cña nhµ n­íc ng­êi viÕt :. . tõ tr­íc tíi nay c¸c x· héi vËn ®éng trong nh÷ng sù ®èi lËp gai cÊp ®· dÉn ®Õn nhµ n­íc, nghÜa lµ mét t« chóc cña giai cÊp bãc lét ®Ó duy tr× nh÷ng ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt bªn ngoµi cña nã. ..nhµ n­íc lµ ®¹i biÓu chÝnh thøc cña toµn thÓ x· héi, lµ sù tæng hîp toµn cña thÓ x· héi thµnh mét nghiÖp ®oµn cã thÓ tr«ng thÊy ®­îc, nh­ng nã chØ nh­ thÕ chõng nµo nã lµ nhµ n­íc cña b¶n th©n c¸c giai cÊp ®¹i biÓu trong thêi ®¹i cña m×nh, cho toµn thÓ mét x· héi . X· héi ®Î ra mét chøc n¨ng trung nhÊt ®Þnh mµ thiÕu chóng th× kh«ng thÓ ®­îc. ..nhµ n­íc xuÊt hiÖn... lùc l­îng míi xuÊt hiÖn cã tÝnh ®éc lËp míi nµy t¸c ®éng ng­îc l¹i nh÷ng ®iÒu kiÖn vµ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nhê tÝnh ®éc lËp t­¬ng ®èi cña m×nh “...Qua ph©n tÝch cña Angghen, ta cã thÓ rót ra t­ t­ëng quan träng sau : Nhµ n­íc sinh ra nh»m thùc hiÖn nh÷ng chøc n¨ng x· héi chung, nh­ng khi tån t¹i lµ mét lùc l­îng chÝnh trÞ míi nã kh«ng chØ cã ®­îc nhê nh÷ng lîi Ých ®Æc biÖt, mµ cßn cã tÝnh ®éc lËp t­¬ng ®èi trong quan hÖ víi c¸c lùc l­îng x· héi , ng­êi ®· giao tr¸ch nhiÖm cho nã. Nhê cã tÝnh ®éc lËp t­¬ng ®èi nµy, nhµ n­íc cã kh¶ n¨ng t¸c ®éng trë l¹i qu¸ tr×nh s¶n xuÊt x· héi. Do lùc l­îng ph¸t triÓn m¹nh mÏ, qu¸ tr×nh tÝch tô vµ tËp trung t­ b¶n ®· d¹t tíi quy m« to lín, tÝnh x· héi ho¸ cña s¶n xuÊt ®¹t tíi tr×nh ®«é cao, trong nÒn s¶n xuÊt diÔn ra nhiÒu qu¸ tr×nh kinh tÕ x· héi v­ît khái tÇm tay cña c¸c nhµ t­ s¶n, lµm cho nÒn kinh tÕ x· héi mÊt æn ®Þnh, l¹m ph¸t gia t¨ng, ®ång thêi thÊt nghiÖp còng t¨ng, buéc nhµ n­íc ph¶i can thiÖp s©u vµo sù vËn cña nÒn kinh tÕ, ®iÒu tiÕt qu¸ tr×nh kinh tÕ, æn ®Þnh trËt tù x· héi 2.2.Quan ®iÓm t­ s¶n vÒ vai trß kinh tÕ cña nhµ n­íc trong chñ nghÜa t­ b¶n hiÖn ®¹i Kh¸c víi nhµ lý luËn macxÝt, nh÷ng ng­êi c¨n nguyªn sù t¨ng c­êng vai trß kinh tÕ lµ sù chÝn muåi c¸c chøc n¨ng kinh tÕ vi m« cña nhµ n­íc t­ b¶n ë c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ néi t¹i cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt t­ b¶n chñ nghÜa. J.M.Key t×mn nã ë “quy luËt t©m lý x· héi c¬ b¶n “ tøc lµ ë c¸c mèi liªn hÑ kinh tÕ x· héi nãi nªn bÒ mÆt cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt trùc tiÕp vµ ë thÞ tr­êng, trong c¸c hµnh vi ho¹t ®éng cña c¸c chñ thÓ kinh tÕ do quy luËt t©m lý chi phèi,. trong t¸c phÈm : ‘ lý thuyÕt tæng qu¸t vÒ viÖc lµm, lîi tøcvµ tiÒn tÖ “. J.Key cho r»ng : chñ nghÜa t­ b¶n ph¸t triÓn ®Õn mét giai ®o¹n nhÊt ®Þnh th× c¬ chÕ tù ®iÒu chØnh cña thi tr­êng dËp t¾t khñng ho¶ng kinh tÕ vµ thÊt nghiÖp, Tai ho¹ do khñng ho¶ng kinh tÕ vµ thÊt nghiÖp ®æ lªn ®Çu ng­ßi lao ®éng ®· thóc ®Èy hä næi dËy lËt ®æ chÕ ®é t­ b¶n Nguyªn nh©n ®Çu tiªn cña tai ho¹ nµy lµ sù t¨ng tr­ëng cña nÒn lµm cho thu nhËp t¨ng nªn vµ cïng víi nã lµ t¨ng tiªu dïng, nh­ng møc tiªu dïng t¨ng lªn khong cïng møc t¨ng thu nhËp. Nguyªn nh©n thø hai d½n ®Õn t×nh tr¹ng táng cÇu kh«ng ®ñ lµ tû suÊt lîi nhuËn thÊp h¬n tû suÊt lîi tóc lµm cho c¸c nhµ t­ b¶n thÝch duy tr× t­ b¶n cña m×nh d­íi h×nh thøc tiÒn tÖ.¤ng cßn cho r»ng :Sù vËn ®éng cña nÒn s¶n xuÊt t­ b¶n chñ nghÜa cã nh¹y c¶m rÊt cao ®«Ý víi møc lîi tøc . NÒn kinh tÕ sÏ g¸nh chÞu hËu qu¶ ngay nÕu lîi tøc t¨ng cao, sè d­ tiÕt kiÖm lín, ®Çu t­ gi¶m vµ thÊt nghiÖp t¨ng lªn, ®iÒu ®ã g©y ra nguy c¬ bïng næ x· héi . Muèn cho x· héi æn ®Þnh, nhµ n­íc ph¶i can thiÖp vµo nÒn kinh tÕ lµm cho nã vËn nhÞp nhµng vµ t¨ng tr­áng theo chiÒu h­íng lµnh m¹nh. Sù can thiÖp nµy ph¶i t¸c ®éng vµo c¸c nh©n tè kÝch thÝch tæng cÇu ®Çy ®ñ. T¸n thµnh víi quan ®iÓm cña J.Keynes vÒ viÖc nhµ n­íc ph¶i can thiÖp s©u vµo qu¸ tr×nhvËn ®éng cña nÒn kinh tÕ song M.Friedman cho r»ng :sù vËn ®éng cña nÒn kinh tÕ t­ b¶n chñ nghÜa cã mèi quan hÖ t­¬ng hç víi sù vËn ®éng cña khèi l­îng tiÒn trong l­u th«ng. Së dÜ nÒn kinh tÕ l©m vµo tr¹ng th¸i tr× trÖ hoÆc th­êng xuyªn x¶y ra c¸c cuéc khñng ho¶ng vµ c¸c có sèc kinh tÕ lµ do nhµ n­íc ®­a vµo l­u th«ng mét kh«Ý l­îng tiÒn qu¸ lín hoÆc qóa nhá. Muèn kh¾c phôc nh÷ng sai lÖnh nµy cÇn ph¶i v¹ch râ mèi quan hÖ gi÷a sù c¸u thµnh nhu cÇu tiÌn tÖ cÇn thiÕt cho l­u th«ng. M.Friedman nhËn xÐt :nÕu trong thùc tiÔn, nhµ n­íc ®­a vµo l­u th«ng mét khèi l­îng tiÒn tÖ lín h¬n khèi l­îng cÇn thiÕt sÏ lµm cho thu nhËp danh nghÜa t¨ng cao h¬n thu nhËp thùc tÕ, do ®ã sÏ kich l·i suÊt thÞ tr­êng t¨ng cao, lµm biÕn d¹ng tû lÖ l·i suÊt. Tõ ®ã dÉn ®Õn ®ång tiÒn mÊt gi¸, t¨ng tèc ®é l¹m ph¸t vµ gi¸ c¶. HÖ qu¶ nµykh«ng chØ lµm xÊu ®i nhanh ®iÒu kiÖn t¸i s¶n xuÊt x· héi , mµ cßn l¶m m©t æn ®Þnh x· héi . MÆt kh¸c, «ng ®­a ra nhËn xÐt :bèn yÕu t« t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn sù thay ®æi cña khoèi l­îng tiÒn tÖ trong l­u th«ng vµ cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp sù vËn ®éng cña nÒn kinh tÕ, lµ møc gi¸ c¶ hµng hãa, dÞch vô, møc thu nhËp thùc tÕ vµ s¶n l­îng trong nÒn kinh tÕ, nã n¹n ®éng cïng chiÒu víi khèi l­îng tiÒn tÖ trong l­u th«ng vµ cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh víi sù vËn ®éng cña nÒn kinh tÕ. Vµ hai yÕu tè l·i suÊt thùc tÕ vµ chØ sè t¨ng cña gi¸ c¶, nã vËn ®éng ng­îc chiÒu. Tr¸i víi J.Keynes, ng­êi cho r»ng nhu cÇu tiÒn tÖ cã nh¹y c¶m cao ®èi víi tû lÖ l·i suÊt, cßn M.Friedman quan niÖm nã nh¹y c¶m cao víi nhu cµu vÒ hµng ho¸ vµ dÞch vô. Nh­ng sau M.Friedma, thÕ giíi t­ b¶n thËt sù l©m vµo khñng ho¶ng ®iÒu chØnh kinh tÕ do nÒn kinh tÕ d· l©m vµo suy th¸i s©u s¾c. Lóc nµy giai cÊp t­ s¶n ®· ph¶n øng gay g¾t tr­íc sù bÊt lùc cña nhµ n­íc trong viÖc chÌo l¸i kinh tÕ vµ sù ph¸t triÓn hîp logich cña c¸c quan ®iÓm toµn diÖn thùc dông trong lý luËn ®iÒu chØnh kinh tÕ trªn, nhËn thÊy vÊn ®Ò cÊp b¸ch nµy Willam Bolepat ®· ®ù¬c ®­a ra quan ®iÓm:lý thuyÕt kú väng trong m« h×nh kinh tÕ macr«, «ng d· ph¸t triÓn quan ®iÓm nµy t­ Thomas Sargent vµ Neil Wallance.C¸c «ng cho r»ng, c¸c ho¹ch ®Þnh cña vµ thùc hÞªn trong nhiÒu thêi kú tr­íc ®©y ®Òu dùa hoµn toµn vµo mét h­íng lý thuyÕt nh­;träng cÇu, träng tiÒn, träng cung nªn rÊt cùc ®oan vµ kh«ng phï hîp víi sù vËn ®éng thùc tÕ cña nÒn kinh tÕ, do ®ã bÞ thÊt b¹i. Lý do cña sù thÊt b¹i lµ ë chç :mçi h­íng lý thuyÕt chØ tËp trung ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p nh»m vµo mét môc tiªu. VÝ dô m« h×nh träng cÇu chØ nh»m gi¶i quyÕt nh÷ng nhiÖm vô ng¾n h¹n (t×nh thÕ ).cßn m« h×nh träng cung lÊy nh÷ng môc tiªu dµi h¹n ®Ó x¸c ®Þnh nhiÖn vô cho ®iÒu chØnh kinh tÕ. Trong thùc tÕ, ®Ó nÌn kinh tÕ ph¸t triÓn æn ®Þnh ®ßi hái nhµ n­íc ph¶i cã ®èi s¸ch toµn diÖn. H¬n n÷a, c¸c chñ thÓ ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng lu«n lu«n chÞu nhiÒu biÕn ®éng vµ rñi ro, hä cÇn ®­îc cung cÊp c¸c th«ng tin kÞp thêi vµ chÝnh x¸c.Trø¬c hÕt c¸c th«ng tin ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c vµ sù thay ®æi cña c¸c chÝnh s¸ch cña nhµ n­íc ®­a ra ®Ó ®iÒu chØnh kinh tÕ. Thø n÷a lµ nh÷ng biÕn ®éng cña thÞ tr­êng vµ nhµ n­íc ë tÇm vÜ m« cã thÓ biÕt vµ dù ®o¸n ®­îc còng cÇn ph¶i th«ng b¸o kÞp thêi cho c¸c chñ thÓ kinh tÕ. V×, ®èi víi c¸c nhµ kinh doanh, ®iÒu ®ã sÏ gióp hä ®­a ra c¸c quyÕt ®Þnh kÞp thêi ®Ó chØ ®¹o s¶n xuÊt. Cßn ng­êi tiªu dïng, th«ng tin ®ã còng hä thu xÕp viÖc chi tiªu, mua s¾m hîp lý, ®Æc biÖt gióp hä l­êng tr­íc ®­îc nh÷ng nguy c¬ mÊt viÖc lµm ®Ó cã nh÷ng øng phã kÞp thêi, Nhµ n­íc, ngoµi viÖc thu nhËp th«ng tin cho c¸c chñ kinh tÕ biÕt vÒ ho¹t ®«ng kinh tÕ cña m×nh, còng cµn ph¶i n¾m ®­îc ý kiÕn cña cÊc nha kinh doanh vµ nguyÖn väng kinh tÕ cña nh©n d©n ®Ó ra c¸c quyÕt ®Þnh kÞp th¬i, §ã lµ c¸c quan hÖ kinh tÕ hµi hoµ, hîp lý, b¶o ®¶m cho nÒn kinh tÕ vËn ®éng ph¸t triÓn vµ æn ®Þnh. §Æc ®iÓm quan träng nhÊt trong qu¸ tr×nh tiÕn triÓn cña t­ tö¬ng kinh tÕ t­ s¶n vÒ ®iÒu chØnh kinh tÕ b¨ng nhµ n­íc hiÖn nay lµ sù phôc hå vµ t«n träng c¸c nguyªn t¾c tù ®iÒu tiÕt cña thi tr­êng, §ã lµ kÕt qu¶ kh«ng chØ do qu¸ tr×nh t­ duy logÝch mµ cßn do kinh nghiÖp thùc tiÔn ®au ®ín v× më réng th¸i qu¸ sù can thiÖp cña nhµ n­íc vao qu¸ tr×nh vËn ®éng cña nÒn kinh tÕ, VÊn ®Ò ë ®©y kh«ng ph¶i lµ viÖc nhµ n­íc can thiÖp vµo nÒn kinh tÕ nhiÒu hay Ýt, t¨ng c­êng hay níi láng mµ lµ nhµ n­íc can thiÖp b»ng c¸c biÖn ph¸p trùc tiÕp th× cµng lµm sÊu ®i c¸c ®iÒu kiÖn cña t¸i s¶n xuÊt x· héi mµ khong mang l¹i hiÖu qu¶ tÝch cùc, ChÝnh v× vËy, c¸c lý thuyÕt hiÖn ®¹i vÌ ®iÒu chØnh kinh tÕ ngµy nay ®· t¹p trung h¼n vµo h­íng x¸c ®Þnh kÞp thêi c¸c m« h×nh ®iÒu chØnh kinh tÕ thÝcnh hîp vµ c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ cã hiÖu qu¶ kh¸c. 3. M« h×nh ®iÒu tiÕt cña nhµ n­íc t­ s¶n hiÖn ®¹i 3.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh hÑ thèng ®iÒu tiÕt kinh tÕ cña nhµ n­íc t­ s¶n 3.1.1. C¬ chÕ thi tr­êng trong chñ nghÜa t­ b¶n hiÖn ®¹i C¬ chÕ thi tr­êng lµ c¬ chÕ vËn ®éng cña nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸, nã ra dêi vµ ph¸t triÓn cïng nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸ trong lÞch sö. Nã ®· t¹o ra trong nÒn s¶n xuÊt x· héi nh÷ng h×nh thøc s¶n xuÊt, l­u th«ng hµng ho¸ ngµy mét hoµn thiÖn b»ng c¸ch ®µo th¶i, lo¹i bá nh÷ng h×nh thøc nçi thêi, yÕu kÐm, g¹n läc lùa chän vµ gi÷a l¹i nh÷ng h×nh thøc phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt vµ ph©n c«ng lao ®éng x· héi . C¬ chÕ thÞ tr­êng lµ sù thÓ hiÖn cña quy luËt gi¸ trÞ lµ bÒ mÆt cña nÒn s¶n xuÊt x· héi . Quy luËt nµy ®­îc xem lµ trung t©m ®iÒu chØnh kinh tÕ v« h×nh nh­ng ®Çy quyÒn lùc vµ hiÖn thùc, trong ®ã gi¸ c¶ thÞ tr­êng ®­îc xem lµ c«ng cô ®iÒu chØnh kinh tÕ chñ yÕu cña c¬ chÕ hti tr­êng. Ho¹t ®éng cña c¬ chÕ thÞ truêng diÔn ra sau l­ng nh÷ng ng­êi s¶n xuÊt kinh doanh, song nã lai ®­a ra nh÷ng tÝn hiÖu trÖn thÞ tr­êng, lµm cho c¸c chñ thÓ kinh tÕ kÞp thêi ®­a ra nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó gi¶m bít chi phÝ s¶n xuÊt, n©ng cao ch¸t l­îng hoÆc thay ®æi mÉu m· vµ dÞch vô. Khi quy m« tÝch tô vµ tËp trung t­ b¶n trong mçi chñ thÓ ho¹t ®éng trªn thÞ tr­êng ®· ®¹t tíi mét møc ®é cao th× do nguyªn nh©n tù ph¸t cña c¬ chÕ thi tr­êng v× vËy mµ bæ sung vµo hÖ thèng ®iÒu chØnh t¸i s¶n xuÊt x· héi c¬ chÕ ®iÒu tiÕt ®èc quúªn t­ b¶n lµ mét kh¸ch quan do yªu cÇu cña nÒn s¶n xuÊt t­ b¶n chñ nghÜa. 3.1.2.C¬ chÕ ®éc quyÒn trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng t­ b¶n chñ nghÜa hiÖn ®¹i Ta biªt r»ng, khi qu¸ tr×nh tÝch tô vµ tËp trung t­ b¶n ®¹t tíi mét ®«é cao, th× së h÷u t­ b¶n vµ sö dông t­ b¶n t¸ch rêi nhau, t¹o ®iÒu kiÖn cho t­ b¶n tµi chÝnh ra ®êi vµ trë thµnh h×nh thøc phá biÕn trong nÒn kinh tÕ t­ b¶n chñ nghÜa. §¼c tr­ng kÕt cÊu ®éc quyÒn cña t­ b¶n tµi chÝnh lµ tËp ®oµn kinh tÕ khæng lå th«ng qua chÕ ®ä tham dù t­ b¶n tµi chÝnh ®· cuèn hót ngµy cµng nhiÒu chñ thÓ kinh tÕ ho¹t ®éng riªng lÎ ë tÊt c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt vµo guång m¸y khèng chÕ cña m×nh. Nh­ vËy ®éc quyÒn t­ nh©n ®· thu hÑp vµ lµm gi¶m bít tÝnh biÖt lËp trong ho¹t ®éng cña c¸c chñ thÓ thÞ tr­êng, nh­ng l¹i lµm t¨ng thªm tÝnh ¸c liÖt vµ søc c¹nh tranh len cao h¬n vµ do ®ã g©y ra sù sôp ®« vì nÆng nÒ h¬n, nhanh chãng ®Èy nÒn kinh tÕ l©m vµo khñng ho¶ng c¬ cÊu vµ t×nh tr¹ng ph¸ s¶n cña c¸c tËp ®oµn lín. 3.1.3. M©u thuÉn trong ho¹t ®éng cña c¬ chÕ thÞ tr­êng, c¬ chÕ ®éc quyÒn lµ sù suÊt hiÖn hÖ thèng ®iÒu tiÕt cña nhµ n­íc T­ S¶n. Trong sù ®iÒu tiÕt kinh tÕ do cã sù ®iÒu tiÕt ®ång thêi cña hai c¬ chÕ : ®éc quyÒn vµ thÞ tr­êng ®· lµm cho qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt t­ b¶n chñ nghÜa buéc ph¶i vËn ®éng d­íi sù khèng chÕ cña hai nguyªn t¾c tr¸i ng­îc nhau :tù do vµ ®éc ®o¸n. Mét mÆt ®éc quyÒn kh«ng ngõng bµnh tr­íng vµ më réng sù khèng chÕ c¶u m×nh ®íi víi tõng m¶ng réng cña thÞ tr­êng. MÆ kh¸c c¬ chÕ thäi tr­êng nh­ mét c¬ chÕ vËn ®éng tù nhiªn cuc¶ nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸, tù më ®­êng v­ît qua c¸c nguyªn t¾c cña ®éc quyÒn, thóc ®Èy nÒn s¶n xuÊt vËn ®éng thoe yªu cÇu cña c¸c quy luËt thÞ tr­êng. Sù xung ®ét vµ m©u thÉun ®ã kh«ng chØ lµm gi¶m hiÖu lùc ®iÒu chØnh cu¶ hai c¬ chÕ, mµ cßn lµm lu mê ®i nh÷ng dÊu hiÖu tÝch cùc cu¶ thÞ tr­ßng vµ lµm t¨ng thªm tÝnh gay go cña c¹nh tranh, ®Èy nÒn s¶n xuÊt t­ b¶n chñ nghÜa vµo tr¹ng th¸i ph¸t triÓn mÊt c©n ®èi trÇm träng h¬n. Tr­íc thùc tr¹ng ®ã, sù can thiÖp cña nhµ n­íc vµo qu¸ trÞnh t¸i s¶n xuÊt t­ b¶n chñ nghÜa lµ mét nhu cÇu kh¸ch quan nh»m kh«i phôc l¹i nh÷ng mÊt c©n ®èi, ®Æc biÖt lµ mÆt c©n ®èi cã tÝnh c¬ cÊu, ®Ó më ®­êng cho søc s¶n xuÊt ph¸t triÓn. Nh­ng trªn gi¸c ®é tæng thÓ :kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi th× ®éc quyÒn t­ nh©n vµ nhµ n­íc t­ b¶n ®· hoµ nhËp vµo nhau t¹o thµnh mét khèi liªn kÕt chÆt chÏ.§ã lµ sù liªn kÕt søc m¹nh cña ®éc quyÒn víi søc m¹nh cña nhµ n­íc thµnh mét c¬ chÕ thèng nhÊt nh»m lµm giµu cho t­ b¶n ®éc quyÒn. Nh­ng do sù ®iÒu tiÕt cña nhµ n­íc chÞu ¸p lùc tõ nhiÒu phÝa, nhiÒu lùc l­îng s¶n xuÊt do ®ã nã ph¶i dung hoµ ®­îc lîi Ých cña mäi tÇng líp x· héi ®Ó b¶o ®¶m cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn trong ®iÒu kiÖn x· héi æn ®Þnh. 3.2. HÖ thèng ®iÒu tiÕt cña nhµ n­íc T­ s¶n hiÖn ®¹i. HÖ thèng ®iÒu chØnh kinh tÕ lµ tæng thÓ cña nh÷ng thiÕt chÕ cña nhµ n­íc ®­îc tæ chøc chÆt chÏ víi hÖ thèng c«ng cô chÝnh s¸ch cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn chøc n¨ng ®iÒu chØnh ®èi víi sù vËn ®éng cña toµn bé nÒn kinh tÕ x· héi . Nã ®· hoµ nhËp mét c¸ch h÷u c¬ vµo c¬ chÐ t¸i s¶n xuÊt t­ b¶n chñ nghÜa tån t¹i nh­ mét bé phËn thóc ®Èy kiÓm so¸t vµ qu¶n lý toµn bé qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi b¨ng nh÷ng c«ng cô :tiÒn tÖ, gi¸ c¶ kÕ ko¹ch, tµi chÝnh, tÝn dông, chøng kho¸n. 3.2.1NhiÖm vô cña hÖ thèng ®iÒu chØnh kinh tÕ cña nhµ n­íc t­ s¶n hiÖn ®¹i Nh­ ®· biÕt, nhiÖm vô kinh tÕ cña nhµ n­íc t­ b¶n hiÖn ®¹i lµ ®iÌu chØnh sù vËn ®éng cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt t­ b¶n chñ nghÜa, thóc dÈy, ®iÒu tiÕt vµ qu¶n lý kinh tÕ x· héi. MÆt kh¸c do nÒn kinh tÕ dùa trªn c¬ së së h÷u t­ nh©n t­ b¶n chñ nghÜa vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt, nªn nhiÖm vô thóc ®©y nªn kinh tÕ cña nhµ n­íc lµ hç trîvµ kÝch thÝch khu vùc kinh tÕ t­ nh©n ph¸t triÓn theo ®Þnh h­íng cña m×nh vµo mét môc tiªu nhÊt ®Þnh, tøc lµ ph¶i cã h­íng dÉn kiÓm so¸t uèn n¾n b»ng c¶ c«ng cô kinh tÕ vµ ph¸p luËt, tøc lµ b»ng c¶ ­u ®·i vµ trõng ph¹t hay cßn gäi lµ ®iÒu chØnh kinh tÕ. Do ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng vµ c¬ chÕ thÞ tr­êng ®­îc chÊp nhËn nh­ m«t c¬ cÊu h÷u c¬ cña hÖ thèng ®iÓu chØnh kinh tÕ cña nhµ n­íc, nªn sù ®iÒu chØnh cña nhµ n­íc chØ cÇn tËp trung vµo nh÷ng kh©u chÝnh yÕu cã tÝnh quyÕt ®Þnh sù vËn ®éng cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt. Do ®ã ®iÒu chØnh cña nhµ n­íc chØ ®Æt c¸c chñ thÓ thÞ tr­êng tr­íc sù lùa chän chÝnh yÕu cßn nh÷ng lùa chän b×nh th­êng do hä tù s¸ng t¹o, t×m kiÕm vµ nã ®­îc thÞ tr­êng ph¸n xÐt 3.2.2 Bé m¸y ®iÒu tiÕt kinh tÕ cña nhµ n­íc t­ s¶n hiÖn ®¹i Ho¹t ®éng ®iÒu chØnh ®­îc thùc hiÖn b»ng nh÷ng tæ chøc hµnh ph¸p mµ nh÷ng tæ chøc nay ®­îc chia lµm hai lo¹i. Mét lµ : C¬ quan hµnh ph¸p cña chÝnh phñ, vöa lµm chøc n¨ng hµnh chÝnh võa lµm chøc n¨ng ®iÒu chØnh kinh tÕ ë tÇm tæng thÓ. Hai lµ: Nh÷ng c¬ quan ®iÒu chØnh kinh tÕ do luËt ®Þnh, chuyªn tr¸ch thanh tra, kiÓm so¸t, uèn n¾n hµnh vi kinh tÕ cña tÊt c¶ c¸c chñ thÓ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh theo luËt. Bé m¸y hµnh ph¸p ë c¸c n­íc t­ b¶n ph¸t triÓn ®­îc tæ chøc d­íi hai h×nh thøc, c¸c c¬ quan ®iÒu hµnh qu¶n lý kinh tÕ truyÒn thèng vµ m×nh uan ®iÒu tiÕt kinh tÕ. T¹i Mü, c¸c bé phËn trong chÝnh phñ cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn qu¶n lý kinh tÕ lµ bé tµi chÝnh, y tÕ, gi¸o dôc vµ phuc lîi lao ®éng, th­¬ng m¹i, n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp, giao th«ng vËn t¶i, néi chÝnh, nhµ ë vµ ph¸t triÓn ®« thÞ. .vv. Trong kÕt cÊu bé m¸y hµnh ph¸p ë c¸c n­íc t­ b¶n ph¸t triÓn, ng­êi ta cßn quan s¸t thÊy sù xuÊt hiÖn nhanh chãng cña c¸c c¬ quan ®iÒu tiÕt kinh tÕ. Kinh phÝ ho¹t ®éng cu¶ c¸c c¬ quan nµy do chÝnh phñ cung cÊp, nh­ng kiÓn so¸t viÖc sö dông kinh phÝ l¹i do quèc héi tiÕn hµnh. 3.2.3 HÖ thèng c¸c c«ng cô vµ gi¶i ph¸p ®iÒu tiÕt kinh tÕ cu¶ nhµ n­íc t­ s¶n hiªn ®¹i Khu vùc s¶n xuÊt thuéc së h÷u nhµ n­íc : Trªn gi¸c ®é kinh tÕ th× nã lµ ®èi t­îng diÒu chØnh kinh tÕ, nã thóc ®Èy sù vËn ®éng cña nÒn kinh tÕ, nhµ n­íc cã thÓ h­íng ho¹t ®éng kinh tÕ vµo viÖc t¹o ra m«i tr­êng “kinh doanh thuËn lîi vµ c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn ®Ó thóc ®Èy qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi mµ kh«ng cÇn lîi nhuËn cao ho¹c kh«ng mang l¹i lîi nhuËn”. VÝ dô, nhµ n­íc sö dông nguån tµi chÝnh vµ c¸c ph­¬ng tiÖn ®Çu t­ vµ x©y dùng: ®­êng, cÇu, c¶ng, hÖ thèng th«ng tin liªn l¹c… nhµ n­íc cßn më réng hoÆc thu hÑp khu vùc s¶n xuÊt cña m×nh ®Ó n©ng ®ì vµ hç trî kinh doanh t­ nh©n, t¹o ra mét c¬ së æn ®Þnh h¬n cho sù ph¸t triÓn cña toµn bé nÒn kinh tÕ, ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c nghµnh dÞch vô quan träng, nh­ ®­¬ng s¾t, hµng kh«ng, bÕn c¶ng, truyÒn th«ng, nghiªn cøu khoa häc c«ng nghÖ. Nhµ n­íc ®Çu t­ c¶i t¹o kü thuËt vµ hiÖn ®¹i ho¸ c¸c xÝ nghiÖp cña m×nh ®Ó thóc ®Èy toµn bé nÒn kinh tÕ qu¸ lín ph¸t triÓn. B¶n th©n c¸c xÝ nghiÖp nhµ n­íc kh«ng lÊy lîi nhuËn lµm môc ®Ých mµ lµ sù c©n ®èi c¶ vÒ mÆt chÊt l­îng vµ sè l­îng. Tµi chÝnh nhµ n­íc, lµ mét ph­¬ng tiÖn vµ c«ng cô c¬ b¶n n»m trong tay nhµ n­íc, n¾m 30-40% thu nhËp quèc d©n th«ng qua chøc n¨ng t¹o nguån thu cho ng©n s¸ch vµ ph©n phèi l¹i thu nhËp quèc d©n, nhµ n­íc ®· t¸c ®éng vµo tÊt c¶ c¸c kh©u cña qua tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi. C«ng cô chñ yÕu cña tµi chÝnh lµ hÖ thèng thÕu vµ tµi trî nhµ n­íc. B»n c¸ch ®Þnh ra c¸c môc tiªu kh¸c nhau vµ ®Þnh ra c¸c kho¶n tµi trî chñ yÕu, nhµ n­íc cã thÓ ®iªu chØnh dùoc dong ®Çu t­ t­ b¶n, khoa häc –c«ng nghÖ, ®iÒu hoµ thu nhËp gi­a c¸c tÇng líp d©n c­…T¹i Mü, trong vßng 20 n¨m (1930-1970) ®Çu t­ cña nhµ n­íc chiÕm kho¶ng 30% GDP. T¹i Céng Hoµ Liªn Bang §øc tõ 1950-1976 ®Çu t­ cña chÝnh phñ trªn 20%GDP. TiÒn tÖ vµ tÝn dông, trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­¬ng hiÖn ®¹i, tiÒn tÖ –tÝn dông vµ hÖ thèng ng©n hµng lµ hÖ thÇn kinh cña nÒn kinh tÕ, chinh phñ c¸c n­íc t­ b¶n ph¸t triÒn n¾nm gi÷ khèng chÕ c¸c ng©n hµng trung ­¬ng vµ hÖ thèng c¸c ng©n hµng lín, ®ång th­ßi ®äc quyÒn ph¸t hµnh tiÒn giÊy d· biÕn hÖ thèng nµy thµnh c¸c ph­¬ng tiÖn vµ céng cô ®Ó ®iÒu chØnh nÒn kinh tÕ. Nhµ n­íc chñ ®éng diÒu chØnh khèi l­îng tiÒn tÖ cÇn thiÕt trong l­u th«ng b»ng ba c«ng cô m¹nh :thay ®æi tû lÖ dù tr÷ ph¸p ®Þnh, tû lÖ triÕt khÊu vµ ho¹t ®éng thÞ tr­êng më. T¹i Mü, h¹n møc tiªng giöi dù tr÷ ph¸p ®Þnh do côc dù tr÷ liªn bang (Fed) ®iÒu chØnh, côc nµy quy ®Þnh c¸c kho¶n tiÒn giöi cña ng©n hµng thµnh viªn ph¶i ®­îc gi÷ l¹i tû lÖ nhÊt ®Þnh lµm tiÒn dù tr÷. N¨m 1975, Fed quy ®Þnh c¸c kho¶n tiÒn giöi cña ng©n hµng thµnh viªn tõ 2-10 triÖu ph¶i trÝch nép 10% tiÒn dù tr÷ ph¸p ®Þnh, 10-100 triªu USD th× nép 13%. Trong ho¹t ®éng thÞ tr­êng më, á thêi kú kinh tÕ tiªu ®iÒu vµ khi cÇn më réng tÝn dông, c¸c ng©n hµng trung ­¬ng, c¸c n­íc mua chøng kho¸n cã mÖnh gÝa vµ c¸c chøng chØ cã thÓ chuyÓn ®æi trªn thÞ tiÒn tÖ, cßn khi l¹m phat t¨ng lªn hoÆc cÇn th¾t chÆt tÝn dông, ng©n hang trung ­¬ng c¸c n­íc b¸n chøng kho¸n cã mÖnh gi¸ trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ ®Ó th¾t chÆt tÝn dông vµ ng¨n chÆn l¹m ph¸t. Gi¸ c¶, nhµ n­íc t­ b¶n hiÖn ®¹i ®· sö dông gi¸ c¶ nh­ mét c«ng cô chñ yÕu trong ®iÒu chØnh kinh tÕ. Trªn bÒ mÆt thÞ tr­êng, gi¸ c¶ liªn quan chÆt chÏ víi viÖc lµm vµ thu nhËp cña c¸c tÇng líp d©n c­, ®Çu thËp niªn 80 chÝnh phñ Ph¸p thi hµnh chÝnh s¸ch “®ång kÕt gi¸ c¶” triÓn khai “chÝnh s¸ch æn ®Þnh vËt gi¸ “, ®ång thêi quy ®Þnh møc l­¬ng tèi thiÓu ®Î æn ®Þnh thÞ tr­êng t¹o ®iÒu kiÖn cho s¶n xuÊt ph¸t triÓn. .vv.. KÕ ho¹ch ho¸ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­¬ng hiÖn ®¹i c¸c quan hÖ kÕ ho¹ch ho¸ lÊy quan hÖ thÞ tr­êng lµm ®èi t­îng ph¶n ¸nh, nh­ng c¸c qua hÖ thi tr­êng ®· ®­îc nhËn thøc, uèn n¾n cho phï hîp víi sù ph¸t triÓn lµnh m¹nh cña nÒn kinh tÕ. Trong qu¸ tr×nh ®iÒu tiÕt nhµ n­íc d· kh¾c phôc sù tr× trÖ do duy tr× nh÷ng tû lÖ c©n ®èi theo kÕ ho¹ch ®· lçi thêi vµ h¹n chÕ tÝnh tù ph¸t do c¸c lùc l­îng thÞ tr­êng t¸c ®éng. §Æc tr­ng cña ch­¬ng tr×nh vµ kÕ ho¹ch cña nhµ n­íc t­ b¶n lµ kh«ng mang tÝnh ph¸p lÖnh ®èi víi c¸c doanh nghiÖp, nhÊt lµ ®èi víi c¸c xÝ nghiÖp t­ nh©n. Nã ®· ®Þnh hø¬ng kinh doanh vµ n©ng ®ì, hç trî t­ b¶n t­ nh©n ….coi s¸ng kiÕn cña t­ nh©n lµ nguån lùc quan träng cña t¨ng tr­ëng kinh tÕ. C¸c c«ng cô hµnh ph¸p, lµ c¬ quan hµnh ph¸p tèi cao, nhµ n­íc t­ b¶n ra c¸c v¨n b¶n hµnh chÝnh ®Ó tæ chøc h­íng d·n thi hµnh ®¹o luËt kinh tÕ :LuËt ®Çu t­, luËt tæ chøc xÝ nghiÖp, luËt ph¸ s¶n, luËt kiªmr so¸t l­u th«ng tiÒn tÖ hµng ho¸ …Khi cÇn thiÕt nhµ n­íc ra s¾c lÖnh ®×nh chØ s¶n xuÊt, l­u th«ng, hay mét sè hµng ho¸ nµo ®ã, ®×nh chØ t¨ng gÝa ë mét sè mÆt hµng, ®×nh chØ t¨ng s¶n l­îng trong mét thêi gian x¸c ®Þnh …C¸c v¨n b¶n ph¸p lÖnh nhµ n­íc cïng víi bé m¸y tæ chøc thi hµnh thanh tra, gi¸m s¸t, xö lý t¹o thµnh mét hÖ thèng c«ng cô hµnh ph¸p m¹nh ®Î nhµ n­íc ®iÒu chØnh qu¸ tr×nh vËn ®éng cña nÒn kinh tÕ theo môc tiªu ®Þnh trøoc cña m×nh. Nh­ng theo xu h­íng hiÖn ®¹i, nhµ n­íc Ýt sö dông c¸c biÖn ph¸p hµnh chÝnh cøng r¾n trong ®iÒu chØnh ho¹t ®éng kinh tÕ cña m×nh. C¸c c«ng cô kü thuËt. Cïng víi víi sù ph¸t triÓn cña khoa häc kü thuËt, th× hÖ thèng m¸y mãc thu nhËp th«ng tin ph©n tÝch c¸c t×nh huèng, xö lý th«ng tin vµ truyÒn tin kinh tÕ, nhê hÖ thèng c«ng cô hiÖn ®¹i nµy mµ hiÖu qu¶ ®iÒu chØnh kinh tÕ cña nhµ n­íc t¨ng cao. Nã cho phÐp nhµ n­íc n¾m vµ xö lý c¸c t×nh huèng kinh tÕ kÞp thêi. Toµn bé c¸c c«ng cô ®iÒu tiÕt kinh tÕ trªn ®· t¹o thµnh mét kÕt cÊu h÷u c¬ trong hÖ thèng ®iÒu chØnh kinh tÕ cña nhµ n­íc t­ b¶n hiÖn ®¹i. 3.3. M« h×nh thÓ chÕ trong hÖ thèng ®iÒu tiÕt kinh tÕ vµ nhµ n­íc t­ s¶n hiÖn ®¹i Khi nghiªn cøu sù ®iÒu tiÕt kinh tÕ cña nhµ n­íc t­ s¶n hiÖn, ta thÊy trong hÖ thèng ®iÒu tiÕt ®ã th× m« h×nh thÓ chÕ cã nh÷ng ®Æc ®iÓm næi bËt sau : Thø nhÊt: h¹n chÕ sù quan liªu hãa cña nhµ n­íc ®· thÊm s©u vµo ®êi sèng kinh tÕ, gi¶m bít chøc n¨ng cña nhµ n­íc, thùc hiÖn “gi¶i quan liªu b¨ng c¸ch xem xÐt l¹i hÑ thèng luËt kinh tÕ, ®¬n gi¶n hãa c¸c ph¸p quy vµ x©y dùng nh÷ng ®¹o luËt míi thÝch hîp vµ c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù ®iÒu tiÕt cña nhµ n­íc. Thø hai, x¸c ®Þnh l¹i trî cÊp cña nhµ n­íc. Quy ®Þnh vÒ møc trî cÊp hµng n¨m cña nhµ n­íc ®· t¹o ra nh÷ng nghµnh vµ nh÷ng xÝ nghiÖp chØ sèng nhê sù tµi trî cña nhµ n­íc d­íi h×nh thøc yªu ®·i vÒ thuÕ hoÆc chi tiªu trùc tiÕp cña nhµ n­íc. Trî ®­îc thùc hiÖn nh©n danh lîi Ých quèc gia nh­ng thùc tÕ th­êng lµ do t¸c ®éng cña c¸c thÕ lùc t­ b¶n. Thø ba : thùc hiÖn lµn sãng t­ nh©n hãa víi quy m« lín. §iÒu ®ã lµ do nhu cÇu cñng cè canh tranh cña nÒn kinh tÕ míi cña c¸c c­íc t­ b¶n. Do tæ chøc ®êi sèng kinh tÕ phï hîp víi quy luËt thÞ tr­êng lµ sù c¹nh tranh b×nh ®¼ng trªn thÞ tr­êng. Do tÝnh kh«ng hiÖu qu¶ cña khu vùc kinh doanh cña nhµ n­íc vÒ kinh tÕ kü thuËt vµ kinh tÕ x· héi cÇn ph¶i kh¾c phôc. Tuy nhiªn nhµ n­íc t­ s¶n hiÖn ®¹i kh«ng chñ tr­¬ng xãa bá khu vùc kinh tÕ nhµ n­íc mµ chØ ®iÒu chØnh, thu hÑp duy tr× doanh nghiÖp nhµ n­íc ë møc thÝch hîp ®Î thùc hiÖn c¸c ch¾c n¨ng kinh tÕ vÜ m«. Thø t­: më cöa thÞ tr­êng, níi láng sù ®iÒu tiÕt cña nhµ n­íc cã thÓ dÉn ®Õn sù h¹n chÕ cña c¹nh tranh thÞ tr­êng. Trong nÒn kinh tÕ cña c¸c tbcn ph¸t triÓn cã tíi 50% GNP kh«ng theo c¬ chÕ thi tr­êng hoÆc thÞ tr­êng chØ ®ãng vai trß côc bé. Thø n¨m : x¸c ®Þnh l¹i thø tù yªu tiªn trong chÝnh s¸ch kinh tÕ, h­íng chñ yÕu vµo sù t¨ng tr­ëng l©u dµi, tiÕn bé khoa häc kü thuËt, gi¶m chi tiªu ng©n s¸ch cho nhu cÇu x· héi, chèng l¹m ph¸t, gi¶m thÕu ®Î khuyÕn khÝch kinh doanh, khuyÕn khÝch hîp t¸c gi÷a kinh doanh t­ nh©n cßn c¹nh tranh víi nhau Thø s¸u : t¨ng c­êng sù phèi hîp t¸c kinh tÕ gi÷a c¸c n­íc trong lÜnh vùc cã tÇm quan träng ®èi víi æn ®Þnh t×nh h×nh kinh tÕ –x· héi. Chó träng nhiÒu h¬n viÖc thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch x· héi nh»m võa ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn s¶n xuÊt, võa duy tr× tÝnh æn ®Þnh chÝnh trÞ –x· héi. Thø b¶y : ®iÒu tiÕt thÞ tr­êng søc lao ®éng, c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ ®· lµm thay ®æi c¬ cÊu lao ®éng, nhu cÇu vÒ lao ®éng khoa häc kü thuËt ngµy cµng t¨ng nhanh,. cßn nhu cÇu vÒ lao ®éng gi¶n ®¬n hoÆc lao ®éng cã kü n¨ng thÊp gi¶m xuèng, tû träng lao ®éng trong lÜnh vùc dÞch vô trong tæng sè lao ®éng t¨ng lªn (cã n­íc tíi trªn 70%), tû träng lao ®éng n«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp gi¶m xuèng. T×nh h×nh trªn ®ßi hái nhµ n­íc ph¶i ph¸t triÓn gi¸o dôc ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i, ®ång thêi ph¶i cã chÝnh s¸ch b¶o hiÓm thÊt nghiÖp. C¸ch m¹ng khoa häc vµ c«ng nghÖ lµm t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng v­ît bËc, n©ng cao n¨ng suÊt vµ ®a d¹ng hãa s¶n phÈm dÉn ®Õn t¨ng gi¸ trÞ thÆng d­ t­¬ng ®èi vµ tû suÊt gi¸ trÞ thÆng d­ t¨ng nªn, ®iÒu ®ã biÓu hiÖn bãc lét t¨ng nªn. §êi sèng cña nguêi lao ®éng cã kü n¨ng t¨ng lµm cho sù ph©n sù ph©n cùc giµu nghÌo trong x· héi t­ s¶n hiÖn ®¹i nªn phøc t¹p h¬n, buéc nhµ n­íc t­ s¶n ph¶i ®iÒu tiÕt thu nhËp cña d©n c­, gi¶m nh­ng bÊt c«ng x· héi ®Ó ®¶m b¶o æn ®Þnh chÝnh trÞ –x· héi. 4.Nh÷ng thay ®æi trong sù ®iÒu tiÕt kinh tÕ cña nhµ n­íc t­ s¶n hiÖn ®¹i. §ã lµ ph­¬ng thøc ®iÒu tiÕt cña nhµ n­íc linh ho¹t, mÒm dÎo víi ph¹m vi réng h¬n.§ã lµ sù kÕt hîp ®iÒu tiÕt t×nh thÕ víi ®iÒu tiÕt dµi h¹n, c¸c c«ng cô vµ ph¹m vi ®iÒu tiÕt c¶u nhµ n­íc còng ®a d¹ng vµ cµng më réng h¬n §iÒu tiÕt b»ng ch­¬ng tr×nh vµ kÕ ho¹ch. ThÝ dô, chi ng©n s¸ch ®­îc thùc hiÖn theo c¸c ch­¬ng tr×nh kinh tÕ –x· héi trung h¹n vµ dµi h¹n, nh­ ch­ong tr×nh phôc håi kinh tÕ, ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn vµ øng dông tiÕn bé khoa häc vµ c«ng nghÖ, ch­¬ng tr×nh c¶i biÕn c¬ cÊu kinh tÕ, ch­¬ng tr×nh kÕt cÊu h¹ tÇng.Mçi ch­¬ng tr×nh dµi h¹n vµ trung h¹n ®­îc cô thÓ hãa thµnh c¸c kÕ ho¹ch nh»m gi¶i quyÕt nhiÖm vô kinh tÕ –x· héi nhÊt ®Þnh trong mét tµi khãa. Mçi ch­¬ng tr×nh cô thÓ ®­îc ph©n chia thµnh nhiÒu dù ¸n, nh÷ng dù ¸n nµy ®­îc nhµ n­íc ký kÕt víi c¸c doanh nghiÖp b»ng mét hîp vµ kÌm theo hîp ®ång lµ ®¬n ®Æt hµng cô thÓ cho nh÷ng lo¹i hµng hãa vµ dÞch vô nhÊt ®Þnh. §iÒu tiÕt c¬ cÊu kinh tÕ b»ng quan hÖ thÞ tr­êng th«ng qua hîp ®ång, ®ång thêi hç trî nh÷ng nghµnh truyÒn thèng cÇn ®­îc duy tr× vµ cña nh÷ng nghµnh mòi nhän víi c«ng nghÖ cao. §iÒu tiÕt tiÕn bé khoa häc vµ c«ng nghÖ b»ng t¨ng chi ng©n s¸ch cho nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn, t¨ng tµi trî cho nghiªn cøu vµ øng dông cña c¸c c«ng ty t­ nh©n, ®Ô xuÊt h­íng yªu tiªn nghiªn cøu khoa häc c«ng nghÖ hoÆc mua c«ng nghÖ n­íc ngoµi. §iÒu tiÕt m« hinh ph¸t triÓn s¶n xuÊt. Ph¸t triÓn s¶n xuÊt lµ sù sèng cßn cña c¸c n­íc nãi chung vµ c¸c n­íc t­ b¶n hiÖn ®¹i nãi riªng, qu¸ tr×nh ®ã ®· diÔn ra liªn tôc vµ lu«n cã sù thay ®æi ®Ó phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña con ng­êi, nh÷ng thµnh tùu cña khoa häc kü thuËt mang l¹i. Trong qu¸ tr×nh thay ®æi nµy c¸c n­íc t­ b¶n hiÖn ®¹i ®· : X©y dùng mét m« h×nh ph¸t triÓn s¶n xuÊt tiÕt kiÖm ë tÇm vÜ m«. C¸ch m¹ng hãa s©u s¾c c¬ së v¹t chÊt kü thuËt c«ng nghÖ cña nÌn s¶n xuÊt, ®i vµo h×nh thµnh mét nÒn s¶n xuÊt cña c¶ vËt chÊt vµ phi vËt chÊt míi. VÒ nguyªn t¾c víi ®Æc tr­ng tiªu biÓu cña nã lµ tiÕt kiÖm ®Õn møc t«i ®a c¸c nguån cña c¶i, tµi nguyªn thiªn nhiªn m«i tr­êng ®Ò cao chÊt l­îngk hiÖu qu¶ vµ t«n träng nhaan c¸ch s¸ng t¹o cña con ng­êi, ®Ó gi¶i quyÕt c¸c cuéc khñng kho¶ng kinh tÕ, sù khan hiÕm vÒ tµi nguyªn vµ gi¸ c¶ cña chóng ta t¨ng lªn, tiÕt kiÖm lao ®éng vµ gi¶i quyÕt thÊt nghiÖp, c¶i t¹o chÊt l­îng cuéc sèng vµ ch¹y ®au vò trang. Do sù c¹nh tranh gay g¾t trªn thÞ tr­êng nhµ n­íc t­ b¶n hiÖn ®¹i muèn gi¶i quyÕt ®­îc nh÷ng nhiÖm vô cÊp b¸ch cña nÒn kinnh tÕ th× ph¶i : - §Èy m¹nh tù ®éng hãa tren c¬ së kü thuËt th«ng tin ®iÖn tö tÊt c¶ c¸c lÜnh v­c s¶n xuÊt, trao ®æi, ph©n phèi l­u th«ng vµ ®Èy m¹nh t­ nh©n hãa kinnh tÕ. - ChuyÓn nÒn kinh tÕ sang kiÓu t¸i s¶n xuÊt, tiÕt kiÖm c¸c nguån lùc (nguyªn liÖu, nhiªn liÖu, n¨ng l­¬ng, sö dông c¸c nguyªn liÖu thø cÊp, t¹o ra c¸c lo¹i vËt liÖu vµ n¨ng l­îng míi, khai th¸c tiÒm n¨ng s¸ng t¹o cña con. - Thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh xh nhiÒu mÆt nh»m t¹o ra bÇu kh«ng khÝ x· héi æn ®Þnh v× sù ph¸t triÓn. - KhuyÕn khÝch sù s¸ng t¹o cña con ng­êi, ®©ud t­ ph¸t triÓn sù s¸ng t¹o cña con ng­êi, ®Èy m¹nh cho ®Çu t­ nghiªn cøu sù ph¸t triÓn khoa häc kü thuËt. Thùc tiÔn ®· cho thÊy r»ng nh÷ng nghµnh s¶n xuÊt ra ®êi trªn c¬ së nh÷ng thµnh tùu cña khoa häc kü thuËt ®· tiÕt kiÖm søc lao ®éng, ®Èy m¹nh sö dông lao ®éng cã tr×nh ®é cao. Hµm l­îng khoa häc kü thuËt ®· lµ mét môc tiªu ph¸t triÓn cña ngµnh n«ng nghiÖp, m¸y mãc hãa s¶n phÈm n«ng nghiÖp, ®Èy cao sù tiÕt kiÖm nh©n lùc. §«ng thêi víi sù ph¸t triÓn cña khoa häc th× qu¸ tr×nh ph¸t triÓn qu¶n lý ®· ®­îc dùa chñ yÕu vµo kh¶ n¨ng s¸ng t¹o cña con ng­êi. C¸ch m¹ng hãa c¸c yÕu tè s¶n xuÊt vµ lao ®éng. Víi cuéc c¸ch m¹ng cña khoa häc vµ c«ng nghÖ th× ®èi t­îng lao ®éng vµ c«ng cô lao ®éng ®· thay ®æi mét c¸ch c¨n b¶n, nã ®· n»m trong mét hÖ thèng bèn kh©u ( c«ng cô, ®éng lùc truyÒn dÉn vµ ®iÒu khiÓn ). Kh©u ®iÒu khiÓn ra ®êi trªn c¬ së øng dông kü thuËt th«ng tin ®iÖn tö ®· c¸ch m¹ng hãa chøc n¨ng cña con ng­êi trong qu¸ tr×nh chÕ t¹o s¶n phÈm. Ng­êi c«ng nh©n ®· trë thµnh ng­êi tæ chøc vµ ®iÒu khiÓn sù vËn hµnh m¸y mãc theo tr­¬ng tr×nh ®Þnh tr­íc cña nã. Trong nh÷ng ngµnh nghÒ nguy hiÓm, ®éc h¹i, kü thuËt ng­êi m¸y ®· ®­îc ¸p dông réng r·i vµ lµm c¶ nh÷ng chøc n¨ng cña hÖ thÇn kinh vµ bé n·o. Con ng­êi trong guång m¸y s¶n xuÊt míi ph¶i ®­îc ®µo t¹o båi d­ìng, ®æi míi vµ n©ng cao kh«ng ngõng tr×nh ®é tri thøc vµ nghÒ nghiÖp vµ c¶ nhu cÇu ph¸t triÓn nh©n c¸ch s¸ng t¹o cña con ng­êi. MÆt kh¸c sù ph¸t triÓn cña nhu cÇu dÞch vô vµ hµng hãa v× sù ra ®êi cña “ t­ t­ëng lao ®éng” ®· trë thµnh cµi mèc míi ®¸nh dÊu con ®­êng ®i tíi nÒn kinh tÕ trÝ tuÖ. C¸ch m¹ng hãa trong kÕt cÊu cña t¸i s¶n xuÊt d­íi gãc ®é s¶n phÈm x· héi, ngµnh, khu vùc vïng ®Þa lý vµ tæ chøc s¶n xuÊt. Do nhu cÇu cña x· héi ngµy cµng t¨ng, ®Æc biÖt lµ viÖc tháa m·n chÊt l­îng ®êi sèng cao ®· ®Èy s¶n phÈm x· héi vµ sù thay ®æi cao, c¬ cÊu s¶n phÈm ph¸t triÓn theo h­íng lÜnh vùc s¶n xuÊt phi vËt chÊt, nh÷ng ngµnh phôc vô khu vùc c«ng nghiÖp vµ c¸c dÞch vô t­ vÊn chuyªn m«n, thiÕt kÕ, th«ng tin, kÕ to¸n lËp dù ¸n... . chiÕm ®Þa vÞ sè mét vÒ tèc ®é t¨ng tr­ëng. KÕt cÊu tæ chøc s¶n xuÊt ®· ®­îc ®iÒu chØnh theo h­íng kÕt hîp c¸c xÝ nghiÖp nhá, võa vµ lín theo tû lÖ phï hîp víi qui m« vµ kÕt cÊu cña nhu cÇu x· héi còng nh­ nh÷ng ®Æc ®iÓm kinh tÕ kü thuËt c«ng nghÖ cña c¸c ngµnh kinh tÕ. Ph©n bè ®Þa lý nÒn s¶n xuÊt còng thay ®æi theo h­íng ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp hãa ë c¸c vïng l¹c hËu trong mçi n­íc t­ b¶n ph¸t triÓn. Kh«ng gian kinh tÕ ®· më réng dÇn theo h­íng më réng lôc ®Þa ra biÓn ( NhËt B¶n), khai th¸c ®¹i d­¬ng ( hÇu hÕt c¸c n­íc t­ b¶n ph¸t triÓn ), më ra x©y dùng nÒn s¶n xuÊt vò trô vµ khai th¸c vò trô ( Mü, NhËt B¶n, T©y ¢u ). §iÒu tiÕt thÞ tr­êng søc lao ®éng. ThÞ tr­êng søc lao ®éng lµ n¬i diÔn ra qu¸ tr×nh mua vµ b¸n søc lao ®éng, mét ®Æc ®iÓm c¨n b¶n cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng nh­ng do cã tÝnh ch©t t­ b¶n nªn nã ®· tiÒm Èn nh÷ng bÊt b×nh ®¼ng kinh tÕ râ rÖt, nã diÔn ra quyÕt liÖt trong mét n­íc t­ b¶n vµ gi÷a c¸c n­íc t­ b¶n, nã ®ßi hái ph¶i cã nh÷ng ®iÒu chØnh cña c¸c nhµ n­íc t­ s¶n hiÖn ®¹i. Chñ thÓ ®iÒu tiÕt lµ c¸c c«ng ®oµn, c¸c doanh nghiÖp vµ nhµ n­íc. Sù ®iÒu tiÕt nµy ®· t¸c ®éng c¶ phÝa cung vµ phÝa cÇu søc lao ®éng, nã liªn qua ®Õn l­¬ng, thêi gian lao ®éng, quy t¾c thuª vµ th¶i nh©n lùc, nh÷ng h×nh thøc bï ®¾p tai biÕn trong lao ®éng. Gi¶i ®iÒu tiÕt cña sù ®iÒu tiÕt cña thÞ tr­êng lao ®éng còng cã nh÷ng c¨n b¶n thay ®æi Linh ho¹t hãa viÖc sö dông søc lao ®éng. Sè l­îng ng­êi lµm viÖc trong mét doanh nghiÖp kh«ng hoµn toµn cè ®Þnh vµ cã thÓ thay ®æi nhanh chãng tïy theo nhu cÇu chÕ t¹o s¶n phÈm. Ng­êi c«ng nh©n ph¶i cã kh¶ n¨ng ®¶m nhËn nh÷ng chøc n¨ng kh¸c nhau, ®µo t¹o l¹i nhanh vµ cã kinh nghiÖm chuyªn m«n. §éi ngò nh©n sù chia lµm hai nhãm. Nhãm 1 cã tr×nh ®é h¹t nh©n ®¶m ssù vËn hµnh cã hiÖu qu¶, doanhh nghiÖp thªu th­êng xuyªn theo nh÷ng ®iÒu kiÖn chÆt chÏ vµ gåm c¸c chuyen gia qu¶n lý, nh÷ng nhµ thiÕt kÕ, kü s­ vµ kü thuËt viªn, nh÷ng c«ng nh©n lµnh nghÒ vµ cã tr×nh ®é cao. Nhãm hai, nh÷ng ng­êi con l¹i ®­îc thªu theo thêi h¹n, th­êng xuyªn thay ®æi vÒ nghÒ nghiÖp caòng nh­ sè l­îng, tiÒn tr¶ cho nhãm nµy phô thuéc vµo cung cÇu vµ ®iÒu kiÖn sèng cÇn thiÕt cña hä. -C¸ thÓ hãa c¸c hîp ®ång gÝ biÓu ®­îc thùc hiÖn d­íi h×nh thøc theo hîp ®ång t¹i xÝ nghiÖp, hîp ®ång t¹m thêi, hîp ®ång theo ngµy hîp ®ång më. Chia nhá doanh nghiÖp tïy theo tÝnh chÊt kinnh tÕ kü thuËt vµ ph©n bè réng r·i vÒ mÆt l·nh thæ. Sö dông lao ®éng t¹i nhµ ngµy cµng ®­îc ¸p dông réng r·i, nhÊt lµ víi nh÷ng c«ng viÖc ph¶i sö lý m¸y tÝnh. Gi¶m bít phóc lîi x· héi vµ t¨ng tÝnh n¨ng ®éng cho ng­êi lao ®éng. §iÒu tiÕt hÖ thèng tÝn dông vµ t­ b¶n tµi chÝnh. Trong chñ nghÜa t­ b¶n hiÖn ®¹i hÖ thèng ng©n hµng ph¸t triÓn cao ®é cã vai trß v« cïng lín trong ®êi sèng kinh tÕ x· héi hiÖn ®¹i ®· ¶nh h­ëng tíi sù ®iÒu tiÕt kinh tÕ cña nhµ n­íc. §Æc biÖt lµ ng©n hµng trung ­¬ng chiÕm vÞ trÝ ®Æc biÖt trong hÖ thèng nµy ®· ph¸t huy vai trß mét c«ng cô ®iÒu tiÕt vÜ m« nhanh nhËy cña nhµ n­íc. Tháa m·n nhu cÇu. Ngµy nay ë tÊt c¶ c¸c n­íc t­ b¶n ph¸t triÓn nhÊt dï cßn cã nh÷ng ng­êi kh«ng cã cuéc sèng ®¶m b¶o b×nh th­êng cña c¸c n­íc nµy, song ph¶i thõa nhËn r»ng nhu cÇu thiÕt yÕu cæ ®iÓn (¨n mÆc, ë, y tÕ, ®i l¹i) ®· ®­îc tháa m·n v÷ng ch¾c ngay c¶ trong nh÷ng lóc cã chÊn ®éng kinh tÕ. Nhu cÇu cao h¬n ®· ®­îc ®Ò ra vµ ®­îc ¸p dông ngµy cµng phong phó, ®a d¹ng h¬n (nhu cÇu n©ng cao chÊt l­îng nghØ ng¬i, gi¶i trÝ vµ ph¸t triÓn nh©n c¸ch). §«ng thêi mét lo¹t nhu cÇu thø ba ®· xuÊt hiÖn, ®ã lµ nhu cÇu cã tÝnh céng ®ång x· héi, nhu cÇu ®¶m b¶o m«i tr­êng vµ chÊt l­îng cuéc sèng chung. H¹n chÕ tÝnh v« chÝnh phñ. Do tÝnh v« chÝnh phñ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt c¸c tæ chøc kinh tÕ vµ lÜnh vùc kh¸c nhau ®· dÉn ®Õn nh÷ng cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ, sù l¹m ph¸t gia t¨ng, sù thÊt nghiÖp vµ o nhiÔm m«i tr­êng. C¸c n­íc t­ b¶n hiÖn ®¹i ®· sö dông chÝnh s¸ch chu yÕu lµ tiÒn tÖ, tÝn dông ng©n s¸ch võa mÒm dÎo vµ mang tÝnh chÊ chØ dÉn ®Ó h¹n chÕ tÝnh v« chÝnh phñ. Nhµ n­íc t­ s¶n ®· chØ ra c¸c môc tiªu cÇn ®¹t, gi¶i thÝch vµ thuyÕt phôc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ thùc hiªn, nhµ nøoc kh«ng ra lÖnh thùc hiÖn c¸c môc tiªu mµ trao ­u ®·i ( vÝ dô: tµi chÝnh, thuÕ) cho nh÷ng thµnh phÇn kinh tÕ thùc hiªn ®­îc môc tiªu vµ trõng ph¹t nh÷ng thµnh phÇn nµo kh«ng ®¹t ®­îc môc tiªu. T¨ng c­êng phèi hîp chÝnh s¸ch kkinh tÕ qu«c tÕ. víi xu h­íng toµn cÇu hãa nÒn kinh tÕ, c¸c quan hÖ kinh tÕ ®· ®­îc ®Æt lªn hµng ®Çu, nhµ n­íc cña c¸c n­íc t­ b¶n hiÖn ®¹i ®· lËp ra c¸c khèi kinh tÕ khu vùc : hiÖp ®Þnh chung vÒ thuÕ quan vµ mËu dÞch, Quü tiÒn tÖ qu«c tÕ, ng©n hµng thÕ giíi, tæ chøc WTO... nhµ n­íc hiÖp th­¬ng hai bªn hoÆc nhiÒu bªn trong nhiÒu vÊn ®Ò, phèi hîp kinh tÕ chÝnh s¸ch kinh tÕ gi÷a c¸c n­íc, kip thêi lµm dÞu m©u thuÉn kinh tÕ gi÷a c¸c n­íc. Nh÷ng quan hÖ nµy bÞ rµng buéc bëi c¸c quy ®inh, c¸c nguyªn t¾c cña c¸c tæ chøc qu¶n lý kinh tÕ ë møc ®é nhÊt ®Þnh, chÞu sù can thiÖp vµ ®iÒu tiÕt chung cña c¸c n­íc. Do hßa b×nh æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn ®· trë thµnh xu thÕ chÝnh cña thêi ®¹i ngµy nay, mèi liªn hÖ vµ sù phô thuéc lÉn nhau gi÷a c¸c n­íc vµ c¸c khu vùc trªn thÕ giíi kh«ng ngõng t¨ng lªn. sè l­îng c¸c tæ chøc qu«c tÕ kh«ng ngõng t¨ng lªn, nã co ¶nh h­ëng s©u s¾c ®Õn quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ cña chñ nghÜa t­ b¶n hiÖn ®¹i. C¸c n­íc t­ b¶n hiÖn ®¹i ®· ph¶i ®iÒu chØnh nh÷ng quan hÖ nµy ®Ó chiÕm gi÷ vÞ trÝ khèng chÕ thÞ truêng thÕ giíi. HiÖn nay do sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ kinh tÕ cña c¸c khu vùc §«ng ©u, §«ng ¸, B¾c mü, t×nh h×nh kinh tÕ trªn thÕ giíi ®· ph¸t triÓn theo cu h­íng c©n b¨ng vµ æn ®Þnh. Cïng víi sù c¹nh tranh vµ c¸ch m¹ng cña khoa häc kÜ thuËt ®· ®Èy c¸c n­íc t­ b¶n ph¸t triÓn vµo mét cuéc ch¹y ®ua míi, møc ®é phô thuéc vµo bªn ngoµi vµ phô thuéc lÉn nhau ngµy cµng cao. H¬n n÷a vÊn ®Ò næi cém cña toµn thÕ gií hiÖn nay lµ “vÊn ®Ò vÒ m«i trõong” vµ “ kh«ng gian kinh tÕ hßa b×nh vµ æn ®Þnh” c¸c n­íc t­ b¶n hiÖn ®¹i ®· cã khuynh h­íng phèi hîp chiÕn l­îc cïng nhau gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ó cu¶ m«i tr­êng vµ kinh tÕ. C¸c quy ­íc vÒ m«i tr­ßng ®· lµm cho cho sù ph¸t triÓn vÒ kinh tÕ cña c¸c n­íc ph¶i chÞu sù h¹n chÕ nhÊt ®Þnh. Nh­ vËy c¹nh tranh vÇ hîp t¸c lµ khuynh h­íng gi÷a c¸c n­íc t­ b¶n ph¸t triÓn, khi mµ sù ph¸t triÓn cña khoa häc kü thuËt –c«ng nghÖ ®­îc ®Æt nªn hµng ®Çu th× viÖc trao ®æi s¶n phÈm hµm l­îng chÕ biÕn cvµ khoa häc cao lµ yªu tiªn hµng ®Çu trong sù ®iÒu tiÕt t­ s¶n, ®Çu t­ trùc tiÕp ®Èy m¹nh nh­ mét c«ng cô lao ®éng quèc tÕ, quan hÖ tµi chÝnh tiÒn tÖ quèc tÕ trë thµnh métn h×nh th¸i quan hÖ kinh tÕ g¾n chÆt víi c¸c quan hÖ néi nh­ mét tæng thÓ hîp t¸c vµ c¹nh tranhh khoa häc c«ng nghÖ. Nh÷ng quan hÖ song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng cã chiÒu h­íng ph¸t triÓn s«ng song víi c¸c quan hÖ toµn cÇu. Song song víi nh÷ng quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ th× nh­Ïng quan hÖ vÒ chÝnh trÞ qu©n sù còng ®ang lµ mét môc tiªu quan träng cña c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, víi t×nh h×nh chÝnh trÞ kinh tÕ ®ang bÊt æn ®Þnh, sù xuÊt hiÖn cña nh÷ng tæ chøcc khñng bè, cïng víi nã lµ sù tranh ®ua vò trang th× nh÷ng ho¹t ®éng qu©n sù ®· trë thµnh quèc tÕ ho¸ qu©n sù. CÊc n­íc t­ s¶n ®· ®¶y cao hîp t¸c vÒ qu©n sù, ®Èy m¹nh sù ph¸t triÓn c¶u c¸c tæ chøc c«ng nghiÖp qu©n sù, ®odngf thêi g¾n ch¾t nã víi ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc ®éc quyÒn s¶n xuÊt d©n dông, ®a d¹ng ho¸ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt h­íng vµo khu vùc s¶n xuÊt d©n s­. Mét chñ thÓ kh¸c cña nÒn kinh tÕ cÇn ph¶i cã sù ®iÒu tiÕt cña nhµ n­íc ®ã lµ c¸c tæ chøc t­ nh©n. Nã ph¸t triÓn m¹nh, quy m« cña chungs lín h¬n tr­íc rÊt nhiÒu, ho¹t ®éng kinh doanh cña chóng ®· v­ît qua giíi h¹n cña nghµnh nghÒ quèc gia, phæ biÕn thµnh c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia. C¸c tæ chøc xuyªn quèc gia ngµy cµng ph¸t triÓn vµ cã ¶nh h­ëng chi phèi c¸c quan hÖ kinh tÕ, chÝnh trÞ quèc tÕ vµ nh÷ng ho¹t ®éng kinh tÕ cña c¸c quèc gia. Theo sè liÖu ch­a ®Çy ®ñ hiÖn nay cã khoang 200 c«ng ty kiÓu nµy víi 33 triÖu lao ®äng lµm thªu, kiÓm so¸t 40%s¶n l­îng c«ng nghiÖp thÕ giíi t­ b¶n, 60% ngo¹i th­¬ng. Khi sù ph¸t triÓn cña c¸c tæ chøc t­ nh©n lµ sù ph¸t triÓn c¶u c¸c tæ chøc xuyªn quècc gia, nã lu«n cµn sù ®iÒu tiÕt cña nhµ n­íc th× qu¸ trinh ph¸t triÓn cña lao ®éng x· héi còng lµ mét vÊn ®Ì quan träng cÇn cã sù ®iÒu tiÕt cña nhµ n­íc t­ s¶n –c¸c n­íc t­ s¶n nãi riªng vµ toµn thÕ giíi nãi chung ph¶i tæ chøc ph©n lao ®éng quèc tÕ, h×nh thnµh lùc l­îng s¶n xuÊt quèc tÕ vµ quan hÖ s¶n xuÊt quèc tÕ. Theo xu h­íng cña khoa häc kü thuËt hiÖn ®¹i th× c¸c t­ b¶n hiÖn ®¹i ®· ra søc chiÕm lÜnh nh÷ng vÞ trÝ then chèt, nh÷ng kh©u quyÕt ®Þnh trong qu¸ trinh s¶n xuÊt cña c¶i vËt chÊt (phi vËt chÊt vµ vËt chÊt ) ®­a vµo c¸c lîi thÕ cña n­íc m×nh. §a d¹ng ho¸ vµ ®a ph­¬ng ho¸ ®­îc ¸p dông phæ biÕn ®Ó n©ng cao tr×nh ®ä chuyªn m«n ho¸ vµ hîp t¸c ho¸. Trong quan hÖ víi ccs n­íc kÐm ph¸t triÓn, c¸c n­íc t­ b¶n chñ nghÜa ®ang chuyÓn tõ chÝnh s¸ch t­íc ®o¹t c­îp bãc, kiÒm chÕ c¸c n­íc nµy trong vïng l¹c hËu sdang chÝnh s¸ch thøc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh tÕ t­ b¶n chñ nghÜa phô thuéc ë c¸c n­íc nµy, t¹o ra ë c¸c nµy mét thÞ tr­êng réng lín, mét hÖ thèng c«ng nghiÖp phô thuéc mét m«i tr­êng kinh doanh cho hä. Nh­ vËy lµ nh÷ng thay ®æi trong qu¸ tr×nh ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ c¶u c¸c n­íc t­ b¶n hiÖn ®¹i ®· h­ígn vµo sù ®iÒu tiÕt g¾n liÒn víi yªu cÇu míi cña qu¸ tr×nh quèc tÕ ho¸ kinh tÕ. Sù ph¸t triÓn cña c¸c h×nh thøc, biÖn ph¸p ®éc quyÒn nhµ n­íc quèc tÕ t­ng b­íc phï hîp víi yªu cÇu ph¸t triÓn c¶u t­ b¶n ®éc quyÒn xuyªn quècc gia vµ c¸c quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ míi. ViÖc ®iÒu tiÕt ®éc quyÒn nhµ n­íc quèc tÕ sÏ tiÕn ®Õn mét b­íc phñ ®Þnh cao h¬n dùa trªn nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n c¶u tæ chøc kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n, thÝch hîp víi ®iÒu kiÖn míi cña thÞ tr­êng do tiÕn bé míi cña khoa häc –c«ng nghÖ vµ tr×nh ®ä quèc tÕ ho¸ s¶n xuÊt mang l¹i vµ sù t¨ng c­ßng cña c¬ chÕ thÞ tr­êng. 5.Sù ¸p dông vµo ViÖt Nam. Sù nghhiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ noi chung lµ viªcj thùc hµnh ®­êng nèi chñ nghÜa t­ b¶n nhµ n­íc näi riªng ë n­íc ta ph¶i ®Æt träng côc diÖn chung cña thÐ giíi, ®Ó nhËn thøc mét c¸ch chÝnh x¸c ®©u lµ thêi c¬, ®©u lµ th¸ch thøc. Cuéc c¸ch m¹ng cña khoa häc c«ng nghÖ ®· mang tíi nh÷ng ®¶o lén lín lao trong c¬ së vËt ch©t – kü thu©t vµ kiÕn tróc th­îng tÇng trong thÓ chÕ kinh tÕ x· héi, trong t­ duy kinh tÕ vµ chÝnh trÞ, sù biÕn ®æi nµy ®· diÔn ra s©u s¾c trong mäi lÜnh vùc cña ®êi vµ nã ®· dÇn kh¼ng ®Þnh -®ã lµ søc m¹nh c¶u thêi ®¹i. Søc m¹nh nµy chÝnh lµ thêi c¬ nÕu nh­ mét nÒn kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn biÕt ®i ®óng h­íng vµ ph¸t triÓn nã. Nh­ng søc m¹nh cña thêi ®¹i còng cã thÓ trë thµnh c¬n b·o tè vïi dËp th¶m h¹i nh÷ng c¸i g× ®i ng­îc l¹i hoÆc tù t¸ch m×nh khái xu h­íng chung cña nÒn kinh tÕ khoa häc kü thuËt hiÖn nay. Víi xu thÕ ®èi tho¹i vµ hîp t¸c, trong côc diÖn võa hîp t¸c vµ ®Êu tranh, ®Êu tranh ®Ó hîp t¸c, chóng ta ph¶i b×nh th­êng ho¸ mäi mèi quan hÖvíi c¸c n­íc tr­íc kia lµ thï ®Þch, më réng thuËn cho viÖc “du nhËp” chñ nghÜa t­ b¶n tõ bªn ngoµi, tõ c¸c n­íc ph¸t triÓn. N­íc ta n»m ngµy gi÷a c¸c n­íc ph¸t triÓn n¨ng ®éng nhÊt cña thÕ giíi ngµy nay lµ vïng vµnh ®ai cña Th¸i B×nh D­¬ng, v× vËy nhµ n­íc ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch hîp t¸c khu vùc ®óng ®¾n cïng víi chÝnh s¸ch quèc tÕ mÒm dÎo ®Î thu hót nguån ®Çu t­ ng­íc ngoµi. §Ó thùc hiÖn sù hoµ nh¹p chóng ta ph¶i ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, thiÕt lËp nhiÒu mèi quan hÖ kinh tÕ víi bªn ngoµi ®ång thêi lµ sù thócc ®Èy khoa häc c«ng nghÖ, ®Ó tho¸t khái mét nÒn kinh tÕ chñ yÕu lµ tù nhiªn, tù cung tù cÊp hiÖn vËt.Ngoµi ra chóng ta ph¶i chuÈn bÞ sù ph¸t triÓn kinh tÕ kÕt hîp víi quèc phßng, n­íc ta lµ mét n­íc X· héi chñ nghÜa lu«n cã c¸c thÕ lùc thï ®Þnh. §Ó hoµ nhËp nÒn kinh tÕ toµn cÇu ho¸ chóng ta ph¶i x©y dùng vµ ph¸t triÓn mét thÞ tr­êng v¨n minh. Chóng ta ph¶i x©y dùng mét nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nh÷ng thµnh phÇn ®Þnh h­íng X· héi chñ nghÜa. QuyÒn lùc thÞ tr­êng h¹n chÕ ®­îc tèi ®a quyÒn hµnh quan niÖm vµ ho¹t ®éng trong khu«n khæ ph¸p luËt ®ùoc con ®­¬ng chÝnh trÞ thiÕt lËp vµ b¶o vÖ. Chóng ta thùc hiÖn qu¸ tr×nh chuyÓn dÇn mét nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp sang mét nÒn kinh tÕ c«ng nghiÖp ph¶i ph¸t triÓn sù ph©n c«ng x· héi trong n«ng nghiÖp, ph¶i cã sù chuyªn m«n ho¸ nh÷ng ng­êi s¶n xuÊt c¸ thÓ, riªng lÎ. Nhµ n­íc ®· can thiÖp vµ ®iÒu tiÕt kinh tÕ, sö dông nh÷ng ®ßn bÈy kinh tÕ ®Ó h¹n chÕ tÝnh tù ph¸t cña thÞ tr­êng. Ph¸t triÓn kinh tÕ theo quy luËt kinh tÕ thÞ tr­êng nh­ng khong xem th­êng va ®iÒu chØnh khuynh h­íng thÞ tr­êng ho¸ mét c¸ch phiÕn diÖn. Ph¸t huy m¹nh mÏ tiªm n¨ng cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. T­ duy kinh tÕ míi ®· chØ ra r»ng nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng t­ b¶n chñ nghÜa hiÖn ®¹i së dÜ ®­îc coi lµ hiÖn ®¹i v× dùa trªn tr×nh ®é lùc l­îng s¶n xuÊt hiÖn ®¹i. Trong nh÷ng n¨m ®æi míi, nh­ theo Lenin nãi.: Bµi häc cña qu¸ khø lµ chóng ta ®· kh«ng biÕt “chóng ta lµ ai” do ®ã chóng ta ®· kh«ng ph¸t huy ®­îc mäi tiÒm n¨ng kinh tÕ n¨m trong c¸c thµnh phÇn kinh tÕ phi c«ng h÷u ho¸, nh­ng còng r¬i vµo t×nh thÕ toµn d©n ho¸ kh«ng ph¸t huy ®uîc mäi tiÒm n¨ng vèn cã cña nã. V× vËy mµ víi xu h­íng ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i chóng ta ®· thõa nhËn nÌn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, nhê ®ã mµ ph¸t triÓn sùh ph©n c«ng vµ chuyªn m«n h¸ s¶n xuÊt. Tøc lµ trªn quan ®iÓm v× kîi Ých ph¸t triÓn m¹nh mÏ lùc l­îng s¶n xuÊt, ®Èy m¹nh c¹nh tranh vµ t¹o ra tû suÊt hµng ho¸ vµ sè l­îng hµng ho¸ ngµy cµng nhiÒu. Nh­ vËy th× thµnh phÇn kinh tÕ t­ nh©n cã vÞ trÝ ®Æc biÖt quan träng trong ®iÒu kiÖn n­íc ta hiÖn nay. Nh­ng chÝnh sù vËn ®äng cña nÒn kinh tÕ t­ nh©n cã thÓ dÉn ®Õn qua hÖ t­ b¶n chñ nghÜa vµ dÉn ®Ðn xu h­íng thùc hµnh chñ nghÜa t­ b¶n nhµ n­íc. Nh­ng chÝnh hinh thøc t­ b¶n t­ nh©n kÕt hîp víi kinh tÕ quèc doanh ®· dÉn ®Õn mét vÞ trÝ quan träng kinh tÕ t­ nhan, nhµ n­íc ta c©ndf ®Õn cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch vµ hç trî cho nÌn kinh tÕ t­ nh©n ph¸t triÓn, ®ång thêi ng¨n chÆn ®ù¬c sù kh«ng lµnh m¹nh cña nÒn kinh tÕ t­ nh©n. BiÕt häc tËp chñ nghÜa t­ b¶n. Chñ nghÜa t­ b¶n lµ mét giai ®o¹n lÞch sö qua träng trong sù ph¸t triÓn cña x· héi loµi ng­ßi, suy cho ®Õn cïng lµ thµnh tùu cña nh©n lo¹i kh«ng cã chñ nghÜa t­ b¶n th× kh«ng cã chñ nghÜa x· héi. ChÝnh chñ nghÜa t­ b¶n vµ viÖc gi¶i quyÕt nh÷ng m©u thuÉn cùc kú gay g¾t Êy lµm nÈy sinh nh÷ng ý t­ëng vÒ chñ nghÜa x· héi. Nh÷ng thµnh tùu t­ duy kinh tÕ míi cña chñ nghÜa t­ b¶n khi ¸p dông mét c¸ch ®óng sÏ t¹o nªn mét sù thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ ®èi víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, vµ nhÊt lµ ®èi víi ta, ®Ó qu¸ ®é nen chñ nghÜa x· héi cÇn ph¶i ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸, ph¸t triÓn mËu dÞch ®èi ngoai tranh thñ vèn cña n­íc ngoµi, thu hót kü thuËt tiªn tiÕn, kinh nghiÖp qu¶n lý khoa häc, thu hót cao chuyªn gia, nh©n tµi, sö dông mét sè quan ®iÓm m« h×nh vµ phong phó ttrong lý lu¹n kinh tÕ vÉn d­îc coi lµ chñ nghÜa t­ b¶n. Lý luËn vÒ chñ nghÜa t­ b¶n nhµ n­íc cña Lªnin còng chÝnh lµ mét biÓu hiÖn sinh cña sù cÇn thiÕt ph¶i häc chñ nghÜa t­ b¶n. CÇn ph¶i qu¸n triÖt trong thùc tiÔn luËn ®iÓm cña Lªnin r»ng kh«ng thÓ dung mét thø chñ nghÜa x· héi nµo kh¸c h¬n lµ chñ nghÜa x· héi dùng trªn c¬ së tÊt c¶ nh÷ng bµi häc mµ nÒn v¨n minh lín cña chñ nghÜa t­ b¶n ®· thu ®­îc. X¸c ®Þnh b­íc ®i hiªnh thùc cã hiÖu qu¶. Tõ t­ duy kinh tÕ vµ thùc tiÔn ®· cho thÊy r»ng ph¶i xuÊt ph¸t tõ xu h­ãng kinh tÕ kh¸ch quan lµ sù ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ míi trong mét nÒn s¶n xuÊt ngµy cµng quèc tÕ ho¸, trong mét nÒn kinh tÕ hµng ho¸ ®ang toµn cÇu ho¸ tõ tÝnh phô thuéc lÉn nhau gi÷a c¸c nÒn kinh tÕ cña c¸c quèc gia ngµy cµng chÆt chÏ. Tõ thùc lùc xuÊt ph¸t cña m×nh kÓ c¶ c¸i thÕ trong bµn c©n chÝnh trÞ – kinh tÕ thÕ giíi. Yªu cÇu ph¶i ®¹t tíi lµ ph¶i lµm sao t×m ra ®­îc chç ®øng cña m×nh trong trµo l­u ph¸t triÓn kinh tÕ thÓ giíi. KÕt luËn Q ua viÖc nghiªn cøu qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña chñ nghÜa t­ b¶n vµ nh÷ng ®Æc tr­ng kinh tÕ míi nhÊt cña chñ nghÜa t­ b¶n hiÖn ®¹i, chóng ta cã thÓ kÕt luËn r»ng :chñ nghÜa t­ b¶n hiÖn ®¹i vÒ b¶n chÊt lµ chñ nghÜa t­ b¶n ®éc quyÒn nhµ n­íc, lµ giai ®o¹n míi –giai ®o¹n cao trong lÞch sö ph¸t triÓn cña nã. D­ãi t¸c ®éng cña lùc l­îng s¶n xuÊt hiÖn ®¹i, nhµ n­íc kÕt hîp th­êng xuyªn h¬n víi t­ b¶n ®éc quyÒn thµnh bé m¸y thèng nhÊt ®iÒu tiÕt kinh tÕ x· héi. B»ng mét hÖ thèng c¸c biÖn ph¸p kinh tÕ, chÝnh trÞ, luËt ph¸p, nhµ n­íc can thiÖp vµo mäi nghµnh kinh tÕ, mäi lÜnh vùc t¸i s¶n xuÊt x· héi, mäi ho¹t ®éng kinh tÕ trong vµ ngoµi n­íc. §iÒu hµnh toµn bé ®êi sèng kinh tÕ x· héi, nhµ n­íc t­ s¶n hiÖn ®¹i can thiÖp, ®iÒu tiÕt toµn bé ®ê sèng x· héi nh»m thÝch øng víi yªu cÇu x· héi ho¸ cao ®é cña søc s¶n xuÊt, thóc ®Èy søc s¶n xuÊt ph¸t triÓn, b¶o ®¶m æn dÞnh t×nh h×nh kinh tÕ x· héi, duy tr× chñ nghÜa t­ b¶n, chøc n¨ng giai cÊp vµ chøc x· héi cña nhµ n­íc kÕt hîp chÆt chÏ h¬n, nhµ n­íc ngµy cµn th«ng qua chøc n¨ng x· héi ®Ó duy tr× chøc n¨ng giai cÊp.Nhµ n­íc ®· thùc hiªn linh ho¹t chÝnh s¸ch ®iÒu tiÕt t¹o ®iÒu kiÖn cho sù c¶i t¹o nªn s¶n xuÊt dùa trªn viÖc øng dông nh÷ng biÖn ph¸p ¶nh h­ëng tíi sù thay ®æi m« h×nh ph¸t triÓn, lu«n t×m kiÕm nh­ng biÖn ph¸p lµm dÞu sù mÊt c©n ®èi mang tÝnh tµn ph¸ cña nÒn kinh tÕ vµ nh÷ng bÊt b×nh ®¼ng x· héi cã nguy c¬ dÉn ®Õn c¸c chÊn ®éng kinh tÕ –x· héi khã luêng. MÆc dï mang b¶n chÊt cña chñ nghÜa t­ b¶n nh­ng nhµ n­íc t­ s¶n ®· dùa vµo nh÷ng møc ®é phï hîp t­¬ng quan c¸c lùc l­îng x· héi ®­¬ng thêi. §Ó ®¹t ®­îc nh÷ng giíi h¹n vÒ tù do, b×nh ®¼ng, b¸c ¸i, d©n chñ vµ nh©n quyÒn. §©y chÝnh lµ thµnh qu¶ cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña x· héi t­ s¶n. Nhµ n­íc t­ s¶n hiÖn ®¹i ®· cã nh÷ng chÝnh s¸ch vµ chiÕn lù¬c t¹o ra sù c©n b»ng gi÷a c¸c lîi Ých víi giai cÊp quyÒn víi c¸c tËp ®oµn kh¸c nhau, còng nh­ lîi Ých cña toµn x· héi. Nh÷ng quyÒn cña ng­êi lao ®éng, cña c«ng d©n vÌ kinh tÕ vµ chÝnh trÞ ®­îc kh¼ng ®Þnh b¨ng luËt ph¸p, nã lµ c«ng cô míi, m¹nh mÏ trong cuéc ®Êu tranh v× sù cñng cè vµ ph¸t triÓn c¸c quyÒn nµy. V× lîi Ých cña ng­êi lao ®éng, cña c«ng d©n, lµm dÞu bít nh÷ng m©u thuÉn giai cÊp. MÆt kh¸c, ®øng tr­íc sù ph¸t triÓn cña khoa häc kü thuËt, nhµ n­íc còng ®· cã nhiÒu thay ®ái trong sù ®iÒu tiÕt kinh tÕ t­ nh©n, tÝn dông –ng©n hµng vµ ph¸t triÓn c«ng ty xuyªn quèc gia. C¸c quan hÖ kinh tÕ ®Òu trªn nguyªn t¾c t«n träng, b×nh ®¼ng, hoµ b×nh cïng cã lîi. Trªn ®©y lµ tÊt c¶ nh÷ng g× t«i t×m tßi, nghiªn cøu, ph©n tÝch vÒ “Sù ®iÒu tiÕt kinh tÕ cña nhµ n­íc t­ s¶n hiÖn ®¹i”. Do sù hiÓu biÕt cßn h¹n chÕ nªn kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu vµ cã thÓ lµ sù sai lÇm. V× vËy kÝnh mong Th©y-C« gi¸o vµ c¸c b¹n ®Ó bµi viÕt cña t«i ®­îc hoµn chØnh h¬n. T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n. Tµi liÖu tham kh¶o Chñ nghÜa t­ b¶n ngµy nay :Tù ®iÒu chØnh kinh tÕ T¸c gi¶ :§ç Léc DiÖp-viÖn khoa häc x· héi ViÖt Nam, NXB Khoa häc x· héi, Hµ Néi 1993 Gi¸o tr×nh kinh tÕ häc chÝnh trÞ Mac-Lªnin _NXB ChÝnh trÞ Quèc gia 1999 Harry Shut Chñ nghÜa t­ b¶n nh÷ng bÊt æn tiÒm tµng Häc viÖn chÝnh trÞ Quèc gia Hå ChÝ Minh : TËp bµi gi¶ng vÒ chñ nghÜa t­ b¶n hiÖn ®¹i Lªnin Chñ nghÜa ®Õ quèc –giai ®o¹n tét cïng cña chñ nghÜa t­ b¶n NXB TiÕn Bé Mac-co-va 1980 tËp 27 6.ViÖn kinh tÕ thÕ giíi Ngyuªn V¨n Sang (chñ biªn ) Chñ nghÜa t­ b¶n hiÖn ®¹i _NXB ChÝnh trÞ quèc gia _Hµ Néi _1995 tËp 2 Môc Lôc Lêi më ®Çu 3 Ch­¬ng 1 Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña chñ nghÜa t­ b¶n 4 1.Chñ nghÜa t­ b¶n 4 2.Chñ nghÜa ®Õ quèc 4 2.1.Chñ nghÜa ®Õ quèc lµ Chñ nghÜa t­ b¶n ®éc quyÒn 5 2.1.1. Sù h×nh thµnh cña Chñ nghÜa t­ b¶n ®éc quyÒn 5 2.1.2. §Æc ®iÓm kinh tÕ c¬ b¶n cña Chñ nghÜa t­ b¶n ®éc quyÒn 5 2.2. Chñ nghÜa t­ b¶n lµ chñ nghÜa ¨n b¸m hay thèi n¸t 6 2.3.Chñ nghÜa ®Õ quèc lµ chñ nghÜa t­ b¶n gi·y chÕt 7 3. Chñ nghÜa t­ b¶n ®éc quyÒn nhµ n­íc 7 3.1. Qu¸ tr×nh chuyÓn biÕn Chñ nghÜa t­ b¶n ®éc quyÒn thµnh chñ nghÜa ®éc quyÒn nhµ n­íc 7 3.2.§Æc ®iÓm kinh tÕ cña Chñ nghÜa t­ b¶n ®éc quyÒn nhµ n­íc 8 4. Chñ nghÜa t­ b¶n hiÖn ®¹i 9 Ch­¬ng 2 Sù ®iÒu tiÕt cña nhµ n­íc T­ s¶n hiÖn ®¹i 11 1.C¬ së thùc tiÔn cña ®iÒu chØnh kinh tÕ cña nhµ n­íc t­ b¶n hiÖn ®¹i 11 1.1Nh÷ng chØ tiªu vÒ l­îng thÓ hiÖn vµi trß ngµy c¨ng t¨ng cña nhµ n­íc ®èi víi qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt T­ b¶n chñ nghÜa 11 1.2 Nh÷ng chi tiªu chÊt l­îng ph¶n ¸nh ®iÒu chØnh kinh tÕ c¶u nhµ n­íc ngµy cµng trë thµnh nh©n tè quyÕt ®Þnh ®èi víi qóa tr×nh t¸i s¶n xuÊt T­ b¶n chñ nghÜa 11 1.3. Nh÷ng nguyªn nh©n kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi dÉn ®Õn t¨ng c­êng vai trß kinh tÕ cña nhµ n­íc T­ s¶n 12 2.C¬ së lý luËn 13 2.1.Quan ®iÓm Maxit vÒ vai trß cña nhµ n­íc trong Chñ nghÜa t­ b¶n 13 2.2.Quan ®iÓm T­ s¶n vÒ vai trß kinh tÕ cña nhµ n­íc trong Chñ nghÜa t­ b¶n hiÖn ®¹i 13 3.M« h×nh ®iÒu tiÕt cña nhµ n­íc T­ s¶n hiÖn ®¹i 15 3.1.Qu¸ tr×nh h×nh thµnh hÑ thèng ®iÒu tiÕt kinh tÕ cña nhµ n­íc T­ s¶n ho¹t ®éng 15 3.1.1.C¬ chÕ thÞ tr­êng cña Chñ nghÜa t­ b¶n hiÖn ®¹i 15 3.1.2.C¬ chÕ déc quyÒn trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng T­ b¶n chñ nghÜa hiÖn ®¹i 16 3.1.3. M©u thuÉn trong ho¹t ®éng cña c¬ chÕ thÞ tr­êng, c¬ chÕ ®éc quyÒn lµ sù xuÊt hiÖn hÖ thèng ®iÒu tiÕt cña nhµ n­íc T­ s¶n 16 3.2.HÖ thèng ®iÒu tiÕt cña nhµ n­íc T­ s¶n hiÖn ®¹i 17 3.2.1.NhiÖm vô cña hÖ thèng ®iÒu chØnh kinh tÕ cña nhµ n­íc T­ s¶n hiÖn ®¹i 17 3.2.2.Bé m¸y ®iÒu tiÕt kinh tÕ cña nhµ n­íc T­ s¶n hiÖn ®¹i 17 3.2.3.HÖ thèng c¸c c«ng cô vµ gi¶i ph¸p ®iÒu tiÕt kinh tÕ cña nhµ n­íc T­ s¶n hiÖn ®¹i 17 3.3. M« h×nh thÓ chÕ trong hÖ thèng ®iÒu tiÕt kinh tÕ cña nhµ n­íc T­ s¶n hiÖn ®¹i 19 4. Nh÷ng thay ®æi trong sù ®iÒu tiÕt kinh tÕ cña nhµ n­íc T­ s¶n hiÖn ®¹i 20 5.Sù ¸p dông vµo ViÖt Nam 25 KÕt luËn 27 Tµi liÖu tham kh¶o 28