Thực trạng và hướng hoàn thiện chế định thẩm phán toà án nhân dân theo pháp luật hiện hành

iªn lÖch bÊt kú yÕu tè nµo, nÕu kh«ng sÏ kh«ng ®¸p øng ®­îc yªu cÇu c«ng t¸c cña ngµnh. Ngoµi nh÷ng tiªu chuÈn chung, ph¸p luËt cßn quy ®Þnh nh÷ng tiªu chuÈn cô thÓ cho ThÈm ph¸n Toµ ¸n tõng cÊp. Ph¸p lÖnh ThÈm ph¸n vµ Héi thÈm nh©n d©n n¨m 2002 vµ Th«ng t­ liªn tÞch sè 01/2003/TTLT/TANDTC-BQP-UBTUMTTQVN ngµy 01/4/2003 quy ®Þnh cô thÓ c¸c tiªu chuÈn nµy. Thø ba: VÒ nhiÖm kú ThÈm ph¸n NhiÖm kú cña ThÈm ph¸n cã ¶nh h­ëng lín tíi ho¹t ®éng nghÒ nghiÖp cña ThÈm ph¸n, ®Æc biÖt lµ nguyªn t¾c lµm viÖc ®éc lËp cña ThÈm ph¸n. Trong c¬ chÕ tuyÓn chän, bæ nhiÖm ThÈm ph¸n ë c¸c n­íc ®Òu chó ý tíi viÖc quy ®Þnh vÊn ®Ò nµy cho ThÈm ph¸n vµ c¸c chøc danh t­ ph¸p nãi chung. Ph¸p luËt quy ®Þnh nhiÖm kú ThÈm ph¸n nh»m môc ®Ých t¨ng tr¸ch nhiÖm cña ThÈm ph¸n trong c«ng viÖc xÐt xö cña m×nh. NhiÖm kú cña ThÈm ph¸n hiÖn nay theo ph¸p luËt ViÖt Nam quy ®Þnh lµ 5 n¨m. ë Malaixia vµ óc thùc hiÖn chÕ ®é bæ nhiÖm ThÈm ph¸n suèt ®êi, ë Mü nh­ ®· nªu thùc hiÖn c¶ hai thêi h¹n suèt ®êi vµ nhiÖm kú cã thêi h¹n. VËy t¹i sao cã sù kh¸c nhau nh­ thÕ trong c¬ chÕ tuyÓn chän ë c¸c n­íc? Ph¸p luËt c¸c n­íc cã nh÷ng quy ®Þnh kh¸c nhau phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn kinh tÕ, x· héi vµ nÒn chÝnh trÞ cña mçi quèc gia. Tuy nhiªn, theo nhËn xÐt chung cña rÊt nhiÒu c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu cho r»ng nhiÖm kú hiÖn nay cña ThÈm ph¸n n­íc ta lµ qu¸ ng¾n. Thùc tÕ nhiÖm kú qu¸ ng¾n nh­ vËy sÏ t¹o mét t©m lý kh«ng æn ®Þnh cho ThÈm ph¸n trong qu¸ tr×nh ®­¬ng nhiÖm. HiÖn nay, §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®Æc biÖt quan t©m tíi viÖc ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé t­ ph¸p lµ ThÈm ph¸n phôc vô cho c«ng t¸c xÐt xö. ChÊt l­îng ThÈm ph¸n hiÖn cã chuyÓn biÕn h¬n rÊt nhiÒu so víi nh÷ng n¨m ®Çu thùc hiÖn c¬ chÕ tuyÓn chän. Bªn c¹nh ®ã, nÒn kinh tÕ, x· héi ngµy cµng ph¸t triÓn vµ ®ang trªn ®µ héi nhËp m¹nh mÏ khu vùc vµ thÕ giíi, viÖc häc tËp kinh nghiÖm vµ nh÷ng tiÕn bé cña c¸c n­íc tiªn tiÕn kh«ng cßn lµ ®iÒu míi mÎ n÷a. HÇu hÕt c¸c ThÈm ph¸n khi ®· ®­îc bæ nhiÖm lµm ThÈm ph¸n lÇn ®Çu, cã nhiÒu kinh nghiÖm nªn ®Òu ®­îc bæ nhiÖm l¹i ë nhiÖm kú tiÕp theo. Nh÷ng ThÈm ph¸n cã ®ñ tiªu chuÈn 5 n¨m mét lÇn bæ nhiÖm l¹i thùc sù kh«ng cÇn thiÕt khi mµ thñ tôc bæ nhiÖm l¹i lÇn sau kh«ng cã sù kh¸c nhau c¬ b¶n. §©y chÝnh lµ tån t¹i mµ ph¸p luËt hiÖn giê ch­a ®iÒu chØnh ®­îc hÕt. Mét sè ý kiÕn kh¸c l¹i cho r»ng nÕu quy ®Þnh nhiÖm kú ThÈm ph¸n suèt ®êi sÏ g©y nªn mét søc ú cho ThÈm ph¸n bëi kh«ng cã g× ®¶m b¶o cho viÖc c¸ch chøc chøc danh ThÈm ph¸n cña hä khi ThÈm ph¸n vi ph¹m ph¸p luËt. H¬n n÷a, nÒn kinh tÕ n­íc ta hiÖn t¹i cßn kÐm ph¸t triÓn, ThÈm ph¸n ch­a ®ñ tr×nh ®é nh­ ThÈm ph¸n c¸c n­íc ph¸t triÓn kh¸c nªn kh«ng thÓ véi vµng thay ®æi nhiÖm kú. Theo ý kiÕn c¸ nh©n em, quan ®iÓm thø hai cã yÕu tè hîp lý. Tr­íc hÕt chóng ta kh«ng thÓ ngay lËp tøc thay ®æi nhiÖm kú cho ThÈm ph¸n. ViÖc bæ nhiÖm l¹i ThÈm ph¸n trong giai ®o¹n hiÖn nay còng lµ mét môc ®Ých phÊn ®Êu cña c¸c ThÈm ph¸n ®ang ®­¬ng nhiÖm råi. §Ó ®­îc bæ nhiÖm l¹i, ThÈm ph¸n Toµ ¸n buéc ph¶i cè g¾ng trong c«ng viÖc, t¹o uy tÝn vµ lßng tin trong cã quan, ®¬n vÞ. §©y lµ mét “c¸ch” b¶o ®¶m chÊt l­îng ho¹t ®éng cña ThÈm ph¸n ®ång thêi vÉn gi÷ ®­îc tÝnh kû luËt cña ThÈm ph¸n. Khi kh«ng hoµn thµnh tèt nhiÖm vô ThÈm ph¸n cã thÓ bÞ c¸ch chøc bÊt cø lóc nµo. Tuy nhiªn, nÕu cã thÓ quy ®Þnh nhiÖm kú cña ThÈm ph¸n cao h¬n 5 n¨m th× viÖc æn ®Þnh c«ng t¸c cña ThÈm ph¸n cã thÓ ®­îc ®¸p øng tèt h¬n trong qu¸ tr×nh lµm viÖc vµ cèng hiÕn cña mçi ThÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n. §©y còng lµ mét ph­¬ng ¸n cÇn ph¶i tÝnh tíi. Thø t­: Hå s¬ ®Ò nghÞ bæ nhiÖm( vµ bæ nhiÖm l¹i ) ThÈm ph¸n Theo h­íng dÉn t¹i Th«ng t­ liªn tÞch sè 01/2003/TTLT ngµy 1/4/2003 h­íng dÉn thi hµnh mét sè quy ®Þnh cña Ph¸p lÖnh ThÈm ph¸n vµ Héi thÈm nh©n d©n th× thÊy r»ng ThÈm ph¸n ®­îc ®Ò nghÞ bæ nhiÖm lÇn ®Çu cÇn 9 lo¹i giÊy tê, nÕu t¸i nhiÖm th× cÇn 8 lo¹i giÊy tê[15]. Mçi lÇn ThÈm ph¸n hÕt nhiÖm kú ph¶i lµm l¹i toµn bé hå s¬ míi. Ph¸p luËt quy ®Þnh nh­ vËy trªn c¬ së qu¶n lý chÆt chÏ hå s¬ cña ThÈm ph¸n tuy nhiªn trªn thùc tÕ qu¸ tr×nh nµy kh«ng cÇn thiÕt, nã cßn t¹o nªn sù phiÒn hµ cho ng­êi ThÈm ph¸n. Thø n¨m: Héi ®ång tuyÓn chän ThÈm ph¸n Héi ®ång tuyÓn chän ThÈm ph¸n Toµ ¸n c¸c cÊp hiÖn nay tu©n theo quy ®Þnh t¹i Ph¸p lÖnh ThÈm ph¸n vµ Héi thÈm nh©n d©n n¨m 2002 vµ c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn thi hµnh. Trong qu¸ tr×nh lµm viÖc cña Héi ®ång tuyÓn chän cho thÊy Héi ®ång ®· ph¸t hiÖn nhiÒu tr­êng hîp ®¬n vÞ ®Ò nghÞ kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn theo quy ®Þnh ®Ó tr×nh bæ nhiÖm hoÆc t¸i bæ nhiÖm ThÈm ph¸n. C¸c Héi ®ång còng ®· xem xÐt nhiÒu tr­êng hîp ThÈm ph¸n vi ph¹m kû luËt, ®¹o ®øc ®Ó ®Ò nghÞ kû luËt, miÔn nhiÖm vµ c¸ch chøc. Tuy nhiªn Héi ®ång tuyÓn chän ThÈm ph¸n c¸c cÊp cÇn n©ng cao h¬n n÷a tr¸ch nhiÖm nghiªn cøu hå s¬ ThÈm ph¸n, mÆt kh¸c cã sù tiÕp cËn ThÈm ph¸n tõ phÝa nh©n d©n ®Ó cã mét c¸ch ®¸nh gi¸, nh×n nhËn toµn diÖn vÒ ThÈm ph¸n, tr¸nh sù phiÕn diÖn, mét chiÒu. 2.1.2. VÒ tiÒn l­¬ng vµ c¸c chÕ ®é ®·i ngé kh¸c cho ThÈm ph¸n Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, Nhµ n­íc ta thùc hiÖn c«ng cuéc c¶i c¸ch chÕ ®é tiÒn l­¬ng cho toµn bé c«ng chøc vµ viªn chøc Nhµ n­íc ®· mang l¹i sù ®¶m b¶o cuéc sèng tèt h¬n so víi tr­íc. NÕu so s¸nh víi c¸c sè liÖu cò sÏ thÊy ®­îc sù tiÕn bé ®¸ng kÓ cña chÕ ®é tiÒn l­¬ng cho ThÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n, cô thÓ nh­ sau: Theo NghÞ quyÕt sè 730/2004/NQ-UBTVQH11 vÒ viÖc phª chuÈn b¶ng l­¬ng chuyªn m«n nghiÖp vô ngµnh Toµ ¸n ®­îc ¸p dông tõ ngµy 01/10/2004 th× b¶ng l­¬ng ThÈm ph¸n ®­îc quy ®Þnh nh­ sau: + ThÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n cÊp huyÖn vµo ng¹ch A1, gåm 9 bËc víi hÖ sè bËc l­¬ng thÊp nhÊt lµ 2,34, bËc cao nhÊt lµ 4,98 + ThÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n cÊp tØnh vµo ng¹ch A2, gåm 8 bËc víi hÖ sè bËc l­¬ng thÊp nhÊt lµ 4,40, bËc cao nhÊt lµ 6,78 + ThÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao vµo ng¹ch A3, gåm 6 bËc víi hÖ sè bËc l­¬ng thÊp nhÊt lµ 6,20, bËc cao nhÊt lµ 8,00 NÕu so s¸nh víi hÖ sè bËc l­¬ng trong NghÞ quyÕt sè 35/NQ-UBTVQH K9 ngµy 17/5/1993 th× bËc l­¬ng cña ThÈm ph¸n ®­îc n©ng cao lªn rÊt nhiÒu [17] (ThÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n cÊp huyÖn cã 10 bËc, hÖ sè bËc thÊp nhÊt 2,16, bËc cao nhÊt 4,25 ; ThÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n cÊp tØnh cã hÖ sè bËc l­¬ng cao nhÊt lµ 5,70; ThÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao cã hÖ sè bËc cao nhÊt lµ 7,10 ). §©y lµ mét tiÕn bé cña ph¸p luËt trong viÖc ®iÒu chØnh bËc l­¬ng cho ThÈm ph¸n, ®iÒu ®ã còng cã nghÜa lµ møc l­¬ng cña ThÈm ph¸n sÏ cao h¬n so víi tr­íc. Tuy nhiªn theo quy ®Þnh míi trong b¶ng l­¬ng cña ThÈm ph¸n Toµ ¸n c¸c cÊp so víi b¶ng l­¬ng cña c«ng chøc, c¸n bé kh¸c cïng lo¹i th× kh«ng thÊy cã sù kh¸c biÖt. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ kh«ng cã sù ­u tiªn vÒ hÖ sè l­¬ng trong b¶ng l­¬ng cho chøc danh ThÈm ph¸n. Ngµy 6/1/2009, xÐt ®Ò nghÞ cña Bé tr­ëng Bé lao ®éng-Th­¬ng binh vµ X· héi, Bé tr­ëng Bé néi vô vµ Bé tr­ëng Bé tµi chÝnh, ChÝnh phñ ra NghÞ ®Þnh sè 33/2009/N§-CP quy ®Þnh møc l­¬ng tèi thiÓu chung lµ 650.000 ®ång[18]. Nh­ vËy so víi lÇn t¨ng l­¬ng tr­íc cã thÓ thÊy møc l­¬ng tèi thiÓu ngµy cµng cao, do ®ã møc l­¬ng cña ThÈm ph¸n còng t¨ng thªm. HiÖn t¹i tiÒn l­¬ng cña ThÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n cÊp huyÖn lµ 3.237.000 ®ång, ThÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n cÊp tØnh lµ 4.407.000 ®ång, thÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao lµ 5.200.000 ®ång. Cïng víi ®ît t¨ng l­¬ng c¬ b¶n lµ sù biÕn ®éng cña nÒn kinh tÕ, vÒ nhu cÇu thiÕt yÕu cña ®êi sèng, ng­êi ThÈm ph¸n còng kh«ng n»m ngoµi vßng quay ®ã. So víi nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi, trung b×nh tiÒn l­¬ng ThÈm ph¸n t¹i ViÖt Nam thÊp h¬n nhiÒu. Møc ®·i ngé cña Nhµ n­íc dµnh cho ThÈm ph¸n Ýt hoÆc nhiÒu cã ¶nh h­ëng kh«ng nhá tíi sù ®éc lËp kh¸ch quan khi xÐt xö, v× vËy sù ®·i ngé kh«ng n»m ngoµi môc ®Ých lµ n©ng cao chÊt l­îng ho¹t ®éng cña ThÈm ph¸n TAND. Ngµnh Toµ ¸n nh©n d©n cã mét chÕ ®é ­u ®·i riªng chÝnh bëi ho¹t ®éng nghÒ nghiÖp ®Æc thï bªn c¹nh tiÒn l­¬ng lµ kho¶n thu nhËp chÝnh. Tuy nhiªn kho¶n ­u ®·i hiÖn nay cßn rÊt “khiªm tèn”. V× vËy tiÒn l­¬ng vÉn lµ kho¶n thu nhËp chñ yÕu cña ThÈm ph¸n. TiÒn l­¬ng ph¶i ®¶m b¶o bï ®¾p søc lao ®éng mµ ng­êi lao ®éng ®· bá ra trong qu¸ tr×nh lµm viÖc vµ s¸ng t¹o. Theo quy ®Þnh t¹i ph¸p lÖnh c¸n bé c«ng chøc n¨m 2003, söa ®æi bæ sung qua c¸c n¨m 2007, 2008 th× ThÈm ph¸n kh«ng ®­îc tham gia vµo c¸c c«ng viÖc kinh doanh, bu«n b¸n…[7], ngoµi tiÒn l­¬ng vµ kho¶n ­u ®·i Ýt ái hä thùc sù kh«ng cßn nguån thu nµo kh¸c. Bªn c¹nh ®ã, víi nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®ang ngµy cµng x©m nhËp s©u s¾c vµo cuéc sèng ®· t¹o ra nh÷ng thay ®æi toµn diÖn tíi trÞ an x· héi. NhiÒu tÖ n¹n vµ vi ph¹m ph¸p luËt g©y ¶nh h­ëng xÊu tíi nÒn chÝnh trÞ, kinh tÕ vµ x· héi cho nªn nhiÖm vô cña ThÈm ph¸n vµ ngµnh Toµ ¸n ngµy cµng nÆng nÒ h¬n bao giê hÕt. Nh»m ®¶m b¶o cho ThÈm ph¸n yªn t©m c«ng t¸c, kh«ng bÞ chi phèi bëi yÕu tè kinh tÕ, ®ång thêi nh»m thu hót nh©n tµi cho ngµnh Toµ ¸n, gi¶m bít hiÖn t­îng ‘ch¶y m¸u chÊt x¸m” ngµnh Toµ ¸n, xuÊt ph¸t tõ tÝnh ®Æc thï nghÒ nghiÖp, tõ nhu cÇu thiÕt yÕu trong cuéc sèng cña ThÈm ph¸n th× viÖc ®iÒu chØnh l­¬ng phï hîp cho ngµnh Toµ ¸n nh©n d©n, cña ThÈm ph¸n nãi riªng lµ mét viÖc lµm bøc thiÕt hiÖn nay. Cïng víi c«ng cuéc c¶i c¸ch chÕ ®é tiÒn l­¬ng, chÕ ®é phô cÊp nghÒ nghiÖp cho ThÈm ph¸n còng ®­îc ®iÒu chØnh cho cao h¬n. Cã thÓ thÊy hµng lo¹t nh÷ng thay ®æi, cô thÓ lµ: QuyÕt ®Þnh sè 154 cña Thñ t­íng chÝnh phñ ngµy 12/3/1996 ®ang ¸p dông viÖc thùc hiÖn chÕ ®é båi d­ìng phiªn toµ cho ThÈm ph¸n [19]. Theo ®ã ThÈm ph¸n lµ chñ to¹ phiªn toµ ®­îc h­ëng 15.000®ång/ng­êi/ngµy. Nguån kinh phÝ nµy n»m trong kÕ ho¹ch ng©n s¸ch Nhµ n­íc chi tr¶. QuyÕt ®Þnh sè 171/2005, quyÕt ®Þnh cña Thñ t­íng chÝnh phñ ngµy 8/7/2005 quy ®Þnh vÒ chÕ ®é phô cÊp tr¸ch nhiÖm cho ThÈm ph¸n [20], theo ®ã ThÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n cÊp huyÖn ®­îc h­ëng phô cÊp lµ 30% tiÒn l­¬ng; ThÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n cÊp tØnh ®­îc h­ëng phô cÊp b»ng 25% tiÒn l­¬ng; ThÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao møc phô cÊp lµ 20% tiÒn l­¬ng. So víi tr­íc 120.000 ®ång/ng­êi/th¸ng th× ®©y lµ mét tiÕn bé cã lîi cho ThÈm ph¸n. §ång thêi, phô cÊp tr¸ch nhiÖm nµy sÏ kh«ng ®­îc tÝnh lµ kho¶n ®Ó h­ëng c¸c chÕ ®é b¶o hiÓm y tÕ vµ b¶o hiÓm x· héi. §èi víi nh÷ng ThÈm ph¸n lµm viÖc ë nh÷ng n¬i xa x«i, hÎo l¸nh, Nhµ n­íc quy ®Þnh chÕ ®é phô cÊp khu vùc cho hä. Còng gièng nh­ ®èi víi c¸n bé, c«ng chøc nãi chung, hiÖn nay cã 7 møc: 0,1; 0,2; 0.3; 0,4; 0,5; 0,7 vµ 1,0 so víi møc l­¬ng tèi thiÓu chung. Phô cÊp ®Æc biÖt cã 3 møc: 30%, 50%, 100% møc l­¬ng ®ang h­ëng. §èi víi nh÷ng ThÈm ph¸n gi÷ chøc vô l·nh ®¹o th× ®­îc h­ëng thªm phô cÊp chøc vô l·nh ®¹o, cã th©m niªn c«ng t¸c v­ît khung th× h­ëng thªm phô cÊp th©m niªn v­ît khung, phô cÊp th©m niªn v­ît khung b»ng 5% bËc l­¬ng ®ang h­ëng, tõ n¨m thø t­ trë ®i mçi n¨m ®­îc tÝnh thªm 1%. ChÕ ®é, chÝnh s¸ch ®èi víi ThÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n mµ ph¸p luËt ®· vµ ®ang quy ®Þnh lµ t­¬ng ®èi ®¸p øng víi tÝnh chÊt c«ng viÖc ng­êi ThÈm ph¸n ®¶m nhËn vµ søc lùc ng­êi ThÈm ph¸n bá ra. ChÕ ®é nµy khÝch lÖ cho hä hoµn thµnh xuÊt s¾c nhiÖm vô, n©ng cao chÊt l­îng ho¹t ®éng vµ uy tÝn cña ngµnh Toµ ¸n nh©n d©n. Nh­ng vÉn cßn nh÷ng bÊt cËp cô thÓ trong c¬ chÕ tiÒn l­¬ng cña ThÈm ph¸n, so víi ®Æc thï c«ng viÖc, so víi søc lao ®éng trÝ ãc mµ c¸c ThÈm ph¸n bá ra th× thùc sù tiÒn l­¬ng cña hä kh«ng cã sù ­u tiªn so víi c¸c c«ng chøc, c¸n bé b×nh th­êng kh¸c. ChØ cã thÓ ®­îc ®¶m b¶o vÒ c¬ së, vËt chÊt, vÒ ®iÒu kiÖn kinh tÕ nãi chung th× míi ®¶m b¶o ®­îc x©y dùng mét ®éi ngò c¸n bé trong s¹ch, kh«ng quan liªu, kh«ng vi ph¹m, phÊn ®Êu cho c«ng viÖc, thu hót nh©n lùc vµ tµi lùc x©y dùng mét ®Êt n­íc v÷ng m¹nh vÒ mäi mÆt. 2.1.3. VÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng ThÈm ph¸n Thø nhÊt: VÒ sè l­îng ThÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n So víi 2 n¨m tr­íc, sè l­îng ThÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n c¸c cÊp t¨ng lªn ®¸ng kÓ. HiÖn nay, Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao cã 120 ThÈm ph¸n, Toµ ¸n nh©n d©n cÊp tØnh cã 1118 ThÈm ph¸n. Sè l­îng ThÈm ph¸n Toµ ¸n qu©n sù c¸c cÊp lµ 141 ng­êi. Theo NghÞ quyÕt 716 cña UBTVQH trong ®ã Toµ ¸n qu©n sù trung ­¬ng cã 19 ThÈm ph¸n, Toµ ¸n qu©n sù qu©n khu vµ t­¬ng ®­¬ng cã 54 ThÈm ph¸n, Toµ ¸n qu©n sù khu vùc cã 68 ThÈm ph¸n. So víi c¸c Toµ ¸n nh©n d©n, Toµ ¸n qu©n sù c¸c cÊp lµ cã sè l­îng biªn chÕ vµ sè l­îng ThÈm ph¸n æn ®Þnh h¬n [14]. Trong n¨m 2009, ®éi ngò c¸n bé cña c¸c Toµ ¸n tiÕp tôc ®­îc cñng cè vµ kiÖn toµn. ViÖc thiÕu c¸n bé l·nh ®¹o ë mét sè Toµ ¸n ®Þa ph­¬ng vÒ c¬ b¶n ®· ®­îc kh¾c phôc. Trong n¨m qua, Chñ tÞch n­íc ®· bæ nhiÖm vµ bæ nhiÖm l¹i 53 ThÈm ph¸n Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao. Ch¸nh ¸n Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao ®· bæ nhiÖm vµ bæ nhiÖm l¹i 16 c¸n bé cÊp vô vµ 19 c¸n bé cÊp phßng cña Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao; 371 Ch¸nh ¸n, Phã ch¸nh ¸n Toµ ¸n ®Þa ph­¬ng ( Toµ ¸n nh©n d©n cÊp tØnh 49, Toµ ¸n nh©n d©n cÊp huyÖn 310, Toµ ¸n Qu©n sù cÊp qu©n khu 06 vµ Toµ ¸n qu©n sù khu vùc 06 ). 967 ThÈm ph¸n Toµ ¸n ®Þa ph­¬ng ( Toµ ¸n nh©n d©n cÊp tØnh 270, Toµ ¸n nh©n d©n cÊp huyÖn 670, Toµ ¸n qu©n sù cÊp qu©n khu 15 vµ Toµ ¸n qu©n sù khu vùc 12 ). Ch¸nh ¸n Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao vµ Ch¸nh ¸n Toµ ¸n nh©n d©n cÊp tØnh ®· ®iÒu ®éng, biÖt ph¸i trªn 200 l­ît ThÈm ph¸n ®Ó t¨ng c­êng c«ng t¸c xÐt xö cho c¸c ®¬n vÞ hiÖn cßn thiÕu ThÈm ph¸n so víi yªu cÇu c«ng viÖc vµ c¸c Toµ ¸n nh©n d©n cÊp huyÖn ®Ó ®¸p øng yªu cÇu cña viÖc t¨ng thÈm quyÒn xÐt xö. Theo NghÞ quyÕt míi nhÊt cña UBTVQH, cã hiÖu lùc tõ 1/3/2009 viÖc bæ sung biªn chÕ vµ sè l­îng cho c¸c cÊp Toµ ¸n ®Æc biÖt lµ Toµ ¸n nh©n d©n cÊp huyÖn, quËn, thµnh phè, thÞ x· thuéc tØnh vÉn tiÕp tôc ®­îc tiÕn hµnh[21]. Nh­ vËy cã thÓ thÊy sè l­îng ThÈm ph¸n Toµ ¸n hiÖn nay vÉn ch­a thÓ ®¸p øng ®­îc nhu cÇu c«ng viÖc xÐt xö . HiÖn nay víi viÖc t¨ng thÈm quyÒn xÐt xö cho Toµ ¸n cÊp huyÖn, víi sè l­îng vô ¸n hµng n¨m ngµy cµng t¨ng th× b¶o ®¶m sè l­îng ThÈm ph¸n TAND lµ mét yªu cÇu mang tÝnh thêi sù. Thø hai: VÒ chÊt l­îng ThÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n Ho¹t ®éng xÐt xö cña Toµ ¸n ®­îc thùc hiÖn th«ng qua Héi ®ång xÐt xö, trong ®ã ThÈm ph¸n lµ nh©n vËt trung t©m, lµm chñ to¹ phiªn toµ. ThÈm ph¸n lµ ng­êi nh©n danh n­íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ra c¸c b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh mang tÝnh c­ìng chÕ Nhµ n­íc. Nh­ vËy, ®¸nh gi¸ vÒ chÊt l­îng ThÈm ph¸n, tr­íc hÕt cÇn nh×n nhËn d­íi gãc ®é ho¹t ®éng xÐt xö. ChÊt l­îng cña ThÈm ph¸n phô thuéc vµo viÖc ThÈm ph¸n ®ã cã hoµn thµnh tèt nhiÖm vô ®­îc giao hay kh«ng? sè ¸n bÞ huû, xÐt xö sai nh­ thÕ nµo? ®Ó tõ ®ã cã mét c¸i nh×n trùc diÖn vÒ t×nh h×nh ho¹t ®éng cña ThÈm ph¸n ë mçi cÊp Toµ ¸n trong ph¹m vi toµn quèc. Hµng n¨m, Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao ®Òu cã b¸o c¸o tæng kÕt c«ng t¸c xÐt xö trong n¨m vµ ®Ò ra c¸c ph­¬ng h­íng nhiÖm vô n¨m tiÕp theo cña toµn ngµnh Toµ ¸n nh©n d©n. Theo ®ã, trong n¨m 2009, Toµ ¸n nh©n d©n vµ Toµ ¸n qu©n sù c¸c cÊp ®· gi¶i quyÕt ®­îc 274.147 vô ¸n trong tæng sè 295.989 vô ¸n ®· thô lý, ®¹t 92,6%. So víi n¨m 2008 th× sè vô ¸n Toµ ¸n c¸c cÊp ®· thô lý t¨ng 22.827 vô vµ sè l­îng c¸c vô ¸n ®· gi¶i quyÕt nhiÒu h¬n 20.638 vô. Sè vô ¸n cßn l¹i lµ 21.842 vô vµ vÉn ®ang tiÕp tôc ®­îc gi¶i quyÕt. Cô thÓ ®èi víi c¸c lo¹i vô ¸n nh­ sau Tßa ¸n nh©n d©n vµ Toµ ¸n qu©n sù c¸c cÊp ®· thô lý 80.104 vô ¸n víi 138.823 bÞ c¸o; ®· gi¶i quyÕt xÐt xö ®­îc 78.343 vô ¸n víi 134.717 bÞ c¸o ®¹t 97,8% sè vô vµ 97% sè bÞ c¸o. Trong ®ã xÐt xö, gi¶i quyÕt theo thñ tôc s¬ thÈm 65.462 vô víi 114.344 bÞ c¸o; theo thñ tôc phóc thÈm 12.687 vô víi 20.079 bÞ c¸o vµ theo thñ tôc gi¸m ®èc thÈm, t¸i thÈm 194 vô víi 294 bÞ c¸o. Do c¸c nguyªn nh©n chñ quan vµ kh¸ch quan tû lÖ c¸c b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh bÞ huû vÉn cßn chiÕm 0,71%, bÞ söa lµ 4,21%. VÒ c¸c vô viÖc d©n sù Toµ ¸n nh©n d©n c¸c cÊp ®· thô lý 214.174 vô viÖc trong ®ã ®· gi¶i quyÕt xÐt xö ®­îc 194.358 vô viÖc, ®¹t 90,7%. Tû lÖ c¸c b¶n ¸n , quyÕt ®Þnh bÞ huû lµ 1,55% (do nguyªn nh©n chñ quan) t¨ng so víi n¨m tr­íc lµ 0,14%. C¸c b¶n ¸n bÞ söa lµ 2,64%, gi¶m do nguyªn nh©n chñ quan 0,39 %. Toµ ¸n nh©n d©n c¸c cÊp ®· thô lý 1.557 vô ¸n hµnh chÝnh trong ®ã ®· gi¶i quyÕt ®­îc 1299 vô, ®¹t 83,4%. Tû lÖ c¸c b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh bÞ huû lµ 6,92%, bÞ söa lµ 4,77%. So víi cïng kú n¨m tr­íc, tû lÖ c¸c b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh bÞ huû t¨ng 2,33% vµ tû lÖ bÞ söa gi¶m 1,23% VÒ c«ng t¸c gi¸m ®èc thÈm vµ t¸i thÈm trong n¨m qua ë c¸c Toµ ¸n ®· cã nhiÒu chuyÓn biÕn tÝch cùc tr­íc hÕt c¨n cø vµo t×nh h×nh gi¶i quyÕt vµ thô lý c¸c vô ¸n. Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao, Toµ ¸n cÊp tØnh vµ Toµ ¸n qu©n sù trung ­¬ng thô lý chÝnh thøc 6.665 ®¬n gi¸m ®èc thÈm, t¸i thÈm vµ 5295 vô chyÓn tõ n¨m tr­íc, tæng sè ph¶i gi¶i quyÕt 11.960 vô ®Ò nghÞ gi¸m ®èc thÈm, t¸i thÈm chiÕm 4,36% tæng sè c¸c lo¹i vô ¸n mµ toµn ngµnh ®· gi¶i quyÕt; ®· gi¶i quyÕt 4.712 vô, ®¹t 39,4%. Sè l­îng ®Ò nghÞ gi¸m ®èc lµ rÊt lín, trung b×nh mçi ThÈm ph¸n thùc hiÖn xÐt xö qu¸ nhiÒu ®¬n giÈi quyÕt. Tuy nhiªn víi quan ®iÓm chØ ®¹o chó träng n©ng cao chÊt l­îng gi¶i quyÕt, kh«ng ch¹y theo sè l­îng, ®¶m b¶o kh«ng qu¸ thêi h¹n kh¸ng nghÞ nªn trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt c¸c Toµ ¸n ®· tËp trung gi¶i quyÕt triÖt ®Ó, ph¸t hiÖn nh÷ng b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh cã sai lÇm nghiªm träng ®Ó lµm c¨n cø kh¸ng nghÞ. VÉn cßn nh÷ng ®¬n ®Ò nghÞ gi¸m ®èc thÈm, t¸i thÈm hÕt thêi h¹n mµ kh«ng ®­îc gi¶i quyÕt, c¸c vô viÖc bøc xóc kÐo dµi vÉn ch­a ®­îc gi¶i quyÕt døt ®iÓm g©y nhiÒu khã kh¨n cho nh©n d©n vµ cho c¸c Toµ ¸n cÊp trªn trong viÖc h­íng dÉn vµ kiÓm tra ho¹t ®éng cña Toµ ¸n ®Þa ph­¬ng. Theo sè liÖu thèng kª cña Toµ ¸n tèi cao thùc tr¹ng chÊt l­îng ho¹t ®éng xÐt xö n¨m võa qua ®· ®­îc ®¶m b¶o tèt h¬n, víi viÖc gi¶i quyÕt nhiÒu h¬n c¸c lo¹i vô ¸n. Theo ®¸nh gi¸ chung cña Toµ ¸n tèi cao vÒ chÊt l­îng xÐt xö c¸c vô ¸n h×nh sù thÊy r»ng trong n¨m 2009 ch­a ph¸t hiÖn cã tr­êng hîp nµo kÕt ¸n sai ng­êi kh«ng cã téi vµ ph¶i båi th­êng. NhiÒu Toµ ¸n ®· phÊn ®Êu gi¶i quyÕt xong 100% vô ¸n h×nh sù ®· thô lý. §©y lµ mét nç lùc rÊt lín cña c¸c cÊp Toµ ¸n ®Æc biÖt lµ Toµ ¸n cÊp tØnh, thÓ hiÖn viÖc lµm tèt c«ng t¸c nghiªn cøu hå s¬ vô ¸n, kÕ ho¹ch xÐt hái vµ tranh luËn t¹i phiªn toµ. C¸c Toµ ¸n ®· ¸p dông ®óng c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ chÝnh s¸ch h×nh sù cña Nhµ n­íc nªn nh×n chung ®¶m b¶o ®óng ng­êi, ®óng téi. §Æc biÖt trong n¨m 2009, c¸c Toµ ¸n ®· phèi hîp chÆt chÏ víi c¬ quan §iÒu tra, ViÖn kiÓm s¸t ®Ó tham gia xÐt xö kÞp thêi, ®óng ph¸p luËt c¸c vô ¸n lín, ®iÓn h×nh nh­ vô ¸n NguyÔn L©m Th¸i, vô ¸n g©y rèi trËt tù, c«ng céng, ph¸ ho¹i tµi s¶n X· héi Chñ nghÜa t¹i 178 NguyÔn L­¬ng B»ng, §èng §a, Hµ Néi. ViÖc thùc hiÖn ®æi míi thñ tôc xÐt hái vµ tranh luËn t¹i phiªn toµ cã ý nghÜa quan träng trong viÖc xÐt xö c¸c vô ¸n hµnh chÝnh vµ d©n sù. Tuy gÆp nhiÒu khã kh¨n trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt nh­ng qua sè liÖu vÒ c«ng t¸c gi¶i quyÕt nh×n chung ®óng ph¸p luËt, viÖc h­íng dÉn c¸c ®­¬ng sù lµm tèt nghÜa vô cung cÊp chøng cø, tµi liÖu cã liªn quan tíi vô ¸n, tiÕn hµnh x¸c minh, thu thËp chøng cø, tr­ng cÇu gi¸m ®Þnh cña Toµ ¸n ®· ®­îc lµm thùc sù mang l¹i hiÖu qu¶ cao.ViÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp b»ng ph­¬ng ph¸p hoµ gi¶i ®­îc chó träng gióp cho viÖc gi¶i quyÕt vô ¸n nhanh chãng, tr¸nh ®­îc nh÷ng m©u thuÉn kh«ng ®¸ng cã trong nh©n d©n. Theo b¸o c¸o tæng kÕt tû lÖ c¸c vô viÖc ®­îc gi¶i quyÕt b»ng quyÕt ®Þnh hoµ gi¶i thµnh chiÕm tû lÖ 45% trong tæng sè c¸c vô viÖc d©n sù ®· gi¶i quyÕt, t¨ng h¬n n¨m 2008 lµ 1%. Ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc còng nh­ nh÷ng yÕu ®iÓm cßn tån t¹i trong ho¹t ®éng xÐt xö cña Toµ ¸n nãi chung vµ ThÈm ph¸n nãi riªng thÊy r»ng chÊt l­îng xÐt xö trong n¨m qua cã b­íc tiÕn bé râ nÐt. Ngµnh Toµ ¸n ®· kh«ng ngõng cñng cè, ®µo t¹o, tËp huÊn rót kinh nghiÖm nh»m x©y dùng ®éi ngò ThÈm ph¸n cã tr×nh ®é, kü n¨ng xÐt xö cao. HÇu hÕt ThÈm ph¸n ®¸p øng ®­îc nhu cÇu gi¶i quyÕt c«ng viÖc, tËn t×nh phôc vô nh©n d©n, n¾m v÷ng ®­êng lèi vµ chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc. Bªn c¹nh c¸c kÕt qu¶ ®¹t ®­îc, ph¶i thõa nhËn nh÷ng yÕu kÐm trong ho¹t ®éng xÐt xö cña ngµnh Toµ ¸n trong nh÷ng n¨m võa qua vÉn tiÕp tôc tiÕp diÔn trong n¨m 2009. B¸o c¸o nªu râ cßn trªn 1000 vô ¸n d©n sù, h«n nh©n vµ gia ®×nh, kinh doanh th­¬ng m¹i ®Ó qu¸ thêi h¹n xÐt xö. ViÖc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n hµnh chÝnh ®¹t tû lÖ gi¶i quyÕt thÊp, mét sè Toµ ¸n kh«ng ®¹t ®ù¬c tû lÖ ®· ®Ò ra trong n¨m. Bªn c¹nh nguyªn nh©n kh¸ch quan, cßn cã c¶ nguyªn nh©n chñ quan tõ ®éi ngò ngµnh Toµ ¸n trong ®ã cã kh¶ n¨ng xÐt xö cña ThÈm ph¸n. Do kh«ng n¾m v÷ng kiÕn thøc ph¸p luËt mµ nhiÒu ThÈm ph¸n hiÖn cßn ¸p dông kh«ng ®óng h×nh ph¹t, quyÕt ®Þnh h×nh ph¹t qu¸ nhÑ so víi téi danh nªn kh«ng ®ñ søc d¨n ®e téi ph¹m hoÆc Toµ ¸n cÊp d­íi bÞ söa, bÞ huû b¶n ¸n vµ xÐt xö l¹i theo thñ tôc gi¸m ®èc thÈm, t¸i thÈm. Trong n¨m 2009 ®· ph¸t hiÖn vµ gi¶i quyÕt båi th­êng cho 3 tr­êng hîp kh«ng cã téi mµ Toµ ¸n c¸c cÊp xÐt xö kÕt ¸n tõ nh÷ng n¨m tr­íc. §iÒu nµy kh«ng nh÷ng ¶nh h­ëng lín tíi uy tÝn cña ngµnh, tèn kÐm tiÒn cña cña Nhµ n­íc h¬n n÷a cßn g©y hËu qu¶ lín vÒ vËt chÊt lÉn tinh thÇn cho gia ®×nh vµ b¶n th©n ng­êi bÞ kÕt ¸n oan uæng. VÒ mÆt chñ quan, khi nh×n nhËn t×nh h×nh xÐt xö ë Toµ ¸n c¸c cÊp cña c¶ n­íc trong n¨m qua kh«ng thÓ kh«ng kÓ tíi tr¸ch nhiÖm cña ThÈm ph¸n, nh©n vËt trung t©m trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt vô viÖc. §¸nh gi¸ cña Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao hµng n¨m còng kh«ng trèn tr¸nh c¸c mÆt cña c«ng t¸c xÐt xö. ChÝnh v× thÕ víi viÖc nghiªn cøu t×m ra nh÷ng nguyªn nh©n sÏ kh¾c phôc ®­îc nh÷ng yÕu kÐm nãi trªn. Cïng víi viÖc thùc hiÖn NghÞ quyÕt 49 cña Bé chÝnh trÞ vÒ chiÕn l­îc c¶i c¸ch t­ ph¸p tíi 2010, ®éi ngò ThÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n høa hÑn sÏ cã nhiÒu sù thay ®æi c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng. 2.1.4. C¬ chÕ qu¶n lý Nhµ n­íc ®èi víi ThÈm ph¸n Néi dung qu¶n lý Nhµ n­íc ®èi víi ThÈm ph¸n TAND vµ ThÈm ph¸n TAQS c¸c cÊp theo ph¸p luËt hiÖn hµnh quy ®Þnh nh­ sau: Thø nhÊt sè l­îng ThÈm ph¸n cña TAND c¸c cÊp do Uû ban Th­êng vô Quèc héi quyÕt ®Þnh theo ®Ò nghÞ cña Ch¸nh ¸n TAND tèi cao; sè l­îng ThÈm ph¸n TAQS do UBTVQH quyÕt ®Þnh theo ®Ò nghÞ cña cña Ch¸nh ¸n TAND tèi cao sau khi thèng nhÊt víi Bé tr­ëng Bé Quèc phßng. Ch¸nh ¸n TAND tèi cao qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng bæ nhiÖm, miÔn nhiÖm, c¸ch chøc c¸c chøc vô l·nh ®¹o, qu¶n lý trong c¸c ®¬n vÞ TAND, trong TAQS cã sù thèng nhÊt víi Bé tr­ëng Bé Quèc phßng Ch¸nh ¸n TAND tèi cao chÞu tr¸ch nhiÖm phèi hîp víi c¸c ngµnh c¸c cÊp cã liªn quan trong ho¹t ®éng tuyÓn chän, bæ nhiÖm thÈm ph¸n Toµ ¸n c¸c cÊp theo ®óng quy ®Þnh Ch¸nh ¸n TAND tèi cao tæ chøc chØ ®¹o, ®iÒu hµnh vµ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c¸c kh©u tõ bè trÝ c«ng t¸c ,®iÒu ®éng ,biÖt ph¸i, n©ng bËc l­¬ng, cho ®Õn nghØ h­u cña ThÈm ph¸n TAND c¸c cÊp; tæ chøc båi d­ìng nghiÖp vô cho ThÈm ph¸n; qu¶n lý c«ng t¸c thi ®ua, khen th­ëng. ThÈm ph¸n TAQS c¸c cÊp th× viÖc qu¶n lý do TAND tèi cao phèi hîp víi Bé Quèc phßng ®¶m nhËn XuÊt ph¸t tõ môc ®Ých n©ng cao vµ hoµn thiÖn h¬n n÷a chÊt l­îng vµ ho¹t ®éng cña ThÈm ph¸n, qu¶n lý ThÈm ph¸n lµ mét c«ng viÖc quan träng trong tæ chøc, qu¶n lý cña hÖ thèng Toµ ¸n. ChÝnh v× thÕ, nghiªn cøu vÒ néi dung, ®Æc ®iÓm c¬ chÕ nµy mang l¹i mét ý nghÜa thiÕt thùc. Theo quy ®Þnh cña LuËt tæ chøc Toµ ¸n nh©n d©n n¨m 2002 th× Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao trùc tiÕp qu¶n lý toµn bé ®éi ngò ThÈm ph¸n c¸c cÊp. Tuy nhiªn viÖc qu¶n lý ®ång thêi c¶ c«ng t¸c tæ chøc vµ c«ng t¸c chuyªn m«n nh­ hiÖn nay ®· t¹o ra nhiÒu ý kiÕn tranh luËn kh¸c nhau vÒ tr¸ch nhiÖm vµ kh¶ n¨ng hoµn thµnh nhiÖm vô cña TAND tèi cao. HiÖn nay hÖ thèng Toµ ¸n vÉn ®ang tiÕp tôc s¾p xÕp vÒ tæ chøc cho phï hîp víi chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ thÈm quyÒn míi (nh­ ®èi víi Toµ ¸n cÊp huyÖn) trong thêi gian gÇn ®©y. §Ó Toµ ¸n tËp chung vµo chuyªn m«n nghiÖp vô xÐt xö, gi¶i ph¸p gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy lµ mét viÖc lµm ®óng ®¾n. 2.1.5. Nh÷ng nguyªn nh©n kh¸ch quan vµ chñ quan cña thùc tr¹ng trªn. ThÊy râ ®­îc vÞ trÝ trung t©m cña Toµ ¸n vµ ®éi ngò ThÈm ph¸n trong hÖ thèng c¸c c¬ quan b¶o vÖ ph¸p luËt, Nhµ n­íc ta ngay tõ khi thµnh lËp ®· thùc sù ch¨m lo tíi tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña ngµnh Toµ ¸n nãi chung vµ ®éi ngò ThÈm ph¸n nãi riªng, ®· sím cã c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch, t¹o ®iÒu kiÖn c¬ së vËt chÊt cho ThÈm ph¸n, n©ng cao tõng b­íc sè l­îng vµ chÊt l­îng cho ®éi ngò ThÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n. HÖ thèng c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt quy ®Þnh vÒ chÕ ®Þnh ThÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n ngµy cµng ®­îc söa ®æi bæ sung, ®¶m b¶o tÝnh kÕ thõa vµ ph¸t triÓn. MÆc dï cßn nhiÒu khã kh¨n, thiÕu thèn vÒ c¬ së vËt chÊt lµm viÖc tuy nhiªn ®a sè ThÈm ph¸n ®· kh¾c phôc, cè g¾ng v­¬n lªn ®Ó häc tËp, n©ng cao tr×nh ®é nh»m hoµn thµnh tèt nhiÖm vô ®­îc giao, ®¸p øng ngµy cµng tèt h¬n nhiÖm vô chÝnh trÞ trong thêi kú míi. TÊt c¶ c¸c nguyªn nh©n trªn ®· gãp phÇn to lín vµo c«ng cuéc x©y dùng vµ cñng cè ®éi ngò ThÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n trong ®ã ®Æc biÖt chó ý tíi quy ®Þnh cu¶ ph¸p luËt hiÖn hµnh ®· cho thÊy sù tiÕn bé v­ît bËc khi quy ®Þnh vÒ chÕ ®Þnh ThÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n. Bªn c¹nh c¸c nguyªn nh©n cña nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc còng cÇn ph¶i ®¸nh gi¸ tíi nh÷ng nguyªn nh©n cña nh÷ng yÕu kÐm vµ h¹n chÕ, tõ ®ã míi ®¹t ®­îc môc ®Ých hoµn thiÖn ph¸p luËt nh»m n©ng cao chÊt l­îng ThÈm ph¸n cho c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn tiÕp theo. Thø nhÊt: VÒ nguyªn nh©n kh¸ch quan Theo b¸o c¸o tæng kÕt cña ngµnh Toµ ¸n n¨m 2009 cho thÊy nh÷ng nguyªn nh©n kh¸ch quan ¶nh h­ëng tíi chÊt l­îng thÈm ph¸n, tíi ho¹t ®éng cña ngµnh Toµ ¸n chiÕm mét tû lÖ ®¸ng quan t©m. Cho tíi nay, chÕ ®Þnh ThÈm ph¸n Toµ ¸n cßn rÊt nhiÒu vÊn ®Ò cÇn ph¶i xem xÐt nh­ ®· ph©n tÝch trong ®ã næi cém lªn lµ vÊn ®Ò vÒ tiÒn l­¬ng, c¸c chÕ ®é ®·i ngé cho ThÈm ph¸n, vÒ chÊt l­îng ThÈm ph¸n nh×n tõ gãc ®é xÐt xö c¸c vô ¸n; vÊn ®Ò vÒ sè l­îng ThÈm ph¸n trong t×nh tr¹ng qu¸ t¶i c«ng viÖc. TÊt c¶ ph¶i ®­îc ®¸nh gi¸ mét kh¸ch quan vµ th¼ng th¾n. Tr­íc hÕt nh×n nhËn thÊy r»ng hÖ thèng ph¸p luËt cña chóng ta ®ang trong qu¸ tr×nh ®­îc hoµn thiÖn vµ bæ sung. Sè l­îng c¸c v¨n b¶n rÊt lín nh»m ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ x· héi diÔn ra rÊt phong phó vµ ®a d¹ng. Trong khi bé luËt ban hµnh l¹i kh«ng ®­îc cô thÓ ho¸. DÉn tíi t×nh tr¹ng mét sè quy ®Þnh cña ph¸p lu©t cã nhiÒu bÊt cËp mµ chËm ®­îc söa ®æi, bæ sung vµ h­íng dÉn ¸p dông. §éi ngò thÈm ph¸n TAND c¸c cÊp hÇu hÕt ®· hoµn thµnh xuÊt s¾c nhiÖm vô, cã ®ãng gãp vµo phong trµo thi ®ua cña ngµnh, tuy nhiªn tr×nh ®é chuyªn m«n cña kh«ng Ýt ThÈm ph¸n cßn non kÐm, ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ngµy cµng cao cña c«ng t¸c xÐt xö lµm gi¶m chÊt l­îng xÐt xö. ý thøc ph¸p luËt cña c¸ nh©n, c¬ quan, tæ chøc ch­a cao, g©y khã kh¨n cho viÖc Toµ ¸n thu thËp chøng cø, x¸c minh sù viÖc, thËm chÝ ng­êi d©n cßn g©y khã dÔ cho Toµ ¸n khi thùc hiÖn nhiÖm vô. Trong khi ®ã c«ng t¸c tuyªn truyÒn ph¸p luËt hµng n¨m cña ngµnh Toµ ¸n ch­a ®¹t ®­îc kÕt qu¶ nh­ mong muèn ®Æc biÖt lµ ë nh÷ng n¬i xa x«i, vïng d©n téc Ýt ng­êi vµ biªn giíi, h¶i ®¶o víi nhiÒu c¸c lo¹i téi ph¹m tr¸ h×nh vµ tinh vi h¬n. Nh­ ®· ph©n tÝch, sè l­îng ThÈm ph¸n hµng n¨m vÉn ph¶i bæ sung víi sè l­îng lín, ThÈm ph¸n ph¶i lµm viÖc hÕt søc vÊt v¶ cho qu¸ nhiÒu vô ¸n xÐt xö, cã n¬i lªn tíi 100-120 vô/n¨m. Trong khi ë mét sè ®Þa ph­¬ng ThÈm ph¸n l¹i chØ ph¶i xÐt xö 5-10 vô/n¨m[26]. Khi kh«ng ®ñ thêi gian vµ nh©n lùc cho gi¶i quyÕt c«ng viÖc tÊt yÕu sÏ dÉn tíi nh÷ng sai sãt, ®i ng­îc l¹i víi môc ®Ých xÐt xö mµ HiÕn ph¸p vµ ph¸p luËt ®· quy ®Þnh. TiÒn l­¬ng cña ThÈm ph¸n hiÖn nay tuy ®· ®­îc thay ®æi cïng víi qu¸ tr×nh c¶i c¸ch chÕ ®é l­¬ng cña c¶ n­íc cho c¸n bé, c«ng chøc nh­ng ch­a thùc sù phï hîp víi vÞ trÝ, vai trß vµ tr¸ch nhiÖm cao cña ng­êi ThÈm ph¸n, kh«ng phï hîp víi t×nh chÊt lao ®éng phøc t¹p, hao tèn søc lao ®éng, trÝ tuÖ mµ ng­êi lµm c«ng t¸c xÐt xö ®· bá ra. Thø hai: VÒ nguyªn nh©n chñ quan B¸o c¸o tæng kÕt ngµnh n¨m 2009 còng ®· nªu râ vÒ c¸c nguyªn nh©n chñ quan ®iÓn h×nh mµ ngµnh m¾c ph¶i trong c«ng t¸c trong n¨m 2009 ®ång thêi còng thÊy r»ng ®ã lµ nh÷ng nguyªn nh©n c¬ b¶n qua tõng n¨m ho¹t ®éng cña ngµnh. C¸c nguyªn nh©n nµy cã ¶nh h­ëng kh«ng nhá tíi chÊt l­îng ThÈm ph¸n, ®iÒu ®¸ng l­u ý vÉn lµ ë c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt hiÖn hµnh ch­a thÓ hiÖn ®­îc sù quan t©m thÝch ®¸ng vµ m¹nh mÏ tíi ngµnh Toµ ¸n nh©n d©n. VÒ c«ng t¸c ®µo t¹o, båi d­ìng n¨ng lùc, tr×nh ®é nghiÖp vô cho ®éi ngò c¸n bé trong ®ã cã ThÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n ch­a thùc sù ®æi míi ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ cao h¬n. HiÖn nay Toµ ¸n nh©n d©n ë n­íc ta ®­îc tæ chøc vµ qu¶n lý theo ®¬n vÞ hµnh chÝnh. ViÖc qu¶n lý ho¹t ®éng cña ThÈm ph¸n cã liªn quan chÆt chÏ víi c¬ quan chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng. Mét sè vô ¸n nh÷ng n¨m tr­íc cßn cho thÊy sù rµng buéc trùc tiÕp gi÷a chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng víi ho¹t ®éng xÐt xö cña ThÈm ph¸n. Cã thÓ thÊy, sù phèi hîp gi÷a ngµnh Toµ ¸n víi c¸c cÊp uû §¶ng kh«ng cßn lµ sù ®ång bé vµ nhÞp nhµng n÷a. Bªn c¹nh ®ã, sù ®iÒu phèi nh©n sù ë Toµ ¸n ®Þa ph­¬ng hiÖn kh«ng hîp lý, n¬i thõa, n¬i thiÕu ThÈm ph¸n. Sù kh«ng thèng nhÊt gi÷a c¸c c¬ quan qu¶n lý víi ho¹t ®éng cña ThÈm ph¸n xuÊt hiÖn trong thêi gian qua cã ¶nh h­ëng kh«ng nhá nguyªn t¾c xÐt xö ®éc lËp, chØ tu©n theo ph¸p luËt cña ThÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n. ThÈm ph¸n kh«ng thùc sù tu d­ìng, rÌn luyÖn ®¹o ®øc vµ tr¸ch nhiÖm cao trong viÖc häc tËp n©ng cao tr×nh ®é. V× thÕ cã ThÈm ph¸n vi ph¹m ph¸p luËt, vi ph¹m quy chÕ lµm viÖc g©y hËu qu¶ kh«n l­êng cho ngµnh Toµ ¸n vµ nÒn c«ng lý n­íc ta. T×m ra ®­îc nh÷ng nguyªn nh©n chñ quan vµ kh¸ch quan cã ¶nh h­ëng tíi chÊt l­îng ®éi ngò ThÈm ph¸n ë n­íc ta hiÖn nay cã ý nghÜa to lín trong viÖc ®Ò ra c¸c ph­¬ng h­íng, gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ thÈm ph¸n trong c¸c giai ®o¹n tiÕp theo. Qua ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ nh÷ng nguyªn nh©n trªn, em m¹nh d¹n ®­a ra nh÷ng ý kiÕn c¸ nh©n nh»m hoµn thiÖn chÕ ®Þnh ThÈm ph¸n hiÖn hµnh sau ®©y. 2.2. ph­¬ng h­íng hoµn thiÖn chÕ ®Þnh thÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n TuyÓn chän, bæ nhiÖm ThÈm ph¸n lµ giai ®o¹n cã tÝnh chÊt ®Æc biÖt quan träng cho c¶ mét qu¸ tr×nh tæ chøc thùc hiÖn c¶i c¸ch t­ ph¸p. Muèn tuyÓn chän, bæ nhiÖm ThÈm ph¸n ®­îc nhanh chãng, chÝnh x¸c, chÆt chÏ vµ ®óng ph¸p luËt th× tr­íc hÕt cÇn ph¶i cã mét c¬ chÕ víi thñ tôc, quy tr×nh nhÞp nhµng vµ thèng nhÊt. Ph¸p lÖnh ThÈm ph¸n vµ Héi thÈm nh©n d©n n¨m 2002 ®· kh¾c phôc kh¸ lín khiÕm khuyÕt cña c¸c v¨n b¶n tr­íc ®©y, tuy nhiªn cho tíi nay vÉn cßn cÇn ph¶i cã nh÷ng bæ sung ®Ó hoµn thiÖn h¬n. 2.2.1. VÒ chÕ ®é tuyÓn chän, bæ nhiÖm ThÈm ph¸n Thø nhÊt: thay ®æi nhiÖm kú ThÈm ph¸n. Nh­ ®· ph©n tÝch ë phÇn I, nhiÖm kú cña ThÈm ph¸n cã ¶nh h­ëng lín tíi nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña ThÈm ph¸n, nguyªn t¾c quan träng nhÊt ®èi víi nghÒ nghiÖp thÈm ph¸n. ViÖc bæ nhiÖm ThÈm ph¸n cã thêi h¹n vµ kh«ng thêi h¹n hiÖn nay vÉn cßn nhiÒu ý kiÕn tranh c·i. Khi bæ nhiÖm ThÈm ph¸n v« thêi h¹n cßn ph¶i tÝnh tíi n¨ng lùc vµ tr×nh ®é thùc chÊt cña ThÈm ph¸n ®Ó cã thÓ hoµn thµnh tèt c«ng t¸c ph¸p luËt trong suèt cuéc ®êi. CÇn ph¶i cã mét c¬ chÕ gi¸m s¸t ®èi víi mäi ho¹t ®éng cña ThÈm ph¸n. Khi ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu nµy th× vÒ mÆt kü thuËt x©y dùng ®éi ngò ThÈm ph¸n hiÖn ®¹i lµ yªu cÇu hoµn toµn cã thÓ chÊp nhËn ®­îc. Cïng víi c«ng cuéc ®æi míi ®Êt n­íc vµ thùc hiÖn héi nhËp toµn cÇu, ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ x· héi n¨ng ®éng th× quy ®Þnh thêi h¹n nhiÖm kú ThÈm ph¸n dµi 10 n¨m, 20 n¨m hoÆc suèt ®êi lµ viÖc lµm hîp lý. Mét hÖ thèng ph¸p luËt ®ñ m¹nh vµ v÷ng ch¾c sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho chóng ta cã thÓ tiÕp cËn c¸c c¬ héi míi, n©ng cao h¬n n÷a ho¹t ®éng xÐt xö vèn cßn nhiÒu bÊt cËp hiÖn nay. Thø hai: thay ®æi tr×nh tù, thñ tôc bæ nhiÖm ( bæ nhiÖm l¹i ) ThÈm ph¸n Theo h­íng dÉn t¹i Th«ng t­ liªn tÞch sè 01 cña Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao, Bé t­ ph¸p, Bé néi vô, Uû ban trung ­¬ng mÆt trËn tæ quèc ViÖt Nam h­íng dÉn thi hµnh mét sè quy ®Þnh cña Ph¸p lÖnh ThÈm ph¸n vµ Héi thÈm nh©n d©n th× thÊy r»ng mçi lÇn ThÈm ph¸n ®­îc bæ nhiÖm l¹i hÇu nh­ ph¶i lµm l¹i toµn bé hå s¬. Sau 5 n¨m ThÈm ph¸n ph¶i chuÈn bÞ lµm l¹i hå s¬ xÐt bæ nhiÖm l¹i nh­ vËy thùc sù l·ng phÝ tiÒn cña, thêi gian vµ c«ng søc trong khi c¸c c¬ quan qu¶n lý ThÈm ph¸n vÉn l­u gi÷ hå s¬ gèc cña hä. NÕu tÝnh trªn ph¹m vi réng, mét ThÈm ph¸n liªn tôc ®­îc bæ nhiÖm l¹i th× c¶ cuéc ®êi ng­êi ThÈm ph¸n ®ã ph¶i thùc hiÖn qu¸ nhiÒu thñ tôc cho mçi lÇn hÕt nhiÖm kú Quy tr×nh nµy r­êm rµ kh«ng ®¸ng cã vµ khiÕn cho ThÈm ph¸n ®ang ®­¬ng nhiÖm cã mét ¸p lùc lín ¶nh h­ëng tíi c«ng viÖc cña hä. Thñ tôc nµy cã thÓ ®­îc c¾t gi¶m theo h­íng trªn c¬ së hå s¬ gèc, ThÈm ph¸n ®­îc t¸i nhiÖm chØ cÇn bæ sung c¸c lo¹i giÊy tê cÇn thiÕt nh­ b¶n kiÓm ®iÓm c«ng t¸c khi hÕt nhiÖm kú, b¶n nhËn xÐt khi hÕt nhiÖm kú cña c¬ quan, ®¬n vÞ…Cßn viÖc ThÈm ph¸n ®­îc bæ nhiÖm lÇn ®Çu vÉn cÇn ®ñ c¸c lo¹i thñ tôc mµ ph¸p luËt ®ang quy ®Þnh. H¹n chÕ tíi møc tèi ®a thñ tôc bæ nhiÖm ThÈm ph¸n lµ phï hîp víi yªu cÇu c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh mµ chóng ta ®ang tiÕn hµnh hiÖn nay. Thùc tÕ th× viÖc lµm nµy ®· ®­îc mét sè ®Þa ph­¬ng thùc hiÖn, tiÕt kiÖm thêi gian vµ c«ng søc cho ThÈm ph¸n TAND. Th«ng t­ liªn tÞch sè 01 còng ®· h­íng dÉn cô thÓ viÖc lÊy ý kiÕn b»ng bá phiÕu kÝn ®èi víi viÖc bæ nhiÖm ThÈm ph¸n. §©y lµ mét thñ tôc cÇn thiÕt, tuy nhiªn phiÕu kÝn nh­ hiÖn nay kh«ng thèng nhÊt vÒ mÉu phiÕu dÉn tíi hiÖn t­îng mét sè ®Þa ph­¬ng cã c¸c h×nh thøc phiÕu kh¸c nhau cã khi kh«ng ®¶m b¶o tÝnh chÊt cña mét lo¹i phiÕu kÝn. CÇn ph¶i cã mét h­íng dÉn thèng nhÊt vÒ vÊn ®Ò nµy. Thø ba: thay ®æi c¬ cÊu, tæ chøc cña Héi ®ång tuyÓn chän thÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n vµ Toµ ¸n qu©n sù c¸c cÊp. Nh»m tuyÓn chän mét ®éi ngò ThÈm ph¸n cã ®ñ ®øc, ®ñ tµi phôc vô cho ho¹t ®éng xÐt xö nh©n danh Nhµ n­íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam th× viÖc quy ®Þnh mét Héi ®ång víi sù tham gia cña c¸c thµnh phÇn nh­ MÆt trËn tæ quèc ViÖt Nam, ®¹i diÖn cña c¬ quan t­ ph¸p, ®¹i diÖn cña c¬ quan Quèc phßng, ®¹i diÖn Héi luËt gia, ®¹i diÖn c¬ quan quyÒn lùc ®Þa ph­¬ng… cã ý nghÜa quan träng cho “®Çu vµo” ThÈm ph¸n. HiÖn nay Héi ®ång tuyÓn chän thÈm ph¸n ®­îc thµnh lËp ë c¸c cÊp Toµ ¸n víi nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cô thÓ vµ thèng nhÊt. C¸c Héi ®ång tuyÓn chän ®· xem xÐt nhiÒu tr­êng hîp ThÈm ph¸n vi ph¹m kû luËt, ®¹o ®øc ®Ó xö lý kû luËt nh»m t¹o dùng m«i tr­êng thÈm ph¸n trong s¹ch, x©y dùng ®éi ngò c¸n bé v÷ng m¹nh cho ngµnh Toµ ¸n nh©n d©n. Héi ®ång tuyÓn chän kh«ng nh÷ng n¾m b¾t hå s¬ thÈm ph¸n trªn giÊy tê mµ cßn tiÕp cËn ThÈm ph¸n ë khÝa c¹nh x· héi, ë gãc ®é thùc tÕ ®Ó x©y dùng mét h×nh mÉu ThÈm ph¸n ®óng b¶n chÊt cña nh©n d©n vµ phôc vô lîi Ých cho nh©n d©n. Tuy nhiªn viÖc thµnh lËp Héi ®ång ë qu¸ nhiÒu cÊp Toµ ¸n thùc sù kh«ng cÇn thiÕt. Khi mét ng­êi ®· tham gia vµo kú thi xÐt tuyÓn mµ ®ç råi, th× chØ cÇn thiÕt xem xÐt hå s¬ khiÕu n¹i, tè c¸o (nÕu cã), xem xÐt lý lÞch ®Ó ®èi chiÕu víi c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ tiªu chuÈn lµm ThÈm ph¸n ®èi víi ng­êi ®ã n÷a mµ th«i. V× lÏ ®ã ý kiÕn c¸ nh©n cña em lµ nªn thµnh lËp mét tæ chøc míi mang tªn Uû ban qu¶n lý Toµ ¸n cã chøc n¨ng nhiÖm vô cô thÓ lµ tiÕn hµnh c¸c c«ng viÖc tuyÓn chän mét ®éi ngò ThÈm ph¸n héi tô ®Çy ®ñ c¸c yªu cÇu mµ ph¸p luËt ®· quy ®Þnh, thay thÕ cho nhiÒu Héi ®ång tuyÓn chän ThÈm ph¸n nh­ hiÖn nay. Chøc n¨ng tuyÓn chän ThÈm ph¸n sÏ ®­îc giao h¼n cho Uû ban nµy. Thø t­: ®¶m b¶o ®ñ biªn chÕ ThÈm ph¸n cho Toµ ¸n nh©n d©n cÊp huyÖn, thµnh phè, thÞ x· thuéc tØnh. C¨n cø vµo biªn chÕ cña UBTVQH giao trong hai n¨m 2004 vµ 2005 cho ngµnh Toµ ¸n nh©n d©n, Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao ®· ph©n bæ biªn chÕ cho c¸c Toµ ¸n nh©n d©n ®Þa ph­¬ng trªn c¬ së sè l­îng ¸n ph¶i gi¶i quyÕt trong n¨m vµ mét sè ®iÒu kiÖn vÒ ®Þa lý, d©n c­ kh¸c. Víi sè l­îng biªn chÕ tr­íc ®©y, c¸c Toµ ¸n nh©n d©n ®Þa ph­¬ng vÒ c¬ b¶n ®· ®¸p øng ®­îc yªu cÇu, nhiÖm vô ®­îc giao. Hai n¨m 2009 vµ 2010 tæng biªn chÕ mµ UBTVQH quy ®Þnh cho Toµ ¸n nh©n d©n c¸c cÊp lµ 13.524 ng­êi, trong ®ã cã 5436 ng­êi lµ ThÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n c¸c cÊp vµ ®­îc ph©n bæ cô thÓ cho tõng ®Þa ph­¬ng, ®¬n vÞ [14] . ViÖc më réng thÈm quyÒn xÐt xö d©n sù vµ h×nh sù cho c¸c Toµ ¸n nh©n d©n cÊp huyÖn ®· ®­îc tiÕn hµnh tõ n¨m 2004. TiÕp tôc thùc hiÖn NghÞ quyÕt cña Quèc héi, UBTVQH vÒ t¨ng thÈm quyÒn cho Toµ ¸n nh©n d©n cÊp huyÖn, cho tíi nay tÊt c¶ c¸c Toµ ¸n nh©n d©n cÊp huyÖn vµ Toµ ¸n Qu©n sù khu vùc ®Òu thèng nhÊt thùc hiÖn thÈm quyÒn xÐt xö theo quy ®Þnh cña Bé luËt Tè tông h×nh sù vµ Bé luËt tè tông d©n sù. N¨m 2009 t¨ng 508 biªn chÕ ThÈm ph¸n cho Toµ ¸n nh©n d©n cÊp huyÖn, ®©y lµ mét viÖc lµm hoµn toµn phï hîp vµ ®óng ®¾n. Nh­ vËy ®ång thêi víi viÖc t¨ng thÈm quyÒn cho Toµ ¸n nh©n d©n cÊp huyÖn, viÖc t¨ng biªn chÕ cho Toµ ¸n cÊp huyÖn ph¶i ®­îc chó träng h¬n n÷a. HiÖn nay, biªn chÕ ThÈm ph¸n ë c¸c Toµ ¸n nh©n d©n huyÖn kh«ng ph¶i n¬i nµo còng ®Çy ®ñ vµ ®­îc ph©n bæ hîp lý. Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao cÇn thiÕt ph¶i ®¶m b¶o tèt biªn chÕ ThÈm ph¸n sÏ lµ mét ®éng lùc to lín gióp cho ThÈm ph¸n yªn t©m c«ng t¸c vµ hoµn thµnh xuÊt s¾c nhiÖm vô xÐt xö cña m×nh. Tuy nhiªn viÖc ph©n bæ biªn chÕ còng cÇn ph¶i chó ý tíi nhiÖm vô c«ng t¸c mµ ®¬n vÞ ®ã ®­îc giao ®Ó kh«ng ®¶m b¶o kh«ng cã sù thiªn vÞ trong tæ chøc nh©n sù gi÷a ®Þa ph­¬ng nµy víi ®Þa ph­¬ng kh¸c, gi÷a ngµnh nµy víi ngµnh kh¸c. 2.2.2. C¶i c¸ch chÕ ®é tiÒn l­¬ng vµ chÕ ®é ®·i ngé kh¸c cho ThÈm ph¸n Do vÞ trÝ vµ yªu cÇu cña ThÈm ph¸n trong c«ng viÖc xÐt xö lµ lao ®éng phøc t¹p, khã kh¨n, gian khæ, cã khi ph¶i ®èi mÆt víi nhiÒu c¸m dç ®êi th­êng nªn ThÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n c¸c cÊp ®­îc Nhµ n­íc dµnh cho c¸c chÕ ®é ­u ®·i cô thÓ. TiÒn l­¬ng cña ThÈm ph¸n c¸c cÊp còng ®­îc thay ®æi cïng víi sù thay ®æi tiÒn l­¬ng cña c¸c c¸n bé c«ng chøc kh¸c. Ph¸p luËt hiÖn hµnh quy ®Þnh nh÷ng viÖc ThÈm ph¸n kh«ng ®­îc lµm nh­ bu«n b¸n, kinh doanh dÞch vô…v× thÕ l­¬ng cña ThÈm ph¸n kh«ng ®ñ trang tr¶i cuéc sèng hµng ngµy cho b¶n th©n vµ gia ®×nh Bªn c¹nh ®ã, c¸c chÕ ®é ®·i ngé kh¸c cho ThÈm ph¸n l¹i kh«ng t­¬ng xøng víi tªn gäi “®·i ngé” cña nã. NhÊt lµ chÕ ®é phô cÊp phiªn Toµ hiÖn nay, v¨n b¶n ®iÒu chØnh ®· qu¸ l¹c hËu, møc phô cÊp ®· qu¸ lçi thêi. GÇn ®©y chÕ ®é phô cÊp ®· ®­îc ®iÒu chØnh kh¸ h¬n, tuy nhiªn møc phô cÊp tr¸ch nhiÖm cho ThÈm ph¸n Toµ ¸n cÊp huyÖn vÉn thÊp khi Toµ ¸n cÊp huyÖn ph¶i g¸nh v¸c nhiÒu c«ng viÖc tõ viÖc t¨ng thÈm quyÒn nh­ hiÖn nay. Ngµy 29/4/2009 võa qua Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao ®· cã c«ng v¨n vÒ viÖc tr¶ lêi kiÕn nghÞ cu¶ cö tri t¹i kú häp thø 4, Quèc héi kho¸ XII [22]. Trong c«ng v¨n còng ®· ®Ò cËp tíi nh÷ng néi dung c¬ b¶n nh­: ViÖc quy ®Þnh ng¹ch, bËc l­¬ng cña ThÈm ph¸n nh­ ng¹ch, bËc l­¬ng cña c¸n bé c«ng chøc hµnh chÝnh kh¸c lµ hoµn toµn kh«ng phï hîp víi tÝnh chÊt lao ®éng phøc t¹p cña ThÈm ph¸n. Do chÕ ®é tiÒn l­¬ng cña ThÈm ph¸n cßn thÊp nªn ch­a thÓ hiÖn ®óng sù quan t©m cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ®èi víi ho¹t ®éng xÐt xö vµ yªu cÇu c«ng t¸c phßng chèng tham nhòng vµ c¶i c¸ch t­ ph¸p theo quy ®Þnh cña LuËt phßng chèng tham nhòng vµ NghÞ quyÕt 49/NQ-TW cña Bé chÝnh trÞ vÒ chiÕn l­îc c¶i c¸ch t­ ph¸p tíi n¨m 2010. ChÕ ®é tiÒn l­¬ng thÊp nªn ch­a cã t¸c dông khuyÕn khÝch, ®éng viªn c¸n bé c«ng chøc Toµ ¸n yªn t©m c«ng t¸c, tËn tuþ víi nghÒ, n©ng cao tinh thÇn tr¸ch nhiÖm vµ th¸i ®é phôc vô nh©n d©n, phÊn ®Êu rÌn luyÖn ®¹o ®øc, ®Êu tranh chèng l¹i c¸c biÓu hiÖn tiªu cùc. ChÕ ®é tiÒn l­¬ng thÊp ®èi víi c¸n bé c«ng chøc ngµnh Toµ ¸n hiÖn nay ch­a ®¶m b¶o h÷u hiÖu ®Ó Toµ ¸n thùc hiÖn nguyªn t¾c “ khi xÐt xö, ThÈm ph¸n vµ Héi thÈm ®éc lËp chØ tu©n theo ph¸p luËt”. §Ó ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu mµ ngµnh Toµ ¸n ®· ®Ò ra, nh»m x©y dùng mét ®éi ngò c¸n bé ThÈm ph¸n ngµnh Toµ ¸n thùc sù trong s¹ch, khuyÕn khÝch c¸c ThÈm ph¸n tËn t©m, tËn lùc víi nghÒ, c¸ nh©n em hoµn toµn nhÊt trÝ víi quan ®iÓm cña Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao trong viÖc ®æi míi chÕ ®é tiÒn l­¬ng vµ phô cÊp cho ThÈm ph¸n Toµ ¸n theo h­íng: CÇn cã mét quy ®Þnh riªng cho b¶ng l­¬ng vµ møc l­¬ng cña ThÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n c¸c cÊp. B¶ng l­¬ng ®ã ph¶i kh¸c víi b¶ng l­¬ng cña c«ng chøc, c¸n bé chuyªn ngµnh kh¸c, ®ång thêi cã sù ­u tiªn ®Æc biÖt th× míi thÓ hiÖn ®­îc tÝnh ®Æc thï nghÒ thÈm ph¸n. Thø hai, v¨n b¶n quy ®Þnh vÒ phô cÊp t¹i phiªn Toµ cho ThÈm ph¸n hiÖn nay ®· l¹c hËu, møc phô cÊp qu¸ thÊp cho nªn cÇn thiÕt ph¶i cã nh÷ng h­íng dÉn cô thÓ h¬n n÷a, ®¸p øng kho¶n phô cÊp dµnh cho ThÈm ph¸n tr­íc ®ßi hái c«ng viÖc mµ hä ph¶i g¸nh v¸c nh­ t×nh h×nh hiÖn nay. Trong qu¸ tr×nh ®æi míi ®ã cÇn ®Æt ra lé tr×nh cô thÓ ®Ó n©ng dÇn sù ®·i ngé cho ThÈm ph¸n. TÊt c¶ c¸c biÖn ph¸p ph¶i ®­îc tiÕn hµnh ®ång bé víi c¸c biÖn ph¸p kh¸c vÒ tæ chøc, quy ®Þnh cña ph¸p luËt, d­ luËn x· héi…víi môc ®Ých t¨ng l­¬ng, thay ®æi chÕ ®é ®·i ngé kh«ng ph¶i lµ biÖn ph¸p h¹n chÕ tiªu cùc cho ThÈm ph¸n. 2.2.3. §¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn vËt chÊt, tinh thÇn cho ho¹t ®éng cña ThÈm ph¸n Thø nhÊt: §¶m b¶o vÒ kinh phÝ lµm viÖc cho ThÈm ph¸n. Kinh phÝ lµm viÖc lµ mét sù ®¶m b¶o cÇn ph¶i cã cho mçi ho¹t ®éng nghÒ nghiÖp. §èi víi ho¹t ®éng nghÒ nghiÖp ThÈm ph¸n th× kinh phÝ còng lµ mét ®ßi hái quan träng mµ Nhµ n­íc ta cÇn quan t©m. Hµng n¨m c«ng t¸c ®¶m b¶o kinh phÝ cho ho¹t ®éng cña toµn ngµnh Toµ ¸n nãi chung vµ ho¹t ®éng cña ThÈm ph¸n nãi riªng ®­îc chó ý coi träng. Theo b¸o c¸o tæng kÕt cña ngµnh Toµ ¸n nh©n d©n trong n¨m 2009 ng©n s¸ch cÊp cho ngµnh Toµ ¸n nh©n d©n lµ 1.178.590 triÖu ®ång, trong ®ã cã chi cho ®Çu t­ ph¸t triÓn, chi th­êng xuyªn, chi ®µo t¹o vµ chi cho nghiªn cøu khoa häc, qu¶n lý hµnh chÝnh… §èi víi c¸c kinh phÝ ®­îc ph©n bæ, Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao chØ ®¹o x©y dùng, tu d­ìng c¬ së h¹ tÇng, trô së vµ trang thiÕt bÞ lµm viÖc. Cã thÓ nãi, hµng n¨m kinh phÝ cho ngµnh Toµ ¸n kh«ng nhá, c¸c ®Þa ph­¬ng ®Òu chñ ®éng vµ nªu cao tr¸ch nhiÖm trong viÖc qu¶n lý vµ sö dông kinh phÝ. Tuy nhiªn nh×n chung viÖc ®Çu t­ kinh phÝ vÉn ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña ngµnh. Tr­íc hÕt cÇn ®¶m b¶o kinh phÝ cho ho¹t ®éng xÐt xö cña ThÈm ph¸n, ®¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn vËt chÊt, ph­¬ng tiÖn cho ThÈm ph¸n sau ®ã míi lµ ®iÒu kiÖn sèng, ¨n ë, sinh ho¹t khi ThÈm ph¸n ®i c«ng t¸c vµ ngay t¹i n¬i ThÈm ph¸n lµm viÖc. §¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn vËt chÊt, t¹o kinh phÝ hç trî cho ThÈm ph¸n lµ c¬ héi vµ lµ ®éng lùc cho ng­êi ThÈm ph¸n hoµn thµnh tèt nhiÖm vô ®­îc giao, cã høng thó víi c«ng viÖc tõ ®ã n©ng cao chÊt l­îng xÐt xö. Thø hai: x©y dùng c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ cho gia ®×nh cña ThÈm ph¸n. HiÖn nay ë n­íc ta ch­a cã c¸c biÖn ph¸p nµo b¶o vÖ cho ThÈm ph¸n vµ gia ®×nh cña ThÈm ph¸n. Khi tham gia xÐt xö, ThÈm ph¸n ph¶i ®èi mÆt víi nhiÒu ¸p lùc, ®Êu tranh gi÷a tr¾ng vµ ®en, gi÷a ¸nh s¸ng vµ bãng tèi, trong thùc tÕ t¹i phiªn toµ ®­¬ng sù kh«ng nghe theo sù ®iÒu hµnh cña ThÈm ph¸n, chöi bíi thËm chÝ l¨ng m¹, hµnh hung ThÈm ph¸n vµ gia ®×nh cña hä. §©y lµ mét sù thùc kh¸ch quan ®· diÔn ra kh«ng Ýt trong thêi gian qua. Còng gièng nh­ trong phiªn toµ h×nh sù víi sù cã mÆt cña C¶nh s¸t hç trî t­ ph¸p. §©y cã thÓ lµ mét s¸ng kiÕn cho c¸c nhµ lµm luËt x©y dùng nªn mét hÖ thèng C¶nh s¸t t­ ph¸p cã nhiÖm vô ®¶m b¶o an toµn cho ThÈm ph¸n cïng gia ®×nh cña hä. HÖ thèng C¶nh s¸t t­ ph¸p nµy sÏ thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p nh­ ng¨n chÆn nh÷ng hµnh vi g©y c¶n trë tíi c«ng viÖc cña ThÈm ph¸n, g©y rèi ThÈm ph¸n vµ gia ®×nh hä, c¸c hµnh vi uy hiÕp ®e do¹ ThÈm ph¸n sÏ ®­îc hÖ thèng nµy ®iÒu tra vµ xö lý kÞp thêi. §ång thêi cã thÓ quy ®Þnh thµnh LuËt hoÆc c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn quy ®Þnh vÒ viÖc xö lý c¸c hµnh vi, ®éng th¸i ¶nh h­ëng tíi viÖc xÐt xö kh¸ch quan cña ThÈm ph¸n nh­ ®e do¹ ThÈm ph¸n, hµnh hung ThÈm ph¸n vµ gia ®×nh ThÈm ph¸n. Mét sè quan ®iÓm kh¸c cã ®Ò xuÊt nh÷ng biÖn ph¸p ®¶m b¶o vÒ an ninh, x· héi vµ ph¸p lý ®èi víi ®éi ngò ThÈm ph¸n, em ®ång t×nh víi t¸c gi¶ Lª ThÞ Kim Dung- Côc Thi hµnh ¸n d©n sù- Bé T­ ph¸p vÒ ph­¬ng h­íng nµy[24]. Theo ®ã, c¸c biÖn ph¸p ®¶m b¶o vÒ an ninh ®­îc ¸p dông cã thÓ lµ biÖn ph¸p trang bÞ nh÷ng ph­¬ng tiÖn cÇn thiÕt b¶o vÖ cho ThÈm ph¸n t¹i gia ®×nh, gi÷ bÝ mËt vÒ s¬ yÕu lý lÞch cña ThÈm ph¸n…; c¸c biÖn ph¸p ®¶m b¶o x· héi bao gåm c¸c ®¶m b¶o vÒ vËt chÊt trong tr­êng hîp ThÈm ph¸n vµ nh÷ng ng­êi th©n thÝch trong gia ®×nh ThÈm ph¸n bÞ x©m h¹i tíi tÝnh m¹ng, søc khoÎ liªn quan ®Õn thùc hiÖn nhiÖm vô….; c¸c biÖn ph¸p ph¸p lý nh»m xö lý nghiªm kh¾c nh÷ng hµnh vi x©m h¹i tíi tÝnh m¹ng, søc khoÎ cña ThÈm ph¸n vµ gia ®×nh. TÊt c¶ c¸c quan ®iÓm trªn theo em lµ hîp lý, hiÖn ch­a cã mét quy ®Þnh nµo b¶o vÖ an toµn cho ThÈm ph¸n th× ®©y lµ mét ph­¬ng h­íng kh¾c phôc t×nh tr¹ng thiÕu sãt cña ph¸p luËt trong thêi gian qua. 2.2.4. §æi míi c¬ chÕ qu¶n lý Nhµ n­íc ®èi víi ThÈm ph¸n. Thêi gian qua, nh×n ho¹t ®éng xÐt xö, tõ chÊt l­îng c¸c vô ¸n ®· ®­îc gi¶i quyÕt, c¸c vô ¸n cßn tån ®äng, sè l­îng vô ¸n bÞ huû, bÞ söa ®Ó thÊy ®­îc vai trß quan träng cña c«ng t¸c ®¸nh gi¸ ®éi ngò ThÈm ph¸n, nh»m x¸c ®Þnh chÝnh x¸c n¨ng lùc cña ThÈm ph¸n, x©y dùng kÕ ho¹ch ®µo t¹o, cñng cè chÊt l­îng ®éi ngò c¸n bé ngµnh Toµ ¸n. Víi t×nh h×nh ®ã c«ng t¸c qu¶n lý ThÈm ph¸n còng cÇn cã sù ®æi míi c¬ b¶n. Qu¶n lý Nhµ n­íc ®èi víi ThÈm ph¸n tr­íc tiªn cÇn t¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra c¸c ho¹t ®éng xÐt xö, kÞp thêi ph¸t hiÖn nh÷ng sai sãt khuyÕt ®iÓm, gi¸o dôc ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp cho ThÈm ph¸n, kh«ng ®Ó x¶y ra c¸c vi ph¹m g©y hËu qu¶ nghiªm träng, cã ¶nh h­ëng lín tíi c«ng t¸c cña toµn ngµnh. ChÝnh v× thÕ cÇn cã sù quan t©m vµ phèi hîp gi÷a c¸c c¬ quan chøc n¨ng m¹nh mÏ h¬n n÷a, chñ ®éng nªu lªn nh÷ng v­íng m¾c cña ph¸p luËt ®Ó vÊn ®Ò qu¶n lý ThÈm ph¸n mang l¹i kÕt qu¶ kh¶ quan. C«ng t¸c qu¶n lý ThÈm ph¸n muèn cã kÕt qu¶ tèt cßn cÇn thiÕt ®¶m b¶o sù ®éc lËp trong ho¹t ®éng cña ngµnh toµ ¸n nãi chung. Kh«ng nªn giao cho Toµ ¸n tèi cao chøc n¨ng qu¶n lý hÖ thèng Toµ ¸n vµ ®éi ngò ThÈm ph¸n nãi riªng vÒ tæ chøc, ®Ó Toµ ¸n tËp chung vµo chuyªn m«n lµ nghiÖp vô xÐt xö. V× nghiÖp vô xÐt xö ®èi víi nghÒ nghiÖp ThÈm ph¸n lµ quan träng nhÊt vµ cÇn thiÕt ph¶i ®Æt lªn hµng ®Çu. Bªn c¹nh ®ã nÕu TAND tèi cao tiÕn hµnh qu¶n lý Toµ ¸n ®Þa ph­¬ng vÒ mÆt tæ chøc mµ kh«ng tèt cßn kh«ng ®¶m b¶o tÝnh ®éc lËp xÐt xö, mét nguyªn t¾c quan träng nhÊt trong ho¹t ®éng xÐt xö cña Toµ ¸n. Bëi môc ®Ých cuèi cïng cña c«ng t¸c qu¶n lý Toµ ¸n vµ ThÈm ph¸n lµ ®¶m b¶o cho nguyªn t¾c nµy ®­îc thùc hiÖn tèt trªn thùc tÕ. C«ng t¸c qu¶n lý vÒ tæ chøc hiÖn nay theo quan ®iÓm c¸ nh©n em sÏ giao cho Uû ban qu¶n lý Toµ ¸n. Bªn c¹nh nhiÖm vô lµ mét tæ chøc thùc hiÖn tuyÓn chän ng­êi cã ®ñ tiªu chuÈn lµm ThÈm ph¸n, Uû ban cßn thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý ThÈm ph¸n vÒ mÆt tæ chøc thay cho TAND tèi cao hiÖn nay. §iÒu nµy sÏ gi¶m ®i ¸p lùc c«ng viÖc cho Ch¸nh ¸n TAND tèi cao. Ho¹t ®éng cña Uû ban qu¶n lý Toµ ¸n kh«ng n»m ngoµi c¸c nhiÖm vô, quyÒn h¹n cô thÓ mµ ph¸p luËt giao phã. C«ng t¸c qu¶n lý ThÈm ph¸n vÒ ®iÒu ®éng, biÖt ph¸i, chÕ ®é l­¬ng, khen th­ëng kû luËt, khiÕu n¹i tè c¸o liªn quan ®Õn ThÈm ph¸n… ph¶i ®¶m b¶o nguyªn t¾c tËp trung d©n chñ vµ d­íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng céng s¶n. TiÕp tôc thùc hiÖn tèt c«ng t¸c qu¶n lý Nhµ n­íc ®èi víi ThÈm ph¸n, x¸c ®Þnh râ c¬ cÊu ThÈm ph¸n t­¬ng øng víi chøc n¨ng, vÞ trÝ cña ng­êi ThÈm ph¸n lµ phï hîp víi chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch cña §¶ng, Quèc héi vµ UBTVQH. §©y lµ mét trong 10 nhiÖm vô c«ng t¸c ngµnh Toµ ¸n nh©n d©n quan träng ®· ®Ò ra trong n¨m 2010, theo ®ã cÇn “§æi míi ph­¬ng thøc tæ chøc chØ ®¹o, ®iÒu hµnh vµ thñ tôc hµnh chÝnh- t­ ph¸p theo h­íng nhanh gän, hiÖu qu¶ vµ hiÖu lùc; ph©n c«ng ph©n cÊp hîp lý; g¾n quyÒn h¹n víi tr¸ch nhiÖm vµ quy ®Þnh cô thÓ vÒ chÕ ®é tr¸ch nhiÖm ®èi víi ng­êi l·nh ®¹o, qu¶n lý ®¬n vÞ”[14]. KÕt luËn Qua qu¸ tr×nh nghiªn cøu vÒ chÕ ®Þnh ThÈm ph¸n TAND th× thÊy r»ng cßn kh«ng Ýt nh÷ng vÊn ®Ò v­íng m¾c trong c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt hiÖn hµnh liªn quan tíi chÕ ®Þnh nµy. Trong ph¹m vi nghiªn cøu cña LuËn v¨n ®· phÇn nµo ®Ò cËp mét c¸ch kh¸i qu¸t nhÊt nh÷ng kiÕn nghÞ xoay quanh nh÷ng h¹n chÕ vµ thiÕu sãt cña c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ ThÈm ph¸n TAND. Tuy nhiªn víi kiÕn thøc cã h¹n, LuËn v¨n còng kh«ng thÓ ®Ò xuÊt ®­îc hÕt ®­îc nh÷ng h¹n chÕ ®ã. Bªn c¹nh viÖc thÊy ®­îc vÞ trÝ quan träng cña chøc danh ThÈm ph¸n trong c¬ cÊu tæ chøc cña Toµ ¸n, thÊy ®­îc mèi quan hÖ cña ThÈm ph¸n víi mét sè chøc danh kh¸c th× vÊn ®Ò x©y dùng mét ®éi ngò ThÈm ph¸n “ phông c«ng, thñ ph¸p, chÝ c«ng, v« t­ ” ®­îc §¶ng vµ Nhµ n­íc ta thùc sù quan t©m vµ ®¸ng ®­îc quan t©m h¬n bao giê hÕt. C¸ nh©n em hoµn toµn ®ång ý víi quan ®iÓm cÇn thiÕt ph¶i c¶i c¸ch nÒn T­ ph¸p ®ång thêi víi viÖc x©y dùng Nhµ n­íc ph¸p quyÒn XHCN trong ®ã ®æi míi hÖ thèng Toµ ¸n vµ ®éi ngò ThÈm ph¸n lµ ®ßi hái kh¸ch quan vµ hµng ®Çu. ChÝnh v× thÕ kiÖn toµn vµ hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt lµ nhiÖm vô tr­íc tiªn. Kinh nghiÖm thùc tiÔn h¬n 50 n¨m x©y dùng ®éi ngò ThÈm ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n cho thÊy ®éi ngò ThÈm ph¸n chuyªn nghiÖp, hiÖn ®¹i lµ ®éi ngò ThÈm ph¸n ®ñ vÒ sè l­îng, ®¶m b¶o vÒ chÊt l­îng, cã tr×nh ®é lý luËn vµ thùc tiÔn v÷ng vµng vµ ®­îc trang bÞ hiÖn ®¹i. V× lÏ ®ã x©y dùng ®éi ngò ThÈm ph¸n vÒ b¶n chÊt lµ ®éi ngò ThÈm ph¸n cña nh©n d©n, do nh©n d©n vµ v× nh©n d©n bëi suy cho cïng Nhµ n­íc ta lµ Nhµ n­íc cña nh©n d©n, do nh©n d©n bÇu ra vµ phôc vô cho môc ®Ých cña nh©n d©n, ®¸p øng yªu cÇu héi nhËp quèc tÕ trong giai ®o¹n hiÖn nay. Bµi luËn v¨n cña em ch¾c ch¾n cßn nhiÒu sai sãt, rÊt mong ®­îc sù gãp ý cña c¸c thÇy c« vµ c¸c b¹n ®Ó cã sù bæ sung vµ hoµn thiÖn cho c¸c bµi viÕt sau nµy. Danh môc Tµi liÖu tham kh¶o 1. V¨n kiÖn §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø X, B¸o ®iÖn tö cña §¶ng Céng S¶n ViÖt Nam 2. NghÞ quyÕt sè 49-NQ/TW ngµy 02/06/2005 cña Bé chÝnh trÞ vÒ chiÕn l­îc c¶i c¸ch t­ ph¸p. 3. NghÞ quyÕt sè 48- NQ/TW ngµy 24/5/2005 cña Bé chÝnh trÞ vÒ chiÕn l­îc x©y dùng vµ hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010, ®Þnh h­íng ®Õn n¨m 2020. 4. HiÕn ph¸p ViÖt Nam c¸c n¨m 1946, 1959, 1980, 1992 5. LuËt tæ chøc Toµ ¸n nh©n d©n n¨m 1960, 1981, 1992 v¨n b¶n ph¸p quy, trang tin ®iÖn tö ChÝnh phñ n­íc Céng hoµ X· héi chñ nghÜa ViÖt Nam 6. LuËt tæ chøc Toµ ¸n nh©n d©n n¨m 2002, NXB ChÝnh trÞ quèc gia, 2005. 7. Ph¸p lÖnh ThÈm ph¸n vµ Héi thÈm nh©n d©n n¨m 1993, 2002, v¨n b¶n ph¸p quy, trang tin ®iÖn tö ChÝnh phñ n­íc Céng hoµ X· héi chñ nghÜa ViÖt Nam http//www.chinhphu.vn/ 8. Ph¸p lÖnh c¸n bé c«ng chøc, NXB ChÝnh trÞ quèc gia, 2007 9. S¾c lÖnh sè 33 ngµy 13/9/1945 10. S¾c lÖnh sè 13 ngµy 24/1/1946 11. S¾c lÖnh sè 85 ngµy 25/5/1950 12. NghÞ quyÕt sè 51/2001/QH10 cña Quèc héi ngµy 25/12/2001 13. NghÞ quyÕt sè 730/2004/NQ-UBTVQH 11 cña UBTVQH ngµy 30/9/2004 14. B¸o c¸o tæng kÕt c«ng t¸c n¨m 2009 vµ ph­¬ng h­íng nhiÖm vô c«ng t¸c n¨m 2010 cña ngµnh Toµ ¸n nh©n d©n. 15. Th«ng t­ liªn tÞch sè 01/2003/TTLT/TANDTC-BQP-UBTWMTTQVN ngµy 01/4/2003. 16. QuyÕt ®Þnh sè 46/2003/Q§-TCCB cña Ch¸nh ¸n Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao ngµy 02/4/2003 17. NghÞ quyÕt sè 35/NQ-UBTVQH K9 cña UBTVQH ngµy 17/5/1993. 18. NghÞ ®Þnh sè 33/2009/N§-CP cña ChÝnh phñ ngµy 6/1/2009 quy ®Þnh møc l­¬ng tèi thiÓu chung. 19. QuyÕt ®Þnh 154/Q§-TTg cña Thñ t­íng ChÝnh phñ ngµy 12/3/1996 20. QuyÕt ®Þnh 171/2005/Q§-TTg cña Thñ t­íng ChÝnh phñ ngµy 8/7/2005 quy ®Þnh vÒ chÕ ®é phô cÊp tr¸ch nhiÖm cho ThÈm ph¸n. 21. NghÞ quyÕt cña UBTVQH vÒ viÖc bæ sung biªn chÕ vµ sè l­îng thÈm ph¸n TAND, TAQS c¸c cÊp n¨m 2009 vµ n¨m 2010 ( HiÖu lùc tõ ngµy 01/3/2009) 22. C«ng v¨n cña TAND tèi cao ngµy 29/4/2009 vÒ viÖc tr¶ lêi kiÕn nghÞ cña cö tri t¹i kú häp thø 4 Quèc héi kho¸ XII. 23. Tõ ®iÓn LuËt häc, NXB T­ ph¸p n¨m 2006 24. Lª ThÞ Kim Dung (2000) “b¶o ®¶m vÒ tÝnh m¹ng, søc khoÎ vµ tµi s¶n cña ThÈm ph¸n” th«ng tin khoa häc ph¸p lý(sè 5 n¨m 2000), viÖn nghiªn cøu khoa häc ph¸p lý, Bé T­ ph¸p. 25. LuËt thi ®ua khen th­ëng n¨m 2003 26. B¸o ®iÖn tö, ngµy 15/4/2009, Môc lôc