Đề tài Những giải pháp vĩ mô nhằm phát triển Doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Việt Nam

Lêi nãi ®Çu Mét quèc gia hïng m¹nh, v÷ng ch¾c th× tr­íc hÕt c¸c phÇn tö trong quèc gia ®ã ph¶i ph¸t triÓn m¹nh mÏ vµ v÷ng ch¾c. Mµ c¸c phÇn tö kinh tÕ chñ yÕu cña mçi quèc gia lµ c¸c doanh nghiÖp bao gåm: C¸c doanh nghiÖp lín vµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá. Cho nªn quèc gia nµo muèn cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn m¹nh mÏ th× cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch nh»m thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ doanh nghiÖp võa vµ nhá mãi riªng. §èi víi ViÖt Nam ta th× chñ yÕu lµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, nã ®· gãp phÇn to lín trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. C¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ë ViÖt Nam ®· gãp phÇn rÊt lín trong viÖc gi¶i quyÕt c«ng v¨n viÖc lµm vµ t¨ng tæng s¶n phÈm quèc gia. Tuy sinh sau ®Î muén nh­ng c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ( sau 1986 lµ chñ yÕu ) ë n­íc ta ®· chøng tá ®­îc sù cÇn thiÕt cña m×nh trong sù nghiÖp ph¸t triÓn ®Êt n­íc. Nhµ n­íc ta ®· thÊy ®­îc tÇm quan träng cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá nªn ®· cã mét sè chÝnh s¸ch c¬ b¶n nh»m thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá (®­îc tr×nh bµy trong bµi viÕt) Trong bµi viÕt nµy em ®· nªu lªn thùc tr¹ng cña doanh nghiÖp võa vµ nhá, nh÷ng chÝnh s¸ch c¬ b¶n cña nhµ n­íc ta vµ mét sè kiÕn nghÞ cña b¶n th©n. Trong bµi viÕt ch¾c kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng khuyÕt ®iÓm do thiÕu kinh nghiÖm thùc tÕ. Cã g× s¬ suÊt mong thÇy gi¸o TrÇn Chu Toµn cho em nhËn xÐt. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o TrÇn Chu Toµn ®· h­íng dÉn em hoµn thµnh bµi viÕt nµy.  Nh­ vËy tr­íc hÕt ta ph¶i ®Þnh nghÜa ®­îc doanh nghiÖp võa vµ nhá lµ doanh nghiÖp nh­ thÕ nµo? ë ViÖt Nam ta, cho ®Õn nay vÉn ch­a cã v¨n b¶n ph¸p lý qui ®Þnh cô thÓ: chØ tiªu vµ tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ doanh nghiÖp võa vµ nhá. Vµo nh÷ng n¨m 60-70 trong c«ng nghiÖp cã chia thµnh 5 lo¹i doanh nghiÖp c¨n cø vµo c¸c chØ tiªu; gi¸ trÞ tæng s¶n l­îng, tæng sè c«ng nh©n, c¬ quan chñ qu¶n lµ Trung ­¬ng hay ®Þa ph­¬ng, yªu cÇu phøc t¹p cña qu¶n lý. Ph©n chia thµnh 5 lo¹i nh­ vËy chñ yÕu nh»m phôc vô cho bé m¸y qu¶n lý. MÊy n¨m gÇn ®©y mét sè c¬ quan vµ mét sè nhµ nghiªn cøu ®· ®­a ra c¸c chØ tiªu vµ tiªu chuÈn cô thÓ ®Ó phËn lo¹i doanh nghiÖp võa vµ nhá cã thÓ kÓ ra c¸c ph©n lo¹i ®ã lµ: - Ng©n hµng c«ng th­¬ng ho¹t ®éng cho vay tÝn dông ®èi víi c¸c qui ®Þnh r»ng, doanh nghiÖp võa lµ doanh nghiÖp cã vèn tõ 5- 10 tû ®ång víi lao ®éng tõ 500- 1000 ng­êi. Doanh nghiÖp nhá lµ doanh nghiÖp cã vèn d­íi 5 tû ®ång vµ lao ®éng d­íi 500 ng­êi. - NhiÒu nhµ nghiªn cøu l¹i cho r»ng, trong khu vùc s¶n xuÊt vµ x©y dùng, doanh nghiÖp cã vèn d­íi 1 tû ®ång vµ sè lao ®éng d­íi 100 ng­êi lµ doanh nghiÖp nhá, cßn l¹i vèn tõ 500 xuèng 100 lµ doanh nghiÖp võa. Cßn trong khu vùc th­¬ng m¹i, dÞch vô, doanh nghiÖp cã vèn tõ 500 triÖu ®ång ®Õn 5 tû ®ång vµ sè lao ®éng tõ 50 ®Õn 250 lµ doanh nghiÖp võa. Nh­ng chung qui l¹i c¸c chØ tiªu ®Ó ph©n lo¹i doanh nghiÖp võa vµ nhá ë n­íc ta cho tÊt c¶ c¸c ngµnh vµ c¸c thêi kú kh¸c nhau nªn ®ång thêi sö dông 3 chØ tiªu ®Ó ph©n lo¹i qui m« doanh nghiÖp ë n­íc ta ®ã lµ: 1-Tæng sè vèn cña doanh nghiÖp (bao gåm vèn cè ®Þnh vµ vèn l­u ®éng). 2-Tæng sè lao ®éng th­êng xuyªn cña doanh nghiÖp. 3-Tæng doanh thu (Tæng s¶n l­îng hiÖn vËt/n¨m). NÕu chØ dïng mét chØ tiªu lµ sÏ kh«ng ph¶n ¸nh chÝnh x¸c qui m« doanh nghiÖp. VÝ dô: Doanh nghiÖp may víi sè lao ®éng lµ 2000 ng­êi cã thÓ xÕp vµo lo¹i lín v× vèn lín. HoÆc víi c¸c doanh nghiÖp trong cïng mét ngµnh s¶n xuÊt cïng mét mÆt hµng doanh nghiÖp nµo ®ã cã tæng s¶n l­îng lín h¬n th× qui m« lín h¬n. Nh­ng dï sao ®i n÷a Nhµ n­íc cÇn ph¶i cã qui ®Þnh vÒ mÆt ph¸p lý; chØ tiªu ®¸nh gi¸ vµ tiªu chuÈn cô thÓ ®Ó ph©n viÖt doanh nghiÖp võa vµ nhá. Trªn c¬ së tiªu chuÈn khung ®ã, c¸c ngµnh vµ lÜnh vùc sÏ cã qui ®Þnh cô thÓ phï hîp víi ngµnh vµ lÜnh vùc cña ngµnh m×nh qu¶n lý. §Ó ®i s©u vµo t×m hiÓu vai trß, thùc tr¹ng cña doanh nghiÖp võa vµ nhá, chóng ta t×m hiÓu xem tÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña sù xuÊt hiÖn, tån t¹i vµ ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá. LÞch sö ra ®êi vµ ph¸t triÓn nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸ g¾n liÒn víi sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp. Giai ®o¹n tiÒn sö (C.M¸c gäi lµ s¶n xuÊt hµng ho¸ gi¶n ®¬n) kh«ng cã sù ph©n biÖt gi÷a giíi chñ vµ ng­êi thî. Ng­êi s¶n xuÊt hµng ho¸ võa lµ ng­êi së h÷u c¸c t­ liÖu s¶n xuÊt, võa lµ ng­êi lao ®éng trùc tiÕp, võa lµ ng­êi ®iÒu khiÓn (qu¶n lý) c«ng viÖc cña m×nh, võa lµ ng­êi trùc tiÕp mang s¶n phÈm ra trao ®æi. §ã lµ lo¹i doanh nghiÖp (DN) c¸ thÓ hay cßn gäi lµ doanh nghiÖp cùc nhá. Trong thêi kú hiÖn ®¹i, th«ng th­êng ®¹i ®a sè nh÷ng ng­êi tr­ëng thµnh ®Ó ®i lµm viÖc ®­îc, ®Òu muèn thö søc m×nh trong nghÒ kinh doanh. Víi mét sè vèn trong tay Ýt ái, víi mét tr×nh ®é tri thøc nhÊt ®Þnh lÜnh héi ®­îc trong c¸c tr­êng chuyªn nghiÖp, b¾t ®Çu khëi nghiÖp, phÇn lín hä ®Òu thµnh lËp doanh nghiÖp nhá chØ cña riªng m×nh, tù s¶n xuÊt kinh doanh. Trong kinh doanh mét sè ng­êi giµu lªn nhê sù nhanh nh¹y vµ th¸o v¸t hä l¹i më réng qui m« s¶n xuÊt, kinh doanh, ®Õn mét lóc nµo ®ã, lùc l­îng cña gia ®×nh kh«ng ®¶m ®­¬ng hÕt c¸c c«ng viÖc vµ ph¶i thuª ng­êi lµm vµ hä trë thµnh «ng chñ. Bªn c¹nh ®ã mét sè ng­êi lµm ¨n thua lç, buéc ph¶i b¸n dÇn tµi s¶n cña m×nh vµ cã khi ph¶i ®i lµm thuª cho ng­êi kh¸c. Nh÷ng ng­êi ®· trë thµnh «ng chñ ban ®Çu hä vµ nh÷ng ng­êi thî, nh÷ng ng­êi thî míi ®Çu th­êng lµ bµ con, hä hµng vµ l¸ng giÒng, vÒ sau hä më réng ®Õn nh÷ng ng­êi xa xø vµ «ng chñ chØ ®øng ra chØ ®¹o, qu¶n lý thî. Lo¹i h×nh doanh nghiÖp nµy th­êng ®­îc c¸c häc gi¶ xÕp vµo lo¹i h×nh doanh nghiÖp võa vµ nhá. NÒn kinh tÕ cña mét quèc gia lµ do tæng thÓ c¸c doanh nghiÖp lín, bÐ t¹o thµnh. PhÇn ®«ng c¸c doanh nghiÖp lín tr­ëng thµnh, ph¸t triÓn tõ doanh nghiÖp võa vµ nhá vµ th«ng qua liªn kÕt víi c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá. §Ó c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ vµ ®­a ®Êt n­íc tiÕn lªn, kh«ng thÓ kh«ng cã c¸c doanh nghiÖp lín, vèn nhiÒu, kü thuËt hiÖn ®¹i lµm nßng cèt trong tõng ngµnh, nh»m t¹o ra søc m¹nh ®Ó cã thÓ c¹nh tranh th¾ng lîi trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. Ngoµi viÖc x©y dùng c¸c doanh nghiÖp lín lµ cÇn thiÕt chóng ta cßn ph¶i thùc hiÖn nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó t¨ng kh¶ n¨ng tÝch tô vµ tËp trung cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, t¹o ®iÒu kiÖn cho chóng cã thÓ nhanh chãng v­¬n lªn trë thµnh nh÷ng doanh nghiÖp lín. Sù kÕt hîp c¸c lo¹i qui m« doanh nghiÖp trong tõng ngµnh, còng nh­ trong toµn nÒn kinh tÕ, trong ®ã nhÊn m¹nh ®Õn doanh nghiÖp võa vµ nhá víi c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, thÝch hîp nh»m thu hót nhiÒu lao ®éng lµ phï hîp víi xu thÕ chung vµ phï hîp víi ®iÒu kiÖn xuÊt ph¸t ®iÓm vÒ kinh tÕ x· héi cña n­íc ta hiÖn nay. V× vËy ph¸t triÓn doanh nghiÖp võa vµ nhá lµ ph­¬ng h­íng chiÕn l­îc quan träng cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam. Nh­ vËy doanh nghiÖp võa vµ nhá cã nh÷ng lîi thÕ vµ bÊt lîi nµo? Tr­íc tiªn chóng ta xÐt lîi thÕ cña doanh nghiÖp võa vµ nhá: Doanh nghiÖp võa vµ nhá g¾n liÒn víi c¸c c«ng nghÖ trung gian, lµ cÇu nèi gi÷a c«ng nghÖ truyÒn thèng víi c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. Chóng cã qui m« nhá cã tÝnh n¨ng ®éng, linh ho¹t, tù do s¸ng t¹o trong kinh doanh. Doanh nghiÖp võa vµ nhá dÔ dµng vµ nhanh chãng ®æi míi thiÕt bÞ c«ng nghÖ thÝch øng víi cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. Doanh nghiÖp võa vµ nhá chØ cÇn l­îng vèn ®Çu t­ ban ®Çu Ýt, hiÖu qu¶ cao, thu håi vèn nhanh. Doanh nghiÖp võa vµ nhá cã tû suÊt vèn ®Çu t­ trªn lao ®éng thÊp h¬n nhiÒu doanh nghiÖp lín. Cho nªn chóng cã hiÖu suÊt t¹o viÖc lµm cao h¬n. HÖ thèng tæ chøc s¶n xuÊt vµ qu¶n lý ë c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá gän nhÑ, linh ho¹t, c«ng t¸c ®iÒu hµnh mang tÝnh trùc tiÕp. Quan hÖ gi÷a nng­êi qu¶n lý víi ng­êi lao ®éng kh¸ chÆt chÏ. Sù ®×nh trÖ, thua lç, ph¸ s¶n cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá cã ¶nh h­ëng rÊt Ýt hoÆc kh«ng g©y nªn khñng ho¶ng kinh tÕ- x· héi, ®ång thêi Ýt chÞu ¶nh h­ëng bëi c¸c cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ d©y chuyÒn. Bªn c¹nh nh÷ng lîi thÕ quan träng, doanh nghiÖp võa vµ nhá cã nh÷ng bÊt lîi so víi doanh nghiÖp lín nh­: nguån vèn tµi chÝnh h¹n chÕ. C¬ së vËt chÊt kÜ thuËt, tr×nh ®é thiÕt bÞ c«ng nghÖ th­êng yÕu kÐm, l¹c hËu. Kh¶ n¨ng tiÕp cËn th«ng tin vµ tiÖp thÞ cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá bÞ h¹n chÕ rÊt nhiÒu. Tr×nh ®é qu¶n lý ë c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá cßn h¹n chÕ. Doanh nghiÖp võa vµ nhá cã n¨ng suÊt lao ®éng vµ søc c¹nh tranh kinh tÕ thÊp h¬n nhiÒu so víi c¸c doanh nghiÖp lín. §èi víi ViÖt Nam chóng ta, doanh nghiÖp võa vµ nhá cã vÞ trÝ vai trß t¸c ®éng kinh tÕ x· héi rÊt lín ®ã lµ: Doanh nghiÖp võa vµ nhá chiÕm ®a sè vÒ mÆt sè l­îng trong tæng sè c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh vµ ngµy cµng gia t¨ng m¹nh. ë hÇu hÕt c¸c n­íc, sè l­îng c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá chiÕm kho¶ng trªn d­íi 90% tæng sè c¸c doanh nghiÖp. Tèc ®é gia t¨ng sè l­îng c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá nhanh h¬n c¸c doanh nghiÖp lín. N­íc ta hiÖn nay ch­a cã sè liÖu thèng kª chÝnh x¸c c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá nh­ng hÇu hÕt c¸c nghiªn cøu ®Òu cho r»ng, c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ViÖt Nam chiÕm kho¶ng 80-90% sè doanh nghiÖp. C¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá cã vai trß quan träng trong sù t¨ng tr­ëng cña nªn kinh tÕ. Chóng gãp phÇn quan träng vµo sù gia t¨ng thu nhËp quèc d©n cña c¸c n­íc trªn thÕ giíi, b×nh qu©n chiÕm kho¶ng 50% GDP ë mçi n­íc. ViÖt Nam, theo ®¸nh gi¸ cña viÖn nghiªn cøu Trung ¦¬ng, th× hiÖn nay, khu vùc Doanh nghiÖp võa vµ nhá chiÕm kho¶ng 24% GDP. Doanh nghiÖp võa vµ nhá cã t¸c ®éng lín vµo kinh tÕ – x· héi ®ã lµ gi¶i quyÕt mét sè l­îng lín chç lµm viÖc cho d©n c­, lµm t¨ng thªm thu nhËp cho ng­êi lao ®éng gãp phÇn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. ë hÇu hÕt c¸c n­íc, doanh nghiÖp võa vµ nhá t¹o viÖc lµm cho kho¶ng 50-80% lao ®éng trong c¸c ngµnh c«ng nghiÖp vµ dÞch vô. §Æc biÖt trong nhiÒu thêi kú, c¸c doanh nghiÖp lín sa th¶i c«ng nh©n th× khu vùc doanh nghiÖp võa vµ nhá l¹i thu hót thªm nhiÒu lao ®éng hoÆc cã tèc ®é thu hót lao ®éng míi cao h¬n doanh nghiÖp lín. ViÖt Nam th× sè lao ®éng cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá trong c¸c lÜnh vùc phi n«ng nghiÖp hiÖn cã 7,8 triÖu ng­êi chiÕm 79,2% tæng sè lao ®éng phi n«ng nghiÖp vµ chiÕm 22,5% lùc l­îng lao ®éng cña c¶ n­íc (theo ViÖn nghiªn cøu Trung ¦¬ng). C¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá còng gãp phÇn lµm n¨ng ®éng nÒn kinh tÕ trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. Do lîi thÕ cña qui m« nhá lµ n¨ng ®éng, linh ho¹t, s¸ng t¹o trong kinh doanh, cïng víi h×nh thøc tæ chøc kinh doanh cã sù kÕt hîp chuyªn m«n ho¸ vµ ®a d¹ng ho¸ mÒm dÎo, hoµ nhÞp víi ®ßi hái uyÓn chuyÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, cho nªn c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá cã vai trß to lín gãp phÇn lµm n¨ng ®éng nÒn kinh tÕ trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. Khu vùc doanh nghiÖp võa vµ nhá thu hót ®­îc kh¸ nhiÒu vèn trong d©n c­. Do tÝnh chÊt nhá lÎ, dÔ ph©n t¸n ®i s©u vµo c¸c ngâ ng¸ch vµ yªu cÇu sè l­îng vèn ban ®Çu kh«ng nhiÒu, cho nªn c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá cã vai trß rÊt lín trong viÖc thu hót c¸c nguån vèn nhá lÎ, nhµn rçi trong c¸c tÇng líp d©n c­ ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt kinh doanh. Chóng t¹o lËp dÇn tËp qu¸n ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt kinh doanh vµ h×nh thµnh khu vùc “ måi” cho viÖc thùc hiÖn cã kÕt qu¶ vÊn ®Ò huy ®éng vèn cña d©n c­ theo luËt khuyÕn khÝch ®Çu t­ trong n­íc. C¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá cã vai trß to lín trong viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, ®Æc biÖt ®èi víi khu vùc n«ng th«n. H¬n n÷a c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá gãp phÇn ®¸ng kÓ vµo viÖc thùc hiÖn ®« thÞ ho¸ phi tËp trung. Sù ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ë n«ng th«ng sÏ thu hót ng­êi lao ®éng thiÕu hoÆc ch­a cã viÖc lµm vµ cã thÓ thu hót sè l­îng lín lao ®éng thêi vô trong c¸c kú n«ng nhµn vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, rót dÇn sè l­îng lao ®éng n«ng nghiÖp sang c«ng nghiÖp vµ lµm viÖc ngay t¹i quª h­¬ng. Vµ nã h×nh thµnh khu tËp trung lµ qu¸ tr×nh ®« thÞ ho¸ phi tËp trung. Cuèi cïng c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá lµ n¬i ­¬m mÇm c¸c tµi n¨ng kinh doanh, lµ n¬i ®µo t¹o, rÌn luyÖn c¸c nhµ doanh nghiÖp lµm quen víi m«i tr­êng kinh doanh. B¾t ®Çu tõ kinh doanh qui m« nhá vµ th«ng qua ®iÒu hµnh qu¶n lý kinh doanh quy m« võa vµ nhá, mét sè nhµ doanh nghiÖp sÏ tr­ëng thµnh lªn thµnh nh÷ng nhµ doanh nghiÖp lín tµi ba, biÕt ®­a doanh nghiÖp cña m×nh nhanh chãng ph¸t triÓn. C¸c tµi n¨ng kinh doanh sÏ ®­îc ­¬m mÇm tõ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá. Qua nh÷ng lý luËn ë trªn chóng ta ®· biÕt ®­îc doanh nghiÖp võa vµ nhá cã mét vÞ trÝ rÊt quan träng vµ vai trß rÊt lín trong ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi cña mét ®Êt n­íc. VËy thùc tr¹ng ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ë ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m qua nh­ thÕ nµo? Tõ n¨m 1996 l¹i ®©y nhê t¸c ®éng tÝch cùc cña chñ tr­¬ng, c¸c luËt vµ ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn nªn c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá b­íc sang giai ®o¹n ph¸t triÓn míi. §ã lµ giai ®o¹n kh«ng chØ cã sù t¨ng lªn vÒ sè l­îng c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá mµ lµ cã sù c¬ cÊu l¹i doanh nghiÖp võa vµ nhá, lµ sù ph¸t triÓn g¾n víi thÞ tr­êng h¬n, hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc n©ng cao h¬n, vai trß vÞ trÝ cña nã trong nªn kinh tÕ quèc d©n ®­îc n©ng cao h¬n. Vµ b­íc ®Çu ®· ®¹t ®­îc mét sè thµnh tùu ®ã lµ: Sè l­îng c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá thuéc lo¹i h×nh c«ng ty t­ nh©n, c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, c«ng ty cæ phÇn, c«ng ty liªn doanh víi n­íc ngoµi t¨ng lªn nhanh. N¨m 1986 c¶ n­íc gÇn nh­ kh«ng cã doanh nghiÖp t­ nh©n nµo nh­ng ®Õn th¸ng 12/1994 c¶ n­íc cã 13.772 doanh nghiÖp t­ nh©n, 5.120 c«ng ty tr¸ch nhiªm h÷u h¹n, 133 c«ng ty cæ phÇn, tû träng gi¸ trÞ tæng s¶n l­îng c«ng nghiÖp t¨ng tõ 15,6% (1986) lªn 27,5% (1994). C¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá míi ra ®êi ë n­íc ta, tõ n¨m 1986 ®Õn nay phÇn lín lµ c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n, c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, c«ng ty cæ phÇn, c«ng ty liªn doanh. NhiÒu doanh nghiÖp t­ nh©n, c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n ®­îc h×nh thµnh trªn c¬ së s¾p xÕp l¹i s¶n xuÊt, ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý doanh nghiÖp Nhµ n­íc vµ hîp t¸c x·. Qua ®iÒu tra 100 chñ doanh nghiÖp t­ nh©n ë Hµ Néi vµ 200 chñ doanh nghiÖp t­ nh©n ®· tõng lµ c¸n bé c«ng nh©n viªn cña Nhµ n­íc (ë Hµ Néi 63%, ë Thµnh phè HCM 48%). NhiÒu doanh nghiÖp võa vµ nhá ®· chuyÓn h­íng mÆt hµng, chuyÓn h­íng ®iÒu kiÖn theo nguyªn t¾c kÕ hîp chuyªn m«n ho¸ víi ®a d¹ng ho¸ trªn c¬ së ®æi míi c«ng nghÖ, t¨ng c­êng liªn doanh, liªn kÕt lµm cho s¶n xuÊt kinh doanh thÝch hîp víi thÞ tr­êng t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña doanh nghiÖp. Tæ chøc s¶n xuÊt vµ tæ chøc qu¶n lý ®èi víi c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau, ®· cã ®æi míi theo h­íng: G¾n víi thÞ tr­êng, t¹o ®­îc ®éng lùc ph¸t triÓn, thiÕt thùc, n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. C¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá thuéc khu vùc Nhµ n­íc ®­îc chñ ®éng s¶n xuÊt xuÊt kinh doanh h¬n trong n­íc. Nh­ng bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu vÉn cßn tån t¹i nhiÒu vÊn ®Ò ®ã lµ: C¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ®Òu gÆp vßng c¸c khã kh¨n trë ng¹i chi phèi vµ g©y ¶nh h­ëng nh©n qu¶ cho nhau. §ã lµ: thÞ tr­êng h¹n hÑp, kh«ng æn ®Þnh, vèn Ýt, kÜ thuËt c«ng nghÖ l¹c hËu. Kh«ng cã thÞ tr­êng nªn kh«ng cã nhu cÇu ®Çu t­ vµ ®æi míi c«ng nghÖ. Vèn Ýt kh«ng ®æi míi c«ng nghÖ nªu kh¶ n¨ng c¹nh tranh s¶n phÈm kÐm. Do ®ã kh«ng cã thÞ tr­êng. Trong sè c¸c doanh nghiÖp ®­îc hái vÒ khã kh¨n cã 68,57% cho lµ khã kh¨n do thiÕu vèn, 37,62% cho lµ khã kh¨n bëi kh«ng cã thÞ tr­êng. Ph¸t triÓn vµ ®æi míi c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá cßn mang tÝnh tù ph¸t vµ cßn nhiÒu lóng tóng. Nguyªn nh©n cña tån t¹i yÕu kÐm trªn, mét phÇn lµ do h¹n chÕ vÒ n¨ng lùc b¶n th©n doanh nghiÖp võa vµ nhá, phÇn quan träng h¬n lµ do ch­a cã m«i tr­êng kinh doanh thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá. BiÓu hiÖn trªn c¸c mÆt: ThiÕu chÝnh s¸ch riªng cho doanh nghiÖp võa vµ nhá, sù gióp ®ì cña Nhµ n­íc tuy ®· cã nh­ng ch­a nhiÒu. V× vËy ®Ó gi¶i quyÕt khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá vµ thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp nµy Nhµ n­íc ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch vÜ m« ®óng ®¾n ®Ó t¹o thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá nh­: TËp hîp c¸c gi¶i ph¸p gåm: ChÝnh s¸ch t¹o hµnh lang ph¸p lÝ ®ång thêi ®æi míi hÖ thèng chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« gåm: ChÝnh s¸ch tµi chÝnh – TÝn dông; chÝnh s¸ch vÒ thuÕ; chÝnh s¸ch vÒ th­¬ng m¹i vµ c«ng nghÖ; chÝnh s¸ch c«ng nghÖ ®µo t¹o vµ tæ chøc m¹ng l­íi cung cÊp dÞch vô vµ th«ng tin. Tr­íc hÕt chóng ta xem xÐt vÒ hµnh lang ph¸p lý ®ã lµ: H×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¸c tæ chøc qu¶n lý Nhµ n­íc, tæ chøc ®¹i diÖn vµ tæ chøc t­ vÊn ®Ó hç trî, gióp ®ì qu¶ lý c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá. Doanh nghiÖp võa vµ nhá lµ ®èi t­îng qu¶n lý, ®èi t­îng nµy rÊt ®a d¹ng vÒ ngµnh nghÒ, vÒ së h÷u vµ th­êng gÆp khã kh¨n vÒ vèn, c«ng nghÖ kü thuËt, th«ng tin. HiÖn nay c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ®ang bÞ ph©n t¸n qu¶n lý bëi nhiÒu ®Çu mèi. VÝ dô: Trªn ®Þa bµn Hµ Néi, gÇn 200 doanh nghiÖp võa vµ nhá cña c«ng nghiÖp Trung ¦¬ng chÞu sù qu¶n lý cña 22 ®Çu mèi vµ trªn 100 doanh nghiÖp võa vµ nhá cña quèc doanh ®Þa ph­¬ng do 13 ®Çu mèi qu¶n lý. Sù ph©n t¸n ®Çu mèi ®· g©y ra t×nh tr¹ng ph©n t¸n chång chÐo, võa n¾m c¸i lÏ ra kh«ng cÇn n¾m, võa bu«ng c¸i lÏ ra kh«ng ®­îc bu«ng, nhiÒu viÖc cÇn thiÕt ¶nh h­ëng lín ®Õn sù ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá. Ch¼ng h¹n qui ho¹ch ph¸t triÓn chuyªn ngµnh, gióp ®ì khã kh¨n vÒ thÞ tr­êng, chuyÓn giao c«ng nghÖ. Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá cÇn sù hç trî tõ bªn ngoµi, cÇn cã ng­êi b¶o vÖ quyÒn lîi vµ cÇn cã ng­êi ®¹i diÖn ®Ó nãi lªn tiÕng nãi cña m×nh. C¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ph¶i thùc sù trë thµnh chñ thÓ kinh doanh vµ ®­îc sù qu¶n lý b»ng ph¸p luËt, chÝnh s¸ch. V× vËy ®· ®Õn lóc ph¶i ®æi míi, hoµn thiÖn hÖ thèng tæ chøc qu¶n lý ®èi víi doanh nghiÖp võa vµ nhá theo c¸c h­íng: T¨ng c­êng qu¶n lý Nhµ n­íc th«ng qua ph¸p luËt, chÝnh s¸ch, xo¸ bá c¬ quan chñ qu¶n. C¬ quan qu¶n lý Nhµ n­íc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá lµ c¸c bé phËn qu¶n lý ngµnh vµ bé phËn qu¶n lý chøc n¨ng. H×nh thµnh, ph¸t triÓn c¸c tæ chøc t­ vÊn, hç trî gióp ®ì c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá trªn c¸c lÜnh vùc: xuÊt khÈu, tµi chÝnh chuyÓn giao c«ng nghÖ, ®µo t¹o. Ph¸t triÓn c¸c tæ chøc ®¹i diÖn theo ngµnh vµ theo c¸c lo¹i h×nh së h÷u ®Ó võa b¶o vÖ quyÒn lîi, võa gióp ®ì lÉn nhau, võa nãi lªn tiÕng nãi cña ng­êi chñ, ng­êi lao ®éng vµ tham m­u cho Nhµ n­íc trong x©y dùng qui ho¹ch, chÝnh s¸ch liªn quan ®Õn ngµnh m×nh. §ång thêi ph¶i t¨ng c­êng vµ ®æi míi qu¶n lý Nhµ n­íc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá. Nhµ n­íc ®· ban hµnh mét sè luËt vµ chÝnh s¸ch liªn quan ®Õn ph¸t triÓn vµ qu¶n lý doanh nghiÖp võa vµ nhá nh­: LuËt doanh nghiÖp t­ nh©n; LuËt c«ng ty; LuËt ®Çu t­ trong n­íc… vµ nhiÒu chÝnh s¸ch liªn quan. Song so víi yªu cÇu th× c«ng t¸c qu¶n lý Nhµ n­íc cßn cÇn ph¶i lµm nhiÒu viÖc ®óng tÇm h¬n. Trong nh÷ng n¨m tíi Nhµ n­íc cÇn chó ý vÊn ®Ò sau: Hoµn thiÖn hÖ thèng luËt liªn quan ®Õn doanh nghiÖp võa vµ nhá thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ nh­ LuËt Hîp T¸c X·; LuËt doanh nghiÖp Nhµ n­íc. Hoµn thiÖn chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi hiÖn nay vµ x©y dùng chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi ®Õn n¨m 2010. Trªn c¬ së chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cho c¸c vïng, ngµnh. §©y lµ c¬ së ®Ó ®Þnh h­íng ph¸t triÓn doanh nghiÖp võa vµ nhá. Hoµn thiÖn, ®æi míi c¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn vµ qu¶n lý c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá theo h­íng ®ång bé, thÓ hiÖn sù g¾n bã gi÷a chñ tr­¬ng ph¸t triÓn víi qui m« vµ qui ho¹ch ph¸t triÓn tõng ngµnh víi chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p thùc hiÖn. TÝnh ®ång bé cña chÝnh s¸ch kh«ng chØ thÓ hiÖn ë sè l­îng c¸c chÝnh s¸ch ph¶i ®ñ vµ ®ång bé ®Ó thùc hiÖn sù ¨n nhÞp vµ b×nh ®¼ng gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. Tãm l¹i Nhµ n­íc ph¶i t¹o hµnh lang ph¸p lý cho doanh nghiÖp võa vµ nhá ho¹t ®éng b»ng c¸ch nghiªn cøu ban hµnh c¸c bé LuËt vµ c¸c v¨n b¶n ph¸p qui ®Ó bæ sung, hoµn chØnh m«i tr­êng ph¸p luËt vÒ kinh doanh. ChÝnh phñ ph¶i thèng nhÊt sù qu¶n lý, kiÓm tra, gi¸m s¸t, hç trî vµ c¸p giÊy phÐp cho doanh nghiÖp võa vµ nhá ho¹t ®éng. §ång thêi qui ®Þnh c¸c thñ tôc hµnh chÝnh theo h­íng c¶i tiÕn, gi¶m bít phiÒn hµ c¸c chñ ®Çu t­ thµnh lËp doanh nghiÖp võa vµ nhá. ¸p dông c¸c biÖn ph¸p kiªn quyÕt vµ cã hiÖn qu¶ nh»m ng¨n chÆn hµng lËu, khuyÕn khÝch s¶n xuÊt trong n­íc ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp võa vµ nhá ph¸t triÓn vµ ph¶i xö lý nghiªm minh c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá vi ph¹m ph¸p luËt. Cïng víi sù t¹o lËp hµnh lang ph¸p lý Nhµ n­íc ph¶i cã sù ®æi míi c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« ®ã lµ: VÒ chÝnh s¸ch tµi chÝnh - tÝn dông: Nhµ n­íc cho phÐp ®a d¹ng ho¸ c¸c nguån vèn, ®Ó c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá cã c¬ héi huy ®éng vèn vµo s¶n xuÊt-kinh doanh. Nhµ n­íc cÇn ph¶i dµnh phÇn tÝch luü hµng n¨m tõ 30% ®Õn 40% GDP ®Ó ®Çu t­ vµo c¬ së h¹ tÇng vµ vµo c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá th«ng qua hÖ thèng tµi chÝnh – tÝn dông. C¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá cÇn ph¶i huy ®éng vèn b»ng c¸c con ®­êng nh­: Huy ®éng vèn trong nh©n d©n vµ ®Ó huy ®éng ®­îc nguån vèn trªn, ngoµi chÝnh s¸ch l·i suÊt hîp lý, cÇn ph¶i æn ®Þnh nÒn kinh tÕ ®ång thêi gi¶i to¶ ®­îc t©m lý lo sî sù mÊt gi¸ cña ®ång tiÒn. Ph¶i huy ®éng ®­îc nguån vèn nhµn rçi cña c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp vµo s¶n xuÊt kinh doanh. Ngoµi sù huy ®éng vèn trong n­íc th× nguån vèn n­íc ngoµi còng ph¶i ®­îc tËn dông. Th«ng qua liªn doanh, liªn kÕt, ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam, ®Ó t¨ng nguån vèn cho s¶n xuÊt kinh doanh. TËn dông nguån vèn ODA ®Ó n©ng cÊp c¬ së h¹ tÇng gióp c¸c doanh nghiÖp cã c¬ héi hoµ nhËp vµo thÞ tr­êng chung cña ®Êt n­íc vµ quèc tÕ, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó khuyÕn khÝch ViÖt KiÒu ®Çu t­ vÒ n­íc vµ tËn dông nguån vèn mµ ViÖt KiÒu ë n­íc ngoµi göi vÒ cho th©n nh©n trong n­íc. §Ó thùc hiÖn gi¶i ph¸p nªu trªn, tr­íc m¾t chóng ta tËp trung vµo mét sè biÖn ph¸p cô thÓ sau: Cho phÐp c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n cã hiÖu qua ph¸t hµnh cæ phiÕu trong néi bé doanh nghiÖp, nh»m thu hót vèn nhµn rçi cña ng­êi lao ®éng. Tõng b­íc h×nh thµnh thÞ tr­êng chøng kho¸n ë c¸c ®« thÞ lín, tiÕn tíi thÞ tr­êng chøng kho¸n ë c¸c vïng ®« thÞ lín vµ trªn ®Þa bµn c¶ n­íc. LËp quÜ quèc gia hç trî doanh nghiÖp võa vµ nhá. Quy ®Þnh tû lÖ tÝn dông tèi thiÓu dµnh cho doanh nghiÖp võa vµ nhá ®èi víi c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i (ng©n hµng th­¬ng m¹i). H×nh thµnh c¸c tæ chøc tµi chÝnh, ng©n hµng chuyªn hç trî doanh nghiÖp võa vµ nhá ph¸t triÓn th«ng qua c¸c biÖn ph¸p cho vay vèn, thanh to¸n th­¬ng m¹i. ViÖc thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p huy ®éng vèn trong n­íc ®· thùc hiÖn kh¸ m¹nh mÏ trong nh÷ng n¨m qua th«ng qua c¸c c«ng cô nh­ thuÕ, l·i suÊt… Nhê ®ã trong nh÷ng n¨m qua s¶n xuÊt trong n­íc ph¸t triÓn m¹nh mÏ, tû lÖ tiÕt kiÖm ®Çu t­ toµn x· héi ®¹t lµ 444.585,6 tû ®ång. Nh­ng chÝnh s¸ch huy ®éng vèn cßn nhiÒu trë ng¹i lµ ch­a t¹o ®­îc ®iÒu kiÖn th«ng tho¸ng trong viÖc huy ®éng vèn cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá. MÆc dï tÝnh ®Õn thêi ®iÓm hiÖn t¹i Nhµ n­íc ®· cho phÐp c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ cã thÓ vay theo h×nh thøc tÝn chÊp. Nh­ng trong thùc tÕ hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá kh«ng thÓ vay theo h×nh thøc nµy v× kh«ng cã tæ chøc ®¹i diÖn ®øng ra b¶o l·nh Cßn vßng quay theo h×nh thøc thÕ chÊp th× c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá l¹i kh«ng cã ®ñ tµi s¶n thÕ chÊp cho ng©n hµng, trong khi ®ã l¹i ch­a cã mét tæ chøc tÝn dông nµo chuyªn doanh cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ë n­íc ta, laÞi cã sù ph©n biÖt ®èi xö gi÷a c¸c Doanh nghiÖp quèc doanh vµ doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh. Ngoµi ra viÖc ch­a cã hÖ thèng b¶o l·nh vµ b¶o hiÓm tÝn dông cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ®· lµm cho doanh nghiÖp võa vµ nhá kh«ng thÓ tiÕp cËn ®­îc víi c¸c kho¶n tÝn dông trung vµ dµi h¹n tõ hÖ thèng tµi chÝnh chÝnh thøc. VÒ chÝnh s¸ch thuÕ: Chóng ta ®· ¸p dông thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ë c¸c doanh nghiÖp ®· ®¨ng ký thµnh lËp hÇu hÕt c¸c hÖ thèng VAT ®Òu thùc hiÖn miÔn ®ãng thuÕ ®èi víi doanh nghiÖp qu¸ nhá. VAT ®­îc thu ®èi víi tÊt c¶ c¸c c¸c giai ®o¹n s¶n xuÊt vµ miÔn thuÕ ®èi víi doanh nghiÖp siªu nhá. §©y còng chÝnh lµ mét trong nh÷ng ­u viÖt cña thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng. HiÖn nay ë ViÖt Nam møc VAT nªn n»m trong kho¶ng 5% ¸ 10% lµ phï hîp. Sau mét thêi gian s¶n xuÊt ph¸t triÓn cã thÓ n©ng møc VAT tõ 10% lªn 15%, ®ång thêi lo¹i bá thuÕ vèn, thuÕ lîi tøc, c¸c ®iÒu tiªt tiÕp theo lµ sö dông thuÕ thu nhËp. §ång thêi ®¬n gi¶n ho¸ c¸c thñ tôc hµnh chÝnh vÒ thuÕ. ¸p dông chÕ ®é thuÕ kho¸n theo sù kª khai cña chñ doanh nghiÖp vÒ møc doanh thu vµ møc chÞu thuÕ ®èi víi doanh nghiÖp ®ang ho¹t ®éng theo quy ®Þnh 66/H§BT, kÕt hîp víi kinh nghiÖm qu¶n lý cña c¬ quan thuÕ ®Ó x¸c ®Þnh møc thuÕ. Doanh thu cã thÓ tÝnh theo tõng th¸ng hoÆc tõng quý, tuú theo t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh. C¬ quan qu¶n lý thuÕ cã ®Þnh kú hoÆc ®ét xuÊt kiÓm tra ho¸ ®¬n, sæ s¸ch kÕ to¸n ®Ó x¸c ®Þnh møc thuÕ cho ®óng luËt, nh­ng mét n¨m kh«ng qu¸ 2 lÇn ë mét doanh nghiÖp. ViÖc thu thuÕ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng theo c¸c luËt ®Þnh cã thÓ thùc hiÖn trùc tiÕp b»ng c¸ch chñ doanh nghiÖp nép cho kho b¹c ®Þa ph­¬ng, trªn c¬ së ®ã cã sù x¸c nhËn cña c¬ quan thuÕ vÒ møc thuÕ ph¶i nép, ®Ó qu¶n lý bít lùc l­îng c¸n bé thuÕ. §èi víi c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng theo NghÞ ®Þnh 66/H§BT, cã thÓ nép trùc tiÕp cho c¬ quan thuÕ trªn c¬ së cã ho¸ ®¬n hîp lÖ. Cuèi cïng lµ ph¶i cã chÝnh s¸ch miÔn gi¶m thuÕ râ rµng, ®Ó gi¶m bít phiÒn hµ trong viÖc nép thuÕ ë nh÷ng ngµnh nghÒ, lÜnh vùc ­u tiªn ®èi víi doanh nghiÖp võa vµ nhá. Tuy vËy vÉn cßn nh÷ng v­íng m¾c cã ¶nh h­ëng lín ®Õn c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, thËm chÝ cã doanh nghiÖp cßn cho r»ng nÕu thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c nghÜa vô vÒ thuÕ th× ch¾c ch¾n lîi nhuËn sÏ ©m hoÆc b»ng kh«ng. ChÝnh v× vËy t×nh tr¹ng trèn thuÕ x¶y ra kh¸ nhiÒu vµ ®Æc biÖt lµ khu vùc ngoµi quèc doanh. Vµ c¸c quy ®Þnh vÒ thuÕ vÉn rÊt r­êm rµ, r¾c rèi, phøc t¹p, thuÕ xuÊt nhiÒu khi bÞ trïng lÆp hoÆc thËm chÝ b×nh ®¼ng. §¬n cö nh­ luËt thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp, tuú tõng møc ®é ­u ®·i cho tõng ngµnh nghÒ mµ doanh nghiÖp ®Çu t­ n­íc ngoµi h­ëng thuÕ suÊt 20%; 15% vµ 10%. Trong khi ®ã doanh nghiÖp trong n­íc. ChÞu møc thuÕ lµ 32%; 25%, 20% vµ 15%. §ång thêi l¹i ch­a cã c¬ chÕ chÝnh s¸ch ®éng viªn vµ t¹o nguån thu. NhiÒu khi c¸c doanh nghiÖp thuéc ®èi t­îng ®­îc miÔn gi¶m thuÕ nh­ng vÉn t×m c¸ch trèn thuÕ h¬n lµ xin ®­îc chÕ ®é miÔn gi¶m. T×nh h×nh nµy nãi lªn chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch vµ miÔn gi¶m cña chóng ta cÇn ph¶i ®æi míi h¬n cho phï hîp. VÒ chÝnh s¸ch c«ng nghÖ ®µo t¹o: Tr­íc hÕt ph¶i thµnh lËp c¸c trung t©m hç trî chuyÓn giao c«ng nghÖ nhµ n­íc hoÆc t­ nh©n ë c¸c vïng, c¸c trung t©m nµy cã nhiÖm vô cung cÊp c¸c th«ng tin vÒ kü thuËt c«ng nghÖ, thùc hiÖn c¸c dÞch vô, t­ vÊn vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ cho doanh nghiÖp võa vµ nhá, kiÓm ®Þnh chÊt l­îng, gióp c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá tiÕp cËn ®­îc víi kü thuËt, c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, kh¾c phôc t×nh tr¹ng th«ng tin vÒ kü thuËt, c«ng nghÖ vµ nhËp khÈu thiÕt bÞ, m¸y mãc l¹c hËu.... MÆt kh¸c, c¸c trung t©m nµy cÇn phèi hîp víi c¸c trung t©m nghiªn cøu øng dông cña vïng hoÆc trung ­¬ng, c¸c doanh nghiÖp nghiªn cøu c¶i tiÕn ®æi míi thiÕt bÞ, kü thuËt, c«ng nghÖ cña hÖ thèng trung t©m nµy, kh«ng ph©n biÖt ®ã lµ trung t©m do Nhµ n­íc hay t­ nh©n thµnh lËp mµ tuú thuéc lÜnh vùc trung t©m ho¹t ®éng cã thuéc nh÷ng ngµnh nghÒ mµ nhµ n­íc ­u ®·i ph¸t triÓn hay kh«ng. Vµ ®Ó ®¶m b¶o n¨ng lùc ho¹t ®éng cña hÖ thèng trung t©m nµy, ®ßi hái cã sù gi¸m s¸t chÆt chÏ cña bé khoa häc c«ng nghÖ vµ m«i tr­êng. MÆt kh¸c c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá cã kh¶ n¨ng nghiªn cøu øng dông, c¶i tiÕn m¸y mãc, thiÕt bÞ còng nh­ nghiªn cøu øng dông ë c¸c vïng trong mét sè ngµnh kinh tÕ nhÊt ®Þnh hç trî c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá øng dông kÕt qu¶ nghiªn cøu mét c¸ch nhanh nhÊt. ViÖt Nam ta mÆc dï cã rÊt nhiÒu tæ chøc hç trî doanh nghiÖp võa vµ nhá trong vµ ngoµi n­íc nh­ng ®a sè c¸c tæ c¸c chÝnh s¸ch nµy ho¹t ®éng v× lîi Ých riªng. ChÝnh v× vËy, cã rÊt Ýt doanh nghiÖp võa vµ nhá muèn tham gia, hoÆc nhËn sù t­ vÊn, h­íng dÉn cña c¸c tæ chøc nµy. Trong khi ®ã nhu cÇu vÒ th«ng tin, chuyÓn giao c«ng nghÖ phæ biÕn kiÕn thøc.... lµ rÊt lín vµ cÇn cã sù hç trî tÝch cùc cña Nhµ n­íc. Bªn c¹nh ®ã chóng ta ch­a cã nh÷ng chÝnh s¸ch riªng cho c¸c doanh nghiÖp nµy vÒ ®µo t¹o n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý, kü thuËt, vÒ c«ng nghÖ thiÕt bÞ.... ch­a cã nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu, cô thÓ râ rµng ®Ó trî gióp kinh phÝ cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá hiÖn ®¹i ho¸ trang thiÕt bÞ tiÕn tiÕn. Qua thùc tr¹ng nµy ta thÊy cÇn cã mét chÝnh s¸ch c«ng nghÖ, ®µo t¹o tèt nh»m gióp ®ì c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ph¸t triÓn. VÒ chÝnh s¸ch Th­¬ng m¹i : Trong chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i th× chñ tr­¬ng cña chóng ta lµ chñ ®éng x©y dùng quan hÖ, hîp t¸c víi tÊt c¶ c¸c n­íc trªn thÕ giíi, x©y dùng nÒn kinh tÕ më víi c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, tiÕn tíi héi nhËp hoµn toµn vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi ®· vµ ®ang ®­îc ViÖt Nam øng dông trong nh÷ng n¨m qua. C¸c quy ®Þnh vÒ xuÊt nhËp khÈu ngµy cµng ®­îc níi láng, mäi doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ ®Òu cã thÓ tham gia vµo ho¹t ®éng xuÊt khÈu còng nh­ nhËp khÈu nguyªn vËt liÖu phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Tuy nhiªn trªn thùc tÕ vÉn cßn nhiÒu nh÷ng khóc m¾c g©y c¶n trë tíi qu¸ tr×nh nµy nh­: ChØ cho phÐp mét sè mÆt hµng, danh môc hµng ho¸ cÊm xuÊt khÈu hay thay ®æi, thuÕ xuÊt nhËp khÈu cao.... Ngoµi ra nh÷ng chÝnh s¸ch ­u tiªn ®¨c thï nh»m hç trî l©u dµi cho ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ch­a cã nh­: Trî gióp xuÊt khÈu, cÊp tÝn dông, lµm hµng xuÊt khÈu Cßn vÒ chÝnh s¸ch c«ng nghiÖp th× chÝnh s¸ch b¶o hé hiÖn nay ®· lµm biÕn d¹ng thÞ tr­êng trong n­íc. §Æc biÖt, viÖc ®¸nh thuÕ cao vµo c¸c mÆt hµng nhËp khÈu ®· lµm cho mét sè c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ph¶i nhËp khÈu nguyªn vËt liÖu víi gi¸ cao, tõ ®ã lµm ra c¸c s¶n phÈm cã gi¸ thµnh cao vµ kh«ng thÓ c¹nh tranh víi c¸c C«ng ty lín. Ngoµi ra c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ho¹t ®éng trong ngµnh c«ng nghiÖp t¸c nh©n t¹o ra s¶n phÈm cho x· héi nh­ng kh¶ n¨ng thu håi vèn chËm, lîi nhuËn thÊp, ch­a nhËn ®­îc sù ­u ®·i hîp lý vÒ c¸c vÊn ®Ò nh­: ThuÕ ®Êt, vay vèn tÝn dông .... Bªn c¹nh ®ã doanh nghiÖp võa vµ nhá khu vùc ngoµi quèc doanh bÞ søc Ðp cña hµng nhËp lËu vµ sù ph©n biÖt ®èi xö so víi c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc. Cßn vÒ viÖc tæ chøc m¹ng l­íi cung cÊp dÞch vô cho c¸c doanh nghiÖp. ViÖc tæ chøc hÖ thèng c¬ quan cung cÊp th«ng tin trong ngµnh dÞch vô lµ vÊn ®Ò rÊt quan träng ë ViÖt Nam vµ lµ nhu cÇu bøc thiÕt ®èi víi doanh nghiÖp võa vµ nhá. §iÒu nµy sÏ gióp cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá trong viÖc thu thËp th«ng tin kinh tÕ, th«ng tin thÞ tr­êng nh»m ®em l¹i hiÖu qu¶ ho¹t ®éng h¬n cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá. HiÖn nay mÆc dï cã rÊt nhiÒu tæ chøc trong vµ ngoµi n­íc cung cÊp dÞch vô cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, trong sè c¸c tæ chøc nµy ho¹t ®éng v× lîi nhuËn vµ thùc sù kh«ng gióp ChÝnh phñ trong c«ng t¸c b¶o l·nh còng nh­ thùc thi c¸c chÝnh s¸ch liªn quan ®Õn doanh nghiÖp võa vµ nhá. V× vËy chÝnh phñ nªn thiÕt lËp c¸c qui ®Þnh cô thÓ cho c¸c tæ chøc nµy ®Ó võa cã thÓ tËn dông ®­îc nh÷ng th«ng tin s½n cã trong viÖc ho¹ch ®Þnh vµ thùc thi c¸c chÝnh s¸ch cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá vµ võa t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp cã thÓ tiÕp cËn ®­îc víi nhau. Bªn c¹nh ®ã ph¶i thiÕt lËp hÖ thèng tæ chøc – t­ vÊn – dÞch vô vµ cung cÊp c¶ th«ng tin v× nã lµ nh÷ng nhu cÇu bøc thiÕt cña doanh nghiÖp võa vµ nhá. Do chñ doanh nghiÖp hiÓu biÕt cã h¹n, kh«ng toµn diÖn, nh­ng hä l¹i cã vèn, cã tay nghÒ, cã kinh nghiÖm, cã kh¶ n¨ng më ®­îc doanh nghiÖp, nªn hä cÇn cã t­ vÊn vÒ ph¸p lý, cung cÊp th«ng tin kinh tÕ, th«ng tin vÒ thÞ tr­êng, vµ dÞch vô trän gãi ®Ó hä cã thêi gian ®Çu t­ vµo c«ng viÖc kh¸c ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao h¬n. HÖ thèng tæ chøc t­ vÊn – dÞch vô – cung cÊp th«ng tin ph¸t triÓn sÏ gióp c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá cã ®­îc th«ng tin cÇn thiÕt ®Ó x¸c ®Þnh chiÕn l­îc kinh doanh ®óng ®¾n, h¹n chÕ sù rñi ro cho ®Õn møc thÊp nhÊt, sÏ lo¹i ®­îc nh÷ng “®Çu lËu”, “cß måi” lµm ¨n bÊt chÝnh, gãp phÇn t¹o nªn phong c¸ch lµm ¨n ch©n chÝnh vµ nÒn kinh doanh v¨n minh. Nh­ vËy chÝnh ta ®· ph©n tÝch ®­îc mét sè c¸c gi¶i ph¸p – chÝnh s¸ch mµ Nhµ n­íc ®· vµ ®ang thùc hiÖn. Nh­ng bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu ®· ®¹t ®­îc vÉn cßn nhiÒu khóc m¾c, nh÷ng khã kh¨n mµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá cßn gÆp ph¶i do c¸c chÝnh s¸ch ch­a râ rµng hoÆc ch­a thùc sù ®Çy ®ñ so víi nh÷ng g× mµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá c¶m thÊy tin t­ëng. Mét sè kiÕn nghÞ cña b¶n th©n vÒ c¸c gi¶i ph¸p nh»m ph¸t triÓn doanh nghiÖp võa vµ nhá: Thø nhÊt: Trong hÖ thèng ph¸p lý cña Nhµ n­íc cÇn khÈn tr­¬ng xóc tiÕn vµ ®Çu t­ lùc l­îng ®Ó nghiªn cøu vµ sím ban hµnh c¸c vÊn ®Ò ph¸p qui chÝnh thøc vÒ doanh nghiÖp võa vµ nhá. H×nh thøc v¨n b¶n cã thÓ lµ luËt, ph¸p lÖnh…trong ®ã x¸c ®Þnh râ kh¸i niÖm vÒ doanh nghiÖp võa vµ nhá vµ qui ®Þnh râ quyÒn vµ nghÜa vô cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá. Nhµ n­íc cÇn sím c¶i tiÕn c«ng t¸c ®¨ng ký kinh doanh cho c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp võa vµ nhá. Nh÷ng qui ®inh vÒ chøng nhËn vèn cho c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay cßn ch­a chÆt chÏ, t¹o nhiÒu khe hë. C¸c thñ tôc thµnh lËp doanh nghiÖp còng vÇn ®­îc c¶i tiÕn, bæ sung thªm nhiÒu ngµnh míi, ®Æc biÖt trong lÜnh vùc dÞch vô, t­ vÊn cho doanh nghiÖp trong viÖc ®Æt tªn gäi ®Ó tr¸nh sù trïng lÆp tªn doanh nghiÖp trªn cïng mét ®Þa ph­¬ng, ®Þa bµn qu¶n lý. Thµnh lËp c¸c tæ chøc hç trî doanh nghiÖp võa vµ nhá cã sù ph©n c«ng chuyªn m«n ho¸ gi÷a c¸c trung t©m ®Ó chóng ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ h¬n. Thµnh lËp c¸c tæ chøc ®¹i diÖn cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá trong tõng lÜnh vùc vµ tõng ®Þa ph­¬ng lµ c¬ quan b¶o hé quyÒn lîi cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá tr­íc ph¸p luËt. CÇn nghiªn cøu, xem xÐt ®Ó thµnh lËp mét c¬ quan qu¶n lý thèng nhÊt thuéc Nhµ n­íc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá. T¨ng c­êng kØ c­¬ng ph¸p luËt, trËt tù an ninh x· héi. CÇn cã nh÷ng qui ho¹ch vÒ nh÷ng khu c«ng nghiÖp, cöa hµng liªn hîp b¸n bu«n, tr¹m « t«, kho b·i lín cho cho c¸c doanh nghiÖp thuª hoÆc mua, ®¶m b¶o cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cã tæ chøc vµ ®i vµo v¨n minh kinh doanh. CÇn cã c¸c biÖn ph¸p t¨ng c­êng qu¶n lý an toµn lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ®Æc biÖt trong c¸c ngµnh c¬ khÝ. CÇn cã nh÷ng bé luËt hoÆc qui chÕ râ rµng vµ xuÊt nhËp khÈu cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá. Nhµ n­íc còng cÇn ban hµnh nh÷ng luËt ph¸p nghiªm ngÆt kiÓm tra ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan qu¶n lý c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá nh»m gi¶m bít tèi ®a c¸c hµnh vi tiªu cùc trong c¸c c¬ quan qu¶n lý ®· g©y khã kh¨n cho c¸c ho¹t ®éng kinh doanh lµnh m¹nh cña c¸c doanh nghiÖp. Cã thÓ nãi r»ng, ®· ®Õn lóc cã mét sù so¹n th¶o vµ ®¸nh gi¸ c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ – x· héi ®èi víi c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá gãp phÇn lµm cho khu vùc nµy hoµ nhËp qu¸ tr×nh ph¸t triÓn chung. Thø hai: Ph¶i hoµn thiÖn chÝnh s¸ch th­¬ng m¹i vµ c«ng nghÖ. §Ó ph¸t huy kh¶ n¨ng vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ph¸t triÓn m¹nh mÏ, æn ®Þnh, ®óng h­íng cÇn chó ý mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n sau: Ph¶i cã mét chÝnh s¸ch vµ c«ng b»ng ®èi víi mäi h×nh thøc kinh doanh, doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ. Ph¶i cã chÝnh s¸ch xuÊt khÈu cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, thóc ®Èu s¶n xuÊt trong thêi gian t×m kiÕm vµ th©m nhËp thÞ tr­êng. ChÝnh s¸ch s¶n xuÊt trong n­íc cÇn ph¶i hîp lý, t¹o ®iÒu kiÖn cho ph¸t triÓn vµ gãp phÇn tÝch cùc vµo x©y dùng thÞ tr­êng trong n­íc vµ s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu ra n­íc ngoa×, kh«ng ®Ó c¸c doanh nghiÖp ®éc quyÒn bãp mÐo nh­ hiÖn nay. Ph¶i tÝch cùc c«ng t¸c chèng bu«n lËu, nhËp lËu, chèng hµng gi¶, hµng nh¸i, nh·n hiÖu, mÉu m·. ChÝnh phñ cÇn tÝch cùc hç trî mét phÇn kinh phÝ tµi trî trong viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn mét v­ên ­¬m doanh nghiÖp chung vµ tiÕn tíi h×nh thµnh doanh nghiÖp chuyªn tr¸ch vµ kÜ thuËt nh»m cung cÊp cho doanh nghiÖp võa vµ nhá c¬ së h¹ tÇng, dÞch vô vµ t¨ng c­êng kh¶ n¨ng kinh doanh cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá. Thø ba: CÇn hoµn thiÖn chÝnh s¸ch tµi chÝnh – tÝn dông: CÇn ph¶i b¶o ®¶m c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá khu vùc t­ nh©n ®­îc thùc sù b×nh ®¼ng nh­ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc trong vay vèn ng©n hµng. B·i bá, ®èi xö ­u ®·i vÒ vay nî, xo¸ nî, gi·n nî ®èi víi kho¶n vay qu¸ h¹n, gia h¹n nî ®èi víi c¸c kho¶n vay gÆp rñi ro. ViÖc thu tÝn dông thuª mua vµ cung cÊp c¸c kho¶n tÝn dông trung vµ dµi h¹n víi møc ­u ®·i cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá míi khëi sù hoÆc ®Çu t­ ®æi míi kÜ thuËt c«ng nghÖ tiªn tiÕn. ChÝnh phñ lËp hÖ thèng b¶o l·nh vµ b¶o hiÓm tÝn dông cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, trong ®ã chñ yÕu lµ vèn ng©n s¸ch vµ ®ãng gãp c¸c tæ chøc trong vµ ngoµi n­íc bao gåm c¶ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá. Môc tiªu cña quÜ lµ ®Ó gióp c¸c doanh nghiÖp cã c¸c dù ¸n kh¶ thi cÇn vèn tÝn dông ®Çu t­ song thiÕu mét phÇn thÕ chÊp, b¶o l·nh theo hîp ®ång vèn vay. CÇn ®¬n gi¶n ho¸ c¸c thñ tôc ng©n hµng trong viÖc cho vay tÝn dông ®Æc biÖt lµ c¸c kho¶n vay trung vµ dµi h¹n bÞ qui ®Þnh bëi c¸c thñ tôc r­êm rµ phøc t¹p lµm cho chi phÝ giao dÞch t¨ng cao. Thø t­: Hoµn thiÖn chÝnh s¸ch thuÕ: §ã lµ lµm sao tr¸nh trïng l¾p vÒ c¸c v¨n b¶n vÒ thuÕ vµ cÇn ph¶i râ rµng, nhÊt qu¸n vµ æn ®Þnh, gi¶i quyÕt sù bÊt b×nh ®¼ng vÒ nghÜa vô thuÕ gi÷a c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp. CÇn ph¶i cã sù ­u ®·i vÒ thuÕ cho c¸c ®èi t­îng ®­îc ­u tiªn ®Ó kÝch thÝch s¶n xuÊt – kinh doanh. Thø n¨m: Hoµn thiÖn chÝnh s¸ch c«ng nghÖ - ®µo t¹o: ChÝnh phñ cÇn cã c¸c biÖn ph¸p khuyÕn khÝch ®Ó hç trî ®æi míi c«ng nghÖ cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá. CÇn t¨ng thêi h¹n ®­îc xÐt miÔn, gi¶m thuÕ cho c¸c dù ¸n ®æi míi c«ng nghÖ. VÒ l©u dµi cÇn cã c¸c ch­¬ng tr×nh trî gióp chi phÝ cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá cã dù ¸n kh¶ thi vÒ ®æi míi c«ng nghÖ tiªn tiÕn. §èi víi hç trî vµ ®µo t¹o nguån nh©n lùc cho doanh nghiÖp võa vµ nhá cÇn xóc tiÕn hç trî liªn kÕt c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá víi c¸c viÖn kinh tÕ, tr­êng ®¹i häc trong vµ ngoµi n­íc nh»m ®µo t¹o nh÷ng nhµ qu¶n lý giái vµ c«ng nh©n cã tr×nh ®é tay nghÒ cao. VÒ l©u dµi cÇn ph¶i c¶i tæ hÖ thèng gi¸o dôc s½n cã nh»m môc ®Ých ®µo t¹o, ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña c¸c doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh tham gia vµo thÞ tr­êng. Thø s¸u: CÇn hoµn thiÖn chÝnh s¸ch ®Çu t­. VÒ chÝnh s¸ch ®Çu t­ ph¸t triÓn, Nhµ n­íc cÇn ®Çu t­ c¬ së h¹ tÇng ban ®Çu nh­: ®­êng, ®iÖn, cÊp tho¸t n­íc ®Æc biÖt lµ ®Çu t­ vµo thiÕt bÞ c«ng nghÖ xö lý chÊt th¶i b¶o vÖ m«i tr­êng sinh th¸i mµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá do h¹n chÕ vÒ vèn kh«ng thÓ ®Çu t­. Thø b¶y: CÇn hoµn thiÖn chÝnh s¸ch vÒ thÞ tr­êng: Mäi nç lùc hç trî sÏ b»ng thõa nÕu c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá kh«ng cã thÞ tr­êng tiªu thô v÷ng ch¾c. V× thÕ, song song víi cuéc vËn ®éng “ ng­êi ViÖt dïng hµng ViÖt “ Nhµ n­íc víi t­ c¸ch lµ ng­êi tiªu dïng cÇn khuyÕn khÝch c¸c c¬ quan, doanh nghiÖp Nhµ n­íc ph¶i ­u tiªn tiªu dïng hµng ViÖt Nam. Bªn c¹nh ®ã Nhµ n­íc ph¶i cã chÝnh s¸ch më cöa ngo¹i giao nh»m t×m kiÕm thÞ tr­êng h¬n n÷a cho hµng ho¸ cña ViÖt Nam nãi chung vµ doanh nghiÖp võa vµ nhá nãi riªng. Nhµ n­íc t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá tham gia ®Êu thÇu x©y dùng c¬ së h¹ tÇng b»ng nguån vèn ng©n s¸ch, nh»m b×nh ®¼ng gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, t¹o ra c«ng v¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng. §Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá cã thÓ hîp t¸c chÆt chÏ víi c¸c doanh nghiÖp lín th«ng qua c¸c hîp ®ång cung øng nguyªn vËt liÖu, b¸n thµnh phÈm gia c«ng. §ã lµ ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp võa vµ nhá cã viÖc lµm vµ h¬n n÷a cã t¸c dông b¶o ®¶m thÞ tr­êng, chuyÓn giao c«ng nghÖ, kü n¨ng qu¶n lý tõ doanh nghiÖp lín sang doanh nghiÖp võa vµ nhá. PhÇn kÕt luËn Trong nh÷ng n¨m qua chóng ta ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu to lín vÒ kinh tÕ nhê chÝnh s¸ch c¶i c¸ch kinh tÕ. Nh­ng chóng ta cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p toµn diÖn h¬n c¶ tr­íc m¾t vµ l©u dµi ®èi víi c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp võa vµ nhá. Hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý vµ thiÕt lËp c¸c biÖn ph¸p hç trî lµ cÇn thiÕt cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá. V× vËy cÇn cã nh÷ng c¬ së ph¸p lý riªng cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá vµ nh÷ng chÝnh s¸ch liªn quan ®Õn m«i tr­êng ®Çu t­, thÞ tr­êng c¶i t¹o c¬ së h¹ tÇng ®¸p øng ®ßi hái cña m«i tr­êng kinh doanh hiÖn nay. Mét chiÕn l­îc ph¸t triÓn tæng thÓ ®èi víi doanh nghiÖp võa vµ nhá cã sù phèi hîp triÓn khai ®ång bé gi÷a c¸c ban ngµnh lµ träng yÕu trong qu¸ tr×nh c¶i c¸ch mµ ViÖt Nam cÇn tËp trung ®Ó t¹o nÒn t¶ng cho sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá. Nh­ng bªn c¹nh nh÷ng nç lùc chñ ®éng vµ s¸ng t¹o trong s¶n xuÊt kinh doanh vµ t×m kiÕm thÞ tr­êng. Tuy nhiªn sù ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý vµ c¸c chÝnh s¸ch hç trî kh«ng ph¶i ngµy mét ngµy hai lµ lµm ®­îc mµ ph¶i tõng b­íc phï hîp víi hoµn c¶nh nÒn kinh tÕ trong tõng thêi kú nhÊt ®Þnh, ®ång thêi ph¶i häc hái kinh nghiÖm cña mét sè n­íc ASEAN ®· tõng lµm. Mét lÇn n÷a em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o TrÇn Chu Toµn ®· h­íng dÉn em hoµn thµnh bµi viÕt nµy. Tµi liÖu tham kh¶o Ph¸t triÓn doanh nghiÖp võa vµ nhá (PGS NguyÔn §×nh Phan ) T¹p chÝ nghiªn cøu kinh tÕ sè 215 – 216 th¸ng4/96 Thùc tr¹ng vÊn ®Ò vµ gi¶i ph¸p T¹p chÝ nghiªn cøu kinh tÕ sè 215 – th¸ng 6/96 T¹p chÝ nghiªn cøu kinh tÕ sè 233 – th¸ng 12/96 4. T¹p chÝ nghiªn cøu kinh tÕ sè 217 – th¸ng 7/96 Kinh tÕ vµ dù b¸o sè 3 – 2000 T¹p chÝ nghiªn cøu kinh tÕ sè 238 – th¸ng 3/98 T¹p chÝ nghiªn cøu kinh tÕ sè 248 – th¸ng 01/99 Kinh tÕ Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng sè 1 (30) – th¸ng 2/2001