Đầu tư ­ nâng cao khả năng cạnh tranh của Tổng công ty thép Việt Nam

hËm, cã khuyÕn m·i, chÞu tiÒn c­íc vËn chuyÕn, trÝch chiÕt khÊu. Tû lÖ chiÕt khÊu phô thuéc tõng thêi kú vµ phô thuéc vµo sè l­îng l« hµng cña mét lÇn tiªu thô. Møc chiÕt khÊu cña hÇu hÕt c¸c nhµ m¸y n»m trong kho¶ng tõ 1-2% gi¸ trÞ l« hµng( Tõ 20.000-50.000 ®/tÊn). §Ó ng­êi tiªu dïng tiÕp cËn vµ biÕt ®Õn s¶n phÈm cña Tæng c«ng ty, trong thêi gian qua tæng c«ng ty ®· chó träng ®Çu t­ cho c«ng t¸c qu¶ng c¸o nh­ tham gia héi chî, qu¶ng c¸o trªn truyÒn h×nh, trªn m¹ng Internet... MÆc dï còng ®· cã quan t©m ®Çu t­ cho lÜnh vùc nµy nh­ng nh×n chung m¹ng l­íi b¸n hµng cña Tæng c«ng ty cßn ch­a ®­îc réng kh¾p, ph­¬ng thøc thanh to¸n kÐm linh ho¹t,c¸c ho¹t ®éng qu¶ng c¸o cßn thua xa so víi c¸c liªn doanh vµ c¸c ®èi thñ c¹nh tranh kh¸c. NÕu nh­ trong thêi gian tíi Tæng c«ng ty kh«ng chó träng dÕn c«ng t¸c ®Çu t­ cho qu¶ng c¸o,b¸n hµng,kh«ng t×m c¸ch ®Ó thu hót thªm kh¸ch hµng míi më réng thÞ tr­êng tiªu thô mµ l¹i tr«ng chê û l¹i vµo sù b¶o hé cña nhµ n­íc th× Tæng c«ng ty sÏ gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n trong vÊn ®Ò tiªu thô s¶n phÈm. Søc c¹nh tranh theo ®ã sÏ bÞ gi¶m xuèng rÊt nhiÒu. Tãm l¹i, trong t×nh h×nh míi hiÖn nay Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam còng ®· cã nh÷ng b­íc chuyÓn m×nh ®¸ng kÓ. Søc c¹nh tranh cña Tæng c«ng ty mÆc dï cßn yÕu h¬n so víi c¸c ®on vÞ kh¸c trong ngµnh nh­ng víi sù cè g¾ng cña c¸n bé, c«ng nh©n viªn trong Tæng c«ng ty hy väng r»ng Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam sÏ v÷ng b­íc ®i lªn, kh¼ng ®Þnh vÞ thÕ chñ lùc cña m×nh trong ngµnh thÐp 3/ §Çu t­ n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh ë c¸c ®¬n vÞ chñ lùc cña Tæng c«ng ty 3.1/C«ng ty gang thÐp Th¸i Nguyªn: Thêi kú bao cÊp vµ nh÷ng n¨m ®Çu ®æi míi, c«ng ty gang thÐp Th¸i Nguyªn lu«n lµ ®¬n vÞ dÉn ®Çu cña Tæng c«ng ty vÒ ®Çu t­, s¶n l­îng, tiªu thô. Nh­ng tõ nh÷ng n¨m 1995 trë l¹i ®©y do nh÷ng nguyªn nh©n kh¸ch quan vµ chñ quan mµ c«ng ty ®· gÆp ph¶i kh«ng Ýt nh÷ng khã kh¨n. Tæng vèn ®Çu t­ thêi kú nµy chØ ®¹t h¬n 100 tû. HÇu hÕt c¸c dù ¸n ®Çu t­ cña c«ng ty ë thêi kú nµy ®Òu tËp trung vµo ®Çu t­ më réng, c¶i t¹o vµ n©ng cÊp thiÕt bÞ trªn c¬ së m¸y mãc hiÖn cã nh­: Dù ¸n c¶i t¹o lß luyÖn than cèc víi sè vèn 13.641 triªu ®ång cã c«ng suÊt 120.000 tÊn/n¨m. Song do thiÕu than cèc vµ thiÕt bÞ lß cò nªn s¶n l­îng than cèc tèi ®a chØ ®¹t 110.000 tÊn/n¨m vµ tèi thiÓu20.000 tÊn/n¨m. Dù ¸n s¶n xuÊt thÐp d©y cña nhµ m¸y L­u X¸ víi tæng vèn 32.684 triÖu ®ång, ®¹t c«ng suÊt 65.000 tÊn/n¨m. Dù ¸n më réng c«ng ty gang thÐp Th¸i Nguyªn giai ®o¹n I(2001-2002) víi sù trî gióp cña Trung Quèc víi tæng vèn ®Çu t­ kho¶ng 30 triÖu USD, ®­a c«ng suÊt s¶n xuÊt ph«i thÐp lªn 240.000 tÊn/n¨m, c«ng suÊt c¸n thÐp lªn 220.000 tÊn/n¨m. Trong thêi gian tíi (2003-2005) ,dù ¸n ®Çu t­ chiÒu s©u, c¶i t¹o vµ më réng c«ng ty gang thÐp Th¸i Nguyªn sÏ tiÕp tôc ®­îc triÓn khai víi tæng vèn ®Çu t­ ­íc tÝnh kho¶ng 150 triÖu USD. Sau khi hoµn thµnh dù ¸n nµy sÏ ®­a c«ng suÊt lªn 500.000 tÊn/n¨m c¶ luyÖn vµ c¸n, tù tóc hoµn toµn vÒ ph«i cho thÐp c¸n vµ ®Çu t­ s¶n xuÊt thÐp chÊt l­îng cao MÆc dï ®· chó träng ®Èy m¹nh c«ng t¸c ®Çu t­ nh»m n©ng cao chÊt l­îng vµ më réng c¬ cÊu s¶n phÈm nh­ng do gÆp khã kh¨n trong vÊn ®Ò vÒ vèn ®Çu t­ nªn kÕt qu¶ s¶n xuÊt cña c«ng ty Gang thÐp Th¸i Nguyªn thêi kú nµy còng cã nhiÒu biÕn ®éng. B¶ng 7: KÕt qu¶ s¶n xuÊt vµ tiªu thô thÐp cña c«ng ty gang thÐp Th¸i Nguyªn thêi kú 1998-2001 N¨m ChØ tiªu 1998 1999 2000 2001 1.GTSX c«ng nghiÖp (Tr.®) 708.031 565.635 755.513 948.848 2.S¶n l­îng thÐp c¸n (tÊn) 163.286 146.203 166.374 235.239 3.S¶n l­îng ph«i tù s¶n xuÊt (tÊn) 94.126 82.085 85.732 107.371 4.L­îng thÐp c¸n tiªu thô (tÊn) 162.690 153.089 170.621 233.790 Nguån: B¸o c¸o kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh thêi kú 1998-2001,VSC Trong ba n¨m liÒn1998-2000, c«ng ty ®· gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n. Khã kh¨n nµy mét phÇn lµ do ¶nh h­ëng cña cuéc khñng ho¶ng tiÒn tÖ Ch©u ¸ (1997) lµm cho søc mua trªn thÞ tr­êng gi¶m sót vµ cßn do mét nguyªn nh©n n÷a quan träng h¬n ®ã lµ sù yÕu kÐm trong c«ng t¸c qu¶n lý, tr×nh ®é m¸y mãc thiÕt bÞ l¹c hËu vÉn tån t¹i trong c«ng ty. §iÒu nµy ®· lµm cho gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp vµ s¶n l­îng ®Òu gi¶m m¹nh. Nh­ng trong n¨m 2001 c«ng ty gang thÐp Th¸i Nguyªn ®· b¾t ®Çu cã nh÷ng tÝn hiÖu míi. S¶n l­îng thÐp c¸n s¶n xuÊt lµ 235.239 tÊn, ®¹t130,7% kÕ ho¹ch vµ t¨ng 42,5% so víi n¨m 2000. Tiªu thô 233.790 tÊn, ®¹t129,9% kÕ ho¹ch vµ t¨ng 37% so víi n¨m 2000. §©y còng lµ n¨m c«ng ty ®¹t s¶n l­îng cao nhÊt so víi c¸c n¨m tr­íc ®©y. Hy väng r»ng trong vµi n¨m tíi, c«ng ty gang thÐp Th¸i Nguyªn sÏ n©ng dÇn s¶n l­îng vµ doanh thu, xøng ®¸ng lµ ®¬n vÞ chñ lùc cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam . 3.2/C«ng ty thÐp MiÒn Nam: C«ng ty thÐp MiÒn nam lµ c«ng ty lín thø hai sau gang thÐp Th¸i Nguyªn, ®­îc thµnh lËp sau khi ®Êt n­íc hoµn toµn thèng nhÊt. HiÖn nay c«ng ty thÐp MiÒn nam lµ c«ng ty cã vèn ®Çu t­ thùc hiÖn vµ tµi s¶n lín nhÊt trong Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam . C«ng ty thÐp MiÒn Nam cã tæng vèn ®Çu t­ lín h¬n c«ng ty gang thÐp Th¸i Nguyªn vµ c«ng ty thÐp §µ N½ng. Mét sè h¹ng môc c«ng tr×nh ®Çu t­ cña c«ng ty trong thêi kú nµy lµ : Mua vµ l¾p ®Æt m¸y c¸n liªn tôc c«ng suÊt 120.000 tÊn/n¨m ë nhµ m¸y thÐp Nhµ BÌ vµ m¸y ®óc liªn tôc 70.000 tÊn/n¨m. Mua vµ l¾p ®Æt m¸y c¸n liªn tôc c«ng suÊt 150.000 tÊn/n¨m ë nhµ m¸y thÐp Biªn Hoµ víi tæng vèn 63.129 triÖu ®ång, n©ng c«ng suÊt cña nhµ m¸y lªn h¬n 200.000 tÊn/n¨m. L¾p ®Æt mét lß ®iÖn 20 tÊn/mÎ, m¸y biÕn ¸p 12.500KVA víi thiÕt bÞ cña Trung Quèc t­¬ng ®èi hiÖn ®¹i ë nhµ m¸y thÐp Biªn Hoµ. Mua vµ l¾p ®Æt d©y chuyÒn c¸n thÐp thanh c«ng suÊt120.000 tÊn /n¨m ë nhµ m¸y thÐp Thñ §øc víi c«ng nghÖ tù ®éng ho¸ vµ hiÖn ®¹i. Nãi chung hÇu hÕt c¸c dù ¸n ®Çu t­ trong giai ®o¹n nµy ®Òu lµ ®Çu t­ chiÒu s©u ho¹c ®Çu t­ míi v¬Ý tr×nh ®é ë møc tiªn tiÕn ®· t¹o ra n¨ng lùc s¶n xuÊt thÐp c¸n kho¶ng 460.000 tÊn/n¨m. HiÖn nay, c«ng ty thÐp miÒn Nam lµ ®¬n vÞ ®ãng gãp nhiÒu nhÊt vÒ gi¸ trÞ s¶n xuÊt vµ s¶n l­îng thÐp tiªu thô trong Tæng c«ng ty. B¶ng 8 : KÕt qu¶ s¶n xuÊt vµ tiªu thô cña c«ng ty thÐp MiÒn nam thêi kú 1998-2001 N¨m ChØ tiªu 1998 1999 2000 2001 1. GTSX c«ng nghiÖp(Tr.®) 1101830 1129902 1237528 1426632 2.S¶n l­îng thÐp c¸n (tÊn) 284938 291232 321839 375125 3.S¶n l­îng ph«i thÐp (tÊn ) 204938 216174 209411 201297 4.S¶n l­îng thÐp tiªu thô (tÊn) 275497 288665 320653 349479 Nguån: B¸o c¸o kªt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh thêi kú 1998-2001, VSC Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cña c«ng ty nh×n chung lµ cao, chiÕm h¬n 50% gÝa trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cña Tæng c«ng ty. Sè l­îng thÐp tiªu thô ®­îc cña c«ng ty còng kh¸ cao, víi tèc ®é trung b×nh kho¶ng 60,35% n¨m. Nh­ vËy mÆc dï còng chÞu ¶nh h­ëng cña cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ 1997 nh­ng c«ng ty Ýt chÞu søc Ðp h¬n so víi c«ng ty gang thÐp Th¸i Nguyªn. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, s¶n l­îng thÐp s¶n xuÊt còng nh­ sè thÐp tiªu thô ®­îc vÉn t¨ng c¶ vÒ tuyÖt ®èi lÉn t­¬ng ®èi. §iÒu nµy ®· chøng tá n¨ng lùc cña c«ng ty, chøng tá kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ kh¶ n¨ng ®øng v÷ng tr­íc nh÷ng biÕn ®éng thÞ tr­êng cña c«ng ty. Cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng c«ng ty thÐp MiÒn Nam lµ mét ®¬n vÞ cã søc c¹nh tranh tèt nhÊt cña Tæng c«ng ty. C¸c nhµ m¸y cña c«ng ty ®­îc ®Æt ë c¸c vÞ trÝ thuËn lîi, giao th«ng ®i l¹i dÔ dµng. Thªm vµo ®ã c«ng ty lµ mét ®¬n vÞ mµ ®· thÝch øng ®­îc víi c¬ chÕ thÞ truêng mét c¸ch nhanh nhÊt, n¨ng ®éng s¸ng t¹o trong qu¶n lý,®iÒu hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. M¸y mãc thiÕt bÞ cña c«ng ty tyu lµ l¹c hËu so víi thÕ giíi nh­ng trong tæng c«ng ty th× l¹i lµ lo¹i tiªn tiÕn nhÊt. Trong thêi gian tíi c«ng ty cÇn ph¶i biÕt ph¸t huy nh÷ng lîi thÕ cã s½n, tiÕn hµnh ®Çu t­ theo chiÒu s©u nhiÒu h¬n ®Ó hiÖn ®¹i ho¸ MMTB, ®uæi kÞp tr×nh ®é m¸y mãc thiÕt bÞ cña c¸c n­íc trªn thÕ giíi, chó träng ®Çu t­ nghiªn cøu thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc ®Ó n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh vµ ngµy cµng kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ cña m×nh trong Tæng c«ng ty. 3.3/C«ng ty thÐp §µ N½ng: C«ng ty thÐp §µ N½ng lµ mét ®¬n vÞ thµnh viªn cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam, trong thêi gian qua còng ®· cè g¾ng nç lùc hÕt m×nh ®Ó hoµn thµnh nhiÖm vô mµ Tæng c«ng ty giao phã. Trong thêi gian qua, c«ng ty ®· tiÕn hµnh rÊt nhiÒu c¸c dù ¸n ®Çu t­ theo chiÒu s©u nh»m c¶i t¹o, n©ng cÊp c¸c c¬ së s¶n xuÊt thÐp hiÖn cã, ®ång bé ho¸ kh©u s¶n xuÊt ph«i vµ c¸n thÐp, phÊn ®Êu ®­a c«ng suÊt lªn120-150 ngh×n tÊn/n¨m ®Ó ®¸p øng ®­îc nhu cÇu t¹i chç. Cïng víi ®Çu t­ theo chiÒu s©u cho s¶n xuÊt thÐp, c«ng ty cßn chó träng ®Çu t­ theo chiÒu s©u, c¶i t¹o n©ng cÊp c¸c c¬ së s¶n xuÊt hîp kim s¾t (Ferro), s¶n xuÊt g¹ch chÞu löu, v«i cho luyÖn thÐp... nh»m n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, phôc vô ngµy cµng tèt h¬n nhu cÇu cña ng­êi tiªu dïng. Nh­ng nh×n chung th× gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp còng nh­ s¶n l­îng thÐp c¸n lµ thÊp h¬n so víi c«ng ty thÐp Th¸i Nguyªn vµ c«ng ty thÐp MiÒn Nam. Trong n¨m 2000, c«ng ty s¶n xuÊt 25.190 tÊn thÐp c¸n, ®¹t 100,7% kÕ ho¹ch n¨m vµ t¨ng 25% so víi n¨m 1999. Tiªu thô 25.000 tÊn, ®¹t 100% kÕ ho¹ch n¨m vµ t¨ng 20% so víi n¨m 1999. Trong n¨m 2001, c«ng ty thÐp §µ N½ng s¶n xuÊt 29.600 tÊn thÐp c¸n, t¨ng 16% so víi n¨m 2000; Tiªu thô 27.600 tÊn, t¨ng 11% so víi n¨m 2000. C«ng ty ®· chó träng hîp lý ho¸ d©y chuyÒn c¸n thÐp nh»m n©ng cao s¶n xuÊt vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt, tiÕn hµnh c¶i t¹o thªm lß nung ph«i ®Ó ®¶m b¶o s¶n xuÊt liªn tôc. Do vËy s¶n l­îng t¨ng tr­ëng kh¸, nh­ng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cßn thÊp. Lîi nhuËn chØ ®¹t 758 triÖu ®ång (gi¶m 43,5% so víi n¨m 2000). Nguyªn nh©n do c¸c yÕu tè chi phÝ ®Çu vµo nh­ gi¸ vËt t­, nguyªn nhiªn vËt liÖu t¨ng lµm gi¸ thµnh s¶n phÈm cao trong khi gi¸ b¸n thùc tÕ thÊp v× ph¶i c¹nh tranh víi nhiÒu doanh nghiÖp kh¸c. Th«ng qua viÖc nghiªn cøu t×nh h×nh ®Çu t­ ë c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt cña Tæng c«ng ty ta cã thÓ thÊy r»ng do mçi mét ®¬n vÞ cã mét vÞ trÝ vµ ®iÒu kiÖn hÕt søc kh¸c nhau nªn sÏ chÞu sù t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè tù nhiªn kh¸c nhau, chÝnh v× thÕ ho¹t ®éng ®Çu t­ còng rÊt kh¸c nhau vµ nã t¸c ®éng riªng rÏ ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c ®¬n vÞ. §Èy m¹nh c«ng t¸c ®Çu t­ ë c¸c ®¬n vÞ nµy còng sÏ gãp phÇn n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña toµn Tæng c«ng ty III/ Nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®­îc cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam thêi gian qua Ho¹t ®éng ®Çu t­ cña Tæng c«ng ty thêi gian qua ®· cã nh÷ng chuyÓn biÕn tÝch cùc. Víi tæng vèn ®Çu t­ tÝnh t¹i thêi ®iÓm n¨m 2001 lµ 1407 tû ®ång.Tæng c«ng ty ®· triÓn khai rÊt nhiÒu dù ¸n lín nhá mang tÝnh kh¶ thi cao vµ ®em l¹i rÊt nhiÒu lîi Ých cho Tæng c«ng ty . Víi tèc ®é ®Çu t­ nh­ vËy, Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam ®· vµ ®ang thùc hiÖn ngµy cµng tèt h¬n nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. KÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña Tæng c«ng ty thêi kú 1998-2001 ®­îc thÓ hiÖn ë b¶ng sau. B¶ng 9: KÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam thêi kú 1998-2001. ChØ tiªu ®¬n vÞ 1998 1999 2000 2001 1.GTSX c«ng nghiÖp Tèc ®é t¨ng liªn hoµn Tr.® % 1875182 1909534 1.83 2149352 12.56 2667150 24.1 2.S¶n l­îng thÐp c¸n Tèc ®é t¨ng liªn hoµn TÊn % 464269 464585 0.07 524211 12.8 658758 25.7 3.tæng l­îng thÐp tiªu thô Tèc ®é t¨ng liªn hoµn TÊn % 452158 467979 3.5 527487 12.7 626855 18.8 Nguån: b¸o c¸o thùc hiÖn kÕ ho¹ch 1998,2000,2001cña VSC Nh×n chung tÊt c¶ c¸c chñ tiªu kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña Tæng c«ng ty ®Òu t¨ng liªn tôc qua c¸c n¨m. Bªn c¹nh ®ã Tæng c«ng ty cßn ®a d¹ng ho¸ ®­îc s¶n phÈm víi c¸c chñng lo¹i nh­: Thanh thÐp, thÐp d©y, thÐp h×nh cì võa vµ nhá, thÐp c¸cbon... HiÖu qu¶ ®Çu t­ ®¹t ®­îc trong thêi gian nµy còng rÊt kh¶ quan, vµ ®­îc thÓ hiÖn qua mét sè chØ tiªu sau: Thø nhÊt, chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh: (E) Tæng doanh thu E= Tæng vèn kinh doanh HÖ sè (E) ph¶n ¸nh doanh thu thu ®­îc trªn mét ®¬n vÞ vèn kinh doanh. Thø hai, chØ tiªu ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng sinh lêi cña vèn cè ®Þnh: (H) Tæng vèn cè ®Þnh H= Tæng lîi nhuËn HÖ sè nµy ph¶n ¸nh tæng vèn cè ®Þnh ph¶i bá ra ®Ó thu ®­îc mét ®¬n vÞ lîi nhuËn. HiÖu qu¶ kinh tÕ cña ho¹t ®éng ®Çu t­ trong Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam thêi kú 1998-2001 ®­îc thÓ hiÖn qua b¶ng sau B¶ng 10: HiÖu qu¶ ho¹t ®éng ®Çu t­ cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam thêi kú 1998-2001. N¨m ChØ tiªu 1998 1999 2000 2001 1.Doanh thu (tû.®) 5445 5552 6248 7586 2.Lîi nhuËn (tû.®) 30.4 49.1 99.3 45.6 3.HÖ sè E 4.07 3.94 4.38 5.39 4.HÖ sè H 10.14 8.65 4.5 8.5 Nguån: B¸o c¸o kÕt qu¶ s¶n suÊt kinh doanh thêi kú 1996-2001, VSC. HÖ sè E ph¶n ¸nh doanh thu thu ®­îc trªn mét ®¬n vÞ vèn kinh doanh. E cµng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cµng cao. Cã thÓ nhËn thÊy r»ng hÖ sè E qua c¸c n¨m cñaTæng c«ng ty cã t¨ng nh­ng tèc ®é t¨ng rÊt chËm. Chøng tá r»ng hiÖu qu¶ sö dông vèn cña Tæng c«ng ty cßn thÊp. §èi víi Tæng c«ng ty, vèn ®Çu t­ cho tµi s¶n cè ®Þnh chiÕm tû lÖ cao v× vËy hÖ sè sinh lêi cña vèn cè ®Þnh (H) lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh ®­îc chÝnh x¸c hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng ®Çu t­. HÖ sè nµy ph¶n ¸nh tæng vèn ®Çu t­ cho tµi s¶n cè ®Þnh ph¶i bá ra ®Ó thu ®­îc mét ®¬n vÞ lîi nhu¹an. Trong nh÷ng n¨m qua ë Tæng c«ng ty thÐp hÖ sè nµy lu«n gi¶m. NÕu trong n¨m 1998, ®Ó t¹o ra ®­îc mét tû ®ång lîi nhuËn th× ph¶i ®Çu t­ h¬n m­êi tû ®ång cho tµi s¶n cè ®Þnh nh­ng trong n¨m 2001 th× chØ cÇn cã 8.5 tû ®ång. §iÒu nµy ®· chøng tá ®­îc hiÖu qu¶ ®Çu t­ trong Tæng c«ng ty ®· ®­îc n©ng lªn trong nh÷ng n¨m qua. Trong thêi kú 1998-2001, Tæng c«ng ty ®· ®ãng gãp rÊt nhiÒu cho ng©n s¸ch Nhµ n­íc vµ ®­îc thÓ hiÖn trong b¶ng sau. B¶ng 11 : T×nh h×nh nép ng©n s¸ch Nhµ n­íc cña VSC thêi kú 1998-2001 N¨m 1998 1999 2000 2001 Nép ng©n s¸ch(tr®) 117668 233315 203366 310110 Tèc ®é t¨ng (%) 8.3 98.28 -12.83 52.49 Nguån :B¸o c¸o s¶n xuÊt kinh doanh thêi kú 1998-2001,VSC. Qua b¶ng sè liÖu trªn ta thÊy r»ng chØ tiªu nép ng©n s¸ch cña Tæng c«ng ty cã sù t¨ng gi¶m bÊt th­êng. Nép ng©n s¸ch ®¹t møc cao nhÊt n¨m 2001, víi møc ®ãng gãp 310110 triÖu ®ång. Bªn c¹nh chØ tiªu nép ng©n s¸ch, Tæng c«ng ty cßn gãp phÇn kh«ng nhá vµo viÖc t¹o c«ng ¨n viÖc lµm, t¨ng thu nhËp cho ng­êi lao ®éng vµ tiÕt kiÖm ngo¹i tÖ cho quèc gia. Trong n¨m 2001, Tæng c«ng ty ®· gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho 17805 lao ®éng vµ tõng b­íc n©ng thu nhËp cña ng­¬× lao ®éng lªn tíi 1371ngh×n ®ång/ ng­êi/ th¸ng n¨m 2001. Víi chiÕn l­îc ®Çu t­ ®óng ®¾n, më réng c¬ cÊu s¶n phÈm, h¹n chÕ l­îng thÐp nhËp khÈu tõ n­íc ngoµi, Tæng c«ng ty ®· tiÕt kiÖm ®­îc mét l­îng ngo¹i tÖ t­¬ng ®èi lín cho quèc gia. Trªn ®©y lµ nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc rÊt ®¸ng khÝch lÖ cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam. Trong t­¬ng lai, Tæng c«ng ty cÇn ph¸t huy h¬n n÷a thÕ m¹nh cña m×nh ®Ó ngµy cµng ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ lín h¬n n÷a, xøng ®¸ng lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®Çu ngµnh. 3/ Nh÷ng khã kh¨n tån t¹i cña ho¹t ®éng ®Çu t­ ë Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam thêi gian qua. 3.1/ Nh÷ng khã kh¨n tån t¹i: Bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc trong ho¹t ®éng ®Çu t­ n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh thêi gian qua Tæng c«ng ty cßn gÆp kh«ng Ýt nh÷ng khã kh¨n trë ng¹i cÇn ®­îc kh¾c phôc. Thø nhÊt, t×nh h×nh ®Çu t­ mÊt c©n ®èi nghiªm träng. §Çu t­ cho c¸c nhµ m¸y s¶n xuÊt thÐp c¸n lµ qu¸ lín nªn s¶n l­îng cung cÊp ra thÞ tr­êng ®· v­ît qu¶ nhu cÇu. Trong khi ®ã thÐp dÑt, thÐp chÊt l­îng cao vÉn ph¶i nhËp khÈu tõ n­íc ngoµi. Tæng c«ng ty ®· kh«ng cã nh÷ng b­íc ®ét ph¸ trong ®Çu t­ ®Ó cho ra ®êi nh÷ng s¶n phÈm cã chÊy l­oùng cao mµ trong n­íc ch­a s¶n xuÊt ®­îc. ChÝnh v× thÕ mµ vÞ thÕ c¹nh tranh cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam lµ thÊp. Thø hai, ho¹t ®éng ®Çu t­ ®æi míi m¸y mãc thiÕt bÞ, n©ng cao chÊt l­îng nguån nh©n lùc, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm hµng ho¸ dÞch vô trong thêi gian qua còng ®· ®­îc thùc hiÖn nh­ng møc ®é ®Çu t­ cßn thiÕu, yÕu, ch­a t¹o ra ®­îc ®éng lùc thùc sù m¹nh ®Ó th¾ng ®­îc c¸c ®èi thñ c¹nh tranh, ®Æc biÖt lµ trong kh©u tiªu thô, hÖ thèng b¸n hµng vµ ph©n phèi s¶n phÈm cßn nhiÒu h¹n chÕ, ho¹t ®éng qu¶ng c¸o tiÕp thÞ ch­a ph¸t triÓn. Thö ba, ho¹t ®éng thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi gi¶m sót. Trong 14 liªn doanh c¸n thÐp vµ gia c«ng sau c¸n ®i vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt n¨m 1997 th× ®Õn nay vÉn ch­a thµnh lËp ®­îc liªn doanh míi. Chøng tá m«i truêng ®Çu t­ ch­a thùc sù hÊp dÉn ®­îc c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo ®Çu t­ liªn doanh. §iÒu nµy ®· lµm h¹n chÕ kh¶ n¨ng vèn vµ c«ng nghÖ cña Tæng c«ng ty rÊt nhiÒu. Nh×n chung ho¹t ®éng ®Çu t­ cña Tæng c«ng ty cßn rÊt nhiÒu bÊt cËp, cÇn ph¶i cã biÖn ph¸p vµ h­íng ®i ®óng ®¾n h¬n trong thêi gian tíi. 3.2/ Nguyªn nh©n. Sù yÕu kÐm còng nh­ nh÷ng h¹n chÕ trong c«ng t¸c ®Çu t­ cña Tæng c«ng ty b¾t nguån tõ mét sè nguyªn nh©n chÝnh sau: Thø nhÊt, vèn ®Çu t­ cho ngµnh thÐp qu¸ thiÕu. Trong c¸c dù ¸n, vèn ng©n s¸ch Nhµ n­íc gi¶m, vèn tÝn dông ­u ®·i vµ ODA còng gi¶m. Do ®ã ®Ó thùc hiÖn c¸c dù ¸n lµ rÊt khã kh¨n, k«ng hiÖu qu¶, do thiÕu vèn lªn c¸c kh©u ®Çu t­ bÞ co hÑp l¹i, quy m« kh«ng lín. Thø hai, m«i truêng ®Çu t­ ch­a htùc sù hÊp dÉn, c¸c dù ¸n cã hiÖu qu¶ kh«ng nhiÒu dÉn ®Õn nguån huy ®éng vèn ®Ó tù ®Çu t­ lµ rÊt Ýt. Thêi gian qua chñ yÕu lµ ®Çu t­ mét c¸ch nhá giät, dµn tr¶i, kh«ng cã träng ®iÓm. Thø ba, thÞ tr­êng tiªu thô thÐp ë ViÖt Nam ph¸t triÓn chËm, nhu cÇu ®a d¹ng nh­ng khèi l­îng nhá, rÊt khã ®¸p øng. Trong khi ®ã t×nh h×nh s¶n xuÊt thÐp trªn thÕ giíi còng g©y khã kh¨n lín cho ngµnh thÐp ë chç cung v­ît qu¸ cÇu, gi¸ thÐp lu«n biÕn ®éng vµ gi¶m m¹nh. ThÞ tr­êng tiªu thô bÞ co hÑp l¹i c¶ trong n­íc vµ quèc tÕ. Thø t­, xu h­íng héi nhËp vµ c¹nh tranh quèc tÕ ngoµi viÖc mang l¹i nh÷ng thuËn lîi cßn g©y ra cho Tæng c«ng ty nh÷ng khã kh¨n kh«ng nhá. Tæng c«ng ty ph¶i ®­¬ng ®Çu víi nhiÒu ®èi thñ c¹nh tranh h¬n trong khi søc c¹nh tranh cña Tæng c«ng ty hiÖn t¹i l¹i rÊt yÕu nªn viÖc bÞ thua, bÞ mÊt dÇn kh¶ n¨ng c¹nh trnah lµ cã thÓ xÈy ra. Thø n¨m, c«ng t¸c qu¶n lý cña Tæng c«ng ty cßn nhiÒu h¹n chÕ. Mèi quan hÖ gi÷a c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt vµ l­u th«ng vÉn cßn láng lÎo, g©y lªn t×nh tr¹ng thiÕu ®ång bé trong s¶n xuÊt kinh doanh. Trong c¸c ®¬n vÞ cña Tæng c«ng ty th× bé m¸y qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh cßn cång kÒnh, hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kh«ng cao. Thø s¸u, n¨ng lùc cña ®éi ngò c¸n bé cßn h¹n chÕ. Tæng c«ng ty cßn thiÕu nh÷ng ng­êi thùc sù giái vÒ chuyªn m«n trong s¶n xuÊt còng nh­ kinh doanh. NhËn biÕt ®­îc nh÷ng nguyªn nh©n chÝnh g©y nªn t×nh tr¹ng c¹nh tranh kÐm hiÖu qu¶ lµ ®iÒu hÕt søc cÇn thiªt ®èi víi Tæng c«ng ty trong giai ®o¹n hiÖn nay. Tõ ®ã, Tæng c«ng ty cã thÓ ®iÒu chØnh, kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n hiÖn t¹i ®Ó dÇn dÇn n©ng cao kh¶ n¨ng canh tranh, chñ ®éng héi nhËp nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi. III/Ph©n tÝch c¸c ®èi thñ c¹nh tranh cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam . 1/ C¸c ®èi thñ c¹nh tranh trong n­íc: C¸c ®èi thñ c¹nh tranh trong n­íc ®ã lµ c¸c c«ng ty ngoµi VSC ®­îc chia thµnh bèn nhãm vµ ®­îc thÓ hiÖn ë b¶ng sau: B¶ng 12 : Danh s¸ch c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt thÐp x©y dùng ë ViÖt Nam §¬n vÞ tÝnh : TÊn / n¨m Lo¹i h×nh doanh nghiÖp Tªn doanh nghiÖp §Þa ®iÓm C«ng suÊt Nhµ n­íc ( ngoµi VSC) 1. Cty c¬ khÝ Duyªn h¶i 2.Cty DIEZEL S«ng c«ng 3.Cty bª t«ng thÐp Ninh B×nh 4.Cty 89 Bé quèc phßng 5.Cty c¬ khÝ Hµ néi 6.Nhµ m¸y c¬ khÝ CÈm ph¶ H¶i Phßng Th¸i Nguyªn Ninh B×nh Hµ Néi Hµ néi Qu¶ng Ninh 17.000 15.000 15.000 42.000 10.000 15.000 100% N­íc ngoµi 1.Cty VINATAFONG B×nh D­¬ng 230.000 T­ nh©n 1.Cty Thµnh ®¹t 2.Cty Vò Linh 3.Cty Hoµng lª 4.Cty t­ nh©n Hång ch©u 5.Cty t­ nh©n §ång t©m 6.Cty ThÐp T©n ViÖt Thµnh 7.Cty Quèc duy 8.Cty An H­ng T­êng 9.Cty ThÐp Long An 10. Lµng nghÒ §a héi H¶i Phßng Hµ néi Hµ néi TP .HCM TP.HCM TP.HCM B×nh D­¬ng B×nh D­¬ng Long An B¾c Ninh 20.000 20.000 10.000 15.000 30.000 15.000 15.000 20.000 15.000 190.000 TNHH & HTX 1. Cty thÐp Nam §« 2.Cty TuyÕn N¨ng 3.HTX c¬ khÝ §¹i thµnh H¶i Phßng Hµ Néi TP.HCM 120.000 25.000 15.000 Nguån : Phßng kinh doanh Tæng c«ng ty Trong nh÷ng n¨m qua, c¸c c«ng ty trªn ®Òu ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh t­¬ng ®èi hiÖu qu¶. ChÊt l­îng s¶n phÈm cña c¸c C«ng ty ®ã nãi chung lµ kh«ng cao nh­ng do gi¸ thµnh h¹ nªn viÖc tiªu thô vÉn diÔn ra b×nh th­êng ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c c«ng ty TNHH, HTX, xÝ nghiÖp t­ nh©n vµ c¸c hé gia ®×nh s¶n xuÊt nhá. C¸c hé s¶n xuÊt t­ nh©n th­êng lÊy gia thÐp c«ng khai cña VSC trªn thÞ tr­êng lµ c¬ së cho viÖc ®Þnh gi¸ b¸n cña m×nh , th­êng bao giê còng thÊp h¬n gi¸ thÐp cïng lo¹i cña VSC tõ 200 - 300® / 1kg. §èi víi c¸c doanh ngiÖp nhµ n­íc, liªn doanh vµ 100% vèn n­íc ngoµi. S¶n phÈm thÐp x©y dùng cña nhãm nµy ®­îc lµm tõ ph«i nhËp khÈu chÊt l­îng ®¹t tiªu chuÈn quy ®Þnh riªng khèi liªn doanh cã chÊt l­îng s¶n phÈm tèt h¬n thÐp cña VSC. C¸c c«ng ty ®Ìu cã s¶n l­îng t¨ng tr­ëng hµng n¨m. HÇu hÕt c¸c c«ng ty liªn doanh ®Òu cã lËp chi nh¸nh ë c¸c Thµnh phè lín. VÊn ®Ò qu¶ng c¸o b¸n hµng còng ®­îc c¸c c«ng ty nµy quan t©m chÝnh v× thÕ mµ thÞ phÇn cña VSC ®· gi¶m ®i ®¸ng kÓ trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. §øng tr­íc t×nh h×nh trªn VSC cÇn ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p ®Çu t­ hiÖu qu¶ ®Ó n©ng dÇn vÞ thÕ c¹nh tranh cña m×nh trªn thÞ tr­êng. 2/C¸c ®èi thñ c¹nh tranh n­íc ngoµi chñ yÕu. NGA vµ UCRAINA: Hai n­íc nµy cã c¸c s¶n phÈm thÐp chÊt l­îng cao vµ gi¸ c¶ cã søc c¹nh tranh m¹nh trªn thÞ tr­êng thÕ giíi do cã lîi thÕ vÒ nguån nguyªn liÖu rÎ vµ dåi dµo céng víi mét n¨ng lùc s¶n xuÊt lín. Hai n­íc nµy vÉn lµ nguån cung cÊp ph«i thÐp vµ c¸c s¶n phÈm thÐp h×nh cì lín cho ViÖt Nam nªn cã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn thÞ tr­êng ViÖt Nam. *Trung Quèc: Trung Quèc trong vßng 10 n¨m gÇn ®©y ®· t¨ng s¶n l­îng s¶n xuÊt thÐp lªn gÊp hai lÇn ®Ó ®¹t trªn 100 triÖu tÊn/ n¨m, vµ tõ 4 n¨m nay ®· trë thµnh n­íc dÉn ®Çu thÕ giíi vÒ ss¶n xuÊt thÐp th«. ThÞ tr­êng Trung Quèc réng lín vµ tiªu thô nhiÒu thÐp ®· ¶nh h­ëng m¹nh ®Õn t×nh h×nh cung cÇu trªn thÕ giíi. Mäi biÕn ®éng cña thÞ tr­êng thÐp ThÕ giíi ®Òu ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn ViÖt Nam. *C¸c n­íc ASEAN : Trong 10 n¨m trë l¹i ®©y, c¸c n­íc ASEAN ®· t¨ng c­êng ®Çu t­ x©y dùng nhiÒu nhµ m¸y s¶n xuÊt thÐp víi thiÕt bÞ hiÖn ®¹i nh»m ®¸p øng nhu cÇu tiªu thô cña chÝnh m×nh vµ ®· cã mét phÇn xuÊt khÈu ®­îc sang thÞ tr­êng thÕ giíi. Indonexia, Th¸i lan, Malayxia lµ nh÷ng n­íc cã tèc ®é ®Çu t­ ph¸t triÓn ngµnh thÐp m¹nh nhÊt. Do cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh trÇm träng võa qua, nhu cÇu tiªu dïng cña c¸c n­íc nµy ®· bÞ gi¶m xuèng. Tõ n¨m 1999, c¸c n­íc ASEAN ®· kh«i phôc ®­îc nhu cÇu tiªu thô thÐp vµ theo ®ã s¶n l­îng s¶n xuÊt thÐp còng t¨ng m¹nh. HiÖn nay, c¸c n­íc nµy ®· cã s¶n phÈm thÐp xuÊt pkhÈu sang Mü, c¸c n­íc Ch©u ¢u, c¸c n­íc trong khu vùc trong ®ã cã ViÖt Nam. Thùc tr¹ng ®Çu t­ trong ngµnh thÐp còng nh­ t×nh h×nh ®Çu t­ s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh trong vµ ngoµi n­íc ®· gióp cho ta cã mét c¸i nh×n toµn c¶nh vÒ thÞ tr­êng thÐp, nhËn thøc râ ®­îc vÞ trÝ cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam trong thêi gian ngÇn ®©y. Tõ ®ã cã h­íng ®i thÝch hîp, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm,®Çu t­ hiÖn ®¹i ho¸ m¸y mãc thiÐt bÞ, më réng thÞ tr­êng tiªu thô...,kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ chñ lùc cña Tæng c«ng ty, ®­a ngµnh thÐp ViÖt Nam ph¸t triÓn ®i lªn héi nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi. Ch­¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p vÒ ®Çu t­ nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam . I/ Dù b¸o nhu cÇu tiªu thô thÐp trong t­¬ng lai. 1/ Dù b¸o nhu cÇu tiªu thô thÐp nãi chung. Dù b¸o nhu cÇu tiªu thô thÐp trong t­¬ng lai lµ viªc lµm hÕt søc cÇn thiÕt ®Ó Tæng c«ng ty n¾m b¾t ®­îc quy m« thÞ tr­êng mµ m×nh sÏ tham gia, tõ ®ã cã nh÷ng gi¶i ph¸p chiÕn l­îc dµi h¹n trong ®Çu t­ vµ s¶n xuÊt kinh doanh. Cã rÊt nhiÒu c¨n cø ®Ó dù b¸o, ch¼ng h¹n nh­: Tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ (GDP) vµ GDP/®Çu ng­êi cña ViÖt Nam trong tõng thêi kú theo dù b¸o cña viÖn chiÕn l­îc- Bé kÕ ho¹ch ®Çu t­; Nhu cÇu tiªu thô thÐp c¶ n­íc thêi gian qua vµ møc tiªu thô trªn ®Çu ng­êi hiÖn nay; Tèc ®é t¨ng tr­ëng s¶n l­îng thÐp tõ 1990 ®Õn nay vµ dù kiÕn ®Õn n¨m 2010... KÕt qu¶ dù b¸o nhu cÇu tiªu thô thÐp trong n­íc ®­îc thÓ hiÖn trong b¶ng sau: B¶ng 13: Nhu cÇu tiªu thô thÐp trong n­íc ®Õn n¨m 2020. N¨m Tæng nhu cÇu tiªu thô thÐp (1000T) B×nh qu©n ®Çu ng­êi (kg/ng) GDP b×nh qu©n ®Çu ng­êi(USD/ng) Dù kiÕn tû lÖ s¶n xuÊt (%) 2000 2500 38,5 380 60 2001 2700 34,1 408 2002 3000 37 438 2003 3270 39,5 470 2004 3580 43 505 2005 3900 46 543 70 2010 6000 65 744 70 2020 15000 120 1800-2000 90-95% Nguån: Quy ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh thÐp ®Õn n¨m 2010, VSC. Cïng víi møc t¨ng GDP/ ®Çu ng­êi, s¶n l­îng thÐp tiªu thô còng cã triÓn väng t¨ng lªn trong c¸c n¨m tíi. §©y lµ mét tÝn hiÖu ®¸ng mõng ®èi víi ngµnh thÐp nãi chung vµ ®èi víi Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam nãi riªng. Quy m« thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm ngµy cµng më réng, Tæng c«ng ty cÇn cã h­íng ®i ®óng ®¾n, cÇn cã nh÷ng gi¶i ph¸p ngay tõ b©y giê ®Ó chiÕm lÜnh ®­îc thÞ tr­êng, më réng quy m« s¶n xuÊt. 2/ Dù b¸o nhu cÇu tiªu thô thÐp theo chñng lo¹i s¶n phÈm. Nhu cÇu tiªu thô thÐp theo chñng lo¹i s¶n phÈm ®­îc thÓ hiÖn trong b¶ng sau. B¶ng 14: Nhu cÇu tiªu thô thÐp theo chñng lo¹i s¶n phÈm. Chñng lo¹i N¨m 2000 N¨m2005 N¨m2010 Kl­îng (1000T) Tû lÖ (%) Kl­îng (1000T) Tû lÖ (%) Kl­îng (1000T) Tû lÖ (%) Tæng nhu cÇu 2500 100 3900 100 6000 100 1.S¶n phÈm dµi 1500 60 2140 55 3000 50 +ThÐp thanh trßn v»n 670 28.8 1050 27 1500 25 +ThÐp d©y cuén 550 22 625 16 780 13 +ThÐp h×nh 280 11.2 465 12 720 12 2.S¶n phÈm dÑt 1000 40 1760 45 3000 50 +ThÐp tÊm 2000 8 270 7 480 8 +ThÐp l¸ c¸n nãng 250 10 390 10 780 13 +ThÐp l¸ c¸n nguéi 175 7 350 9 600 10 +T«n m¹ c¸c lo¹i 200 8 430 11 660 11 +èng hµn , h×nh uèn 175 7 320 8 480 8 Nguån: Quy ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh thÐp ®Õn n¨m 2010, VSC. Qua kÕt qu¶ dù b¸o trªn ta nhËn thÊy r»ng nhu cÇu tiªu thô s¶n phÈm thÐp dµi chiÕm tû lÖ lín h¬n so víi s¶n phÈm thÐp dÑt. N¨m 2000, chiÕm 60%, n¨m 2005 chiÕm 55% vµ ®Õn n¨m 2010 th× nhu cµu tiªu dïng hai s¶n phÈm nµy lµ ngang nhau. ChÝnh v× thÕ trong thêi gian tíi, Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam ph¶i cã ®Çu t­ thÝch ®¸ng cho s¶n phÈm dÑt, c©n ®èi vµ më réng c¬ cÊu s¶n phÈm hiÖn cã, ®¶m b¶o trong t­¬ng lai sÏ cã nhiÒu s¶n phÈm dÑt chÊt l­îng cao cung cÊp cho ng­êi tiªu dïng, h¹n chÕ l­îng thÐp dÑt nhËp khÈu tõ n­íc ngoµi. II/ Ph­¬ng h­íng vµ môc tiªu cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010. 1/ Ph­¬ng h­íng: Thø nhÊt, n©ng cÊp vµ hiÖn ®¹i ho¸ d©y truyÒn m¸y mãc thiÕt bÞ. DÇn dÇn thay thÕ c¸c thiÕt bÞ qu¸ cò vµ l¹c hËu. §Çu t­ x©y dùng c¸c nhµ m¸y míi cã quy m« lín, hiÖn ®¹i. Thø hai, n©ng cao n¨ng suÊt chÊt l­îng s¶n phÈm, ®a d¹ng ho¸ c¬ cÊu mÆt hµng tõng b­íc h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Thø ba,, ®æi míi ph­¬ng thøc kinh doanh, c¶i tiÕn c«ng t¸c tiÕp thÞ b¸n hµng, gi÷ v÷ng vµ më réng thÞ phÇn. Thø t­, lùa chän vÞ trÝ tèi ­u nhÊt cã tÝnh ®Õn yÕu tè vïng ®Ó x©y dùng c¸c nhµ m¸y c¸n thÐp míi, gi¶m tèi thiÓu chi phÝ s¶n xuÊt ph«i vµ c¸n thÐp. Thø n¨m, chó träng ®Çu t­ vµo kh©u th­îng nguån nh­: x©y dùng c¸c nhµ m¸y s¶n xuÊt ph«i thÐp, khai th¸c nguyªn liÖu cho s¶n xuÊt ph«i... tiÕn tíi h¹n chÕ nhËp khÈu ph«i tõ n­íc ngoµi, t¹o nguån æn ®Þnh cho s¶n xuÊt thÐp. Thø s¸u, chuyÓn sang h×nh thøc tù ®Çu t­ lµ chÝnh víi sù hç trî tèi ®a cña Nhµ n­íc, c¾t gi¶m c¸c dù ¸n liªn doanh ®Çu t­ vµo kh©u h¹ nguån mµ ­u tiªn kªu gäi ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo kh©u th­îng nguån. 2/ Môc tiªu cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010. * VÒ s¶n l­îng: PhÊn ®Êu ®Õn n¨m 2010 tù tóc ®­îc 55%-60% nhu cÇu vÒ ph«i thÐp, n¨m 2020 ®¸p øng hÇu hÕt nhu cÇu vÒ ph«i thÐp. §èi víi thÐp c¸n th«ng dông c¸c lo¹i, phÊn ®Êu ®¸p øng 75%-80% nhu cÇu cña x· héi vµo n¨m 2010. Cô thÓ nh­ sau: B¶ng 14: S¶n l­îng s¶n xuÊt vµ nhu cÇu thÐp c¸n 2000-2010. §¬n vÞ: tr.® N¨m S¶n phÈm 2000 2005 2010 1. ThÐp th« (ph«i thÐp) 2.ThÐp c¸n c¸c lo¹i. 3.C¸c lo¹i s¶n phÈm gia c«ng sau c¸n. 4. Dù b¸o nhu cÇu thÐp c¸n. 5. Tû lÖ ®¸p øng nhu cÇu (%) 0.3 1.3-1.5 0.3 2.5 56 1.0-1.5 2.5-3.0 0.6 3.9-4.0 75 2.5-3.0 4.5-5.0 1.2-1.5 6.0 75-80 Nguån: quy ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh thÐp ®Õn n¨m 2010, VSC. *VÒ chñng lo¹i s¶n phÈm: PhÊn ®Êu n¨m 2010 ®¸p øng vÒ c¬ b¶n nhu cÇu cña nÒn kinh tÕ ®èi víi nh÷ng chñng lo¹i vµ quy c¸ch s¶n phÈm th«ng dông nhÊt (c¶ thÐp dÑt vµ dµi); Sau n¨m 2010 sÏ cung cÊp cho thÞ tr­êng nh÷ng s¶n phÈm c¸n èng. Riªng vÒ thÐp chÕ t¹o c¬ khÝ, thÐp ®Æc biÖtdïng cho quèc phßng sÏ tËp trung ph¸t triÓn mét sè lo¹i cã nhu cÇu t­¬ng ®èi lín vµ æn ®Þnh, ®ång thêi nhËp khÈu c¸c lo¹i kh¸c. *VÒ khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ: §Õn n¨m 2010, phÊn ®Êu ®¹t ®­îc møc ®é tiªn tiÕn trong khu vùc, víi thiÕt bÞ hiÖn ®¹i, c«ng nghÖ tiªn tiÕn, cã søc c¹nh tranh cao vÒ chÊt l­îng vµ gi¸ c¶. Sö dông c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn cã, c«ng suÊt lín, æn ®Þnh kÕt hîp víi nhËp khÈu c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ míi. GÝa trÞ thÕt bÞ nhËp khÈu ­íc chiÕm kho¶ng 50% tæng vèn ®Çu t­. Ban hµnh c¸c chØ tiªu kinh tÕ kü thuËt; ChØ ®¹o c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt tiÕp tôc nghiªn cøu, øng dông c¸c gi¶i ph¸p kü thuËt, c«ng gnhÖ nh»m gi¶m c¸c chØ tiªu tiªu hao, gi¶m gi¸ thµnh, t¨ng søc c¹nh tranh cho s¶n phÈm. PhÊn ®Êu ®Ó ®­îc c¸p chøng chØ ISO 9001-2000 cho c¸c ®¬n vÞ ch­a ®­îc cÊp vµ chuyÓn ®æi hÖ thèng qu¶n lý ch¸t l­îng theo ISO9002-1994 sang hÖ thèng ISO9001-2000. *VÒ ho¹t ®éng ®Çu t­: Nhu cÇu vÒ vèn ®Çu t­ cho ngµnh thÐp trong 10 n¨m tíi lµ rÊt lín, tæng céng ®¹t tíi 4190 triÖu USD, trong ®ã Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam cÇn ph¶i thu xÕp kho¶ng 3790 triÖu USD, cßn l¹i lµ liªn doanh vµ c¸c khu vùc kh¸c. Nguån vèn: tiÕp tôc më réng quan hÖ víi c¸c tæ chøc tÝn dông ng©n hµng ®Ó huy ®éng nguån vèn phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh vµ chuÈn bÞ cho c¸c dù ¸n ®Çu t­ lín ®Õn n¨m 2010. Ngoµi ra cßn chó träng ®Õn nguån vèn vay ­u ®·i trong n­íc vµ n­íc ngoµi th«ng qua c¸c tæ chøc quèc tÕ (ODA),vµ nguån vèn FDI th«ng qua c¸c liªn doanh liªn kÕt. §Ó t¨ng c­êng kh¶ n¨ng c¹nh tranh, chñ ®éng héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi, trong thêi gian tíi Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam phÊn ®Êu thùc hiÖn tèt mét sè dù ¸n ®Çu t­ d­íi h×nh thøc tù ®Çu t­ hoÆc liªn doanh sau: B¶ng 15:Danh môc c¸c dù ¸n ®Çu t­ thêi kú 2001-2010. TT Tªn dù ¸n H×nh thøc C«ng suÊt dù kiÕn(1000t/n) MÆt hµng s¶n xuÊt TiÕn ®é vµ ®Þa ®iÓm ­ícV§T (tr.USD) 1 ®Çu t­ chiÒu s©u, c¶i t¹o n©ng cÊp c¸c c¬ së hiÖn cã ë c«ng ty GTTN,c«ng ty thÐp MiÒn nam, §µ n½ng Tù ®Çu t­, cã sù gióp ®ì cña Trung Quèc æn ®Þnh c«ng suÊt: Ph«i:500 C¸n :700 ThÐp h×nh, thÐp trßn vµ d©y cuén 2000-2002, t¹i c¸c c¬ së hiÖn cã Tæng sè kho¶ng 50 2 Më réng gang thÐp Th¸i Nguyªn giai ®o¹n hai Tù ®Çu t­ Ph«i :300 C¸n:250 ThÐp h×nh trßn 2002-2005, Th¸i Nguyªn 150 3 Nhµ m¸y thÐp Phó Mü Tù ®Çu t­ Ph«i :500 C¸n:300 Ph«i thÐp, thÐp trßn vµ d©y 2001-2005, Vòng tÇu 140 4 Nhµ m¸y thÐp c¸n nguéi Tù ®µu t­ Ph«i:500 C¸n nguéi vµ t«n m¹ 2000-2005, miÒn Nam 180 5 Nhµ m¸y ph«i thÐp phÝa B¾c Tù ®Çu t­ hoÆc liªn doanh Ph«i :500 Ph«i thÐp vu«ng 2000-2005, Qu¶ng Ninh hoÆc H¶i Phßng 100 6 Nhµ m¸y c¸n tÊm nãng(giai ®o¹n ®Çu cña nhµ m¸y thÐp liªn hîp) Tù ®Çu t­ hoÆc liªn doanh 1000 B¨ng cuén c¸n nãng 2002-2005 300 7 Khai th¸c má Quý Xa Tù ®Çu t­ hoÆc liªn doanh 1000 QuÆng s¾t 2004-2005 30 8 Nhµ m¸y s¾t xèp Liªn doanh 1200 S¾t xèp ®ãng b¸nh nãng 2001-2005 350 9 B­íc 2 nhµ m¸y thÐp liªn hîp Tù ®Çu t­ hoÆc liªn doanh 2500 Ph«i thÐp 2007-2010, nhµ m¸y thÐp liªn hîp 2500 10 Má Th¹ch Khª Tù ®Çu t­ hoÆc liªn doanh 100 ThÐp c¸c bon vµ hîp kim cao cÊp 2005-2007, phÝa B¾c 130 Nguån: Quy ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh thÐp ®Õn n¨m2010,VSC *VÒ thÞ tr­êng: Môc tiªu chÝnh vÒ thÞ tr­êng mµ Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam cÇn ®¹t ®­îc lµ tõng b­íc thay thÕ nhËp khÈu, chiÕm lÜnh vµ lµm chñ thÞ tr­êng trong n­íc vÒ c¸c lo¹i thÐp th«ng dông, ®ång thêi chó träng xuÊt khÈu tr­íc hÕt lµ sang thÞ tr­êng cña c¸c n­íc l¸ng giÒng nh­ Lµo vµ Campuchia...PhÊn ®Êu s¶n xuÊt trong n­íc ®¸p øng t­¬ng ®èi ®µy ®ñ c¸c chñng lo¹i, quy c¸ch chÊt l­îng cña kh¸ch hµng vµ chiÕm kho¶ng 80% nhu cÇu trong n­íc vÒ khèi l­îng s¶n phÈm. §èi víi nh÷ng s¶n phÈm cã nhu cÇu Ýt, trong n­íc ch­a s¶n xuÊt ®­îc hoÆc s¶n xuÊt kh«ng cã hiÖu qu¶ th× dùa vµo nhËp khÈu ®Ó ®¸p øng. III/ Mét sè gi¶i ph¸p vÒ ®Çu t­ nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam trong thêi gian tíi. §øng tr­íc thùc tr¹ng cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam hiÖn nay còng nh­ nh÷ng khã kh¨n th¸ch thøc mµ Tæng c«ng ty ®ang phaØ ®èi ®Çu th× ngµnh thÐp nãi chung vµ Tæng c«ng ty nãi riªng cÇn ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p ®Çu t­ taã b¹o vµ toµn diÖn, n©ng cÊp c¶i t¹o c¸c c¬ së hiÖn cã vÒ mäi mÆt. Cã thÓ kÓ ®Õn r¸t nhiÒu gi¶i ph¸p vÒ ®Çu t­ nh­ng tùu chung l¹i cã thÓ chia thµnh hai nhãm gi¶i ph¸p chÝnh ®ã lµ: C¸c gi¶i ph¸p ®Çu t­ n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña Tæng c«ng ty vµ c¸c gi¶i ph¸p ®Ó mét dù ¸n ®Çu t­ cña Tæng c«ng ty thùc hiÖn ®¹t tÝnh kh¶ thi cao. 1/ C¸c gi¶i ph¸p ®Çu t­ n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam. 1.1/Gi¶i ph¸p vÒ vèn ®Çu t­: +Vèn mua thiÕt bÞ tr¶ chËm: Chñ yªó vay n­íc ngoµi theo ph­¬ng thøc tÝn dông hç trî xuÊt khÈu, víi l·i suÊt OECD cho 85% gi¸ trÞ thiÕt bÞ nhËp khÈu, thêi h¹n vay trªn 10 n¨m. hiÖn nay cã rÊt nhiÒu c«ng ty n­íc ngoµi s½n sµng ®øng ra dµn xÕp vay vèn cho ViÖt Nam ®Ó hä ®­îc cung cÊp thiÕt bÞ. +Vèn ®Æt cäc(15% gi¸ trÞ thiÕt bÞ) vµ vèn x©y l¾p c«ng tr×nh sÏ huy ®éng tõ vèn tù cã vµ xin vay tÝn dông ­u ®·i Nhµ n­íc vµ vay c¸c ng©n hµng trong n­íc hoÆc n­íc ngoµi. Tæng sè vèn vay trong n­íc th«ng th­êng chiÕm tíi 60% vèn ®Çu t­ cho mçi dù ¸n +Vèn ®Ó gãp vèn ph¸p ®Þnh thµnh lËp c¸c liªn doanh sÏ xin vay c¸c ng©n hµng trong n­íc vµ huy ®éng vèn tù cã hoÆc xin Nhµ n­íc cho gãp vèn b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt trong mét sè n¨m. §Ó tæng c«ng ty cã thÓ huy ®éng vµ thu hót vèn tèi ®a tõ n­íc ngoµi, ®Ò nghÞ Nhµ n­íc hç trî b¶o l·nh vµ cho phÐp Tæng c«ng ty ®­îc thÕ chÊp tµi s¶n ®Ó vay vèn ®Çu t­. MÆt kh¸c Nhµ nøoc còng cÇn t¹o ®iÒu kiÖn cho Tæng c«ng ty t¨ng tÝch luü néi bé b»ng chÝnh s¸ch ®Ó l¹i khÊu hao c¬ b¶n, lîi nhuËn tr­íc thuÕ ®Ó t¸i ®Çu t­.... 1.2/ Gi¶i ph¸p vÒ c«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ s¶n xuÊt: §Ó gãp phÇn gi¶m chi phÝ ®Çu vµo, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm th× vÊn ®Ò ph¶i quan t©m ®Çu t­ tr­íc nhÊt ®ã lµ ®Çu t­ cho c«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ. Tr×nh ®é c«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ cña Tæng c«ng ty hiÖn t¹i ®ang ë møc trung b×nh so víi c¸c ngµnh kh¸c trong n­íc vµ l¹c hËu so víi trªn thÕ giíi. ChÝnh v× thÕ Tæng c«ng ty cÇn ®Çu t­ ®æi míi, thay thÕ dÇn c¸c thiÕt bÞ ®· qu¸ cò vµ l¹c hËu b»ng nh÷ng thiÕt bÞ cã tr×nh ®é t­¬ng ®èi hiÖn ®aÞ, phï hîp víi ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. §Ó ho¹t ®éng ®Çu t­ ®æi míi m¸y mãc thiÕt bÞ c«ng nghÖ ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt th× ph¶i quan t©m ®Ðn c¸c vÊn ®Ò sau: + Thùc hiÖn lùa chän c«ng nghÖ thiÕt bÞ theo quy chÕ ®Êu thÇu hiÖn hµnh, tæ chøc ®Êu thÇu quèc tÕ réng r·i hoÆc ­u tiªn ®Êu thÇu trong phËm vi n­íc cÊp tÝn dông ­u ®·i. +¦u tiªn ®Êu thÇu mua trong n­íc c¸c thiÕt bÞ ®· s¶n xuÊt ®­îc ®¹t yªu cÇu cña dù ¸n. +§¶m b¶o thiÕt bÞ ®ång bé, hiÖn ®¹i ®¹t tr×nh ®é chung trªn thÕ giíi, gi¸ c¶ hîp lý, kÌm theo chuyÓn giao c«ng nghÖ ®Çy ®ñ, dÔ n¾m b¾t sö dông. +Cã thÓ nhËp vµ sö dông mét sè thiÕt bÞ ®· qua sö dông theo ®óng quy ®Þnh cña Bé KHCN vµ MT ®Ó tiÕt kiÖm vèn ®Çu t­ song vÉn ®¶m b¶o c¸c chØ tiªu kinh tÕ kü thuËt tiªn tiÕn. 1.3/ Gi¶i ph¸p vÒ ®µo t¹o vµ sö dông lao ®éng: Thùc trang ®Çu t­ cho nguån nh©n lùc cöa Tæng c«ng ty còng cßn nhiÒu h¹n chÕ. §Ó kh¾c phôc ®­îc khã kh¨n, n©ng cao chÊt l­îng nguån nh©n lùc, Tæng c«ng ty cÇn chó träng c¸c gi¶i ph¸p sau: + C¸c ®¬n vÞ thuéc Tæng c«ng ty cÇn ký hîp ®ång víi c¸c c¬ së ®µo t¹o, ®Ó ®µo t¹o cã ®Þa chØ vµ theo lÞch triÓn khai c¸c c«ng tr×nh. +T¨ng c­êng c¬ së vËt chÊt vµ ®éi ngò gi¸o viªn cho c¸c tr­êng ®µo t¹o c«ng nh©n ®Ó ®ñ søc ®¸p øng nhu cÇu cña Tæng c«ng ty. MÆt kh¸c, ph¶i coi träng h×nh thøc ®­a ®i ®µo t¹o, huÊn luyÖn ë n­íc ngoµi vµ mêi chuyªn gia ®µo t¹o, bæ tóc t¹i nhµ m¸y. Con ng­êi lµ mét nh©n tè quyÕt ®iÞnh sù ph¸t triÓn, chÝnh v× vËy c«ng t¸c ®µo t¹o rÊt cÇn thiÕt ®­îc tæng c«ng ty quan t©m gi¶i quyÕt sím. +§èi víi c¸c c¬ së ®ang d­ thõa nhiÒu lao ®éng cµn cã biÖn ph¸p s¾p xÕp l¹i, tinh gi¶m biªn chÕ, tiÕn hµnh ®µo t¹o, bæ tóc n©ng cao tr×nh ®é cho sè lao ®éng cßn lµm viÖc, më thªm ngµnh nghÒ ®Ó thu hót sè lao ®éng d­ thõa, ®ång thêi vÉn ph¶i tuyÓn dông thªm lao ®éng trÎ, khoÎ ®· qua ®µo t¹o cã tr×nh ®é kh¸ ®Ó thay thÕ dÇn líp c¸n bé c«ng nh©n lín tuæi. Víi chÝnh s¸ch ®Çu t­ cho nguån lao ®éng mét c¸ch hîp lý, Tæng c«ng ty sÏ cã ®­îc mét lîi thÕ lín, lµ nguån néi lùc ®Ó Tæng c«ng ty v÷ng b­íc ®i lªn trong s¶n xuÊt vµ kinh doanh. 1.4/ Gi¶i ph¸p ®Çu t­ më réng vµ chiÕm lÜnh thÞ tr­êng: ThÞ tr­êng lµ mét yÕu tè quan träng mµ bÊt kú nhµ ®Çu t­ nµo còng cÇn ph¶i quan t©m. mét dù ¸n ®Çu t­ cã ®¹t ®­îc kÕt qu¶ hay kh«ng cßn tuú thuéc vµo thÞ tr­êng ®Çu ra cho c¸c s¶n phÈm cña dù ¸n ®ã. XuÊt ph¸t tõ tÇm quan träng ®ã, Tæng c«ng ty cÇn ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p lín vÒ thÞ tr­êng nh­ sau: Thø nhÊt, chØ ®Çu t­ s¶n xuÊt khi cã thÞ tr­êng ch¾c ch¾n vµ nhu cÇu lín h¬n c«ng suÊt dù kiÕn hoÆc cã kh¶ n¨ng xuÊt khÈu. Thø hai, chän mÆt hµng s¶n xuÊt ®ang cã nhu cÇu cÊp b¸ch hoÆc cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao ®Ó ®Çu t­ tr­íc, t¹o tÝch luü më réng mÆt hµng s¶n xuÊt. Thø ba, ®Çu t­ thiÕt lËp hÖ thèng l­u th«ng tiªu thô thÐp réng kh¾p, ®ñ tin cËy t¹o thuËn lîi tèi ®a cho kh¸ch hµng. Thø t­, ®Çu t­ ®Èy m¹nh c«ng t¸c tiÕp thÞ, qu¶ng c¸o ®Ó thu hót kh¸ch hµng vµ ®Ó hä hiÓu ®­îc chÊt l­îng thÐp cña Tæng c«ng ty, n©ng cao uy tÝn cña Tæng c«ng ty trªn thÞ tr­êng. Thø n¨m, ®Æc biÖt quan t©m ®Çu t­ cho dÞch vô b¸n hµng vµ ph­¬ng thøc b¸n hµng ®Ó gi÷ uy tÝn víi kh¸ch hµng truyÒn thèng vµ thu hót c¸c kh¸ch hµng tiÒm n¨ng. C¸c dÞch vô thanh to¸n, tæng c«ng ty cÇn hÕt søc linh ho¹t, tr¸nh cøng nh¾c, chÊp nhËn mäi ph­¬ng thøc thanh to¸n trong kh¶ n¨ng cña Tæng c«ng ty ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi nhÊt cho kh¸ch hµng nh»m khuyÕn khÝch tiªu thô s¶n phÈm. Nh×n chung, muèn t¨ng søc c¹nh tranh cña Tæng c«ng ty trong thêi gian tíi th× cïng víi viÖc ®Çu t­ ®Ó x©y dùng mét chiÕn l­îc ph¸t triÓn l©u dµi vÒ thÞ tr­êng, ®Ó c¸c s¶n phÈm cña Tæng c«ng ty tham gia toµn diÖn vµo thÞ tr­êng mµ kh«ng cÇn sù b¶o hé cña Nhµ n­íc. Ph¸t triÓn s¶n xuÊt, t¨ng thÞ phÇn vµ lîi nhuËn lµ môc tiªu c¬ b¶n ®Ó n©ng cao søc c¹nh tranh cña Tæng c«ng ty. 1.5/ §Çu t­ ®a d¹ng ho¸ vµ n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm: Do c¬ cÊu s¶n phÈm h¹n chÕ nªn Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam ch­a tham gia mét c¸ch toµn diÖn vµo thÞ tr­êng. ChÝnh v× thÕ trong thêi gian tíi, Tæng c«ng ty cÇn ph¶i x©y dùng thªm c¸c nhµ m¸y míi, s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng thÐp mµ Tæng c«ng ty tr­íc ®©y ch­a s¶n xuÊt ®­îc. Cïng víi viÖc ®a d¹ng ho¸ c¸c mÆt hµng thÐp, Tæng c«ng ty cÇn ph¶i chó träng ®Çu t­ mét c¸ch thÝch ®¸ng, träng ®iÓm cho c¸c s¶n phÈm thÐp mµ c¸c ®èi thñ c¹nh tranh kh«ng s¶n xuÊt ®­îc, t¹o tÝnh chuyªn biÖt cho s¶n phÈm cña m×nh. §ã còng lµ c¸ch ®Ó t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña Tæng c«ng ty trªn thÞ tr­êng. §Ó n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, Tæng c«ng ty cÇn tiÕp tôc ®Èy m¹nh ®Çu t­ theo chiÒu s©u, n©ng cÊp hiÖn ®¹i ho¸ thiÕt bÞ c«ng nghÖ, chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt víi quy m« lín, t¨ng hiÖu suÊt, gi¶m tû lÖ phÕ phÈm. §Èy m¹nh c«ng t¸c nghiªn cøu óng dông c¸c gi¶i ph¸p kü thuËt, thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh nghiªn cøu khoa häc. Bªn c¹nh ®ã Tæng c«ng ty cÇn phèi hîp víi Tæng côc ®o l­êng tiªu chuÈn chÊt l­îng, kiÓm tra th­êng xuyªn c¸c s¶n phÈm thÐp trªn thÞ tr­êng theo tiªu chuÈn ®· ®¨ng ký, tr¸nh t×nh tr¹ng ®ua hµng kÐm chÊt l­îng vµo l­u th«ng, lµm gi¶m uy tÝn cña Tæng c«ng ty. Trªn ®©y lµ nh÷ng gi¶i ph¸p chung mµ Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam cÇn thùc hiÖn ®Ó t¹o ra mét c¬ cÊu c©n ®èi gi÷a c¸c s¶n phÈm, gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu thô... ®Ó tõng b­íc h¹ gi¸ thµnh, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, t¹o vÞ thÕ c¹nh tranh cho Tæng c«ng ty trªn thÞ tr­êng trong n­íc còng nh­ n­íc ngoµi. 2/ C¸c gi¶i ph¸p ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ cña mét dù ¸n trong ngµnh thÐp: Trong thêi gian tíi, Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam sÏ triÓn khai rÊt nhiÒu dù ¸n ®Çu t­ chiÒu réng ,còng nh­ ®Çu t­ chiÒu s©u. chÝnh v× thÕ sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña c¸c dù ¸n ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh còng nh­ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña Tæng c«ng ty. Muèn mét dù ¸n ®Çu t­ ®¹t hiÖu qu¶ cao, s¶n phÈm cña dù ¸n cã thÓ tiªu thô ®­îc trªn thÞ tr­êng vµ cã lîi nhuËn th× cÇn ph¶i quan t©m t¬Ý rÊt nhiÒu yÕu tè tõ kh©u lËp dù ¸n tíi khi dù ¸n ®i vµo triÓn khai ho¹t ®éng. Nh­ng trong ph¹m vi bµi viÕt nµy chØ ®Ò cËp ®Õn mét sè gi¶i ph¸p chÝnh mµ khi lËp dù ¸n Tæng c«ng ty cÇn ph¶i quan t©m xem xÐt. Tr­íc hÕt ®ã lµ ®éi ngò c¸n bé lËp dù ¸n, ®ã lµ nh÷ng ng­êi quyÕt ®Þnh kh«ng nhá ®Õn hiÖu qu¶ cña dù ¸n sau nµy. X©y dùng ®éi ngò c¸n bé dù ¸n cã ®øc cã tµi lµ hÕt søc cÇn thiÕt. Hä ph¶i lµ nh÷ng ng­êi cã tr×nh ®é, dù b¸o chÝnh x¸c nh÷ng biÕn ®éng cã thÓ xÈy ra ®èi víi dù ¸n vµ ®­a ra nh÷ng gi¶i ph¸p cÇn thiÕt. Thø hai, ngay tõ khi lËp dù ¸n cÇn ph¶i quan t©m nghiªn cøu tÝnh kh¶ thi vÒ mÆt thÞ tr­êng ®èi víi c¸c s¶n phÈm cña dù ¸n. §èi víi viÖc nghiªn cøu thÞ tr­êng, Tæng c«ng ty cÇn tËp trung vµo nghiªn cøu sù thÝch øng cña c¸c hµng ho¸ víi thÞ truêng, bao gåm c¸c vÊn ®Ò vÒ thµnh phÈm, chÊt l­îng, c«ng dung, lîi Ých cña s¶n phÈm thÐp, kiÓu d¸ng, bao b×, nh·n hiÖu, gi¸ c¶ thêi gian tiÕn hµnh s¶n xuÊt...Qua viÖc nghiªn cøu nµy ®Ó ®­a ra s¶n phÈm míi thÝch øng víi thÞ tr­êng. Bªn c¹nh ®ã còng cÇn ph¶i nghiªn cøu s¶n phÈm cïng lo¹ cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng, sè l­îng c¸c ®èi thñ c¹nh tranh ®Ó biÕt ®­îc vÞ thÕ c¹nh tranh ®èi víi s¶n phÈm cña dù ¸n khi ra ®êi. §Ó s¶n phÈm cña dù ¸n cã kh¶ n¨ng tiªu thô ®­îc th× vÊn ®Ò nghiªn cøu ng­êi tiªu dµng còng hÕt søc cÇn thiÕt. Mçi mét dù ¸n kÐo dµi tõ 3-5 n¨m, chÝnh v× thÕ dù b¸o nhu cÇu tiªu dïng trong t­¬ng lai lµ rÊt khã nh­ng lµ hÕt søc cÇn thiÕt. C¸c nhµ lËp dù ¸n cã thÓ dïng c¸c ph­¬ng ph¸p dù b¸o c¨n cø vµo nhu cÇu tiªu dïng thÐp hiÖn t¹i hoÆc ®iÒu tra dùa vµo s¶n phÈm s¶n xuÊt thö (®èi víi nh÷ng s¶n phÈm ®Çu tiªn xuÊt hiÖn trªn thÞ tr­êng)... Nghiªn cøu nhu cÇu thÞ tr­êng lµ cÇn thiÕt vµ quan träng trong khi lËp dù ¸n, nghiªn cøu vµ dù b¸o chÝnh x¸c nhu cÇu cña thÞ tr­êng lµ gãp phÇn kh«ng nhá vµo sù thµnh c«ng cu¶ dù ¸n. Bëi lÏ khi mét dù ¸n ®­a vµo vËn hµnh s¶n xuÊt tèt nh­ng kh©u tiªu thô l¹i kh«ng gi¶i quyÕt ®­îc th× sÏ dÉn ®Õn ø ®éng vèn, gi¶m hiªu qu¶ ®Çu t­. Thø ba, cïng víi viÖc nghiªn cøu thÞ tr­êng, th× nghiªn cøu lùa chän ®Þa ®iÓm vµ kü thuËt c«ng nghÖ ®èi víi c¸c dù ¸n ngµnh thÐp lµ kh«ng thÓ thiÕu. Nh­ trªn chóng ta ®· biÕt, do ®Æc ®iÓm tµi nguyªn thiªn nhiªn phôc vô ngµnh thÐp th­êng lµ c¸c ®iÓm quÆng, má quÆng... cã quy m« to nhá kh¸c nhau vµ phô thuéc rÊt lín vµo ®Þa h×nh. ChÝnh v× thÕ khi tiÕn hµnh mét dù ¸n cÇn ph¶i nghiªn cøu kü c¸c ®Æc tÝnh ®ã, ngoµi ra cßn ph¶i xem xÐt ®Õn c¶ yÕu tè giao th«ng ®i l¹i ®Ó c«ng t¸c vËn chuyÓn ®¶m b¶o tÝnh t«Ý ­u nhÊt. Cßn ®èi víi viÖc lùa chän c«ng nghÖ, Tæng c«ng ty cÇn ph¶i lùa chän sao cho phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña dù ¸n yªu cÇu, ®¶m b¶o tÝnh ®ång bé vµ hiÖu xuÊt cao. Trong lÜnh vùc nµy ®ßi hái Tæng c«ng ty ph¶i cã nh÷ng c¸n bé KHKT giái, hiÓu biÕt ®Ó mua ®­îc nh÷ng c«ng nghÖ phï hîp víi quy tr×nh s¶n xuÊt, gi¸ c¶ hîp lý vµ n¨ng suÊt cao. Thø t­, c¸c chØ tiªu tµi chÝnh cña dù ¸n ph¶i ®­îc ph©n tÝch vµ xem xÐt mét c¸ch chÝnh x¸c. Thø n¨m, c¸c chØ tiªu kinh tÕ x· héi còng cÇn ®­îc quan t©m. Sau khi dù ¸n ra ®êi vµ ®i vµo ho¹t ®éng sÏ ®em l¹i nh÷ng lîi Ých g× cho nÒn kinh tÕ nh­ c¸c chØ tiªu tiÕt kiÖm ngo¹i tÖ, t¨ng thu ng©n s¸ch...¶nh h­ëng cña dù ¸n tíi m«i tr­êng vµ c¸c h­íng gi¶i quyÕt còng hÕt søc quan träng. §©y lµ c¨n cø ®Ó c¸c Êp cã thÈm quyÒn phª duyÖt dù ¸n. Trªn ®©y lµ mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña mét dù ¸n ®Çu t­ trong ngµnh thÐp. C¸c dù ¸n ®Çu t­ ®¹t hiÖu qu¶ cao lµ nh©n tè gãp phÇn kh«ng nhá vµo sù thµnh c«ng cña Tæng c«ng ty, lµ c¸ch ®Ó Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam n©ng dÇn vÞ thÕ c¹nh tranh lªn trong thêi gian tíi. Hy väng r»ng, víi ®­êng lèi chiÕn l­îc ®óng ®¾n trong t­¬ng lai kh«ng xa, Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam sÏ trë thµnh mét doanh nghiÖp ®øng ®Çu, ®ñ søc c¹nh tranh vµ chñ ®éng héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ khu vùc,thÕ giíi. IV/ Mét sè kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam trong thêi gian tíi. 1/ §èi víi Nhµ n­íc: *§Ò nghÞ §¶ng vµ Nhµ n­íc xÕp ngµnh thÐp vµo diÖn c¸c ngµnh träng ®iÓm ®­îc ­u tiªn ®Çu t­, ph¸t triÓn trong thêi kú c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. CÇn coi s¶n xuÊt thÐp nh­ mét ngµnh c«ng nghiÖp h¹ tÇng, ®­îc h­ëng c¸c ­u ®·i tèi ®a vÒ vèn, c¬ chÕ chÝnh s¸ch. *Vèn ®Çu t­ cho ph¸t triÓn Tæng c«ng ty yªu cÇu rÊt lín, ch¾c ch¾n ph¶i tr«ng chê nhiÒu vµo c¸c nguån vèn n­íc ngoµi, tù b¶n th©n Tæng c«ng ty kh«ng ®ñ søc lo. V× vËy, Nhµ n­íc cÇn b¶o l·nh viÖc vay vèn n­íc ngoµi, hç trî tiÒn ®Æt cäc ®èi víi viÖc vay mua s¾m thiÕt bÞ cña c¸c dù ¸n ®Çu t­. *Nhµ n­íc hç trî tèi ®a vèn ®Çu t­ ­u ®·i trong n­íc, kÓ c¶ vèn ODA cho Tæng c«ng ty ®Çu t­ theo chiÒu s©u vµ ®Çu t­ c¸c dù ¸n míi theo ®óng quy hoachi ®· ®­îc duyÖt. *Nhµ n­íc tiÕp tôc cã chÝnh s¸ch b¶o vÖ s¶n xuÊt thÐp trong n­íc b»ng c¸c møc thuÕ hîp lý, thuÕ VAT, thuÕ thu nhËp cña c«ng ty, thuÕ nhËp khÈu c¸c s¶n phÈm thÐp trong khu«n khæ mµ c¸c cam kÕt quèc tÕ liªn quan ®Õn héi nhËp cho phÐp. *Nhµ n­íc trùc tiÕp ®Çu t­ xay dùng c¸c c¬ së h¹ tÇng phôc vô ngµnh thÐp vµ cã chÝnh s¸ch kÝch c©ï m¹nh mÏ ®Ó t¨ng tiªu thô thÐp trong n­íc. *§Ó ®¶m b¶o m«i tr­êng c¹nh tranh lµnh m¹nh gi÷a c¸c doanh nghiÖp, ®Ò nghÞ Nhµ n­íc cã c¸c biÖn ph¸p h÷u hiÖu ng¨n chÆn t×nh tr¹ng lµm hµng gi¶, hµng kÐm chÊt l­îng, nhÝa nh·n m¸c, chèng b¸n ph¸ gi¸. 2/ VÒ phÝa Tæng c«ng ty: *Tæng c«ng ty cÇn chó träng ®Çu t­ cho kh©u th­îng nguån ®Ó cung cÊp nguyªn liÖu, t¹o thÕ chñ ®éng trong viÖc s¶n xuÊt thÐp, tr¸nh lÖ thuéc mét c¸ch tèi ®a vµo nguån nguyªn liÖu nhËp khÈu tõ n­íc ngoµi. *Trong vÊn ®Ò lùa chän thiÕt bÞ c«ng nghÖ cho s¶n xuÊt, Tæng c«ng ty cÇn dùa vµo ®Êu thÇu vµ cÇn th«ng qua c¸c tæ chøc t­ vÊn ®Ó lùa chän c«ng nghÖ thiÐet bÞ phï hîp, tr¸nh chän ph¶i c¸c c«ng nghÖ ®· cò, l¹c hËu, n¨ng suÊt lao ®éng thÊp trong khi gi¸ l¹i cao, ¶nh h­ëng ®Õn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña Tæng c«ng ty. *Tæng c«ng ty cÇn t¨ng c­êng c¸c kªnh huy ®éng vèn ®Ó t¹o nguån vèn kinh doanh ®Ó m¹nh ch¼ng h¹n nh­ tham gia vµo thÞ tr­êng chøng kho¸n nh»m huy ®éng nguån vèn nhµn dçi trong d©n vvµ c¸c tæ chøc kh¸c. *Mçi nhµ m¸y thuéc Tæng c«ng ty cÇn x©y dùng cho m×nh mét chiÕn l­îc ®Çu t­ dµi h¹n dùa trªn ®Þnh h­íng chung cña Tæng c«ng ty vµ ®Æc tr­ng riªng cña tõng nhµ m¸y ®Ó ph¸t huy ®­îc toµn bé søc m¹nh cña m×nh, tham gia toµn diÖn vµo thÞ tr­êng, n©ng cao søc c¹nh tranh gãp phÇn vµo sù ph¸t triÓn chung cña Tæng c«ng ty. Tãm l¹i, ®Ó t¨ng c­êng søc c¹nh tranh trong thêi ®¹i nÒn kinh tÕ më hiÖn nay lµ hÕt søc khã kh¨n, nh­ng l¹i kh«ng thÓ thiÕu ®èi víi c¸c doanh nghiÖp. Kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp quyÕt ®Þnh sù sèng cßn, sù tån t¹i hay kh«ng tån t¹i cña mçi doanh nghiÖp. Trong xu thÕ chung nµy,Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam cÇn ph¶i nç lùc hÕt søc m×nh ®Ó tõng b­íc n©ng dÇn søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy,cïng víi sù hç trî cña Nhµ n­íc, Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam cÇn ®Èy m¹nh ®Çu t­ theo chiÒu s©u, ®Çu t­ më réng nh»m khai th¸c nh÷ng tiÒm n¨ng s½n cã vÒ c¬ së vËt chÊt, ®Çu t­ ®ång bé cho tÊt c¶ c¸c mÆt vÒ thiÕt bÞ c«ng nghÖ, lao ®éng, thÞ tr­êng...kh¾c phôc dÇn nh÷ng yÕu kÐm hiÖn t¹i vÒ c¬ cÊu s¶n phÈm, quy m« n¨ng lùc s¶n xuÊt, ph­¬ng thøc c¹nh tranh...ChØ cã nh­ thÕ, Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam míi cã thÓ kh¼ng ®Þnh ®­îc vÞ thÕ c¹nh tranh cña m×nh, xøng ®¸ng lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n­íc chñ lùc trong ngµnh thÐp KÕt luËn ThÐp ®­îc coi lµ vËt liÖu chñ yÕu cña nhiÒu ngµnh c«ng nghiÖp, cã vai trß quyÕt ®Þnh ®Õn sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Trong nh÷ng n¨m qua, ngµnh thÐp ViÖt Nam nãi chung vµ Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam nãi riªng ®· cã nhiÒu cè g¾ng khai th¸c, cØa t¹o, vµ më réng nh÷ng c¬ së s¶n xuÊt cò vµ liªn doanh víi n­íc ngoµi t¨ng n¨ng lùc s¶n xuÊt vµ s¶n l­îng thÐp hµng n¨m víi tèc ®é t¨ng kh¸ nhanh. Tuy nhiªn, sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña c¬ chÕ thÞ tr­êng, Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam ®· gÆp ph¶i rÊt nhiÒu khã kh¨n do ngµy cµng cã nhiÒu ®èi thñ c¹nh tranh lín ®ã lµ c¸c liªn doanh vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c trong n­íc còng nh­ n­íc ngoµi. V× thÕ, søc c¹nh tranh cña Tæng c«ng ty ngµy cµng bÞ gi¶m m¹nh. §Ó kh¾c phôc ®­îc t×nh tr¹ng trªn còng nh­ ®Ó t¹o ®­îc thÕ vµ lùc, chñ ®éng tham gia héi nhËp nÒn kinh tÕ quèc tÕ, Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam cÇn cã nh÷ng chiÕn l­îc ®Çu t­ d×a h¹n h­íng vÒ c¹nh tranh. §Çu t­ n©ng cao kh¶ n¨ng trong giai ®o¹n hiÖn nay ®­îc coi lµ ch×a kho¸ cho sù t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña ngµnh thÐp nãi chung vµ Tæng c«ng ty thÐp ViÖt Nam nãi riªng. Do thêi gian cã h¹n vµ tr×nh ®é cßn nhiÒu h¹n chÕ, nªn bµi viÕt sÏ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu xãt, mong thÇy c« vµ c¸c b¹n gãp ý ®Ó bµi viÕt ®­îc hoµn thiÖn h¬n Mét lÇn n÷a em xin ch©n thµnh c¶m ¬n C« gi¸o NguyÔn Thu Hµ ®· tËn t×nh gióp ®ì em hoµn thµnh bµi viÕt nµy. Phô lôc (*) C¸c liªn doanh cã vèn gãp cña Tæng c«ng ty: 1.C«ng ty thÐp VSC-Posco, liªn doanh víi c«ng ty Posco, Hµn Quèc ®Æt t¹i H¶i Phßng. 2.C«ng ty thÐp Vinakyoei, liªn doanh víi c«ng ty Kyoei, NhËt B¶n, ®Æ t¹i Bµ RÞa- Vòng TÇu. 3.C«ng ty thÐp èng Vinapipe, liªn doanh víi c«ng ty Posco, Hµn Quèc, ®Æt t¹i H¶i Phßng. 4. C«ng ty c¸n thÐp Natsteel Vina, liªn doanh víi c«ng ty Natseel, Singapore, ®Æt t¹i Th¸i Nguyªn. 5.C«ng ty gia c«ng thÐp Vinanic, liªn doanh víi h·ng Nissho Iwai, NhËt B¶n, ®Æt t¹i HÈi Phßng. 6.C«ng ty liªn doanh trung t©m th­¬ng m¹i quèc tÕ (IBC) ë Thµnh phè Hå ChÝ Minh. 7.C«ng ty liªn doanh c¶ng quèc tÕ ThÞ V¶i ë Bµ RÞa- Vòng TÇu. 8.C«ng ty cæ phÇn b¶o hiÓm Petrolimex ë thµnh phè Hµ Néi. 9.Liªn doanh c¸n thÐp Thanh ho¸. 10. C«ng ty Posvina 11.C«ng ty Nipponvina. 12.C«ng ty Vigal 13. C«ng ty thÐp T©y §«. 14.Nhµ m¸y t«n Ph­¬ng Nam liªn doanh víi §µi Loan Danh môc tµi liÖu tham kh¶o. 1.b¸o c¸o tæng kÕt c«ng t¸c n¨m 1998, 1999,2000, 2001,Tæng c«ng ty ThÐp ViÖt Nam. 2.ChiÕn l­îc ph¸t triÓn ngµnh thÐp ViÖt Nam giai ®o¹n 2010-2020, Tæng c«ng ty ThÐp ViÖt Nam. 3.Gi¸o tr×nh "King tÕ ®Çu t­", tr­êng ®¹i häc KTQD, Hµ Néi. 4. Gi¸o tr×nh "LËp vµ qu¶n lý dù ¸n ®Çu t­", tr­êng ®¹i häc KTQD, Hµ Néi. 5. Hoµng ThÞnh L©m "§Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng ho¸ vµ doanh nghiÖp ViÖt Nam", Kinh tÕ vµ dù b¸o, sè 11/2000. 6. Hoµng Ph­¬ng: "ThÞ tr­êng thÐp ViÖt Nam", T¹p chÝ TT-GT, sè 4/2000 7. Phông HuyÒn :"Ngµnh thÐp ViÖt Nam cÇn tiÕp tôc ®­îc hç trî ®Ó ph¸t triÓn", C«ng nghiÖp, sè 18/1999. 8. Minh Hoµi: "TiÕp tôc n©ng cao søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm c«ng nghiÖp ",Th«ng tin tµi chÝnh, sè 24/2000. 9.TrÇn bÝch Nga: "Nh÷ng th¸ch thøc triÓn väng vµ kh¶ n¨ng n©ng cao søc c¹nh tranh cña hµng ho¸ ViÖt Nam", T¹p chÝ Kinh tÕ ph¸t triÓn, sè 113/2000. Môc lôc Trang