Đề tài Hoàn thiện chính sách thuế nhập khẩu của Việt Nam trong điều kiện hội nhập afta và wto

Õu c¸c biÖn ph¸p ®Ó phßng ngõa bÊt tr¾c Trong LuËt thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ nhËp khÈu lÇn söa ®æi thø hai, t¹i kho¶n 2 ®iÒu 9 cã qui ®Þnh hµng ho¸ nhËp khÈu trong mét sè tr­êng hîp sÏ ph¶i chÞu ®¸nh thuÕ bæ sung: - Hµng hãa ®­îc nhËp khÈu vµo ViÖt Nam víi gi¸ b¸n cña hµng ®ã qu¸ thÊp so víi gi¸ th«ng th­êng do ®­îc b¸n ph¸ gi¸ g©y khã kh¨n cho sù ph¸t triÓn ngµnh s¶n xuÊt hµng ho¸ t­¬ng tù cña ViÖt Nam. - Hµng ho¸ ®­îc nhËp khÈu vµo ViÖt Nam víi gi¸ b¸n cña hµng ho¸ ®ã qu¸ thÊp so víi gi¸ th«ng th­êng do cã sù trî cÊp vÒ gi¸ cña n­íc xuÊt khÈu, g©y khã kh¨n cho sù ph¸t triÓn ngµnh s¶n xuÊt hµng ho¸ t­¬ng tù cña ViÖt Nam. - Hµng ho¸ ®­îc nhËp khÈu vµo ViÖt Nam cã xuÊt xø tõ n­íc mµ n­íc ®ã cã sù ph©n biÖt ®èi xö vÒ thuÕ nhËp khÈu hoÆc cã nh÷ng biÖn ph¸p ph©n biÖt ®èi xö kh¸c ®èi víi hµng ho¸ ViÖt Nam. §èi víi c¸c tr­êng hîp nh­ trªn theo LuËt ThuÕ xuÊt, nhËp khÈu th× hµng ho¸ nhËp khÈu ®ã sÏ ph¶i chÞu møc thuÕ bæ sung t­¬ng øng nh­ thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸, thuÕ ®èi kh¸ng. Tuy nhiªn, trªn thùc tÕ th× nh÷ng biÖn ph¸p ®¸nh thuÕ bæ sung vÉn ch­a ®­îc triÓn khai thùc hiÖn trªn l·nh thæ ViÖt Nam dï trong thùc tiÔn ®· cho thÊy cã nhiÒu hiÖn t­îng hµng nhËp khÈu cã gi¸ mua thÊp h¬n gi¸ b¸n t¹i thÞ tr­êng néi ®Þa do b¸n ph¸ gi¸ hoÆc do trî cÊp tõ n­íc xuÊt khÈu. ViÖc kh«ng thùc hiÖn ®­îc chÝnh s¸ch ®¸nh thuÕ bæ sung trªn thùc tÕ do nhiÒu nguyªn nh©n nh­ng h¹n chÕ chñ yÕu thiÕu c¬ së th«ng tin vÒ gi¸ c¶ vµ thÞ tr­êng vµ qui ®Þnh vÒ ph¸p luËt vÉn ch­a hoµn chØnh. Do ®©y lµ biÖn ph¸p kinh tÕ ®­îc c¸c tæ chøc kinh tÕ mµ ®Æc biÖt lµ tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi WTO c«ng nhËn ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi cña c¸c bªn khi tham gia vµo th­¬ng m¹i quèc tÕ, ViÖt Nam cÇn cã biÖn ph¸p ®Ó tËn dông triÖt ®Ó c¸c biÖn ph¸p trªn ®Ó b¶o vÖ nÒn kinh tÕ, tr¸nh sù ®e do¹ tõ thÞ tr­êng bªn ngoµi x©m nhËp vµo thÞ tr­êng trong n­íc trong khi héi nhËp. 7. ViÖc x¸c ®Þnh thêi h¹n nép thuÕ cßn nhiÒu s¬ hë g©y t×nh tr¹ng nî ®äng thuÕ nhËp khÈu. Theo LuËt söa ®æi bæ sung mét sè ®iÒu cña LuËt thuÕ xuÊt, nhËp khÈu th× thêi gian Nhµ n­íc cho phÐp nép thuÕ lµ trong vßng 30 ngµy ®èi víi mäi ®èi t­îng, vµ 9 th¸ng ®èi víi vËt t­, nguyªn vËt liÖu nhËp khÈu ®Ó s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu víi ®iÒu kiÖn cã ®Çy ®ñ c¸c thñ tôc cÇn thiÕt theo qui ®Þnh cña Nhµ n­íc. Trong c¸c tr­êng hîp ®Æc biÖt do chu kú s¶n xuÊt, dù tr÷ vËt t­, nguyªn liÖu cña nhµ nhËp khÈu dµi h¬n 9 th¸ng nh­ ®ãng tµu, thuyÒn, chÕ t¹o m¸y mãc, thiÕt bÞ c¬ khÝ th× thêi h¹n nép thuÕ cã thÓ ®­îc h¬n 9 th¸ng, doanh nghiÖp ph¶i cã gi¶i tr×nh cô thÓ lªn Bé Tµi chÝnh xem xÐt quyÕt ®Þnh ®èi víi tõng tr­êng hîp cô thÓ. §èi víi hµng tiªu dïng nhËp khÈu ph¶i nép xong thuÕ nhËp khÈu tr­íc khi nhËn hµng. Danh môc hµng tiªu dïng thùc hiÖn theo qui ®Þnh cña Bé Th­¬ng m¹i. Tr­êng hîp nép thuÕ cã b¶o l·nh vÒ sè thuÕ ph¶i nép th× thêi h¹n nép thuÕ trong vßng 30 ngµy kÓ tõ ngµy ®èi t­îng nép thuÕ nhËn ®­îc th«ng b¸o thuÕ chÝnh thøc cña C¬ quan H¶i quan vÒ sè thuÕ ph¶i nép, nh­ng ph¶i ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn: -§èi t­îng ®øng ra b¶o l·nh ph¶i lµ tæ chøc tÝn dông hoÆc c¸c tæ chøc kh¸c ®­îc phÐp ho¹t ®éng theo LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông. -Néi dung b¶o l·nh ph¶i ghi râ tªn tæ chøc ®øng ra b¶o l·nh, tªn doanh nghiÖp ®­îc b¶o l·nh, thêi h¹n b¶o l·nh vµ cam kÕt cña ®èi t­îng ®øng ra b¶o l·nh. Môc ®Ých cña chÝnh s¸ch thuÕ nµy rÊt râ rµng lµ ®Ó khuyÕn khÝch nhËp khÈu m¸y mãc thiÕt bÞ nguyªn nhiªn vËt liÖu ®Ó kÝch thÝch s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu. Tuy nhiªn, nhiÒu doanh nghiÖp ®· lîi dông ®iÓm nµy ®Ó kÐo dµi qui tr×nh s¶n xuÊt ®Ó ®­îc h­ëng lîi nhê chÝnh s¸ch cho phÐp nî thuÕ. Sè thuÕ ®¸ng lÏ ph¶i nép vµo ng©n s¸ch Nhµ n­íc th× doanh nghiÖp l¹i chiÕm dông ®Ó quay vßng vèn trong kinh doanh v× thÕ g©y ra t×nh tr¹ng nî thuÕ qu¸ h¹n rÊt lín vµ kÐo dµi, cã nh÷ng tr­êng hîp cßn nî thuÕ nh­ng ph¸p nh©n ®· bÞ gi¶i thÓ, s¸p nhËp. Theo thèng kª cña Tæng côc H¶i quan th× hµng n¨m cã kho¶ng tõ 800-1000 tû ®ång tiÒn thuÕ xuÊt, nhËp khÈu trong h¹n cho phÐp mµ doanh nghiÖp ®­îc nî thuÕ theo luËt ®Þnh. NhiÒu doanh nghiÖp lîi dông chÝnh s¸ch ­u ®·i nµy ®Ó chiÕm dông vèn cña Nhµ n­íc kÐo dµi nhiÒu n¨m ®Ó thu lîi. §iÒu nµy ®· g©y ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn hiÖu qu¶ cña chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu. ii. Nguyªn nh©n cña nh÷ng h¹n chÕ cßn tån t¹i trong chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu cña ViÖt Nam. 1. ChÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu thùc hiÖn cïng mét lóc nhiÒu môc tiªu trong ®ã cã nh÷ng môc tiªu m©u thuÉn nhau. HiÖn t¹i, thuÕ nhËp khÈu cïng mét lóc ph¶i thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu c¬ b¶n sau: -Hç trî nguån thu ng©n s¸ch Nhµ n­íc víi tû lÖ ®éng viªn kh¸ cao b×nh qu©n kho¶ng tõ 16%-18% trªn tæng thu ng©n s¸ch tõ thuÕ. §Ó cã tû lÖ ®éng viªn cã nh­ vËy vµo ng©n s¸ch Nhµ n­íc, møc thuÕ suÊt b×nh qu©n c¸c lo¹i hµng ho¸ ph¶i ë møc cao nh­ vËy sÏ lµm c¶n trë qu¸ tr×nh héi nhËp. -B¶o hé nÒn s¶n xuÊt trong n­íc b»ng c¸ch ban hµnh c¸c møc thuÕ suÊt cô thÓ cho tõng mÆt hµng, ngµnh hµng mµ Nhµ n­íc thÊy cÇn thiÕt ph¶i b¶o hé. V× thÕ ®i ng­îc nguyªn t¾c minh b¹ch, ®¬n gi¶n, dÔ hiÓu. MÆt kh¸c, ®Ó b¶o hé s¶n xuÊt, biÓu thuÕ ®­îc x©y dùng dùa trªn c¬ së b¶o hé ngµnh hµng b»ng viÖc ®¸nh thuÕ dùa vµo môc ®Ých sö dông cña hµng ho¸. Môc tiªu nµy ®i ng­îc víi môc tiªu c«ng b»ng trong chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu gi÷a c¸c ®èi t­îng tham gia vµo qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i. -ChÝnh s¸ch ­u ®·i thuÕ nhËp khÈu víi môc tiªu lµ thu hót vèn ®Çu t­, hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt trong n­íc. ChÝnh ®iÒu nµy ®· gãp phÇn ®Èy nhanh tèc ®é hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ, thu hót vèn ®Çu t­ th«ng qua h×nh thøc gãp vèn lµ tµi s¶n phôc vô s¶n xuÊt nh­ng nÕu xÐt kü th× môc tiªu nµy l¹i ®i ng­îc l¹i víi môc tiªu b¶o hé nÒn s¶n xuÊt trong n­íc. Bëi v× chØ cã lîi cho nhµ s¶n xuÊt cã ho¹t ®éng nhËp khÈu cßn trong ®iÒu kiÖn nhµ s¶n xuÊt th«ng th­êng kh«ng nhËp khÈu th× chÝnh s¸ch nµy sÏ kh«ng cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp. ViÖc ®¶m b¶o cïng mét lóc thuÕ nhËp khÈu ph¶i thùc hiÖn nhiÒu môc tiªu, trong ®ã cã nh÷ng môc tiªu tr¸i ng­îc ®· lµm gi¶m vai trß cña thuÕ nhËp khÈu. §ång thêi ®©y còng lµ nh÷ng c¶n trë ®¸ng kÓ cho qu¸ tr×nh héi nhËp vµo khu vùc mËu dÞch tù do còng nh­ lµ tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi. 2. ChÝnh s¸ch thñ tôc h¶i quan ®èi víi hµng nhËp khÈu vµ sù phèi hîp liªn quan ®Õn thuÕ nhËp khÈu cña c¸c ngµnh, c¸c cÊp cßn thiÕu thèng nhÊt, thiÕu ®ång bé. C¬ chÕ ®iÒu hµnh xuÊt, nhËp khÈu cña Nhµ n­íc ta hiÖn nay theo ®¸nh gi¸ cña Tæng côc H¶i quan: nh÷ng v¨n b¶n ph¸p qui vÒ qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu do Tæng côc H¶i quan ban hµnh kh«ng qu¸ 20%. Cßn h¬n 80% lµ do c¸c Bé, ngµnh kh¸c ban hµnh, nh­ c¸c doanh nghiÖp ph¶n ¸nh, nhiÒu ®iÒu kh«ng râ, kh«ng cô thÓ, kh«ng minh b¹ch, l­ìng tÝnh. Tr¸ch nhiÖm cña ngµnh H¶i quan ph¶i tæ chøc thùc hiÖn kiÓm tra, kiÓm so¸t vµ thu thuÕ nhËp khÈu vµ c¸c lo¹i thuÕ kh¸c, Nh­ng trªn thùc tÕ, c¸c v¨n b¶n c¸c Bé ngµnh ban hµnh thiÕu sù thèng nhÊt, thiÕu minh b¹ch, thiÕu kÞp thêi nªn khã tæ chøc thùc hiÖn tõ doanh nghiÖp vµ c¶ ngµnh H¶i quan, lµm ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu. ThÓ hiÖn bÊt cËp ë chç: -Ch­a cã sù nhÊt qu¸n vµ kÞp thêi gi÷a luËt thuÕ nhËp khÈu vµ c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn thùc hiÖn. -ThiÕu ®ång bé gi÷a chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu vµ thñ tôc h¶i quan ®èi víi hµng ho¸ xuÊt, nhËp khÈu g©y c¶n trë ®Õn qu¸ tr×nh héi nhËp. -Ch­a qui ®Þnh ®Çy ®ñ, chÆt chÏ viÖc kiÓm tra gi¸m s¸t cña C¬ quan H¶i quan ®èi víi c¸c lo¹i h×nh xuÊt khÈu, nhËp khÈu trong ®iÒu kiÖn míi. §ång thêi ch­a qui ®Þnh cô thÓ tr¸ch nhiÖm tæ chøc c¸c kh©u kiÓm tra ®Æc biÖt lµ kiÓm tra sau th«ng quan trong ®iÒu kiÖn ngµy cµng t¨ng ¸p lùc ®Èy nhanh tèc ®é l­u chuyÓn hµng ho¸ qua cöa khÈu. 3. HÖ thèng th«ng tin, kü thuËt nghiÖp vô phôc vô cho viÖc kiÓm so¸t nÒn kinh tÕ cßn nhiÒu bÊt cËp. Tr×nh ®é qu¶n lý kinh tÕ, ®Æc biÖt lµ trong lÜnh vùc kinh tÕ ®èi ngo¹i cßn nhiÒu bÊt cËp nh­ tr×nh ®é thanh to¸n qua ng©n hµng cña nÒn kinh tÕ cßn l¹c hËu, thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt lµ chñ yÕu, th«ng tin kinh tÕ ®èi ngo¹i cßn nghÌo nµn. Cô thÓ: -ThiÕu th«ng tin vÒ thÞ tr­êng quèc tÕ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i tõ gi¸ c¶ chÊt l­îng, xuÊt xø hµng ho¸, ®Õn c¸c thñ tôc ph¸p lý liªn quan ®Õn hµng ho¸ nhËp khÈu. Do vËy, nÕu ¸p dông ngay c¸c ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh trÞ gi¸ tÝnh thuÕ hµng nhËp khÈu theo HiÖp ®Þnh trÞ gi¸ WTO, mµ chñ yÕu lµ ph­¬ng ph¸p giao dÞch sÏ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng gian lËn ®Ó trèn thuÕ th«ng qua c¸c hîp ®ång. - C¸c chuÈn mùc kÕ to¸n, kiÓm to¸n ViÖt Nam ch­a phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ, nÕu triÓn khai c¸c nghiÖp vô kiÓm tra sau th«ng quan khã cã thÓ thùc hiÖn ®­îc mét c¸ch hiÖu qu¶. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay viÖc sö dông c«ng cô kiÓm to¸n lµ rÊt cÇn thiÕt trong viÖc x¸c ®Þnh tÝnh trung thùc trong khai b¸o h¶i quan cña c¸c nhµ nhËp khÈu. 4. §iÒu kiÖn trang thiÕt bÞ, c¬ së vËt chÊt kü thuËt dïng ®Ó kiÓm so¸t hµng nhËp khÈu vÉn ch­a ®¸p øng ®­îc t×nh h×nh míi. Tr­íc xu thÕ ngµy cµng t¨ng vÒ l­u l­îng hµng ho¸ qua cöa khÈu, muèn gi¶m bít ®Õn møc tèi thiÓu n¹n bu«n lËu vµ gian lËn th× c¸c ®iÒu kiÖn trang bÞ m¸y mãc, ph­¬ng tiÖn kiÓm tra, kiÓm so¸t h¶i quan nh­ hiÖn nay vÉn cßn bÊt cËp. Bªn c¹nh ®ã muèn ®Èy nhanh c¶i c¸ch vÒ thñ tôc hµnh chÝnh trong lÜnh vùc h¶i quan th× viÖc hiÖn ®¹i hãa tù ®éng hãa c¸c kh©u nghiÖp vô c¬ b¶n cña ngµnh H¶i quan tõ kh©u thu thËp vµ xö lý th«ng tin tê khai hµng ho¸ xuÊt, nhËp khÈu, ®¨ng ký tê khai, qu¶n lý thuÕ, nèi m¹ng gi÷a C¬ quan H¶i quan, c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc kh¸c nh­ Ng©n hµng vµ doanh nghiÖp lµ v« cïng cÇn thiÕt. Nh­ng thùc tÕ hiÖn nay míi chØ ®­îc tiÕn hµnh ë nh÷ng kh©u côc bé, phÇn cßn l¹i chñ yÕu lµ b»ng thñ c«ng. Trªn ®©y lµ nh÷ng nguyªn nh©n c¬ b¶n thuéc vÒ chÝnh s¸ch thuÕ quan, thñ tôc h¶i quan...®· gãp phÇn lµm gi¶m tÝnh hiÖu qu¶ cña chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu hiÖn nay. §©y còng chÝnh lµ c¬ së ®Ó ®­a ra ®Þnh h­íng hoµn thiÖn nh÷ng chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu trong ®iÒu kiÖn héi nhËp AFTA vµ WTO. iii. Kinh nghiÖm hoµn thiÖn chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu cña mét sè n­íc trong qu¸ tr×nh héi nhËp Trong qu¸ tr×nh hoµn thiÖn chÝnh s¸ch thuÕ nãi chung còng nh­ chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu nh»m ®¸p øng yªu cÇu cña tiÕn tr×nh héi nhËp mµ chñ yÕu lµ héi nhËp trong khu vùc vµ thÕ giíi th× viÖc tham kh¶o kinh nghiÖm cña c¸c n­íc lµ v« cïng cÇn thiÕt ®Ó cã thÓ tËn dông ®­îc thêi gian ®ång thêi tr¸nh ®­îc rñi ro cã thÓ x¶y ra trong qu¸ tr×nh nµy. D­íi ®©y, t¸c gi¶ bµi viÕt sÏ tæng hîp nh÷ng kinh nghiÖm rót ra ®­îc tõ nh÷ng chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu cña c¸c n­íc ®i tr­íc trong tiÕn tr×nh héi nhËp khu vùc vµ chñ yÕu lµ tæ chøc th­¬ng m¹i quèc tÕ (WTO) nh­: mét sè n­íc trong khèi ASEAN, Trung Quèc ®Êt n­íc cã nhiÒu t­¬ng ®ång víi ViÖt Nam, vµ cuèi cïng lµ Mü do Mü lµ n­íc chi phèi nhiÒu ®Õn c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh mµ ®Æc biÖt lµ tæ chøc th­¬ng m¹i quèc tÕ. 1. Tham kh¶o chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i cña c¸c n­íc trong khèi ASEAN. Thùc hiÖn môc tiªu më cöa thÞ tr­êng, tù do ho¸ th­¬ng m¹i, phÇn lín c¸c quèc gia trong ASEAN ®· thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh gi¶m thuÕ nhËp khÈu ®Ó thu hót vèn ®Çu t­, c¶i tiÕn kü thuËt, t¹o ®iÒu kiÖn më réng thÞ tr­êng cho s¶n phÈm cña m×nh trªn khu vùc vµ trªn thÕ giíi. KÕt qu¶ cña qóa tr×nh nµy lµ sù ph¸t triÓn v­ît bËc cña c¸c nÒn kinh tÕ thµnh viªn. Nh÷ng ®iÓm chÝnh cã thÓ rót ra khi tham kh¶o nÒn kinh tÕ cña c¸c n­íc trong khèi ASEAN lµ: -ChÝnh s¸ch thuÕ quan cña c¸c n­íc ASEAN chñ yÕu lµ thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh c¾t gi¶m thuÕ, nh»m thóc ®Èy tù do ho¸ mËu dÞch vµ ®Çu t­ trong vµ ngoµi khu vùc ASEAN. -Tuy cã sù kh¸c nhau vÒ møc ®é song c¸c n­íc ®Òu duy tr× møc b¶o hé hîp lý ®ã, cã sù ­u tiªn c¾t gi¶m thuÕ nhËp khÈu ®èi víi tµi s¶n cè ®Þnh, vËt t­, nguyªn liÖu, vµ gi¶m dÇn møc thuÕ suÊt cao ®èi víi hµng ho¸ phôc vô tiªu dïng. §iÒu nµy ®· khiÕn cho søc chÞu ®ùng cña c¸c nÒn kinh tÕ ®· ®­îc t¨ng lªn vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c nÒn kinh tÕ còng ®­îc cñng cè. -C¸c n­íc ASEAN ®Òu ¸p dông ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ tû lÖ vµ ®ang tõng b­íc ¸p dông ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh trÞ gi¸ tÝnh thuÕ theo qui ®Þnh cña HiÖp ®Þnh trÞ gi¸ WTO. -BiÖn ph¸p mµ c¸c n­íc ASEAN sö dông ®Ó hoµn thiÖn chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu trong ®iÒu kiÖn héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ toµn cÇu lµ thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh c¾t gi¶m thuÕ quan. Trong ®ã c¸c n­íc ­u tiªn gi¶m thuÕ nhËp khÈu ®èi víi nguyªn vËt liÖu, vËt t­ h×nh thµnh lªn tµi s¶n cè ®Þnh, gi¶m thuÕ nhËp khÈu ®Ó t¨ng søc c¹nh tranh ®èi víi c¸c ngµnh muèn ph¸t triÓn, mêi gäi ®Çu t­ tõ bªn ngoµi, ®ång thêi gi¶m dÇn thuÕ nhËp khÈu ®èi víi hµng tiªu dïng. -ViÖc c¾t gi¶m thuÕ nhËp khÈu kh«ng lµm ¶nh h­ëng nhiÒu ®Õn nguån thu cho ng©n s¸ch Nhµ n­íc do viÖc t¨ng kh¶ n¨ng xuÊt khÈu, sè l­îng nhËp khÈu t¨ng lªn do gi¶m thuÕ sÏ bï ®¾p ®­îc l­îng thuÕ gi¶m do gi¶m thuÕ suÊt vµ t¨ng c¸c lo¹i thuÕ kh¸c do sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ mang l¹i. -BiÓu thuÕ nhËp khÈu x©y dùng phï hîp víi danh môc HS, møc thuÕ suÊt hîp lý tÝnh cho tõng ch­¬ng, nhãm mÆt hµng, dùa trªn tÝnh chÊt cña hµng ho¸. 2 . Tham kh¶o chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu cña Mü. Theo Bé LuËt ThuÕ quan Mü th× HÖ thèng thuÕ quan cña Mü lµ biÓu thuÕ quan hµi hoµ cña Hîp chñng quèc Hoa Kú (HTS) ®­îc chÝnh thøc th«ng qua vµ ¸p dông tõ ngµy 01/01/1989. HÖ thèng nµy ®­îc x©y dùng dùa trªn hÖ thèng danh môc HS. §­îc coi lµ hÖ thèng hµi hoµ v× hÖ thèng nµy ®­îc hÇu hÕt c¸c quèc gia th­¬ng m¹i lín sö dông. ThuÕ quan cña Mü ¸p dông theo nhiÒu ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ bao gåm ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ theo tû lÖ, thuÕ tÝnh theo sè l­îng, thuÕ ®Þnh ng¹ch, thuÕ gép. Ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ theo tû lÖ: lµ thuÕ ®­îc Ên ®Þnh theo tû lÖ % trªn gi¸ trÞ hµng ho¸ nhËp khÈu. Møc thuÕ suÊt ¸p dông chñ yÕu tõ 1% ®Õn 40%, ngo¹i trõ mét sè mÆt hµng nh­ dÖt may, giµy da cao h¬n 40%. HÇu hÕt c¸c møc thuÕ suÊt n»m trongkho¶ng tõ 2% ®Õn 7%, trung b×nh lµ 4%. Mét sè hµng nhËp khÈu lµ n«ng s¶n vµ c¸c lo¹i hµng chÕ biÕn kh¸c, lµ ®èi t­îng chÞu thuÕ theo sè l­îng (lo¹i thuÕ Ên ®Þnh ®èi víi mét sè l­îng nhÊt ®Þnh). Mét sè s¶n phÈm ph¶i chÞu thuÕ gép (lo¹i thuÕ kÕt hîp tÝnh theo tû lÖ vµ thuÕ theo sè l­îng). Bªn c¹nh ®ã còng cã mét sè mÆt hµng nh­ mÆt hµng ®­êng ph¶i chÞu thuÕ ®Þnh ng¹ch (mét møc thuÕ suÊt cao h¬n ®­îc ¸p dông ®èi víi hµng ho¸ nhËp khÈu sau khi mét l­îng hµng ho¸ cô thÓ ®· ®­îc nhËp khÈu vµo Mü trong mét n¨m) møc chªnh lÖch sÏ thÊp h¬n thuÕ suÊt phæ biÕn. Trong mét sè tr­êng hîp th× møc thuÕ suÊt sÏ kh¸c cô thÓ nh­: -Qui chÕ tèi huÖ quèc: hÇu hÕt c¸c ®èi t¸c th­¬ng m¹i cña Mü cã chÕ ®é bu«n b¸n tèi huÖ quèc (MFN). Hµng ho¸ cña c¸c n­íc thuéc diÖn ®èi xö tèi huÖ quèc sÏ chÞu møc thuÕ nh­ nhau khi nhËp khÈu vµo Mü. Khi Mü gi¶m, lo¹i bá hay thay ®æi mét lo¹i thuÕ quan th× sù thay ®æi ®ã ®­îc ¸p dông b×nh ®¼ng víi tÊt c¶ c¸c n­íc ®­îc h­ëng qui chÕ nµy. Hµng ho¸ nhËp khÈu tõ c¸c n­íc kh«ng cã tèi huÖ quèc sÏ ph¶i chÞu møc thuÕ cao h¬n rÊt nhiÒu. HiÖn nay Mü dµnh chÕ ®é tèi huÖ quèc cho tÊt c¶ c¸c n­íc thµnh viªn cña WTO vµ hÇu hÕt c¸c quèc gia kh¸c trõ c¸c quèc gia mµ Mü cho lµ thï ®Þch vµ ®ang bÞ cÊm vËn. -C¸c ch­¬ng tr×nh ®¬n ph­¬ng ®Æc biÖt: cã mét sè luËt dµnh sù ®èi xö thuÕ quan ­u ®·i ®èi víi mét sè s¶n phÈm mét c¸ch ®¬n ph­¬ng, mét chiÒu cho c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. Ch­¬ng tr×nh nµy bao gåm: +ChÕ ®é ­u ®·i thuÕ quan phæ cËp (GSP), mét ch­¬ng tr×nh miÔn thuÕ quan cho h¬n 4450 s¶n phÈm tõ kho¶ng 150 n­íc vµ l·nh thæ ®ang ph¸t triÓn. ChÕ ®é nµy qui ®Þnh viÖc ®¸nh gi¸ hµng n¨m c¸c mÆt hµng vµ c¸c n­íc ®ñ ®iÒu kiÖn. H¹n ®Þnh sÏ ®­îc ®Æt ra ®èi víi viÖc miÔn thuÕ cho mét sè s¶n phÈm nhÊt ®Þnh nÕu viÖc nhËp khÈu t¨ng lªn mét møc nhÊt ®Þnh. +S¸ng kiÕn vïng lßng ch¶o Caribª (CBI), qui ®Þnh viÖc miÔn hoÆc gi¶m thuÕ quan ®èi víi hÇu hÕt c¸c s¶n phÈm tõ 24 n­íc Trung mü vµ khu vùc Caribª. Nh÷ng ­u ®·i nµy kh«ng xÐt l¹i hµng n¨m. Tuy nhiªn c¸c quèc gia nµy sÏ bÞ mÊt lîi Ých trong nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh. +Nh÷ng hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i trong ®ã cã qui ®Þnh c¾t gi¶m thuÕ quan vµ c¸c hµng rµo th­¬ng m¹i kh¸c nh­ NAFTA, vµ c¸c hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i song ph­¬ng kh¸c. - ¦u ®·i thuÕ quan ®Æc biÖt; Mü dµnh mét ­u ®·i thuÕ quan quan träng ®èi víi hµng ho¸ nhËp khÈu ®­îc s¶n xuÊt tõ nh÷ng bé phËn chÕ t¹o t¹i Mü. Theo tho¶ thuËn nµy, thuÕ chØ ®¸nh vµo phÇn gi¸ trÞ gia t¨ng ë n­íc ngoµi cña s¶n phÈm, kh«ng ®¸nh vµo nh÷ng phÇn ®­îc s¶n xuÊt t¹i Mü. Tho¶ thuËn nµy ®­îc gäi lµ hîp ®ång ph©n chia s¶n phÈm nã ®­îc sö dông tõ «t« ®Õn s¶n phÈm b¸n dÉn, quÇn ¸o may ë n­íc ngoµi mµ sö dông v¶i ®­îc s¶n xuÊt t¹i Mü. Ngoµi ra, Mü còng chÊp nhËn sö dông qui ®Þnh cña WTO vÒ x¸c ®Þnh trÞ gi¸ tÝnh thuÕ hµng nhËp khÈu (HiÖp ®Þnh trÞ gi¸ WTO) lµm c¬ së cho LuËt X¸c ®Þnh trÞ gi¸ tÝnh thuÕ hµng nhËp khÈu cña Mü. B»ng viÖc tham gia vµo HiÖp ®Þnh trÞ gi¸ WTO, Mü sö dông c¸c nguyªn t¾c trong tho¶ thuËn gi¶i quyÕt tranh chÊp cña WTO ®Ó gi¶i quyÕt c¸c bÊt ®ång trong ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu. Nh­ vËy, Mü sö dông gi¸ trÞ giao dÞch lµ c¬ së ®Ó tÝnh gi¸ trÞ tÝnh thuÕ cña hµng nhËp khÈu. -Mü sö dông rÊt cã hiÖu qña c¸c lo¹i thuÕ bæ sung nh»m biÖn ph¸p b¶o vÖ cho c¸c ngµnh s¶n xuÊt chñ chèt t¹i Mü ®ång thêi còng g©y khã kh¨n h¬n cho hµng ho¸ nhËp khÈu tõ c¸c n­íc kh¸c. Ta cã thÓ minh häa b»ng mét sè c¸c vÝ dô nh­ sau: + VÝ dô vÒ viÖc sö dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ cña Mü: ngµy 20/7/1999 Mü ®· quyÕt ®Þnh thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ ®èi víi thÐp nhËp khÈu tõ Ph¸p, NhËt B¶n, Nga, Hµn Quèc, Italia, víi møc thuÕ suÊt tõ 3,67% lªn tíi 59,12% t­¬ng ®­¬ng víi møc gi¸ thÐp cña c¸c nhµ s¶n xuÊt néi ®Þa Mü. Nhê ®ã mµ l­îng thÐp nhËp khÈu vµo Mü gi¶m 13% trong vßng 6 th¸ng theo thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam, sè 71, ngµy 4/9/1999. +VÝ dô vÒ viÖc sö dông thuÕ ®èi kh¸ng cña Mü: tr­êng hîp ®­îc ®¨ng trªn b¸o kinh tÕ ViÖt Nam n¨m 1999, vµo ngµy 29/7/1999 Mü ®· ¸p dông lÖnh trõng ph¹t ®¸nh thuÕ 100% vµo c¸c mÆt hµng nhËp nh­ nÊm, pho m¸t, thÞt bß, thÞt lîn ®ãng hép tõ Ph¸p, §øc, Italia, §an M¹ch khi vi ph¹m qui ®Þnh cÊm nhËp thÞt bß cã hãc m«n t¨ng tr­ëng cña Mü. Nhê ¸p dông lo¹i thuÕ nµy mµ mang l¹i 116,8 triÖu USD cho ng©n s¸ch Liªn Bang. Tr­íc ®ã ®ît trõng ph¹t håi th¸ng 4/1999 trong chiÕn tranh chuèi ®· mang l¹i 200 triÖu USD cho ng©n s¸ch Mü. -LuËt thuÕ quan cña Mü còng qui ®Þnh r»ng xuÊt xø cña s¶n phÈm hµng ho¸ ph¶i ®­îc khai b¸o râ rµng vµ trung thùc: §iÒu nµy rÊt quan träng ®èi víi c¸c s¶n phÈm muèn nhËp khÈu vµo Mü th«ng qua c¸c ch­¬ng tr×nh miÔn thuÕ mét chiÒu nh­ c¸c qui ®Þnh trªn. §èi víi nh÷ng s¶n phÈm ®ñ ®iÒu kiÖn ®­îc ­u ®·i thuÕ, Ýt nhÊt 35% chi phÝ s¶n xuÊt trùc tiÕp cña hµng ho¸ nµy ph¶i n»m trong n­íc ®­îc h­ëng ­u ®·i. Mü cßn cã qui ®Þnh n­íc xuÊt xø, ®Æc biÖt lµ ®èi víi khu vùc mËu dÞch tù do B¾c Mü (NAFTA). Qua viÖc nghiªn cøu t×m hiÓu vÒ chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu cña Mü ta cã thÓ rót ra mét sè nhËn xÐt nh­ sau: -Thèng nhÊt ban hµnh trªn toµn l·nh thæ LuËt thuÕ quan Hoa Kú. §iÒu nµy ®· t¹o thuËn lîi cho ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu, cho ®èi t­îng nép thuÕ vµ c¬ quan thu thuÕ, qu¶n lý thuÕ. -ChÝnh s¸ch thuÕ quan rÊt râ rµng, minh b¹ch vµ æn ®Þnh lµ nh©n tè c¬ b¶n thuËn lîi cho nhµ nhËp khÈu chñ ®éng trong ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. -Mü ­u tiªn xuÊt khÈu th«ng qua chÝnh s¸ch thuÕ quan: trong biÓu thuÕ quan cña Mü, hµng nhËp khÈu ®­îc khÊu trõ thuÕ nhËp khÈu ®èi víi s¶n phÈm dïng nguyªn liÖu cã xuÊt xø t¹i Mü. §©y lµ h×nh thøc chÝnh s¸ch miÔn gi¶m thuÕ nhËp khÈu nh»m khuyÕn khÝch xuÊt khÈu. - Sö dông chÝnh s¸ch ®¸nh thuÕ bæ sung rÊt hiÖu qu¶ ®Ó h¹n chÕ l­îng hµng ho¸ nhËp khÈu vµo trong n­íc, b¶o hé ngµnh s¶n xuÊt trong n­íc ®ång thêi t¨ng thu ng©n s¸ch. - Mü lµ n­íc ®i ®Çu trong ho¹t ®éng tù do ho¸ th­¬ng m¹i víi qu¸ tr×nh c¾t gi¶m thuÕ quan, bªn c¹nh ®ã ¸p dông nh÷ng biÖn ph¸p kh¸c ®Ó ng¨n chÆn hµng ho¸ nhËp khÈu vµo Mü ë møc tinh vi h¬n (tr¸nh sö dông hµng rµo phi thuÕ mµ WTO yªu cÇu c¸c n­íc ph¶i xo¸ bá b»ng biÖn ph¸p vÖ sinh an toµn thùc phÈm, m«i tr­êng..). Thùc chÊt ®©y còng lµ hµng rµo phi thuÕ quan nªn còng g©y khã kh¨n cho c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn mµ ®Æc biÖt lµ ViÖt Nam ®Ó cã thÓ tiÕp cËn ®­îc thÞ tr­êng Mü. 3. Nghiªn cøu chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu cña Trung Quèc trong tiÕn tr×nh héi nhËp. Trung Quèc lµ ®Êt n­íc cã tiÕn tr×nh héi nhËp kh¸ gièng víi ViÖt Nam trong ®ã cã viÖc sö dông chÝnh s¸ch b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc trong mét thêi gian kh¸ dµi, nªn møc thuÕ nhËp khÈu lu«n ë møc cao. N¨m 1992 møc b×nh qu©n thuÕ nhËp khÈu cña Trung Quèc lµ 47,2%, 1995 lµ 35,6%, 1996 gi¶m xuèng lµ 23% lµ mét trong nh÷ng n­íc cã møc thuÕ nhËp khÈu b×nh qu©n cao trªn thÕ giíi. Tõ khi thùc hiÖn chÝnh s¸ch c¾t gi¶m thuÕ nhËp khÈu t¸c ®éng cña thuÕ nhËp khÈu ®èi víi nÒn kinh tÕ ®· theo chiÒu h­íng tèt. Søc chÞu ®ùng cña nÒn kinh tÕ ®­îc n©ng lªn. C¸c doanh nghiÖp trong n­íc dÇn thÝch øng víi m«i tr­êng c¹nh tranh míi khi thuÕ nhËp khÈu gi¶m, l­îng hµng ho¸ nhËp khÈu t¨ng lªn. Khi thùc hiÖn chÝnh s¸ch më cöa, Trung Quèc ®· ®Æt ra rÊt nhiÒu chÝnh s¸ch ­u ®·i vÒ thuÕ nhËp khÈu, nh­ chÝnh s¸ch miÔn, gi¶m thuÕ nhËp khÈu ®èi víi viÖc chuyÓn giao c«ng nghÖ, hµng ho¸ nhËp khÈu vµo trong ®Æc khu kinh tÕ, doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, hµng ho¸ lµ nguyªn liÖu, b¸n thµnh phÈm. ViÖc x¸c ®Þnh trÞ gi¸ tÝnh thuÕ, Trung Quèc ®· chÊp nhËn ¸p dông theo qui ®Þnh HiÖp ®Þnh trÞ gi¸ GATT, bªn c¹nh ®ã ¸p dông b¶ng gi¸ tèi thiÓu ®èi víi nh÷ng tr­êng hîp kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn hoÆc thuéc nhãm hµng Nhµ n­íc qu¶n lý vÒ gi¸. Tuy nhiªn sè dßng hµng mµ Nhµ n­íc qu¶n lý th«ng qua viÖc x©y dùng b¶ng gi¸ tèi thiÓu ®Ó lµm c¨n cø tÝnh thuÕ nhËp khÈu ngµy cµng gi¶m dÇn ®Ó phï hîp víi xu h­íng gia nhËp vµo WTO cña Trung Quèc. BiÓu thuÕ nhËp khÈu cña Trung Quèc ®­îc x©y dùng dùa trªn c¬ së HÖ thèng ®iÒu hoµ (Harmonised System-HS) cña tæ chøc h¶i quan thÕ giíi. Thùc tÕ trªn cho thÊy viÖc c¾t gi¶m hµng rµo thuÕ nhËp khÈu ®Ó thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh héi nhËp quèc tÕ trong t­¬ng lai cña Trung Quèc cã nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n nh­ sau: -ChÝnh phñ Trung Quèc chó ý ®Õn viÖc hoµn thiÖn toµn diÖn hÖ thèng thuÕ, kÕt cÊu møc thuÕ suÊt hîp lý theo h­íng t¨ng dÇn tû lÖ thuÕ ®èi víi tµi nguyªn, b¸n thµnh phÈm, thµnh phÈm. -Gi¶m m¹nh møc ®é thuÕ nhËp khÈu mét c¸ch thÝch hîp ®èi víi thiÕt bÞ kü thuËt h×nh thµnh nªn tµi s¶n cè ®Þnh mµ trong n­íc ch­a s¶n xuÊt ®­îc, nh»m t¹o thuËn lîi cho viÖc hiÖn ®¹i hãa s¶n xuÊt, gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm cña c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt trong n­íc. -ThuÕ nhËp khÈu n«ng s¶n ®­îc thùc hiÖn theo ph­¬ng ph¸p thuÕ quan h¹n ng¹ch. -Thùc hiÖn møc thuÕ t¹m thêi t­¬ng ®èi thÊp ®èi víi mét sè mÆt hµng mµ ChÝnh phñ Trung Quèc ®ang cè g¾ng ph¸t triÓn s¶n xuÊt, c¸c mÆt hµng kh«ng tiÖn gi¶m thuÕ nhËp khÈu mét c¸ch chÝnh thøc hoÆc mét sè nguyªn, vËt liÖu vµ thiÕt bÞ kü thuËt trong n­íc rÊt cÇn nhËp khÈu nh­ng vÉn gi÷ ë møc thuÕ suÊt t­¬ng ®èi cao nh»m æn ®Þnh ng©n s¸ch Nhµ n­íc còng nh­ thùc hiÖn gi¶m dÇn thuÕ suÊt b¶o hé. ViÖc nghiªn cøu mét sè néi dung c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh hoµn thiÖn chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu cña Trung Quèc cho thÊy: -Ch­¬ng tr×nh c¾t gi¶m thuÕ nhËp khÈu cña Trung Quèc rÊt cã lîi cho c¸c doanh nghiÖp trong viÖc thu hót thiÕt bÞ kü thuËt hiÖn ®¹i tõ bªn ngoµi. -T¹o ®iÒu kiÖn thu hót nguyªn vËt liÖu trong n­íc ®ang thiÕu, gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm. -N©ng cao vai trß kiÓm so¸t cña C¬ quan H¶i quan trong viÖc tæ chøc thu vµ qu¶n lý thuÕ nhËp khÈu nh»m ®¸p øng yªu cÇu xuÊt, nhËp khÈu ngµy cµng t¨ng trong xu thÕ héi nhËp. 4. Mét sè kÕt luËn sau khi t×m hiÓu chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu trong qu¸ tr×nh héi nhËp cña mét sè n­íc ®i tr­íc. C¸c n­íc ®· thùc hiÖn mét c¸ch m¹nh d¹n chÝnh s¸ch tù do ho¸ mËu dÞch b»ng biÖn ph¸p gi¶m thiÓu hµng rµo thuÕ quan, thuÕ ho¸ c¸c hµng rµo phi thuÕ quan kÕt hîp víi nh÷ng c¬ chÕ tæ chøc thùc hiÖn. V× thÕ, khi thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh gi¶m thuÕ, nguån thu ng©n s¸ch Nhµ n­íc kh«ng gi¶m mµ cßn t¨ng lªn do hÖ qu¶ cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ mang l¹i. BiÓu thuÕ suÊt ®¬n gi¶n møc thuÕ suÊt, thùc hiÖn tiÕn tr×nh c¾t gi¶m thuÕ nhËp khÈu, biÓu thuÕ phï hîp víi danh môc hµng ho¸ theo HS, ®­îc ban hµnh æn ®Þnh trong mét thêi gian dµi. §Æc biÖt qua kinh nghiÖm cña Trung Quèc cho thÊy, viÖc c¾t gi¶m thuÕ nhËp khÈu ®Ó thùc hiÖn c¸c cam kÕt quèc tÕ lu«n lu«n g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp trong n­íc n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh, vµ tuú theo n¨ng lùc ®Ó thùc hiÖn chñ tr­¬ng c¾t gi¶m dÇn thuÕ suÊt. §iÒu nµy ®· gãp phÇn thóc ®Èy tù do ho¸ th­¬ng m¹i vµ t¹o tiÒn ®Ò cho qu¸ tr×nh t¨ng tr­ëng nÒn kinh tÕ. CÇn ban hµnh thèng nhÊt chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu vµ chÝnh s¸ch, thñ tôc h¶i quan ®èi víi hµng ho¸ nhËp khÈu. ChÝnh s¸ch cÇn ph¶i ban hµnh hÕt søc cô thÓ, dÓ hiÓu, dÔ thùc hiÖn tr¸nh tïy tiÖn khi ¸p dông, còng nh­ chèng gian lËn vÒ thuÕ nhËp khÈu. C¸c n­íc ®Òu thùc hiÖn c¸ckh­¬ng ph¸p x¸c›®Þnh tr&gi¸ tÝnh thuÕ teo qui ®Þnh cña HiÖp ®Þnh trÞ gj¸ WTO, t¹o ®iÒŠºkiÖn cho hµng ho¸ th«ng quan nhanh chãng ®ång thêi gãp phÇn ®È nhani tIc ®é l­u chuyÓn hµng ho¸ qua cöa khÈu. Bªn c¹nh ®ã, c¸c n­íc ®€Í ®ÈyH¦¹nh biÖn ph¸p kiÓm tra sau khi th«ng qua×®ång uhêi xö ph¹t rÊt nghiªm minh ®èi víi c¸c tr­êng hîp vi ph¹m. IV. Mét sè ®Þnh h­íng gãp phÇn hoµn thiÖn chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu trong qu¸ tr×nh héi nhËp AFTA vµ WTO. ChÝnh s¸c thuÕ ôhËp khÈu hiÖn hµnh, nguyªn nh©n, h¹n chÕ cña nã nh­ ph©n tÝch ë trªn cho thÊy r»ng so víi c¸c nguyªn t¾c vµ yªu cÇu thiÕt lËp chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu cña AFTA vµ WTO vÉn cßn nhiÒu bÊt cËp. §¸ng chó ý lµ c¸c bÊt cËp vÒ biÓu thuÕ, hÖ thèng thuÕ suÊt, gi¸ tÝnh thuÕ...kh«ng nh÷ng ®· h¹n chÕ tiÕn tr×nh héi nhËp cña ViÖt Nam mµ cßn lµm gi¶m vai trß cña thuÕ nhËp khÈu trong nÒn kinh tÕ. V× vËy mét sè c¸c ®Þnh h­íng cÇn cã nh»m hoµn thiÖn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu cña ViÖt Nam trong thêi gian tíi lµ: ViÖc ¸p dông trÞ gi¸ tÝnh thuÕ theo WTO TiÕp tôc x©y dùng danh môc biÓu thuÕ nhËp khÈu t­¬ng thÝch víi danh môc HS cña tæ chøc h¶i quan thÕ giíi. Thay ®æi, kÕt cÊu l¹i c¸c møc thuÕ suÊt trong biÓu thuÕ. Thùc hiÖn chÝnh s¸ch tù vÖ th«ng qua thuÕ nhËp khÈu Thèng nhÊt ®èi t­îng miÔn gi¶m thuÕ nhËp khÈu theo h­íng phï hîp víi c¸c cam kÕt quèc tÕ. Thay ®æi c¸c h×nh thøc nî thuÕ hiÖn nay sang c¬ chÕ tÝn dông th«ng quan vµ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p chÕ tµi kh¸c. 1. ¸p dông trÞ gi¸ tÝnh thuÕ theo WTO HiÖn nay tuy ViÖt Nam sÏ thùc hiÖn ¸p dông hÖ thèng x¸c ®Þnh trÞ gi¸ tÝnh thuÕ theo WTO vµo th¸ng 1/2004 nh­ng bªn c¹nh ®ã ta vÉn duy tr× b¶ng gi¸ tèi thiÓu ®èi víi mét sè c¸c nhãm hµng cô thÓ (®iÒu nµy vÉn tr¸i víi nguyªn t¾c cña WTO). Tuy nhiªn t¹i ®iÒu 20 HiÖp ®Þnh nµy còng cho phÐp c¸c thµnh viªn lµ c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn cã thÓ chËm ¸p dông c¸c qui ®Þnh cña HiÖp ®Þnh nµy trong kho¶ng thêi gian kh«ng qu¸ 5 n¨m kÓ tõ khi hiÖp ®Þnh cña WTO cã hiÖu lùc ®èi víi n­íc ®ã. Trong ®iÒu kiÖn ®ã, biÖn ph¸p mµ ViÖt Nam ph¶i thùc hiÖn trong thêi gian tíi cô thÓ nh­ sau: - VÉn tiÕp tôc sö dông chÝnh s¸ch x¸c ®Þnh gi¸ tÝnh thuÕ theo B¶ng gi¸ tèi thiÓu ®èi víi mét sè mÆt hµng nh­ng nªn h¹n chÕ ë møc thÊp nhÊt vµ dÇn dÇn tiÕn tíi xo¸ bá h¼n viÖc ¸p dông gi¸ tÝnh thuÕ theo b¶ng gi¸ tèi thiÓu. Bëi v× do ®iÒu kiÖn ph¸p lÝ, con ng­êi vµ c¸c ®iÒu kiÖn vÒ kinh tÕ x· héi kh¸c còng nh­ yªu cÇu vÒ chÝnh s¸ch b¶o hé nÒn s¶n xuÊt trong n­íc vµ ®¶m b¶o nguån thu cho NSNN ch­a cho phÐp chóng ta ¸p dông xãa bá ngay ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh trÞ gi¸ tÝnh thuÕ theo b¶ng gi¸ tèi thiÓu. B¶ng gi¸ tèi thiÓu chØ nªn tËp trung vµo c¸c mÆt hµng cÇn sù b¶o hé cña Nhµ n­íc vµ ®ang bÞ n­íc xuÊt khÈu b¸n ph¸ gi¸, c¸c mÆt hµng trong diÖn thuÕ ho¸. -Tuy nhiªn, ®Ó thùc hiÖn tèt viÖc x¸c ®Þnh trÞ gi¸ tÝnh thuÕ theo HiÖp ®Þnh trÞ gi¸ GATT, Bé tµi chÝnh vµ Tæng côc h¶i quan cÇn thµnh lËp nh÷ng bé phËn chuyªn thu thËp th«ng tin vÒ gi¸ c¶ c¸c hµng ho¸, c¸c th«ng tin vÒ gi¸ c¶ cã thÓ ®­îc thu thËp tõ nhiÒu nguån nh­: theo tê khai cña ng­êi nhËp khÈu, thu thËp tõ c¸c t¹p chÝ chuyªn s©u vÒ gi¸ c¶, b¶n tin gi¸ c¶ hay th«ng tin tõ c¸c ngµnh s¶n xuÊt ... nh­ng yªu cÇu vÒ nh÷ng th«ng tin nµy ph¶i th­êng xuyªn ®­îc cËp nhËt, ®é chÝnh x¸c tin cËy cao, lu«n lu«n b¸m s¸t gi¸ c¶ trªn thÞ tr­êng. - Ban hµnh c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt qui ®Þnh nh÷ng biÖn ph¸p tù b¶o vÖ: chèng ph¸ gi¸, trî gi¸. Bëi v× b¶ng gi¸ tèi thiÓu tõ tr­íc tíi nay ®­îc nhµ n­íc sö dông nh­ lµ mét c«ng cô b¶o hé, chèng ph¸ gi¸ võa ®¬n gi¶n võa h÷u hiÖu. Khi HiÖp ®Þnh trÞ gi¸ H¶i quan GATT ®­îc thùc hiÖn, b¶ng gi¸ tèi thiÓu kh«ng ®­îc sö dông n÷a cho nªn cÇn ph¶i cã nh÷ng qui ®Þnh kh¸c thay cho b¶ng gi¸ tèi thiÓu ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi cña ®Êt n­íc. 2. TiÕp Tôc X©y dùng danh môc biÓu thuÕ nhËp khÈu t­¬ng thÝch víi danh môc HS ( Harmonized system ) cña Tæ chøc H¶i quan thÕ giíi Mçi lo¹i hµng ho¸, tïy thuéc vµo c«ng dông vµ ý muèn cña nhµ s¶n xuÊt, hµng ho¸ sÏ ®­îc ®­a ra thÞ tr­êng víi nh÷ng tªn gäi nhÊt ®Þnh. Bªn c¹nh ®ã, mçi quèc gia, mçi vïng l·nh thæ, cïng mét mÆt hµng nh­ng cã thÓ cã nh÷ng c¸ch gäi kh¸c nhau. ViÖc thèng nhÊt tªn gäi ®èi víi hµng ho¸ cã ý nghÜa hÕt søc quan träng xÐt trªn nhiÒu ph­¬ng diÖn, trong ®ã cã ph­¬ng diÖn ®¸nh thuÕ khi hµng ho¸ nhËp khÈu vµo thÞ tr­êng néi ®Þa. Víi tªn gäi kh¸c nhau, cã thÓ dÉn ®Õn møc thuÕ suÊt ®­îc ¸p m· kh¸c nhau. §èi víi nhµ nhËp khÈu, cïng mÆt hµng nh­ng cã thÓ ¸p m· ®­îc vµo c¸c møc thuÕ suÊt kh¸c nhau th× bao giê hä còng muèn ¸p m· vµo møc thuÕ suÊt thÊp nhÊt. Nh­ vËy, biÓu thuÕ cµng chi tiÕt ®Õn tõng mÆt hµng cô thÓ, chÝnh x¸c bao nhiªu th× viÖc ¸p m· cµng ®¶m b¶o chÝnh x¸c c«ng b»ng bÊy nhiªu. Lµm sao ®Ó bÊt cø ®èi t­îng nµo khi ®èi diÖn víi mét mÆt hµng ®Òu cã thÓ nhËn diÖn ®óng tªn, ®óng m· sè trong biÓu thuÕ nhËp khÈu cña nã, ®ã lµ yªu cÇu c¬ b¶n cña viÖc ban hµnh danh môc HS, víi sè l­îng dßng hµng trong biÓu thuÕ th­êng xuyªn ®­îc bæ sung, ®­îc cËp nhËt theo nh÷ng nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh, phï hîp víi xu h­íng ph¸t triÓn vµ ®a d¹ng ho¸ s¶n ph¶m mÉu m· nh­ hiÖn nay. HiÖn nay chóng ta ®· ban hµnh ®­îc biÓu thuÕ nhËp khÈu míi bao gåm 10721 dßng thuÕ phï hîp víi biÓu thuÕ quan hµi hßa ASEAN vµ ®ång thêi néi dung hoµn toµn phï hîp víi nguyªn t¾c ph©n lo¹i cña Danh môc hµi hßa m« t¶ vµ m· hãa hµng ho¸ cña Tæ chøc H¶i quan ThÕ giíi. §©y lµ mét b­íc tiÕn tÝch cùc cña ViÖt Nam trong viÖc c¶i c¸ch biÓu thuÕ nhËp khÈu. Trong thêi gian tíi ®©y ®Ó cã thÓ gia nhËp vµo WTO chóng ta vÉn cÇn ph¶i tiÕp tôc bæ sung, cËp nhËt sè l­îng dßng hµng trong biÓu thuÕ nhËp khÈu sao cho ngµy cµng phï hîp víi Danh môc hµi hßa cña Tæ chøc H¶i quan ThÕ giíi. 3. Thay ®æi, kÕt cÊu l¹i c¸c møc thuÕ suÊt trong biÓu thuÕ: Yªu cÇu nµy xuÊt ph¸t tõ thùc tÕ lµ biÓu thuÕ nhËp khÈu hiÖn nay vÉn cßn phøc t¹p vµ thiÕu æn ®Þnh, cã qu¸ nhiÒu møc thuÕ suÊt vµ nhiÒu møc thuÕ suÊt ®Ò ra kh«ng phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ dÉn tíi t×nh tr¹ng khiÕu n¹i cu¶ c¸c doanh nghiÖp. Do ®ã trong t­¬ng lai cÇn: gi¶m bít c¸c møc thuÕ suÊt, ®¬n gi¶n ho¸ biÓu thuÕ c¶ vÒ sè l­îng møc thuÕ suÊt vµ kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c møc thuÕ suÊt trªn c¬ së nh÷ng nguyªn t¾c vµ c¸c cam kÕt cña AFTA vµ WTO. §Ó lµm ®­îc nh­ vËy chóng ta nhÊt thiÕt nghiªn cøu kü cÊp ®é b¶o hé mçi ngµnh hµng ®Ó tõ ®ã x¸c ®Þnh møc thuÕ suÊt cho tõng mÆt hµng c¨n cø vµo kh¶ n¨ng c¹nh tranh. §©y chÝnh lµ c¬ së lµ nÒn t¶ng ®Ó cam kÕt më cöa thÞ tr­êng theo yªu cÇu cña WTO. Theo ®ã th× møc thuÕ suÊt cña c¸c mÆt hµng sÏ ®­îc ph©n bæ nh­ sau: Nh÷ng mÆt hµng ®­îc cam kÕt víi møc thuÕ suÊt cao h¬n møc thuÕ suÊt hiÖn hµnh. C¸c mÆt hµng ®ã bao gåm: ®­êng r­îu, thuèc l¸, s¾t thÐp, s¶n phÈm thÐp, xót láng, ho¸ chÊt dÎo, xi m¨ng, dÇu thùc vËt. Nh÷ng mÆt hµng cã møc thuÕ suÊt cam kÕt b»ng møc thuÕ hiÖn hµnh: nh÷ng mÆt hµng nµy chñ yÕu ®· ®­îc chøng minh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn nÕu ®¶m b¶o tiÕn tr×nh c¾t gi¶m thuÕ b×nh th­êng. Trong ®ã, thêi gian qua møc thuÕ suÊt ®· ë møc hîp lý, sö dông c¸c biÖn ph¸p phi thuÕ quan ë møc thÊp. Thêi gian tíi, b­íc ®Çu lµm c¬ së cam kÕt c¾t gi¶m xuÊt ph¸t tõ møc hiÖn hµnh lµ phï hîp. Nh÷ng mÆt hµng cã møc thuÕ suÊt cam kÕt thÊp h¬n møc thuÕ suÊt hiÖn hµnh: c¸c mÆt hµng nµy chñ yÕu lµ nh÷ng mÆt hµng thuéc nhãm kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao trªn thÞ tr­êng quèc tÕ, ®ång thêi ®©y lµ nh÷ng mÆt hµng cã vÞ trÝ chñ yÕu trong nhãm c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc cña n­íc ta. Nh÷ng mÆt hµng tiªu dïng xa xØ Nhµ n­íc kh«ng ®Þnh h­íng ph¸t triÓn s¶n xuÊt hoÆc kh«ng khuyÕn khÝch ph¸t triÓn s¶n xuÊt; c¸c mÆt hµng thuéc diÖn c¾t gi¶m nh­ng kh«ng ¶nh h­ëng ®Õn s¶n xuÊt trong n­íc, kh«ng ¶nh h­ëng ®Õn c¸c c©n ®èi lín trong nÒn kinh tÕ. Nh÷ng mÆt hµng sÏ kh«ng thùc hiÖn cam kÕt theo ®óng qui ®Þnh cña WTO. Thuéc nhãm nµy lµ nh÷ng mÆt hµng cã ý nghÜa chiÕn l­îc hoÆc nh¹y c¶m ®èi víi nÒn kinh tÕ vµ khã cã thÓ l­êng tr­íc ®­îc nh÷ng biÕn ®éng tiªu cùc trªn thÞ tr­êng. Thuéc lo¹i nµy bao gåm: x¨ng, dÇu, ph©n bãn, xe « t«... MÆt hµng ®­îc phÐp lo¹i trõ hoµn toµn ra khái tù do ho¸ th­¬ng m¹i v× môc ®Ých an ninh quèc gia nh­ t¸c phÈm nghÖ thuËt, kh¶o cæ,...vµ mét sè mÆt hµng n»m trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn quèc gia, nh¹y c¶m ®èi víi nÒn kinh tÕ mµ ViÖt Nam chñ ®éng kh«ng cam kÕt c¾t gi¶m thuÕ. C¸c mÆt hµng nµy kh«ng nh÷ng cã ý nghÜa vÒ mÆt kinh tÕ, mµ cßn liªn quan trùc tiÕp ®Õn an ninh quèc phßng, b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc, søc kháe cña nh©n d©n. ViÖc x©y dùng chÝnh s¸ch ®èi xö trong biÓu thuÕ nhËp khÈu ®­îc thùc hiÖn cô thÓ nh­ sau: - Møc thuÕ suÊt ­u ®·i: Dùa trªn c¬ së c¸c nguyªn t¾c, møc thuÕ suÊt cam kÕt ®èi víi tõng lo¹i mÆt hµng trong biÓu thuÕ nhËp khÈu ®Ó lµm c¨n cø ®µm ph¸n gia nhËp WTO. ThuÕ nhËp khÈu thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®èi xö th«ng qua møc thuÕ suÊt. Víi møc thuÕ suÊt cam kÕt lµ møc chuÈn lµm c¨n cø ®èi xö víi nh÷ng n­íc cã tho¶ thuËn hoÆc ®ang trong giai ®o¹n ®µm ph¸n th­¬ng m¹i ®èi víi ViÖt Nam (®Æc biÖt trong khu«n khæ ®µm ph¸n gia nhËp WTO) lµm møc thuÕ suÊt ­u ®·i. - ThuÕ suÊt th«ng th­êng vµ thuÕ suÊt ­u ®·i ®Æc biÖt: ¸p dông theo LuËt thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ nhËp khÈu hiÖn hµnh lµ hîp lÝ. Tøc lµ qui ®Þnh cao h¬n thuÕ suÊt ­u ®·i kh«ng qu¸ 50% ®èi víi tõng mÆt hµng t­¬ng øng trong biÓu thuÕ ®èi víi thuÕ suÊt th«ng th­êng vµ ¸p dông chÕ ®é ­u ®·i ®Æc biÖt ®èi víi hµng ho¸ nhËp khÈu cã xuÊt xø tõ n­íc mµ ViÖt Nam vµ n­íc ®ã cã tho¶ thuËn ­u ®·i ®Æc biÖt. Tuy nhiªn, chÕ ®é ­u ®·i ®Æc biÖt cho c¸c n­íc tho¶ thuËn ë cÊp khu vùc nh­ khu vùc ASEAN, chóng ta ®ang thùc hiÖn cÇn cã sù c©n nh¾c khi sè dßng hµng trong biÓu thuÕ sÏ t¨ng lªn ®Ó phï hîp víi danh môc HS. 4. Thùc hiÖn chÝnh s¸ch tù vÖ th«ng qua thuÕ nhËp khÈu: VËn dông c¸c th«ng lÖ quèc tÕ cho phÐp ¸p dông c¸c hµnh ®éng tù vÖ phßng ngõa bÊt tr¾c trong c¸c tr­êng hîp khÈn cÊp ®Ó b¶o hé cho nÒn s¶n xuÊt trong n­íc, cã thÓ ¸p dông th«ng qua c¸c qui ®Þnh vÒ møc thuÕ suÊt t¹m thêi. Nh÷ng lo¹i thuÕ suÊt nµy mang tÝnh chÊt lµ nh÷ng biÖn ph¸p ®èi phã linh ho¹t, t¹m thêi ®èi víi nh÷ng hµnh ®éng c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh trong th­¬ng m¹i quèc tÕ. Vµ theo b¸o c¸o cña h·ng Row and Maw “ho¹t ®éng b¶o hé trong th­¬ng m¹i thÕ giíi trªn qui m« toµn cÇu ®ang cã xu h­íng t¨ng sö dông c¸c biÖn ph¸p b¶o hé nh­ c¸c s¸ng kiÕn vÒ ®Êu tranh chèng viÖc b¸n ph¸ gi¸ vµ trî cÊp, vµ c¶ viÖc thùc hiÖn c¸c h¹n chÕ t¹m thêi”. Møc ®é b¶o hé mËu dÞch trong thêi gian qua ®Þnh møc cao vµ cã xu h­íng t¨ng lªn. Theo ®ã vai trß cña c¸c biÖn ph¸p nµy lµ kh«ng thÓ phñ nhËn vµ ®ßi hái chóng ta cÇn ph¶i cã nh÷ng qui ®Þnh cô thÓ, phï hîp ®Ó ¸p dông mét c¸ch cã hiÖu qu¶ trong thùc tiÔn. MÆc dï trong luËt thuÕ xuÊt nhËp khÈu ®· qui ®Þnh h×nh thøc thu thuÕ nhËp khÈu bæ sung ®èi víi c¸c tr­êng hîp hµng b¸n ph¸ gi¸, hµng ®­îc n­íc xuÊt khÈu trî cÊp lµm cho gi¸ hµng nhËp khÈu thÊp h¬n gi¸ hµng ho¸ cïng lo¹i trong n­íc, hµng nhËp khÈu tõ c¸c n­íc cã ph©n biÖt ®èi xö víi hµng ho¸ nhËp khÈu cã xuÊt xø tõ ViÖt Nam. §©y lµ mét h×nh thøc s¬ khai cña thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸ vµ thuÕ ®èi kh¸ng. Tuy nhiªn, cÇn ph¶i hoµn chØnh h×nh thøc ph¸p lý cña hai lo¹i thuÕ trªn d­íi d¹ng LuËt thuÕ ®Ó ®iÒu chØnh ®óng h¬n c¸c ®èi t­îng ®¸nh thuÕ. HiÖn nay, ë ViÖt Nam míi chØ thùc hiÖn thu chªnh lÖch gi¸ tõ n¨m 1999. Thùc chÊt biÖn ph¸p thu chªnh lÖch gi¸ lµ biÖn ph¸p qu¸ ®é, mang tÝnh hµnh chÝnh "phi thuÕ quan", do vËy, sù cô thÓ ho¸ ¸p dông chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu ®èi xö víi nh÷ng bÊt tr¾c lµ phï hîp víi xu thÕ hiÖn nay. VÊn ®Ò qui ®Þnh møc thuÕ suÊt ®èi xö cßn tuú thuéc vµo møc ®é "ph©n biÖt ®èi xö", nh­ng còng cÇn x¸c ®Þnh râ c¸c ®iÒu kho¶n ®Ó tiÕn hµnh thu thuÕ bæ sung, víi nh÷ng rµng buéc ®ã nh»m môc ®Ých ng¨n ngõa lµ chñ yÕu. Trong tr­êng hîp cã ph¸t sinh sù c¹nh tranh hoÆc chÝnh s¸ch ®èi xö cña n­íc xuÊt khÈu kh«ng lµnh m¹nh, cÇn ph¶i qui ®Þnh râ rµng møc ®é, thÈm quyÒn cho tõng cÊp qu¶n lÝ ®Ó tæ chøc thùc hiÖn nh»m kh«ng g©y c¶n trë cho ho¹t ®éng th­¬ng m¹i quèc tÕ. Ngoµi ra, chóng ta cã thÓ ¸p dông thªm mét sè c¸c biÖn ph¸p tù vÖ kh¸c rÊt cã hiÖu qu¶ h¹n chÕ viÖc nhËp khÈu hµng ho¸ qu¸ møc vµo ViÖt Nam mµ kh«ng tr¸i víi c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n cña WTO nh­ ¸p dông thuÕ tuyÖt ®èi, ¸p dông h¹n ng¹ch thuÕ quan. 5. Thèng nhÊt ®èi t­îng miÔn gi¶m thuÕ nhËp khÈu theo h­íng phï hîp víi c¸c cam kÕt quèc tÕ: MiÔn, gi¶m lµ mét trong nh÷ng yÕu tè cÊu thµnh chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu. Th«ng th­êng c¸c n­íc sö dông gi¶i ph¸p nµy nh­ lµ chÝnh s¸ch thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi, thùc hiÖn c¸c hiÖp ®Þnh viÖn trî... Thùc tiÔn cho thÊy r»ng, nÕu thiÕu sù thèng nhÊt trong chÝnh s¸ch miÔn gi¶m thuÕ nhËp khÈu lµ kÏ hë mµ mét sè ®èi t­îng nép thuÕ nhËp khÈu lîi dông chÝnh s¸ch miÔn gi¶m ®Ó trèn thuÕ, lËu thuÕ. Trong khi ®ã, ®Ó t¹o sù thuËn lîi cho ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc viÖc miÔn thuÕ nhËp khÈu lµ cÇn thiÕt, nh­ng cÇn ph¶i cã danh môc ­u ®·i ®Çu t­ râ rµng ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng lîi dông trèn thuÕ nhËp khÈu. Do ®ã cÇn thùc hiÖn mét sè ®Þnh h­íng sau: - ChuyÓn chÝnh s¸ch miÔn thuÕ nhËp khÈu hiÖn hµnh b»ng chÝnh s¸ch ®Çu t­ qua chi NSNN cho c¸c lÜnh vùc quèc phßng, an ninh, khoa häc, gi¸o dôc. Xem ®©y lµ nh÷ng kho¶n chi b¾t buéc trong néi dung dù to¸n chi NSNN. - ChØ miÔn thuÕ ®èi víi ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc mét sè lÜnh vùc n»m trong "danh môc ­u ®·i ®Çu t­", nh»m khuyÕn khÝch thóc ®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña s¶n phÈm. - H¹n chÕ sè lÇn miÔn thuÕ ®èi víi quµ biÕu trong mét lÇn/1 n¨m cho mçi c¸ nh©n. - Bæ sung gi¶m thuÕ nhËp khÈu ®èi víi hµng ho¸ nhËp khÈu vµo ViÖt Nam cã sö dông nguyªn vËt liÖu cã xuÊt xø tõ ViÖt Nam víi mét hµm l­îng nhÊt ®Þnh (tû lÖ nµy kho¶ng 30% trë lªn). 6. Thay ®æi c¸c h×nh thøc nî thuÕ hiÖn nay sang c¬ chÕ tÝn dông th«ng quan vµ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p chÕ tµi. HiÖn nay do ®­îc h­ëng chÝnh s¸ch ­u ®·i cña Nhµ n­íc vÒ thêi gian nép thuÕ nªn rÊt nhiÒu doanh nghiÖp ®· cè t×nh lîi dông s¬ hë nµy ®Ó chiÕm dông tiÒn thuÕ, do ®ã viÖc xo¸ bá ngay qui ®Þnh ­u ®·i vÒ thêi gian ©n h¹n nép thuÕ 30 ngµy ®èi víi hµng ho¸ lµ m¸y mãc thiÕt bÞ, nguyªn vËt liÖu, ph­¬ng tiÖn vËn t¶i nhËp khÈu ®Ó phôc vô s¶n xuÊt l¾p r¸p lµ rÊt cÇn thiÕt. §©y lµ biÖn ph¸p c¬ b¶n vµ quan träng ®Ó kh¾c phôc triÖt ®Ó t×nh tr¹ng tiÕp tôc ph¸t sinh nî ®äng kÐo dµi, ®ång thêi còng phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ. Tr­íc m¾t, khi ch­a bá ®­îc thêi gian ©n h¹n nép thuÕ ®èi víi c¸c tr­êng hîp nhËp khÈu th× Nhµ n­íc cÇn cã c¬ chÕ b¾t buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i cã giÊy b¶o l·nh vÒ sè tiÒn thuÕ ph¶i nép cña c¸c tæ chøc tÝn dông hoÆc cña ng©n hµng. ChÕ tµi nµy ®¶m b¶o doanh nghiÖp vÉn ®­îc h­ëng thêi gian ©n h¹n ®ång thêi vÉn ®¶m b¶o thu håi ®­îc sè thuÕ mµ Nhµ n­íc ®· ©n h¹n cho doanh nghiÖp.Víi c¬ chÕ nµy khi cã yªu cÇu, ng©n hµng sÏ thay mÆt doanh nghiÖp chuyÓn sè tiÒn thuÕ nhËp khÈu cho c¬ quan H¶i quan theo sè thuÕ ghi trªn th«ng b¸o thuÕ cña C¬ quan H¶i quan mµ kh«ng cÇn sù chÊp thuËn cña doanh nghiÖp. Ph­¬ng ¸n nµy v× thÕ sÏ ®¶m b¶o hµi hoµ lîi Ých, tiÕt kiÖm chi phÝ qu¶n lý, tr¸nh rñi ro g©y thÊt thu thuÕ. §èi víi hµng ho¸ lµ nguyªn vËt liÖu nhËp khÈu ®Ó s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu th× Nhµ n­íc chØ nªn cho phÐp doanh nghiÖp ®­îc h­ëng thêi gian ©n h¹n nép thuÕ nhËp khÈu lµ 275 ngµy khi cã sù b¶o l·nh cña ng©n hµng hoÆc c¸c tæ chøc tÝn dông. §ång thêi Nhµ n­íc còng cÇn cã c¸c chÕ tµi ®Ó xö lý cô thÓ ®èi víi nh÷ng tr­êng hîp doanh nghiÖp kh«ng thùc hiÖn thanh to¸n ®óng thêi h¹n qui ®Þnh. §èi víi nh÷ng tr­êng hîp nî thuÕ, nî ph¹t chËm nép thuÕ c¸c c¬ quan thÈm quyÒn cÇn khÈn tr­¬ng xem xÐt ®Ó gi¶i quyÕt døt ®iÓm, tr¸nh t×nh tr¹ng ®Ó tån ®äng. Theo ®ã cã thÓ thùc hiÖn mét sè chÕ tµi nh­ sau: -BiÖn ph¸p vÒ kinh tÕ: T¨ng møc h×nh ph¹t lªn kho¶ng 5 lÇn sè tiÒn nî thuÕ, trèn thuÕ. -BiÖn ph¸p hµnh chÝnh: Qui ®Þnh râ møc ®é vi ph¹m gian lËn vÒ thuÕ nhËp khÈu ®Ó lµm c¨n cø t¹m ngõng lµm thñ tôc cho nhËp khÈu l« hµng tiÕp theo, hoÆc cÊm ph¸p nh©n, thÓ nh©n ®ã tiÕp tôc kinh doanh trong lÜnh vùc xuÊt nhËp khÈu. -BiÖn ph¸p h×nh sù: Qui ®Þnh téi danh h×nh sù ®èi víi c¸c tr­êng hîp bu«n lËu, gian lËn th­¬ng m¹i nh»m trèn tr¸nh nghÜa vô nép thuÕ. Trªn ®©y lµ mét sè ®Þnh h­íng chñ yÕu gãp phÇn hoµn thiÖn chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu cña ViÖt Nam trong ®iÒu kiÖn héi nhËp AFTA vµ WTO hiÖn nay. Tuy nhiªn, chÝnh s¸ch ®ã cã ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch cã hiÖu qu¶, phï hîp víi thùc tiÔn hay kh«ng lµ yªu cÇu kh«ng chØ ®èi víi ngµnh thuÕ, ngµnh h¶i quan mµ cßn ®ßi hái sù phèi hîp ®ång bé gi÷a c¸c bé ngµnh, c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c tæ chøc c¸ nh©n cã liªn quan. D­íi ®©y lµ t¸c gi¶ sÏ ®­a ra mét sè nh÷ng kiÕn nghÞ cô thÓ ®Ó gióp cho viÖc thùc hiÖn nh÷ng ®Þnh h­íng trªn mét c¸ch hiÖu qu¶. V. Mét sè kiÕn nghÞ 1. Hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt liªn quan ®Õn ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu trong ®iÒu kiÖn héi nhËp AFTA vµ WTO. TÊt c¶ nh÷ng ®Þnh h­íng nh­ ®· tr×nh bµy chØ cã thÓ ®­îc thùc thi mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nÕu cã sù söa ®æi bæ sung ph¸p luËt vÒ thuÕ xuÊt khÈu. CÇn ph¶i bæ sung mét sè néi dung cña LuËt thuÕ xuÊt nhËp khÈu n¨m 1992 vµ luËt söa ®æi n¨m 1993, n¨m 1998 c¸c vÊn ®Ò sau: Bæ sung danh môc biÓu thuÕ nhËp khÈu phï hîp víi danh môc HS cña tæ chøc H¶i quan thÕ giíi. ¸p dông c¸c ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh trÞ gi¸ tÝnh thuÕ hµng nhËp khÈu phï hîp víi qui ®Þnh cña WTO. Thu hÑp diÖn miÔn thuÕ: b·i bá ­u ®·i miÔn thuÕ cho hµng ho¸ nhËp khÈu v× môc ®Ých an ninh, quèc phßng, gi¸o dôc ®µo t¹o vµ thay vµo ®ã lµ ¸p dông biÖn ph¸p cÊp ng©n s¸ch ®Çu n¨m. Qui ®Þnh ®iÒu kiÖn, møc ®é, thêi h¹n ®èi xö b»ng viÖc ¸p dông thuÕ chèng b¸n ph¸ gi¸, thuÕ ®èi kh¸ng. Qui ®Þnh vÒ viÖc ¸p dông h¹n ng¹ch thuÕ quan vµ thuÕ tuyÖt ®èi. 2. Ph©n ®Þnh tr¸ch nhiÖm ph¸p lý trong viÖc gi¸m ®Þnh chÊt l­îng HiÖn nay c«ng t¸c gi¸m ®Þnh hµng ho¸ nhËp khÈu ®­îc tiÕn hµnh bëi c¸c c«ng ty gi¸m ®Þnh, ®©y chÝnh lµ c¨n cø ®Ó c¸c bªn h¶i quan cöa khÈu vµ doanh nghiÖp tiÕn hµnh ¸p m· thuÕ cho hµng ho¸ nhËp khÈu. Tuy nhiªn, hiÖn nay tr¸ch nhiÖm ph¸p lý cña c¬ quan gi¸m ®Þnh vÉn ch­a ®­îc qui ®Þnh cô thÓ râ rµng trong c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt. §iÒu nµy ®· t¹o kÏ hë cho c¸c c¬ quan gi¸m ®Þnh vµ trong nhiÒu tr­êng hîp ®· dÉn tíi viÖc sai lÖch sè thuÕ nhËp khÈu mµ doanh nghiÖp ph¶i nép do x¸c ®Þnh sai tªn, m· hµng ho¸ trong biÓu thuÕ mµ vÉn kh«ng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ ph¸p lý. ChÝnh v× vËy, ®Ó chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu ®­îc thùc thi mét c¸ch cã hiÖu qu¶, mäi hµng ho¸ nhËp khÈu vµo ViÖt Nam ®­îc ¸p m· ®óng víi tÝnh chÊt lý hãa cña nã th× ta cÇn ph¶i qui ®Þnh: -X¸c ®Þnh ®Çy ®ñ tr¸ch nhiÖm ph¸p lý cña C¬ quan gi¸m ®Þnh, ®Æc biÖt lµ tr¸ch nhiÖm båi hoµn thÊt thu thuÕ cho Nhµ n­íc b»ng viÖc chØ cÊp giÊy phÐp gi¸m ®Þnh ®èi víi c¸c c¬ quan gi¸m ®Þnh cã n¨ng lùc chuyªn m«n, trang thiÕt bÞ kü thuËt, c¸c cam kÕt ph¸p lý, kÓ c¶ ký quÜ ®Ó ®¶m b¶o hµnh nghÒ. -T¨ng c­êng c¬ së vËt chÊt kü thuËt, ®éi ngò c¸n bé, trong viÖc x©y dùng mét sè Trung t©m gi¸m ®Þnh l¹i chÊt l­îng hµng ho¸ nhËp khÈu trùc thuéc Tæng côc H¶i Quan vµ Bé Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i tr­êng ®Ó ®¶m b¶o t¨ng c­êng c«ng cô kiÓm tra, gi¸m s¸t c¸c doanh nghiÖp nhËp khÈu nãi chung vµ c¶ c¸c C¬ quan gi¸m ®Þnh trong viÖc tu©n thñ ®óng ph¸p luËt. 3. X©y dùng mét lé tr×nh héi nhËp phï hîp víi ViÖt Nam. ViÖc x¸c ®Þnh lé tr×nh héi nhËp WTO cÇn thiÕt ph¶i dùa trªn c¸c c¬ së sau: -Nh÷ng cam kÕt, còng nh­ c¸c qui ®Þnh cña WTO -§¸nh gi¸ thùc tr¹ng hiÖn t¹i vµ dù b¸o t­¬ng lai ®èi víi tõng ngµnh hµng, mÆt hµng cña nÒn kinh tÕ, dùa trªn nÒn t¶ng ph©n tÝch lîi thÕ c¹nh tranh. - Trªn c¬ së lé tr×nh tæng thÓ, x©y dùng lé tr×nh cho tõng ngµnh hµng, tõng mÆt hµng ®Ó cã chÝnh s¸ch thuÕ b¶o hé hîp lý cã thêi h¹n, cã ®iÒu kiÖn vµ cã biÖn ph¸p thÝch hîp. C¸c b­íc tiÕn hµnh cô thÓ nh­ sau: + B­íc 1: X¸c ®Þnh cÊp ®é b¶o hé: Ph©n lo¹i c¸c ngµnh hµng vµo c¸c cÊp ®é b¶o hé kh¸c nhau víi c¸c møc ®é b¶o hé cô thÓ b»ng thuÕ nhËp khÈu. Møc b¶o hé nµy lµ khung tèi ®a cho mçi ngµnh hµng. C¸c mÆt hµng trong ngµnh hµng cã thÓ cã møc ®é b¶o hé kh¸c nhau n»m trong khung tèi ®a cho phÐp. + B­íc 2: X¸c ®Þnh c¸c mÆt hµng vµo c¸c nhãm b¶o hé. Muèn thùc hiÖn cÇn dùa vµo c¸c yÕu tè nh­: Møc ®é chÕ biÕn cña s¶n phÈm hµng ho¸, Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña mÆt hµng t¹i thêi ®iÓm hiÖn t¹i vµ t­¬ng lai. Vai trß vµ tÇm quan träng cña c¸c mÆt hµng ®èi víi nÒn kinh tÕ. C¨n cø vµo tÝnh chÊt cña hµng ho¸, theo nguyªn t¾c hµng ho¸ cã cïng tÝnh chÊt th× cã cïng møc thuÕ suÊt. + B­íc 3: X¸c ®Þnh møc thuÕ suÊt cho tõng mÆt hµng. + B­íc 4: X©y dùng lé tr×nh c¾t gi¶m thuÕ nhËp khÈu. 4. X©y dùng m¹ng l­íi cung cÊp th«ng tin, xóc tiÕn th­¬ng m¹i vµ ng©n hµng d÷ liÖu cã liªn quan ®Õn hµng ho¸ nhËp khÈu. HiÖn nay viÖc x©y dùng m¹ng l­íi cung cÊp th«ng tin vµ ng©n hµng d÷ liÖu cã liªn quan ®Õn hµng ho¸ nhËp khÈu lµ v« cïng cÇn thiÕt kh«ng chØ cho c¸c doanh nghiÖp chuyªn vÒ nhËp khÈu mµ cßn c¶ nhµ n­íc ®Ó sö dông víi môc ®Ých qu¶n lý. §èi víi nhµ nhËp khÈu: ViÖc n¾m b¾t th«ng tin vÒ gi¸ c¶, thuÕ quan t¹i thÞ tr­êng xuÊt khÈu ®Ó chñ ®éng tiÕn hµnh xóc tiÕn th­¬ng m¹i, t×m kiÕm thÞ tr­êng, vµ tiÕn hµnh kinh doanh víi môc ®Ých lîi nhuËn. §èi víi c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc: ViÖc n¾m b¾t th«ng tin liªn quan ®Õn th­¬ng m¹i quèc tÕ l¹i cã ý nghÜa rÊt quan träng trong viÖc ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch vÜ m« ®Þnh h­íng thÞ tr­êng trong ®ã bao gåm x©y dùng chÝnh s¸ch thuÕ phï hîp, møc thuÕ, c¸ch tÝnh thuÕ phï hîp. MÆt kh¸c, viÖc t×m hiÓu n¾m b¾t c¸c th«ng tin liªn quan ®Õn hµng ho¸ nhËp khÈu vÒ gi¸ c¶ hîp ®ång, bªn b¸n, bªn mua cßn gióp cho c¬ quan H¶i quan kiÓm tra gi¸ tÝnh thuÕ vµ tÝnh nghiªm tóc trong viÖc thùc hiÖn luËt thuÕ cña nhµ nhËp khÈu. Do vËy viÖc n¾m b¾t th«ng tin, h×nh thµnh ng©n hµng d÷ liÖu vÒ gi¸ c¶, vÒ ®èi t­îng kinh doanh lµ mét c«ng viÖc v« cïng quan träng gãp phÇn thµnh c«ng trong viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu trong ®iÒu kiÖn héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ nh­ hiÖn nay. 5. §æi míi vµ t¨ng c­êng c«ng t¸c ®µo t¹o, huÊn luyÖn vµ tuyªn truyÒn chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu. YÕu tè con ng­êi cã vai trß quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu ®Æc biÖt trong xu thÕ héi nhËp hiÖn nay.V× vËy, cÇn ph¶i t¨ng c­êng n©ng cao n¨ng lùc cña c¸c c¸n bé tµi chÝnh ë tÊt c¶ c¸c cÊp, c¸c ngµnh ®¸p øng yªu cÇu míi. ViÖc n©ng cao n¨ng lùc c¸n bé tµi chÝnh bao gåm nhiÒu viÖc thùc hiÖn mét c¸ch ®ång bé nh­: s¾p xÕp l¹i tæ chøc bé m¸y, ®æi míi qui tr×nh vµ thñ tôc trong c¸c lÜnh vùc thuÕ nhËp khÈu ®Æc biÖt lµ h¶i quan. Thùc hiÖn ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i, huÊn luyÖn vµ tuyªn truyÒn vÒ chÕ ®é, chÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ thuÕ nhËp khÈu, thñ tôc h¶i quan ®èi víi hµng ho¸ nhËp khÈu nh»m n©ng cao n¨ng lùc cho C¬ quan H¶i quan. MÆt kh¸c, muèn thùc hiÖn tèt c¸c chÝnh s¸ch trªn ®©y th× kh«ng nh÷ng ngµnh H¶i quan mµ c¸c doanh nghiÖp còng cã vai trß quan träng. Hç trî, ®µo t¹o, huÊn luyÖn ®Ó hä lµm tèt c¸c chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc vÒ lÜnh vùc nµy ®­îc xem lµ mét trong nh÷ng hç trî cña Nhµ n­íc ®èi víi sù ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp. Víi h×nh thøc huÊn luyÖn ng¾n h¹n, ®µo t¹o c¬ b¶n cã hÖ thèng.. ®Ó chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu, chÝnh s¸ch h¶i quan ®Õn víi doanh nghiÖp mét c¸ch ®Çy ®ñ, kÞp thêi. Tù doanh nghiÖp lµm tèt chÝnh s¸ch còng nh­ th«ng qua ho¹t ®éng cña m×nh gi¸m s¸t trë l¹i ho¹t ®éng h¶i quan. Bªn c¹nh ®ã, song song víi c«ng t¸c ®µo t¹o, huÊn luyÖn cÇn ®Èy m¹nh c«ng t¸c tuyªn truyÒn thùc hiÖn chÝnh s¸ch, ph¸p luËt Nhµ n­íc cã liªn quan ®Õn thuÕ nhËp khÈu trong ®iÒu kiÖn héi nhËp kinh tÕ héi nhËp vµ thÕ giíi lµ v« cïng cÇn thiÕt hiÖn nay. 6. T¨ng c­êng ®Çu t­ c¬ së vËt chÊt kü thuËt ®Ó tæ chøc thùc hiÖn chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu. Nh»m ®Ó hç trî cho c¸n bé H¶i quan trong c¸c ho¹t ®éng kiÓm tra, kiÓm so¸t h¶i quan ®èi víi hµng ho¸ qua cöa khÈu th× viÖc trang bÞ c¬ së vËt chÊt, hiÖn ®¹i hãa c«ng cô qu¶n lý lµ v« cïng cÇn thiÕt. Trong ®ã ®Æc biÖt cÇn c¸c ph­¬ng tiÖn kü thuËt kiÓm tra hµng ho¸ vµ hÖ thèng c«ng nghÖ th«ng tin. §Ó ®Èy nhanh c¶i c¸ch hµnh chÝnh, t¹o c¬ chÕ th«ng tho¸ng h¬n n÷a cho ho¹t ®éng xuÊt, nhËp khÈu cÇn trang thiÕt bÞ c«ng nghÖ th«ng tin nèi m¹ng gi÷a doanh nghiÖp, c¬ quan H¶i quan vµ ng©n hµng ®Ó tiÕn hµnh khai b¸o H¶i quan qua m¹ng m¸y tÝnh còng nh­ ®èi chiÕu sè liÖu thanh to¸n, sè d­ nî t¹i ng©n hµng nh»m t¨ng c­êng biÖn ph¸p kiÓm so¸t vµ h¹n chÕ nh÷ng tiªu cùc do sù giao tiÕp trùc tiÕp qu¸ nhiÒu gi÷a ng­êi nhËp khÈu víi nh©n viªn lµm thñ tôc h¶i quan. §øng tr­íc ng­ìng cöa héi nhËp kinh tÕ vµo AFTA vµ WTO chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu cho thÊy vÉn cßn rÊt nhiÒu nh÷ng bÊt cËp. V× vËy, luËn v¨n bªn c¹nh viÖc ph©n tÝch nh÷ng ®Þnh h­íng thiÕt yÕu cho chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu trong t­¬ng lai, cßn ®Ò ra nh÷ng kiÕn nghÞ rÊt cÇn thiÕt nh»m mét môc ®Ých chung nhÊt lµ hoµn thiÖn chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu vµ ®­a vµo thùc hiÖn mét c¸ch cã hiÖu qu¶ trong thùc tiÔn. T¸c gi¶ tin t­ëng r»ng víi sù hiÖu qña cña c¸c chÝnh s¸ch vÒ thuÕ nhËp khÈu sÏ gióp ViÖt Nam v÷ng vµng h¬n n÷a trong tiÕn tr×nh héi nhËp AFTA vµ WTO. KÕt luËn. Víi tÇm nh×n chiÕn l­îc, x¸c ®Þnh râ t×nh h×nh vµ xu thÕ thÕ giíi, trªn c¬ së yªu cÇu bøc xóc cña ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc ®¹i héi §¶ng VIII ®· kh¼ng ®Þnh: “TÝch cùc vµ chñ ®éng th©m nhËp vµ më réng thÞ tr­êng quèc tÕ", “gia nhËp WTO, cã kÕ ho¹ch cô thÓ ®Ó chñ ®éng thùc hiÖn c¸c cam kÕt trong khu«n khæ AFTA”. §Ó thùc hiÖn ph­¬ng ch©m cña §¶ng trong thêi gian qua cã nhiÒu vÊn ®Ò xung quanh héi nhËp ®· ®­îc ®­a ra nghiªn cøu nh­ng cã lÏ chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu lµ ®­îc quan t©m nhiÒu nhÊt. ChÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu ®· cã nhiÒu thay ®æi trong thêi gian qua víi nhiÒu lÇn LuËt thuÕ xuÊt nhËp khÈu ®­îc bæ sung, söa ®æi. Tuy nhiªn tr­íc nh÷ng yªu cÇu cña AFTA vµ WTO chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu cña ViÖt Nam vÉn cßn tån t¹i nhiÒu bÊt cËp. NhËn thøc ®­îc ®iÒu Êy, t¸c gi¶ ®· ®i s©u vµo t×m hiÓu vµ ph©n tÝch thùc tr¹ng cña chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu cña ViÖt Nam, chØ ra nh÷ng ®iÓm h¹n chÕ ®Ó tõ ®ã m¹nh d¹n ®Ò ra nh÷ng ®Þnh h­íng cô thÓ gióp cho viÖc hoµn thiÖn h¬n n÷a chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu cña ViÖt Nam trong ®iÒu kiÖn héi nhËp AFTA vµ WTO. Tuy nhiªn, viÖc thùc hiÖn ®­îc hay kh«ng nh÷ng ®Þnh h­íng nµy l¹i cÇn ph¶i cã sù quyÕt t©m vµ sù phèi hîp ®ång bé gi÷a c¸c cÊp c¸c ngµnh chÝnh quyÒn trong c¶ kh©u x©y dùng chÝnh s¸ch vµ thùc hiÖn nh÷ng chÝnh s¸ch. §©y chÝnh lµ mét yªu cÇu cÊp thiÕt trong t×nh h×nh hiÖn nay khi mµ ¸p lùc cña viÖc thùc hiÖn c¸c cam kÕt cña CEPT/AFTA ngµy cµng lín vµ sau ®ã lµ WTO. Víi nh÷ng ®ãng gãp ®· ®­îc ®Ò cËp, t¸c gi¶ kho¸ luËn mong gãp mét phÇn nhá bÐ cña m×nh vµo qu¸ tr×nh hoµn thiÖn chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu cña ViÖt Nam trong tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ mµ ®Æc biÖt lµ trong ®iÒu kiÖn héi nhËp vµo khu vùc mËu dÞch tù do (AFTA) vµ tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi (WTO).