Đề tài Công nghiệp hóa ở các nước Asean và khả năng vận dụng vào Việt Nam
CNH ở các nước Asean & khả năng vận dụng vào VN Xuất phát điểm là một nước nông nghiệp lạc hậu, sau khi chịu sự tàn phá nặng nền bởi hai cuộc chiến tranh chống Pháp và Mỹ, Việt Nam đã thực hiện công cuộc đổi mới: chuyển từ cơ chế tập trung quan liêu bao cấp sang cơ chế thị trường, mở cửa được hơn mười năm. Trong thời gian đó, nền kinh tế bắt đầu khởi sắc, đạt được một số thành tựu quan trọng. Từ bước khởi đầu như vậy, chúng ta chuyển sang một thời kỳ phát triển mới: thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Kinh nghiệm trong hơn mười năm đó đã chỉ ra rằng những nỗ lực của bản thân là điều quyết định sự thành công của chúng ta. Nhưng để góp phần rút ngắn quá trình CNH, khắc phục tình trạng tụt hậu nhằm tiến kịp các nước đi trước, chúng ta cần tham khảo kinh nghiệm của các nước đã thực hiện CNH, nhất là những nước đang phát triển ở trong khu vực Asean - những nước có điều kiện kinh tế, xã hội và địa lý mang nhiều nét tương đồng với chúng ta - đã thực hiện khá thành công sự nghiệp CNH trong một khoảng thời gian tương đối ngắn. Chính từ sự cần thiết đó, CNH ở các nước Asean và khả năng vận dụng vào Việt Nam là một đề tài hay và thực sự hấp dẫn. Có thể nói, CNH là một cụm từ khá phổ biến mà bất kỳ ai cũng đã từng bắt gặp một vài lần. Song, để có cái nhìn sâu sắc về nó thì không phải là vấn đề đơn giản. Không chỉ là sự tìm hiểu về CNH, đề án còn đòi hỏi có sự hiểu biết rộng lớn đối với quá trình CNH ở các nước Asean: những chính sách, biện pháp mà các nước đã tiến hành để từ đó rút ra bài học kinh nghiệm đối với nước ta. Và đặc biệt quan trọng, từ những gì đã nghiên cứu kết hợp với hoàn cảnh cụ thể của Việt Nam, chúng ta cần phải đưa giải pháp thích hợp và có hiệu quả cao nhằm thúc đẩy quá trình CNH-HĐH tại Việt Nam trong thời gian tới. Do đó, CNH ở các nước Asean và khả năng vận dụng vào Việt Nam là một đề tài dễ mà cũng rất khó. Em đã không ngần ngại khi quyết định chọn nó cho đề án kinh tế chính trị cũng chính bởi tính hấp dẫn cùng với nhiều khó khăn thử thách nội hàm trong đó. Và có lẽ, điều cao cả nhất mà ai cũng muốn đạt tới là tiếp thu được một lượng kiến thức nhất định của nhân loại và góp phần nhỏ bé của mình cho quá trình CNH-HĐH của đất nước. Nội dung của đề án được sắp xếp thành 4 phần gồm có ba nội dung cơ bản: ả Phần I và II sẽ giúp cho độc giả nắm sơ lược khái niệm CNH, tính tất yếu cần phải tiến hành CNH ở Việt Nam cũng như tác dụng của nó đối với kinh tế, xã hội và chính trị của quốc gia. ả Phần III được chia làm hai phần nhỏ. Đây chính là phần quan trọng nhất bởi trong phần này, chúng ta sẽ điểm qua tình hình ở một số nước Asean điển hình cùng với những biến đổi cơ bản của nền kinh tế khu vực sau quá trình thực hiện khá thành công chiến lược CNH. Và điều cuối cùng mà phần III đề cập đến chính là bài học kinh nghiệm rút ra chính từ những chính sách, giải pháp cho chiến lược CNH ở các nước Asean. ả Phần IV được xây dựng dựa vào những gì đã có ở phần trên. Một số giải pháp được đúc rút từ bài học kinh nghiệm ở các nước Asean và dựa vào hoàn cảnh cụ thể của Việt Nam hiện nay được đề cập đến góp phần đẩy nhanh quá trình CNH ở nước ta trong những năm tới. Bốn phần là bốn nội dung với những nhiệm vụ khác nhau xây dựng nên nội dung của bản đề án. Cùng với sự cố gắng hết mình, em mong muốn sẽ đạt được sự đánh giá cao của độc giả cùng các thầy cô. Dẫu biết rằng, sự nỗ lực của bản thân là yếu tố quan trọng nhất nhưng người Việt Nam có câu: học thầy không tày học bạn. Chính vì vậy, một giải pháp tốt nhất được đưa ra cần phải dựa trên cả điều kiện, hoàn cảnh cụ thể cùng với những bài học kinh nghiệm mà đàn anh đi trước để lại. Việt Nam đang trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội với nhiều thách thức và khó khăn. Một trong những con đường tất yếu để đưa đất nước, nhất là những nước đang phát triển thoát khỏi tình trạng lạc hậu, trở thành quốc gia văn minh chính là Công Nghiệp Hóa. Hơn 15 năm đổi mới vừa qua, công cuộc xây dựng và phát triển kinh tế ở nước ta đã đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa vô cùng quan trọng.Tuy nhiên, để sự nghiệp CNH-HĐH được triển khai mạnh mẽ hơn trong thời gian tới, tạo nền tảng cho sự tăng trưởng nhanh, có hiệu quả và lâu bền của toàn bộ nền kinh tế quốc dân thì còn nhiều vấn đề cần được nghiên cứu, cần học hỏi từ các quốc gia đã tiến hành CNH có điều kiện và hoàn cảnh tương tự chúng ta. Đề tài: CNH ở các nước Asean và khả năng vận dụng vào Việt Nam nghe thật ngắn gọn song tất cả những khó khăn và phức tạp của vấn đề lại nằm chính trong sự ngắn gọn đó. Đề tài này đòi hỏi sự tìm hiểu khá sâu sắc về kinh tế của các nước nằm trong khu vực cùng với quá trình thực hiện chiến lược CNH ở đó. Tuy nhiên, quá trình nghiên cứu và phân tích chủ yếu đề cập đến một số nước Asean điển hình: Singapo, Thái Lan, Inđônêxia, mà chưa thể xem xét đến tất cả 11 thành viên trong khu vực. Bên cạnh đó, do thời lượng có hạn, bản đề án này chỉ cho phép điểm qua những gì góp phần quan trọng nhất cho nền kinh tế Việt Nam nói chung và quá trình CNH nói riêng. Chính vì thế, nó sẽ có giới hạn và hạn chế nhất định. Ngoài ra, do sự giới hạn về kiến thức và khả năng, bản đề án tất yếu sẽ không tránh khỏi những thiếu sót. Hy vọng rằng, trong một lần khác, em sẽ quay lại đề tài này với sự giúp đỡ góp ý của các thầy cô, sự hiểu biết sâu sắc hơn với nền kinh tế thế giới của chính mình để tạo nên một công trình khoa học thực sự, góp phần đáng kể cho kinh tế Việt Nam ngày càng phát triển ngang tầm với các nước trong khu vực và trên thế giới. Và cuối cùng, em xin được gửi lời cảm ơn chân thành tới Giảng viên Bộ môn kinh tế chính trị - Thạc sĩ Nguyễn Thị Thanh Hiếu đã giúp đỡ trong quá trình hoàn thành bản đề án. Hà Nội, ngày 15 tháng 11 năm 2004 Sinh viên Lê Thanh Huyền
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Công nghiệp hóa ở các nước Asean và khả năng vận dụng vào Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
n xuÊt hµng xuÊt khÈu ®îc chÊp nhËn, th× t¨ng trëng xuÊt khÈu phi truyÒn thèng chñ yÕu lµ do quÇn ¸o, thiÕt bÞ ®iÖn vµ ®iÖn tö, hµng thñ c«ng.
b,ChÝnh s¸ch thu hót vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi:
Lý luËn CNH cho thÊy r»ng: sù thµnh b¹i cña qu¸ tr×nh CNH lµ ë vÊn ®Ò vèn vµ con ngêi. Vµo nh÷ng n¨m 50 ®Õn cuèi thËp kû 90, xu híng vËn ®éng cña vèn ®Çu t cã sù thay ®æi, chuyÓn dÞch sang c¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn. Trong khi ®ã, c¸c níc ®ang ph¸t triÓn ®· nghÌo l¹i thiÕu vèn ®Çu t. Song víi bèi c¶nh ®ã, c¸c níc Asean l¹i t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó khëi ®éng cho dßng vèn ®Çu t níc ngoµi ch¶y vµo l·nh ®Þa cña m×nh. ViÖc thu hót vèn ®Çu t níc ngoµi vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ ®· gióp cho c¸c níc Asean ®æi míi ®îc c«ng nghÖ, hiÖn ®¹i hãa vµ cã søc c¹nh tranh trªn thÞ trêng thÕ giíi. Bªn c¹nh c¸c yÕu tè kh¸ch quan nh thÞ trêng lao ®éng rÎ, nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn phong phó,... , chÝnh phñ c¸c níc Asean ®· cã nhiÒu chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch nh sau:
Më cöa kh«ng h¹n chÕ ®Çu t níc ngoµi
T¹o bÇu kh«ng khÝ thuËn lîi cho ®Çu t
KhuyÕn khÝch vËt chÊt ®Ó thu hót vèn ®Çu t
Sö dông nhiÒu h×nh thøc thu hót ®Çu t, tËn dông nhiÒu nguån ®Çu t (ODA, NGO, FDI).
§Æc biÖt, ë c¸c níc Asean ph¸t triÓn m¹nh mÏ c¸c khu chÕ xuÊt ®Ó t¨ng ngo¹i tÖ, thu hót vèn, gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm, ®Èy m¹nh xuÊt khÈu vµ kÝch thÝch khu vùc kinh tÕ d©n téc.
BiÓu ®å: §Çu t trùc tiÕp níc ngoµi tÝch lòy cña c¸c níc
Thêi kú 1990-1997 (TriÖu ®« la Mü)
C¸c nÒn kinh tÕ thÞ trêng trong khu vùc Asean nh×n chung cã th¸i ®é tÝch cùc ®èi víi vai trß cña ®Çu t níc ngoµi. VÝ dô: trong giai ®o¹n 1990-1997, In®«nªxia ®· chÊp nhËn tæng sè tiÒn ®Çu t níc ngoµi tíi 24 tû ®«la Mü, ë Singapo lµ 49 tû ®«la Mü. Bøc tranh cña thËp kû 90 cho thÊy Malaysia vµ Singapo nhËn ®îc phÇn lín ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi vµo Asean. MÆt kh¸c ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi vµo c¸c nÒn kinh tÕ qu¸ ®é nh Mianma vµ Lµo vÉn kh«ng ®¸ng kÓ.
ChÝnh s¸ch ¸p dông ë c¸c níc §«ng Nam ¸ lµ kh¸c nhau ph¶n ¸nh sù kh¸c biÖt trong môc tiªu vµ lùa chän híng ph¸t triÓn. Nh×n chung, c¸c chÝnh s¸ch cña Singapo tho¸ng h¬n, kh«ng cã ®iÒu kiÖn ngoÆt nghÌo kiÓm so¸t sù tham gia vµ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp níc ngoµi. Mét sè chÝnh s¸ch nh c¶i c¸ch tiÒn l¬ng, gi¶m c¸c chi phÝ... ®· phôc håi ®¸ng kÓ luång vèn ch¶y vµo trong níc. Bªn c¹nh ®ã, Singapo cã nguån nh©n lùc qu¶n lý vµ kü thuËt cã chuyªn m«n cao bæ sung cho ph¬ng thøc s¶n xuÊt nghiªn cøu, ph¸t triÓn vµ qu¶ng c¸o gi¸ trÞ gia t¨ng cao. Trong khi ®ã, c¸c chÝnh s¸ch cña In®«nªxia, Malaysia vµ Philippin t¬ng ®èi chÆt chÏ h¬n. C¸c níc nµy thay ®æi tÝnh nhÊt qu¸n trong chÝnh s¸ch ®Çu t níc ngoµi, nhng tÊt c¶ ®Òu ®· cÈn thËn h¬n trong viÖc lùa chän chÝnh s¸ch.
c,Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc:
Bªn c¹nh nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn, vèn, c«ng nghª, thÞ trêng,... th× nguån nh©n lùc lµ yÕu tè quan träng chi phèi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña mçi quèc gia. Kinh nghiÖm cña nhiÒu níc cho thÊy, xuÊt ph¸t ®iÓm thÊp víi lao ®éng ®«ng vµ rÎ kh«ng thÓ tiÕn hµnh CNH. Nguån nh©n lùc cã tr×nh ®é häc vÊn sÏ lµ ®éng lùc quan träng thóc ®Èy CNH. ChÝnh v× thÕ, ®i cïng víi CNH, c¸c níc Asean lu«n chó träng tíi viÖc gi¸o dôc v¨n hãa truyÒn thèng vµ híng nghiÖp cho ngêi lao ®éng, x©y dùng nªn mét hÖ thèng gi¸o dôc hoµn chØnh tõ trung ¬ng ®Õn ®Þa ph¬ng.
ë In®«nªxia, gi¸o dôc ®¹i häc b¾t ®Çu tõ nh÷ng n¨m 1940 vµ cho ®Õn nay, cã h¬n 250 trêng ®¹i häc ®îc chia thµnh hai lo¹i: trêng ®¹i häc tæng hîp thùc hiÖn ®µo t¹o vµ nghiªn cøu khoa häc ®a ngµnh; c¸c häc viÖn ®¹i häc thèng nhÊt nhiÖm vô ®µo t¹o vµ nghiªn cøu khoa häc theo kiÓu liªn hîp ë mét sè ngµnh khoa häc kü thuËt, c«ng n«ng nghiÖp vµ s ph¹m. LuËt ph¸p cña In®«nªxia qui ®Þnh ph¶i cã mét hÖ thèng qu¶n lý, kiÓm tra vµ ph¸t triÓn gi¸o dôc ®¹i häc c«ng vµ t. HÖ thèng c¸c trêng ®¹i häc ®Æt díi sù kiÓm so¸t cña Nhµ níc. NÕu mét trêng ®¹i häc ®îc Héi ®ång thanh tra Nhµ níc ®¸nh gi¸ lµ tèt 3 n¨m liªn tôc th× chÝnh phñ sÏ hç trî kinh phÝ.
XuÊt ph¸t lµ mét níc nghÌo khæ vµ thuéc ®Þa, ngay sau khi ®éc lËp, Singapo lu«n coi gi¸o dôc lµ ch×a khãa ®Ó n©ng cao ®êi sèng vµ lµ ®éng lùc ®Ó ph¸t triÓn. Do ®ã, chÝnh phñ u tiªn vÒ ng©n s¸ch ®Ó më réng trêng häc cho tÊt c¶ mäi ngêi cã ®iÒu kiÖn häc tËp, viÖc ®µo t¹o cã kÕt hîp gi÷a v¨n hãa, khoa häc kü thuËt víi nÒn v¨n hãa truyÒn thèng. Sù ph¸t triÓn kinh tÕ ®ßi hái Singapo ph¶i mau chãng cã ®éi ngò c¸c nhµ khoa häc vµ lùc lîng lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao. V× vËy, hÖ thèng c¸c trêng ®¹i häc ®îc ph©n bæ trong c¶ níc víi mét m¹ng líi dµy ®Æc gåm c¸c trêng ®¹i häc, cao ®¼ng vµ viÖn nghiªn cøu.
§èi víi Th¸i Lan, gi¸o dôc ®¹i häc ph¸t triÓn m¹nh tõ nh÷ng n¨m 1960 vµ trë thµnh ®éng lùc quan träng cho sù ph¸t triÓn cña ®Êt níc. N¨m 1969, luËt ®¹i häc ®îc ban hµnh vµ cho phÐp thµnh lËp c¸c trêng ®¹i häc t. Do ®ã, nÐt næi bËt trong gi¸o dôc ®¹i häc ë Th¸i Lan lµ c¸c trêng ®¹i häc t ph¸t triÓn m¹nh. Bé ®¹i häc lµ c¬ quan ®iÒu phèi c¸c ho¹t ®éng cña c¸c trêng ®¹i häc t, tr×nh lªn chÝnh phñ nh÷ng kiÕn nghÞ th«ng qua th ký héi ®ång trêng ®¹i häc t.
§Æc biÖt, chÝnh phñ c¸c níc lu«n quan t©m tíi viÖc thóc ®Èy øng dông khoa häc kü thuËt nh»m n©ng cao khoa häc c«ng nghÖ cho ngêi lao ®éng. §Ó thùc hiÖn môc tiªu ®ã, chÝnh phñ nhiÒu níc cho phÐp ph¸t triÓn réng r·i m¹ng líi gi¸o dôc, gióp ®ì c¸c tæ chøc c¸ nh©n ®Çu t vµo nghiªn cøu khoa häc kü thuËt, kªu gäi c¸c nhµ chuyªn m«n, kü s... lu vong ë níc ngoµi trë vÒ níc, nhËp kü s tõ níc ngoµi, tæ chøc c¸c héi th¶o vÒ c«ng nghÖ s¶n xuÊt, tham quan nhµ m¸y, th¨m quan chî c«ng nghiÖp.
Nh×n chung, con ®êng ph¸t triÓn nguån nh©n lùc phôc vô CNH cña c¸c níc ®Òu chó ý c¶ hai b×nh diÖn: më réng quy m« ®µo t¹o vµ n©ng cao chÊt lîng. Trong kÕ ho¹ch 5 n¨m 1991-1995, Malaysia ®· dµnh 2,6 tû ringgit cho gi¸o dôc ®¹i häc vµ 580 triÖu ringgÝt cho gi¸o dôc lao ®éng phôc vô yªu cÇu cña c¸c ngµnh c«ng nghiÖp. Cïng víi Malaysia, trong ba thËp kû qua, sè sinh viªn Th¸i Lan t¨ng lªn ®¸ng kÓ vµ vÉn ®ang tiÕp tôc ®îc duy tr× vµ ph¸t triÓn. Sù chuyÓn híng gi¸o dôc ®· ®i tõ nÒn gi¸o dôc chñ yÕu phôc vô thiÓu sè sang nÒn gi¸o dôc ®¹i chóng, tõ chiÒu s©u sang chiÒu réng, tËp trung n©ng cao d©n trÝ vµ ®µo t¹o nh©n tµi phôc vô ph¸t triÓn ®Êt níc, ®· chuyÓn gi¸o dôc cã tÝnh ®Æc quyÒn ®Æc lîi sang nÒn gi¸o dôc b×nh ®¼ng vµ d©n chñ, tõ nÒn v¨n hãa khu vùc ®ãng cöa sang nÒn v¨n hãa toµn cÇu. Chøc n¨ng gi¸o dôc ®· ®æi míi, mét mÆt gi¸o dôc ®Ó n©ng cao tr×nh ®é, mÆt kh¸c gi¸o dôc mang chøc n¨ng nghiªn cøu. M« h×nh gi¸o dôc ®· g¾n liÒn víi s¶n xuÊt vµ ®êi sèng x· héi, phôc vô CNH.
d,Ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng, ®Èy m¹nh t nh©n hãa ®ång thêi quan t©m tíi ph¸t triÓn c«ng nghiÖp võa vµ nhá:
§Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò vèn cho CNH ë c¸c nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®ang ph¸t triÓn, viÖc t¹o ra sù kÕt hîp ®óng ®¾n gi÷a khu vùc nhµ níc víi khu vùc t nh©n lµ vÊn ®Ò quan träng nhng phøc t¹p. Vai trß cña c¸c doanh nghiÖp nhµ níc trong nh÷ng giai ®o¹n nhÊt ®Þnh lµ hoµn toµn cÇn thiÕt, thËm chÝ kh«ng thÓ thiÕu ®îc. Song cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ më, nhiÒu c¬ së doanh nghiÖp nhµ níc ®· béc lé nh÷ng h¹n chÕ dÉn ®Õn gi¶m sót hiÖu qu¶ kinh doanh s¶n xuÊt, kh¶ n¨ng tÝch luü thÊp, kh¶ n¨ng c¹nh tranh gi¶m sót vµ trë thµnh g¸nh nÆng cho nÒn kinh tÕ. ChÝnh v× thÕ, trong hai thËp kû gÇn ®©y, tÊt c¶ c¸c níc Asean ®· ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh t nh©n hãa c¸c doanh nghiÖp nhµ níc.
T nh©n hãa lµ mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p quan träng nh»m huy ®éng ®Õn møc tèi ®a vèn cho ph¸t triÓn ®Ó t¨ng nguån thu nhµ níc, gi¶m th©m hôt ng©n s¸ch, ®ång thêi gi¶m bít t×nh tr¹ng thiÕu hôt tµi chÝnh c«ng. Malaysia b¾t ®Çu ch¬ng tr×nh t nh©n hãa tõ n¨m 1983 vµ hiÖn lµ mét trong nh÷ng níc theo ®uæi chñ tr¬ng nµy tÝch cùc nhÊt trong khu vùc. TÝnh ®Õn n¨m 1994, chÝnh phñ kh«ng chØ tiÕt kiÖm ®îc gÇn 20 tû USD mµ cßn thu vÒ 4 tû USD gi¸ trÞ tµi s¶n doanh nghiÖp nhµ níc th«ng qua b¸n cæ phÇn cho t nh©n. Tuy nhiªn, ý nghÜa cña t nh©n hãa kh«ng chØ dõng ë tiÕt kiÖm vµ thu håi vèn mµ ®iÒu quan träng h¬n lµ c¸c doanh nghiÖp t nh©n cã søc hÊp dÉn ®èi víi nhiÒu nhµ ®Çu t cæ phÇn níc ngoµi. C«ng ty viÔn thèng Singapo kh«ng chØ ®îc b¸n cho t nh©n mµ trong qu¸ tr×nh ®ã, ngêi ta cßn ph¸t hµnh cæ phiÕu quèc tÕ nh»m thu hót thªm vèn cho c«ng ty nµy. KÕt qu¶ lµ sau t nh©n hãa, ®Çu t cæ phÇn quèc tÕ cßn t¨ng thªm 0,4 tû USD. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ®Çu t vµo c¸c ho¹t ®éng c«ng Ých (viÔn th«ng, truyÒn th«ng) hoÆc vµo khu vùc tµi chÝnh, ng©n hµng ®ang ph¸t triÓn hÕt søc m¹nh mÏ. Ch¬ng tr×nh t nh©n hãa ë ®©y kh«ng chØ diÔn ra trong c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp mµ cßn ë trong c¸c xÝ nghiÖp c«ng Ých - lÜnh vùc tõ l©u nay vÉn thêng bÞ coi lµ ch¼ng cã sù thµnh c«ng cña thÞ trêng - ®ang lan réng ë Malaysia, Singapo, Th¸i Lan vµ b¾t ®Çu thu hót mèi quan t©m cña c¸c nhµ ®Çu t trong vµ ngoµi níc. Nhê vËy, níc së t¹i huy ®éng ®îc khèi lîng vèn lín, ®ång thêi x· héi ®îc hëng dÞch vô c«ng Ých víi chÊt lîng tèt h¬n, gi¸ thµnh rÎ h¬n.
Tuy vËy, c¸c xÝ nghiÖp quèc doanh vÉn ®îc duy tr× ë møc ®é nhÊt ®Þnh nhng Nhµ níc kh«ng cßn can thiÖp s©u vµo ho¹t ®éng kinh tÕ cña c¸c c¬ së nh tríc ®©y. C¸c xÝ nghiÖp quèc doanh ®· ®îc rµ so¸t vµ gi¶m bít. ë Th¸i Lan hiÖn nay chØ cßn 57 xÝ nghiÖp vµ In®«nªxia lµ 189 xÝ nghiÖp. Nh÷ng c¬ së quèc doanh kh«ng cã hiÖu qu¶ hoÆc nh÷ng lÜnh vùc kh«ng cÇn tæ chøc kinh tÕ quèc doanh th× ph¸t triÓn kinh tÕ t nh©n. §Ó thùc hiÖn chÝnh s¸ch t nh©n hãa, c¸c níc Asean ®· lËp c¸c c¬ quan chuyªn tr¸ch nh ñy ban t nh©n hãa (Malaysia,Philippin), ñy ban gi¶i thÓ khu vùc kinh tÕ nhµ níc (Singapo) hay ñy ban liªn khu vùc kinh tÕ Nhµ níc vµ t nh©n (Th¸i Lan). C¸c biÖn ph¸p t nh©n hãa ®îc ¸p dông chñ yÕu lµ:
Nhµ níc gi÷ quyÒn së h÷u, cho t nh©n thuª hoÆc ®Êu thÇu kinh doanh.
B¸n toµn bé hoÆc tõng phÇn xÝ nghiÖp quèc doanh cho t nh©n th«ng qua c¸c h×nh thøc th¶ næi cæ phÇn, ®Çu t qua c¸c c¬ quan tµi chÝnh hoÆc b¸n ®Êu gi¸.
Liªn doanh víi t nh©n th«ng qua viÖc cïng ®Çu t x©y dùng míi hoÆc c¸c c¬ së quèc doanh ph¸t hµnh cæ phiÕu.
Mét biÖn ph¸p kh¸c lµ gi¶i thÓ c¸c xÝ nghiÖp quèc doanh.
Bªn c¹nh ®ã, qu¸ tr×nh chuyÓn híng CNH híng vÒ xuÊt khÈu ®ßi hái ph¸t triÓn m¹nh mÏ c¸c ngµnh c«ng nghiÖp cã kü thuËt cao, cã gi¸ trÞ gia t¨ng lín. Trong bèi c¶nh ®ã, c¸c ngµnh c«ng nghiÖp nhá thêng cã tû träng nhá bÐ. Song thùc tÕ ph¸t triÓn l¹i ®ßi hái quan t©m tíi c¸c doanh nghiÖp nhá v× nhiÒu lý do: Nã gãp phÇn vµo viÖc ph¸t triÓn ®ång ®Òu gi÷a c¸c vïng (nhÊt lµ c¸c vïng hÎo l¸nh), lµ chÊt xóc t¸c cho t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ, t¨ng cêng c¸c c¬ së c«ng nghiÖp. Doanh nghiÖp võa vµ nhá cho phÐp sö dông c«ng nghÖ dïng nhiÒu lao ®éng, khuyÕn khÝch ho¹t ®éng mang l¹i nhiÒu gi¸ trÞ gia t¨ng tõ hµng hãa vµ c¸c nguån lùc ®Þa ph¬ng. ChÝnh v× vËy, c¸c níc ®· sö dông mét sè chÝnh s¸ch sau ®Ó khuyÕn khÝch c«ng nghiÖp nhá ph¸t triÓn:
Tõng bíc xãa bá quan niÖm cha ®óng ®¾n vÒ vai trß cña c«ng nghiÖp nhá
T¨ng cêng vai trß cña chÝnh phñ ®Ó hç trî viÖc cung cÊp th«ng tin thÞ trêng cho doanh nghiÖp nhá
Hç trî viÖc ®µo t¹o cho c«ng nghiÖp nhá
Tæ chøc Marketing quèc tÕ
¸p dông c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch doanh nghiÖp nhá
e,T¨ng cêng sù ®iÒu tiÕt cña nhµ níc trong qu¸ tr×nh CNH:
Vai trß kinh tÕ cña Nhµ níc thÓ hiÖn chñ yÕu trong viÖc t¹o m«i trêng, ®iÒu kiÖn cho kinh tÕ thÞ trêng ph¸t triÓn vµ ®Þnh híng cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ th«ng qua c¸c kÕ ho¹ch vµ c«ng cô qu¶n lü vÜ m« dÉn d¾t. C¸c níc nµy ®Æc biÖt coi träng b¶o ®¶m sù æn ®Þnh kinh tÕ x· héi vµ chÝnh trÞ, t¹o c¬ së h¹ tÇng theo nghÜa réng, bao gåm: vÒ vËt chÊt (giao th«ng, ®iÖn, níc, th«ng tin), vÒ tµi chÝnh - tiÒn tÖ, vÒ ph¸p lý vµ vÒ x· héi (gi¸o dôc, b¶o vÖ søc kháe). Trong chøc n¨ng ®Þnh híng ph¸t triÓn kinh tÕ, Nhµ níc gi÷ vai trß x¸c ®Þnh c¸c môc tiªu tæng qu¸t vµ c¸c ch¬ng tr×nh, chÝnh s¸ch lín ®Ó thùc hiÖn c¸c môc tiªu; tÝnh to¸n nh÷ng c©n ®èi lín, chñ yÕu lµ c©n ®èi gi¸ trÞ.
T tëng chiÕn lîc cña c¸c l·nh ®¹o Singapo trong qu¸ tr×nh CNH lµ sù ph¸t triÓn cao ®é cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù ®iÒu tiÕt cña nhµ níc. Singapo trong qu¸ tr×nh CNH lµ sù ph¸t triÓn cao ®é cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù ®iÒu tiÕt cña nhµ níc. Tõ ®ã t¹o ®iÒu kiÖn tèt nhÊt cho viÖc huy ®éng c¸c nguån lùc trong vµ ngoµi níc ®Ó x©y dùng Singapo thµnh mét trung t©m c«ng nghiÖp, tµi chÝnh, th¬ng m¹i cña khu vùc vµ thÕ giíi. NÒn kinh tÕ Singapo vÒ c¬ b¶n ph¸t triÓn theo chÕ ®é tù do kinh doanh, trong ®ã nhµ níc lµ ngêi híng dÉn, ®iÒu chØnh vµ phèi hîp c¸c ho¹t ®éng cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu cÇn thiÕt kh¸ch quan cña kinh tÕ thÞ trêng. Trong c¸c níc Asean, møc ®é cëi më nhÊt lµ Singapo, sau ®Õn Malaysia vµ Th¸i Lan.
Theo c¸c nhµ kinh tÕ häc, sù can thiÖp cña nhµ níc vµo qu¸ tr×nh CNH ë c¸c níc Asean lµ võa ph¶i theo chuÈn mùc quèc tÕ, ®ång thêi sù ®iÒu tiÕt cña chÝnh phñ cã xu híng t¨ng lªn. Môc tiªu cña ®iÒu tiÕt c«ng nghiÖp cña c¸c níc Asean lµ:
§iÒu tiÕt nh»m t¨ng tØ lÖ c«ng nghiÖp trong GDP, tõ ®ã lµm thay ®æi c¬ cÊu nÒn kinh tÕ theo xu híng cã lîi cho c«ng nghiÖp.
Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp c©n ®èi nh»m x©y dùng ®îc c¬ cÊu thÞ trêng cã søc c¹nh tranh, ph¸t triÓn c©n ®èi c¸c ®Þa ph¬ng.
Gi¶i quyÕt c«ng b»ng x· héi vµ d©n téc, c¶i tiÕn ph©n phèi vµ møc sèng cña ngêi nghÌo.
Qu¶n lý ®Çu t cña ®Çu t cña níc ngoµi, gia t¨ng thu nhËp ngo¹i hèi.
Chó ý ®Õn chÊt lîng cuéc sèng, kiÓm so¸t vÒ m«i trêng chÊt th¶i.
T¨ng cêng hîp t¸c kinh tÕ gi÷a c¸c níc Asean víi nhau.
§Ó thùc hiÖn c¸c môc tiªu trªn, c¸c níc Asean ®· thµnh lËp c¸c ban ®Çu t ®Ó kÕt hîp khuyÕn khÝch vµ qu¶n lý ®Çu t vµo c¸c ngµnh kinh tÕ. NhiÖm vô chñ yÕu cña c¸c ban ®Çu t lµ: ph©n ph¸t phÇn lín c¸c khuyÕn khÝch tµi chÝnh cña chÝnh phñ cho c¸c chñ ®Çu t míi; phèi hîp ho¹t ®éng cña c¸c bé ngµnh trong chÝnh phñ; gióp c¸c c«ng ty míi thµnh lËp ®îc ®¨ng ký vµ thõa nhËn chÝnh thøc.
VÒ chÝnh s¸ch kinh tÕ, c¸c níc Asean ®· x©y dùng vµ ¸p dông mét lo¹t c¸c chÝnh s¸ch quan träng:
Cã ®Þnh híng chiÕn lîc cho sù ph¸t triÓn c«ng nghiÖp mµ ®iÓm næi bËt lµ chuyÓn híng chiÕn lîc tõ CNH thay thÕ hµng nhËp khÈu sang CNH híng vÒ xuÊt khÈu.
C¸c chÝnh s¸ch can thiÖp vµo ngo¹i th¬ng b¶o hé ngµnh chÕ t¹o néi ®Þa nh chÝnh s¸ch ®Òn bï th«ng qua thuÕ, khuyÕn khÝch xuÊt khÈu vµ ®iÒu tiÕt ngo¹i th¬ng th«ng qua c¸c quy ®Þnh vÒ thñ tôc xuÊt khÈu, cÊp giÊy phÐp ®Çu t nh»m khuyÕn khÝch ®Çu t, thùc hiÖn ph¸ gi¸ ®ång tiÒn, th¶ næi tû gi¸ hèi ®o¸i ®Ó khuyÕn khÝch xuÊt khÈu.
Can thiÖp vµo thÞ trêng lao ®éng th«ng qua møc l¬ng tèi thiÓu, can thiÖp vµo thÞ trêng vèn th«ng qua ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng Nhµ níc vµ sù kiÓm so¸t cña ng©n hµng t nh©n, nh÷ng qui ®Þnh vÒ gi¸ c¶ hµng hãa thiÕt yÕu ®Ó ®¶m b¶o sù c«ng b»ng vµ chèng ®éc quyÒn vÒ gi¸ c¶.
Nhµ níc cã chÝnh s¸ch thu hót vèn ®Çu t kÓ c¶ ®Çu t ra níc ngoµi vµ huy ®éng vèn ®Çu t tõ trong níc ®Ó khuyÕn khÝch d©n c t¨ng tiÕt kiÖm, ®Çu t.
Nhµ níc cã chÝnh s¸ch c©n b»ng l¹i khu vùc t nh©n vµ khu vùc c«ng céng, ®Æc biÖt chó träng ®Èy m¹nh t nh©n hãa xÝ nghiÖp nhµ níc ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña chóng.
Nh×n chung, c¸c níc Asean tiÕn hµnh CNH lu«n cã sù can thiÖp ®iÒu tiÕt cña Nhµ níc mét c¸ch s©u réng vµ toµn diÖn. Cho ®Õn nay, c¸c quèc gia vÉn ®ang tõng bíc ®Ó nh»m gi¶m sù can thiÖp nµy ®Õn møc hîp lý mµ vÉn t¹o sù c©n ®èi trong ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ - x· héi, tr¸nh ®îc nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc tõ bªn ngoµi.
{
IV C¸c gi¶i ph¸p thóc ®Èy CNH-H§H ë ViÖt Nam
1 §Þnh híng m« h×nh CNH-H§H cña nÒn kinh tÕ níc ta trong giai ®o¹n tíi
Th¸ch thøc sèng cßn cña nÒn kinh tÕ níc ta lµ tho¸t nhanh khái t×nh tr¹ng tôt hËu. M« h×nh t¨ng trëng ®îc lùa chän ph¶i chøng tá kh¶ n¨ng rót ng¾n con ®êng ®i lªn hiÖn ®¹i vµ héi nhËp quèc tÕ thµnh c«ng cña nÒn kinh tÕ. VÒ thùc chÊt, ®ã lµ m« h×nh CNH-H§H "rót ng¾n" vµ híng tíi môc tiªu dµi h¹n (®Õn n¨m 2020) lµ nÒn kinh tÕ dùa chñ yÕu trªn c¬ së c«ng nghÖ kü thuËt cao.
Do ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn toµn cÇu ®· thay ®æi c¨n b¶n díi t¸c ®éng cña hai xu híng chÝnh lµ toµn cÇu hãa kinh tÕ vµ ph¸t triÓn kinh tÕ tri thøc, m« h×nh CNH-H§H "rót ng¾n" cña níc ta ph¶i ®ång thêi gi¶i quyÕt hai nhiÖm vô: Mét mÆt, nã ®ßi hái nhanh chãng h×nh thµnh vµ kh¼ng ®Þnh quü ®¹o ph¸t triÓn híng tíi kinh tÕ tri thøc (®Çu t ph¸t triÓn c¸c ngµnh dùa trªn c«ng nghÖ hiÖn ®¹i). MÆt kh¸c, nã b¾t buéc ph¶i gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò CNH theo l«gÝc tuÇn tù ë mét níc n«ng nghiÖp l¹c hËu cã møc ®é d thõa lao ®éng rÊt lín (®Çu t ph¸t triÓn c¸c ngµnh sö dông nhiÒu lao ®éng cã tr×nh ®é vµ kü n¨ng thÊp). Hai tuyÕn nhiÖm vô chÝnh nµy sÏ ®Þnh híng ph¸t triÓn c¬ cÊu cho bÊt cø m« h×nh t¨ng trëng nµo ®îc lùa chän.
Trong ®iÒu kiÖn xu híng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ khu vùc ®Èy m¹nh, sù ph©n biÖt gi÷a m« h×nh t¨ng trëng híng vµo xuÊt khÈu vµ m« h×nh thay thÕ nhËp khÈu ®ang "mê dÇn". C¸c tiªu chuÈn c¬ b¶n quy ®Þnh viÖc lùa chän m« h×nh t¨ng trëng dùa vµo xuÊt khÈu hay thay thÕ nhËp khÈu ngµy cµng gièng nhau vÒ nguyªn t¾c. §ã lµ kh¶ n¨ng ph¸t triÓn mét c¬ cÊu b¶o ®¶m n©ng cao søc c¹nh tranh trªn thÞ trêng quèc tÕ vµ néi ®Þa, vµ sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng. Nhng "mê" ®i kh«ng cã nghÜa lµ kh«ng cßn sù kh¸c biÖt, lµ kh«ng cã m« h×nh nµo tá ra u viÖt h¬n trong nh÷ng ®iÒu kiÖn x¸c ®Þnh. Nã chØ cã nghÜa lµ ®èi víi mçi quèc gia, trong tõng giai ®o¹n cô thÓ, ®Þnh híng u tiªn h¬n cho mét m« h×nh nµo ®ã vÉn lµ b¾t buéc, ®ång thêi ph¶i linh ho¹t trong viÖc lùa chän môc tiªu thay thÕ nhËp khÈu hay dùa vµo xuÊt khÈu cña c¸c ph¬ng ¸n ®Çu t cô thÓ. ViÖc u tiªn vÒ nguyªn t¾c cho mét m« h×nh nµo lµ nh»m b¶o ®¶m tÝnh nhÊt qu¸n cña qu¸ tr×nh chÝnh s¸ch vµ kh¶ n¨ng tËp trung nguån lùc ®Ó nhanh chãng n©ng cao søc c¹nh tranh.
T¨ng trëng híng vµo xuÊt khÈu lµ m« h×nh c¬ b¶n ®îc ®Ò nghÞ cho c¶ giai ®o¹n tõ nay ®Õn n¨m 2020. VÒ b¶n chÊt, m« h×nh nµy cã kh¶ n¨ng ®¸p øng tèt h¬n m« h×nh thay thÕ nhËp khÈu ë ba yªu cÇu then chèt: héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ; tiÕp cËn hiÖu qu¶ nÒn kinh tÕ dùa trªn c«ng nghÖ hiÖn ®¹i (®Þnh híng kinh tÕ tri thøc) vµ kh¶ n¨ng tù c¶i thiÖn søc c¹nh tranh; sö dông tèt c¸c nguån lùc, nhÊt lµ c¸c nguån lùc cã lîi thÕ so s¸nh "tÜnh" nhng chøa ®ùng kh¶ n¨ng trë thµnh bÊt lîi thÕ trªn quan ®iÓm "®éng" (nguån nh©n lùc rÎ, n¨ng suÊt thÊp). Nhng ®©y chØ ®îc coi lµ "m« h×nh c¬ b¶n" v× nã kh«ng lo¹i trõ nç lùc ph¸t triÓn c¸c ngµnh thay thÕ nhËp khÈu trong tõng bíc ®i, tõng s¶n phÈm cô thÓ. V× vËy, viÖc thùc thi m« h×nh t¨ng trëng xuÊt khÈu lµ cã tÝnh nguyªn t¾c chø kh«ng cã ý nghÜa tuyÖt ®èi cho mäi bíc ®i ng¾n vµ mäi quyÕt ®Þnh ®Çu t cô thÓ.
Thay thÕ nhËp khÈu cã thÓ lµ híng ®Çu t chñ ®¹o ®èi víi mét sè s¶n phÈm nhÊt ®Þnh vµ trong giai ®o¹n tríc m¾t. Tuy nhiªn, xu híng nµy kh«ng thÓ ®îc ¸p dông trµn lan cho qu¸ nhiÒu s¶n phÈm, cµng kh«ng thÓ cè ®Þnh hãa nã thµnh m« h×nh dµi h¹n cho toµn bé nÒn kinh tÕ nh xu híng diÔn ra trong h¬n 10 n¨m qua. ViÖc u tiªn ph¸t triÓn bÊt kú s¶n phÈm thay thÕ nhËp khÈu nµo còng ph¶i b¶o ®¶m tháa m·n yªu cÇu cao nhÊt lµ n©ng cao søc c¹nh tranh quèc tÕ cña s¶n phÈm. Tøc lµ vÒ b¶n chÊt, nã ph¶i tu©n theo ®Þnh híng t¨ng trëng xuÊt khÈu. Sù u tiªn phong trµo thay thÕ nhËp khÈu lµ cã ®iÒu kiÖn. §ã lµ:
-TÝnh qu¸ ®é vÒ thêi gian: nç lùc rót ng¾n giai ®o¹n "thay thÕ nhËp khÈu" ®Ó chuyÓn cµng nhanh cµng tèt sang giai ®o¹n "c¹nh tranh xuÊt khÈu" hay "bµnh tríng xuÊt khÈu".
-Yªu cÇu chÊt lîng: ®Çu t ph¸t triÓn s¶n phÈm thay thÕ nhËp khÈu ph¶i tu©n thñ yªu cÇu tËn dông tèi ®a c¸c lîi thÕ so s¸nh vÒ nguån lùc (®èi víi níc ta lµ lao ®éng rÎ vµ tÝnh ®a d¹ng s¶n phÈm); cã ®Þnh híng c«ng nghÖ - kü thuËt hiÖn ®¹i vµ an toµn m«i trêng.
2 Thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi (FDI)
Cã thÓ nãi, nhiÖm vô c¬ b¶n cña CNH lµ ph¶i ®Èy nhanh ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp chÕ t¹o vµ dÞch vô. Do vËy, viÖc khuyÕn khÝch thu hót FDI vµo c¸c ngµnh c«ng nghiÖp vµ dÞch vô, nhÊt lµ c¸c ngµnh c«ng nghiÖp cã tÝnh chÊt chiÕn lîc nh ®iÖn tö, tin häc, viÔn th«ng, hãa chÊt,.... sÏ cã ý nghÜa rÊt to lín ®èi víi sù nghiÖp CNH vµ thùc hiÖn chiÕn lîc "®i t¾t, ®ãn ®Çu" cña níc ta. §©y lµ c¸c lÜnh vùc cã nhiÒu tiÒm n¨ng vµ sÏ trë thµnh lîi thÕ so s¸nh cña níc ta trong thu hót FDI gi÷a c¸c níc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. Thùc tÕ cho thÊy, c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t chØ thùc sù cã hiÖu qu¶ nÕu ®îc ®i liÒn víi c¸c biÖn ph¸p thu hót FDI thÝch hîp, trong ®ã næi bËt lµ c¸c biÖn ph¸p xóc tiÕn ®Çu t, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng vµ ®µo t¹o nguån lao ®éng kü thuËt. Tõ kinh nghiÖm cña c¸c níc Asean, chóng ta rót ra ®îc mét sè bµi häc quan träng nh sau:
a,Thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t mét c¸ch thêng xuyªn, theo ®Þnh híng vµo c¸c ®èi t¸c cã tiÒm n¨ng ®Çu t lín. C¸c ho¹t ®éng nµy ph¶i ®îc thùc hiÖn mét c¸ch cã bµi b¶n vµ th«ng qua mét m¹ng líi thèng nhÊt do mét c¬ quan cã thÈm quyÒn cÊp nhµ níc qu¶n lý. CÇn quan niÖm c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t lµ nh÷ng c«ng viÖc b¾t buéc, cã tÝnh quyÕt ®Þnh ®Õn khèi lîng vµ hiÖu qu¶ cña thu hót FDI. Bëi thÕ, kh«ng nªn chØ dùa vµo sù gióp ®ì cña c¸c nhµ tµi trî níc ngoµi ®Ó thùc hiÖn xóc tiÕn ®Çu t, mµ chóng ta ph¶i cã chi phÝ thÝch ®¸ng ®Ó tù lµm lÊy mét c¸ch thêng xuyªn vµ chñ ®éng.
CÇn ®a d¹ng c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t, nhng tr¸nh t×nh tr¹ng lµm trµn lan, kh«ng cã môc tiªu râ rµng vµ chång chÐo chøc n¨ng gi÷a c¸c tæ chøc tham gia vËn ®éng thu hót ®Çu t. Hµng n¨m, c¨n cø vµo ®Þnh híng u tiªn ®Çu t, chÝnh phñ cÇn chñ ®éng tæ chøc c¸c ®oµn ®i vËn ®éng ®Çu t ë nh÷ng níc, khu vùc cã kh¶ n¨ng ®¸p øng ®îc tèt nhÊt c¸c yªu cÇu thùc hiÖn ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp vµ dÞch vô ®îc lùa chän. Trëng ®oµn ph¶i lµ nh÷ng ngêi cã thÈm quyÒn cÊp chÝnh phñ, tèt nhÊt lµ Thñ tíng. C¸c thµnh viªn ph¶i lµ c¸c nhµ doanh nghiÖp, chuyªn gia th¹o viÖc ®Ó trao ®æi vµ tr¶ lêi ®îc c¸c c©u hái cña c¸c nhµ ®Çu t. Mçi chuyÕn ®i cÇn ph¶i cã chñ ®Ò, môc tiªu vËn ®éng râ rµng vµo c¸c ®èi t¸c ®Çu t cô thÓ.
Kh«ng nªn coi c«ng t¸c vËn ®éng xóc tiÕn ®Çu t chØ lµ tr¸ch nhiÖm cña mét ngµnh chñ qu¶n, mµ ph¶i lµ tr¸ch nhiÖm cña mäi ngêi, mäi ngµnh trong c¶ níc. Khi chóng ta tham gia hoÆc tæ chøc c¸c cuéc héi th¶o quèc tÕ, nhÊt lµ trong lÜnh vùc kinh tÕ, ë trong vµ ngoµi níc th× kh«ng nªn chØ giíi h¹n ë c¸c häc gi¶, bµn chung chung mµ cÇn më réng cho c¸c nhµ doanh nghiÖp tham gia vµ néi dung cña héi th¶o cÇn gÇn víi c¸c vÊn ®Ò cô thÓ cña nÒn kinh tÕ trong níc. §©y lµ c¬ héi rÊt tèt ®Ó c¸c nhµ ®Çu t hiÓu biÕt ®îc m«i trêng kinh doanh vµ ®Þnh híng u tiªn thu hót FDI cña níc ta.
C¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t mang l¹i kÕt qu¶ tèt nÕu ®îc thùc hiÖn th«ng qua mét m¹ng líi cã tæ chøc. V× thÕ, viÖc h×nh thµnh mét sè c¸c v¨n phßng ®¹i diÖn xóc tiÕn ®Çu t ë níc ngoµi (Mü, NhËt, Ch©u ©u...) vµ c¸c trung t©m ®Çu t ë c¸c ®Þa ph¬ng trong c¶ níc lµ rÊt cÇn thiÕt. C¸c v¨n phßng ®¹i diÖn vµ trung t©m ®Çu t ph¶i do mét c¬ quan cã thÈm quyÒn cÊp nhµ níc thèng nhÊt qu¶n lý.
b,CÇn chuÈn bÞ c¬ së h¹ tÇng tèt tríc khi tiÕp nhËn FDI. Muèn thu hót ®îc c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia lín cã dù ¸n ®Çu t kü thuËt cao th× chÊt lîng c¬ së h¹ tÇng ph¶i ®¸p øng ®îc yªu cÇu cña hä. V× vËy, trong ®iÒu kiÖn nguån vèn ng©n s¸ch nhµ níc cßn h¹n hÑp, chóng ta kh«ng nªn ®Çu t x©y dùng c¸c khu c«ng nghiÖp mét c¸ch ph©n t¸n, cã tÝnh r¶i ®Òu cho c¸c ®Þa ph¬ng mµ nªn tËp trung x©y dùng mét sè khu kü thuËt cao theo kiÓu m« h×nh "khu trong khu" ë c¸c ®Þa ph¬ng cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn kinh tÕ thuËn lîi nhÊt.
c,Kh«ng nªn cã t tëng qu¸ dùa vµo c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia ®Ó ph¸t triÓn kh¶ n¨ng c«ng nghÖ trong níc. Th«ng thêng, c¸c c«ng ty nµy chØ ®µo t¹o ®éi ngò lao ®éng kü thuËt vµ qu¶n lý phôc vô cho dù ¸n cña hä. C¸c ho¹t ®éng nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn hä rÊt Ýt thùc hiÖn ë níc nhËn ®Çu t. Do ®ã, chóng ta cÇn chñ ®éng ph¸t triÓn nguån lao ®éng kü thuËt cña m×nh. §©y lµ mét trong nh÷ng yÕu tè cã tÝnh quyÕt ®Þnh ®Õn tr×nh ®é c«ng nghÖ chuyÓn giao vµo níc ta. §ång thêi kh«ng nªn nh×n nhËn chóng nh nh÷ng tæ chøc thùc hiÖn diÔn biÕn hßa b×nh bëi môc tiªu ®Çu t vµo c¸c níc ®ang ph¸t triÓn cña c¸c c«ng ty lµ kiÕm lîi nhuËn cao.
d, CÇn khuyÕn khÝch liªn kÕt gi÷a c¸c c«ng ty níc ngoµi víi c¸c c«ng ty néi ®Þa ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng c¬ cÊu c«ng nghiÖp ph¸t triÓn cã tÝnh nhÞ nguyªn. §Ó lµm ®îc viÖc nµy, mét mÆt cÇn khuyÕn khÝch c¸c c«ng ty níc ngoµi cÇn néi ®Þa hãa ®Çu vµo, mÆt kh¸c kh«ng nªn qu¸ Ðp buéc s¶n phÈm cña hä ph¶i xuÊt khÈu toµn bé. Së dÜ nh vËy lµ nÕu c¸c c«ng ty níc ngoµi t¨ng néi ®Þa hãa ®Çu vµo th× sÏ më réng gi÷a hä víi c¸c c«ng ty cung øng dÞch vô trong níc. Khi ®ã sÏ thóc ®Èy ph¸t triÓn ®Çu t néi ®Þa, t¹o ®iÒu kiÖn cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn bÒn v÷ng. MÆt kh¸c, khi ®iÒu kiÖn trong níc cßn cha ®¸p øng ®îc yªu cÇu nguyªn liÖu ®Çu vµo cña c¸c c«ng ty níc ngoµi ®Ó s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu th× hä sÏ ph¶i nhËp nguyªn liÖu tõ bªn ngoµi. HËu qu¶ lµ phÇn gi¸ trÞ gia t¨ng trong c¸c s¶n phÈm xuÊt khÈu cña hä thÊp vµ Ýt t¹o ®îc liªn kÕt víi c¸c c«ng ty néi ®Þa. NÕu kh«ng tÝnh ®Õn ®Æc ®iÓm nµy th× kh«ng gi¶i quyÕt ®îc m©u thuÉn gi÷a c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch néi ®Þa hãa vµ t¨ng cêng xuÊt khÈu.
e,Kh«ng nªn qu¸ khuyÕn khÝch FDI ®Çu t vµo mét ngµnh c«ng nghiÖp s¶n xuÊt mét lo¹i s¶n phÈm xuÊt khÈu. §ång thêi, còng kh«ng nªn tËp trung thu hót FDI vµo mét ®èi t¸c. Sù thiªn lÖch lµ nguyªn nh©n quan träng t¹o ra sù mÊt c©n ®èi trong c¸c ngµnh c«ng nghiÖp vµ cã thÓ g©y ra rñi ro lín cho nÒn kinh tÕ.
Ngoµi ra, ®¶m b¶o sù æn ®Þnh chÝnh trÞ, kinh tÕ vÜ m«... sÏ lµm t¨ng tÝnh hÊp dÉn cña m«i trêng ®Çu t níc ta. §èi víi c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi th× yÕu tè "lßng tin" lµ hÕt søc quan träng. Hä kh«ng thÓ ®Çu t vµo mét níc mµ ë ®ã chÝnh s¸ch lu«n thay ®æi vµ nÒn kinh tÕ trong t×nh tr¹ng l©m vµo khñng ho¶ng. Bªn c¹nh ®ã, chóng ta cÇn tÝnh cùc c¶i c¸ch hÖ thèng tµi chÝnh ng©n hµng (nhÊt lµ sím thµnh lËp thÞ trêng chøng kho¸n) ®Ó ®¸p øng ®îc nhu cÇu huy ®éng vµ chuyÓn vèn cña c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi.
3 Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc
Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ®îc coi lµ kh©u quyÕt ®Þnh triÓn väng cña tiÕn tr×nh CNH-H§H. Nã sÏ gãp phÇn kh¾c phôc ®iÓm yÕu néi t¹i nghiªm träng bËc nhÊt cña nÒn kinh tÕ níc ta hiÖn nay: lao ®éng thiÕu kü n¨ng vµ n¨ng suÊt thÊp. §iÓm yÕu nµy ®ang tõng bíc lµm gi¶m sót lîi thÕ ph¸t triÓn dùa vµo nguån lao ®éng dåi dµo vµ rÎ cña níc ta. NÕu kh«ng nhanh chãng vît qua, nÒn kinh tÕ cña níc ta khã cã thÓ ®¹t môc tiªu c¹nh tranh quèc tÕ, më cöa vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ thµnh c«ng còng nh cñng cè c¸c c¬ së ®Ó t¨ng trëng bÒn v÷ng trong giai ®o¹n tíi. §©y còng lµ h×nh thøc ®óng ®¾n nhÊt ®Ó ®¹t ®îc môc tiªu ph¸t triÓn con ngêi. Trong ®iÒu kiÖn ®Êt níc cßn nghÌo, c¸c nguån lùc vËt chÊt kh¸c cßn khan hiÕm, h×nh thøc nµy gióp huy ®éng vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån tiÒm n¨ng ®Ó ®¹t tíi kh«ng chØ kÕt qu¶ t¨ng trëng kinh tÕ mong muèn mµ cßn ®¹t ®îc môc tiªu ph¸t triÓn con ngêi vµ x· héi cao. Trªn quan ®iÓm dµi h¹n, ph¸t triÓn nguån nh©n lùc lµ t¹o lËp c¬ së quan träng hµng ®Çu ®Ó nhanh chãng tiÕp cËn vµ ph¸t triÓn kinh tÕ tri thøc. Kho¶ng c¸ch lín gi÷a yªu cÇu vÒ mét nguån nh©n lùc chÊt lîng cao víi thùc tr¹ng lao ®éng ë níc ta trong bèi c¶nh xu híng ph¸t triÓn kinh tÕ tri thøc ®ang ®îc ®Èy nhanh trªn thÕ giíi cµng ®ßi hái chóng ta ph¶i sím cã ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn nguån nh©n lùc tæng thÓ vµ c¬ b¶n.
Dùa trªn ®ßi hái thùc tÕ vµ nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm mµ c¸c níc Asean ®· tiÕn hµnh trong qu¸ tr×nh CNH, chóng ta cÇn ph¶i cã gi¶i ph¸p cô thÓ vµ l©u dµi cho qu¸ tr×nh CNH-H§H trªn hai lÜnh vùc träng yÕu lµ gi¸o dôc ®µo t¹o vµ khoa häc c«ng nghÖ.
a,LÜnh vùc gi¸o dôc, ®µo t¹o:
C¶i c¸ch c¨n b¶n ch¬ng tr×nh giµo dôc ®µo t¹o lµ vÊn ®Ò then chèt vµ bøc xóc. Nhng c¶i c¸ch theo híng nµo, dùa trªn nguyªn t¾c nµo dêng nh vÉn cßn lµ vÊn ®Ò cha ®îc gi¶i quyÕt triÖt ®Ó. §ßi hái cã tÝnh nguyªn t¾c hiÖn nay lµ ch¬ng tr×nh gi¸o dôc míi ph¶i ®¸p øng ®îc môc tiªu t¹o nÒn t¶ng tri thøc ®Ó thùc hiÖn m« h×nh CNH-H§H rót ng¾n, phï hîp víi yªu cÇu míi cña thêi ®¹i toµn cÇu hãa vµ kinh tÕ tri thøc. Trong néi dung ch¬ng tr×nh gi¸o dôc ®µo t¹o míi, dï ®îc thiÕt kÕ nh thÕ nµo, ngo¹i ng÷ vµ tin häc vÉn ph¶i ®îc coi lµ hai yÕu tè nÒn t¶ng, lµ tiªu chuÈn trong hÖ tiªu chuÈn phæ cËp gi¸o dôc; nÕu kh«ng, chóng ta khã cã thÓ tiÕp cËn nhanh ®Õn tri thøc hiÖn ®¹i vµ héi nhËp quèc tÕ. §Ó ®¸p øng c¸c môc tiªu ®ã, kÕt cÊu h¹ tÇng cÇn ph¶i ®îc thiÕt lËp phï hîp víi hÖ thèng gi¸o dôc, ®µo t¹o; m¹ng th«ng tin viÔn th«ng réng kh¾p víi chi phÝ tiÕp cËn rÎ.
C¸ch d¹y vµ häc còng cÇn cã sù thay ®æi: chuyÓn m¹nh tõ sù thô ®éng, ¸p ®Æt tríc ®©y sang híng trang bÞ c¸c ph¬ng ph¸p thu nhËn, xö lý th«ng tin vµ tri thøc còng nh ph¸t triÓn n¨ng lùc x¸c ®Þnh vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò. Ngay trong nhµ trêng, c¸c kªnh chuyÓn t¶i tri thøc sÏ ngµy cµng ®a d¹ng hãa cho phÐp cung cÊp cho häc sinh nh÷ng kiÕn thøc toµn diÖn c¶ vÒ kiÕn thøc häc ®êng vµ kiÕn thøc thùc tiÔn kinh tÕ x· héi. Ch¬ng tr×nh míi ®ái hái chÊt lîng míi ®èi víi ®éi ngò gi¸o viªn. Sù hç trî cña Nhµ trêng, quèc tÕ, sù nç lùc cña b¶n th©n nhµ trêng, gi¸o viªn trong m«i trêng ngµy cµng nhiÒu c¬ héi häc tËp cã thÓ lùa chän sÏ t¹o ra sù chuyÓn biÕn m¹nh mÏ ®èi víi viÖc n©ng cao chÊt lîng ®éi ngò gi¸o viªn.
Bªn c¹nh ®ã, mèi liªn hÖ cÇn thiÕt gi÷a viÖc cung cÊp nh©n lùc ®îc ®µo t¹o víi nhu cÇu sö dông nh©n lùc sÏ ®îc thiÕt lËp vµ trë nªn chÆt chÏ th«ng qua viÖc ph¸t triÓn thÞ trêng lao ®éng vµ thÞ trêng s¶n phÈm khoa häc, c«ng nghÖ. Sù ph¸t triÓn cña c¸c thÞ trêng nµy sÏ cung cÊp c¸c chØ b¸o cÇn thiÕt cho viÖc chuyÓn ®æi hÖ thèng ®µo t¹o tõ yªu cÇu c¶i c¸ch néi dung vµ n©ng cao chÊt lîng ch¬ng tr×nh ®µo t¹o cho ®Õn sè lîng vµ c¬ cÊu c¸c c¬ së ®µo t¹o. Nh vËy, ®Ó chuyÓn ®æi cã hiÖu qu¶ hÖ thèng gi¸o dôc, ®¹o t¹o, ®iÒu hÕt søc quan träng vÉn lµ ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh ®æi míi thÓ chÕ kinh tÕ nh»m t¹o ra mét m«i trêng khuyÕn khÝch sù tham gia cña tÊt c¶ c¸c lùc lîng x· héi.
Còng nh c¸c vÊn ®Ò kh¸c, vai trß cña nhµ níc vÉn hÕt søc quan träng ®Æc biÖt lµ trong viÖc xãa mï ch÷ vµ phæ cËp gi¸o dôc tiÓu häc, tiÕn hµnh phæ cËp trung häc c¬ së trong c¶ níc... §èi víi khu vùc cã thu nhËp vµ d©n trÝ thÊp, cÇn cã chÝnh s¸ch u ®·i thÝch hîp ngay tõ ®Çu ®Ó gióp ®«ng ®¶o ngêi nghÌo, tríc hÕt lµ c¸c trÎ em nghÌo, cã c¬ héi tiÕp cËn tri thøc c¬ b¶n còng nh n©ng cao n¨ng lùc ph¸t triÓn chung cña x· héi. C¸c bËc gi¸o dôc vµ ®µo t¹o cao h¬n, vÒ nguyªn t¾c, cÇn ®îc sù chia sÎ vÒ tµi chÝnh gi÷a Nhµ níc vµ ngêi ®îc hëng thô tri thøc.
Tõ kinh nghiÖm c¸c níc Asean, viÖc tÝch cùc thùc hiÖn chñ tr¬ng "x· héi hãa c«ng t¸c gi¸o dôc ®µo t¹o" ®· thu ®îc kÕt qu¶ kh¶ thi nhÊt ®Þnh trong ®a d¹ng hãa c¸c kªnh ®µo t¹o, gi¸o dôc. Vai trß cña trêng b¸n c«ng, d©n lËp vµ c¸c c¸ch thøc truyÒn t¶i gi¸o dôc kh¸c nhau cÇn ®îc tiÕp tôc ph¸t huy. ViÖc l«i cuèn khu vùc doanh nghiÖp tham gia vµo viÖc ph¸t triÓn hÖ thèng ®µo t¹o nghÒ cÇn ®îc khuyÕn khÝch. Sù gióp ®ì, hç trî quèc tÕ cho gi¸o dôc, ®µo t¹o trong giai ®o¹n tíi, còng ®ãng vai trß rÊt quan träng.
b,LÜnh vùc khoa häc c«ng nghÖ:
HÖ thèng khoa häc c«ng nghÖ cña níc ta hiÖn cßn rÊt bÊt cËp tríc yªu cÇu ph¸t triÓn vµ cÇn ®îc ®æi míi mét c¸ch c¨n b¶n vµ toµn diÖn. Tuy nhiªn, cã ba nhiÖm vô lín cÇn ®îc u tiªn xö lý trong giai ®o¹n tíi lµ: lùa chän c¸c híng u tiªn; chuÈn bÞ ®éi ngò c¸n bé nghiªn cøu trÎ cã ®ñ n¨ng lùc; t¹o dùng sù g¾n kÕt gi÷a ho¹t ®éng nghiªn cøu, øng dông vµ c¸c nhu cÇu kinh tÕ - x· héi.
Lùa chän híng ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ u tiªn: HiÖn nay ®· h×nh thµnh bèn ch¬ng tr×nh c«ng nghÖ u tiªn (c«ng nghÖ th«ng tin, c«ng nghÖ sinh häc, c«ng nghÖ vËt liÖu vµ c«ng nghÖ tù ®éng hãa). Tuy nhiªn, mét vÊn ®Ò n¶y sinh lµ lµm thÕ nµo ®Ó ®¶m b¶o ®îc tÝnh hiÖu qu¶ cña viÖc triÓn khai bèn ch¬ng tr×nh trong hoµn c¶nh nguån lùc cßn eo hÑp vµ ®Þnh híng c¬ b¶n lµ u tiªn cho nghiªn cøu øng dông. ChÝnh v× thÕ, chóng ta cÇn c©n nh¾c kü h¬n vÒ bíc ®i vµ thø tù u tiªn trong triÓn khai c¸c ch¬ng tr×nh (ch¼ng h¹n, ch¬ng tr×nh c«ng nghÖ th«ng tin vµ ch¬ng tr×nh c«ng nghÖ vËt liÖu cã thÓ ®îc triÓn khai sím vµ m¹nh mÏ h¬n); ®ång thêi, trong giai ®o¹n tríc m¾t, cÇn ®Æc biÖt coi träng ph¸t triÓn vµ ¸p dông c¸c c«ng nghÖ thÝch hîp, cã kh¶ n¨ng thu hót nhiÒu lao ®éng. Híng ®îc chó träng nµy nhÊt qu¸n víi nhiÖm vô t¹o viÖc lµm, xãa ®ãi gi¶m nghÌo cña chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi trong giai ®o¹n 2001-2010.
ViÖc lùa chän m« h×nh kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa lµ mét ph¬ng thøc cã kh¶ n¨ng gi¶i quyÕt tèt nhÊt c¸c vÊn ®Ò ph¸t triÓn hiÖn ®¹i cña ViÖt Nam trong bèi c¶nh héi nhËp vµo thÕ giíi vµ chuyÓn sang nÒn kinh tÕ tri thøc. §iÒu ®ã sÏ ®Æt ra nhiÒu vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn rÊt míi ®ßi hái ph¶i lý gi¶i nh»m ®em l¹i sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cho ViÖt Nam. ChÝnh v× vËy, khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n cÇn ®îc chó träng ph¸t triÓn vµ cã nhiÖm vô cung cÊp luËn cø khoa häc cho viÖc ®Þnh h×nh m« h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi thÝch hîp ë ViÖt Nam. §©y còng ®îc coi lµ mét híng u tiªn trong chiÕn lîc ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ.
§µo t¹o ®éi ngò c¸n bé nghiªn cøu, thùc hµnh trÎ cã n¨ng lùc. §©y lµ kh©u then chèt, cã vai trß quyÕt ®Þnh ®Õn triÓn väng ph¸t triÓn cña nÒn khoa häc, c«ng nghÖ nãi riªng còng nh ViÖt Nam nãi chung. VÊn ®Ò cÇn ®îc xö lý bao gåm:
- §æi míi chÝnh s¸ch ®µo t¹o vµ sö dông tri thøc. ThÞ trêng, víi t c¸ch lµ n¬i ph¸t tÝn hiÖu vÒ nhu cÇu nh©n lùc vµ lµ c¬ chÕ ph©n bæ hiÖu qu¶ nguån lùc, cã vai trß ®Æc biÖt quan träng ®Ó thùc hiÖn sù ®æi míi ®ã. C¸c thÞ trêng sÏ ®Þnh híng ho¹t ®éng cña c¸c c¬ së nghiªn cøu khoa häc - c«ng nghÖ cã hiÖu qu¶ h¬n. §ång thêi, chÝnh s¸ch u ®·i vµ träng dông tri thøc cña Nhµ níc còng lµ mét ®ßn bÈy rÊt quan träng.
- §µo t¹o nh÷ng ngêi lµm thùc hµnh trÎ cã kh¶ n¨ng tiÕp nhËn, ¸p dông, vµ thÝch øng nhanh víi c«ng nghÖ míi. §èi víi níc ta hiÖn nay, u tiªn ®µo t¹o lùc lîng nµy lµ sù lùa chän kh«n ngoan vµ thiÕt thùc cho sù nghiÖp CNH-H§H.
- Ph¸t huy tÝnh s¸ng t¹o, d©n chñ trong ho¹t ®éng khoa häc c«ng nghÖ. MÊu chèt cña vÊn ®Ò lµ ë viÖc t¹o ra kh¶ n¨ng tiÕp cËn c¸c nguån th«ng tin, m«i trêng c¹nh tranh trong nghiªn cøu vµ øng dông khoa häc c«ng nghÖ vµ c¸c diÔn ®µn tranh luËn th¼ng th¾n vµ cëi më.
T¹o dùng sù g¾n kÕt cã hiÖu qu¶ gi÷a ho¹t ®éng nghiªn cøu, øng dông khoa häc c«ng nghÖ víi c¸c nhu cÇu kinh tÕ x· héi. VÊn ®Ò ®Æt ra hiÖn nay lµ Nhµ níc cÇn x¸c ®Þnh râ h¬n vai trß cña m×nh ®èi víi viÖc thóc ®Èy c¸c ho¹t ®éng nghiªn cøu vµ triÓn khai. Nhµ níc cã thÓ khuyÕn khÝch c¸c ho¹t ®éng nµy b»ng viÖc hoµn thiÖn luËt së h÷u trÝ tuÖ, u ®·i thuÕ, trî cÊp vµ mua c¸c ph¸t minh c«ng nghÖ... Tuy nhiªn, ®iÒu quan träng h¬n ë ®©y lµ viÖc c¶i thiÖn m«i trêng g¾n kÕt cã hiÖu qu¶ gi÷a doanh nghiÖp víi c¸c trung t©m nghiªn cøu khoa häc - c«ng nghÖ. VÒ nguyªn t¾c, viÖc ®Þnh h×nh ®ång bé thÓ chÕ kinh tÕ thÞ trêng sÏ ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh nhÊt; ®ång thêi c¸c ch¬ng tr×nh hîp t¸c nghiªn cøu vµ triÓn khai cña Nhµ níc vµ sù u tiªn ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng th«ng tin quèc gia còng cã vai trß hç trî ®¸ng kÓ trong viÖc t¹o dùng sù g¾n kÕt ®ã. ViÖc x©y dùng c¸c khu c«ng nghÖ cao còng cÇn ®îc coi lµ mét trong nh÷ng néi dung quan träng cña chiÕn lîc kÕt hîp khoa häc, c«ng nghÖ víi s¶n xuÊt kinh doanh vµ CNH.
4 §æi míi khu vùc kinh tÕ nhµ níc ®ång thêi khuyÕn khÝch ph¸t triÓn khu vùc kinh tÕ t nh©n nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá
§Þnh híng tæng qu¸t cña ph¸t triÓn cÊu tróc thµnh phÇn kinh tÕ lµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, ®a d¹ng hãa c¸c h×nh thøc së h÷u ®Ó ph¸t huy tèi ®a søc m¹nh néi t¹i cña nÒn kinh tÕ. VÒ thùc chÊt, gi¶i ph¸p nµy kh«ng cã g× kh¸c h¬n lµ yªu cÇu ph¸t triÓn mét m«i trêng kinh doanh lµnh m¹nh tù do, b×nh ®¼ng vµ c«ng khai. Tõng khu vùc kinh tÕ ®ßi hái nh÷ng biÖn ph¸p thÝch hîp, gãp phÇn quan träng cho c«ng cuéc CNH-H§H trong thêi gian tíi.
TiÕp tôc ®æi míi khu vùc kinh tÕ nhµ níc ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ph¸t triÓn, gi÷ v÷ng vai trß chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ: VÒ nguyªn t¾c, cÇn x¸c ®Þnh râ néi hµm cña kh¸i niÖm khu vùc "chñ ®¹o" trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn ®¹i. Kinh tÕ nhµ níc chØ cã thÓ ®ãng vai trß chñ ®¹o ®îc mét khi nã dÉn d¾t ®îc nÒn kinh tÕ tiÕn lªn hiÖn ®¹i vÒ c«ng nghÖ kü thuËt vµ c¶ vÒ c¬ chÕ. Trong ®iÒu kiÖn níc ta hiÖn nay, ®Æt trong xu híng chung cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi, ®Ó trë thµnh chñ ®¹o thùc sù, kinh tÕ nhµ níc ph¶i lµ lùc lîng tiªn phong trªn ba khÝa c¹nh: ph¸t triÓn c¬ chÕ thÞ trêng, më cöa héi nhËp vµ c¹nh tranh quèc tÕ, xu híng ph¸t triÓn kinh tÕ tri thøc. Quy m« vµ tû träng s¶n lîng cña kinh tÕ nhµ níc trong nÒn kinh tÕ kh«ng ph¶i lµ yÕu tè thø nhÊt quyÕt ®Þnh vai trß chñ ®¹o cña nã.
C¨n cø vµo thùc tr¹ng hiÖn t¹i vµ ®ßi hái cña giai ®o¹n tíi, nguyªn t¾c chi phèi ë ®©y lµ thu hÑp ph¹m vi quy m« ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ cña c¸c doanh nghiÖp nhµ níc còng nh cña bé m¸y ®iÒu hµnh kinh tÕ vÜ m« cña Nhµ níc. Kh«ng thu hÑp ph¹m vi th× kh«ng thÓ n©ng cao hiÖu qu¶ v× khã kh¾c phôc t×nh tr¹ng bao cÊp khi sè doanh nghiÖp qu¸ ®«ng, bé m¸y ®iÒu hµnh cång kÒnh mµ nguån lùc l¹i cã h¹n. Khi ®ã, khu vùc kinh tÕ nhµ níc sÏ kh«ng thÓ tiªn phong trong bÊt cø lÜnh vùc nµo, kh«ng thÓ dÉn ®êng ph¸t triÓn ®îc.
Bªn c¹nh nç lùc cæ phÇn hãa, kho¸n, cho thuª vµ b¸n mét bé phËn doanh nghiÖp nhµ níc, viÖc tæ chøc l¹i c¸c Tæng c«ng ty theo nguyªn t¾c thÞ trêng ®Çy ®ñ h¬n còng lµ mét híng c¶i c¸ch cÇn ®îc ®Æc biÖt quan t©m. §æi míi chÝnh s¸ch ®Çu t Nhµ níc dùa trªn c¬ chÕ thÞ trêng thay cho nguyªn t¾c trî cÊp, bao cÊp, gi¶m thiÓu b¶o hé, t¹o "s©n ch¬i b×nh ®¼ng" ®èi víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ vµ m«i trêng c¹nh tranh, lµ nh÷ng gi¶i ph¸p chÝnh s¸ch quan träng nhÊt ®Ó t¨ng cêng hiÖu qu¶ cña khu vùc doanh nghiÖp nhµ níc.
KhuyÕn khÝch ph¸t triÓn khu vùc kinh tÕ t nh©n, nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá. §©y lµ trôc cèt lâi cña ®Þnh híng ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn vµ cã vai trß ®Æc biÖt quan träng trong viÖc ®iÒu chØnh c¬ cÊu theo híng t¹o viÖc lµm vµ t¨ng n¨ng lùc c¹nh tranh. Sù tiÕn triÓn cña qu¸ tr×nh nµy sÏ t¹o thµnh mét c¬ së v÷ng ch¾c ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn n¨ng ®éng, hiÖu qu¶ cña thÞ trêng. Do ®ã, viÖc chØnh söa khung khæ ph¸p lý, c¶i c¸ch hµnh chÝnh, c¶i c¸ch doanh nghiÖp khu vùc nhµ níc, hÖ thèng tµi chÝnh, ng©n hµng, nhÊt lµ ng©n hµnh th¬ng m¹i quèc doanh, vµ c¶i c¸ch th¬ng m¹i sÏ lµ ®iÒu kiÖn c¬ b¶n nhÊt cho sù ph¸t triÓn l©u bÒn vµ hiÖu qu¶ cña khu vùc kinh tÕ t nh©n vµ khu vùc kinh tÕ cã vèn ®Çu t níc ngoµi. NÕu kh«ng, c¸c ®iÒu kiÖn tiÕp cËn thÞ trêng vµ ®iÒu kiÖn c¹nh tranh ®èi víi khu vùc kinh tÕ t nh©n nãi chung lµ bÊt thuËn lîi. Khi ®ã, ý ®å huy ®éng søc m¹nh tæng hîp, ®Æc biÖt lµ nguån néi lùc sÏ kh«ng thÓ thùc hiÖn ®îc. ChÝnh v× thÕ, tÇm quan träng cña Nhµ níc mét lÇn ®îc kh¼ng ®Þnh, gãp phÇn t¹o ra mét m«i trêng hoµn toµn b×nh ®¼ng cho mäi thµnh phÇn kinh tÕ cã c¬ héi ph¸t triÓn.
5 N©ng cao vai trß vµ hiÖu lùc ho¹t ®éng cña Nhµ níc trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng
Nhµ níc cÇn n©ng cao vai trß vµ hiÖu lùc ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng mét c¸ch toµn diÖn vµ hîp lý: x¸c ®Þnh ®óng ®¾n m« h×nh CNH-H§H cña ®Êt níc, chuyÓn giao vµ ph¸t triÓn c«ng nghÖ, ®µo t¹o nguån nh©n lùc,.... Song hÇu hÕt c¸c vÊn ®Ò ®· ®îc tr×nh bµy ë nh÷ng phÇn trªn. Nh÷ng gi¶i ph¸p nªu ra sau ®©y chÝnh lµ sù t¸c ®éng cña Nhµ níc ®èi víi mét sè vÊn ®Ò mang tÝnh x· héi nh: bé m¸y hµnh chÝnh, hÖ thèng ph¸p lý, thùc hiÖn quyÒn d©n chñ cña ngêi d©n...
Trong qu¸ tr×nh CNH, Nhµ níc cÇn chuyÓn híng ®Çu t, tËp trung ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ - x· héi vµ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò b¶o ®¶m x· héi nh gi¸o dôc, y tÕ, c«ng b»ng x· héi, phßng chèng c¸c tÖ n¹n... ViÖc c¶i c¸ch hµnh chÝnh, n©ng cao chÊt lîng dÞch vô c«ng, vµ thiÕt lËp c¬ chÕ cÇn thiÕt ®Ó phæ cËp, thu nhËn th«ng tin chÝnh s¸ch vµ th«ng tin kinh tÕ lµ bíc tiÕn quan träng thÓ hiÖn râ tÝnh minh b¹ch cña chÝnh s¸ch, lµ sù hç trî trùc tiÕp cho doanh nghiÖp lµm ¨n hiÖu qu¶. Nh÷ng nç lùc më réng thÞ trêng xuÊt khÈu, hç trî ®µo t¹o, h×nh thµnh c¸c khu c«ng nghÖ cao... cña Nhµ níc còng ®ãng vai trß thiÕt thùc ®èi víi viÖc n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh vµ sù ph¸t triÓn l©u bÒn cña doanh nghiÖp. Trong giai ®o¹n chuyÓn ®æi, c¶i c¸ch c¬ cÊu vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ sÏ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng chi phÝ x· héi ph¸t sinh, nhÊt lµ vÒ ng¾n h¹n. ChÝnh v× vËy, viÖc thiÕt lËp m¹ng líi an ninh x· héi lµ hÕt søc cÇn thiÕt. Nh÷ng yÕu tè chÝnh cña m¹ng líi nµy bao gåm hÖ thèng b¶o hiÓm, quü hç trî vµ sù gióp ®ì, cung cÊp nhu cÇu thiÕt yÕu cho nh÷ng ngêi nghÌo; sù tham gia cña céng ®ång, doanh nghiÖp c¶u ngêi d©n còng ®Æc biÖt ®îc chó träng.
Tuy nhiªn, viÖc h¹n chÕ nh÷ng chÝ phÝ x· héi chØ cã thÓ ®îc gi¶i quyÕt mét c¸ch v÷ng ch¾c th«ng qua viÖc thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña khu vùc kinh tÕ t nh©n, t¹o ra c¸c kü n¨ng lao ®éng míi. CÇn t¹o ra mét "s©n ch¬i b×nh ®¼ng" cho mäi thµnh phÇn kinh tÕ. ë níc ta hiÖn nay, ph¸p luËt (vµ c¶ viÖc thùc hiÖn trªn thùc tÕ) cßn nhiÒu ph©n biÖt ®èi xö theo h×nh thøc së h÷u. ViÖc chØnh söa mét sè néi dung luËt, ch¼ng h¹n vÒ ®Çu t vµ doanh nghiÖp øng víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau chØ lµ gi¶i ph¸p t¹m thêi vµ cha ®ñ. Nguyªn t¾c chØ ho¹t ®éng mét luËt ®Çu t vµ mét luËt doanh nghiÖp cÇn ®îc khÈn tr¬ng triÓn khai trªn thùc tÕ ®Ó ph¸t triÓn m«i trêng kinh doanh b×nh ®¼ng.
Bªn c¹nh viÖc xem xÐt, söa ®æi vµ bæ sung c¸c luËt ®· cã liªn quan nh luËt §Êt §ai, LuËt Lao §éng, LuËt Ph¸ s¶n, LuËt Ng©n hµng vµ LuËt vÒ c¸c tæ chøc tÝn dông... cÇn x©y dùng nhiÒu luËt míi, ch¼ng h¹n nh LuËt C¹nh tranh vµ chèng ®éc quyÒn, LuËt vÒ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ, LuËt ThÞ trêng chøng kho¸n, LuËt Th¬ng m¹i ®iÖn tö.... Nh÷ng viÖc hoµn thiÖn khung ph¸p lý sÏ mÊt ®i nhiÒu ý nghÜa nÕu bé m¸y qu¶n lý nhµ níc kh«ng ®îc c¶i c¸ch m¹nh mÏ. Sù can thiÖp cña Nhµ níc vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cßn nÆng nÒ, chÊt lîng dÞch vô c«ng thÊp, t×nh tr¹ng tham nhòng ë mét bé phËn kh«ng nhá c¸n bé, ®¶ng viªn rÊt nghiªm träng, quy tr×nh hµnh chÝnh phøc t¹p dÉn tíi nh÷ng kÕt qu¶ tr¸i víi môc tiªu dù ®Þnh: lµm t¨ng møc ®é rñi ro theo tÝnh cìng chÕ cña ph¸p luËt vµ hîp ®ång th¬ng m¹i, ®Èy cao chi phÝ giao dÞch vµ do ®ã, lµ chÝ phÝ kinh doanh, khuyÕn khÝch c¸ch lµm ¨n "chôp giËt", h¹n chÕ ®¸ng kÓ sù ph¸t triÓn n¨ng ®éng, bÒn v÷ng cña khu vùc doanh nghiÖp vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ.
Nh÷ng t tëng c¶i c¸ch hµnh chÝnh vµ bé m¸y qu¶n lý nhµ níc lµ râ rµng vµ thêng ®îc nhÊn m¹nh lµ: ®¬n gi¶n hãa thñ tôc hµnh chÝnh, gi¶m thiÓu c¬ chÕ "xin - cho", t¨ng cêng tÝnh minh b¹ch vµ gi¶i tr×nh ®îc cña bé m¸y qu¶n lý nhµ níc, chèng tham nhòng, thu dän ®Çu mèi, gi¶m biªn chÕ, n©ng cao n¨ng lùc c«ng chøc vµ chÊt lîng dÞch vô c«ng. C¶i c¸ch hµnh chÝnh vµ bé m¸y qu¶n lý nhµ níc lµ mét c«ng viÖc hÕt søc khã kh¨n, phøc t¹p. Tuy nhiªn cã hai híng gi¶i ph¸p cÇn ®îc ®Æc biÖt chó ý. Mét lµ thay ®æi chøc n¨ng bé m¸y theo híng gi¶m bít sù can thiÖp vµo c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ quy tr×nh hµnh chÝnh t¬ng øng. C¸ch lµm nµy sÏ rÊt hiÖu qu¶ nÕu g¾n cïng víi viÖc ph¸t triÓn thÞ trêng lao ®éng linh ho¹t. Hai lµ t¹o ra ®îc c¬ chÕ gi¸m s¸t cã hiÖu lùc, ch¼ng h¹n th«ng qua c¸c c¬ quan ®éc lËp cña Quèc héi víi sù tham gia cña ®¹i biÓu chuyªn tr¸ch.
Më réng sù tham gia cña ngêi d©n trong ®êi sèng chÝnh trÞ, x· héi còng lµ mét bé phËn cÊu thµnh h÷u c¬ cña c«ng cuéc tiÕp tôc ®æi míi thÓ chÕ kinh tÕ. §©y lµ yÕu tè cùc kú quan träng gãp phÇn n©ng cao n¨ng lùc vµ chÊt lîng cña bé m¸y qu¶n lý nhµ níc. NhiÖm vô quan träng hµng ®Çu lµ ®Èy m¹nh c¶i c¸ch hµnh chÝnh vµ thùc thiÖn quy chÕ d©n chñ c¬ së. Th«ng qua ®ã, ngêi d©n cã quyÒn lùc ®îc "biÕt, bµn, lµm, vµ kiÓm tra", dÔ dµng tiÕp cËn víi c¸c vÊn ®Ò liªn quan tíi chÝnh s¸ch vµ ho¹t ®éng qu¶n lý cña Nhµ níc.
HiÖu qu¶ tham gia cña ngêi d©n cßn phô thuéc vµo n¨ng lùc tham gia cña chÝnh hä. ViÖc t¨ng cêng n¨ng lùc cho ngêi d©n lµ kÕt qu¶ tæng hîp cña c¸c chÝnh s¸ch liªn quan ®Õn c¶i c¸ch vµ ®iÒu chØnh c¬ cÊu kinh tÕ, ph¸t triÓn bÒn v÷ng khu vùc n«ng th«n, chuyÓn ®æi c¨n b¶n hÖ thèng gi¸o dôc - ®µo t¹o vµ khoa häc - c«ng nghÖ, x©y dùng hÖ thèng an sinh x· héi, vµ b¶o vÖ méi trêng. §iÓm cÇn lu ý lµ ph¶i cã ch¬ng tr×nh n©ng cao nhËn thøc ph¸p luËt cña ngêi d©n, gióp hä hiÓu biÕt ®Çy ®ñ h¬n vÒ quyÒn lîi vµ tr¸ch nhiÖm cña m×nh. Tri thøc ph¸p luËt cßn lµ ®iÒu kiÖn ®Ó ngêi d©n h¹n chÕ t¸c ®éng tiªu cùc vµ sù ph¸t triÓn cña tÖ quan liªu, t×nh tr¹ng mÊt d©n chñ còng nh c¸c tÖ n¹n tham nhòng, hèi lé vµ s¸ch nhiÔu nh©n d©n cña c¸c quan chøc chÝnh quyÒn.
Tãm l¹i, vai trß cña Nhµ níc ®èi víi qu¸ tr×nh CNH-H§H nãi riªng, nÒn kinh tÕ-x· héi nãi chung lµ rÊt quan träng. Nhµ níc ta cã sø mÖnh tæ chøc thùc hiÖn ®êng lèi CNH cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam th«ng qua viÖc thùc thi c¬ chÕ, chÝnh s¸ch vµ ®iÒu hµnh c¸c ho¹t ®éng nh»m thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu mµ §¶ng ta ®· ®Ò ra. Cã thÓ nãi, thµnh c«ng cña sù nghiÖp CNH-H§H trùc tiÕp phô thuéc vµo vai trß qu¶n lý kinh tÕ x· héi cña Nhµ níc.
{
Tãm l¹i, CNH lµ xu thÕ tÊt yÕu ®Ó cã thÓ thùc hiÖn ®ång thêi hai nhiÖm vô: chuyÓn tõ tr×nh ®é cña nÒn kinh tÕ n«ng d©n - n«ng nghiÖp l¹c hËu sang tr×nh ®é c«ng nghiÖp c¬ khÝ, tiÕp cËn nhanh vµ tõng bíc ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ tri thøc. TiÕn hµnh CNH sÏ gãp phÇn t¨ng trëng kinh tÕ, ph¸t triÓn x· héi, cñng cè khèi liªn minh c«ng n«ng - tri thøc vµ x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi cña níc ta.
§iÓn h×nh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn CNH lµ khu vùc kinh tÕ n¨ng ®éng Asean. Qu¸ tr×nh CNH ë mçi níc sÏ mang l¹i nh÷ng bµi häc bæ Ých cho ViÖt Nam: Singapo víi sù can thiÖp tÝch cùc cña chÝnh phñ, Th¸i Lan víi sù gia t¨ng m¹nh cña xuÊt khÈu trªn thÞ trêng hµng c«ng nghÖ phÈm dïng nhiÒu lao ®éng, sù b¶o hé hµng dÖt may vµ quÇn ¸o cña c«ng nghiÖp In®«nªxia, Malaysia l¹i thµnh c«ng khi kªu gäi c¸c chÝnh s¸ch ®Çu t níc ngoµi,… ChÝnh nhê sù ph¸t triÓn kh«ng ngõng, khu vùc Asean ®· ®¹t ®îc nhiÒu thµnh tùu ®¸ng kh©m phôc víi tØ lÖ t¨ng trëng cao liªn tôc trong nhiÒu thËp kØ.
Lµ mét níc ®ang ph¸t triÓn, cßn ph¶i ®¬ng ®Çu víi nhiÒu khã kh¨n vµ thö th¸ch, ViÖt Nam lu«n kh«ng ngõng häc hái kinh nghiÖm cña c¸c níc trong khu vùc ®Ó ®¹t ®îc nhiÒu thµnh tùu rùc rì cña thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi. CNH híng vµo xuÊt khÈu lµ m« h×nh t¨ng trëng c¬ b¶n trong giai ®o¹n tíi song thay thÕ nhËp khÈu vÉn cÇn ®îc ¸p dông ®èi víi mét sè s¶n phÈm nhÊt ®Þnh. Bªn c¹nh ®ã, ®Ó t¨ng nguån vèn ®Çu t trong níc, c¸c chÝnh s¸ch thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi còng hÕt søc quan träng, ®ßi hái thùc hiÖn thêng xuyªn liªn tôc vµ cã hiÖu qu¶ cao. YÕu tè con ngêi lµ then chèt víi c¸c biÖn ph¸p cô thÓ vµ l©u dµi cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p thiÕt thùc trªn c¶ hai lÜnh vùc gi¸o dôc ®µo t¹o vµ khoa häc c«ng nghÖ. Trong c«ng cuéc CNH-H§H, khu vùc kinh tÕ t nh©n ®· cã nh÷ng ®ãng gãp nhÊt ®Þnh song khu vùc kinh tÕ nhµ níc vÉn cÇn tiÕp tôc ®æi míi vµ ®ãng vai trß then chèt cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ. Vµ cã lÏ, CNH kh«ng thÓ thùc hiÖn thµnh c«ng nÕu kh«ng cã sù ®iÒu tiÕt cña nhµ níc bªn c¹nh c¸c quy luËt kinh tÕ kh¸ch quan cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng. Nhµ níc cÇn tiÕp tôc c¶i c¸ch bé m¸y hµnh chÝnh còng nh x©y dùng mét khung ph¸p lý ®ång bé t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ph¸t triÓn b×nh ®¼ng.
GÇn 10 thùc hiÖn m« h×nh CNH-H§H ®Êt níc mang l¹i nh÷ng thµnh tùu nhÊt ®Þnh c¶ vÒ kinh tÕ vµ x· héi. §iÒu ®ã nh cµng tiÕp thªm søc m¹nh ®Ó chóng ta cã thÓ ®¹t ®îc nh÷ng môc tiªu ph¸t triÓn bÒn v÷ng. MÆc dï cßn nhiÒu khã kh¨n vµ th¸ch thøc tríc m¾t, sù häc hái kinh nghiÖm c¸c níc trong khu vùc cïng víi sù l·nh ®¹o tµi t×nh, s¸ng suèt cña §¶ng sÏ mang l¹i nh÷ng gi¶i ph¸p ®óng ®¾n, kÞp thêi trong ng¾n h¹n vµ dµi h¹n ®Ó nhanh chãng ®a ®Êt níc tiÕn lªn Céng s¶n chñ nghÜa, kh¼ng ®Þnh vÞ thÕ cña m×nh trªn trêng khu vùc vµ quèc tÕ. Hy väng mét ngµy kh«ng xa, ViÖt Nam sÏ ®îc b¹n bÌ trªn kh¾p n¨m ch©u biÕt ®Õn nh mét cêng quèc vÒ kinh tÕ cïng víi sù æn ®Þnh chÝnh trÞ vµ tÊm lßng yªu chuéng hßa b×nh.
Gi¸o tr×nh kinh tÕ chÝnh trÞ M¸c-Lªnin (Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o - NXB ChÝnh trÞ quèc gia - 2002)
Bµi häc vÒ CNH-H§H (Bé KÕ ho¹ch vµ ®Çu t - Trung t©m th«ng tin - 10/1996)
CNH-H§H ë ViÖt Nam vµ c¸c níc trong khu vùc (Ph¹m Khiªm Ých, NguyÔn §×nh Phan - NXB Thèng Kª - 1994)
CNH-H§H ë ViÖt Nam - Ph¸c th¶o mét lé tr×nh (Ts.TrÇn §×nh Thiªn - NXB ChÝnh trÞ quèc gia - 2002)
CNH-H§H: Ph¸t huy lîi thÕ so s¸nh - Kinh nghiÖm cña c¸c nÒn kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn ë ch©u ¸ (Pts.§ç §øc §Þnh - NXB ChÝnh trÞ quèc gia - 1999)
§Çu t trùc tiÕp níc ngoµi phôc vô CNH ë Malaixia - Kinh nghiÖm ®èi víi ViÖt Nam (Ts.Phïng Xu©n Nha - NXB ThÕ giíi - 2002)
CNH theo híng xuÊt khÈu ®ång thêi thay thÕ nhËp khÈu ë ViÖt Nam (Pts.Mai Ngäc Cêng, Pts.Vò V¨n H¸n - NXB Thèng kÕ - 1996)
§«ng Nam ¸ - ChÆng ®êng dµi phÝa tríc (Lim Chong Yah - NXB ThÕ giíi - 2002)
Kinh tÕ c¸c níc Asean vµ kh¶ n¨ng hßa nhËp cña ViÖt Nam (Ts.Lª V¨n Toµn, Pts.TrÇn Hoµng Kim - NXB Thèng kª - 1992)
T liÖu kinh tÕ b¶y níc thµnh viªn Asean (Tæng côc thèng kª - NXB Thèng kª - 1996, 2001)
Bµi: Asean vµ nguån nh©n lùc (B¸o Hµ Néi Míi - C¬ quan cña Thµnh ñy §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam Thµnh phè Hµ Néi - Thø b¶y/11/10/1997)
Website §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam: www.cpv.org.vn
- N©ng cao h¬n n÷a chÊt lîng c«ng t¸c gi¸o dôc vµ ®µo t¹o nh©n lùc, båi dìng nh©n tµi phôc vô sù nghiÖp CNH-H§H ®Êt níc (Ngµy 11/7/2003 - GS. TS. §ç Nguyªn Ph¬ng)
- Vµi suy nghÜ vÒ chuÈn bÞ nguån nh©n lùc cho CNH-H§H theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa (Ngµy 19/12/2003 - NguyÔn V¨n Thôy)
- X©y dùng mét x· héi häc - yªu cÇu tÊt yÕu cña c«ng cuéc CNH-H§H ®Êt níc (Ngµy 15/7/2004 - NguyÔn Minh §êng)
Lêi nãi ®Çu 1
Néi dung chÝnh
I Quan niÖm vÒ CNH 3
II TÝnh tÊt yÕu vµ t¸c dông cña CNH 4
1, TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña CNH
2, T¸c dông cña CNH
III CNH ë c¸c níc Asean 7
1, §Æc ®iÓm CNH ë c¸c níc Asean 7
2, Mét sè kinh nghiÖm CNH cña c¸c níc Asean 13
IV, C¸c gi¶i ph¸p nh»m thóc ®Èy CNH - H§H ë ViÖt Nam
trong thêi kú tíi 19
1, §Þnh híng m« h×nh CNH - H§H cña nÒn kinh tÕ
níc ta trong giai ®o¹n tíi 19
2, Thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi (FDI) 20
3, Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc 22
4, §æi míi khu vùc kinh tÕ nhµ níc ®ång thêi khuyÕn khÝch ph¸t triÓn
khu vùc kinh tÕ t nh©n nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá 24
5, N©ng cao vai trß vµ hiÖu lùc ho¹t ®éng cña Nhµ níc
trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng 25
KÕt luËn 28
Tµi liÖu tham kh¶o 29
Môc lôc 30
Bé Gi¸o dôc vµ ®µo t¹o
Trêng §¹i häc Kinh TÕ Quèc D©n
--------- ¹ ---------
§Ò tµi:
C«ng nghiÖp hãa ë
c¸c níc ASEAN vµ kh¶ n¨ng
vËn dông cña ViÖt Nam
Hä tªn: Lª Thanh HuyÒn
Líp : Kinh tÕ lao ®éng 45B
GVHD: Th.s NguyÔn ThÞ Thanh HiÕu
Hà Nội - 11/2003
Các file đính kèm theo tài liệu này:
CNH ở các nước Asean & khả năng vận dụng vào Việt Nam.doc
