Đề tài Chống bán phá giá ở thương mại quốc tế và bài học thực tiễn ở Việt Nam

c quyÕt ®Þnh cña Bé Th­¬ng m¹i Mü khi thùc hiÖn c¸c tr¸ch nhiÖm ph¸p lý cña m×nh vµ ¶nh h­ëng kh«ng tèt ®Õn uy tÝn cña ChÝnh phñ Mü ®èi víi kh«ng chØ c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam mµ cßn t¹o ra sù hoµi nghi cña nhiÒu doanh nghiÖp c¸c n­íc vÒ c¸i gäi lµ kinh tÕ thÞ tr­êng cña Mü. Ngay sau quyÕt ®Þnh nµy, møc thuÕ nªu trªn do Mü ¸p ®Æt ®­îc ¸p dông ngay vµ sÏ g©y bÊt lîi lín cho viÖc xuÊt khÈu c¸ tra, c¸ basa cña ViÖt nam v× gi¸ thµnh tÊt yÕu sÏ bÞ ®Èy lªn cao. Trong thêi gian tíi, cïng víi ph¶n ®èi cña ViÖt nam vÒ ph¸n quyÕt nµy, vô kiÖn sÏ tiÕp tôc ®­îc ®­a ra ®iÒu trÇn t¹i Uû ban th­¬ng m¹i quèc tÕ Mü (ITC) vµ theo ®óng quy tr×nh, mét ph¸i ®oµn cña Mü sÏ sang ViÖt nam vµo cuèi th¸ng 2 hoÆc th¸ng 3 ®Ó x¸c minh thªm c¸c d÷ liÖu liªn quan tr­íc khi ph¸n quyÕt cuèi cïng ®­îc ®­a ra vµo th¸ng 6/2003. Cho tíi thêi ®iÓm ®ã, ViÖt nam cam kÕt sÏ hîp t¸c tÝch cùc víi Bé Th­¬ng m¹i Mü ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng th¾c m¾c cßn l¹i, ®ång thêi yªu cÇu c¸c c¬ quan cã tr¸ch nhiÖm cña Mü gi¶i quyÕt vô viÖc mét c¸ch tho¶ ®¸ng, c«ng b»ng kh«ng ®Ó tæn h¹i ®Õn quan hÖ song ph­¬ng vµ lîi Ých chung cña nh©n d©n hai n­íc. Nh÷ng lËp luËn nh»m ph¶n b¸c néi dung ®¬n kiÖn cña HiÖp héi c¸c chñ tr¹i nu«i c¸ Nheo Mü (CFA) tè c¸o c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam b¸n ph¸ gi¸ s¶n phÈm fillet c¸ Tra vµ c¸ Basa trªn thÞ tr­êng Mü. Ngµy 28/06/2002 H·ng luËt Askin Gump lµ nguyªn ®¬n, ®¹i diÖn cho 8 doanh nghiÖp Mü vµ c¸c nhµ nu«i c¸ Nheo (CFA) ®· nép ®¬n kiÖn ®Õn Uû ban th­¬ng maÞ quèc tÕ Mü (USITC) Kh¸i qu¸t néi dung ®¬n kiÖn §èi t­îng bÞ kiÖn lµ s¶n phÈm fillet ®«ng l¹nh cña c¸ Tra/c¸ Basa ViÖt Nam (thuéc hä Pangadidae loµi Pangasius Bocourti vµ Pangasius Hypophthalmus) víi s¶n phÈm c¸ Nheo Mü thuéc hä Ictalurusidac loµi Ictalurus Punctatus. Hä thõa nhËn lµ c¸c loµi kh¸c nhau, nh­ng cho r»ng chóng gièng nhau vÒ quy c¸ch s¶n phÈm fillet. LËp luËn r»ng n­íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam lµ n­íc kh«ng cã nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ, Ên ®Þnh gi¸ c¶ ®Òu cã sù can thiÖp cña nhµ n­íc, s¶n xuÊt vµ tiªu thô kh«ng theo quy luËt cung cÇu. Cho r»ng c«ng nh©n ViÖt Nam bÞ tr¶ l­¬ng thÊp theo khung l­¬ng qui ®Þnh cña Nhµ n­íc, ®iÒu ®ã lµm gi¶m gi¸ thµnh s¶n xuÊt, kh«ng c«ng b»ng trong th­¬ng m¹i. S¶n phÈm c¸ ViÖt Nam nhËp vµo Mü ngµy cµng t¨ng, gi¸ ngµy cµng gi¶m, cè t×nh lµm gi¶m lÉn lén nh·n hiÖu, b¸n c¹nh tranh vµo c¸c kªnh ph©n phèi cña hä, lµm cho c¸ Catfish Mü ph¶i gi¶m gi¸ theo, gi¶m s¶n l­îng vµ g©y thiÖt h¹i cho ngµnh Catfish Mü. Gi¸ b¸n c¸ Tra/Basa d­íi gi¸ trÞ ®óng víi thÞ tr­êng. ChÝnh phñ vµ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®ang ®Æt ra kÕ ho¹ch ph¸t triÓn s¶n phÈm c¸ Tra/Basa vµo thÞ tr­êng Mü sÏ ®e do¹ ngµnh nµy trong t­¬ng lai. LÊy Ên §é lµm n­íc cã s¶n phÈm ®ång d¹ng ®Ó so s¸nh (®ã lµ lo¹i c¸ trª tr¾ng Clarias Batrachus). §Ó tõ ®ã tÝnh gi¸ thµnh s¶n xuÊt vµ ®Ò nghÞ Uû ban th­¬ng m¹i quèc tÕ Mü ¸p ®Æt møc thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ cho s¶n phÈm c¸ Tra/Basa fillet ViÖt Nam (khi x¸c ®Þnh lµ ViÖt Nam kh«ng cã nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng) hoÆc 144% (cã nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng). Nh÷ng lËp luËn nh»m ph¶n b¸c l¹i néi dông ®¬n kiÖn cña phÝa Mü. VÒ nÒn kinh tÕ ViÖt Nam Nh×n chung nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®ang vËn ®éng theo nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, ®Æc biÖt lµ ®èi víi ngµnh nu«i trång vf chÕ biÕn xuÊt khÈu c¸ Tra, c¸ Basa. Mèi quan hÖ kinh tÕ gi÷a ng­êi nu«i (t­ nh©n chiÕm tíi 98%) vµ nhµ chÕ biÕn lµ quan hÖ sßng ph¼ng trªn c¬ së hîp ®ång mua b¸n theo gi¸ tho¶ thuËn ë tõng thêi ®iÓm. Gi¸ mua b¸n c¸ nguyªn liÖu ®Òu do ng­êi mua vµ ng­êi b¸n tù quyÕt ®Þnh trªn c¬ së ®¶m b¶o lîi nhuËn cho c¶ ®«i bªn cïng cã lîi, hoµn toµn kh«ng cã sù can thiÖp cña Nhµ n­íc nh­ trî gi¸ hoÆc bï lç ®èi víi c¸ Tra, c¸ Basa, vµ thËt sù vËn ®éng theo quan hÖ cung cÇu. ViÖc CFA cho r»ng ViÖt Nam kh«ng cã nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng vµ kh«ng theo quy luËt cung cÇu lµ c¸ch lËp luËn mang tÝnh chÝnh trÞ, kh«ng ®óng sù thËt ®èi víi thùc tÕ nghÒ nu«i vµ chÕ biÕn c¸ Tra vµ c¸ Basa ë ViÖt Nam. ViÖc Bé th­¬ng m¹i Mü c«ng bè ch­a c«ng nhËn ViÖt Nam lµ n­íc cã nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng vµo ngµy 08-11-2002 lµ mét quyÕt ®Þnh thiÕu kh¸ch quan vµ kh«ng c«ng b»ng, ph¶n ¸nh kh«ng ®óng thùc tiÔn vËn hµnh cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. Bé tr­ëng Bé th­¬ng M¹i ViÖt Nam ®· göi th­ cho ngµi Donald L.Evans - Bé tr­ëng Bé th­¬ng m¹i Mü- vµ trùc tiÕp gÆp ngµi Raymond Burghrdt- §¹i sø Mü t¹i ViÖt Nam- ®Ó ph¶n ®èi quyÕt ®Þnh trªn, yªu cÇu phÝa Mü xem xÐt l¹i quyÕt ®Þnh nµy, nhanh chãng chÊm døt vô kiÖn vµ kh«ng ®­a ra c¸c quyÕt ®Þnh thiÕu kh¸ch quan, kh«ng c«ng b»ng lµm ¶nh h­ëng ®Õn sù ph¸t triÓn cña quan hÖ kinh tÕ - th­¬ng m¹i gi÷a hai n­íc theo néi dung cña HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt Nam-Mü. VÒ gi¸ thµnh s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu c¸ Tra vµ c¸ Basa Gi¸ thµnh s¶n xuÊt ®­îc c¸c doanh nghiÖp tÝnh to¸n theo mét c«ng thøc chung mµ c¸c nhµ chÕ biÕn thuû s¶n ë nhiÒu n­íc kh¸c th­êng ¸p dông. Nh­ ®· tr×nh bµy ë phÇn trªn, gi¸ thµnh chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu ®Òu c¨n cø trªn gi¸ mua c¸ nguyªn liÖu, tû lÖ chÕ biÕn, chi phÝ qu¶n lý, nhan c«ng vµ trÞ gi¸ b¸n phô phÈm ®Ó gi¶m gi¸ thµnh s¶n xuÊt. Trªn c¬ së tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ b¶o ®¶m doanh nghiÖp cã l·i, ®ãng ®Çy ®ñ thuÕ cho Nhµ n­íc vµ ®¶m b¶o viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng. Gi¸ c¸ fillet ®«ng l¹nh xuÊt khÈu gi¶m ®¸ng kÓ tõ n¨m 2001 vµ 2002 lµ do ng­êi nu«i c¸ §ång b»ng S«ng Cöu Long ®· c¶i tiÕn ®­îc kü thuËt nu«i. §· nh©n gièng thµnh c«ng c¸ Tra theo ph­¬ng ph¸p nh©n t¹o, gi¸ thµnh gièng c¸ gi¶m nhiÒu lÇn so víi gièng c¸ Basa. Tèc ®é chuyÓn ®æi ®èi t­îng nu«i c¸ Tra trong bÌ t¹i An Giang thay cho c¸ Basa tõ n¨m 1999-2000 t¨ng tõ 30% lªn ®Õn 90% n¨m 2002 ®· lµm cho gi¸ thµnh nguyªn liÖu gi¶m ®Õn 43% (8500®/kg so víi 15.000®/kg c¸ Basa). Nhê ®ã s¶n phÈm c¸ da tr¬n fillet xuÊt khÈu cña ta ®· gi¶m ®¸ng kÓ, trong suèt thêi gian tõ 1999-2001 gi¶m tõ 2,16 USD/pound xuèng cßn 1,38 USD/pound theo nh­ CFA ®· nªu trong ®¬n kiÖn, ®ã kh«ng ph¶i lµ viÖc ph¸ gi¸ mµ lµ do sù tiÕn bé kü thuËt nhê c¶i tiÕn ®iÒu kiÖn m«i tr­êng vµ chuyÓn ®æi ®èi t­îng nu«i t¹i ViÖt Nam, ®· lµm cho chi phÝ nu«i, s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh chÕ biÕn c¸ fillet xuÊt khÈu gi¶m ®i ®¸ng kÓ. §iÒu ®ã ph¶n ¸nh ®óng gi¸ trÞ thùc cña s¶n phÈm c¸ da tr¬n fillet, b»ng chøng lµ c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu c¸ trong thêi gian qua nh­ AGFISH, NAVICO, AFLEX... ®Òu cã l·i. VÒ sè l­îng c¸ ViÖt Nam nhËp khÈu vµo Mü t¨ng lµm cho sè l­îng tiªu thô c¸ nheo Mü bÞ gi¶m Theo thèng kª n¨m 2001 cho thÊy tæng s¶n l­îng s¶n phÈm fillet c¸ Tra vµ c¸ Basa ViÖt Nam nhËp khÈu vµo Mü chØ chiÕm 1,7 - 2% tæng s¶n l­îng c¸ da tr¬n trªn thÞ tr­êng Mü (Theo b¶n tin IPS. Do SEAFARE GROUP trÝch dÉn) lµ mét sè l­îng rÊt nhá kh«ng thÓ lµ nguyªn nh©n chÝnh lµm gi¶m gi¸ vµ s¶n l­îng c¸ Nheo Mü mµ lµ do nÒn kinh tÕ Mü trong nh÷ng n¨m 2000 - 2001 ®· cã dÊu hiÖu suy tho¸i chung lµm møc tiªu thô vµ gi¸ c¶ nhiÒu mÆt hµng bÞ gi¶m. §Æc biÖt, sau sù kiÖn ngµy 9/11/2001 n­íc Mü ®· tuyªn bè trong t×nh tr¹ng chiÕn tranh chèng khñng bè, c¸c khu vùc gi¶i trÝ, vui ch¬i ë nh÷ng thµnh phè lín gi¶m m¹nh sè l­îng ng­êi tham gia, nhiÒu mÆt hµng tiªu dïng kh¸c còng bÞ gi¶m gi¸, chø kh«ng riªng mÆt hµng c¸ da tr¬n fillet, cô thÓ lµ mÆt hµng t«m ®«ng l¹nh ®· gi¶m gi¸ 30% (theo th«ng tin LA SEAFOOD Show 100/2001), c¸c dÞch vô hµng kh«ng thua lç nÆng ®· sa th¶i nhiÒu ngh×n c«ng nh©n, c¸c ngµnh tµi chÝnh, chøng kho¸n, tin häc, du lÞch ®Òu bÞ ¶nh h­ëng nghiªm träng sau vô khñng bè trªn. Nh­ vËy, cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng nguyªn nh©n lµm gi¶m s¶n l­îng vµ gi¸ c¸ Nheo fillet t¹i Mü lµ do thùc tr¹ng cña chÝnh nÒn kinh tÕ Mü g©y ra, chø kh«ng ph¶i do c¸ tra vµ Basa fillet nhËp khÈu tõ ViÖt Nam vµo Mü chØ víi l­îng nhá bÐ 1,7 - 2% g©y ra. S¶n phÈm fillet c¸ Tra, Basa cña ViÖt Nam ®­îc chÕ biÕn theo quy tr×nh kü thuËt chung cho s¶n phÈm c¸ fillet, cã chÊt l­îng th¬m, ngon, thÞt tr¾ng h¬n h¼n c¸ Nheo Mü. C¸c quy c¸ch s¶n phÈm, tiªu chuÈn ph©n lo¹i, bao b× ®ãng gãi ®Òu ®¸p øng ®­îc theo ®óng yªu cÇu cña kh¸ch hµng lµ ng­êi tiªu dïng Mü. V× thÕ kh«ng thÓ v« cí nãi r»ng s¶n phÈm c¸ fillet Tra/Basa ®­îc chÕ biÕn nh¸i theo c¸ nheo Mü. Mét nguyªn nh©n n÷a ®· gãp phÇn lµm t¨ng s¶n l­îng s¶n phÈm fillet c¸ Tra, Basa nhËp khÈu vµo Mü tõ ViÖt Nam còng chÝnh do sù khuÊy ®éng th­êng xuyªn cña HiÖp héi c¸c nhµ nu«i c¸ Nheo Mü (CFA) khi hä kiÖn liªn tôc vÒ vÊn ®Ò nh·n hiÖu Catfish, vÒ ph¸ gi¸... C¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng Mü còng nh­ c¸c c¬ quan ChÝnh phñ, nh÷ng chÝnh kh¸ch Mü nãi nhiÒu vÒ ®Ò tµi c¸ Tra vµ c¸ Basa ViÖt Nam, vµ ®· v« t×nh lµm qu¶ng c¸o cho s¶n phÈm c¸ nµy. Thùc tÕ cho thÊy tõ sau thêi ®iÓm cuèi n¨m 2001 ®Õn th¸ng 3/2002 ngµy cµng nhiÒu kh¸ch hµng t¹i Mü vµ nhiÒu n¬i kh¸c trªn thÕ giíi nh­ EU, Trung §«ng, Trung Quèc, Hµn Quèc, NhËt, Canada quan t©m ®Õn s¶n phÈm c¸ Tra vµ c¸ Basa cña ViÖt Nam, vµ thiÕt lËp c¸c mèi quan hÖ lµm ¨n, gióp cho ViÖt Nam më thªm ®­îc nhiÒu thÞ tr­êng míi. Tõ ®ã ®ßi hái c¸c nhµ chÕ biÕn ViÖt Nam ph¶i më réng s¶n xuÊt, t¨ng c­êng n¨ng lùc chÕ biÕn, vµ ng­êi ng­ d©n ë §ång b»ng s«ng Cöu Long còng ph¶i tÝch cùc nu«i ®Ó cã nhiÒu s¶n phÈm ®¸p øng cho nhu cÇu cña thÞ tr­êng. Ngoµi ra, viÖc ngµy cµng x¶y ra c¸c dÞch bÖnh nh­ bß ®iªn, gµ cóm, heo lë måm long mãng cña nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi ®· lµm thay ®æi tËp qu¸n ng­êi tiªu dïng, hä kh«ng cßn muèn ¨n nhiÒu s¶n phÈm thÞt, mµ chuyÓn sang ¨n h¶i s¶n c¸, t«m. Do ®ã, nhu cÇu tiªu thô ngµy cµng t¨ng, ®ßi hái nh÷ng nhµ nhËp khÈu kh«ng ngõng më réng vµ t×m kiÕm nh÷ng nguån cung cÊp míi cã gi¸ thµnh h¹ nhÊt. ViÖt Nam lµ mét n­íc cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu trªn, mµ tõ ®ã ngµnh nu«i trång c¸ Tra vµ c¸ Basa ViÖt Nam cã c¬ héi ph¸t triÓn. VÒ tiÒn l­¬ng c«ng nh©n trong c¸c xÝ nghiÖp chÕ biÕn c¸ t¹i ViÖt Nam Trong c¸c xÝ nghiÖp chÕ biÕn c¸ fillet ë ViÖt Nam, thu nhËp c«ng nh©n dùa trªn n¨ng xuÊt lao ®éng do chÝnh hä lµm ra, lµm nhiÒu h­ëng nhiÒu, lµm Ýt h­ëng l­¬ng Ýt, c¸c ®¬n vÞ chÕ biÕn kh«ng thÓ sö dông khung l­¬ng Nhµ n­íc quy ®Þnh ®Ó tr¶ cho c«ng nh©n, mµ ph¶i ¸p dông c¬ chÕ l­¬ng s¶n phÈm ngay tõ lóc b¾t ®Çu ho¹t ®éng, míi ®¶m b¶o c«ng b»ng vµ thu nhËp ®óng thùc tÕ. ViÖc cho r»ng c«ng nh©n trong c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn ë ViÖt Nam bÞ tr¶ l­¬ng thÊp nh»m môc tiªu gi¶m gi¸ thµnh lµ hoµn toµn kh«ng ®óng sù thËt. LÊy tr­êng hîp l­¬ng c«ng nh©n ë xÝ nghiÖp ®«ng l¹nh thñy s¶n AFIEX lµm vÝ dô so s¸nh: NÕu ®¹t n¨ng suÊt trung b×nh vµ thêi gian lµm viÖc 26 ngµy/th¸ng th× mét c«ng nh©n ViÖt Nam sÏ cã thu nhËp kho¶ng 1.000.000®/th¸ng, víi møc l­¬ng nµy hä ch­a ph¶i ®ãng thuÕ thu nhËp, chi phÝ thuª m­ín nhµ rÊt Ýt hoÆc lµ kh«ng cã, vµ chi phÝ b¶o hiÓm x· héi vµ b¶o hiÓm y tÕ lµ rÊt thÊp. Hä cã thÓ mua ®­îc 450 kg g¹o (giÊy g¹o lµm gi¸ trÞ c¬ b¶n ®Ó so s¸nh víi gi¸ lµ 2.500®/kg). So víi mét lao ®éng cïng ngµnh nghÒ t¹i Mü víi møc l­¬ng 8 - 10USD/giê x 8 giê/ngµy x 5 ngµy/tuÇn x 4 tuÇn th× thu nhËp sÏ lµ kho¶ng 1.500 USD/th¸ng.NÕu hä ph¶i ®ãng thuÕ thu nhËp 40% cïng c¸c chi phÝ b¶o hiÓm kh¸c, tiÒn tr¶ thuª nhµ 200 USD/th¸ng th× thu nhËp cßn l¹i kho¶ng 600 USD mét th¸ng. Víi sè tiÒn nµy hä còng chØ mua ®­îc sè g¹o t­¬ng ®­¬ng lµ 460 kg (víi gi¸ g¹o b¸n lÎ ë Mü lµ 1,3 USD/kg). Nh­ vËy, cã thÓ nhËn thÊy râ r»ng thu nhËp cña mét lao ®éng trong cïng ngµnh nghÒ chÕ biÕn c¸ t¹i ViÖt Nam vµ t¹i Mü cã gi¸ trÞ so s¸nh gÇn t­¬ng ®­¬ng nhau. ViÖc lÊy c¸ Trª tr¾ng Ên ®é ®Ó so s¸nh víi c¸ Tra vµ c¸ Basa ViÖt Nam lµ kh«ng thùc tÕ v× nh÷ng lý do sau: MËt ®é vµ n¨ng suÊt c¸ Trª cña Ên ®é kÓ c¶ c¸ Nheo Mü lµ 20 - 30 tÊn/ha thÊp h¬n 10 lÇn so víi c¸ Tra cña ViÖt Nam ®¹t 200 - 300 tÊn c¸/ha. Do n¨ng suÊt thÊp nªn gi¸ thµnh nguyªn liÖu c¸ Trª tr¾ng Ên ®é rÊt cao lµ 0,54 USD/pound (theo phô lôc 21 cña CFA) t­¬ng ®­¬ng víi 18.000®/kg, cao h¬n gi¸ c¸ Tra sèng t¹i ViÖt Nam 33% vµo thêi ®iÓm 25/07/2003. Tû lÖ chÕ biÕn c¸ Trª lµ 3,5/1 trong lóc ®èi víi c¸ Tra fillet lµ 3,2/1 tøc lµ cao h¬n 10% so víi c¸ ViÖt Nam. C¸c chØ sè l·i ®Þnh møc xÝ nghiÖp 20,1% vµ l·i b¸n bu«n lµ 38% (theo phô lôc sè 16 cña CFA) lµ kh«ng thùc tÕ vµ rÊt cao nÕu so víi c¸ch tÝnh cña doanh nghiÖp ViÖt Nam th­êng tèi ®a chØ lµ 10%. NÕu gi¶ ®Þnh ®¬n gi¸ nh©n c«ng Ên ®é b»ng víi ®¬n gi¸ nh©n c«ng ViÖt Nam lµ 8.000®/kg th× gi¸ trÞ ®óng cña c¸ Trª tr¾ng fillet Ên §é theo c«ng thøc tÝnh chóng ®· tr×nh bµy ë phÇn trªn GT xk lµ: GT px = (18.000® x 3,5) + 8.000 + (2,5 x 1.500®/kg) x 3 = 69.267®/kg (A) (HsCB) (B) (C) GT xk = (69.000 x 5% + 300®/kg) x 1,5% = 74.126®/kg (L§M) (VC) (Fxk) T­¬ng ®­¬ng 4,84 USD/kg hoÆc 2,20 USD/pound. Nh­ vËy c¸ Trª tr¾ng Ên §é chªnh lÖch so víi c¸ ViÖt Nam lµ: C¸ Tra fillet thÊp h¬n 0,56 USD/pound (tû lÖ 34%) C¸ Basa fillet thÊp h¬n 0,30 USD/pound (tû lÖ 15%) Râ rµng lµ cã nh÷ng kh¸c biÖt rÊt lín gi÷a c¸ Trª tr¾ng Ên §é víi c¸ Tra vµ c¸ Basa ViÖt Nam: Chñng lo¹i c¸ c¶ vÒ gièng vµ loµi hoµn toµn kh¸c nhau. TrÞ gi¸ c¸ nguyªn liÖu chªnh nhau ®Õn 33% Tû lÖ chÕ biÕn kh¸c nhau ®Õn 10% vµ l·i doanh nghiÖp cao 58% NÕu dùa vµo ®ã ®Ó tÝnh gi¸ thµnh c¸ fillet Ên ®é th× hoµn toµn kh«ng thÓ xem lµ t­¬ng ®ång ®Ó so s¸nh víi c¸ Tra vµ c¸ Basa ViÖt Nam. MÆt kh¸c, ngay t¹i ViÖt Nam gi¸ c¸ Trª tr¾ng lµ 18.000®/kg cao h¬n nhiÒu gi¸ c¸ Tra chØ cã 12.000 - 14.000 ®/kg (thÊp h¬n 27%) VÒ c¸ch tÝnh møc ph¸ gi¸ Sù ¸p ®Æt tû lÖ lîi nhuËn xÝ nghiÖp b»ng 20,3% vµ tû lÖ lîi nhuËn xuÊt khÈu b»ng 38,3% (theo phô lôc 16, phô lôc 21 cña CFA) ®Ó cÊu thµnh møc gi¸ 3,33 USD/pound (hoÆc 2,78 USD/pound) vµ tõ ®ã tÝnh ra møc ph¸ gi¸ lµ 191% (hoÆc 144%) lµ hoµn toµn v« lý kh«ng ®óng víi thùc tÕ cña ViÖt Nam. ViÖc c¸o buéc ViÖt Nam cã kÕ ho¹ch xuÊt khÈu å ¹t t¨ng c­êng ®e do¹ ngµnh c¸ Nheo Mü lµ v« lý. ViÖc c¸o buéc ChÝnh phñ ViÖt Nam (Bé Thñy s¶n, VASEP) ®ang triÓn khai c¸c kÕ ho¹ch ph¸t triÓn rÇm ré s¶n xuÊt, chÕ biÕn c¸ Tra vµ c¸ Basa ®Ó t¨ng c­êng b¸n vµo thÞ tr­êng Mü, ®e do¹ ngµnh c¸ Nheo Mü, g©y tæn h¹i vËt chÊt vµ thiÖt h¹i cho CFA lµ hoµn toµn v« c¨n cø. HiÖn t¹i, ngoµi thÞ tr­êng Mü c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu c¸ Tra vµ c¸ Basa cña ViÖt Nam ®ang cã nhiÒu thÞ tr­êng kh¸c nh­ EU, Trung §«ng, NhËt, ¤xtralia... ®ang cã nhiÒu nhu cÇu nhËp khÈu s¶n phÈm c¸ fillet thÞt tr¾ng cña ViÖt Nam. §Æc biÖt, thÞ tr­êng Trung Quèc ®ang cã nhu cÇu lín vµ ®Çy triÓn väng cho nghÒ c¸ ViÖt Nam. ChØ cÇn 1/10 sè d©n Trung Quèc ¨n mçi ng­êi 1 kg c¸ fillet mçi n¨m th× nhu cÇu s¶n l­îng c¸ fillet ph¶i trªn 100 ngh×n tÊn mét n¨m. Nh­ vËy, c¶ ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn thuû s¶n c¸ cña ViÖt Nam nÕu cã thùc hiÖn ®­îc th× tõ nay ®Õn n¨m 2005 còng vÉn ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu to lín nãi trªn. VÒ vÊn ®Ò vÖ sinh an toµn thùc phÈm trong ch¨n nu«i c¸ C¸c tiªu chuÊt chÊt l­îng gi÷ g×n vÖ sinh an toµn thùc phÈm trong ch¨n nu«i c¸ ë ViÖt Nam lu«n ®­îc t«n träng vµ duy tr× b»ng c¸ch kiÓm tra th­êng xuyªn cña c¸c c¬ quan cã tr¸ch nhiÖm. Mçi bÌ hay hÇm c¸, nÕu muèn ®­îc b¸n cho c¸c nhµ chÕ biÕn hoÆc xuÊt khÈu, cÇn ph¶i ®¹t ®­îc vÖ sinh vµ an toµn. C«ng ty chÕ biÕn kiÓm tra chÊt l­îng c¸ cña c¸c bÌ nu«i c¸ ba lÇn, lÇn 1 vµo kho¶ng 2 th¸ng tr­íc khi ®¸nh b¾t, lÇn 2 vµo mét th¸ng tr­íc khi thu ho¹ch, vµ lÇn 3 vµo mét tuÇn tr­íc khi thu ho¹ch. H¬n n÷a, c¸c hé n«ng d©n còng ph¶i tù ¸p dông c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý nghiªm ngÆt ®Ó h¹n chÕ rñi ro, b¶o toµn nguån vèn cña m×nh mµ hÇu hÕt hä ph¶i ®i vay. NÕu ®iÒu kiÖn nu«i qu¸ xÊu kh«ng ®¶m b¶o, c¸ cã thÓ nhiÔm bÖnh chÕt hµng lo¹t th× ng­êi ®Çu tiªn ph¶i chÞu thiÖt h¹i chÝnh lµ hä. Toµn bé sè c¸ ®­îc chÕ biÕn nÕu muèn ®­îc xuÊt khÈu ®Òu ph¶i ®¹t ®­îc c¸c tiªu chuÈn vÖ sinh ®Çy ®ñ cña Bé Thuû s¶n vµ c¸c c¬ quan liªn quan. Trung t©m kiÓm tra chÊt l­îng vÖ sinh thuû s¶n cña Bé Thuû s¶n lµ c¬ quan gi¸m s¸t vµ kiÓm tra viÖc thùc hiÖn c¸c tiªu chuÈn nµy. NÕu sè c¸ nµy muèn xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng n­íc ngoµi nh­ EU, NhËt, Hång K«ng hoÆc Mü th× chóng buéc ph¶i ®¹t ®­îc tiªu chuÈn chÊt l­îng thùc phÈm cña n­íc nhËp khÈu. ChÝnh v× vËy, c¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu c¸ ViÖt nam ®· ¸p dông c¸c quy ®Þnh qu¶n lý chÊt l­îng nghiªm ngÆt cña Ch©u ¢u vµ Mü. C¸c quy tr×nh qu¶n lý chÊt l­îng chung nh­ ISO 2001 hay c¸c quy tr×nh qu¶n lý riªng cho chÕ biÕn thuû s¶n nh­ HACCP ®Òu ®­îc ¸p dông vµ kiÓm tra nghiªm ngÆt. VÒ vÊn ®Ò an toµn vÖ sinh thùc phÈm cña Catfish ViÖt nam, HiÖp héi chñ tr¹i nu«i c¸ nheo Mü ®· bá ra rÊt nhiÒu c«ng søc vµ tiÒn cña ®Ó tiÕn hµnh nh÷ng chiÕn dÞch tuyªn truyÒn réng lín trªn c¸c m¹ng th«ng tin ®¹i chóng, ®Ó b«i xÊu h×nh ¶nh cña c¸ Tra vµ c¸ Basa ViÖt nam, chèng l¹i viÖc nhËp khÈu c¸c lo¹i c¸c nµy. Tuy nhiªn, sù thËt lµ c¸c lo¹i c¸ da tr¬n cña ViÖt nam cã chÊt l­îng cao, th¬m ngon, c¬ thÞt mÒm m¹i, ®­îc xuÊt khÈu sang nhiÒu thÞ tr­êng trªn thÕ giíi vµ ®­îc ng­êi tiªu dïng cña c¸c n­íc nµy ngµy cµng ­a chuéng. §ång thêi chÊt l­îng s¶n phÈm vµ chÊt l­îng n­íc ®Ó nu«i c¸ hoµn toµn ®¸p øng c¸c yªu cÇu vÒ an toµn vÖ sinh vµ søc khoÎ cña ng­êi tiªu dïng Mü. Tõ n¨m 1998, ch­¬ng tr×nh kiÓm so¸t d­ l­îng thñy s¶n nu«i ®· ®­îc thùc hiÖn trªn c¸c vïng nu«i tËp trung cña ViÖt nam, kÕt qu¶ gi¸m s¸t th­êng xuyªn ®­îc göi ®Õn Côc Qu¶n lý Thùc phÈm vµ D­îc phÈm Mü (FDA) vµ ch­¬ng tr×nh nµy ®· ®­îc chÝnh FDA c«ng nhËn. Cßn sau khi c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng ë Mü rïm beng vÒ chÊt l­îng Catfish ViÖt nam, th¸ng 11/2000 mét ®oµn 20 thµnh viªn gåm c¸c gi¸o s­ cña tr­êng §¹i häc Anbum, mét sè c«ng ty nu«i vµ chÕ biÕn c¸ Nheo Mü do Chñ tÞch HiÖp héi nu«i c¸ Nheo cña Bang Alabama dÉn ®Çu, ®· sang ViÖt nam t×m hiÓu t×nh h×nh nu«i vµ chÕ biÕn c¸ Tra vµ c¸ Basa t¹i c¸c bÌ c¸, ao nu«i vµ c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn t¹i An Giang vµ CÇn Th¬. §oµn ®· ®¸nh gi¸ tèt vÒ c«ng nghÖ nu«i, chÕ biÕn, ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o an toµn vÖ sinh thùc phÈm cña c¸ da tr¬n ViÖt nam. VÒ vÊn ®Ò trî cÊp cña ChÝnh phñ cho ng­êi n«ng d©n nu«i c¸ xuÊt khÈu c¸ TÊt c¶ nh÷ng ng­êi ch¨n nu«i, chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu c¸ ë ViÖt nam ®Òu kh¼ng ®Þnh kh«ng hÒ cã bÊt cø mét sù tµi trî nµo, kÓ c¶ tµi chÝnh vµ ph¸p ý cña Nhµ n­íc ViÖt nam cho viÖc nu«i trång, chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu c¸ Tra, c¸ Basa ë ViÖt nam. HÇu hÕt c¸c nhµ chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu ®Òu tæ chøc s¶n xuÊt tõ kh©u ®Çu ®Õn kh©u cuèi nh­ s¶n xuÊt c¸ gièng, thøc ¨n nu«i c¸, tæ chøc nu«i, chÕ biÕn ®Õn xuÊt khÈu s¶n phÈm. Vïng §ång b»ng s«ng Cöu Long cã ®iÒu kiÖn thiªn nhiªn ­u ®·i t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó nu«i c¸ rÊt tuyÖt vêi, ng­êi d©n l¹i cã kü thuËt nu«i c¸ rÊt tiªn tiÕn, cã nguån n«ng s¶n phô phÈm rÊt rÎ vµ t­¬i, cã c¸ch nu«i c¸ Tra, Basa trong lång trong ®iÒu kiÖn n­íc ch¶y ë s«ng r¹ch ®Ó c¸ h­ëng thô ®­îc thøc ¨n do thiªn nhiªn mang l¹i nªn n¨ng suÊt c¸ nu«i lµ cao nhÊt thÕ giíi. Ng­êi d©n nu«i c¸ tõ lµm bÌ, mua gièng, thøc ¨n, thuèc b¶o vÖ thùc vËt ... ®Õn qu¸ tr×nh ch¨m sãc, c¸c chñ hé nu«i c¸ Tra, Basa ë §ång b»ng s«ng Cöu Long ®Òu ph¶i tù xoay xë mua theo gi¸ trÞ tr­êng. ThiÕu vèn ph¶i vay ng©n hµng tr¶ l·i 0,7%-0,75%/ th¸ng, nÕu vay cña C«ng ty ChÕ biÕn ph¶i chÞu l·i suÊt lµ 0,85%-0,9%/th¸ng (do c«ng ty tÝnh thªm chi phÝ qu¶n lý) hoÆc lµ vay vèn cña t­ nh©n víi møc l·i suÊt cao tõ 3-4%/ th¸ng. Gi¸ c¶ lªn xuèng thÊt th­êng c¸c hé ®Òu ph¶i tù lo liÖu. Víi gi¸ b¸n nh­ hiÖn nay kho¶ng 13.000 -13.500 ®ång/kg, c¸c hé nu«i c¸ Tra, Basa ®· cã l·i vµ hä hoµn toµn kh«ng dùa vµo bÊt cø sù trî cÊp nµo cña Nhµ n­íc. ViÖc dïng tªn c¸ “Catfish” cho s¶n phÈm c¸ xuÊt khÈu cña ViÖt nam kh«ng nh»m môc ®Ých t¹o ra sù nhÇm lÉn cho ng­êi tiªu dïng Mü VÒ lý do HiÖp héi c¸c chñ tr¹i nu«i c¸ nheo cña Mü cho r»ng ViÖt nam ®· sö dông tªn c¸ “Catfish” tªn nh·n hiÖu hµng ho¸ ®Ó t¹o sù nhÇm lÉn cho ng­êi tiªu dïng Mü. HiÖp héi chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu thuû s¶n ViÖt nam kh¼ng ®Þnh r»ng: c¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu c¸ Tra vµ c¸ Basa cña ViÖt nam hoµn toµn kh«ng muèn hai loµi c¸ da tr¬n nµy cña ViÖt nam bÞ nhÇm lÉn lµ c¸ Nheo nu«i ë Mü. C¸ Tra vµ c¸ Basa cña ViÖt nam lµ c¸c loµi c¸ ®Æc h÷u cña vïng ch©u thæ s«ng Mª K«ng thuéc gièng Pangasius, hä Pangasiidae, bé Siluriformes - bé c¸ gåm h¬n 2.500 loµi c¸ da tr¬n, ph©n bæ kh¾p trªn thÕ giíi, kÓ c¶ c¸ Nheo Mü (Ictalurus Punctatus) cïng cã chung tªn tiÕng Anh lµ “Catfish”. VÒ mÆt khoa häc vµ tËp qu¸n th­¬ng m¹i, kh«ng thÓ lÊy tªn mét nhãm s¶n phÈm lín cña thñy s¶n thÕ giíi ®Ó dµnh riªng cho mét loµi nµo trong sè ®ã. ViÖc Mü giµnh lÊy tªn “Catfish” cho riªng loµi c¸ Nheo Mü lµ kh«ng tho¶ ®¸ng. VÒ phÝa m×nh c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam ®· thùc hiÖn nghiªm tóc QuyÕt ®Þnh sè 178/1998/Q§-TTg cña Thñ t­íng ChÝnh phñ vµ c¸c quy ®Þnh cña Bé Thuû s¶n, Bé Th­¬ng m¹i vÒ viÖc ghi nh·n m¸c hµng ho¸. Trªn tÊt c¶ c¸c bao v× cña s¶n phÈm thuû s¶n xuÊt khÈu ®Ò ghi râ dßng ch÷ tiÕng Anh “S¶n phÈm cña ViÖt nam” hoÆc “S¶n xuÊt t¹i ViÖt nam” vµ thùc hiÖn viÖc ghi tªn ®Çy ®ñ c¶ tªn khoa häc lÉn tªn th­¬ng m¹itheo ®óng quy ®Þnh cña c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc cã thÈm quyÒn cña Mü vµ Côc Qu¶n lý Thùc phÈm vµ D­îc phÈm Mü ®èi víi c¸c s¶n phÈm xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng Mü. Cô thÓ lµ: §èi víi c¸ Basa - tªn khoa häc lµ Pangasius Bocourti, tªn th­¬ng m¹i: Basa, Bocuorti Catfish. §èi víi c¸ Tra - tªn khoa häc Pangasius Hipothalmus, tªn th­¬ng m¹i: Swai Striped Catfish, Sutchi Catfish. §iÒu ®¸ng nãi ë ®©y lµ trong khi FDA vµ nhiÒu ViÖn Nghiªn cøu cã uy tÝn cña Mü ®· tèn nhiÒu thêi gian ®Ó ®Þnh danh c¸c lo¹i c¸ da tr¬n trªn thÕ giíi, trong ®ã x¸c ®Þnh râ hai lo¹i c¸ cña ViÖt nam thuéc nhãm c¸ cã tªn chung lµ Catfish, vµ ®­a thªm vµo tÝnh ng÷ ®Ó ph©n biÖt víi loµi c¸ da tr¬n kh¸c, th× H¹ viÖn Mü l¹i kh«ng cho phÐp sö dông tªn Catfish (dï cã tÝnh ng÷ hay kh«ng) cho c¸c loµi c¸ da tr¬n nhËp khÈu, nÕu chóng kh«ng thuéc hä Ictaluridae lµ lo¹i c¸ chØ nu«i t¹i Mü. Râ rµng, quyÕt ®Þnh cña H¹ viÖn Mü ®· ®i ng­îc luËn cø khoa häc vµ tËp qu¸n khoa häc th«ng th­êng trªn thÕ giíi, ®i ng­îc lîi Ých cña ®«ng ®¶o ng­êi tiªu dïng Mü, chØ nh»m b¶o vÖ lîi Ých cña mét nhãm nhá c¸c chñ tr¹i nu«i c¸ Nheo cña Mü. ¤ng Steven, Chñ tÞch tËp ®oµn Slade Corton, mét tËp ®oµn s¶n xuÊt thuû s¶n lín, cã truyÒn th«ng l©u ®êi vµ rÊt cã uy tÝn ë Mü ®· nãi lªn ý kiÕn cña m×nh: “Dù luËt ng©n s¸ch n«ng nghiÖp n¨m 2002 bao gåm mét sù b¶o trî thiÓn cËn cho c«ng nghiÖp c¸ Nheo néi ®Þa ... LuËt nµy ®· h¹n chÕ tù do th­¬ng m¹i, lµ mét thø b¶o hé rµnh rµnh, tr¸i ng­îc víi tinh thÇn khoa häc vµ thùc tiÔn cña th­¬ng m¹i thÕ giíi vµ vÒ l©u dµi sÏ g©y ¶nh h­ëng bÊt lîi cho c«ng nghiÖp c¸ Nheo cña n­íc nhµ, b»ng c¸ch ru ngñ ngµnh nµy víi mét ¶o t­ëng h·o huyÒn vÒ sù b¶o hé gi¸ vµ vÒ thÞ tr­êng”. KÕt luËn vµ gi¶i ph¸p tõ phÝa c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam KÕt luËn Vïng §ång b»ng s«ng Cöu long cña ViÖt nam víi sù ­u ®·i cña thiªn nhiªn cïng víi kinh nghiÖm vµ truyÒn thèng l©u ®êi, ®· nu«i d­ìng vµ ph¸t triÓn ®­îc gièng c¸ quý, ®ã lµ c¸ Tra vµ c¸ Basa, vµ s¶n phÈm c¸ fillet ViÖt nam ngµy cµng ®­îc kh¸ch hµng kh¾p n¬i trong vµ ngoµi n­íc ­a chuéng, lµ niÒm tù hµo cho ngµnh thuû s¶n ViÖt nam ViÖc HiÖp héi c¸c chñ tr¹i nu«i c¸ Nheo Mü ®­a ra nh÷ng lËp luËn sai tr¸i ®Ó yªu cÇu Bé Th­¬ng m¹i Mü vµ Uû ban Th­¬ng m¹i Quèc tÕ Mü ¸p ®Æt thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ ®èi víi s¶n phÈm fillet c¸ Tra vµ c¸ Basa ViÖt nam lµ mét h×nh thøc nh»m t¨ng c­êng sù b¶o hé néi ®Þa, kh«ng thÓ hiÖn c¹nh tranh c«ng b»ng, sßng ph¼ng ®óng víi tinh thÇn cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng vµ mËu dÞch tù do vµ Mü th­êng lu«n lu«n nãi tíi. C¸c doanh nghiÖp ViÖt nam cho r»ng viÖc CFA kiÖn c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam b¸n ph¸ gi¸ s¶n phÈm fillet c¸ Tra vµ c¸ Basa trªn thÞ tr­êng Mü lµ kh«ng phï hîp, m¬ hå vµ tr¸i víi c¸c nghuyªn t¾c th­¬ng m¹i c«ng b»ng. C¸c doanh nghiÖp ViÖt nam kh¼ng ®Þnh cã ®Çy ®ñ c¬ së lËp luËn vµ chøng cí thùc tÕ ®Ó chøng minh r»ng: ViÖt nam kh«ng b¸n ph¸ gi¸ s¶n phÈm fillet c¸ Tra vµ c¸ Basa trªn thÞ tr­êng Mü; vµ c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam còng hoµn toµnkh«ng cã bÊt cø sù trî cÊp nµo cña ChÝnh phñ cho viÖc s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu s¶n phÈm fillet c¸ Tra vµ c¸ Basa sang thÞ tr­êng Mü. PhÝa ViÖt nam ®Ò nghÞ Uû ban Th­¬ng m¹i Quèc tÕ Mü vµ Bé Th­¬ng m¹i Mü khi xem xÐt vô kiÖn cÇn xÐt ®Õn lîi Ých cña c¶ hai bªn, ®Æc biÖt lµ lîi Ých cña nhiÒu n«ng d©n nghÌo nu«i c¸ ë ViÖt nam, vµ lîi Ých cña ng­êi tiªu dïng Mü trong viÖc ®­îc lùa chän s¶n phÈm c¸ víi gi¸ c¶ ph¶i ch¨ng vµ chÊt l­îng tèt. Mäi quyÕt ®Þnh ®­îc ®Æt ra trong bèi c¶nh thùc hiÖn c¸c cam kÕt gi÷a hai ChÝnh phñ Mü vµ ViÖt nam vÒ th­¬ng m¹i c«ng b»ng vµ cïng cã lîi vµ v× quyÒn lîi cña sè ng­êi d©n cña c¶ hai n­íc. §Ò xuÊt ¸p dông h¹n ng¹ch ®èi víi c¸ basa xuÊt khÈu sang Mü §Çu th¸ng 4 n¨m 2003, mét biÖn ph¸p nh»m gi¶i quyÕt vô kiÖn c¸ tra, c¸ basa ViÖt nam b¸n ph¸ gi¸ t¹i thÞ tr­êng Mü võa ®­îc HiÖp héi ChÕ biÕn vµ XuÊt khÈu thuû s¶n ViÖt nam (VASEP) kiÕn nghÞ víi ®oµn c«ng t¸c cña Bé th­¬ng m¹i Mü (DOC) lµ sö dông h¹n ng¹ch( quota ) ®èi víi s¶n phÈm c¸ tra, c¸ basa phile ®«ng l¹nh xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Mü. §Ò xuÊt nµy ®­îc ®­a ra tr­íc khi ®oµn kh¶o s¸t cña DOC kÕt thóc chuyÕn lµm viÖc t¹i ViÖt nam Sau hai tuÇn kh¶o s¸t vµo cuèi th¸ng 3 n¨m 2003, DOC ®· tiÕn hµnh ®iÒu tra quy tr×nh s¶n xuÊt c¸ tra, c¸ basa cña ViÖt namt¹i bèn c«ng ty chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu lín t¹i ®ång b»ng s«ng Cöu long lµ Agifish, Cataco, VÜnh hoµn vµ Nam ViÖt. Qua chuyÕn kh¶o s¸t nµy, c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam ®· tr×nh bµy trùc tiÕp víi c¸c chuyªn viªn cña DOC vÒ quy tr×nh ®ång bé tõ s¶n xuÊt con gièng, nu«i c¸, th­¬ng phÈm ®Õn chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm c¸ tra, c¸ basa. ViÖc sö dông h¹n ng¹ch sÏ lµ mét gi¶i ph¸p dung hoµ vµ cã lîi cho c¶ hai phÝa ViÖt nam vµ Mü.Tr­íc m¾t, h­íng gi¶i quyÕt mµ VASEP ®­a ra lµ sÏ sö dông h¹n ng¹ch trong 3 n¨m tõ 2003 ®Õn 2005. Cô thÓ, n¨m 2003 h¹n ng¹ch b»ng 90%, n¨m 2004 h¹n ng¹ch b»ng 95% vµ n¨m 2005 b»ng 100% møc xuÊt khÈu cña n¨m 2002. Tõ sau n¨m 2005 trë ®i sÏ kh«ng ¸p dông h¹n ng¹ch xuÊt khÈu n÷a. H¹n ng¹ch sÏ ®­îc c«ng khai ph©n bæ minh b¹ch cho c¸c doanh nghiÖp tham gia xuÊt khÈu dùa trªn khèi l­îng xuÊt khÈu mÆt hµng nµy sang Mü tr­íc ®©y cña mçi doanh nghiÖp. ViÖc thùc hiÖn h¹n ng¹ch sÏ ®­îc thùc hiÖn nghiªm ngÆt b»ng c¸c chÕ tµi cña Bé thuû s¶n vµ c¸c c¬ quan ChÝnh phñ ViÖt nam. C¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu v­ît qu¸ h¹n ng¹ch hµng n¨m ®· ®­îc ph©n bæ sÏ bÞ ph¹t b»ng h×nh thøc c¾t gi¶m h¹n ng¹ch xuÊt khÈu cña c¸c n¨m sau, víi møc c¾t gi¶m b»ng 25% h¹n ng¹ch. Ngoµi ra, nÕu doanh nghiÖp nµo vi ph¹m nghiªm träng th× sÏ bÞ rót toµn bé h¹n ng¹ch ®Ó cÊp cho ®¬n vÞ kh¸c, ®ång thêi sÏ ¸p dông xö ph¹t hµnh chÝnh theo ph¸p luËt hiÖn hµnh. VASEP còng dù kiÕn sÏ tiÕn hµnh viÖc ghi nh·n ®èi víi c¸c s¶n phÈm c¸ xuÊt khÈu. Theo ®ã, c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn VASEP sÏ ph¶i cam kÕt thùc hiÖn ®Çy ®ñ vµ nghiªm tóc c¸c biÖn ph¸p nh»m ®¶m b¶o viÖc thèng nhÊt ghi nh·n ®èi víi s¶n phÈm c¸ tra, c¸ basa xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng Mü, ®¸p øng hoµn toµn c¸c qui ®Þnh vÒ ghi nh·n cña Côc Qu¶n lý thùc phÈm vµ d­îc phÈm Mü (US.FDA). C¸c doanh nghiÖp thµnh viªn VASEP sÏ ph¶i thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c qui tr×nh, qui ph¹m c«ng nghÖ cÇn thiÕt ®Ó ®¶m b¶o c¸c s¶n phÈm c¸ tra, c¸ basa xuÊt khÈu sang Mü hoµn toµn ®¸p øng tiªu chuÈn chÊt l­îng vµ vÖ sinh an toµn thùc phÈm cña US.FDA Kh¶ n¨ng ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ ë ViÖt nam C¸c quy ®Þnh hiÖn t¹i cña ViÖt Nam liªn quan ®Õn thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ ViÖt nam ®ang trong qu¸ tr×nh ®µm ph¸n gia nhËp WTO vµ ®ang tiÕn hµnh x©y dùng chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i phï hîp víi quy ®Þnh cña WTO. Song song víi viÖc lo¹i bá dÇn c¸c hµng rµo phi thuÕ quan, ta cÇn nghiªn cøu ®Ó ®­a vµo ¸p dông c¸c biÖn ph¸p b¶o hé míi ®­îc WTO cho phÐp sö dông nh­: thuÕ chèng ph¸ gi¸, tù vÒ, h¹n ng¹ch thuÕ quan. §iÒu 9 LuËt söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu cña LuËt thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ nhËp khÈu sè 04/1998/QH10 ngµy 20/05/1998 cho phÐp ¸p dông thuÕ bæ sung ®èi víi hµng nhËp khÈu bÞ b¸n ph¸ gi¸ vµo ViÖt nam. QuyÕt ®Þnh sè 46/2001/Q§-TTg cña Thñ t­íng ChÝnh phñ ngµy 04/04/2001 còng quy ®Þnh viÖc x©y dùng nguyªn t¾c ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ trong n¨m 2001. T¸c ®éng b¶o hé cña viÖc ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ ®èi víi s¶n xuÊt trong n­íc ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ sÏ t¹o ra sù b¶o hé cao h¬n ®èi víi c¸c nhµ s¶n xuÊt s¶n phÈm t­¬ng tù ë trong n­íc. Møc b¶o hé t¨ng lªn b»ng biªn ®é ph¸ gi¸, hay lµ sù chªnh lÖch gi÷a gi¸ b¸n cña s¶n phÈm ®ã t¹i n­íc xuÊt khÈu vµ gi¸ xuÊt khÈu (GTTT-GXK). Do ®ã, nhµ s¶n xuÊt hµng ho¸ t­¬ng tù ë trong n­íc kh«ng thÓ b¸n s¶n phÈm cña m×nh ë møc gi¸ cao h¬n gi¸ b¸n cña s¶n phÈm ®ã ë n­íc xuÊt khÈu céng thªm c¸c chi phÝ liªn quan tíi xuÊt khÈu nh­ b¶o hiÓm, vËn t¶i, m«i giíi ... nh©n víi thuÕ nhËp khÈu. Thùc tÕ cho thÊy chØ cã c¸c ngµnh s¶n xuÊt cã quy m« ®¸ng kÓ, cã sù kiªn kÕt kh¸ chÆt chÏ, cã søc m¹nh chÝnh trÞ nhÊt ®Þnh míi cã thÓ phèi hîp víi c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn cña chÝnh phñ ®Ó ¸p dông thµnh c«ng thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸. Nh­ vËy, trong ng¾n h¹n viÖc ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ sÏ gãp phÇn duy tr× s¶n xuÊt cña nh÷ng ngµnh ®ã, qua ®ã t¹o ra sù æn ®Þnh chÝnh trÞ, gi¶m thÊt nghiÖp vµ sù ph¸ s¶n cña mét sè nhµ s¶n xuÊt. MÆc dï ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ sÏ cã lîi cho nhµ s¶n xuÊt trong n­íc do b¸n ®­îc s¶n phÈm víi gi¸ cao h¬n nh­ng sÏ g©y ra thiÖt h¹i cho ng­êi tiªu dïng. NhiÒu nghiªn cøu vÒ khÝa c¹nh kinh tÕ cña hiÖn t­îng b¸n ph¸ gi¸ cho r»ng b¸n ph¸ gi¸ lµ mét hiÖn t­îng kinh tÕ phæ biÕn vµ b×nh th­êng, c¶ trong tr­êng hîp gi¸ b¸n trong n­íc thÊp h¬n gi¸ xuÊt khÈu tøc lµ cã sù ph©n biÖt ®èi xö vÒ gi¸, còng nh­ tr­êng hîp gi¸ xuÊt khÈu thÊp h¬n chi phÝ s¶n xuÊt, kÓ c¶ chi phÝ cè ®Þnh. Lîi Ých t¨ng lªn ®èi víi c¸c nhµ s¶n xuÊt trong n­íc kh«ng ®ñ bï ®¾p thiÖt h¹i cña ng­êi tiªu dïng, hay nãi c¸ch kh¸c lµ thiÖt h¹i chung ®èi víi toµn x· héi. Ngoµi ra, ¸p dông thuÕ nµy còng sÏ g©y ra thiÖt h¹i ®èi víi nh÷ng nhµ s¶n xuÊt sö dông s¶n phÈm liªn quan lµm nguyªn liÖu cho s¶n xuÊt c¸c hµng ho¸ kh¸c. VÝ dô râ rµng lµ c¸c nhµ chÕ t¹o « t« Hoa Kú gÆp khã kh¨n lín trong c¹nh tranh víi c¸c ®èi thñ Ch©u ¢u vµ NhËt b¶n do hä ph¶i sö dông thÐp víi gi¸ cao h¬n khi chÝnh phñ ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ ®Ó t¨ng c­êng b¶o hé c¸c nhµ s¶n xuÊt thÐp. ThuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ còng cã thÓ lµm gi¶m tÝnh c¹nh tranh dµi h¹n. ThËt vËy thuÕ nµy chØ ph¸p dông trong mét giai ®o¹n nhÊt ®Þnh. Do nhiÒu nguyªn nh©n, c¸c nhµ s¶n xuÊt n­íc ngoµi cã thÓ h¹ ®­îc chi phÝ s¶n xuÊt vµ kh«ng b¸n ph¸ gi¸ n÷a. Trong tr­êng hîp nµy gi¸ xuÊt khÈu cã thÓ kh«ng ®æi, thËm chÝ ngµy cµng thÊp ®i. NÕu c¸c nhµ s¶n xuÊt trong n­íc kh«ng nhËn thøc râ ®iÒu nµy mµ chËm ®æi míi c«ng nghÖ, n©ng cao n¨ng suÊt ... qu¸ dùa dÉm vµo sù b¶o hé cao h¬n do ¸p dông thuÕ nµy mang l¹i th× vÒ dµi h¹n hä sÏ mÊt ®i kh¶ n¨ng c¹nh tranh víi c¸c nhµ s¶n xuÊt hµng ho¸ t­¬ng tù cña n­íc xuÊt khÈu. C¸c doanh nghiÖp ®­îc b¶o hé cÇn nhËn thøc sau mét giai ®o¹n nµo ®ã, th­êng lµ vµi n¨m, hiÖn t­îng b¸n ph¸ gi¸ cã thÓ biÕn mÊt nh­ng hµng nhËp khÈu vÉn ngµy cµng rÎ, do ®ã ph¶i nhanh chãng n©ng cao søc c¹nh tranh cµng sím cµng tèt. Dù b¸o t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ ViÖt Nam khi ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ ViÖt Nam ®ang x©y dùng nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa, ®ång thêi ®ang chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi. Sau h¬n mät thËp kû ph¸t triÓn kinh tÕ kh¸ ngo¹n môc, ViÖt nam ®Ò ra chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi n¨m 2001 - 2010 víi môc tiªu t¨ng gÊp ®«i GDP sau m­êi n¨m vµ ®Õn n¨m 2020 ViÖt nam sÏ lµ n­íc c«ng nghiÖp. §­êng lèi ph¸t triÓn nµy cña ViÖt nam cã liªn quan rÊt lín tíi viÖc ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸. Trong t­¬ng lai sÏ xuÊt hiÖn ngµy cµng nhiÒu ngµnh s¶n xuÊt hµng ho¸ lín m¹nh. Tuy nhiªn, trong giai ®o¹n ®Çu cña sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn, nh÷ng ngµy nµy lµ nh÷ng ngµnh non trÎ víi nh÷ng ®Æc ®iÓm ®iÓn h×nh lµ ®Çu t­u vµo s¶n xuÊt lín nh­ng ch­a thu håi vèn, gi¸ thµnh cao. Ngoµi ra, lµ n­íc ®i sau nªn phÇn lín nh÷ng ngµnh nµy lµ nh÷ng ngµnh sö dông nhiÒu lao ®éng. Trong nh÷ng n¨m qua ®· h×nh thµnh mét sè ngµnh s¶n xuÊt nh­ vËy. Trong lÜnh vùc c«ng nghiÖp lµ nh÷ng ngµnh nh­ dÖt may, da giÇy, s¾t thÐp, xi m¨ng, ph©n ho¸ häc, ... Trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp lµ mét sè ngµnh trång trät nh­ mÝa ®­êng, g¹o, cµ phª, cao su thiªn nhiªn, h¹t tiªu .. Trong lÜnh vùc thuû s¶n lµ nu«i t«m, nu«i c¸. Cã thÓ thÊy r»ng nh÷ng ngµnh s¶n xuÊt ViÖt nam cã lîi thÕ so s¸nh cao nh­ lóa gËohy mu«i c¸ th× kh¶ n¨ng bÞ n­íc ngoµi ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ kh¸ lín. Ng­îc l¹i, nh÷ng ngµnh ®ßi hái vèn ®Çu t­ lín, c«ng nghÖ t­¬ng ®èi tiªn tiÕn nh­ s¾t thÐp, xi m¨ng l¹i ®­îc b¶o hé rÊt cao b»ng c¸c c«ng cô thuÕ quan vµ h¹n chÕ ®Þnh l­îng. Do ®ã, mÆc dï cã nhiÒu kh¶ n¨ng n­íc ngoµi ®· ¸n ph¸ gi¸ vµo ViÖt nam mét sè mÆt hµng, ch¼ng h¹n s¾t thÐp hay xi m¨ng nh­ng nhu cÇu sö dông c«ng cô thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ ch­a xuÊt hiÖn. Trong nh÷ng n¨m tíi t×nh h×nh sÏ thay ®æi. Mét mÆt, nhiÒu ngµnh sÏ xuÊt hiÖn víi quy m« s¶n xuÊt hµng ho¸ nh­ c«ng nghiÖp ho¸ dÇu, ®iÖn tö, ch¨n nu«i lîn, chÕ biÕn s÷a, chÕ biÕn n«ng s¶n ... MÆt kh¸c, do c¸c cam kÕt víi c¸c tæ chøc kinh tÕ th­¬ng m¹i quèc tÕ vµ khu vùc, ViÖt nam sÏ dÇn dÇn ph¶i c¾t gi¶m vµ tiÕn tíi lo¹i bá c¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ ®Þnh l­îng. PhÇn lín nh÷ng ngµnh nµy cã søc c¹nh tranh ch­a cao nªn nhu cÇu ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ ®Ó t¨ng c­êng b¶o hé sÏ ngµy cµng lín. Ngoµi ra, ®­êng lèi l©u dµi cña ViÖt nam lµ ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn. Doanh nghiÖp Nhµ n­íc vÉn tiÕp tôc ®ãng vai trß quan träng trong mét sè lÜnh vùc s¶n xuÊt hµng ho¸, nh­ng c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n, c«ng ty cæ phÇn vµ c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi sÏ ph¸t triÓn nhanh vÒ sè l­îng còng nh­ quy m«. §iÒu nµy ®Æt ra vÊn ®Ò triÓn khai ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ nh­ thÕ nµo ®Ó ®¶m b¶o ®­îc lîi Ých cao nhÊt cho toµn x· héi. Râ rµng lµ c¸c doanh nghiÖp lín cã søc m¹nh chÝnh trÞ ®¸ng kÓ nªn cã nhiÒu c¬ héi h¬n trong viÖc vËn ®éng c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn ®iÒu ta vµ ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ cho c¸c s¶n phÈm cña hä. Nh­ng víi hµng tr¨m doanh nghiÖp t­ nh©n, trong nhiÒu tr­êng hîp lµ hµng v¹n hé n«ng d©n th× søc m¹nh chÝnh trÞ cña hä nhiÒu khi l¹i kh«ng cao. Do ®ã, cÇn cã c¬ chÕ thùc thi thÝch hîp ®Ó cã thÓ b¶o hé ®­îc nhãm c¸c nhµ s¶n xuÊt nµy. Mét sè vÊn ®Ò liªn quan tíi ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ ë ViÖt nam Nh­ ®· ph©n tÝch ë trªn, khi ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ th× lîi Ých chóng vÒ mÆt kinh tÕ cña toµn x· héi cã thÓ bÞ gi¶m. Do ®ã, vÊn ®Ò ®Çu tiªn ®Æt lµ cã nªn ¸p dông thuÕ nµy kh«ng ngay c¶ khi c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó ¸p dông thuÕ nµy ®­îc tu©n thñ. Nãi c¸ch kh¸c, ngay c¶ khi ®· cã ®uÓ c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ theo c¸c quy ®Þnh cña HiÖp ®Þnh vÒ thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ cña WTO, c¬ quan ch¾c n¨ng vÉn cÇn c©n nh¾c mäi yÕu tè liªn quan ®Ó quyÕt ®Þnh cã nªn ¸p dông thuÕ nµy kh«ng. VÝ dô, thÞt cõu cña New Zealand bÞ b¸n ph¸ gi¸ vµo ViÖt nam vµ g©y thiÖt h¹i cho mét sè n«ng d©n nu«i cõu. Nh­ng mét mÆt ChÝnh phñ thÊy r»ng hiÖu qu¶ cña viÖc nu«i cõu ë ViÖt nam rÊt thÊp nªn cÇn khuyÕn khÝch nh÷ng n«ng d©n ®ã nu«i dª, mÆt kh¸c ChÝnh phñ ®ang khuyÕn khÝch ph¸t triÓn du lÞch, trong ®ã viÖc cung cÊp thÞt cõu chÊt l­îng cao víi gi¸ thÊp lµ mét yÕu tè thóc ®Èy du kh¸ch vµo ViÖt nam. Trong tr­êng hîp ®ã nhÊt thiÕt ph¶i ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ víi thiÖt cõu nhËp khÈu tõ New Zealand. Thø hai, hiÖn nay ViÖt nam ch­a cã v¨n b¶n ph¸p lý lµm c¬ së ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸. Trong bèi c¶nh nhiÒu ngµnh s¶n xuÊt hµng ho¸ ®ang ph¸t triÓn kh¸ nhanh, viÖc ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ cã thÓ lµ cÇn thiÕt ®Ó b¶o hé mét sè nhµ s¶n xuÊt nhÊt ®Þnh. Do ®ã, ViÖt nam cÇn nhanh chãng x©y dùng vµ ban hµnh v¨n b¶n ph¸p lý vÒ thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ dùa trªn HiÖp ®Þnh t­¬ng øng cña WTO. §Ó cã thÓ triÓn khai ®­îc c«ng cô nµy trªn thùc tÕ, v¨n b¶n ph¸p lý cÇn ph¶i cã nh÷ng quy ®Þnh rÊt cô thÓ vÒ c¸c c¬ quan thùc thi, ®Æc biÖt lµ c¸c c¬ quan ®iÒu tra ph¸ gi¸ vµ c¬ quan ®¸nh gi¸ ®Æc biÖt. Thø ba, song song víi viÖc ban hµnh v¨n ph¸p lý vÒ thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸, ViÖt nam cÇn nhanh chãng ®µo t¹o nguån nh©n lùc ë nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau liªn quan tíi ¸p dông thuÕ nµy. Ch¼ng h¹n, cÇn cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o sím c¸c luËt s­ chuyªn vÒ th­¬ng m¹i quèc tÕ ®Ó hä cã thÓ tham gia gi¶i quyÕt tranh chÊp liªn quan tíi viÖc ¸p dông thuÕ nµy. ThËt vËy, viÖc ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ ph¶i tu©n thñ nghiªm ngÆt c¸c quy ®Þnh cña WTO. Do ®ã cã nhiÒu t×nh huèng ViÖt nam ph¶i ®­¬ng ®Çu víi c¬ chÕ gi¶i quyÕt tranh chÊp cña tæ chøc nµy. NÕu kh«ng cã sù ®µo t¹o c¸c luËt s­ cã ®ñ n¨ng lùc th× ViÖt nam sÏ gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n trong viÖc gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp liªn quan tíi ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸. Thø t­, ViÖt nam còng cÇn cñng cè vµ khuyÕn khÝch c¸c nhµ s¶n xuÊt thµnh lËp c¸c hiÖp héi. Th«ng qua hiÖp héi c¸c s¶n xuÊt sÏ dÔ dµng h¬n trong viÖc nép ®¬n yªu cÇu c¬ quan chøc n¨ng khëi ®Çu ®iÒu tra ph¸ gi¸. Ngoµi ra, chÝnh c¸c hiÖp héi míi cã nhiÒu ®iÒu kiÖn ®Ó cung cÊp vµ thÈm ®Þnh nhiÒu th«ng tin liªn quan tíi viÖc nhµ xuÊt khÈu b¸n ph¸ gi¸, gi¸ b¸n trong n­íc, chi phÝ s¶n xuÊt t¹i n­íc xuÊt khÈu... Nhµ n­íc cÇn cã kÕ ho¹ch phæ biÕn cho c¸c hiÖp héi vÒ c¸c vÊn ®Ò liªn quan tíi thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸. Cuèi cïng, ViÖt nam cÇn tÝch cùc theo dâi nh÷ng diÔn biÕn cña Vßng ®µm ph¸n Doha vÒ “C¸c quy t¾c míi” (New Rules), trong ®ã kh¶ n¨ng c¸c thµnh viªn WTO sÏ xem xÐt, söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu cña HiÖp ®Þnh vÒ thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸. §ång thêi ViÖt nam còng cÇn nghiªn cøu vÒ xu h­íng ¸p dông thuÕ nµy trªn thÕ giíi ®Ó cã thÓ cã nh÷ng quyÕt ®Þnh víi c¸c ®èi t¸c th­¬ng m¹i, võa c©n b»ng ®­îc lîi Ých cña nhµ xuÊt còng nh­ ng­êi tiªu dïng trong n­íc, võa kh«ng g©y c¨ng th¼ng trong quan hÖ th­¬ng m¹i, ngo¹i giao víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. C¸c kiÕn nghÞ vµ gi¶i ph¸p liªn quan tíi viÖc ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ t¹i ViÖt Nam KiÕn nghÞ vÒ viÖc ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ t¹i ViÖt Nam §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø IX ®· v¹ch ra ®­êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa, chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc d©n trªn c¬ së ph¸t huy tèi ®a néi lùc. ChÝnh s¸ch th­¬ng m¹i cña ViÖt Nam ®ang cã nh÷ng thay ®æi s©u s¾c theo ®óng lèi ®ã, cô thÓ lµ chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i ngµy cµng tù do ho¸ vµ phï hîp dÇn víi c¸c nguyªn t¾c vµ quy ®Þnh cña luËt th­¬ng m¹i quèc tÕ. VÒ thuÕ quan, thuÕ suÊt víi hÇu hÕt c¸c mÆt hµng sÏ gi¶m dÇn. §ång thêi, ViÖt Nam còng ph¶i cam kÕt rµng buéc víi phÇn lín biÓu hiÖn thuÕ nhËp khÈu. §iÒu nµy ®ång nghÜa víi viÖc ViÖt Nam kh«ng thÓ t¨ng thuÕ suÊt mét c¸ch tuú tiÖn. VÒ c¸c hµng rµo thuÕ quan, ViÖt Nam cã thÓ duy tr× c¸c hµng rµo phi thuÕ quan kh«ng phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ trong vßng vµi n¨m n÷a. Nh­ng ch¾c ch¾n sau ®ã c¸c hµng rµo nµy sÏ ph¶i lo¹i bá. Khi ®ã, chØ cã thuÕ quan lµ c«ng cô b¶o hé trùc tiÕp cho mét sè ngµnh s¶n xuÊt hµng ho¸ trong n­íc hiÖn nay søc c¹nh tranh cßn kÐm. Ngoµi ra, ViÖt Nam ®ang tham gia kh¸ chñ ®éng vµ tÝch cùc vµo c¸c khu vùc th­¬ng m¹i quèc tÕ vµ khu vùc, kÓ c¶ khu vùc mËu dÞch tù do (FTA). ViÖt Nam ®· lµ thµnh viªn cña khu vùc th­¬ng m¹i tù do ADEAN (AFTA), DiÔn ®µn hîp t¸c kinh tÕ ch©u ¸ - Th¸i b×nh d­¬ng (AFEC), DiÔn ®µn hîp t¸c ¸ - ©u (ASEM). Sù tham gia c¸c tæ chøc th­¬ng m¹i nµy sÏ g¾n nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ngµy cµng chÆt chÏ víi c¸c nÒn kinh tÕ kh¸c. ViÖt Nam còng ®ang cïng c¸c n­íc ASEAN kh¸c ®µm ph¸n thµnh lËp hai khu vùc th­¬ng m¹i tù do míi. §ã lµ Khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN - CER gi÷a ASEAN víi Australia vµ Zealand vµ Khu mËu dÞch tù do ASEAN - Trung Quèc. Song song víi viÖc tham gia c¸c tæ chøc th­¬ng m¹i khu vùc hoÆc ®µm ph¸n ®Ó thµnh lËp c¸c khu vùc th­¬ng m¹i tù do míi, ViÖt Nam ®ang tÝch cùc ®µm ph¸n gia nhËp Tæ chøc Th­¬ng m¹i ThÕ giíi (WTO), Nh­ vËy cã thÓ thÊy r»ng trong vßng n¨m ®Õn m­êi n¨m n÷a chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i cña ViÖt Nam t­¬ng ®èi tù do vµ phï hîp víi c¸c chuÈn mùc cña luËt th­¬ng m¹i quèc tÕ. Râ rµng lµ tõ nay trë ®i c¸c biÖn ph¸p b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc, c¶ thuÕ quan lÉn phi thuÕ quan - ®Æc biÖt lµ c¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ ®Þnh l­îng nh­ cÊm nhËp khÈu, h¹n ng¹ch nhËp khÈu, giÊy phÐp nhËp khÈu kh«ng tù ®éng, sÏ ngµy cµng gi¶m. ViÖt Nam cÇn ph¶i ¸p dông c¸c c«ng cô míi võa cã t¸c ®éng b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc theo h­íng t¹o ra m«i tr­êng c¹nh tranh b×nh ®¼ng võa phï hîp víi luËt th­¬ng m¹i quèc tÕ. ThuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ lµ mét c«ng cô nh­ vËy. B¸n ph¸ gi¸ lµ mét hiÖn t­îng kinh tÕ b×nh th­êng, kh«ng bÞ cÊm theo quy ®Þnh cña luËt th­¬ng m¹i quèc tÕ. Khi mµ ViÖt Nam ph¶i c¾t gi¶m c¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ ®Þnh l­îng th× kh¶ n¨ng hµng nhËp khÈu bÞ b¸n ph¸ gi¸ vµo ViÖt Nam sÏ cµng t¨ng. V× vËy, ViÖt Nam cÇn ph¶i nhanh chãng ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸. §©y võa lµ c«ng cô b¶o hé hîp ph¸p cho s¶n xuÊt trong n­íc võa ®¶m b¶o sù tranh tranh b×nh ®¼ng víi c¸c nhµ s¶n xuÊt cña n­íc ngoµi. C¸c gi¶i ph¸p liªn quan tíi viÖc ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ t¹i ViÖt Nam. Nh­ phÇn trªn ®· ph©n tÝch, trong viÖc bèi c¶nh ViÖt Nam héi nhËp ngµy cµng s©u vµ toµn diÖn vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi, ViÖt Nam cÇn c©n nh¾c tíi viÖc ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ phï hîp víi c¸c quy ®Þnh liªn quan cña WTO, ViÖt Nam cÇn nhanh chãng ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt vÒ thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸, x©y dùng bé m¸y thùc thi cã hiÖu qu¶ vµ ®Æc biÖt lµ ph¶i lµm tèt c«ng t¸c tuyªn truyÒn cho c¸c doanh nghiÖp n¾m râ vÒ biÖn ph¸p nµy. Ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt vÒ ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ Sù cÇn thiÕt ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt ThuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ ®· ®­îc ¸p dông trªn thÕ giíi c¸ch ®©y gÇn 100 n¨m vµ ngµy cµng ®­îc ¸p dông nhiÒu kh«ng nh÷ng ë c¸c n­íc ph¸t triÓn mµ c¶ ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. ViÖt nam ®· c©n nh¾c tíi viÖc ¸p dông thuÕ nµy. §iÒu 1 LuËt söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu cña LuËt thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ nhËp khÈ sè 04/1998/HQ 10 ngµy 20/5/1998 ®· cho phÐp ¸p dông thuÕ bæ sung ®èi víi hµng nhËp khÈu ®­îc b¸n ph¸ gi¸ vµo ViÖt Nam. QuyÕt ®Þnh cña Thñ t­íng chÝnh phñ sè 46/2001/Q§ - TTg ngµy 4/4/2001 vÒ qu¶n lý xuÊt khÈu, nhËp khÈu hµng ho¸ thêi kú 2001 - 2005 còng quy ®Þnh viÖc x©y dùng nguyªn t¾c ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ trong n¨m 2001. MÆc dï vËy, nh÷ng quy ®Þnh t¹i hai v¨n b¶n nµy cßn qu¸ s¬ sµi. Muèn ¸p dông ®­îc thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ phï hîp víi quy ®Þnh cña WTO ViÖt Nam cÇn sím x©y dùng vµ ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt vÒ thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ trªn c¬ së c¸c quy ®Þnh cña HiÖp ®Þnh vÒ Chèng b¸n ph¸ gi¸ cña WTO, cã tham kh¶o tíi luËt vµ thùc tiÔn ¸p dông cña mét sè thµnh viªn WTO. C¨n cø vµo thùc tiÔn ban hµnh c¸c v¨n b¶n ph¸p quy ë ViÖt Nam th× h×nh thøc Ph¸p lÖnh sÏ thÝch hîp nhÊt ®èi víi v¨n b¶n ph¸p quy vÒ thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸. Ph¹m vi, ®èi t­îng ®iÒu chØnh Ph¹m vi ®iÒu chØnh cña ph¸p lÖch vÒ thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ bao gåm: quy ®Þnh c¸c ®iÒu kiÖn, thñ tôc vµ c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Ó cã thÓ ®¸nh thuÕ chèng ban ph¸ gi¸ ®èi víi hµng nhËp khÈu ®­îc b¸n ph¸ gi¸ vµo ViÖt Nam. §èi víi ®iÒu chØnh cña Ph¸p lÖnh lµ hµng nhËp khÈu vµo ViÖt Nam ®­îc b¸n ph¸ gi¸ ¶nh h­ëng bÊt lîi ®Õn c¸c nhµ s¶n xuÊt hµng ho¸ t­¬ng tù t¹i ViÖt Nam. Néi dung C¸c quy ®Þnh chung: Ph¹m vi ¸p dông, ®èi t­îng ®iÒu chØnh c¶u thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸, c¸c quy ®Þnh cÇn thiÕt vµ nguyªn t¾c ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸. §iÒu tra vµ tÝnh biªn ®é ph¸ gi¸: X¸c ®Þnh biªn ®é ph¸ gi¸ cña mÆt hµng nhËp khÈu, quyÕt ®Þnh tiÕp tôc ®iÒu tra hay ngõng l¹i. §iÒu tra thiÖt h¹i: X¸c ®Þnh thiÖt h¹i ®èi víi ngµnh s¶n xuÊt hµng ho¸ t­¬ng tù trong n­íc khi ph¶i c¹nh tranh víi hµng nhËp khÈu bÞ b¸n ph¸ gi¸; x¸c ®Þnh mèi lien hÖ gi÷a thiÖt h¹i vµ viÖc b¸n ph¸ gi¸. Tr×nh tù ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸: ¸p dông biÖn ph¸p t¹m thêi, ®¸nh thuÕ chÝnh thøc, truy thu thuÕ, thêi h¹n ®¸nh thuÕ, hoµn thuÕ. Tæ chøc bé h¸y thùc hiÖn: C¬ quan lµm ®Çu mèi qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ viÖc chèng b¸n ph¸ gi¸: tiÕp nhËn ®¬n yªu cÇu ®iÒu tra, tiÕn hµnh ®iÒu tra vµ ra kÕt luËn vÒ møc thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸. C¬ quan thu thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸. C¸c c¬ quan phèi hîp: tr¸ch nhiªnh vµ quyÒn h¹n cô thÓ. Dù kiÕn bè côc cña v¨n b¶n Ch­¬ng I: C¸c quy ®Þnh chung. Ch­¬ng II: §iÒu tra ®Ó ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸. Ch­¬ng III: ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸. Ch­¬ng IV: Rµ so¸t viÖc ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸. Ch­¬ng V: Qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸. Ch­¬ng VI: C¸c ®iÒu kho¶n thi hµnh. Dù kiÕn thêi h¹n ban hµnh C¸c quy ®Þnh liªn quan tíi thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ rÊt phøc t¹p. Ngoµi ra, ViÖt Nam ®ang ®µm ph¸n gia nhËp WTO, do ®ã viÖc so¹n th¶o ph¸p lÖnh cÇn hÕt søc cÈn thËn vµ tû mû. Víi nguån lùc c¸n bé cña ViÖt Nam cã thÓ tham gia vµo so¹n th¶o ph¸p kÖnh nh­ hiÖn nay thêi gian cÇn thÓ ®Ó x©y dùng sÏ kh«ng thÓ ng¾n h¬n 18 th¸ng. Phª chuÈn ViÖt Nam ®ang tiÕn hµnh c¶i c¸ch s©u réng mäi lÜnh vùc kinh tÕ - x· héi nªn ch­¬ng tr×nh x©y dùng luËt ph¸p cña Quèc héi rÊt ®å sé. Quèc héi cã thÓ ®Æt ­u tiªn cao cho c¸c v¨n b¶n ph¸p quy d¹ng LuËt h¬n lµ Ph¸p lÖnh. Do ®ã, ChÝnh phñ cÇn thuyÕt minh sù cÇn thiÕt cña Ph¸p lÖnh vÒ thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ ®Ó Ph¸p lÖnh nµy cã thÓ ®­îc Quèc héi kho¸ XI phª chuÈn trong n¨m 2004. Kinh phÝ Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh th× kinh phÝ dµnh cho viÖc nghiªn cøu, x©y dùng Ph¸p lÖnh kh¸ thÊp. Trong khi ®ã c«ng viÖc cÇn cã sù tham gia cña nhiÒu c¸n bé tõ c¸c c¬ quan kh¸c nhau vµ hÇu hÕt hä ®Òu rÊt bËn. V× vËy cÇn tim ra c¸c nguån kinh phÝ hç trî kh¸c, ch¼ng h¹n tõ c¸c nguån nghiªn cøu khoa häc hay sù tµi trî cña c¸c HiÖp héi s¶n xuÊt. Ngoµi ra cÇn tranh thñ sù ñng hé cña nhµ tµi trî quèc tÕ. HiÖn nay nhiÒu chÝnh phñ vµ c¸c tæ chøc quèc tÕ ñng hé m·nh mÏ tiÕn tr×nh c¶i c¸ch vµ héi nhËp kr quèc tÕ cña ViÖt Nam. NhËn thøc c¬ héi nµy, ViÖt Nam cÇn tÝch cùc t×m kiÕm sù hç trî kü thuËt tõ c¸c nguån lùc ngoµi nh»m ®µo t¹o c¸n bé vµ x©y dùng chÝnh s¸ch vÒ chèng b¸n ph¸ gi¸ còng nh­ x©y dùng v¨n b¶n ph¸p quy vÒ thuÕ chèng b¸n ph¸ gÝa. Tæ chøc bé m¸y thùc thi Trªn thùc tÕ Ph¸p lÖnh vÒ thuÕ chèng b¸n ph¸ gÝa ®· khã nh­ng thùc thi cã cßn khã h¬n. C¸c ch­¬ng tr­íc ®· ph©n tÝch chi tiÕt vÒ sù phøc t¹p cña ho¹t ®éng ®iÌu tra hµng nhËp khÈu bÞ b¸n ph¸ gi¸ theo quy ®Þnh t¹i HiÖp ®Þng vÒ Chèng b¸n ph¸ gi¸ cña WTO còng nh­ ®iÒu tra thiÖt h¹i ®«Ý víi c¸c nhµ s¶n xuÊt s¶n phÈm t­¬ng tù trong n­íc do hµng nhËp khÈu bÞ b¸n ph¸ gi¸ g©y ra. CÇn ph¶i cã bé m¸y thùc thi hiÖu qu¶ th× míi ®¹t ®ång chÝ môc tiªu cña ph¸p lÖnh còng nh­ tr¸ch ®­îc c¸c tranh chÊp quèc tÕ do viÖc ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ kh«ng phï hîp víi HiÖp ®Þnh vÒ chèng b¸n ph¸ gi¸. Mèi liªn quan gi÷a bé m¸y thùc thi chèng ph¸ gi¸ vµ tù vÖ Th¸ng 6 n¨m 2002 ViÖt Nam ®· ban hµnh Ph¸p lÖnh vÒ tù vÖ ®èi víi hµng ho¸ nhËp khÈu. Song song víi x©y dùng Ph¸p lÖnh vÒ thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸, ViÖt Nam còng ®ang x©y dùng Ph¸p lÖnh vÒ thuÕ chèng trî cÊp. §©y lµ nh÷ng biÖn ph¸p h¹n chÕ nhËp khÈu ®Ó b¶o hé nhµ s¶n xuÊt trong n­íc víi ®iÒu kiÖn chung lµ hµng nhËp khÈu g©y ra hoÆc cã nguy c¬ g©y ra thiÖt h¹i nghiªm träng ®èi víi c¸c nhµ s¶n xuÊt hµng ho¸ t­¬ng tù trong n­íc. Do cÇn c©n nh¾c tíi bé m¸y duy nhÊt thùc thi c¶ ba biÖn ph¸p nµy, trong hoµn c¶nh ViÖt Nam ®ang c¶i c¸ch hµnh chÝnh, tinh gi¶m bé m¸y c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc, cã lÏ khã cã thÓ thµnh lËp mét c¬ quan chuyªn tr¸ch. H¬n n÷a, kim ng¹ch nhËp khÈu hµng n¨m cña ViÖt Nam còng ch­a qu¸ lín nªn nÕu lËp mét c¬ quan chuyªn tr¸ch cã thÓ kh«ng hiÖu qu¶. Nh­ vËy cã thÓ thµnh lËp mét bé m¸y kh«ng chuyªn tr¸ch phô tr¸ch c¶ ba biÖn ph¸p. C¸c thµnh viªc cña bé phËn nµy lµ c¸c c¸n bé cã chuyªn m«n s©u vÒ th­¬ng m¹i quèc tÕ, luËt quèc tÕ, kÕ to¸n, ... §iÒu tra ph¸ gi¸ §iÒu tra ph¸ gi¸ rÊt phøc t¹p vµ tèn kÐm nguån lùc. C¸c c¸n bé tham gia ®iÒu tra ph¸ gi¸ cÇn cã kiÕn thøc s©u vÒ kinh tÕ vi m«, kinh tÕ ngµnh, kÕ to¸n vµ ngo¹i ng÷. §ång thêi cÇn ph¶i hîp t¸c chÆt chÏ víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt mÆt hµng t­¬ng tù ë trong n­íc, trong qu¸ tr×nh ®iÒu tra hµng nhËp khÈu ®­îc b¸n ph¸ gi¸ nh­ thÕ nµo. §iÒu tra thiÖt h¹i CÐt vÒ lîi Ých cña nh÷ng ngµnh sö dông hµng nhËp khÈu hay ng­êi tiªu dïng th× hµng nhËp khÈu bÞ b¸n pha gi¸ lµm t¨ng lîi Ých cña hä. Nh­ vËy chØ nªn ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ khi hµng nhËp khÈu ®ã gËt thiÖt h¹i nghiªm träng ®èi víi c¸c nhµ s¶n xuÊt mÆt hµng t­¬ng tù ë trong n­íc. Tuy nhiªn, viÖc ®¸nh gi¸ thiÖt h¹i võa khã vÒ mÆt kü thuËt l¹i võa phøc t¹p vÒ mÆt x· héi. Ch¾c ch¾n lµ c¸c nhµ s¶n xuÊt sÏ t×m mäi c¸ch vËn ®éng ®Ó c¬ quan ®iÒu tra thiÖt h¹i thæi phæng Ýt nhiÒu thiÖt h¹i do hµng nhËp khÈu bÞ b¸n ph¸ gi¸ g©y ra cho hä. Trong thùc hiÖn ë ViÖt Nam tham nhòng cßn kh¸ phæ biÕn th× viÖc ®iÒu tra thiÖt h¹i l¹i cµng phøc t¹p. NÕu t¸ch c¬ quan ®iÒu tra thiÖt h¹i ®éc lËp víi ®iÒu tra b¸n ph¸ gi¸ th× sÏ ®¶m b¶o kh¸ch quan h¬n nh­ng tæ chøc l¹i cång kÒnh. Nh­ vËy ViÖt Nam nªn tiÕp cËn theo h­íng chØ cã mét c¬ quan chung võa ®iÒu tra b¸n ph¸ gi¸ võa ®iÒu tra thiÖt h¹i. §ång thêi cÇn cã nh÷ng quy ®Þnh chÆt chÏ vµ tuyÓn chän c¸n bé cã ®¹o ®øc tèt ®Ó ®¶m b¶o c«ng viÖc ®iÒu tra thiÖt h¹i. C¬ quan thùc thi ViÖt Nam nªn häc hái kinh nghiÖm cña Th¸i Lan liªn quan tíi c¬ quan thùc thi Ph¸p lÖnh vÒ thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸. C¬ quan nµy cã thÓ lµ mét Uû ban do Bé tr­ëng Th­¬ng m¹i ®øng ®Çu, c¸c thµnh viªn lµ c¸c thø tr­ëng Bé tµi chÝnh, C«ng nghiÖp, N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n, X©y dùng, Giao th«ng vËn t¶i vµ mét sè chuyªn gia vÒ luËt th­¬ng m¹i quèc tÕ, kÕ to¸n, kinh tÕ. KÕt luËn Muèn ¸p dông ®­îc thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ cÇn cã sù quan t©m phèi hîp chÆt chÏ cña nhiÒu c¬ quan trung ­¬ng tíi ®Þa ph­¬ng vµ doanh nghiÖp. CÇn nhanh chãng tæ chøc c¸c kho¸ ®µo t¹o vÒ ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ cho ®«ng ®¶o c¸c bé ngµnh. Néi dung cña c¸c kho¸ ®µo t¹o nµy sÏ bao gåm nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ liªn quan tíi b¸n ph¸ gi¸, nh÷ng quy ®Þnh vÒ thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ cña WTO, kinh nghiÖm ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ cña mét sè n­íc vµ nh÷ng vÊn ®Ò ®ang næi lªn t¹i Vßng ®µm ph¸n Doha cña WTO liªn quan tíi vÊn ®Ò chèng b¸n ph¸ gi¸. C¸c c¬ quan nghiªn cøu cÇn triÓn kh©i c¸c ®Ò tµi vÒ chèng b¸n ph¸ gi¸vµ t­ vÊn cho nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch vÒ nh÷ng ­u ®iÓm còng nh­ nh­îc ®iÓm cña hÖ thèng chÝnh s¸ch hiÖn t¹i liªn quan tíi chèng b¸n ph¸ gi¸. §ång thêi, c¸c c¬ quan nghiªn cøu còng ph¶i ®i tiªn phong trong viÖc ®­a ra c¸c kiÕn nghÞ vÒ ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ trong c¸c tr­êng hîp cô thÓ, ®Æc biÖt lµ khi c¬ quan chøc n¨ng ®· quyÕt ®Þnh ®iÒu tra. Nh÷ng kiÕn nghÞ cÇn cô thÓ nh­ cã nªn ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ ®èi víi hµng nhËp khÈu ®ang ®­îc ®iÒu tra hay kh«ng, lîi Ých vµ thiÖt h¹i ®èi víi mçi nhãm lµ bao nhiªu, thuÕ suÊt cã ®óng b»ng møc biªn ®é ph¸ gi¸ kh«ng hay nªn thÊp h¬n, nh÷ng ph¶n øng quèc tÕ khi ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ sÏ nh­ thÕ nµo,.v.v.. CÇn tæ chøc, tuyªn truyÒn cho c¸c doanh nghiÖp cã nh÷ng hiÓu biÕt nhÊt ®Þnh vÒ quyÒn cña hä ®èi víi viÖc tiÕn hµnh ®iÒu tra ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸, nghÜa vô tham gia cña hä trong tiÕn tr×nh ®iÒu tra,... Ngoµi ra, c¸c doanh nghiÖp còng cÇn biÕt râ nguy c¬ hµng xuÊt khÈu cña hä còng cã bÞ n­íc nhËp khÈu ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸. V× vËy c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt/ xuÊt khÈu mét lo¹i mÆt hµng nªn hîp t¸c víi nhau d­íi h×nh thøc hiÖp héi ®Ó th­êng xuyªn trao ®æi th«ng tin, t×m hiÓu biÖn ph¸p ®èi phã khi mÆt hµng m×nh xuÊt khÈu bÞ n­íc ngoµi ®iÒu tra ph¸ gi¸, ®ång thêi c¸c doanh nghiÖp còng cÇn hîp t¸c chÆt chÏ víi ChÝnh phñ ®Ó tiÕn hµnh nh÷ng vËn ®éng cÇn thiÕt khi hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam cã nguy c¬ bÞ ®iÒu tra/ ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸.