Bài tập nhóm môn Kinh tế vi mô Chương 2: Cung, cầu và giá thị trường

TRƯỜNG ĐẠI HỌC DUY TÂN KHOA SAU ĐẠI HỌC MÔN: KINH TẾ VI MÔ GVHD: TS. LÊ VĂN BÌNH NHÓM 3: Trần Thị Ái Trinh Nguyễn Duy Quang Võ Nam sơn LỚP : K5MBA1 NỘI DUNG: I/ CẦU CỦA MỘT LOẠI HÀNG HÓA 1. Khái niệm cầu 2. Hàm cầu 3. Các yếu tố ảnh hưởng đến cầu II/ CUNG CỦA MỘT LOẠI HÀNG HÓA 1. Khái niệm cung 2. Hàm cung 3. Các yếu tố ảnh hưởng đến cung III/ QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH GIÁ THỊ TRƯỜNG 1. Khái niệm về trạng thái cân bằng 2. Thay đổi trạng thái cân bằng­ sự dịch chuyển IV/ TÁC ĐỘNG CỦA THUẾ ĐẾN GIÁ THỊ TRƯỜNG 1. Tác động của thuế đến giá thị trường 2. Giá tối đa (giá trần) 3. Giá tối thiểu(giá sàn) V/ BÀI TẬP I/ Cầu của một loại hàng hóa: 1. Khái niệm cầu: ­ Cầu (của người mua) đối với một loại hàng hóa nào đó là số lượng của hàng đó mà người mua muốn mua ứng với những mức giá chấp nhận được trong một khoảng thời gian nào đó tại một địa điểm nhất định. ­ Số lượng của một loại hàng hóa nào đó mà người mua muốn mua ứng với một mức giá nhất định được gọi là lượng cầu của loại hàng hóa đó tại mức giá đó. P(ngàn đồng) Q (100 gr) 6 5 4 3 2 1 18 20 24 30 40 60 Khi giá càng cao lượng cầu của người tiêu dùng giảm đi Biểu cầu của một loại thực phẩm chế biến 2. Hàm cầu: QD = f(P) QD= a + bP để tiện lợi cho việc lí giải các vấn đề cơ bản của kinh tế học vi mô người ta thường dùng hàm số bậc nhất để biểu diễn hàm số cầu. Trong đó: QD: số lượng cầu P: giá cả a,b : các hằng số b ≤ 0(vì lượng cầu và giá có quan hệ nghịch biến với nhau nên b không dương) DGía P1 P2 Q1 Q2 Số lượng cầu Đồ thị biểu diễn đường cầu 3. Các nhân tố ảnh hưởng đến cầu: ­Thu nhập của người tiêu dùng ­Giá cả của hàng hóa có liên quan (hàng hóa thay thế, hàng hóa bổ sung) ­Giá cả của chính hàng hóa đó trong tương lai ­Thị hiếu của người tiêu dùng ­Qui mô thị trường ­Các yếu tố khác Sự thay đổi của các yếu tố này sẽ làm cho đường cầu dịch chuyển. Số lượng cầu Giá D1 D P1 P Q2 Q1 Q’2 Q’1 Ví dụ sự dịch chuyển của đường cầu: Khi thu nhập bình quân tăng, ở những mức giá như trước, người mua sẽ mua nhiều hơn => đường cầu dịch chuyển sang bên phải đường cũ cầu tăng lên. II/ Cung của một loại hàng hóa: 1. Khái niệm Cung: Cung của một loại hàng hóa nào đó là những số lượng hàng mà người bán sẵn lòng bán ứng với những mức giá khác nhau trong một khoảng thời gian nhất định, với giả định những điều kiện khác không đổi. P Q 6 5 4 3 2 1 42 40 36 30 20 6 Biểu cung của một loại hàng hóa Ví dụ: 2. Hàm cung: QS = f(P) QS = a + bP Hàm cung là hàm đồng biến nên đường cung có dạng dốc lên => phản ánh qui luật cung: “ Khi giá tăng thì lượng cung tăng và ngược lại” Giá S P2 Q1 P1 Q2 Số lượng Đồ thị biểu diễn đường cung 3. Các yếu tố ảnh hưởng đến cung: ­Trình độ công nghệ được sử dụng ­Giá của các yếu tố đầu vào ­Giá cả của mặt hàng đó trong tương lai ­Chính sách thuế và các qui định của chính phủ ­Điều kiện tự nhiên và các yếu tố khách quan khác Sự thay đổi của các yếu tố này sẽ làm đường cung dịch chuyển. Ví dụ sự dịch chuyển của đường cung S S1 P1 P2 Q2 Q1 Q’2 Q’1 Số lượng Giá Đường cung dịch chuyển sang bên phải đường cũ. Nguyên nhân có thể do các doanh nghiệp đã giảm được chi phí nhờ áp dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất, nên với những mức giá như trước, số lượng cung nhiều hơn trước. III/ Qúa trình hình thành giá thị trường: 1. Khái niệm về trạng thái cân bằng: Trạng thái cân bằng là trạng thái tại đó cung đáp ứng đủ cầu không có dư thừa và thiếu hụt Đặc trưng: QD = QS = QCB PD = PS = PCB C©n b»ng- d­ thõa- thiÕu hôt P Q 0 10 13 18 22 28 0,4 4 6 S D Dư thừa Ví dụ: •QD = 34 – 4P, •QS = 5P – 2 •Điểm CB (E) Pe = 4,Qe = 18 • Dư thừa: ΔQD =28-10 = 18 •Thiếu hụt: ΔQS =22– 13=9 ThiÕu hôt E 3 2. Thay đổi trạng thái cân bằng­ sự dịch chuyển: Xét trong khoảng thời gian dài, khi cả đường cầu và đường cung đều dịch chuyển thì tùy thuộc vào sự dịch chuyển của chúng mà giá cân bằng sẽ tăng, giảm hoặc như cũ. + Khi S↑ + D↑ => QCB↑ , P không XĐ: ↑, ↓ , const S S’ D D’ Pe Qe Thay ®æi tr¹ng th¸i c©n b»ng- Sù dÞch chuyÓn P S’ D S E’ E Q P QE’ QE PE’ PE D’ Q S D D’ E’EPE= PE’ QE QE’ S’ Thay ®æi tr¹ng th¸i c©n b»ng- Sù dÞch chuyÓn S’ D’ S E’ E Q P QE’ QE PE D PE’ P Q S D’ DE’ EPE QE = QE’ S’ PE’ IV. Tác động của thuế đến giá thị trường 1. Tác động của thuế đến giá thị trường Tác động của thuế có thể nghiên cứu một cách tiện lợi bằng phương pháp phân tích cung­cầu. Mô tả thị trường hàng hóa A với mức giá cân bằng là 3.000đ với số lượng cân bằng là 30 tấn. Nếu Nhà nước tăng thuế mỗi kg là 1.000đ thì tại mức giá cân bằng cũ người bán chỉ thu được 2.000đ/kg nên họ chỉ muốn bán ra một số lượng ít hơn trước. E1 E2 S1 S Q1Q2 Giá Số lượng P1 P2 2. Giá tối đa (giá trần): Đây là giá do Chính phủ quy định thấp hơn giá cân bằng cung cầu. Giá tối đa thường được áp dụng đối với các sản phẩm có vị trí quan trọng trong nền kinh tế, trong trường hợp những hàng hóa này trở nên khan hiếm trên thị trường. Tại mức giá tối đa mà Nhà nước quy định, cầu lớn hơn cung do đó Nhà nước phải áp dụng đồng thời chính sách phân phối theo định lượng hoặc nhập khẩu chịu lỗ.  Đồ thị về giá trần: PCB Pmax Số lượng Giá Qs Q QD S D 3. Giá tối thiểu (giá sàn) Đây là giá do Nhà nước quy định cao hơn giá cân bằng cung cầu trên thị trường. Giá tối thiểu thường được áp dụng trong trường hợp thị trường sản phẩm bị thừa quá mức.Chẳng hạn khi trúng mùa, giá cân bằng trên thị trường nông sản sẽ rất thấp làm cho nông dân có thể bị lỗ, Nhà nước sẽ quy định một mức giá tối thiểu cao hơn giá cân bằng.  Dù ở mức giá tối thiểu, lượng cầu nhỏ hơn lượng cung, nếu Nhà nước mua hết phần dư với mức giá tối thiểu thì nhà sản xuất mới bán được giá cao với số lượng nhiều PCB Pmin Số lượng Giá QsQQD S D CHÍNH SÁCH CỦA CHÍNH PHỦ: Giá trần và giá sàn Q Q PP S D E ThiÕu hôt PE Pmin QA QB D S EPE Pmax D­ thõa QM QN Giá trần: - Cao nhất trên thị trường - Hậu quả: thiếu hụt - Bảo vệ người tiêu dùng Giá sàn: - Thấp nhất trên thị trường - Hậu quả: dư thừa - Bảo vệ người sản xuất Bài tập 37: Hàm cầu và hàm cung thị trường của sản phẩm X lần lượt là: QD = -4P + 100 và QS = 2P + 10 a. Giá và sản lượng cân bằng của thị trường là bao nhiêu? Giải: Tại điểm cân bằng thì : QD = QS nên ta có phương trình: -4P + 100 = 2P + 10  6P = 90 => P = 15 => QD = QS = 40 Vậy giá và sản lượng cân bằng của thị trường lần lượt là P = 15 và Q = 40 b. Nếu cầu tăng 50% ở mọi mức giá thì giá và sản lượng cân bằng của thị trường là bao nhiêu? Giải: Khi cầu tăng 50% ở mọi mức giá, khi đó đường cầu dịch chuyển, ta có tại điểm cân bằng mới: Pe = 150%P = 150% x 15 = 22,5 Qe = 2 x 22,5 + 10 = 65 Vậy giá và sản lượng cân bằng của thị trường là: Pe = 22,5; Qe = 65. Bài tập 38: Hàm cầu thị trường của sản phẩm X là : QD = -3P + 90. Nếu giá cân bằng của thị trường là P = 15 thì số lượng cân bằng là bao nhiêu? Giải: Thay P = 15 vào ta có: QD = -3 x 15 + 90 = 45 Vậy số lượng cân bằng là: 45 đvsp. BÀI 39: Giả định rằng vào đầu những năm 1990 hàm cầu và hàm cung thị trường gạo ở Việt Nam là: QD = 80 – 10P QS = 20P – 100 1. a) Mức giá cân bằng PE và số lượng cung cầu cân bằng QE của thị trường là bao nhiêu? Khi thị trường đạt trạng thái cân bằng, ta có: QD = QS 80 – 10P = 20P – 100  P = 6 => Q = 20 Vậy, khi thị trường đạt trạng thái cân bằng thì giá cân bằng PE = 6 và sản lượng cân bằng là QE = 20 b) Nếu nhà nước ấn định giá tối đa Pmax = 5,5 thì lượng thiếu hụt trên thị trường là bao nhiêu? Với Pmax = 5,5 lúc đó ta có: Cầu: QD = 80 – 10 x 5,5 = 25 Cung: QS = 20 x 5,5 – 100 = 10 Vậy lượng thiếu hụt trên thị trường là: 25 – 10 = 15 c) Để giải quyết lượng thiếu hụt, nhà nước có thế nhập khẩu gạo với giá vốn nhập khẩu được qui đổi là 6,5 thì số tiền ngân sách phải chi bù lỗ là bao nhiêu? Để bù đắp lượng thiếu hụt này, nhà nước phải nhập khẩu với giá 6,5 để bán ra thị trường với giá 5,5. Vậy số tiền ngân sách chi bù lỗ là: 15 x (6,5 – 5,5) = 15 d) Là người tiêu dùng, bạn được lợi gì nếu Nhà nước áp dụng chính sách nhập khẩu bù thiếu hụt thay cho chính sách phân phối theo định lượng? Nếu Nhà nước áp dụng chính sách nhập khẩu bù thiếu hụt thay cho chính sách phân phối theo định lượng thì người tiêu dùng sẽ được Nhà nước hỗ trợ một phần chi phí trong hàng hoá mà mình mua. Do đó, lượng hàng hoá tiêu thụ sẽ nhiều hơn. 2. Đến năm 1999, tình hình sản xuất lúa có nhiều thuận lợi hơn. Hàm cung về gạo bây giờ là Qs1 = 20P – 40 a) Hãy tính mức cân bằng PE1 và số lượng cung cân bằng QE1 vào năm này. Khi thị trường đạt trạng thái cân bằng, ta có: Qs1 = QD  20P – 40 = 80 – 10P  P = 4  QE1 = 40 Vậy, mức giá cân bằng PE1 = 4 và lượng cung cân bằng QE1 = 40 b) Mô tả thị trường gạo bằng đồ thị S1 Giá D Số lượngQE1 PE1 2. c) Được biết năm 1999, nông dân trúng mùa rất đậm nhưng vì chưa xuất khẩu được nên giá xuống rất thấp. Vì thế nhà nước đã qui định giá tối thiểu Pmin = 5. nhà nước phải chi bao nhiêu tiền để mua hết số lương thực thừa nhằm thực thi mức giá tối thiểu này? Khi nhà nước áp đặt giá Pmin = 5 ta có: QD = 80 – 10 x 5 = 30 Qs1 = 20 x 5 – 40 = 60 Vậy lượng gạo dư thừa là: 60 – 30 = 30 Số tiền Nhà nước phải chi ra để thực thi chính sách này là: 30 x 5 = 150 3. Sang năm 2000 do xuất khẩu được gạo nên cầu về lúa tăng lên. Hàm cầu bây giờ là QD1 = 110 – 10P a) Hãy xác định mức giá và số lượng cung cầu cân bằng? Khi thị trường đạt trạng thái cân bằng, ta có: Qs1 = QD1 20P – 40 = 110 – 10P  P = 5 => Q = 60 Vậy, mức giá cân bằng là P = 5 và số lượng cung cầu cân bằng là Q = 60. b) Nếu nhà nước tằng thuế 1 đơn vị tính trên mỗi đơn vị sản phẩm bán ra thì giá và số lượng cân bằng mới là bao nhiêu? Phần thuế mà người tiêu dùng chịu trong khoản thuế là bao nhiêu? Phần thuế mà người sản xuất chịu là bao nhiêu? Tổng số thuế tăng thu được trong trường hợp này là bao nhiêu? Mức giá cân bằng lúc Nhà nước chưa tăng thuế là P­0 Do Nhà nước tăng thuế 1 đơn vị tính trên mỗi sản phẩm nên: P1 = P0 + 1 Theo phương pháp cung­cầu thì ta có: QD1 = QS’ 110 – 10P = 20 (P+1) ­100 Q = 47 P = 6.3