Đề tài Phân tích và thiết kế biện pháp giảm giá thành sản phẩm đá dăm tại Công ty Cổ phần khai thác đá và sản xuất vật liệu xây dựng Cẩm Phả

ngµy cã hai tr−êng hîp cô thÓ sau: + Ph©n b−íc cã b¸n thµnh phÈm: Zcxtp = Z b¸n thµnh phÈm b−íc m chuyÓn sang + Chi phÝ QLDN + Ph©n b−íc kh«ng cã b¸n thµnh phÈm: Z cxTP = NVL + Ccb1 + Cccb2 + Ccbn + C qu¶n lý Doanh nghiÖp §å ¸n tèt nghiÖp TrÇn ThÞ H¶o Khoa Kinh tÕ & Qu¶n lý - QTDN-K7 14 14 Trong ®ã: Ccb1 .... Ccbn : Lµ chi phÝ chi phÝ chÕ biÕn tõ b−íc 1 ®Õn b−íc 2 CqlDN : Lµ chi phÝ qu¶n lý Doanh nghiÖp 2.5 C¸c ph−¬ng ph¸p dïng ®Ó tÝnh: 2.5.1. Ph−¬ng ph¸p chi tiÕt: Mäi kÕt qu¶ kinh tÕ ®Òu cÇn thiÕt vµ cã thÓ chi tiÕt theo nh÷ng h−íng dÉn kh¸c nhau. Th«ng th−êng trong kh©u ph©n tÝch, c¸c ph−¬ng ph¸p ®−îc thùc hiÖn theo nh÷ng h−íng sau: * Chi tiÕt theo nh÷ng bé phËn cÊu thµnh chØ tiªu: Mäi kÕt qu¶ kinh doanh ®Òu biÓu hiÖn trªn c¸c chØ tiªu ®Õn bao gåm nhiÒu bé phËn. Chi tiÕt c¸c chØ tiªu theo c¸c bé phËn cïng víi sù biÓu hiÖn vÒ l−îng cña c¸c bé phËn ®ã sÏ gióp Ých rÊt nhiÒu trong viÖc ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c kÕt qu¶ ®¹t ®−îc. Víi ý nghÜa ®ã, ph−¬ng ph¸p chi tiÕt theo bé phËn cÊu thµnh ®−îc sö dông réng r·i trong ph©n tÝch mäi mÆt kÕt qu¶ kinh doanh. Cô thÓ trong ph©n tÝch gi¸ thµnh, chØ tiªu gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm hoÆc møc gi¸ thµnh th−êng ®−îc chi tiÕt theo c¸c kho¶n môc gi¸ thµnh. * Chi tiÕt theo thêi gian: KÕt qu¶ kinh doanh bao giê còng lµ kÕt qu¶ cña mét qu¸ tr×nh. Do nhiÒu nguyªn nh©n chñ quan hoÆc kh¸ch quan kh¸c nhau, tiÕn ®é thùc hiÖn qu¸ tr×nh ®ã trong tõng ®¬n vÞ thêi gian x¸c ®Þnh th−êng kh«ng ®ång ®Òu. Chi tiÕt theo thêi gian sÏ gióp Ých cho viÖc ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ kinh doanh ®−îc s¸t, ®óng vµ t×m ®−îc c¸c gi¶i ph¸p cã hiÖu qu¶ cho c«ng viÖc kinh doanh. * Chi tiÕt theo ®Þa ®iÓm: Ph©n x−ëng, tæ, ®éi ... thùc hiÖn kÕt qu¶ kinh doanh ®−îc øng dông réng r·i trong ph©n tÝch kinh doanh trong c¸c tr−êng hîp sau: - §¸nh gi¸ kÕt qu¶ thùc hiÖn h¹ch to¸n kinh doanh néi bé. Trong tr−êng hîp nµy, tuú chØ tiªu kho¸n kh¸c nhau cã thÓ chi kÕt møc thùc hiÖn kho¸n ë c¸c ®¬n vÞ cã cïng nhiÖm vô nh− nhau, ch¼ng h¹n nh− kho¸n chi phÝ th× chØ tiªu cÇn §å ¸n tèt nghiÖp TrÇn ThÞ H¶o Khoa Kinh tÕ & Qu¶n lý - QTDN-K7 15 15 chi tiÕt lµ møc hao phÝ c¸c yÕu tè nguyªn vËt liÖu, nh©n c«ng trªn mét ®¬n vÞ s¶n phÈm. - Ph¸t hiÖn c¸c ®¬n vÞ tiªn tiÕn hoÆc l¹c hËu trong viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu kinh doanh. Tuú môc tiªu ®Ò ra cã thÓ chän c¸c chØ tiªu chi tiÕt phï hîp vÒ c¸c mÆt: N¨ng suÊt, chÊt l−îng, gi¸ thµnh. - Khai th¸c c¸c kh¶ n¨ng tiÒm tµng vÒ sö dông vËt t−, lao ®éng, tiÒn vèn, ®Êt ®ai... trong kinh doanh. 2.5.2 Ph−¬ng ph¸p so s¸nh: So s¸nh lµ mét ph−¬ng ph¸o ®−îc sö dông phæ biÕn vµ l©u ®êi nhÊt trong ph©n tÝch. So s¸nh trong ph©n tÝch kinh tÕ lµ ®èi chiÕu c¸c chØ tiªu, c¸c hiÖn t−îng kinh tÕ ®· ®−îc l−îng ho¸ cã cïng mét néi dung, mét tÝnh chÊt t−¬ng tù nhau, nh»m x¸c ®Þnh xu h−íng, møc ®é biÕn ®éng cña c¸c chØ tiªu ph©n tÝc. §Ó tiÕn hµnh so s¸nh ph¶i gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n nh− x¸c ®Þnh sè gèc ®Ó so s¸nh, x¸c ®Þnh ®iÒu kiÖn so s¸nh vµ x¸c ®Þnh môc tiªu so s¸nh. ¦u ®iÓm cña ph−¬ng ph¸p so s¸nh lµ cho phÐp t¸ch ra ®−îc nh÷ng nÐt chung, nÐt riªng cña c¸c hiÖn t−îng ®−îc so s¸nh, trªn së ®ã ®¸nh gi¸ ®−îc c¸c mÆt ph¸t triÓn hay kÐm ph¸t triÓn, hiÖu qu¶ hay kÐm hiÖu qu¶ ®Ó t×m c¸c gi¶i ph¸p qu¶n lý hîp lý tèi −u trong mçi tr−êng hîp cô thÓ. Khi so s¸nh cÇn chó ý c¸c ®iÒu kiÖn sau: - §¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt vÒ néi dung kinh tÕ cña chØ tiªu. - §¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt vÒ ph−¬ng ph¸p tÝnh c¸c chØ tiªu. - §¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt vÒ ®¬n vÞ tÝnh c¸c chØ tiªu c¶ vÒ sè l−îng, thêi gian vµ gi¸ trÞ - Khi so s¸nh c¸c ®¬n vÞ kh¸c nhau th× ph¶i cã cïng ®iÒu kiÖn kinh doanh nh− nhau. TÊt c¶ c¸c ®iÒu kiÖn trªn gäi chung lµ ®Æc tÝnh "cã thÓ so s¸nh"hay "tÝnh so s¸nh ®−îc" cña c¸c chØ tiªu ph©n tÝch. §å ¸n tèt nghiÖp TrÇn ThÞ H¶o Khoa Kinh tÕ & Qu¶n lý - QTDN-K7 16 16 Môc tiªu so s¸nh trong ph©n tÝch kinh doanh lµ x¸c ®Þnh møc biÕn ®éng tuyÖt ®èi vµ møc biÕn ®éng t−¬ng ®èi cïng xu h−íng biÕn ®éng cña chØ tiªu ph©n tÝch. Møc biÕn ®éng tuyÖt ®èi ®−îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së so s¸nh trÞ sè cña chØi tiªu gi÷a 2 kú: kú ph©n tÝch vµ kú gèc hay ®óng h¬n - so s¸nh gi÷a sè ph©n tÝch vµ sè gèc. Møc biÕn ®éng tuyÖt ®èi lµ kÕt qu¶ so s¸nh gi÷a thùc tÕ vµ sè gèc®· ®−îc ®iÒu chØnh theo mét hÖ sè cña chØ tiªu cã liªn quan h−íng quyÕt ®Þnh quy m« cña chØ tiªu ph©n tÝch. 2.5.3 Ph−¬ng ph¸p thay thÕ liªn hoµn: Thay thÕ liªn hoµn lµ thay thÕ lÇn l−ît sè liÖu gèc hoÆc sè liÖu kÕ ho¹ch b»ng sè liÖu thùc tÕ cña nh©n tè ¶nh h−ëng tíi mét chØ tiªu kinh tÕ ®−îc ph©n tÝch theo ®óng l«gÝc quan hÖ gi÷a c¸c nh©n tè. Ph−¬ng ph¸p thay thÕ liªn hoµn cã thÓ ¸p dông ®−îc khi mèi quan hÖ gi÷a c¸c chØ tiªu vµ c¸c nh©n tè c¸c hiÖn t−îng kinh tÕ cã thÓ biÓu thÞ b»ng mét hµm sè. Thay thÕ liªn hoµn th−êng ®−îc sö dông ®Ó tÝnh to¸n møc ¶nh h−ëng cña c¸c nh©n tè t¸c ®éng cïng mét chØ tiªu ®−îc ph©n tÝch. Trong ph−¬ng ph¸p nµy, nh©n tè thay thÕ lµ nh©n tè ®−îc tÝnh møc ¶nh h−ëng, cßn c¸c nh©n tè kh¸c gi÷ nguyªn. Lóc ®ã so s¸nh møc chªnh lÖch hµm sè gi÷a c¸i tr−íc nã vµ c¸i ®· ®−îc thay thÕ sÏ tÝnh ®−îc møc ¶nh h−ëng cña nh©n tè ®−îc thay thÕ. §iÒu kiÖn øng dông cña ph−¬ng ph¸p nµy lµ: C¸c nh©n tè cã quan hÖ víi chØ tiªu ph©n tÝch d−íi d¹ng tÝch sè hoÆc th−¬ng sè. Nh©n tè sè l−îng thay thÕ tr−íc, nh©n tè chÊt l−îng thay thÕ sau. Nh©n tè sè ban ®Çu thÕ tr−íc, nh©n tè thÕ ph¸t thay thÕ sau. 2.6 C¸c ph−¬ng ph¸p h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm: 2.6.1 ý nghÜa kinh tÕ cña viÖc h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm : §å ¸n tèt nghiÖp TrÇn ThÞ H¶o Khoa Kinh tÕ & Qu¶n lý - QTDN-K7 17 17 H¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô chñ yÕu ®Ó Doanh nghiÖp cã thÓ c¹nh tranh, ®øng v÷ng trªn thÞ tr−êng. ý nghÜa quan träng cña viÖc h¹ thÊp gi¸ thµnh ®−îc biÓu hiÖn ë c¸c mÆt sau ®©y: - H¹ thÊp gi¸ thµnh trong ph¹m vi tõng Doanh nghiÖp lµm cho lîi nhuËn cña Doanh nghiÖp t¨ng lªn, c¸c quü XÝ nghiÖp ngµy cµng ®−îc më réng, ®êi sèng tinh thÇn vµ vËt chÊt cña c«ng nh©n lao ®éng ngµy cµng ®−îc n©ng cao, ®iÒu kiÖn lao ®éng ngµy cµng ®−îc c¶i thiÖn. - H¹ thÊp gi¸ thµnh trong ph¹m vi c¶ n−íc lµ mét nguån vèn quan träng ®Ó më réng t¸i s¶n xuÊt x· héi. Trong ®iÒu kiÖn gi¸ c¶ ®−îc æn ®Þnh, gi¸ thµnh s¶n phÈm cµng h¹ th× tÝch luü tiÒn tÖ cµng t¨ng vµ dÉn ®Õn nguån vèn ®Ó më réng t¸i s¶n xuÊt ngµy cµng nhiÒu. - H¹ thÊp gi¸ thµnh cßn cã thÓ gi¶m bít ®−îc l−îng vèn l−u ®éng chiÕm dông vµ tiÕt kiÖm vèn cè ®Þnh. Vèn l−u ®éng chiÕm nhiÒu hay Ýt phô thuéc vµo c¸c nh©n tè chñ yÕu sau ®©y: + Quy m« s¶n xuÊt cña Doanh nghiÖp lín hay nhá; qu¸ tr×nh cung cÊp s¶n xuÊt, tiªu thô dµi hay ng¾n, gi¸ thµnh s¶n phÈm cao hay thÊp. V× vËy c¸c nh©n tè trªn kh«ng thay ®æi th× gi¸ thµnh cµng h¹, vèn l−u ®éng chiÕm dông cµng Ýt. MÆt kh¸c h¹ thÊp gi¸ thµnh còng cã nghÜa lµ Doanh nghiÖp tËn dông ®−îc c«ng suÊt cña m¸y mãc thiÕt bÞ, n¨ng lùc cña tµi s¶n cè ®Þnh, tiÕt kiÖm ®−îc chi phÝ khÊu hao trªn mçi ®¬n vÞ s¶n phÈm. Do ®ã, cã thÓ nãi h¹ thÊp gi¸ thµnh cßn t¹o ®iÒu kiÖn cho Doanh nghiÖp tiÕt kiÖm vèn cè ®Þnh, khiÕn cho Doanh nghiÖp cã thÓ s¶n xuÊt ®−îc nhiÒu s¶n phÈm h¬n mµ kh«ng cÇn ph¶i t¨ng thªm vèn ®Çu t− cho x©u dùng c¬ b¶n. H¹ thÊp gi¸ thµnh cßn t¹o ®iÒu kiÖn quan träng cho viÖc h¹ thÊp gi¸ b¸n s¶n phÈm, t¹o ra lîi thÕ cho Doanh nghiÖp trong c¹nh tranh. 2.6.2 C¸c biÖn ph¸p h¹ gi¸ thµnh: Trong thùc tÕ cã nhiÒu biÖn ph¸p h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm kh¸c nhau ®−îc ¸p dông trong c¸c Doanh nghiÖp kh¸c nhau. §å ¸n tèt nghiÖp TrÇn ThÞ H¶o Khoa Kinh tÕ & Qu¶n lý - QTDN-K7 18 18 Tuú t×nh h×nh cô thÓ ë mçi Doanh nghiÖp mµ ¸p dông c¸c gi¶i ph¸p cho phï hîp cã thÓ nh− Doanh nghiÖp míi ®¹t ®−îc kÕt qña tèt trong viÖc ¸p dông c¸c gi¶i ph¸p. Sau ®©y lµ mét sè biÖn ph¸p mang tÝnh chÊt tæng qu¸t mang tÝnh chÊt nh»m h¹ gi¸ thµnh: * BiÖn ph¸p t¨ng s¶n l−îng: Môc tiªu cña biÖn ph¸p nµy lµ t¨ng s¶n l−îng s¶n xuÊt trong kú nh»m gi¶m chi phÝ cè ®Þnh b×nh qu©ncho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm . H−íng niÖn ph¸p nµy c¨n cø trªn c¬ së gi¸ thµnh ®−îc x©y dùng theo c«ng thøc sau: AVC Q FCZ += Víi c«ng thøc nµy khi t¨ng Q lªn th× th−¬ng sè Q FC sÏ gi¶m xuèng vµ nh− vËy gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña s¶n phÈm sÏ gi¶m. §èi víi nh÷ng Doanh nghiÖp mµ n¨ng lùc s¶n xuÊt cßn d«i d− th× ®©y lµ mét biÖn ph¸p tÝch cùc. Tuy nhiªn ®èi víi c¸c Doanh nghiÖp viÖc tiªu thô s¶n phÈm gÆp khã kh¨n th× Doanh nghiÖp cÇn ph¶i c©n nh¾c ®Ó x¸c ®Þnh sè lu−îng s¶n xuÊt t¨ng thªm ®Ó cã thÓ h¹ gi¸ thµnh mµ kh«ng ¶nh h−ëng xÊu ®Õn c¸c chØ tiªu kh¸c. * BiÖn ph¸p tiÕt kiÖm chi phÝ nguyªn vËt liÖu: Nguyªn vËt liÖu th−êng chiÕm tû träng lín trong gi¸ thµnh s¶n phÈm (cã nh÷ng Doanh nghiÖp chi phÝ nµy chiÕm tõ 60 ÷ 70%). Bëi vËy phÊn ®Êu tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu tiªu hao cã ý nghÜa quan träng ®èi víi viÖc h¹ thÊp gÝa thµnh. Muèn tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu tiªu hao, Doanh nghiÖp ph¶i x©y dùng møc tiªu hao tiªn tiÕn vµ thùc hiÖn ®Ó khèng chÕ sè l−îng tiªu hao, c¶i tiÕn kü thuËt s¶n xuÊt vµ thiÕt kÕ s¶n phÈm nh»m gi¶m bít tiªu hao cho mçi ®¬n vÞ s¶n phÈm , c¶i tiÕn c«ng t¸c mua, b¶o qu¶n... ®Ó võa gi¶m h− háng, kÐm phÈm chÊt, võa g¶im ®−îc chi phÝ thu mua. * BiÖn ph¸p n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng: §å ¸n tèt nghiÖp TrÇn ThÞ H¶o Khoa Kinh tÕ & Qu¶n lý - QTDN-K7 19 19 N©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng lµm cho sè giê c«ng tiªu hao ®Ó s¶n xuÊt mçi ®¬n vÞ s¶n phÈm gi¶m bít hoÆc lµm cho sè l−îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra trong mét ®¬n vÞ thêi gian t¨ng thªm. KÕt qu¶ cña viÖc n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng lµm cho chi phÝ vÒ tiÒn l−¬ng cña c«ng nh©n s¶n xuÊt vµ moät sè kho¶n chi phÝ cè ®Þnh kh¸c trong gi¸ thµnh s¶n phÈm ®−îc h¹ thÊp. Nh−ng sau khi n¨ng suÊt lao ®éng ®−îc t¨ng lªn, chi phÝ tiÒn l−¬ng trong mçi ®¬n vÞ s¶n phÈm h¹ thÊp nhiÒu hay Ýt cßn phô thuéc chªnh lÖch gi÷a tèc ®é t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng vµ tèc ®é t¨ng tiÒn l−¬ng b×nh qu©n. Bëi v× viÖc t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng mét phÇn ®Ó t¨ng thªm tiÒn l−¬ng thu nhËp cho ng−êi lao ®éng vµ mét phÇn ®Ó t¨ng thªm lîi nhuËn cho Doanh nghiÖp. Muèn kh«ng ngõng n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, Doanh nghiÖp ph¶i nhanh chãng ®ãn nhËn tiÕn bé khoa häc kü thËt vµ c«ng nghÖ , ¸p dông chóng vµo s¶n xuÊt. Tæ chøc lao ®éng khoa häc ®Ó tr¸nh l·ng phÝ søc lao ®éng vµ m¸y mãc thiÕt bÞ, ®éng viªn søc s¸ng t¹o cña con ng−êi ngµy cµng cèng hiÕn trÝ tuÖ cho sù giµu cã cña Doanh nghiÖp. Tæ chøc qu¶n lý lao ®éng tèt nh−: ch¨m lo c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn lao ®éng, trang thiÕt bÞ b¶o hé, n©ng cao tr×nh ®é v¨n ho¸, tay nghÒ chuyªn m«n, thùc hiÖn chÕ ®é l−¬ng, th−ëng hîp lý. T¹o ®iÒu kiÖn cho lao ®éng ph¸t huy s¸ng kiÕn, cèng hiÕn søc lùc vµ tµi n¨ng cña m×nh ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. * BiÖn ph¸p tiÕt kiÖm chi phÝ cè ®Þnh trªn mét ®¬n vÞ s¶n phÈm: Chi phÝ cè ®Þnh bao gåm nhiÒu kho¶n chi phÝ nh− chi phÝ vÒ sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ, chi phÝ hµnh chÝnh, chi phÝ chung ph©n x−ëng, chi phÝ qu¶n lý Doanh nghiÖp. Muèn tiÕt kiÖm chi phÝ cè ®Þnh cã thÓ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p nh−: - TËn dông c«ng suÊt cña m¸y mãc thiÕt bÞ: Lµm cho m¸y mãc thiÕt bÞ ph¸t huy hÕt c«ng suÊt . Muèn vËy, ph¶i lËp vµ chÊp hµnh ®óng ®¾n ®Þnh møc sö dông thiÕt bÞ, chÊp hµnh c¸c chÕ ®é b¶o qu¶n, kiÓm tra söa ch÷a th−êng xuyªn. §å ¸n tèt nghiÖp TrÇn ThÞ H¶o Khoa Kinh tÕ & Qu¶n lý - QTDN-K7 20 20 - ChÊp hµnh nghiªm chØnh c¸c dù to¸n vÒ chi phÝ qu¶n lý, c¶i tiÕn ph−¬ng ph¸p lµm viÖc ®Ó n©ng cao hiÖu suÊt c«ng t¸c qu¶n lý, gi¶m bít sè l−îng nh©n viªn qu¶n lý. - Ngoµi ra cßn cÇn gi¶m bít c¸c tæn thÊt trong s¶n xuÊt nh− gi¶m bít s¶n phÈm háng, s¶n phÈm kÐm chÊt l−îng, gi¶m bít thêi gian ngõng s¶n xuÊt ... Muèn vËy cÇn ph¶i n©ng cao ý thøc tr¸ch nhiÖm trong s¶n xuÊt, kiÓm tra, gi¸m s¸t, thùc hiÖn chÕ ®é båi hoµn vËt chÊt khi x¶y ra háng. §å ¸n tèt nghiÖp TrÇn ThÞ H¶o Khoa Kinh tÕ & Qu¶n lý - QTDN-K7 21 21 PhÇn 2: Ph©n tÝch gi¸ thµnh s¶n xuÊt ®¸ d¨m ë c«ng ty khai th¸c ®¸ vµ SXVLXD cÈm ph¶ 2.1. §Æc ®iÓm kinh tÕ kü thËt cña C«ng ty Cæ phÇn khai th¸c ®¸ vµ SXVLXD CÈm Ph¶: 2.1.1 Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña Doanh nghiÖp: C«ng ty cæ phÇn khai th¸c ®¸ vµ s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng CÈm Ph¶ thuéc UBND TØnh Qu¶ng Ninh cã trô së v¨n phßng 1008 - §−êng TrÇn Phó - ThÞ x· CÈm Ph¶ - TØnh Qu¶ng Ninh. Sè ®iÖn tho¹i: 033 862 070 ; Fax: 033 862 070 GiÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh sè 2203.00.0012 do së kÕ ho¹ch vµ ®Çu t− TØnh Qu¶ng Ninh cÊp ngµy 12/6/2001. Thêi ®iÓm thµnh lËp, c¸c mèc quan träng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn: Ngµy th¸ng Tªn DN khi thµnh lËp Sè c«ng nh©n Ngµnh nghÒ kinh doanh 5/1958 XN ®¸ v«i 450 - s¶n xuÊt ®¸, v«i -s¶n xuÊt xi m¨ng 6/1966 C«ng ty khai th¸c ®¸ vµ s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng CÈm Ph¶ 380 - KT ®¸, CB ®¸ - SXVLXD,XD c«ng tr×nh d©n dông, c«ng nghiÖp, c¶i t¹o hang ®éng 6/2001 C«ng ty cæ phÇn khai th¸c ®¸ vµ s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng CÈm Ph¶ 360 - KT ®¸ vµ SXVLXD - XD c¸c c«ng tr×nh c«ng nghiÖp - San lÊp mÆt b»ng - Kinh doanh dÞch vô du lÞch §å ¸n tèt nghiÖp TrÇn ThÞ H¶o Khoa Kinh tÕ & Qu¶n lý - QTDN-K7 22 22 C«ng ty Cæ phÇn khai th¸c ®¸ vµ s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng CÈm Ph¶ lµ Doanh nghiÖp trùc thuéc UBND TØnh Qu¶ng Ninh víi doang sè lao ®éng b×nh qu©n c¸c n¨m gÇn ®©y nh− sau: N¨m Doanh thu Lao ®éng BQ 2002 8.136.088.648® 307 ng−êi 2003 8.979.744.289® 280 ng−êi 2004 10.421.907.164® 277 ng−êi 2.1.2 C¸c lo¹i hµng ho¸, dÞch vô chñ yÕu hiÖn nay: C«ng ty Cæ phÇn khai th¸c ®¸ vµ s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng CÈm Ph¶ víi chøc n¨ng chÝnh lµ s¶n xuÊt, chÕ biÕn vµ kinh doanh nªn mÆt hµng chÝnh cña C«ng ty lµ ®¸ c¸c lo¹i. - §¸ héc 20 x 40cm - §¸ d¨m c¸c lo¹i. S¶n l−îng ®¸ ®¸ c¸c lo¹i cña C«ng ty t¨ng dÇn theo c¸c n¨m vµ doanh thu s¶n xuÊt ®¸ th−êng chiÕm 96% trong tæng doanh thu. 2.1.3 C«ng nghÖ s¶n xuÊt ®¸: §å ¸n tèt nghiÖp TrÇn ThÞ H¶o Khoa Kinh tÕ & Qu¶n lý - QTDN-K7 23 23 H×nh 2.1. S¬ ®å khèi d©y chuyÒn c«ng nghÖ khai th¸c vµ chÕ biÕn ®¸: Néi dung c¬ b¶n cña c¸c b−íc c«ng viÖc trong quy tr×nh c«ng nghÖ: - Khoan næ m×n: Khoan b»ng m¸y khoan EMK cã ®−êng kÝnh lç khoan 110mm, n¹p m×n cho næ ®Ó ph¸ ®¸. - Bèc xóc, vËn chuyÓn: §èi víi ®¸ t¶ng hçn hîp sau khi næ m×n dïng m¸y xóc KOMASU xóc, vËn chuyÓn ®æ vµo m¸y nghiÒn ®Ó chÕ biÕn thµnh ®¸ d¨m c¸c lo¹i. Hé chiÕu Khoan Næ m×n CËy gì Pha bæ, P. lo¹i VËn chuyÓn ®¸ hçn hîp Vun ®èng kho (§¸ héc) NghiÒn sµng §¸ d¨m (kho) XuÊt kho §å ¸n tèt nghiÖp TrÇn ThÞ H¶o Khoa Kinh tÕ & Qu¶n lý - QTDN-K7 24 24 2.1.4 H×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt, kÕt cÊu s¶n xuÊt: C«ng ty Cæ phÇn khai th¸c ®¸ vµ s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng CÈm Ph¶ ¸p dông h×nh thùc tæ chøc s¶n xuÊt chuyªn m«n ho¸ c«ng nghÖ. H×nh 2.2. KÕt cÊu s¶n xuÊt cña C«ng ty KÕt cÊu cña C«ng ty gåm 2 Ph©n x−ëng: - Ph©n x−ëng s¶n xuÊt chÝnh gåm Ph©n x−ëng khai th¸c ®¸ vµ chÕ biÕn ®¸. Gåm 3 bé phËn: + Bé phËn khai th¸c + Bé phËn chÕ biÕn + Bé phËn söa ch÷a - Ph©n x−ëng phôc vô phï trî: Bé phËn c¬ ®iÖn vËn t¶i. 2.1.5 C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña Doanh nghiÖp: a. VÒ tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña C«ng ty Kho VL næ Kho x¨ng dÇu PX khai th¸c vµ chÕ biÕn ®¸ PX C§ VËn t¶i Bé phËn khai th¸c Bé phËn phôc vô söa ch÷a Bé phËn chÕ biÕn Kho thµnh phÈm §å ¸n tèt nghiÖp TrÇn ThÞ H¶o Khoa Kinh tÕ & Qu¶n lý - QTDN-K7 25 25 C«ng ty Cæ phÇn khai th¸c ®¸ vµ s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng CÈm Ph¶ víi m« h×nh tæ chøc bé m¸y c¬ cÊu gåm 2 cÊp: - CÊp C«ng ty gåm: + Héi ®ång Qu¶n trÞ + Ban Gi¸m ®èc + C¸c phßng ban: 4 phßng ban. - CÊp Ph©n x−ëng: 2 Ph©n x−ëng. b.Gi¶m chi phÝ : C«ng ty Cæ phÇn khai th¸c ®¸ lµ mét C«ng ty s¶n xuÊt s¶n phÈm ®¸, v× vËy ®Ó s¶n xuÊt ra mét tÊn s¶n phÈn ®¸ th× ph¶i chi phÝ rÊt nhiÒu yÕu tè. Nh÷ng yÕu tè ®ã bao gåm: - VËt liÖu - Nhiªn liÖu - §éng lùc - TiÒn l−¬ng - B¶o hiÓm - KhÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh - Chi phÝ thuª ngoµi - Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn TÊt c¶ c¸c yÕu tè chi phÝ trªn ta cã thÓ gi¶m chi phÝ b»ng nhiÒu c¸ch sö dông nhiÒu biÖn ph¸p ®Ó gi¶m chi phÝ ®Ó n©ng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cho C«ng ty,mçi yÕu tè chi phÝ nãi ë trªn ta cÇn ph¶i ph©n tÝch ®Ó thÊy ®−îc nh÷ng yÕu ®iÓm nµo cho lµ ch−a hîp lý ®Ó tõ ®ã ta cã ph−¬ng ph¸p t¨ng c−êng c«ng t¸c qu¶n lý s¸t sao h¬n, chÆt chÏ h¬n ®Ó tiÕt kiÖm nhiªn vËt liÖu, ®éng lùc, c. T¨ng c−êng c«ng t¸c qu¶n lý C¸c phßng ban chøc n¨ng cã nhiÖm vô qu¶n lý vÒ chøc n¨ng riªng cña m×nh. d. Thay ®æi c¬ cÊu s¶n phÈm c¸c chñng lo¹i ®¸ ®Ó phï hîp víi nhu cÇu cña x· héi vµ n©ng cao vÒ sè l−îng, chÊt l−îng. §å ¸n tèt nghiÖp TrÇn ThÞ H¶o Khoa Kinh tÕ & Qu¶n lý - QTDN-K7 26 26 e. Sö dông vËt t− nguyªn vËt liÖu mét c¸ch hîp lý tr¸nh ø ®änh tån kho hoÆc b¶o qu¶n vËt t− kÐm g©y h− háng ®Ó tr¸nh thiÖt h¹i cho C«ng ty. - Cã biÖn ph¸p tiÕt kiÖm nhiªn liÖu sao cho hîp lý ®Ó tr¸nh l·ng phÝ kh«ng cÇn thiÕt. - Sö dông thêi gian lao ®éng tèi ®a ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. 2.1.6 M« h×nh tæ chøc ca¬ cÊu bé m¸y Qu¶n lý: H×nh 2.3 S¬ ®å c¬ cÊu tæ chøc 2.1.7 KÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh nh÷ng n¨m gÇn ®©y: (b¶ng 2.1) Héi ®ång qu¶n trÞ Gi¸m ®èc ®iÒu hµnh P. Gi¸m ®èc s¶n xuÊt Phßng kü thuËt an toµn Phßng kÕ ho¹ch vËt t− Phßng kÕ to¸n tµi vô Phßng hµnh chÝnh TCTL PX khai th¸c chÕ biÕn ®¸ PX c¬ ®iÖn vËn t¶i §å ¸n tèt nghiÖp TrÇn ThÞ H¶o Khoa Kinh tÕ & Qu¶n lý - QTDN-K7 27 27 Qua b¶ng ph©n tÝch kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty qua c¸c n¨m 2003 - 2004, ta thÊy nÕu so s¸nh n¨m 2003 víi n¨m 2004 th× hÇu hÕt c¸c chØ tiªu ®Òu ®¹t vµ v−ît kÕ ho¹ch, chØ cã chØ tiªu vÒ lîi nhuËn lµ kh«ng ®¹t kÕ ho¹ch. Nªuso s¸nh gi−a thùc hiÖn n¨m 2004 víi kÕ ho¹ch n¨m 2004 th× ta thÊy hÇu hÕt c¸c chØ tiªu ®Òu ch−a ®¹t kÕ ho¹ch ®Æt ra. §¸nh gi¸ n¨m 2004 so víi n¨m 2003 cã t¨ng tr−ëng nh−ng ch−a ®¹t kÕ ho¹ch ®Ò ra cu¶ C«ng ty. 2.1.8 C¸c nh©n tè ¶nh h−ëng ®Õn gi¸ thµnh ë C«ng ty Cæ phÇn khai th¸c ®¸ vµ s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng CÈm Ph¶. * T×nh h×nh s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm. - C«ng ty Cæ phÇn khai th¸c ®¸ vµ s¶n xuÊt vËt liÖu vµ x©y dùng CÈm Ph¶ ®−îc qu¶n lý mét vïng kho¸ng s¶n víi khèi l−îng lín vµ chÊt l−îng ®¸ xanh tèt. Hµng n¨m C«ng ty lËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt dùa trªn c¸c hîp ®ång mua hµng ®· ký víi kh¸ch hµnh vµ nhu cÇu cña x· h«Þ. Nh×n chung trong mÊy n¨m gÇn ®©y nhu cÇu vÌ ®¸ x©y dùng vµ lµm ®−êng lµ rÊt lín. ChÝnh v× vËy mµ s¶n l−îng hµng n¨m cña C«ng ty t¨ng rÊt nhiÒu. Kh¸ch hµng chñ yÕu cña C«ng ty lµ c¸c ®¬n doanh nghiÖp ký hîp ®ång trùc tiÕp víi C«ng ty. Ngoµi ra C«ng ty cßn b¸n trùc tiÕp cho mét sè hé cã nhu cÇu sö dông vËt liÖu cña C«ng ty. * T×nh h×nh lao ®éng tiÒn l−¬ng. Tæng sè lao ®éng cã mÆt ®Õn 31/12/2004 lµ 227 ng−êi. Trong ®ã: N÷ 70 ng−êi chiÕm 30,84%. Lao ®éng trùc tiÕp 191 ng−êi chiÕm 84,14%. Lao ®éng gi¸n tiÕp 36 ng−êi chiÕm 15,86%. Nh×n chung sè lao ®éng gi¸n tiÕp cßn ®«ng, trong khi sè lao ®éng trùc tiÕp tr×nh ®ä tay nghÒ ch−a cao, ý thøc lao ®éng kÐm dÉn ®Õn ngµy c«ng lao ®éng thÊp ¶nh h−ëng ®Õn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp. T×nh h×nh thanh to¸n l−¬ng, chÕ ®é cho ng−êi lao ®éng ë C«ng ty thùc hiÖn tèt. §å ¸n tèt nghiÖp TrÇn ThÞ H¶o Khoa Kinh tÕ & Qu¶n lý - QTDN-K7 28 28 §å ¸n tèt nghiÖp TrÇn ThÞ H¶o Khoa Kinh tÕ & Qu¶n lý - QTDN-K7 29 29 * T×nh h×nh qu¶n lý vËt t− vµ cÊp ph¸t nguyªn vËt liÖu. ViÖc khai th¸c ®¸ cÇn nhiÒu vËt t− vµ mçi lo¹i vËt t− l¹i cã yªu cÇu qu¶n lý kh¸c nhau. ChÝnh v× vËy mµ c«ng t¸c qu¶n lý vËt t− ë C«ng ty Cæ phÇn khai th¸c ®¸ vµ s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng CÈm Ph¶ gÆp nhiÒu khã kh¨n do yªu cÇu qu¶n lý cao nh− thuèc næ vµ phô kiÖn næ, cã nh÷ng lo¹i th× gi¸ c¶ lu«n biÕn ®éng vµ cã nh÷ng lo¹i vËt t− cã tÝnh chÊt ngµnh nghÒ. C«ng t¸c qu¶n lý vËt t− thùc hiÖn chuyÓn kho¶n cho c¸c ph©n x−ëng dùa trªn ®Þnh møc vµ ®−îc quyÕt to¸n hµng th¸ng, th−ëng ph¹t râ rµng, khiÕn cho viÖc qu¶n lý vËt t− ®−îc dÇn ®i vµo nÒ nÕp, gãp phÇn gi¶m chi phÝ vËt t− trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. ViÖc cÊp ph¸t vËt t− thùc hiÖn theo nguyªn t¾c nhËn tr−íc xuÊt tr−íc nhËp sau xuÊt sau. Tuy nhiªn do tÝnh chÊt ®Æc thï cña ngµnh nghÒ, nªn kho vËt liÖu næ vµ phô kiÖn næ ph¶i ë xa khai tr−êng khai th¸c ®¸. ChÝnh v× thÕ doanh nghiÖp ph¶i cã ph−¬ng tiÖn vËn chuyÓn vËt liÖu næ, §©y lµ mét kho¶n chi phÝ lµm t¨ng gi¸ thµnh s¶n phÈm. * T×nh h×nh tµi chÝnh cña C«ng ty. Trong mÊy n¨m gÇn ®©y, tõ khi chuyÓn ®æi lo¹i h×nh doanh nghiÖp tõ doanh nghiÖp Nhµ n−íc sang C«ng ty Cæ phÇn, víi quyÕt t©m cña tËp thÓ c«ng nh©n lao ®éng trong viÖc thùc hiÖn nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh ®· gãp phÇn tÝch cùc vµo viÖc æn ®Þnh t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp, c¸c kho¶n lîi nhuËn n¨m sau cao h¬n n¨m tr−íc. TiÒn l−¬ng cña c«ng nh©n ®−îc chi tr¶ kÞp thêi, tiÒn mua vËt ta ®−îc chi tr¶ ®óng h¹n, gãp phÇn lµm æn ®Þnh ®êi sèng cho c«ng nh©n lao ®éng vµ t¨ng h×nh ¶nh ®Ñp tíi c¸c nhµ cung cÊp vµ c¸c nhµ ®Çu t− thuËn lîi trong viÖc s¶n xuÊt kinh doanh. §å ¸n tèt nghiÖp TrÇn ThÞ H¶o Khoa Kinh tÕ & Qu¶n lý - QTDN-K7 30 30 2.2 LËp kÕ ho¹ch gi¸ thµnh vµ tËp hîp chi phÝ gi¸ thµnh ë doanh nghiÖp. 2.2.1 LËp kÕ ho¹ch gi¸ thµnh: LËp kÕ ho¹ch nãi chung vµ lËp kÕ ho¹ch gi¸ thµnh nãi riªng lµ nhiÖm vô quan träng ®èi víi bÊt kú Doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh nµo. Tuy nhiªn viÖc lËp gi¸ thµnh ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c gãp phÇn tiÕt kiÖm chi phÝ cho Doanh nghiÖp l¹i lµ vÊn ®Ò kh«ng ph¶i dÔ ®èi víi mét sè Doanh nghiÖp. §Ó lËp ®−îc kÕ ho¹ch gi¸ thµnh ta phµi dùa vµo c¸c kÕ ho¹ch c«ng nghÖ kh¸c nh−: KÕ ho¹ch s¶n xuÊt, tiªu thô s¶n phÈm, kÕ ho¹ch c«ng nghÖ, kÕ ho¹ch ®Çu t−, kÕ ho¹ch doanh thu vµ lîi nhuËn. C«ng ty Cæ phÇn khai th¸c ®¸ vµ s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng CÈm Ph¶ lËp kÕ ho¹ch gi¸ thµnh theo ph−¬ng ph¸p lËp kÕ ho¹ch chi phÝ theo yÕu tè cô thÓ nh− sau: - YÕu tè chi phÝ nguyªn vËt liÖu gåm c¸c lo¹i vËt liÖu chñ yÕu cho s¶n xuÊt ®¸ nh−: Thuèc næ, kÝp næ, nhiÖn liÖu ... c¸c lo¹i vËt t− phô tïng thay thÕ, vËt t− kh¸c. Trong ®ã: C¸c lo¹i vËt t− chñ yÕu nh− thuèc næ, nhiªn liÖu, phô tïng thay thÕ... (c¸c lo¹i vËt t− cã ®Þnh møc sö dông) tÝnh dùa vµo ®Þnh møc vµ ®¬n gi¸ cña UB vËt gi¸ TØnh Qu¶ng Ninh c«ng bè t¹i thêi ®iÓm lËp kÕ ho¹ch. Cßn c¸c lo¹i vËt t− kh¸c kh«ng cã ®Þnh møc th× chØ lËp kÕ ho¹ch theo dù kiÕn theo c¸ch phiÕn diÖn. - YÕu tè chi phÝ nh©n c«ng bao gåm chi phÝ tiÒn l−¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l−¬ng theo quy ®Þnh ®−îc lËp nh− sau: Chi phÝ tiÒn l−¬ng toµn DN = ∑ sè c«ng lao ®éng tiªu hao ®Þnh møc x §¬n gi¸ tiÒn l−¬ng ®Þnh møc Chi phÝ: BHXH (15%) Tæng lao ®éng HÖ sè l−¬ng L−¬ng BHYT (2%) = theo ®Þnh møc x b×nh qu©n x tèi thiÓu x 17% §å ¸n tèt nghiÖp TrÇn ThÞ H¶o Khoa Kinh tÕ & Qu¶n lý - QTDN-K7 31 31 Kinh phÝ Chi phÝ tiÒn l−¬ng toµn DN theo C«ng ®oµn (2%) = kÕ ho¹ch x 2% - Chi phÝ khÊu hao TSC§ ∑ nguyªn gi¸ TSC§ Tæng chi phÝ khÊu hao = Sè n¨m sö dông - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Tæng chi phÝ dÞch ∑ khèi l−îng c«ng viÖc vô mua ngoµi = thuª ngoµi x §¬n gi¸ thuª Sè liÖu kÕ ho¹ch chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh theo yÕu tè n¨m 2004, cô thÓ: §VT: ®ång TT ChØ tiªu Gi¸ thµnh ®¬n vÞ Tæng sè S¶n l−îng: 250.000m3 1 Nguyªn, nhiªn VL, ®éng lùc 12.566,13 3.141.532.271 - Nguyªn vËt liÖu 7.265,03 1.816.258.100 - Nhiªn liÖu 2.278,93 569.731.891 - §éng lùc 3.022,17 755.542.280 2 Nh©n c«ng 22.995,21 5.748.802.000 3 KhÊu hao TSC§ 2.318,90 579.725.305 4 Chi phÝ mua ngoµi 3.744 936.000.000 5 Chi phÝ b»ng tiÒn 6.122,6 1.530.651.329 Tæng chi phÝ: 47.746,84 11.936.710.905 Qua t×m hiÓu vÒ ph−¬ng ph¸p lËp kÕ ho¹ch chi phÝ, t«i nhËn thÊy lËp kÕ ho¹ch gi¸ thµnh ë C«ng ty mang tÝnh chÊt dù kiÕn chi phÝ. ChÝnh v× vËy viÖc sö dông tµi liÖu kÕ ho¹ch kh«ng mang l¹i ®óng ý nghÜa cña viÖc ph©n tÝch, c¸c ®iÓm m¹nh, yÕu ®¸nh gi¸ kh«ng chÝnh x¸c. §å ¸n tèt nghiÖp TrÇn ThÞ H¶o Khoa Kinh tÕ & Qu¶n lý - QTDN-K7 32 32 2.2.2. TËp hîp chi phÝ tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ: TËp hîp chi phÝ chÝnh x¸c gãp phÇn tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ chi phÝ vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm. C«ng ty Cæ phÇn khai th¸c ®¸ tæ chøc s¶n xuÊt theo kiÓu chuyªn m«n ho¸ c«ng nghÖ, thuËn lîi cho viÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo c¸c giai ®o¹n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. - §èi víi giai ®o¹n s¶n xuÊt ®¸ héc, ®¸ hçn hîp: Khoan -> Næ m×n -> Ph¸ bæ -> Gi¸ thµnh ®¸ héc, hçn hîp. - §èi víi giai ®o¹n vËn chuyÓn bèc xóc: TËp hîp chi phÝ bèc xóc = Tæng chi phÝ bèc xóc ph¸t sinh. TËp hîp chi phÝ vËn chuyÓn = Tæng chi phÝ vËn chuyÓn ph¸t sinh - Giai ®o¹n nghiÒn, sµng ph©n lo¹i, nhÆt ®Êt: Gi¸ thµnh nghiÒn sµng = Tæng chi phÝ nghiÒn sµng ph¸t sinh §èi víi tÊt c¶ c¸c chi phÝ giai ®o¹n, chi phÝ s¶n xuÊt ®−îc tËp hîp bao gåm: + Chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp. + Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp + Chi phÝ s¶n xuÊt chung. Gi¸ thµnh ®¸ Gi¸ thµnh Chi phÝ bèc xóc Chi phÝ nghiÒn d¨m nhËp kho = ®¸ héc + vËn chuyÓn + sµng tuyÓn NÕu so s¸nh gi÷a gi¸ thµnh thùc tÕ víi gi¸ thµnh kÕ ho¹ch dù vµo chi phÝ dù kiÕn th× gi¸ thµnh thùc hiÖn th−êng thÊp h¬n. ChÝnh v× thÕ mµ viÖc ph©n tÝch sÏ kh«ng t×m thÊy ®−îc chÝnh x¸c nh−îc ®iÓm cña Doanh nghiÖp. ChÝnh v× vËy viÖc ph©n tÝch sÏ sö dông gi¸ thµnh thùc hiÖn n¨m 2003, gi¸ thµnh kÕ ho¹ch ®Ó so s¸nh. (b¶ng 2.2) §å ¸n tèt nghiÖp TrÇn ThÞ H¶o Khoa Kinh tÕ & Qu¶n lý - QTDN-K7 33 33 2.2.3. §¸nh gi¸ chung t×nh h×nh thùc hiÖn gi¸ thµnh s¶n xuÊt ®¸ d¨m n¨m 2004 so víi thùc hiÖn n¨m 2003: §¸nh gi¸ chung t×nh h×nh thùc hiÖn gi¸ thµnh n¨m 2004 so víi n¨m 2003 lµ viÖc ph©n tÝch xem gi¸ thµnh n¨m 2004 t¨ng hay gi¶m, ®ång thêi t×m ra c¸c nh©n tè ¶nh h−ëng tíi viÖc t¨ng gi¶m gi¸ thµnh . §Ó ®¸nh gi¸, ta dùa vµo b¶ng sau (b¶ng 2.3). B¶ng 2.3 B¶ng ph©n tÝch gi¸ thµnh ®¸ d¨m n¨m 2004 so víi n¨m 2003 So s¸nh ChØ tiªu TH n¨m 2003 KH n¨m 2004 TH n¨m 2004 TH 2004 TH 2003 TH 2004 KH 2004 Gi¸ thµnh tæng s¶n l−îng 8.437.359.817 11.936.750.905 9.591.949.820 +13,41 -19,64 S¶n l−îng ®¸ (Qsx) 180.328 250.000 216.430 +20,02 13,43 Gi¸ thµnh ®¬n vÞ (Z®v) 46.899,87 47.946,84 44.318,95 -5,50 -7,18 - X¸c ®Þnh møc t¨ng gi¶m gi¸ thµnh + Sè l−îng tuyÖt ®èi = 9.591.949.820 - 8.437.359.817 = 1.134.590.003 + Sè l−îng t−¬ng ®èi: %46,13100 817.359.437.8 003.950.1347.1 +=× - X¸c ®Þnh møc ®é ¶nh h−ëng cña c¸c nh©n tè: * Do s¶n l−îng s¶n xuÊt: + Sè tuyÖt ®èi: (216.430 - 180.328) x 46.899,87 = + 1.693.179.106 + Sè t−¬ng ®èi: %02,20100 8437359817 1693719706 +=×+ §å ¸n tèt nghiÖp TrÇn ThÞ H¶o Khoa Kinh tÕ & Qu¶n lý - QTDN-K7 34 34 * Do gi¸ thµnh ®¬n vÞ: + Sè tuyÖt ®èi: (44.318,95 - 46.899,87) x 216.430 = - 558.588.515 + Sè t−¬ng ®èi: %61,6100 8457359817 558588515 −=×− Tæng hîp ¶nh h−ëng cña c¸c nh©n tè: B¶ng tæng hîp ¶nh h−ëng cña c¸c nh©n tè: Nh©n tè ± % - S¶n l−îng +1.693.179.106 +20,02 - Gi¸ thµnh ®¬n vÞ -558.588.515 -6,61 Céng: +1.134.590.591 +13,41 Ta thÊy n¨m 2004 C«ng ty thùc hiÖn gi¸ thµnh tèt h¬n n¨m 2003 lµm t¨ng tæng gi¸ thµnh h¬n n¨m 2003 sè tuyÖt ®èi lµ 1.134.590.591®ång, sè t−¬ng ®èi lµ 13,41%. ViÖc tÝnh gi¸ thµnh cã 2 nguyªn nh©n: + Do s¶n l−îng t¨ng nªn lµm t¨ng gÝa thµnh lµ 1.693.179.106 ®ång t−¬ng øng víi 20,02%. + Do gi¸ thµnh ®¬n vÞ gi¶m nªn lµm gi¶m gi¸ thµnh lµ 558.588.515®ång hay 6,61%. ViÖc t¨ng s¶n l−−äng lµm t¨ng chi phÝ lµ yÕu tè ®−¬ng nhiªn. Nh×n vµo b¶ng tæng hîp c¸c nh©n tè ta thÊy: S¶n l−îng t¨ng 20,02% nh−ng tæng chi phÝ chØ t¨ng 13,41%. 2.2.4 Ph©n tÝch biÕn ®éng cña mét sè yÕu tè chi phÝ trong gi¸ thµnh s¶n phÈm: Ph©n tÝch sù biÕn ®éng cña mét sè yÕu tè chi phÝ s¶n xuÊt lµ viÖc lµm gióp thÊy râ ®−îc sù thay ®æi còng nh− nguyªn nh©n dÉn ®Õn sù thay ®æi cña tõng lo¹i chi phÝ trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. §Ó ph©n tÝch ta dùa vµo tµi liÖu gi¸ thµnh sau: (Xem b¶ng 2.4) §å ¸n tèt nghiÖp TrÇn ThÞ H¶o Khoa Kinh tÕ & Qu¶n lý - QTDN-K7 35 35 B¶ng 2.4 §å ¸n tèt nghiÖp TrÇn ThÞ H¶o Khoa Kinh tÕ & Qu¶n lý - QTDN-K7 36 36 Nh×n vµo biÓu so s¸nh trªn ta thÊy gi¸ thµnh ®¬n vÞ ®¸ d¨m n¨m 2004 gi¶m so víi n¨m 2003 lµ -2580,94 ®ång/m3 t−¬ng øng víi møc gi¶m -5,50%% * Nguyªn nh©n gi¶m gi¸ thµnh ®¬n vÞ gåm: - Chi phÝ nh©n c«ng gi¶m 1.518,97 ®ång/m3. Trong ®ã tiÒn l−¬ng gi¶m 1.2740,12®ång; BHXH, BHYT, C«ng ®oµn gi¶m 278,85 ®ång/m3. - Chi phÝ thuÕ ngo¶i gi¶m 317,98®ång/m3 - Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn gi¶m 2.270,30®/m3 - Chi phÝ ®éng lùc gi¶m 270,93®/m3 * Nguyªn nh©n lµm t¨ng gi¸ thµnh ®¬n vÞ: - T¨ng chi phÝ nguyªn, nhiªn vËt liÖu: 896,89®/m3 - T¨ng khÊu hao TSC§: 1.157,35®/m3 ViÖc ph©n tÝch ®¸nh gi¸ ta sÏ ®i ph©n tÝch lÇn l−ît tõng yÕu tè lµm t¨ng, gi¶m gi¸ thµnh. Tuy nhiªn tr−íc khi ph©n tÝch t«i cã mét vµi nhËn xÐt nh− sau: ViÖc ®Çu t− thªm m¸y mãc thiÕt bÞ, tµi s¶n nh»m t¨ng s¶n l−îng s¶n xuÊt vµ gi¶m chi phÝ tiÒn l−¬ng, c¸c kho¶n trÝch l−¬ng dÉn ®Õn khÊo hao TSC§ vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm t¨ng lµ viÖc ®−¬ng nhiªn. H¬n n÷a, viÖc rót ng¾n thêi gian trÝch khÊu hao ®Ó thu håi vèn cho doanh nghiÖp lµ ý muèn chñ quan cña Doanh nghiÖp. Chi phÝ nguyªn vËt liÖu t¨ng do 2 yÕu tè sau: + Doanh nghiÖp ®Çu t− thªm thiÕt bÞ vËn t¶i, do ®ã chi phÝ thuª ngoµi gi¶m vµ chi phÝ vËt liÖu t¨ng. + Chi phÝ ®éng lùc gi¶m, chi phÝ nhiªn liÖu t¨ng. 2.2.4 Ph©n tÝch sù biÕn ®éng cña yÕu tè chi phÝ dÞch vô mua ngoµi. §Ó ph©n tÝch ta dùa vµo tµi liÖu trong b¶ng sau: Qua b¶ng ph©n tÝch ta thÊy chi phÝ dÞch vô mua ngoµi cho 1 m3®¸ d¨m gi¶m 571.98 ®ång lµm gi¶m gi¸ thµnh ®¬n vÞ xuèng. Sè t−¬ng ®èi= 5762,21 - 6334,19 = -571,98 ®ång. Sè tuyÖt ®èi = (-571,98: 46899,86) x 100 = -1,22%. §å ¸n tèt nghiÖp TrÇn ThÞ H¶o Khoa Kinh tÕ & Qu¶n lý - QTDN-K7 37 37 C¸c yÕu tè lµm gi¶m gåm cã: + Söa ch÷a tµi s¶n cè ®Þnh: -9,45 + Thuª ph−¬ng tiÖn vËn chuyÓn: -651,54 + N−íc sinh ho¹t: + 0,76 Céng -662,75 C¸c kho¶n chi lµm t¨ng gåm: + B−u ®iÖn phÝ, ®iÖn tho¹i: 54,36 + Mua b¶o hiÓm tµi s¶n: 8,75 + Chi phÝ thuª ngoµi kh¸c: 26,66 Céng møc t¨ng: 89,19 Qua t×m hiÓu thùc tÕ thÊy r»ng kho¶n chi phÝ thuª ph−¬ng tiÖn vËn chuyÓn gi¶m nhiÒu nhÊt lµ do n¨m 2004 C«ng ty ®Çu t− thªm ph−¬ng tiÖn vËn chuyÓn nªn chi phÝ dÞch vô thuª ngoµi cho 1 m3®¸ d¨m gi¶m 571,98 ®ång t−¬ng ®−¬ng 123.793.631 ®ång. Tãm l¹i: Qua ph©n tÝch dÞch vô mua ngoµi t«i nhËn thÊy cã nh÷ng kho¶n chi doanh nghiÖp cã thÓ cã biÖn ph¸p ®Ó c¶i thiÖn ®−îc chóng b»ng chÝnh nguån lùc cña m×nh nh−: ®Çu tõ ®Ó t¨ng s¶n l−îng s¶n xuÊt, tËn dông m¸y mãc thiÕt bÞ, n¨ng lùc vËn t¶i cña C«ng ty nh»m gi¶m chi phÝ dÞch vô mua ngoµi. 2.2.5 Ph©n tÝch yÕu tè chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn. §Ó ph©n tÝch ta dùa vµo tµi liÖu b¶ng 2.10. §å ¸n tèt nghiÖp TrÇn ThÞ H¶o Khoa Kinh tÕ & Qu¶n lý - QTDN-K7 38 38 B¶ng 2.10 §å ¸n tèt nghiÖp TrÇn ThÞ H¶o Khoa Kinh tÕ & Qu¶n lý - QTDN-K7 39 39 Qua ph©n tÝch chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn cho 1 m3 ®¸ d¨m ta thÊy doanh nghiÖp ®· tiÕt kiÖm chi tíi møc tèi ®a do ®ã ®· tiÕt kiÖm ®−îc gi¸ thµnh ®¬n vÞ. Sè tuyÖt ®èi: 4.043 - 6.313,33 = 2270,30 ®ång/m3 -2270,30 Sè t−¬ng ®èi = 46899,86 x 100 = - 4,84% Trong ®ã: ChØ cã kho¶n chi v¨n phßng phÈm vµ chi khen th−ëng tiÕt kiÖm lµ t¨ng h¬n so víi n¨m tr−íc. 2.2.6 ViÖc ph©n tÝch gi¸ thµnhtheo yÕu tè ®· lµm râ ®−îc c¸c nguyªn nh©n lµm t¨ng gi¶m gi¸ thµnh cu¶ doanh nghiÖp ë tõng kho¶n chi, tuy nhiªn qua ph©n tÝch ë trªn ta ch−a nhËn thÊy râ nÐt viÖc t¨ng gi¶m gi¸ thµnh do kh©u nµo cña qu¸ tr×nh c«ng nghÖ. ChÝnh v× thÕ t«i ®i ph©n tÝch thªm gi¸ thµnh c«ng ®o¹n ®Ó cã thÓ kÕt luËn chÝnh x¸c h¬n. * §¸nh gi¸ chung viÖc thùc hiÖn gi¸ thµnh c«ng ®o¹n ®Ó ph©n tÝch ta lËp b¶ng so s¸nh viÖc thùc hiÖn gi¸ thµnh c«ng ®o¹n. §å ¸n tèt nghiÖp TrÇn ThÞ H¶o Khoa Kinh tÕ & Qu¶n lý - QTDN-K7 40 40 B¶ng 2.10. So s¸nh gi¸ thµnh c«ng ®o¹n So s¸nh TT ChØ tiªu N¨m 2003 N¨m 2004 ± % I Tæng Z ®¸ héc 4.395.675.328 5.348.851.020 953.175.692 +21,68 - S¶n l−îng 180.328 216.430 36.102 +20,02 - Gi¸ thµnh ®¬n vÞ 24.376 24.714 +138 +1,38 II Tæng gi¸ thµnh nghiÒn sµng 2.919.452.675 2.995.983.680 +76.531.005 +2,62 - S¶n l−îng 180.328 216.430 +36.1.02 +20,02 - Gi¸ thµnh ®¬n vÞ 16.189.,68 13.842,74 -2.346,94 -14,49 III Tæng gi¸ thµnh vËn chuyÓn 1.142.231.814 1.247.115.110 +104883296 +9,18 - S¶n l−îng 180.328 216.430 +3602 +20,02 - Gi¸ thµnh ®¬n vÞ 6.334,19 5.762,21 -371,98 -9,03 ∑ gi¸ thµnh s¶n xuÊt ®¸ d¨m 8.457.359.817 9.591.949.820 1.134.590.003 13,41 5.1.1 §¸nh gi¸ ¶nh h−ëng gi¸ thµnh cña ®¸ héc ®Õn gi¸ trÞ gi¸ thµnh ®¸ d¨m. - X¸c ®Þnh møc ®é ¶nh h−ëng. + Sè tuyÖt ®èi: 5.348.851.020 - 4.395.675.328 = +953.175.692. + Sè t−¬ng ®èi: 817.359.457.8 692.175.953 x 100 = + 11, 27 Nh− gi¸ thµnh n¨m 2004 v−î chi so víi n¨m 2003 lµ 953.175.692 ®ång hay 11,27%. - X¸c ®Þnh nh©n tè ¶nh h−ëng. + Do s¶n l−îng s¶n xuÊt Sè tuyÖt ®èi: 216.430 - 180.328 x Sè t−¬ng ®èi: 8177.359.457.818.359.457.8 352.022.880 x 100 = 10,40% + Do gi¸ thµnh ®¬n vÞ. Sè tuyÖt ®èi: 216.430 x (24.714 - 24.376) = +73.153.340® Sè t−¬ng ®èi: %86,0100 817.359.457.8 340.153.73 +=x §å ¸n tèt nghiÖp TrÇn ThÞ H¶o Khoa Kinh tÕ & Qu¶n lý - QTDN-K7 41 41 Qua ph©n tÝch ¶nh h−ëng cña gi¸ thµnh ®¸ héc ®Õn gi¸ thµnh ®¸ d¨m ta thÊy møc ¶nh h−ëng vÒ sè tuyÖt ®èi t¨ng 953.175.692®, sè t−¬ng ®èi lµ 11,27%. Chñ yÕu lµ do s¶n l−îng s¶n xuÊt t¨ng lµm ¶nh h−ëng t¨ng gi¸ thµnh ®¸ d¨m 880.022.352® t−¬ng ®−¬ng t¨ng 10,40%. Cßn do gi¸ thµnh ®¬n vÞ t¨ng lµm t¨ng gi¸ thµnh ®¸ d¨m lµ 73.153.340 hay t−¬ng ®−¬ng víi møc t¨ng lµ +0,86%. 5.1.2 §¸nh gi¸ ¶nh h−ëng cña gi¸ thµnh nghiÒn sµng ®Õn gi¸ thµnh ®¸ d¨m: - X¸c ®Þnh møc ®é ¶nh h−ëng. + Sè tuyÖt ®èi : 2.995.983.680 - 2.919.452.675 = +76.531.025® Sè t−¬ng ®èi: %90,0100 817.359.457.8 005.531.76 +=x - X¸c ®Þnh c¸c nh©n tè ¶nh h−ëng: + Do s¶n l−îng s¶n xuÊt: Sè tuyÖt ®èi: ( 216.430 - 180.328) x 16.189,68 = +584.479.827® Sè t−¬ng ®èi: %91,6100 817.359.457.8 827.479.584 =x Do gi¸ thµnh ®¬n vÞ: Sè tuyÖt ®èi: ( 13.842,74 - 16.819,68) x 216.430 = -644.299.124® Sè t−¬ng ®èi: %62,7100 817.359.457.8 124.299.644 −=− x Gi¸ thµnh nghiÒn sµng lµm t¨ng gi¸ thµnh ®¸ d¨m sè tuyÖt ®èi lµ: 76.531.005®. T−¬ng ®−¬ng víi møc t¨ng tuyÖt ®èi lµ 0,90%. Trong ®ã do s¶n l−îng lµm ¶nh h−ëng t¨ng gi¸ thµnh ®¸ d¨m lµ 584.479.827®. T−¬ng ®−¬ng t¨ng 6,91%, cßn do gi¸ thµnh ®¬n vÞ gi¶m lµm gi¶m gi¸ thµnh ®¸ d¨m, sè tuyÖt ®èi lµ 644.299.124®, sè t−¬ng ®èi lµ -7,62%. 5.1.3. §¸nh gi¸ ¶nh h−ëng cña gi¸ thµnh vËn chuyÓn ®Õn gi¸ thµnh ®¸ d¨m - X¸c ®Þnh møc ®é ¶nh h−ëng Sè tuyÖt ®èi: 1.247.115.110 - 1.142.231.814 = 104.883.296® §å ¸n tèt nghiÖp TrÇn ThÞ H¶o Khoa Kinh tÕ & Qu¶n lý - QTDN-K7 42 42 Sè t−¬ng ®èi: %24,1100 817.359.457.8 296.883.104 =x - X¸c ®Þnh c¸c nh©n tè ¶nh h−ëng: + Do s¶n l−îng Sè tuyÖt ®èi: (216.430 - 180.328) x 6.334,19 = 228.676.927® Sè t−¬ng ®èi: %70,2100 817.359.457.8 927.676.228 =x + Do gi¸ thµnh ®¬n vÞ: Sè tuyÖt ®èi: (5.762,21 - 6.334,19) x 216.430 = -123.397.631® Sè t−¬ng ®èi: %46,1100 817.359.457.8 631.397.123 −=− x Qua ph©n tÝch ta thÊy gi¸ thµnh vËn chuyÓn ¶nh h−ëng lµm t¨ng gi¸ thµnh ®¸ d¨m sè tuyÖt ®èi lµ 104.883.296®, sè t−¬ng ®èi lµ 1,24%. Trong ®ã s¶n l−îng lµm t¨ng gi¸ thµnh ®¸ d¨m sè tuyÖt ®èi lµ 228.676.927®. Sè t−¬ng ®èi lµ 2,70%... cßn gi¸ thµnh ®¬n vÞ vËn chuyÓn gi¶m gi¸ thµnh ®¸ d¨m lµ 123.793.631® t−¬ng ®−¬ng víi sè tuyÖt ®èi lµ -1,46%. 5.1.4. Tæng hîp ¶nh h−ëng cña gi¸ thµnh c«ng ®o¹n ®Õn gi¸ thµnh ®¸ d¨m B¶ng 2.12. Tæng hîp ¶nh h−ëng gi¸ thµnh c«ng ®o¹n ®Õn gi¸ thµnh ®¸ d¨m TT Nh©n tè ¶nh h−ëng Sè tuyÖt ®èi (®) % 1 Gi¸ thµnh ®¸ héc +953.175.962 +11,27 - Do s¶n l−îng +880.022.352 +10,40 - Do gi¸ thµnh ®¬n vÞ +73.153.340 +0,86 2 Gi¸ thµnh nghiÒn sµng +76.531.005 +0,90 - Do s¶n l−îng +584.479.827 +6,91 - Do gi¸ thµnh ®¬n vÞ -644.299.124 -7,62 3 Gi¸ thµnh vËn chuyÓn +104.883.296 +1,24 Do s¶n l−îng +228.676.927 +2,70 Do gi¸ thµnh ®¬n vÞ -123.793.631 -1,46 4 Céng: +1134.590.003 13,41 §å ¸n tèt nghiÖp TrÇn ThÞ H¶o Khoa Kinh tÕ & Qu¶n lý - QTDN-K7 43 43 B¶ng tæng hîp trªn ph¶n ¸nh viÖc tæng gi¸ thµnh ®¸ d¨m t¨ng 1.134.590.003® hay 13,41. Qua ph©n tÝch ta thÊy gi¸ thµnh ®¸ d¨m t¨ng lµ do s¶n l−îng t¨ng chø kh«ng ph¶i gi¸ thµnh ®¬n vÞ t¨ng. §Ó biÕt ®−îc gi¸ thµnh nghiÒn sµng vµ gi¸ thµnh vËn chuyÓn t¨ng do kh©u nµo ta ®i ph©n tÝch gi¸ thµnh ®¬n vÞ ë c«ng ®o¹n vËn chuyÓn vµ c«ng ®o¹n nghiÒn sµng. 5.2. Ph©n tÝch gi¸ thµnh c«ng ®o¹n ®¬n vÞ vËn chuyÓn. B¶ng 2.13. Ph©n tÝch gi¸ thµnh ®¬n vÞ c«ng ®o¹n vËn chuyÓn. §VT: §ång So s¸nh TT YÕu tè chi phÝ N¨m 2003 N¨m 2004 ± % 1 Ng, nhiªn vËt liÖu, ®éng lùc 1.771,90 1.559,83 -212,07 -11,96 Nguyªn, nhiªn liÖu 1.500,73 1.399,02 -201,71 -12,60 §éng lùc 171,17 160,81 -10,36 -6.05 2 Nh©n c«ng 1.605,27 1.093,91 -511,36 -31,85 TiÒn l−¬ng 1.463,62 978,29 -485,33 -33,16 B¶o hiÓm x· héi 141,65 115,62 -26,03 -18,38 3 KhÊu hao TSC§ 1.908,21 2.234,15 +325,94 +17,08 4 Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi 812,02 744,68 -67,34 -8,29 5 Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn 236,79 129,64 -107,15 -45,25 Céng: 6.334,19 5.762,21 -571,98 -9,03 Ta thÊy gi¸ thµnh vËn chuyÓn n¨m 2004 gi¶m ®i so víi n¨m 2003 lµ: Sè tuyÖt ®èi: 5.762,21 - 6.334,19 = -571,98 ® Sè t−¬ng ®èi: %03,9 19,334.6 98,571 −= Lµm ¶nh h−ëng gi¶m gi¸ thµnh ®¬n vÞ 1m3 ®¸ sè tuyÖt ®èi lµ -57.198®/m3, sè t−¬ng ®èi lµ -1,46%. ViÖc gi¶m gi¸ thµnh chñ yÕu lµ do chi phÝ nh©n c«ng gi¶m 511,36®/m3 §å ¸n tèt nghiÖp TrÇn ThÞ H¶o Khoa Kinh tÕ & Qu¶n lý - QTDN-K7 44 44 5.2.2. Ph©n tÝch gi¸ thµnh ®¬n vÞ ë c«ng ®o¹n nghiÒn sµng: B¶ng 213. Ph©n tÝch gi¸ thµnh ®¬n vÞ nghiÒn sµng So s¸nh TT YÕu tè chi phÝ N¨m 2003 N¨m 2004 ± % 1 Nguyªn, nhiªn liÖu ®éng lùc 1.985,16 1.530,32 -454,84 -22,91 - VËt liÖu, nhiªn liÖu 577,68 393,76 -1.083,92 -31,84 - §éng lùc 1.407,48 1.136,56 -270,92 -19,25 2 Nh©n c«ng 1.134,43 8.421,11 -2713,32 24,36 - TiÒn l−¬ng 10030,57 7581,40 -2449,17 -24,42 - BHx· héi 1003,86 839,71 -164,15 -16,35 3 KhÊu hao TSC§ 1.535,54 2282,67 +747,13 +48,65 4 Chi phÝ DV mua ngoµi 701,50 705,13 +3,63 +0,52 5 Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn 833,05 903,51 +70,4 8,46 Céng: 16189,68 13842,74 -2346,94 -14,49 Ta thÊy gi¸ thµnh ®¬n vÞ nghiÒn sµng n¨m 2004 gi¶m so víi n¨m 2003 cô thÓ: + Sè tuyÖt ®èi: 13842,74 - 1618,68 = -2346,94 ®/m3 + Sè t−¬ng ®èi: 68,16189 94,2346− x 100 = 14,49% Lµm gi¶m gi¸ thµnh ®¬n vÞ 1m3®¸ d¨m. Sè tuyÖt ®èi lµ: -2346,94 ®/m3 ViÖc gi¶m gi¸ thµnh ®¬n vÞ nghiÒn sµng chñ yÕu lµ do: chñ yÕu lµ do gi¸m chi phÝ nhiªn vËt liÖu 454,84 ®/m3gi¶m chi phÝ nh©n c«ng: 2713,32®/m3 NÕu lo¹i tõ ¶nh h−ëng cña chi phÝ khÊu hao TSC§ ta thÊy n¨m 2004 thùc hiÖn gi¸ thµnh nghiÒn sµng lµ t−¬ng ®èi tèt. Tãm l¹i: §¸nh gi¸ mét c¸ch tæng qu¸t thÊy r»ng ch×n chung c¸c kho¶n chi phÝ n¨m 2004 ®· gi¶m ®¸ng kÓ gi¸ thµnh n¨m 2004 gi¶m thÊp h¬n n¨m 2003 doanh nghiÖp cÇn ph¸t huy kÕt qu¶ ®¹t ®−îc®Ó ngµy cµng ph¸t triÓn h¬n n÷a. §å ¸n tèt nghiÖp TrÇn ThÞ H¶o Khoa Kinh tÕ & Qu¶n lý - QTDN-K7 45 45 PhÇn 3 ThiÕt kÕ biÖn ph¸p h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®¸ d¨m ë C«ng ty Cæ phÇn khai th¸c ®¸ vµ s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng CÈm Ph¶ Cïng víi sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh c«ng nghiÖp trong TØnh, trong mÊy m¨m gÇn ®©y C«ng ty Cæ phÇn khai th¸c ®¸ vµ s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng CÈm Ph¶ ®· cã nh÷ng b−íc ph¸t triÓn v−ît bËc. Lµ ®¬n vÞ chuyÓn ®æi: Tõ mét Doanh nghiÖp Nhµ n−íc sang h×nh thøc C«ng ty Cæ phÇn, nh÷ng n¨m ®Çu, C«ng ty gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n. Do t− t−ëng cña c«ng nh©n lao ®éng ch−a nhËn thøc ®−îc cæ phÇn ho¸ lµ mét chñ tr−¬ng cña §¶ng, cña Nhµ n−íc trong thêi kú ®æi míi. Song mÊy n¨m trë l¹i ®©y, d−íi sù chØ ®¹o cña Héi ®ång Qu¶n trÞ, ban l·nh ®¹o vµ sù quyÕt t©m cña tËp thÓ c«ng nh©n lao ®éng nªn C«ng ty ®· lµm ¨n cã l·i. Tuy nhiªn viÖc tiÕt kiÖm chi phÝ ®Ó h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm cßn mét sè ®iÓm yÕu cÇn ph¶i kh¾c phôc. Trong ®iÒu kiÖn thêi gian vµ tr×nh ®é h¹n chÕ, b¶n th©n t«i xin ®Ò xuÊt C«ng ty gi¶i ph¸p gãp phÇn h¹ gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm cña C«ng ty. 3.1 BiÖn ph¸p thøc nhÊt: L¾p sµng ph©n lo¹i t¹i ®Çu b¨ng cña ®¸ phÕ liÖu t¨ng s¶n l−îng s¶n xuÊt L¾p sµng ph©n lo¹i t¹i ®Çu b¨ng cña ®¸ phÕ liÖu ®Ó t¨ng s¶n l−îng s¶n xuÊt. 3.1.1 Lý do ®Ó thùc hiÖn biÖn ph¸p: C«ng ty Cæ phÇn khai th¸c ®¸ vµ s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng CÈm Ph¶ lµ ®¬n vÞ khai th¸c vµ chÕ biÕn ®¸. §Ó ®¸p øng nhu cÇu thÞ tr−êng ngµy cµng tèt h¬n vÒ chÊt l−îng s¶n phÈm, sè l−îng s¶n phÈm nhiÒu h¬n. Tr−íc t×nh h×nh trªn, Héi ®ång Qu¶n trÞ ban l·nh ®¹o C«ng ty ®· ®Çu t− d©y chuyÒn c«ng nghÖ tr¹m nghiÒn ®¸ C 1060 x 750. - Tr¹m nghiÒn C1060 x 750 C«ng ty Cæ phÇn khai th¸c ®¸ vµ s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng CÈm Ph¶ ®−îc x©y dùng, l¾p ®Æt vµ ®−a vµo vËn hµnh th¸ng 2/2004 víi c«ng nghÖ míi cho ra hai lo¹i s¶n phÈm lµ ®¸ 1x2 vµ 2x4, hai lo¹i §å ¸n tèt nghiÖp TrÇn ThÞ H¶o Khoa Kinh tÕ & Qu¶n lý - QTDN-K7 46 46 s¶n phÈm phô lµ ®¸ s¸pbase, mÆt vµ 1 lo¹i phÕ liÖu th¶i. PhÕ liÖu nµy ®−îc s¬ tuyÓn qua sµng cña bun ke tr−íc khi ®¸ ®−îc ®−a xuèng hµm nghiÒn. Theo thiÕt kÕ cña d©y chuyÒn c«ng nghÖ th× phÕ liÖu th¶i nµy ph¶i bá ®i vµ vËn chuyÓn ra b·i th¶i. Tr−íc t×nh ®ã mét khèi l−îng ®Êt ®¸ phÕ th¶i bá ®i t−¬ng ®èi lín (2450m3/th¸ng), chÝnh v× vËy mµ Doanh nghiÖp cÇn nghiªn cøu vµ ®−a ra biÖn ph¸p l¾p sµng ph©n lo¹i t¹i ®Çu b¨ng cña phÕ taØ nµy. 3.1.2 Tr×nh tù thùc hiÖn biÖn ph¸p: C¨n cø vµo kÕt qu¶ thùc hiÖn vÒ s¶n l−îng ®¸ d¨m n¨m 2004 cña C«ng ty Cæ phÇn khai th¸c ®¸ vµ s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng CÈm Ph¶ víi s¶n l−îng b×nh qu©n th¸ng (17.500m3/th¸ng) vµ c¨n cø vµo kÕ ho¹ch s¶n l−îng n¨m 2005 th× viÖc ®Çu t− thªm sµng ph©n lo¹i ®¸ phÕ liÖu th¶i nµy sÏ t¨ng thªm s¶n l−îng s¶n xuÊt trong n¨m vµ h¹ ®−îc gi¸ thµnh s¶n xuÊt. 3.1.3 Ng−êi thùc hiÖn biÖn ph¸p: ViÖc thùc hiÖn biÖn ph¸p do Gi¸m ®èc C«ng ty quyÕt ®Þnh, giao cho phßng kü thuËt lËp dù to¸n kinh phÝ, Phßng kÕ ho¹ch vËt t− mua thiÕt bÞ l¾p ®Æt vµ chuÈn bÞ c¸c c¬ së h¹ tÇng cho viÖc thùc hiÖn biªnj ph¸p, Phßng kÕ to¸n tµi vô chuÈn bÞ tiÒn vèn. 3.1.4 Vèn ®Çu t− cho biÖn ph¸p: ViÖc ®Çu t− thªm sµng ph©n lo¹i t¹i ®Çu b¨ng cña ®¸ phÕ liÖu b»ng nguån vèn l−u ®éng cña C«ng ty víi kho¶n chi cho biÖn ph¸p ®Çu t− gåm: - §éng c¬ 100KW: 12500.000® - Sµng ®¸ cì h¹t 4 x 6: 8.000.000® 3.1.5 Thêi gian thùc hiÖn biÖn ph¸p: Trong thêi gian tõ ngµy 2/5/2005 ®Õn hÕt ngµy 16/5/2005. C«ng viÖc mua vËt t− vµ phu tïng l¾p ®Æt, ch¹y thö. ChËm nhÊt ngµy 16/5/2005 ph¶i xong vµ ®−a vµo ho¹t ®éng. §å ¸n tèt nghiÖp TrÇn ThÞ H¶o Khoa Kinh tÕ & Qu¶n lý - QTDN-K7 47 47 3.1.6 TÝnh to¸n kÕt qu¶ mong ®oÞ cña biÖn ph¸p: KÕt qu¶ cña biÖn ph¸p tù tÝnh cho n¨m 2005 theo kÕ ho¹ch. Sµng ph©n lo¹i ®−îc thiÕt kÕ hai cöa ; 01 cöa x cho ra s¶n phÈm ®¸ 4x6; 01 cöa cho ra s¶n phÈm ®¸ sapbase. Tõ ®¸ phÕ liÖu bá ®i nµy sµng tuyÓn l¹i cho ra 2 lo¹i s¶n phÈm ®¸ 4 x 6 vµ ®¸ sapbase ®Òu ®amt b¶o chÊt l−îng quy ®Þnh. Khi s¶n l−îng t¨ng thªm th× møc tiÕt kiÖm tÝnh b»ng: Tæng chi phÝ cè ®Þnh Tæng chi phÝ cè ®Þnh KC§ = S¶n l−îng sau biÖn ph¸p - S¶n l−îng tr−íc biÖn ph¸p * TÝnh s¶n l−îng ®¸ d¨m sau biÖn ph¸p: Sau khi l¾p sµng ph©n lo¹i ®¸ phÕ liÖu th¶i b×nh qu©n 1 th¸ng lµ 2525m3 sÏ ®−îc ph©n thµnh 2 lo¹i s¶n phÈm : §¸ 4 x 6 chiÕm 37%, ®¸ sapbase chiÕm 73% trong ®¸ phÕ liÖu th¶i t−¬ng øng víi: §¸ 4 x 6 : 2.525m3 x 37% ≈934m3 §¸ sapbase: 2525m3 x 63% ≈ 1591m3 S¶n l−îng ®¸ d¨m t¨ng lªn sau ¸p dông biÖn ph¸p lµ: (18.036m3 + 934m3) x 12 = 227.640m3 * TÝnh to¸n c¸c kho¶n chi phÝ t¨ng , gi¶m khi ¸p dông biÖn ph¸p: * Chi phÝ ®éng lùc: ViÖc l¾p ®Æt thªm sµng ph©n lo¹i ®¸ sÏ tiªu hao ®iÖn n¨ng theo møc tiªu thô cña ®éng c¬ lµ 10kw/h. M¸y lµm viÖc 7 h; gi¸ ®iÖn b×nh qu©n n¨m 2004lµ 895®/KW; Sè ngµy ho¹t ®éng trong n¨m lµ 288 ngµy th× tæng chi phÝ cho sö dông ®iÖn lµ: 10KW/h x 7h x 288ngµy x 895®/KW = 18.043.200®. Chi phÝ ®iÖn n¨ng b×nh qu©n cho 1m3 ®¸ lµ: 86,159.1 640.227 200.043.18906.987.245 =+ ®/m3 - Chi phÝ ®iÖn n¨ng khi ch−a l¾p sµng : §å ¸n tèt nghiÖp TrÇn ThÞ H¶o Khoa Kinh tÕ & Qu¶n lý - QTDN-K7 48 48 57,136.1 430.216 906.987.245 = ®/m3 Tæng chi phÝ ®éng lùc t¨ng thªm khi l¾p sµng ph©n lo¹i: 1.159,80®/m - 1.136,57®/m = 23,23®/m3 * Chi phÝ khÊu hao TSC§ lµ: Chi phÝ khÊu hao gi¶m do t¨ng s¶n l−îng 46,97 430.216 000.362.384 640.227 000.362.384 −=−=TKC ®/m3 * Chi phÝ khÊu hao t¨ng do ph¶i trÝch khÊu hao: Côm sµng ®éng c¬ thuéc nhãm m¸y mãc thiÕt bÞ s¶n xuÊt cã khung thêi gian tÝnh khÊu hao lµ 6 ÷ 8 n¨m, ta tÝnh møc 7 n¨m. CKH1n¨m = 571.929.27 000.500.20 = ®/n¨m KhÊu hao t¨ng thªm: 86,12 640.227 571.928.2 += ®/m3 Chi phÝ khÊu hao tiÕt kiÖm ®−îc trªn m3 lµ : -87,46 + 12,86 = -74,60®/m3 * Chi phÝ qu¶n lý Doanh nghiÖp tiÕt kiÖm lµ: TiÕt kiÖm chi phÝ qu¶n lý Doanh nghiÖp do t¨ng s¶n l−îng: 72,228 430.216 1005202630 640.227 630.202.005.1 −=− ®/m3 B¶ng tæng hîp c¸c kho¶n t¨ng, gi¶m sau khi ¸ p dông biÖn ph¸p thø nhÊt: TT YÕu tè chi phÝ T¨ng (+) Gi¶m (-) Céng 1 §éng lùc +23,23 +23,23 2 khÊu hao m¸y mãc thiÕt bÞ +12,86 -8746 -74,60 3 Chi phÝ qu¶n lý Doanh nghiÖp -228,72 -228,72 Céng: +36,09 -316,18 -280,02 VËy gi¸ thµnh gi¶m ®−îc 280,09®/m3 * TÝnh hiÖu qu¶ ®Çu t−: §å ¸n tèt nghiÖp TrÇn ThÞ H¶o Khoa Kinh tÕ & Qu¶n lý - QTDN-K7 49 49 - TÝnh lîi nhuËn t¨ng thªm do gi¶m gi¸ thµnh: Pt¨ng thªm = 227.640m 3 x 280,09®/m3 = 63.759.687 - TÝnh hiÖu qu¶ ®Çu t−: Lîi nhuËn t¨ng thªm 63.759.687 E = KhÊu hao t¨ng thªm = 2.928.571 = 21,77 Nh− vËy, ta cã thÓ nãi lµ biÖn ph¸p ®Çu t− thªm lµ rÊt hiÖu qu¶. - TÝnh thêi gian thu håi vèn: Vèn ®Çu t− thªm T = Lîi nhuËn t¨ng thªm + KH t¨ng thªm 20.500.000 T = 63.759.687 +2.928.571 = 0,31 T = 0,31 n¨m ≈ 4 th¸ng. VËy thêi gian thu håi vèn cña biÖn ph¸p lµ 4 th¸ng. 3.2 BiÖn ph¸p thø 2: TiÕt kiÖm l−îng tiªu hao thuèc næ AD1 b»ng c¸ch c¶i tiÕn tæ chøc s¶n xuÊt. 3.2.1 Lý do thùc hiÖn biÖn ph¸p: C«ng ty Cæ phÇn khai th¸c ®¸ vµ s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng CÈm Ph¶ lµ ®¬n vÞ khai th¸c vµ chÕ biÕn ®¸. Nhiªn liÖu chñ yÕu cho khai th¸c ®¸ lµ vËt liÖu næ. Theo b¶ng sè liÖu thùc hiÖn n¨m 2003 vµ 2004. Sö dông vËt liÖu næ ®Òu b»ng h¬n so víi ®Þnh møc tiªu hao nhiªn liÖu. Së dÜ cã sù gia t¨ng lµ do qu¸ tr×nh chØ ®¹o vµ qu¶n lý cña cÊp ph©n x−ëng ch−a gi¸m s¸t víi thùc tÕ ®Ó cho c«ng nh©n kü thuËt khoan næ m×n lµm lµm ch−a ®óng víi quy ph¹m quy tr×nh khoan næ dÉn ®Õn t¨ng møc tiªu hao thuèc næ. 3.2.2 Ng−êi thùc hiÖn biÖn ph¸p: ViÖc thùc hiÖn biÖn ph¶i do Gi¸m ®èc C«ng ty chØ ®¹o Phã gi¸m ®èc phô tr¸ch s¶n xuÊt, Phßng kü thuËt, Phßng kÕ ho¹ch vµ Ph©n x−ëng khai th¸c cã liªn quan. Hµng tuÇn häp giao ban ®iÒu ®é, s¶n xuÊt mét c¸ch hîp lý, kiÓm tra gi¸m §å ¸n tèt nghiÖp TrÇn ThÞ H¶o Khoa Kinh tÕ & Qu¶n lý - QTDN-K7 50 50 s¸t chÆt chÏ cã nh− vËy míi gãp phÇn lµm gi¶m chi phÝ nãi chung vµ lµm gi¶m møc tiªu hao vËt liÖu næ. 3.2.3 TÝnh to¸n kÕt qu¶ sö dông vËt liÖu næ * VËt liÖu næ: Thuèc næ AD1 + Theo kÕ ho¹ch: - Thuèc næ theo ®Þnh møc: 0,17kg/m3 ®¸ - Khèi l−îng c«ng viÖc cÇn thùc hiÖn: 216.430m3 ®¸ - Thuèc næ sö dông lµ: 0,17kg/m3 x 216.430m3 ®¸. = 36.793,10kg thuèc næ + Thùc hiÖn: - Khèi l−îng c«ng viÖc ®· thùc hiÖn: 216.430m3 ® - Thuèc næ sö dông hÕt : 38.957,40kg - VËy xuÊt tiªu hao sö dông lµ: kgkg 18,0 430.216 40,957.38 = / m3 ®¸ Thùc tÕ n¨m 2004 C«ng ty ®· sö dông qu¸ ®inh møc lµ: 0,18kg/ m3 ®¸ - 0,17kg/ m3 ®¸ = 0,01kg/ m3 ®¸ VËy, nÕu c«ng ty thùc hiÖn vËt liÖu næ ®óng theo ®Þnh møc kÕ ho¹ch lËp ra th× sÏ gi¶m ®−îc chi phÝ sau: 216.430m3 x 0,01kg/ m3 x 13548®/kg = 29.321.936®. 3.2.4 TÝnh to¸n c¸c kho¶n chi phÝ khi ¸p dông biÖn ph¸p. - §èi víi c¸n bé kü thuËt gi¸m s¸t thi c«ng. Th−ëng tiÕt kiÖm vËt t− = 3% gi¸ trÞ vËt liÖu næ. - §èi víi c«ng nh©n kü thuËt khoan næ m×n. Th−ëng tiÕt kiÖm vËt t− = 7% gi¸ trÞ vËt liÖu næ. VËy tæng chi phÝ cho tiÕt kiÖm vËt t− lµ: 29.321.936 ®ång x 10% =2.932.193 ®ång. 3.2.5 Lîi Ých sau biÖn ph¸p tÝnh to¸n Lîi Ých cña biÖn ph¸p = kÕt qu¶ mang l¹i - chi phÝ cho biÖn ph¸p. 29.321.939 ®ång - 2.932.193®ång =26.389.743 ®ång §å ¸n tèt nghiÖp TrÇn ThÞ H¶o Khoa Kinh tÕ & Qu¶n lý - QTDN-K7 51 51 §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng trªn qua kh¶o s¸t thùc tÕ cho thÊy: C¸n bé kü thuËt thi c«ng cÇn ph¶i lËp hé chiÕu chÝnh x¸c cho tõng lç khoan, n¹p bua cÈn thËn tr−íc khi næ m×n , chØ ®¹o theo ®óng hé chiÕu ®· lËp, nÕu nh− v× lý do ®Þa chÊt, ®Þa h×nh th× c¸n bé hé chiÕu ph¶i lËp l¹i ®Þnh møc thuèc næ cho tõng lç khoan tr−íc khi næ m×n ph¸ ®¸. Víi mét sè biÖn ph¸p ®· tÝnh to¸n cô thÓ ë trªn cho ta thÊy nÕu thùc hiÖn sÏ lµm lîi cho C«ng ty mét sè tiÒn qua hai biÖn ph¸p: BiÖn ph¸p I: 63.759.687 ®ång BiÖn ph¸p II: 26.389.743 ®ång Céng 90.149.430 ®ång Trªn ®©y lµ mét sè biÖn ph¸p ®Ò xuÊt ®Ó t¨ng s¶n l−îng s¶n xuÊt vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Nh×n chung c¸c biÖn ph¸p trªn tÝnh to¸n lµ rÊt hiÖu qu¶, ®Çu t− vèn Ýt vµ thu håi vèn nhanh. §Ò nghÞ C«ng ty cÇn xem xÐt vµo c¸c biÖn ph¸p. ViÖc ¸p dông c¸c biÖn ph¸p trªn ngoµi viÖc t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn s¶n l−îng s¶n xuÊt, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm mµ nã cßn kh¼ng ®Þnh quy m« ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. §å ¸n tèt nghiÖp TrÇn ThÞ H¶o Khoa Kinh tÕ & Qu¶n lý - QTDN-K7 52 52 KÕt luËn Qua mét thêi gian t×m hiÓu t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh ë C«ng ty Cæ phÇn khai th¸c ®¸ vµ s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng CÈm Ph¶ cho thÊy n¨m 2004 C«ng ty ®· nç lùc phÊn ®Êu v−ît lªn khã kh¨n, s¶n xuÊt kinh doanh cã l·i, mÆc dï ch−a cao. Song còng phÇn nµo ®ãng gãp tÝch cù vµo viÖc ®−a Doanh nghiÖp ph¸t triÓn ngµy mét æn ®Þnh, ®êi sèng c«ng nh©n lao ®éng ®−îc n©ng cao, hoµn thµnh c¸ca nghÜa vô nép ng©n s¸ch Nhµ n−íc. ViÖc s¶n xuÊt ë C«ng ty ®· tõng b−íc ®−a tiÕn bé cña khoa häc c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt nªn gãp phÇn vµo viÖc gi¶m chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Do ®iÒu kiÖn thêi gian cã h¹n, viÖc nghiªn cøu ch−a s©u nªn viÖc ®Ò xuÊt biÖn ph¸p cho viÖc h¹ gi¸ thµnh ë C«ng ty chØ nªu ®−îc hai viÖc ®Ò xuÊt biÖn ph¸p cho viÖc h¹ gi¸ thµnh ë C«ng ty chØ nªu ®−îc hai vÊn ®Ò mµ t«i thÊy lµ quan träng. Ngoµi nh÷ng biÖn ph¸p ë trªn theo t«i nghÜ C«ng ty cÇn câ mét vµi biÖn ph¸p kh¸c nh− t¨ng c−êng biÖn ph¸p qu¶n lý lao ®éng nh»m gi¶m nh÷ng ngµy c«ng v« lý do, t¨ng c−êng ngµy c«ng lµm viÖc thùc tÕ.; Cã chÕ ®é ®éng viÖn khen th−ëng kÞp thêi nh»m khuyÕn khÝch s¶n xuÊt ph¸t triÓn... t¹o n¨n mét C«ng ty Cæ phÇn khai th¸c ®¸ vµ s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng CÈm Ph¶ bÒn v÷ng vµ ph¸t triÓn. CÈm Ph¶, th¸ng 4 n¨m 2005 Sinh viªn TrÇn ThÞ H¶o