Báo cáo Quy trình kiểm toán chi phí hoạt động trong kiểm toán tài chính do công ty dịch vụ tư vấn tài chính kế toán và kiểm toán (AASC) thực hiện
Quy trình kiểm toán chi phí hoạt động trong Kiểm toán Báo cáo tài chính do Công ty dịch vụ tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán (AASC) thực hiện(91 TRANG) Lời mở đầu Cùng với sự phát triển của nền kinh tế đất nước, ngành kiểm toán hiện nay đã có nhiều bước tiến quan trọng. Nhu cầu sử dụng dịch vụ kiểm toán ngày càng cao, trước hết là tuân thủ pháp luật, sau đó là vì lợi ích của doanh nghiệp. Kiểm toán có ý nghĩa trên nhiều mặt: Đó là “quan toà công minh của quá khứ”, “người dẫn dắt cho hiện tại” và là “người cố vấn sáng suốt cho tương lai”. Thực vậy, kiểm toán đem lại niềm tin cho những người quan tâm. Kiểm toán góp phần điều tiết vĩ mô nền kinh tế, là công cụ của Nhà nước để kiểm soát nền tài chính quốc gia. Kiểm toán cung cấp thông tin chính xác cho các nhà đầu tư để có hướng đầu tư đúng đắn. Không những thế kiểm toán còn hỗ trợ cho các nhà quản trị trong việc nâng cao hiệu quả, hiệu năng hoạt động của doanh nghiệp. Kiểm toán chi phí hoạt động là một phần hành tương đối quan trọng trong kiểm toán Báo cáo tài chính. Là một loại chi phí nên chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp là cơ sở để xác định chỉ tiêu lợi nhuận và khoản thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp Ngân sách. Tuy nhiên chi phí hoạt động lại không liên quan trực tiếp đến quá trình sản xuất kinh doanh, không phải là một chỉ tiêu để tính giá thành sản xuất của sản phẩm. Chính vì tính chất đó mà chi phí hoạt động rất quan trọng trong một cuộc kiểm toán Báo cáo tài chính. Bất kỳ sai phạm nào tồn tại đối với các khoản mục này đều gây ra rủi ro lớn cho kiểm toán viên và công ty kiểm toán. Nhất là hiện nay khi mà các doanh nghiệp trong nước vẫn còn khái niệm Kế toán thuế và Kế toán tài chính là một, nên việc phản ánh một cách chính xác các thông tin làm cơ sở cho việc tính thuế càng được coi trọng. Chênh lệch giữa số thuế phải nộp ngân sách trên Báo cáo kiểm toán và Biên bản quyết toán thuế phải là nhỏ nhất. Do đó đòi hỏi Báo cáo tài chính sau kiểm toán phải phản ánh các thông tin tài chính một cách trung thực và hợp lý nhất, đặc biệt là các chỉ tiêu làm cơ sở tính thuế. Trong quá trình thực tập tại Công ty dịch vụ tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán (AASC) em đã có điều kiện tìm hiểu về quy trình kiểm toán chi phí hoạt động trong các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh cũng như trong các doanh nghiệp thương mại dịch vụ. Do đó càng nhận thức rõ hơn tầm quan trọng của chi phí hoạt động trong một cuộc kiểm toán Báo cáo tài chính. Chính vì thế em đã chọn đề tài cho Luận văn tốt nghiệp là “ Quy trình kiểm toán chi phí hoạt động trong Kiểm toán Báo cáo tài chính do Công ty dịch vụ tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán (AASC) thực hiện”. Bài viết bao gồm các phần chính sau: Phần 1. Cơ sở lý luận về chi phí hoạt động và kiểm toán chi phí hoạt động trong kiểm toán tài chính. Phần 2. Thực trạng kiểm toán chi phí hoạt động trong kiểm toán Báo cáo tài chính do Công ty AASC thực hiện. Phần 3. Nhận xét và kiến nghị nhằm hoàn thiện quy trình kiểm toán chi phí hoạt động trong kiểm toán Báo cáo tài chính do Công ty AASC thực hiện. Tuy nhiên trong khuôn khổ Luận văn tốt nghiệp, thời gian và kiến thức chưa nhiều trong khi không có điều kiện thực hành kiểm toán nên bài viết không tránh khỏi hạn chế. Kính mong được sự chỉ dẫn đóng góp để bài viết được hoàn thiện hơn. Nhân đây, em xin chân thành cảm ơn Thầy giáo Trần Mạnh Dũng cùng toàn thể các anh chị Phòng Kiểm toán các ngành Sản xuất vật chất - Công ty kiểm toán AASC đã tận tình hướng dẫn và đóng góp ý kiến giúp em hoàn thành luận văn này. Danh mục tài liệu tham khảo 1. Lý thuyết kiểm toán – Trường Đại học Kinh tế quốc dân Hà Nội. Chủ biên: GS. TS. Nguyễn Quang Quynh, NXB Tài chính 2. Kiểm toán tài chính – Trường Đại học Kinh tế quốc dân Hà Nội. Chủ biên: GS. TS. Nguyễn Quang Quynh, NXB Tài chính 3. Kiểm toán - Alvin A. Arens. Dịch và biên soạn: Đặng Kim Cương – Phạm văn Dược 4. Auditing- Jack C. Robertson 5. Kế toán tài chính - Trường Đại học Kinh tế quốc dân 6. Lý thuyết và thực hành kế toán tài chính,Chủ biên: PGS-TS Nguyễn Văn Công 7. Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam 8. Các văn bản pháp luật khác:Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp, Nghị định 30/1998/NĐ-CP, 26/2001/NĐ-CP, Thông tư 18/2002/TT-BTC, 9. Các tài liệu của Công ty dịch vụ tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán AASC: - Chương trình kiểm toán - Kế hoạch kiểm toán - Thư chào hàng, đề xuất kiểm toán - Hồ sơ kiểm toán và các tài liệu khác 10. Các tài liệu của Công ty kiểm toán Việt Nam VACO - Chương trình và kế hoạch kiểm toán Chi phí hoạt động - Tài liệu đào tạo nội bộ IAA MỤC LỤC Trang Lời mở đầu1 Phần 1. Cơ sở lý luận về chi phí hoạt động và kiểm toán chi phí hoạt động trong kiểm toán tài chính3 I. Nội dung của chi phí hoạt động 3 1. Khái niệm và đặc điểm 3 2. Các quy định về hạch toán chi phí hoạt động 4 II. Kiểm toán chi phí hoạt động trong kiểm toán tài chính 1 1. Vai trò của chi phí hoạt động trong chi phí sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp 7 2. Mục tiêu kiểm toán chi phí hoạt động 9 3. Nội dung kiểm toán chi phí hoạt động 11 4. Những sai phạm thường gặp khi kiểm toán chi phí hoạt động 12 5. Quy trình kiểm toán chi phí hoạt động trong kiểm toán tài chính 14 5.1. Lập kế hoạch kiểm toán 14 5.2. Thực hiện kế hoạch kiểm toán 19 5.2.1. Thực hiện thử nghiệm kiểm soát 19 5.2.2. Thực hiện thủ tục phân tích 20 5.2.3. Thực hiện thủ tục kiểm tra chi tiết 22 5.3. Kết thúc kiểm toán 25 Phần 2. Thực trạng kiểm toán chi phí hoạt động trong kiểm toán Báo cáo tài chính do công ty AASC thực hiện27 I. Lịch sử hình thành và phát triển của Công ty AASC 27 1. Quá trình hình thành và phát triển của Công ty dịch vụ tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán (AASC) 27 2. Cơ cấu tổ chức bộ máy của Công ty 29 3. Các loại hình dịch vụ do Công ty AASC thực hiện 32 4. Kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty 32 II. Quy trình kiểm toán chi phí hoạt động trong kiểm toán Báo cáo tài chính do Công ty AASC thực hiện 33 1. Quy trình kiểm toán chung do Công ty kiểm toán AASC thực hiện 33 1.1. Phương pháp tiếp cận kiểm toán của Công ty AASC 33 1.2. Lập kế hoạch kiểm toán 34 1.3. Thực hiện kế hoạch kiểm toán 39 1.4. Kết thúc kiểm toán 42 2. Quy trình kiểm toán chi phí hoạt động do Công ty AASC thực hiện tại khách hàng ABC 43 2.1. Lập kế hoạch kiểm toán 43 2.2. Thực hiện kế hoạch kiểm toán 46 2.2.1. Kiểm toán khoản mục chi phí bán hàng 46 2.2.2. Kiểm toán khoản mục chi phí quản lý doanh nghiệp 57 2.3. Kết thúc kiểm toán 61 2.3.1. Họp tổng kết, thống nhất số liệu 61 2.3.2. Phát hành báo cáo 62 3. Quy trình kiểm toán chi phí hoạt động do AASC thực hiện tại PEN 62 3.1. Tóm tắt các bước lập kế hoạch 62 3.2. Thực hiện kế hoạch kiểm toán 63 4. So sánh về quy trình kiểm toán chi phí hoạt động do AASC thực hiện tại ABC và PEN 69 4.1. Về giai đoạn lập kế hoạch 69 4.2. Về giai đoạn thực hiện kế hoạch 71 Phần 3. Nhận xét và kiến nghị nhằm hoàn thiện quy trình kiểm toán chi phí hoạt động trong kiểm toán báo cáo tài chính do Công ty AASC thực hiện73 I. Nhận xét chung về quy trình kiểm toán Báo cáo tài chính do Công ty AASC thực hiện 73 1. Nhận xét chung về quy trình kiểm toán của AASC 73 1.1. Về giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán 73 1.2. Về giai đoạn thực hiện kiểm toán 75 1.3. Về giai đoạn kết thúc kiểm toán 75 2. Nhận xét về quy trình kiểm toán chi phí hoạt động trong kiểm toán Báo cáo tài chính do AASC thực hiện 76 II. Giải pháp nhằm hoàn thiện quy trình kiểm toán chi phí hoạt động trong kiểm toán Báo cáo tài chính do Công ty AASC thực hiện 76 1. Các giải pháp nhằm hoàn thiện quy trình kiểm toán chung của AASC 77 1.1. Hoàn thiện quy trình đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ 77 1.2. Về việc ghi chép trên giấy làm việc 80 1.3. Về áp dụng các thủ tục phân tích trong giai đoạn lập kế hoạch 82 2. Các giải pháp nhằm hoàn thiện quy trình kiểm toán chi phí hoạt động 84 2.1. Sự cần thiết phải hoàn thiện quy trình kiểm toán chi phí hoạt động 84 2.2. Phương hướng hoàn thiện 85 Kết luận89 Danh mục tài liệu tham khảo90
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Báo cáo Quy trình kiểm toán chi phí hoạt động trong kiểm toán tài chính do công ty dịch vụ tư vấn tài chính kế toán và kiểm toán (AASC) thực hiện, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
g viÖc sau:
{ Ph©n tÝch tæng qu¸t vÒ B¸o tæng hîp chi phÝ:
KiÓm to¸n viªn lËp B¶ng tæng hîp chi phÝ trong ®ã cã cét n¨m tríc vµ n¨m nay, sau ®ã thùc hiÖn tÝnh to¸n sè biÕn ®éng gi÷a n¨m tríc vµ n¨m nay vµ t×m hiÓu nguyªn nh©n. B¶ng tæng hîp chi phÝ trang 64.
Thùc hiÖn ph©n tÝch s¬ bé B¶ng tæng hîp chi phÝ ho¹t ®éng, kiÓm to¸n viªn ph¸t hiÖn rÊt nhiÒu c¸c biÕn ®éng. Tríc khèi lîng c¸c biÕn ®éng lín nh vËy, kiÓm to¸n viªn kh«ng thÓ thùc hiÖn ngay c¸c bíc kiÓm tra chi tiÕt, v× kh¸ch hµng nµy quy m« rÊt lín, sè lîng c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh nhiÒu. Th«ng thêng bíc c«ng viÖc ®Çu tiªn kiÓm to¸n viªn lµm lµ thùc hiÖn pháng vÊn kÕ to¸n viªn ®Ó t×m hiÓu nguyªn nh©n, th× ®îc biÕt:
VÒ chi phÝ dÞch vô thuª ngoµi: tríc ®©y c«ng ty thuª l¸i xe tr¶ l¬ng th¸ng nay chuyÓn mét phÇn sang thuª ngoµi (ký hîp ®ång víi c«ng ty vËn t¶i) ®Ó phôc vô cho viÖc ®a ®ãn c«ng nh©n.
Chi phÝ vËn chuyÓn hµng b¸n chÞu ¶nh hëng cña viÖc b¸n hµng trong níc vµ ngoµi níc theo gi¸ FOP hay CIF.
PhÝ thµnh viªn: phÝ ®ãng gãp cho Ban gi¸m ®èc tham gia mét sè hiÖp héi.
PhÝ hµng mÉu: kho¶n phÝ nµy ph¸t sinh lµ do göi hµng mÉu cho kh¸ch hµng.
Chi phÝ ®µo t¹o nh©n viªn: trong n¨m 2002 c«ng ty cã göi c¸n bé ®i ®µo t¹o ë níc ngoµi.
C¸c kho¶n chi kh¸c cho nh©n viªn n¨m nay cao h¬n n¨m tríc v× n¨m 2002 t¹m tÝnh dù phßng vÒ thuÕ thu nhËp c¸ nh©n cho nh©n viªn níc ngoµi víi sè tiÒn 151.739,42USD vµ mét sè ®îc t¨ng l¬ng.
Sau khi thu thËp ®îc c¸c th«ng tin ban ®Çu vÒ nguyªn nh©n biÕn ®éng, kiÓm to¸n viªn sÏ tiÕp tôc lµm râ h¬n b»ng c¸c thñ tôc kiÓm to¸n bæ sung. KiÓm to¸n viªn sÏ x¸c nhËn ®é tin cËy cña c¸c th«ng tin mµ kÕ to¸n viªn ®a ra b»ng c¸ch yªu cÇu cung cÊp c¸c chøng tõ chøng minh nh hîp ®ång thuª xe ®a ®ãn c«ng nh©n, thÎ héi viªn C©u l¹c bé cña Ban gi¸m ®èc,.. TiÕp theo, kiÓm to¸n viªn sÏ chän mÉu mét sè kho¶n môc ®Ó kiÓm tra chi tiÕt. NÕu cã nghi ngê vÒ rñi ro cña c¸c biÕn ®éng nµy th× sè mÉu kiÓm tra chi tiÕt sÏ cµng cao.
Do ®¸nh gi¸ ban ®Çu lµ hÖ thèng kiÓm so¸t ho¹t ®éng hiÖu qu¶ vµ cã thÓ sö dông t liÖu cña kiÓm to¸n viªn néi bé nªn kiÓm to¸n viªn chØ kiÓm tra chi tiÕt chi phÝ tiÒn l¬ng, chi phÝ vËn chuyÓn vµ chi phÝ hoa hång. Sau ®©y trÝch tr×nh tù c¸c thñ tôc kiÓm to¸n chi tiÕt ¸p dông ®èi víi kho¶n môc chi phÝ vËn chuyÓn hµng b¸n.
{ KiÓm tra tæng hîp chi phÝ vËn chuyÓn
Tªn kh¸ch hµng: PEN
Niªn ®é kÕ to¸n: 31/12/2002
Bíc c«ng viÖc: thùc hiÖn thñ tôc ph©n tÝch
Ngêi thùc hiÖn: Hµ
Ngµy thùc hiÖn: 03/02/03
B¶ng tæng hîp chi phÝ theo th¸ng
1
133.317,96
2
70.806,63
3
98.171,18
4
101.801,48
5
108.801,02
6
92.897,17
7
114.196,33
8
126.533,37
9
99.765,00
10
114.924,27
11
112.200,09
12
80.755,09
Céng
1.283.667,38(f)
f: céng däc ®óng
NhËn xÐt: - Chi phÝ c¸c th¸ng biÕn ®éng lín phô thuéc nhiÒu vµo lîng hµng b¸n ra (xuÊt khÈu).
- Thùc hiÖn kiÓm tra chi tiÕt c¸c th¸ng: 1, 5, 10, 12.
- Tæng sè mÉu ph¶i kiÓm tra lµ 467.296,13 chiÕm 36.4% tæng chi phÝ ho¹t ®éng ph¸t sinh.
- KiÓm tra chøng tõ th¸ng 1/03 ®Ó xem viÖc chia c¾t niªn ®é.
KiÓm to¸n viªn thùc hiÖn thñ tôc ph©n tÝch s¬ bé, xem xÐt biÕn ®éng qua c¸c th¸ng cña chi phÝ vËn chuyÓn hµng b¸n, thÊy chi phÝ gi÷a c¸c th¸ng cã biÕn ®éng vµ ®· gi¶i thÝch ®îc nguyªn nh©n biÕn ®éng lµ do chi phÝ vËn chuyÓn phô thuéc vµo lîng hµng xuÊt khÈu trong th¸ng. Bíc ph©n tÝch s¬ bé nµy cßn gióp kiÓm to¸n viªn x¸c ®Þnh ®îc c¸c kho¶n môc cÇn kiÓm tra chi tiÕt.
{ Thùc hiÖn thñ tôc ph©n tÝch ®èi víi chi phÝ vËn chuyÓn hµng b¸n
Tªn kh¸ch hµng: PEN
Niªn ®é kÕ to¸n: 31/12/2002
Bíc c«ng viÖc: thùc hiÖn thñ tôc ph©n tÝch
Ngêi thùc hiÖn: Hµ
Ngµy thùc hiÖn: 03/02/03
- Theo Sæ C¸i chi tiÕt chi phÝ vËn chuyÓn ph¸t sinh lµ 1.247.994,14 USD cho c¶ vËn chuyÓn trong vµ ngoµi níc. Cô thÓ:
VËn chuyÓn b»ng ®êng biÓn: 616.163,85 USD
VËn chuyÓn b»ng ®êng bé: 201.629,91 USD
Hµ Néi – TP Hå ChÝ Minh: 20.476,78 USD
TP Hå ChÝ Minh – Hµ Néi: 409.733,60 USD
Nh vËy chi phÝ vËn chuyÓn ra níc ngoµi chiÕm 65,528%, trong níc lµ 34,472%.
- Theo sæ chi tiÕt Tµi kho¶n doanh thu th×:
Tæng doanh thu hµng xuÊt khÈu lµ: 65.123.965,9 USD
Doanh thu hµng b¸n néi ®Þa: 34.247.502,68 USD
Tæng: 99.371.468,9 USD
% doanh thu xuÊt khÈu lµ: 65,54% vµ doanh thu néi ®Þa lµ 34,46%.
N¨m 2001: tû lÖ gi¸ trÞ hµng xuÊt khÈu trªn doanh thu b¸n hµng lµ
75.104.167,5
=
72,33%
103.828.658,28
Tû lÖ nµy ë n¨m 2002 lµ
65.123.965,9
=
65%
99.371.468,58
KÕt luËn: Chi phÝ vËn t¶i biÕn ®éng phô thuéc vµo doanh thu b¸n hµng. Lîng hµng xuÊt khÈu n¨m 2002 gi¶m nªn chi phÝ vËn chuyÓn gi¶m theo.
Bíc thùc hiÖn c¸c thñ tôc ph©n tÝch nµy lµ ®Ó x¸c minh l¹i nhËn ®Þnh ban ®Çu lµ chi phÝ vËn chuyÓn thay ®æi theo doanh thu b¸n hµng trong kú. Sau khi thùc hiÖn xong thñ tôc ph©n tÝch nµy, kiÓm to¸n viªn kh¼ng ®Þnh tÝnh hîp lý cña sù biÕn ®éng chi phÝ vËn chuyÓn hµng b¸n.
{ KiÓm tra chi tiÕt c¸c hîp ®ång vËn chuyÓn
Sau khi thùc hiÖn thñ tôc ph©n tÝch ®Ó t×m sù gi¶i thÝch tÝnh hîp lý cho viÖc biÕn ®éng cña chi phÝ vËn chuyÓn, kiÓm to¸n viªn thùc hiÖn thñ tôc kiÓm tra chi tiÕt c¸c hîp ®ång vËn chuyÓn ®Ó kiÓm tra tÝnh ®óng ®¾n cña nghiÖp vô ph¸t sinh. TrÝch giÊy tê lµm viÖc cña kiÓm to¸n viªn khi thùc hiÖn kiÓm tra hîp ®ång.
hîp ®ång vËn chuyÓn
{ KiÓm tra chi tiÕt sæ s¸ch kÕ to¸n
Bíc tiÕp theo kiÓm to¸n viªn thùc hiÖn chän mÉu mét sè nghiÖp vô ph¸t sinh trªn sæ chi tiÕt ®Ó kiÓm tra vµ ®èi chiÕu víi chøng tõ gèc.
Tªn kh¸ch hµng: PEN
Niªn ®é kÕ to¸n: 31/12/2002
Bíc c«ng viÖc: kiÓm tra chi tiÕt
Ngêi thùc hiÖn: Hµ
Ngµy thùc hiÖn: 03/02/02
TrÝch B¶ng kª chi tiÕt c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh: ®¬n vÞ: USD
Ngµy
Sè tiÒn
DiÔn gi¶i
Ghi chó
01/01/02
2.132,85
VËn chuyÓn hµng ho¸ xuÊt khÈu
ü
07/01/02
9.000
PhÝ vËn chuyÓn hµng ho¸
ü
05/01/02
470,51
VËn chuyÓn hµng mÉu cho kh¸ch hµng
ü
10/05/02
20.074,85
VËn chuyÓn hµng vµo TP Hå ChÝ Minh
ü
17/05/02
52.650,15
VËn chuyÓn hµng ho¸ xuÊt khÈu, ®êng biÓn
ü
…..
01/01/03
32.832
VËn chuyÓn hµng xuÊt khÈu- CIF
û
Pháng vÊn kÕ to¸n viªn vÒ viÖc qu¶n lý vµ h¹ch to¸n c¸c kho¶n phÝ nµy th× ®îc biÕt c¬ së ®Ó ghi nhËn lµ dùa vµo c¸c phiÕu chi cã ®Çy ®ñ ch÷ ký cña Ban gi¸m ®èc vµ kÕ to¸n vµ B¸o c¸o chi phÝ vËn chuyÓn hµng xuÊt khÈu do kÕ to¸n b¸n hµng lËp (dùa vµo c¸c hîp ®ång vËn chuyÓn, ho¸ ®¬n tµi chÝnh)
ü: ®· kiÓm tra chøng tõ, khíp ®óng víi c¸c chøng tõ kÕ to¸n, c¸c hîp ®ång vµ c¸c b¶ng tæng hîp chi phÝ chi tiÕt theo tõng tiÓu kho¶n.
û: c¸c chi phÝ h¹ch to¸n vµo th¸ng 1/03 ®Òu lµ hµng ho¸ b¸n ra trong n¨m 2003, kh«ng cã c¸c chi phÝ vËn chuyÓn cña n¨m 2002.
Sau khi hoµn thµnh c¸c bíc kiÓm tra chi tiÕt, kiÓm to¸n viªn tiÕn hµnh tËp hîp sè liÖu vµ ®iÒu chØnh. ViÖc kiÓm tra chi tiÕt c¸c kho¶n môc chi phÝ ho¹t ®éng cña PEN, kh«ng ph¸t hiÖn ®îc sai sãt nµo, B¸o c¸o chi phÝ ®îc lËp ph¶n ¸nh trung thùc, hîp lý thùc tr¹ng ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty.
So s¸nh quy tr×nh kiÓm to¸n chi phÝ ho¹t ®éng do AASC thùc hiÖn t¹i ABC vµ PEN
VÒ giai ®o¹n lËp kÕ ho¹ch
§Æc ®iÓm chung vÒ kh¸ch hµng:
ABC lµ mét doanh nghiÖp Nhµ níc ho¹t ®éng trong lÜnh vùc cung cÊp dÞch vô, quy m« vèn kh«ng cao, phÝ kiÓm to¸n thÊp.
PEN lµ mét doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh hµng ho¸ b¸n trong níc vµ c¶ xuÊt khÈu, vèn ho¹t ®éng lín, phÝ kiÓm to¸n cao. AASC thùc hiÖn kiÓm to¸n cho PEN cïng víi mét C«ng ty kiÓm to¸n ®éc lËp kh¸c lµ C«ng ty Ernst & Young.
ChÕ ®é kÕ to¸n ¸p dông:
ABC ¸p dông chÕ ®é kÕ to¸n doanh nghiÖp hiÖn hµnh cña ViÖt Nam vµ c¸c th«ng t söa ®æi, bæ sung. PEN ®¨ng ký ¸p dông chÕ ®é kÕ to¸n giµnh cho c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam.
§Æc ®iÓm trong h¹ch to¸n chi phÝ ho¹t ®éng:
ABC sö dông hÖ thèng tµi kho¶n còng nh hÖ thèng sæ s¸ch theo híng dÉn cña Bé Tµi chÝnh. PEN sö dông hÖ thèng sæ s¸ch kÕ to¸n chñ yÕu lµ tù thiÕt kÕ tuy nhiªn ®Çy ®ñ, khoa häc vµ hîp lý, kh«ng h¹ch to¸n riªng biÖt chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý mµ h¹ch to¸n chung vµo mét sæ cã chi tiÕt theo tõng tiÓu kho¶n vµ bé phËn sö dông.
§¸nh gi¸ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé vµ träng yÕu, rñi ro:
HÖ thèng kiÓm so¸t néi bé cña ABC ho¹t ®éng trung b×nh, kh«ng cã bé phËn kiÓm to¸n néi bé. Rñi ro còng ®îc ®¸nh gi¸ ë møc trung b×nh.
PEN ®îc ®¸nh gi¸ lµ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ho¹t ®éng hiÖu qu¶, cã thÓ sö dông t liÖu cña kiÓm to¸n viªn néi bé, møc rñi ro ®¸nh gi¸ lµ thÊp. Møc träng yÕu ®îc x¸c ®Þnh dùa vµo lîi nhuËn tríc thuÕ.
§Æc ®iÓm giai ®o¹n lËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n
§èi víi ABC, c¸c phÇn hµnh c«ng viÖc ®îc thùc hiÖn dùa vµo sù hiÓu biÕt cña kiÓm to¸n viªn vÒ kh¸ch hµng trong c¸c cuéc kiÓm to¸n tríc vµ theo sù híng dÉn cña chñ nhiÖm kiÓm to¸n vµ ch¬ng tr×nh kiÓm to¸n cña c«ng ty. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn kiÓm to¸n, kiÓm to¸n viªn phô tr¸ch phÇn hµnh nµo th× tù thu thËp thªm th«ng tin, cËp nhËt c¸c thay ®æi (nÕu cã) ®Ó c«ng viÖc kiÓm to¸n ®îc thùc hiÖn dÔ dµng h¬n ®ång thêi ®Ó thay ®æi mét sè giai ®o¹n trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn.
§èi víi PEN, do b¶n chÊt kinh doanh cña kh¸ch hµng vµ khèi lîng c«ng viÖc lín nªn kiÓm to¸n viªn lËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n tæng qu¸t ®Çy ®ñ ®Ó ®¶m b¶o hoµn thµnh c«ng viÖc trong ph¹m vi thêi gian vµ phÝ kiÓm to¸n cho phÐp. ViÖc lËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n cho PEN ®îc tiÕn hµnh theo ®óng ph¬ng ph¸p tiÕp cËn kiÓm to¸n cña AASC ®ã lµ bè trÝ nh©n viªn ®Õn trô së kh¸ch hµng ®Ó t×m hiÓu c¸c th«ng tin tríc khi thùc hiÖn kiÓm to¸n, xem xÐt ho¹t ®éng kinh doanh vµ chiÕn lîc kinh doanh cña kh¸ch hµng, thùc hiÖn pháng vÊn c¸c thµnh viªn trong Ban gi¸m ®èc còng nh mét sè nh©n viªn kÕ to¸n ®Ó x¸c ®Þnh vïng träng t©m cÇn bè trÝ nhiÒu nh©n lùc. Sau ®ã ®a ra møc ®¸nh gi¸ ban ®Çu vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé vµ møc rñi ro cã thÓ chÊp nhËn ®îc.
VÒ giai ®o¹n thùc hiÖn kÕ ho¹ch
Giai ®o¹n thùc hiÖn kÕ ho¹ch ¸p dông t¹i hai kh¸ch hµng trªn vÒ c¬ b¶n lµ kh¸c nhau. T¹i ABC, kiÓm to¸n viªn chó träng kiÓm tra chi tiÕt, Ýt thùc hiÖn c¸c thñ tôc ph©n tÝch, kh«ng thùc hiÖn thö nghiÖm kiÓm so¸t. Khi kiÓm to¸n t¹i ABC, kiÓm to¸n viªn chñ yÕu kiÓm tra tÊt c¶ chøng tõ, ch¼ng h¹n víi chi phÝ marketing vµ nghiÖp vô ph©n bæ chi phÝ tr¶ tríc vµo chi phÝ b¸n hµng ®îc kiÓm to¸n viªn kiÓm tra chi tiÕt 100% quy m« mÉu. Cßn c¸c kho¶n môc chi phÝ kh¸c, kiÓm to¸n viªn ®èi chiÕu chøng tõ cña tÊt c¶ c¸c nghiÖp vô cã quy m« lín.
Trong khi ®ã khi thùc hiÖn kiÓm to¸n cho PEN lµ mét c«ng ty cã hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ho¹t ®éng hiÖu qu¶, th× kiÓm to¸n viªn sö dông th«ng tin do kiÓm to¸n néi bé cung cÊp. KiÓm to¸n viªn tËp trung vµo thùc hiÖn thñ tôc ph©n tÝch tÝnh hîp lý cña c¸c sè ph¸t sinh vµ thùc hiÖn kiÓm tra chi tiÕt h¬n 30% quy m« mÉu.
VÒ thùc hiÖn thñ tôc ph©n tÝch ®èi víi ABC, kiÓm to¸n viªn sö dông kü thuËt so s¸nh, ®èi chiÕu ®Ó t×m ra biÕn ®éng gi÷a c¸c kú, sau ®ã t×m hiÓu nguyªn nh©n cña biÕn ®éng th«ng qua pháng vÊn nh©n viªn kÕ to¸n. Trong khi ®ã thñ tôc ph©n tÝch sö dông khi kiÓm to¸n cho PEN lµ thùc hiÖn so s¸nh, ®èi chiÕu gi÷a c¸c kú cã kÕt hîp víi chØ tiªu doanh thu.
VÒ thùc hiÖn kiÓm tra chi tiÕt, kiÓm to¸n viªn thùc hiÖn kiÓm tra 100% c¸c kho¶n môc chi phÝ ho¹t ®éng cho ABC, cßn víi PEN kiÓm to¸n viªn chØ chän mét sè kho¶n môc chi phÝ nh tiÒn l¬ng, chi phÝ vËn chuyÓn vµ chi phÝ hoa hång ®Ó kiÓm tra chøng tõ.
§èi víi viÖc thùc hiÖn h¹ch to¸n chi phÝ ho¹t ®éng cña ABC kiÓm to¸n viªn ®· gÆp ph¶i c¸c trêng hîp h¹ch chi phÝ marketing mµ kh«ng cã chøng tõ gèc vµ kiÓm to¸n viªn ®· ®a vÊn ®Ò nµy vµo th qu¶n lý. Cßn PEN kiÓm to¸n viªn ®a ra ý kiÕn lµ viÖc h¹ch to¸n chi phÝ ho¹t ®éng t¹i PEN lµ hoµn toµn trung thùc vµ hîp lý.
Sau ®©y lµ m« h×nh tæng qu¸t nhÊt vÒ quy tr×nh kiÓm to¸n chi phÝ ho¹t ®éng trong kiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh do C«ng ty AASC thùc hiÖn:
LËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n
- Thu thËp th«ng tin vÒ ho¹t ®éng cña kh¸ch hµng vµ nh÷ng thay ®æi trong n¨m kiÓm to¸n.
- T×m hiÓu vÒ HÖ thèng kÕ to¸n vµ HÖ thèng kiÓm so¸t néi bé.
- §¸nh gi¸ träng yÕu vµ rñi ro.
- X¸c ®Þnh ph¬ng ph¸p kiÓm to¸n ®èi víi tõng kho¶n môc.
Thùc hiÖn kiÓm to¸n chi phÝ ho¹t ®éng
KiÓm tra chøng tõ
KiÓm to¸n chi phÝ b¸n hµng
KiÓm to¸n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
Thùc hiÖn thñ tôc ph©n tÝch
Thùc hiÖn kiÓm tra chi tiÕt
KiÓm tra c¸c ®èi øng bÊt thêng
KiÓm tra chøng tõ
Thùc hiÖn thñ tôc ph©n tÝch
Thùc hiÖn kiÓm tra chi tiÕt
KiÓm tra c¸c ®èi øng bÊt thêng
TËp hîp sè liÖu, xem xÐt c¸c ph¸t hiÖn kiÓm to¸n
Häp tæng kÕt, thèng nhÊt sè liÖu kiÓm to¸n
Ph¸t hµnh B¸o c¸o kiÓm to¸n vµ Th qu¶n lý
NhËn xÐt vµ kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn quy tr×nh kiÓm to¸n chi phÝ ho¹t ®éng trong kiÓm to¸n b¸o c¸o tµi chÝnh do C«ng ty AASC thùc hiÖn
NhËn xÐt chung vÒ quy tr×nh kiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh do C«ng ty AASC thùc hiÖn
NhËn xÐt chung vÒ quy tr×nh kiÓm to¸n cña AASC
Sau h¬n 10 n¨m cung cÊp dÞch vô kiÓm to¸n, C«ng ty dÞch vô t vÊn Tµi chÝnh KÕ to¸n vµ KiÓm to¸n (AASC) ®· x©y dùng ®îc mét quy tr×nh kiÓm to¸n hiÖu qu¶ víi ®Çy ®ñ c¸c ch¬ng tr×nh, thñ tôc cÇn thiÕt, ®¶m b¶o cho c¸c kiÓm to¸n viªn mét møc ®é hîp lý ®Ó cã thÓ ®a ra ý kiÕn vÒ tÝnh trung thùc, hîp lý cña c¸c th«ng tin ®îc tr×nh bµy trªn B¸o c¸o tµi chÝnh cña kh¸ch hµng.
Sau ®©y lµ nh÷ng nhËn xÐt kh¸i qu¸t vÒ quy tr×nh kiÓm to¸n chung do C«ng ty dÞch vô t vÊn Tµi chÝnh KÕ to¸n vµ KiÓm to¸n:
VÒ giai ®o¹n lËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n
HiÖn nay AASC ®· thiÕt kÕ c¸c thñ tôc kiÓm to¸n
cÇn thùc hiÖn trong giai ®o¹n lËp kÕ ho¹ch rÊt ®Çy ®ñ, theo ®óng c¸c quy ®Þnh trong ChuÈn mùc KiÓm to¸n ViÖt Nam. §ång thêi AASC còng kh«ng ngõng hoµn thiÖn c¸c thñ tôc nµy. MÉu kÕ ho¹ch chiÕn lîc vµ kÕ ho¹ch kiÓm to¸n tæng thÓ cña AASC ®îc thiÕt kÕ dùa trªn quy ®Þnh cña chuÈn mùc vµ ¸p dông thèng nhÊt trong to¸n C«ng ty. Tuy nhiªn viÖc lËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n tæng thÓ cha ®îc thùc hiÖn cho tÊt c¶ c¸c cuéc kiÓm to¸n, C«ng ty chØ thùc hiÖn lËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n tæng thÓ cho cuéc KiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh cña c¸c kh¸ch hµng cã quy m« lín vµ phÝ kiÓm to¸n cao. TÊt c¶ c¸c c«ng viÖc cÇn thùc hiÖn trong qu¸ tr×nh lËp kÕ ho¹ch nh ®¸nh gi¸ rñi ro, träng yÕu hay ®¸nh gi¸ chung vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ®Òu do chñ nhiÖm kiÓm to¸n thùc hiÖn vµ ph©n c«ng c«ng viÖc cho c¸c thµnh viªn trong nhãm kiÓm to¸n. MÆc dï vËy ch¬ng tr×nh kiÓm to¸n cña AASC ®îc lËp cho c¸c kho¶n môc rÊt chi tiÕt, cô thÓ, do ®ã cã thÓ ®em l¹i sù b¶o ®¶m hîp lý cho c¸c ý kiÕn mµ kiÓm to¸n viªn ®a ra.
VÒ ®¸nh gi¸ träng yÕu vµ rñi ro
Quy tr×nh ®¸nh gi¸ møc träng yÕu cña AASC ®îc x©y dùng dùa vµo c¸c chØ tiªu nh doanh thu, lîi nhuËn, tæng tµi s¶n. ViÖc x¸c ®Þnh møc träng yÕu cho tõng kh¸ch hµng cô thÓ ®îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh chung cña c«ng ty. Tuy nhiªn quy tr×nh ®¸nh gi¸ rñi ro kiÓm to¸n cho tõng kh¸ch hµng l¹i phô thuéc chñ yÕu vµo kinh nghiÖm cña kiÓm to¸n viªn, C«ng ty cha hoµn thiÖn quy ®Þnh cô thÓ híng dÉn nh©n viªn vÒ ®¸nh gi¸ rñi ro. Trong qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ rñi ro kiÓm to¸n cho tõng kh¸ch hµng, kiÓm to¸n viªn chØ thùc hiÖn ®¸nh gi¸ rñi ro tiÒm tµng vµ rñi ro kiÓm so¸t mµ cha thùc hiÖn íc tÝnh møc rñi ro kiÓm to¸n ®Ó tõ ®ã tÝnh to¸n ra møc rñi ro ph¸t hiÖn.
VÒ ®¸nh gi¸ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé
TÝnh hiÖu qu¶ cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé cña kh¸ch hµng cã liªn quan ®Õn quy m«, ph¹m vi vµ thêi gian cña mét cuéc kiÓm to¸n. ChuÈn mùc kiÓm to¸n ViÖt nam sè 400 quy ®Þnh, kiÓm to¸n viªn ph¶i hiÓu biÕt ®Çy ®ñ vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé cña kh¸ch hµng. HiÖn nay C«ng ty AASC ®· thiÕt kÕ B¶ng c©u hái ®¸nh gi¸ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé vµ kh«ng ngõng hoµn thiÖn B¶ng c¸c c©u hái nµy trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn kiÓm to¸n. Ph¬ng ph¸p nµy cã u ®iÓm lµ ®îc lËp s½n nªn kiÓm to¸n viªn cã thÓ tiÕn hµnh nhanh chãng vµ kh«ng bá sãt c¸c vÊn ®Ò quan träng. §ång thêi nã còng gióp kiÓm to¸n viªn dÔ dµng thÊy ®îc nhîc ®iÓm cña hÖ thèng th«ng qua c¸c c©u tr¶ lêi kh«ng. Nhng v× c¸c c©u hái ®îc thiÕt kÕ chung nªn cã thÓ kh«ng phï hîp víi mäi lo¹i h×nh doanh nghiÖp.
VÒ viÖc thùc hiÖn thñ tôc ph©n tÝch trong giai ®o¹n lËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n
Thñ tôc ph©n tÝch trong KiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh ®îc sö dông trong tÊt c¶ c¸c giai ®o¹n cña cuéc kiÓm to¸n ®Ó cã ®îc sù ®¸nh gi¸ tæng qu¸t nhÊt vÒ tÝnh hîp lý cña B¸o c¸o tµi chÝnh. Thñ tôc nµy lµ mét trong nh÷ng thñ tôc kiÓm to¸n quan träng, Ýt tèn kÐm thêi gian nhng l¹i t×m ra ®îc b»ng chøng kiÓm to¸n tæng qu¸t nhÊt phôc vô cho viÖc x¸c ®Þnh quy m«, ph¹m vi c«ng viÖc vµ thêi gian thùc hiÖn. Trong qu¸ tr×nh lËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n, viÖc thùc hiÖn c¸c thñ tôc ph©n tÝch s¬ bé lµ ®Ó x¸c ®Þnh vïng träng yÕu qua ®ã viÖc thùc hiÖn kiÓm to¸n tËp trung vµo vïng träng yÕu nh»m tiÕt kiÖm thêi gian vµ chi phÝ cña cuéc kiÓm to¸n.
Thùc tÕ kiÓm to¸n t¹i AASC cho thÊy thñ tôc ph©n tÝch ®îc c¸c kiÓm to¸n viªn chó träng lµ so s¸nh gi÷a kú nµy víi kú tríc ®Ó ph©n tÝch biÕn ®éng chung cña kho¶n môc dùa vµo b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cña kh¸ch hµng mµ cha sö dông nhiÒu c¸c th«ng tin phi tµi chÝnh. Do ®ã cha thÊy ®îc mèi quan hÖ gi÷a c¸c kho¶n môc vµ ¶nh hëng cña biÕn ®éng ®ã tíi c¸c chØ tiªu kh¸c liªn quan.
VÒ giai ®o¹n thùc hiÖn kiÓm to¸n
Trªn c¬ së kÕ ho¹ch kiÓm to¸n ®· lËp, chñ nhiÖm kiÓm to¸n ph©n c«ng c«ng viÖc cho c¸c kiÓm to¸n viªn vµ trî lý kiÓm to¸n theo c¸c kho¶n môc trªn B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n vµ B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh. ViÖc thùc hiÖn kiÓm to¸n ®îc tiÕn hµnh kiÓm tra chi tiÕt mét c¸ch toµn diÖn. MÆc dï ph¬ng ph¸p tiÕp cËn kiÓm to¸n cña AASC lµ theo kho¶n môc tuy nhiªn trong qu¸ tr×nh kiÓm to¸n c¸c kiÓm to¸n viªn phô tr¸ch c¸c kho¶n môc cã liªn quan vÉn th¶o luËn, ®èi chiÕu vµ sö dông kÕt qu¶ kiÓm tra cña nhau nh»m tiÕt kiÖm thêi gian vµ n©ng cao chÊt lîng cuéc kiÓm to¸n.
VÒ chän mÉu trong qu¸ tr×nh kiÓm tra chi tiÕt
Trong hÇu hÕt c¸c cuéc kiÓm to¸n th× kiÓm to¸n viªn ®Òu ph¶i chän mÉu kiÓm to¸n sao cho phï hîp víi b¶n chÊt cña cuéc kiÓm to¸n vµ phÝ kiÓm to¸n thu ®îc. T¹i AASC ph¬ng ph¸p chän mÉu ®îc sö dông chñ yÕu lµ dùa vµo xÐt ®o¸n nghÒ nghiÖp cña kiÓm to¸n viªn vµ chän mÉu theo quy m« nghiÖp vô, cô thÓ lµ chän mÉu theo ph¬ng ph¸p sè lín, ®©y thuéc lo¹i chän mÉu phi x¸c suÊt. Víi ph¬ng ph¸p chän mÉu nµy, cã thÓ ®¶m b¶o lµ kh«ng cßn sai ph¹m träng yÕu trªn B¸o c¸o tµi chÝnh. Tuy nhiªn cã thÓ c¸c sai ph¹m quy m« nhá, kh«ng träng yÕu th× bÞ bá qua.
VÒ thùc hiÖn thñ tôc ph©n tÝch trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn kiÓm to¸n
Nh trªn ®· tr×nh bµy, thñ tôc ph©n tÝch lµ mét trong nh÷ng thñ tôc kiÓm to¸n quan träng, Ýt tèn kÐm, gióp kiÓm to¸n viªn thu thËp b»ng chøng mét c¸ch nhanh nhÊt ®Ó ®a ra kÕt luËn kiÓm to¸n. Trong giai ®o¹n thùc hiÖn kiÓm to¸n, viÖc thùc hiÖn c¸c thñ tôc ph©n tÝch gióp kiÓm to¸n viªn gi¶m bít rñi ro ph¸t hiÖn liªn quan ®Õn c¬ së dÉn liÖu cña B¸o c¸o tµi chÝnh ®ång thêi gióp kiÓm to¸n viªn thu hÑp quy m« mÉu kiÓm tra chi tiÕt. T¹i AASC trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn kiÓm to¸n, thñ tôc ph©n tÝch ®îc c¸c kiÓm to¸n viªn thùc hiÖn ®èi víi tÊt c¶ c¸c cuéc kiÓm to¸n tuy nhiªn trong mét sè trêng hîp l¹i kh«ng ®îc thÓ hiÖn trªn giÊy tê lµm viÖc, ch¼ng h¹n nh Hå s¬ kiÓm to¸n vÒ kh¸ch hµng ABC trong chuyªn ®Ò ®· ®Ò cËp ®Õn.
VÒ giai ®o¹n kÕt thóc kiÓm to¸n
Giai ®o¹n kÕt thóc kiÓm to¸n bao gåm thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc nh: lÊy gi¶i tr×nh cña Ban gi¸m ®èc, xem xÐt c¸c sù kiÖn ph¸t sinh sau ngµy kÕt thóc niªn ®é, xem xÐt tÝnh liªn tôc ho¹t ®éng, xem xÐt c¸c kho¶n nî ngoµi dù kiÕn… c¸c thñ tôc nµy chØ ®îc kiÓm to¸n viªn thùc hiÖn ®Çy ®ñ ®èi víi c¸c cuéc kiÓm to¸n mµ theo ®¸nh gi¸ ban ®Çu lµ rñi ro cao. Ngoµi ra c«ng viÖc chñ yÕu trong giai ®o¹n kÕt thóc kiÓm to¸n lµ trëng nhãm kiÓm to¸n tæng hîp, so¸t xÐt c«ng viÖc cña c¸c kiÓm to¸n viªn vµ trî lý kiÓm to¸n, ®¸nh gi¸ tÝnh hîp lý cña c¸c b»ng chøng. Tõ ®ã ®a ra ý kiÕn vÒ B¸o c¸o tµi chÝnh vµ ph¸t hµnh B¸o c¸o kiÓm to¸n vµ Th qu¶n lý.
NhËn xÐt vÒ quy tr×nh kiÓm to¸n chi phÝ ho¹t ®éng trong kiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh do AASC thùc hiÖn
Chi phÝ ho¹t ®éng nãi chung thêng bao gåm nh÷ng kho¶n môc chi phÝ ®¬n gi¶n do ®ã khi thùc hiÖn kiÓm to¸n c«ng viÖc ®îc tiÕn hµnh còng t¬ng ®èi ®¬n gi¶n. Tuy nhiªn trong mét sè c«ng ty hay tËp ®oµn lín, c«ng ty th¬ng m¹i hay c«ng ty cung cÊp c¸c dÞch vô th× kho¶n chi phÝ ho¹t ®éng ®Æc biÖt lµ chi phÝ b¸n hµng ph¸t sinh rÊt lín vµ lµ chi phÝ chñ yÕu trong ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp nµy. Do ®ã trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn kiÓm to¸n, quy tr×nh kiÓm to¸n chi phÝ ho¹t ®éng ph¶i x©y dùng sao cho cã thÓ ph¸t hiÖn ®îc tÊt c¶ c¸c sai sãt träng yÕu ®Ó gi¶m thiÓu rñi ro cho kiÓm to¸n viªn vµ c«ng ty kiÓm to¸n.
VÒ kÕ ho¹ch kiÓm to¸n chi phÝ ho¹t ®éng, hiÖn t¹i AASC cha thiÕt kÕ hoµn thiÖn c¸c thñ tôc cÇn thùc hiÖn trong giai ®o¹n thùc hiÖn kÕ ho¹ch. C«ng ty ®· thùc hiÖn t×m hiÓu hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ¸p dông ®èi víi chi phÝ ho¹t ®éng th«ng qua B¶ng c©u hái. Tuy nhiªn C«ng ty cha hoµn tÊt c¸c thñ tôc ®¸nh gi¸ rñi ro ®èi víi kho¶n môc nµy. Ngoµi ra C«ng ty kh«ng thùc hiÖn ph©n bæ møc träng yÕu cho kho¶n môc nµy. Do ®ã nÕu cã chªnh lÖch kiÓm to¸n th× sÏ g©y khã kh¨n cho kiÓm to¸n viªn trong viÖc quyÕt ®Þnh cã nªn ®iÒu chØnh hay kh«ng.
Ch¬ng tr×nh kiÓm to¸n cña C«ng ty AASC ®îc thiÕt kÕ phï hîp vµ hiÖu qu¶, cã thÓ ¸p dông ®èi víi bÊt kú kh¸ch hµng ho¹t ®éng theo lo¹i h×nh kinh doanh nµo. Tuy vËy, viÖc ¸p dông c¸c thñ tôc ph©n tÝch trong thùc hiÖn kiÓm to¸n cña C«ng ty AASC vÉn Ýt ®îc sö dông, c«ng t¸c chän mÉu kiÓm to¸n vÉn phô thuéc nhiÒu vµo xÐt ®o¸n nghÒ nghiÖp cña kiÓm to¸n viªn.
Gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn quy tr×nh kiÓm to¸n chi phÝ ho¹t ®éng trong kiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh do C«ng ty AASC thùc hiÖn
Sù cÇn thiÕt ph¶i hoµn thiÖn quy tr×nh kiÓm to¸n
Tríc sù c¹nh tranh cña thÞ trêng, c¸c C«ng ty kh«ng thÓ ®øng v÷ng nÕu thiÕu c¸c biÖn ph¸p n©ng cao chÊt lîng, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, dÞch vô. C«ng ty kiÓm to¸n AASC còng kh«ng n»m ngoµi sè ®ã. HiÖn nay sè lîng c¸c c«ng ty cung cÊp dÞch vô kiÓm to¸n trªn thÞ trêng ViÖt Nam cha nhiÒu, mçi c«ng ty ®Òu chiÕm mét u thÕ nhÊt ®Þnh. Tuy nhiªn trong t¬ng lai kh«ng xa, c¸c c«ng ty kiÓm to¸n trong khu vùc §«ng Nam ¸ sÏ vµo ViÖt Nam víi thÕ m¹nh lµ cung cÊp dÞch vô víi gi¸ phÝ thÊp. Khi ®ã kh«ng nh÷ng AASC mµ c¸c c«ng ty kiÓm to¸n cña ViÖt Nam sÏ ph¶i ®èi mÆt víi c¸c ®èi thñ m¹nh. Vµ ®Ó tiÕp tôc ®øng v÷ng trªn thÞ trêng, duy tr× ®îc lßng tin cña kh¸ch hµng vµo chÊt lîng dÞch vô do C«ng ty cung cÊp. AASC ph¶i kh«ng ngõng hoµn thiÖn quy tr×nh kiÓm to¸n cña m×nh, ®¬n gi¶n ho¸ c¸c thñ tôc kiÓm to¸n, gi¶m thiÓu tèi ®a kh©u kiÓm tra chi tiÕt. §Ó gãp phÇn vµo c«ng cuéc hoµn thiÖn quy tr×nh kiÓm to¸n cña AASC em xin ®Ò xuÊt mét sè kiÕn nghÞ.
C¸c kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn quy tr×nh kiÓm to¸n chung cña AASC
§Ó ngµy cµng lín m¹nh vµ cung cÊp ®îc nhiÒu dÞch vô h¬n cho ®«ng ®¶o kh¸ch hµng, AASC kh«ng ngõng hoµn thiÖn quy tr×nh kiÓm to¸n, ph¬ng ph¸p kiÓm to¸n còng nh c¸c thñ tôc ¸p dông ®Ó ®¸nh gi¸ vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé, ®¸nh gi¸ rñi ro vµ träng yÕu cho mçi kh¸ch hµng.
Hoµn thiÖn quy tr×nh ®¸nh gi¸ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé
ChuÈn mùc KiÓm to¸n ViÖt Nam sè 400 quy ®Þnh KiÓm to¸n viªn ph¶i cã ®ñ hiÓu biÕt vÒ hÖ thèng kÕ to¸n vµ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé cña kh¸ch hµng ®Ó lËp kÕ ho¹ch kiÓm to¸n tæng thÓ vµ ch¬ng tr×nh kiÓm to¸n thÝch hîp, cã hiÖu qu¶. Qu¶ thùc ®¸nh gi¸ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé lµ mét bíc c«ng viÖc quan träng ®Ó x¸c ®Þnh quy m«, thêi gian vµ c¸c thñ tôc ¸p dông trong mét cuéc kiÓm to¸n. Do ®ã mét ®iÒu thùc sù quan träng vµ cÇn thiÕt lµ ph¶i hoµn thiÖn quy tr×nh ®¸nh gi¸ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé. AASC ®· x©y dùng mét quy tr×nh ®¸nh gi¸ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé dùa vµo B¶ng c©u hái. Tuy nhiªn víi B¶ng c©u hái ®ã, kiÓm to¸n viªn chØ cã thÓ thÊy ®îc sù hiÖn h÷u cña c¸c thñ tôc kiÓm so¸t mµ cha ®a ra ®îc kÕt luËn lµ c¸c thñ tôc kiÓm so¸t ®ã ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ hay kh«ng. Sau ®©y xin ®Ò xuÊt mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn h¬n quy tr×nh nµy.
Quy tr×nh ®¸nh gi¸ HÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ®îc tiÕn hµnh qua 4 bíc:
Thu thËp th«ng tin vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé vµ m« t¶ chi tiÕt hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé trªn c¸c giÊy lµm viÖc.
§¸nh gi¸ ban ®Çu vÒ rñi ro kiÓm so¸t ®Ó lËp kÕ ho¹ch cho tõng kho¶n môc.
Thùc hiÖn c¸c thö nghiÖm kiÓm so¸t.
LËp b¶ng ®¸nh gi¸ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé.
Quy tr×nh ®¸nh gi¸ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé hiÖn nay cña AASC chØ dõng l¹i ë kh©u ®¸nh gi¸ ban ®Çu vÒ rñi ro kiÓm so¸t mµ cha thùc hiÖn c¸c thö nghiÖm kiÓm so¸t. Quy tr×nh trªn ®îc thiÕt kÕ ®Ó ®¸nh gi¸ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé cña mét m« h×nh doanh nghiÖp cã hÖ thèng kiÓm so¸t ho¹t ®éng hiÖu qu¶. KiÓm to¸n viªn sÏ thùc hiÖn c¸c thö nghiÖm kiÓm so¸t nh»m thu thËp b»ng chøng vÒ sù h÷u hiÖu cña c¸c quy chÕ néi bé vµ thñ tôc kiÓm so¸t cña kh¸ch hµng ®Ó gi¶m bít c¸c thö nghiÖm c¬ b¶n trªn sè d vµ nghiÖp vô, qua ®ã cã thÓ tiÕt kiÖm ®îc gi¸ phÝ kiÓm to¸n. Tuy nhiªn trong trêng hîp hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé cña kh¸ch hµng theo ®¸nh gi¸ ban ®Çu lµ kÐm hiÖu qu¶ th× kiÓm to¸n viªn kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i thùc hiÖn c¸c thö nghiÖm kiÓm so¸t mµ thùc hiÖn ngay c¸c thö nghiÖm c¬ b¶n.
{ Hoµn thiÖn c¸ch thøc m« t¶ chi tiÕt hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé cña kh¸ch hµng trªn giÊy lµm viÖc
KiÓm to¸n viªn còng ph¶i ghi chÐp vµ lu l¹i trong hå s¬ kiÓm to¸n nh÷ng th«ng tin thu ®îc trong viÖc t×m hiÓu hÖ thèng kÕ to¸n vµ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé cña ®¬n vÞ ®îc kiÓm to¸n; nh÷ng nhËn xÐt vµ ®¸nh gi¸ vÒ rñi ro kiÓm so¸t cña kiÓm to¸n viªn. Ngoµi ra kiÓm to¸n viªn còng ph¶i ghi chÐp vµ lu l¹i c¸c tµi liÖu lµm c¬ së cho viÖc ®¸nh gi¸ nµy. KiÓm to¸n viªn cã quyÒn lùa chän c¸c ph¬ng ph¸p kh¸c nhau ®Ó lu tr÷ th«ng tin liªn quan ®Õn hÖ thèng kÕ to¸n vµ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé. H×nh thøc vµ ph¹m vi lu tr÷ tµi liÖu vÒ ®¸nh gi¸ rñi ro kiÓm so¸t tuú thuéc vµo quy m« vµ tÝnh chÊt phøc t¹p, hÖ thèng kÕ to¸n vµ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé cña ®¬n vÞ.
Theo ®ã ®Ó m« t¶ sù hiÓu biÕt cña m×nh vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé cña kh¸ch hµng, kiÓm to¸n viªn cã thÓ sö dông mét trong c¸c c¸ch sau: B¶ng c©u hái vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé, ph¬ng ph¸p lu ®å, ph¬ng ph¸p lËp B¶n têng thuËt.
HiÖn t¹i c¸ch thøc chÝnh mµ c¸c kiÓm to¸n viªn AASC sö dông ®Ó ghi chÐp c¸c th«ng tin thu thËp ®îc vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé cña kh¸ch hµng lµ dùa vµo nh÷ng th«ng tin ®· thu thËp ®îc th«ng qua B¶ng c©u hái, kiÓm to¸n viªn têng thuËt l¹i trªn giÊy lµm viÖc. §©y lµ mét c¸ch thøc phæ biÕn, th«ng qua b¶ng têng thuËt kiÓm to¸n viªn cã thÓ ph©n tÝch thªm vÒ c¬ cÊu kiÓm so¸t gióp kiÓm to¸n viªn hiÓu biÕt ®Çy ®ñ h¬n vÒ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé cña kh¸ch hµng. Tuy nhiªn trong mét sè trêng hîp, nÕu hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé cña kh¸ch hµng phøc t¹p th× sö dông c¸ch vÏ lu ®å lµ rÊt tiÖn lîi.
Lu ®å lµ sù tr×nh bµy toµn bé c¸c qu¸ tr×nh kiÓm so¸t ¸p dông còng nh m« t¶ c¸c chøng tõ, tµi liÖu kÕ to¸n cïng qu¸ tr×nh vËn ®éng vµ lu©n chuyÓn cña chóng b»ng c¸c kÝ hiÖu vµ biÓu ®å. Sö dông lu ®å nµy gióp kiÓm to¸n viªn nhËn xÐt chÝnh x¸c h¬n vÒ c¸c thñ tôc kiÓm so¸t ¸p dông ®èi víi c¸c ho¹t ®éng vµ dÔ dµng nhËn ra c¸c ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu cña hÖ thèng.
{ Hoµn thiÖn quy tr×nh ®¸nh gi¸ rñi ro kiÓm so¸t
HÖ thèng c©u hái mµ AASC ®ang ¸p dông ®Ó ®¸nh gi¸ rñi ro kiÓm so¸t bao gåm ®Çy ®ñ c¸c c©u hái chung vÒ hÖ thèng kÕ to¸n, hÖ thèng c¸c c©u hái vÒ quy chÕ néi bé vµ hÖ thèng c©u hái cho c¸c phÇn hµnh cô thÓ. §Ó gãp phÇn hoµn thiÖn h¬n B¶ng c©u hái nµy, xin ®Ò xuÊt thªm c¸c c©u hái sau ®Ó ®¸nh gi¸ rñi ro kiÓm to¸n vµ m«i trêng kiÓm so¸t:
B¶ng c©u hái vÒ ®¸nh gi¸ rñi ro kiÓm to¸n vµ m«i trêng kiÓm so¸t
C¸c c©u hái
Rñi ro kiÓm so¸t
M«i trêng kiÓm so¸t
Cã vÊn ®Ò nµo cÇn chó ý
Tham chiÕu
1. Cã lý do nµo cÇn ph¶i ®Æt c©u hái ®èi víi quan ®iÓm vµ tÝnh chÝnh trùc cña ban qu¶n trÞ còng nh cã thÓ tin tëng vµo nh÷ng th«ng tin mµ hä cung cÊp kh«ng?
2. Cã lý do nµo ®Ó b¨n kho¨n víi nh÷ng cam kÕt vÒ sù hîp lý vµ chÝnh x¸c cña b¸o c¸o tµi chÝnh?
3. Cã lý do nµo ®Ó b¨n kho¨n víi nh÷ng cam kÕt cña ban qu¶n trÞ ®Ó thiÕt lËp vµ duy tr× hÖ thèng th«ng tin kÕ to¸n ®¸ng tin cËy hay mét hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ®¸ng tin cËy?
4. C¬ cÊu tæ chøc cã bÊt hîp lý víi quy m« vµ h×nh thøc kinh doanh hay kh«ng?
5. Qu¸ tr×nh kiÓm so¸t qu¶n lý cã bÊt hîp lý kh«ng vµ cã lý do nµo ®Ó b¨n kho¨n vÒ kh¶ n¨ng cña ban qu¶n trÞ trong viÖc gi¸m s¸t vµ ®iÒu hµnh ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ còng nh ph©n c«ng ph©n nhiÖm kh«ng?
6. Ph¬ng ph¸p ph©n quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm cã bÊt hîp lý víi quy m« vµ h×nh thøc kinh doanh hay kh«ng?
7. Cã lý do nµo ®Ó b¨n kho¨n vÒ ph¬ng ph¸p qu¶n lý l·nh ®¹o hay kh«ng?
8. H×nh thøc vµ ph¹m vi sö dông m¸y tÝnh cã bÊt hîp lý víi quy m« vµ h×nh thøc kinh doanh hay kh«ng?
9. Ban gi¸m ®èc vµ nhãm kiÓm to¸n néi bé cña ®¬n vÞ cã bÊt hîp lý víi quy m« vµ h×nh thøc kinh doanh hay kh«ng?
10. Cã lý do nµo ®Ó b¨n kho¨n víi h×nh thøc kinh doanh cña ®¬n vÞ kh«ng?
11. Cã nh÷ng ¶nh hëng bªn ngoµi nµo trong m«i trêng kinh doanh t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng vµ kh¶ n¨ng tiÕp tôc kinh doanh cña ®¬n vÞ hay kh«ng?
12. Ban qu¶n trÞ cã chÞu ¸p lùc nµo trong viÖc ®a ra kÕt qu¶ tµi chÝnh cô thÓ hay kh«ng?
13. Cã nh©n tè nµo tån t¹i chøng tá kh¶ n¨ng ®¬n vÞ kh«ng thÓ tiÕp tôc ho¹t ®éng trong thêi gian tíi hay kh«ng?
14. Cã lý do nµo ®Ó b¨n kho¨n vÒ nh÷ng ¶nh hëng xung quanh cuéc kiÓm to¸n hay kh«ng?
15. Cã lý do nµo ®Ó nãi r»ng sù tu©n thñ nh÷ng chuÈn mùc kÕ to¸n chung ®îc thõa nhËn cña chóng ta sÏ bÞ th¾c m¾c hay kh«ng?
16. Cã vÊn ®Ò nµo vÒ kÕ to¸n träng yÕu dÉn ®Õn møc ®é rñi ro kiÓm to¸n lín h¬n møc trung b×nh hay kh«ng?
17. Cã lý do nµo ®Ó kh¼ng ®Þnh r»ng chóng ta kh«ng cã nh÷ng hiÓu biÕt ®Çy ®ñ vÒ nh÷ng nghiÖp vô quan träng vµ nh÷ng quan hÖ kinh doanh víi nh÷ng ®¬n vÞ kh¸c hay kh«ng?
18. Cã lý do nµo ®Ó kh¼ng ®Þnh chóng ta kh«ng tÝch luü ®ñ kinh nghiÖm vµ kiÕn thøc vÒ kh¸ch hµng hay kh«ng?
19. Cã lý do nµo ®Ó kh¼ng ®Þnh r»ng chóng ta kh«ng cã ®ñ nh©n viªn cã kh¶ n¨ng hay kh«ng?
20. Cã nh÷ng vÊn ®Ò nµo nãi r»ng cã sù tån t¹i nh÷ng gian lËn cña ban qu¶n trÞ hay kh«ng?
Nh÷ng c©u hái trªn sÏ hç trî kiÓm to¸n viªn trong viÖc nhËn diÖn c¸c môc tiªu kiÓm so¸t, c¸c qu¸ tr×nh kiÓm so¸t ®Æc thï. Th«ng qua ®ã kiÓm to¸n viªn còng cã thÓ nhËn diÖn vµ ®¸nh gi¸ c¸c nhîc ®iÓm cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé. Khi ®· nhËn diÖn ®îc qu¸ tr×nh kiÓm so¸t vµ c¸c nhîc ®iÓm cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé, kiÓm to¸n viªn tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ vµ ®a ra kÕt luËn ban ®Çu vÒ møc rñi ro kiÓm so¸t.
{ VÒ viÖc thùc hiÖn c¸c thö nghiÖm kiÓm so¸t
Quy tr×nh kiÓm to¸n hiÖn nay cña AASC chñ yÕu thùc hiÖn thö nghiÖm c¬ b¶n, kiÓm to¸n viªn hÇu nh kh«ng thùc hiÖn c¸c thö nghiÖm kiÓm so¸t. ViÖc ¸p dông c¸c thö nghiÖm kiÓm so¸t gãp phÇn gióp kiÓm to¸n viªn h¹n chÕ viÖc thùc hiÖn c¸c thö nghiÖm c¬ b¶n, tiÕt kiÖm thêi gian vµ gi¸ phÝ kiÓm to¸n. Tuy vËy, kh«ng ph¶i trong trêng hîp nµo kiÓm to¸n viªn còng x¸c ®Þnh thùc hiÖn thö nghiÖm kiÓm so¸t. Thö nghiÖm kiÓm so¸t chØ ®îc thùc hiÖn trong trêng hîp hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ®îc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶, cã kh¶ n¨ng ng¨n ngõa vµ ph¸t hiÖn c¸c sai ph¹m träng yÕu. HiÖn nay hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp trong níc cã hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ®îc ®¸nh gi¸ trung b×nh. Nhng víi tèc ®é ph¸t triÓn nh hiÖn nay cïng víi sù gia nhËp cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi th× rÊt cÇn thiÕt ph¶i x©y dùng c¸c thö nghiÖm kiÓm so¸t ®Ó ¸p dông ®èi víi nh÷ng kh¸ch hµng lín, c¸c tæng c«ng ty. Qua ®©y kiÕn nghÞ C«ng ty nªn ¸p dông viÖc thùc hiÖn c¸c thö nghiÖm kiÓm so¸t cho nh÷ng kh¸ch hµng lín, cã hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ho¹t ®éng hiÖu qu¶. Ch¼ng h¹n nh kh¸ch hµng thø hai ®Ò cËp trong LuËn v¨n lµ mét kh¸ch hµng quy m« lín, ®¸nh gi¸ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé lµ cao nhng kiÓm to¸n viªn kh«ng thùc hiÖn thö nghiÖm kiÓm so¸t mµ chñ yÕu lµ thùc hiÖn thñ tôc ph©n tÝch.
ChuÈn mùc KiÓm to¸n ViÖt Nam sè 400 vÒ §¸nh gi¸ rñi ro vµ kiÓm so¸t néi bé quy ®Þnh kiÓm to¸n viªn ph¶i thùc hiÖn c¸c thö nghiÖm kiÓm so¸t ®Ó thu thËp b»ng chøng vÒ sù ®Çy ®ñ, vÒ tÝnh hiÖu qu¶ cña hÖ thèng kÕ to¸n vµ hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé.
Cã hai ph¬ng ph¸p thùc hiÖn c¸c thö nghiÖm kiÓm so¸t ®ã lµ:
Ph¬ng ph¸p kiÓm tra tµi liÖu: ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông nÕu c¸c thñ tôc kiÓm so¸t ®Ó l¹i c¸c “dÊu vÕt” trùc tiÕp trªn tµi liÖu nh ch÷ ký phª duyÖt, ho¸ ®¬n lu.
Ph¬ng ph¸p thùc hiÖn l¹i c¸c thñ tôc kiÓm so¸t: ph¬ng ph¸p nµy ®îc sö dông khi c¸c dÊu hiÖu kiÓm so¸t ®Ó l¹i lµ gi¸n tiÕp. ..
VÒ viÖc ghi chÐp trªn giÊy lµm viÖc
GiÊy lµm viÖc cña AASC ®îc thiÕt kÕ khoa häc, hîp lý do ®ã rÊt thuËn lîi cho viÖc kiÓm tra vµ so¸t xÐt. C¸c phÇn hµnh kiÓm to¸n ®îc ghi chÐp râ rµng vµ cã ®¸nh sè tham chiÕu. §Ó gãp phÇn hoµn thiÖn h¬n trong viÖc ghi chÐp trªn giÊy lµm viÖc, sau ®©y ®Ò xuÊt viÖc sö dông B¶ng kª chªnh lÖch vµ B¶ng kª x¸c minh.
Trong qu¸ tr×nh kiÓm to¸n, kiÓm to¸n viªn lu«n ph¶i kiÓm tra ®èi chiÕu c¸c th«ng tin trªn B¸o c¸o tµi chÝnh víi c¸c tµi liÖu bæ sung, ®Æc biÖt trong trêng hîp so s¸nh kÕt qu¶ kiÓm kª víi sè liÖu trªn sè kÕ to¸n cña c¸c phÇn hµnh nh tiÒn mÆt hay nguyªn vËt liÖu. NÕu ph¸t hiÖn ®îc chªnh lÖch vµ nh÷ng dÊu hiÖu bÊt thêng th× ph¶n ¸nh vµo B¶ng kª chªnh lÖch vµ B¶ng kª x¸c minh.
B¶ng kª chªnh lÖch ®îc sö dông trong trêng hîp kiÓm to¸n viªn cã ®Çy ®ñ c¸c b»ng chøng ch¾c ch¾n vÒ c¸c sai ph¹m trong viÖc h¹ch to¸n kÕ to¸n cña doanh nghiÖp. MÉu b¶ng kª chªnh lÖch nh sau:
Chøng tõ
Néi dung
Sè tiÒn
Ghi chó møc ®é sai ph¹m
SH
NT
Sæ s¸ch
Thùc tÕ
Chªnh lÖch
…
..
…
B¶ng kª x¸c minh sö dông trong trêng hîp kiÓm to¸n viªn cha cã b»ng chøng cô thÓ vÒ c¸c sai ph¹m trong viÖc h¹ch to¸n kÕ to¸n cña kh¸ch hµng nh thiÕu ch÷ ký phª duyÖt, thiÕu ch÷ ký ngêi nhËn tiÒn, thiÕu chøng tõ gèc. MÉu B¶ng kª x¸c minh nh sau:
Chøng tõ
Néi dung
Sè tiÒn
§èi tîng x¸c minh
Ghi chó møc ®é sai ph¹m
SH
NT
Trùc tiÕp
Gi¸n tiÕp
..
…
….
Víi viÖc sö dông B¶ng kª x¸c minh vµ B¶ng kª chªnh lÖch sÏ gióp cho kiÓm to¸n viªn ghi chÐp ®Çy ®ñ c¸c c¸c nghiÖp vô sai ph¹m hoÆc c¸c nghiÖp vô cã dÊu hiÖu cña sai ph¹m lªn giÊy lµm viÖc mét c¸ch cã hÖ thèng. Tõ ®ã gióp kiÓm to¸n viªn thu thËp ®Çy ®ñ b»ng chøng phôc vô cho viÖc ra kÕt luËn kiÓm to¸n.
VÒ ¸p dông c¸c thñ tôc ph©n tÝch trong giai ®o¹n lËp kÕ ho¹ch
Thñ tôc ph©n tÝch ®îc ¸p dông trong tÊt c¶ c¸c giai ®o¹n cña cuéc kiÓm to¸n. C¸c kiÓm to¸n viªn thùc hiÖn thñ tôc ph©n tÝch ®Ó t×m ra nh÷ng thay ®æi bÊt thêng hay nh÷ng thay ®æi ngoµi dù kiÕn trong ho¹t ®éng kinh doanh cña kh¸ch hµng mµ cã thÓ ¶nh hëng träng yÕu lªn B¸o c¸o tµi chÝnh. ViÖc sö dông thñ tôc ph©n tÝch trong c¸c giai ®o¹n cña cuéc kiÓm to¸n sÏ gióp kiÓm to¸n viªn tiÕt kiÖm thêi gian vµ chi phÝ, h¹n chÕ phÇn c«ng viÖc thùc hiÖn ®èi víi thñ tôc kiÓm tra chi tiÕt. Do ®ã, rÊt cÇn thiÕt ph¶i ¸p dông thñ tôc ph©n tÝch trong thùc hiÖn kÕ ho¹ch kiÓm to¸n.
Trong giai ®o¹n lËp kÕ ho¹ch, khi thùc hiÖn thñ tôc ph©n tÝch, kiÓm to¸n viªn ph¶i chó ý c¸c thay ®æi vÒ chÝnh s¸ch kÕ to¸n mµ doanh nghiÖp míi ¸p dông ®ång thêi ph©n tÝch B¸o c¸o tµi chÝnh dùa trªn c¬ së nhÊt qu¸n víi sù thay ®æi ®ã. Th«ng thêng khi thùc hiÖn thñ tôc ph©n tÝch s¬ bé, kiÓm to¸n viªn chñ yÕu dùa vµo c¸c chØ tiªu trªn B¸o c¸o tµi chÝnh n¨m nay vµ n¨m tríc, x¸c ®Þnh sè chªnh lÖch gi÷a c¸c n¨m, sau ®ã t×m nguyªn nh©n dÉn ®Õn chªnh lÖch ®ã. §©y lµ mét ph¬ng ph¸p hay, cã thÓ thÊy ®îc mét c¸ch tæng quan sù biÕn ®éng cña c¸c chØ tiªu trªn B¸o c¸o tµi chÝnh n¨m kiÓm to¸n. Tuy nhiªn ®Ó thÊy ®îc sù biÕn ®éng cña c¸c chØ tiªu cã liªn quan, kiÓm to¸n viªn sö dông ph¬ng ph¸p ph©n tÝch tØ suÊt. Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch nµy dùa trªn c¬ së so s¸nh tØ lÖ t¬ng quan cña c¸c chØ tiªu vµ kho¶n môc kh¸c nhau trªn B¸o c¸o tµi chÝnh. C¸c tØ suÊt thêng dïng trong ph¬ng ph¸p ph©n tÝch nµy lµ:
Kh¶ n¨ng thanh to¸n
Kh¶ n¨ng thanh to¸n hiÖn hµnh
Tæng tµi s¶n/ tæng Nî
Thêi gian thu håi nî
Kho¶n ph¶i thu x 365/doanh thu
Thêi gian tr¶ nî
C¸c kho¶n ph¶i tr¶ x 365 / tæng chi phÝ nguyªn vËt liÖu trong gi¸ vèn hµng b¸n
Tèc ®é lu©n chuyÓn hµng ho¸
Tû suÊt quay vßng hµng tån kho
Gi¸ vèn hµng b¸n/ hµng tån kho trung b×nh
Tû suÊt lîi nhuËn
TØ suÊt lîi nhuËn
Tæng lîi nhuËn x 100%/ doanh thu
TØ suÊt lîi nhuËn rßng
Thu nhËp tríc thuÕ x 100%/ doanh thu
TØ suÊt lîi nhuËn trªn vèn
(Thu nhËp tríc thuÕ + chi phÝ l·i vay) x 100%/tæng tµi s¶n
TØ suÊt nî
Nî ng¾n h¹n vµ dµi h¹n/ tæng vèn chñ së h÷u
Sau khi tÝnh to¸n c¸c tØ suÊt trªn vµ so s¸nh n¨m nay víi n¨m tríc, cã thÓ thÊy ®îc c¸c biÕn ®éng, c¸c biÕn ®éng nµy ¶nh hëng ®Õn mét hoÆc mét sè kho¶n môc trªn b¸o c¸o tµi chÝnh. NÕu kh«ng gi¶i thÝch ®îc nguyªn nh©n biÕn ®éng th× sai ph¹m träng yÕu cã thÓ tån t¹i ®èi víi c¸c kho¶n môc ®ã. V× vËy ®iÒu cÇn thiÕt lµ ph¶i x¸c ®Þnh kho¶n môc nµo lµ rñi ro nhÊt. Cã thÓ thùc hiÖn ph©n tÝch thªm c¸c tØ suÊt ph©n tÝch bæ sung sau:
Kh¶ n¨ng thanh to¸n
TØ suÊt thanh to¸n nhanh
(TiÒn + c¸c chøng kho¸n ng¾n h¹n + c¸c kho¶n ph¶i thu)/ tæng nî ng¾n h¹n
TØ suÊt thanh to¸n tøc thêi
TiÒn mÆt / tæng nî ng¾n h¹n
TØ suÊt ho¹t ®éng
Sè vßng lu©n chuyÓn cña c¸c kho¶n ph¶i thu
Tæng doanh thu b¸n chÞu thùc / sè ph¶i thu trung b×nh
Sè vßng lu©n chuyÓn cña Vèn ho¹t ®éng
Doanh thu/ ( tµi s¶n lu ®éng – nî ng¾n h¹n)
TØ suÊt lîi nhuËn
% thay ®æi doanh thu
(Doanh thu kú nµy – doanh thu kú tríc) x 100/ doanh thu kú tríc
Søc s¶n xuÊt cña tµi s¶n
Doanh thu/ tµi s¶n trung b×nh
HÖ sè doanh lîi cña vèn chñ së h÷u
Thu nhËp tríc thuÕ x 100/ tæng nguån vèn chñ së h÷u
N¨ng lùc thanh to¸n
Tæng nî so víi tæng NVCSH
Nî dµi h¹n/ vèn chñ së h÷u
Tæng nî so víi gi¸ trÞ rßng cña TSC§HH
Tæng nî/ ( vèn chñ së h÷u – TSC§VH)
TØ suÊt nî
Tæng nî x 100%/ tæng tµi s¶n
TØ suÊt tù tµi trî
NVCSH x 100%/ tæng tµi s¶n
N¨ng suÊt lao ®éng ®éng
Chi phÝ nguyªn vËt liÖu so víi doanh thu
Chi phÝ NVL trong gi¸ vèn hµng b¸n/ doanh thu t¬ng øng
Chi phÝ nh©n c«ng
Chi phÝ nh©n c«ng trong gi¸ vèn hµng b¸n/ tæng doanh thu t¬ng øng
N¨ng suÊt lao ®éng cña 1 c«ng nh©n
Gi¸ vèn hµng b¸n/ sè c«ng nh©n tham gia s¶n xuÊt
Chi phÝ nh©n c«ng ®Çu ngêi
Chi phÝ nh©n c«ng/ sè c«ng nh©n
Ph©n bæ chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý cho tõng s¶n phÈm
Ph©n bæ chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý x 100%/ s¶n lîng
§¸nh gi¸
Chi phÝ khÊu hao
Tæng chi phÝ khÊu hao/ tæng gi¸ trÞ tµi s¶n khÊu hao
Sau khi tÝnh to¸n ®îc c¸c tû suÊt trªn vµ so s¸nh biÕn ®éng gi÷a n¨m nay víi n¨m tríc hay gi÷a c¸c quý th× cã thÓ thu hÑp ®îc vïng sai ph¹m, do ®ã cã thÓ rót ng¾n thêi gian vµ chi phÝ kiÓm to¸n.
C¸c gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn quy tr×nh kiÓm to¸n chi phÝ ho¹t ®éng
Sù cÇn thiÕt ph¶i hoµn thiÖn quy tr×nh kiÓm to¸n chi phÝ ho¹t ®éng
Qua t×m hiÓu vÒ quy tr×nh kiÓm to¸n chi phÝ ho¹t ®éng, mÆc dï chi phÝ ho¹t ®éng lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ ®¬n gi¶n nhng trong qu¸ tr×nh kiÓm to¸n còng lu«n n¶y sinh c¸c vÊn ®Ò phøc t¹p. §Ó cho c«ng t¸c kiÓm to¸n ngµy cµng hiÖu qu¶ h¬n, tiÕt kiÖm chi phÝ vµ thêi gian kiÓm to¸n còng nh n©ng cao uy tÝn cña kiÓm to¸n viªn vµ c«ng ty kiÓm to¸n th× cÇn ph¶i hoµn thiÖn h¬n n÷a quy tr×nh kiÓm to¸n nãi chung vµ quy tr×nh kiÓm to¸n c¸c kho¶n môc nãi riªng. Chi phÝ ho¹t ®éng còng lµ mét phÇn hµnh kiÓm to¸n nªn ph¶i hoµn thiÖn quy tr×nh kiÓm to¸n ®Ó ®¶m b¶o chÊt lîng chung cña mét cuéc kiÓm to¸n.
Thùc tÕ t¹i AASC cho thÊy, c«ng ty chñ yÕu thùc hiÖn kiÓm tra chi tiÕt ®èi víi chi phÝ ho¹t ®éng, nh thÕ sÏ rÊt mÊt thêi gian vµ tèn kÐm. Sau ®©y xin ®Ò xuÊt mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn h¬n quy tr×nh kiÓm to¸n chi phÝ ho¹t ®éng cña C«ng ty.
Ph¬ng híng hoµn thiÖn
{ VÒ x¸c ®Þnh møc rñi ro chi tiÕt cho cho phÝ ho¹t ®éng
V× chi phÝ ho¹t ®éng chØ bao gåm c¸c kho¶n môc nhá trªn B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp nªn trong qu¸ tr×nh kiÓm to¸n cã thÓ bá qua kh©u lËp kÕ ho¹ch cho chi phÝ ho¹t ®éng. Tuy nhiªn ®Ó hoµn thiÖn h¬n quy tr×nh kiÓm to¸n chung th× tÊt c¶ c¸c kho¶n môc nhá còng cÇn ®îc hoµn thiÖn nh»m n©ng cao chÊt lîng chung cña mét cuéc kiÓm to¸n. Sau ®©y lµ ®Ò xuÊt vÒ viÖc x¸c ®Þnh møc rñi ro cho kho¶n môc chi phÝ ho¹t ®éng:
- Thùc hiÖn c¸c thñ tôc ph©n tÝch
C¸c thñ tôc ph©n tÝch ®îc thùc hiÖn ®Ó xem xÐt mét c¸ch chi tiÕt b¶n chÊt cña tµi kho¶n trong ®ã bao gåm c¸c nghiÖp vô quy m« lín, bÊt thêng, c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh kh«ng theo kÕ ho¹ch cña doanh nghiÖp mµ cã thÓ ¶nh hëng ®Õn cuéc kiÓm to¸n.
- Xem xÐt c¸c yÕu tè cã thÓ lµm t¨ng rñi ro kiÓm to¸n
§èi víi mçi tµi kho¶n quan träng, cÇn ph¶i xem xÐt tÊt c¶ c¸c yÕu tè cã thÓ lµm t¨ng rñi ro, bao gåm xem xÐt c¸c sù kiÖn x¶y ra mµ cã thÓ lµm t¨ng kh¶ n¨ng tån t¹i gian lËn vµ sai sãt träng yÕu trªn B¸o c¸o tµi chÝnh. Cã thÓ sö dông c¸c c©u hái sau ®Ó ®¸nh gi¸ rñi ro:
C¸c c©u hái
Cã
Kh«ng
1. Cã tån t¹i nghiÖp vô ®îc h¹ch to¸n kh«ng theo hÖ thèng kh«ng?
2. Cã tån t¹i nghiÖp vô bÊt thêng hay nghiÖp vô phøc t¹p nµo kh«ng. Nh÷ng lo¹i nghiÖp vô nµy cã thÓ bao gåm:
- C¸c nghiÖp vô l¹ ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh cña kh¸ch hµng
- C¸c nghiÖp vô liªn quan tíi c¸c bªn h÷u quan víi quy m« lín vµ bÊt thêng.
- C¸c nghiÖp vô nghi ngê ®Õn ho¹t ®éng vi ph¹m ph¸p luËt cña kh¸ch hµng.
3. C¸c nghiÖp vô mµ thêng x¶y ra sai ph¹m trong h¹ch to¸n kÕ to¸n cña kh¸ch hµng mµ dùa vµo hiÓu biÕt cña chóng ta vÒ kh¸ch hµng cã thÓ nhËn ra sai ph¹m.
4. Cã tån t¹i c¸c nghiÖp vô theo dù to¸n vµ ®îc ®iÒu chØnh cuèi n¨m kh«ng.
5. Cã ®îc kiÓm tra vµ ®èi chiÕu thêng xuyªn kh«ng.
6. Cã c¸c nghiÖp vô ®Æc trng theo ngµnh nghÒ kinh doanh cña kh¸ch hµng kh«ng.
7. Cã chÞu ¸p lùc hay nghi ngê vÒ tÝnh liªm chÝnh cña Ban qu¶n lý kh«ng.
…..
Sau khi tr¶ lêi tÊt c¶ c¸c c©u hái trªn, th× kiÓm to¸n viªn biÕt ®îc lµ cã rñi ro chi tiÕt nµo ®îc x¸c ®Þnh kh«ng. Dùa vµo ®ã thiÕt kÕ c¸c thñ tôc kiÓm to¸n chi tiÕt ®èi víi kho¶n môc ®îc kiÓm tra. NÕu rñi ro chi tiÕt ®îc x¸c ®Þnh th× sÏ ¶nh hëng rÊt lín ®Õn khèi lîng c¸c thö nghiÖm kiÓm to¸n cÇn ®îc thùc hiÖn.
{ ViÖc ¸p dông c¸c thö nghiÖm kiÓm so¸t trong kiÓm to¸n chi phÝ ho¹t ®éng
§èi víi mét sè kh¸ch hµng lín, cã hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé ho¹t ®éng hiÖu qu¶ th× kiÓm to¸n viªn nªn thùc hiÖn c¸c thö nghiÖm kiÓm so¸t nh»m tiÕt kiÖm thêi gian vµ gi¸ phÝ cña cuéc kiÓm to¸n. HiÖn nay khi kiÓm to¸n chi phÝ ho¹t ®éng AASC hÇu nh kh«ng thùc hiÖn thö nghiÖm kiÓm so¸t. Do ®ã, kiÕn nghÞ C«ng ty nªn ¸p dông thùc hiÖn thö nghiÖm kiÓm so¸t.
Thö nghiÖm kiÓm so¸t ®îc thiÕt kÕ ®Ó kiÓm tra c¸c thñ tôc kiÓm so¸t cña kh¸ch hµng nh»m kh¼ng ®Þnh ®é tin cËy cña c¸c ho¹t ®éng ®ã. Cã thÓ thiÕt kÕ thö nghiÖm kiÓm so¸t ®èi víi chi phÝ ho¹t ®éng díi d¹ng nh sau:
Môc tiªu kiÓm to¸n
Ho¹t ®éng kiÓm so¸t chñ yÕu
Thö nghiÖm kiÓm so¸t
Sù phª chuÈn
Sù phª chuÈn c¸c kho¶n chi ë ®óng cÊp cã thÈm quyÒn
KiÓm tra dÊu hiÖu cña sù phª chuÈn
TÝnh ®Çy ®ñ
C¸c ho¸ ®¬n mua hµng (®iÖn, níc, ®iÖn tho¹i) ph¶i ®îc ®¸nh sè thø tù vµ theo dâi viÖc vµo sæ.
Theo dâi mét chuçi liªn tôc c¸c ho¸ ®¬n tiÒn ®iÖn, níc,..
Ph©n lo¹i
Doanh nghiÖp cã ®ñ s¬ ®å tµi kho¶n.
KiÓm tra néi bé qu¸ tr×nh ph©n lo¹i
- KiÓm tra c¸c thñ tôc vµo sæ theo ®óng s¬ ®å tµi kho¶n
- KiÓm tra dÊu hiÖu cña kiÓm tra néi bé
TÝnh ®óng kú
Doanh nghiÖp cã c¸c quy ®Þnh ghi sæ nghiÖp vô cµng sím cµng tèt sau khi thùc hiÖn c¸c kho¶n chi
- KiÓm tra thñ tôc vµo sæ vµ quan s¸t liÖu cã ho¸ ®¬n nµo cña ngêi b¸n cha ®îc vµo sæ hay kh«ng.
- KiÓm tra dÊu hiÖu cña viÖc kiÓm tra néi bé
{ ViÖc thùc hiÖn c¸c thñ tôc ph©n tÝch trong kiÓm to¸n chi phÝ ho¹t ®éng
Cã thÓ chi phÝ ho¹t ®éng chØ bao gåm c¸c kho¶n môc chi phÝ nhá nªn khi chän kho¶n môc ®Ó thùc hiÖn c¸c thö nghiÖm kiÓm so¸t ®· bÞ bá qua. Tuy nhiªn kh«ng v× thÕ mµ kiÓm to¸n viªn ph¶i thùc hiÖn hoµn toµn c¸c thñ tôc kiÓm tra chi tiÕt. §Ó gi¶m bít khèi lîng c«ng viÖc kiÓm tra chi tiÕt cÇn thùc hiÖn th× thñ tôc ph©n tÝch ®îc sö dông lµ rÊt hiÖu qu¶.
HiÖn t¹i AASC thiªn vÒ kiÓm tra chi tiÕt, viÖc sö dông thñ tôc ph©n tÝch cha ®a d¹ng. Tuy nhiªn trong t¬ng lai, nÕu chi phÝ kiÓm to¸n ngµy cµng thÊp th× c¸c kiÓm to¸n viªn kh«ng thÓ thùc hiÖn nhiÒu thñ tôc kiÓm tra chi tiÕt nh hiÖn nay. Do ®ã viÖc thùc hiÖn thñ tôc ph©n tÝch sÏ rÊt hiÖu qu¶ ®èi víi viÖc tiÕt kiÖm thêi gian vµ chi phÝ thay v× ph¶i thùc hiÖn nhiÒu thñ tôc kiÓm tra chi tiÕt, ®èi chiÕu chøng tõ. V× vËy hoµn thiÖn quy tr×nh ph©n tÝch lµ mét viÖc lµm cÇn thiÕt.
Mét thñ tôc ph©n tÝch chi tiÕt ¸p dông ®èi víi tÊt c¶ c¸c kho¶n môc bao gåm c¸c bíc sau:
- X¸c ®Þnh c¸c sè d cÇn kiÓm tra
§iÒu quan träng nhÊt khi thùc hiÖn thñ tôc ph©n tÝch chi tiÕt lµ ph¶i x¸c ®Þnh ®îc kho¶n môc cÇn kiÓm tra. Lµm ®îc viÖc nµy ph¶i dùa vµo møc träng yÕu vµ møc rñi ro cã thÓ ®èi víi tõng kho¶n môc.
- X¸c ®Þnh sè íc tÝnh cña kiÓm to¸n viªn
Sau ®ã tiÕn hµnh x¸c ®Þnh sè íc tÝnh. KiÓm to¸n viªn cã thÓ x¸c ®Þnh sè íc tÝnh dùa vµo dù to¸n chi n¨m nay cña doanh nghiÖp mµ ®îc lËp dùa trªn chi phÝ n¨m tríc vµ dù ®o¸n vÒ nh÷ng thay ®æi trong ho¹t ®éng kinh doanh cña n¨m nay. NÕu sö dông dù to¸n cña doanh nghiÖp ®Ó íc tÝnh th× ph¶i ®¶m b¶o r»ng c¸c th«ng tin dïng ®Ó lËp dù to¸n lµ ®¸ng tin cËy. Tuy vËy kiÓm to¸n viªn còng cã thÓ dùa vµo hiÓu biÕt t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh, t×nh h×nh tµi chÝnh cña kh¸ch hµng mµ ®a ra con sè íc tÝnh.
- So s¸nh gi÷a sè íc tÝnh vµ sè ghi sæ cña kh¸ch hµng
Sau khi x¸c ®Þnh ®îc sè íc tÝnh, tiÕn hµnh so s¸nh víi sè liÖu ghi sæ cña kÕ to¸n ®ång thêi x¸c ®Þnh ®îc sè chªnh lÖch (nÕu cã).
- X¸c ®Þnh møc sai sè cã thÓ chÊp nhËn ®îc
TiÕp theo lµ x¸c ®Þnh møc sai sè cã thÓ chÊp nhËn ®îc, ®iÒu nµy dùa vµo møc träng yÕu ph©n bæ cho tõng kho¶n môc vµ do tÝnh thËn träng nghÒ nghiÖp nªn kiÓm to¸n viªn lu«n x¸c ®Þnh møc sai sè cã thÓ chÊp nhËn ®îc cã xu híng nhá.
- §iÒu tra nguyªn nh©n chªnh lÖch
Chªnh lÖch ®îc ph¸t hiÖn, ®Ó ®a ra ý kiÕn vÒ nguyªn nh©n chªnh lÖch th× kiÓm to¸n viªn ph¶i tiÕn hµnh ®iÒu tra (nÕu møc chªnh lÖch lín h¬n sai sè cã thÓ chÊp nhËn ®îc). Sau ®ã pháng vÊn ngêi cã tr¸ch nhiÖm ®Ó lÊy gi¶i tr×nh vÒ sù chªnh lÖch vµ thùc hiÖn chän mÉu ®Ó kiÓm tra tÝnh hîp lý cña viÖc chªnh lÖch.
Ngoµi ra trong trêng hîp, doanh nghiÖp kh«ng thùc hiÖn lËp dù to¸n ng©n s¸ch, th× kiÓm to¸n viªn thùc hiÖn mét sè thñ tôc ph©n tÝch kh¸c khi kiÓm to¸n chi phÝ ho¹t ®éng nh:
TÝnh tØ lÖ biÕn ®éng chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý n¨m nay so víi n¨m tríc vµ so s¸nh møc biÕn ®éng ®ã víi møc biÕn ®éng cña tæng chi phÝ.
TÝnh tØ lÖ biÕn ®éng cña chi phÝ b¸n hµng råi so s¸nh víi møc biÕn ®éng cña doanh thu t¬ng øng. VÒ nguyªn t¾c c¸c chi phÝ b¸n hµng nh chi phÝ hoa hång, chi phÝ vËn chuyÓn hµng ho¸ biÕn ®éng theo sù biÕn ®éng cña doanh thu.
So s¸nh møc biÕn ®éng cña tiÒn l¬ng nh©n viªn b¸n hµng víi møc biÕn ®éng cña tæng tiÒn l¬ng ph¶i tr¶. HoÆc so s¸nh biÕn ®éng cña tiÒn l¬ng bé phËn b¸n hµng víi sù biÕn ®éng cña nh©n sù bé phËn b¸n hµng.
C¸c møc biÕn ®éng trªn cã thÓ so s¸nh n¨m nay víi n¨m tríc, gi÷a c¸c kú hoÆc so s¸nh víi cïng chØ tiªu ®ã cña c¸c doanh nghiÖp kh¸c cã cïng quy m«.
{ VÒ ph¬ng ph¸p chän mÉu kiÓm tra chi tiÕt
§èi tîng kiÓm to¸n lµ nh÷ng nghiÖp vô cô thÓ, nh÷ng chøng tõ cô thÓ vµ thêng ®îc biÓu hiÖn b»ng sè tiÒn cô thÓ. Trong qu¸ tr×nh kiÓm to¸n, kiÓm to¸n viªn kh«ng thÓ so¸t xÐt vµ ®èi chiÕu tÊt c¶ chøng tõ kÕ to¸n hay c¸c sè d cña c¸c tµi kho¶n. Trong khi ®ã, chuÈn mùc thËn träng l¹i kh«ng cho phÐp c«ng t¸c kiÓm to¸n bá qua nh÷ng sai ph¹m träng yÕu ®Ó lo¹i trõ nh÷ng rñi ro tiÒm tµng, rñi ro kiÓm so¸t vµ gi¶m bít rñi ro ph¸t hiÖn. Do ®ã, trong thùc hiÖn kiÓm to¸n, kiÓm to¸n viªn b¾t buéc ph¶i kiÓm tra chän mÉu.
Cã 2 ph¬ng ph¸p chän mÉu lµ chän mÉu x¸c suÊt vµ chän mÉu phi x¸c suÊt. Sö dông ph¬ng ph¸p chän mÉu nh hiÖn nay cña AASC lµ chän tÊt c¶ c¸c kho¶n môc ph¸t sinh cã quy m« lín, c¸ch chän mÉu nµy th× sÏ b¶o ®¶m lµ kh«ng cßn tån t¹i bÊt kú sai ph¹m träng yÕu nµo. Tuy nhiªn nÕu trong trêng hîp sai ph¹m tån t¹i díi d¹ng quy m« nhá vµ ph©n bè ®Òu cho c¸c kho¶n môc th× kiÓm to¸n viªn ph¶i sö dông ph¬ng ph¸p chän mÉu kh¸c sao cho cã tÝnh ®¹i diÖn cao h¬n, cô thÓ lµ ph¬ng ph¸p chän mÉu x¸c suÊt. KiÕn nghÞ C«ng ty lµ nªn dïng song song 2 ph¬ng ph¸p chän mÉu ®Ó cã thÓ ®¶m b¶o rñi ro ph¸t hiÖn ë møc thÊp nhÊt.
KÕt luËn
Víi ®Ò tµi “ Quy tr×nh kiÓm to¸n chi phÝ ho¹t ®éng trong kiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh do C«ng ty dÞch vô t vÊn Tµi chÝnh KÕ to¸n vµ KiÓm to¸n thùc hiÖn” em ®· ®i s©u t×m hiÓu lý luËn vÒ chi phÝ ho¹t ®éng vµ KiÓm to¸n chi phÝ ho¹t ®éng còng nh thùc tr¹ng kiÓm to¸n chi phÝ ho¹t ®éng do C«ng ty AASC thùc hiÖn t¹i c¸c kh¸ch hµng.
Dùa vµo c¸c kiÕn thøc ®· ®îc häc, em ®· tr×nh bµy mét c¸ch chi tiÕt phÇn c¬ së lý luËn vÒ chi phÝ ho¹t ®éng vµ kiÓm to¸n chi phÝ ho¹t ®éng. Trong ®ã, nªu râ ®Æc ®iÓm h¹ch to¸n chi phÝ ho¹t ®éng theo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh ®ång thêi ®a ra môc tiªu, néi dung kiÓm to¸n chi phÝ ho¹t ®éng vµ c¸c thñ tôc ¸p dông khi kiÓm to¸n chi phÝ ho¹t ®éng.
Qua t×m hiÓu thùc tÕ kiÓm to¸n chi phÝ ho¹t ®éng do c«ng ty AASC thùc hiÖn em ®· m« t¶ quy tr×nh kiÓm to¸n nãi chung cña C«ng ty AASC vµ thùc tÕ kiÓm to¸n t¹i c¸c kh¸ch hµng cña AASC tõ kh©u lËp kÕ ho¹ch cho ®Õn kÕt thóc kiÓm to¸n. Trong chuyªn ®Ò em lÊy vÝ dô thùc tÕ t¹i 2 kh¸ch hµng cña AASC. Hai kh¸ch hµng nµy vÒ b¶n chÊt ho¹t ®éng kinh doanh th× kh«ng kh¸c nhau nhng quy m« kinh doanh, tÝnh hiÖu qu¶ cña hÖ thèng kiÓm so¸t néi bé l¹i t¬ng ®èi kh¸c nhau. Do ®ã quy tr×nh kiÓm to¸n mµ AASC ¸p dông ®Ó kiÓm to¸n chi phÝ ho¹t ®éng t¹i hai kh¸ch hµng ®ã còng kh¸c nhau. Cuèi phÇn thùc tr¹ng, em ®a ra mét sè nhËn xÐt, so s¸nh vÒ quy tr×nh kiÓm to¸n thùc hiÖn cho 2 kh¸ch hµng ®ã ®ång thêi ®a ra m« h×nh chung tæng kÕt quy tr×nh kiÓm to¸n chi phÝ ho¹t ®éng trong kiÓm to¸n B¸o c¸o tµi chÝnh do C«ng ty AASC thùc hiÖn.
Vµ cuèi cïng sau khi nghiªn cøu quy tr×nh kiÓm to¸n chi phÝ ho¹t ®éng cña c«ng ty AASC em ®a ra mét sè nhËn xÐt, ®Ò xuÊt mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn h¬n n÷a quy tr×nh kiÓm to¸n chi phÝ ho¹t ®éng cña C«ng ty AASC.
LuËn v¨n tèt nghiÖp cña em hoµn thµnh lµ nhê sù híng dÉn tËn t×nh cña ThÇy gi¸o TrÇn M¹nh Dòng vµ sù gãp ý cña c¸c anh chÞ Phßng KiÓm to¸n c¸c ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt - C«ng ty kiÓm to¸n AASC. Mét lÇn n÷a em xin ch©n thµnh c¸m ¬n sù gióp ®ì cña ThÇy gi¸o vµ c¸c anh chÞ trong C«ng ty kiÓm to¸n AASC.
Sinh viªn thùc hiÖn
Phan ThÞ KiÒu H¬ng
Danh môc tµi liÖu tham kh¶o
Lý thuyÕt kiÓm to¸n – Trêng §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n Hµ Néi.
Chñ biªn: GS. TS. NguyÔn Quang Quynh, NXB Tµi chÝnh
KiÓm to¸n tµi chÝnh – Trêng §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n Hµ Néi.
Chñ biªn: GS. TS. NguyÔn Quang Quynh, NXB Tµi chÝnh
KiÓm to¸n - Alvin A. Arens. DÞch vµ biªn so¹n: §Æng Kim C¬ng – Ph¹m v¨n Dîc
Auditing- Jack C. Robertson
KÕ to¸n tµi chÝnh - Trêng §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n
Lý thuyÕt vµ thùc hµnh kÕ to¸n tµi chÝnh, Chñ biªn: PGS-TS NguyÔn V¨n C«ng
ChuÈn mùc kiÓm to¸n ViÖt Nam
C¸c v¨n b¶n ph¸p luËt kh¸c: LuËt ThuÕ thu nhËp doanh nghiÖp, NghÞ ®Þnh 30/1998/N§-CP, 26/2001/N§-CP, Th«ng t 18/2002/TT-BTC, ..
C¸c tµi liÖu cña C«ng ty dÞch vô t vÊn Tµi chÝnh KÕ to¸n vµ KiÓm to¸n AASC:
Ch¬ng tr×nh kiÓm to¸n
KÕ ho¹ch kiÓm to¸n
Th chµo hµng, ®Ò xuÊt kiÓm to¸n
Hå s¬ kiÓm to¸n vµ c¸c tµi liÖu kh¸c
C¸c tµi liÖu cña C«ng ty kiÓm to¸n ViÖt Nam VACO
Ch¬ng tr×nh vµ kÕ ho¹ch kiÓm to¸n Chi phÝ ho¹t ®éng
Tµi liÖu ®µo t¹o néi bé IAA
Môc lôc Trang
Các file đính kèm theo tài liệu này:
Quy trình kiểm toán chi phí hoạt động trong Kiểm toán Báo cáo tài chính do Công ty dịch vụ tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán (AASC) thực hiện.DOC
