Đề tài Một số vấn đề về nâng cao công tác quản lý và sử dụng ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh Hà Giang

5- 1999: - DiÖn tÝch ®Êt rõng ®­îc giao tíi hé 126.088 ha, b×nh qu©n mçi hé 4-5 ha ®Êt rõng. - Trång rõng 17.773 ha, b×nh qu©n mçi n¨m trång 3.554 ha - Ch¨m sãc rõng trång 21.218 ha, b×nh qu©n mçi n¨m 4.243 ha - B¶o vÖ rõng 145.263 ha, b×nh qu©n mçi n¨m b¶o vÖ 29.053 ha - Khoanh nu«i rõng 25.455 ha, b×nh qu©n mçi n¨m lµ 5.091 ha VÒ s¶n phÈm l©m nghiÖp chñ yÕu khai th¸c hµng n¨m: - Gç trßn b×nh qu©n mçi n¨m khai th¸c 60.200 m3 - Cñi khai th¸c b×nh qu©n mçi n¨m 103.800 m3 - Tre, vÇu, nøa b×nh qu©n mçi n¨m 2.500 triÖu c©y. Tæng gi¸ trÞ s¶n xuÊt cña ngµnh l©m nghiÖp trªn ®Þa bµn b×nh qu©n n¨m ®¹t 139.00 triÖu ®ång/n¨m. Trong ®ã: - Trång vµ nu«i rõng 23.000 triÖu ®ång/n¨m - Khai th¸c vµ thu ho¹ch 116.000 triÖu ®ång. + VÒ t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ HTX vµ kinh tÕ trang tr¹i: Theo b¸o c¸o cña c¸c huyÖn, thÞ ®Õn th¸ng 9 n¨m 1998 toµn tØnh cã 693 HTX (Trong ®ã n«ng nghiÖp 680, tiÓu thñ c«ng nghiÖp cã 6, tÝn dông 4, thuû s¶n 2, vËn t¶i 1). §Õn nay viÖc triÓn khai thùc hiÖn LuËt HTX trong ph¹m vi toµn tØnh ®· chuyÓn ®æi vµ thµnh lËp ®­îc 135 HTX míi theo luËt. (Trong ®ã cã 131 n«ng nghiÖp, 4 tiÓu thñ c«ng nghiÖp, 2 tÝn dông, 1 vËn t¶i, 1 dÞch vô vËt t­ x©y dùng, 2 thuû s¶n). §©y lµ nh÷ng m« h×nh tiªn tiÕn cã t¸c dông tèt trong viÖc ph¸t triÓn theo h­íng s¶n xuÊt hµng ho¸ vµ lµm dÞch vô cho kinh tÕ hé gia ®×nh, t¹o ®iÒu kiÖn cho hä ®­îc quyÒn tù chñ trong mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. - VÒ kinh tÕ trang tr¹i, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y Hµ Giang ®· cã sù quan t©m ph¸t triÓn m« h×nh nµy. Tæng sè trang tr¹i lín, nhá tÝnh ®Õn n¨m 1998 toµn tØnh cã trªn 2000 hé d©n lµm kinh tÕ trang tr¹i, trong ®ã chÝnh s¸ch 478 hé kinh doanh n«ng, l©m, ng­ nghiÖp theo m« h×nh trang tr¹i quy m« tõ 2 ha trë lªn, chiÕm 0,48% tæng sè hé toµn tØnh. Trong sè hé trªn riªng huyÖn B¾c Quang cã kho¶ng 100 hé, ®¹t doanh thu hµng n¨m tõ 100-200 triÖu ®ång. §©y thùc sù lµ mét m« h×nh míi vÒ ph¸t triÓn n«ng, l©m nghiÖp hµng ho¸ ®óng h­íng cã hiÖu qu¶ cÇn ®­îc tiÕp tôc nghiªn cøu, tæng kÕt vµ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó khuyÕn khÝch më réng. + VÒ ®Çu t­ ph¸t triÓn: §­îc sù hç trî cña ChÝnh phñ céng víi tinh thÇn ph¸t huy néi lùc cña ®Þa ph­¬ng trong nh÷ng n¨m qua, h­íng ®Çu t­ cho n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp x©y dùng c¬ së h¹ tÇng kü thuËt vµ c¸c chÝnh s¸ch trî c­íc, trî gi¸ trong ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn n«ng, l©m nghiÖp cña tØnh n¨m sau ®Ó t¨ng h¬n n¨m tr­íc. §¶m b¶o cho s¶n xuÊt t¨ng tr­ëng, ph¸t triÓn æn ®Þnh bÒn v÷ng. Trong 6 n¨m tõ 1994-1999, tæng sè nguån vèn ®Çu t­ cho ph¸t triÓn c¸c lÜnh vùc trªn toµn tØnh lµ 1424,3 tû ®ång th× ®Çu t­ cho n«ng, l©m nghiÖp lµ 297,4 tû ®ång b»ng 20,88%. §Æc biÖt n¨m 1999 ®Çu t­ cho n«ng nghiÖp lªn tíi 88,2 tû ®ång/354,6 tû ®ång chiÕm 24,87%. + VÒ ho¹t ®éng th­¬ng m¹i- du lÞch: Hµ Giang cã ®­êng biªn giíi gi¸p víi Trung Quèc dµi trªn 270 km cã cöa khÈu Quèc gia Thanh Thuû vµ Phã B¶ng, ngoµi ra cßn cã c¸c cöa khÈu tiÓu ng¹ch rÊt thuËn tiÖn cho giao l­u bu«n b¸n víi Trung Quèc. Cã nh÷ng ®Þa danh ®éc ®¸o nh­ C¨ng B¾c Mª, Nói CÊm, Cæng Trêi, Suèi Tiªn, Chum vµng chum b¹c, Nói C« Tiªn vµ mét sè di tÝch lÞch sö ®­îc x©y dùng tõ thÕ kû 19 nh­ Chïa Sïng Kh¸nh, Nhµ V­¬ng... vµ c¸c hang ®éng, rõng ®Æc dông phßng hé khu b¶o tån thiªn nhiªn kh¸c... C¸c ho¹t ®éng th­¬ng m¹i vµ du lÞch tiÕp tôc ®­îc cñng cè vµ ph¸t triÓn. C«ng t¸c qu¶nlý ho¹t ®éng th­¬ng nghiÖp quèc doanh ®­îc chÊn chØnh do ®· h¹n chÕ ®­îc thua lç trong kinh doanh. §ång thêi khuyÕn khÝch m¹ng l­íi th­¬ng nghiÖp, dÞch vô ngoµi quèc doanh ph¸t triÓn ®óng h­íng ®· gãp phÇn lµm ®a d¹ng c¸c mÆt hµng phôc vô s¶n xuÊt vµ ®êi sèng nh©n d©n. Tæng gi¸ trÞ hµng xuÊt khÈu ®¹t 4,3 triÖu USD. Trong ®ã mÆt hµng chñ yÕu lµ ch×, quÆng ¨ng ti m«n. VÒ gi¸ trÞ du lÞch ®¹t 4,5tû ®ång, t¨ng 4% so víi n¨m 1998. Tuy nhiªn ho¹t ®éng th­¬ng m¹i ch­a lµm tèt chøc n¨ng h­íng dÉn s¶n xuÊt, tæ chøc thu mua vµ tiªu thô s¶n phÈm, ®Æc biÖt lµ ®èi víi hµng n«ng- l©m s¶n. Tãm l¹i, trong nh÷ng n¨m qua thùc hiÖn ®­êng lèi cña §¶ng nhÊt lµ tõ NghÞ quyÕt VII vµ VIII cña §¶ng vÒ CNH, H§H. Trªn c¬ së c¸c NghÞ quyÕt cô thÓ cña Trung ­¬ng §¶ng chØ ®¹o trªn tõng lÜnh vùc. §­îc sù quan t©m tõ Trung ­¬ng §¶ng, ChÝnh phñ vµ c¸c Bé, ngµnh Trung ­¬ng, §¶ng bé vµ c¸c d©n téc trong tØnh ®· nhËn râ tr¸ch nhiÖm cña m×nh, l·nh ®¹o chØ ®¹o sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi trªn ®Þa bµn vµ ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu c¬ b¶n sau ®©y: - VÒ kinh tÕ ®· ph¸t duy tr× ®­îc tèc ®é t¨ng tr­ëng kh¸, GDP b×nh qu©n t¨ng 9-10%/n¨m. C¬ cÊu kinh tÕ chuyÓn dÞch theo h­íng tiÕn bé. - C¬ së h¹ tÇng ®­îc t¨ng c­êng vµ ph¸t triÓn m¹nh h¬n c¸c n¨m sau ®Òu cao h¬n n¨m tr­íc. TriÓn khai thùc hiÖn tèt mét sè ch­¬ng tr×nh lín cña ChÝnh phñ vµ c¸c dù ¸n lín cña tØnh, tõ ®ã n©ng cao n¨ng lùc tæ chøc vµ l·nh ®¹o cña c¸n bé c¸c cÊp tØnh, cñng cè lßng tin cña nh©n d©n ®èi víi §¶ng. - Bé mÆt x· héi cã b­íc ®æi míi, ®êi sèng nh©n d©n ®­îc c¶i thiÖn thªm, c¸c vÊn ®Ò x· héi ®­îc gi¶i quyÕt, nhÊt lµ gi¸o dôc ®µo t¹o. - An ninh chÝnh trÞ vµ trËt tù an toµn x· héi ®­îc gi÷ v÷ng, toµn d©n ®oµn kÕt tin t­ëng vµo ®­êng lèi ®æi míi cña §¶ng. Riªng vÒ n«ng nghiÖp n«ng th«n Hµ Giang cã b­íc ph¸t triÓn míi, c¬ cÊu kinh tÕ ®­îc x¸c lËp vµ chuyÓn dÞch hîp lý, ®em l¹i hiÖu qu¶ nhÊt ®Þnh, kinh tÕ c¸c thµnh phÇn trong n«ng nghiÖp ®· ph¸t triÓn, trong ®ã kinh tÕ hé gia ®×nh theo m« h×nh trang tr¹i ®­îc xem lµ mét nh©n tè quan träng cã ý nghÜa thóc ®Èy sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp, n«ng th«n tõ s¶n xuÊt tù tóc tù cÊp lªn s¶n xuÊt hµng ho¸ theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸. Søc s¶n xuÊt trong n«ng nghiÖp ®­îc khai th¸c, tiÒm n¨ng ®­îc ph¸t huy mét c¸ch hîp lý h¬n; s¶n xuÊt ngµy mét ph¸t triÓn, s¶n phÈm n«ng nghiÖp t¨ng, thu nhËp ®êi sèng nh©n d©n cã b­íc n©ng lªn, gãp phÇn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, æn ®Þnh ®êi sèng nh©n d©n. C¬ së vËt chÊt- kü thuËt ®Çu t­ cho n«ng, l©m nghiÖp t¨ng c­êng; c«ng t¸c khuyÕn n«ng, khuyÕn l©m ®­îc coi träng h¬n, tiÕn bé khoa häc kü thuËt ®­îc t¨ng c­êng ¸p dông tèt h¬n, sù ph©n c«ng lao ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®a d¹ng, n¨ng ®éng ®· thóc ®Èy vµ gãp phÇn x©y dùng c¬ cÊu n«ng th«n míi ngµy mét tiÕn bé, hîp lý. Ii. thùc tr¹ng c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông NSNN cña tØnh hµ giang n¨m 1997 - 1999. N¨m 1999 lµ n¨m thø ba thùc hiÖn luËt NSNN. MÆc dï tØnh míi ®­îc t¸i lËp, c¬ së vËt chÊt kü thuËt, vèn liÕng cßn cã nhiÒu khã kh¨n thiÕu thèn. Bªn c¹nh ®ã l¹i chÞu ¶nh h­ëng cña thêi tiÕt thÊt th­êng vµ sù t¸c ®éng cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh- tiÒn tÖ cña c¸c n­íc trong khu vùc. Song víi tinh thÇn ®oµn kÕt, chñ ®éng kh¾c phôc khã kh¨n cña c¸c cÊp, c¸c ngµnh vµ c¸c tÇng líp nh©n d©n, v× vËy nÒn kinh tÕ cña tØnh vÉn tiÕp tôc t¨ng tr­ëng, ph¸t triÓn, nguån thu NSNN tiÕp tôc t¨ng qua c¸c n¨m. §Ó thÊy râ thùc tr¹ng c«ng t¸c nµy, ta cã thÓ nghiªn cøu kÕt qu¶, c¸c chØ tiªu vÒ ho¹t ®éng thu, chi ng©n s¸ch cña tØnh tõ n¨m 1997 ®Õn 31/12/1999. 1. VÒ c«ng t¸c qu¶n lý thu NSNN cña tØnh N¨m 1997: Tæng thu NSNN ®¹t 356.545,4 triÖu ®ång, trong ®ã: ®Çu t­ vÒ NS TW lµ 9.023 triÖu. - NS ®Ó l¹i ®Þa ph­¬ng lµ 349.522,4 triÖu. C¬ cÊu nguån thu: thu trªn ®Þa bµn 47.264,5 triÖu; thu viÖn trî 1.000 triÖu; thu tõ NSTW 295.861,2 triÖu; thu hót d­ n¨m tr­íc 12.419,7 triÖu; thu tõ ®i vay 2.000 triÖu. N¨m 1998: Tæng thu NSNN lµ 431.621 triÖu, trong ®ã: - §iÒu tiÕt vÒ NSTW lµ 12.254 triÖu. - NS ®Ó l¹i ®Þa ph­¬ng lµ 419.367 triÖu. Nh­ vËy nÕu so víi kÕ ho¹ch th× 1998 thu ®¹t 113% vµ t¨ng so víi n¨m 1997 lµ 120,3%, bao gåm: thu trªn ®Þa bµn 55.749 triÖu, ®¹t 1264% kÕ ho¹ch ho¸ giao t¨ng so víi n¨m 1997 lµ 138,7%; thu bæ sung tõ NSTW 337.569 triÖu ®¹t 112,8% kÕ ho¹ch; thu kÕt d­ n¨m tr­íc 1.148 trÖi, ®i vay 27.350 triÖu; thu tr¸i phiÕu kho b¹c 9.760 triÖu. N¨m 1999: thùc hiÖn lµ 521.416 triÖu ®¹t 102,1% so víi kÕ ho¹ch vµ t¨ng so víi n¨m 1998 lµ 120,8%, trong ®ã: - §iÒu tiÕt vÒ NSTW theo quy ®Þnh lµ 18.977 triÖu - NS ®Ó l¹i ®Þa ph­¬ng lµ 502.439 triÖu. C¸c nguån thu bao gåm: thu trªn ®Þa bµn lµ 64.521 triÖu, ®¹t 124,1% kÕ ho¹ch, so víi n¨m 1998 t¨ng 115,6%; thu viÖn trî 16.609 triÖu; thu bæ sung tõ NSTW lµ 325.617 triÖu; thu kÕt d­ n¨m tr­íc 5.535 triÖu; thu tõ ®i vay lµ 13.067 triÖu. Qua kh¶o s¸t kÕt qu¶ thu NSNN qua c¸c n¨m 1997- 1999 cho thÊy tæng sè thu NSNN ®Òu t¨ng qua c¸c n¨m vµ ®Òu hoµn thµnh kÕ ho¹ch ®­îc giao. Tuy nhiªn nÕu xem xÐt tõng chØ tiªu cô thÓ th× thÊy cã sù t¨ng, gi¶m kh«ng ®Òu nhau, ch¼ng h¹n: + Thu tõ DNNN trung ­¬ng: N¨m 1997 thùc hiÖn 3.558 triÖu, ®¹t 95,7% so víi kÕ ho¹ch. N¨m 1998 dù to¸n kÕ ho¹ch thu 3.200 triÖu, thùc hiÖn c¶ n¨m lµ 3.725 triÖu, ®¹t 116,1% so víi kÕ ho¹ch vµ b»ng 104,7 so víi n¨m 1997. N¨m 1999 thùc hiÖn 4.000 triÖu, ®¹t 123% so víi kÕ ho¹ch c¶ n¨mg vµ b»ng 107,3% so víi n¨m 1998. Sè v­ît thu chñ yÕu tËp trung vµo c¸c ®¬n vÞ kinh doanh cã hiÖu qu¶ nh­: b­u ®iÖn tØnh, ®iÖn lùc tØnh. + Thu tõ DNNN ®Þa ph­¬ng: N¨m 1997 kÕ ho¹ch giao thu 6.333 triÖu, thùc hiÖn lµ 5.268 triÖu, ®¹t 83,2% so víi kÕ ho¹ch c¶ n¨m. Nguyªn nh©n do t×nh h×nh s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm trªn ®Þa bµn tØnh gÆp nhiÒu khã kh¨n, cho nªn 16/27 doanh nghiÖp kh«ng hoµn thµnh kÕ ho¹ch nép ng©n s¸ch. N¨m 1998: kÕ ho¹ch giao 7.754 triÖu, thùc hiÖn 7.029 triÖu ®¹t 90,6% so víi kÕ ho¹ch vµ b»ng 33,4% so víi n¨m 1997. Tuy nhiªn cßn mét sè doanh nghiÖp trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cßn nhiÒu mÆt h¹n chÕ, cho nªn ch­a lµm tèt nép thuÕ cho NSNN. Ch¼ng h¹n nh­ C«ng ty th­¬ng m¹i tæng hîp Hµ Giang, C«ng ty xuÊt nhËp khÈu, C«ng ty du lÞch, C«ng ty chÕ biÕn n«ng s¶n thùc phÈm... N¨m 1999 thùc hiÖn 7000 triÖu ®ång ®¹t 91,9% so víi kÕ ho¹ch c¶ n¨m vµ b»ng 99,5% so víi n¨m 1998. + Thu ngoµi quèc doanh: Cïng víi sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn, kinh tÕ ngoµi quèc doanh còng ®· cã nh÷ng chuyÓn biÕn nhÊt ®Þnh. Do ®ã hµng n¨m ®ãng gãp vµo NSNN ngµy cµng t¨ng: N¨m 1997: Nép vµo NSNN 12.334 triÖu, ®¹t 103% kÕ ho¹ch; n¨m 1998 nép vµo ng©n s¸ch 15.400 triÖu, ®¹t 104,45 so víi kÕ ho¹ch vµ b»ng 120% so víi n¨m 1997. N¨m 1999 nép vµo ng©n s¸ch 16.290 triÖu, ®¹t 130,3% so víi kÕ ho¹ch vµ b»ng 105,7% so víi n¨m 1998. N¨m 1999 lµ n¨m ®Çu tiªn thùc hiÖn 2 luËt thuÕ míi (VAT vµ thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp ), c¬ së thu nép v× cã nhiÒu nguyªn nh©n cho nªn thu tõ hai lo¹i thuÕ ®ã vµo ng©n s¸ch thÊp h¬n so víi thuÕ doan thu vµ thuÕ lîi tøc tr­íc ®©y. Song tæng sè thu nhËp vÉn t¨ng h¬n n¨m 1998. Së dÜ nh­ vËy lµ do n¨m nay tØnh ®­îc NSTW bæ sung vèn x©y dùng c¬ b¶n thanh to¸n khèi l­îng v­ît n¨m 1996, 1997 vµ viÖc qu¶n lý thu thuÕ tõ lÜnh vùc x©y dùng c¬ b¶n ®· huy ®éng kÞp thêi vµo ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng. + LÖ phÝ tr­íc b¹: §©y lµ lo¹i lÖ phÝ nh»m vµo viÖc h­íng dÉn tiªu dïng cña x· héi vµ ®iÒu tiÕt c¸c ®èi t­îng cã thu nhËp cao theo chÝnh s¸ch hiÖn hµnh. N¨m 1997 thùc hiÖn 1.085 triÖu, ®¹t 120% kÕ ho¹ch, n¨m 1998 thùc hiÖn 2.153 triÖu, ®¹t 111,4% so víi kÕ ho¹ch vµ t¨ng 119,2% so víi n¨m 1997. N¨m 1999 thùc hiÖn 2.350 triÖu, ®¹t 124,5% so víi kÕ ho¹ch vµ t¨ng 132,2% so víi n¨m 1998. Së dÜ nguån thu nµy t¨ng lªn lµ do nhu cÇu mua s¾m ph­¬ng tiÖn ®i l¹i, vµ x©y dùng nhµ ë trong nh©n d©n t¨ng lªn. + ThuÕ sö dông ®Êt l©m nghiÖp: Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ®· cã b­íc ph¸t triÓn râ rÖt, dÇn dÇn ®· gi¶i quyÕt ®­îc mét phÇn quan träng nhu cÇu l­¬ng thùc vµ b¾t ®Çu chó ý ®Õn s¶n xuÊt n«ng s¶n hµng ho¸ víi tû suÊt ngµy cµng t¨ng lªn. Trong s¶n xuÊt nhê ¸p dông tiÕn bé khoa häc, kü thuËt, chó träng ®Çu t­ hÖ thèng thuû lîi, n©ng cÊp hÖ thèng kªnh m­¬ng phôc vô cho t­íi tiªu... N¨m 1997 thùc hiÖn 4.524 triÖu, ®¹t 110,3% kÕ ho¹ch; n¨m 1998 thùc hiÖn 4.596 triÖu, ®¹t 100,8% kÕ ho¹ch vµ b»ng 102% so víi n¨m 1997; n¨m 1999 thùc hiÖn 4.700 triÖu, ®¹t 102,2% so víi kÕ ho¹ch vµ t¨ng 102,2% so víi n¨m 1998. + Thu thuÕ nhµ ®Êt: §©y lµ kho¶n thuÕ thu tõ c¸c ®èi t­îng d©n c­ cã sö dông ®Êt lµm nhµ ë . N¨m 1997 thùc hiÖn 1.260 triÖu, ®¹t 109,6% kÕ ho¹ch; n¨m 1998 thùc hiÖn 1.621 triÖu ®¹t 124,7% kÕ ho¹ch vµ b»ng 129% so víi n¨m 1997; n¨m 1999 thùc hiÖn 1.850 triÖu ®¹t 112,1% so víi kÕ ho¹ch vµ b»ng 114,1% so víi n¨m 1998. + ThuÕ thu nhËp c¸ nh©n: §©y lµ kho¶n thu ®¸nh vµo nh÷ng ng­êi cã thu nhËp cao. Kho¶n thu nµy ph¸t sinh chñ yÕu tõ nh÷ng ng­êi lµm viÖc trong c¸c doanh nghiÖp c¸c C«ng ty liªn doanh víi n­í ngoµi. Tæng thu n¨m 1997 lµ 80 triÖu, ®¹t 160% kÕ ho¹ch; n¨m 1998 25% kÕ ho¹ch, b»ng 31% cña n¨m 1997; n¨m 1999 ®¹t 120 triÖu ®ång, b»ng 430% so víi n¨m 1998. Nguyªn nh©n t¨ng lµ do sè dù ¸n vµ sè ng­êi lµm trong c¸c dù ¸n n­íc ngoµi trong tØnh t¨ng lªn. + Thu tõ xæ sè: §©y còng lµ mét nguån thu ng©n s¸ch ®¸ng kÓ cña tØnh. N¨m 1997 thùc hiÖn 274 triÖu ®ång, ®¹t 274% kÕ ho¹ch; n¨m 1998 lµ 237 triÖu, ®¹t 114,8% kÕ ho¹ch b»ng 105% cña n¨m 1997; n¨m 1999 thùc hiÖn 350 triÖu, ®¹t 125% kÕ ho¹ch vµ b»ng 121,9% cña n¨m 1998. + Thu tõ phÝ vµ lÖ phÝ: N¨m 1997 thùc hiÖn 1033 triÖu; n¨m 1998 thùc hiÖn2.055 triÖu, ®¹t 171,3% kÕ ho¹ch vµ b»ng 198,9% n¨m 1997; n¨m 1999 thùc hiÖn 2.300 triÖu, ®¹t 119% kÕ ho¹ch b»ng 111,9% n¨m 1998. §©y lµ kho¶n thu tuy kh«ng æn ®Þnh, nh­ng nÕu qu¶n lý tèt tËn thu triÖt ®Ó sÏ gãp phÇn ®¸ng kÓ vµo cho NS ®Þa ph­¬ng. + Thu tõ thuÕ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt: N¨m 1997 thùc hiÖn 568 triÖu, ®¹t 167% kÕ ho¹ch; n¨m 1998 thùc hiÖn 713 triÖu, ®¹t 157,7% kÕ ho¹ch vµ b»ng 125,5 so víi n¨m 1997; n¨m 1999 thùc hiÖn 800 triÖu ®ång, ®¹t 160,6% kÕ ho¹ch vµ b»ng 112,2% n¨m 1998. + Thu tõ cÊp giÊy quyÒn sö dông ®Êt: N¨m 1997 thùchiÖn 677 triÖu, ®¹t 123,1% kÕ ho¹c; n¨m 1998 thùc hiÖn 1913 triÖu, ®¹t 202,6% kÕ ho¹ch vµ b»ng 282,5% n¨m 1997; n¨m 1999 thùc hiÖn 2.700 triÖu, ®¹t 148% kÕ ho¹ch vµ b»ng 141,1% n¨m 1998. Nguyªn nh©n t¨ng thùc hiÖn chñ tr­¬ng më réng phè ph­êng thÞ x·, thÞ trÊn cïng víi viÖc ®Èy m¹nh c«ng t¸c cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt thÞ x·, thÞ trÊn. + Thu tõ ®¸nh thuÕ xuÊt nhËp khÈu: Kho¶n thu nµy ph¶i ®iÒu tiÕt 100% vÒ NSTW. N¨m 1997 thu 7.038 triÖu, ®¹t 100,5% kÕ ho¹ch; n¨m 1998 thu ®­îc 1.057 triÖu, ®¹t 11,1% kÕ ho¹ch vµ t¨ng 15% n¨m 1997; n¨m 1999 thu ®­îc 6000 triÖu, ®¹t 200% kÕ ho¹ch vµ b»ng 567,6% n¨m 1998. Së dÜ n¨m 1998 H¶i quan thu ®¹t thÊp so víi kÕ ho¹ch lµ v×: - C¸c doanh nghiÖp ®Þa ph­¬ng t×m ®èi t¸c xuÊt nhËp khÈu cßn h¹n chÕ. VÝ dô mÆt hµng quÆng s¾t ®­îc xuÊt khÈu tõ cuèi th¸ng 4/1998 nh­ng sè l­îng còng nh­ gi¸ trÞ tÝnh thuÕ thÊp; c¸c doanh nghiÖp tØnh b¹n xuÊt khÈu, nhËp khÈu hµng ho¸ qua c¸c cöa khÈu Hµ Giang gi¶m ®i. - S¶n l­îng c¸c mÆt xuÊt khÈu chñ lùc cña tØnh (nh­ chÌ, quÆng) gi¶m ®i, h¬n n÷a tæng trÞ gi¸ tÝnh thuÕ l¹i thÊp ®i. Cßn mÆt hµng nhËp khÈu chñ yÕu lµ n«ng s¶n, hµng tiªu dïng vµ t­ liÖu lao ®éng phôc vô cho s¶n xuÊt vµ tiªu dïng l¹i chñ yÕu qua con ®­êng tiÓu ng¹ch hoÆc qua trao ®æi cña d©n c­ ë vïng biªn giíi, nªn khã thu thuÕ. - Hµng xuÊt - nhËp qua h×nh thøc mËu dÞch (chÝnh ng¹ch) chñ yÕu lµ nguyªn liÖu phôc vô s¶n xuÊt, m¸y mãc thiÕt bÞ th× l¹i cã thuÕ suÊt thÊp. Ngoµi c¸c kho¶n thu ®· nªu trªn, cßn cã c¸c kho¶n thu tõ b¸n nhµ së h÷u Nhµ n­íc; thu cho thuª ®Êt; thu tõ c¸c kho¶n ®ãng gãp cña d©n c­... Tuy c¸c nguån thu nµy chiÕm tû träng nhá trong tæng thu cña ng©n s¸ch tØnh, nh­ng do biÕt c¸ch tËn thu, nªn nã còng gãp phÇn quan träng vµo sù c©n ®èi ng©n s¸ch chung cña tØnh. Tãm l¹i, qua sù ph©n tÝch trªn ®©y vÒ nguån thu ng©n s¸ch, nh×n chung thu NSNN trªn ®Þa bµn tØnh Hµ Giang cã chiÒu h­íng t¨ng lªn, n¨m sau th­êng lín h¬n n¨m tr­íc. §iÒu nµy ®­îc thÓ hiÖn trong viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch thu (kh«ng kÓ phÇn trî cÊp cña Trung ­¬ng: n¨m 1997 lµ 47.264,5 triÖu, n¨m 1998 lµ 55.794 triÖu, n¨m 1999 lµ 64.500 triÖu) qua c¸c n¨m ®Òu v­ît kÕ ho¹ch. Song trªn thùc tÕ c¸c chØ tiªu thu ch­a æn ®Þnh vµ ch­a lín. Nguyªn nh©n cña nh÷ng thµnh c«ng vµ tån t¹i nh­ sau: - Nhê cã sù quan t©m ®óng møc cña l·nh ®¹o cña §¶ng, sù chØ ®¹o s¸t sao cña chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng tõ tØnh ®Õn c¬ së vÒ ho¹ch ®Þnh chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ vµ cã c¸c biÖn ph¸p khai th¸c vµ ph¸t triÓn néi lùc cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, do ®ã b­íc ®Çu ®· cã t¸c dông thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ t¨ng lªn víi tèc ®é kh¸ nhanh vµ æn ®Þnh. - Nhµ n­íc ph¸t huy vµ t¨ng c­êng vai trß qu¶n lý ë tÇm vÜ m«, tõng b­íc t¹o ra vµ kh«ng ngõng hoµn thiÖn c¸c m«i tr­êng thuËn lîi ®Ó khuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ph¸t triÓn nh­ luËt ®Çu t­, c¸c luËt vÒ thuÕ, luËt NSNN... vµ kÞp thêi ban hµnh c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn thi hµnh luËt vµ v¨n b¶n d­íi luËt, nhê ®ã mµ ®éng viªn cã hiÖu qu¶ søc ng­êi, søc cña vµo ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh, thùc hiÖn quyÒn vµ nghÜa vô cña ng­êi c«ng d©n, ph¸t huy d©n chñ hãa vµ b×nh ®¼ng tr­íc ph¸p luËt cña c¸c chñ thÓ trong nÒn kinh tÕ vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng. - §­îc sù quan t©m trùc tiÕp cña c¸c cÊp §¶ng vµ chÝnh quyÒn tõ tØnh ®Õn c¬ së trong c«ng t¸c tæ chøc thu NSNN. Coi träng c«ng t¸c tuyªn truyÒn, gi¸o dôc nhËn thøc cho c¸c ®èi t­îng nép thuÕ tù gi¸c thÊy ®­îc nghÜa vô vµ quyÒn lîi cña c«ng d©n, cña mäi ngµnh, mäi cÊp. C¸c ngµnh chøc n¨ng cã sù phèi hîp chÆt chÏ, gióp cho chÝnh quyÒn c¸c cÊp qu¶n lý, khai th¸c, båi d­ìng c¸c kho¶n thu cho NSNN. Ngoµi c¸c nguyªn nh©n lµm t¨ng thu cho NSNN, cßn cã nh÷ng nguyªn nh©n lµm h¹n chÕ ®Õn thu ng©n s¸ch lµ: - NhËn thøc cña mét bé phËn nh÷ng ng­êi kinh doanh dÞch vô vµ c¸c doanh nghiÖp, ®Æc biÖt lµ doanh nghiÖp t­ nh©n ch­a cao, ch­a tù gi¸c, cho nªn nép thuÕ ch­a ®Çy ®ñ, t×m mäi c¸ch ®Ó chèn thuÕ, gian lËn thuÕ, ch©y ú nép thuÕ v.v... - PhÈm chÊt, n¨ng lùc cña mét bé phËn c¸n bé thuÕ cßn h¹n chÕ, ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu. Mét sè c¸n bé thuÕ do ¶nh h­ëng cña lèi sèng thùc dông, ®· lîi dông chøc quyÒn th«ng ®ång víi ng­êi kinh doanh dÉn ®Õn vi ph¹m quy ®Þnh luËt thuÕ nh­ tÝnh sai doanh thu b¸n hµng, bao cho miÔn thuÕ bõa b·i... - C¬ quan chøc n¨ng ch­a h­íng dÉn c¸c ®èi t­îng ®¨ng ký kª khai nép thuÕ vµ h­íng dÉn thùc hiÖn chÕ ®é ghi chÐp sæ s¸ch kÕ to¸n, cßn bá sãt nguån thu, ph¶n ¸nh kh«ng trung thùc, g©y thÊt tho¸t cho NSNN. - Sù phèi kÕt hîp gi÷a c¸c c¬ quan chuyªn m«n víi chÝnh quyÒn, ®Æc biÖt lµ chÝnh quyÒn x· trong qu¶n lý thu thuÕ ch­a tèt. - Do ¶nh h­ëng cña thiªn tai, ¶nh h­ëng cña cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ khu vùc... còng t¸c ®éng kh«ng tèt ®Õn ho¹t ®éng thu NSNN. Tãm l¹i, trªn ®©y lµ mét sè nguyªn nh©n ¶nh h­ëng tÝch cùc lµm t¨ng thu ng©n s¸ch còng nh­ nh÷ng nguyªn nh©n lµm h¹n chÕ thu ng©n s¸ch cña tØnh. Trong ®ã cã nh÷ng nguyªn nh©n chñ quan cña c¸n bé; cã nguyªn nh©n do c¬ chÕ l¹c hËu, thiÕu linh ho¹t; cã nguyªn nh©n kh¸ch quan nh­ thiªn tai... V× vËy, cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p tÝch cùc, kh¾c phôc cã hiÖu qu¶ nh÷ng mÆt tÝch cùc, cã nh­ vËy míi thùc hiÖn tèt h¬n thu ng©n s¸ch cho tØnh. 2. VÒ qu¶n lý chi NSNN Qu¸n triÖt chñ tr­¬ng cña Nhµ n­íc lµ gi¶m bao cÊp ®èi víi c¸c DNNN, t¨ng tÝnh tù chñ s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp; t¨ng ®Çu t­ x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ - x· héi; t¨ng ®Çu t­ cho chiÕn l­îc con ng­êi nh­ gi¸o dôc ®µo t¹o, ch¨m sãc søc khoÎ, t¨ng chi cho phóc lîi x· héi, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm, b¶o vÖ m«i tr­êng, c«ng b»ng x· héi... Nh­ vËy c¬ cÊu chi cã sù thay ®æi theo h­íng tÝch cùc. §èi víi Hµ Giang do t×nh h×nh vµ ®Æc ®iÓm ®· nªu trªn, cho nªn nhu cÇu chi ®Ó ®¶m b¶o ho¹t ®éng cho bé m¸y qu¶n lý Nhµ n­íc vµ cho môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, gi÷ v÷ng an ninh vµ trËt tù an toµn x· héi rÊt lín. Song nguån thu ng©n s¸ch l¹i rÊt h¹n hÑp. V× vËy trong n¨m qua tØnh ®· chñ tr­¬ng tiÕt kiÖm chi th­êng xuyªn hµng n¨m, dµnh tõ 29% - 33% NS ®Ó chi cho ®Çu t­ ph¸t triÓn, trong ®ã x©y dùng c¬ b¶n tõ 27% - 30%, chi hç trî cho c¸c DNNN tõ 1% - 2%. Nhê qu¶n lý tèt chi ng©n s¸ch hµng n¨m cho nªn ®· ®¸p øng ®Çy ®ñ c¸c nhu cÇu chi thiÕt yÕu, theo ®óng kÕ ho¹ch ®· ®­îc duyÖt vµ ®óng chÕ ®é Nhµ n­íc quy ®Þnh. + VÒ chi cho ®Çu t­ ph¸t triÓn: MÊy n¨m qua chi cho ®Çu t­ ph¸t triÓn chiÕm tû lÖ lín. §Õn nay c¬ b¶n c¸c c«ng tr×nh ®· ph¸t huy t¸c dông, t¹o tiÒn ®Ò vËt chÊt - kü thuËt cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. N¨m 1997 tæng sè vèn cÊp ph¸t cho ®Çu t­ ph¸t triÓn 106.123 triÖu, ®¹t 92,2% kÕ ho¹ch. N¨m 1998 lµ 132.116 triÖu, ®¹t 100,2% kÕ ho¹ch. N¨m 1999 lµ 153.459 triÖu; t­¬ng øng trî cÊp c©n ®èi ng©n s¸ch lµ 62.000 triÖu; Nguyªn nh©n chi ®Çu t­ ph¸t triÓn t¨ng nhanh vµ chiÕm tû träng lín lµ v× x©y dùng c¬ cÊu h¹ tÇng, ®Æc biÖt lµ x©y dùng c¬ së vËt chÊt cho n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n, träng t©m lµ ®­êng giao th«ng, thuû lîi, ®iÖn, n­íc sinh ho¹t, tr­êng häc, tr¹m x¸... nhu cÇu ®ßi hái rÊt lín. + VÒ chi th­êng xuyªn: §©y lµ kho¶n chi chiÕm tû träng qu¸ lín trong tæng chi ng©n s¸ch cña tØnh, hiÖn chiÕm 50 - 53%. Kho¶n chi nµy cã xu h­íng ngµy cµng t¨ng nh»m duy tr× ho¹t ®éng th­êng xuyªn cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh sù nghiÖp, cho c¸c sù nghiÖp kinh tÕ v¨n ho¸, x· héi... C¬ cÊu chi th­êng xuyªn: - Chi cho sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ: chñ yÕu chi cho ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, thuû lîi, l©m nghiÖp, giao th«ng, kiÕn thiÕt thÞ chÝnh vµ 7 ch­¬ng tr×nh kinh tÕ cña tØnh. N¨m 1997 thùc hiÖn 32.318 triÖu, ®¹t 117,4% kÕ ho¹ch; n¨m 1998 thùc hiÖn 35.491 triÖu, ®¹t 100% kÕ ho¹ch; n¨m 1999 thùc hiÖn 43.883 triÖu, ®¹t 102,8% kÕ ho¹ch. MÆc dï ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng cßn h¹n hÑp, nh­ng tØnh ®· ­u tiªn ®Çu t­ cho ph¸t triÓn kinh tÕ, nh»m chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng ho¸, thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ, thùc hiÖn tõng b­íc xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo. - Chi cho sù nghiÖp gi¸o dôc ®µo t¹o: Do ®Æc thï cña tØnh miÒn nói nh­ ®· ph©n tÝch ë trªn, cho nªn kho¶n chi nµy còng lµ cÇn thiÕt cÊp b¸ch vµ còng chiÕm khèi l­îng vµ tû lÖ kh¸ lín trong ng©n s¸ch tØnh. Kho¶n chi nµy bao gåm: tiÒn l­¬ng, c¸c kho¶n phô cÊp cho gi¸o viªn, häc sinh ng­êi d©n téc, s¸ch gi¸o khoa vïng cao vµ ®å dïng thiÕt bÞ, tµi liÖu cña tõng chuyªn ngµnh. N¨m 1997 thùc hiÖn 76.385 triÖu, ®¹t 107,4% kÕ ho¹ch; n¨m 1998 thùc hiÖn 92.557 triÖu, ®¹t 100% kÕ ho¹ch; n¨m 1999 thùc hiÖn 99.321 triÖu, ®¹t 100,1% kÕ ho¹ch. N¨m 1999 NS ®Þa ph­¬ng lu«n ®¶m b¶o cÊp ph¸t vµ chi tr¶ kÞp thêi c¸c kho¶n chi l­¬ng cho sù nghiÖp gi¸o dôc. §Æc biÖt Hµ Giang ®ang thùc hiÖn nhiÖm vô xo¸ mï ch÷ phæ cËp gi¸o dôc tiÓu häc, cho nªn kho¶n chi nµy kh¸ lín. N¨m 1999 Hµ Giang ®­îc c«ng nhËn lµ tØnh ®¹t chuÈn quèc gia vÒ phæ cËp gi¸o dôc tiÓu häc. - Chi cho sù nghiÖp y tÕ: Víi ph­¬ng ch©m phßng bÖnh h¬n ch÷a bÖnh, c«ng t¸c phßng bÖnh, phßng dÞch ®­îc coi träng th­êng xuyªn, thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c ch­¬ng tr×nh y tÕ quèc gia, mua s¾m trang thiÕt bÞ phôc vô cho c¸c bÖnh viÖn, trung t©m m¹ng l­íi y tÕ x· ®­îc x©y dùng vµ cñng cè ®i vµo ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶. N¨m 1997 chi 13.278 triÖu, ®¹t 125% kÕ ho¹ch; n¨m 1998 thùc hiÖn 16.980 triÖu, ®¹t 100% kÕ ho¹ch; n¨m 1999 thùc hiÖn 16.477 triÖu, ®¹t 100,8% kÕ ho¹ch. C¸c kho¶n chi cho y tÕ bao gåm chi l­¬ng, phô cÊp c¬ b¶n, phô cÊp ngµnh vµ chi cho c«ng t¸c chuyªn m«n nghiÖp vô, sù nghiÖp y tÕ. N¨m 1999 thùc hiÖn c¬ chÕ cÊp ph¸t kinh phÝ theo ngµnh däc ®· gi¶m ®­îc ®Çu mèi qu¶n lý cho ngµnh tµi chÝnh ®Þa ph­¬ng. - Chi cho sù nghiÖp v¨n ho¸, th«ng tin, ph¸t thanh - truyÒn h×nh, thÓ dôc thÓ thao: §©y lµ kho¶n chi cã ý nghÜa rÊt quan träng gãp phÇn ®­a ®­êng lèi chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ®i vµo ®êi sèng cña nh©n d©n c¸c d©n téc. Trong nh÷ng n¨m qua phong trµo v¨n ho¸, v¨n nghÖ quÇn chóng cña tØnh ®­îc cñng cè vµ ph¸t triÓn, c¸c cuéc héi diÔn, héi th¶o ®­îc tæ chøc d­íi nhiÒu h×nh thøc, nhiÒu thÓ lo¹i, ®­îc ®«ng ®¶o c¸c ngµnh, c¸c cÊp, c¸c tÇng líp nh©n d©n tham gia. Ho¹t ®éng v¨n ho¸, th«ng tin h­íng vÒ c¬ së ®Ó ho¹t ®éng. N¨m 1997 ®· chi 4.697 triÖu, ®¹t 98,5% kÕ ho¹ch; n¨m 1998 thùc hiÖn 4.062 triÖu, ®¹t 100% kÕ ho¹ch; n¨m 1999 thùc hiÖn lµ 3.680 triÖu, ®¹t 106,2% kÕ ho¹ch. - Chi cho c«ng t¸c ph¸t thanh truyÒn h×nh: N¨m 1997 chi 3.632 triÖu, ®¹t 142,9% kÕ ho¹ch; n¨m 1998 lµ 2.991 triÖu, ®¹t 100% kÕ ho¹ch; n¨m 1999 lµ 3085 triÖu, ®¹t 102,6% kÕ ho¹ch. - C¸c kho¶n chi ®¶m b¶o x· héi: Ngoµi c¸c kho¶n chi vÒ trî cÊp x· héi; trî cÊp cho c¸c gia ®×nh th­¬ng binh, liÖt sÜ, tr¶ l­¬ng cho c¸n bé h­u trÝ, NS tØnh cßn giµnh thªm mét kho¶n kinh phÝ th¨m hái, quµ tÆng nh©n ngµy th­¬ng binh liÖt sü, x©y dùng nhµ t×nh nghÜa, trî cÊp x· héi cho ng­êi giµ c« ®¬n, trÎ em må c«i, tµn tËt... N¨m 1997 NS tØnh chi 2.973 triÖu, ®¹t 100% kÕ ho¹ch; n¨m 1998 chi 4.730 triÖu, ®¹t 100% kÕ ho¹ch; n¨m 1999 chi 6.066 triÖu, ®¹t 128,2% kÕ ho¹ch. §iÒu nµy thÓ hiÖn sù quan t©m cña §¶ng vµ Nhµ n­íc víi ®¹o lý uèng n­íc nhí nguån cña d©n téc ta. - Chi cho c«ng t¸c qu¶n lý hµnh chÝnh: §©y lµ kho¶n chi ®¶m b¶o ho¹t ®éng cho c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc, §¶ng, ®oµn thÓ. Do ng©n s¸ch h¹n hÑp, nªn viÖc chi mua s¾m trang thiÕt bÞ ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c cßn rÊt h¹n chÕ. §iÒu kiÖn lµm viÖc cña c¸n bé cßn nhiÒu thiÕu thèn. Nhµ n­íc thùc hiÖn chi theo dù to¸n ®­îc duyÖt, th¾t chÆt chi th­êng xuyªn, thùc hiÖn hÕt søc tiÕt kiÖm kho¶n chi nµy ®Ó dµnh vèn chi cho ®Çu t­ ph¸t triÓn. Chi cho lÜnh v­c nµy: n¨m 1997 lµ 60.018 triÖu, ®¹t 125,7% kÕ ho¹ch; n¨m 1998 lµ 55.869 triÖu, ®¹t 100% kÕ ho¹ch; n¨m 1999 lµ 62.526 triÖu, ®¹t 109,2% kÕ ho¹ch. VÒ c«ng t¸c qu¶n lý chi hµnh chÝnh sù nghiÖp ®· thùc hiÖn cÊp ph¸t theo dù to¸n ®­îc duyÖt. Tuy nhiªn trong thùc tÕ vÉn ch­a thùc hiÖn tèt kinh phÝ trong dù to¸n ®­îc giao vµ ch­a thùc hiÖn tèt chñ tr­¬ng tiÕt kiÖm. - Chi cho NS x·: Nhµ n­íc ®· x¸c ®Þnh x· lµ mét cÊp NS do ®ã ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho chÝnh quyÒn c¬ së chñ ®éng thùc hiÖn chøc n¨ng cña m×nh, gãp phÇn gi÷ g×n an ninh trËt tù vµ an toµn x· héi. Tæng chi NS x· n¨m 1997 lµ 18.651 triÖu, ®¹t 105% kÕ ho¹ch; n¨m 1998 lµ 24.157 triÖu, ®¹t 100% kÕ ho¹ch; n¨m 1999 lµ 26.696 triÖu, ®¹t 116% kÕ ho¹ch. Cho ®Õn nay viÖc qu¶n lý ®iÒu hµnh NS x· cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n. Nguyªn nh©n chñ yÕu lµ do tr×nh ®é ®éi ngò c¸n bé kÕ to¸n x· kh«ng ®¸p øng ®­îc yªu cÇu nhiÖm vô. MÆt kh¸c sè thu NS ë c¸c x· cßn rÊt thÊp do ch­a khai th¸c thªm ®­îc nguån thu. V× vËy chi cho NS x· chñ yÕu tõ nguån trî cÊp cña NS huyÖn, thÞ. - Chi cho dù ¸n vµ ch­¬ng tr×nh môc tiªu: Nh÷ng n¨m qua trung ­¬ng ®· ­u tiªn ®Çu t­ cho tØnh th«ng qua c¸c ch­¬ng tr×nh môc tiªu nh­: gi¸o dôc, y tÕ, ch­¬ng tr×nh 06/CP, ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ c¸c x· nghÌo, ch­¬ng tr×nh vay vèn 120... Nh»m gãp phÇn c¶i thiÖn bé mÆt vung cao biªn giíi cña tØnh. N¨m 1997 chi 12.500 triÖu, ®¹t 100% kÕ ho¹ch; n¨m 1998 chi 9.392 triÖu, ®¹t 94% kÕ ho¹ch; n¨m 1999 chi 15.048 triÖu, ®¹t 100% kÕ ho¹ch. Nhê cã quan t©m chi NS, cho nªn ®· ®em l¹i nh÷ng kÕt qu¶ b­íc ®Çu ®¸ng kÓ vµ rÊt quan träng nh­: nh©n d©n ®· c¬ b¶n bá trång c©y thuèc phiÖn, chuyÓn ®æi c¬ cÊu c©y trång, gi¶m dÇn c¸c hé ®ãi nghÌo, tr×nh ®é v¨n ho¸ cña nh©n d©n ®­îc n©ng lªn mét b­íc, gi¶m dÇn sè ng­êi mï ch÷, duy tr× nh÷ng phong tôc tËp qu¸n tèt... - C¸c kho¶n chi NS kh¸c: ®©y lµ kho¶n chi ®ét xuÊt nh»m phôc vô c«ng viÖc ®ét xuÊt bÊt th­êng vÒ kinh tÕ - x· héi nh­ thiªn t¹i, ®Þch ho¹... Kho¶n chi nµy th­êng tÝnh b»ng tû lÖ nhÊt ®Þnh trong ®Þnh møc chi tiªu th­êng xuyªn cña NSNN. Thùc hiÖn c¸c kho¶n chi nµy qua c¸c n¨m nh­ sau: n¨m 1997 lµ 13.217 triÖu, ®¹t 97% kÕ ho¹ch; n¨m 1998 lµ 16.310 triÖu, ®¹t 100% kÕ ho¹ch; n¨m 1999 lµ 9.300 triÖu, ®¹t 101,5% kÕ ho¹ch. Tãm l¹i, chi NS cña tØnh trong mÊy n¨m qua ®· cã nhiÒu cè g¾ng theo h­íng tÝch cùc. Nhu cÇu chi ë mäi lÜnh vùc ngµy cµng t¨ng. Ng©n s¸ch tØnh ®· cè g¾ng ®¶m b¶o chi c©n ®èi gi÷a c¸c lÜnh vùc, c¸c kho¶n chi. C«ng t¸c qu¶n lý vèn ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n ®­îc thùc hiÖn chÆt chÏ ®¶m b¶o ®óng nguyªn t¾c. ViÖc chi mua s¾m söa ch÷a cã trong dù to¸n ®­îc duyÖt. Th«ng qua kh©u thÈm ®Þnh gi¸, thùc hiÖn viÖc chän thÇu, ®Êu thÇu ®óng quy ®Þnh. C«ng t¸c qu¶n lý NS x· ®· tõng b­íc ®­îc cñng cè vµ kiÖn toµn mét b­íc, cho nªn nã ®· ph¸t huy t¸c dông tÝch cùc. Tuy nhiªn, trong c«ng t¸c qu¶n lý chi NS cña tØnh Hµ Giang cßn cã c¸c mÆt h¹n chÕ nh­: viÖc qu¶n lý vèn ®Çu t­ mét c«ng tr×nh cã nhiÒu phøc t¹p, v× nguån vèn ®Çu t­ vµo ®©y cã thÓ kh¸c nhau, c¬ quan chñ qu¶n c¸c nguån vèn ®ã kh¸c nhau... ViÖc cÊp ph¸t vèn XDCB cßn bÞ ph©n t¸n, dµn tr¶i, thiÕu tËp trung cho nªn kh«ng døt ®iÓm, chËm ®­a c«ng tr×nh vµo sö dông, do ®ã kh¶ n¨ng thu håi vèn chËm, ¶nh h­ëng ®Õn tr¶ nî vèn vay. §èi víi c¸c kho¶n chi th­êng xuyªn, ngoµi c¸c kho¶n chi tiÒn l­¬ng, phô cÊp l­¬ng, th× c¸c kho¶n chi héi nghÞ, tiÕp kh¸ch, v¨n phßng phÈm, vËt rÎ tiÒn mau háng... ch­a ®­îc qu¶n lý chÆt chÏ, cã nhiÒu s¬ hë, dÔ g©y ra tham «, l·ng phÝ, kÐm hiÖu qu¶. V× vËy cÇn s½n cã nh÷ng quy ®Þnh, ®Þnh møc chi thËt cô thÓ ®Ó h¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt nh÷ng tiªu cùc cã thÓ x¶y ra. C«ng t¸c lËp b¸o c¸o quý, n¨m ë mét sè ®¬n vÞ cßn chËm so víi quy ®Þnh cña luËt NSNN; viÖc ghi chÐp më sæ s¸ch kÕ to¸n ®¬n vÞ hµnh chÝnh sù nghiÖp còng nh­ kÕ to¸n ng©n s¸ch vÉn cßn x¶y ra. Nguyªn nh©n t×nh tr¹ng trªn cã thÓ do tr×nh ®é n¨ng lùc hoÆc lµ do thiÕu sù trung thùc. ChÝnh v× vËy cÇn sím ®­a ra c¸c biÖn ph¸p ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng ®ã. Tãm l¹i, sau 3 n¨m thùc hiÖn luËt NSNN trªn ®Þa bµn tØnh Hµ Giang ®· ®em l¹i nh÷ng thµnh tùu nhÊt ®Þnh. Song bªn c¹nh ®ã cßn cã nh÷ng mÆt h¹n chÕ nhÊt ®Þnh. §Ó ph¸t huy nh÷ng mÆt tÝch cùc, kh¾c phôc nh÷ng mÆt h¹n chÕ, cÇn ph¶i cã ph­¬ng h­íng vµ gi¶i ph¸p thÝch hîp ®Ó n©ng cao c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông NSNN trong nh÷ng n¨m tíi. PhÇn thø ba ph­¬ng h­íng vµ nh÷ng gi¶i ph¸p chñ yÕu ®Ó n©ng cao c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông NSNN cña tØnh hµ giang I. ph­¬ng h­íng, môc tiªu chung. Môc tiªu cña CNH, H§H, H§H lµ x©y dùng n­íc ta thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp cã c¬ së vËt chÊt kü thuËt hiÖn ®¹i, c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý, quan hÖ s¶n xuÊt tiÕn bé, phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt, ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cao, quèc phßng, an ninh v÷ng ch¾c, d©n giµu, x· héi c«ng b»ng, v¨n minh. §Ó thùc hiÖn ®­îc môc tiªu ®ã nhÊt thiÕt ph¶i cã nguån tµi chÝnh to lín vµ ®­îc b¶o ®¶m æn ®Þnh vµ t¨ng tr­ëng cao. Trong ®ã tr¸ch nhiÖm cña NSNN ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh. §¹i héi ®¹i biÓu §¶ng toµn quèc lÇn thø VIII kh¼ng ®Þnh: "... chÝnh s¸ch tµi chÝnh ph¶i nh»m vµo môc tiªu thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn, huy ®éng vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nguån lùc, t¨ng tÝch luü ®Ó t¹o vèn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn..."(1 . V¨n kiÖn ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn VIII cña §¶ng, Nxb ChÝnh TrÞ Quèc Gia, HN 1996, tr. 101. ) ChiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ cña §¶ng nªu râ: "... phÊn ®Êu h¹n chÕ tiÕn tíi th¨ng b»ng NS mét c¸ch tÝch cùc, nu«i d­ìng vµ ph¸t triÓn nguån thu, chèng thÊt thu vµ l¹m thu, ®¸p øng nhu cÇu chi tiªu cÇn thiÕt phôc vô lîi Ých chung cña sù nghiÖp ph¸t triÓn, c¶i tiÕn ph©n cÊp qu¶n lý kinh tÕ tµi chÝnh gi÷a trung ­¬ng vµ ®Þa ph­¬ng, t¨ng c­êng thanh tra, kiÓm tra viÖc chÊp hµnh ph¸p luËt, t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi. §Æc biÖt lµ khoa häc c«ng nghÖ, gi¸o dôc ®µo t¹o, ®¶m b¶o chñ quyÒn vµ æn ®Þnh quèc gia, nÕu cßn béi chi th× bï ®¾p b»ng nguån vèn vay, kh«ng ®­a vµo nguån ph¸t hµnh tiÒn" (2 . ChiÕn l­îc ph¸t triÓn K T- X H ®Õn n¨m 2000, Nxb Sù thËt, HN 1991, tr. 43 ) T¹i héi nghÞ lÇn thø 4 BCHTW §¶ng kho¸ VIII ®· nªu râ: "... n©ng cao tÝnh thùc hiÖn cña dù to¸n thu ng©n s¸ch hµng n¨m vµ thùc hiÖn ®óng chøc n¨ng chi NSNN trªn ba lÜnh vùc (chi ®Çu t­, chi th­êng xuyªn, chi tr¶ nî). Khèng chÕ møc béi chi ng©n s¸ch, tiÕn tíi c©n b»ng thu chi vµ t¨ng dù tr÷, kh«ng ph¸t hµnh tiÒn cho chi tiªu ng©n s¸ch, trªn c¬ së t¨ng thu tiÕt kiÖm chi, Nhµ n­íc t¨ng tû lÖ ng©n s¸ch dïng cho ®Çu t­ ph¸t triÓn. Thùc hiÖn chÕ ®é kiÓm to¸n víi c¸c ®¬n vÞ cã sö dông NSNN." (3 . V¨n kiÖn héi nghÞ lÇn thø 4 BCHTW §¶ng, kho¸ VIII, Nxb ChÝnh TrÞ Quèc Gia, HN 1996, tr. ) Tõ nh÷ng ph­¬ng h­íng, nhiÖm vô chiÕn l­îc cña §¶ng, c¨n cø vµo t×nh h×nh thùc tÕ cña ®Þa ph­¬ng, t¹i §¹i héi ®¹i biÓu §¶ng bé tØnh Hµ Giang lÇn thø XII ®· x¸c ®Þnh ph­¬ng h­íng, nhiÖm vô chung ph¸t triÓn kinh tÕ -x· héi ®Õn n¨m 2000: tËp trung mäi nguån lùc ®Ó x©y dùng c¬ së vËt chÊt- kü thuËt, ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi cña tØnh. Khai th¸c tèt tiÒm n¨ng thÕ m¹nh c¶ 3 vïng, phÊn ®Êu ®¹t nhÞp ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ nhanh, s¶n xuÊt hµng ho¸ ph¸t triÓn trong nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng XHCN. Thùc hiÖn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ®Èy m¹nh sù nghiÖp gi¸o dôc, v¨n ho¸- th«ng tin- thÓ dôc thÓ thao, y tÕ vµ thùc hiÖn kÕ ho¹ch ho¸ d©n sè, phÊn ®Êu gi¶m bít kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c vïng vÒ ®êi sèng vµ tiÕn bé x· héi. B¶o ®¶m an ninh, quèc phßng, gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ, trËt tù an toµn x· héi. Môc tiªu kinh tÕ-x· héi : nhÞp ®é t¨ng tæng s¶n phÈm GDP b×nh qu©n 12,4%/n¨m, thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi 300USD/n¨m. C¬ b¶n hoµn thµnh phæ cËp gi¸o dôc tiÓu häc vµ xo¸ mï ch÷ trong toµn tØnh; gi¶m tû lÖ t¨ng d©n sè tù nhiªn xuèng cßn 2%; æn ®Þnh ®Þnh canh ®Þnh c­ cho 730 hé víi 4.684 khÈu ®ang du canh du c­ vµ 10.125 hé víi 66.072 khÈu cßn du canh. §¶m b¶o ®ñ møc ¨n cho 12 v¹n ng­êi ë vïng cao cßn thiÕu n­íc. §Ó thùc hiÖn ph­¬ng h­íng vµ môc tiªu nãi trªn, c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh, ng©n s¸ch lÉn qu¸n triÖt nguyªn t¾c, quan ®iÓm chñ yÕu sau ®©y: - X©y dùng mét nÒn tµi chÝnh v÷ng m¹nh ®Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn ®­îc chøc n¨ng cña ngµnh vµ ®¸p øng yªu cÇu cña nh÷ng môc tiªu nhiÖm vô ®Æt ra. Võa n©ng cao kh¶ n¨ng huy ®éng cao c¸c nguån vèn t¹i chç, võa n©ng cao kh¶ n¨ng tiÕp thu nguån vèn ®Çu t­ tõ bªn ngoµi, t¹o thµnh søc m¹nh tæng hîp cña ho¹t ®éng tµi chÝnh. - T¨ng c­êng vai trß qu¶n lý Nhµ n­íc cña c¸c cÊp chÝnh quyÒn ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt- kinh doanh, cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trªn ®Þa bµn tØnh trªn c¬ së ®ã míi cã ®iÒu kiÖn t¨ng thu ng©n s¸ch qua thuÕ vµ phÝ. Ph¶i trªn c¬ së nu«i d­ìng nguån thu, nghÜa lµ ph¶i trªn c¬ së ®Çu t­ cã träng ®iÓm cho viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi, t¨ng NSL§, ®Ó tõ ®ã t¨ng ®­îc nguån thu cho NS. - T¨ng c­êng kû c­¬ng, ph¸p chÕ tµi chÝnh trong viÖc qu¶n lý tµi chÝnh. §¶m b¶o ph¸t huy c«ng cô qu¶n lý kinh tÕ vÜ m« cña tµi chÝnh ng©n s¸ch, ®¶m b¶o hµnh lang ph¸p lý cho c¸c ®¬n vÞ, ®Þa ph­¬ng ph¸t huy tÝnh n¨ng ®éng, s¸ng t¹o trong c«ng t¸c qu¶n lý NSNN. II. nh÷ng gi¶i ph¸p chñ yÕu ®Ó n©ng cao c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông NSNN cña tØnh hµ giang. VÒ nh÷ng gi¶i ph¸p huy ®éng vèn cho NSNN: 1. Gi÷ v÷ng ®­êng biªn giíi, ®¶m b¶o æn ®Þnh an ninh chÝnh trÞ trªn ®Þa bµn, t¹o ®iÒu kiÖn cho nh©n d©n yªn t©m s¶n xuÊt, c¸c nhµ doanh nghiÖp trong vµ ngoµi tØnh yªn t©m bá vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh. 2. Thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch tÝch luü vèn, nhÊt lµ vÊn ®Ò tiÕt kiÖm trong d©n c­ vµ x· héi. §©y lµ mét gi¶i ph¸p quan träng vµ thiÕt thùc. VÊn ®Ò tiÕt kiÖm, ®Çu t­ bÒn v÷ng nh»m gi¶i phãng triÖt ®Ó søc s¶n xuÊt theo h­íng mäi ng­êi d©n cã vèn ®Òu ®­îc tù do ®¨ng ký s¶n xuÊt kinh doanh theo ph¸p luËt. TØnh cÇn cô thÓ ho¸ vµ vËn dông c¸c chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ cña m×nh trªn c¬ së luËt ph¸p vÒ chÕ ®é chÝnh s¸ch chung cña Nhµ n­íc. 3. T¨ng hiÖu qu¶ ®Çu t­ b»ng c¸ch cã chÝnh s¸ch ®Çu t­ ®óng ®¾n cã c¬ së kinh tÕ cho c¸c ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn. §Èy m¹nh viÖc x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ-x· héi; ­u tiªn cho c¸c c«ng tr×nh träng ®iÓm phôc vô chung cho kinh tÕ-x· héi cña tØnh. Doanh nghiÖp Nhµ n­íc ph¶i v­¬n lªn gi÷ vai trß chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn ph¸t triÓn theo ®Þnh h­íng XHCN. 4. T¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý vµ khai th¸c nguån thu cho NSNN víi quan ®iÓm lµ thu NSNN trong sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng, tøc lµ kh«ng lµm suy yÕu c¸c nguån thu quan träng mµ ph¶i båi d­ìng, ph¸t triÓn vµ më réng c¸c nguån thu mét c¸ch v÷ng ch¾c, l©u bÒn. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ cÇn x¸c ®Þnh møc thu hîp lý, võa ®¶m b¶o NSNN cã nguån thu cao võa ®¶m b¶o ®Ó c¸c ®èi t­îng NSNN cã ®ñ ®iÒu kiÖn tµi chÝnh tiÕp tôc ph¸t triÓn. X¸c ®Þnh ®­îc møc thu t¹i ®iÓm "giíi h¹n tèi ­u" kh«ng ®¬n gi¶n mµ cÇn ph©n tÝch, c©n nh¾c nhiÒu nh©n tè kh¸c nhau. Nh÷ng nguån thu thuéc khu vùc kinh tÕ quèc doanh cã ý nghÜa ®Æc biÖt th× cÇn chó ý båi d­ìng th«ng qua c¸c biÖn ph¸p hç trî ®Çu t­, trî gióp khoa häc, kü thuËt, c«ng nghÖ vµ nh©n lùc... Trong ho¹t ®éng thu NSNN, cÇn h­íng träng t©m vµo nh÷ng biÖn ph¸p lín sau ®©y: + Hoµn thiÖn hÖ thèng thu tõ c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ mµ träng t©m lµ thuÕ. ThuÕ lµ ph¶i thu chñ yÕu cña NSNN, lµ c«ng cô vµ ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ v« cïng quan träng. Nã gãp phÇn b¶o ®¶m sù b×nh ®¼ng gi÷a c¸c chñ thÓ cña nÒn kinh tÕ, b¶o hé hîp lý nh÷ng mÆt hµng trong n­íc s¶n xuÊt trong n­íc, thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi. ThuÕ lµ mét c«ng cô ®ßn bÈy ®Ó kÝch thÝch ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh mét c¸ch cã hiÖu qu¶. ChÝnh s¸ch thuÕ Nhµ n­íc ban hµnh ®· ®­îc ph¸p luËt ho¸ th× ph¶i qu¸n triÖt ®Çy ®ñ ®Õn mäi cÊp, mäi ngµnh, mäi tæ chøc, mäi c¸ nh©n; ph¶i tæ chøc cho c¸c ®èi t­îng nép thuÕ häc tËp, t×m hiÓu ®Ó hä tù gi¸c thùc hiÖn. + Rµ so¸t l¹i toµn bé c¸c kho¶n thu phÝ, lÖ phÝ ®· ban hµnh trªn ®Þa bµn tØnh, qua ®ã chÊn chØnh nh÷ng ®iÓm kh«ng cßn phï hîp, bæ sung nh÷ng kho¶n thu phÝ vµ lÖ phÝ phï hîp víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt Nhµ n­íc. Ph¶i ®­îc c«ng khai, c«ng bè trªn c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng ®Ó mäi ng­êi tæ chøc thùc hiÖn lµm tèt c«ng t¸c nµy, gãp phÇn vµo t¨ng thu cho NSNN. + T¨ng c­êng vai trß qu¶n lý Nhµ n­íc cña c¸c cÊp chÝnh quyÒn ®èi víi c¸c c¬ quan chøc n¨ng; thùc hiÖn thu ®óng, thu ®ñ, kÞp thêi ®óng ®èi t­îng, qu¶n lý tèt nguån thu, bao qu¸t hÕt nguån thu, chèng thÊt thu ph¸t sinh trªn ®Þa bµn. + T¨ng c­êng n©ng cao n¨ng lùc tæ chøc vµ qu¶n lý cña bé m¸y thu thuÕ, bao gåm c¶ n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô chuyªn m«n, phÈm chÊt ®¹o ®øc cña c¸n bé thuÕ vµ viÖc ®Çu t­ trang thiÕt bÞ phôc vô cho c«ng t¸c thu. Kiªn quyÕt xö lý nghiªm minh c¸c tr­êng hîp vi ph¹m luËt thuÕ cña Nhµ n­íc; chÊn chØnh vµ lËp l¹i kû c­¬ng trªn lÜnh vùc thuÕ, kh¾c phôc nh÷ng tr­êng hîp tuú tiÖn vÒ lîi Ých c¸ nh©n, lµm tæn h¹i ®Õn lîi Ých Nhµ n­íc, coi th­êng ph¸p luËt. + Khai th¸c tèi ®a lîi thÕ c¸c cöa khÈu biªn giíi víi Trung Quèc, ®Æt biÖt lµ cöa khÈu Thanh Thuû ®Ó t¨ng nguån thu cho NS ®Þa ph­¬ng. Ngµnh H¶i quan ph¶i phèi hîp chÆt chÏ víi c¸c ngµnh chøc n¨ng nh­ c«ng an, côc thuÕ, giao th«ng vËn t¶i, qu¶n lý thÞ tr­êng... ®Ó lµm tèt c«ng t¸c kiÓm tra trong viÖc thùc hiÖn ¸p m·, ¸p gi¸ thuÕ suÊt. Ph¸t hiÖn kÞp thêi nh÷ng sai sãt bÊt hîp lý trong c«ng t¸c thu; t¨ng c­êng c«ng t¸c chèng bu«n lËu, gian lËn th­¬ng m¹i, kiÓm so¸t chÆt chÏ viÖc d¸n tem c¸c mÆt hµng cã thuÕ suÊt cao. VÒ mét sè néi dung cô thÓ cña c«ng t¸c qu¶n lý thu: - Thùc hiÖn tèt 2 luËt thuÕ míi: thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng (VAT) vµ thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp (TNDN), ngµnh thuÕ cÇn triÓn khai tËp huÊn néi dung, ph­¬ng ph¸p thu nép thuÕ cho c¸n bé ngµnh thuÕ vµ ®èi t­îng nép thuÕ trong tØnh. - Rµ so¸t, kiÓm tra, ®­a c¸c hé s¶n xuÊt kinh doanh míi ph¸t sinh trªn ®Þa bµn vµo qu¶n lý. Thu dãc thuÕ cßn tån ®äng c¸c n¨m tr­íc ë c¸c khu vùc KTQD vµ ngoµi QD, tiÕn hµnh lËp sæ bé thuÕ VAT, TNDN, qu¶n lý thu. - Ngµnh thuÕ lµm tèt tham m­u cho UBND tØnh ban chØ ®¹o tØnh thùc hiÖn tèt 2 luËt thuÕ míi, thµnh lËp tæ th­êng trùc cña ngµnh thuÕ lµm nhiÖm vô h­íng dÉn trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn. §ång thêi ph¶i lµm tèt sù phèi kÕt hîp gi÷a c¸c ngµnh chøc n¨ng, ®oµn thÓ x· héi, tuyªn truyÒn s©u réng chÝnh s¸ch thuÕ vµ nghÜa vô nép thuÕ ®Õn tõng ®èi t­îng nép thuÕ. Båi d­ìng ®éi ngò c¸n bé thuÕ ë x·, ph­êng, thÞ trÊn. - §èi víi DNSX kinh doanh khi thùc hiÖn 2 luËt thuÕ míi tøc lµ t¹o ®iÒu kiÖn cho sù ph¸t triÓn cña chÝnh m×nh. V× vËy, c¸c doanh nghiÖp cÇn cã biÖn ph¸p ®Ó thùc hiÖn tèt c¸c luËt thuÕ ®Ó thóc ®Èy SXKD cña doanh nghiÖp ®ång thêi cã ®iÒu kiÖn lµm tèt nghÜa vô cho Nhµ n­íc. VÒ nh÷ng gi¶i ph¸p qu¶n lý chi NSNN ë tØnh Hµ Giang: NSNN cã nhiÖm vô cÊp ph¸t kinh phÝ ®¶m b¶o cho viÖc thùc hiÖn æn ®Þnh chÝnh trÞ, ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi. §Ó qu¶n lý tèt c¸c kho¶n chi nµy cÇn vËn dông mét sè gi¶i ph¸p sau ®©y: 1. Tr­íc hÕt ph¶i tu©n thñ nghiªm ngÆt nh÷ng ®iÓm quy ®Þnh ®· ®­îc ghi râ trong luËt ng©n s¸ch. VÒ viÖc lËp, chÊp hµnh, quyÕt to¸n NSNN. Tæ chøc tËp huÊn h­íng dÉn ®éi ngò c¸n bé lµm c«ng t¸c ng©n s¸ch vµ ®éi ngò c¸n bé lµm kÕ to¸n c¸c ®¬n vÞ thu h­ëng ng©n s¸ch ®Ó hä hiÓu râ vµ tæ chøc thùc hiÖn ®óng ®¾n vµ cã hiÖu qu¶ cao. 2. X¸c ®Þnh tèt c¸c c¨n cø vµ ®­a ra ®­îc c¸c ®Þnh møc tiÕn tiÕn, khoa häc ®Ó thùc hiÖn giao kÕ ho¹ch chi ng©n s¸ch cho c¸c ®¬n vÞ hµnh chÝnh sù nghiÖp theo ®óng quy ®Þnh cña NSNN. T¨ng c­êng qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh chi ng©n s¸ch theo dù to¸n ®­îc giao ®Çu n¨m, cã chia ra quý, th¸ng. KiÓm so¸t c¸c kho¶n chi qua kho b¹c Nhµ n­íc theo ®óng c¸ch ¨n b¶n h­íng dÉn hiÖn hµnh. Qu¶n lý chÆt chÏ c¸c kho¶n chi mua s¾m, söa ch÷a vµ vèn x©y dùng c¬ b¶n. 3. C¸c kho¶n chi ph¸t sinh ngoµi kÕ ho¹ch dù to¸n cÇn ph¶i ®­îc xem xÐt kü l­ìng, nÕu cÇn thiÕt ph¶i chi th× ph¶i tÝnh ®Õn nguån ®¶m b¶o hoÆc ph¶i gi¶m chi c¸c kho¶n kh¸c t­¬ng øng, tr¸nh t×nh tr¹ng duyÖt ph¸t sinh tuú tiÖn kh«ng tÝnh to¸n ®Õn nguån ®¶m b¶o chi. Trong kh©u phª duyÖt dù to¸n chi ng©n s¸ch hµng n¨m, cÇn tÝnh ®Õn môc tiªu tr­íc m¾t vµ l©u dµi, trong viÖc bè trÝ c¬ cÊu chi, ®Æc biÖt lµ c¸c kho¶n chi vÒ ®Çu t­ ph¸t triÓn, v× kho¶n chi nµy cã t¸c dông trùc tiÕp ®Õn viÖc ph¸t huy hiÖu qu¶ cho nÒn kinh tÕ vµ kh¶ n¨ng thu håi vèn nhanh hay chËm, kh¶ n¨ng t¹o nguån tÝch luü vèn ®Ó thùc hiÖn t¸i s¶n xuÊt më réng nÒn kinh tÕ, mµ trùc tiÕp lµ huy ®éng vèn cho CNH, H§H. VÊn ®Ò nµy ®Æc biÖt quan träng ®èi víi Hµ Giang mét tØnh cã nhu cÇu vèn ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi, thùc hiÖn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, t¨ng c­êng qu¶n lý cña c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc nh»m gi÷ v÷ng an ninh, trËt tù an toµn x· héi cu¶ tØnh cã hµng tr¨m km biªn giíi víi n­íc b¹n. Trong ®iÒu kiÖn nguån thu ng©n s¸ch cã h¹n th× cÇn tËp trung ng©n s¸ch ­u tiªn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn, ­u tiªn vèn ®Çu t­ cho chi gi¸o dôc ®µo t¹o, khoa häc c«ng nghÖ, m«i tr­êng trong c¬ cÊu chi th­êng xuyªn. TriÖt ®Ó trªn c¬ së triÓn khai thùc hiÖn tèt ph¸p lÖnh tiÕt kiÖm, chèng tham «, l·ng phÝ, h¹n chÕ chi cã tÝnh chÊt tiªu dïng, qu¶n lý hµnh chÝnh Nhµ n­íc, nh÷ng kho¶n chi mua s¾m, söa ch÷a. Bè trÝ dù phßng, dù tr÷ tµi chÝnh trong ngÊn s¸ch ®ñ m¹nh ®Ó chñ ®éng ®èi phã vµ gi¶i quyÕt kh¾c phôc hËu qu¶ thiªn tai thÊt th­êng ®ét suÊt cã thÓ ph¸t sinh. 4. T¨ng c­êng c«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra ®èi víi ®¬n vÞ sö dông ng©n s¸ch, nh»m ph¸t triÓn vµ uèn n¾n kÞp thêi nh÷ng sai ph¹m trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ chi tiªu NSNN. HiÖn nay, trong c¬ chÕ thÞ tr­êng th× ®©y lµ vÊn ®Ò võa bøc xóc võa mang tÝnh chÊt quyÕt liÖt v× tÝnh chÊt vi ph¹m kh¸ phæ biÕn vµ ph¶i ®Êu tranh víi chÝnh b¶n th©n vµ trong néi bé. 5. §Æc biÖt quan t©m n©ng cao toµn diÖn ®éi ngò c¸n bé. §éi ngò c¸n bé lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn thµnh c«ng hay thÊt b¹i ®Õn hiÖu qu¶ c«ng t¸c, hiÖu qu¶ kinh tÕ-x· héi cao hay thÊp. §éi ngò c¸n bé lµm c«ng t¸c qu¶n lý NSNN l¹i cµng nh­ thÕ. V× ®éi ngò c¸n bé nµy trùc tiÕp qu¶n lý tiÒn, cña. V× vËy, mét mÆt ph¶i ®­îc ®µo t¹o mét c¸ch c¬ b¶n vÒ tr×nh ®é chuyªn m«n, tr×nh ®é qu¶n lý, n¨ng lùc tæ chøc thùc hiÖn vµ ph¶i ®­îc rÌn luyÖn thö th¸ch ®Ó cã ®ñ phÈm chÊt vµ b¶n lÜnh phôc vô tèt chøc n¨ng vµ nhiÖm vô ®­îc giao. MÆt kh¸c, cÇn th­êng xuyªn lµm cho ®i ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i ®éi ngò c¸n bé ®Ó kh«ng ngõng n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n, n¨ng lùc qu¶n lý vµ phÈm chÊt ®¹o ®øc, nh»m ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý NSNN trªn ®Þa bµn tØnh. kiÕn nghÞ vµ kÕt luËn I. kiÕn nghÞ. Trong nh÷ng n¨m qua NS ®Þa ph­¬ng ®· tÝch cùc khai th¸c, nu«i d­ìng nguån thu trªn ®Þa bµn vµ ®­îc sù hç trî cã hiÖu qu¶ cña NSTW, cho nªn ®· c¬ b¶n ®¸p øng yªu cÇu chi th­êng xuyªn vµ chi cho ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi cña tØnh. Nhê ®ã mµ c¸c lo¹i h×nh kinh tÕ míi ®­îc h×nh thµnh, c¬ cÊu kinh tÕ cã sù chuyÓn ®æi theo h­íng ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng ho¸. §ång thêi c¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh nãi chung, NSNN nãi riªng còng cã sù ®æi míi cho phï hîp víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt -kinh doanh trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ tr­êng. Tuy nhiªn, ®Ó tiÕp tôc n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý vµ sö dông NSNN trªn ®Þa bµn tØnh trong nh÷ng n¨m tíi. Víi t­ c¸ch lµ mét c¸n bé chuyªn m«n trong ngµnh tµi chÝnh, chóng t«i xin nªu lªn mét sè kiÕn nghÞ sau ®©y: 1. KiÕn nghÞ víi Nhµ n­íc. - §Ò nghÞ Nhµ n­íc cã chÝnh s¸ch hç trî chiÕn l­îc ph¸t triÓn ®èi víi tØnh miÒn nói nh­: chÝnh s¸ch thuÕ ­u tiªn, miÔm gi¶m thuÕ thu nhËp ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ s¶n xuÊt kinh doanh, ®Æc biÖt lµ trªn lÜnh vùc s¶n xuÊt c«ng nghiÖp chÕ biÕn, n«ng nghiÖp; chÝnh s¸ch vÒ gi¶m l·i suÊt cho vay vµ ®iÒu chØnh thêi h¹n vay phï hîp víi tõng lÜnh vùc ®Çu t­, c¸c chÝnh s¸ch vÒ ph¸t triÓn v¨n ho¸, x· héi. - TÝch cùc tuyªn truyÒn luËt NSNN, c¸c chÝnh s¸ch chÕ ®é thÓ lÖ kh¸c vÒ tµi chÝnh, NS trªn c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng ®Ó toµn d©n hiÓu vµ tù gi¸c tæ chøc thùc hiÖn. - T¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra, tæng kÕt ®óc rót kinh nghiÖm tiÕp thu l¾ng nghe ý kiÕn cña c¸c cÊp, c¸c ngµnh ®Ó ®iÒu chØnh bæ sung hoµn thiÖn luËt NSNN s¸t víi thùc tÕ. Cã chÕ ®é khen th­ëng thÝch ®¸ng ®èi víi nh÷ng ®Þa ph­¬ng lµm tèt c«ng t¸c qu¶n lý NSNN. 2. KiÕn nghÞ víi Bé tµi chÝnh. - Khi x©y dùng thuÕ suÊt ph¶i ®¶m b¶o tÝnh cô thÓ, c¸ch tÝnh thuÕ ph¶i thËt ®¬n gi¶n, dÔ hiÓu ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho mäi ng­êi khi thùc hiÖn. C¸c v¨n b¶n h­íng dÉn tæ chøc thu thuÕ vµ ph¶i bao qu¸t hÕt c¸c nguån thu kiÓu thuÕ suÊt ¸p dông khi tÝnh thuÕ ph¶i ¸p dông ®óng víi lo¹i s¶n phÈm hµng ho¸ ®ã. - Nghiªn cøu ®Ó t¨ng ®Þnh møc chi th­êng xuyªn cho c¸c tæ chøc sù nghiÖp gi¸o dôc, y tÕ, v¨n ho¸ phï hîp víi thùc tiÔn cña c¸c tØnh miÒn nói, bæ sung chÝnh s¸ch nh»m ®éng viªn khuyÕn khÝch vµ t¹o mäi ®iÒu kiÖn ®èi víi ®éi ngò c¸n bé c«ng t¸c ë vïng nói, vïng cao, vïng s©u, vïng xa. - T¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra gi¸m s¸t ngay tõ kh©u lËp, chÊp hµnh, quyÕt to¸n NSNN ®èi víi c¸c ®¬n vÞ thuéc ®èi t­îng cÊp ph¸t ng©n s¸ch vÒ viÖc chÊp hµnh chÕ ®é thÓ lÖ tµi chÝnh vµ môc ®Ých chi tiªu. 3. KiÕn nghÞ víi tØnh. - CÇn ®æi míi ph©n cÊp qu¶n lý ng©n s¸ch cho c¸c cÊp ng©n s¸ch ®Ó c¸c cÊp ®ã chñ ®éng, s¸ng t¹o trong qu¶n lý thu - chi cã hiÖu qu¶ cao nhÊt. T¨ng c­êng h¬n n÷a tÝnh chñ ®éng vµ giao quyÒn cho c¸c cÊp chÝnh quyÒn huyÖn, x· trong viÖc thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô khai th¸c nguån thu, bè trÝ kÕ ho¹ch chi ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi trªn ®Þa bµn huyÖn, x·. - CÇn ph¶i cã sù quy ®Þnh cô thÓ vÒ viÖc qu¶n lý, tuyÓn chän, sö dông vµ thay thÕ ®éi ngò c¸n bé kÕ to¸n ng©n s¸ch x· mét c¸ch hîp lý gi÷a c¸c cÊp chÝnh quyÒn vµ ngµnh chuyªn m«n v× theo ph©n cÊp ng©n s¸ch th× ng©n s¸ch x· lµ mét cÊp ng©n s¸ch cÇn ph¶i cã ®éi ngò c¸n bé cã chuyªn m«n, nghiÖp vô thùc thi nhiÖm vô, tr¸nh t×nh tr¹ng ®Ó ®éi ngò c¸n bé x· thay ®æi cïng víi kú bÇu cö cña x·, lµm cho c«ng t¸c qu¶n lý ng©n s¸ch x· kh«ng ®i vµo nÒ nÕp, ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶. II. kÕt luËn. NSNN lµ mét trong nh÷ng c«ng cô v« cïng quan träng ®Ó Nhµ n­íc thùc hiÖn qu¶n lý vÜ m« nÒn kinh tÕ-x· héi cña bÊt kú mét quèc gia nµo. §èi víi n­íc ta, do c¸c ®Æc ®iÓm cña TKQ§ vµ t×nh h×nh ph¸t triÓn nhanh chãng cña thÕ giíi trªn tÊt c¶ c¸c mÆt kinh tÕ-x· héi, khoa häc, kü thuËt vµ c«ng nghÖ... Cho nªn sù ph¸t triÓn lín m¹nh cña NSNN cã vai trß ®Æc biÖt quan träng. §Êt n­íc ta tiÕn lªn CNXH tõ ®iÓm xuÊt ph¸t vÒ kinh tÕ qu¸ thÊp, trong khi nhu cÇu vÒ x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ theo h­íng CNH, H§H ®Êt n­íc l¹i ®ßi hái sè l­îng, chÊt l­îng, c¬ cÊu vèn tµi chÝnh rÊt lín vµ cÊp b¸ch. T×nh h×nh ®ã ®ßi hái ph¶i n©ng cao sù qu¶n lý vèn tµi chÝnh, vèn ng©n s¸ch cã hiÖu qu¶. Cã nh­ vËy míi t¹o ®iÒu kiÖn vÒ tµi chÝnh cho tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ-x· héi, khai th¸c cã hiÖu qu¶ tèi ®a c¸c nguån vèn néi lùc vµ tiÕp thu cã hiÖu qu¶ nguån vèn bªn ngoµi d­íi nhiÒu h×nh thøc. Ngoµi nhu cÇu tµi chÝnh cho c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ-x· héi, th× nhu cÇu tµi chÝnh cho sù ho¹t ®éng cña bé m¸y qu¶n lý Nhµ n­íc còng ph¶i ®­îc ®¸p øng th­êng xuyªn vµ ngµy cµng t¨ng. V× vËy phÊn ®Êu x©y dùng mét nÒn NSNN lín m¹nh, æn ®Þn v÷ng ch¾c mµ nguån thu chñ yÕu lµ tõ néi bé. Song, ®Ó cã ®­îc mét nÒn NSNN nh­ vËy th× cÇn ph¶i gi¶i quyÕt mét lo¹t c¸c gi¶i ph¸p vÜ m« cña Nhµ n­íc, trong ®ã cã gi¶i ph¸p thùc hiÖn ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý NSNN cã vai trß v« cïng quan träng. Muèn ®æi míi c«ng t¸c qu¶n lý NSNN th× ph¶i x©y dùng vµ hoµn thiÖn m«i tr­êng ph¸p lý sao cho phï hîp yªu cÇu míi cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. §ång thêi thùc hiÖn tèt c¸c gi¶i ph¸p nh­ trong luËn v¨n ®· nªu. Vai trß cña c«ng t¸c qu¶n lý NSNN nªu trªn còng rÊt ®óng víi tÊt c¶ c¸c ®Þa ph­¬ng, c¸c ngµnh. §èi víi tØnh miÒn nói biªn giíi Hµ Giang, vai trß cña NSNN l¹i cµng ®Æc biÖt quan träng khi ®Æt nã trong hoµn c¶nh cô thÓ vÒ kinh tÕ- chÝnh trÞ- x· héi- an ninh- quèc phßng, khi ®Æt nã trong sù nghiÖp CNH, H§H nÒn kinh tÕ cña tØnh. V× lÏ ®ã, viÖc n©ng cao c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông NSNN lµ mét yªu cÇu kh¸ch quan, võa cã tÝnh cÊp b¸ch, võa cã tÝnh c¬ b¶n l©u dµi. Qu¶n lý vµ sö dông cã hiÖu qu¶ NSNN lµ nghÜa vô võa lµ quyÒn lîi thiÕt thùc cña c¸c cÊp, c¸c nganh, c¸c ®oµn thÓ tõ trung ­¬ng ®Õn ®Þa ph­¬ng, c¬ së lµ sù nghiÖp cña toµn d©n cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. Trong ®ã ngµnh tµi chÝnh- tiÒn tÖ ®ãng vai trß trùc tiÕp vµ träng yÕu. Trªn c¬ së ®ã x©y dùng mét nÒn NSNN cña tØnh v÷ng m¹nh gãp phÇn vµo thùc hiÖn th¾ng lîi c¸c môc tiªu kinh tÕ-x· héi- an ninh- quèc phßng mµ NghÞ quyÕt ®¹i héi lÇn thø 12 cña tØnh §¶ng bé ®· ®Ò ra. LuËn v¨n cö nh©n chÝnh ®­îc hoµn thµnh víi sù nç lùc cña b¶n th©n vÒ sù tiÕp thu c¸c kiÕn thøc nguyªn lý, quan ®iÓm trong nh÷ng n¨m häc tËp ë Ph©n ViÖn Hµ Néi. Ngoµi ra, ®¹t ®­îc kÕt qu¶ nµy cßn ph¶i kÓ ®Õn sù gióp ®ì tËn t×nh, chu ®¸o vµ cã hiÖu qu¶ cña thÇy gi¸o Phan Ngäc Ch©u- khoa Kinh tÕ chÝnh trÞ Ph©n ViÖn Hµ Néi vµ c¸c thÇy, c« gi¸o kh¸c cña Ph©n ViÖn Hµ Néi. KÕt qu¶ nµy cß cã sù gióp ®ì ®¸ng kÓ cña UBND tØnh mµ trùc tiÕp lµ Së tµi chÝnh Hµ Giang. Xin ch©n thµn c¶m ¬n mäi sù gióp ®ì quý b¸u ®ã. danh môc tµi liÖu tham kh¶o 1. V¨n kiÖn ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VI, VII, VIII. 2. C¸c nghÞ quyÕt cña c¸c kú §¹i héi §¶ng trong ®ã cã c¸c néi dung liªn quan ®Ò tµi. 3. NghÞ quyÕt §¹i héi tØnh §¶ng bé Hµ Giang lÇn thø XII. 4. Tµi liÖu gi¸o khoa KTCT - Ph©n ViÖn Hµ Néi. 5. Tµi liÖu gi¸o khoa qu¶n lý kinh tÕ - Ph©n ViÖn Hµ Néi. 6. Tµi liÖu gi¸o khoa kinh tÕ ph¸t triÓn- Ph©n ViÖn Hµ Néi. 7. §æi míi chÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh phôc vô CNH, H§H ®Êt n­íc, Nxb Tµi chÝnh, HN 6/1996. 8. Tµi chÝnh häc, Nxb Thèng kª 1993. 9. LuËt NSNN, Nxb ChÝnh TrÞ Quèc Gia, HN 1996. 10. LuËt thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng (VAT). 11. LuËt thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp. 12. NghÞ ®Þnh sè 51/ND - CP ngµy 18/7/1998 söa ®æi mét sè ®iÒu nghÞ ®Þnh 87/CP. 13. Th«ng t­ sè 103/TT - BTC ngµy 18/7/1998 cña Bé tµi chÝnh h­íng dÉn viÖc ph©n cÊp, lËp, chÊp hµnh vµ quyÕt to¸n NSNN. 14. KÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ -x· héi cña tØnh Hµ Giang 1997-2000. 15. B¸o c¸o t×nh thùc hiÖn thu-chi NS§P n¨m 1997 cña UBND tØnh Hµ Giang. 16. B¸o c¸o thùc hiÖn kÕt qu¶ thu-chi NS§P n¨m 1998 vµ nh÷ng nhiÖm vô thu- chi NS§P n¨m 1999 cña UBND tØnh Hµ Giang. 17. B¸o c¸o kÕt qu¶ thùc hiÖn thu-chi ng©n s¸ch n¨m 1999 vµ ph­¬ng h­íng, nhiÖm vô thu- chi ng©n s¸ch n¨m 2000 cña UBND tØnh Hµ Giang. 18. Sè liÖu tæng hîp thu -chi NS§P cña chi côc thèng kª- vËt gi¸ tØnh Hµ Giang. 19. C¸c bµi b¸o §¶ng trªn c¸c t¹p chÝ vµ c¸c b¸o hµng ngµy cã liªn quan ®Õn ®Ò tµi.