A. mở đầu
Bước vào những năm đầu của thế kỷ 21, đất nước ta đang thay đổi từng ngày, từng giờ trên tất cả các lĩnh vực từ đời sống đến văn hoá, kinh tế, chính trị .đặc biệt là trong lĩnh vực kinh tế. Đó là sự gia nhập các tổ chức ASEAN, APEC, . và chuẩn bị cho việc gia nhập chương trình thuế quan ưu đãi có hiệu lực chung (CEPT) trong khuôn khổ AFTA vào năm 2006 và gia nhập tổ chức thương mại Thế giới WTO trong một tương lai gần.
Việt Nam là một nước có chiều dài bờ biển là 3260 km, có 112 cửa sông với 2 vùng châu thổ sông Hồng và sông Mê Kông rất phong phú và đa dạng về các loại Thuỷ sản có giá trị cao, .đó là ưu thế để phát triển việc sản xuất và khai thác Thuỷ sản nhằm đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước và xuất khẩu. Nhu cầu về thực phẩm Thuỷ sản đang trở thành xu hướng phổ biến trên Thế giới. Việc tìm hiểu và đưa ngành Thuỷ sản hoà nhập vào thị trường Thuỷ sản Thế giới càng trở lên cấp thiết, hơn nữa muốn thực hiện được chiến lược kinh tế vạch ra đến năm 2010 là chuyển dịch cơ cấu theo hướng công nghiệp hoá, chúng ta phải bắt đầu từ những thế mạnh căn bản của mình mà Thuỷ sản lại được coi là mặt hàng chủ lực có tiềm năng nằm trong 3 chương trình kinh tế lớn của Việt Nam là lương thực – thực phẩm, hàng tiêu dùng và hàng xuất khẩu.
Thuỷ sản là một loại thực phẩm thiết yếu trong đời sống kinh tế của con người. Việc phân tích, đánh giá tổng quan tình hình Thuỷ sản có vai trò quan trọng không chỉ đối với một mà của tất cả các quốc gia, có như vậy từng quốc gia mới có thể đảm bảo kết hợp hài hoà giữa việc sử dụng một cách có hiệu quả và bảo vệ nguồn lợi cho tương lai, đồng thời nắm rõ xu hướng phát triển, để có định hướng phù hợp với điều kiện của nước mình .
Sau một thời gian thực tập tại Vụ Kế hoạch và Đầu tư - Bộ Thuỷ sản được sự gợi ý của cơ quan cũng như nhận thức thực tiễn được tầm quan trọng của xuất khẩu Thuỷ sản Việt Nam trong thời gian tới trong sự phát triển chung của ngành Thuỷ sản và nền kinh tế đất nước, em đã quyết định chọn đề tài:
“ Một số giải pháp thúc đẩy xuất khẩu Thuỷ sản Việt Nam
giai đoạn 2003 –2010”
Mục đích nghiên cứu của đề tài này sẽ giúp em củng cố, bổ sung mở rộng kiến thức thực tế, vận dụng những lý thuyết đã học vào việc giải quyết một vấn đề thực tiễn trong đời sống kinh tế – xã hội. Khi nghiên cứu và thực hiện đề tài này em đã phân tích, đánh giá tiềm năng phát triển của ngành Thuỷ sản, hoạt động xuất khẩu Thuỷ sản trong thời gian qua, qua đó chỉ ra được những thành tựu đạt được và những tồn tại cần khắc phục. Từ đó tìm ra những phương hướng và biện pháp thúc đẩy xuất khẩu Thuỷ sản Việt Nam trong thời gian tới
Ngoài phần mở đầu và kết luận nội dung của luận văn gồm 3 chương:
Chương I: Vai trò của xuất khẩu Thuỷ sản đối với sự phát triển kinh tế – xã hội Việt Nam.
Chương II: Phân tích thực trạng về xuất khẩu Thuỷ sản Việt Nam giai đoạn 1990 –2002.
Chương III: Một số giải pháp chủ yếu thúc đẩy xuất khẩu Thuỷ sản Việt Nam giai đoạn 2003 – 2010.
Vì đây là một đề tài khó do tính biến động của mặt hàng Thuỷ sản, sản xuất phụ thuộc vào sự thay đổi của điều kiện tự nhiên, môi trường. Vì vậy bài viết của em không tránh khỏi những thiếu sót.
Em xin chân thành cảm ơn tới các cán bộ, chuyên viên công tác tại Vụ Kế hoạch và Đầu tư - Bộ Thuỷ sản đã giúp đỡ em trong quá trình thực tập và thầy giao:PGS'. TS Phạm Văn Vận đã tạo điều kiện và hướng dẫn tận tình để em hoàn thành luận văn của mình.
Danh mục tài liệu tham khảo
Tạp chí Thuỷ sản.
Giáo trình kinh tế và dự báo – Khoa kế hoạch & phát triển.
Giáo trình kinh tế phát triển – Khoa kế hoạch & phát triển.
Giáo trình kinh tế Thuỷ sản – Khoa kinh tế nông nghiệp và phát triển nông thôn.
Tạp chí Thuỷ sản các năm 1998 đến 2002.
Tạp chí xuất nhập khẩu Thuỷ sản.
Tạp chí thương mại Thuỷ sản.
Tạp chí kinh tế phát triển.
Tạp chí kinh tế và dự báo.
Báo cáo định hướng kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội 5 năm 2001- 2010 và kế hoạch năm 2001 của ngành Thuỷ sản.
Báo cáo sơ kết 3 năm thực hiện chương trình phát triển xuất khẩu Thuỷ sản.
Báo cáo định hướng kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội năm 2003 của ngành Thuỷ sản.
Dự án quy hoạch tổng thể ngành đến năm 2010.
Định hướng phát triển các doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu Thuỷ sản miền Trung.
Báo cáo công tác tham gia hội nhập ASEAN – APEC của Bộ Thuỷ sản và tổng kết dự án ODA 7 năm.
Tạp chí thị trường giá cả số 32002/, 11999/.
Cẩm nang nghiệp vụ xuất nhập khẩu.
Một số tin lấy trên mạng.
Và một số tài liệu khác.
Mục lục
A. Mở đầu 1
b. nội dung 4
chương I: Vai trò của xuất khẩu Thuỷ sản đối với sự phát triển kinh tế xã hội Việt Nam 4
I. Vị trí ngành Thuỷ sản trong nền kinh tế quốc dân 4
1. Khái niệm về ngành Thuỷ sản trong nền kinh tế quốc dân 4
11 Ngành Thuỷ sản là một ngành sản xuất vật chất độc lập 4
12 Ngành Thuỷ sản là ngành sản xuất vật chất hỗn hợp gồm nhiều ngành sản xuất chuyên môn hẹp. 5
2. Đặc điểm của sản xuất kinh doanh Thuỷ sản 5
21 Đối tượng của sản xuất – kinh doanh Thuỷ sản là những cơ thể sống trong môi trường nước. 6
22 Sản xuất Thuỷ sản được tiến hành phân tán rộng khắp các vùng địa lý và mang tính khu vực rõ rệt. 7
23 Sản xuất Thuỷ sản mang tính thời vụ cao 7
24 Đặc điểm riêng của sản xuất kinh doanh Thuỷ sản Việt Nam 7
3. Vị trí của ngành Thuỷ sản trong nền kinh tế quốc dân 8
31 Vị trí quan trọng trong việc đảm bảo an ninh lương thực, thực phẩm 8
32 Sản xuất Thuỷ sản là nguồn cung cấp nguyên liệu quan trọng 8
33 Tạo tiền đề quan trọng cho công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá nền kinh tế 8
34 Tạo công ăn việc làm 8
35 Phát triển sản xuất Thuỷ sản sẽ tạo ra thị trường tiêu thụ rộng lớn 8
36 Có vai trò quan trọng trong công cuộc bảo vệ môi trường 9
37 Phát triển Thuỷ sản gắn liền với việc xoá đói giảm nghèo, tăng cường an ninh quốc phòng trên đất liền và trên biển 9
II. xuất khẩu Thuỷ sản và vai trò của nó 10
1. Sơ lược về xuất khẩu Thuỷ sản 10
2. Vai trò của xuất khẩu Thuỷ sản 10
21 Đối với phát triển kinh tế ngành 10
22 Đối với phát triển nền kinh tế quốc dân 11
III. tiềm năng xuất khẩu Thuỷ sản Việt Nam 14
1. Vị trí địa lý 14
2. Sự phát triển khoa hoc-cộng nghệ 15
3. Lợi thế về tiềm năng và giá cả sức lao động 15
4. Lợi thế về xu hướng tiêu dùng lương thực, thực phẩm 16
IV. Các nhân tố ảnh hưởng đến xuất khẩu Thuỷ sản Việt Nam 16
1. Các nhân tố từ phía trong nước 16
11 Khả năng cung cấp nguyên liệu Thuỷ sản 16
12 Môi trường kinh tế và khoa học công nghệ 20
13 Môi trường chính trị và luật pháp 21
14 Môi trường địa lý và cơ sở hậu cần nghề cá 22
2. Các nhân tố từ phía môi trường trong quốc tế 22
21 Nhu cầu tiêu thụ Thuỷ sản của thị trường Thế giới 23
22 Môi trường văn hoá xã hội của các nước nhập khẩu Thuỷ sản 24
V. Kinh nghiệm xuất khẩu Thuỷ sản của một số quốc gia trên Thế giới 24
1. Thái Lan 24
2. ấn Độ 26
3. Trung Quốc 28
4. Malaysia 29
chuơngII+: phân tích thực trạng về xuất khẩu Thuỷ sản Việt Nam giai đoạn 1990-2003 31
I. thực trạng về xuất khẩu Thuỷ sản Việt Nam 31
1. Các vấn đề về sản xuất Thuỷ sản xuất khẩu 31
11 Về khai thác và bảo về nguồn lợi hải sản 31
12 Về nuôi trồng Thuỷ sản 33
13 Về chế biến, tiêu thụ sản phẩm Thuỷ sản 36
2. Xuất khẩu Thuỷ sản giai đoạn 1990-2002 37
21 Kim ngạch xuất khẩu Thuỷ sản 37
22 Cơ cấu sản phẩm xuất khẩu 38
23 Chất lượng sản phẩm và công tác quản lý chất lượng Thuỷ sản xuất khẩu 40
3. Thị trường và giá cả sản phẩm Thuỷ sản xuất khẩu 41
31 Cơ cấu thị trường xuất khẩu Thuỷ sản Việt Nam 41
32 Diễn biến giá cả Thuỷ sản xuất khẩu Việt Nam giai đoạn 1990-2002 50
II. đánh giá thực trạng xuất khẩu Thuỷ sản giai đoạn 1990-2002 52
1. Một số kết quả từ hoạt động xuất khẩu Thuỷ sản Việt Nam 52
11 Về giá trị và tốc độ tăng lên của kim ngạch xuất khẩu 52
12 Về sản phẩm xuất khẩu 53
13 Thị trường xuất khẩu 55
14 Giá cả và chất lượng Thuỷ sản xuất khẩu 55
2. Những mặt còn tồn tại trong xuất khẩu Thuỷ sản 56
21 Cung cấp nguồn nguyên liệu chưa đảm bảo số lượng và chất lượng 56
22 Công nghệ chế biến Thuỷ sản xuất khẩu 57
23 Về giá cả 57
24 Công tác nghiên cứu thị trường 58
25 Về cơ cấu thị trường và quan hệ với khách hàng 58
26 Thiếu sự hỗ trợ về tài chính từ phía Nhà Nước 59
27 Tổ chức quản lý và điều hành 59
3. Bài học kinh nghiệm 60
chương III: một số giải pháp chủ yếu thúc đẩy xuất khẩu Thuỷ sản Việt Nam giai đoạn 2003-2010 61
I. định hướng phát triển xuất khẩu Thuỷ sản Việt Nam giai đoạn 2003-2010 51
1. Quan điểm về xuất khẩu Thuỷ sản 61
2. Phương hướng xuất khẩu Thuỷ sản trong thời gian tới 62
3. Mục tiêu 64
31 Mục tiêu chiến lược xuất khẩu Thuỷ sản giai đoạn 2003-2010 64
32 Các mục tiêu cụ thể 65
4. Phân tích và dự báo khả năng phát triển xuất khẩu Thuỷ sản Việt Nam 68
41 Phân tích định tính 68
42 Phân tích và dự báo về mặt định lượng 70
II. CáC giải pháp thúc đẩy xuất khẩu Thuỷ sản Việt Nam giai đoạn 2003-2010 71
1. Giải pháp thị trường 71
2. Giải pháp về chất lượng, an toàn vệ sinh thực phẩm 73
3. Giải pháp về chế biến Thuỷ sản 74
4. Giải pháp về nguyên liệu 74
41 Nuôi trồng Thuỷ sản 74
42 Khai thác hải sản 75
43 Nhập khẩu nguyên liệu Thuỷ sản để chế biến tái xuất 75
5. Giải pháp quy hoạch 76
6. Giải pháp quản lý thương mại nguyên liệu Thuỷ sản 76
7. Về khoa học công nghệ và đào tạo 77
8. Về công tác quản lý và chỉ đạo 77
9. Về đổi mới và phát triển doanh nghiệp 78
III. kiến nghị 79
C. kết luận 81
Phụ lục tính toán của mục I4chương III 82
DANH mục tài liệu tham khảo 85
88 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2411 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Một số giải pháp thúc đẩy xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam giai đoạn 2003 –2010, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
ng tá gi¸ c¶ ®ãng vai trß quan träng trong viÖc gia t¨ng gi¸ trÞ hµng xuÊt khÈu gãp phÇn t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu. Chóng ta cã thÓ lÊy n¨m 2000 lµm vÝ dô, trong khi c¸c mÆt hµng n«ng s¶n quan träng nh g¹o, cµ phª, cao su ®ang gi¶m gi¸ trªn thÞ trêng quèc tÕ th× t«m xuÊt khÈu cña ViÖt Nam l¹i ®îc gi¸, tõ 1 ®Õn 1,5 USD/kg lo¹i t«m só vÆt ®Çu 18 – 20 con /kg, n¨m 1999 NhËt B¶n mua víi gi¸ 16,5 USD/kg, n¨m 2000 t¨ng lªn 18,5 – 19 USD/kg. B×nh qu©n giai ®o¹n 1996 –2000 gi¸ t«m t¨ng 5 –10 USD/kg. GÝa c¶ chÝnh lµ c¬ héi vµ còng lµ mét th¸ch thøc ®èi víi c¸c mÆt hµng Thuû s¶n xuÊt khÈu.
1.4.2. ChÊt lîng Thuû s¶n xuÊt khÈu
Thuû s¶n xuÊt khÈu cña níc ta ngµy cµng ®îc n©ng cao c¶ vÒ sè lîng vµ chÊt lîng. HiÖn nay, ViÖt Nam ®· ®îc c«ng nhËn vµo danh s¸ch mét, c¬ quan cã thÈm quyÒn cña c¸c níc EU ®· ¸p dông kiÓm tra x¸c suÊt 1/4 vµ gi¶m dÇn ®Õn 1/7 l« hµng tuú theo qu¸ tr×nh chÊt lîng hµng cña doanh nghiÖp. ViÖc ¸p dông ch¬ng tr×nh HACCP vµ GMP cña doanh nghiÖp chÕ biÕn xuÊt khÈu Thuû s¶n ®· bíc ®Çu ®¹t hiÖu qu¶ râ rÖt, ®iÒu ®ã chøng tá r»ng hµng Thuû s¶n xuÊt khÈu cña chóng ta ngµy cµng kh¼ng ®Þnh ®îc chÊt lîng cña m×nh trªn thÞ trêng thÕ giíi.
2. Nh÷ng mÆt cßn tån t¹i trong xuÊt khÈu Thuû s¶n
2.1.Møc ®é chiÕm lÜnh thÞ trêng níc ngoµi cßn rÊt h¹n chÕ.
2.1.1.C«ng t¸c nghiªn cøu thÞ trêng.
Tuy ®· ®îc quan t©m vµ ®¹t mét sè kÕt qu¶ nhng nh×n chung míi chØ ®¹t ë bíc s¬ khai cha thùc hiÖn kªnh th«ng tin cho ngêi tiªu dïng ë c¸c níc nhËp khÈu, còng nh cha ph©n tÝch, nghiªn cøu c¸c c¬ héi ph¸t triÓn thÞ trêng. ViÖc ph©n c«ng chøc n¨ng nhiÖm vô cña c¬ quan Bé, c¸c ®Þa ph¬ng, Héi c¸c doanh nghiÖp trong c«ng t¸c ph¸t triÓn thÞ trêng cha râ, nªn thiÕu sù phèi hîp thèng nhÊt v× môc tiªu chung. MÆt kh¸c ®Çu t cha ®óng møc cho c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn th¬ng m¹i cßn h¹n chÕ, cha cã c¬ chÕ thÝch hîp ®Ó huy ®éng kinh phÝ tõ c¸c doanh nghiÖp, ngêi s¶n xuÊt cho c¸c lo¹i s¶n phÈm chñ yÕu, ngoµi hç trî cña Nhµ Níc.
2.1.2.VÒ c¬ cÊu thÞ trêng vµ quan hÖ víi kh¸ch hµng
C¬ cÊu thÞ trêng cha thùc sù ®a d¹ng, hiÖn nay ViÖt Nam vÉn chñ yÕu xuÊt sang NhËt B¶n, Mü vµ mét sè thÞ trêng truyÒn thèng. Tuy ph¹m vi më réng nhng møc ®é th©m nhËp vµo mét sè thÞ trêng cha cao, ®Æc biÖt c¸c thÞ trêng cã yªu cÇu cao vÒ chÊt lîng nh Mü, EU. ThÞ trêng kh«ng chØ cha ®a d¹ng mµ c¸c ®èi t¸c còng kh«ng lín. ViÖt Nam hiÖn cã quan hÖ víi 64 níc nhng trong quan hÖ th¬ng m¹i phÇn lín c¸c b¹n hµng n¾m quyÒn chñ ®éng vÒ mÆt th«ng tinh, thÞ trêng, gi¸ c¶, c«ng nghÖ chÕ biÕn, vèn ...Do ®ã phÝa ViÖt Nam cßn bÞ phô thuéc, thô ®éng vµ Ýt nhiÒu thua thiÖt.
2.2.C¬ cÊu s¶n phÈm Thuû s¶n xuÊt khÈu cha hîp lý.
C¬ cÊu s¶n phÈm xuÊt khÈu Thuû s¶n cha hîp lý, s¶n phÈm xuÊt khÈu Thuû s¶n cña chóng ta chñ yÕu lµ nguyªn liÖu th«, dÉn ®Õn kim ng¹ch xuÊt khÈu Thuû s¶n cña ta lµ lín nhng gi¸ trÞ thu vÒ l¹i nhá. MÆt kh¸c s¶n phÈm cã gi¸ trÞ gia t¨ng chÝnh cña chóng ta lµ t«m, trong khi mét vµi thÞ trêng nhËp khÈu Thuû s¶n cña ta l¹i cã thªm mét nhu cÇu lín vÒ c¸c s¶n phÈm c¸, mùc,... chÝnh v× sù cha hîp lý nµy vÒ c¬ cÊu s¶n phÈm Thuû s¶n xuÊt khÈu dÉn ®Õn viÖc chóng ta cha chiÕm lÜnh, më réng ®îc nhiÒu thÞ trêng míi, vµ kÕt qu¶ thu ®îc lµ cha t¬ng xøng víi tiÒm n¨ng cña Thuû s¶n níc nhµ.
2.3.ChÊt lîng s¶n phÈm Thuû s¶n xuÊt khÈu cßn thÊp.
Trong c¸c n¨m gÇn ®©y tr×nh ®é c«ng nghÖ tuy cã nhiÒu tiÕn bé nhng vÉn cßn nhiÒu h¹n chÕ nªn gi¸ thµnh nguyªn liÖu ®Çu vµo cña ta nhiÒu thêi ®iÓm cã cao h¬n c¸c níc trong khu vùc vµ trªn ThÕ giíi ®· ¶nh hëng lín ®Õn xuÊt khÈu Thuû s¶n. C«ng nghÖ chÕ biÕn Thuû s¶n tuy ®îc quan t©m ®æi míi, nhng cha kÞp víi tèc ®é tiÕn bé cña c«ng nghÖ trªn ThÕ giíi
- C«ng t¸c qu¶n lý an toµn vÖ sinh míi chØ tËp trung thùc hiÖn ë khu vùc chÕ biÕn cha ®îc thùc hiÖn tèt ë khu vùc s¶n xuÊt nguyªn liÖu vµ b¶o qu¶n sau thu ho¹ch nªn s¶n phÈm cha thËt sù an toµn cho tiªu dïng.
ViÖt Nam lµ mét thÞ trêng xuÊt khÈu Thuû s¶n t¬ng ®èi míi mÎ v× vËy mµ c¹nh tranh trªn lÜnh vùc gi¸ c¶ lµ t¬ng ®èi khã kh¨n, chÊt lîng ®¶m b¶o vÉn lµ yÕu tè sèng cßn cña s¶n phÈm Thuû s¶n.
ChÊt lîng s¶n phÈm Thuû s¶n xuÊt khÈu cña níc ta cßn thÊp trong khi yªu cÇu vÒ chÊt lîng cña kh¸ch hµng ngµy cµng cao ®iÒu nµy g©y c¶n trë rÊt lín cho xuÊt khÈu Thuû s¶n ViÖt Nam. V× vËy trong mét t¬ng lai gÇn ®©y lµ vÊn ®Ò næi cém yªu cÇu ®îc xem xÐt ngay cña ngµnh Thuû s¶n nãi chung vµ xuÊt khÈu Thuû s¶n nãi riªng.
2.4.Cung cÊp nguån nguyªn liÖu cha ®¶m b¶o sè lîng vµ chÊt lîng.
Qua sè liÖu tæng hîp giai ®o¹n 1996 –2000 th× s¶n lîng Thuû s¶n lµ: 8.578.392 tÊn trong ®ã ®¸nh b¾t h¶i s¶n lµ 5.600.330 tÊn chiÕm 65.28%. S¶n lîng ®¸nh b¾t phô thuéc rÊt nhiÒu vµo yÕu tè tù nhiªn nh: mïa vô, thêi tiÕt ...Do ®ã n¨m nµo ®iÒu kiÖn tù nhiªn cho phÐp th× s¶n lîng ®¸nh b¾t ®îc nhiÒu, cßn n¨m nµo ®iÒu kiÖn thiªn nhiªn kh«ng thuËn lîi th× s¶n lîng ®¸nh b¾t bÊt thêng. Nguån nguyªn liÖu giµnh cho chÕ biÕn Thuû s¶n xuÊt khÈu chóng ta hiÖn nay kho¶ng 25% tæng s¶n lîng khai th¸c vµ nu«i trång. ChÝnh ®iÒu nµy ®· lµm ¶nh hëng kh«ng nhá tíi ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn xuÊt khÈu Thuû s¶n
Nguyªn liÖu chÕ biÕn, chÊt lîng cha ®îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ, t×nh tr¹ng vÒ d lîng kh¸ng sinh, ®Æc biÖt lµ chloramphenicol, tiªm chÝch t¹p chÊt lµ mét nguyªn nh©n chÝnh lµm cho ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn khã kh¨n. Thªm vµo ®ã lµ c«ng ®o¹n qu¶n lý nguyªn liÖu sau khai th¸c b»ng níc ®¸ xay ®Æt trong thïng c¸ch nhiÖt mµ ng d©n ViÖt Nam sö dông võa kh«ng ®¶m b¶o ®é t¬i cña nguyªn liÖu tríc khi b¸n cho nhµ m¸y, thÊt tho¸t kho¶ng 10% khèi lîng vµ kho¶ng 30% gi¸ trÞ s¶n phÈm
Chóng ta cha cã mét chÝnh s¸ch t¹o nguån nguyªn liÖu lín, æn ®Þnh, ®óng tiªu chuÈn, kÝch cì, ®é t¬i. C«ng nghÖ chÕ biÕn cao cha tËp trung gi¶i quyÕt tèt viÖc ®æi míi c«ng nghÖ b¶o qu¶n sau thu ho¹ch nh»m n©ng cao chÊt lîng nguyªn liÖu. Khai th¸c, nu«i trång, chÕ biÕn vµ tiªu thô cha cã mèi liªn kÕt, g¾n bã chÆt chÏ víi nhau theo chiÕn lîc s¶n phÈm xuyªn suèt ë tÊt c¶ c¸c kh©u, c¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn xuÊt khÈu cha coi träng thóc ®Èy s¶n xuÊt nguyªn liÖu.
3. Nguyªn nh©n dÉn ®Õn nh÷ng tån t¹i cña xuÊt khÈu Thuû s¶n ViÖt Nam.
3.1. ThiÕu sù ®iÒu hµnh qu¶n lý gi÷a c¸c kh©u s¶n xuÊt – chÕ biÕn – xuÊt khÈu.
- Cha cã sù phèi hîp chÆt chÏ trong sù chØ ®¹o vµ ®iÒu hµnh gi÷a c¸c ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn Thuû s¶n, trong khi ®ã yªu cÇu qu¶n lý víi c¸c s¶n phÈm lµ xuyªn suèt kh«ng thÓ t¸ch rêi. V× vËy trong s¶n xuÊt kinh doanh còng nh ®Çu t cßn bÞ c¾t khóc vµ thiÕu sù phèi hîp nhÞp nhµng gi÷a s¶n xuÊt nguyªn liÖu, hËu cÇn dÞch vô vµ chÕ biÕn xuÊt khÈu, g©y nªn t×nh tr¹ng thõa hoÆc thiÕu nguyªn liÖu côc bé gay c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh trªn thÞ trêng trong vµ ngoµi níc. Gi÷a hiÖp héi chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu Thuû s¶n víi héi nghÒ c¸ còng cha cã sù phèi hîp chÆt chÏ trong viÖc híng dÉn ph¸t triÓn s¶n xuÊt
- C«ng t¸c ®µo t¹o c¸n bé qu¶n lý, c¸n bé tiÕp thÞ vµ c«ng nh©n kü thuËt ®· ®îc quan t©m nhng sè lîng c¸c líp ®µo t¹o cha nhiÒu, cha ®¸p øng ®îc yªu cÇu c¶ sè lîng vµ chÊt lîng
- N¨ng lùc qu¶n lý, x©y dùng ch¬ng tr×nh vµ qu¶n lý dù ¸n cha ®¸p øng ®îc yªu cÇu vÒ chÊt lîng vµ tiÕn ®é c¶ ë ®Þa ph¬ng vµ cÊp Bé. C¬ chÕ vay vèn ®Çu t còng nh vèn tÝn dông cho s¶n xuÊt kinh doanh cßn nhiÒu víng m¾c nhÊt lµ vÒ thÕ chÊp. T duy vÒ thÞ trêng cha thËt phæ biÕn, ®Æc biÖt lµ trong c¸c cÊp l·nh ®¹o qu¶n lý, nªn trong chØ ®¹o ë mét sè n¬i ®· c¶n trë sù ph¸t triÓn th¬ng m¹i còng nh cña c¸c nhµ doanh nghiÖp.
3.2.C«ng nghÖ chÕ biÕn vµ b¶o qu¶n cßn l¹c hËu do vèn ®Çu t Ýt.
Trong n¨m 2002 vÉn cßn trªn 40% c¬ së s¶n xuÊt chÕ biÕn trong ngµnh Thuû s¶n ®ang trong t×nh tr¹ng cha ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn ATVS ( an toµn vÖ sinh) thùc phÈm. Tr×nh ®é kü thuËt c«ng nghÖ nh×n chung cha cao. NhiÒu doanh nghiÖp chÕ biÕn cßn sö dông nhng trang thiÕt bÞ cña nh÷ng n¨m 80, n¨ng suÊt lao ®éng thÊp, phÇn lín c¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn Thuû s¶n ë MiÒn B¾c vµ MiÒn Trung Ýt ®îc ®Çu t n©ng cÊp, ®æi míi c«ng nghÖ.
S¶n lîng Thuû s¶n ®¹t ®îc phÇn lín do ®¸nh b¾t t¹o ra vËy mµ tµu ®¸nh b¾t cña ta míi ®îc trang bÞ th« s¬ nhÊt lµ kh©u b¶o qu¶n do ®ã kh«ng dÔ g× mµ cã thÓ b¸m biÓn dµi ngµy vµ chÊt lîng h¶i s¶n khai th¸c ®îc b¶o qu¶n ®¶m b¶o.
3.3.ThiÕu sù hç trî vÒ tµi chÝnh tõ phÝa Nhµ Níc.
Ho¹t ®éng xuÊt khÈu Thuû s¶n cã mét ®Æc trng lµ phô thuéc rÊt nhiÒu vµo c¸c yÕu tè tù nhiªn tõ kh©u nguyªn liÖu ®Çu vµo cho tíi khi chÕ biÕn thµnh phÈm mang ra thÞ trêng thÕ giíi trao ®æi, nÕu chóng ta b¶o qu¶n kh«ng tèt th× sÏ dÉn ®Õn chÊt lîng hµng Thuû s¶n gi¶m sót. H¬n thÕ n÷a tèc ®é chu chuyÓn vèn ®Çu t còng nh kh¶ n¨ng b¸n c¸c s¶n phÈm l©u vµ cã thÓ gÆp rñi ro. Do vËy ngµnh Thuû s¶n mµ ®Æc biÖt lµ lÜnh vùc chÕ biÕn xuÊt khÈu Thuû s¶n rÊt cËc sù hç trî tõ phÝa Nhµ Níc.VÒ c¸c ®iÒu kiÖn tµi chÝnh nh: viÖc lËp c¸c quü b×nh æn gi¸ c¶ nh»m gi¶m thiÓu tèi ®a c¸c t¸c ®éng tiªu cùc tíi c¸c nhµ s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu, viÖc xem xÐt c¾t gi¶m thuÕ quan nhËp khÈu vµ xuÊt khÈu c¸c nguyªn liÖu phôc vô cho t¸i xuÊt c¸c mÆt hµng cña ngµnh.
Ch¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p chñ yÕu thóc ®Èy
xuÊt khÈu Thuû s¶n ViÖt Nam giai ®o¹n 2003 – 2010.
I. §Þnh híng ph¸t triÓn xuÊt khÈu Thuû s¶n ViÖt Nam giai ®o¹n 2003 –2010
1. Quan ®iÓm vÒ xuÊt khÈu Thuû s¶n
Nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña xuÊt khÈu Thuû s¶n trong giai ®o¹n 2003 –2010 kh«ng chØ vÒ mÆt sè lîng ®îc n©ng lªn mµ c¶ mÆt chÊt lîng. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng t tëng ®ã nªn quan ®iÓm vÒ xuÊt khÈu Thuû s¶n cña §¶ng vµ Nhµ Níc nh sau:
* XuÊt khÈu Thuû s¶n tiÕp tôc lµ mòi nhän trong ph¸t triÓn kinh tÕ tríc hÕt lµ kinh tÕ biÓn, nã cã vai trß vµ vÞ trÝ quan träng trong ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt níc, n©ng cao thu nhËp vµ gi¶i quyÕt viÖc lµm, c¶i thiÖn ®êi sèng cho nh©n d©n vïng biÓn.
*XuÊt khÈu Thuû s¶n ph¶i chuyÓn tõ kinh tÕ khai th¸c tµi nguyªn vµ kinh tÕ th¬ng m¹i lµ chñ yÕu sang kinh tÕ khai th¸c lao ®éng kü thuËt vµ kinh tÕ c«ng nghiÖp lµ chñ yÕu, chuÈn bÞ ®iÒu kiÖn ®Ó tiÕn tíi khai th¸c trÝ tuÖ vµ khoa häc nh÷ng n¨m sau 2010.
*XuÊt khÈu vµ chÕ biÕn xuÊt khÈu Thuû s¶n ph¶i g¾n bã mËt thiÕt vµ trùc tiÕp thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña khai th¸c, nu«i trång Thuû s¶n, trªn c¬ së c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý víi sù tham gia tÝch cùc cña nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ, t¹o tÝch luü lín ®Ó t¸i s¶n xuÊt më réng, nhanh chãng tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, thùc hiÖn song song víi c¸c môc tiªu: ph¸t triÓn n¨ng lùc s¶n xuÊt, t¸i t¹o vµ ph¸t triÓn nguån lîi, b¶o vÖ m«i trêng, t¸i t¹o vµ ph¸t triÓn søc lao ®éng nghÒ c¸.
- XuÊt khÈu ph¶i ®Æt trong mèi liªn hÖ chÆt chÏ víi ®æi míi c«ng nghÖ, kü thuËt vµ trang bÞ, phèi hîp hµi hoµ víi ph¸t triÓn s¶n xuÊt cho nhu cÇu xuÊt khÈu t¹i chç vµ tiªu dïng néi ®Þa, më réng nhËp khÈu bæ sung nguyªn liÖu cho t¸i xuÊt khÈu.
- Ph¸t triÓn xuÊt khÈu vµ chÕ biÕn Thuû s¶n ph¶i dùa trªn thùc hiÖn chiÕn lîc con ngêi, ®æi míi tæ chøc qu¶n lý, chuyÓn h¼n tõ qu¶n lý chñ yÕu dùa vµo kinh nghiÖm vµ n¨ng lùc c¸ nh©n sang qu¶n lý chñ yÕu b»ng khoa häc ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn.
2. Ph¬ng híng xuÊt khÈu Thuû s¶n trong thêi gian tíi.
* Më réng vµ ®a d¹ng ho¸ thÞ trêng, gi÷ v÷ng c¸c thÞ trêng truyÒn thèng, t¨ng nhanh tû träng thÞ trêng c¸c níc Ch©u ¢u, B¾c Mü vµ c¸c thÞ trêng thu nhËp cao kh¸c, t¹o thÕ c©n b»ng víi thÞ trêng truyÒn thèng, coi träng xuÊt khÈu t¹i chç vµ thÞ trêng trong níc, tõng bíc v¬n ra lµm chñ mét sè thÞ trêng ThÕ giíi vÒ mét sè mÆt hµng.
Cô thÓ:
- Phèi hîp chÆt chÏ c¸c ho¹t ®éng më réng thÞ trêng víi ho¹t ®éng ngo¹i giao.
- Thùc hiÖn linh ®éng chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch vµ më réng thÞ trêng phï hîp víi nh÷ng thay ®æi cña thÞ trêng vµ luËt ph¸p c¸c níc nhËp khÈu.
- §æi míi c«ng t¸c th«ng tin tiÕp thÞ, ¸p dông khoa häc c«ng nghÖ th«ng tin, khuyÕn khÝch ®a d¹ng ho¸ ho¹t ®éng th«ng tin c¶ ë cÊp Nhµ Níc vµ cÊp doanh nghiÖp theo mét tæ chøc ®ång bé, thèng nhÊt, víi ®Þnh híng chiÕn lîc chung vµ c¸c chiÕn lîc râ rµng.
Ph¸t triÓn m¹nh mÏ xuÊt khÈu t¹i chç phôc vô ph¸t triÓn du lÞch vµ thÞ trêng tiªu thô trong níc song song víi thÞ trêng níc ngoµi.
* ChuyÓn dÞch c¬ cÊu s¶n phÈm Thuû s¶n xuÊt khÈu:
§a d¹ng ho¸ vµ n©ng cao gÝa trÞ s¶n phÈm, kh«ng ngõng c¶i tiÕn vµ n©ng cÊp c¸c mÆt hµng truyÒn thèng, t¹o ra cµng nhiÒu s¶n phÈm míi cã gi¸ trÞ xuÊt khÈu cao, chuyÓn dÇn tõ xuÊt khÈu nguyªn liÖu th« sang xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm t¬i sèng, s¶n phÈm ¨n liÒn vµ s¶n phÈm b¸n lÎ siªu thÞ.
Cô thÓ:
- N©ng cao gi¸ b×nh qu©n cña mÆt hµng xuÊt khÈu, tríc hÕt lµ mÆt hµng t«m ®«ng l¹nh lªn ngang gÝa b×nh qu©n cña mÆt hµng cïng chñng lo¹i trªn thÞ trêng ThÕ giíi
- Ph¸t triÓn m¹nh xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng Thuû s¶n t¬i sèng, Thuû s¶n níc ngät, ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu c¸ c¶nh, tiÕn tíi xuÊt khÈu c¸c lo¹i gièng Thuû s¶n vµ c¸c chÕ phÈm sinh häc cã gi¸ trÞ cao trong y häc.
* §a d¹ng ho¸ c¬ cÊu së h÷u theo híng ph¸t huy n¨ng lùc cña mäi thµnh phÇn kinh tÕ trong tÊt c¶ c¸c kh©u cña s¶n xuÊt Thuû s¶n xuÊt khÈu.
Cô thÓ:
- TiÕp tôc ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp Nhµ Níc trong chÕ biÕn, xuÊt khÈu Thuû s¶n
- Thµnh lËp ng©n hµng cæ phÇn th¬ng m¹i Thuû s¶n ViÖt Nam, nh»m huy ®éng vèn ®ãng gãp cña mäi thµnh phÇn kinh tÕ ®Ó thóc ®Èy vµ hç trî vèn cho ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh Thuû s¶n, khuyÕn khÝch ph¸t triÓn c¸c lo¹i h×nh ®Çu t trong níc vµo ngµnh Thuû s¶n nh c«ng ty cæ phÇn, c«ng ty liªn doanh, c«ng ty t nh©n, hîp danh, c«ng ty TNHH, c¸c h×nh thøc hîp t¸c vµ kinh tÕ hé gia ®×nh.
- Thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi trong lÜnh vùc khai th¸c xa bê, chÕ biÕn c«ng nghÖ cao, khuyÕn khÝch c«ng ty 100% vèn níc ngoµi vµ c¸c h×nh thøc hîp t¸c chuyÓn giao c«ng nghÖ hiÖn ®¹i.
* §æi míi c«ng nghÖ kü thuËt trong hÖ thèng, ®ång nhÊt c¸c kh©u cña s¶n xuÊt s¶n phÈm Thuû s¶n xuÊt khÈu, t¨ng cêng øng dông kü thuËt tiÕn bé cña ThÕ giíi.
Cô thÓ:
- Nhanh chãng quy ho¹ch l¹i, ®Çu t theo chiÒu s©u nh»m n©ng cÊp vµ hiÖn ®¹i ho¸ c¸c c¬ së chÕ biÕn Thuû s¶n hiÖn cã.
- X©y dùng c¸c trung t©m chÕ biÕn víi c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, cã ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt tiªn tiÕn, g¾n liÒn víi ®Çu t ph¸t triÓn c¸c vïng nguyªn liÖu tËp trung.
* T¨ng cêng b¶o ®¶m an toµn chÊt lîng Thuû s¶n theo híng ®ång nhÊt, tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i, nèi liÒn vµ xuyªn suèt c¸c kh©u b¶o qu¶n sau thu ho¹ch, trong qu¸ tr×nh tiÕp nhËn, vËn chuyÓn nguyªn liÖu, chÕ biÕn vµ tiªu thô s¶n phÈm.
Cô thÓ:
- TËp trung ®Çu t hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ b¶o qu¶n sau thu ho¹ch
- Thùc hiÖn ®ång bé c¸c biÖn ph¸p b¶o ®¶m an toµn chÊt lîng trong tÊt c¶ c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, xuÊt khÈu Thuû s¶n theo c¸ch tiÕp cËn cña HACCP
- ¸p dông ®ång bé ph¬ng GMP (thùc hµnh s¶n xuÊt tèt) vµ x©y dùng hÖ thèng tù kiÓm tra chÊt lîng cho c¸c c¬ së chÕ biÕn Thuû s¶n
- T¨ng cêng kh¶ n¨ng cña c¸c c¬ quan vµ c¸c ch©n rÕt cña hÖ thèng qu¶n lý an toµn chÊt lîng Thuû s¶n.
3. Môc tiªu
3.1. Môc tiªu vÒ kim ng¹ch xuÊt khÈu.
3.1. Môc tiªu vÒ kim ng¹ch xuÊt khÈu Thuû s¶n
§Ó tiÕp cËn môc tiªu vÒ kim ng¹ch xuÊt khÈu ta cã thÓ tiÕp cËn theo hai khÝa c¹nh:
3.1.1. Dù b¸o kim ng¹ch xuÊt khÈu Thuû s¶n b»ng m« h×nh tù håi quy.
Dùa vµo c¬ së lý luËn trong viÖc ¸p dông m« h×nh tù håi quy vµ thùc tr¹ng ngµnh Thuû s¶n, chóng ta cã thÓ sö dông ph¬ng ph¸p tù håi quy bËc I ®Ó dù b¸o kim ng¹ch xuÊt khÈu trong giai ®o¹n 2003 – 2010 . Qua ph©n tÝch tÝnh to¸n nh b¶ng phô lôc ta thu ®îc sè liÖu dù b¸o nh sau:
B¶ng 21: Kim ng¹ch xuÊt khÈu Thuû s¶n dù b¸o thêi kú 2002-2005
N¨m
Kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n (tr USD)
2002
2165,166
2003
2593,323
2004
3095,337
2005
3683,949
2010
5385,2
VËy theo sè liÖu tÝnh to¸n thu ®îc vµ dùa vµo t×nh h×nh kim ng¹ch xuÊt khÈu nh÷ng n¨m trong d·y sè liÖu, do n¨m 2000 cã sù ®ét ph¸ trong KNXK v× vËy mµ KNXK cña chóng ta cã thÓ lµ sÏ nhá h¬n con sè dù b¸o cña chuçi sè liÖu nµy mét chót v× vËy mµ chóng ta cã thÓ dù b¸o kh¶ n¨ng xuÊt khÈu thuû s¶n n¨m 2010 kho¶ng 5 tû USD.
3.1.2.Dù b¸o kim ng¹ch xuÊt khÈu Thuû s¶n dùa vµo qui ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh Thuû s¶n ®Õn n¨m 2010.
- N©ng cao gi¸ trÞ vµ s¶n lîng s¶n phÈm Thuû s¶n xuÊt khÈu, t¨ng nhanh kim ng¹ch xuÊt khÈu Thuû s¶n, phÊn ®Êu ®¹t 2.5 – 2.7 tû USD vµo n¨m 2005 vµ 3.5 tû USD vµo n¨m 2010, tiÕp tôc gi÷ vÞ trÝ mòi nhän cña kinh tÕ Thuû s¶n trong sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt níc.
3.2. Môc tiªu vÒ quy m«, c¬ cÊu thÞ trêng.
CÇn ®a d¹ng thÞ trêng h¬n n÷a, tiÕp tôc t×m kiÕm b¹n hµng theo chiÒu s©u, gi¶m bít thÞ trêng trung gian thêng xuyªn ®iÒu chØnh vµ kh«ng bÞ lÖ thuéc vµo mét thÞ trêng. T¨ng tèc ®é th©m nhËp vµo thÞ trêng B¾c Mü ®øng ch©n ë thÞ trêng NhËt B¶n, EU, Ch©u ¸, t¨ng m¹nh xuÊt khÈu sang thÞ trêng Trung Quèc vµ gi¶m tû träng sang thÞ trêng NhËt B¶n.
PhÊn ®Êu c¬ cÊu thÞ trêng nh sau:
B¶ng 19: C¬ cÊu thÞ trêng xuÊt khÈu Thuû s¶n dù kiÕn
ThÞ trêng
N¨m 1999
N¨m
2005
2010
NhËt B¶n
40,66
40
40
Mü
13,81
18
20
Ch©u ¢u
9,60
10
10
Trung Quèc
12,46
10
10
Ch©u ¸ vµ thÞ trêng kh¸c
23,47
22
20
Nguån: Quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn ngµnh Thuû s¶n ®Õn n¨m 2010
ViÖc gi¶m tû träng xuÊt khÈu sang thÞ trêng §«ng Nam ¸ chñ yÕu do gi¶m xuÊt khÈu nguyªn liÖu th« sang thÞ trêng t¸i xuÊt nµy nh»m t¨ng gi¸ trÞ s¶n phÈm. §Ó thùc hiÖn ®îc môc tiªu nµy lµ hÕt søc khã kh¨n nã ®ång nghÜa víi viÖc ph¶i n©ng cao tr×nh ®é khoa häc, c«ng nghÖ, thay ®æi c¬ cÊu, chñng lo¹i s¶n phÈm vµ thiÕt lËp mét m¹ng líi xóc tiÕn tiªu thô tèt.
3.3.Môc tiªu vÒ c¬ cÊu mÆt hµng xuÊt khÈu.
Tõ thÞ hiÕu tiªu dïng hiÖn nay vµ dù b¸o trong t¬ng lai mµ chóng ta ph¶i cã híng chuyÓn ®æi mÆt hµng nh: t«m, mùc vÉn tiÕp tôc gia t¨ng, t«m vÉn lµ mÆt hµng chñ lùc song tû träng sÏ gi¶m bít do viÖc t¨ng s¶n lîng xuÊt khÈu cña c¸c mÆt hµng c¸ t¬i sèng, chÊt lîng cao, mùc ph¶i gi¶m xuèng v× nguån nguyªn liÖu cña lo¹i s¶n phÈm nµy ngµy cµng gi¶m. C¸ vµ Thuû s¶n kh¸c sÏ tiÕp tôc gia t¨ng do viÖc ®¸nh b¾t ngoµi kh¬i vµ c«ng nghÖ chÕ biÕn sÏ ph¸t triÓn.
B¶ng 20: C¬ cÊu mÆt hµng Thuû s¶n xuÊt khÈu
(§¬n vÞ tÝnh: %)
MÆt hµng
N¨m 2000
N¨m 2010
T«m
55
50
Mùc
10
5
C¸
20
25
Thuû s¶n kh¸c
15
20
Nguån: Bé Thuû s¶n
Cïng víi ph¸t triÓn c«ng nghÖ chÕ biÕn chóng ta sÏ tiÕp tôc t¨ng cêng xuÊt khÈu nhuyÔn thÓ vµ c¸ ngõ ®¹i d¬ng vµ mét sè s¶n phÈm cã gi¸ trÞ kh¸c mµ thêi gian qua xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm nµy cßn yÕu kÐm. Mét sè s¶n phÈm th©m nhËp vµo thÞ trêng EU, NhËt B¶n vÉn chiÕm tû träng nhá.
Gi¶m tû träng xuÊt khÈu hµng th« xuèng cßn 46% (2010) so víi 85% (1995). T¨ng lîng hµng cã chÊt lîng cao cã gi¸ trÞ t¨ng lªn 22% n¨m 2010 so víi 8% (1995) t¨ng s¶n lîng ®å hép lªn 3% (2010), hµng t¬i sèng cao cÊp lªn 24% n¨m 2010 b»ng c¸c biÖn ph¸p n©ng cao chÊt lîng, chñng lo¹i nguyªn liÖu cho chÕ biÕn ®Ó gia t¨ng gi¸ b¸n b×nh qu©n tõ 4,3 USD/kg (1995) lªn 9 USD/kg n¨m 2010. Tæng s¶n lîng hµng Thuû s¶n sÏ t¨ng nhng kh«ng nhiÒu nhng ph¶i phÊn ®Êu n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, ViÖt Nam cã thÓ c¶i thiÖn møc gi¸ thÊp hiÖn nay lªn kho¶ng 75 –80 % gi¸ thÕ giíi, tuy nhiªn viÖc t¨ng gi¸ ë ®©y còng ph¶i ®¶m b¶o tÝnh c¹nh tranh cña s¶n phÈm. Trong chiÕn lîc t¨ng gi¸ hoÆc gi¶m gi¸ ph¶i c¨n cø vµo thÞ hiÕu cña ngêi tiªu dïng vµ kh¶ n¨ng chÊp nhËn cña hä víi c¸c s¶n phÈm th«ng thêng th× møc thÊp vÉn lµ møc hÊp dÉn, nhng c¸c s¶n phÈm cao cÊp, quý hiÕm th× viÖc ®Þnh gi¸ cao cã thÓ lµm t¨ng gi¸ trÞ cña ngêi tiªu dïng s¶n phÈm, vµ víi ®Æc ®iÓm nµy vÒ mÆt t©m lý hä cµng chÊp nhËn møc gÝa cao.
3.4.Môc tiªu vÒ nguyªn liÖu
PhÊn ®Êu ®Õn n¨m 2005 ®¹t 2,5 triÖu tÊn Thuû s¶n vµ n¨m 2010 lµ 3,4 triÖu tÊn. Trong ®ã s¶n xuÊt trong níc chiÕm 85% vµ nhËp khÈu 15% so víi tæng nguån nguyªn liÖu. Trong ®ã c¬ cÊu tiªu thô néi ®Þa gi¶m dÇn
B¶ng 18: Ph¬ng ¸n c¬ cÊu tiªu dïng néi ®Þa vµ xuÊt khÈu
ChØ tiªu
N¨m 2000
N¨m 2010
Nguyªn liÖu (1000 tÊn )
Tû träng (% )
Nguyªn liÖu (1000 tÊn )
Tû träng (% )
1. C¬ cÊu nguån NL
S¶n xuÊt trong níc
- NhËp khÈu
1.900
100
3.400
100
1.900
100
2.890
85
0
0
510
15
2. C¬ cÊu tiªu thô
- Néi ®Þa
- XuÊt khÈu
1.900
100
3.400
100
1.390
73.1
1.819
53,5
510
26.9
1.581
46,5
Nguån: Quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn ngµnh ®Õn n¨m 2010
Tuy nhiªn, mçi s¶n phÈm kh¸c nhau híng u tiªn kh¸c nhau, nh÷ng mÆt hµng cã gi¸ trÞ cao nh t«m, mùc sÏ xuÊt khÈu 80 – 85% s¶n phÈm chÕ biÕn ®îc, nh÷ng s¶n phÈm quý nh yÕn sµo,v©y c¸, bãng c¸, ... sÏ xuÊt 100%, c¸c lo¹i cua, sß, ®iÖp, èc, ngªu... sÏ lùa chän vµ tËn dông xuÊt khÈu tèi ®a. CÇn c©n ®èi l¹i nguyªn liÖu vµ gièng ®Õn n¨m 2010 cÇn kho¶ng 350 – 400 ngh×n tÊn t«m, trong ®ã t«m biÓn sÏ gi¶m díi 20% cßn l¹i lµ t«m nu«i. CÇn kho¶ng 400.000 tÊn c¸, trong ®ã c¸ biÕn cÇn t¨ng tû träng trong c¸c lo¹i c¸ cã chÊt lîng tèt ®Ó xuÊt khÈu ®îc h¬n 20% c¸ biÕn nu«i cÇn 20.000 tÊn ®Ó phôc vô xuÊt khÈu sèng, c¸ níc ngät còng cÇn ®¹t h¬n 150.000 tÊn.
II. C¸c gi¶i ph¸p thóc ®Èy xuÊt khÈu Thuû s¶n ViÖt Nam giai ®o¹n 2003 -2010
1. Gi¶i ph¸p thÞ trêng:
§©y lµ gi¶i ph¸p mang tÝnh chÊt trùc tiÕp vµ cùc kú quan träng ®Õn viÖc n©ng cao h×nh ¶nh, uy tÝn s¶n phÈm, më réng ®èi t¸c vµ ph¹m vi thÞ trêng xuÊt khÈu. HiÖn chóng ta ®ang ®Æt môc tiªu gi÷ v÷ng thÞ trêng truyÒn thèng, t¨ng nhanh tû träng c¸c thÞ trêng Ch©u ¢u, B¾c Mü, vµ coi träng c¸c thÞ trêng thu nhËp cao kh¸c trªn ThÕ giíi t¹o thÕ c©n b»ng víi thÞ trêng truyÒn thèng, v¬n ra lµm chñ ThÕ giíi ë mét sè c¸c mÆt hµng, gi¶m tèi ®a viÖc xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm th« vµ viÖc xuÊt khÈu qua thÞ trêng trung gian vµ t¨ng xuÊt khÈu trùc tiÕp vµo c¸c thÞ trêng trªn ThÕ giíi. §Ó thùc hiÖn ®îc gi¶i ph¸p nµy cô thÓ chóng ta ph¶i gi¶i quyÕt c¸c c«ng viÖc sau:
- T¨ng cêng c«ng t¸c th«ng tin vÒ thÞ trêng ThÕ giíi vµ c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch th¬ng m¹i cña c¸c níc. Ph¸t huy vai trß cña hiÖp héi, c¸c c©u l¹c bé nhãm s¶n phÈm trong viÖc cung cÊp th«ng tin thÞ trêng, dù b¸o nhu cÇu vµ diÔn biÕn thÞ trêng cho doanh nghiÖp vµ cho ngêi s¶n xuÊt, ph¸t triÓn c«ng t¸c thÞ trêng ë c¶ tÇm vÜ m« vµ vi m«, phèi hîp chÆt chÏ gi÷a Nhµ Níc vµ doanh nghiÖp.
- TiÕp tôc gi÷ v÷ng thÞ trêng Hoa Kú, NhËt B¶n vµ EU ®ång thêi t¨ng cêng xuÊt hµng vµo Trung Quèc, Hång K«ng, më c¸c thÞ trêng míi ë c¸c níc thuéc SNG, Trung §«ng, Mehico vµ Ecuado trong ®ã ®Æc biÖt chó träng thÞ trêng Trung Quèc b»ng viÖc x©y dùng c¸c kho l¹nh t¹i Lµo Cai, Mãng C¸i ®Ó tr÷ hµng.
- §Èy m¹nh c«ng t¸c qu¶ng c¸o tiÕp thÞ híng dÉn tiªu dïng, tham gia c¸c héi chî trong vµ ngoµi níc ®Ó qu¶ng b¸ s¶n phÈm vµ t×m ®èi t¸c kinh doanh. Chó träng thÞ trêng cã søc mua lín ®i ®«i víi më réng kh¶o s¸t th¨m dß më réng thªm thÞ trêng míi chñ ®éng phßng ngõa nh÷ng ®ét biÕn cña thÞ trêng truyÒn thèng.
- Cã c¬ quan ®Çu mèi thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ Níc vÒ xóc tiÕn th¬ng m¹i. Thµnh lËp v¨n phßng ®¹i diÖn th¬ng m¹i Thuû s¶n ViÖt Nam t¹i mét sè thÞ trêng lín: Mü, NhËt, EU, Trung Quèc. Tríc m¾t n¨m 2002 ®· thµnh lËp ®îc t¹i Mü vµ Trung Quèc ®Ó rót kinh nghiÖm tæ chøc cho c¸c thÞ trêng kh¸c.
- §a Quü ph¸t triÓn thÞ trêng xuÊt khÈu Thuû s¶n trªn c¬ së hç trî ban ®Çu cña Nhµ Níc vµ nguån thu chñ yÕu tõ c¸c doanh nghiÖp, dùa vµo s¶n lîng xuÊt khÈu tõng loµi nhãm s¶n phÈm nh»m n©ng cao n¨ng lùc cña s¶n phÈm còng nh doanh nghiÖp ®Ó chñ ®éng thùc hiÖn c«ng t¸c xóc tiÕn th¬ng m¹i xö lý tranh chÊp th¬ng m¹i khi x¶y ra.
2. Gi¶i ph¸p vÒ chÊt lîng, an toµn vÖ sinh thùc phÈm.
ChÊt lîng s¶n phÈm vµ ATVS thùc phÈm lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn gi¸ trÞ cña s¶n phÈm, n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm lµ biÖn ph¸p quan träng hµng ®Çu hiÖn nay ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh, th©m nhËp vµo thÞ trêng c¸c níc ph¸t triÓn ®ang cã nhu cÇu cao hiÖn nay vµ h¹n chÕ sù l·ng phÝ tµi nguyªn.
§Ó n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm vµ ATVS thùc phÈm tríc hÕt ph¶i n©ng cao chÊt lîng nguån nguyªn liÖu, n©ng cao chÕ biÕn vµ cã quy ®inh chung vÒ chÊt lîng.
2.1. N©ng cao chÊt lîng nguån nguyªn liÖu.
ChÊt lîng nguån nguyªn liÖu ¶nh hëng rÊt lín ®Õn chÊt lîng s¶n phÈm. §ã lµ viÖc ®¶m b¶o kÝch cì, ®é t¬i sèng, chñng lo¹i nguyªn liÖu.
- Quy ho¹ch vµ ®Çu t x©y dùng hÖ thèng kho l¹nh vµ ph¸t triÓn dÞch vô kho l¹nh trong c¶ níc víi c«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ tiªn tiÕn.
- T¨ng cêng c¸c h×nh thøc liªn kÕt ngang vµ däc t¹o sù ph©n c«ng hîp t¸c gi÷a c¸c nhµ chÕ biÕn vµ mèi g¾n kÕt víi s¶n xuÊt nguyªn liÖu th«ng qua viÖc h×nh thµnh c¸c c©u l¹c bé s¶n phÈm, ®Ó thèng nhÊt tõ s¶n lîng ®Õn c¸c yªu cÇu vÒ chÊt lîng, kÝch cì tõng lo¹i nguyªn liÖu phï hîp víi yªu cÇu thÞ trêng.
Thùc hiÖn kiÓm so¸t vÖ sinh an toµn thùc phÈm vïng thu ho¹ch nhiÔm thÓ 2 m¶nh vá, kiÓm so¸t d lîng kh¸ng sinh, ®éc tè trong s¶n phÈm Thuû s¶n vµ kiÓm so¸t ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o an toµn vÖ sinh thùc phÈm tµu c¸, chî c¸, c¬ së nu«i, c¬ së thu mua b¶o qu¶n.
* Theo quan ®iÓm cña Bé Thuû s¶n, ®Ó lµm ®îc c¸c vÊn ®Ò trªn cÇn cã sù phèi hîp tÝch cùc chÆt chÏ, tÝch cùc gi÷a c¸c bé, ngµnh vµ UBND c¸c tØnh ®Ó ng¨n chÆn tËn gèc, qu¶n lý chÆt viÖc nhËp khÈu s¶n xuÊt, kh«ng cho lu th«ng, bu«n b¸n sö dông tÊt c¶ c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, ®ång thêi tæ chøc tËp huÊn réng r·i cho ngêi s¶n xuÊt...
2.2. N©ng cao chÊt lîng trong chÕ biÕn
§Ó n©ng cao chÊt lîng chÕ biÕn ta ®i vµo c¸c gi¶i ph¸p cô thÓ sau:
- Ban hµnh chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, bÝ quyÕt c«ng nghÖ, thuª chuyªn gia giái níc ngoµi, ®Çu t nghiªn cøu øng dông c«ng nghÖ míi, ph¸t triÓn c¸c mÆt hµng míi.
- Hç trî tÝn dông u ®·i cho c¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn Thuû s¶n ®Çu t n©ng cÊp ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt ®¸p øng yªu cÇu an toµn vÖ sinh thùc phÈm cña c¸c níc, nhÊt lµ Mü vµ EU.
- X©y dùng, ban hµnh vµ triÓn khai ¸p dông c¸c tiªu chuÈn Nhµ Níc (TCVN) vµ tiªu chuÈn ngµnh (TCN) vÒ ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt, an toµn vÖ sinh tèi thiÓu ®èi víi c¸c chî, c¸c c¶ng c¸, c¸c c¬ së chÕ biÕn Thuû s¶n tiªu thô trong níc vµ xuÊt khÈu.
- §Çu t n©ng cÊp c¬ së vËt chÊt vµ n¨ng lùc nghiªn cøu vµ triÓn khai cña Trung t©m C«ng nghÖ Sinh häc vµ C«ng nghÖ ChÕ biÕn thuéc ViÖn nghiªn cøu Nu«i trång Thuû s¶n II (Bé Thuû s¶n), t¹o ®iÒu kiÖn cho Trung t©m nghiªn cøu ph¸t triÓn s¶n phÈm vµ t vÊn cho doanh nghiÖp ph¸t triÓn ®a d¹ng ho¸ mÆt hµng.
- Thµnh lËp tæ chøc t vÊn, gióp c¸c doanh nghiÖp ®Çu t míi, söa ch÷a, c¶i t¹o vµ n©ng cÊp nhµ xëng chÕ biÕn, x©y dùng vµ hoµn thiÖn hÖ thèng qu¶n lý chÊt lîng.
2.3. §¶m b¶o ATVS thùc phÈm
- TiÕp tôc ®æi míi c«ng t¸c an toµn vÖ sinh phï hîp yªu cÇu míi trªn hai mÆt, hÖ thèng tæ chøc vµ hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p quy kü thuËt, nh»m n©ng cao ®é tin cËy cña hÖ thèng kiÓm so¸t ®èi víi s¶n phÈm Thuû s¶n ViÖt Nam. ViÖc qu¶n lý an toµn vÖ sinh thùc phÈm ph¶i trë thµnh hÖ thèng xuyªn suèt trong c¸c kh©u tõ s¶n xuÊt nguyªn liÖu, ®Õn thu gom, vËn chuyÓn, chÕ biÕn, tiªu thô. LÊy c¸c tiªu chuÈn cña thÞ trêng lµm thíc ®o cho møc ®é ®¸p øng.
- Tríc hÕt, vÒ phÝa Bé Thuû s¶n ®· cã chØ thÞ kiÓm tra 100% c¸c l« hµng xuÊt ®i EU, ®×nh chØ xuÊt khÈu vµo EU ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp cã l« hµng bÞ ph¸t hiÖn cã d lîng, ®Èy nhanh tiÕn tr×nh ban hµnh c¸c tiªu chuÈn quy chÕ cßn thiÕu vµ x©y dùng c¸c tæ chøc hÖ thèng qu¶n lý an toµn vÖ sinh thùc phÈm ë cÊp huyÖn vµ tØnh.
- Trong b¸o c¸o ®Çu th¸ng 4/ 2002 tr×nh thñ tíng chÝnh phñ Bé Thuû s¶n ®Ò nghÞ Thñ Tíng chØ ®¹o Bé NNN &PTNT vµ Bé Y TÕ rµ so¸t söa ®æi, bæ sung c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt ®Ó lµm c¨n cø kiÓm tra vµ xö lý vi ph¹m.
3. Gi¶i ph¸p vÒ cung cÊp nguyªn liÖu chÕ biÕn Thuû s¶n xuÊt khÈu.
3.1.Nu«i trång Thuû s¶n.
Trong nu«i trång ®Ó cã nguyªn liÖu ®ñ vÒ s¶n lîng, ®¶m b¶o vÒ chÊt lîng, phï hîp víi yªu cÇu cña thÞ trêng chóng ta ph¶i ®¶m b¶o vÒ mÆt.
3.1.1.Con gièng.
- Chñ ®éng trong viÖc s¶n xuÊt vµ kiÓm so¸t chÊt lîng con gièng. T¨ng cêng c«ng t¸c khuyÕn ng híng dÉn quy tr×nh c«ng nghÖ vµ kü thuËt nu«i cho d©n ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt, h¹n chÕ rñi ro vµ thùc hiÖn ®îc yªu cÇu vÒ an toµn vÖ sinh thùc phÈm ®èi víi nguyªn liÖu cho chÕ biÕn xuÊt khÈu.
- Bé nªn tæ chøc thÝ ®iÓm mét sè m« h×nh qu¶n lý céng ®ång ®èi víi nu«i s¹ch ®Ó liªn kÕt víi c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu æn ®Þnh nguån con gièng, nguyªn liÖu s¹ch bÖnh.
3.1.2.Kü thuËt nu«i trång.
- Ph¸t triÓn nu«i t«m víi c¸c ph¬ng thøc c«ng nghiÖp, b¸n th©m canh, nu«i sinh th¸i qu¶ng canh c¶i tiÕn vµ c¸c h×nh nu«i kÕt hîp t«m – lóa, t«m – rõng phï hîp víi ®iÒu kiÖn sinh th¸i vµ m«i trêng, nh»m t¹o ra s¶n phÈm chÊt lîng cao gi¸ thµnh c¹nh tranh. §ång thêi ph¸t triÓn m¹nh c¸c vïng nu«i cã s¶n lîng lín ®èi víi c¸c ®èi tîng xuÊt khÈu kh¸c, nh t«m cµng xanh, c¸ ba sa, c¸ tra, nhuyÔn thÓ, r« phi, song, hång...
- Ph¸t triÓn s¶n xuÊt thøc ¨n, chÊt xö lý m«i trêng vµ thuèc phßng bÞ bÖnh cho nu«i víi chÊt lîng cao, gi¸ thµnh h¹ ®Ó gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm nu«i, n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ t¨ng hiÖu qu¶ cho ngêi nu«i trång Thuû s¶n.
3.2. Khai th¸c h¶i s¶n:
- Tæ chøc c¸c ®éi tµu khai th¸c h¶i s¶n xa bê, g¾n víi c¶i tiÕn c«ng nghÖ khai th¸c vµ b¶o qu¶n s¶n phÈm trªn tµu víi sö dông tÇu hËu cÇn dÞch vô nh»m gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm khai th¸c vµ n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm vµ ®¶m b¶o an toµn vÖ sinh, n©ng cao tû lÖ s¶n phÈm ®a vµo chÕ biÕn xuÊt khÈu.
- Ph¸t triÓn m¹nh c¸c nghÒ khai th¸c ®èi tîng cã gi¸ trÞ xuÊt khÈu cao nh nghÒ c©u c¸ ngõ ®¹i d¬ng v©y rót chØ kÕt hîp chµ r¹o, lång bÉy...
3.3. NhËp khÈu nguyªn liÖu Thuû s¶n ®Ó chÕ biÕn t¸i xuÊt:
- Tæ chøc t×m kiÕm c¸c nguån nguyªn liÖu tõ c¸c khu vùc kÐm n¨ng lùc chÕ biÕn hoÆc cã chi phÝ chÕ biÕn cao ®Ó nhËp khÈu lµm t¨ng thªm nguån nguyªn liÖu vµ c¬ cÊu nguyªn liÖu thÝch hîp vµ chñ ®éng h¬n cho chÕ biÕn t¸i xuÊt sang c¸c thÞ trêng cã thu nhËp cao.
4. Gi¶i ph¸p quy ho¹ch
Bé Thuû s¶n nhanh chãng ®iÒu chØnh Quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ Thuû s¶n ®Õn 2005 vµ 2010 tr×nh ChÝnh Phñ quyÕt ®Þnh.
Yªu cÇu lín nhÊt ®èi víi quy ho¹ch ngµnh Thuû s¶n ®Ó ph¸t triÓn xuÊt khÈu Thuû s¶n lµ cÇn ®¶m b¶o tèt quy ho¹ch ph¸t triÓn s¶n xuÊt nguyªn liÖu cho xuÊt khÈu. Chóng ta xem xÐt ¶nh hëng chñ yÕu ë nh÷ng khÝa c¹nh sau:
4.1.Quy ho¹ch nu«i trång Thuû s¶n.
- Nhanh chãng quy ho¹ch vµ ®Çu t c¸c vïng nu«i trång Thuû s¶n tËp trung, quy m« lín, c«ng nghÖ tiªn tiÕn theo m« h×nh sinh th¸i bÒn v÷ng,t¨ng cêng n¨ng lùc con ngêi vµ thiÕt bÞ cho c¸c c¬ quan kiÓm so¸t chÊt lîng m«i trêng c¸c vïng níc nu«i Thuû s¶n cÊp trung ¬ng vµ ®Þa ph¬ng; thêng xuyªn theo dâi vµ dù b¸o vÒ chÊt lîng níc vµ dÞch bÖnh.
- C¸c ®Þa ph¬ng khÈn tr¬ng ®iÒu chØnh l¹i quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Þa ph¬ng m×nh theo tinh thÇn nghÞ quyÕt 09/2000/ NQ – CP vÒ chuyÓn dÞch c¬ cÊu s¶n xuÊt trong n«ng nghiÖp n«ng th«n, trong ®ã cã chuyÓn ®Êt hoang ho¸, ®Êt n«ng nghiÖp kÐm hiÖu qu¶ sang nu«i trång Thuû s¶n, trªn c¬ së ®ã x©y dùng qui ho¹ch cô thÓ ph¸t triÓn Thuû s¶n trªn tõng ®Þa bµn.
- Më réng vµ cñng cè h×nh thøc trang tr¹i ph¸t triÓn nu«i trång Thuû s¶n.
- TËn dông diÖn tÝch, më réng ph¸t triÓn nu«i t«m c«ng nghiÖp, nu«i b¸n th©m canh vµ nu«i sinh th¸i c¸c ®èi tîng cã thÞ trêng nh: t«m só, t«m r¶o, t«m he...
- X©y dùng vµ triÓn khai c¸c dù ¸n ph¸t triÓn c¸c vïng nu«i c¸ tËp trung ë quy m« c«ng nghiÖp.
- T¨ng cêng n¨ng lùc con ngêi, thiÕt bÞ cho c¸c c¬ quan kiÓm so¸t chÊt lîng c¸c vïng níc nu«i trång Thuû s¶n cÊp Trung ¬ng vµ ®Þa ph¬ng, thêng xuyªn theo dâi vµ dù b¸o vÒ chÊt lîng níc vµ dÞch bÖnh.
- T¨ng cêng s¶n xuÊt gièng Thuû s¶n, tËp trung n©ng cÊp vµ ®Çu t míi c¸c c¬ së s¶n xuÊt thøc ¨n víi c«ng nghÖ míi nh»m n©ng cao chÊt lîng thøc ¨n.
- NhËp c«ng nghÖ s¶n xuÊt gièng vµ nu«i nhuyÔn thÎ cã gi¸ trÞ xuÊt khÈu cao nh nghªu, ngao, sß l«ng, ®iÖp, èc h¬ng, bµo ng, trai ngäc, hÇu...theo ph¬ng thøc qu¶ng canh kÕt hîp, b¸n th©m canh t¹i c¸c tØnh Qu¶ng Ninh, H¶i Phßng, Th¸i B×nh, NghÖ An, Qu¶ng B×nh, §µ N½ng, Phó Yªn, Kh¸nh Hoµ, B×nh ThuËn, Bµ RÞa Vòng Tµu, TP. Hå ChÝ Minh, TiÒn Giang, BÕn Tre, Kiªn Giang, Cµ Mau.
- §Çu t c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu, c¸c dù ¸n s¶n xuÊt gièng nh©n t¹o thay thÕ cho nhËp ngo¹i vµ b¶o vÖ nguån gièng tù nhiªn c¸c lo¹i sß huyÕt, Thuû s¶n.
- T¨ng cêng hîp t¸c nghiªn cøu víi c¸c níc cã c«ng nghÖ cao trong khu vùc nhÊt lµ c«ng nghÖ di truyÒn, chän gièng, c«ng nghÖ sinh häc, c«ng nghÖ xö lý m«i trêng, c«ng nghÖ chuÈn ®o¸n vµ phßng trõ dÞch bÖnh.
4.2.Quy ho¹ch khai th¸c h¶i s¶n.
- Ph¸t triÓn m¹nh n¨ng lùc s¶n xuÊt vµ tæ chøc khai th¸c xa bê ë vïng VÞnh B¾c Bé, biÓn Trung Bé vµ T©y Nam Bé, phÊn ®Êu ®a s¶n lîng khai th¸c xa bê n¨m 2010 lªn 300 – 400 ngh×n tÊn, chñ yÕu lµ c¸ næi gÝa trÞ cao.
- ¦u tiªn cho ng d©n ®îc hëng c¸c kho¶n tÝn dông trung vµ dµi h¹n, l·i suÊt u ®·i, hç trî ng d©n ®ãng tµu thuyÒn lín.
- Khai th¸c, chän läc vµ øng dông c«ng nghÖ khai th¸c, nu«i trång, chÕ biÕn tiªn tiÕn, phï hîp víi ®iÒu kiÖn trong níc, chó träng ph¸t triÓn c«ng nghÖ s¶n xuÊt gièng chÊt lîng tèt nh÷ng loµi cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao, ph¸t triÓn c«ng nghÖ khai th¸c xa bê, vïng san h«, vïng ®¸ ngÇm.
- X©y dùng c¸c ®éi tµu ®¸nh c¸ quèc doanh lín, lµm nhiÖm vô híng dÉn kü thuËt vµ hç trî c¸c dÞch vô hËu cÇn, ®a ng d©n ra khai th¸c xa bê.
Bªn c¹nh ®ã, ®a vµo ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ mét sè tµu hËu cÇn cho ®éi tµu xa bê. TriÓn khai thùc hiÖn dù ¸n tµu c«ng Ých lµm dÞch vô cho ®¸nh b¾t h¶i s¶n xa bê.
- Më réng hîp t¸c víi c¸c níc cã nghÒ c¸ ph¸t triÓn, t©n dông mäi kh¶ n¨ng vÒ vèn, c«ng nghÖ ®Ó liªn doanh hîp t¸c xa bê, tõng bíc tiÕn ®Õn ®¸nh c¸ ®¹i d¬ng.
- X©y dùng hÖ thèng c¸c c¬ së dÞch vô hËu cÇn: bÕn c¶ng, c«ng tr×nh ®iÖn – níc, cung øng nhiªn liÖu, níc ®¸, tæ chøc l¹i vµ n©ng cÊp c¸c c¬ së c¬ khÝ ®ãng, söa ch÷a thuyÒn h¶i s¶n; x©y dùng c¸c c¶ng vµ hÖ thèng dÞch vô cho xuÊt khÈu ë mét sè ®¶o, vïng biÓn cã nghÒ c¸ träng ®iÓm.
- X©y dùng chÝnh s¸ch thuª thËt sù khuyÕn khÝch ph¸t triÓn ®¸nh b¾t c¸ xa bê. Tríc m¾t, nªn miÔn gi¶m c¸c lo¹i thuÕ tríc b¹, thuÕ tµi nguyªn, thuÕ xuÊt khÈu.
5. Gi¶i ph¸p qu¶n lý th¬ng m¹i nguyªn liÖu Thuû s¶n.
KÕt hîp cñng cè vÞ trÝ cho c¸c tËp ®oµn xuÊt khÈu lín víi viÖc gióp ®ì c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá trong xuÊt khÈu hµng Thuû s¶n nh»m ph¸t huy lîi thÕ cña c¸c doanh nghiÖp trong s¶n xuÊt chÕ biÕn hµng Thuû s¶n xuÊt khÈu bëi nÕu chØ tËp trung hç trî c¸c tËp ®oµn lín, tuy ®iÒu kiÖn ®Çu t, ®æi míi trang thiÕt bÞ sÏ tèt h¬n, ®µo t¹o tËp trung h¬n, ®a c¸c tËp ®oµn lín trë thµnh ®Çu tµu ®Èy m¹nh xuÊt khÈu Thuû s¶n nhng c¸c tËp ®oµn lín thêng khã thÝch nghi tríc nh÷ng biÕn ®æi thÊt thêng vµ c¸c yªu cÇu ®a d¹ng, phong phó cña thÞ trêng c¸ biÖt trong khi c¸c doanh nghiÖp nhá cã tÝnh linh ho¹t vµ dÔ thÝch øng h¬n. H¬n n÷a, ®Æc ®iÓm cña ViÖt Nam lµ kinh tÕ hé gia ®×nh, c¸c xÝ nghiÖp võa vµ nhá lµ ®iÒu cÇn thiÕt.
- VËn dông linh ho¹t c¸c ph¬ng thøc mua b¸n quèc tÕ sÏ më thªm cho ta nh÷ng c¬ héi xuÊt khÈu míi. Ngoµi viÖc ký kÕt c¸c hîp ®ång trùc tiÕp, cã thÓ ký göi b¸n hµng Thuû s¶n ë níc ngoµi hay sö dông m¹ng líi ph©n phèi hµng Thuû s¶n ë níc ngoµi nh ®¹i lý, m«i giíi b¸n hµng ...
X©y dùng hÖ thèng chî Thuû s¶n b¸n bu«n t¹i Thµnh phè Hå ChÝ Minh, Hµ Néi vµ c¸c chî ®Êu gÝa Thuû s¶n khu vùc t¹i B¹c Liªu, Cµ Mau, Kh¸nh Hoµ vµ c¸c chî c¸ ®Çu mèi t¹i c¸c ®Þa ph¬ng, trong ®ã Nhµ Níc ®Çu t phÇn c¬ së h¹ tÇng cña c¸c chî. §Çu n¨m 2003 nµy sÏ ®a vµo sö dông 2 chî c¸ khu vùc, thùc hiÖn mua b¸n theo ph¬ng thøc ®Êu gÝa gi¶n ®¬n ®Ó rót kinh nghiÖm nh©n réng ra c¸c chî Thuû s¶n ®Þa ph¬ng.
6. VÒ khoa häc c«ng nghÖ vµ ®µo t¹o.
- TiÕp tôc x©y dùng, ban hµnh c¸c tiªu chuÈn, quy ®Þnh vµ híng dÉn ®¸nh gÝa ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o an toµn vÖ sinh thùc phÈm ®èi víi c¸c lo¹i h×nh c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh t kh©u s¶n xuÊt nguyªn liÖu ®Õn chÕ biÕn tiªu thô s¶n phÈm Thuû s¶n.
- Nghiªn cøu vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ s¶n xuÊt trªn quy m« lín c¸c ®èi tîng Thuû s¶n cã gÝa trÞ kinh tÕ, phôc vô xuÊt khÈu, ®ång thêi g¾n víi c¸c ®¬n vÞ chÕ biÕn ®Ó nghiªn cøu s¶n xuÊt nh÷ng mÆt hµng míi cã hµm lîng c«ng nghÖ cao, tËn dông nguyªn liÖu trong níc ®¸p øng thÞ hiÕu cña thÞ trêng ThÕ giíi.
- TËp trung chØ ®¹o ®iÒu ®æi míi b¶o qu¶n sau thu ho¹ch vµ kh©u vËn chuyÓn nh»m t¨ng chÊt lîng nguyªn liÖu, gi¶m thÊt tho¸t sau thu ho¹ch vµ t¨ng gi¸ trÞ s¶n phÈm.
- T¨ng cêng vµ më réng h×nh thøc ®µo t¹o trong vµ ngoµi níc cho c¸n bé qu¶n lý, c¸n bé nghiªn cøu vµ c¸n bé Marketing. §Æc biÖt chó ý tæ chøc c¸c khãa ®µo t¹o ng¾n h¹n, c¸c líp tËp huÊn cho ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý vµ c¸c doanh nghiÖp am hiÓu vÒ luËt lÖ vµ c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ, th¬ng m¹i cña c¸c níc vµ quèc tÕ.
- Hoµn thiÖn hÖ thèng khuyÕn ng ®Ó tham gia chuyÓn giao tiÕn bé khoa häc kü thuËt vµo c¸c kh©u nu«i trång, khai th¸c, s¬ chÕ, b¶o qu¶n nguyªn liÖu Thuû s¶n.
7. VÒ c«ng t¸c qu¶n lý vµ chØ ®¹o
- TiÕp tôc ®Èy m¹nh viÖc ®æi míi thËt sù tæ chøc bé m¸y vµ ®æi míi ph¬ng thøc qu¶n lý Nhµ Níc ®èi víi s¶n xuÊt kinh doanh.
- X©y dùng c¬ chÕ phèi hîp vÒ qu¶n lý vµ chØ ®¹o thèng nhÊt gi÷a Bé Thuû s¶n vµ c¸c ®Þa ph¬ng trong viÖc thùc hiÖn nu«i trång Thuû s¶n theo ®óng quy ho¹ch vµ c¸c môc tiªu, nhiÖm vô cña ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn xuÊt khÈu Thuû s¶n víi ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn nu«i trång Thuû s¶n, ch¬ng tr×nh khai th¸c h¶i s¶n xa bê, gi÷a c¸c ch¬ng tr×nh víi c¸c ho¹t ®éng kh¸c cña ngµnh cã tÇm quan träng trong kinh tÕ x· héi vµ qu¶n lý m«i trêng nguån lîi.
- T¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lý kiÓm tra, gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn c¸c tiªu chuÈn, quy tr×nh, quy ph¹m nh»m ®¸p øng c¸c yªu cÇu vÒ an toµn vÖ sinh thùc phÈm tr¸nh d lîng kh¸ng sinh vµ ®ång ®Òu vÒ chÊt lîng ngay tõ kh©u s¶n xuÊt nguyªn liÖu ®Õn thu mua b¶o qu¶n vµ chÕ biÕn xuÊt khÈu. Tæ chøc l¹i hÖ thèng c¬ quan qu¶n lý an toµn vÖ sinh vµ thó y Thuû s¶n tõ Trung ¬ng ®Õn ®Þa ph¬ng.
- Ph¸t huy n¨ng lùc c¸c tæ chøc x· héi nghÒ nghiÖp (hiÖp héi chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu Thuû s¶n, héi nghÒ c¸ ViÖt Nam, tham gia thùc hiÖn ch¬ng tr×nh, ®Ò ¸n ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu Thuû s¶n. Quy ®Þnh c¸c quy chÕ phèi hîp gi÷a Bé vµ c¸c tæ chøc nµy nh»m ph¸t huy cao nhÊt vai trß cña héi vµ hiÖp héi trong qu¶n lý vµ ph¸t triÓn ngµnh phï hîp yªu cÇu ®æi míi vÒ héi nhËp. X©y dùng mét c¬ cÊu qu¶n lý thÝch hîp víi kh¶ n¨ng thÞ trêng tr¸nh t×nh tr¹ng nguyªn liÖu thiÕu g©y n©ng gi¸ gi¶ t¹o hoÆc ø ®äng g©y khã kh¨n cho ngêi s¶n xuÊt nguyªn liÖu.
8. VÒ ®æi míi vµ ph¸t triÓn doanh nghiÖp.
- §Èy m¹nh s¾p xÕp vµ ®æi míi doanh nghiÖp Nhµ Níc, phÊn ®Êu ®Õn n¨m 2005 chuyÓn toµn bé doanh nghiÖp Nhµ Níc trong lÜnh vùc chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu Thuû s¶n thµnh c¸c c«ng ty cæ phÇn, c«ng ty TNHH mét thµnh viªn vµ c¸c h×nh thøc së h÷u kh¸c.
- Huy ®éng c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c tham gia ®Çu t s¶n xuÊt Thuû s¶n xuÊt khÈu theo quy ho¹ch.
III. KiÕn nghÞ:
1.§Ò nghÞ 1:
Do ngµnh Thuû s¶n lµ ngµnh s¶n xuÊt mang tÝnh thêi vô rÊt cao. Nhng qua nghiªn cøu em nhËn thÊy vÒ xuÊt khÈu nãi riªng vµ toµn ngµnh Thuû s¶n nãi chung cã mét tiÒm n¨ng to lín v× vËy mµ ®Ò nghÞ chÝnh phñ tiÕp tôc nghiªn cøu vµ ban hµnh c¬ chÕ b¶o hiÓm cho s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu Thuû s¶n. Bëi nã sÏ khuyÕn khÝch ngêi tiªu dïng, doanh nghiÖp s¶n xuÊt yªn t©m khi ra nhËp ngµnh.
2.§Ò nghÞ 2:
Ngµnh Thuû s¶n cã c¸c lao ®éng trong ngµnh chñ yÕu lµ ng d©n, nªn muèn ph¸t triÓn nu«i trång, khai th¸c còng rÊt khã kh¨n do hä hÇu nh lµ kh«ng cã vèn. V× vËy, em cã ®Ò nghÞ ng©n hµng vµ quü hç trî ph¸t triÓn ®iÒu chØnh c¬ chÕ hîp víi ®Æc ®iÓm cña s¶n xuÊt Thuû s¶n, nhÊt lµ vÒ thÕ chÊp Thuû s¶n. §èi víi s¶n xuÊt nguyªn liÖu, tõ nu«i trång Thuû s¶n, ®Ò nghÞ cã c¬ chÕ u ®·i h¬n c¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn vay ®îc vèn x©y dùng, n©ng cÊp, ®æi míi trang thiÕt bÞ chÕ biÕn Thuû s¶n, ®Æc biÖt khuyÕn khÝch ®èi víi ®Çu t chÕ biÕn c¸c mÆt hµng gi¸ trÞ gia t¨ng. Cho phÐp ¸p dông quü thëng xuÊt khÈu ®èi víi mÆt hµng Thuû s¶n nh c¸c mÆt hµng n«ng s¶n kh¸c.
3.§Ò nghÞ 3:
Bªn c¹nh nh÷ng khã kh¨n vÒ tÝnh thêi vô, vèn ®Çu t th× vÊn ®Ò xuÊt ph¸t tõ chÝnh ®Æc ®iÓm cña s¶n phÈm Thuû s¶n còng lµ vÊn ®Ò cÇn chó ý. Do ®Æc ®iÓm cña s¶n phÈm Thuû s¶n lµ nhanh chãng bÞ «i thui v× vËy ®Ò nghÞ chÝnh phñ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong viÖc lµm thñ tôc xuÊt hµng Thuû s¶n trùc tiÕp tõ ng trêng khai th¸c ®i c¸c níc l©n cËn, ®Ó tiÕt kiÖm chi phÝ do ph¶i vßng vÒ c¶ng lµm thñ tôc xuÊt nhËp c¶ng, b»ng c¸ch cho phÐp doanh nghiÖp ®îc lµm thñ tôc kª khai h¶i quan theo l« hµng hoÆc theo tõng hîp ®ång lín chø kh«ng ph¶i kª khai theo tõng chuyÕn hµng xuÊt khÈu nh hiÖn nay.
c. kÕt luËn
Qua nghiªn cøu, ph©n tÝch thùc tr¹ng khai th¸c, XK mÆt hµng TS cña ViÖt Nam hiÖn chóng ta cã thÓ thÊy XKTS ViÖt Nam hiÖn nay cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n c¶ vÒ nguån cung cÊp nguyªn liÖu phôc vô cho c«ng t¸c s¶n xuÊt chÕ biÕn còng nh sù tin cËy cña kh¸ch hµng. Hµng ho¸ chÊt lîng cßn thÊp, mÉu m· kh«ng hÊp dÉn, gi¸ c¶ bÞ chÌn Ðp, c«ng t¸c tiÕp thÞ cßn kÐm hiÖu qu¶, thÞ trêng cßn kh«ng thùc sù æn ®Þnh. Tuy vËy nhu cÇu vÒ mÆt hµng nµy hiÖn nay trªn thÞ trêng ThÕ giíi kh«ng hÒ nhá vµ chóng ta còng cã rÊt nhiÒu lîi thÕ ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ XK mÆt hµng nµy. Do vËy ®Èy m¹nh XK mÆt hµng TS cña ViÖt Nam lµ mét ®ßi hái cÊp b¸ch trong t×nh h×nh hiÖn nay. Tríc nh÷ng khã kh¨n vµ thuËn lîi ®èi víi ngµnh TS ®ßi hái c¸c nhµ s¶n xuÊt, kinh doanh mÆt hµng thùc phÈm TS còng nh c¸c c¬ quan Bé ngµnh chñ qu¶n cã liªn quan ph¶i biÕt ph¸t huy thÕ m¹nh vµ ®Èy lïi dÇn c¸c yÕu ®iÓm, h¹n chÕ. §ång thêi Nhµ Níc ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch phï hîp hç trî khuyÕn khÝch còng nh c¸c biÖn ph¸p cô thÓ nç lùc h¬n n÷a ®Ó ®Èy m¹nh XK mÆt hµng nµy.
NÕu nh÷ng gi¶i ph¸p nµy ®îc thùc hiÖn triÖt ®Ó ®ång bé th× em tin r»ng: trong t¬ng lai kh«ng xa XKTS ViÖt Nam sÏ kh¼ng ®Þnh ®îc vÞ trÝ cña m×nh trªn thÞ trêng quèc tÕ vµ sÏ ®ãng gãp mét phÇn kh«ng nhá trong c«ng cuéc CNH – H§H ®Êt níc, gãp phÇn ®a nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®i lªn ngang tÇm víi c¸c níc trong khu vùc vµ trªn ThÕ giíi. MÆc dï em ®· rÊt cè g¾ng trong qu¸ tr×nh thùc tËp còng nh viÕt bµi nhng do cha cã nhiÒu kinh nghiÖm thùc tiÔn v× vËy luËn v¨n kh«ng thÓ tr¸nh ®îc nh÷ng thiÕu sãt nhÊt ®Þnh, em rÊt mong nhËn ®îc sù chØ b¶o cña c¸c c¸n bé, chuyªn viªn Vô KÕ ho¹ch vµ §Çu t - Bé Thuû s¶n; c¸c thÇy c« gi¸o khoa KÕ ho¹ch & Ph¸t triÓn còng nh ý kiÕn ®ãng gãp cña c¸c b¹n sinh viªn cã quan t©m ®Õn ®Ò tµi nµy.
Mét lÇn n÷a em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
Phô lôc tÝnh to¸n cña môc I 4 ch¬ng III
Ta cã sè liÖu qua c¸c n¨m nh sau:
B¶ng 1: kim ng¹ch xuÊt khÈu Thuû s¶n giai ®o¹n 1990 -2000
N¨m
Kim ng¹ch xuÊt khÈu (tr USD)
% Tèc ®é t¨ng trëng
1990
205
101
1991
262
28
1992
305
16
1993
368
20
1994
458
24
1995
550
20
1996
696,5
21
1997
782
15
1998
858,0
10
1999
985,73
14
2000
1478,6
50
Ta gäi kim ng¹ch xuÊt khÈu Thuû s¶n n¨m tríc lµ xt
Do kim ng¹ch xuÊt khÈu Thñy s¶n tu©n theo qu¸ tr×nh tù t¬ng quan bËc nhÊt nªn m« h×nh dù b¸o kim ng¹ch xuÊt khÈu cã d¹ng.
xt = a + b * xt - 1
Ta cã sè liÖu tÝnh to¸n nh b¶ng 3
B»ng ph¬ng ph¸p íc lîng b×nh ph¬ng nhá nhÊt ta cã hÖ sau:
na + bSxt-1 = S xt
aSxt - 1 + b Sxt2- 1 = S xt * xt - 1.
Thay sè liÖu vµo ta cã:
a * 11 + b * 6948,83 = 8748,83 (1)
a * 6948,83 + b * 5842103, 8429 = 7.229.734,718 (2)
Nh©n 2 vÕ cña (1) víi 6948,83/11 ta ®îc:
6948,83 * a + 4.389.658,03353 = 5526739,30626 (3)
Trõ 2 vÕ cña (2) cho (3) ta ®îc:
1452445,809 * b = 1702995,41
Þ b = 1,1725
Þ a = 54,666
VËy m« h×nh dù b¸o kim ng¹ch xuÊt khÈu Thuû s¶n cã d¹ng:
xt = 54,666 + 1,175 * xt - 1.
Nh vËy ta cã thÓ dù b¸o kim ng¹ch xuÊt khÈu Thñy s¶n cho n¨m 2002 - 2005 nh sau:
B¶ng 2: Kim ng¹ch xuÊt khÈu Thuû s¶n dù b¸o thêi kú 2002-2005
N¨m
Kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n (tr USD)
2002
2165,166
2003
2593,323
2004
3095,337
2005
3683,949
B¶ng 3: B¶ng tÝnh to¸n c¸c sè liÖu dù b¸o
N¨m
t
t’
xt (tr USD)
xt - 1
xt * xt - 1
xt2- 1
1990
1
0
205
-
-
-
1991
2
1
262
205
53710
42025
1992
3
2
305
262
79910
68644
1993
4
3
368
305
112.240
93025
1994
5
4
458
368
168544
135424
1995
6
5
550
458
254900
209.764
1996
7
6
696,5
550
383075
302500
1997
8
7
782
696,5
544663
485.112,25
1998
9
8
858
782
670956
611524
1999
10
9
985,73
858
845756,34
736164
2000
11
10
1478,6
985,73
1.457.500,378
971.663,6329
2001
12
11
1800,0
1478,6
2.661.480
2186257,96
Tæng
66
8748,83
6948,83
7.229.734,718
5842103,8429
VËy tõ tÝnh to¸n trªn ta thÊy dù b¸o thñy s¶n xuÊt khÈu 2003 kho¶ng 2,5 tû, n¨m 2005 kho¶ng 3,5 tû do s¶n lîng cña n¨m 2000 t¨ng ®ét biÕn v× vËy mµ khi dù b¸o ta cã thÓ cho sè liÖu nhá ®i 1 c¸ch t¬ng ®èi. Vµ còng tõ kÕt qu¶ dù b¸o vÒ sè liÖu kim ng¹ch xuÊt khÈu Thuû s¶n trong giai ®o¹n 2002-2005 th× ta thÊy nã t¬ng øng víi tèc ®é t¨ng s¶n lîng 9-9,5% (nguån Bé Thuû s¶n). VËy ®Ó dù b¸o trong dµi h¹n (2005-2010), do cã nhiÒu biÕn ®éng nªn ®Ó cho t¨ng ®é chÝnh x¸c ta chØ dù b¸o cho n¨m 2010 chø kh«ng dù b¸o cho tõng n¨m
x2010 = x2005 (1+ gx)5
Þ x2010 = 3,5 (1+ 0,09)5 » 5,3852 (tû USD)
Danh môc tµi liÖu tham kh¶o
T¹p chÝ Thuû s¶n.
Gi¸o tr×nh kinh tÕ vµ dù b¸o – Khoa kÕ ho¹ch & ph¸t triÓn.
Gi¸o tr×nh kinh tÕ ph¸t triÓn – Khoa kÕ ho¹ch & ph¸t triÓn.
Gi¸o tr×nh kinh tÕ Thuû s¶n – Khoa kinh tÕ n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n.
T¹p chÝ Thuû s¶n c¸c n¨m 1998 ®Õn 2002.
T¹p chÝ xuÊt nhËp khÈu Thuû s¶n.
T¹p chÝ th¬ng m¹i Thuû s¶n.
T¹p chÝ kinh tÕ ph¸t triÓn.
T¹p chÝ kinh tÕ vµ dù b¸o.
B¸o c¸o ®Þnh híng kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi 5 n¨m 2001- 2010 vµ kÕ ho¹ch n¨m 2001 cña ngµnh Thuû s¶n.
B¸o c¸o s¬ kÕt 3 n¨m thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn xuÊt khÈu Thuû s¶n.
B¸o c¸o ®Þnh híng kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi n¨m 2003 cña ngµnh Thuû s¶n.
Dù ¸n quy ho¹ch tæng thÓ ngµnh ®Õn n¨m 2010.
§Þnh híng ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn vµ xuÊt khÈu Thuû s¶n miÒn Trung.
B¸o c¸o c«ng t¸c tham gia héi nhËp ASEAN – APEC cña Bé Thuû s¶n vµ tæng kÕt dù ¸n ODA 7 n¨m.
T¹p chÝ thÞ trêng gÝa c¶ sè 3/2002, 1/1999.
CÈm nang nghiÖp vô xuÊt nhËp khÈu.
Mét sè tin lÊy trªn m¹ng.
Vµ mét sè tµi liÖu kh¸c.
Môc lôc
A. Më ®Çu 1
b. néi dung 4
ch¬ng I: Vai trß cña xuÊt khÈu Thuû s¶n ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ViÖt Nam 4
I. VÞ trÝ ngµnh Thuû s¶n trong nÒn kinh tÕ quèc d©n 4
1. Kh¸i niÖm vÒ ngµnh Thuû s¶n trong nÒn kinh tÕ quèc d©n 4
1.1. Ngµnh Thuû s¶n lµ mét ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt ®éc lËp 4
1.2. Ngµnh Thuû s¶n lµ ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt hçn hîp gåm nhiÒu ngµnh s¶n xuÊt chuyªn m«n hÑp. 5
2. §Æc ®iÓm cña s¶n xuÊt kinh doanh Thuû s¶n 5
2.1. §èi tîng cña s¶n xuÊt – kinh doanh Thuû s¶n lµ nh÷ng c¬ thÓ sèng trong m«i trêng níc. 6
2.2. S¶n xuÊt Thuû s¶n ®îc tiÕn hµnh ph©n t¸n réng kh¾p c¸c vïng ®Þa lý vµ mang tÝnh khu vùc râ rÖt. 7
2.3. S¶n xuÊt Thuû s¶n mang tÝnh thêi vô cao 7
2.4. §Æc ®iÓm riªng cña s¶n xuÊt kinh doanh Thuû s¶n ViÖt Nam 7
3. VÞ trÝ cña ngµnh Thuû s¶n trong nÒn kinh tÕ quèc d©n 8
3.1. VÞ trÝ quan träng trong viÖc ®¶m b¶o an ninh l¬ng thùc, thùc phÈm 8
3.2. S¶n xuÊt Thuû s¶n lµ nguån cung cÊp nguyªn liÖu quan träng 8
3.3. T¹o tiÒn ®Ò quan träng cho c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ 8
3.4. T¹o c«ng ¨n viÖc lµm 8
3.5. Ph¸t triÓn s¶n xuÊt Thuû s¶n sÏ t¹o ra thÞ trêng tiªu thô réng lín 8
3.6. Cã vai trß quan träng trong c«ng cuéc b¶o vÖ m«i trêng 9
3.7. Ph¸t triÓn Thuû s¶n g¾n liÒn víi viÖc xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, t¨ng cêng an ninh quèc phßng trªn ®Êt liÒn vµ trªn biÓn 9
II. xuÊt khÈu Thuû s¶n vµ vai trß cña nã 10
1. S¬ lîc vÒ xuÊt khÈu Thuû s¶n 10
2. Vai trß cña xuÊt khÈu Thuû s¶n 10
2.1. §èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ ngµnh 10
2.2. §èi víi ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ quèc d©n 11
III. tiÒm n¨ng xuÊt khÈu Thuû s¶n ViÖt Nam 14
1. VÞ trÝ ®Þa lý 14
2. Sù ph¸t triÓn khoa häc-c«ng nghÖ 15
3. Lîi thÕ vÒ tiÒm n¨ng vµ gi¸ c¶ søc lao ®éng 15
4. Lîi thÕ vÒ xu híng tiªu dïng l¬ng thùc, thùc phÈm 16
IV. C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn xuÊt khÈu Thuû s¶n ViÖt Nam 16
1. C¸c nh©n tè tõ phÝa trong níc 16
1.1. Kh¶ n¨ng cung cÊp nguyªn liÖu Thuû s¶n 16
1.2. M«i trêng kinh tÕ vµ khoa häc c«ng nghÖ 20
1.3. M«i trêng chÝnh trÞ vµ luËt ph¸p 21
1.4. M«i trêng ®Þa lý vµ c¬ së hËu cÇn nghÒ c¸ 22
2. C¸c nh©n tè tõ phÝa m«i trêng trong quèc tÕ 22
2.1. Nhu cÇu tiªu thô Thuû s¶n cña thÞ trêng ThÕ giíi 23
2.2. M«i trêng v¨n hãa x· héi cña c¸c níc nhËp khÈu Thuû s¶n 24
V. Kinh nghiÖm xuÊt khÈu Thuû s¶n cña mét sè quèc gia trªn ThÕ giíi 24
1. Th¸i Lan 24
2. Ên §é 26
3. Trung Quèc 28
4. Malaysia 29
ch¬ngII: ph©n tÝch thùc tr¹ng vÒ xuÊt khÈu Thuû s¶n ViÖt Nam giai ®o¹n 1990-2003 31
I. thùc tr¹ng vÒ xuÊt khÈu Thuû s¶n ViÖt Nam 31
1. C¸c vÊn ®Ò vÒ s¶n xuÊt Thuû s¶n xuÊt khÈu 31
1.1. VÒ khai th¸c vµ b¶o vÒ nguån lîi h¶i s¶n 31
1.2. VÒ nu«i trång Thuû s¶n 33
1.3. VÒ chÕ biÕn, tiªu thô s¶n phÈm Thuû s¶n 36
2. XuÊt khÈu Thuû s¶n giai ®o¹n 1990-2002 37
2.1. Kim ng¹ch xuÊt khÈu Thuû s¶n 37
2.2. C¬ cÊu s¶n phÈm xuÊt khÈu 38
2.3. ChÊt lîng s¶n phÈm vµ c«ng t¸c qu¶n lý chÊt lîng Thuû s¶n xuÊt khÈu 40
3. ThÞ trêng vµ gi¸ c¶ s¶n phÈm Thuû s¶n xuÊt khÈu 41
3.1. C¬ cÊu thÞ trêng xuÊt khÈu Thuû s¶n ViÖt Nam 41
3.2. DiÔn biÕn gi¸ c¶ Thuû s¶n xuÊt khÈu ViÖt Nam giai ®o¹n 1990-2002 50
II. ®¸nh gÝa thùc tr¹ng xuÊt khÈu Thuû s¶n giai ®o¹n 1990-2002 52
1. Mét sè kÕt qu¶ tõ ho¹t ®éng xuÊt khÈu Thuû s¶n ViÖt Nam 52
1.1. VÒ gi¸ trÞ vµ tèc ®é t¨ng lªn cña kim ng¹ch xuÊt khÈu 52
1.2. VÒ s¶n phÈm xuÊt khÈu 53
1.3. ThÞ trêng xuÊt khÈu 55
1.4. GÝa c¶ vµ chÊt lîng Thuû s¶n xuÊt khÈu 55
2. Nh÷ng mÆt cßn tån t¹i trong xuÊt khÈu Thuû s¶n 56
2.1. Cung cÊp nguån nguyªn liÖu cha ®¶m b¶o sè lîng vµ chÊt lîng 56
2.2. C«ng nghÖ chÕ biÕn Thuû s¶n xuÊt khÈu 57
2.3. VÒ gi¸ c¶ 57
2.4. C«ng t¸c nghiªn cøu thÞ trêng 58
2.5. VÒ c¬ cÊu thÞ trêng vµ quan hÖ víi kh¸ch hµng 58
2.6. ThiÕu sù hç trî vÒ tµi chÝnh tõ phÝa Nhµ Níc 59
2.7. Tæ chøc qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh 59
3. Bµi häc kinh nghiÖm 60
ch¬ng III: mét sè gi¶i ph¸p chñ yÕu thóc ®Èy xuÊt khÈu Thuû s¶n ViÖt Nam giai ®o¹n 2003-2010 61
I. ®Þnh híng ph¸t triÓn xuÊt khÈu Thuû s¶n ViÖt Nam giai ®o¹n 2003-2010 51
1. Quan ®iÓm vÒ xuÊt khÈu Thuû s¶n 61
2. Ph¬ng híng xuÊt khÈu Thuû s¶n trong thêi gian tíi 62
3. Môc tiªu 64
3.1. Môc tiªu chiÕn lîc xuÊt khÈu Thuû s¶n giai ®o¹n 2003-2010 64
3.2. C¸c môc tiªu cô thÓ 65
4. Ph©n tÝch vµ dù b¸o kh¶ n¨ng ph¸t triÓn xuÊt khÈu Thuû s¶n ViÖt Nam 68
4.1. Ph©n tÝch ®Þnh tÝnh 68
4.2. Ph©n tÝch vµ dù b¸o vÒ mÆt ®Þnh lîng 70
II. C¸C gi¶i ph¸p thóc ®Èy xuÊt khÈu Thuû s¶n ViÖt Nam giai ®o¹n 2003-2010 71
1. Gi¶i ph¸p thÞ trêng 71
2. Gi¶i ph¸p vÒ chÊt lîng, an toµn vÖ sinh thùc phÈm 73
3. Gi¶i ph¸p vÒ chÕ biÕn Thuû s¶n 74
4. Gi¶i ph¸p vÒ nguyªn liÖu 74
4.1. Nu«i trång Thuû s¶n 74
4.2. Khai th¸c h¶i s¶n 75
4.3. NhËp khÈu nguyªn liÖu Thuû s¶n ®Ó chÕ biÕn t¸i xuÊt 75
5. Gi¶i ph¸p quy ho¹ch 76
6. Gi¶i ph¸p qu¶n lý th¬ng m¹i nguyªn liÖu Thuû s¶n 76
7. VÒ khoa häc c«ng nghÖ vµ ®µo t¹o 77
8. VÒ c«ng t¸c qu¶n lý vµ chØ ®¹o 77
9. VÒ ®æi míi vµ ph¸t triÓn doanh nghiÖp 78
III. kiÕn nghÞ 79
C. kÕt luËn 81
Phô lôc tÝnh to¸n cña môc I4ch¬ng III 82
DANH môc tµi liÖu tham kh¶o 85
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Một số giải pháp thúc đẩy xuất khẩu Thuỷ sản Việt Nam giai đoạn 2003 –2010.DOC