Đề tài Một số vấn đề về kế toán cho vay tại chi nhánh ngân hàng Đầu tư và phát triển huyện Gia Lâm

kinh doanh cña kh¸ch hµng lµm môc tiªu ho¹t ®éng cña ng©n hµng . Tõ khi b­íc sang ho¹t ®éng theo c¬ chÕ míi vµ thùc hiÖn chøc n¨ng cña mét ng©n hµng th­¬ng m¹i c¸c ho¹t ®éng tÝn dông ®Çu t­ cña chi nh¸nh ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn Gia L©m còng phong phó vµ ®a d¹ng h¬n nh­ tÝn dông ng¾n h¹n bæ xung vèn l­u ®éng cho c¸c doanh nghiÖp , tÝn dông trung- dµi h¹n ®Ó ®Çu t­ ®èi víi c¸c dù ¸n phôc vô cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp vµ b»ng nhiÒu nguån vèn : nguån tÝn dông theo kÕ ho¹ch nhµ n­íc, nguån vèn ODA , nguån th­¬ng m¹i cña chi nh¸nh ....MÆt kh¸c , chi nh¸nh ®· ®Æc biÖt chó träng ®Õn c«ng t¸c kh¸ch hµng , nhÊt lµ ®èi víi kh¸ch hµng truyÒn thèng tÊt c¶ mäi nhu cÇu vay vèn hîp ph¸p cña c¸c kh¸ch hµng ®eÌu ®­îc chi nh¸nh ®¸p øng nhanh chãng , ®Çy ®ñ , thuËn tiÖn vµ lu«n dµnh nh÷ng s¶n phÈm tèt nhÊt rÎ nhÊt cho kh¸ch hµng . Th­êng xuyªn n¾m ch¾c mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña kh¸ch hµng , chi nh¸nh ®· khai th¸c mäi kh¶ n¨ng , nhu cÇu ®Çu t­ , ¸p dông c¸c chÝnh s¸ch cëi më nhÊt ®èi víi c¸c kh¸ch hµng truyÒn thèng cã t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh tèt vµ cã t×nh h×nh tµi chÝnh lµnh m¹nh . Bªn c¹nh ®ã , chi nh¸nh còng thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p nh»m h¹n chÕ t¨ng d­ nî vay cña kh¸ch hµng t¹i c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c nh­ : cã chÝnh s¸ch l·i xuÊt phï hîp víi mÆt b»ng l·i xuÊt cña c¸c tæ chøc tÝn dông trªn ®Þa bµn , c¶i tiÕn c¸c thñ tôc nghiÖp vô ....§èi víi nh÷ng kh¸ch hµng ®«i lóc gÆp khã kh¨n trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh , chi nh¸nh ®· trùc tiÕp cïng víi doanh nghiÖp bµn b¹c t×m ra c¸c gi¶i ph¸p ®Ó th¸o gì , gi¶i quyÕt dÇn tõng b­íc c¸c khã kh¨n , t¹o ®iÒu kiÖn gióp ®ì cho doanh nghiÖp tho¸t ra khái nh÷ng khã kh¨n ®ã vµ håi phôc dÇn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh . Víi quan ®iÓm " ng©n hµng lu«n lµ b¹n ®ång hµnh cña c¸c doanh nghiÖp , khã kh¨n cña doanh nghiÖp còng chÝnh lµ khã kh¨n cña ng©n hµng " , nh÷ng th¸o gì , gióp ®ì cña chi nh¸nh ®· thùc sù t¹o ®­îc niÒm tin cho kh¸ch hµng. V× vËy mµ trong nh÷ng n¨m qua , tæng d­ nî tÝn dông cña chi nh¸nh ®· kh«ng ngõng t¨ng tr­ëng , ®­îc biÓu hiÖn cô thÓ ë b¶ng 2 . B¶ng 2 : T×nh h×nh cho vay ë chi nh¸nh Gia L©m tõ 1999-2001. §¬n vÞ : triÖu ®ång ChØ tiªu 1999 Sè tiÒn % 2000 Sè tiÒn % 2001 Sè tiÒn % D­ nî ng¾n h¹n. - D­ nî trung - dµi h¹n. 137.542 75% 45.408 25% 193.603 81% 46.681 19% 340.359 77% 100.094 23% Tæng d­ nî 183.050 100% 240.284 100% 440.453 100% BiÕn ®éng so víi kú tr­íc . - Sè tuyÖt ®èi . - Sè t­¬ng ®èi. 57.234 131,2% 200.169 183,3% Nguån : sè liÖu phßng kinh doanh . N¨m 1999 tæng d­ nî ®¹t 183.050 triÖu ®ång ; n¨m2000 tæng d­ nî ®¹t 240.284 triÖu ®ång , t¨ng 57.234 triÖu ®ång, b»ng 131,2% so víi n¨m 1999 ; n¨m 2001 tæng sè d­ nî ®¹t 440.453 triÖu ®ång , t¨ng 200.169 triÖu ®ång , b»ng 183,3% so víi n¨m 2000 Cã thÓ nãi , d­ nî tÝn dông t¹i chi nh¸nh ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn Gia L©m ®· ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ , d­ nî n¨m sau lu«n cao h¬n d­ nî n¨m tr­íc c¶ vÒ sè tuyÖt ®èi vµ sè t­¬ng ®èi . §Æc biÖt lµ n¨m 2001 chi nh¸nh ®· cã sù t¨ng tr­ëng v­ît bËc so víi c¸c n¨m tr­íc . §èi víi tÝn dông ng¾n h¹n : Chi nh¸nh chñ yÕu cho vay bæ xung vèn l­u ®éng cho c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p ho¹t ®éng trong lÜnh vùc x©y dùng c¬ b¶n. V× vËy, chi nh¸nh ®· b¸m s¸t tiÕn ®é thi c«ng c«ng tr×nh cña tõng doanh nghiÖp trªn c¬ së kÕ ho¹ch s¶n xuÊt hµng quý nh»m khai th¸c tèi ®a nhu cÇu vay vèn l­u ®éng cña c¸c doanh nghiÖp , tõ ®ã bè trÝ ®ñ vèn ®Ó phôc vô cho kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp ®· ®Ò ra . Cho nªn tÝn dông ng¾n h¹n cña chi nh¸nh cña chi nh¸nh lu«n t¨ng tr­ëng qua c¸c n¨m : n¨m 1999 ®¹t 137.642 triÖu ®ång; n¨m2000 ®¹t 193.603 triÖu ®ång , t¨ng 55.961 triÖu ®ång , b»ng 141% so víi n¨m 1999 . Riªng n¨m 2001 , chi nh¸nh ®· tæ chøc thÈm ®Þnh , xÐt duyÖt h¹n møc vay vèn ng¾n h¹n cho 100% kh¸ch hµng truyÒn thèng ®ång thêi cã chÝnh s¸ch ­u ®·i ®èi víi kh¸ch hµng nµy . MÆt kh¸c , chi nh¸nh ®· thùc hiÖn ®iÒu chØnh h¹n møc ng¾n h¹n cho c¸c doanh nghiÖp cã tÝn nhiÖm trong ho¹t ddéng tÝn dông nh­ c«ng ty cÇu 12 , c«ng ty cÇu 14....Do vËy d­ nî ng¾n h¹n n¨m 2001 ®· ®¹t møc t¨ng tr­ëng kh¸ lµ 340.359 triÖu ®ång , t¨ng 146.756 triÖu ®ång , b»ng 176% so víi n¨m 2000 nh­ng tØ träng cña d­ nî ng¾n h¹n n¨m 2001 l¹i gi¶m so víi n¨m 2000 v× chi nh¸nh ®· cïng víi toµn hÖ thèng cã nhiÒu gi¶i ph¸p n©ng dÇn c¬ cÊu d­ nî tÝn dông ®Çu t­ ph¸t triÓn . §èi víi tÝn dông trung - dµi h¹n : chi nh¸nh th­êng xuyªn n¾m ch¾c t×nh h×nh s¶n xuÊt vµ nhu cÇu ®Çu t­ chiÒu s©u , më réng s¶n xuÊt nh»m t¨ng søc c¹nh tranh vÒ s¶n phÈm cña c¸c doanh nghiÖp , t­ vÊn cho c¸c doanh nghiÖp ®Çu t­ vµo c¸c dù ¸n trung - dµi h¹n ®óng h­íng ph¸t triÓn , t¹o ra hiÖu qu¶ ®Ých thùc cho doanh nghiÖp , cho ®¸t n­íc vµ cho c¶ b¶n th©n ng©n hµng . MÆt kh¸c , chi nh¸nh ®· linh ho¹t xö lý b»ng nhiÒu h×nh thøc cho vay ng¾n h¹n øng tr­íc ®èi víi c¸c dù ¸n trung - dµi h¹n lµm tiÒn ®Ò cho viÖc triÓn khai vay trong thêi gian tíi nh­ c¸c dù ¸n cña c«ng ty kim khÝ Th¨ng Long , tæng c«ng ty c«ng nghiÖp tµu thuû ....V× vËy mµ tÝn dông trung - dµi h¹n còng t¨ng tr­ëng qua c¸c n¨m : n¨m 1999 d­ nî tÝn dông trung - dµi h¹n ®¹t 45.408 triÖu ®ång ; n¨m 2000 ®¹t 46.681 triÖu ®ång, t¨ng 1.273 triÖu ®ång , b»ng 103% so víi n¨m 1999 ; n¨m 2001 ®¹t 100.094 triÖu ®ång , t¨ng 53.413 triÖu ®ång , b»ng 214% so víi n¨m 2000. Cã thÓ nãi , n¨m 2001 d­ nî trung - dµi h¹n ®· cã nh÷ng b­íc t¨ng tr­ëng v­ît bËc b»ng 214% so víi n¨m 2000 vµ c¬ cÊu tÝn dông cña trung - dµi h¹n còng ®­îc n©ng lªn 4% so víi n¨m 2000 . Qua nh÷ng kÕt qu¶ ®· ®¹t ®­îc ë trªn , chi nh¸nh Gia L©m ®· kh¼ng ®Þnh c«ng t¸c sö dông vèn cña chi nh¸nh lµ cã hiÖu qu¶ vµ cã nh÷ng tiÕn bé râ nÐt qua c¸c n¨m . 3.3) C«ng t¸c kÕ to¸n , thanh to¸n vµ kho quü . ThÊy ®­îc tÇm quan träng cña c«ng t¸c kÕ to¸n , thanh to¸n lµ gãp phÇn n©ng cao tèc ®é chu chuyÓn vèn cña nÒn kinh tÕ , n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn trong s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp còng nh­ cña ng©n hµng , chi nh¸nh ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn Gia L©m ®· cã sù quan t©m ®óng møc ®èi víi c«ng t¸c nµy. Chi nh¸nh ®· ¸p dông nh÷ng ch­¬ng tr×nh phÇn mÒm thanh to¸n thÝch hîp , ®¶m b¶o thanh to¸n kÞp thêi , chÝnh x¸c ,an toµn , ch­a ®Ó x¶y ra bÊt kú mét sai xãt nµo . Bªn c¹nh ®ã , dÞch vô thanh to¸n chuyÓn tiÒn qua m¹ng vi tÝnh ®· ®em l¹i sù hµi lßng cho kh¸ch hµng ®Õn giao dÞch v× rÊt nhanh chãng , an toµn ®ång thêi nã còng ®em l¹i mét kho¶n thu nhËp ®¸ng kÓ cho chi nh¸nh. NghiÖp vô thanh to¸n bï trõ liªn ng©n hµng , thanh to¸n tËp trung trong toµn hÖ thèng , chi nh¸nh ®· rót ng¾n thêi gian chuyÓn tiÒn cho kh¸ch hµng tõ 3-4 ngµy xuèng cßn 1 ngµy. DÞch vô kho quü , tiÒn mÆt : Ngoµi viÖc phôc vô thu chi tiÒn mÆt , ng©n phiÕu thanh to¸n cho c¸c kh¸ch hµng t¹i quü , trong nh÷ng tr­êng hîp ®Æc biÖt hoÆc ®èi víi nh÷ng kh¸ch hµng ®Æc biÖt , chi nh¸nh s½n sµng dïng c¸c ph­¬ng tiÖn chuyªn dïng hiÖn ®¹i ®Ó vËn chuyÓn tiÒn mÆt khi kh¸ch hµng cã nhu cÇu thu chi t¹i ®¬n vÞ . 3.4 ) Ho¹t ®éng dÞch vô cña ng©n hµng . Theo xu h­íng ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng trªn thÕ giíi hiÖn nay th× nguån lîi nhuËn thu ®­îc tõ c¸c dÞch vô ng©n hµng ngµy cµng t¨ng vµ chiÐm tØ lÖ ®¸ng kÓ. ViÖc cung cÊp c¸c dÞch vô ng©n hµng kh«ng chØ lµ mét h×nh thøc ®a d¹ng ho¸ c¸c ho¹t ®éng cña ng©n hµng th­¬ng m¹i mµ cßn cã ý nghÜa quan träng trong viÖc ®¸p øng c¸c nhu cÇu cña kh¸ch hµng cò vµ thu hót kh¸ch hµng míi . §iÒu nµy còng cã ý nghÜa t¸c ®éng tíi vÞ thÕ cña ng©n hµng trªn thÞ tr­êng c¹nh tranh . NhËn thøc ®­îc ®Çy ®ñ tÇm quan träng cña ho¹t ®éng nµy , chi nh¸nh Gia L©m ®· triÓn khai nhiÒu nhiÖm vô míi , ®a d¹ng ho¸ vµ tõng b­íc ®æi míi c¸c h×nh thøc thanh to¸n ®Ó hoµ nhËp víi xu thÕ cña ng©n hµng hiÖn ®¹i trong thêi kú míi nh»m phôc vô kÕ ho¹ch tèt nhÊt ®ång thêi t¹o thªm nguån thu cho ng©n hµng . Trong n¨m 2001 , nh×n chung chi nh¸nh ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn Gia L©m ®· ®¹t ®­îc mét sè kÐt qu¶ trong lÜnh vùc dÞch vô ng©n hµng nh­ : - C«ng t¸c b¶o l·nh : lµ dÞch vô cã tiÒm n¨ng më réng h¬n n÷a nh»m t¨ng tØ träng thu tõ dÞch vô trong tæng thu nhËp cu¶ ng©n hµng . §ång thêi , th«ng qua c«ng t¸c b¶o l·nh , ng©n hµng ®· thùc hiÖn t­ vÊn cho kh¸ch hµng , cã thªm th«ng tin vÒ c¸c doanh nghiÖp còng nh­ c¸c dù ¸n cã kh¶ n¨ng ®Çu t­ . C¸c lo¹i h×nh b¶o l·nh chñ yÕu t¹i chi nh¸nh lµ b¶o l·nh dù thÇu , b¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång , b¶o l·nh øng tr­íc . Sè d­ b¶o l·nh ®Õn 31/12/2001 ®¹t 58.073 triÖu ®ång , t¨ng 39.489 triÖu ®ång , b»ng 270% so víi cïng kú n¨m2000. - Thanh to¸n quèc tÕ : ®©y lµ n¨m ®Çu tiªn chi nh¸nh thùc hiÖn thanh to¸n quèc tÕ nh­ng b­íc ®Çu ®· ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña c¸c kh¸ch hµng truyÒn thèng cña chi nh¸nh , ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ t¹i chi nh¸nh t¨ng tr­ëng nhanh chãng lµm t¨ng uy tÝn cho ng©n hµng vµ sè l­îng kh¸ch hµng ngµy cµng më réng. MÆt kh¸c , nã gãp phÇn lµm s«i ®éng ho¹t ®éng dÞch vô t¹i chi nh¸nh , cung cÊp dÞch vô khÐp kÝn cho kh¸ch hµng vµ qua ®ã gãp phÇn quan träng trong t¨ng tr­ëng tÝn dông nhÊt lµ tÝn dông ngo¹i tÖ vµ tiÒn göi kh¸ch hµng . Nh­ vËy , sau gÇn 35 n¨m ho¹t ®éng , chi nh¸nh ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn Gia L©m ®· kh«ng ngõng ph¸t triÓn c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng , trë thµnh mét chi nh¸nh ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ , lµ chi nh¸nh ®Çu tµu cña Së giao dÞch 1 ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam. III:T×NH H×NH THùC HIÖN NGHIÖP Vô KÕ TO¸N CHO VAY T¹I CHI NH¸NH NG¢N HµNG §ÇU T¦ Vµ PH¸T TRIÓN GIA L¢M 1. Quy ®Þnh vµ quy tr×nh cho vay t¹i chi nh¸nh ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn Gia L©m . 1.1. Quy ®Þnh vÒ cho vay . Chi nh¸nh ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn Gia L©m thùc hiÖn nghiÖp vô tÝn dông ®èi víi c¸c ph¸p nh©n , c¸ nh©n ho¹t ®éng kinh doanh theo ph¸p luËt ViÖt Nam gåm c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc , c«ng ty cæ phÇn , c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n , hîp t¸c x· , doanh nghiÖp t­ nh©n , xÝ nghiÖp liªn doanh , xÝ nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam , c¸ thÓ hoÆc hé s¶n xuÊt . Quy ®Þnh vÒ cho vay t¹i chi nh¸nh ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn Gia L©m gåm mét sè ®iÒu c¬ b¶n sau : - Nguån vèn ®Ó cho vay cña chi nh¸nh gåm : + Vèn tù cã ( ph¸p ®Þnh ). + Vèn huy ®éng vµ ®i vay trong n­íc vµ n­íc ngoµi . . + Vèn nhËn uû th¸c vµ vèn tµi trî ®Ó cho vay theo ch­¬ng tr×nh hoÆc dù ¸n ®Çu t­ cña nhµ n­íc , cña c¸c tæ chøc kinh tÕ , tæ chøc tÝn dông , x· héi trong vµ ngoµi n­íc . + Vèn nhËn ®iÒu chuyÓn tõ Së giao dÞch I ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam . - Môc ®Ých vay vèn : Chi nh¸nh ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn Gia L©m cho kh¸ch hµng vay vèn ®Ó thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt , kinh doanh , dÞch vô , ®êi sèng cô thÓ lµ ®Ó ®Çu t­ cho c¸c dù ¸n dù ¸n s¶n xuÊt míi , më réng, c¶i t¹o , kh«i phôc , ®æi míi kÜ thuËt , øng dông khoa häc vµ c«ng nghÖ nh»m môc tiªu lîi nhuËn , phï hîp víi chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ , x· héi vµ ph¸p luËt cña nhµ n­íc . - Nguyªn t¾c vay vèn : Kh¸ch hµng vay vèn ph¶i ®¶m b¶o : + Sö dông vèn vay ®óng môc ®Ých ®· tho¶ thuËn trong hîp ®ång tÝn dông . + Ph¶i hoµn tr¶ nî gèc vµ tiÒn l·i vay ®óng h¹n ®· tho¶ thuËn trong hîp ®ång tÝn dông . + ViÖc b¶o ®¶m tiÒn vay ph¶i thùc hiÖn quy ®Þnh cña chÝnh phñ vµ cña thèng ®èc ng©n hµng nhµ n­íc . - §iÒu kiÖn vay vèn : + Cã t­ c¸ch ph¸p nh©n hoÆc c¸ nh©n cã ®ñ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù vµ n¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù , ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô theo ®óng ngµnh nghÒ ghi trong giÊy phÐp kinh doanh hoÆc giÊy ®¨ng ký kinh doanh vµ quy ®Þnh cña ph¸p luËt ViÖt Nam , chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt . + Cã kh¶ n¨ng tµi chÝnh ®¶m b¶o tr¶ nî trong thêi h¹n cam kÕt . + Kh¸ch hµng ph¶i cã dù ¸n ®Çu t­ , ph­¬ng ¸n s¶n xuÊt , kinh doanh , dÞch vô kh¶ thi , cã hiÖu qu¶ hoÆc cã dù ¸n ®Çu t­ , ph­¬ng ¸n phôc vô ®êi sèng kh¶ thi kÌm theo ph­¬ng ¸n tr¶ nî kh¶ thi . + Môc ®Ých sö dông vèn , vay vèn hîp ph¸p . + ViÖc b¶o ®¶m tiÒn vay : thùc hiÖn nghiªm tóc c¸c quy ®Þnh vÒ b¶o ®¶m tiÒn vay nh­ quy ®Þnh vÒ thÕ chÊp , cÇm cè , b¶o l·nh cña chÝnh phñ vµ cña ng©n hµng nhµ n­íc ViÖt Nam . + Dù ¸n ®­îc duyÖt theo ®óng ®iÒu lÖ vÒ qu¶n lý ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n cña nhµ n­íc . + S¶n phÈm cã thÞ tr­êng vµ dù ¸n cã kh¶ n¨ng sinh lîi . - §èi t­îng cho vay : C¸c chi phÝ cÊu thµnh trong tæng møc ®Çu t­ cña dù ¸n ®Çu t­ x©y dùng míi , më réng , c¶i t¹o , kh«i phôc , ®æi míi kü thuËt , øng dông khoa häc vµ c«ng nghÖ bao gåm : GÝa trÞ vËt t­ , hµng ho¸ m¸y mãc , thiÕt bÞ bao gåm c¶ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng n»m trong tæng gi¸ trÞ l« hµng vµ c¸c kho¶n chi phÝ ®Ó thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®Çu t­ , ph­¬ng ¸n s¶n xuÊt , kinh doanh , dÞch vô hoÆc dù ¸n ®Çu t­ , ph­¬ng ¸n phôc vô ®êi sèng nh­ chi phÝ nh©n c«ng , chi phÝ mua b¶o hiÎm tµi s¶n thuéc dù ¸n ®Çu t­, gi¸ thuª vµ chuyÓn nh­îng ®Êt ®ai .... Thêi h¹n cho vay : ®­îc x¸c ®Þnh phï hîp víi thêi h¹n thu håi vèn cña dù ¸n ®Çu t­ , kh¶ n¨ng tr¶ nî cña kh¸ch hµng vµ tÝnh chÊt nguån vèn vay cña tæ chøc tÝn dông. + Thêi h¹n cho vay ng¾n h¹n d­íi 12 th¸ng + Thêi h¹n cho vay trung h¹n tõ 1 ®Õn 5 n¨m . + Thêi h¹n cho vay dµi h¹n tõ 5 n¨m trë nªn nh­ng kh«ng qu¸ thêi h¹n ho¹t ®éng cßn l¹i theo quy ®Þnh thµnh lËp hoÆc giÊy phÐp thµnh lËp ®èi víi ph¸p nh©n vµ kh«ng qu¸ 15 n¨m ®èi víi cho vay c¸c dù ¸n ®Çu t­ phôc ®êi sèng . - L·i suÊt cho vay : + Møc l·i suÊt cho vay do chi nh¸nh Gia L©m vµ kh¸ch hµng tho¶ thuËn phï hîp víi quy ®Þnh cña ng©n hµng nhµ n­íc vµ ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam vÒ l·i suÊt cho vay t¹i thêi ®iÓm ký kÕt hîp ®ång tÝn dông . C¸c møc l·i suÊt ®­îc chi nh¸nh c«ng bè c«ng khai cho kh¸ch hµng biÕt . + L·i suÊt cho vay ­u ®·i ®­îc kh¸ch hµng ¸p dông ®èi víi kh¸ch hµng ®­îc ­u ®·i vÒ l·i suÊt theo quy ®Þnh cña chÝnh phñ vµ h­íng dÉn cña ng©n hµng nhµ n­íc . + Tr­êng hîp kho¶n vay bÞ chuyÓn sang nî qu¸ h¹n ph¶i ¸p dông l·i suÊt nî qu¸ h¹n = 150% l·i suÊt ghi trong hîp ®ång . - Møc cho vay : Chi nh¸nh c¨n cø vµo nhu cÇu vay vèn cña kh¸ch hµng , vèn tù cã cña kh¸ch hµng tham gia vµo dù ¸n , ph­¬ng ¸n s¶n xuÊt , dÞch vô ®êi sèng , tØ lÖ cho vay tèi ®a so víi gi¸ trÞ tµi s¶n lµm b¶o ®¶m tiÒn vay theo quy ®Þnh cña chÝnh phñ , ng©n hµng nhµ n­íc vµ h­íng dÉn cña ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam , kn¶ n¨ng tr¶ nî cña kh¸ch hµng vµ kh¶ n¨ng nguån vèn cña chi nh¸nh ®Ó quyÕt ®Þnh cho vay nh­ng kh«ng vù¬t qu¸ møc quy ®Þnh t¹i ®iÒu 79 cña luËt tæ chøc tÝn dông . §èi víi cho vay trung h¹n c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh , c¸ nh©n hé gia ®×nh , møc vèn tù cã tham gia ®Çu t­ vèn tèi thiÓu 50% so víi vèn ®Çu t­ cña dù ¸n . Møc cho vay kh¸ch hµng tèi ®a kh«ng v­ît qu¸ 70% gi¸ trÞ tµi s¶n thÕ chÊp , cÇm cè b¶o ®¶m nî vay . - Ph¸t tiÒn vay: Ng©n hµng vµ ®¬n vÞ vay ký hîp ®ång vµ lµm thñ tôc ®Ó ph¸t tiÒn vay theo quy ®Þnh cña ng©n hµng . Ng©n hµng ph¸t tiÒn vay theo tiÕn ®é thùc hiÖn dù ¸n . - Tr¶ nî gèc vµ l·i tiÒn vay : + §Õn kú h¹n tr¶ nî ®· tho¶ thuËn , kh¸ch hµng ph¶i chñ ®éng ®Ó tr¶ nî ®Çy ®ñ cho ng©n hµng . + Kh¸ch hµng vay tr¶ nî gèc vµ l·i tiÒn vay theo kú h¹n tr¶ nî vµ tr¶ l·i ®· ®­îc tho¶ thuËn tr­íc . + §Õn kú h¹n tr¶ nî vµ l·i tiÒn vay , kh¸ch hµng kh«ng chñ ®éng tr¶ nî th× ng©n hµng cã quyÒn trÝch tiÒn tõ tµi kho¶n tiÒn göi cña kh¸ch hµng vay ®Ó thu håi nî vµ l·i , nÕu kh¸ch hµng kh«ng cã dñ tiÒn ®Ó tr¶ nî vµ kh«ng ®­îc gia h¹n nî th× ng©n hµng chuyÓn sè tiÒn ®ã sang nî qu¸ h¹n vµ kh¸ch hµng vay ph¶i chÞu ph¹t l·i suÊt nî qu¸ h¹n ®èi víi sè tiÒn chËm tr¶ . + Kh¸ch hµng th«ng b¸o tr­íc cho ng©n hµng khi tù nguyÖn tr¶ nî tr­íc h¹n (ng©n hµng gi÷ nguyªn l·i suÊt vµ l·i vay ®­îc tÝnh ®Õn ngµy tr¶ nî thùc tÕ ) . - Giíi h¹n cho vay : + Tæng d­ nî cho vay ®èi víi mét kh¸ch hµng kh«ng v­ît qu¸ 15% vèn tù cã cña chi nh¸nh , trõ tr­êng hîp ®èi víi nh÷ng kho¶n cho vay tõ nguån vèn uû th¸c cña chÝnh phñ , cña c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n . + Chi nh¸nh chØ ®­îc cho vay v­ît qu¸ møc giíi h¹n cho phÐp nªu trªn khi ®­îc thñ t­íng chÝnh phñ cho phÐp ®èi víi tõng tr­êng hîp cô thÓ . - ThÈm ®Þnh vµ quyÕt ®Þnh cho vay : + ThÈm ®Þnh cho vay : c¸n bé tÝn dông lµ ng­êi trùc tiÕp qu¶n lý , theo dâi kh¸ch hµng , trùc tiÕp tiÕp nhËn hå s¬ vay vèn , chÞu tr¸ch nhiÖm trùc tiÕp trong thÈm ®Þnh hå s¬ vay vèn , cã ®Ò xuÊt ý kiÕn râ rµng vÒ viÖc ®ång ý hay kh«ng ®ång ý cho vay , kh«ng ®ång ý ph¶i ghi râ nguyªn nh©n . Tr­ëng phßng tÝn dông thùc hiÖn kiÓm tra viÖc th¶m ®Þnh cña c¸n bé tÝn dông , cã ý kiÕn râ rµng vÒ viÖc ®ång ý hay kh«ng ®ång ý cho vay. + ThÈm quyÒn quyÕt ®Þnh cho vay : Gi¸m ®èc chi nh¸nh . -§iÒu chØnh kú h¹n nî : tr­êng hîp kh¸ch hµng kh«ng tr¶ ®­îc nî ®óng h¹n do nguyªn nh©n kh¸ch quan vµ cã v¨n b¶n ®Ò nghÞ th× chi nh¸nh xem xÐt cho ®iÒu chØnh kú h¹n nî ( ®èi víi c¸c kho¶n do chi nh¸nh cho vay ) . - KiÓm tra , gi¸m s¸t vèn vay : + C¸n bé tÝn dông cã tr¸ch nhiÖm kiÓm tra , gi¶m s¸t qu¸ tr×nh vay vèn , sö dông vèn vay vµ tr¶ nî cña kh¸ch hµng . + HÖ thèng kiÓm tra néi bé thùc hiÖn kiÓm tra viÖc tu©n thñ quy chÕ , quy tr×nh tÝn dông , qu¸ tr×nh vay vèn theo quy ®Þnh kiÓm tra ho¹t ®éng tÝn dông cña toµn ngµnh . 1.2. Hå s¬ chøng tõ kÕ to¸n cho vay: Trong QuyÕt ®Þnh 248/2000/Q§.NHNN1 cña Thèng ®èc Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam vÒ viÖc ban hµnh quy chÕ cho vay cña tæ chøc tÝn dông ddèi víi kh¸ch hµng ®· quy ®Þnh râ nh­ sau: Khi cã nhu cÇu vay vèn, kh¸ch hµng ph¶i göi cho tæ chøc tÝn dông c¸c giÊy tê sau: GiÊy ®Ò nghÞ vay vèn: giÊy nµy ph¶i cã ®Çy ®ñ c¸c néi dung c¬ b¶n sau: + Tªn kh¸ch hµng vay + §Þa chØ kh¸ch hµng vay + Sè tiÒn kh¸ch hµng cÇn vay + Môc ®Ých kh¸ch hµng vay vèn + C¸c cam kÕt sö dông tiÒn vay + Tr¶ nî vay + Tr¶ l·i vµ c¸c cam kÕt kh¸c C¸c tµi liÖu cÇn thiÕt chøng minh ®ñ ®iÒu kiÖn vay vèn nh­: + N¨ng lùc ph¸p luËt + N¨ng lùc hµnh vi d©n sù vµ chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù theo quy ddinhj cña ph¸p luËt + Cã kh¶ n¨ng ®¶m b¶o tµi chÝnh ®Ó tr¶ nî trong thêi h¹n cam kÕt + Môc ®Ých sö dông vèn vay hîp ph¸p Kh¸ch hµng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc ph¸p luËt vÒ tÝnh chÝnh x¸c vµ hîp ph¸p cña c¸c tµi liÖu göi cho tæ chøc tÝn dông. Tæ chøc tÝn dông quy ®Þnh cô thÓ c¸c lo¹i tµi liÖu kh¸ch hµng cµn göi phï hîp víi ®Æc ®iÓm cô thÓ lo¹i cho vay theo quy ®Þnh t¹i. Tuú theo tõng lo¹i h×nh kh¸ch hµng vµ ph­¬ng thøc cho vay th× mét bé hå s¬ bao gåm: 1.2.1 Hå s¬ do kh¸ch hµng cïng ng©n hµng lËp: ®ã lµ Hîp ®ång tÝn dông, sæ vay vèn Hîp ®ång ®¶m b¶o tiÒn vay Hå s¬ do kh¸ch hµng cung cÊp: khi cã nhu cÇu vay vèn th× kh¸ch hµng göi ®Õn Ng©n hµng n¬i cho vay c¸c giÊy tê sau: §èi víi ph¸p nh©n vµ t­ nh©n: Hå s¬ ph¸p lý: (khi thiÕt lËp quan hÖ vay vèn) Tuú theo tõng lo¹i h×nh ph¸p nh©n. Doanh nghiÖp t­ nh©n, lÜnh vùc ngµnh nghÒ kinh doanh cã c¸c giÊy tê sau: + QuyÕt ®Þnh hoÆc giÊy phÐp thµnh lËp Doanh nghiÖp + §iÒu lÖ Doanh nghiÖp (trõ Doanh nghiÖp t­ nh©n) + Q§ bæ nhiÖm Tæng Gi¸m ®èc (Gi¸m ®èc), kÕ to¸n tr­ëng + GiÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh + GiÊy phÐp hµnh nghÒ + GiÊy phÐp t­ nh©n (®èi víi Doanh nghiÖp liªn doanh) + QuyÕt ®Þnh vay vèn vµ c¸c v¨n b¶n bµn giao tµi s¶n vµ c¸c tµi s¶n Nhµ n­íc t¹i Doanh nghiÖp (nÕu lµ Doanh nghiÖp Nhµ n­íc). + Biªn b¶n gãp vèn, danh s¸ch thµnh viªn s¸ng lËp (®èi víi c«ng ty cæ phÇn, c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n). + Hå s¬ dù ¸n ®èi víi cho vay trung h¹n vµ dµi h¹n. + C¸c giÊy tê kh¸c cÇn thiÕt theo quy ®Þnh cña NH. Hå s¬ kinh tÕ bao gåm: + KÕ ho¹ch s¶n xuÊt-kinh doanh trong kú. +B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n, kÕt qu¶ kinh doanh kú tr­íc (liÒn kÒ) +B¸o c¸o thùc hiÖn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt-kinh doanh kú tr­íc (liÒn kÒ) Hå s¬ vay vèn: (cho vçi lÇn vay hoÆc mét hîp ®ång tÝn dông) bao gåm: + GiÊy ®Ò nghÞ vay vèn + Dù ¸n, ph­¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh, dÞch vô ®êi sèng + B¶n sao hîp ®ång mua hµng hoÆc b¸o gi¸ + PhiÕu nhËp kho, c¸c chøng tõ thanh to¸n (nÕu cã) §èi víi kh¸ch hµng vay vèn lÇn ®Çu, tõ lÇn vay thø hai chØ cÇn bæ sung c¸c tµi liÖu thay ®æi. §èi víi hé gia ®×nh, c¸ nh©n, tæ hîp t¸c: Hå s¬ ph¸p lý: + C¸c tµi liÖu chøng minh n¨ng lùc d©n sù vµ hµnh vi d©n sù bao gåm: . X¸c nhËn hé khÈu ®èi víi hé gia ®×nh, c¸ nh©n ë n«ng th«n. . Sæ hé khÈu ®èi víi hé gia ®×nh, c¸ nh©n ë ®« thÞ. + GiÊy phÐp kinh doanh ®­îc cÊp cã thÈm quyÒn cÊp (®èi víi hé kinh doanh). + GiÊy tê hîp ph¸p, hîp ®­îc giao cho thuª, chuyÓn quyÒn sö dông + Hîp ®ång hîp t¸c, chøng thùc cña uû ban nh©n d©n ph­êng, x·, thÞ trÊn cho phÐp ho¹t ®éng (®èi víi tæ hîp t¸c). + Hå s¬ dù ¸n ®«id víi cho vay trung h¹n vµ dµi h¹n + C¸c giÊy tê kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt Hå s¬ vay vèn: + §èi víi hé vay kh«ng ph¶i thùc hiÖn chÕ ®é thÕ chÊp, cÇm cè b¶o l·nh: giÊy ®Ò nghÞ vay vèn kiªm ph­¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh. + §èi víi hä vay ph¶i dïng tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè b¶o l·nh bao gåm: . GiÊy ®Ò nghÞ vay vèn . Dù ¸n hoÆc ph­¬ng ¸n s¶n xuÊt - kinh doanh . Hå s¬ ®¶me b¶o tiÒn vay theo quy ®Þnh + §èi víi cho vay hé gia ®×nh c¸ nh©n vay vèn: ngoµi c¸c hå s¬ ®· quy ®Þnh, c¸c c¸ nh©n ph¶i cã thªm: . Danh s¸ch hé gia ®×nh ®Ò nghÞ ng©n hµng cho vay . Hîp ®ång cung øng vËt t­, tiÒn vèn cho hé gia ®×nh, c¸ nh©n nhËn kho¸n §èi víi cho vay ®êi sèng, bao gåm: GiÊy ®Ò nghÞ vay vèn Hå s¬ ®¶m b¶o tiÒn vay theo quy ®Þnh 1.2.2 Hå s¬ chøng tõ do ng©n hµng lËp: B¸o c¸o thÈm ®Þnh, t¸i thÈm ®Þnh B¸o c¸o kiÓm tra sö dông vèn vay B¸o c¸o poh©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh Sæ theo dâi cho vay (dïng cho c¸n bé tÝn dông) Ngoµi ra trong thêi gian cho vay cã thÓ ph¸t sinh 1 sè lo¹i b¸o c¸o sau: + Th«ng b¸o tõ chèi cho vay + Th«ng b¸o cho vay + Th«ng b¸o gia h¹n nî + Th«ng b¸o nî ®Õn h¹n + Th«ng b¸o nî qu¸ h¹n + Th«ng b¸o t¹m ngõng cho vay + Th«ng b¸o chÊm døt cho vay 2. Kü thuËt nghiÖp vô kÕ to¸n cho vay: Theo kÜ thuËt nghiÖp vô tÝn dông, ng©n hµng cho kh¸ch hµng vay b»ng nhiÒu lo¹i cho vay vµ nhiÒu ph­¬ng thøc cho vay kh¸c nhau, nh­ng vÒ kÜ thuËt kÕ to¸n cho vay th× cã chung ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n. 2.1 KÕ to¸n giai ®o¹n cho vay: KÕ to¸n giai ®o¹n cho vay nh»m thùc hiÖn gi¶i ng©n c¸c kho¶n cho vay. Giai ®o¹n nµy cã vÞ trÝ rÊt quan träng v× nã gãp phÇn ®¶m b¶o an toµn c¸c kho¶n cho vay. 2.1.1 KiÓm so¸t vµ xö lý chøng tõ cho vay: Thanh to¸n viªn gi÷ tµi kho¶n cho vay cña ng­êi vay tiÕp nhËn c¸c chøng tõ tõ bé phËn tÝn dông, giÊy nhËn nî, ... tiÕn hµnh kiÓm so¸t l¹i tÝnh hîp lÖ, hîp ph¸p cña chøng tõ, ®ãng dÊu ng©n hµng, tr¶ l¹i ng­êi vay mçi thø mét b¶n, c¸c b¶n cßn l¹i l­u trong hå s¬ vay vèn cu¶ ng­êi vay cïng c¸c chøng tõ kh¸c. Thanh to¸n viªn gi÷ tµi kho¶n ch vay cña ng­êi vay trùc tiÕp b¶o qu¶n hå so cho vay cña ng­êi vay trong c¸c ph­¬ng tiÖn an toµn. 2.1.2 KÕ to¸n giai ®o¹n gi¶i ng©n . Bé phËn kÕ to¸n cho vay sau khi nhËn ®­îc hå s¬ vay vèn, kiÓm so¸t l¹i, nÕu giÊy tê hîp lÖ, h­íng dÉn kh¸ch hµng lËp c¸c chøng tõ ®Ó ph¸t tiÒn vay vµ vµo sæ b¸o c¸o cho vay ®Ó theo dâi. KÕ to¸n ghi ngµy vµ sè tiÒn rót vèn lªn khÕ ­íc vay tiÒn vµ h¹ch to¸n nh­ sau: Nî: TK cho vay cña ®¬n vÞ vay (hoÆc c¸ nh©n) Cã: - TK tiÒn mÆt (nÕu cho vay b»ng TM) - TK cña ng­êi thô h­ëng (nÕu cho vay b»ng chuyÓn kho¶n) Bé phËn kÕ to¸n gi÷ 01 b¶n hîp ®ång tÝn dông, mét khÕ ­íc vay tiÒn ®Ó theo dâi thu nî, 01 bé hå s¬ vay cã khÕ ­íc vay tiÒn b¶n sao tr¶ ng­êi vay vµ 01 bé hå s¬ vay cã khÕ ­íc vay tiÒn b¶n sao tr¶ c¸n bé tÝn dông ®Ó l­u gi÷. KhÕ ­íc lËp mét b¶n chÝnh duy nhÊt cã gi¸ trÞ ph¸p lý do ng©n hµng gi÷, b¶n sao chôp bªn ®i vay gi÷ chØ cã gi¸ trÞ ®èi chiÕu. §èi víi c¸c ®¬n vÞ ngoµi quèc doanh vay cã tµi s¶n thÕ chÊp cÇm cè th× trong tõng lÇn thùc hiÖn kÐe to¸n ghi nhËp vµo tµi kho¶n ngo¹i b¶ng "Tµi s¶n thÕ chÊp cÇm cè". T¹i chi nh¸nh Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn Gia L©m, kh¸ch hµng vay vèn phÇn lín lµ c¸c doanh nghiÖp lín cã quan hÖ th­êng xuyªn víi ng©n hµng vµ cã tµi kho¶n t¹i ng©n hµng. Hä vay vèn chñ yÕu ®Ó chi tr¶ cho c¸c hîp ®ång cung øng vËt t­ thiÕt bÞ,... phôc vô cho dù ¸n hoÆc cho ho¹t ®éng kinh doanh. §¬n vÞ thô h­ëng phÇn lín cã tµi kho¶n t¹i ng©n hµng nªn viÖc thanh to¸n chñ yÕu d­íi h×nh thøc chuyÓn kho¶n. Còng cã khi kh¸ch hµng rót vèn vay b»ng tiÒn mÆt nh­ng l­îng tiÒn kh«ng lín. Trong n¨m 2000, t¹i chi nh¸nh Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn B¾c Giang, mÆc dï doanh sè cho vay t­¬ng ®èi lín nh­ng kÕ to¸n cho vay vÉn ®¸p øng tèt c¸c nhu cÇu ®¶m b¶o thùc hiÖn kÞp thêi, ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c mçi nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh. Tæng doanh sè cho vay n¨m 2001 t¹i chi nh¸nh Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn Gia L©m lµ 1.617.772 triÖu ®ång. 2.2 Theo dâi thêi h¹n ®Ó thu nî, thu l·i: ViÖc ®Þnh kú h¹n nî lµ do c¸n bé tÝn dông vµ kh¸ch hµng tho¶ thuËn thèng nhÊt tuú thuéc vµo chu kú s¶n xuÊt kinh doanh cña ®èi t­îng vay, môc ®Ých sö dông vèn vay cu¶ kh¸ch hµng vay... Bé phËn kÕ to¸n trªn s¬ së hîp ®ång tÝn dông theo dâi, ®«n ®èc thu håi nî ®óng h¹n hoÆc chuyÓn nî qu¸ h¹n kÞp thêi, xö lý nh÷ng tr­êng hîp qu¸ h¹n kÞp thêi vµ nh÷ng tr­êng hîp ®­îc gia h¹n nî. - Khi ®Õn kú h¹n tr¶ nî hoÆc kÕt thóc thêi h¹n cho vay, nÕu kh¸ch hµng kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî ®óng h¹n vµ kh«ng ®­îc ®iÒu chØnh kú h¹n nî hoÆc kh«ng ®ùc gia h¹n nî th× sè nî ®Õn h¹n ph¶i chuyÓn sang nî qu¸ h¹n vf kh¸ch hµng ph¶i chÞu l·i suÊt qu¸ h¹n ®èi víi sè tiÒn chËm tr¶. - VÒ viÖc "gia h¹n nî vay, ®iÒu chØnh kú h¹n tr¶ nî" th× : khi ®Õn h¹n tr¶ nî nÕu kh¸ch hµng kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ hÕt nî do nguyªn nh©n kh¸ch quan g©y nªn vµ cã v¨n b¶n ®Ò nghÞ gia h¹n nî th× Ng©n hµng cho vay sÏ xem xÐt cho gia h¹n nî vay. Tæng Gi¸m ®èc Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn uû quyÒn cho ng©n hµng cho vay ®­îc gia h¹n nî nh­ sau: + §èi víi cho vay ng¾n h¹n: §­îc gia h¹n tèi ®a b»ng thêi h¹n cho vay ®· tho¶ thuËn hoÆc b»ng mét chu kú s¶n xuÊt kinh doanh nh­ng kh«ng qu¸ 12 th¸ng. + §èi víi cho vay trung, dµi h¹n: §­îc gia h¹n tèi ®a b»ng 1/2 thêi h¹n cho vay ®· tho¶ thuËn trong hîp ®ång tÝn dông. ViÖc ®Ò nghÞ gia h¹n nî, ®iÒu chØnh kú h¹n nî cña kh¸ch hµng vµ viÖc gi¶i quyÕt cho gia h¹n nî vµ ®iÒu chØnh kú h¹n nî cu¶ ng©n hµng cho vay ph¶i ®­îc thùc hiÖn tr­íc khi ®Õn h¹n tr¶ nî vµ c¸c bªn cã thÓ tho¶ thuËn bæ sung hîp ®ång tÝn dông theo thêi h¹n tr¶ nî míi. *) KÕ to¸n giai ®o¹n thu nî gèc: C¸n bé kÕ to¸n th­êng xuyªn theo dâi nh­ngx kho¶n nî tíi h¹n, gÇn ®Õn h¹n tr¶ nî cã thÓ nh¾c nhë kh¸ch hµng ®Ó hä cã sù chuÈn bÞ. §Õn ngµy tr¶ nî, kh¸ch hµng trùc tiÕp ®Õn ng©n hµng nép tiÒn hoÆc ng©n hµng trÝch tõ tµi kho¶n tiÒn göi thanh to¸n cña kh¸ch hµng ®Ó thu nî. Khi kh¸ch hµng tr¶ nî, kÕ to¸n viªn c¨n cø vµo chøng tõ ®Ó h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n thÝch hîp:  NÕu tr¶ b»ng tiÒn mÆt, h¹ch to¸n: Nî: TK tiÒn mÆt (TK 1011.11 ...):PhÇn gèc. Cã: TK cho vay cña ng­êi vay: PhÇn gèc. NÕu ®¬n vÞ tr¶ b»ng chuyÓn kho¶n, h¹ch to¸n: Nî: TK TG cña ng­êi vay: PhÇn gèc. Cã : TK cho vay cña ng­êi vay: PhÇn gèc. NÕu kh¸ch hµng tr¶ hÕt nî, kh¸ch hµng tiÕn hµnh tÊt to¸n hîp ®ång tÝn dông vµ l­u cïng nhËt ký chøng tõ, ®­îc b¶o qu¶n l©u dµi theo chÕ ®é Nhµ n­íc qui ®Þnh nh»m phôc vô cho c«ng t¸c kiÓm tra, kiÓm so¸t mäi ho¹t ®éng cu¶ ®¬n vÞ. Tr­êng hîp ®Õn h¹n tr¶ nî mµ kh¸ch hµng vÉn ch­a tr¶ hÕt nî vµ kh«ng ®­îc ng©n hµng xem xÐt cho gia h¹n nî th× kÕ to¸n tiÕn hµnh chuyÓn sang nî qu¸ h¹n vµ h¹ch to¸n: Nî: TK nî qu¸ h¹n cña kh¸ch hµng. Cã: TK tiÒn vay cña kh¸ch hµng. §ång thêi chuyÓn khÕ ­íc, hîp ®ång tÝn dông sang tËp nî qu¸ h¹n vµ ghi ngµy chuyÓn nî qu¸ h¹n cña khÕ ­íc ®ã. Tr­êng hîp kh¸ch hµng ®Ò nghÞ ®­îc tr¶ nî tr­íc h¹n hoÆc kh¸ch hµng sö dông vèn vay sai môc ®Ých,... kÕ to¸n sÏ tiÕn hµnh thu nî tr­íc h¹n theo qui ®Þnh, l·i tiÒn vay ®­îc tÝnh theo sè ngµy thùc tÕ mµ kh¸ch hµng sö dông sè tiÒn vay ®ã. Qua kh¶o s¸t cho thÊy, viÖc thùc hiÖn kÕ to¸n cho vay t¹i Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn Gia L©m t­¬ng ®èi tèt mÆc dï sè l­îng kh¸ch hµng ®Õn giao dÞch ®«ng, mãn vay nhiÒu nh­ng c¸n bé kÕ to¸n cho vay vÉn theo dâi, ghi chÐp c¸c kho¶n cho vay, thu nî, chuyÓn nî qu¸ h¹n kÞp thêi, lµm tèt c«ng t¸c cung cÊp th«ng tin cho c¸n bé tÝn dông.  T×nh h×nh thu nî t¹i chi nh¸nh Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn Gia L©m: §¬n vÞ: TriÖu ®ång ChØ tiªu N¨m 2000 N¨m 2001 Tæng céng Doanh sè cho vay 240.280 440.453 680.733 Doanh sè thu nî 201.684 416.237 617.921 Ph¸t sinh nî qu¸ h¹n 0 0 0 Thu nî qu¸ h¹n, khã ®ßi 291 187 478 N¨m 2000, doanh sè cho vay cña ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn Gia L©m ®Æt t­¬ng ®èi cao 240.280 triÖu ®ång vµ ®Òu ®­îc ®¸p øng ®Çy ®ñ. Sang n¨m 2001 doanmh sè cho vay cña ng©n hµng vÉn tiÕp tôc ph¸t triÓn cao, ®ång thêi c¸c chØ tiªu vÒ thu håi nî cña ng©n hµng còng ®¹t kÕt qu¶ tèt. Nî qu¸ h¹n cña ng©n hµng kh«ng ph¸t sinh thªm, thay vµo ®ã lµ ng©n hµng ®· cã c¸c biÖn ph¸p hiÖu qu¶ ®«n ®èc kh¸ch hµng lµm gi¶m sè nî khã ®ßi, nî qu¸ h¹n tõ nh÷ng n¨m tr­íc lµm t¨ng doanh thu cho ng©n hµng. *) KÕ to¸n giai ®o¹n thu l·i: T¹i Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn Gia L©m mçi khi cho vay ®Òu cã sù tho¶ thuËn vÒ ph­¬ng thøc tr¶ nî gèc vµ tr¶ l·i. §èi víi cho vay ng¾n h¹n th­êng qui ®Þnh tr¶ gèc mét lÇn, tr¶ l·i hµng th¸ng. Cho vay trung, dµi h¹n cã ph©n kú tr¶ nî gèc, l·i tr¶ hµng th¸ng, mçi lÇn kh¸ch hµng tr¶ l·i ®Òu ®­îc ghi chÐp theo dâi vµo phÇn phô biÓu cña hîp ®ång tÝn dông. ViÖc miÔn gi¶m l·i tiÒn vay ®­îc thùc hiÖn theo quy chÕ miÔn gi¶m l·i vay ®èi víi kh¸ch hµng do Héi ®ång qu¶n trÞ Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam ban hµnh. T¹i chi nh¸nh Ng©n hµng §Çu t­ vµ PhÊt triÓn Gia L©m ¸p dông 2 ph­¬ng ph¸p tÝnh l·i: Theo c«ng thøc tÝnh l·i ®¬n (tÝnh l·i theo th¸ng): C x t x n Sè tiÒn l·i = 30 Trong ®ã: C - sè tiÒn gèc. t - L·i suÊt cho vay tÝnh theo th¸ng. n - sè ngµy vay. TÝnh l·i gép (theo ph­¬ng ph¸p tÝch sè): ¸p dông ®èi víi cho vay trung, dµi h¹n. TÝch sè tÝnh l·i = Sè d­ tµi kho¶n tiÒn vay x Sè ngµy sö dông tiÒn vay. C«ng thøc tÝnh nh­ sau: Tæng tÝch sè x L·i suÊt (th¸ng) Sè tiÒn l·i = 100 x 30 ngµy Tr­êng hîp l·i suÊt tÝnh theo n¨m, tÝnh theo c«ng thøc: Tæng tÝch sè x L·i suÊt (n¨m) Sè tiÒn l·i = 100 x 360 ngµy Sau khi tÝnh l·i kÕ to¸n lËp phiÕu thu (giÊy nép tiÒn b»ng tiÒn mÆt) hoÆc lËp phiÕu chuyÓn kho¶n (nÕu thu l·i b»ng chuyÓn kho¶n) vµ h¹ch to¸n: Nî: TK tiÒn mÆt (nÕu nép b»ng TM): Sè tiÒn l·i Nî: TK tiÒn göi ®¬n vÞ cho vay (nÕu chuyÓn kho¶n): Sè tiÒn l·i Cã: TK thu nhËp cña Ng©n hµng: Sè tiÒn l·i Toµn bé sè tiÒn l·i khi thu ®Òu ®­îc nhËp vµo TK thu nghiÖp vô, tiÓu kho¶n thu l·i cho vay. B¶ng kª tÝnh l·i ®­îc lËp thµnh 3 liªn: 2 liªn b¶ng kª tÝnh l·i lµm chøng tõ h¹ch to¸n, 01 liªn lµm giÊy b¸o nî cho ®¬n vÞ hoÆc chuyÓn tr¶ cho ®¬n vÞ khi thu l·i xong. Tr­êng hîp sè l·i ®Õn h¹n mµ kh¸ch hµng kh«ng tr¶ ®­îc th× kÕ to¸n sau khi tÝnh l·i sÏ h¹ch to¸n ngo¹i b¶ng: NhËp TK "l·i ch­a thu" vµ theo dâi khi nµo kh¸ch hµng cã tiÒn sÏ thu håi. Khi thu håi , kÕ to¸n h¹ch to¸n: Nî: TK TG cu¶ kh¸ch hµng: Sè tiÒn l·i. Cã: TK thu l·i vay cu¶ Ng©n hµng : Sè tiÒn l·i. §ång thêi xuÊt TK ngo¹i b¶ng " l·i ch­a thu". ViÖc h¹ch to¸n vµ theo dâi qu¶n lý sè "l·i ch­a thu" lalf hoµn toµn ®óng ®¾n xong vÊn ®Ò ®Æt ra khi h¹ch to¸n vµo ®©y th× khi nµo thu ®­îc. VÊn ®Ò nµy trong chÕ ®é ch­a nãi cô thÓ. Trong thÓ lÖ tÝn dông ®èi víi c¸c tæ chøc kinh tÕ míi qui ®Þnh: "NÕu ®¬n vÞ vay ch­a tr¶ ®­îc l·i khi ®Õn h¹n th× tæ chøc tÝn dông tÝnh vµ h¹ch to¸n vµo TK ngo¹i b¶ng ®Ó thu dÇn kh«ng nhËp l·i vµo nî gèc". Thùc hiÖn qui ®Þnh trªn t¹i Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn Gia L©m khi kh¸ch hµng ®Õn tr¶ nî, ng©n hµng tËp trung thu l·i tr­íc, gèc sau. NÕu vÉn ch­a thu ®ñ l·i th× nhËp sè l·i cßn l¹i vµo TK ngo¹i b¶ng " l·i ch­a thu" vµ sè nî gèc chuyÓn sang nî qu¸ h¹n. Nguyªn nh©n cu¶ viÖc kh¸ch hµng kh«ng tr¶ l·i kÞp thêi, ®Çy ®ñ cho Ng©n hµng th× cã nhiÒu nguyªn nh©n nh­ng ®iÒu quan träng lµ ng©n hµng ch­a cã biÖn ph¸p cô thÓ ®Ó xö lý vÊn ®Ò nµy . Do ®ã kh¸ch hµng cã ý "ch©y ×" trong viÖcc tr¶ l·i cho ng©n hµng. §©y chÝnh lµ tån t¹i mµ ng©n hµng cÇn ph¶i xem xÐt gi¶i quyÕt. T×nh h×nh thùc tÕ vÒ thu l·i t¹i ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn Gia L©m: N¨m 2000: thu l·i tiÒn vay: 7143 triÖu ®ång N¨m 2001: thu l·i tiÒn vay: 9123 triÖu ®ång Ng©n hµng hoµn toµn thu ®­îc l·i hµng n¨m ®Çy ®ñ, c¸c kh¸ch hµng chØ thiÕu hôt l·i mét vµi th¸ng song hµng n¨m vÉn thanh to¸n l·i ®Çy ®ñ, nhê ®ã ng©n hµng lu«n ®¹t ®­îc doanh thu l·i æn ®Þnh. 2.3 VÊn ®Ò tr¶ nî tr­íc h¹n: Huy ®éng vèn vµ sö dông vèn lµ hai ho¹t ®éng chñ yÕu cña ng©n hµng Th­¬ng m¹i. C«ng t¸c huy ®éng vèn ®­îc thùc hiÖn tèt sÏ t¹o cho ng©n hµng cã c¬ së tµi chÝnh v÷ng ch¾c ®Ó thùc hiÖn vai trß vµ chøc n¨ng cña m×nh trong nÒn kinh tÕ, ®ång thêi t¹o thÕ chñ ®éng vµ linh ho¹t trong kinh doanhg. Tuy nhiªn nÕu chØ huy ®éng vèn vµ kh«ng cã nh÷ng biÖn ph¸p sö dông vèn cã hiÖu qña th× sÏ g©y nªn t×nh tr¹ng ø ®äng vèn. Lóc nµy, ng©n hµng sÏ gÆp rñi ro, vay vÒ nh­ng kh«ng cho vay ®­îc trong khi ®ã vÉn ph¶i tr¶ tiÒn göi cho kh¸ch hµng. Bªn c¹nh vÊn ®Ò nî qu¸ h¹n, nguyªn nh©n chñ yÕu dÉn ®Õn t×nh tr¹ng ø ®äng vèn lµ t×nh tr¹ng tr¶ nî tr­íc h¹n. §èi víi cho vay tõng lÇn còng lµ mét nguyªn nh©n g©y mÊt c©n ®èi vèn t¹i ng©n hµng. Nh­ ®· tr×nh bµy ë phÇn tr­íc ph­¬ng thøc cho vay tõng lÇn cã nh÷ng ­u ®iÓm vµ nh­îc ®iÓm, ®ã lµ viÖc ®Þnh kú h¹n nî ®«i khi cßn mang tÝnh chñ quan cña c¸n bé tÝn dông,... chÝnh ®iÒu nµy ®· g©y nªn t×nh tr¹ng kh¸ch hµng mang tr¶ nî tr­íc h¹n. §èi víi c¸n bé tÝn dông th× viÖc tr¶ nî tr­íc h¹n cña kh¸ch hµng t¹o ®iÒu kiÖn cho hä thu håi ®­îc vèn nhanh, ®¹t ®­îc chØ tiªu thu nî, tr¸nh rñi ro cã thÓ x¶y ra. Song vÒ phÝa Ng©n hµng th× sÏ bÊt lîi trong tr­êng hîp ng©n hµng kh«ng cho vay ®­îc. §©y lµ nguyªn nh©n lµm mÊt c©n ®èi t¹i ng©n hµng. Thªm vµo ®ã, viÖc tr¶ nî tr­íc h¹n sÏ lµm gi¶m tæng d­ nî b×nh qu©n, ®iÒu nµy ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn thu nhËp cña ng©n hµng. 2.4 Tin häc ho¸ kÕ to¸n cho vay: T¹i chi nh¸nh ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn Gia L©m hiÖn nay, hÇu hÕt c¸c nghiÖp vô ®Òu ®­îc thùc hiÖn trªn m¸y vi tÝnh, ®Æc biÖt lµ nghiÖp vô kÕ to¸n. Do khèi l­îng giao dÞch hµng ngµy rÊt lín, ®Ó tiÖn cho viÖc theo dâi, ®èi chiÕu ®­îc khíp ®óng, c¸c m¸y tÝnh trong phßng kÕ to¸n ®­îc nèi m¹ng víi toµn hÖ thèng. Mçi khi cã kho¶n vay ph¸t sinh, kÕ to¸n nhËn chøng tõ, kiÓm tra chøng tõ råi h¹ch to¸n trªn m¸y. C¸c c«ng viÖc nh­ lËp chøng tõ, h¹ch to¸n ghi sæ, l­u ký nhËt ký thu nî,... còng ®Òu ®­îc thùc hiÖn trªn m¸y. NhiÒu kh©u liªn quan ®Õn thu nî, thu l·i theo kú h¹n còng ®­îc thùc hiÖn b»ng m¸y, song bªn c¹nh nh÷ng nghiÖp vô ®­îc thùc hiÖn b»ng m¸y vi tÝnh th× còng cßn rÊt nhiÒu kh©u kÕ to¸n cho vay buéc ph¶i thùc hiÖn thñ c«ng. §Æc biÖt lµ nh÷ng kh©u liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh cho vay, thu nî cña ng©n hµng. Th«ng th­êng ®Õn cuèi th¸ng kÕ to¸n cho vay vÉn ph¶i lËp sao kª khª ­íc ph¶n ¸nh toµn bé qu¸ tr×nh theo dâi kú h¹n tr¶ nî, tr¶ l·i cña tõng mãn vay. Sau ®ã ®èi chiÕu víi khÕ ­íc tæng hîp råi th«ng b¸o cho c¸n bé tÝn dông biÕt mãn nµo hÕt nî, mãn nµo cßn nî, nî bao nhiªu,... Nh­ vËy, viÖc chÊm sao kª khÕ ­íc lµm mÊt rÊt nhiÒu thêi gian cña kÕ to¸n viªn. §©y lµ mét tån t¹i mµ Ng©n hµng chØ cã thÓ gi¶i quyÕt b»ng viÖc tin häc ho¸ tÊt c¶ c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh kÕ to¸n cho vay ®Ó võa ®ì tèn søc ng­êi, võa ®¶m b¶o sù chÝnh x¸c. Ch­¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ nghiÖp vô kÕ to¸n cho vay t¹i chi nh¸nh ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn Gia l©m KÕ to¸n cho vay lµ mét ngiÖp vô kÕ to¸n quan träng kh«ng nh÷ng ®èi víi qu¸ tr×nh kinh doanh cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i mµ cßn ®èi víi toµn bé nÒn kinh tÕ.Bæ sung vµ hoµn thiÖn mÆt ngiÖp vô nµy lµ hÕt søc cÇn thiÕt ®Ó n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông hiÖu qu¶ kinh doanh cña ng©n hµng . ChÝnh v× thÕ, t«i ®· chän ®Ò tµi nµy ®Ó nghiªn cøu. Qua thêi gian thùc tËp t¹i chi nh¸nh Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn Gia L©m , t«i nhËn thÊy :ngoµi nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc th× nghiÖp vô kÕ to¸n chovay t¹i ng©n hµng cßn cã mét sè tån t¹i cÇn ®­îc kh¾c phôc. Sau ®©y t«i xin m¹nh d¹n ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c kÕ to¸n cho vay t¹i chi nh¸nh ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn Gia l©m. I.KIÕn NGHÞ CHUNG 1.VÒ phÝa nhµ n­íc Ho¹t ®éng cña Ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc tÝn dông ngoµi chøc n¨ng kinh doanh cßn thÓ hiÖn ®­êng lèi chinh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc. ChÝnh v× thÕ ngoµi hai bé luËt míi võa ban hµnh lµ luËt n©n hµng nhµ n­íc vµ luËt c¸c tæ chøc tÝn dông cña thèng ®èc ng©n hµng nhµ n­íc th× nhµ n­íc cÇn cã c¸c quy ®Þnh vÒ tr¸ch nhiÖm cña c¸c cÊp chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng vµ c¸c c¬ quan chøc n¨ng trong viÖc xö lý thu håi nî khã ®ßi . Dång thêi cã quy ®Þnh cô thÓ vÒ tr¸ch nhiÖm, nghÜa vô cña kh¸ch hµng. NÕu hä kh«ng thùc hiÖn ®óng nguyªn t¾c chÕ ®é tÝn dung ng©n hµng th× ph¶i chÞu h×nh thøc xö lý b»ng ph¸p luËt nh­ thÕ nµo . Cã nh­ vËy míi gi¶m bít ®­îc t×nh tr¹ng gia t¨ng nî khã ®ßi vµ nî khª ®äng . Tõ ®ã ®¶m b¶o cho nghiÖp vô kÕ to¸n cho vay thùc sù ph¸t huy vai trß b¶o vÖ an toµn tµi s¶n cña Ng©n hµng còng nh­ tµi s¶n cña toµn x· héi göi t¹i ng©n hµng . MÆt kh¸c, nhµ n­íc cÇn xem xÐt kü l­ìng c¸c c¬ chÕ, chÕ ®é, luËt ®Þnh tr­íc khi ban hµnh t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i thùc hiÖn ®óng, ®Çy ®ñ vµ nghiªm tóc c¸c qui chÕ, luËt ®Þnh, tr¸nh t×nh tr¹ng chÕ ®é cò ch­a kÞp thi hµnh , quy dÞnh míi ®· ®­îc ban hµnh, luËt chång chÐo luËt . 2.VÒ phÝa ng©n hµng . §Ó kÕ to¸n nãi chung vµ kÕ to¸n cho vay nãi riªng thùc sù ph¸t huy ®­îc hiÖu qu¶, ®¶m b¶o c¸c kho¶n vay cña ng©n hµng ®­îc thu håi ®óng h¹n, c¸c Ng©n hµng cÇn cã chÝnh s¸ch khen th­ëng hîp lý, kh«ng chØ ¸p dông ®èi víi c¸n bé tÝn dông mµ cßn c¶ víi c¸n bé kÕ to¸n. II. Nh÷ng gi¶i ph¸p cô thÓ: 1. VÒ viÖc xö lý thu håi nî: §Ó ®¶m b¶o thu håi c¶ gèc vµ l·i cña mçi kho¶n vay th× cÇn cã sù phèi hîp chÆt chÏ gi÷a c¸n bé tÝn dông vµ c¸n bé kÕ to¸n. Trªn c¬ së ph©n lo¹i c¸c kho¶n cho vay, kÕ to¸n cho vay th«ng b¸o kÞp thêi cho c¸n bé tÝn dông vÒ nh÷ng kho¶n vay gÇn ®Õn h¹n ®Ó cã biÖn ph¸p ®«n ®èc kh¸ch hµng tr¶ nî. Tuú theo chÊt l­îng tõng kho¶n vay vµ cã biÖn ph¸p thu nî vµ l·i cho phï hîp. Cô thÓ: - §èi víi c¸c kho¶n vay cã chÊt l­îng tèt, ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thu håi vèn vay ®óng h¹n th× chØ chó ý ®«n ®èc viÖc tr¶ nî khi s¾p ®Õn h¹n. - §èi víi c¸c kho¶n vay cã dÊu hiÖu kh«ng t«t, kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî ®óng h¹n do nh÷ng khã kh¨n t¹m thêi cña kh¸ch hµng th× cÇn cã biÖn ph¸p thÝch hîp gióp hä tho¸t khái t×nh tr¹ng ®ã ®Ó ®¶m b¶o thu håi ®­îc nî, tr¸nh nî qu¸ h¹n ph¸t sinh. Sau ®©y lµ mét sè biÖn ph¸p: + C¸n bé ng©n hµng cã thÓ t­ vÊn cho kh¸ch hµng vÒ viÑc ®Èy nhanh tiªu thô s¶n phÈm thu håi nî,... ®Ó gióp cho kh¸ch hµng ®Èy nhanh vßng quay cña ®ång vèn. Tõ ®ã, kh¸ch hµng cã thÓ tr¶ nî ng©n hµng ®óng h¹n. + Gi¶i quyÕt khã kh¨n vÒ vèn cho doanh nghiÖp b»ng c¸ch ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p thu håi c¸c ho¸ ®¬n chËm tr¶, gióp hä thanh to¸n hµng tån kho hoÆc gi¶m bít sù tr÷ qu¸ møc. + S¾p xÕp, kÕt cÊu l¹i c¸c kho¶n nî cho ng­êi vay b»ng c¸ch kÐo dµi kú h¹n nî, rót bít møc chi tr¶ ®Þnh kú trong mét thêi gian nÕu cã thÓ ®­îc. + Gia t¨ng khèi l­îng cña kho¶n vay nÕu xÐt thÊy ng­êi vay cã thÓ phôc håi kh¶ n¨ng s¶n xuÊt kinh doanh víi c¸c ®iÒu kiÖn rµng buéc chÆt chÏ. §©y chÝnh lµ biÖn ph¸p "LÊy nî nu«i nî" víi ®iÒu kiÖn ph­¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp cã tÝnh kh¶ thi, s¶n phÈm s¶n xuÊt ra ®¶m b¶o tiªu thô hÕt vµ doanh nghiÖp cã thiÖn chÝ trong viÖc tr¶ nî ng©n hµng. + §èi víi kh¸ch hµng cã ý vi ph¹m hîp ®ång tÝn dông hoÆc cã nguy c¬ thua lç, ph¸ s¶n hoÆc sö dông vèn vay sai môc ®Ých dÉn ®Õn kh¶ n¨ng thu håi nî vay khã kh¨n th× ng©n hµng buéc ph¶i thu nî tr­íc h¹n. 2.VÒ viÖc xö lý nî qu¸ h¹n . T¹i Ng©n hµng §Çu t­ vµ ph¸t triÓn Gia L©m trong nh÷ng n¨m qua ,mÆc dï kh«ng ph¸t sinh thªm nî qu¸ h¹n song ®Ó ho¹t ®éng tÝn dông thùc sù cã hiÖu qu¶ cÇn ph¶i cã biÖn ph¸p phßng ngõa vµ tiÕp tôc thu håi nh÷ng kho¶n nî qu¸ h¹n tõ c¸c n¨m tr­íc ®Ó l¹i Nî qu¸ h¹n ph¸t sinh do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau . V× thÕ tuú thuéc vµo tõng nguyªn nh©n, tuú thuéc vµo tõng ®èi t­îng kh¸ch hµng mµ cã biÖn ph¸p xö lý thÝch hîp : * §èi víi nh÷ng kho¶n nî khã ®ßi th× cÇn cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch mÒm dÎo c¸c ®¬n vÞ tr¶ nî gèc tr­íc, tr¶ l·i sau .Nh÷ng ®¬n vÞ tÝch cùc tr¶ gèc th× sÏ xem xÐt gi¶i quyÕt mét phÇn l·i. *L·i suÊt tÝnh ph¹t nî qu¸ h¹n hiÖn nay ®­îc ¸p dông tèi ®a b»ng 150%møc l·i suÊt trong h¹n . Thùc tÕ cho thÊy kh«ng cßn t¸c dông r¨n ®e ®èi víi kh¸ch hµng vay cã tÝnh ch©y × ,Nh­ng l¹i g©y khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp v× nh÷ng lý do kh¸ch quan ch­a kÞp thêi tr¶ nî ®óng h¹n, hoÆc ®èi víi kh¸ch hµng thùc sù khã kh¨n kh«ng thÓ tr¶ l·i nî qu¸ h¹n víi møc l·i suÊt cao. Theo t«i nªn chia nhiÒu møc l·i suÊt nî qu¸ h¹n phï hîp víi thêi gian vµ th¸i ®é thiÖn chÝ tr¶ nî cña kh¸ch hµng thay v× chØ cã mét møc cè ®Þnh nh­ hiÖn nay. 3. Xö lý l·i ch­a thu . TiÒn l·i ph¶n ¸nh kÕt qu¶ kinh doanh cña ng©n hµng, trong ®ã l·i tiÒn vay lµ nguån thu nhËp chÝnh cña ng©n hµng .Ng©n hµng thu l·i tõ c¸c kho¶n cho vay ®Ó mét phÇn tr¶ l·i cho c¸c kho¶n tiÒn göi cña kh¸ch hµng phÇn cßn l¹i chÝnh lµ lîi nhuËn mµ ng©n hµng ®¹t ®­îc .V× vËy, nÕu ng©n hµng cho vay mµ kh«ng thu d­îc l·i th× ng©n hµng ®· bÞ thua lç trong kinh doanh HiÖn t¹i, T¹i chi nh¸nh Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn Gia L©m kh«ng diÔn ra t×nh tr¹ng cho vay kh«ng thu ®­îc l·i nh­ng vÉn x¶y ra t×nh tr¹ng kh¸ch hµng chËm tr¶ l·i cho ng©n hµng, song v× nh÷ng kho¶n l·i nµy khi n»m trong tay kh¸ch hµng th× kh«ng sinh lêi cho ng©n hµng, ®ång thêi do tÝnh chÊt cña ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn nªn nh÷ng kho¶n vay th­êng rÊt lín vµ sè tiÒn l·i mµ kh¸ch hµn ph¶i tr¶ cho ng©n hµng còng kh«ng nhá, nªn ®Ó h¹n chÕ thiÖt h¹i cho ng©n hµng ,nhanh chãng thu håi ®­îc kho¶n l·i nµy t«i xin ®­a ra kiÕn nghÞ lµ ¸p dông kû luËt ph¹t ®èi víi nh÷ng kh¸ch hµng kh«ng tr¶ l·i tiÒn vay ®óng h¹n. Kho¶n "l·i ch­a thu "ph¶i ®­îc coi nh­ lµ mét kho¶n nî míi ph¸t sinh, ®©y lµ kho¶n kh¸ch hµng ®· cam kÕt víi ng©n hµng trong hîp ®ång tÝn dônglµ tr¶ mµ ch­a tr¶ ®­îc . Do vËy cÇn ¸p dông mét tØ lÖ ph¹t thÝch hîp ®èi víi kho¶n nµy . ViÖc tÝnh ph¹t kho¶n "l·i ch­a thu" kh«ng nh÷ng phÇn nµo lµm gi¶m thiÖt h¹i cho ng©n hµng mµ nã cßn cã t¸c dông thóc ®Èy kh¸ch hµng nhanh chãng tr¶ l·i cho ng©n hµng ®óng h¹n. Bëi v× nÕu kh¸ch hµng kh«ng tr¶ l·i ®óng h¹n th× kho¶n nî cña kh¸ch hµng sÏ cµng t¨ng lªn. §©y lµ biÖn ph¸p nh»m ®«n ®ãc kh¸ch hµng thùc hiÖn dÇy ®ñ ,nghiªm tóc c¸c ®iÒu kho¶n ®· d­îc ký kÕt trong hîp ®ång tÝn dônggi÷a ng©n hµng vµ kh¸ch hµng trong qu¸ tr×nh quan hÖ tÝn dông vµ gãp phÇn lµm gi¶m thiÖt h¹i cho ng©n hµng - VÒ tØ lÖ l·i ph¹t, ¸p dông theo l·i suÊt tiÒn göi cã kú h¹n c¨n cø vµo thêi gian kh¸ch hµng chËm trÔ tr¶ nî ë thêi ®iÓm ph¸t sinh l·i ch­a thu. - VÒ thêi gian tÝnh ph¹t, tÝnh tõ ngµy ghi nhËp vµo tµi kho¶n ngo¹i b¶ng "l·i ch­a thu" ®Õn khi ng­êi vay hoµn toµn tr¶ l·i. 4.Hoµn thiÖn ch­¬ng tr×nh tin häc ho¸ trong kÕ to¸n cho vay: Nhê cã sù ph¸t triÓn v­ît bËc cña c«ng nghÖ - kü thuËt nãi cchung vµ c«ng nghÖ ng©n hµng nãi riªng mµ ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng ®· cã nh÷ng b­íc tiÕn ®¸ng kÓ. Ngµy nay, viÖc hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ ng©n hµng ®ang lµ vÊn ®Ò cÊp b¸ch ®­îc ®Æt lªn hµng ®Çu. Nã gãp phÇn lµm gi¶m nhÑ khèi l­îng c«ng viÖc cho tõng nh©n viªn ng©n hµng, ®¶m b¶o c¸c nghiÖp vô ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch chÝnh x¸c, nhanh chãng, kÞp thêi, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¶ ng©n hµng lÉn kh¸ch hµng khi giao dÞch víi nhau. Tr­íc ®©y, mçi mãn chuyÓn tiÒn cña kh¸ch hµng ph¶i mÊt hµng tuÇn, nh­ng hiÖn nay chØ tÝnh ®Õn hµng giê. §èi víi ng©n hµng th× c¸c ho¹t ®éng thanh to¸n bï trõ, hay thanh to¸n liªn hµng kh«ng cßn t×nh tr¹ng sai lÇm, thêi gian lu©n chuyÓn chøng tõ rÊt nhanh chãng. MÆc dï hiÖn nay chi nh¸nh Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn Gia L©m ®· øng dông tin häc ng©n hµng trªn hÇu hÕt moi nghiÖp vô cña ng©n hµng, song c¬ së vËt chÊt kü thuËt cßn ch­a t­¬ng xøng víi tÇm vãc cña chi nh¸nh, ®Æc biÖt lµ kh¶ n¨ng lµm chñ nh÷ng c«ng nghÖ hiÖn ®¹i nµy vÉn cßn rÊt nhiÒu bÊt cËp. Tin häc ¸p dông trong c¸c nghiÖp vô kÕ to¸n vÉn ch­a hoµn thiÖn, nhÊt lµ ®èi víi kÕ to¸n cho vay. MÆc dï sè liÖu ®· ®­îc qu¶n lý hoµn toµn trªn m¸y nh­ng kÕ to¸n viªn vÉn ph¶i ®ång thêi theo dâi thêi h¹n tr¶ nî, tr¶ l·i cña tõng mãn vay b»ng tay vµ theo dâi trªn m¸y. ViÖc tÝnh to¸n l·i tiÒn vay hµng th¸ng t¹i ng©n hµng mang tÝnh chÊt b¸n tù ®éng nªn g©y mÊt rÊt nhiÒu thêi gian vµ trÝ lùc. XuÊt ph¸t tõ thùc tÕ tin häc t¹i chi nh¸nh Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn Gia L©m, t«i xin ®Ò nghÞ mét sè ý kiÕn sau: - §Ò nghÞ ng©n hµng cÊp trªn nghiªn cøu c¸c ch­¬ng tr×nh øng dông tin häc trªn tÊt c¶ c¸c mÆt nghiÖp vô ng©n hµng, ch¼ng h¹n ®­a ch­¬ng tr×nh tin häc tù ®éng vµo nghiÖp vô thu nî, thu l·i trùc tiÕp trªn m¸y tÝnh, hµng th¸ng hay ®Þnh kú m¸y tÝnh tù tÝnh l·i tiÒn vay vµ sè gèc sÏ poh¶i tr¶ nî hµng th¸ng. Trªn c¬ së ®ã, kÕ to¸n sÏ tiÕn hµnh th«ng b¸o cho kh¸ch hµng mµ tr¸nh ®­îc nh÷ng sai lÇm tèi thiÓu do viÖc h¹ch to¸n thñ c«ng cã thÓ g©y ra, ®ång thêi tiÕt kiÖm ®­îc thêi gian ®èi víi kh¸ch hµng cã tµi kho¶n t¹i ng©n hµng. V× tr­íc khi cho vay, ng©n hµng ®· tho¶ thuËn lµ ®Õn h¹n tr¶ nî lµ kÕ to¸n sÏ tù ®éng trÝch tiÒn trªn sè d­ tµi kho¶n tiÒn göi cña kh¸ch hµng mµ kh«ng cÇn sù ®ång ý cña kh¸ch hµng. MÆt kh¸c, ng©n hµng cÊp trªn còng cÇn th­êng xuyªn xem xÐt t×nh h×nh ho¹t ®éng tin häc t¹i c¸c chi nh¸nh ®Ó cã thÓ c¶i tiÕn, n©ng cÊp phÇn mÒm qu¶n lý, còng nh­ c¶i t¹o phÇn giao diÖn mµn h×nh, tiÕn kÞp cïng víi xu h­íng ph¸t triÓn c«ng nghÖ ng©n hµng hiÖn ®¹i nh»m giµnh lÊy ­u thÕ c¹nh tranh h¬n so víi c¸c ng©n hµng kh¸c trong khu vùc song vÉn lu«n ®¶m b¶o yªu cÇu an toµn , chÝnh x¸c, kÞp thêi, ®Çy ®ñ cho c¶ kh¸ch hµng vµ ng©n hngf. Song song víi viÖc c¶i tiÕn n©ng cÊp c«ng nghÖ tin häc ng©n hµng th× còng cÇn cã nh÷ng c¸n bé kh«ng chØ am t­êng nghiÖp vô mµ cßn ph¶i cã chuyªn m«n s©u s¾c vÒ lÜnh vùc tin häc ®Ó cã thÓ chñ ®éng kh¾c phôc nh÷ng sù cè nhá, thùc hiÖn tèt, an toµn c¸c ®éng t¸c kÕ to¸n m¸y còng nh­ cã thÓ tù xö lý c¸c nghiÖp vô kÕ to¸n phøc t¹p vÉn th­êng x¸y ra trong ho¹t ®éng cho vay. Do ®ã ng©n hµng còng ph¶i th­êng xuyªn më c¸c líp ®µo t¹o tin häc cho c¸n bé ng©n hµng, mét mÆt ®Ó cñng cè kiÕn thøc nghiÖp vô trªn m¸y, ®ång thêi tiÕp tu nh÷ng tiÕn bé c«ng nghÖ tin häc ng©n hµng míi cã Ých cho ngµnh ng©n hµng. - Kh«ng ngõng hoµn thiÖn c¬ së vËt chÊt kü thuËt theo h­íng tiÕp c©n víi c¸c trang thiÕt bÞ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i trong giao dÞch ng©n hµng theo th«ng lÖ quèc tÕ. Cã nh­ vËy, c«ng viÖc kÕ to¸n míi ®em l¹i hiÖu qu¶ cao, c¸c sè liÖu, th«ng tin ®­îc theo dâi, tÝnh to¸n chÝnh x¸c, nhanh chãng. Tõ ®ã gãp phÇn cho ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng ngµy cang ph¸t triÓn, n©ng cao ®­îc uy tÝn vµ quy m« cña ng©n hµng trªn th­¬ng tr­êng. 5. N©ng cao tr×nh ®é, kü n¨ng cho c¸n bé kÕ to¸n: Con ng­êi lu«n lµ yÕu tè quan träng hµng ®Çu, ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng cña mçi ho¹t ®éng ng©n hµng nãi chung vµ ho¹t ®éng kÕ to¸n cho vay nãi riªng. §èi víi c¸n bé kÕ to¸n cho vay ph¶i cã chuyªn m«n nghiÖp vô, hiÓu s©u c vÒ lÜnh vùc tÝn dông vµ kÕ to¸n, ®ång thêi ph¶i sö dông vi tÝnh thµnh th¹o trong viÖc xö lý c¸c nghiÖp vô kü thuËt hµng ngµy ®Ó chñ ®éng trong c«ng ciÖc cña m×nh vµ phèi hîp tèt víi c¸n bé tÝn dông trong qu¸ tr×nh cho vay, thu nî, theo dâi thêi h¹n tr¶ nî cña kh¸ch hµng. H¬n n÷a cÇn ph¶i n©ng cao ý thøc tr¸ch nhiÖm ®èi víi c¸n bé kÕ to¸n cho vay, bëi v× nhiÖm vô cña kÕ to¸n cho vay ngoµi viÖc tÝnh to¸n ghi chÐp, ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh cho vay, thu nî, thu l·i, kÕ to¸n cho vay cßn cã tr¸ch nhiÖm qu¶n lý hå s¬ cho vay cña kh¸ch hµng. §ã chÝnh lµ qu¶n lý mét khèi l­äng lín tµi s¶n cña ng©n hµng. Do vËy, nÕu ng­êi lµm c¸n bé kÕ to¸n cho vay kh«ng cã phÈm chÊt ®¹o ®øc tèt, kh«ng ch©n thùc th× cã thÓ sÏ th«ng ®ång víi kh¸ch hµng trong viÖc tÝnh to¸n thu nî, thu l·i, lµm mÊt hå s¬ vay vèn,... g©y khã kh¨n cho ng©n hµng trong qu¸ tr×nh thu fnî, thu l·i vµ lµm thiÖt h¹i cho ng©n hµng. HiÖn nay, t¹i chi nh¸nh Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn Gia L©m cã mét lîi thÕ rÊt m¹nh ®ã lµ ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn trÎ chiÕm ®a phÇn, hä cã tr×nh ®é vµ rÊt n¨ng ®éng, nhiÖt t×nh trong c«ng viÖc, song bªn c¹nh ®ã, cã thÓ nãi, kinh nghiÖm cu¶ hä còng cßn rÊt h¹n chÕ. Do ®ã còng cÇn ph¶i cã sù chØ ®¹o, theo dâi h­íng dÉn kÞp thêi cña ng©n hµng cÊp trªn. Chi nh¸nh Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn Gia L©m cÇn kh«ng ngõng quan t©m, ®µo t¹o, båi d­ìng d­íi mäi h×nh thøc nh»m n©ng cao chuyªn m«n nghiÖp vô ®¹o ®øc, phong c¸ch lµm viÖc cho mäi c¸n bé nh©n viªn trong ng©n hµng. + Th­êng xuyªn më c¸c líp båi d­ìng nghiÖp vô. + Tæ chøc tËp huÊn, thi kiÓm tra tr×nh ®é chuyªn m«n hµng n¨m. + Cö c¸n bé nh©n viªn tham dù c¸c líp tõ chøng chØ båi d­ìng nghiÖp vô ®Õn ®¹i häc. + TiÕn hµnh tiªu chuÈn ho¸ c¸n bé ng©n hµng nãi chung vµ c¸n bé kÕ to¸n nãi riªng. §èi víi nh÷ng c¸n bé nh©n viªn cã n¨ng lùc, cã kinh nghiÖm qua thùc tÕ víi tr×nh ®é chuyªn m«n cao, ®©y lµ lùc l­îng nßng c«t cña ng©n hµng, cÇn cã sù quan t©m, khuyÕn khÝch, ®éng viªn hä. S¾p xÕp bè trÝ ®Ò b¹t hä ®óng víi n¨ng lùc vµ së tr­êng cña tõng ng­êi. Cã thÓ bè trÝ c¸c c¸n bé nßng cèt nµy xen kÏ víi c¸c c¸n bé nh©n viªn trÎ ®Ó hä cã thÓ t­¬ng trî lÉn nhau trong c«ng viÖc. Cã nh­ vËy, bé m¸y tæ chøc cña Ng©n hµng míi ngµy cµng hoµn thiÖn h¬n, c¸n bé nh©n viªn ngµy cµng g¾n bã, cã tr¸ch nhiÖm víi c«ng viÖc, nh»m ®­a chi nh¸nh ng©n hµng ngµy cµng ph¸t triÓn vµ cã vÞ thÕ trªn thÞ tr­êng. kÕt luËn HiÖn nay n­íc ta ®ang trªn ®µ më cña, héi nhËp víi thÞ tr­êng thÕ giíi nh­ng ho¹t ®éng thÞ tr­êng chøng kho¸n cña ta cßn ch­a m¹nh nªn mét trong nh÷ng kªnh ph©n phèi l¹i vèn chñ yÕu cho nÒn kinh tÕ lµ hÖ thèng ng©n hµng. Trong nh÷ng n¨m qua, ng©n hµng d· cung øng mét l­îng vèn lín cho x· héi th«ng qua ho¹t ®éng tÝn dông. Cã thÓ nãi r»ng tÝn dông lµ nghiÖp vô c¬ b¶n cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i hiÖn nay, nã cã vai trß rÊt lín trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt n­íc, còng nh­ quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng. ChÝnh v× thÕ ®Ó n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông ngoµi kh©u xÐt duyÖt, thÈm ®Þnh kü dù ¸n cßn cã mét kh©u rÊt quan träng cÇn ®­îc chó ý:§ã lµ kÕ to¸n cho vay. KÕ to¸n cho vay lµ nghiÖp vô phøc t¹p nªn trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn vÉn cßn mét sè bÊt cËp cÇn ®­îc tiÕp tôc xem xÐt ®Ó hoµn thiÖn. Víi tÇm quan träng nh­ vËy cña kÕ to¸n cho vay, em ®· quyÕt ®Þnh nghiªn cøu, t×m hiÓu nghiÖp vô kÕ to¸n cho vay ®Ó lµm c¬ së x©y dùng b¶n chuyªn ®Ò thùc tËp nµy. Trong ®ã, em cã nªu ra mét sè vÊm ®Ò vÒ t×nh h×nh cho vay, thu nî cña chi nh¸nh ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn Gia L©m vµ h­íng gi¶i quyÕt nh÷ng lÜnh vùc mµ b¶n chuyªn ®Ò tËp trung kiÕn nghÞ lµ hoµn toµn cã c¬ së lý luËn thùc tiÔn vµ mang tÝnh kh¸ch quan, xuÊt ph¸t tõ ho¹t ®äng thùc tÕ t¹i Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn Gia L©m. Mét lÇn n÷a, em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy c« gi¸o bé m«n khoa KÕ To¸n - KiÓm To¸n, Häc ViÖn Ng©n Hµng, ban l·nh ®¹o vµ c¸c c¸n bé chi nh¸nh Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn Gia L©m ®É tËn t×nh gióp ®ì em hoµn thµnh b¶n chuyªn ®Ò thùc tËp. Hµ Néi, th¸ng 7/2002 Môc lôc