Đề tài Thực trạng đấu thầu ở Việt Nam

Nam tham gia ®Êu thÇu b»ng v¨n b¶n ghi nhí, nh­ng khi th¾ng thÇu chØ ®­îc lµm mét phÇn, cßn l¹i nhµ thÇu n­íc ngoµi giao cho nhµ thÇu phô ViÖt Nam kh¸c víi gi¸ thÊp h¬n. Cã tr­êng hîp nhµ thÇu n­íc ngoµi ®¬n ph­¬ng c¾t hîp ®ång ®èi víi nhµ thÇu ViÖt Nam hoÆc nhµ thÇu th¾ng thÇu b¸n l¹i cho c¸c nhµ thÇu kh¸c. ë ViÖt Nam thêi gian qua còng cã nhiÒu liªn doanh trong lÜnh vùc x©y dùng ra ®êi nh­ng vèn rÊt nhá, kh¶ n¨ng c¹nh tranh thÊp, phÇn lín c¸c c«ng ty liªn doanh ®Òu bÞ thua lç v× kh«ng giµnh ®­îc c«ng ¨n viÖc lµm. §Ó tham gia vµ th¾ng thÇu c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ph¶i liªn kÕt víi nhau dïng søc m¹nh tæng hîp cña Tæng c«ng ty. VÒ ph­¬ng ph¸p xÐt thÇu, ®«i khi chØ dùa vµo HSDT cña c¸c nhµ thÇu, thiÕu th«ng tin thùc tÕ, do ®ã khi ®¸nh gi¸ n¨ng lùc nhµ thÇu ch­a ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c. ViÖc ®¸nh gi¸ cho ®iÓm ch­a c«ng b»ng, tuy cã ®iÓm chuÈn nh­ng c¸c chØ tiªu ®Æt ra ch­a ®Þnh h­íng ®­îc, dÉn ®Õn viÖc cho ®iÓm cßn mang tÝnh chñ quan, cã khi thiªn vÞ. * C¸c cuéc ®Êu thÇu dù ¸n c«ng tr×nh cã vèn FDI hay ODA hoµn l¹i th­êng ®­îc tæ chøc t¹i n­íc ngoµi. - MÆc dï quy chÕ ®Êu thÇu cña ViÖt Nam cã quy ®Þnh ¸p dông ®Êu thÇu ®èi víi c¸c doanh nghiÖp liªn doanh, hîp ®ång - hîp t¸c – kinh doanh hoÆc chÝnh quyÒn cã sù tham cña c¸c tæ chøc kinh tÕ nhµ n­íc tõ 30% trë lªn nh­ng viÖc ¸p dông cßn cã chõng mùc. Nguyªn nh©n lµ do tû lÖ gãp vèn quyÕt ®Þnh. C¸c xÝ nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi, c¸c xÝ nghiÖp t­ nh©n hÇu nh­ ch­a biÕt tíi quy chÕ. C¸c xÝ nghiÖp nµy khi x©y dùng hÇu hÕt lµ tæ chøc ®Êu thÇu t¹i n­íc ngoµi, sau ®ã ®¬n vÞ th¾ng thÇu sÏ thuª c¸c c«ng ty ViÖt Nam x©y dùng. C¸c c«ng tr×nh cã vèn ODAkh«ng hoµn l¹i còng diÕn ra t­¬ng tù, ®¹i ®a sè ®­îc tæ chøc t¹i n­íc ngoµi, ®Æc biÖt lµ c¸c c«ng tr×nh cã vèn cña c¸c tæ chøc ChÝnh phñ c¸c n­íc cho ViÖt Nam vay ( NhËt b¶n, Ph¸p, T©y Ban Nha…). Do tæ chøc t¹i n­íc ngoµi nªn c¬ héi tham gia c¹nh tranh cña c¸c nhµ thÇu trong n­íc bÞ h¹n chÕ, kh«ng cã dÞp ®Ó cä s¸t, khi nhËn thÇu l¹i c¸c c«ng ty ViÖt Nam ®· chÞu nhiÒu thiÖt thßi, nhiÒu rµng buéc kh¾t khe. Ch­¬ng III. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng ®Êu thÇu ë ViÖt Nam thêi gian tíi. C¸c gi¶i ph¸p mang tÝnh vÜ m«. Hoµn thiÖn c¸c v¨n b¶n vÒ ®Êu thÇu. ViÖt Nam hiÖn nay ®ang tån t¹i nhiÒu quy ®Þnh ®Êu thÇu kh¸c nhau cña c¸c bé, ngµnh, néi dung mét sè v¨n b¶n cßn ch­a râ rµng, cô thÓ, c«ng t¸c chuÈn bÞ dù th¶o ph¸p lÖnh ®Êu thÇu triÓn khai rÊt chËm. §Ó nhanh chãng ®­a ho¹t ®éng ®Êu thÇu vµo nÒn nÕp chóng ta cÇn thiÕt ph¶i hoµn thiÖn c¸c v¨n b¶n cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng ®Êu thÇu cµng sím cµng tèt. ViÖc x©y dùng ph¸p lÖnh hay luËt ®Êu thÇu lµ mét chñ tr­¬ng ®óng, ph¸p lÖnh ®Êu thÇu t­¬ng lai nªn theo h­íng x©y dùng nh÷ng vÊn ®Ò cã tÝnh nguyªn t¾c, nh÷ng vÊn ®Ò cô thÓ sÏ ®­îc dµnh cho N§ cña ChÝnh phñ. Trong bèi c¶nh hiÖn nay, ViÖt Nam cßn cÇn ph¶i hoµn thiÖn hÖ thèng luËt ph¸p cho phï hîp víi yªu cÇu héi nhËp vÒ tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc, trong ®ã cã lÜnh vùc ®Êu thÇu. §Ó cho luËt ®Êu thÇu t­¬ng thÝch víi th«ng lÖ quèc tÕ, khi x©y dùng cÇn ph¶i dùa vµo c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn cña mét sè tæ chøc quèc tÕ nµo ®ã ®Ó t×m ra c¸c néi dung phï hîp nhÊt. ChØ cã nh­ vËy ph¸p lÖnh ®Êu thÇu hay luËt ®Êu thÇu sau nµy míi cã ®iÒu kiÖn tån t¹i l©u dµi vµ ®­îc ¸p dông nhiÒu h¬n vµo ho¹t ®éng ®Êu thÇu quèc tÕ ë ViÖt Nam. Theo «ng NguyÔn ViÖt Hïng, Ch¸nh v¨n phßng xÐt thÇu (Bé KH - §T) cho r»ng: ®Ó t¨ng c­êng hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c ®Êu thÇu, gi¶i ph¸p c¬ b¶n, quan träng chÝnh lµ t¨ng c­êng hiÖu lùc ph¸p lý cña c«ng t¸c ®Êu thÇu. Quy chÕ ®Êu thÇu hiÖn hµnh ®­îc coi lµ quy chÕ ®Êu thÇu lÇn thø 3. C«ng t¸c ®Êu thÇu ®­îc ®Ò cËp trong quy chÕ bao gåm c¶ c¸c ho¹t ®éng mua s¾m, sö dông c¸c nguån tiÒn cña nhµ n­íc. Do vËy, quy chÕ ®Êu thÇu cÇn ph¶i ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch nghiªm tóc ®Ó ®¶m b¶o chi tiªu cã hiÖu qu¶ c¸c nguån tiÒn cña nhµ n­íc. Víi sù ph©n cÊp quy ®Þnh trong quy chÕ ®Êu thÇu, cÇn cã biÖn ph¸p n©ng cao chÊt l­îng vµ tr¸ch nhiÖm cña c¸c chñ ®Çu t­, c¸c ®¬n vÞ t­ vÊn cã liªn quan còng nh­ tr¸ch nhiÖm cña c¸c cÊp cã thÈm quyÒn trong phª duyÖt. ë c¸c héi nghÞ tËp huÊn vÒ c«ng t¸c ®Êu thÇu do Bé KH - §T tæ chøc võa qua, rÊt nhiÒu ®Þa ph­¬ng cho r»ng ®Ó kh¾c phôc nhanh hiÖn t­îng “qu©n xanh, qu©n ®á” mãc nèi, lµm phøc t¹p qu¸ tr×nh ®Êu thÇu vµ ®Ó ®¶m b¶o tÝnh c¹nh tranh th× chØ nªn ¸p dông h×nh thøc ®Êu thÇu réng r·i. ViÖc chØ ®Þnh thÇu chØ thùc hiÖn trong nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Æc biÖt theo Quy chÕ ®Êu thÇu. Song dï trong bÊt cø h×nh thøc nµo th× chÊt l­îng x©y dùng, thÈm ®Þnh, phª duyÖt b¸o c¸o nghiªn cøu kh¶ thi ®óng nh­ dù to¸n, tæng dù to¸n ph¶i ®­îc n©ng cao h¬n n÷a. viÖc nhµ thÇu tróng thÇu víi gi¸ dù thÇu thÊp ®ang lµ mét thùc tÕ, ®ßi hái ph¶i cã mét gi¶i ph¸p tæng thÓ ®ång bé ®Ó gi¶i quyÕt. HiÖn t¹i theo quy chÕ kh«ng cho phÐp sö dông gi¸ sµn hoÆc gi¸ xÐt thÇu ®Ó lo¹i bá HSDT. V× vËy, viÖc n©ng cao tr¸ch nhiÖm gi¸m s¸t thùc hiÖn hîp ®ång ®· ký ®Ó b¶o d¶m chÊt l­îng cña c«ng tr×nh thuéc tr¸ch nhiÖm cña chñ ®Çu t­ hoÆc ®¬n vÞ t­ vÊn ®­îc thuª gi¸m s¸t thi c«ng lµ ®iÒu quan träng. Nh»m gi¶i quyÕt tõng b­íc t×nh tr¹ng chµo gi¸ qu¸ thÊp, thiÕt nghÜ cÇn cã sù can thiÖp cña c¸c HiÖp héi nhµ thÇu vµ c¸c c¬ quan cã tr¸ch nhiÖm vÒ b¶o qu¶n vèn nhµ n­íc, trong khi chóng ta cßn ch­a cã c¸c v¨n b¶n ph¸p quy vÒ chèng ph¸ gi¸. MÆt kh¸c, nh×n l¹i quy chÕ cã thÓ thÊy r»ng tuy c¸c néi dung trong ®ã ®· cã nhiÒu tiÕn bé, song thùc tÕ cuéc sèng v« cïng phong phó vµ thay ®æi tõng ngµy, ®ßi hái ph¶i ®iÒu chØnh, bæ sung, hoµn thiÖn Quy chÕ ®Êu thÇu còng nh­ h­íng dÉn cña c¸c ngµnh. §iÒu ®Çu tiªn lµ c¸c biÖn ph¸p chÕ tµi hÇu nh­ cßn ch­a ®­îc ®Ò cËp tíi trong quy chÕ, dÉn tíi mét sè vi ph¹m quy chÕ dï ë møc ®é nµo còng gÇn nh­ ®­îc xem lµ chuyÖn b×nh th­êng. NhiÒu vÊn ®Ò mµ nh÷ng quy ®Þnh cña quy chÕ ®Êu thÇu ch­a ®Ò cËp tíi còng cÇn ph¶i bµn b¹c, xem xÐt ®­a thµnh quy ®Þnh, ch¼ng h¹n: Tr×nh tù vµ sù ph©n cÊp t­¬ng øng trong ®Êu thÇu cho nh÷ng gãi thÇu sö dông vèn cña nhµ n­íc (x©y dùng míi, më réng n¨ng lùc s¶n xuÊt, ®æi míi trang thiÕt bÞ, mua vËt t­ cho s¶n xuÊt); tÝnh hîp lÖ vµ n¨ng lùc cña nhµ thÇu; vÊn ®Ò xö lý khiÕu n¹i; vÊn ®Ò hç trî nhµ thÇu trong n­íc trong ®Êu thÇu quèc tÕ… NhiÒu néi dung mang tÝnh kü thuËt còng cÇn ®­îc bµn tíi, ch¼ng h¹n vÒ thêi ®iÓm nép b¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång; tû gi¸ hèi ®o¸i ngoµi USD; ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ dïng hÖ thèng ®iÓm vµ tiªu chÝ “®¹t” hay “kh«ng ®¹t”… Do ®Æc thï mua s¾m lµ rÊt kh¸c nhau ë c¸c Bé, ngµnh, dÞa ph­¬ng nªn khã cã thÓ cã mét quy chÕ vµ h­íng dÉn chung phï hîp cho mäi tr­êng hîp. §iÒu hÕt søc quan träng lµ cÇn cã sù ®Çu t­ nghiªn cøu cña c¸c Bé, ngµnh vµ ®Þa ph­¬ng ®Ó h×nh thµnh c¸c quy ®Þnh vËn hµnh néi bé gän nhÑ, th«ng tho¸ng, kh«ng chång chÐo trªn c¬ së ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu, môc ®Ých cña quy chÕ ®Êu thÇu. Hy väng r»ng c«ng t¸c ®Êu thÇu sÏ dÇn ®i vµo nÒn nÕp, thùc sù trë thµnh mét c«ng cô ®¾c lùc, kh«ng thÓ thiÕu ®­îc cho mäi ®¬n vÞ víi môc ®Ých gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông ®ång tiÒn nhµ n­íc hiÖn cßn eo hÑp. C¶i tiÕn kü thuËt, quy tr×nh ®Êu thÇu ®èi víi ®Êu thÇu quèc tÕ. C¶i tiÕn kü thuËt ®Êu thÇu quèc tÕ. - Trong thêi gian tíi cÇn ph¶i thµnh lËp hiÖp héi c¸c nhµ t­ vÊn ViÖt Nam vµ c¸c c«ng ty t­ vÊn ®ñ m¹nh trong mäi lÜnh vùc. Trong tr­êng hîp ph¶i sö dông t­ vÊn n­íc ngoµi th× BMT nªn kiÓm tra thËt kü cµng vµ ký hîp ®ång chÆt chÏ h¬n. §Ó tr¸nh nh÷ng v­íng m¾c, thÊt thiÖt sau nµy chóng ta còng nªn t×m ®Õn c¸c dÞch vô cña c¸c c«ng ty t­ vÊn næi tiÕng trªn thÕ giíi. - ViÖc th­¬ng th¶o ký hîp ®ång nh»m môc ®Ých g×m gi¸ hîp ®ång cßn thÓ hiÖn tÝnh chÊt yÕu kÐm trong kh©u thiÕt kÕ, dù to¸n c«ng tr×nh. Do tr×nh ®é kü thuËt thÊp, c¬ së lËp thiÕt kÕ dù to¸n kh«ng ®¶m b¶o nªn ng­êi ta dïng thñ thuËt ®µm ph¸n ®Ó lÊp c¸c lç hæng ®ã, nh­ng nÕu ng­êi lµm c«ng t¸c ®Çm ph¸n cã tr×nh ®é thÊp h¬n th× ®ã lµ ®iÒu tai ho¹. Còng vÝ lý do ®ã mµ nhµ thÇu ®· t×m c¸ch gµi bÉy trong HSDT, ®Æc biÖt lµ vÒ kü thuËt, nh»m thu mét kho¶n lîi do chi phÝ ph¸t sinh sau nµy vµ còng chÝnh lý do ®ã mµ qu¶n lý ®Êu thÇu ViÖt Nam chÆt mµ l¹i kh«ng chÆt. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng trªn chóng ta ph¶i qu¶n lý chÆt chÏ ngay tõ khÊu lËp dù to¸n c«ng tr×nh, dù ¸n mÆt kh¸c nªn hiÓu vµ vËn dông cho ®óng c¸c kh¸i niÖm vÒ gi¸ trong ®Êu thÇu. - VÊn ®Ò t­ c¸ch nhµ thÇu ViÖt Nam vµ nhµ thÇu n­íc ngoµi còng ph¶i ®­îc xem xÐt vµ quy ®Þnh cÈn träng. - VÊn ®Ò xö ph¹t trong ®Êu thÇu còng cÇn ph¶i râ rµng, cô thÓ, chi tiÕt h¬n. Ng­êi vi ph¹m quy chÕ ®Êu thÇu võa ph¶i båi th­êng thiÖt h¹i, ®ång thêi ph¶i nép mét kho¶n tiÒn nhÊt ®Þnh. Møc ph¹t nµy võa cã tÝnh chÊt gi¸o dôc nh­ng kh«ng ph¶i qu¸ nhÑ ®Ó trë thµnh h×nh thøc, nã ph¶i thÓ hiÖn c¶ tÝnh trõng ph¹t trong ®ã. ViÖc so¹n th¶o ph¸p lÖnh ®Êu thÇu trong thêi gian tíi võa ph¶i ®¶m b¶o tÝnh nghiªm minh cña ph¸p luËt, võa ph¶i chÆt chÏ ng¾n gän nh­ng kh«ng lµm mÊt ®i nguyªn t¾c tù do c¹nh tranh, c«ng khai, c«ng b»ng vµ kh¸ch quan trong ®Êu thÇu. §ång thêi, ®Ó chèng t×nh tr¹ng bá gi¸ thÇu thÊp, nhµ n­íc cÇn nhanh chãng ban hµnh c¸c quy ®Þnh vÒ chèng ph¸ gi¸ trong ®Êu thÇu. Hoµn thiÖn quy tr×nh ®Êu thÇu. - Mèi lo¹i ®èi t­îng ®Êu thÇu (®Êu thÇu cung cÊp hµng ho¸, ®Êu thÇu cung cÊp dÞch vô t­ vÊn, ®Êu thÇu x©y dùng c«ng tr×nh, ®Êu thÇu lùa chän ®èi t¸c) nªn cã mét quy tr×nh chuÈn riªng trªn c¬ së ®ã sau nµy tuú theo h×nh thøc lùa chän nhµ thÇu, ph­¬ng thøc ®Êu thÇu mµ gi¶m bít hay t¨ng lªn cho phï hîp. - Trong t­¬ng lai nguån tµi trî tõ bªn ngoµi mµ chóng ta chñ yÕu nhËn ®­îc vÉn lµ cña WB, ADB, JBIC… c¸c lo¹i vèn nµy khi sö dông mua s¾m chóng ta vÉn ph¶i th«ng qua ®Êu thÇu vµ ®Æt d­íi sù kiÓm so¸t cña nhµ tµi trî. Quy tr×nh ®Êu thÇu cña ViÖt Nam cÇn ph¶i cã sù t­¬ng ®ång víi quy tr×nh cña c¸c tæ chøc trªn ®Æc biÖt lµ WB, ADB. - Trong ®Êu thÇu x©y l¾p (®iÒu 33) cÇn thiÕt ph¶i bæ sung thªm kh©u ®o¹n th¨m dß thùc ®Þa vµ gi¶i ®¸p th¾c m¾c cho c¸c nhµ thÇu. Mét vµi kinh nghiÖm trong ®Êu thÇu c¹nh tranh quèc tÕ. a. Lùa chän h×nh thøc gãi thÇu. C¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn trªn thÕ giíi th­êng h×nh thµnh gãi thÇu d¹ng “ch×a kho¸ trao tay” hay “s¶n phÈm trao tay”. Trong h×nh thøc nµy, ng­êi nhËn thÇu ®¶m nhËn mäi c«ng viÖc tõ thiÕt kÕ, cung cÊp m¸y mãc thiÕt bÞ, thi c«ng x©y dùng cho ®Õn khi hoµn thµnh c«ng tr×nh vµ bµn giao. Tuy nhiªn, h×nh thøc nµy cã thÓ g©y thiÖt h¹i vÒ tµi chÝnh, kh«ng n©ng cao tr×nh ®é kü thuËt cña bªn tiÕp nhËn c«ng tr×nh v× kh«ng cã chuyÓn giao c«ng nghÖ. Song v× ®iÒu kiÖn tr×nh ®é chuyªn m«n vµ kh¶ n¨ng tµi chÝnh mµ c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn cÇn ph¶i chÊp nhËn. C¸c c«ng ty ë c¸c n­íc nµy tù ®¸nh gi¸ n¨ng lùc cña m×nh ®Ó lùa chän h×nh thøc gãi thÇu thÝch hîp. NÕu ®¸nh gi¸ m×nh qu¸ cao th× kh«ng thÓ thùc hiÖn gãi thÇu víi chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ mong muèn, cßn nÕu ®¸nh gi¸ qu¸ thÊp sÏ g©y thiÖt h¹i cho doanh nghiÖp, lµm chËm sù ph¸t triÓn kinh tÕ, khoa häc kü thuËt cña ngµnh nãi riªng vµ ®Êt n­íc nãi chung. ViÖt Nam trong thêi kú bao cÊp vµ nh÷ng n¨m chuyÓn ®æi c¬ chÕ qu¶n lý ®· ¸p dông h×nh thøc nhËp khÈu thiÕt bÞ toµn bé. Lóc ®ã c¬ së vËt chÊt kü thuËt cßn yÕu kÐm, ®Êt n­íc võa tho¸t khái chiÕn tranh l¹i chÞu c¸c biÕn ®éng do chuyÓn ®æi c¬ chÕ qu¶n lý nªn h×nh thøc nhËp khÈu trän gãi lµ thÝch hîp. HiÖn nay, chóng ta ®· cã ®éi ngò c¸n bé cã tr×nh ®é khoa häc kü thuËt, tuy ch­a cao ®Ó cã thÓ so s¸nh víi c¸c n­íc tiªn tiÕn trªn thÕ giíi, nh­ng còng cã nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó tiÕn vµo lÜnh vùc kü thuËt cao h¬n. §iÒu ®ã cho phÐp chóng ta chuyÓn sang h×nh thøc nhËp khÈu ®a d¹ng h¬n gäi lµ h×nh thøc “më gãi” hoÆc “nöa ch×a kho¸ trao tay” trong ®ã ng­êi thÇu ®¶m nhËn mét phÇn c«ng viÖc cña chu tr×nh dù ¸n. C¸ch lµm nµy tiÕt kiÖm mét phÇn ngo¹i tÖ, t¹o ®iÒu kiÖn cho ®éi ngò c¸n bé khoa häc- kü thuËt, c¸n bé qu¶n lý v­¬n lªn ®¶m tr¸ch c¸c c«ng viÖc phøc t¹p h¬n cña ®Êu thÇu. GÇn ®©y nhÊt viÖc x©y dùng thµnh c«ng ®­êng d©y t¶i ®iÖn 500kw B¾c – Nam lµ mét cè g¾ng v­¬n lªn rÊt lín theo h­íng nµy. Tù ®¸nh gi¸ n¨ng lùc cña c¸c nhµ thÇu, chia gãi thÇu vµ chän nhµ thÇu thÝch hîp lµ yÕu tè c¬ b¶n nhÊt cho sù thµnh c«ng cña c«ng tr×nh ®å sé nµy. Nh­ vËy trong ®iÒu kiÖn ®Êu thÇu c¹nh tranh quèc tÕ cÇn ph¶i ®¸nh gi¸ ®óng n¨ng lùc nhµ thÇu, ph©n chia vµ lùa chän h×nh thøc gãi thÇu hîp lý. b. Lùa chän c«ng nghÖ: Trong ®Êu thÇu x©y dùng c¸c c«ng tr×nh giao th«ng, viÖc lùa chän c«ng nghÖ lµ kh©u ®Æc biÖt quan träng cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ thi c«ng c«ng tr×nh. Trong x©y dùng c«ng tr×nh cã kÌm theo chuyÓn giao c«ng nghÖ, viÖc lùa chän c«ng nghÖ diÔn ra cïng lóc víi viÖc lùa chän thiÕt bÞ thi c«ng c«ng tr×nh. C¶ hai viÖc lùa chän ph¶i kÕt hîp víi nhau, cã cïng mét xuÊt ph¸t ®iÓm vµ ®­êng lèi chÝnh s¸ch vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n­íc, cïng môc tiªu thùc hiÖn thµnh c«ng ®­êng lèi chÝnh s¸ch ®Ò ra. VÒ l©u dµi ®ßi hái c«ng nghÖ ph¶i tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i, nh­ng vÒ ph­¬ng diÖn kinh tÕ trong giai ®o¹n chuyÓn giao c¬ chÕ hiÖn nay th× ph¶i nãi ®Õn tÝnh chÊt thÝch hîp cña kü thuËt. Kh«ng ai nãi c«ng nghÖ l¾p r¸p tiªn tiÕn h¬n c«ng nghÖ chÕ t¹o, nh­ng ®èi víi nh÷ng n­íc ®ang ph¸t triÓn nh­ n­íc ta th× b¾t ®Çu b»ng c«ng nghÖ l¾p r¸p l¹i thÝch hîp nhÊt tr­íc khi tiÕn hµnh lµm chñ c«ng nghÖ cao. ë ViÖt Nam, lùa chän c«ng nghÖ ph¶i nh»m vµo môc tiªu tr­íc m¾t lµ sím ph¸t huy ®­îc hiÖu qu¶ c«ng tr×nh x©y dùng vµ thÝch øng víi tr×nh ®é qu¶n lý thi c«ng x©y dùng ë n­íc ta. Ph¶i tranh thñ ngay c«ng nghÖ hiÖn t¹i ta ch­a cã hoÆc trong 5-10 n¨m tíi còng ch­a cã. ViÖc lùa chän c«ng nghÖ ph¶i thÝch hîp víi kh¶ n¨ng tiÕp thu vµ tr×nh ®é hÊp thô kü thuËt míi cña c¸n bé kü thuËt viªn. Sè nh©n viªn ®­îc lùa chän ®Ó ®µo t¹o ph¶i lµ nh÷ng ng­êi cã tr×nh ®é kü thuËt nhÊt ®Þnh, cã kinh nghiÖm vµ ®Æc biÖt ph¶i cã nhiÖt t×nh g¾n bã víi nghÒ. c. §¶m b¶o tµi chÝnh: C¨n cø vµo quy m« c«ng tr×nh x©y dùng, ph¶i t×m ®­îc nguån vèn cÇn thiÕt (ngo¹i tÖ vµ tiÒn trong n­íc). Sè vèn nµy th­êng lín tõ vµi tr¨m triÖu ®Õn hµng tû USD, ph¶i t×m c¸ch vay cña WB, ADB, OECF… hoÆc c¸c n­íc cã thiÖn c¶m. Muèn vay ®­îc tiÒn, n­íc ®­îc vay ph¶i héi tô mét sè yÕu tè c¬ b¶n sau: - T¹o ®­îc h×nh ¶nh tr­íc thÕ giíi vÒ t×nh h×nh chÝnh trÞ æn ®Þnh trong n­íc. - Cã kh¶ n¨ng thanh to¸n (thÓ hiÖn trªn c¸c th«ng tin kinh tÕ nh­: møc t¨ng r­ëng GDP vµ GDP/ ®Çu ng­êi hµng n¨m, s¶n xuÊt c«ng, n«ng nghiÖp, xuÊt khÈu). Cßn c©n b»ng ng©n s¸ch, c¸n c©n thanh to¸n… kh«ng ph¶i lµ kh¶ n¨ng hiÖn nay mµ lµ triÓn väng nÒn kinh tÕ ®i lªn trong 10 – 20 n¨m tíi. - TÝnh kh¶ thi vµ thiÕt thùc cña c«ng tr×nh x©y dùng. C¸c tæ chøc cho vay quèc tÕ th­êng nghiªn cøu kü vÒ c«ng tr×nh ®Þnh x©y dùng so víi tÇm cì n­íc hái vay vµ c«ng tr×nh cã thiÕt thùc hay kh«ng. ViÖc cho vay th­êng kÌm theo mét sè ®iÒu kiÖn ®Æt ra cho n­íc ®i vay nh­ më cöa nÒn kinh tÕ h¬n n÷a, cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp quèc doanh, gi¶m bít l¹m ph¸t… Qu¸ tr×nh th­¬ng l­îng vay tiÒn cã thÓ diÔn ra hµng n¨m hoÆc vµi n¨m. Muèn ®¶m b¶o ®­îc t×nh h×nh tµi chÝnh, chóng ta ph¶i tr¶ lêi ®­îc c©u hái: lµm thÕ nµo ®Ó ®­îc vay vµ vay råi th× lµm thÕ nµo ®Ó tr¶ nî ? NÕu c«ng tr×nh h­íng ra xuÊt khÈu th× cã thÓ nhËp tr­íc råi xuÊt s¶n phÈm tr¶ sau nh»m huy ®éng vèn cña c¸c c«ng ty n­íc ngoµi. §©y lµ ph­¬ng s¸ch mµ mét sè n­íc ®ang ph¸t triÓn ¸p dông réng r·i vµ phï hîp víi xu h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ cña ViÖt Nam. NÕu c«ng tr×nh phôc vô cho c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c th× viÖc ®i vay ph¶i t«n träng c¸c yªu cÇu vµ rµng buéc ®· tr×nh bµy ë trªn. §µm ph¸n: Tõ khi ra b¶n th«ng b¸o ®Çu tiªn vÒ dù ¸n ®Õn lóc ®i vµo ®µm ph¸n lµ mét thêi gian kh¸ dµi. C¶ hai bªn ®Òu ®· cã dÞp nghiªn cøu, tiÕp xóc, t×m hiÓu vÒ nhau. NÕu bªn giao thÇu lµ mét n­íc ®ang ph¸t triÓn th× khi b­íc vµo ®µm ph¸n víi c¸c nhµ thÇu n­íc ngoµi cã thÓ ch­a cã ®­îc lîi thÕ so víi ®èi t¸c th­¬ng l­îng cña m×nh, kinh nghiÖm còng nh­ n¨ng lùc ®µm ph¸n ch­a thÓ b»ng c¸c nhµ thÇu cã nhiÒu n¨m ho¹t ®éng trªn th­¬ng tr­êng quèc tÕ. Do ®ã, bªn giao thÇu ph¶i biÕt c¸ch thu thËp th«ng tin cña ®èi ph­¬ng, t×m hiÓu vµ n¾m b¾t ý ®å cña ®èi ph­¬ng, v¹ch ph­¬ng ¸n ®µm ph¸n thÝch hîp ®Ó chuyÓn dÇn lîi thÕ vÒ phÝa m×nh nh»m ®¹t c¸c môc tiªu ®µm ph¸n ®· ®Þnh. ChØ ®µm ph¸n khi ®· cã c¸c ph­¬ng ¸n lùa chän. Ph­¬ng ¸n ®µm ph¸n ph¶i thay ®æi linh ho¹t tuú theo tiÕn triÓn vµ chiÒu h­íng cña cuéc ®µm ph¸n, v¹ch ra ®­îc s¸ch l­îc th¸o gì dÇn c¸c v­íng m¾c dù kiÕn trong qu¸ tr×nh ®µm ph¸n, x¸c ®Þnh ®­îc nh÷ng yªu cÇu cÇn ph¶i ®¹t vµ ®¹t ®Õn møc nµo, nh­îng bé tíi ®©u. Khi ®µm ph¸n víi c¸c nhµ thÇu n­íc ngoµi ph¶i chó ý tíi vai trß c¸ nh©n cña hä trong ®µm ph¸n. C¸c vÊn ®Ò dÔ tho¶ thuËn th­êng ®­îc gi¶i quyÕt ë ngay giai ®o¹n cña cuéc ®µm ph¸n. C¸c vÊn ®Ò khã th­êng dån l¹i cho giai ®o¹n sau. Do vËy, ph¶i b×nh tÜnh, tØnh t¸o, tr¸nh søc Ðp t©m lý cña ®èi ph­¬ng ®Ó kh«ng cã nh÷ng quyÕt ®Þnh véi vµng vµ bÊt lîi. C¸c c«ng ty lín ë c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn th­êng ¸p dông kiÓu ®µm ph¸n “th¾ng – thua” víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, nghÜa lµ hä sö dông lîi thÕ vÒ kinh tÕ, tµi chÝnh, kü thuËt, kinh nghiÖm… ®Ó Ðp c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn chÊp nhËn nh÷ng ®iÒu kiÖn bÊt lîi kh«ng hîp lý. HiÖn nay kiÕu ®µm ph¸n “th¾ng – thua” ®ang dÇn dÇn bÞ thùc tÕ lo¹i bá vµ thay b»ng kiÓu ®µm ph¸n “th¾ng – th¾ng”, tøc lµ c¶ hai bªn ®Òu ®¹t ®­îc môc ®Ých cña m×nh vµ biÓu lé sù hîp t¸c lµm ¨n l©u dµi víi nhau. T×m hiÓu ®èi thñ c¹nh tranh: BÊt cø doanh nghiÖp hay nhµ kinh doanh nµo ®Òu ph¶i t¹o ®­îc ­u thÕ so víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh vµ duy tr× ­u thÕ ®· t¹o ®­îc b»ng c¸ch kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l­îng vµ h¹ gi¸ thµnh c«ng tr×nh. C¸c tæ chøc ®Êu thÇu c¹nh tranh ®Ó x©y dùng c«ng tr×nh vµ mua s¾m hµng ho¸ thiÕt bÞ nªn t×m hiÓu thÞ tr­êng cã s½n hay tiÒm tµng cña ®èi thñ c¹nh tranh. Mét c«ng ty muèn chiÕn th¾ng ®èi thñ c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng cÇn ph¶i t×m hiÓu ®èi thñ c¹nh tranh cña m×nh vµ cè g¾ng gi÷ g×n ®Ó ®èi thñ kh«ng t×m hiÓu ®­îc g× vÒ m×nh. ë ViÖt Nam, do míi x©y dùng nÒn kinh tÕ më vµ héi nhËp nªn viÖc t×m hiÓu ®èi thñ c¹nh tranh cßn h¹n chÕ, c¸c ®iÒu kiÖn vµ ph­¬ng tiÖn thùc hiÖn cßn nhiÒu bÊt cËp. Khi ®· ®­îc chÊp nhËn c¬ chÕ thÞ tr­êng th× viÖc nghiªn cøu t×m hiÓu ®èi thñ c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng ph¶i ®­îc coi nh­ mét trong c¸c vÊn ®Ò quan träng trong ®Êu thÇu c¹nh tranh quèc tÕ. Hç trî cña nhµ n­íc trong ®Êu thÇu, ®Èy nhanh tèc ®é cæ phÇn ho¸ c¸c DNNN. Hç trî c¸c doanh nghiÖp. Do kh¶ n¨ng tµi chÝnh h¹n hÑp nªn c¸c nhµ thÇu ViÖt Nam gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n, kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó dù thÇu ®éc lËp, kh«ng cã kh¶ n¨ng xin b¶o l·nh. §Ó hç trî c¸c nhµ thÇu tham gia vµ tróng thÇu, nhµ n­íc nªn thµnh lËp c¸c tæng c«ng ty m¹nh trong mét sè chuyªn ngµnh hiÖn nay nh­ng víi sè vèn lín h¬n. §Ó t¨ng kh¶ n¨ng dù thÇu cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam th× chóng ta ph¶i c¶i tæ l¹i hÖ thèng ng©n hµng vµ c¸c doanh nghiÖp. Khi tæ chøc thµnh lËp c¸c tæng c«ng ty m¹nh nµh n­íc nªn hç trî cho hä, sao cho hä cã thÓ tån t¹i vµ ®øng v÷ng trong cuéc c¹nh tranh khèc liÖt cña c¬ chÕ thÞ tr­êng. Mét khi c¸c ®¬n vÞ nãi trªn m¹nh lªn th× c¸c hç trî còng dÇn dÇn bÞ lo¹i bá ®Ó t¹o thÕ c¹nh tranh tù do. C¸c chÕ ®é ­u ®·i. * ¦u ®·i vÒ viÖc cung cÊp thiÕt bÞ, c«ng nghÖ: T×nh tr¹ng c«ng nghÖ, thiÕt bÞ cña c¸c nhµ thÇu ViÖt Nam hiÖn nay rÊt l¹c hËu so víi thÕ giíi vµ khu vùc. Muèn th¾ng thÇu hä ph¶i trang bÞ kü thuËt c«ng nghÖ míi, ®iÒu ®ã ®ßi hái ph¶i cã tiÒn trong ®iÒu kiÖn tµi chÝnh cã h¹n. §Ó gi¶ quyÕt vÊn ®Ò nµy tr­íc m¾t nhµ n­íc cÇn cã chÝnh s¸ch ­u tiªn cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam nhËp khÈu thiÕt bÞ, c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, mÆt kh¸c thóc ®Èy qu¸ tr×nh thµnh lËp vµ ph¸t triÓn c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh. Nªn ®i thuª m¸y mãc thiÕt bÞ vËn hµnh hay thuª mua lµ thÝch hîp h¬n c¶ v× nÕu bá tiÒn ra mua m¸y mãc thiÕt bÞ mµ l¹i sö dông ®­îc trong mét vµi c«ng tr×nh th× rÊt l·ng phÝ. * C¸c ­u ®·i khi dù thÇu: HiÖn t¹i chóng ta ®ang vµ ®· ¸p dông chÝnh s¸ch ­u tiªn nhµ thÇu trong n­íc khi xÐt thÇu hay ­u tiªn c¸c nhµ thÇu n­íc ngoµi cam kÕt sö dông thÇu phô cña ViÖt Nam, sö dông hµng ho¸ ®­îc s¶n xuÊt ë ViÖt Nam, tiªu chuÈn liªn doanh, liªn kÕt… ChØ cã tÝnh chÊt h×nh thøc hay c¸c nhµ thÇu ViÖt Nam thùc chÊt chØ lµ c¸c nhµ thÇu phô hoÆc lµ ng­êi cung cÊp th«ng tin… Nhµ n­íc cÇn kiÓm tra chÆt chÏ h¬n hîp ®ång liªn doanh, liªn kÕt vµ xö lý thÝch ®¸ng khi c¸c nhµ thÇu vi ph¹m ®iÒu kiÖn nµy, møc ph¹t ph¶i t­¬ng ®èi cao h¬n c¸c vi ph¹m kh¸c. ChØ cã c¸c biÖn ph¸p ®ã míi Ðp c¸c nhµ thÇu n­íc ngoµi thùc hiÖn nghiªm chØnh viÖc liªn doanh, liªn kÕt, gióp cho c¸c nhµ thÇu ViÖt Nam nhanh chãng tr­ëng thµnh, tÝch luü ®­îc kinh nghiÖm trong ®Êu thÇu quèc tÕ. Møc ­u ®·i cô thÓ lµ bao nhiªu cÇn ph¶i quy ®Þnh tr­íc trong thang ®iÓm vµ còng ®­îc nªu trong HSMT. §Èy nhanh tèc ®é cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc. ë ViÖt Nam hiÖn nay, trong ®Êu thÇu c¶ BMT vµ nhµ thÇu cã khi cïng mét bé ngµnh qu¶n lý. §iÒu ®ã lµ kh«ng hîp lÖ, kh«ng phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ. C¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc khi tham gia ®Êu thÇu ®· t¹o ra mét s©n ch¬i kh«ng b×nh ®¼ng so víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c bëi v× c¸c doanh nghiÖp nµy th­êng nhËn ®­îc sù hç trî rÊt lín tõ phÝa nhµ n­íc. §iÒu ®ã lµm cho hiÖu qu¶ ®Êu thÇu thÊp. HiÖn nay sè l­îng c¸c DNNN cßn qu¸ lín, chØ cã ®Èy nhanh tèc ®é cæ phÇn ho¸ th× míi cã ®iÖu kiÖn t¹o ra c¸c ph¸p nh©n ®éc lËp vÒ kinh tÕ, m¹nh vÒ mäi mÆt. ViÖc thay ®æi c¸ch qu¶n lý doanh nghiÖp vµ gi¶m sù can thiÖp cña nhµ n­íc gióp c¸c doanh nghiÖp míi n¨ng ®éng, s¸ng t¹o h¬n, chñ ®éng h¬n trong kinh doanh, dÇn kh¼ng ®Þnh ®­îc vÞ trÝ cña m×nh trªn th­¬ng tr­êng, ®ñ søc c¹nh tranh víi c¸c ®èi thñ. X©y dùng hÖ thèng cung cÊp th«ng tin, trung t©m ®µo t¹o c¸n bé lµm c«ng t¸c ®Êu thÇu. X©y dùng hÖ thèng cung cÊp th«ng tin. Trong ho¹t ®«ng ®Êu thÇu còng nh­ trong mua s¾m th«ng th­êng, vÊn ®Ò th«ng tin vµ xö lý th«ng tin lµ cùc kú quan träng, liªn quan ®Õn sù thµnh b¹i cña ho¹t ®éng ®Êu thÇu. C¸c th«ng tin ph¶i cã nguån cung cÊp vµ chóng th­êng ®­îc cung cÊp theo hai nguån chÝnh: - Tõ c¸c trung t©m th«ng tin cña c¸c c«ng ty t­ vÊn. - HiÖp héi c¸c nhµ thÇu, hiÖp héi c¸c nhµ x©y dùng, hiÖp héi c¸c nhµ cung cÊp hµng ho¸, dÞch vô… HiÖn nay ë ViÖt Nam c¸c th«ng tin vÒ c¸c nhµ thÇu ch­a cã mét c¬ quan nµo chÝnh thøc cung cÊp vµ cung cÊp mét c¸ch ®Çy ®ñ. ChÝnh v× vËy trong ®Êu thÇu quèc tÕ c¸c nhµ thÇu n­íc ngoµi rÊt khã lùa chän mét ®èi t¸c ®Ó liªn doanh, liªn kÕt hoÆc mét nhµ thÇu phô thÝch hîp víi m×nh. Trung t©m th«ng tin nµy trong t­¬ng lai nªn ®Æt t¹i bé KH - §T theo m« h×nh h¹ch to¸n kinh tÕ ®éc lËp. X©y dùng trung t©m ®µo t¹o c¸n bé lµm c«ng t¸c ®Êu thÇu. Trung t©m nµy cã nhiÖm vô: - Tæng kÕt c¸c kinh nghiÖm ®Êu thÇu trªn thÕ giíi. - Trang bÞ kiÕn thøc cã liªn quan tæ chøc ®Êu thÇu trªn thÕ giíi vµ ë ViÖt Nam . - §óc rót c¸c kinh nghiÖm thùc tÕ tõ ho¹t ®éng ®Êu thÇu. Trung t©m tr­íc m¾t nªn ®Æt d­íi sù qu¶n lý cña mét tr­êng ®¹i häc víi sù trî gióp cña bé KH - §T. ChØ cã nh­ vËy chóng ta míi nhanh chãng trang bÞ kiÕn thøc, kinh nghiÖm cho c¸c nhµ qu¶n lý, còng nh­ c¸c c¸n bé lµn c«ng t¸c ®Êu thÇu, rót ng¾n ®­îc kho¶ng c¸ch so víi c¸c n­íc trong lÜnh vùc ®Êu thÇu quèc tÕ. Mét sè gi¶i ph¸p cÇn thiÕt cho BMT vµ c¸c nhµ thÇu. Mét sè gi¶ ph¸p cÇn thiÕt cho BMT. LËp kÕ ho¹ch ®Êu thÇu, lµm dù to¸n chÝnh x¸c. - ViÖc lËp kÕ ho¹ch ®Êu thÇu ®­îc thùc hiÖn cïng víi viÖc x©y dùng b¸o c¸o ®Çu t­ hay b¸o c¸o kh¶ thi, viÖc nµy nh»m ®¶m b¶o cho néi dung kÕ ho¹ch phï hîp víi b¸o c¸o kh¶ thi vµ c¸c v¨n b¶n hiÖn hµnh, ®Ó tõ ®ã c¬ quan cã thÈm quyÒn ra quyÕt ®Þnh. Nh­ chóng ta ®· biÕt trong tÊt c¶ c¸c hiÖp ®Þnh vay vèn nhËn tµi trî… c¸c nhµ tµi trî th­êng ®ßi hái BMT ph¶i cã dù ¸n cã tÝnh chÊt kh¶ thi ®Ó hä kiÓm so¸t xem viÖc ®Çu t­ cã hiÖu qu¶ hay kh«ng, kh¶ n¨ng thu håi vèn nh­ thÕ nµo. C¸c dù ¸n kh¶ thi th­êng ®­îc lËp tr­íc khi ký hiÖp ®Þnh vµ cïng th­êng do c¸c chuyªn gia n­íc ngoµi, nh÷ng ng­êi cã kinh nghiÖm thùc hiÖn, kÓ c¶ c¸c chuyªn gia cña c¸c nhµ tµi trî. Bªn c¹nh c¸c ban qu¶n lý dù ¸n cßn cã mét nhãm c¸c chuyªn gia cña nhµ tµi trî ho¹t ®éng nh»m gióp cho ng­êi nhËn tµi trî gi¶i quyÕt mét sè c«ng viÖc cÇn thiÕt. Nh­ng ®Ó cã mét dù ¸n kh¶ thi th× c¸c sè liÖu ph¶i thu thËp vµ xö lý hÕt søc thËn träng. §Ó s¸t víi t×nh h×nh thùc tÕ, BMT nªn sö dông chñ yÕu c¸c chuyªn gia n­íc së t¹i, trong tr­êng hîp thËt ®Æc biÖt míi lùa chän chuyªn gia tõ bªn ngoµi vµ ph¶i lùa chän thËt cÈn thËn, tr¸nh sö dông trµn lan. ViÖc lµm nµy ph¶i ®­îc qu¸n triÖt c¶ trong kh©u xin tµi trî cho tíi viÖc ký kÕt hiÖp ®Þnh vµ còng ph¶i kiªn tr× ®Êu tranh thuyÕt phôc c¸c nhµ tµi trî. - VÊn ®Ò lËp dù to¸n ®ang lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña BMT. Bëi v× dù to¸n cña c¸c dù ¸n, c¸c c«ng tr×nh lµ c¬ së ®Ó ®¸nh gi¸, so s¸nh lùa chä nhµ thÇu trong t­¬ng lai. HÇu hÕt c¸c gãi thÇu cña ViÖt Nam gi¸ tróng thÇu th­êng thÊp h¬n so víi gi¸ dù to¸n ban ®Çu do chóng ta x©y dùng dù to¸n kh«ng chÝnh x¸c, c¸c sè liÖu ®iÒu tra kh«ng ®Çy ®ñ, kh«ng khoa häc. MÆc dï ®· gi¶m ®i mét sè tiÒn rÊt lín nh­ng c¸c nhµ thÇu vÉn cã mét møc lîi nhuËn kh¸ cao (møc lîi nhuËn nµy cã thÓ lµ 20 – 30%). Còng v× lËp dù to¸n kh«ng chÝnh x¸c nªn chóng ta míi hy väng th«ng qua qu¸ tr×nh ®µm ph¸n lµm cho gi¸ hîp ®ång gi¶m h¬n so víi gi¸ tróng thÇu. KÕt qu¶ lµ c¸c nhµ thÇu ®· chñ ®éng t¨ng gi¸ tr­íc råi lµm mét ®Ò nghÞ gi¶m gi¸ gëi kÌm víi ®¬n chµo hµng ®Ó t¨ng ®é hÊp dÉn. Nh­ng dï lµ vèn vay cã hoµn l¹i hay kh«ng hoµn l¹i chóng còng cÇn ph¶i ®­îc sö dông mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt, kh«ng ®­îc l·ng phÝ. Bëi v× ®ã lµ tµi s¶n quèc gia. Trong lóc ch­a thÓ x©y dùng gi¸ dù to¸n thËt chÝnh x¸c th× vÊn ®Ò b¶o mËt th«ng tin trong ®Êu thÇu cÇn hÕt søc coi träng. C¸c biÖn ph¸p thanh tra, xö lý vi ph¹m ph¶i lµm th­êng xuyªn, nghiªm minh ®Ó ng¨n chÆn c¸c tr­êng hîp mãc ngoÆc, th«ng ®ång lµm lé bÝ mËt… - VÒ nguån vèn vµ gi¶i ng©n: nguån tµi trî cña bªn ngoµi ®· ®­îc quy ®Þnh bëi hiÖp ®Þnh cÊp chÝnh phñ, nh­ng nguån vèn nµy chØ ®­îc cÊp khi dù ¸n thùc hiÖn theo mét tiÕn tr×nh nhÊt ®Þnh vµ ®· cã kÕt qu¶, muèn cho c«ng tr×nh kh«ng bÞ gi¸n ®o¹n th× c¸c nguån vèn kh¸c còng ph¶i ®­îc tÝnh ®Õn. Nh÷ng nguån vèn nµy cã thÓ do c¸c nhµ thÇu cung cÊp hay do chÝnh BMT chuÈn bÞ. TÊt c¶ c¸c nguån vèn cã liªn quan tíi dù ¸n ph¶i ®­îc BMT x¸c ®Þnh thËt cô thÓ vµ còng ph¶i l­êng hÕt c¸c v­íng m¾c ph¸t sinh, kh«ng ®­îc ®Ó cho c«ng tr×nh dù ¸n chËm ®­a vµo sö dông hoÆc cã nguy c¬ dõng v× thiªó vèn. - Quy tr×nh duyÖt vµ thÈm ®Þnh kÕ ho¹ch ®Êu thÇu ph¶i thùc hiÖn thËt nghiªm chØnh. §Ó gióp cho viÖc thÈm ®Þnh kÕ ho¹ch ®Êu thÇu ®­îc nhanh chãng vµ chÝnh x¸c, nhµ n­íc cÇn cã kÕ ho¹ch x©y dùng c¸c c«ng ty thÈm ®Þnh ®Çu t­ ho¹t ®éng theo c¬ chÕ c¹nh tranh, tr¸nh t×nh tr¹ng ®éc quyÒn nh­ giao cho c«ng ty gi¸m ®Þnh bÊy l©u nay. C¸c c«ng ty thÈm ®Þnh nµy cã thÓ ®Æt d­íi sù qu¶n lý cña c¸c bé chuyªn ngµnh cã sè l­îng dù ¸n lín nh­ bé c«ng nghiÖp, bé giao th«ng vËn t¶i, bé x©y dùng hoÆc lµ x©y dùng c«ng ty thÈm ®Þnh cÊp nhµ n­íc ®Æt d­íi sù qu¶n lý ®iÒu hµnh cña bé KH - §T. C¸c c«ng ty thÈm ®Þnh nµy ph¶i thËt sù ®ñ m¹nh vÒ ®éi ngò c¸n bé khoa häc – kü thuËt ®Ó cã thÓ ®¶m ®­¬ng c¸c c«ng viÖc ®­îc giao mét c¸ch xuÊt s¾c nhÊt. Lùa chän h×nh thøc ®Êu thÇu, ph©n chia gãi thÇu hîp lý. §¹i ®a sè c¸c nhµ thÇu ViÖt Nam cã tiÒm lùc kinh tÕ kÐm, nÕu ph©n chia gãi thÇu qu¸ lín sÏ kh«ng thÓ thu hót ®­îc sù tham gia cña hä. Víi h×nh thøc lùa chän nhµ thÇu nh­ trong thêi gian qua chóng ta còng lµm ch­a thËt sù khoa häc, chi phÝ ®Êu thÇu tiÕt kiÖm còng ch­a ®­îc lµ bao. VÊn ®Ò ë ®©y lµ chóng ta ph¶i lµm sao tiÕt kiÖm ®­îc c¸c chi phÝ chuÈn bÞ tµi liÖu ®Êu thÇu, th«ng b¸o, s¬ tuyÓn, lËp HSMT, ®¸nh gi¸ xÐt thÇu… Trong thêi gian tíi, h×nh thøc ®Êu thÇu h¹n chÕ nªn gi¶m bít vµ còng ph¶i qu¶n chÆt nh­ h×nh thøc chØ ®Þnh thÇu hiÖn nay. Trong ®Êu thÇu réng r·i cÇn ph¶i sö dông linh ho¹t mÒm dÎo c¸ch s¬ tuyÓn, ®Êu thÇu hai tói hå s¬, quy ®Þnh chÆt chÏ c¸c giÊy tê mµ ng­êi dù thÇu ph¶i nép theo mÉu thèng nhÊt… ®Ó gi¶m bít thêi gian vµ c«ng søc ®¸nh gi¸ so s¸nh. TÊt c¶ c¸c c«ng viÖc trªn ph¶i ®­îc lµm thèng nhÊt kÓ tõ kh©u ký hiÖp ®Þnh, chuÈn bÞ HSMT… vµ ph¶i ®Æt d­íi sù kiÓm so¸t chÆt chÏ cña c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn. LËp HSMT, ®¸nh gi¸ HSDµT, ®µm ph¸n ký hîp ®ång. * LËp HSMT: HSMT ph¶i ®¶m b¶o ®­îc chÊt l­îng, néi dung dù ¸n, t¹o thuËn lîi cho c¸c nhµ thÇu lËp HSDT vµ thuËn lîi cho qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸ so s¸nh sau nµy. HSMT ®­îc x©y dùng theo c¸c chuÈn mùc trong quy chÕ ®Êu thÇu nh­ng vÉn ph¶i th«ng qua phª duyÖt cña c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn vµ nªn giao cho nh÷ng ng­êi cã kinh nghiÖm thùc hiÖn. Nh÷ng vÊn ®Ò khóc m¾c ph¶i ®­îc ph¸t hiÖn vµ söa ®æi trong khi phª duyÖt. Chóng ta ph¶i ®Æt c«ng viÖc phª duyÖt còng cã tÇm quan träng ngang b»ng víi c¸c c«ng viÖc kh¸c (nh­ x©y dùng hå s¬, phª duyÖt hîp ®ång…), chØ cã nh­ vËy míi ®¶m b¶o tÝnh khoa häc, c«ng b»ng, kh¸ch quan, trung thùc trong ®Êu thÇu. §Ó x©y dùng ®­îc HSMT, BMT th­êng sö dông c¸c chuyªn gia trong vµ ngoµi n­íc, c¸c chuyªn gia nµy ®· gióp cho BMT kh¾c phôc ®­îc nh÷ng khã kh¨n do hä kh«ng cã kinh nghiÖm vµ tr×nh ®é. Ng­êi chuyªn gia ë ®©y chØ ®ãng vai trß thuÇn tuý vÒ mÆt kü thuËt, ph¸p lý, tµi chÝnh ®Ó x©y dùng HSMT chø kh«ng tham gia vµo qu¸ tr×nh tæ chøc thùc hiÖn hîp ®ång. ViÖc lùa chän hä ph¶i thËt sù ®¶m b¶o nguyªn t¾c b¶o mËt, kh¸ch quan trong viÖc x©y dùng HSMT, kh«ng mãc ngoÆc th«ng ®ång. Bé hå s¬ ph¶i ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c, râ rµng vµ phï hîp víi quy chÕ ®Êu thÇu vµ c¸c v¨n b¶n cã liªn quan, kh«ng cã c¸c ®iÓm m¬ hå dÔ ph¸t sinh tranh chÊp sau nµy. * §¸nh gi¸ HSDT: ViÖc ®¸nh gi¸ HSDT th­êng chiÕm nhiÒu c«ng søc, thêi gian vµ tiÒn cña, ®ång thêi còng rÊt dÔ ph¸t sinh tiªu cùc. Nh÷ng sai sãt x¶y ra lµ do chóng ta kh«ng tu©n thñ ®óng c¸c quy ®Þnh trong kÕ ho¹ch ®Êu thÇu, trong HSMT vµ kh«ng theo mét tr×nh tù quy ®Þnh. Trong thêi gian tíi cÇn ph¶i c¶i tiÕn quy tr×nh nµy. Tuú theo ®Êu thÇu cung cÊp dÞch vô t­ vÊn, ®Êu thÇu cung cÊp hµng ho¸ hay x©y dùng c«ng tr×nh mµ cã thÓ thay ®æi cho t­¬ng øng. Kinh nghiÖm ®· chØ ra r»ng, nÕu kh«ng lµm ®óng, nÓ nang sÏ dÉn tíi th¾c m¾c, c«ng tr×nh kh«ng hoµn thµnh ®óng h¹n nh­ trong mét sè dù ¸n ®Çu t­ t¹i ViÖt Nam hiÖn nay. VËn dông ®óng c¸c nguyªn t¾c, c¸c quy ®Þnh trong ®Êu thÇu sÏ gióp cho ®Êu thÇu ®¹t hiÖu qu¶ mong muèn, t¨ng c¹nh tranh, buéc c¸c nhµ thÇu ph¶i tù kh¼ng ®Þnh m×nh, nh»m ®¸p øng tèt nhÊt c¸c yªu cÇu cña BMT. * §µm ph¸n ký hîp ®ång: §Ó b¾t ®Çu ®µm ph¸n cã kÕt qu¶ c¸c nhµ thÇu ph¶i nép b¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång, kho¶n tiÒn b¶o l·nh nµy sÏ do c¸c ng©n hµng qu¶n. C¸c ng©n hµng b¶o l·nh nµy sÏ do BMT quy ®Þnh hay ®­îc BMT chÊp nhËn. B¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång th­êng rÊt lín vµ cã nhiÒu lo¹i kh¸c nhau nªn BMT ph¶i kiÓm tra kiÓm so¸t thËt chÆt chÏ. Trong mét sè tr­êng hîp c¸c b¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång kh«ng ®¶m b¶o yªu cÇu hoÆc kh«ng cã tiÒn thÕ chÊp hay nã ®­îc thùc hiÖn trªn c¬ së tÝn nhiÖm th× BMT ®ßi hái ph¶i cã sù b¶o l·nh cña c«ng ty b¶o hiÓm. Kh¸c víi ng©n hµng, c¸c c«ng ty b¶o hiÓm chØ cÊp b¶o l·nh khi hä cã hîp ®ång b¶o l·nh vµ chØ ®Òn bï thiÖt h¹i khi c¸c c¸c chøng tõ chøng minh cô thÓ vÒ tæn thÊt. Trong giai ®o¹n hiÖn nay vµ mét vµi n¨m tíi, h×nh thøc b¶o l·nh ng©n hµng vÉn th«ng dông trong ®Êu thÇu ë ViÖt Nam nªn BMT ph¶i kiÓm so¸t chÆt chÏ h¬n b»ng viÖc thèng nhÊt mÉu giÊy b¶o l·nh, danh môc c¸c ng©n hµng b¶o l·nh, dÇn tõng b­íc nghiªn cøu ¸p dông h×nh thøc b¶o l·nh cña c«ng ty b¶o hiÓm. §Ó ng¨n ngõa rñi ro trong khi sö dông mÉu giÊy b¶o l·nh, BMT nªn ®Ò cËp ®Õn nguån luËt ®iÒu chØnh, nÕu kh«ng sÏ hoµn toµn bÊt lîi cho phÝa ViÖt Nam khi x¶y ra tranh chÊp. ViÖc nép b¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång ®­îc tiÕn hµnh tr­íc khi ký hîp ®ång nh­ng còng ph¶i giíi h¹n trong mét sè ngµy nhÊt ®Þnh kÓ tõ khi th«ng b¸o tróng thÇu bëi v× c«ng viÖc ®µm ph¸n th­êng mÊt rÊt nhiÒu thêi gian nªn cã thÓ n¶y sinh nh÷ng t×nh huèng bÊt lîi cho BMT. Bµn vÒ tr¸ch nhiÖm cña chñ ®Çu t­ sau ®Êu thÇu. Vai trß cña chñ ®Çu t­ ®èi víi viÖc ®¶m b¶o chÊt l­îng c«ng tr×nh ®­îc thÓ hiÖn th«ng qua tr×nh ®é chuyªn m«n vµ tr¸ch nhiÖm trong viÖc tuyÓn chän ®­îc ®éi ngò t­ vÊn gi¸m s¸t lµnh nghÒ; tuyÓn chän ®­îc nhµ thÇu x©y dùng thùc sù cã n¨ng lùc, ®ång thêi ph¶i chñ ®éng theo dâi, gi¸m s¸t chÆt chÏ c¸c ho¹t ®éng cña nhµ thÇu vµ t­ vÊn trong suèt qu¸ tr×nh thi c«ng. §èi víi viÖc qu¶n lý chÊt l­îng x©y dùng cña c¸c nhµ thÇu x©y l¾p, chñ ®Çu t­ chñ yÕu dùa vµo ®éi ngò t­ vÊn gi¸m s¸t thi c«ng, nh­ng còng cÇn cã nh÷ng h×nh thøc kiÓm tra ®iÓm, thÝ ®iÓm ®éc lËp trªn c«ng tr­êng, th­êng xuyªn cã c¸n bé theo dâi hiÖn tr­êng ®Ó phat hiÖn nh÷ng sai ph¹m x¶y ra, qua ®ã nh¾c nhë t­ vÊn, chÊn chØnh nhµ thÇu. C¨n cø ®Ó chñ ®Çu t­ kiÓm tra lµ nh÷ng néi dung ®­îc nªu trong hîp ®ång giao nhËn thÇu vµ nh÷ng cam kÕt cña nhµ thÇu trong HSDT. Theo luËt ®Þnh, th× tr¸ch nhiÖm chÝnh cña nhµ thÇu lµ thi c«ng c«ng tr×nh ®óng theo yªu cÇu thiÕt kÕ, ®¹t chÊt l­îng vµ tiÕn ®é quy ®Þnh trong hîp ®ång ký víi chñ ®Çu t­. chóng ta ®Òu biÕt khi ®Êu thÇu x©y l¾p, tiªu chÝ ®­îc ®Æt lªn hµng ®Çu lµ chän ®­îc nhµ thÇu cã ®ñ n¨ng lùc víi gi¸ thÇu c¹nh tranh. Trong xu thÕ c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh hiÖn nay, c¸c nhµ thÇu nhiÒu khi bá thÇu qu¸ thÊp, dÉn tíi lóc triÓn khai thi c«ng gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n, g©y ¶nh h­ëng kh«ng nhá tíi chÊt l­îng vµ tiÕn ®é x©y dùng c«ng tr×nh. ë nh÷ng tr­êng hîp nµy, nhµ thÇu sÏ t×m mäi c¸ch cã thÓ ®Ó trèn tr¸nh c¸c chi phÝ, bá qua mét sè tr×nh tù, c«ng ®o¹n thi c«ng… khiÕn cho viÖc gi¸m sat ®¶m b¶o chÊt l­îng c«ng tr×nh gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n. Thùc tÕ lµ cho dï t­ vÊn cã gi¸m s¸t chÆt chÏ ®Õn ®©u th× còng cã lóc, cã n¬i nhµ thÇu vÉn sai ph¹m mµ kh«ng ph¸t hiÖn ®­îc. Tuy vËy, víi nh÷ng c«ng tr×nh chñ ®Çu t­ cã bé phËn gi¸m s¸t ®ñ n¨ng lùc kü thuËt, nghiªm tóc, chÆt chÏ vÒ chÊt l­îng, nh÷ng sai ph¹m dÉn tíi chÊt l­îng c«ng tr×nh kh«ng ®¶m b¶o nh­: vËt t­, nh©n lùc, trang thiÕt bÞ, c¸ch thøc tæ chøc thi c«ng kh«ng phï hîp víi hîp ®ång, giao nhËn thÇu vµ c¸c quy ®Þnh kü thuËt, th× nhµ thÇu ph¶i thay thÕ vµ tÊt nhiªn hä ph¶i chÞu thiÖt h¹i vÒ kinh tÕ. Lµm ®­îc nh­ vËy, chóng ta sÏ cã c«ng tr×nh chÊt l­îng vµ ®ã còng lµ bµi häc bæ Ých ®èi víi hµnh vi ph¸ gi¸ trong ®Êu thÇu. ¸p dông chÕ ®é gi¸m s¸t – qu¶n lý chÊt l­îng th«ng qua t­ vÊn lµ mét ph­¬ng ph¸p qu¶n lý sau ®Êu thÇu cña chñ ®Çu t­. Chñ ®Çu t­ ph¶i uû quyÒn cho tæ chøc t­ vÊn lµ mét tæ chøc chuyªn m«n, cã kinh nghiÖm trong gi¸m s¸t – qu¶n lý chÊt l­îng thi c«ng x©y l¾p chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ mÆt chÊt l­îng (dùa trªn hîp ®ång t­ vÊn gi¸m s¸t). §©y ®­îc coi lµ c«ng cô hiÖu qu¶ ®Ó chñ ®Çu t­ thùc hiÖn tr¸ch nhiÖm qu¶n lý sau ®Êu thÇu. Sau khi ®­îc uû th¸c, tæ chøc t­ vÊn gi¸m s¸t hoµn toµn ®éc lËp víi c¸c bªn : nhµ thÇu x©y dùng, chñ ®Çu t­. Lóc nµy, trªn c«ng tr­êng ng­êi ®¹i diÖn cho tæ chøc t­ vÊn, gi¸m s¸t cã toµn quyÒn quyÕt ®Þnh mäi vÊn ®Ò liªn quan ®Õn chÊt l­îng thi c«ng, biÖn ph¸p thi c«ng, nghiÖm thu c«ng tr×nh (tr¸ch nhiÖm vµ nghÜa vô cña tæ chøc t­ vÊn ®­îc thÓ hiÖn trong hîp ®ång t­ vÊn). C¨n cø ®Ó hä thùc thi quyÒn lùc lµ néi dung hîp ®ång giao nhËn thÇu vµ nh÷ng cam kÕt vÒ ®iÒu kiÖn kü thuËt trong HSDT. Tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn h¹n cña t­ vÊn gi¸m s¸t ®­îc quy ®Þnh trong hîp ®ång víi chñ ®Çu t­ nh»m môc ®Ých lµm cho c«ng tr×nh ®­îc hoµn thµnh theo ®óng môc tiªu cña chñ ®Çu t­, tøc lµ chÊt l­îng c«ng tr×nh ®óng víi tiªu chuÈn, khèng chÕ gi¸ thµnh c«ng tr×nh n»m trong dù to¸n, tiÕn ®é c«ng tr×nh hoµn thµnh trong thêi h¹n quy ®Þnh cña hîp ®ång. Nh­ vËy, chÕ ®é gi¸m s¸t – qu¶n lý chÊt l­îng c«ng tr×nh lµ mét qu¸ tr×nh ho¹t ®éng theo dâi, ®«n ®èc, kiÓm tra vµ ®¸nh gi¸ c«ng viÖc dùa trªn c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt, hîp ®ång, chØ tiªu kü thuËt ®Ó ®¶m b¶o chÊt l­îng c«ng tr×nh ®¹t ®­îc nh­ môc tiªu chÊt l­îng ®­îc ®Ò ra trong qu¸ tr×nh ®Êu thÇu. §èi víi c¸c nhµ thÇu. Ngiªn cøu kü HSMT. ChØ cã nghiªn cøu kü HSMT míi x©y dùng b¶n ®Ò xuÊt kü thuËt kh¶ thi vµ ®Ò ra ®­îc c¸c biÖn ph¸p thùc thi cã hiÖu qu¶. ViÖc nghiªn cøu thêi h¹n thùc hiÖn c«ng viÖc ®Ó t×m c¸ch rót ng¾n thêi gian hoµn thµnh, nghiªn cøu c¸c lo¹i chi phÝ cña tõng h¹ng môc nh»m x©y dùng ph­¬ng ¸n thanh to¸n, tÝnh ®¬n gi¸ cho chóng. Kinh nghiÖm cña mét sè nhµ thÇu trªn thÕ giíi vµ ë ViÖt Nam , ®Æc biÖt trong lÜnh vùc x©y dùng ng­êi ta ph¶i chuÈn bÞ nhiÒu ph­¬ng ¸n dù thÇu víi c¸c møc lîi nhuËn kh¸c nhau, sau nµy tuú theo t×nh h×nh mµ quyÕt ®Þnh tham gia ph­¬ng ¸n nµo. Ngoµi ra, ng­êi dù thÇu cßn hÕt søc chó ý tíi tõng h¹ng môc dÔ ph¸t sinh chi phÝ ®Ó chµo gi¸ ë møc cao h¬n so víi c¸c c«ng viÖc æn ®Þnh. Vèn lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc quan träng nªn c¸c nhµ thÇu ®· t×m mäi c¸ch ®Ó gi¶i quyÕt cã lîi cho m×nh, trong ®ã cã biÖn ph¸p thùc hiÖn thanh to¸n theo tiÕn tr×nh gi¶m dÇn, trong khi ®ã ng­êi gäi thÇu l¹i muèn thanh to¸n phï hîp víi tiÕn ®é hoµn thµnh c«ng viÖc. X©y dùng gi¸ dù thÇu hîp lý ,hÊp dÉn. Khi x©y dùng gi¸ dù thÇu c¸c nhµ thÇu ph¶i dùa vµo c¸c c¬ së cã liªn quan nh­ :c¸c quy ®Þnh cña c¸c n­íc së t¹i vÒ c¸ch tÝnh ®¬n gi¸ c¸c h¹ng môc, c¸c quy ®Þnh vÒ thuÕ, c¸c chÝnh s¸ch ­u ®·i, c¸c quy ®Þnh vÒ gi¸ cña nhµ n­íc… Ng­êi dù thÇu cã thÓ tÝnh to¸n vµ thùc hiÖn mét c¸ch tiÕt kiÖm b»ng c¸c biÖn ph¸p kü thuËt nghiÖp vô riªng cña m×nh. Tøc lµ nhµ thÇu sÏ dùa vµo c¬ së ph¸p lý ®ã ®Ó x©y dùng mét gia thÇu hîp lý nhÊt. Khi x¸c ®Þnh gi¸ dù thÇu mäi ng­êi kh«ng ®­îc bá qua c¸c nguyªn t¾c tÝnh thuÕ nhËp khÈu vµ c¸c chÝnh s¸ch cã liªn quan. Khi lªn ®¬n gi¸ nhµ thÇu ph¶i tÝnh to¸n xem hµng ho¸ nµo cã thÓ mua ë c¸c n­íc së t¹i, hµng ho¸ nµo kh«ng, ®Ó gi¶m tíi møc tèi ®a tiÒn thuÕ. MÆt kh¸c, hä còng ph¶i n¾m b¾t ®­îc nh÷ng chi phÝ nµo ®­îc lo¹i ra, nh÷ng chi phÝ nµo ®­îc tÝnh vµo gi¸ trÞ tÝnh thuÕ. Víi mçi gãi thÇu, nhµ thÇu ph¶i x©y dùng nhiÒu møc gi¸ chµo kh¸c nhau ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi khi ra quyÕt ®Þnh dù thÇu, ®µm ph¸n ký hîp ®ång. Muèn th¾ng thÇu ph¶i trang tiÕt bÞ hiÖn ®¹i vµ c«ng nghÖ tiªn tiÕn. Bªn c¹nh c¸c c«ng ty cã m¸u mÆt cña ViÖt Nam nh­ Tæng c«ng ty x©y dùng, Tæng c«ng ty l¾p m¸y… cßn cã c¸c c«ng ty n­íc ngoµi tham gia. C¸c c«ng ty n­íc ngoµi th­êng cã nhiÒu ­u thÕ v­ît tréi so víi c¸c c«ng ty cña ViÖt Nam. Muèn giµnh ®­îc hîp ®ång th× ph¶i thay ®æi thiÕt bÞ, c«ng nghÖ. ViÖc mua m¸y mãc thiÕt bÞ cã liªn quan chÆt chÏ tíi tiÒn vèn. Kh«ng cã vèn th× trë thµnh nhµ thÇu phô còng khã ®èi víi c¸c c«ng ty ViÖt Nam, ngay c¶ khi c¸c nhµ thÇu chÝnh n­íc ngoµi cã thiÖn chÝ mong muèn hä hîp t¸c. Nguyªn nh©n lµm cho c¸c nhµ thÇu phô ViÖt Nam kh«ng ph¸t triÓn lµ do chuyªn m«n ho¸ vµ hîp t¸c ho¸ ch­a cao. MÆt kh¸c sù c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh gi÷a c¸c nhµ thÇu ViÖt Nam còng lµ mét nguyªn nh©n lµm cho thÇu phô kÐm ph¸t triÓn, ®Ó giµnh ®­îc thÇu hä ®· kh«ng ngÇn ng¹i bá thÇu gi¸ thÊp, chÊp nhËn lç. ViÖc hç trî, ­u tiªn c¸c nhµ thÇu trong n­íc lµ mét viÖc lµm thiÕt thùc c¶ trong hiÖn t¹i lÉn t­¬ng lai, trong ®ã cã sù ­u tiªn vÒ vèn ®Çu t­. Do mua s¾m kh¸ kh¨n vÒ vèn nªn con ®­êng thø hai ®Ó thay ®æi thiÕt bÞ c«ng nghÖ lµ ®i thuª mua cña c¸c c«ng ty tµi chÝnh, mét ho¹t ®éng míi ra ®êi vµ ph¸t triÓn ë ViÖt Nam thêi gian qua. Mua m¸y mãc thiÕt bÞ th× ng­êi mua sÏ cã quyÒn chñ ®éng trong kinh doanh, cßn thuª th× ng­êi ®i thuª sÏ bÞ ®éng trong viÖc sö dông thiÕt bÞ v× ph¶i ®Æt d­íi sù kiÓm so¸t cña ng­êi cho thuª, nh­ng bï l¹i hä l¹i kh«ng bÞ khã kh¨n vÒ vèn. Nh­ng con ®­êng thuª thiÕt bÞ trong giai ®o¹n hiÖn nay sÏ thÝch hîp h¬n c¶ so víi c¸c c¸ch lµm kh¸c, mét biÖn ph¸p kh¶ dÜ mµ c¸c nhµ thÇu ViÖt Nam cã thÓ khai th¸c ®­îc. X©y dùng tiªu chuÈn n¨ng lùc nhµ thÇu nh»m ®¸p øng tiÕn tr×nh héi nhËp khu vùc vµ thÕ giíi. Trong c¸c phiªn häp gÇn ®©y cña vßng ®µm ph¸n thø 2, nhãm chuyªn ngµnh dÞch vô x©y dùng thuéc Uû ban ®iÒu phèi vÒ hîp t¸c dÞch vô ASEAN ®· trao ®æi, th¶o luËn vµ thÊy r»ng, nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c nhµ thÇu x©y dùng ASEAN tham dù ho¹t ®éng t¹i thÞ tr­êng cu¶ c¸c n­íc trong khèi lµ viÖc c«ng nhËn lÉn nhau vÒ ®¨ng ký cÊp giÊy phÐp nhµ thÇu x©y dùng. VÊn ®Ò nµy còng ®· ®­îc ®­a ra th¶o luËn ë Bé X©y dùng vµ mét sè hiÖp héi nghÒ nghiÖp ViÖt Nam. C¸c chuyªn gia ®Òu cho r»ng, viÖc x©y dùng tiªu chuÈn n¨ng lùc nhµ thÇu lµ hÕt søc cÇn thiÕt. Tuy nhiªn, hiÖn nay ViÖt Nam ®· b·i bá viÖc ®¨ng ký cÊp chøng chØ hµnh nghÒ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp x©y dùng trong n­íc. Trong khi ®ã c¸c n­íc thµnh viªn ASEAN vÉn duy tr× chÝnh s¸ch ®¨ng ký cÊp phÐp nhµ thÇu rÊt chÆt chÏ vµ chi tiÕt theo tiªu chuÈn n¨ng lùc chuyªn ngµnh cô thÓ. Tiªu chÝ ®Ó x¸c ®Þnh tiªu chuÈn n¨ng lùc, ®Òu dùa trªn c¸c yÕu tè vÒ vèn, n¨ng lùc nh©n sù vµ kinh nghiÖm nghÒ nghiÖp. Singapore ph©n c¸c c«ng viÖc liªn quan ®Õn c«ng tr×nh x©y dùng thµnh 5 nhãm chÝnh gåm 46 c«ng viÖc thuéc c¸c nhãm x©y dùng, nhãm liªn quan ®Õn x©y dùng, nhãm c¬ khÝ vµ ®iÖn, nhãm c«ng t¸c b¶o d­ìng, nhãm c«ng viÖc cung cÊp. Nhãm x©y dùng cã 8 møc ®¨ng ký tõ G1 – G8, c¸c nhãm cßn l¹i cã 6 møc ®¨ng ký. ViÖc lùa chän nhãm vµ c«ng viÖc ®Ó ®¨ng ký lµ do së tr­êng vµ nhu cÇu kinh doanh cña nhµ thÇu, song yªu cÇu tèi thiÓu vÒ vèn, nh©n lùc vµ kinh nghiÖm ph¶i ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu. HiÖn nay, n­íc ta ®ang tham gia héi nhËp khu vùc ASEAN, tiÕn tíi gia nhËp WTO. Nguyªn t¾c cña lé tr×nh héi nhËp lµ c¾t bá dÇn c¸c rµo c¶n vµ kh«ng ph©n biÖt ®èi xö. §Ó øng phã víi nh÷ng nguyªn t¾c nµy, c¸c n­íc ASEAN ®· cã chÝnh s¸ch më cöa tõ l©u trong lÜnh vùc dÞch vô x©y dùng. Tuy nhiªn, ®Ó ®­îc cung cÊp c¸c dÞch vô x©y dùng vµo n­íc hä kh«ng ph¶i dÔ dµng, v× hä cã nh÷ng quy ®Þnh kh¾t khe vÒ nghÒ nghiÖp, ®¨ng ký n¨ng lùc nhµ thÇu theo c¸c tiªu chuÈn ®· ®­îc nhµ n­íc cña hä quy ®Þnh. MÆt kh¸c, hiÖn nay c¸c n­íc ASEAN ®ang ®Ò xuÊt ph¶i tiÕn tíi c«ng nhËn lÉn nhau trong lÜnh vùc dÞch vô x©y dùng. Do vËy, nÕu kh«ng x©y dùng mét tiªu chuÈn n¨ng lùc nhµ thÇu ngay tõ b©y giê, th× khi thùc hiÖn lé tr×nh ®· cam kÕt víi ASEAN, sÏ kh«ng cã c¬ së ph¸p lý ®Ó yªu cÇu hä, khi hä tham gia vµo thÞ tr­êng x©y dùng ViÖt Nam. Cßn c¸c nhµ thÇu ViÖt Nam còng kh«ng biÕt ®­îc x¸c ®Þnh theo tiªu chuÈn n¨ng lùc nµo ®Ó tham gia dÞch vô ë n­íc kh¸c. §©y lµ vÊn ®Ò cÇn sím ®­îc quan t©m nghiªn cøu ®èi víi c¸c c¬ quan chøc n¨ng nhµ n­íc (cã sù phèi hîp cña c¸c hiÖp héi nghÒ nghiÖp) nh»m x©y dùng tiªu chuÈn n¨ng lùc nhµ thÇu cña ViÖt Nam, ®¸p øng tiÕn tr×nh héi nhËp, c¹nh tranh lµnh m¹nh, b×nh ®¼ng vµ c«ng b»ng. C¸c nhµ thÇu x©y dùng ViÖt Nam cÇn giµnh ®­îc nh÷ng dù ¸n lín. Chóng ta ai còng biÕt, trong ®Êu thÇu x©y dùng c«ng tr×nh, còng nh­ ®Êu thÇu cung øng thiÕt bÞ, nhµ thÇu nµo còng muèn ph¶i cã l·i (trong kinh doanh). V× thÕ, sÏ ch¼ng ai lµm cã tr¸ch nhiÖm, mµ chØ ®Ó hoµ vèn, hoÆc bÞ lç. Trªn thÕ giíi ngµy nay, dù ¸n c«ng tr×nh nµo còng ®· cã s½n c¸c ®Þnh møc (barem) vÒ gi¸ c¶. Kh«ng mét thiÕt chÕ tµi chÝnh nµo l¹i cho vay 150 triÖu ®«la ®Ó x©y dùng mét dù ¸n chØ cã gi¸ trÞ 120 triÖu, còng nh­ kh«ng mét ChÝnh phñ nµo l¹i ®Çu t­ 100 triÖu ®«la cho mét c«ng tr×nh cÇn sè vèn 70 triÖu. Nh÷ng con sè gäi lµ tiÕt kiÖm hµng tr¨m triÖu ®«la mét n¨m ®Òu lµ con sè ®¸ng sî, Èn chøa mÇm mèng nguy hiÓm. VËy ph¶i lµm g× ®Ó thóc ®Èy m¹nh mÏ viÖc ®Êu thÇu trong s¸ng, cã hiÖu qu¶ trong ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi ë ViÖt Nam ? - Thø nhÊt, cÇn khÈn tr­¬ng vµ triÖt ®Ó c¶i c¸ch hµnh chÝnh t¹o c¬ héi cho c¸c nhµ thÇu x©y dùng ViÖt Nam. Nh­ trªn ®· nãi, gÇn ®©y trong mét sè dù ¸n triÓn khai ®Êu thÇu x©y dùng c¬ së h¹ tÇng víi vèn vay ODA, v× bé chñ qu¶n ®­îc giao tr¸ch nhiÖm lµ chñ ®Çu t­, nªn c¸c c«ng ty x©y dùng c«ng tr×nh trùc thuéc bé ®ã kh«ng ®­îc nhµ tµi trî quèc tÕ cho tham gia dù thÇu. §©y lµ mét quy ®Þnh cã tÝnh nguyªn t¾c trong thÓ thøc ®Êu thÇu quèc tÕ (trõ tr­êng hîp ®Æc biÖt chØ ®Þnh thÇu néi bé). Nh­ vËy, khi c¸c bé chØ lµm chøc n¨ng qu¶n lý nhµ n­íc th× trong c¸c dù ¸n ®­a ra ®Êu thÇu, nh÷ng ®¬n vÞ x©y dùng (lµ thùc thÓ kinh tÕ ®éc lËp) hoµn toµn cã quyÒn tham gia. §ã lµ ®iÒu tù nhiªn vµ rÊt b×nh th­êng, kh«ng cã g× ph¶i bµn c·i. Trong luËt gäi thÇu, ®Êu thÇu, Trung Quèc ®· ®Ò ra “chÝnh, xÝ khu biÖt”. NghÜa lµ chÝnh quyÒn vµ xÝ nghiÖp t¸ch biÖt nhau hoµn toµn. Cã vËy kinh tÕ míi ph¸t triÓn lµnh m¹nh, n¨ng ®éng, triÖt tiªu c¸i gäi lµ “thÞ tr­êng quyÒn lùc” ®ang g©y t¸c h¹i lín vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi cho ®Êt n­íc bëi tÖ tham nhòng, lòng ®o¹n trong ®Êu thÇu nãi riªng vµ trong c¸c lÜnh vùc kh¸c nãi chung. - Thø hai, c¸c bé chñ qu¶n vÒ x©y dùng hiÖn nay nh­ Bé X©y dùng, Bé Giao th«ng vËn t¶i, Bé N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n… nªn tËp trung nghiªn cøu biªn so¹n vµ phæ biÕn c¸c chiÕn l­îc, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn chuyªn ngµnh, c¸c tiªu chuÈn, quy ph¹m vÒ thiÕt kÕ, thi c«ng ë tÇm vÜ m«, th«ng qua c¸c viÖn nghiªn cøu cña bé. Trong ngµnh x©y dùng, cã nh÷ng vÊn ®Ò chung nhÊt vÒ kü thuËt, c«ng nghÖ mµ nhiÒu bé quan t©m nh­ ®Þa chÊt c«ng tr×nh, nÒn mãng, kÕt cÊu, quy ho¹ch tæng thÓ… cÇn s¾p xÕp l¹i cho khái trïng lÆp vµ hîp lý h¬n. NghÞ ®Þnh thµnh lËp Bé x©y dùng “míi”, ®­îc ban hµnh n¨m 1988 ®· giao cho bé nµy lµm chøc n¨ng qu¶n lý tæng hîp toµn bé ngµnh x©y dùng cña Uû ban x©y dùng c¬ b¶n nhµ n­íc tr­íc ®©y. Nay víi ph­¬ng h­íng chñ tr­¬ng míi vÒ c¶i c¸ch hµnh chÝnh, theo ®ã, c¸c bé chØ tËp trung vµo chøc n¨ng qu¶n lý nhµ n­íc, th× viÖc ®Æt vÊn ®Ò Bé x©y dùng t¸i kh¼ng ®Þnh, kh«i phôc l¹i nh÷ng chøc n¨ng qu¶n lý x©y dùng chung cña Uû ban x©y dùng c¬ b¶n nhµ n­íc thµnh chøc n¨ng chñ yÕu cña Bé x©y dùng hiÖn nay lµ cÇn thiÕt. - Thø ba, ChÝnh phñ vµ céng ®ång tµi trî quèc tÕ, tr­íc hÕt lµ Ng©n hµng ThÕ giíi (WB), ng©n hµng NhËt B¶n vÒ Hîp t¸c quèc tÕ (JBIC), Ng©n hµng Ph¸t triÓn Ch©u ¸ (ADB) nªn ®Ò ra chÝnh s¸ch t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó c¸c c«ng ty x©y dùng, chÕ t¹o cña ViÖt Nam tham gia nhiÒu h¬n vµo nh÷ng cuéc ®Êu thÇu quèc tÕ. TÊt nhiªn, c¸c c«ng ty nµy ph¶i ®ñ n¨ng lùc chuyªn m«n vµ kinh nghiÖm trong thi c«ng x©y l¾p nh÷ng c«ng tr×nh thuéc dù ¸n ODA, kÓ c¶ nh÷ng dù ¸n lín do nhµ n­íc ®Çu t­. §©y cßn lµ biÖn ph¸p h÷u hiÖu gióp c¸c c«ng ty x©y l¾p ViÖt Nam t¨ng c­êng lùc l­îng ®Ó ph¸t triÓn kh¶ n¨ng néi sinh. - Thø t­, ChÝnh phñ nªn sím ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p kh¶ thi cïng c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý chÆt chÏ ®Ó thóc ®Èy, huy ®éng m¹nh khu vùc x©y dùng t­ nh©n. Thùc tÕ thêi gian qua vµ hiÖn nay, khu vùc nµy ®· thÓ hiÖn tiÒm lùc vµ tÝnh n¨ng ®éng ®Ó t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn, nh»m bæ sung, thËm chÝ c¹nh tranh víi c¸c doanh nghiÖp x©y dùng nhµ n­íc. Nh÷ng chuyªn gia vµ nhµ qu¶n lý vÒ x©y dùng cã kinh nghiÖm, lµ mét nguån lùc quan träng, tin cËy trong lÜnh vùc nµy. - Cuèi cïng, HiÖp héi nhµ thÇu x©y dùng ViÖt Nam cÇn ph¸t huy ­u thÕ cña m×nh trong viÖc b¶o vÖ quyÒn lîi chÝnh ®¸ng cña c¸c nhµ thÇu thµnh viªn, v­¬n lªn lµm ®Çy ®ñ chøc n¨ng cña mét HiÖp héi nghÒ nghiÖp nh­ c¸c ®ång nghiÖp quèc tÕ. KÕt luËn. §Êu thÇu lµ n¬i diÔn ra viÖc mua b¸n hµng ho¸, dÞch vô, lµ sù tæng hîp c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ. V× lµ ng­êi mua duy nhÊt nªn BMT cã quyÒn lùa chän ng­êi cung cÊp cã lîi nhÊt ®èi víi m×nh. C¸c nhµ thÇu (nhµ cung cÊp) còng sÏ cã c¬ héi b¸n hµng víi gi¸ cao nhÊt cã thÓ ®­îc vµ kho¶n lîi nhuËn mµ hä thu ®­îc tÊt nhiªn còng cã thÓ sÏ cao h¬n. §ång thêi trªn thÞ tr­êng, do kh«ng ph¶i lµ nhµ cung cÊp duy nhÊt mµ cã rÊt nhiÒu ng­êi tham gia, do tÝnh chÊt c¹nh tranh nªn c¸c nhµ thÇu sÏ b¸n hµng víi gi¸ c¶ nµo ®ã mµ BMT cã thÓ chÊp nhËn ®­îc. §iÒu nµy ®· ®Èy gi¸ b¸n cã xu h­íng tiÕn s¸t víi gi¸ thùc cña hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng c¹nh tranh hoµn h¶o. Nh­ng ®Ó tèi ®a ho¸ lîi nhuËn c¸c nhµ thÇu th­êng t×m c¸ch liªn kÕt víi nhau ®Ó gi÷ gi¸ hoÆc ph©n chia c¸c gãi thÇu. Nh»m chèng l¹i sù liªn kÕt nµycña c¸c nhµ thÇu, BMT cÇn ph¶i sö dông nhiÒu biÖn ph¸p th¨m dß n¾m nguån cung cÊp, c¸c th«ng tin vÒ thÞ tr­êng gi¸ c¶… V× vËy, trong ®Êu thÇu sù ®Êu tranh ®Ó thiÕt lËp quan hÖ gi÷a hai bªn mua – b¸n th­êng diÔn ra rÊt gay g¾t vµ quyÕt liÖt d­íi sù t¸c ®éng cña c¸c tæ chøc cho vay vèn vµ c¸c c¬ quan nhµ n­íc. Danh môc tµi liÖu tham kh¶o. Thêi b¸o Kinh tÕ ViÖt Nam . T¹p chÝ Sù kiÖn vµ vÊn ®Ò. T¹p chÝ §Þnh h­íng vµ dù b¸o. T¹p chÝ Kinh tÕ X©y dùng. T¹p chÝ Nghiªn cøu - trao ®æi. Gi¸o tr×nh Kinh tÕ ®Çu t­. Quy chÕ ®Êu thÇu ban hµnh 1/9/1999 kÌm theo N§ 88/CP. Môc lôc Lêi nãi ®Çu 1 Ch­¬ng I. Tæng quan chung vÒ ®Êu thÇu. 2 Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña ho¹t ®éng ®Êu thÇu. 2 Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm cña ho¹t ®éng ®Êu thÇu. 2 C¸c nguyªn t¾c ®Êu thÇu vµ c¸c lo¹i h×nh ®Êu thÇu. 4 C¸c ph­¬ng thøc ®Êu thÇu. 5 T¸c dông cña ®Êu thÇu. 6 Ch­¬ng II. Thùc tr¹ng ®Êu thÇu ë ViÖt Nam thêi gian qua. 9 Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc cña ho¹t ®éng ®Êu thÇu ë ViÖt Nam thêi gian qua. ………………………………………………………………………………….9 Quy chÕ ®Êu thÇu ®· ®­îc triÓn khai kh¸ nghiªm tóc, kü thuËt ®Êu thÇu ®· cã nhiÒu tiÕn bé. 9 Sù ph©n cÊp trong qu¶n lý ho¹t ®éng ®Êu thÇu ®· râ rµng, cô thÓ h¬n. 10 Tr×nh ®é ®éi ngò c¸c nhµ thÇu ViÖt Nam vµ c¸c c¸n bé lµm c«ng t¸c ®Êu thÇu ®· cã nhiÒu tiÕn bé. 10 Nh÷ng tån t¹i cña ho¹t ®éng ®Êu thÇu ë ViÖt Nam thêi gian qua. 10 Nh÷ng tån t¹i cña hÖ thèng c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt. 10 HÖ thèng ph¸p luËt trong ®Êu thÇu ®· cã nh­ng ch­a ®ång bé. 10 Quy tr×nh ®Êu thÇu cßn nhiÒu ®iÒu ch­a hîp lý. 11 §Êu thÇu mua s¾m hµng ho¸ vÉn cßn mét sè h¹n chÕ. 12 Cã nªn tiÕp tôc ¸p dông h×nh thøc ®Êu thÇu h¹n chÕ. 13 Mét sè khã kh¨n trong kÕ ho¹ch ®Êu thÇu ®èi víi dù ¸n nhãm C. 15 Tõ chuyÖn thiÕu nh÷ng chÕ tµi xö ph¹t ®Õn chuyÖn dù ¸n kh«ng cã chñ ®Ých thùc…………………………………………………………………………………..16 Nh÷ng tån t¹i cña BMT. 17 C«ng t¸c chuÈn bÞ ®Êu thÇu ch­a tèt cßn nhiÒu v­íng m¾c. 17 Kinh nghiÖm tæ chøc ®Êu thÇu cßn h¹n chÕ, qu¶n lý ®Êu thÇu láng lÎo, chi phÝ ®Êu thÇu lín. 18 ViÖc sö dông t­ vÊn trong ®Êu thÇu cßn nhiÒu bÊt cËp. 19 Nh÷ng tån t¹i cña c¸c nhµ thÇu. 19 HiÖn t­îng bá gi¸ thÇu thÊp dÉn ®Õn chÊt l­îng c«ng tr×nh kÐm. 19 Th­ gi¶m gi¸ ngµy cµng khèc liÖt vµ phi lý. 21 HiÖn t­îng ®i ®ªm – l¸ch luËt, ®Êu thÇu gi¶. 22 Tham gia ®Êu thÇu quèc tÕ ë ViÖt Nam thêi gian qua chñ yÕu lµ c¸c nhµ thÇu n­íc ngoµi. C¸c cuéc ®Êu thÇu dù ¸n c«ng tr×nh cã vèn FDI hay ODA kh«ng hoµn l¹i th­êng ®­îc tæ chøc t¹i n­¬cs ngoµi. 23 Ch­¬ng III. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng ®Êu thÇu ë ViÖt Nam thêi gian tíi. 25 C¸c gi¶i ph¸p mang tÝnh vÜ m«. 25 Hoµn thiÖn c¸c v¨n b¶n vÒ ®Êu thÇu. 25 C¶i tiÕn kü thuËt, quy tr×nh ®Êu thÇu dèi víi ®Êu thÇu quèc tÕ. 26 Mét vµi kinh nghiÖm trong ®Êu thÇu c¹nh tranh quèc tÕ. 27 Lùa chän h×nh thøc gãi thÇu. 27 Lùa chän c«ng nghÖ. 28 §¶m b¶o tµi chÝnh. 28 §µm ph¸n. 29 T×m hiÓu ®èi thñ c¹nh tranh. 30 Hç trî cña nhµ n­íc trong ®Êu thÇu, ®Èy nhanh tèc ®é cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc. 30 X©y dùng hÖ thèng cung cÊp th«ng tin, trung t©m ®µo t¹o c¸n bé lµm c«ng t¸c ®Êu thÇu. 31 Mét sè gi¶i ph¸p cÇn thiÕt cho BMT vµ c¸c nhµ thÇu. 32 Mét sè gi¶i ph¸p cÇn thiÕt cho BMT. 32 LËp kÕ ho¹ch ®Êu thÇu, lµm dù to¸n chÝnh x¸c. 32 Lùa chän h×nh thøc ®Êu thÇu, ph©n chia gãi thÇu hîp lý. 33 LËp HSMT, ®¸nh gi¸ HSDT, ®µm ph¸n ký hîp ®ång. 33 Bµn vÒ tr¸ch nhiÖm cña chñ ®Çu t­ sau ®Êu thÇu. 34 §èi víi c¸c nhµ thÇu. 36 Nghiªn cøu kü HSMT. 36 X©y dùng gi¸ dù thÇu hîp lý, hÊp dÉn. 36 Muèn th¾ng thÇu ph¶i trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i vµ c«ng nghÖ tiªn tiÕn. 36 X©y dùng tiªu chuÈn n¨ng lùc nhµ thÇu nh»m ®¸p øng tiÕn tr×nh héi nhËp khu vùc vµ thÕ giíi. 37 C¸c nhµ thÇu x©y dùng ViÖt Nam cÇn giµnh ®­îc nh÷ng dù ¸n lín. 38 KÕt luËn. 40 Tµi liÖu tham kh¶o………… ………………………………………………………41