Chuẩn mực kế toán quốc tế

kinh doanh àoá. Möåt khoaãn dûå phoâng cho chi phñ taái cú cêëu àûúåc ghi nhêån khi nhûäng tiïu chñ ghi nhêån thöng thûúâng cho caác khoaãn dûå phoâng àûúåc àaáp ûáng. Möåt nghôa vuå mang tñnh xêy dûång àïí taái cú cêëu phaát sinh chó khi maâ möåt doanh nghiïåp: n coá möåt kïë hoaåch chñnh thûác chi tiïët cho viïåc taái cú cêëu; vaâ n àûa àïën cho caác bïn bõ aãnh hûúãng sûå mong àúåi coá cú súã laâ doanh nghiïåp seä thûåc hiïån viïåc taái cú cêëu bùçng caách bùæt àêìu thûåc hiïån kïë hoaåch àoá hoùåc cöng böë caác àùåc tñnh chuã yïëu cuãa chûúng trònh cho caác bïn chõu aãnh hûúãng. Khi viïåc taái cú cêëu liïn quan àïën viïåc baán möåt hoaåt àöång, khöng coá nghôa vuå naâo phaát sinh tûâ viïåc baán naây cho túái khi doanh nghiïåp cam kïët theo möåt thoaã thuêån baán haâng mang tñnh raâng buöåc. CAÁC KHOAÃN NÚÅ BÊËT THÛÚÂNG 32.3.12 Doanh nghiïåp khöng àûúåc ghi nhêån möåt khoaãn núå bêët thûúâng. Doanh nghiïåp cêìn cöng böë möåt khoaãn núå bêët thûúâng trûâ khi khaã nùng doâng tiïìn ruát tûâ nguöìn vöën keâm theo caác lúåi ñch kinh tïë laâ rêët khoá xaãy ra. 32.3.13 Caác khoaãn núå bêët thûúâng àûúåc àaánh giaá liïn tuåc àïí xaác àõnh xem liïåu möåt doâng tiïìn ruát ra khoãi nguöìn vöën keâm theo caác lúåi ñch kinh tïë laâ coá khaã nùng xaãy ra hay khöng. Khi àiïìu àoá laâ coá khaã nùng xaãy ra cho möåt khoaãn muåc trûúác àêy àaä àûúåc xûã lyá laâ núå bêët thûúâng, thò khoaãn dûå phoâng àûúåc ghi nhêån. CAÁC TAÂI SAÃN BÊËT THÛÚÂNG 32.3.14 Möåt taâi saãn bêët thûúâng laâ möåt taâi saãn coá khaã nùng phaát sinh tûâ nhûäng sûå kiïån trûúác àêy vaâ sûå töìn taåi cuãa taâi saãn naây seä chó àûúåc ghi nhêån trong trûúâng húåp coá xaãy ra hay khöng möåt hoùåc nhiïìu sûå kiïån khöng chùæc chùæn trong tûúng lai khöng nùçm trong sûå kiïím soaát cuãa doanh nghiïåp (vñ duå möåt khoaãn baão hiïím maâ doanh nghiïåp àang àoâi böìi thûúâng coá kïët quaã khöng chùæc chùæn.) 32.3.15 Doanh nghiïåp khöng àûúåc ghi nhêån möåt taâi saãn bêët thûúâng. Möåt taâi saãn bêët thûúâng cêìn àûúåc cöng böë khi coá khaã nùng thu àûúåc caác lúåi ñch kinh tïë. Khi viïåc àaåt àûúåc doanh thu gêìn nhû laâ chùæc chùæn, thò taâi saãn coá liïn quan khöng phaãi laâ möåt taâi saãn bêët thûúâng vaâ viïåc ghi nhêån cho taâi saãn naây laâ phuâ húåp theo Quy àõnh chung. 32.4 CÖNG BÖË 32.4.1 Caác khoaãn dûå phoâng Cöng böë nhûäng nöåi dung sau riïng cho tûâng loaåi: l Cên àöëi chi tiïët theo khoaãn muåc cuãa söë kïët chuyïín vaâo àêìu vaâ cuöëi kyâ kïë toaán, khöng yïu cêìu söë liïåu so saánh. l Diïîn giaãi toám tùæt vïì baãn chêët cuãa nghôa vuå vaâ thúâi gian dûå tñnh cho bêët kyâ luöìng ra naâo cuãa caác lúåi ñch kinh tïë phaát sinh tûâ nghôa vuå àoá. l Dêëu hiïåu chó baáo tñnh khöng chùæc chùæn vïì giaá trõ vaâ thúâi gian cuãa nhûäng luöìng ra àoá. l Giaá trõ cuãa bêët kyâ khoaãn hoaân traã naâo àûúåc dûå tñnh, cöng böë giaá trõ cuãa bêët kyâ taâi saãn naâo àaä àûúåc ghi nhêån cho khoaãn hoaân traã dûå tñnh. 32.4.2 Caác nghôa vuå núå 144 Cöng böë nhûäng nöåi dung sau cho riïng tûâng loaåi: l Diïîn giaãi toám tùæt vïì baãn chêët. l Dûå tñnh aãnh hûúãng vïì mùåt taâi chñnh. l Dêëu hiïåu chó baáo tñnh khöng chùæc chùæn vïì giaá trõ vaâ thúâi gian cuãa bêët kyâ luöìng ra naâo. l Khaã nùng coá bêët kyâ khoaãn hoaân traã naâo. 32.4.3 Caác taâi saãn bêët thûúâng Cöng böë nhûäng nöåi dung sau riïng cho tûâng loaåi: l Diïîn giaãi toám tùæt vïì baãn chêët. l Dûå tñnh aãnh hûúãng vïì mùåt taâi chñnh. 32.4.4 Caác trûúâng húåp ngoaåi lïå l Khi bêët kyâ thöng tin naâo àûúåc yïu cêìu àöëi vúái caác khoaãn núå/taâi saãn bêët thûúâng khöng àûúåc cöng böë do thûåc tiïîn khöng thïí cöng böë, thò viïåc àoá cêìn àûúåc nïu ra. l Trong nhûäng trûúâng húåp rêët ñt gùåp, viïåc cöng böë möåt söë hoùåc têët caã thöng tin theo yïu cêìu coá thïí dûå àoaán laâm aãnh hûúãng bêët lúåi nghiïm troång àïën võ thïë cuãa doanh nghiïåp trong möåt vuå tranh chêëp vúái caác bïn khaác vïì caác khoaãn dûå phoâng, núå bêët thûúâng vaâ taâi saãn bêët thûúâng. Trong nhûäng trûúâng húåp naây, khöng cêìn phaãi cöng böë thöng tin, tuy nhiïn baãn chêët khaái quaát cuãa vuå tranh chêëp cêìn àûúåc cöng böë cuâng vúái viïåc giaãi thñch taåi sao thöng tin khöng àûúåc cöng böë. SÚ ÀÖÌ RA QUYÏËT ÀÕNH Sú àöì naây toám tùæt nhûäng yïu cêìu chñnh cuãa chuêín mûåc. CHÛÚNG 32 l CAÁC KHOAÃN DÛÅ PHOÂNG, NÚÅ BÊËT THÛÚÂNG VAÂ TAÂI SAÃN BÊËT THÛÚÂNG IAS 37 Khúãi àêìu Lêåp dûå phoâng Cöng böë núåbêët thûúâng Khöng laâm gò caã Nghôa vuå hiïån taåi laâ kïët quaã cuãa möåt sûå kiïån phaát sinh Coá khaã nùng coá nghôa vuå núå? Coá khaã nùng coá luöìng tiïìn ra? Khoá coá khaã nùng xaãy ra khöng? Ûúác tñnh coá tin cêåy khöng? KHÖNG KHÖNG KHÖNG (hiïëm khi) COÁ COÁ KHÖNG COÁ COÁ COÁ KHÖNG 145 CHÛÚNG 32 l CAÁC KHOAÃN DÛÅ PHOÂNG, NÚÅ BÊËT THÛÚÂNG VAÂ TAÂI SAÃN BÊËT THÛÚÂNG IAS 37 CAÁC KHOAÃN DÛÅ PHOÂNG, NÚÅ BÊËT THÛÚÂNG VAÂ TAÂI SAÃN BÊËT THÛÚÂNG Nhûäng tònh huöëng sau liïn quan àïën caác khoaãn dûå phoâng vaâ caác khoaãn bêët thûúâng: A. Cöng ty Mighty Mouse Trap vûâa múái bùæt àêìu xuêët khêíu bêîy chuöåt sang Myä. Khêíu hiïån quaãng caáo cho bêîy chuöåt laâ: “Ngûúâi baån töët nhêët cuãa naâng”. Phong traâo Giaãi phoáng California àoâi cöng ty böìi thûúâng 800.000 àöla vò khêíu hiïåu quaãng caáo naây àûúåc coi laâ xuác phaåm túái nhên phêím cuãa phuå nûä. Àaåi diïån phaáp lyá cuãa cöng ty coá yá kiïën rùçng viïåc böìi thûúâng coá àûúåc thûåc hiïån hay khöng laâ tuyâ thuöåc vaâo phaán quyïët cuãa toaâ aán. Tuy nhiïn, hoå dûå tñnh rùçng coá túái 70% khaã nùng laâ khoaãn àoâi böìi thûúâng seä bõ tûâ chöëi vaâ 30% khaã nùng laâ thaânh cöng. B. Cöng ty Boss Ltd. chuyïn vïì thiïët kïë vaâ saãn xuêët möåt loaåi xe thïí thao àöåc àaáo. Trong nùm taâi chñnh hiïån taåi, coá 90 xe àaä àûúåc hoaân thiïån vaâ baán ra. Trong khi chaåy thûã xe, ngûúâi ta phaát hiïån ra coá löîi nghiïm troång trong maáy laái. Coá têët caã 90 khaách haâng àaä nhêån àûúåc thû thöng baáo vïì löîi naây vaâ àûúåc yïu cêìu mang xe cuãa hoå àïën sûãa chûäa miïîn phñ. Têët caã caác khaách haâng àïìu cho thêëy àêy laâ thoaã thuêån duy nhêët maâ hoå yïu cêìu. Chi phñ dûå tñnh cuãa khoaãn goåi khaách haâng àïën sûãa chûäa laâ 900.000 àöla. Nhaâ saãn xuêët maáy àiïìu khiïín laâ möåt cöng ty niïm yïët coá àuã vöën, àaä nhêån traách nhiïåm vïì löîi naây, vaâ tiïën haânh hoaân traã cho Boss Ltd. moåi chi phñ coá thïí phaát sinh liïn quan. Trong kïë toaán nhûäng vêën àïì trïn àûúåc haåch toaán nhû sau: A. Nghôa vuå hiïån taåi do sûå kiïån trûúác àêy gêy ra: Bùçng chûáng hiïån coá do caác chuyïn gia cung cêëp cho thêëy coá nhiïìu khaã nùng khöng coá nghôa vuå hiïån taåi vaâo ngaây lêåp baãng töíng kïët taâi saãn; coá 70% khaã nùng laâ khoaãn böìi thûúâng seä bõ tûâ chöëi. Khöng coá sûå kiïån phaát sinh nghôa vuå naâo xaãy ra. Kïët luêån: Khöng coá khoaãn dûå phoâng naâo àûúåc ghi nhêån. Vêën àïì àûúåc cöng böë nhû möåt khoaãn núå bêët thûúâng trûâ khi 30% khaã nùng àûúåc xem laâ rêët khoá xaãy ra. B. Nghôa vuå hiïån taåi do möåt sûå kiïån trûúác àêy gêy ra: Nghôa vuå mang tñnh xêy dûång bùæt àêìu tûâ laá thû cuãa doanh nghiïåp, cuäng nhû hy voång thoãa àaáng cuãa khaách haâng laâ löîi seä àûúåc sûãa chûäa. Luöìng ra cuãa caác lúåi ñch kinh tïë: Luöìng ra nùçm ngoaâi bêët cûá sûå nghi ngúâ coá lyá do naâo. Kïët luêån: Khoaãn dûå phoâng àûúåc ghi nhêån. Tuy nhiïn, gêìn nhû chùæc chùæn laâ têët caã chi phñ seä àûúåc ngûúâi cung cêëp maáy àiïìu khiïín hoaân traã. Möåt taâi saãn riïng àûúåc ghi nhêån trong baãng töíng kïët taâi saãn. Trong baáo caáo thu nhêåp, chi phñ liïn quan àïën khoaãn dûå phoâng seä àûúåc baáo caáo sau khi trûâ ài giaá trõ àûúåc ghi nhêån cho viïåc hoaân traã. NGHIÏN CÛÁU TÒNH HUÖËNG 146 33.1 VÊËN ÀÏÌ ÀÙÅT RA Nhûäng khña caånh chuã yïëu sau trong viïåc kïë toaán taâi saãn vö hònh àûúåc quy àõnh: l Ghi nhêån laâ möåt taâi saãn. l Xaác àõnh giaá trõ kïët chuyïín. l Xaác àõnh vaâ haåch toaán löî do giaãm giaá. l Caác yïu cêìu vïì cöng böë. 33.2 PHAÅM VI AÁP DUÅNG IAS 38 aáp duång cho têët caã caác taâi saãn vö hònh khöng àûúåc quy àõnh chi tiïët trong möåt IAS naâo khaác. Vñ duå göìm coá maác saãn phêím, phêìn mïìm maáy tñnh, giêëy pheáp kinh doanh, àùåc quyïìn kinh tiïu vaâ taâi saãn vö hònh trong quaá trònh phaát triïín. 33.3 HAÅCH TOAÁN KÏË TOAÁN 33.3.1 Möåt taâi saãn vö hònh laâ möåt taâi saãn khöng bùçng tiïìn coá thïí xaác àõnh àûúåc maâ khöng cêìn coá nöåi dung vêåt chêët; taâi saãn naây àûúåc giûä àïí sûã duång trong saãn xuêët hoùåc cung cêëp haâng hoaá vaâ dõch vuå, cho caác bïn khaác thuï, hoùåc muåc àñch haânh chñnh. Möåt taâi saãn nhû vêåy àûúåc kiïím soaát vaâ khaác biïåt roä vúái giaá trõ lúåi thïë cuãa möåt doanh nghiïåp. 33.3.2 Möåt taâi saãn vö hònh àûúåc ghi nhêån laâ taâi saãn (theo Quy àõnh chung) khi: l coá khaã nùng laâ doanh nghiïåp seä thu àûúåc caác lúåi ñch kinh tïë tûúng lai cuãa taâi saãn naây, vaâ l giaá trõ cuãa taâi saãn coá thïí tñnh toaán möåt caách tin cêåy. Têët caã caác chi phñ khaác liïn quan àïën taâi saãn vö hònh àûúåc tñnh vaâo chi phñ àaä sûã duång (vñ duå nghiïn cûáu, àaâo taåo, quaãng caáo vaâ chi phñ chaåy thuï). 33.3.3 Giaá trõ lúåi thïë phaát sinh nöåi böå, nhaän maác thûúng maåi, tïn cöng böë, quyïìn êën baãn, danh saách khaách haâng, vaâ caác khoaãn coá nöåi dung tûúng tûå khöng àûúåc ghi nhêån laâ taâi saãn. 33.3.4 Möåt taâi saãn vö hònh cêìn àûúåc ghi nhêån ngay tûâ ban àêìu theo chi phñ cho duâ taâi saãn àoá coá àûúåc tûâ bïn ngoaâi hay phaát sinh trong nöåi böå. Chi phñ cho taâi saãn vö hònh sau àoá àûúåc ghi nhêån laâ chi phñ nïëu khöi phuåc àûúåc chuêín mûåc thûåc hiïån cuãa taâi saãn àoá. Nhûäng chi phñ naây àûúåc chuyïín thaânh vöën khi doanh nghiïåp coá khaã nùng thu àûúåc caác lúåi ñch kinh tïë lúán hún mûác chuêín thûåc hiïån ban àêìu. 33.3.5 Caác taâi saãn vö hònh coá thïí àûúåc ghi laåi sau àoá theo caác phûúng phaáp sau: l Chi phñ trûâ ài khêëu hao tñch luyä; tûác laâ söë kïët chuyïín/giaá trõ söí saách (haåch toaán chuêín), giaãm xuöëng giaá trõ coá khaã nùng thu höìi àûúåc tûâ möåt khoaãn löî do giaãm giaá. l Giaá trõ àaánh giaá laåi (phûúng phaáp àûúåc pheáp thay thïë), laâ giaá trõ thûåc tïë trûâ ài khêëu hao tñch luyä, giaãm xuöëng giaá trõ coá khaã nùng thu höìi tûâ möåt khoaãn löî do giaãm giaá. 33.3.6 Àöëi vúái bêët kyâ möåt dûå aán nöåi böå naâo nhùçm taåo ra möåt taâi saãn vö hònh, giai àoaån nghiïn cûáu vaâ phaát triïín cêìn àûúåc phên biïåt. Chi phñ nghiïn cûáu àûúåc haåch toaán nhû möåt khoaãn chi phñ. CHÛÚNG 33 TAÂI SAÃN VÖ HÒNH (IAS 38) 147 CHÛÚNG 33 l TAÂI SAÃN VÖ HÒNH IAS 38 Chi phñ phaát triïín àûúåc ghi nhêån laâ möåt taâi saãn vö hònh nïëu têët caã yïëu töë dûúái àêy coá thïí àûúåc thïí hiïån: l Tñnh khaã thi vïì mùåt kyä thuêåt cuãa viïåc hoaân thiïån taâi saãn vö hònh àïí coá thïí sûã duång àûúåc hoùåc àïí baán. l Dûå àõnh hoaân thiïån taâi saãn vö hònh vaâ sûã duång hoùåc baán taâi saãn naây. l Khaã nùng sûã duång hoùåc baán taâi saãn vö hònh. l Laâm thïë naâo àïí taâi saãn vö hònh coá thïí taåo ra caác lúåi ñch kinh tïë tûúng lai. l Khaã nùng cung cêëp vïì kyä thuêåt, taâi chñnh àêìy àuã vaâ caác nguöìn khaác àïí hoaân thiïån viïåc phaát triïín vaâ àïí sûã duång hoùåc baán taâi saãn vö hònh. l Khaã nùng tñnh toaán chi phñ. 33.3.7 Möåt taâi saãn vö hònh àûúåc tñnh khêëu hao theo phûúng phaáp hïå thöëng vúái ûúác tñnh töët nhêët vïì voâng àúâi hûäu duång. Coá möåt giaã àõnh gêy tranh caäi laâ voâng àúâi hûäu duång cuãa möåt taâi saãn vö hònh khöng quaá 20 nùm kïí tûâ ngaây coá taâi saãn àïí sûã duång. 33.3.8 Phûúng phaáp khêëu hao àûúåc sûã duång cêìn phaãn aánh caách thûác doanh nghiïåp sûã duång caác lúåi ñch kinh tïë cuãa taâi saãn. Nïëu caách thûác àoá khöng thïí xaác àõnh àûúåc möåt caách àaáng tin cêåy thò phûúng phaáp àûúâng thùèng seä àûúåc aáp duång. 33.3.9 Nïëu giaã àõnh 20 nùm khöng àûúåc chêëp nhêån thò taâi saãn vö hònh seä àûúåc kiïím tra giaãm giaá trõ haâng nùm vaâ lyá do khöng chêëp thuêån giaã àõnh naây phaãi àûúåc cöng böë. 33.3.10 Àïí àaánh giaá xem liïåu möåt taâi saãn vö hònh coá bõ giaãm giaá trõ khöng, doanh nghiïåp cêìn aáp duång IAS 36, Giaãm giaá trõ taâi saãn. Ngoaâi ra, chuêín mûåc naây yïu cêìu doanh nghiïåp ñt nhêët laâ haâng nùm, ûúác tñnh söë coá thïí thu höìi àûúåc tûâ möåt taâi saãn vö hònh chûa coá àïí sûã duång. 33.3.11 Trong trû âng h åp h åp nh ët kinh doanh, chi phñ cho m åt t âi s ãn vö hònh khöng à áp áng c ã tiïu chñ x ác àõnh l în tiïu chñ ghi nh ån cho m åt t âi s ãn vö hònh s ä t åo nïn m åt ph ìn v âo gi á trõ l åi th ë. 33.3.12 Trong möåt söë luêåt àõnh, phñ khêëu hao haâng nùm cho möåt taâi saãn vö hònh seä khaác vúái söë giaãm trûâ àûúåc cú quan thuïë cho pheáp. Thu thuïë vïì sau cêìn àûúåc dûå phoâng cho söë chïnh lïåch naây theo IAS 12. 33.3.13 IAS naây àûa ra nhûäng quy àõnh taåm thúâi khaác nhau dûåa trïn caách thûác maâ doanh nghiïåp baáo caáo àaä ghi nhêån taâi saãn vö hònh trûúác àêy. 33.4 CÖNG BÖË 33.4.1 Caác yïu cêìu cöng böë àöëi vúái tûâng loaåi taâi saãn vö hònh, phên biïåt giûäa phaát sinh nöåi böå vaâ caác taâi saãn vö hònh khaác nhû sau: Chïë àöå kïë toaán l Cú súã àaánh giaá. l Caác phûúng phaáp khêëu hao. l Voâng àúâi hûäu duång hoùåc tyã lïå khêëu hao. Baáo caáo thu nhêåp vaâ thuyïët minh l Phñ khêëu hao cho tûâng loaåi taâi saãn àöìng thúâi chó ra doâng khoaãn muåc maâ nhûäng phñ khêëu hao naây àûúåc àûa vaâo. l Töíng söë chi phñ nghiïn cûáu vaâ phaát triïín àûúåc ghi nhêån laâ chi phñ. Baãng töíng kïët taâi saãn vaâ thuyïët minh l T íng giaá trõ g åp k ët chuy ín (gi á trõ s í saách) tr â ài kh ëu hao tñch lu ä cho t âng lo åi t âi s ãn vaâo à ìu v â cu ëi k â. 148 l Cên àöëi chi tiïët theo khoaãn muåc cho nhûäng thay àöíi trong söë kïët chuyïín trong kyâ; khöng yïu cêìu söë liïåu so saánh. l Nïëu möåt taâi saãn vö hònh àûúåc khêëu hao trïn 20 nùm, thò cöng böë bùçng chûáng phaãn àöëi giaã thiïët laâ voâng àúâi hûäu duång seä khöng quaá 20 nùm. l Söë kïët chuyïín cuãa taâi saãn vö hònh àûúåc àem thïë chêëp àaãm baão. l Söë kïët chuyïín cuãa taâi saãn vö hònh bõ haån chïë quyïìn súã hûäu. l Cam kïët vïì vöën àïí mua vaâo taâi saãn vö hònh. l Diïîn giaãi, söë kïët chuyïín, kyâ khêëu hao coân laåi cuãa bêët kyâ taâi saãn vö hònh naâo mang tñnh troång yïëu àöëi vúái toaân böå baáo caáo taâi chñnh cuãa doanh nghiïåp. l Àöëi vúái taâi saãn vö hònh coá àûúåc tûâ trúå cêëp cuãa chñnh phuã vaâ àûúåc ghi nhêån ngay tûâ àêìu theo giaá trõ thûåc tïë: n Giaá trõ thûåc tïë àûúåc ghi nhêån tûâ àêìu cho nhûäng taâi saãn naây. n Söë kïët chuyïín cuãa nhûäng taâi saãn àoá. n Àûúåc tñnh toaán theo caách haåch toaán tiïu chuêín hay phûúng phaáp àûúåc pheáp thay thïë. 33.4.2 Cöng böë böí sung àöëi vúái caác khoaãn àaánh giaá laåi nhû sau: l Ngaây viïåc àaánh giaá laåi coá hiïåu lûåc. l Söë kïët chuyïín cuãa tûâng loaåi taâi saãn vö hònh àaä àûúåc kïët chuyïín trong baáo caáo taâi chñnh theo chi phñ ban àêìu. l Giaá trõ vaâ cên àöëi chi tiïët cuãa söë thùång dû sau àaánh giaá laåi. l Bêët kyâ haån chïë naâo vïì phên phöëi söë thùång dû sau àaánh giaá laåi. CHÛÚNG 33 l TAÂI SAÃN VÖ HÒNH IAS 38 149 CHÛÚNG 33 l TAÂI SAÃN VÖ HÒNH IAS 38 TAÂI SAÃN VÖ HÒNH Alpha Inc., laâ möåt nhaâ saãn xuêët phûúng tiïån mö tö, coá möåt böå phêån nghiïn cûáu thûåc hiïån caác dûå aán sau àêy trong nùm: Dûå aán 1: Thiïët kïë möåt maáy àiïìu khiïín khöng vêån haânh nhû baánh laái thöng thûúâng maâ àêíy laåi lûåc àêíy cuãa caác ngoán laái. Dûå aán 2: Thiïët kïë böå maáy haân àûúåc àiïìu khiïín bùçng àiïån tûã chûá khöng phaãi bùçng cú. Dûúái àêy laâ toám tùæt vïì chi phñ cuãa möåt böå phêån: Chi phñ chung Dûå aán 1 Dûå aán 2 Nghòn àöla Nghòn àöla Nghòn àöla Nguyïn liïåu vaâ dõch vuå 128 935 620 Nhên cöng l Nhên cöng trûåc tiïëp - 620 320 l Lûúng laänh àaåo böå phêån 400 - - l Nhên viïn haânh chñnh 725 - - Chi phñ chung l Trûåc tiïëp - 340 410 l Giaán tiïëp 270 110 60 Ngûúâi laänh àaåo böå phêån daânh 15% thúâi gian cho dûå aán 1 vaâ 10% cho dûå aán 2. Chuyïín thaânh vöën chi phñ phaát triïín cho nùm söí saách nhû sau: Nghòn àöla Dûå aán 1: Hoaåt àöång àûúåc phên loaåi laâ nghiïn cûáu vaâ têët caã chi phñ àûúåc ghi nhêån - Dûå aán 2: (620 + 320 + 10% x 400 + 410 + 60) 1.450 1.450 NGHIÏN CÛÁU TÒNH HUÖËNG 150 CHÛÚNG 34 TAÂI SAÃN ÀÊÌU TÛ (IAS 40) 34.1 VÊËN ÀÏÌÌ ÀÙÅT RA Caác nöåi dung cú baãn sau trong viïåc kïë toaán taâi saãn àêìu tû àûúåc quy àõnh: l phên loaåi vaâo taâi saãn àêìu tû l ghi nhêån laâ taâi saãn l xaác àõnh giaá trõ kïët chuyïín theo: n tñnh toaán ban àêìu n tñnh toaán vïì sau l yïu cêìu cöng böë 34.2 PHAÅM VI CHUÊÍN MÛÅC IAS 40 thay thïë caác yïu cêìu trûúác àêy trong IAS 25. Chuêín mûåc aáp duång cho taâi saãn àêìu tû, laâ taâi saãn àûúåc giûä (búãi ngûúâi chuã súã hûäu hoùåc ngûúâi ài thuï trong húåp àöìng cho thuï taâi chñnh) àïí hûúãng tiïìn thuï hoùåc cho viïåc tùng giaá vöën hoùåc caã hai. “Taâi saãn” göìm coá àêët àai, nhaâ cûãa hoùåc möåt phêìn nhaâ cûãa hoùåc caã hai. Loaåi trûâ taâi saãn do ngûúâi chuã súã hûäu chiïëm duång (PPE- xem IAS 16), taâi saãn giûä àïí baán (Haâng töìn kho - xem IAS 2), taâi saãn àûúåc xêy dûång hoùåc phaát triïín (Húåp àöìng xêy dûång - xem IAS 11), taâi saãn àûúåc bïn ài thuï giûä theo húåp àöìng cho thuï hoaåt àöång (Taâi saãn cho thuï - IAS 17), caác nguöìn taái taåo tûå nhiïn (Caác taâi saãn sinh hoåc) vaâ caác hoaåt àöång thùm doâ khai khoaáng. 34.3 HAÅCH TOAÁN KÏË TOAÁN 34.3.1 Viïåc àaánh giaá cêìn phaãi àûúåc tiïën haânh khi möåt khoaãn àêìu tû àûúåc phên loaåi laâ taâi saãn àêìu tû. Hûúáng dêîn cho viïåc àaánh giaá laâ möåt taâi saãn àêìu tû cêìn phaãi taåo àûúåc luöìng tiïìn khaá àöåc lêåp vúái caác taâi saãn khaác cuãa doanh nghiïåp. Caác doanh nghiïåp cêìn xêy dûång tiïu chñ riïng àïí àaãm baão phên loaåi thöëng nhêët giûäa taâi saãn àêìu tû vaâ taâi saãn do chuã súã hûäu chiïëm duång. 34.3.2 Möåt taâi saãn àêìu tû àûúåc ghi nhêån laâ taâi saãn (theo Quy àõnh chung cho IAS) nïëu: l coá khaã nùng laâ trong tûúng lai doanh nghiïåp seä thu àûúåc caác lúåi ñch kinh tïë ài keâm vúái taâi saãn l chi phñ cuãa taâi saãn coá thïí tñnh toaán àûúåc möåt caách àaáng tin cêåy. 34.3.3 Vaâo lêìn tñnh toaán ban àêìu taâi saãn àêìu tû àûúåc ghi nhêån theo chi phñ, bao göìm giaá mua vaâ chi phñ trûåc tiïëp cho giao dõch (vñ duå dõch vuå phaáp lyá, thuïë chuyïín nhûúång vaâ caác loaåi chi phñ giao dõch khaác). Tuy nhiïn, chi phñ quaãn lyá haânh chñnh chung vaâ chi phñ khúãi sûå bõ loaåi trûâ. 34.3.4 Doanh nghiïåp coá thïí tñnh toaán vïì sau cho têët caã caác taâi saãn àêìu tû theo möåt trong nhûäng mö hònh sau: l Mö hònh chi phñ: tñnh toaán taâi saãn àêìu tû theo chi phñ trûâ ài khêëu hao tñch luyä vaâ löî do giaãm giaá (haåch toaán chuêín trong IAS cho PPE). l Mö hònh giaá trõ thûåc tïë: Têët caã caác taâi saãn àêìu tû àûúåc àõnh giaá theo giaá trõ thûåc tïë. Caác khoaãn laäi vaâ löî do thay àöíi giaá trõ thûåc tïë àûúåc ghi nhêån vaâo baáo caáo thu nhêåp khi nhûäng khoaãn naây phaát sinh. Mö hònh giaá trõ thûåc tïë khaác vúái mö hònh àõnh giaá úã chûâng mûåc caác khoaãn laäi vaâ löî do thay àöíi giaá trõ àûúåc ghi nhêån vaâo baáo caáo thu nhêåp chûá khöng phaãi ghi nhêån trûåc tiïëp vaâo vöën. 34.3.5 Caác nguyïn tùæc sau àûúåc aáp duång àïí xaác àõnh giaá trõ thûåc tïë cuãa taâi saãn àêìu tû: l Khi coá thõ trûúâng söi àöång cho taâi saãn tûúng tûå, àêy coá thïí laâ möåt chó baáo àaáng tin cêåy vïì giaá trõ thûåc tïë, vúái àiïìu kiïån laâ nhûäng khaác biïåt vïì baãn chêët, àiïìu kiïån vaâ àõa àiïím cuãa caác taâi saãn àûúåc xem xts vaâ thay àöíi khi cêìn thiïët. l Caác phûúng phaáp àõnh giaá mang tñnh thûåc tiïîn hún cuäng àûúåc pheáp sûã duång khi khöng coá thõ trûúâng mua baán söi àöång. l Trong nhûäng trûúâng húåp ngoaåi lïå, khi chùæc chùæn laâ taâi saãn àêìu tû àûúåc mua vaâo lêìn àêìu vaâ doanh nghiïåp khöng thïí xaác àõnh giaá trõ thûåc tïë cuãa taâi saãn thò taâi saãn naây àûúåc tñnh toaán coá sûã duång phûúng phaáp haåch toaán chuêín trong IAS 16 cho túái ngaây thanh lyá. Doanh nghiïåp tñnh toaán têët caã taâi saãn àêìu tû khaác theo giaá trõ thûåc tïë. 34.3.6 Viïåc chuyïín giao sang hoùåc tûâ taâi saãn àêìu tû cêìn phaãi àûúåc tiïën haânh khi coá thay àöíi trong viïåc sûã duång. Quy àõnh àùåc biïåt aáp duång cho viïåc xaác àõnh giaá trõ kïët chuyïín vaâo ngaây chuyïín giao. 34.3.7 Chi phñ vïì sau cho taâi saãn àêìu tû àûúåc ghi nhêån laâ chi phñ nïëu caác khoaãn naây khöi phuåc laåi tiïu chuêín hoaåt àöång. Caác chi phñ naây àûúåc chuyïín thaânh vöën khi coá khaã nùng laâ doanh nghiïåp seä thu àûúåc nhûäng lúåi ñch kinh tïë vûúåt trïn mûác tiïu chuêín hoaåt àöång ban àêìu. 34.4 CÖNG BÖË Caác nöåi dung yïu cêìu cöng böë chñnh göìm coá: Chïë àöå kïë toaán: l tiïu chñ phên biïåt taâi saãn àêìu tû vúái taâi saãn do chuã doanh nghiïåp chiïëm duång. l caác phûúng phaáp vaâ giaã àõnh quan troång aáp duång trong viïåc xaác àõnh giaá trõ thûåc tïë. l Mûác àöå xaác àõnh giaá trõ thûåc tïë búãi cú quan àõnh giaá àöåclêåp. l caác cú súã tñnh toaán, phûúng phaáp khêëu hao, vaâ caác mûác tyã lïå àõnh giaá taâi saãn àêìu tû theo mö hònh chi phñ. l viïåc aáp duång vaâ giaá trõ cuãa nhûäng haån chïë àöëi vúái taâi saãn àêìu tû. l caác nghôa vuå quan troång theo húåp àöìng àïí mua, xêy dûång hoùåc phaát triïín taâi saãn àêìu tû hoùåc cho viïåc sûãa chûäa hoùåc nêng cêëp taâi saãn. Baáo caáo thu nhêåp vaâ thuyïët minh l Thu nhêåp cho thuï l chi phñ hoaåt àöång trûåc tiïëp phaát sinh tûâ taâi saãn àêìu tû taåo thu nhêåp cho thuï l chi phñ hoaåt àöång trûåc tiïëp tûâ taâi saãn àêìu tû khöng taåo thu nhêåp cho thuï. Baãng töíng kïët taâi saãn vaâ thuyïët minh l Khi doanh nghiïåp aáp duång mö hònh giaá trõ thûåc tïë: l cên àöëi chi tiïët vïì nhûäng thay àöíi giaá trõ kïët chuyïín trong kyâ l Ngoaåi trûâ nhûäng trûúâng húåp taâi saãn àêìu tû khöng thïí tñnh toaán theo giaá trõ thûåc tïë (do khöng coá giaá trõ thûåc tïë) thò viïåc cên àöëi nïu trïn cêìn phaãi àûúåc cöng böë taách biïåt vúái nhûäng taâi saãn àêìu tû khaác àûúåc trònh baây theo giaá trõ thûåc tïë. l Khi doanh nghiïåp aáp duång mö hònh chi phñ: l toaân böå yïu cêìu cöng böë cuãa IAS 16 cêìn àûúåc àaáp ûáng. l Giaá trõ thûåc tïë cuãa taâi saãn àêìu tû àûúåc cöng böë bùçng viïåc thuyïët minh. 151 CHÛÚNG 34 l TAÂI SAÃN ÀÊÌU TÛ IAS 40 152 CHÛÚNG 34 l TAÂI SAÃN ÀÊÌU TÛ IAS 40 SÚ ÀÖÌ RA QUYÏËT ÀÕNH Sú àöì dûúái àêy toám tùæt viïåc phên loaåi, ghi nhêån vaâ tñnh toaán taâi saãn àêìu tû. Sú àöì naây dûåa trïn sú àöì ra quyïët àõnh aáp duång theo IAS 40. Bùæt àêìu Coá Coá Coá Coá Coá Mö hònh chi phñ Mö hònh giaá trõ thûåc tïë Khöng Hoaân têët Khöng Khöng Khöng Taâi s ãn coá àû åc giûä à í baá n trong quy trònh saãn xuêët kinh doanh thöng thûúâng khöng? Taâi saãn coá do chuã doanh nghiïåp chiïëm duång khöng? Taâi saãn coá phaãi àang àûúåc xêy dûång vaâ phaát triïín khöng? Taâi saãn naây laâ möåt taâi saãn àêìu tû Sûã duång AC 108 Sûã duång AC 123 (phûúng phaáp chuêín hoùåc àûúåc pheáp thay thïë Sûã duång AC 109 (phûúng phaáp chuêín hoùåc àûúåc pheáp thay thïë) cho túái khi hoaân thiïån Ghi nhêån vïì sau Sûã duång AC 123 (chuêín) cho viïåc cöng böë theo IAS 40 Sûã duång IAS 40 Taâi saãn àêìu tû coá àaáp ûáng caác yïu cêìu cho viïåc ghi nhêån khöng? Tñnh toaán ban àêìu taâi saãn àêìu tû theo chi phñ Coá Tñnh toaán vïì sau cho taâi saãn àêìu tû bùçng möåt trong 2 caách 153 CHÛÚNG 34 l TAÂI SAÃN ÀÊÌU TÛ IAS 40 TAÂI SAÃN ÀÊÌU TÛ MatchboxInc. laâ nhaâ saãn xuêët àöì chúi cho caác beá trai. Nhûäng thöng tin dûúái àêy liïn quan àïën taâi saãn cöë àõnh do cöng ty súã hûäu: Khoaãnh àêët Erf181 Hatfield $ Toaâ nhaâ xêy dûång trïn khoaãnh àêët naây (mua vaâo ngaây 30/6/20x0) 800.000 Nêng cêëp toaâ nhaâ àïí múã röång sûác chûáa têìng cho thuï 2.100.000 Sûãa chûäa vaâ baão trò taâi saãn àêìu tû trong nùm 400.000 Tiïìn cho thuï àaä thu trong nùm 50.000 160.000 Taâi saãn àûúåc sûã duång cho truå súã haânh chñnh cuãa cöng ty (khoaãng 6% diïån tñch saân). Taâi saãn chó àûúåc baán khi laâ möåt àún võ hoaân chónh. Phêìn coân laåi cuãa toaâ nhaâ àûúåc àem cho thuï theo húåp àöìng cho thuï hoaåt àöång. Cöng ty cung cêëp cho bïn ài thuï caác dõch vuå an toaân. Cöng ty àõnh giaá taâi saãn àêìu tû theo mö hònh giaá trõ thûåc tïë. Vaâo ngaây 31/12/20x0, laâ ngaây lêåp baãng töíng kïët taâi saãn, öng Carmax (laâ möåt ngûúâi àõnh giaá tñn nhiïåm) àõnh giaá taâi saãn vúái giaá $3.620.000. Àïí kïë toaán cho khoaãn àêìu tû trong baáo caáo taâi chñnh cuãa Matchbox vaâo ngaây 31/12/20x0, taâi saãn phaãi àûúåc phên loaåi laâ taâi saãn àêìu tû hoùåc taâi saãn do chuã doanh nghiïåp chiïëm duång. Taâi saãn naây àûúåc phên loaåi laâ taâi saãn àêìu tû vaâ àûúåc haåch toaán theo mö hònh giaá trõ thûåc tïë trong IAS 40. Lyá do laâ phêìn chiïëm duång cuãa cöng ty cho muåc àñch haânh chñnh laâ khöng àaáng kïí (6%) vaâ caác phêìn taâi saãn khöng thïí baán taách biïåt. Ngoaâi phêìn lúán diïån tñch saân cuãa taâi saãn àûúåc sûã duång àïí taåo thu nhêåp cho thuï vaâ caác dõch vuå an toaân cung cêëp cho ngûúâi ài thuï laâ khöng àaáng kïí. Phûúng phaáp haåch toaán vaâ cöng böë vïì taâi saãn trong baáo caáo taâi chñnh cuãa Matchbox nhû sau: BAÃNG TÖÍNG KÏËT TAÂI SAÃN NGAÂY 31/12 20X0 Thuyïët minh $ TAÂI SAÃN Taâi saãn daâi haån Taâi saãn, nhaâ xûúãng vaâ thiïët bõ xxx,xxx Taâi saãn àêìu tû (pheáp tñnh a) 4 3.600.000 NGHIÏN CÛÁU TÒNH HUÖËNG 154 CHÛÚNG 34 l TAÂI SAÃN ÀÊÌU TÛ IAS 40 TAÂI SAÃN ÀÊÌU TÛ TIÏËP CHÏË ÀÖÅ KÏË TOAÁN 6. Taâi saãn àêìu tû Taâi saãn àêìu tû laâ taâi saãn giûä àïí taåo thu nhêåp cho thuï. Taâi saãn àêìu tû àûúåc baáo caáo theo giaá trõ thûåc tïë, àûúåc cú quan àõnh giaá àaä àùng kyá xaác àõnh vaâo ngaây lêåp baãng töíng kïët taâi saãn dûåa trïn bùçng chûáng thõ trûúâng vúái caác mûác giaá gêìn nhêët àaåt àûúåc qua caác giao dõch àöåc lêåp cho nhûäng taâi saãn tûúng tûå trong cuâng khu vûåc. THUYÏËT MINH BAÁO CAÁO TAÂI CHÑNH 4. Taâi saãn àêìu tû $ Söë dû àêìu kyâ - Phaát sinh thïm 2.900.000 Nêng cêëp vúái chi phñ vïì sau 400.000 Laäi roâng khi àiïìu chónh giaá trõ thûåc tïë 300.000 Söë dû cuöëi kyâ theo giaá trõ thûåc tïë 3.600.000 PHEÁP TÑNH a. Giaá trõ kïët chuyïín cuãa taâi saãn àêìu tû $ Àêët àai 800.000 Nhaâ cûãa 2.100.000 Nêng cêëp nhaâ cûãa 400.000 3.300.000 Giaá trõ thûåc tïë 3.600.000 Tùng giaá trõ trònh baây trong baáo caáo thu nhêåp (300.000) NGHIÏN CÛÁU TÒNH HUÖËNG 155 Quy àõnh chung vïì viïåc Lêåp vaâ Trònh baây Baáo caáo Taâi chñnh IAS 1 Trònh baây caác baáo caáo taâi chñnh (sûãa àöíi nùm 1997) IAS 2 Haâng töìn kho IAS 3 Khöng coân hiïåu lûåc. Àûúåc thay thïë búãi IAS 27 vaâ IAS 28 IAS 4 Àaä boã. Àûúåc thay thïë búãi IAS 16, IAS 22 vaâ IAS 38 IAS 5 Khöng coân hiïåu lûåc. Àûúåc thay thïë búãi IAS 1 (sûãa àöíi 1997) IAS 6 Khöng coân hiïåu lûåc. Àûúåc thay thïë búãi IAS 15 IAS 7 Baáo caáo lûu chuyïín tiïìn tïå IAS 8 Löî laäi roâng cuãa caã kyâ, caác löîi cú baãn, vaâ thay àöíi chïë àöå kïë toaán IAS 9 Khöng coân hiïåu lûåc. Àûúåc thay thïë búãi IAS 38 IAS 10 Caác sûå ki ån xaãy ra sau ng ây lêåp b ãng töíng kïët t âi s ãn (s ãa àöí i 1999) IAS 12 Thuïë thu nhêåp IAS 13 Khöng coân hiïåu lûåc. Àûúåc thay thïë búãi IAS 1 (sûãa àöíi 1997) IAS 14 Baáo caáo ngaânh IAS 15 Thöng tin phaãn aánh aãnh hûúãng cuãa biïën àöång giaá caã IAS 16 Taâi saãn, xûúãng vaâ thiïët bõ IAS 17 Taâi saãn cho thuï IAS 18 Doanh thu IAS 19 Lúåi ñch traã cöng nhên viïn IAS 20 Kïë toaán caác khoaãn trúå cêëp cuãa chñnh phuã vaâ cöng böë vïì trúå giuáp chñnh phuã IAS 21 AÃnh hûúãng do thay àöíi tyã giaá höëi àoaái IAS 22 Húåp nhêët kinh doanh IAS 23 Chi phñ ài vay IAS 24 Cöng böë vïì caác bïn liïn quan IAS 26 Kïë toaán vaâ baáo caáo theo quyä lúåi ñch hûu trñ IAS 27 Baáo caáo taâi chñnh töíng húåp vaâ kïë toaán caác khoaãn àêìu tû vaâo caác cöng ty con IAS 28 Kïë toaán caác khoaãn àêìu tû trong caác àún võ liïn kïët IAS 29 Baáo caáo taâi chñnh trong caác nïìn kinh tïë siïu laåm phaát IAS 30 Nöåi dung cöng böë trong baáo caáo taâi chñnh cuãa caác ngên haâng vaâ caác töí chûác tñn duång tûúng tûå IAS 31 Baáo caáo taâi chñnh cho caác khoaãn phên chia quyïìn lúåi trong caác liïn doanh IAS 32 Caác cöng cuå taâi chñnh: cöng böë vaâ trònh baây PHUÅ LUÅC I CAÁC CHUÊÍN MÛÅC IASC HIÏÅN COÁ HIÏÅU LÛÅC KÏÍ TÛÂ NGAÂY 31/12/2000 156 IAS 33 Thu nhêåp trïn möåt cöí phiïëu IAS 34 Baáo caáo taâi chñnh taåm thúâi IAS 35 Hoaåt àöång bõ ngûâng IAS 36 Giaãm giaá trõ taâi saãn IAS 37 Caác khoaãn dûå phoâng, núå bêët thûúâng vaâ taâi saãn bêët thûúâng IAS 38 Taâi saãn vö hònh IAS 39 Caác cöng cuå taâi chñnh: ghi nhêån vaâ tñnh toaán IAS 40 Taâi saãn àêìu tû 157 SIC_1 Tñnh nhêët quaán - caác cöng thûác chi phñ khaác nhau àöëi vúái haâng töìn kho (IAS 2) SIC_2 Tñnh nhêët quaán - vöën hoáa chi phñ ài vay (IAS 23) SIC_3 Xoáa caác khoaãn laäi vaâ löî chûa thûåc hiïån tûâ nhûäng giao dõch vúái caác àún võ liïn kïët (IAS 28) SIC_4 Boã SIC_5 Phên loaåi caác cöng cuå taâi chñnh - dûå phoâng thanh toaán bêët thûúâng (IAS 32) SIC_6 Chi phñ thay àöíi phêìn mïìm àang sûã duång (quy àõnh chung) SIC_7 Sûã duång àöìng Euro (IAS 21) SIC_8 AÁp duång lêìn àêìu caác IAS laâm cú súã ban àêìu cho viïåc kïë toaán (IAS 1) SIC_9 Húåp nhêët kinh doanh - phên loaåi laâ mua hay húåp nhêët quyïìn lúåi (IAS 22) SIC_10 Trúå cêëp chñnh phuã - khöng coá quan hïå cuå thïí túái hoaåt àöång kinh doanh (IAS 20) SIC_11 Ngoaåi höëi - vöën hoáa caác khoaãn löî tûâ giaãm giaá maånh ngoaåi tïå (IAS 21) SIC_12 Húåp nhêët caác töí chûác coá muåc àñch àùåc biïåt SIC_13 Caác àún võ chõu kiïím soaát chung, àoáng goáp caác khoaãn khöng bùçng tiïìn cuãa caác bïn tham gia liïn doanh (IAS 31) SIC_14 Taâi saãn, nhaâ xûúãng vaâ thiïët bõ - böìi thûúâng giaãm giaá trõ hoùåc löî cuãa caác khoaãn muåc (IAS 16) SIC_15 Caác ûu àaäi trong thuï hoaåt àöång (IAS 17) SIC_16 Vöën cöí phêìn - caác cöng cuå vöën mua laåi (cöí phiïëu quyä) (IAS 32) SIC_17 Vöën cöí phêìn - chi phñ cuãa giao dõch vöën cöí phêìn (IAS 32) SIC_18 Tñnh nhêët quaán - caác phûúng phaáp thay thïë (IAS 1) SIC_19 Boã SIC_20 Phûúng phaáp kïë toaán vöën - ghi nhêån caác khoaãn löî (IAS 28) SIC_21 Thuïë thu nhêåp - thu höìi laåi caác taâi saãn khöng khêëu hao àûúåc àõnh giaá laåi (IAS 12) SIC_22 Húåp nhêët kinh doanh - thay àöíi tiïëp theo cho giaá trõ thûåc tïë vaâ giaá trõ lúåi thïë àûúåc ghi nhêån ban àêìu (IAS 22) SIC_23 Taâi saãn, nhaâ xûúãng, thiïët bõ - kiïím tra cú baãn vaâ chi phñ liïn quan (IAS 16) SIC_24 Thuïë thu nhêåp - thay àöíi tònh traång thuïë cuãa doanh nghiïåp vaâ caác cöí àöng (IAS 12) PHUÅ LUÅC II GIAÃI THÑCH CHO IASC COÁ HIÏÅU LÛÅC KÏÍ TÛÂ NGAÂY 31/12/1998 158 PHUÅ LUÅC III NÖÅI DUNG CÖNG BÖË THEO YÏU CÊÌU CUÃA IAS TRONG BAÁO CAÁO TAÂI CHÑNH CUÃA CAÁC NGÊN HAÂNG - PHÊN THEO LOAÅI RUÃI RO YÏU CÊÌU CÖNG BÖË A. NHÊÅN XEÁT QUAÃN LYÁ Mùåc duâ möåt söë ruãi ro cuãa ngaânh ngên haâng coá thïí àûúåc phaãn aánh trong caác baáo caáo taâi chñnh, ngûúâi sûã duång coá thïí hiïíu àûúåc roä hún nïëu ban quaãn lyá àûa ra nhêån xeát mö taã caách thûác quaãn lyá vaâ kiïím soaát cuãa mònh àöëi vúái nhûäng ruãi ro naây, cuå thïí nhû sau: l Nhêån xeát vïì caác mûác laäi suêët trung bònh, trung bònh taâi saãn sinh laäi, vaâ trung bònh caác khoaãn núå chõu laäi trong möåt kyâ. l Thöng tin vïì caác kyâ coá hiïåu lûåc vaâ vïì caách thûác ngên haâng quaãn lyá vaâ kiïím soaát ruãi ro ài keâm caác thúâi gian àaáo haån vaâ caác mûác laäi suêët khaác nhau cuãa taâi saãn vaâ núå. l Thaão luêån vïì caác chñnh saách quaãn lyá cho viïåc kiïím soaát nhûäng ruãi ro ài keâm caác cöng cuå taâi chñnh, bao göìm caác chñnh saách cho nhûäng vêën àïì nhû tûå baão hiïím ruãi ro, traánh têåp trung ruãi ro bêët húåp lyá vaâ caác yïu cêìu vïì thïë chêëp àïí giaãm thiïíu ruãi ro tñn duång. l Mö taã muåc tiïu vaâ chñnh saách quaãn lyá ruãi ro taâi chñnh bao göìm chñnh saách tûå baão hiïím cho tûâng loaåi giao dõch theo dûå baáo. B. RUÃI RO TAÂI CHÑNH 1. Cú cêëu baãng töíng kïët taâi saãn (bao göìm caã caác hoaåt àöång vaâ khoaãn muåc ngoaåi baãng) l Cú súã phên biïåt giûäa caác giao dõch naây vúái caác sûå kiïån khaác mang laåi viïåc ghi nhêån caác khoaãn taâi saãn vaâ núå vaâ nhûäng sûå kiïån chó mang laåi caác khoaãn bêët thûúâng vaâ cam kïët. l Caác àiïìu khoaãn, àiïìu kiïån vaâ chïë àöå kïë toaán cho tûâng loaåi taâi saãn taâi chñnh, núå taâi chñnh vaâ cöng cuå vöën, göìm coá thöng tin vïì mûác àöå vaâ baãn chêët, caác àiïìu khoaãn vaâ àiïìu kiïån quan troång cuãa caác yïu töë coá thïí aãnh hûúãng àïën giaá trõ, thúâi gian vaâ tñnh chùæc chùæn cuãa doâng tiïìn trong tûúng lai, vñ duå nhû: n giaá trõ göëc/ûúác tñnh n ngaây àaáo haån hoùåc thûåc hiïån n lûåa choån thanh toaán trûúác vaâ caác kyâ n lûåa choån chuyïín àöíi n giaá trõ vaâ thúâi gian cuãa caác khoaãn thu àûúåc hoùåc thanh toaán n tyã lïå hoùåc giaá trõ caác khoaãn laäi vaâ cöí tûác n thïë chêëp àûúåc giûä n thöng tin vïì ngoaåi tïå n caác khïë ûúác l Chïë àöå kïë toaán, bao göìm caã caác tiïu chñ ghi nhêån vaâ cú súã tñnh toaán àûúåc duâng, vñ duå nhû: n caác phûúng phaáp vaâ giaã àõnh àûúåc aáp duång cho viïåc ûúác tñnh giaá trõ thûåc tïë, taách biïåt cho caác loaåi taâi saãn taâi chñnh vaâ núå taâi chñnh. n caác khoaãn laäi/löî khi tñnh toaán laåi caác taâi saãn taâi chñnh daânh àïí baán àûúåc àûa vaâo laäi hoùåc löî trong kyâ hoùåc àûúåc ghi nhêån trûåc tiïëp vaâo vöën. THAM KHAÃO IAS IAS 30.17 IAS 30.35 IAS 32.42 IAS 32.43 IAS 30.8 IAS 1.97 IAS 32.47 IAS 1.97 IAS 30.23 IAS 39.167 159 YÏU CÊÌU CÖNG BÖË n caách thûác thöng thûúâng kïë toaán cho caác khoaãn mua vaâ baán caác taâi saãn taâi chñnh vaâo ngaây giao dõch hoùåc ngaây thanh toaán (cho tûâng loaåi taâi saãn taâi chñnh). l Caác taâi saãn vaâ núå coá thïí àûúåc buâ trûâ chó khi maâ: n coá quyïìn theo luêåt àõnh n coá dûå tñnh chuyïín thaânh tiïìn möåt taâi saãn hoùåc thanh toaán möåt khoaãn núå theo phûúng phaáp buâ trûâ. l Caác khoaãn bêët thûúâng vaâ cam kïët sau àûúåc yïu cêìu cöng böë theo IAS 37: n tñnh chêët vaâ giaá trõ cuãa caác khoaãn cam kïët cêëp tñn duång khöng thïí huyã ngang. n tñnh chêët vaâ giaá trõ cuãa caác khoaãn bêët thûúâng vaâ cam kïët phaát sinh tûâ caác khoaãn muåc ngoaåi baãng, göìm coá: n caác khoaãn thay thïë tñn duång trûåc tiïëp, chùèng haån nhû caác khoaãn àaãm baão chung coá caác khoaãn núå, àaãm baão chêëp thuêån ngên haâng, vaâ thû tñn duång dûå phoâng duâng laâm àaãm baão taâi chñnh cho caác khoaãn vay vaâ chûáng khoaán. n möåt söë khoaãn bêët thûúâng liïn quan àïën giao dõch göìm coá traái phiïëu cöng trònh, traái phiïëu àêëu thêìu, traái quyïìn vaâ thû tñn duång dûå phoâng liïn quan túái caác giao dõch cuå thïí. n caác khoaãn bêët thûúâng ngùæn haån, tûå thanh khoaãn liïn quan àïën giao dõch phaát sinh tûâ viïåc chuyïín dõch haâng hoaá, vñ duå nhû tñn duång chûáng tûâ trong trûúâng húåp àúåt giao haâng haâng ban àêìu àûúåc duâng laâm àaãm baão. n caác thoaã thuêån baán vaâ mua laåi khöng àûúåc ghi nhêån trong baãng töíng kïët taâi saãn. n caác khoaãn muåc laäi vaâ liïn quan àïën tyã giaá höëi àoaái bao göìm caác khoaãn trao àöíi, quyïìn lûåa choån vaâ húåp àöìng tûúng lai. n caác cam kïët khaác, caác húåp àöìng baão hiïím núå vaâ húåp àöìng baão laänh liïn hoaân. l Töíng giaá trõ cuãa caác khoaãn núå àûúåc àaãm baão vaâ tñnh chêët vaâ giaá trõ kïët chuyïín cuãa nhûäng taâi saãn àûúåc àem thïë chêëp laâm àaãm baão. l Nïëu ngên haâng tham gia caác hoaåt àöång tñn thaác quan troång: n cöng böë sûå viïåc naây n cho thêëy mûác àöå hoaåt àöång l Cöng böë riïng cho caác khoaãn tûå baão hiïím giaá trõ thûåc tïë theo chó àõnh, baão hiïím doâng tiïìn vaâ baão hiïím cho möåt khoaãn àêìu tû vaâo möåt àún võ nûúác ngoaâi: n mö taã khoaãn tûå baão hiïím n mö taã caác cöng cuå taâi chñnh àûúåc duâng àïí baão hiïím vaâ giaá trõ thûåc tïë cuãa cöng cuå àoá. n baãn chêët cuãa loaåi ruãi ro àûúåc baão hiïím l Àöëi vúái viïåc tûå baão hiïím caác giao dõch àûúåc dûå baáo: n kyâ dûå kiïën phaát sinh giao dõch n dûå tñnh thúâi àiïím xaác àõnh laäi hoùåc löî roâng n mö taã bêët kyâ giao dõch naâo àûúåc dûå àoaán trûúác àêy àaä àûúåc kïë toaán cho viïåc tûå baão hiïím nhûng dûå kiïën khöng coân xaãy ra nûäa. l Àöëi vúái nhûäng khoaãn laäi/löî liïn quan àïën viïåc baão hiïím doâng tiïìn àaä àûúåc ghi nhêån trûåc tiïëp vaâo vöën (thöng qua baáo caáo thay àöíi vöën chuã súã hûäu): n giaá trõ àûúåc ghi nhêån vaâo vöën cöí phêìn n giaá trõ àûúåc taách khoãi vöën cöí phêìn chuyïín sang laäi hoùåc löî roâng trong kyâ n giaá trõ àûúåc taách khoãi vöën cöí phêìn vaâ àûúåc phên böí vaâo giaá trõ kïët chuyïín cuãa taâi saãn vaâ núå trong giao dõch theo dûå àoaán àûúåc baão hiïím. 2. Khaã nùng sinh lúâi vaâ cú cêëu baáo caáo thu nhêåp l Cöng böë caác chñnh saách kïë toaán sau: n ghi nhêån caác loaåi thu nhêåp chñnh n xaác àõnh chi phñ ruãi ro chung cuãa ngaânh ngên haâng vaâ phûúng phaáp kïë toaán caác chi phñ naây. l Baáo caáo thu nhêåp phaãi nhoám thu nhêåp vaâ chñ phñ theo baãn chêët vaâ cöng baáo giaá trõ cuãa caác loaåi thu nhêåp vaâ chi phñ chñnh. Ngoaâi caác yïu cêìu cuãa caác IAS khaác, baáo caáo thu nhêåp hoùåc thuyïët minh cêìn phaãi coá caác nöåi dung sau: THAM KHAÃO IAS IAS 30.26 IAS 37 IAS 30.53 IAS 30.55 IAS 32.91 IAS 39.169 (b) vaâ (c) IAS 30.8 IAS 1.97 IAS 30.9 vaâ 30.10 160 YÏU CÊÌU CÖNG BÖË n thu nhêåp laäi vaâ caác loaåi thu nhêåp tûúng tûå n chi phñ laäi vaâ caác loaåi chi phñ tûúng tûå n thu nhêåp cöí tûác n thu nhêåp phñ vaâ hoa höìng n traã phñ vaâ hoa höìng n caác loaåi thu nhêåp hoaåt àöång khaác n chi phñ haânh chñnh chung n caác loaåi chi phñ hoaåt àöång khaác l Caác khoaãn thu nhêåp vaâ chi phñ khöng àûúåc buâ trûâ trûâ khi nhûäng khoaãn liïn quan túái caác giao dõch tûå baão hiïím vaâ nhûäng khoaãn taâi saãn vaâ núå àaä àûúåc buâ trûâ trong baãng töíng kïët taâi saãn. l Caác khoaãn àûúåc khoanh riïng liïn quan túái ruãi ro chung cuãa ngên haâng (göìm coá caác khoaãn löî trong tûúng lai vaâ caác loaåi ruãi ro khaác khöng thïí lûúâng trûúác àûúåc hoùåc caác khoaãn bêët thûúâng), ngoaâi nhûäng khoaãn phaãi àûúåc thûåc hiïån tñch luäy theo IAS 37, cêìn phaãi àûúåc cöng böë riïng laâ caác khoaãn phên böí thu nhêåp àïí laåi. Bêët kyâ khoaãn giaãm giaá trõ naâo cho nhûäng khoaãn naây àïìu àûúåc ghi coá trûåc tiïëp vaâo thu nhêåp àïí laåi. l Àöëi vúái caác khoaãn laäi/löî tûâ viïåc tñnh toaán laåi taâi saãn taâi chñnh daânh àïí baán, àaä àûúåc ghi nhêån vaâo vöën cöí phêìn: n giaá trõ àûúåc ghi nhêån n giaá trõ àûúåc taách khoãi vöën cöí phêìn chuyïín sang laäi hoùåc löî roâng trong kyâ l Caác khoaãn thu nhêåp, chi phñ, laäi vaâ löî quan troång phaát sinh tûâ caác khoaãn taâi saãn vaâ núå taâi chñnh n thu nhêåp vaâ chi phñ laäi àûúåc trònh baây taách biïåt n giaá trõ àaä thûåc hiïån vaâ chûa thûåc hiïån àûúåc trònh baây taách biïåt n laäi vaâ löî tûâ viïåc thöi khöng ghi nhêån àûúåc trònh baây taách biïåt vúái nhûäng khoaãn phaát sinh tûâ viïåc àiïìu chónh giaá trõ thûåc tïë n giaá trõ thu nhêåp laäi àûúåc tñch luyä tûâ caác khoaãn vay khoá àoâi àûúåc trònh baây taách biïåt l Baãn chêët vaâ giaá trõ cuãa bêët kyâ khoaãn löî do giaãm giaá naâo hoùåc viïåc ghi àaão laåi khoaãn löî àoá. 3. Ruãi ro mêët khaã nùng thanh toaán àïën haån l Àöëi vúái nhûäng taâi saãn taâi chñnh àûúåc kïët chuyïín vûúåt quaá giaá trõ thûåc tïë: n giaá trõ kïët chuyïín vaâ giaá trõ thûåc tïë, tûâng taâi saãn riïng biïåt hoùåc theo phên nhoám tûúng ûáng cuãa nhûäng taâi saãn àoá. n lyá do khöng giaãm giaá trõ kïët chuyïín, bao göìm caã bùçng chûáng cho thêëy khaã nùng thu höìi giaá trõ naây.; (LÛU YÁ: Têët caã caác khoaãn muåc khaác khöng àûúåc cöng böë theo giaá trõ thûåc tïë coá thïí coá aãnh hûúãng bêët lúåi àïën ruãi ro vïì khaã nùng thanh toaán àïën haån). l Àöëi vúái nhûäng taâi saãn àûúåc tñnh toaán theo chi phñ hao moân: n cöng böë vïì sûå viïåc n diïîn giaãi caác taâi saãn taâi chñnh n giaá trõ kïët chuyïín n giaãi thñch taåi sazo giaá trõ thûåc tïë khöng thïí tñnh toaán àûúåc möåt caách tin cêåy n möåt loaåt ûúác tñnh coá khaã nùng rúi vaâo giaá trõ thûåc tïë n cöng böë nhûäng nöåi dung sau khi nhûäng taâi saãn àûúåc baán: n sûå viïåc n giaá trõ kïët chuyïín vaâo thúâi àiïím baán n laäi hoùåc löî àûúåc ghi nhêån l Àöëi vúái viïåc chûáng khoaán hoaá hoùåc caác thoaã thuêån mua laåi: n baãn chêët vaâ giúái haån giao dõch n diïîn giaãi thöng tin thïë chêëp vaâ àõnh lûúång vïì nhûäng giaá àõnh cú baãn cho viïåc tñnh toaán giaá trõ thûåc tïë n khi taâi saãn taâi chñnh khöng coân àûúåc ghi nhêån nûäa THAM KHAÃO IAS IAS 30.13 IAS 30.50 IAS 39.170(a) IAS 39.170(c) IAS 39.170 (f) IAS 32.88 IAS 39.170 (b) IAS 39.170 (d) 161 YÏU CÊÌU CÖNG BÖË l Lyá do phên loaåi laåi bêët kyâ taâi saãn taâi chñnh naâo phaãi àûúåc baáo caáo theo giaá trõ hao moân thay vò giaá trõ thûåc tïë. l Giaá trõ kïët chuyïín cuãa nhûäng taâi saãn taâi chñnh àûúåc thïë chêëp laâm àaãm baão cho caác khoaãn núå vaâ bêët kyâ àiïìu khoaãn, àiïìu kiïån naâo liïn quan àïën nhûäng taâi saãn àûúåc thïë chêëp. 4. Ruãi ro tñn duång l Cú súã xaác àõnh caác khoaãn löî tûâ caác khoaãn cho vay vaâ taåm ûáng vaâ xoaá caác khoaãn cho vay vaâ taåm ûáng khöng coá khaã nùng thu höìi. l Ngoaâi caác nöåi dung yïu cêìu theo caác IAS khaác, baáo caáo thu nhêåp hoùåc thuyïët minh àûa vaâo töín thêët tûâ caác khoaãn vay vaâ taåm ûáng. l Ngoaâi caác nöåi dung yïu cêìu cuãa caác IAS khaác, baãng töíng kïët taâi saãn hoùåc thuyïët minh cêìn àûa vaâo nhûäng taâi saãn sau: n Phaát haânh cho vaâ cho vay vaâ taåm ûáng cho caác ngên haâng khaác n Cho khaách haâng vay hoùåc taåm ûáng. l Bêët kyâ maãng têåp trung lúán naâo trong taâi saãn, núå vaâ caác khoaãn muåc ngoaåi baãng theo vuâng àõa lyá, khaách haâng hoùåc nhoám ngaânh hoùåc caác vuâng têåp trung ruãi ro khaác. l Àöëi vúái caác khoaãn löî tûâ caác khoaãn cho vay vaâ taåm ûáng: n Chi tiïët vïì thay àöíi dûå phoâng löî caác khoaãn cho vay vaâ taåm ûáng trong kyâ, cöng böë riïng cho: n giaá trõ àûúåc ghi nhêån laâ dûå phoâng trong kyâ hiïån taåi n söë àûúåc xoaá cho caác khoaãn khöng coá khaã nùng thu höìi n bêët kyâ khoaãn ghi coá naâo cho söë àaä àûúåc thu höìi n Töíng giaá trõ dûå phoâng töín thêët caác khoaãn cho vay vaâ taåm ûáng trïn baãng töíng kïët taâi saãn. n Töíng giaá trõ caác khoaãn cho vay vaâ taåm ûáng khöng àûúåc tñch luyä laäi vaâ khöng àûúåc laâm cú súã xaác àõnh giaá trõ kïët chuyïín. l Caác khoaãn àûúåc taách riïng cho löî caác khoaãn cho vay vaâ taåm ûáng vûúåt qua söë dûå phoâng tñnh toaán thöng thûúâng àûúåc kïë toaán thaânh caác khoaãn daânh riïng trong thu nhêåp àïí laåi. Bêët kyâ phêìn giaãm naâo tûâ nhûäng khoaãn naây cuäng seä àûúåc ghi coá trûåc tiïëp vaâo thu nhêåp àïí laåi vaâ khöng àûúåc àûa vaâo baáo caáo thu nhêåp. l Àöëi vúái giao dõch cuãa bïn àöëi taác liïn quan, cöng böë caác nöåi dung sau (IAS 24): n Chñnh saách cho vay cuãa ngên haâng n Söë àûúåc tñnh vaâo hoùåc tyã lïå cuãa: n caác khoaãn cho vay vaâ taåm ûáng, tiïìn gûãi vaâ chêëp nhêån vaâ hûáa phiïëu n caác loaåi thu nhêåp chñnh, chi phñ laäi, vaâ hoa höìng àaä traã n chi phñ àûúåc ghi nhêån trong kyâ cho caác khoaãn löî tûâ caác khoaãn cho vay vaâ taåm ûáng vaâ giaá trõ dûå phoâng vaâo ngaây lêåp baãng töíng kïët taâi saãn n caác cam kïët khöng thïí huyã ngang vaâ caác khoaãn bêët thûúâng phaát sinh tûâ caác khoaãn muåc ngoaåi baãng l Àöëi vúái tûâng loaåi taâi saãn taâi chñnh: n Giaá trõ thïí hiïån töët nhêët ruãi ro tñn duång töëi àa khöng tñnh àïën giaá trõ thûåc tïë cuãa khoaãn thïë chêëp n Caác khu vûåc têåp trung quan troång ruãi ro tñn duång n Caác thöng tin khaác vïì ruãi ro tñn duång l Ngûúâi cho vay cöng böë: n Giaá trõ thûåc tïë cuãa khoaãn thïë chêëp àûúåc chêëp nhêån vaâ àûúåc pheáp baán hoùåc àem thïë chêëp laåi nïëu khöng bõ löîi n Caác àiïìu khoaãn vaâ àiïìu kiïån quan troång liïn quan àïën viïåc sûã duång taâi saãn thïë chêëp. (LÛU YÁ: Viïåc tuên thuã chùåt cheä caác yïu cêìu luêåt àõnh khöng phaãi laâ àaãm baão cho viïåc trònh baây trung thûåc. Viïåc aáp duång àuáng caác àùåc àiïím àõnh tñnh cuãa quy tùæc nöåi dung quan troång hún hònh thûác vaâ quy tùæc thêån troång cêìn àaãm baão àûúåc rùçng thöng tin vïì ruãi ro tñn duång laâ àaáng tin cêåy. Caã nöåi dung vaâ thûåc tiïîn kinh tïë àïìu quan troång trong viïåc THAM KHAÃO IAS IAS 39.170 (e) IAS 39.170 (g) IAS 30.8 IAS 30.10 IAS 30.19 IAS 30.40 IAS 30.43 IAS 30.44 IAS 30.58 IAS 32.66 IAS 39.170 (h) 162 YÏU CÊÌU CÖNG BÖË xaác àõnh khaã nùng thu höìi caác khoaãn cho vay vaâ taåm ûáng. Ngoaâi ra, quy tùæc thêån troång - tñnh àïën mûác àöå thêån troång khi àûa ra ûúác tñnh trong nhûäng àiïìu kiïån khöng chùæc chùæn - cêìn àûúåc thûåc hiïån àïí àaãm baão rùçng taâi saãn vaâ thu nhêåp khöng bõ àõnh giaá quaá cao vaâ caác khoaãn núå vaâ chi phñ thò khöng bõ àõnh giaá quaá thêëp.) 5. Ruãi ro vïì tñnh thanh khoaãn l Nhoám taâi saãn vaâ núå trong baãng töíng kïët taâi saãn theo baãn chêët caác khoaãn vaâ liïåt kï theo trònh tûå phaãn aánh tñnh thanh khoaãn tûúng àöëi. l Ngoaâi caác yïu cêìu trong caác IAS khaác, baãng töíng kïët taâi saãn hoùåc thuyïët minh göìm coá: n Taâi saãn: n tiïìn mùåt vaâ söë dû taâi khoaãn taåi ngên haâng trung ûúng n tñn phiïëu khaác vaâ caác loaåi tñn phiïëu àûúåc taái chiïët khêëu vúái ngên haâng trung ûúng n chûáng khoaán chñnh phuã vaâ caác loaåi chûáng khoaán khaác giûä cho muåc àñch giao dõch n caác taâi saãn phaát haânh trïn thõ trûúâng tiïìn tïå n Núå: n caác khoaãn tiïìn gûãi tûâ caác ngên haâng khaác n caác khoaãn tiïìn gûãi trïn thõ trûúâng tiïìn tïå n núå caác khaách haâng gûãi tiïìn khaác n chûáng chó tiïìn gûãi n hûáa phiïëu vaâ caác khoaãn núå khaác coá chûáng tûâ n caác khoaãn ài vay khaác l Phên tñch vaâ phên böí caác khoaãn taâi saãn vaâ núå theo caác nhoám àaáo haån theo thúâi gian coân laåi giûäa ngaây lêåp baãng töíng kïët taâi saãn vaâ ngaây àaáo haån theo húåp àöìng. Caác vñ duå vïì caác nhoám göìm coá: n dûúái möåt thaáng n tûâ möåt àïën ba thaáng n tûâ ba thaáng àïën möåt nùm n tûâ möåt àïën nùm nùm n nùm nùm trúã lïn (Thúâi gian àaáo haån coá thïí àûúåc thïí hiïån theo thúâi gian coân laåi cho àïën ngaây thanh toaán laåi hoùåc tûâ kyâ àêìu cho àïën ngaây thanh toaán laåi.) 6. Ruãi ro laäi suêët (àõnh giaá laåi) l Àöëi vúái tûâng loaåi taâi saãn taâi chñnh vaâ núå taâi chñnh: n àõnh giaá laåi theo húåp àöìng hoùåc ngaây àaáo haån, tuyâ theo ngaây naâo súám hún n laäi suêët aáp duång n caác thöng tin khaác vïì ruãi ro laäi suêët l Phên tñch vaâ phên böí caác khoaãn taâi saãn vaâ núå theo nhoám thúâi gian àaáo haån theo kyâ coân laåi cho àïën ngaây trao àöíi laäi suêët tiïëp theo. Vñ duå vïì caác kyâ göìm coá: n dûúái möåt thaáng n tûâ möåt àïën ba thaáng n tûâ ba thaáng àïën möåt nùm n tûâ möåt àïën nùm nùm n nùm nùm trúã lïn 7. Ruãi ro thõ trûúâng l Cú súã àõnh giaá caác chûáng khoaán àêìu tû vaâ chûáng khoaán giao dõch l Ngoaâi caác yïu cêìu cöng böë theo caác IAS khaác, baáo caáo thu nhêåp hoùåc thuyïët minh göìm coá: n laäi trûâ ài löî tûâ chûáng khoaán giao dõch n laäi trûâ ài löî tûâ chûáng khoaán àêìu tû l Caác khoaãn laäi vaâ löî sau àûúåc baáo caáo theo phûúng phaáp buâ trûâ: THAM KHAÃO IAS IAS 30.18 IAS 30.19 IAS 30.30 vaâ 30.33 IAS 30.35 IAS 32.56 IAS 30.33 vaâ 30.35 IAS 30.8 IAS 30.10 IAS 30.15 163 YÏU CÊÌU CÖNG BÖË n baán hoùåc thay àöíi giaá trõ kïët chuyïín chûáng khoaán giao dõch n baán chûáng khoaán àêìu tû l Ngoaâi caác yïu cêìu cöng böë theo caác IAS khaác, baãng töíng kïët hoùåc thuyïët mminh àûa caác loaåi chûáng khoaán àêìu tû vaâo möåt loaåi taâi saãn riïng n giaá trõ thõ trûúâng cuãa chûáng khoaán giao dõch vaâ chûáng khoaán àêìu tû khaã maåi nïëu khaác vúái giaá trõ kïët chuyïín l Àöëi vúái tûâng loaåi taâi saãn vaâ núå taâi chñnh, cöng böë thöng tin vïì giaá trõ thûåc tïë: n giaá trõ thûåc tïë cuãa caác cöng cuå àûúåc giao dõch n taâi saãn àûúåc giûä hoùåc núå seä àûúåc phaát haânh: giaá chaâo mua n taâi saãn seä àûúåc mua vaâo hoùåc núå àûúåc giûä: giaá chaâo baán n àöëi vúái cöng cuå khöng àûúåc giao dõch, coá thïí cöng böë nhiïìu giaá trõ n khi thûåc tïë khöng xaác àõnh àûúåc giaá trõ thûåc tïë möåt caách tin cêåy, sûå viïåc naây cêìn àûúåc cöng böë cuâng vúái thöng tin vïì caác àùåc trûng chuã yïëu cuãa cöng cuå taâi chñnh cú baãn thñch ûáng vúái giaá trõ thûåc tïë. l Àöëi vúái caác taâi saãn taâi chñnh àûúåc kïët chuyïín vûúåt quaá giaá trõ thûåc tïë: n giaá trõ kïët chuyïín vaâ giaá trõ thûåc tïë, cho riïng tûâng taâi saãn hoùåc nhoám taâi saãn n lyá do khöng giaãm giaá trõ kïët chuyïín, göìm caã bùçng chûáng thïí hiïån khaã nùng thu höìi. (Xem thïm phêìn vïì ruãi ro khaã nùng thanh toaán àïën haån) 8. Ruãi ro tiïìn tïå l Ngoaâi caác yïu cêìu cöng böë theo caác IAS khaác, baáo caáo thu nhêåp hoùåc thuyïët minh àûa vaâo: n laäi trûâ ài löî giao dõch ngoaåi tïå l Caác khoaãn laäi vaâ löî sau thûúâng àûúåc baáo caáo theo phûúng phaáp buâ trûâ: n kinh doanh ngoaåi tïå l Giaá trõ caác khoaãn ruãi ro ngoaåi tïå roâng quan troång THAM KHAÃO IAS IAS 30.24 IAS 32.77 IAS 32.88 IAS 30.10 IAS 30.15 IAS 30.40 164 Epstein, B.J andâ A.A Mirza. 1998, IAS 98 - Interpretation and Application of International Acounting Standards (Giaãi thñch vaâ aáp duång caác Chuêín mûåc kïë toaán quöëc tïë), 1998, New York: John Willey & Sons. Hattingh, C.P. 1998. Finacial Acounting Course - One page summaries (Baâi hoåc kïë toaán taâi chñnh - Toám tùæt trong möåt trang). Randburg: PC Finance Research CC. Lewis, R. and D. Pendrill. 1994. Advanced Financial Accouting, 4th ed (Kïë toaán taâi chñnh cao cêëp, xuêët baãn lêìn thûá 4). London: Pitman Publishing. Oppermann, H.R.B., S.F. Booysen, M.Koen, C.S Binnekade, vaâ J.G.I Oberholster. 1997. Accounting Standards, 7th ed (Caác chuêín mûåc kïë toaán, xuêët baãn lêìn thûá 7). Cape Town: Juta. School of Accountancy. 1995. The 1995 QE. Pretoria: University of Pretoria. Vorster, Q., W.A.Joubert, M.Koen, and C.Koornhof. 2000. Descriptive Accounting, 5th ed (Kïë toaán diïîn giaãi, xuêët baãn lêìn thûá 5). Durban: Buttewrths. TAÂI LIÏÅU THAM KHAÃO 165 (IAS 8)