Đề tài Một số giải pháp nhằm tăng cường khả năng cạnh tranh trong đấu thầu xây dựng ở công ty TNHH xây dựng VINAUST

15%) gi¸ trÞ c«ng tr×nh. V× vËy, c«ng ty ph¶i cã mét l­îng tiÒn lín lµm ®iÒu kiÖn cho viÖc tham gia ®Êu thÇu vµ ký kÕt hîp ®ång, lµm t¨ng nhu cÇu vÒ vèn l­u ®éng cña c«ng ty. V× nh÷ng ®Æc ®iÓm nh­ vËy nªn viÖc ®i vay vèn cña c«ng ty tõ c¸c ng©n hµng hay tæ chøc tÝn dông lµ kh«ng thÓ tr¸nh khái. Ngay tõ khi thµnh lËp, C«ng ty ®· gÆp mét sè khã kh¨n vÒ vèn kinh doanh do sè vèn ®­îc cÊp cã gi¸ trÞ thÊp (chØ cã 3,454 tû ®ång). Tuy nhiªn c«ng ty ®· tËp trung tæ chøc thi c«ng th«ng qua c¸c nguån vay cña ng©n hµng nh»m ®¸p øng ®­îc c«ng t¸c s¶n xuÊt kinh doanh vµ hoµn thµnh c¸c nhiÖm vô ®­îc giao. Trong giai ®o¹n tõ n¨m 1997 ®Õn nay víi viÖc lµm ¨n cã hiÖu qu¶ c«ng ty ®· tÝch luü ®­îc vèn s¶n xuÊt kinh doanh th«ng qua viÖc trÝch lîi nhuËn tõ kinh doanh qua c¸c n¨m, hiÖn t¹i vèn s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty lªn tíi 40 tû ®ång. §¸p øng ®­îc t×nh h×nh thi c«ng c¸c c«ng tr×nh cã qui m« lín, ®ßi hái nguån vèn lín nh»m ®¶m b¶o tiÕn ®é thi c«ng. KÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty qua c¸c n¨m: B¶ng: B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n TT ChØ tiªu 1997 1998 1999 2000 2001 1 Tæng tµi s¶n cã 424.829.988 575.105.602 352.028.287 377.933.095 408.882.958 2 Tµi s¶n cã l­u ®éng 309.322.785 444.644.946 247.455.694 307.826.643 324.532.269 3 Tæng tµi s¶n nî 424.829.988 575.105.602 352.028.287 377.933.095 408.882.958 4 Tµi s¶n nî l­u ®éng 366.240.676 521.611.002 276.019.612 303.367.133 281.039.636 5 Nî ng¾n h¹n 11.220.588 8.700.000 8.520.488 39.233.981 25.885.000 6 Nî dµi h¹n 0 6.451.026 37.503.446 4.032.000 12.892.434 8 Vèn lu©n chuyÓn 56.917.891 76.966.056 28.563.918 37.423.259 46.989.527 (Nguån: Phßng Tµi chÝnh – KÕ to¸n) B¶ng: Mét sè chØ tiªu ph¶n ¸nh t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty TT Néi dung N¨m1997 N¨m 1998 N¨m 1999 N¨m 2000 N¨m 2001 1 Tæng doanh thu 130.780.412 252.942.246 271.215.662 349.194.801 352.150.637 2 Doanh thu thuÇn 126.607.530 246.667385 267.508.789 336.287.546 334.278.670 3 Lîi nhuËn thùc hiÖn 3.566.700 6.565.913 15.181.674 15.593.695 20.755.528 4 Lîi nhuËn rßng 2.675.025 4.642.128 11.386.255 11.695..271 15.566.646 (Nguån: Phßng Tµi chÝnh kÕ to¸n) Trong nh÷ng n¨m qua, nhê sù nç lùc phÊn ®Êu cña toµn bé c¸n bé c«ng nh©n viªn nªn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty ®· dµnh ®­îc mét sè kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ. ChØ tiªu vÒ tæng doanh thu vµ doanh thu thuÇn t¨ng tr­ëng nhanh qua c¸c n¨m. Cã thÓ ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t n¨ng lùc tµi chÝnh cña c«ng ty x©y dùng Lòng L« th«ng qua viÖc tÝnh to¸n mét sè chØ tiªu sau: -ChØ tiªu vÒ c¬ cÊu vèn: C¬ cÊu vèn thÓ hiÖn ë tû träng tµi s¶n l­u ®éng vµ tµi s¶n cè ®Þnh so víi tæng tµi s¶n. Mét c¬ cÊu vèn hîp lý sÏ gióp cho c«ng ty cã t×nh h×nh tµi chÝnh lµnh m¹nh. Tû träng TSL§ = TSL§ x 100% Tængtµi s¶n Tû träng TSC§ = 100% - Tû träng TSL§ B¶ng: ChØ tiªu vÒ c¬ cÊu vèn ChØ tiªu N¨m 1997 N¨m 1998 N¨m 1999 N¨m 2000 N¨m 2001 Tû träng TSL§ 72,8% 77,3% 70,29% 81,45% 79,37% Tû träng TSC§ 27,2% 22,7% 29,71% 18,55% 20,63% Qua ph©n tÝch ë b¶ng trªn ta thÊy, TSL§ cña c«ng ty lu«n chiÕm mét tû träng lín trong tæng gi¸ trÞ tµi s¶n. ChØ tiªu vÒ c¬ cÊu tµi chÝnh: ChØ tiªu vÒ c¬ cÊu tµi chÝnh lµ mét chØ tiªu rÊt quan träng vµ cÇn thiÕt ®Ó ®¸nh gi¸ n¨ng lùc qu¶n lý, ®é nhanh nhËy cña ng­êi l·nh ®¹o trong c«ng ty, ®· d¸m nghÜ, d¸m lµm ch­a, xem xÐt c¬ cÊu vèn cã hîp lý, ®¶m b¶o an toµn cho c¸c chñ nî kh«ng, tèc ®é t¨ng vay cã ®¶m b¶o thanh to¸n l·i kh«ng, víi hÖ sè nî nh­ vËy th× kh¶ n¨ng huy ®éng vèn trong t­¬ng lai cña c«ng ty cã gÆp tr¾c trë g× kh«ng. Th«ng qua chØ tiªu hÖ sè nî chóng ta sÏ thÊy ®­îc c¬ cÊu vèn cña c«ng ty ®· hîp lý hay ch­a, c«ng ty ®· sö dông nî nh­ thÕ nµo. Tû sè nî = Tæng nî x 100% Tæng tµi s¶n B¶ng: ChØ tiªu vÒ c¬ cÊu tµi chÝnh ChØ tiªu N¨m 1997 N¨m 1998 N¨m 1999 N¨m 2000 N¨m 2001 Tû sè nî 86,2% 90,6% 78,4% 80,27% 68,73% Ta thÊy, mét tû sè nî cao mét mÆt gióp cho c«ng ty cã ®­îc lîi thÕ lµ chØ ph¶i bá ra mét l­îng vèn nhá nh­ng l¹i ®­îc sö dông mét l­îng tµi s¶n lín vµ khi cã rñi ro th× sÏ chuyÓn sang cho chñ nî chÞu. Nh­ng hÖ sè nî cña c«ng ty l¹i qu¸ cao, cho nªn møc ®é an toµn trong kinh doanh l¹i kÐm, v× chØ cÇn mét kho¶n nî tíi h¹n kh«ng tr¶ ®­îc sÏ lµm cho c¸n c©n thanh to¸n mÊt c©n b»ng, xuÊt hiÖn nguy c¬ ph¸ s¶n. -HiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh: HiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®­îc ph¶n ¸nh th«ng qua chØ tiªu tû suÊt lîi nhuËn. ý nghÜa cña chØ tiªu nµy lµ cø mét ®ång doanh thu thuÇn trong kú th× t¹o ra bao nhiªu ®ång lîi nhuËn. Tû suÊt lîi nhuËn = Lîi nhuËn tr­íc thuÕ x 100% Doanh thu thuÇn B¶ng: ChØ tiªu vÒ tû suÊt lîi nhuËn ChØ tiªu N¨m 1997 N¨m 1998 N¨m 1999 N¨m 2000 N¨m 2001 Tû suÊt lîi nhuËn 2,8% 2,66% 5,67% 4,63% 6,2% Ta thÊy tû suÊt lîi nhuËn cña c«ng ty trong 3 n¨m 99, 2000, 2001 t¨ng nhanh so víi n¨m 97, 98. Vµ tû suÊt lîi nhuËn n¨m 2001 lµ cao nhÊt 6,2% cã nghÜa lµ 1 ®ång doanh thu n¨m 2001 t¹o ra 0,062 ®ång lîi nhuËn. Tû lÖ nµy lµ rÊt cao chøng tá c«ng ty ®ang lµm ¨n cã hiÖu qu¶. HiÖn nay n¨ng lùc tµi chÝnh cña c«ng ty ®­îc coi lµ kh¸ m¹nh vµ kh¶ n¨ng huy ®éng vèn ®Çu t­ cña c«ng ty lµ t­¬ng ®èi dÔ dµng. §©y còng lµ mét lîi thÕ mµ c«ng ty cÇn khai th¸c triÖt ®Ó ®Ó n©ng cao søc c¹nh tranh trong ®Êu thÇu x©y l¾p. 8. VÒ c«ng t¸c tÝnh gi¸ dù to¸n dù thÇu t¹i c«ng ty. C«ng t¸c tÝnh gi¸ dù to¸n dù thÇu lµ mét yÕu tè hÕt søc quan träng trong ho¹t ®éng ®Êu thÇu, cã ¶nh h­ëng lín ®Õn viÖc tróng thÇu hay tr­ît thÇu cña c«ng ty.Nguyªn t¾c c¬ b¶n nhÊt trong c«ng t¸c tÝnh gi¸ dù thÇu lµ tÝnh ®óng vµ tÝnh ®ñ. C¸c s¶n phÈm x©y dùng th­êng mang tÝnh c¸ biÖt phô thuéc vµo nhiÒu ®Þa ®iÓm x©y dùng, vµo chñng lo¹i c«ng tr×nh ®­îc x©y dùng theoi ®å ¸n thiÕt kÕ, theo tõng ®èi t­îng ®Æt hµng cô thÓ. V× thÕ gi¸ c¶ cña s¶n phÈm x©y l¾p kh«ng thÓ quy ®Þnh thèng nhÊt mµ mçi c«ng tr×nh cã gi¸ riªng, kÓ c¶ c¸c c«ng tr×nh ¸p dông thiÕt kÕ ®Þnh h×nh, thiÕt kÕ mÉu ®­îc x©y dùng trong cïng mét khu vùc vµ cïng trong mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh. C«ng ty chØ cã thÓ ®Þnh gi¸ cho tõng bé phËn cÊu thµnh c«ng tr×nh th«ng qua c¸c ®Þnh møc ®¬n gi¸ vµ c¸c quy ®Þnh tÝnh to¸n chung. HiÖn nay, néi dung chi tiÕt cña gi¸ dù to¸néi dungù thÇu trong x©y l¾p bao gåm c¸c kho¶n môc sau: - Chi phÝ trùc tiÕp. - Chi phÝ chung - Lîi nhuËn vµ thuÕ ViÖc x¸c ®Þnh c¸c kho¶n môc nµy ph¶i lu«n tu«n thñ c¸c quy ®Þnh cña chÝnh phñ vµ bé x©y dùng. C¸ch tÝnh cô thÓ nh­ sau: * Chi phÝ trùc tiÕp: Chi phÝ trùc tiÕp bao gåm chi phÝ vËt liÖu, chi phÝ nh©n c«ng vµ chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng. + Chi phÝ nguyªn vËt liÖu x©y dùng: * Chi phÝ vËt liÖu: bao gåm c¸c chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, c¸c cÊu kiÖn thi c«ng, c¸c vËt liÖu sö dông lu©n chuyÓn nh­ ®µ v¸n, cèt pha, dµn gi¸o,... C«ng ty c¨n cø vµo b¶ng khèi l­îng c«ng tr×nh x©y l¾p, ®Þnh møc tiªu hao vËt liÖu, møc gi¸ vËt liÖu ë tõng n¬i x©y dùng c«ng tr×nh ®Ó x¸c ®Þnh chi phÝ vËt liÖu trong ®¬n gi¸ x©y dùng c¬ b¶n. Chi phÝ vËt liÖu trong dù to¸n x©y l¾p ®­îc x¸c ®Þnh b»ng khèi l­îng x©y l¾p theo thiÕt kÕ ®­îc duyÖt nh©n víi chi phÝ vËt liÖu trong ®¬n gi¸ x©y dùng c¬ b¶n cña tõng lo¹i c«ng t¸c x©y l¾p. khi cã sù thay ®æi vÒ gi¸ c¶ vµ c­íc phÝ vËn t¶i th× c¨n cø vµo møc gi¸ b×nh qu©n khu vùc ë tõng thêi kú ®Ó x¸c ®Þnh phÇn chªnh lÖch vµ ®­a trùc tiÕp vµo chi phÝ vËt liÖu trong dù to¸n. Chi phÝ nµy ®­îc x¸c ®Þnh dùa trªn khèi l­îng vµ ®¬n gi¸ dù to¸n x©y dùng chi tiÕt theo c«ng thøc sau: VL = Trong ®ã: VL: chi phÝ vËt liÖu x©y dùng Qj: Khèi l­îng c«ng t¸c x©y l¾p thø i Dvi: Chi phÝ vËt liÖu trong ®¬n gi¸ dù ®o¸n x©y dùng cña c«ng t¸c x©y l¾p thø i CLvl : Chªnh lÖch vËt liÖu (nÕu cã). + Chi phÝ nh©n c«ng: Chi phÝ nh©n c«ng ®­îc tÝnh cho c«ng nh©n trùc tiÕp lµm nhiÖm vô x©y l¾p. Theo qui ®Þnh hiÖn hµnh, ®¬n gi¸ chi phÝ nh©n c«ng bao gåm: tiÒn l­¬ng c¬ b¶n, phô cÊp l­u ®éng ë møc thÊp nhÊt (20% tiÒn l­¬ng tèi thiÓu), phô cÊp kh«ng æn ®Þnh s¶n xuÊt ë møc b×nh qu©n (10%), l­¬ng phô cho nghØ lÔ tÕt vµ nghØ phÐp…(12%) vµ mét sè chi phÝ cã thÓ kho¸n trùc tiÕp cho ng­êi lao ®éng kho¶ng 4% so víi tiÒn l­¬ng c¬ b¶n. Chi phÝ cho nh©n c«ng (ký hiÖu NC) ®­îc tÝnh theo c«ng thøc sau: NC = Trong ®ã: - Dni: Chi phÝ cho nh©n c«ng n»m trong ®¬n gi¸ x©y dùng chi tiÕt cho c«ng viÖc i - F1 : C¸c kho¶n phô cÊp l­¬ng (nÕu cã) tÝnh theo tiÒn l­¬ng tèi thiÓu mµ ch­a ®­îc tÝnh hoÆc ch­a ®ñ trong ®¬n gi¸ x©y dùng. - F2 : C¸c kho¶n phô cÊp l­¬ng (nÕu cã) tÝnh theo tiÒn l­¬ng cÊp bËc mµ ch­a ®­îc tÝnh hoÆc ch­a ®ñ trong ®¬n gi¸ x©y dùng. - h1n : HÖ sè biÓu thÞ quan hÖ gi÷a chi phÝ nh©n c«ng trong ®¬n gi¸ so víi tiÒn l­¬ng tèi thiÓu cña c¸c nhãm l­¬ng thø n. - h2n : HÖ sè biÓu thÞ quan hÖ gi÷a chi phÝ nh©n c«ng trong ®¬n gi¸ so víi tiÒn l­¬ng cÊp bËc cña c¸c nhãm l­¬ng thø n. +Chi phÝ m¸y thi c«ng: Chi phÝ m¸y thi c«ng lµ chi phÝ sö dông c¸c lo¹i m¸y mãc, thiÕt bÞ thi c«ng, kÓ c¶ chi phÝ phôc vô cho m¸y mãc, thiÕt bÞ thi c«ng ho¹t ®éng nh­: chi söa ch÷a lín, chi khÊu hao c¬ b¶n, chi tiÒn l­¬ng c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m¸y, chi phÝ nhiªn liÖu vµ c¸c chi phÝ kh¸c. M = Trong ®ã: Dmi: Chi phÝ sö dông m¸y n»m trong ®¬n gi¸ x©y dùng chi tiÕt cña lo¹i c«ng viÖc i VËy chi phÝ trùc tiÕp ký hiÖu lµ T bao gåm: T = VL + NC + M Chi phÝ chung: §ã lµ lo¹i chi phÝ phôc vô chung cho mäi ®èi t­îng s¶n phÈm hay c«ng viÖc x©y dùng n»m trong dù to¸n x©y l¾p cña h¹ng môc c«ng tr×nh ®ang xÐt mµ chóng kh«ng thÓ tÝnh trùc tiÕp vµ chÝnh x¸c theo tõng ®èi t­îng s¶n phÈm hay c«ng viÖc x©y l¾p. Chi phÝ chung th­êng bao gåm mét sè chi tiÕt chÝnh nh­: chi phÝ qu¶n trÞ hµnh chÝnh, chi phÝ phôc vô c«ng nh©n, chi phÝ phôc vô thi c«ng vµ c¸c chi phÝ chung kh¸c. Chi phÝ chung (ký hiÖu lµ C ) ®­îc tÝnh nh­ sau: C = NC . P Trong ®ã: P: tû lÖ chi phÝ chung so víi chi phÝ nh©n c«ng. ThuÕ vµ l·i ®Þnh møc: ThuÕ vµ l·i ®Þnh møc ®­îc tÝnh theo tû lÖ phÇn tr¨m so víi tæng chi phÝ trùc tiÕp céng víi chi phÝ chung . ThuÕ vµ l·i (ký hiÖu TL ) ®­îc tÝnh theo c«ng thøc sau: TL = (T + C ) R Trong ®ã: R: tû lÖ thuÕ vµ l·i so víi gi¸ thµnh x©y l¾p dù to¸n. Tæng hîp c¸c chi phÝ trªn ta cã gi¸ trÞ dù to¸n x©y l¾p sau thuÕ lµ: Gxl = T + C + TL + VAT Trong ®ã: VAT: lµ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu ra. NÕu nh­ cã tÝnh ®Õn tr­ît gi¸ vµ rñi ro th× cuèi cïng ta cã c«ng thøc tÝnh ®¬n gi¸ dù thÇu lµ: Di= Gxli (1 + Ktr.g + Krr) Trong ®ã Gxli : Gi¸ thµnh x©y l¾p cña c«ng t¸c x©y l¾p thø i Ktr.g : HÖ sè tr­ît gi¸ Krr : HÖ sè rñi ro C¸c nh©n tè t¸c ®éng tíi gi¸ trÞ dù to¸n x©y l¾p c«ng tr×nh *C¸c nh©n tè thuéc vÒ chñ ®Çu t­ - Yªu cÇu vÒ n¨ng lùc kü thuËt, n¨ng lùc tµi chÝnh: NÕu yªu cÇu cao vÒ n¨ng lùc kü thuËt th× nhµ thÇu sÏ ph¶i ®Çu t­ mua s¾m m¸y mãc thiÕt bÞ thi c«ng míi, tiÒn l­¬ng tr¶ cho c«ng nh©n ®iÒu hµnh m¸y vµ cho c¸n bé chñ chèt sÏ t¨ng. KÕt qu¶ lµ gi¸ trÞ dù to¸n x©y l¾p sÏ t¨ng vµ ng­îc l¹i. NÕu yªu cÇu nhµ thÇu ph¶i cã nhiÒu vèn th× nhµ thÇu sÏ ph¶i ®i vay ng©n hµng. Sè vèn lín th× chi phÝ tr¶ l·i sÏ cao vµ gi¸ trÞ dù to¸n x©y l¾p sÏ t¨ng vµ ng­îc l¹i. - §Þa ®iÓm thùc hiÖn c«ng tr×nh. NÕu ë xa n¬i tËp kÕt xe m¸y cña nhµ thÇu th× nhµ thÇu sÏ ph¶i di chuyÓn m¸y mãc, nh©n c«ng lµm t¨ng chi phÝ vËn chuyÓn, gi¸ trÞ dù to¸n x©y l¾p t¨ng vµ ng­îc l¹i. - Yªu cÇu t¨ng hay gi¶m khèi l­îng c«ng viÖc sÏ lµm t¨ng hay gi¶m gi¸ trÞ dù to¸n x©y l¾p. *C¸c nh©n tè thuéc vÒ nhµ thÇu - Sè l­îng vµ chÊt l­îng m¸y mãc, thiÕt bÞ thi c«ng: NÕu nhµ thÇu kh«ng cã ®ñ sè l­îng m¸y mãc theo yªu cÇu, nhµ thÇu sÏ ph¶i mua míi hoÆc ®i thuª. C¶ 2 ph­¬ng ¸n ®Òu lµm t¨ng gi¸ trÞ dù to¸n x©y l¾p. NÕu nhµ thÇu cã ®ñ sè l­îng m¸y mãc, thiÕt bÞ thi c«ng song chÊt l­îng kh«ng ®¶m b¶o, cò kü, hiÖu suÊt sö dông thÊp, chi phÝ söa ch÷a sÏ lín, chi phÝ nhiªn liÖu cao. §iÒu nµy sÏ lµm t¨ng chi phÝ m¸y thi c«ng vµ lµm t¨ng gi¸ trÞ dù to¸n x©y l¾p. - N¨ng lùc cña c¸n bé lµm c«ng t¸c dù thÇu: NÕu c¸c c¸n bé lµm c«ng t¸c dù thÇu cã n¨ng lùc vµ kinh nghiÖm sÏ bãc t¸ch khèi l­îng c«ng viÖc ®óng ®ñ, chÝnh x¸c, tÝnh to¸n ®¬n gi¸ cho tõng h¹ng môc chÝnh x¸c, lËp kÕ ho¹ch tiÕn ®é thi c«ng hîp lý sÏ sö dông tiÕt kiÖm nh©n lùc. §iÒu nµy sÏ lµm gi¸ trÞ dù to¸n x©y l¾p s¸t thùc tÕ, kh¶ n¨ng tróng thÇu sÏ cao. NÕu n¨ng lùc h¹n chÕ, c«ng t¸c bãc t¸ch khèi l­îng c«ng viÖc sÏ thiÕu, gi¸ trÞ dù to¸n x©y l¾p ë møc thÊp song kh¶ n¨ng tróng thÇu lµ kh«ng cao do kh«ng ®¸p øng yªu cÇu bªn mêi thÇu. - TiÒn l­¬ng, kho¶n phô cÊp l­¬ng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn. NÕu tiÒn l­¬ng, kho¶n phô cÊp l­¬ng t¨ng sÏ lµm t¨ng chi phÝ nh©n c«ng. Gi¸ trÞ dù to¸n x©y l¾p t¨ng vµ ng­îc l¹i. - Sai sãt cña ng­êi thiÕt kÕ dÉn ®Õn viÖc t¨ng, gi¶m kh«ng cã c¬ së khèi l­îng c«ng t¸c x©y l¾p. Do ®ã viÖc tÝnh to¸n c¸c chi phÝ dù to¸n lµ kh«ng ®óng. - Nghiªn cøu kh«ng ®Çy ®ñ c¸c gi¶i ph¸p thiÕt kÕ dÉn ®Õn lùa chän ph­¬ng ¸n kh«ng hîp lý lµm t¨ng chi phÝ dù to¸n. - ViÖc gi¸m s¸t thi c«ng c«ng tr×nh kh«ng ®­îc tu©n thñ theo c¸c quy ®Þnh ®Ò ra g©y thÊt tho¸t l·ng phÝ nguyªn vËt liÖu, rót ng¾n khèi l­îng c«ng t¸c, chÊt l­îng c«ng tr×nh kh«ng ®¶m b¶o mµ chi phÝ dù to¸n thùc tÕ l¹i t¨ng. *C¸c nh©n tè thuéc vÒ thÞ tr­êng x©y dùng - Gi¸ c¶ nguyªn nhiªn vËt liÖu, m¸y mãc thiÕt bÞ thi c«ng t¨ng hay gi¶m sÏ lµm cho chi phÝ vËt liÖu, chi phÝ m¸y thi c«ng t¨ng hoÆc gi¶m vµ gi¸ trÞ dù to¸n x©y l¾p sÏ t¨ng hoÆc gi¶m. - Sù cung øng vËt t­ kü thuËt cña nhµ cung øng kh«ng ®Çy ®ñ hoÆc kh«ng theo kÕ ho¹ch yªu cÇu cña nhµ thÇu sÏ lµm cho nhµ thÇu ph¶i mua ë n¬i kh¸c víi gi¸ cao h¬n, gi¸ trÞ dù to¸n x©y l¾p sÏ t¨ng vµ ng­îc l¹i. - Sè l­îng vµ thÞ phÇn cña c¸c nhµ thÇu ®èi thñ. NÕu cã nhiÒu nhµ thÇu cã ®ñ n¨ng lùc cïng tham gia 1 gãi thÇu th× buéc c¸c nhµ thÇu ph¶i c¹nh tranh b»ng c¸ch h¹ thÊp gi¸ trÞ dù to¸n x©y l¾p. C¸ch x¸c ®Þnh gi¸ bá thÇu cña c«ng ty C¨n cø vµo ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ trÞ dù to¸n x©y l¾p c«ng tr×nh x©y dùng do nhµ n­íc ban hµnh, yªu cÇu trong hå s¬ mêi thÇu vµ n¨ng lùc cña c«ng ty, c«ng ty sÏ tiÕn hµnh x¸c ®Þnh gi¸ dù thÇu. Dùa vµo ®¬n gi¸ x©y dùng c¬ b¶n, dùa vµo kinh nghiÖm thi c«ng víi ®éi ngò c«ng nh©n lµnh nghÒ vµ c¸n bé qu¶n lý tèt cã tinh thÇn lao ®éng s¸ng t¹o, dùa vµo hÖ thèng m¸y mãc thiÕt bÞ tiªn tiÕn vµ biÖn ph¸p thi c«ng, th¨m dß gi¸ bá thÇu cña ®èi t­îng c¹nh tranh c«ng ty th­êng ®­a ra ®­îc gi¸ thÇu s¸t víi gi¸ chuÈn mµ chñ ®Çu t­ dù kiÕn nªn dÔ dµng ®­îc chÊp thuËn... Tuú theo yªu cÇu trong hå s¬ mêi thÇu, c«ng ty tÝnh gi¸ bá thÇu theo c¸ch x¸c ®Þnh ®¬n gi¸ chi tiÕt hoÆc ®¬n gi¸ tæng hîp. + X¸c ®Þnh ®¬n gi¸ chi tiÕt: Hå s¬ mêi thÇu yªu cÇu vÒ chi phÝ vËt liÖu, chi phÝ nh©n c«ng vµ chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng trªn mét ®¬n vÞ khèi l­îng c«ng t¸c x©y l¾p riªng biÖt vµ ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së ®Þnh møc dù to¸n chi tiÕt hoÆc mét bé phËn kÕt cÊu x©y l¾p. +X¸c ®Þnh ®¬n gi¸ tæng hîp dù thÇu: Hå s¬ mêi thÇu yªu cÇu vÒ chi phÝ vËt liÖu, chi phÝ nh©n c«ng vµ chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng, chi phÝ chung, l·i vµ thuÕ cho tõng lo¹i c«ng viÖc hoÆc mét ®¬n vÞ khèi l­îng c«ng t¸c x©y l¾p tæng hîp hoÆc mét kÕt cÊu x©y l¾p hoµn chØnh vµ ®­îc x¸c ®Þnh dùa vµo ®Þnh møc dù to¸n tæng hîp. III. Thùc tr¹ng ho¹t ®éng ®Çu thÇu vµ n¨ng lùc c¹nh tranh t¹i c«ng ty TNHH x©y dùng VINAUST 1. T×nh h×nh thùc hiÖn c«ng t¸c ®Êu thÇu t¹i c«ng ty Lµ mét doanh nghiÖp liªn doanh víi qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn, c«ng ty cã ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn ®ª tham gia ®Çu thÇu c¸c c«ng tr×nh trong vµ ngoµi n­íc. Tuy nhiªn, cïng víi sù ®æi míi nãi chung cña nÒn kinh tÕ, c«ng t¸c ®Êu thÇu cña c«ng ty vÉn cßn nhiÒu vÊn ®Ò cÇn ®æi míi, hoµn thiÖn nh»m n©ng cao ho¹t ®éng cña c«ng t¸c ®Êu thÇu. Tõ n¨m 1997 trë l¹i ®©y c«ng ty ®· tham gia ®Êu thÇu nhiÒu c«ng tr×nh víi tû lÖ th¾ng thÇu tõ 55% ®Õn 60%, trong ®ã cã rÊt nhiÒu c«ng tr×nh quan träng nh­ : Khu c«ng nghiÖp gang thÐp Th¸i Nguyªn,... Danh môc c¸c c«ng tr×nh c«ng ty tham gia ®Êu thÇu n¨m 1997: STT Tªn c«ng tr×nh §Þa ®iÓm Gi¸ trÞ * Kh«ng tróng thÇu: 1 Nhµ m¸y l¾p xe m¸y Hon da VÜnh Phóc 10 triÖu USD 2 Nhµ m¸y l¾p r¸p «t« FORD H¶i D­¬ng 1,205 triÖu USD 3 Nhµ kü thuËt ph¸t thanh 41-43 Bµ TriÖu Hµ Néi 20 tû VND 4 C«ng tr×nh VINA TAKAOKA Hµ Néi 6 tû VND 5 Nhµ m¸y may bao Thanh Ho¸ Thanh Ho¸ 2,15 tû VND * §· tróng thÇu: 1 Nhµ m¸y l¾p r¸p « t« MECEDES-BENZ 3 triÖu USD 2 C«ng ty YONGHO H¶i Phßng 0,675 triÖu USD 3 Nhµ m¸y hÖ thèng CN LGIS-VIINA Hµ Néi 0,6 triÖu USD 4 D·y nhµ ë ®­êng chïa Béc Hµ Néi 18 tû VND 5 Nhµ m¸y sø Thanh Tr× Phó Thä 5,4 tû VND §Ó ®¸nh gi¸ ®­îc ®óng thùc tr¹ng c«ng t¸c ®Êu thÇu cña c«ng ty cÇn ®i s©u vµo t×m hiÓu qu¸ tr×nh thùc hiÖn c«ng t¸c ®Êu thÇu nh÷ng thµnh tùu, vÊn ®Ò cßn tån t¹i vµ nh÷ng nguyªn nh©n cña tån t¹i ë c«ng ty. Trong c«ng t¸c ®Êu thÇu cña c«ng ty TNHH x©y dùng VINAUST gåm 3 giai ®o¹n sau : - Giai ®o¹n chuÈn bÞ hå s¬ dù thÇu. - Giai ®o¹n nép hå s¬ dù thÇu. - Giai ®o¹n thi c«ng theo hîp ®éng (khi ®· tróng thÇu). 1.1. Giai ®o¹n chuÈn bÞ hå s¬ dù thÇu Sau khi nhËn ®­îc th«ng b¸o mêi thÇu (qua c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng, th­ mêi thÇu trùc tiÕp...) bé phËn ®Êu thÇu cña c«ng ty gåm nh÷ng ng­êi cã n¨ng lùc tr×nh ®é chuyªn m«n, kinh nghiÖp tíi th¨m thùc ®Þa c«ng tr×nh ®Ó t×m hiÒu c¸c vÊn ®Ò nh­ ®Þa h×nh, mÆt b»ng thi c«ng, nguån nguyªn vËt liÖu, cã thÓ khai th¸c t¹i chç, ®¬n gi¸ x©y dùng t¹i ®Þa ph­¬ng, khèi l­îng c«ng viÖc cña c«ng tr×nh sau ®ã, trªn c¬ së b¸o c¸o thùc tÕ cña c¸n bé kh¶o s¸t vµ b¶n thiÕt kÕ c«ng tr×nh mµ bªn chñ ®Êu thÇu lËp s½n. C«ng ty tiÕn hµnh bãc t¸ch khèi l­îng vµ tÝnh to¸n gi¸ dù thÇu sau ®ã dù thÇu. Song song víi viÖc lËp gi¸ dù to¸n dù thÇu, bé phËn ®Êu thÇu kÕt hîp víi phßng tµi chÝnh – kÕ to¸n cña c«ng ty tiÕn hµnh so¹n th¶o v¨n b¶n b¸o c¸o vÒ n¨ng lùc cña c«ng ty phï hîp víi yªu cÇu cña hå s¬ mêi thÇu vµ ®Æc ®iÓm cña c«ng tr×nh mµ c«ng ty tham gia ®Êu thÇu. Th«ng th­êng, b¶n b¸o c¸o vÒ n¨ng lùc cña c«ng ty bao gåm c¸c néi dung sau: - Qu¸ tr×nh x©y dùng vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty. - Ph¹m vÞ ho¹t ®éng vµ n¨ng lùc thi c«ng cña c«ng ty. - T×nh h×nh tµi chÝnh cña c«ng ty. - C¬ cÊu lao ®éng cña c«ng ty. - Danh môc, m¸y mãc thiÕt bÞ phôc vô thi c«ng. - Danh môc c¸c c«ng tr×nh ®· thi c«ng trong thêi gian gÇn ®©y. - GiÊy b¶o l·nh dù thÇu. §èi víi viÖc lËp dù to¸n, dù thÇu vÒ h×nh thøc, c¸c b­íc tiÕn hµnh gi¸ dù to¸n, x©y l¾p c«ng tr×nh ®­îc tu©n theo mét quy tr×nh nhÊt ®Þnh nh­ c¸c doanh nghiÖp x©y dùng kh¸c. 1.2. Qu¸ tr×nh nép hå s¬ dù thÇu Sau khi ®· chuÈn bÞ ®Çy ®ñ c¸c tµi liÖu cã liªn quan ®Õn hå s¬ dù thÇu, c«ng ty tiÕn hµnh nép hå s¬ dù thÇu cho chñ ®Çu t­. Trong khi chê ®îi kÕt qu¶ ®Êu thÇu cña c«ng ty tiÕn hµnh c«ng t¸c Marketing. Thùc chÊt cña c«ng t¸c trong giai ®o¹n nµy lµ t¨ng c­êng c¸c mèi quan hÖ gi÷a c«ng ty víi chñ ®Çu t­, víi c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn ¶nh h­ëng tíi viÖc ra quyÕt ®Þnh ®èi víi kÕt qu¶ ®Êu thÇu. Quan hÖ ®ã sÏ lµm t¨ng thªm uy tÝn, ®é tin cËy cña c«ng ty, cïng lµm t¨ng kh¶ n¨ng th¾ng thÇu cña c«ng ty, nhÊt lµ trong tr­êng hîp gi¸ dù to¸n, gi¸ dù thÇu mµ c«ng ty ®­a ra gÇn gièng víi gi¸ cña mét hoÆc nhiÒu ®èi thñ kh¸c. Do ®ã, trong qu¸ tr×nh nµy, ®ßi hái ph¶i cã mét sè biÖn ph¸p mang tÝnh ngo¹i giao nhiÒu h¬n nh»m t¹o ®­îc nh÷ng mèi quan hÖ tèt, kh«ng chØ phôc vô cho ngay c«ng tr×nh ®ã mµ cßn lµ tiÒn ®Ò thuËn lîi cho c¸c c«ng tr×nh trong t­¬ng lai cña c«ng ty. Tuy nhiªn, vÒ vÊn ®Ò nµy c«ng ty còng ch­a ph¸t huy hÕt lîi thÕ cña nã. 1.3. Qu¸ tr×nh thùc hiÖn thi c«ng theo hîp ®ång Giai ®o¹n nµy®­îc thùc hiÖn sau khi cã kÕt qu¶ th¾ng thÇu. Trong giai ®o¹n nµy nh×n chung c«ng ty ®· thùc hiÖn kh¸ tèt, chÊt l­îng, kü thuËt tiÕn ®é thi c«ng cña c«ng tr×nh ®­îc ®¶m b¶o ®óng nh­ cam kÕt cña chñ ®Çu t­. Trong qu¸ tr×nh thi c«ng, c«ng ty ®· linh ho¹t ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p khuyÕn khÝch lùc l­îng thi c«ng, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, ®Èy nhanh qóa tr×nh hoµn thiÖn c«ng tr×nh, thùc hiÖn kiÓm tra gi¸m s¸t chÆt chÏ chÊt l­îng, kÜ thuËt c«ng tr×nh nh»m h¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt c¸c sai sãt cã thÓ xÈy ra. MÆc dï giai ®o¹n nµy kh«ng ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn qu¸ tr×nh ®Êu thÇu cña c«ng tr×nh ®ã, nh­ng nã ®Ó l¹i ¶nh h­ëng tíi viÖc ®Êu thÇu cña c¸c c«ng tr×nh tiÕp theo cña c«ng ty. V× vËy, thùc hiÖn tèt giai ®o¹n nµy gãp phÇn nãi lªn n¨ng lùc cña c«ng ty, ®ång thêi n©ng cao uy tÝn còng nh­ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty trªn thÞ tr­êng. 2. §¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh trong ®Êu thÇu cña c«ng ty * Mét sè chØ tiªu ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh trong ®Êu thÇu cña c«ng ty Cã rÊt nhiÒu c¸c chØ tiªu ®Ó xÐt tÝnh c¹nh tranh trong c«ng t¸c ®Êu thÇu cña c«ng ty, ë ®©y ta chØ xem xÐt c¸c chØ tiªu cña c«ng ty: - ChØ tiªu sè l­îng c«ng tr×nh tróng thÇu vµ gi¸ trÞ tróng thÇu hµng n¨m: C¸c c«ng tr×nh mµ c«ng ty ®· thi c«ng ®­îc h×nh thµnh chñ yÕu do c«ng ty tham gia ®Êu thÇu. Tõ khi thµnh lËp ®Õn nay, c¸c c«ng tr×nh vµ gi¸ trÞ c«ng tr×nh ®­îc thÓ hiÖn nh­ sau: STT ChØ tiªu 1997 1998 1999 2000 1 Sè l­îng c«ng tr×nh tróng thÇu 7 6 10 13 2 Gi¸ trÞ tróng thÇu 3.859 8.628 20.589 25.800 3 Gi¸ trÞ trung b×nh mét c«ng tr×nh tróng thÇu 551 1.438 2.059 1.984 (Nguån : tõ phßng kÕ ho¹ch) Theo b¶ng trªn trong n¨m 1997 c«ng ty tróng thÇu 7 c«ng tr×nh víi tæng gi¸ trÞ lµ 3.859 triÖu ®ång víi gi¸ trÞ trung b×nh mçi c«ng tr×nh lµ 551 triÖu ®ång, nh­ng ®Õn n¨m 2000 sè l­îng c¸c c«ng tr×nh tróng thÇu ®· lµ 13 vµ gi¸ trÞ trung b×nh lµ 1.984 triÖu ®ång. Tuy r»ng gi¸ trÞ tróng thÇu c«ng ty cßn nhá nh­ng qua b¶ng trªn ta nhËn thÊy c«ng ty ®· cã nh÷ng chuyÓn biÕn tÝch cùc, ®· cã sù t¨ng lªn nhanh chãng qua c¸c n¨m, nã thÓ hiÖn phÇn nµo nç lùc cña c«ng ty trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nãi chung vµ c«ng t¸c ®Êu thÇu nãi riªng. Tr­íc hÕt lµ do sù chñ ®éng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, cô thÓ lµ: khi cã mét hµnh lang ph¸p lý ®¶m b¶o cho sù c¹nh tranh b×nh ®¼ng trªn thÞ tr­êng x©y dùng ViÖt Nam ra ®êi. C«ng ty ®· chñ ®éng tham gia ®Êu thÇu ®Ó giµnh quyÒn bao thÇu x©y l¾p c¸c c«ng tr×nh. MÆt kh¸c, c«ng ty còng rÊt tù tin vµo kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña m×nh, mÆc dï tham gia vµo qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Êu thÇu ch­a l©u (n¨m 1997) nh­ng c«ng ty ®· m¹nh d¹n tham gia ®Êu thÇu c¸c c«ng tr×nh lín. §iÒu ®ã ®em l¹i cho c«ng ty mét kÕt qu¶ kh¶ quan. - ChØ tiªu x¸c suÊt tróng thÇu: §Ó xem xÐt chØ tiªu nµy ta xem xÐt b¶ng tæng hîp tróng thÇu tõ n¨m 1997 ®Õn 2000. N¨m Sè c«ng tr×nh tham gia ®Êu thÇu Sè c«ng tr×nh tróng thÇu X¸c xuÊt tróng thÇu SL Gi¸ trÞ SL Gi¸ trÞ SL Gi¸ trÞ 1997 13 12.863 7 3.859 53,8% 29% 1998 11 24.651 6 8.628 54,4% 35% 1999 28 68.632 10 20.589 35,7% 31% 2000 32 75.000 13 25.800 40,6% 34% (Nguån : tõ phßng kinh doanh) Qua b¶ng trªn ta nhËn thÊy r»ng hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c ®Êu thÇu cßn ch­a cao, x¸c suÊt tróng thÇu vÒ sè l­îng kh¸ cao, gÇn 50% nh­ng vÒ mÆt gi¸ trÞ cßn thÊp, vµo n¨m 1997 lµ 29% nh­ng ®Õn n¨m 2000 lµ 34%, gi¸ trÞ tróng thÇu cã t¨ng nh­ng vÉn cßn thÊp nªn c«ng ty cÇn ph¶i ph¸t huy h¬n n÷a. - ChØ tiªu thÞ phÇn vµ uy tÝn cña c«ng ty trong thÞ tr­êng x©y dùng: C«ng ty lµ mét doanh nghiÖp liªn doanh míi vµ nhá, do vËy thÞ phµn cña doanh nghiÖp ch­a lín. §èi víi uy tÝn cña c«ng ty ®©y lµ mét chØ tiªu cã tÝnh chÊt bao trïm, nã liªn quan ®Õn tÊt c¶ c¸c chØ tiªu ë trªn. Qua thùc tÕ cho thÊy kinh nghiÖm cña c«ng ty trªn thÞ tr­êng x©y dùng ®ang ngµy cµng ®­îc ®Èy m¹nh nh­ng ch­a cao do uy tÝn cña doanh nghiÖp còng ch­a cao, ®iÒu nµy g©y khã kh¨n cho c«ng ty trong c«ng t¸c ®Êu thÇu. IV. §¸nh gi¸ chung vÒ kh¶ n¨ng c¹nh tranh trong ®Êu thÇu cña c«ng ty TNHH x©y dùng VINAUST: 1. Nh÷ng ­u ®iÓm trong c¹nh tranh: Víi sù ®oµn kÕt nhÊt trÝ trong néi bé c«ng ty, nç lùc v­¬n lªn ®Ó kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ cña m×nh trong c¬ chÕ thÞ tr­êng vµ ®· ®¹t ®­îc mét sè kÕt qu¶ tèt nh­ viÖc c¸c c«ng tr×nh tróng thÇu ngµy cµng t¨ng m¹nh mÏ kÓ c¶ vÒ sè l­îng vµ gi¸ trÞ. Sè l­îng c¸c c«ng tr×nh lín víi chÊt l­îng cao ngµy cµng nhiÒu vµ ®ang cã xu h­íng ph¸t triÓn m¹nh. C«ng ty ®· ®¸nh gi¸ ®óng vai trß cña c«ng t¸c ®Êu thÇu vµ ngµy cµng t¹o ra ®­îc sù chuyÓn biÕn tèt vÒ mÆt tæ chøc qu¶n lý vµ thùc hiÖn. Më réng quan hÖ víi bªn ngoµi nh­ c¸c tæ chøc tµi chÝnh, c¸c nhµ cung øng, c¸c ®èi t¸c kinh doanh vµ c¸c chñ ®Çu t­... qua ®ã n¾m ®­îc nguån th«ng tin vµ nh÷ng t­ liÖu quý gi¸ vÒ ®èi thñ c¹nh tr¹nh, vÒ n¨ng lùc x©y dùng gióp cho c«ng ty x©y dùng ®­îc chiÕn l­îc tranh thÇu phï hîp víi tõng ®èi thñ. §èi víi c«ng t¸c c¸n bé: c«ng ty ®· huy ®éng ®­îc mét ®éi ngò kü s­, nhµ qu¶n lý vµ lao ®éng giái vµo c«ng t¸c ®Êu thÇu vµ c«ng t¸c thùc hiÖn thi c«ng c«ng tr×nh. Cïng víi qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña ®éi ngò nµy c«ng ty ®ang dÇn dÇn n©ng cao tr×nh ®é n¨ng lùc vÒ nhiÒu mÆt, tÝch luü thªm kinh nghiÖm. Víi nguån tµi chÝnh vµ m¸y mãc thiÕt bÞ dåi dµo c«ng ty ®· vµ ®ang ®Çu t­ vµo c¸c c«ng tr×nh lín, ®©y lµ mét lÜnh vùc cã thÕ m¹nh cña c«ng ty. VÒ chÕ ®é qu¶n lý, c«ng ty thùc hiÖn chÕ ®é kho¸n theo c«ng nh©n, tiÒn l­¬ng. Qua c¬ chÕ kho¸n ®¶m b¶o ®­îc thu nhËp cña c¸n bé c«ng nh©n viªn, tõ ®ã n©ng cao ®­îc nhiÖt t×nh h¨ng say lao ®éng, ®¶m b¶o ®­îc chÊt l­îng còng nh­ tiÕn ®é thi c«ng cña c«ng tr×nh. Nh­ vËy qua c¸c c«ng tr×nh ®· thi c«ng, c«ng ty ®· t¹o ra ®­îc niÒm tin cña chñ ®Çu t­ vÒ chÊt l­îng vµ kinh nghiÖm thi c«ng tèt, ®iÒu nµy gãp phÇn kh«ng nhá trong viÖc th¾ng thÇu c¸c c«ng tr×nh tiÕp theo. VÒ c«ng t¸c tæ chøc ®Çu thÇu: c«ng ty ®· thùc hiÖn theo mét tr×nh tù nhÊt ®Þnh vµ ®¸p øng kh¸ tèt trong c«ng t¸c tham gia ®Êu thÇu, ®¶m b¶o ®óng thêi gian, ®óng tiÕn ®é tõ c«ng viÖc chuÈn bÞ hå s¬ dù thÇu ®Õn viÖc tham gia ®Êu thÇu... do ®ã gãp phÇn kh«ng nhá vµo viÖc t¨ng kh¶ n¨ng tróng thÇu trong c¸c cuéc thÇu cña c«ng ty. 2. Nh÷ng tån t¹i trong kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty trong c«ng t¸c ®Êu thÊu x©y dùng: ViÖc thùc hiÖn c«ng t¸c ®Êu thÇu ®­îc diÕn ra ch­a thùc sù cã hÖ thèng vµ chÆt chÏ, nhiÒu b­íc c«ng viÖc nhËn thøc ®­îc song ch­a thùc hiÖn ®­îc, thô ®éng trong c¸c biÖn ph¸p tranh thÇu. Gi¸ cña thÇu nhiÒu khi kh«ng phï hîp: lóc th× qu¸ cao so víi gi¸ xÐt thÇu cña chñ ®Çu t­ hoÆc so víi gi¸ bá thÇu cña ®èi thñ c¹nh tranh dÉn ®Õn kh«ng tróng thÇu, hoÆc cã lóc l¹i qu¸ thÊp tuy tróng thÇu nh­ng l¹i thùc hiÖn kh«ng cã hiÖu qu¶. C«ng ty còng ch­a quan t©m ®Õn viÖc ®­a ra c¸c ®Ò xuÊt vµ gi¶i ph¸p hîp lý, ®éc ®¸o lµm t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh trong ®Êu thÇu. MÆt kh¸c c«ng ty ch­a cã ®­îc mét chiÕn l­îc c¹nh tranh hîp lý cho tõng c«ng tr×nh tham gia ®Êu thÇu. Kh¶ n¨ng tù chñ vÒ tµi chÝnh cßn thÊp, vèn chñ sá h÷u cßn nhá ch­a ®ñ kh¶ n¨ng vµ n¨ng lùc tham gia ®Êu thÇu ®éc lËp vµ nhËn c¸c c«ng tr×nh cã gi¸ trÞ lín, thêi gian thi c«ng dµi. Nguån lùc, c¸c yÕu tè ®Çu vµo cña c«ng ty cßn nhiÒu h¹n chÕ. ThiÕt bÞ thi c«ng, m¸y mãc hiÖn ®¹i ch­a ®¸p øng c¸c yªu cÇu kü thuËt vµ møc ®é hiÖn ®¹i trong viÖc thi c«ng c¸c c«ng tr×nh ®ßi hái kü thuËt phøc t¹p. ViÖc ®æi míi m¸y mãc thiÕt bÞ thi c«ng cña c«ng ty ch­a ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së ho¹ch ®Þnh ph­¬ng h­íng s¶n xuÊt kinh doanh, chuyªn m«n ho¸ ch­a kÕt hîp víi ®a d¹ng ho¸. C«ng viÖc ®iÒu tra nghiªn cøu thÞ tr­êng ®Ó t×m kiÕm c«ng tr×nh cßn yÕu. Bªn c¹nh ®ã viÖc tæ chøc dù thÇu ch­a ®­îc thùc hiÖn theo ®óng quy tr×nh, tr×nh tù cô thÓ dÉn ®Õn nh÷ng sai sãt trong c«ng t¸c chuÈn bÞ. §iÒu nµy lµm gi¶m phÇn nµo kh¶ n¨ng th¾ng thÇu cña c«ng ty. §éi ngò c¸c bé qu¶n lý trùc tiÕp tham gia vµo c«ng t¸c lËp dù to¸n cßn kÐm vÒ chuyªn m«n, ®éi ngò thî kü thuËt t¨ng lªn song cßn rÊt máng ®ang lµ nguy c¬ thùc sù cho viÖc thi c«ng c¸c c«ng tr×nh. §éi ngò c«ng nh©n lµnh nghÒ cßn thiÕu, kh«ng ®ång bé, tr×nh ®é kü thuËt ch­a ®­îc n©ng cao phï hîp víi quy tr×nh kü thuËt tiªn tiÕn. Lùc l­îng c¸n bé kü thuËt cña c«ng ty cßn trÎ, Ýt kinh nghiÖm so víi yªu cÇu cña c«ng ty. - ViÖc lËp dù to¸n gi¸ dù thÇu míi chØ chØ tÝnh ®Õn c¸c yÕu tè bªn trong mµ ch­a g¾n chÆt víi t×nh h×nh thÞ tr­êng vµ ®èi thñ c¹nh tranh. Kh¶ n¨ng th«ng tin vÒ c¸c ®èi thñ nµy cßn yÕu. 3. Nguyªn nh©n chñ yÕu cña c¸c h¹n chÕ trªn - Trong qu¸ tr×nh lËp hå s¬ dù thÇu, ®Æc biÖt lµ viÖc lËp sù to¸n dù thÇu, c¸n bé lËp dù to¸n cßn thiÕu c¶ vÒ sè l­îng vµ h¹n cheesw vÒ sù n¨ng ®éng, nahnh nh¹y trong xö lý t×nh huèng, nhiÒu khi ¸p dông m¸y mãc gi¸ thÞ tr­êng vµ gi¸ néi bé, qu¸ chñ quan dùa vµo m¸y tÝnh ®iÖn tö lµm mÊt ®i linh c¶m nghÒ nghiÖp. Gi¸ dù to¸n dù thÇu th­êng chØ do mét c¸n bé lËp nªn thiÕu sù kiÓm tra so s¸nh dÉn ®Õn nh­ng sai sãt, thiÕu chÝnh x¸c, ¶nh h­ëng ®Õn kÕt qu¶ ®Êu thÇu còng nh­ gi¶m hiÖu qu¶ vµ chÊt l­îng cña c«ng t¸c ®Êu thÇu cña c«ng ty. -‘N¨m 1997 ë Ch©u ¸ x¶y ra cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh – tiÒn tÖ g©y khã kh¨n cho nhiÒu doanh nghiÖp trong khu vùc. C«ng ty còng kh«ng tr¸nh khái ¶nh h­ëng tiªu cùc ®ã. NhiÒu chñ ®Çu t­, thËm chÝ c¶ chñ ®Çu t­ n­íc ngoµi kÐo dµi viÖc thanh to¸n kÕt thóc hîp ®ång x©y dùng cho c«ng ty. C«ng ty ph¶i huy ®éng c¶ nguån vèn cña c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty. MÆt kh¸c, ho¹t ®éng Marketing trong c«ng ty ch­a n¨ng ®éng, nhanh nhËy n¾m b¾t thÞ hiÕu kh¸ch hµng, ch­a ®Ò ra ®­îc chiÕn l­îc Marketing cã hiÖu qu¶. Do vËy, viÖc thiÕu vèn g©y ¶nh h­ëng kh«ng Ýt tíi c«ng t¸c ®Êu thÇu, lµm gi¶m søc c¹nh tranh còng nh­ viÖc thùc hiÖn c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch cña c«ng ty. - Thùc tÕ hiÖn nay c«ng ty vÉn ch­a thùc sù hoµ nhËp víi kinh tÕ thÞ tr­êng. Bé phËn Marketing trªn danh nghÜa lµ cã nh­ng ho¹t ®éng l¹i cã vÎ nh­ kh«ng tån t¹i. Do ®ã, viÖc nghiªn cøu thÞ tr­êng, tiªu thô s¶n phÈm kh«ng theo mét ch­¬ng tr×nh thèng nhÊt nªn dÉn ®Õn s¶n phÈm tiªu thô chËm, g©y ø ®äng vèn, lµm gi¶m hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. - Khi c«ng tr×nh thi c«ng ®­îc giao xuèng cho c¸c ®¬n vÞ thi c«ng, viÖc gi¸m s¸t kiÓm tra cña c¸c c¸n bé kü thuËt cña c«ng ty cßn ch­a thùc hiÖn s©u s¸t nªn ch­a ph¸t huy hÕt n¨ng lùc cña ®¬n vÞ thi c«ng vµ ®Ó x¶y ra mét sè sai sãt trong qu¸ tr×nh thi c«ng, g©y ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. Ch­¬ng III Mét sè gi¶ ph¸p nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng th¾ng thÇu ë c«ng ty TNHH x©y dùng VINAUST ViÖc n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh trong ®Êu thÇu thùc chÊt lµ nh»m thùc hiÖn môc tiªu n©ng cao kh¶ n¨ng th¾ng thÇu cña c«ng ty. Do vËy nh÷ng gi¶i ph¸p ®­a ra chÝnh lµ ®Ó kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i, ph¸t huy nh÷ng mÆt tÝch cùc nh­ trªn ®· ph©n tÝch. Cuèi cïng lµ ®Ó gióp c«ng ty khi tham dù thÇu sÏ cã ®­îc mét bé hå s¬ dù thÇu ®¸p øng tèt c¸c yªu cÇu cña bªn mêi thÇu, ®ång thêi vÉn ®¶m b¶o cã l·i cho c«ng ty. §iÒu nµy kh«ng chØ liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc tæ chøc c«ng t¸c dù thÇu mµ cßn lµ mét vÊn ®Ò réng lín ®ßi hái nh÷ng sù cè g¾ng vÒ mäi mÆt cña c«ng ty. Qua nh÷ng ph©n tÝch ®¸nh gi¸, b»ng nh÷ng suy nghÜ cña m×nh, t«i xin m¹nh d¹n ®Ò xu¸t mét sè gi¶i ph¸p mµ c«ng ty cã thÓ ¸p dông nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh trong ®Êu thÇu x©y dùng cña c«ng ty. I. §èi víi c«ng ty 1. LËp tæ ®iÒu tra nghiªn cøu thÞ tr­êng Nh­ ph©n tÝch ë phÇn tr­íc, c¸c th«ng tin cã ®­îc do ®iÒu tra nghiªn cøu thÞ tr­êng sÏ ¶nh h­ëng kh«ng nhá tíi chÊt l­îng cña hå s¬ dù thÇu vµ kh¶ n¨ng t×m kiÕm c¸c c«ng tr×nh ®Êu thÇu, më réng thÞ tr­êng cña c«ng ty. C«ng ty nªn tæ chøc bé phËn ®¶m nhiÖm c«ng viÖc nµy, vµ giao cho phßng kinh doanh chuyªn tr¸ch. Khi tiÕn hµnh ®iÒu tra nghiªn cøu thÞ tr­êng, c«ng ty cÇn chó ý ®Õn c¸c vÊn ®Ò sau: + VÒ nguån tiªu thô vµ ®èi thñ c¹nh tranh: nhu cÇu x©y dùng cña mäi khu vùc, nghiªn cøu t×nh h×nh cña c¸c chñ ®Çu t­ cô thÓ, nhÊt lµ c¸c dù ¸n ®Çu t­ s¾p tiÕn hµnh, nghiªn cøu c¸c chñng lo¹i c«ng tr×nh kÌm theo c¸c vËt liÖu vµ kÕt cÊu x©y dùng ®­îc tiÕn hµnh trong t­¬ng lai, kÞp thêi n¾m b¾t ®­îc c¸c th«ng tin gäi thÇu cña c¸c chñ ®Çu t­, nghiªn cøu thÞ hiÕu cña c¸c chñ ®Çu t­ vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c ®èi thñ thanh gia ®Êu thÇu. + VÒ t­ liÖu s¶n xuÊt ®Çu vµo cho qu¸ tr×nh x©y dùng: t×nh h×nh nguån nguyªn vËt liÖu x©y dùng, gi¸ c¶ vµ x¸c ®Þnh kh¶ n¨ng mua s¾m hay tù s¶n xuÊt, t×nh h×nh nguån thiÕt bÞ m¸y mãc x©y dùng vµ dù kiÕn kh¶ n¨ng tù mua s¾m hay ®i thuª, nghiªn cøu sö dông nguån t­ liÖu s½n cã t¹i ®Þa ph­¬ng vµ kh¶ n¨ng liªn kÕt víi c¸c ®¬n vÞ x©y dùng t¹i chç. + VÒ lao ®éng: tuú theo tõng c«ng tr×nh mµ ®­a ra c¸c quyÕt ®Þnh ®i thuª thî, nhÊt lµ thî cã tay nghÒ cao, c¸c chi phÝ cã liªn quan ®Õn c«ng nh©n, kh¶ n¨ng tËn dông nguån lùc lao ®éng cã tÝnh chÊt thêi vô cho c¸c c«ng viÖc kh«ng quan träng vµ kh¶ n¨ng liªn kÕt víi lao ®éng t¹i chç. + §èi víi viÖc t×m kiÕm gãi thÇu: th«ng qua c¸c c¬ quan nhµ n­íc, c¸c ph­¬ng tiÖn truyÒn th«ng... ®Ó t×m kiÕm c¸c gãi thÇu. Sau ®ã nÕu c«ng ty dù thÇu th× cÇn ®­a ra c¸c biÖn ph¸p thÝch hîp nh»m ®¶m b¶o tÝnh th¾ng thÇu cao. 2. X©y dùng chiÕn l­îc tranh thÇu phï hîp Trªn c¬ së nh÷ng th«ng tin ®· t×m kiÕm vµ ph©n tÝch, c«ng ty cã thÓ x©y dùng vµ lùa chän c¸c chiÕn l­îc tranh thÇu phï hîp. ViÖc x©y dùng vµ vËn dông linh ho¹t c¸c chiÕn l­îc tranh thÇu sÏ cã t¸c dông rÊt lín ®èi víi kh¶ n¨ng th¾ng thÇu cña c«ng ty. Do ®ã, trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c«ng t¸c ®Êu thÇu, c«ng ty nªn coi viÖc x©y dùng c«ng t¸c tranh thÇu lµ mét nhiÖm vô cÇn thiÕt. Trong khi dù thÇu c«ng ty cã thÓ ¸p dông c¸c chiÕn l­îc sau: - ChiÕn l­îc gi¸: nÕu c«ng ty lÊy chØ tiªu gi¸ lµ c«ng cô hµng ®Çu ®Ó tranh thÇu, cÇn chó ý ®Õn c¸c vÊn ®Ò sau: + Gi¸ dù thÇu cña c«ng ty ®Æt cµng thÊp th× kh¶ n¨ng th¾ng thÇu cµng lín. Trong tr­êng hîp c«ng ty ®ang thiÕu viÖc lµm th× cã thÓ ®Æt gi¸ dù thÇu b»ng chi phÝ cÇn thiÕt ®Ó x©y dùng c«ng tr×nh. Trong tr­êng hîp nµy, doanh nghiÖp chØ hoµ vèn vµ kh«ng cã l·i nh­ng cã tiÒn ®Ó tr¶ l­¬ng cho bé m¸y gi¸n tiÕp, l­¬ng cho c«ng nh©n vµ c¸c chi phÝ bÊt biÕn kh¸c. + Khi ®«ng ng­êi tham gia ®Êu thÇu th× kh¶ n¨ng gi¸ dù thÇu cña mäi ng­êi tham gia th­êng bÞ ®Æt thÊp xuèng, do ®ã lµm cho kh¶ n¨ng tranh thÇu víi l·i xuÊt cao cµng khã. + Khi ®é chÝnh x¸c cña gi¸ dù thÇu víi møc l·i dù kiÕn do nhµ thÇu ®­a ra cµng cao th× ®é tin cËy cña ph­¬ng ¸n tranh thÇu cµng lín. C«ng ty còng cÇn ph¶i chó ý ®Õn ®èi thñ, nÕu gi¸ thÊp th× ®©y lµ ®èi thñ ®¸ng sî nhÊt. - ChiÕn l­îc c«ng nghÖ vµ tæ chøc x©y dùng: §©y lµ chiÕn l­îc quan träng nhÊt v× nã cã ®é tin cËy cao. Thùc chÊt cña chiÕn l­îc nµy lµ khi lËp dù ¸n tranh thÇu ph¶i dèc toµn lùc vµo viÖc thiÕt kÕ tæ chøc x©y dùng hîp lý dùa trªn c¸c c«ng nghÖ x©y dùng cã hiÖu qu¶. NÕu doanh nghiÖp ®­a ra ®­îc mét c«ng nghÖ ®éc ®¸o duy nhÊt mµ chñ ®Çu t­ ®ang cÇn cho viÖc x©y dùng c«ng tr×nh cña m×nh th× ­u thÕ tranh thÇu cña c«ng ty t¨ng lªn nhiÒu. - ChiÕn l­îc liªn kÕt: theo chiÕn l­îc nµy doanh nghiÖp x©y dùng cã thÓ liªn doanh, liªn kÕt ®Ó tranh thÇu vµ thùc hiÖn c«ng tr×nh. Trong tr­êng hîp ë thÕ yÕu c«ng ty cã thÓ tranh thñ lµm thÇu phô cho doanh nghiÖp x©y dùng kh¸c cã kh¶ n¨ng th¾ng thÇu cao h¬n. chiÕn l­îc nµy cßn cã thÓ ¸p dông ë c«ng ty trong tr­êng hîp c¸c c«ng tr×nh lín mµ kh¶ n¨ng tµi chÝnh vµ n¨ng lùc cña c«ng ty kh«ng ®¸p øng tèt nhÊt yªu cÇu cña chñ ®Çu t­. - ChiÕn l­îc thay ®æi thiªt kÕ cña c«ng tr×nh: NÕu ®­îc chñ ®Çu t­ chÊp nhËn vµ c«ng ty cã kh¶ n¨ng tèt vÒ thiÕt kÕ th× nhËn ®­îc hå s¬ mêi thÇu c«ng ty cã thÓ ®Ò xuÊt ph­¬ng ¸n thay ®æi thiÕt kÕ hîp lÝ h¬n vµ mang l¹i lîi Ých cho chñ ®Çu t­. Trong tr­êng hîp nµy, c«ng ty sÏ ®­îc chñ ®Çu t­ giµnh cho viÖc thùc hiÖn c«ng tr×nh víi mét sù kiÓm tra nhÊt ®Þnh cña c¬ quan thiÕt kÕ vµ t­ vÊn cã uy tÝn. 3. N©ng cao n¨ng lùc thi c«ng vµ ®Çu t­ cã träng ®iÓm xe m¸y thi c«ng N¨ng lùc thiÕt kÕ vµ xe m¸y cña c«ng ty kh«ng lín, mÆt kh¸c tæng sè m¸y mãc vµ thiÕt bÞ xe m¸y thi c«ng cña c«ng ty th× h¬n 50% do liªn X« s¶n xuÊt ®­îc trang bÞ tõ nh÷ng n¨m 80, c«ng suÊt thùc tÕ tèi ®a chØ cßn 60% c«ng suÊt thiÕt kÕ trë xuèng do ®ã chi phÝ sö dông m¸y cao, chÊt l­îng vµ tiÕn ®é thùc hiÖn thÊp ¶nh h­ëng ®Õn kh¶ n¨ng thi c«ng c«ng tr×nh, g©y ¶nh h­ëng kh«ng tèt ®Õn kh¶ n¨ng huy ®éng ®Ó th¾ng thÇu. Trong khi nguån vèn cña c«ng ty kh«ng ®ñ lín ®Ó trang bÞ míi l¹i m¸y mãc, thiÕt bÞ cò. HiÖn t¹i c«ng ty nªn tiÕn hµnh ph©n lo¹i sè thiÕt bÞ m¸y mãc thi c«ng thµnh hai nhãm: + Nhãm 1: nh÷ng thiÕt bÞ vµ xe m¸y cßn kh¶ n¨ng phôc håi vµ c¶i tiÕn n©ng cÊp. §©y lµ nh÷ng thiÕt bÞ, xe m¸y thi c«ng cßn gi¸ trÞ sö dông kho¶ng 40% ®Õn 60%. §èi víi nhãm nµy sÏ cã kÕ ho¹ch cô thÓ ®Ó söa ch÷a vµ n©ng cÊp. Ph¸t ®éng phong trµo c¶i tiiÕn kÜ thuËt trong néi bé c«ng ty nh»m kh«i phôc vµ n©ng cao gi¸ trÞ sö dông cña thiÕt bÞ, xe m¸y nµy. Gi¶i ph¸p ¸p dông cã thÓ h­íng vµo viÖc thay thÕ tõng bé phËn, ®Æc biÖt lµ nh÷ng bé phËn cung cÊp ®éng lùc khi cã nguån vèn s½n cã. + Nh÷ng thiÕt bÞ, xe m¸y ®· cò vµ l¹c hËu, gi¸ trÞ sö dông cßn d­íi 40%, c«ng ty cã thÓ thanh lý sè m¸y mãc thiÕt bÞ nµy, bæ sung vµo nguån vèn ®Çu t­ míi. 4. T¨ng c­êng ®µo t¹o, båi d­ìng c¸n bé vµ c¸n bé tham gia c«ng t¸c ®Êu thÇu Nh©n tè con ng­êi ¶nh h­ëng lín tíi sù thµnh c«ng cña c«ng ty còng nh­ viÖc th¾ng lîi hay thÊt b¹i trong viÖc ®Êu thÇu cña c«ng ty. ViÖc lËp gi¸ dù thÇu sao cho s¸t víi thùc tÕ, viÖc ®­a ra mét b¶n thiÕt tr×nh thi c«ng vµ ®­a ra c¸c biÖn ph¸p kü thuËt hîp lý ®Ó t¹o ra mét hå s¬ dù thÇu cã chÊt l­îng do c¸c c¸n bé tham gia ®¸u thÇu lËp nªn. Do ®ã ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng th¾ng thÇu cña m×nh th«ng qua n©ng cao ch¸t l­îng cña hå s¬ dù thÇu th× c«ng ty nªn ®µo t¹o båi d­ìng, n©ng cao tr×nh ®é cho ®éi ngò c¸n bé tham gia ®Êu thÇu. MÆt kh¸c, do ®Æc tr­ng cña ho¹t ®éng ®Êu thÇu liªn quan ®Õn nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau ®ßi hái sù nhanh nh¹y, kiÕn thøc chuyªn m«n s©u réng vµ n¾m b¾t c¸c quy ®Þnh liªn quan. Trong khi ®ã, c¸c mÆt kinh tÕ, tµi chÝnh, luËt ph¸p vµ c¸c kü n¨ng vÒ ngo¹i ng÷, tin häc cña c¸c c¸n bé lµm c«ng t¸c ®Êu thÇu trong c«ng ty cßn ch­a cao, do vËy yªu cÇu hiÖn nay cµng cÊp b¸ch. Do ®ã, c«ng ty cã thÓ c¨n cø vµo nhiÖm vô cña tõn ng­êi trong viÖc thùc hiÖn c«ng t¸c ®Êu thÇu ®Ó lËp kÕ ho¹ch ®µo t¹o. HiÖn nay c«ng ty ®· vµ ®ang cã chñ tr­¬ng cho mét sè c¸n bé c«ng nh©n viªn cña cong ty ®i häc ®Ó n©ng cao kiÕn thøc. Do ®ã c«ng ty cã thÓ c¨n cø vµo kÕ ho¹ch ®µo t¹o ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi vÒ mÆt thêi gian vµ kinh phÝ cho hä. Trong c«ng t¸c ®µo t¹o, båi s­ìng kiÕn thøc, c«ng ty cÇn chó träng ®Õn lùc l­îng c¸n bé gi¸n tiÕp vµ lùc l­îng c¸n bé c«ng nh©n kü thuËt ë ®¬n vÞ thi c«ng. Lùc l­îng lao ®éng nµy kh«ng trùc tiÕp tham gia vµo c«ng t¸c ®Êu thÇu nh­ng l¹i ®ãng vai trß quan träng trong qu¸ tr×nh thi c«ng c«ng tr×nh, quyÕt ®Þnh ®Õn chÊt l­îng c«ng tr×nh, ®Õn uy tÝn cña c«ng ty. HiÖu qu¶ cña gi¶i ph¸p nµy sÏ lµm cho tr×nh ®é tay nghÒ, bËc thî cña ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý, c«ng nh©n trong toµn c«ng ty ®­îc n©ng cao. §¶m b¶o nguån nh©n lùc cã thÓ ®¸p øng qu¶n lý thi c«ng x©y l¾p theo yªu cÇu cña chñ ®Çu t­ vµ n©ng cao n¨ng lùc cña c¸n bé tham gia vµo c«ng t¸c ®Êu thÇu. §iÒu nµy t¹o lîi thÕ cho c«ng ty trong c¹nh tranh ®Êu thÇu. 5. T¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n trÞ chÊt l­îng c«ng tr×nh vµ n©ng cao chÊt l­îng c«ng tr×nh, ®¶m b¶o uy tÝn cña c«ng ty ChÊt l­îng c«ng tr×nh lµ mét trong nh÷ng tiªu chuÈn quan träng mµ chñ ®Çu t­ sö dông ®Ó xÐt thÇu vµ giao thÇu ®èi víi c¸c ®¬n vÞ x©y dùng. Do vËy c«ng ty ph¶i hÕt søc quan t©m ®Õn vÊn ®Ò nµy. HiÖn nay chóng ta ®ang trong qu¸ tr×nh héi nhËp víi nÌn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi. Do vËy trong lÜnh vùc x©y dùng c¬ b¶n, nh÷ng ®ßi hái ngµy cµng cao vÒ kü thuËt vµ chÊt l­îng cña c«ng tr×nh cña c¸c chñ ®Çu t­ khiÕn cho viÖc qu¶n trÞ chÊt l­îng c«ng tr×nh ngµy cµng trë nªn cÇn thiÕt. Lµm ®­îc nh­ vËy th× trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, c«ng ty sÏ s¶n xuÊt ®­îc nh÷ng c«ng tr×nh ®¶m b¶o chÊt l­îng cao vµ tho¶ m·n yªu cÇu cña c¸c chñ ®Çu t­. §iÒu nµy sÏ lµm t¨ng uy tÝn vµ n©ng cao kh¶ n¨ng th¾ng thÇu cña c«ng ty ë nh÷ng lÇn thÇu sau. Gi¶i ph¸p nµy ®­îc thùc hiÖn nh­ sau: + LËp biÖn ph¸p thi c«ng dèi víi nh÷ng c«ng viÖc hoÆc bé phËn c«ng viÖc cña c«ng tr×nh phøc t¹p vµ quan träng vÒ mÆt kü thuËt, lËp ®­îc kÕ ho¹ch, tiÕn ®é thi c«ng hîp lý, th«ng qua viÖc lËp danh môc c«ng viÖc ph¶i lµm vµ giao ®Ých danh cho ng­êi thùc hiÖn vµ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ tiÕn ®é còng nh­ chÊt l­îng phÇn viÖc cña m×nh. ChuÈn bÞ ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè s¶n xuÊt nh­ nguån nguyªn vËt liÖu, sè l­îng vµ chñng lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ, ph©n c«ng lao ®éng cho tõng c«ng tr×nh, sau ®ã míi tiÕn hµnh x©y l¾p. + Trong qu¸ tr×nh thi c«ng: cÇn thùc hiÖn thi c«ng theo thiÕt kÕ ®· ®­îc duyÖt, tu©n thñ ®óng c¸c quy tr×nh, quy ph¹m ®· quy ®Þnh. Sö dông vËt liÖu, kÕt cÊu x©y dùng vµo c«ng tr×nh ®óng kÝch th­íc chñng lo¹i vµ ®¶m b¶o vÒ chÊt l­îng. Kiªn quyÕt kh«ng ®­a vËt liÖu kh«ng ®¶m b¶o chÊt l­îng vµo c«ng tr×nh. VÊn ®Ò nµy ph¶i ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch nghiªm tóc vµ triÖt ®Ó v× chÊt l­îng nguyªn vËt liÖu ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn chÊt l­îng cña c«ng tr×nh. Thùc hiÖn kiÓm tra, nghiÖm thu theo tõng giai ®o¹n, tõng phÇn c«ng viÖc, nhÊt lµ nh÷ng bé phËn kÕt cÊu cã tÇm quan träng ®Æc biÖt ®Õn chÊt l­îng c«ng tr×nh. KiÓm tra t¹i chç khi thi c«ng c«ng tr×nh. ChÊt l­îng c«ng tr×nh phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè, trong ®ã cã yÕu tè vÒ vËt liÖu, m¸y mãc thiÕt bÞ, con ng­êi... + KiÓm tra chÊt l­îng c«ng tr×nh tr­íc khi bµn giao cho chñ ®Çu t­: sau khi hoµn thµnh thi c«ng c«ng tr×nh, c«ng ty ph¶i kiÓm tra chÊt l­îng c«ng tr×nh. CÇn ¸p dông chÕ ®é ba kiÓm: - C«ng nh©n tù kiÓm tra. - Tæ tr­ëng s¶n xuÊt kiÓm tra. - C¸n bé qu¶n lý chÊt l­îng kiÓm tra. NÕu ph¸t hiÖn cã nh÷ng sai sãt ph¶i t×m nguyªn nh©n vµ ®­a ra gi¶i ph¸p kh¾c phôc vµ n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm. Do ®ã sÏ gãp phÇn n©ng cao uy tÝn cña c«ng ty trong thi c«ng x©y l¾p, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh trong ®Êu thÇu x©y l¾p t¹i c«ng ty. 6. T¨ng c­êng huy ®éng vèn vµ thu håi vèn ®¶m b¶o cho tham gia ®Êu thÇu vµ thùc hiÖn hîp ®ång Nh­ ®· ph©n tÝch ë trªn, c«ng ty cã sè vèn l­u ®éng kh«ng lín trong khi thÞ tr­êng ho¹t ®éng cña c«ng ty ngµy cµng më réng, do ®ã nhu cÇu vÒ vèn cho x©y lÊp ngµy mét t¨ng. Nhu cÇu vÒ vèn cho b¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång, vèn øng tr­íc, vèn ®Çu t­ tµi s¶n cè ®Þnh,... Trong khi ®ã, cïng mét lóc c«ng ty ph¶i tham gia ®Êu thÇu vµ thi c«ng nhiÒu c«ng tr×nh kh¸c nhañ c¸c ®Þa ph­¬ng kh¸c nhau, thêi gian thi c«ng kÐo dµi. Trong thùc tÕ kh«ng ph¶i bao giê c¸c c«ng tr×nh bµn giao ch chñ ®Çu t­ ®Òu ®­îc thanh to¸n ngay. Cã nh÷ng c«ng tr×nh ®· bµn giao 1 ®Õn 2 n¨m nay nh­ng vÉn ch­a ®­îc thanh to¸n kÞp thêi, g©y ø ®äng vèn. Do ®ã viÖc thu håi vèn ®Ó phuc vô cho c«ng tr×nh tiÕp theo sÏ gÆp ph¶i khã kh¨n. MÆt kh¸c viÖc thiÕu vèn l­u ®éng lµm chËm nguån cung øng vèn cho qu¸ tr×nh thi c«ng nhiÒu khi dÉn ®Õn gi¸n ®o¹n. Do ®ã lµm kÐo dµi tiÕn ®é thi c«ng, ¶nh h­ëng xÊu ®Õn uy tÝn cña c«ng ty, lµm gi¶m kh¶ n¨ng c¹nh tranh trong tham gia ®Êu thÇu x©y dùng. §øng tr­íc t×nh h×nh nµy, c«ng ty cÇn ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p t¨ng c­êng vµ huy ®éng vèn, thu håi vèn nh­ sau: + Thùc hiÖn tiÕt kiÖm c¸c chi phÝ nh»m n©ng cao lîi nhuËn cho tõng c«ng ty. + T¨ng c­êng c¸c mèi quan hÖ tèt víi ng©n hµng, ®Æc biÖt lµ c¸c ng©n hµng c«ng ty më tµi kho¶n ®Ó nhËn ®­îc sù gióp ®ì vÒ vèn hoÆc sù b¶o l·nh trong ®Êu thÇu vµ b¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång cho c«ng ty trong qu¸ tr×nh ®Êu thÇu vµ thùc hiÖn hîp ®ång. + Tranh thñ sö dông hîp lý vèn cña kh¸ch hµng, duy tr× c¸c mèi quan hÖ lµm ¨n l©u dµi víi c¸c nhµ cung cÊp nguyªn vËt liÖu,... 7. Hoµn thiÖn ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thÇu, linh ho¹t trong viÖc lùa chän møc gi¸ bá thÇu HiÖn nay trong ®Êu thÇu, nhµ thÇu nªn bá víi møc gi¸ thÊp nhÊt th× sÏ tróng thÇu. Do ®ã c¹nh tranh vÒ gi¸ bá thÇu lµ mét ph­¬ng thøc c¹nh tranh cæ ®iÓn nh­ng kh¸ hiÖu qu¶ mµ tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp ®· vµ ®ang theo ®uæi, khiÕn cho c­êng ®é c¹nh tranh vÒ gi¸ trong ®Êu thÇu x©y l¾p cµng trë nªn gay g¾t. §iÒu nµy ®ßi hái c«ng ty ph¶i ®­a ra mét gia thÇu hîp lý dùa trªn nh÷ng th«ng tin vÒ c¸c ®èi thñ c¹nh tranh nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng th¾ng thÇu. Nh­ ®· ph©n tÝch th× gi¸ thÇu phô thuéc vµo hai nh©n tè: c¸ch tÝnh c¸c lo¹i chi phÝ cho thùc hiÖn nhiÖm vô thi c«ng c«ng tr×nh vµ møc l·i dù kiÕn cña nhµ thÇu. + ViÖc tÝnh chi phÝ cho c«ng t¸c thùc hiÖn x©y l¾p chÞu ¶nh h­ëng cña nhiÒu yÕu tè nh­: ®iÒu kiÖn ®Þa ph­¬ng n¬i thùc hiÖn c«ng tr×nh, gi¸ c¶ c¸c yÕu tè ®Çu vµo, c¸c ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸... Do ®ã c«ng ty cÇn c¨n cø vµo c¸c yÕu tè nµy ®Ó ®­a ra gi¸ bá thÇu cã tÝnh c¹nh tranh. + Trong x¸c ®Þnh chi phÝ nguyªn vËt liÖu, ngoµi viÖc dùa vµo biÖn ph¸p sö dông vµ ®¬n gi¸ x©y dùng cña nhµ n­íc, c«ng ty cÇn khai th¸c triÖt ®Ó lîi thÐ vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vËt liÖu x©y dùng ë c¶ ba miÒn ®Êt n­íc, ®¶m b¶o nguån cung cÊp cã ®¬n gi¸, c­íc phÝ vµ kh¶ n¨ng vËn chuyÓn hîp lý vµ nhá nhÊt. Gi¸ dù thÇu cña c«ng ty ®­îc x¸c ®Þng nh­ sau: Gdt = Zxl + L + Th Trong ®ã: Gdt: gi¸ dù thÇu. Zxl: gi¸ thµnh x©y l¾p. L : l·i dù kiÕn. Th: thuÕ theo quy ®Þnh cña nhµ n­íc. Ta cã: Zxl = VL + NC + M + C ( C1 + C2) VL: chi phÝ nguyªn vËt liÖu. NC: chi phÝ nh©n c«ng. M : chi phÝ m¸y mãc thi c«ng. C : chi phÝ chung, ®­îc chia lµm hai bé phËn lµ C1 vµ C2. C1 lµ chi phÝ qu¶n lý c«ng tr×nh, C2 lµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp ph©n bæ cho tõng c«ng tr×nh (C = C1 + C2). Khi ®ã tuú vµo th«ng tin vÒ ®èi thñ c¹nh tranh trong tõng cuéc thÇu mµ c«ng ty cã thÓ ®­a ra gi¸ thÇu hîp lý, chän mét trong c¸c ph­¬ng ¸n bá thÇu nh­ sau: + Ph­¬ng ¸n 1: Gdt = Zxl + Th + L + Ph­¬ng ¸n 2: Gdt = Zxl + Th + Ph­¬ng ¸n 3: Zxl + Th > Gdt > (Zxl – C2) + Th C¸c ph­¬ng ¸n ®Òu cã ­u, nh­îc ®iÓm kh¸c nhau. V× vËy c«ng ty ph¶i c¨n cø vµo t×nh h×nh thùc tÕ ®Ó lùa chän ph­¬ng tèi ­u nhÊt. §Ó thùc hiÖn biÖn ph¸p nµy cã hiÖu qu¶, c«ng ty cÇn chó ý ®Õn mét sè ®iÒu kiÖn c¬ b¶n sau: - Chó träng ®Õn viÖc khai th¸c søc m¹nh tæng hîp cña c«ng ty trong s¶n xuÊt kinh doanh. Gi÷a c¸c ®¬n vÞ vµ c¸c bé phËn ho¹t ®éng trong lÜnh vùc x©y l¾p cÇn cã sù phèi hîp chÆt chÏ vµ hç trî lÉn nhau trong ho¹t ®éng. Võa ®Èy m¹nh tiÕn ®é kinh doanh, võa ®¶m b¶o cung øng c¸c yÕu tè ®Çu vµo víi chi phÝ h¹ nh»m ®­a ra gi¸ thÇu thÊp nhÊt. - C¸c bé phËn lËp hå s¬ dù thÇu vµ tÝnh gi¸ bá thÇu ph¶i cã tr×nh ®é vµ kinh nghiÖm, ®¶m b¶o viÖc x¸c vµ gi÷ ®­îc bÝ mËt. - T×m hiÓu vµ cã ®­îc c¸c th«ng tin chÝnh x¸c vµ kÞp thêi vÒ chñ ®Çu t­ còng nh­ c¸c ®èi thñ c¹nh tranh, ®Ó sau khi ph©n tÝch, xö lý, th«ng tin nµy lµ c¬ së ®Ó ®­a ra c¸c ph­¬ng ¸n c¹nh tranh hîp lý. II. KiÕn nghÞ víi nhµ n­íc ë môc (I) t«i ®· ®Ò cËp ®Õn mét sè gi¶i ph¸p nh»m kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i trong c«ng t¸c ®Êu thÇu cña c«ng ty TNHH x©y dùng VINAUST do nguyªn nh©n chñ quan tõ chÝnh c«ng ty. Tuy vËy còng cã mét sè nguyªn nh©n kh¸ch quan t¸c ®éng vµ t¹o kh«ng Ýt khã kh¨n cho ho¹t ®éng ®Êu thÇu t¹i c«ng ty mµ næi lªn lµ nh÷ng vÊn ®Ò vÒ qu¶n lý nhµ n­íc trong ho¹t ®éng ®Êu thÇu. §Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho sù ph¸t triÓn cña c«ng ty nãi riªng vµ c¸c doanh nghiÖp x©y dùng nãi chung, t«i xin ®­a ra mét sè kiÕn nghÞ víi nhµ n­íc nh­ sau: + CÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó nhanh chãng xo¸ bá hiÖn t­îng c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh trong ho¹t ®éng ®Êu thÇu nh­ hiÖn t­îng mua b¸n thÇu, mãc ngoÆc gi÷a chñ ®Çu t­ vµ nhµ thÇu... ®ang x¶y ra phæ biÕn vµ ph¸ vì c¸c nguyªn t¾c b×nh ®¼ng vµ c«ng khai trong c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp x©y dùng th«ng qua ph­¬ng thøc ®Êu thÇu, g©y kh«ng Ýt thiÖt thßi cho c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n ch©n chÝnh. + ViÖc ph©n chia gãi thÇu cho mét dù ¸n ®Æc biÖt vµ c¸c dù ¸n ®Çu t­ cã vèn n­íc ngoµi vµ c¸c c«ng tr×nh lín cã vèn ®Çu t­ trong n­íc cÇn hîp lý nh»m khai th¸c tiÒm n¨ng trong n­íc, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp x©y dùng cã thÓ dù thÇu ®éc lËp. Thùc tr¹ng hiÖn nay cho thÊy trong c¸c dù ¸n nãi trªn chñ yÕu sö dông t­ vÊn n­íc ngoµi vµ hä ®· lîi dông c¸c s¬ hë trong quy chÕ ®Êu thÇu ®Ó chia thµnh c¸c gãi thÇu qu¸ lín, ®ßi hái ®iÒu kiÖn dù thÇu cao vµ khã kh¨n lµm cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam kh«ng thÓ tham gia dù thÇu ®éc lËp. + Ngoµi ra do tr×nh ®é chuyªn m«n cña c¸c c¸n bé lµm c«ng t¸c qu¶n lý dù ¸n cßn nhiÒu bÊt cËp. C¸c c¬ quan qu¶n lý, ban dù ¸n hoÆc c¸c chñ ®Çu t­ kh«ng tiÕp cËn ®­îc vÊn ®Ò do kh«ng cã kinh nghiÖm, kiÕn thøc ®Ó chuÈn bÞ vµ tæ chøc ®Êu thÇu dÉn ®Õn c«ng t¸c kiÓm tra kiÓm so¸t ®Êu thÇu cßn kÐm. Do ®ã ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn ®Çu t­ vµ chÊt l­îng c«ng tr×nh. + C¶i tiÕn c¬ chÕ cÊp vèn vµ thanh to¸n vèn cho c¸c dù ¸n ®Çu t­ b»ng vèn nhµ n­íc, bÞ ph©n t¸n nh­ng l¹i ®­îc ph©n chia theo kÕ ho¹ch trong t×nh tr¹ng cung thÊp h¬n cÇu nhiÒu. §iÒu nµy dÉn ®Õn c¸c c¬ quan ®¹i diÖn lµm chñ ®Çu t­ trong c¸c dù ¸n cã nguån vèn nhµ n­íc th­êng vin vµo khã kh¨n rãt vèn vµ phª duyÖt tõ cÊp trªn ®Ó thùc hiÖn kh«ng ®óng hîp ®ång. ViÖc øng vèn ban ®Çu vµ thanh to¸n vèn trong qu¸ tr×nh thi c«ng còng nh­ ®· hoµn thµnh bµn giao g©y ø ®äng vèn l­u ®éng kÐo dµi t¹i c«ng tr×nh lµm thiÖt h¹i kh«ng nh÷ng vÒ vËt chÊt mµ cßn c¶n trë c¸c doanh nghiÖp thi c«ng c«ng tr×nh tham gia ®Êu thÇu c¸c c«ng tr×nh tiÕp theo. + Nhµ n­íc nªn khuyÕn khÝch h×nh thøc ®Êu thÇu réng r·i, gi¶m bít ®Êu thÇu h¹n chÕ mÆc dï ®Êu thÇu h¹n chÕ còng cã nh÷ng mÆt tÝch cùc nh­ng h×nh thøc nµy dÔ x¶y ra t×nh tr¹nh liªn kÕt mãc ngoÆc... Trong quy chÕ ®Êu thÇu nhµ n­íc nªn quy ®Þnh chÆt chÏ h¬n vµ ph¹t nÆng h¬n khi ph¸t hiÖn c¸c doanh nghiÖp cã hµnh ®éng trªn. KÕt luËn §Êu thÇu nãi chung vµ ®Êu thÇu x©y l¾p nãi riªng lµ mét ho¹t ®éng vÉn cßn míi mÎ ë n­íc ta. ViÖc ¸p dông ph­¬ng thøc nµy trªn c¸c ph­¬ng tiÖn qu¶n lý nhµ n­íc còng nh­ d­íi gãc ®é c¸c chñ ®Çu t­ vµ c¸c doanh nghiÖp ®Òu ®ßi hái ph¶i cã sù thÝch øng dÇn míi mong ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ nh­ mong muèn. Tuy vËy do viÖc tham gia dù thÇu x©y l¾p cã vai trß quan träng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp x©y dùng, quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp nµy trong c¬ chÕ thÞ tr­êng nªn viÖc coi träng vµ kh«ng ngõng n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña ho¹t ®éng dù thÇu cña c¸c doanh nghiÖp x©y dùng cã ý nghÜa thùc tiÔn rÊt lín. Trªn c¬ së nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vÒ ®Êu thÇu, sau qu¸ tr×nh xem xÐt c«ng t¸c ®Êu thÇu t¹i c«ng ty TNHH X©y dùng VINATUS, bµi viÕt ®· ph©n tÝch vµ ®ãng gãp mét sè biÖn ph¸p cïng c¸c kiÕn nghÞ ®Ó nh»m hoµn thiÖn h¬n n÷a c«ng t¸c ®Êu thÇu t¹i c«ng ty nh»m môc ®Ých n©ng cao kh¶ n¨ng tróng thÇu tõ ®ã n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty. T«i mong r»ng nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp cña m×nh ®­îc xem xÐt vµ ghi nhËn ë c«ng ty. §ång thêi còng hy väng r»ng víi nh÷ng nç lùc vµ kh¶ n¨ng cña m×nh c«ng ty sÏ kh«ng ngõng kh¼ng ®Þnh vai trß chñ ®¹o cña mét doanh nghiÖp liªn doanh, gãp phÇn vµo c«ng cuéc ®æi míi c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Tµi liÖu tham kh¶o 1. Gi¸o tr×nh: “ Qu¶n trÞ kinh doanh tæng hîp ” Chñ biªn: GS.TS - Nhµ gi¸o ­u tó Ng« §×nh Giao - NXB Khoa häc kü thuËt 1999 2. Gi¸o tr×nh “ Kinh tÕ vµ qu¶n trÞ kinh doanh x©y dùng ” GS.TS NguyÔn V¨n Chän - NXB Khoa häc vµ kü thuËt 1996 3. Gi¸o tr×nh “Kinh tÕ vµ kinh doanh x©y dùng” TS Lª C«ng Hoa - §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n 4. CÈm nang c«ng t¸c ®Êu thÇu §oµn H¶i YÕn - NXB Thèng kª 1997 5. Ph­¬ng ph¸p ®Þnh gi¸ s¶n phÈm x©y dùng PGSTS Bïi V¨n Yªm - NXB X©y dùng -N¨m 1997 6. Quy chÕ ®Êu thÇu (Ban hµnh kÌm theo NghÞ ®Þnh 88/N§-CP ngµy 01/9/1999 cña ChÝnh Phñ) 7. §Þnh møc dù to¸n (Ban hµnh kÌm theo QuyÕt ®Þnh sè1242/1998/ Q§-BXD-25/11/1998 cña Bé X©y Dùng) 8. §iÒu lÖ qu¶n lý ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n (Ban hµnh kÌm theo NghÞ §Þnh 52/CP ngµy 1/9/1999 cña ChÝnh Phñ) Môc lôc Trang