Đề tài Thực trạng và các giải pháp phát triển ngành nuôi trồng thuỷ sản huyện Giao Thuỷ tỉnh Nam Định

g cè thªm cho ®êi sèng vµ ®· cã c¸c trang tr¹i nu«i t«m xuÊt khÈu cho thu nhËp cao. * M« h×nh nu«i c¸ ë An Giang. §©y lµ vïng nu«i trång c¸ næi tiÕng cña c¶ n­íc, víi c¸c s¶n phÈm c¸ da tr¬n næi tiÕng nh­ c¸ tra, c¸ ba sa, víi m« h×nh nu«i c«ng nghiÖp víi diÖn tÝch h¬n 1400 ha vµ cho s¶n l­îng 3420 tÊn hµng n¨m. ®©y lµ nh÷ng lo¹i h¶i s¶n xuÊt khÈu tèt víi gi¸ thµnh cao, chÊt l­îng h¶i s¶n tèt, chiÕm ­u thÕ vÒ gi¸ trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. * M« h×nh nu«i t«m só ë H¶i Phßng. “Vô cuèi n¨m 2002, H¶i Phßng thu ho¹ch 1651 tÊn t«m, trong ®ã t«m só lµ 951 tÊn. §¸ng chó ý ë m« h×nh nu«i c«ng nghiÖp cho n¨ng suÊt 2 tÊn/ha/vô, cã ®Çm cßn ®¹t gÊp ®«i. MÆc dï l­îng t«m gièng vµ diÖn tÝch nu«i Ýt nh­ng do ¸p dông tèt tiÕn bä khoa häc kü thuËt vµo qóa tr×nh s¶n xuÊt nªn n¨ng suËt t¨ng rÊt nhanh. §Ó cã ®­îc kÕt qu¶ ®ã ngµnh thuû s¶n H¶i Phßng ®· cã sù kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c ngµnh s¶n xuÊt thuû s¶n víi nhau t¹o nªn mèi liªn kÕt kh¨ng khÝt gi÷a chóng t¹o thµnh mét chuçi c¸c m¾t xÝch trong ngµnh nu«i trång thuû s¶n.” * M« h×nh nu«i t«m ë VÜnh Linh. “VÜnh Linh n»m ë phÝa B¾c cña Qu¶ng TrÞ cã bê biÓn dµi 25 km vµ s«ng BÕn H¶i ch¶y dµi qua c¸c x· , VÜnh Linh cã nhiÒu vïng s«ng côt vµ bÞ nhiÔm mÆn nªn rÊt thÝch hîp víi viÖc nu«i t«m só. Tr­íc n¨m 1999 nghÒ nu«i t«m hÇu nh­ ch­a ph¸t triÓn vµ d­êng nh­ ®i vµo ngâ côt, chØ cã 10 ha nu«i t«m n¨m 2000 nh­ng cho ®Õn n¨m 2001 diÖn tÝch ®· lµ 60 ha. Hçu hÕt c¸c hé nu«i t«m ®Òu cã l·i vµ n¨ng suÊt cao, ­íc tÝnh thu nhËp mçi n¨m mét hé lªn tíi 70 triÖu ®ång.” * M« h×nh nu«i t«m só huyÖn Th¸i thuþ tØnh Th¸i B×nh. Cho ®Õn n¨m 2001 huyÖn Th¸i Thuþ ®· cã tíi 981 ha ®Êt nu«i t«m só, vµo n¨m 2000 h×nh thøc nu«i chñ yÕu lµ qu¶ng canh c¶i tiÕn chiÕm 96% vµ 4% lµ nu«i b¸n th©m canh, mËt ®é nu«i th¶ thÊp tõ 4 – 6 con/m2. S¶n xuÊt víi vô hÌ lµ vô chÝnh víi n¨ng suÊt thÊp, s¶n l­îng chØ ®¹t 195.5 tÊn, tæng gi¸ trÞ kho¶ng 22 tû. Nh­ng ®Õn n¨m 2001 sau 3.5 ®Õn 4.5 th¸ng ng­ d©n thu ho¹ch toµn bé cì t«m trung b×nh 20 – 30g/con, s¶n l­îng ®· lªn tíi 792 tÊn vµ gi¸ trÞ s¶n l­îng ®¹t 59.4 tû. §iÒu ®ã cã ®­îc lµ do ngµnh thuû s¶n cña Th¸i Thuþ ®· cã quy ho¹ch vÒ diÖn tÝch vµ chuyÓnu«i trång thuû s¶n ®èi h×nh thøc nu«i trång, ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ trong nu«i trång, ®Æc biÖt lµ c«ng nghÖ ch¨m sãc. Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng ngµnh thuû s¶n cña huyÖn Giao Thuû tØnh nam ®Þnh. I. Lîi thÕ so s¸nh cña huyÖn Giao Thuû vÒ ngµnh nu«i trång thñy s¶n 1. VÞ trÝ ®Þa lý. HuyÖn Giao Thuû n»m ë phÝa §«ng Nam cña tØnh Nam §Þnh, thuéc vïng ®ång b»ng B¾c Bé cã to¹ ®é ®Þa lý tõ 20010’ ®Õn 20021’ vÜ ®é B¾c vµ tõ 106021’ ®Õn 106035’ kinh ®é ®«ng. PhÝa B¾c - §«ng B¾c gi¸p víi tØnh Th¸i B×nh. PhÝa B¾c - T©y B¾c gi¸p huyÖn Xu©n Tr­êng. PhÝa T©y gi¸p huyÖn H¶i HËu. PhÝa Nam vµ §«ng Nam gi¸p BiÓn §«ng. §Þa h×nh huyÖn Giao Thuû kh¸ b»ng ph¼ng, cã xu h­íng thÊp dÇn tõ B¾c xuèng Nam, cã thÓ chia thµnh hai vïng chÝnh lµ vïng ®ång b»ng (néi ®ång) vµ vïng b·i båi ven biÓn. Vïng néi ®ång cã ®Þa h×nh t­¬ng ®èi b»ng ph¼ng song cã mét triÒn ®Êt cao, tr­íc ®©y lµ cån c¸t ven biÓn ch¹y däc huyÖn, tõ ThÞ TrÊn Ng« §ång phÝa §«ng B¾c xuèng tíi x· Giao L©m, Giao ThÞnh phÝa T©y Nam (®Êt pha c¸t thÝch hîp víi c¸c lo¹i rau mµu vµ c©y c«ng nghiÖp). §Þa thÕ cña huyÖn lµ con s«ng Hång quanh n¨m båi ®¾p phï sa t¹o nªn mét miÒn ®Êt mµu mì, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, ®Æc biÖt lµ ngµnh trång trät, mét sè vïng ®Êt cöa s«ng, trong vµ ngoµi ®ª biÓn cã thÓ ph¸t triÓn nu«i trång thuû s¶n. Vïng b·i båi ven biÓn cã ®Þa h×nh t­¬ng ®èi b»ng ph¼ng, víi bê biÓn dµi 32 km cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc khai th¸c tiÒm n¨ng biÓn. Cã ng­ r­êng réng lín, sinh vËt biÓn ®a d¹ng, b·i biÓn ®Ñp thuËn lîi cho viÖc ph¸t triÓn ngµnh du lÞch. Nh×n chung ®Þa h×nh cña Giao Thuû t¹o ra hÖ sinh th¸i ®éng, thùc vËt kh¸ phong phó vµ ®a d¹ng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc khai th¸c tiÒm n¨ng biÓn vµ viÖc x©y dùng c¬ së h¹ tÇng ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. 2. Lîi thÕ vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn. - Thuû triÒu: Vïng biÓn vµ cöa s«ng cña HuyÖn Giao Thuû thuéc chÕ ®é nhËt triÒu, chu kú trªn d­íi 25 giê, biªn ®é trung b×nh 150cm ®Õn 180cm, lín nhÊt 330 cm vµ nhá nhÊt lµ 25cm. Mùc n­íc thuû triÒu mïa lò n¨m 1999. Th¸ng §Ønh triÒu (cm) Ch©n triÒu (cm) Cao nhÊt ThÊp nhÊt Cao nhÊt ThÊp nhÊt 7 207 167 97 47 8 253 157 103 48 9 336 161 133 45 - §é mÆn ven biÓn phô thuéc vµo c¸c th¸ng trong n¨m tõ 1.1% ®Õn 3.0%. Ngoµi kh¬i vÞnh B¾c Bé ®é mÆn tõ 3.15% ®Õn 3.4%. Mïa lò , vïng cöa s«ng Hång lµ 0.4%. - Giã: VÒ mïa ®«ng thÞnh hµnh lµ h­íng b¾c, b¾t ®Çu hÌ chuyÓn dÇn sang h­íng ®«ng vµ ®«ng nam vµ nam. Tèc ®é giã ven biÓn vÒ mïa ®«ng lµ 3.2 m/s ®Õn 3.9 m/s, mïa hÌ 4.0 m/s ®Õn 4.5 m/s, lín nhÊt lµ 45 ®Õn 50 m/s khi cã gi«ng b·o. - NhiÖt ®é trung b×nh 240C, cao nhÊt lµ 380C vµo mïa hÌ, thÊp nhÊt vµo mïa ®«ng lµ 100 C. §é Èm trung b×nh lµ 8.4%. T×nh h×nh khÝ t­îng thuû v¨n cña Nam §Þnh ¶nh h­ëng ®Õn nu«i trång thuû s¶n (tÝnh trung b×nh tõ 1995 – 1999). Th¸ng trong n¨m NhiÖt ®é (0C) L­îng m­a (mm) Giê n¾ng (h) §é Èm (%) 1 16.9 22.8 62.2 86.4 2 17.1 21.8 39.8 86.2 3 20.1 65.8 43.4 89.2 4 23.8 89.0 87.8 89.2 5 27.0 178.2 162.4 86.0 6 29.4 167.2 173.4 83.6 7 29.6 146.8 129.4 81.8 8 26.5 254.8 149.0 85.2 9 26.9 179.0 148.2 86.4 10 25.5 181.6 163.4 84.0 11 21.9 60.6 118.0 81.8 12 18.2 15.6 85.0 84.4 Trung b×nh n¨m 23.7 115.2 113.5 85.5 3. Lîi thÕ ®Êt ®ai. §Êt ®ai lµ mét lîi thÕ rÊt to lín ®èi víi ngµnh nu«i trång thuû s¶n. Giao thuû lµ vïng ®Êt trÎ ®­îc båi tô bëi s«ng Hång qua lÞch sö hµng tr¨m n¨m. Vïng néi ®ång chñ yÕu lµ lo¹i ®Êt phï sa kh«ng ®­îc båi tô hµng n¨m, trung tÝnh, Ýt chua, Ýt mÆn, do ¶nh h­ëng cña c¸c m¹ch th­êng xuyªn cã n­íc. Vïng b·i båi ven biÓn chñ yÕu lµ ®Êt mÆn trµn, b·i c¸t, cån c¸t,…, rÊt thÝch hîp cho viÖc ph¸t riÓn ngµnh nu«i trång thuû s¶n n­íc mÆn lî. Theo thèng kª n¨m 2000 th× Giao thuû cã kho¶ng 23207 ha ®Êt tù nhiªn. Trong ®ã diÖn tÝch ®Êt n«ng nghiÖp chiÕm 11245 ha, gåm cã diÖn tÝch ®Êt trång c©y hµng n¨m chiÕm 8687 ha, v­ên t¹p chiÕm 1353 ha vµ diÖn tÝch ®Êt nu«i trång thuû s¶n chiÕm 1195 ha. 4. Lîi thÕ vÒ rõng. Theo thèng kª n¨m 2000, Giao Thuû cã kho¶ng 2748.5 ha rõng c¸c lo¹i vµ ®Æc biÖt ®©y hoµn toµn lµ diÖn tÝch rõng trång. Tû lÖ che phñ lµ 11.85%, so víi toµn tØnh Nam §Þnh th× huyÖt ®¹t 2.9%. Rõng cña huyÖn chñ yÕu lµ rõng phßng hé, tËp trung ë vïng b·i båi Cån Lu, Cån Ng¹n vµ r¶i r¸c ë c¸c b·i båi ven biÓn, ven s«ng ë c¸c x· víi môc ®Ých b¶o vÖ cho ®ª kÌ gÇn s«ng, biÓn vµ h¹n chÕ t¸c h¹i cña b·o lò vµ m­a lín, phôc vô cho viÖc canh t¸c c¸c vïng ®Êt ®Çm, ph¸ ven biÓn gãp phÇn thóc ®Èy ngµnh nu«i trång thuû s¶n ph¸tt triÓn. C©y trång chÝnh mµ ng­êi d©n trång lµ Só VÑt, Phi Lao, BÇn… 5. Lîi thÕ vÒ tµi nguyªn n­íc vµ biÓn. Tµi nguyªn n­íc cña huyÖn rÊt phong phó vµ dåi dµo, víi 32 km bê biÓn, cã hai cöa s«ng chÝnh lµ s«ng Ba L¹t tøc s«ng Hång vµ cöa s«ng Hµ L¹n tøc s«ng Sß. Ngoµi kh¬i h×nh thµnh nhiÒu b·i c¸, t«m lín ë vÞnh B¾c Bé. Bªn ngoµi cßn cã khu rõng sinh th¸i thiªn nhiªn ban tÆng cho ®ã lµ vïng rõng Cån Ng¹n, thu hót kh¸ch du lÞch hµng n¨m, trªn vïng b·i båi ven biÓn cã nhiÒu loµi h¶i s¶n cã thÓ tËp trung khai th¸c vµ cã thÓ ph¸t triÓn c¶ nu«i trång thuû s¶n rÊt thuËn tiÖn. N­íc mÆt: Lµ ®Þa bµn cuèi nguån s«ng Hång, ven biÓn nªn nguån n­íc mÆt rÊt dåi dµo, hÖ thèng s«ng ngßi ch»ng chÞt gióp cho viÖc cÊp nuíc vµ tiªu n­íc thuËn tiÖn h¬n. N­íc m­a: Víi tæng l­îng m­a hµng n¨m b×nh qu©n lµ 1800 mm tËp trung tõ th¸ng 4 ®Õn th¸ng 10, cã n¨m nhiÒu nhÊt lªn tíi 2500 mm, nguån n­íc m­a hµng n¨m cã thÓ dù tÝnh vµo kho¶ng 20 triÖu m3 cã t¸c dông lín ®èi víi n«ng nghiÖp nãi chung vµ ngµnh nu«i trång thuû s¶n nãi riªng vµ ®¶m b¶o n­íc sinh ho¹t cho nh©n d©n. N­íc mÆn: Do ¶nh h­ëng cña n­íc biÓn theo chÕ ®é nhËt chiÒu, vµo mïa kh« n­íc s«ng c¹n kiÖt th× n­íc mÆn cã thÓ x©m nhËp vµo néi ®Þa víi b¸n kÝnh 14 km, vµ ë c¸c vïng nµy n­íc trë lªn lî sÏ rÊt thÝch hîp cho viÖc ph¸t triÓn ngµnh nu«i trång thuû s¶n. Nguån n­íc ngÇm ®· vµ ®ang ®­îc khai th¸c víi c¸c hÖ thèng giÕng khoan Unicep, phôc vô chñ yÕu cho sinh ho¹t cña ng­êi d©n. 6. Lîi thÕ cña c¸c tµi nguyªn kh¸c. - Nguån nh©n lùc: Nguån lao ®éng cña huyÖn Giao thuû rÊt dåi dµo víi 107700 ng­êi trong ®é tuæi lao ®éng chiÕm 55% d©n sè, lao ®éng chñ yÕu tËp trung vµo ngµnh n«ng nghiÖp, do ®ã thêi gian lao ®éng kh«ng cao nªn cã thÓ th­ch hiÖn tèt c¸c c«ng viÖc s¶n xuÊt thªm ®Ó gia t¨ng thu nhËp vµ cã c¬ héi chuyÓn dÞch c¬ cÊu lao ®éng sang ngµnh nu«i trång thuû s¶n. - Tµi nguyªn nh©n v¨n: §©y lµ vïng ®Êt trÎ, h×nh thµnh c¸ch ®©y kho¶ng 500 n¨m, d©n c­ tõ nhiÒu vïng ®Õn lËp nghiÖp, riªng c¸c x· ven biÓn d©n c­ míi sinh sèng kho¶ng 100 – 200 n¨m gÇn ®©y. §©y lµ vïng quª nhiÒu phong tôc tËp qu¸n tèt ®Ñp ®ã lµ sù cè kÕt céng ®ång chèng l¹i sù kh¾c nhiÖt cña thiªn nhiªn vµ chèng giÆc ngo¹i x©m…. Tµi nguyªn m«i tr­êng: Lµ vïng n«ng nghiÖp tËp trung do ®ã kh«ng khÝ trong lµnh vµ kh«ng cã « nhiÔm m«i tr­êng, h¬n n÷a ë ®©y cã mét lîi thÕ lµ khu rõng sinh th¸i cån lu, cån ng¹n lµ vïng ®· ®­îc c¶ thÕ giíi c«ng nhËn lµ vïng rõng sinh th¸i, hµng n¨m thu hót ngµn l­ît kh¸ch du lÞch ®æ vÒ ®Ó th¨m quan. II. T×nh h×nh vÒ s¶n xuÊt nu«i trång thuû s¶n nh÷ng n¨m qua. 1. Mét sè kÕt qu¶ khai th¸c thuû s¶n nh÷ng n¨m qua. Khai th¸c thuû s¶n lµ truyÒn thèng cña nh©n d©n miÓn ven biÓn nãi chung vµ cña huyÖn Giao thuû noÝ riªng, mçi gia ®×nh ®Òu cã mét hay nhiÒu lo¹i ng­, l­íi cô, ph­¬ng tiÖn ®¸nh b¾t. Tr­íc nh÷ng n¨m 80 nghÒ khai th¸c ®­îc tæ chøc theo lo¹i h×nh Hîp t¸c x·, ph­¬ng tiÖn c«ng suÊt nhá, chñ yÕu ®¸nh b¾t ven bê, n¨ng suÊt thÊp chÊt l­îng h¶i s¶n kh«ng cao. §Õn n¨m 2001, nghÒ khai th¸c h¶i s¶n ph¸t triÓn, toµn huyÖn cã 559 tµu, thuyÒn víi tæng c«ng suÊt vµo kho¶ng 14300 CV t¨gn h¬n n¨m 1997 lµ 5800 CV, b»ng 42% c«ng suÊt m¸y toµn tØnh, s¶n l­îng khai th¸c chiÕm 48% toµn ngµnh. VÒ ®¸nh b¾t xa bê: n¨m 2001 toµn huyÖn cã 5 ®«i tµu khai th¸c c¸ kh¬i cã c«ng suÊt 300 ®Õn 365 CV/chiÕc. Cã 3 hîp t¸c x· chuyªn vµ 3 hîp t¸c x· muèi kiªm khai th¸c thuû s¶n . sau mét n¨m ho¹t ®éng th× cã 3 ®«i tµu ®¹t kÕt qu¶ vµ 2 ®«i tµu cßn l¹i s¶n xuÊt kh«ng cã hiÖu qu¶ v× ®· bÞ tai n¹n trªn biÓn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, 3 ®«i tµu ®¹t hiÖu qu¶ ®· ®em vÒ cho mçi ng­êi d©n thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi lµ 700000 ®Õn 1000000 ®ång/ng­êi/ th¸ng vµ ®· hoµn l¹i vèn ®Çu t­ cho nhµ n­íc. HiÖn nay cã mét ®«i tµu ho¹t ®éng kh«ng cã hiÖu qu¶ do ®ã ®· ph¶i chuyÓn ®æi chñ ®Çu t­ míi. Khai th¸c h¶i s¶n biÓn cßn cã nhiÒu bÊt cËp: ®¸nh b¾t xa bê míi ®i vµo ho¹t ®éng cßn thiÕu kinh nghiÖm tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt, c¬ së hËu cÇn vËt t­ vµ tiªu thô s¶n phÈm ch­a ®­îc chuÈn bÞ tèt. Bé m¸y qu¶n lý trªn tµu ( thuyÒn tr­ëng, thuyÒn viªn, …) ch­a ®­îc ®µo t¹o c¬ b¶n ®Ó lµm chñ ph­¬ng tiÖn, thiÕt bÞ do ®ã ch­a thùc sù æn ®Þnh cho tæ chøc s¶n xuÊt. Khai th¸c ven bê: §©y vÉn lµ mét biÖn ph¸p thiÕt yÕu cña huyÖn trong viÖc ph¸t triÓn ngµnh khai th¸c thuû s¶n, víi c¸c ng­ tr­êng æn ®Þnh, tæ chøc gän nhÑ theo nhãm hé gia ®×nh. C¸c nghÒ l­íi t«m, c¸, rª, c©u truyÒn thèng vÉn ®¹t hiÖu qu¶ cao. Tuy vËy khai th¸c ven bê mËt ®é cao, tuy s¶n l­îng h¶i s¶n thu kh¸, song c¸c ph­¬ng tiÖn ®¸nh b¾t ®Òu sö dông xung ®iÖn, m¾t l­íi ®Çy sÏ lµm c¹n kiÖt vµ huû diÖt nguån lîi thuû s¶n ven bê, ®e do¹ s¶n xuÊt nu«i trång c¸c b·i triÒu. Khai th¸c thñ c«ng: TËp trung chñ yÕu ë c¸c vïng b·i triÒu. H¶i s¶n khai th¸c ®a d¹ng, tËn dông ®­îc nguån tµi nguyªn thuû s¶n vïng triÒu nh­ nhuyÔn thÓ hai m¶nh vá, c¸c lo¹i cua, c¸,… phôc vô ®êi sèng nh©n d©n ®Þa ph­¬ng, cung cÊp gièng cho c¸c chñ ®Çm, chñ v©y nu«i trång thuû s¶n. NghÒ khai th¸c thñ c«ng tuy kh«ng huû diÖt m«i tr­êng song còng lµ ®èi t­îng khai th¸c c¹n kiÖt nguån lîi thuû s¶n v× lùc l­îng khai th¸c rÊt nhiÒu ng­êi, khai th¸c liªn tôc, s¶n phÈm cña hä rÊt ®a d¹ng, kh«ng kÓ ®Õn to nhá thËm chÝ cßn cã c¸c h¶i s¶n míi sinh. Qua c¸c n¨m cã thÓ tæng hîp ®­îc mét sè c¸c kÕt qu¶ ®¹t ®­îc vÒ khai th¸c thuû s¶n nh­ sau: KÕt qu¶ khai th¸c thuû s¶n tõ 1997 – 2003. ChØ tiªu §¬n vÞ KÕt qu¶ thùc hiÖn 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 S¶n l­îng TÊn 1961 2350 3150 4250 4700 5120 5460 Gi¸ trÞ Tr.® 7675 10293 13575 19500 24860 28160 31750 Riªng n¨m 2003 s¶n l­îng khai th¸c ®· lªn tíi con sè 5460 tÊn trong ®ã s¶n phÈm c¸c lo¹i c¸ ®¹t 4300 tÊn, t«m ®¹t 460 tÊn vµ c¸c lo¹i h¶i s¶n kh¸c ®¹t 700 tÊn. Theo chØ thÞ cña UBND tØnh Nam §Þnh th× vÉn tiÕp tôc n©ng cao s¶n l­îng khai th¸c nh­ng ph¶i cã qui m« h¬n, tiÕt kiÖm lao ®éng h¬n. C¬ cÊu lao ®éng trong khai th¸c thuû s¶n t¨ng tõ n¨m 1997 cho ®Õn n¨m 2000 vµ kh«ng t¨ng hay cã thÓ nãi lµ gi¶m dÇn tõ n¨m 2000 ®Õn n¨m 2003, do ngµnh nu«i trång ®· b¾t ®Çu ph¸t triÓn vµ c¬ cÊu lao ®éng chuyÓn dÇn sang nu«i trång, võa nhµn nh­ng cho s¶n l­îng cao vµ kh«ng tµn ph¸ nguån lîi thuû s¶n. B¶ng c¬ cÊu lao ®éng thuû s¶n tõ 1997 – 2003. ChØ tiªu (Ngµn ng­êi) C¬ cÊu lao ®éng c¸c n¨m 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 Khai th¸c 22.1 25.5 27.8 29.4 26.8 23.6 19.8 Nu«i trång 13.5 14.3 15.6 17.1 23.6 29.1 34.4 Tæng lao ®éng 35.6 39.8 43.4 46.5 50.4 52.7 55.6 Së dÜ c¬ cÊu lao ®éng cã sù thay ®æi nh­ vËy lµ v×: - Vµo nh÷ng n¨m 1980 ®Õn nh÷ng n¨m 1997 th× c¬ cÊu lao ®éng tËp chung chñ yÕu vµo khai th¸c v× hÖ thèng ®ª ®iÒu vÉn ch­a ®­îc còng cè, b·o lôt vÉn th­êng xuyªn x¶y ra vµ ®Ó l¹i hËu qu¶ kinh tÕ rÊt lín. - Tõ nh÷ng n¨m 1997 ®Õn n¨m 2000, ngµnh nu«i trång thuû s¶n ®· b¾t ®Çu ®i vµo ph¸t triÓn, hÖ thèng ®ª ®iÒu ®­îc cñng cè vµ ®· lµm gi¶m hËu qu¶ cña thiªn tai. Nh­ng vµo thêi ®iÓm nµy th× ngµnh nu«i trång thuû s¶n míi ph¸t triÓn, tÝnh rñi ro cßn cao, cã mét sè lao ®éng ®· m¹o hiÓm ®Êu thÇu vïng nu«i trång thuû s¶n nh­ng do ch­a cã kinh nghiÖm, c¬ së kü thuËt cßn non kÐm, hÖ thèng phßng dÞch ch­a cao … nªn ®· x¶y ra t×nh tr¹ng con gièng chÕt hµng lo¹t, dÉn ®Õn t×nh tr¹ng thÊt thu cho nghÒ nu«i trång thuû s¶n do vËy mµ c¬ cÊu lao ®éng cßn ch­a d¸m m¹o hiÓm chuyÓn dich sang nghµnh nu«i trång thuû s¶n. - Tõ n¨m 2000 ®Õn nay th× ngµnh nu«i trång thuû s¶n ®· lµ ngµnh träng ®iÓm nªn ng­êi d©n ®· ®ua nhau vµo viÖc ®Êu thÇu vïng n­íc néi ®ång ®Ó tæ chøc nu«i trång nªn c¬ cÊu lao ®éng chuyÓn dÞch m¹nh vµo nh÷ng n¨m gÇn ®©y. - Do chÝnh s¸ch cña TØnh khuyÕn khÝch c¸c c¬ së s¶n xuÊt tËp trung vµo viÖc khai th¸c nguån n­íc néi ®Þa, më réng s¶n xuÊt nu«i trång thuû s¶n t¹i c¸c vïng ven biÓn an toµn. - HiÖn nay, huyÖn Giao Thuû ®· cã c¸c chÝnh s¸ch, ph­¬ng h­íng qui ho¹ch vïng thuû s¶n. Theo qui ho¹ch th× vïng nu«i trång thuû s¶n néi ®ång rÊt réng, c¸c chÝnh s¸ch ®ª ®iÒu ®­îc ®­a lªn hµng ®Çu, c¬ së y tÕ, kü thuËt phßng dÞch tõ xa ®· ®­îc thùc hiÖn nªn tÝnh rñi ro ®· gi¶m xuèng. - ViÖc nu«i trång thuû s¶n ®· vµ ®ang chiÕm ­u thÕ trªn ®Þa bµn huyÖn Giao Thuû, nhÊt lµ viÖc tËp chung vµo nu«i trång thuû s¶n mÆn lî thu hót nhiÒu lao ®éng, s¶n l­îng lín, n¨ng suÊt cao vµ gi¸ trÞ s¶n phÈm cao. 2. T×nh h×nh nu«i trång thuû s¶n nh÷ng n¨m qua. 2.1. Nu«i trång thuû s¶n mÆn lî. Ho¹t ®éng nu«i trång thuû s¶n mÆn lî cña Giao Thuû tËp trung chñ yÕu t¹i b·i båi Cån Lu – Cån Ng¹n. Tr­íc n¨m 1984, t¹i vïng nµy lµ mét th¶m rõng ngËp mÆn do nh©n d©n ®Þa ph­¬ng vµ qu©n ®éi trång, cã kho¶ng 300 ha ®­îc hîp t¸c x· n«ng nghiÖp Giao An, Giao ThiÖn quai ®¾p ®¸nh b¾t h¶i s¶n tù nhiªn: ®ã lµ ®Çm B×nh Long, Thèng NhÊt thuéc b·i trong x· Giao An. N¨m 1985 UBND huyÖn Xu©n Thuû cò ®¾p chÆn dßng s«ng Väp ®Ó t×m h­íng khai th¸c vïng b·i nµy, n¨m 1987 cã thªm vµi tr¨m ha do c¸c hîp t¸c x· n«ng nghiÖp Giao TiÕn, TØnh §oµn, HuyÖn §oµn, … khoanh ®¾p trong vïng rõng ngËp mÆn b·i Cån Ng¹n ®Ó khai th¸c h¶i s¶n. Nh÷ng n¨m sau ®ã lµ n¨m 1988, 1989 khi UBND huyÖn Xu©n Thuû x©y dùng luËn chøng kinh tÕ kü thuËt ®¾p khoanh 3200 ha b·i triÒu x©y dùng vïng kinh tÕ míi thùc hiÖn chÝnh s¸ch di d©n t¹i chç trªn ®Þa bµn huyÖn ®­îc duyÖt, h¬n 1000 ha rõng - ®Çm t«m ra ®êi. ViÖc khoanh ®¾p sö dông ®Êt giai ®o¹n nµy ®­îc UBND khuyÕn khÝch kh«ng ph¶i ®ãng gãp hoÆc ®Êu thÇu. Nh­ng còng kÓ tõ ®ã mµ chÝnh s¸ch dÇn ®­îc thùc hiÖn, diÖn tÝch ®Êt nu«i trång thuû s¶n còng t¨ng dÇn qua c¸c n¨m. §iÒu ®ã chøng tá r»ng sù ph¸t tiÓn ngµnh nu«i trång thuû s¶n ®· b¾t ®Çu h×nh thµnh. B¶ng b¸o c¸o sù t¨ng gi¶m cña diÖn tÝch canh t¸c nu«i trång thuû s¶n. N¨m 2000 2001 2002 2003 DTCT (ha) 1200 2020 2560 2880 Rau c©u (ha) 190 410 380 330 Nu«i t«m (ha) 450 660 780 920 Cua (ha) 330 610 710 760 NhuyÔn ThÓ (ha) 230 340 690 870 §Õn n¨m 2001 t¹i b·i Cån Lu – Cån Ng¹n ®· cã tæng céng 135 ®Çm, 52 « vu«ng nu«i t«m vµ 340 ha diÖn tÝch nu«i trång c¸c lo¹i nhuyÔn thÓ hai m¶nh vá nh­ V¹ng, Sß, Trai, … nh­ng míi chØ sö dông hÕt 191 ha ®¹t 60%. Tõ c¸c n¨m 1988 ®Õn n¨m 1997 nghÒ nu«i trång thuû s¶n mÆn lî cña huyÖn chñ yÕu dùa trªn m« h×nh nu«i qu¶ng canh, nh©n d©n khoanh l¾p lÊy, l¾p cèng lÊy n­íc theo thuû triÒu cã Êu trïng, thuû s¶n nhá vµo ­¬m vµ ®¸nh b¾t. N¨ng suÊt h¶i s¶n trong ®Çm b×nh qu©n tõ 200 kg ®Õn 350 kg/ha, tuy nhiªn t¹i vïng míi khoanh ®¾p bÞ chÕt c©y ngËp mÆn nªn n¨ng suÊt ®¹t thÊp 100kg/ha. S¶n phÈm chñ yÕu lµ t«m r¶o, t«m he, t«m bép. C¸c lo¹i thuû s¶n kh¸c nh­ c¸ V­îc, c¸c lo¹i cua, … th× tiªu thô t¹i chç hoÆc ë c¸c ®« thÞ. Ho¹t ®éng khai th¸c h¶i s¶n còng s«i ®éng h¼n lªn, hµng ngh×n l­ît ng­êi ®i ®¾p ®ª, khoanh ®Çm, khai th¸c h¶i s¶n thñ c«ng trªn c¸c vïng b·i do cã ®Ëp qua s«ng Väp vµ c¸c bê bao ®Çm t«m rÊt thuËn lîi vÒ ®i l¹i vµ thêi gian; mËt ®é ®¨ng ®ã, ®¸y, chµi l­íi dÇy h¬n; s¶n l­îng t«m, cua c¸ t¨ng lªn. Tuy nhiªn, sau mét vµi n¨m khoanh ®¾p ®Çm nu«i trång, c¸c yÕu tè bÊt æn vÒ nu«i trång vµ khai th¸c xuÊt hiÖn n¨ng suÊt, s¶n l­îng, chÊt l­îng h¶i s¶n gi¶m. Trong giai ®o¹n nµy n¨ng suÊt t«m ®¹t 76,7kg/ha, c¸ 73kg/ha. T×nh tr¹ng vì ®Çm mÊt cèng x¶y ra th­êng xuyªn. Kinh tÕ vïng nu«i trång thuû s¶n nh×n chung cã ph¸t triÓn song t­¬ng xøng víi tiÒm n¨ng s½n cã trong vïng. Mét bé phËn nh©n d©n gÆp rñi ro ph¶i b¸n nhµ, bá ®Çm nu«i t«m, cuéc sèng gÆp khã kh¨n. Së dÜ cã nhiÒu rñi ro nh­ thÕ lµ do ch­a cã qui ho¹ch cô thÓ vÒ vïng nu«i trång thuû s¶n nªn nh©n d©n quai ®ª lÊn biÓn, chÆt ph¸ rõng ngËp mÆn ®Ó khoanh ®¾p ®ång t«m, trªn c¬ së ®ã mét vïng bÞ « nhiÔm nguån n­íc vµ m«i tr­êng lµm cho rõng b¶o hé bÞ chÕt. Giai ®o¹n 1997 ®Õn nay, viÖc chi cho nu«i trång thuû s¶n t¨ng lªn, 100% d©n sè nu«i trång thuû s¶n ®· nhËp c¸c con gièng tuú theo søc ®Çu t­ cña mçi chñ ®Ëp. Mét sè ®Çm ®· cã qui ho¹ch cô thÓ, kü thuËt nu«i trång ®­îc n©ng cao do ®ã s¶n l­îng thu ho¹ch ®· ®i vµo æn ®Þnh vµ gi¸ trÞ s¶n l­îng ®­îc n©ng cao. V× vËy, ng­êi d©n ®æ x« ra ®Êu thÇu ®Çm nu«i trång thuû s¶n víi mong muèn thu ®­îc hiÖu qu¶ cao vµ ®· cã mét sè ng­êi ®· trë thµnh tû phó trong nu«i trång thuû s¶n. KÕt qu¶ nu«i trång thuû s¶n nh÷ng n¨m võa qua ChØ tiªu 1999 2000 2001 2002 2003 N¨ng suÊt nu«i trång (Kg/ha) 1.9 1.98 2.08 2.19 2.31 S¶n l­îng nu«i trång (TÊn) 3825 4100 4325 4567 4865 Gi¸ trÞ s¶n l­îng (TriÖu ®ång) 31840 38981 56550 64470 68590 DiÖn tÝch nu«i trång (ha) 2015 2075 2073 2085 2098 Së dÜ n¨ng suÊt vµ s¶n l­îng nu«i trång t¨ng nhanh trong mét sè n¨m gÇn ®©y lµ v×: UBND huyÖn ®· cã mét sè qui ho¹ch vÒ vïng nu«i trång thuû s¶n vµ mét sè ph­¬ng ph¸p nu«i trång ®· ®­îc thùc hiÖn. Mét sè vïng nu«i trång qu¶ng canh ®· ®i vµo thay ®æi c¬ cÊu s¶n xuÊt sang nu«i trång qu¶ng canh c¶i tiÕn vµ ph­¬ng ph¸p nu«i th©m canh vµ b¸n th©m canh. §©y lµ c¸c ph­¬ng ph¸p nu«i trång tiªn tiÕn cho kÕt qu¶ cao. Ngoµi ra cßn mét sè vïng nh­ ë c¸c x· B¹ch Long, Giao Xu©n ®· ®i vµo ph¸t triÓn nu«i trång c«ng nghiÖp vµ b¸n c«ng nghiÖp cho s¶n l­îng vµ chÊt l­îng s¶n phÈm cao. 2.2. Nu«i trång thuû s¶n n­íc ngät Toµn huyÖn cã kho¶ng trªn 800 ha mÆt n­íc ao hå nu«i trång thuû s¶n n­íc ngät víi n¨ng suÊt dù tÝnh 1 TÊn/ha. S¶n l­îng thu ®­îc kho¶ng trªn 800 TÊn/n¨m. Nu«i trång thuû s¶n n­íc ngät lµ nghÒ truyÒn thèng xuÊt hiÖn trong nh©n d©n tõ c¸c ao hå kªnh r¹ch víi c¸c s¶n phÈm thuû s¶n th«ng th­êng, phôc vô ®êi sèng cho nh©n d©n. KÓ tõ n¨m 1999 ®Õn nay th× viÖc qui ho¹ch ®· trë nªn thuËn lîi h¬n, c¸c s¶n phÈm ®a d¹ng h¬n, gi¸ trÞ cao h¬n nh­ c¸ chim tr¾ng, r« phi, trª lai, chÐp lai….Cho ®Õn nay viÖc ph¸t triÓn nu«i trång thuû s¶n n­íc ngät ®· ®i vµo qui m«, diÖn tÝch t¨ng dÇn. KÕt qu¶ nu«i trång thuû s¶n n­íc ngät ChØ tiªu 1999 2000 2001 2002 2003 N¨ng suÊt nu«i trång (Kg/ha) 0.98 0.98 0.99 1.02 1.02 S¶n l­îng nu«i trång (TÊn) 800 820 850 885 896 Gi¸ trÞ s¶n l­îng (TriÖu ®ång) 960 984 996 1085 1141 DiÖn tÝch nu«i trång (ha) 819 840 860 868 880 Së dÜ c¸c n¨m gÇn ®©y nu«i trång thuû s¶n cã sù thay ®æi lµ do chÝnh s¸ch x©y dùng vµ ph¸t triÓn vïng n«ng nghiÖp kÕt hîp trång lóa víi nu«i trång thuû s¶n n­íc ngät vµ do c¬ chÕ chuyÓn ®æi c¸c vïng trång lóa n¨ng suÊt thÊp chuyÓn dÇn sang nu«i trång thuû s¶n n­íc ngät. 3. Nh÷mg ®æi míi trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ngµnh nu«i trång thuû s¶n. Sau mét sè n¨m thùc hiÖn nu«i trång thuû s¶n theo h×nh thøc nu«i qu¶ng canh, cho s¶n l­îng thÊp gi¸ trÞ h¶i s¶n kh«ng cao, UBND huyÖn còng ®· cã ng÷ng ph­¬ng h­íng gi¶i quyÕt cho vÊn ®Ò nµy. TËp trung chuyÓn ®æi s¶n xuÊt thuû s¶n cho ®Õn nay th× ngµnh thuû s¶n cña huyÖn ®· cã tíi 9.6% diÖn tÝch nu«i trång thuû s¶n theo h×nh thøc b¸n c«ng nghiÖp, cßn l¹i vÉn thùc hiÖn theo m« h×nh qu¶ng canh c¶i tiÕn, bá h¼n h×nh thøc nu«i trång thuû s¶n theo h×nh thøc qu¶ng canh. §iÒu nµy chøng tá sù ph¸t triÓn cña ngµnh thuû s¶n huyÖn Giao Thuû. Qua ®ã c¸c kh©u hËu cÇn dÞch vô ®· b¾t ®Çu ph¸t triÓn. Gièng: §Ó phôc vô cho viÖc nu«i trång thuû s¶n ph¸t triÓn, tØnh Nam §Þnh ®· ®Çu t­ cho x©y dùng mét tr¹i nu«i t«m gièng t¹i x· B¹ch Long huyÖn Giao Thuû víi c«ng suÊt 100 t«m pãt/ n¨m. T¹i vïng b·i båi Cån Ng¹n, nh©n d©n ®· hai tr¹i Phó Lôc vµ T©n Phós¶n xuÊt t«m gièng víi c«ng suÊt 20 – 30 triÖu t«m P15/n¨m vµ 5 tæ hîp thuÉn d­ìng gièng t«m nhËp tõ tØnh ngoµi phôc vô cho s¶n xuÊt t¹i chç. M¹ng l­íi cung cÊp t«m gièng, gièng v¹ng, thøc ¨n, thuèc ch÷a bÖnh ph¸t triÓn m¹nh, ®¸p øng ®­îc nhu cÇu nu«i trång thuû s¶n mÆn lî trong toµn huyÖn. Giao Thuû cã mét tr¹i nu«i c¸ gièng n­íc ngät, mçi n¨m cung cÊp cho nh©n d©n tõ 40 – 50 triÖu c¸ bét. Thøc ¨n, thuèc ch÷a bÖnh: Nh÷ng n¨m võa qua viÖc nu«i trång thuû s¶n t¨ng lªn, do ®ã nhu cÇu vÒ thøc ¨n vµ thuèc ch÷a bÖnh t¨ng lªn. Song thÞ tr­êng xuÊt hiÖn qu¸ nhiÒu lo¹i thøc ¨n, thuèc cho thuû s¶n nªn rÊt khã x¸ ®Þnh chÊt l­îng nªn lµm cho ng­êi nu«i khã lùa chän. Tr­íc kia th× ng­êi d©n dùa vµo viÖc tÝnh con n­íc truyÒn thång ®Ó thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p hÊng l­íi ®Ó b¾t c¸c lo¹i thuû s¶n kh«ng trong diÖn nu«i trång, tõ c¸c cöa s«ng, cöa biÓn x©m nhËp vµo vïng ®Çm ®Ó tù chÕ biÕn thøc ¨n cho t«m c¸ trong ®Çm, ®iÒu nµy lµm cho viÖc phßng dÞch trë lªn khã kh¨n h¬n vµ viÖc g©y « nhiÕm m«i tr­êng vµ nguån n­íc. Nh­ng cho tíi nay tØnh Nam §Þnh ®· cã c¸c c¬ së s¶n xuÊt thøc ¨n cho t«m c¸, nh­ng do ®©y lµ nguån thøc ¨n míi nguêi d©n ch­a d¸m m¹o hiÓm, chØ dïng quen thøc ¨n cho tom c¸ nhËp vÒ tõ §µ N½ng. Giao th«ng, thuû lîi: C¸c kªnh m­¬ng ®· ®­îc n©ng cÊp vµ t¨ng thªm, hiÖn ®· cã 14.5 km kªnh cÊp I, 2km kªnh cÊp II, song ch­a l­u th«ng khÐp kÝn, chñ yÕu lµ kªnh côt, chØ cã mét cèng thuû s¶n gi÷a s«ng Hång vµ s«ng Väp. Lßng c¸c s«ng ®ang ®Çy lªn vµ thu hÑp l¹i. S«ng Väp bÞ chÆn qu¸ l©u lµm cho l­îng phï sa ë cuèi cån gi¶m, s«ng Trµ bÞ lÊp ®Çy chia thµnh hai vïng qu¸ mÆn vµ qu¸ ngät ®iÒu ®ã rÊt bÊt lîi cho viÖc ph¸t triÓn nu«i trång thuû s¶n. Giao th«g ®· dÇn ®i vµo ph¸t triÓn, ngoµi c¸c trôc ®­êng nhùa tiÖn dông trong viÖc chuyªn chë c¸c lo¹i h¶i s¶n vµ thøc ¨n cho h¶i s¶n, toµn vïng hiÖn cã 4.2 km ®­êng trôc 1, ½ ®­êng trôc 2 thuËn lîi cho viÖc ®i l¹i trªn toµn vïng. III. T×nh h×nh tiªu thô h¶i s¶n cña huyÖn Giao Thuû. T×nh h×nh tiªu thô c¸c s¶n phÈm thuû s¶n cña huyÖn Giao Thuû cã mét ®iÒu ®Æc biÖt, ®ã lµ viÖc tiªu thô s¶n phÈm kh«ng ph¶i do ng­êi nu«i trång mµ phô thuéc vµo ng­êi cung cÊp gièng. Nh÷ng ng­êi nµy trùc tiÕp ®i liªn hÖ vµ t×m hiÓu thÞ tr­êng ®Ó ®­a ra c¸c kÕt luËn vÒ sè l­îng con gièng vµ liªn hÖ tiªu thô s¶n phÈm lu«n. Ng­êi s¶n xuÊt chØ viÖc lÊy gièng vÒ nu«i th¶ theo m« h×nh hiÖn t¹i vµ khi ®Õn thêi gian ®¸nh b¾t th× th«ng b¸o cho ng­êi cung cÊp gièng ®¸nh xe ®¸ ra tËn c¸c ®Çm ®Ó thu mua ngay t¹i chç vµ ®­a ®i ®Õn n¬i chÕ biÕn ngay ®Ó ®¶m b¶o s¶n phÈm vÉn cßn t­¬i. M« h×nh nu«i t«m cña huyÖn th× cø 3 – 4 th¸ng lµ tæ chøc khai th¸c mét lÇn, thêi gian sö lý ®Çm trong kho¶ng 2 – 3 th¸ng ®Ó ®Èm b¶o cho viÖc nu«i trång vô sau. Th­êng th× ng­êi d©n ë ®©y tæ chøc xö lý ®Çm mét n¨m mét lÇn vµo mïa n¾ng. Do ®ã mçi n¨m ng­êi d©n cã thÓ tæ chøc nu«i trång tõ 3 – 4 vô. Khi mËt ®é nu«i trång dÇy nh­ thÕ th× viÖc ®Èm b¶o ®­îc c¸c thÞ tr­êng tiªu thô lµ hÕt søc quan träng. Mét sè thÞ tr­êng tiªu thô chÝnh trong huyÖn ®ã lµ: ThÞ tr­êng tiªu thô h¶i s¶n lín trong huyÖn lµ thÞ trÊn QuÊt L©m n¬i cã b·i biÓn nghØ m¸t QuÊt L©m lµ n¬i th­êng xuyªn lui tíi cña kh¸ch du lÞch, nh­ng chØ tËp trung vµo mïa hÌ. ë c¹nh b·i t¾m lµ c¸c nhµ nghØ dµnh cho kh¸ch du lÞch ë xa vÒ nghØ m¸t, xung quanh lµ c¸c nhµ l¹nh do t­ nh©n l¾m gi÷, dïng ®Ó b¶o qu¶n c¸c s¶n phÈm h¶i s¶n gi¸ trÞ kinh tÕ cao phôc vô kh¸ch du lÞch khi cã yªu cÇu. §©y lµ thÞ tr­êng sè mét trong huyÖn vÒ thuû h¶i s¶n cao cÊp. Ngoµi ra ë c¸c x· cßn tËp trung c¸c chî lín häp th­êng xuyªn nh­ng s¶n phÈm thuû s¶n ë c¸c chî nµy lµ c¸c s¶n phÈm b×nh d©n, do c¸c tµu thuyÒn khai th¸c ®­a vÒ. Mét sè chî lín nh­ chî Gßi, chî BÓ, chî Hµnh NhÞ,… th­êng c¸c chî nµy ho¹t ®éng cµo buæi chiÒu tèi khi c¸c tµu ®¸nh b¾t ven bê cËp bÕn. Cã mét thÞ tr­êng lín h¬n, ®ã lµ nhµ m¸y ®«ng l¹nh ë huyÖn Xu©n Tr­êng lµ mét huyÖn l©n c©n gi¸p s¸t nhau dÔ dµng cho viÖc thu mua c¸c s¶n phÈm thuû s¶n tõ huyÖn Giao Thuû nhµ m¸y nµy tr­íc lµ ®Ó cho hai huyÖn Xu©n Tr­êng vµ Giao Thuû dïng chung, ngµy ®ã cßn lµ huyÖn Xu©n Thuû nªn c«ng suÊt ®¶m b¶o cho c¶ hai huyÖn. Ngoµi ra cßn cã mét sè doanh nghiÖp t­ nh©n lÉy c¸c s¶n phÈm thuû s¶n vµ chuyÓn lªn c¸c thÞ tr­êng lín nh­ thÞ tr­êng Hµ Néi. §· cã mét l­îng t«m lín cña toµn huyÖn ®· ®­îc ®­a lªn Hµ Néi tiªu thô, mét sè thÞ tr­êng kh¸c nh­ Thanh Ho¸, Hµ Nam lµ c¸c thÞ tr­êng gÇn gi¸p tØnh. HiÖn nay, theo chØ thÞ cña nhµ n­íc vÒ ngµnh nu«i trång thuû s¶n lµ viÖc thóc ®Èy s¶n phÈm thuû s¶n chÊt l­îng cao ®Ó ®­a ra thÞ tr­êng n­íc ngoµi vµ x©m nhËp c¸c thÞ tr­êng lín nh­ Mü, NhËt, EU vµ Trung Quèc. §©y lµ c¸c thÞ tr­êng tiÒm n¨ng cho ngµnh xuÊt khÈu t«m, V× ®©y lµ c¸c n­íc cã tû lÖ nh÷ng ng­êi bÐo ph× cao nhÊt thÕ giíi. Hoµ nhËp víi kh«ng khÝ tiªu thô s¶n phÈm thuû s¶n trªn c¶ n­íc huyÖn Giao thuû còng ®· ®Èy m¹nh s¶n xuÊt t«m nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ trong tiªu thô vµ ®­a s¶n phÈm cña m×nh ra n­íc ngoµi. Ch­¬ng iii: Quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ thuû s¶n trªn ®Þa bµn huyÖn giao thuû. I. Quan ®iÓm vµ môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ thuû s¶n ®Õn n¨m 2010. 1. Quan ®iÓm: - Ph¸t triÓn kinh tÕ thuû s¶n toµn diÖn vµ ®ång bé trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc nu«i trång, khai th¸c, chÕ biÕn vµ hËu cÇn kü thuËt. - T¹o sù chuyÓn dÞch m¹nh mÏ c¬ cÊu kinh tÕ gi÷a c¸c lÜnh vùc s¶n xuÊt, trong ®ã, nu«i trång thuû s¶n cã tèc ®é t¨ng nhanh phÊn ®Êu ®Õn n¨m 2010 chiÕm 70 ®Õn 75% trong s¶n phÈm vµ gi¸ trÞ xuÊt khÈu thuû s¶n. §Èy m¹nh ph¸t triÓn ®¸nh b¾t xa bê, n©g ®Çn c«ng suÊt ph­¬ng tiÖn, c¶i tiÕn c¸c nghÒ ®¸nh b¾t ven bê, h¹n chÕ ®i ®Õn cÊm c¸c nghÒ ®¸nh b¾t thuû h¶i s¶n cã t¸c h¹i ®Õn m«i tr­êng vµ nguån lîi thuû s¶n. - Ph¸t triÓn m¹nh nÒn kinh tÕ thuû s¶n nhiÒu thµnh phÇn ®Ó thu hót nh©n tµi, vËt lùc, vèn ®Çu t­ vµ c«ng nghÖ míi khai cã hiÖu qu¶ vµ bÒn v÷ng tiÒm n¨ng thuû s¶n cña huyÖn. - Ph¸t triÓn kinh tÕ thuû s¶n ph¶i g¾n víi b¶o vÖ tµi nguyªn thiªn nhiªn nãi chung, nguån lîi thuû s¶n nãi riªng, kÕt hîp b¶o vÖ an ninh tuyÕn biÓn cña huyÖn. Nu«i trång thuû s¶n mÆn lî vïng b·i båi Cån Ng¹n cÇn cã quy ho¹ch phï hîp ®Ó sö dông kh«n khÐo tµi nguyªn ®Êt ngËp n­íc, kh«ng khai th¸c tr¾ng rõng vµ s¨n b¾t chim vïng ®Öm cña ®Þa danh Ramsar Quèc tÕ. *** Ph­¬ng h­íng, môc tiªu ph¸t triÓn thuû s¶n thêi kú 2002-2010: Ph­¬ng h­íng chung: Ph¸t huy thÕ m¹nh cña biÓn, tiÒm n¨ng c¸c vïng n­íc, nguån lùc lao ®éng vµ søc m¹nh tæng hîp cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, tõng b­íc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ngµnh thuû s¶n, ®­a ph¸t triÓn ngµnh thuû s¶n lµ ngµnh kinh tÕ mòi nhän. §¶m b¶o æn ®Þnh vµ kh«ng ngõng t¨ng lªn s¶n phÈm thuû, h¶i s¶n cho xuÊt khÈu vµ tiªu dïng. Kinh tÕ thuû s¶n ph¶i cã tÝch luü, më réng s¶n xuÊt, ®ãng gãp cho ng©n s¸ch Nhµ n­íc vµ n©ng cao møc sèng nh©n d©n. 2. Môc tiªu ph¸t triÓn ngµnh thuû s¶n ®Õn n¨m 2010. A/ - Qui ho¹ch toµn diÖn c¶ nu«i trång, khai th¸c vµ chÕ biÕn, chän mòi träng t©m lµ nu«i trång thuû s¶n mÆn lî, ®­a tèc ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n ®Õn 2005 lµ 16%, ®Õn n¨m 2010 lµ 21 - 22%. B/ - Gi¸ trÞ s¶n xuÊt: ®Õn n¨m 2005 ®¹t 171 tû, ®Õn n¨m 2010 ®¹t 380 – 390 tû ®ång(VN). C/ - S¶n l­îng: ®Õn n¨m 2005 ®¹t 13.660 tÊn, ®Õn n¨m 2010 ®¹t 22.100 – 22.300 tÊn s¶n phÈm. Trong ®ã, s¶n l­îng s¶n phÈm xuÊt khÈu chiÕm 38% n¨m 2005 vµ chiÕm 47% n¨m 2010. D/ - ChuyÓn c¬ cÊu trong ph¸t triÓn thuû s¶n (vÒ gi¸ trÞ): Khai th¸c h¶i s¶n gi¶m tõ 27% n¨m 2002 xuèng 22% n¨m 2005 vµ 14% n¨m 2010. Tû träng nu«i trång thuû s¶n, nhÊt lµ nu«i trång mÆn lî t¨ng tõ 73% n¨m 2001 lªn 78% n¨m 2005 vµ 86% n¨m 2010. Tû träng gi¸ trÞ s¶n phÈm ®¹t tiªu chuÈn xuÊt khÈu t¨ng tõ 48% n¨m 2002 lªn 62% n¨m 2005 vµ ®¹t 75% n¨m 2010. E/ - Ph­¬ng ¸n lùa chän: Giai ®o¹n 2002 – 2005: TËp trung ®Çu t­ c¶ chiÒu réng lÉn chiÒu s©uc¸c lÜnh vùc nu«i trång, khai th¸c, chÕ biÕn vµ hËu cÇn dÞch vô. §Èy m¹nh nu«i trång thuû s¶n theo h­íng c«ng nghiÖp, b¸n th©m canh, chuyÓn biÕn mét b­íc quan träng vÒ n¨ng suÊt, s¶n l­îng vïng nu«i qu¶ng canh c¶i tiÕn. T¨ng c­êng c«ng t¸c chÕ biÕn b»ng c¸ch t¨nng c­êng x©y dùng c¸c côm c«ng nghiÖp phôc vô thuû s¶n võa vµ nhá. §Èy m¹nh tèc ®é x©y dùng c¸c tr¹i s¶n xuÊt gièng t«m, cua ®Ó chñ ®éng gièng nu«i trång. T¨ng ®Çu ph­¬ng tiÖn cã c«ng suÊt lín ®¸nh b¾t xa bê, gi¶m dÇn c¸c ph­¬ng tiÖn cã c«ng suÊt nhá, c¶i tiÕn nghÒ ®¸nh b¾t léng nh»m kh«i phôc vµ æn ®Þnh tr÷ l­îng h¶i s¶n vµ m«i tr­êng sinh th¸i ven bê. §Èy nhanh tiÕn ®é chuyÓn giao c«ng nghÖ trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc ph¸t triÓn thuû s¶n. Giai ®o¹n 2006 ®Õn 2010: Trªn c¬ së t¹o ®µ cña giai ®o¹n 2002 – 2005, thêi kú nµy lùa chän 2 ph­¬ng ¸n: Ph­¬ng ¸n I: cÇn ­u tiªn m¹nh cho nu«i trång thuû s¶n, tËp trung nu«i c¸c loµi thuû s¶n cã gi¸ trÞ xuÊt khÈu c¶ vïng mÆn lî vµ vïng n­íc ngät, më réng ¸p dông vµ phæ biÕn c¸c c¸ch nu«i trång míi ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. Ph­¬ng ¸n II: thùc hiÖn nh­ ph­¬ng ¸n I, song tiÕp tôc khai quÜ ®Êt, mÆt n­íc t¨ng thªm tù nhiªn bæ xung vµo diÖn tÝch nu«i trång. *. ChØ tiªu ph¸t triÓn thuû s¶n giai ®o¹n 2002-2010 (xem biÓu sau): ChØ tiªu ph¸t triÓn ®Õn n¨m 2010. ChØ tiªu §¬ngi¸ (2002) SL2005 (TÊn) GTSL (tr.®) SL2010 (I)(tÊn) GTSL (I)(tr.®) SL2010 (II)(tÊn) GTSL (II)(tr.®) C¬cÊu % Khai th¸c 7015 37.93 10030 52.85 10130 53.25 14 Nu«i trång 6650 133.5 12070 327.33 12170 338.15 86 A/mÆn 5550 121.8 10570 312.68 10670 323.5 96 C¸ 4000 300 1.2 170 0.68 170 0.68 0.0 T«m r¶o 40000 400 16.0 1400 56.0 1400 56.0 17 T«m só 115000 580 66.7 1700 195.50 1800 207.0 61 Ngao 7000 4000 28.0 6500 45.50 6500 45.50 13 Cua 60000 150 9.0 200 12.0 200 12.0 0.4 Rong C©u 5000 420 2.1 600 3.0 600 3.0 0.1 B/Ngät 1180 11.7 1500 14.65 1500 14.65 0.4 C¸ 10000 1100 11.0 1350 13.5 1350 13.50 0.4 T«m 25000 15 0.38 20 0.5 20 0.5 0.0 H/S khac 5000 65 0.32 130 0.65 130 0.65 0.0 Trong ®ã c¬ cÊu ngµnh vµ tèc ®é ph¸t tiÓn ®­îc thÓ hiÖn qua b¶ng sau. C¬ cÊu s¶n xuÊt trong ngµnh thuû s¶n 2003 - 2010 Gi¸ trÞ SX N¨m 2003 N¨m 2005 N¨m 2010 (II) Gi¸ trÞ (tr.®) % Gi¸ trÞ (tr.®) % Gi¸ trÞ (tr.®) % Tæng gi¸ trÞ 108.600 100 171.430 100 391.400 100 Khai th¸c 29.420 27 37.930 22 53.250 14 Nu«i trång 78.262 73 133.500 78 338.150 86 XuÊt khÈu 52.065 48 104220 61 291.538 75 Nh­ vËy c¬ cÊu s¶n xuÊt cã h­ín chuyÓn dÇn sang nu«i trång cµ xuÊt khÈu. 3. Qui ho¹ch ph¸t triÓn c¸c ngµnh vµ lÜnh vùc chñ yÕu. A/ - Nu«i trång thuû s¶n: Nu«i trång thuû s¶n ®­îc coi lµ mòi träng yÕu song nh÷ng n¨m qua vÉn cßn nhiÒu rñi ro, kh«ng chØ trªn ®Þa bµn huÖn Giao thuû mµ cßn ë nhiÒu n¬i trng c¶ n­íc, do vËy cÇn tËp trung vèn, nh©n lùc, tiÕp thu c«ng nghÖ ®Ó më réng vµ sö dông cã hiÖu qu¶ diÖn tÝch nu«i trång c¸c vïng nu«i n­íc ngät, mÆn lî. Ph¸t triÓn nuoi theo chiÒu s©u b»ng c¸ch ¸p dông c¸c biÖn ph¸p chuyÓn giao c«ng nghÖ tiªn tiÕn, chuyÓn m¹nh c¸c vïng diÖn tÝch nu«i tõ qu¶ng canh c¶i tiÕn sang nu«i c«ng nghiÖp, b¸n th©m canh. Gi¶i quyÕt ®ång bé kh©u s¶n xuÊt gièng, nhËp gièng t«m (lµ s¶n phÈm ®­îc coi lµ chñ lùc xuÊt khÈu cña nghÒ nu«i trång), thøc ¨n c«ng nghiÖp, phßng trõ dÞch bÖnh cÇn t¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra gièng s¹ch bÖnh, thøc ¨n chÊt l­îng cao ®ång thêi më réng nu«i c¸c lo¹i ®Æc s¶n nh­: Cua biÓn, c¸ Bíp, Ngao, V¹ng, rong c©u chØ vµng, c¸ chim tr¾ng, t«m cµng xanh…. N¨m 2005, diÖn tÝch nu«i trång lµ 3.334 ha, s¶n l­îng lµ 7.370 tÊn, trong ®ã 5.690 tÊn. N¨m 2010, diÖn tÝch nu«i trång lµ 3.550 ®Õn 3.850 ha, s¶n l­îng 13.650 – 13.780 tÊn, xuÊt khÈu 11.150 – 11.280 tÊn. Song viÖc ph¸t triÓn nu«i trång thuû s¶n trªn ®Þa bµn huyÖn Giao thuû nhÊt lµ trªn vïng b·i båi Cån Ng¹n cÇn ph¶i lùa chän ph­¬ng ¸n tèi ­u ®Ó ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn hµi hoµ, hç trî t­¬ng t¸c lÉn nhau víi Dù ¸n B¶o tån thiªn nhiªn, Dù ¸n trång rõng ngËp mÆn phßng ngõa thiªn tai cña Héi Ch÷ thËp ®á §an m¹ch, b¶o vÖ vïng ®¸t ngËp n­íc cã tÇm quan träng Quèc tÕ theo C«ng ­íc Ramsar, gi÷ ®­îc vÞ thÕ, uy tÝn l©u dµi vµ cã lîi cho ViÖt Nam trªn tr­êng Quèc tÕ. V× vËy, ®Ó ®¹t chØ tiªu trªn: ViÖc nu«i trång thuû s¶n mÆn lî: VÒ më réng diÖn tÝch nu«i trång cÇn t¨ng c­êng khai th¸c c¸c vïng b·i ven biÓn Giao phong – B¹ch long, tÝch cùc chuyÓn ®æi c¸c vïng ®Êt s¶n xuÊt n«ng nghiÖp n¨ng suÊt thÊp hoÆc bÞ nhiÔm mÆn vµo nu«i trång. T¹i b·i Cån Ng¹n, phÊn ®Êu ®Õn 2010, ®¾p xong 11km ®ª bao Dù ¸n kinh tÕ Cån Ng¹n ®Ó ®­a diÖn tÝch trong vïng Dù ¸n vµo s¶n xuÊt. N¨m 2005, ®­a 570 ha mÆt n­íc gåm: 100 ha Ang Giao phong – B¹ch long vµo nu«i trång, chuyÓn ®æi 150 ha n«ng tr­êng cãi B¹ch long, 80 ha lóa bÞ nhiÔm mÆn ven s«ng Sß vïng Giao thÞnh – Giao t©n, 120 ha ngoµi ®ª dù phßng vïng Giao H¶i – Giao Long, më réng thªm 120 ha vïng b·i ngËp mÆn Cån Lu – Cån Ng¹n vµo nu«i trång thuû s¶n. §Õn n¨m 2010, ®­a thªm 500 ha gåm: 200 ha vïng b·i ngËp mÆn nu«i t«m qu¶ng canh, nu«i v¹ng, 300 ha ¤3, ¤4 trong Dù ¸n kinh tÕ Cån Ng¹n vµo nu«i trång thuû s¶n kÕt hîp. Lùa chän ph­¬ng thøc vµ qui m« nu«i trång: Ph­¬ng thøc nu«i c«ng nghiÖp, b¸n th©m canh lµ ®Çu t­ lín, th¶ t«m mËt ®é cao, cho ¨n thøc ¨n c«ng nghiÖp vµ tù chÕ, th­êng cho n¨ng suÊt cao, t¨ng vô, song con t«m lµ loµi dÔ bÞ nhiÔm bÖnh, nhÊt lµ khi bÞ virus bÖnh ®èm tr¾ng, ®Çu vµng sÏ chÕt hµng lo¹t, lªn vïng nu«i dÔ bÞ « nhiÔm d­ l­îng thøc ¨n vµ l©y lan bÖnh dÞch ra diÖn réng, dÔ bÞ bá hoang ho¸ khi ®Êt bÞ tho¸i ho¸, n­íc bÞ « nhiÔm, chñ nu«i kh«ng cã kh¶ n¨ng c¶i t¹o. V× vËy, qui ho¹ch x©y dùng vïng nu«i t«m c«ng nghiÖp cña huyÖn 450 ha t¹i vïng Giao Phong, B¹ch Long, Giao H¶i, Giao Long, Giao T©n, Giao ThÞnh cã hÖ thèng ®ª ®iÒu v÷ng ch¾c b¶o vÖ, xa vïng nu«i sinh th¸i. T¹i b·i båi Cån Ng¹n, vïng nu«i trång thuû s¶n lín trªn 2000 ha, kh«ng bè trÝ nu«i t«m c«ng nghiÖp ®Ó tr¸nh « nhiÔm m«i tr­êng, l©y lan khi cã dÞch bÖnh x¶y ra, chØ ®­a vµo nu«i b¸n th©m canh víi qui m« 460 ha tËp trung t¹i ¤2 b·i trong Cån Ng¹n vµ vïng kinh tÕ míi T©n hång. §©y lµ vïng nu«i cã hÖ thèng ®ª ®iÒu v÷ng ch¾c , hÖ thèng thuû lîi thuËn tiÖn, dÔ ®Çu t­ c¬ së vËt chÊt, dÔ kh¾c phôc sù cè « nhiÔm. §­a 400 ha b·i ngËp mÆn vµo nu«i nhuyÔn thÓ 2 m¶nh vá, 100 ha míi quai ®¾p nu«i t«m qu¶ng canh. PhÇn lín 1300 ha ®Çm cßn l¹i ®­a vµo nu«i qu¶ng canh c¶i tiÕn. ViÖc nu«i tr«ng thuû s¶n n­íc ngät: DiÖn tÝch mÆt hå, ao t¨ng kh«ng ®¸ng kÓ, ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn nu«i trång thuû s¶n n­íc ngät cÇn ®Èy m¹nh chuyÓn giao c«ng nghÖ nu«i trång thuû ®Æc s¶n cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao, gi¶m dÇn diÖn tÝch nu«i th¶ th«ng th­êng, ®Èy nhanh ph¸t triÓn c¸ chim tr¾ng, r« phi ®¬n tÝnh, ba ba, Õch, chÐp ba m¸u, …. Sö dông mÆt n­íc nu«i c¸ lång, c¸ bÌ. Cã ch­¬ng tr×nh ®­a c¸ da tr¬n vµ c¸c lo¹i c¸ nu«i lång ë phÝa nam vµo nu«i thö nghiÖm t¹ih huyÖn Giao Thuû. B¶ng c¬ cÊu ®Èy nhanh sù ph¸t triÓn cña c¸c loµi t«m (2003 – 2010). H×nh thøc nu«i DiÖn tÝch (ha) N¨ng suÊt (tÊn/ha) S¶n l­îng (tÊn) Nu«i c«ng nghiÖp 200 1.5 300 Nu«i b¸n th©m canh 360 1.0 360 Nu«i qu¶ng canh c¶i tiÕn 1600 0.2 320 Céng 2160 980 Giai ®o¹n 2003 – 2005 tËp trung x©y dùng c¬ së vËy chÊt theo quy ho¹ch c¸c vïng c«ng nghiÖp, b¸n th©m canh vµ chuyªn giao c«ng nghÖ nu«i trång vµo vïng sinh th¸i ®Ó s¶n xuÊt æn ®Þnh, lo¹i trõ c¬ b¶n rñi ro nh­ thêi kú 1999 – 2001. Giai ®o¹n 2005 – 2010, TiÕp tôc chuyÓn ®æi s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cã n¨ng suÊt thÊp sang nu«i trång thuû s¶n. TËp trung vµo viÖc ¸p dông khoa häc kü thuËt – c«ng nghÖ nu«i trång thuû s¶n tiªn tiÕn ®Ó ®¹t n¨ng suÊt tèi ®a. II. C¸c gi¶i ph¸p ph¸t triÓn ngµnh nu«i trång thuû s¶n. 1. C¸c gi¶i ph¸p hoµn chØnh qui ho¹ch vïng thuû s¶n. - C¸c gi¶i ph¸p tæng hîp: T¨ng c­êng sù l·nh ®¹o cña §¶ng, qu¶n lý Nhµ n­íc: §¹i héi §¶ng bé huyÖn lÇn thø XXII ®· kh¼ng ®Þnh ph¸t triÓn thuû s¶n lµ ngµnh kinh tÕ mòi nhän, do vËy Ban chÊp hµnh §¶ng bé huyÖn cÇn cã NghÞ quyÕt chuyªn ®Ò vÒ kinh tÕ thuû s¶n vµ th­êng xuyªn kiÓm tra, ®«n ®èc c¸c c¬ quan Nhµ n­íc, c¸c x·, thÞ trÊn x©y dùng kÕ ho¹ch cô thÓ thùc hiÖn thµnh c«ng c¸c chØ tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ thuû s¶n cña huyÖn giai ®o¹n 2002 – 2010. Uû ban nh©n d©n huyÖn t¨ng c­êng vai trß qu¶n lý Nhµ n­íc, chØ ®¹o c¸c ngµnh , c¸c ®Þa ph­¬ng cã biÖn cô thÓ thùc hiÖn thµnh c«ng c¸c môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ thuû s¶n cña huyÖn giai ®o¹n 2002 – 2010. Tr­íc m¾t, t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ ph¸t triÓn thuû s¶n b»ng c¸ch bæ xung, kiÖn toµn Phßng thuû s¶n ®ñ m¹nh qu¶n lý vµ tham m­u ®óng, tróng cho cÊp uû, UBND huyÖn chØ ®¹o ph¸t triÓn kinh tÕ thuû s¶n cña huyÖn thùc sù lµ ngµnh kinh tÕ mòi nhän. Thµnh lËp Tr¹m khuyÕn ng­ cã ®ñ tr×nh ®é, n¨ng lùc kü thuËt gióp cho ph¸t triÓn thuû s¶n æn ®Þnh, v÷ng ch¾c. ChØ ®¹o c¸c ngµnh t¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra, ph¸t hiÖn, ng¨n chÆn vµ xö lý nghiªm minh c¸c hµnh vi khai th¸c huû diÖt nguån lîi thuû s¶n ven bê, trªn s«ng ngßi, b·i triÒu. Thùc hiÖn viÖc t¹m giao qu¶n lý hµnh chÝnh quÜ ®Êt c«ng ven biÓn cho UBND c¸c x· theo ®óng chñ tr­¬ng cña Nhµ n­íc, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ®Þa ph­¬ng thiÕt lËp kû c­¬ng qu¶n lý vµ sö dông ®Êt, tµi nguyªn thuû s¶n. Rµ so¸t, ®iÒu chØnh, bæ sung mét sè c¬ chÕ, chÝnh s¸ch, c¸c Dù ¸n cã liªn quan ®Õn ph¸t triÓn kinh tÕ thuû s¶n ®óng luËt, th«ng tho¸ng, kh«ng chång chÐo ®Ó ph¸t huy nh©n tµi, vËt lùc, tiÒn vèn, khoa häc c«ng nghÖ khai th¸c cã hiÖu qu¶ tiÒm n¨ng thuû s¶n cña huyÖn. §æi míi quan hÖ s¶n xuÊt vµ h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh thuû s¶n: §èi víi khai th¸c biÓn: ngoµi c¸c hîp t¸c x· ®¸nh c¸ xa bê hiÖn nay ®· h×nh thµnh, cÇn thµnh lËp c¸c héi nghÒ nghiÖp ®èi víi nghÒ khai th¸c gÇn bê ®Ó tæ chøc gióp ®ì lÉn nhau trong s¶n xuÊt, t¹o c¸c ®Çu mèi tuyªn truyÒn chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch, truyÒn th«ng khoa häc kü thuËt cho nh©n d©n. §èi víi nu«i trång thuû s¶n : c¸c HTX N«ng nghiÖp cÇn t¨ng c­êng qu¶n lý, chØ ®¹o nu«i trång thuû s¶n n­íc ngät kÓ c¶ vïng chuyÓn ®æi vµ hé gia ®×nh nh­ chØ ®¹o ch¨n nu«i gia sóc, gia cÇm. Vïng nu«i trång mÆn lî, cÇn thµnh lËp c¸c HTX nu«i trång thuû s¶n gióp ng­êi s¶n xuÊt vÒ vèn vay, dÞc vô gièng, kü thuËt chuyÓn giao c«ng nghÖ. KÕt hîp chÆt chÏ gi÷a cÊp vµ ngµnh trong qu¶n lý c¸c ho¹t ®äng thu mua, chÕ biÕn, cung øng gièng, thøc ¨n thuèc thó y thuû s¶n ®Ó m¹ng l­íi dÞch vô nµy ph¸t triÓn cã chÊt l­îng, ng¨n chÆn ®­îc dÞch bÖnh, thøc ¨n, thuèc gi¶, kÐm phÈm chÊt g©y tæn thÊt cho s¶n xuÊt. T¹o vèn vµ ®Çu t­: §Ò nghÞ Nhµ n­íc cÊp vèn ng©n s¸ch x©y c¸c c«ng tr×nh ®Çu mèi nh­ quai ®ª lÊn biÓn, cèng, kªnh dÉn cÊp tho¸t n­íc, hÖ thèng ®iÖn, giao th«ng thuû lîi, cÇu c¶ng, bÕn c¸,… ®ãng míi tµu ®¸nh b¾t xa bê. Huy ®éng vèn tù cã trong nh©n d©n trong ®Çu t­ ®µo ®¾p ao nu«i, thiÕt bÞ kü thuËt, söa ch÷a tµu thuyÒn, mua m¸y mãc, ng­ cô vµ vèn l­u ®éng s¶n xuÊt. Nhµ n­íc cÇn cã c¬ chÕ th«ng tho¸ng ®Ó ®¸p øng vèn vay lín trung h¹n, dµi h¹n víi l·i xuÊt ­u ®·i ph¸t triÓn kinh tÕ thuû s¶n. T¹o hµnh lang, c¬ chÕ chÝnh s¸ch ®Þa ph­¬ng víi ®ä tin cËy cao thu hót vèn n­íc ngoµi th«ng qua c¸c Dù ¸n nghiªn cøu khoa häc, Dù ¸n nh©n ®¹o, Dù ¸n hîp t¸c Quèc tÕ cña c¸c tæ chøc phi ChÝnh phñ hoÆc cña ChÝnh phñ c¸c n­íc. VÒ khoa häc c«ng nghÖ: Cã chÝnh s¸ch hç trî chuyÓn giao c«ng nghÖ, c¸c gi¶i ph¸p kü thuËt tiªn tiÕn vÒ nu«i trång, s¶n xuÊt gièng, phßng trõ dÞch bÖnh thuû s¶n, nhÊt lµ t«m Só, Cua. Hç trî ®µo t¹o, båi d­ìng kü thuËt nu«i trång, thuyÒn, m¸y tr­ëng. Hç trî c¸c ®Ò tµi, c¸c Dù ¸n thö nghiÖm trong lÜnh vùc thuû s¶n. §­a nhanh c¸c øng dông khoa häc tiªn tiÕn vµo khai th¸c vµ nu«i trång thuû s¶n. 2. C¸c gi¶i ph¸p cô thÓ thóc ®Èy sù ph¸t triÓn ngµnh nu«i trång thuû s¶n. 2.1. C¸c gi¶i ph¸p më réng diÖn tÝch s¶n xuÊt. - HiÖn nay, viÖc chuyÓn ®æi c¬ cÊu s¶n xuÊt trong toµn huyÖn ph¶i ®­îc thùc hiÖn th­êng xuyªn h¬n, më réng diÖn tÝch nu«i trång thuû s¶n b»ng c¸ch t¹o lËp c¸c vïng nu«i trång, tËn dông tèi ®a diÖn tÝch mÆt n­íc ®Ó thùc hiÖn nu«i trång thuû s¶n, ®Æc biÖt lµ nu«i trång thuû s¶n mÆn lî. Ngoµi ra diÖn tÝch c¸c vïng n­íc ven s«ng, ven biÓn vµ ë c¸c cöa biÓn ta cã thÓ qu©y vïng ®Ó khai th¸c, nu«i trång, ®Æc biÖt lµ c¸c vïng lóa qua chuyÓn ®æi c¬ cÊu x¸c ®Þnh c¸c vïng nu«i trång thuû s¶n. Nh­ viÖc chuyÓn ®æi diÖn tÝch lóa n¨ng suÊt thÊp do th­êng xuyªn bÞ ngËp hay c¸c ruéng tròng ®Ó thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p nu«i trång hîp lý. 2.2. C¸c gi¶i ph¸p vÒ n©ng cao n¨ng suÊt nu«i trång. - X©y dùng vµ chuyÓn ®æi c¸c h×nh thøc nu«i trång mét c¸ch hîp lý vµ hiÖu qu¶. Nh­ viÖc chuyÓn ®æi tõ nu«i qu¶ng canh sang nu«i c«ng nghiÖp vµ b¸n c«ng nghiÖp, n¨ng suÊt cao h¬n vµ gi¸ trÞ s¶n l­îng còng cao h¬n. - §Èy m¹nh viÖc th©m canh vµ lu©n canh trong nu«i trång, ®Ó ®¶m b¶o mçi n¨m ®­îc nhiÒu vô h¬n nh­ng s¶n l­îng kh«ng ®æi hay t¨ng lªn. - Trong mçi vïng nu«i ta nu«i víi mËt ®é kh¸c nhau phô thuéc vµo nguån n­íc, sao cho thÝch hîp víi ®é chua, ®é mÆn cña n­íc, ®Ó ®¶m b¶o cho con gièng ph¸t triÓn nhanh vµ n©ng cao träng l­îng cña con gièng lªn tèi ®a. 2.3. C¸c gi¶i ph¸p vÒ con gièng. - Thùc hiÖn, ®Çu t­ x©y d­îng c¸c tr¹m tr¹i nu«i t«m gièng ngay t¹i c¸c vïng ®Çm bªn nu«i trång ®Ó ®¶m b¶o cho tÝnh nhanh nh¹y trong nu«i trång. - N¨ng cao n¨ng suÊt cña mét sè tr¹m gièng, ®¶m b¶o viÖc cung cÊp ®ñ cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. N©ng cao kü thuËt nu«i ghÐp, trong s¶n xuÊt gièng, ®¶m b¶o ®óng kü thuËt cho con gièng tèt ®óng víi môc ®Ých nu«i trång. - Thóc ®Èy qu¸ tr×nh s¶n xuÊt gièng t«m, lµ gièng ®ang ®­îc ­a thÝch cho c¸c chñ ®Çm, ®¶m b¶o cho tíi n¨m 2005 ph¶i cã 176.4 triÖu con cho 2160 ha diÖn tÝch nu«i trång vµ cho tíi n¨m 2010 ph¶i ®¶m b¶o ®­îc 289.0 triÖu con gièng cho 2200 ha nu«i trång. Trong ®ã cã kho¶ng 420 ha nu«i c«ng nghiÖp vµ 460 ha nu«i b¸n c«ng nghiÖp. 2.4. C¸c gi¶i ph¸p c¶i t¹o ®Çm nu«i. HiÖn nay trªn ®Þa bµn huyÖn Giao Thuû, nu«i trång thuû s¶n theo h×nh thøc nu«i qu¶ng canh c¶i tiÕn lµ chñ yÕu. ViÖc thùc hiÖn c¶i t¹o ®Çm nu«i cßn s¬ sµi, do vèn ®Çu t­ cña ng­êi d©n cßn thÊp nªn mçi n¨m chØ thu ®­îc tõ 2 – 3 vô, Thóc ®Èy qu¸ tr×nh kh¬i ®Çm, ph¬i ®Çm vµ xö lý t¹p chÊt tr­íc khi nu«i th¶, ®Ó n©ng cao sè vô trªn mét n¨m. Thùc hiÖn th­êng xuyªn sÏ rót ng¾n ®­îc thêi gian vµ c«ng søc xö lý ®Çm theo tõng vô. §Çu t­ kh¬i m­¬ng, cèng cÊp tho¸t n­íc võa ®¶m b¶o cho viÖc ®¸nh b¾t võa ®¶m b¶o nguån n­íc cho nu«i trång. Thùc hiÖn chÝnh s¸ch nu«i th¶ hîp lý, kh«ng s¶n xuÊt bõa b·i lµm ¶nh h­ëng tíi chÊt l­îng ®Çm nu«i th¶, khö bá c¸c t¹p chÊt tr­íc khi ®­a con gièng vµo ®Çm. Thùc hiÖn nu«i th¶ tËp trung, phßng thuû s¶n ph¶i cã c¸c chÝnh s¸ch ®Çu t­ tËp trung cho viÖc khoanh ®Çm, tr¸nh t×nh tr¹ng v©y bõa b·i, c¸c chÝnh s¸ch v©y l­íi, qu©y ®Çm ph¶i ®­îc ®¶m b¶o ®Ó qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®­îc diÔn ra th«ng suèt. 2.5. C¸c chÝnh s¸ch vÒ thøc ¨n vµ phßng dÞch. TiÕn hµnh thö n­íc ®Ó ph¸t hiÖn kÞp thêi c¸c nguån n­íc « nhiÔm cã thÓ trµn vµo, ®Ó sö lý kÞp thêi kh«ng g©y h¹i cho con gièng. X©y dùng c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn thøc ¨n cho viÖc nu«i th¶ ngay t¹i khu nu«i th¶. TËp trung thu mua c¸c s¶n phÈm ngoµi ®Çm x©m nhËp vµo, tõ nguån s¶n phÈm ®ã cã thÓ chÕ biÕn thµnh thøc ¨n cho nu«i th¶, ®¶m b¶o nguån dinh d­ìng, võa rÎ tiÒn, tiÕt kiÖm c«ng vËn chuyÓn, n©ng cao lîi thÕ so s¸nh vÒ gÝa cho s¶n phÈm. Phßng thó y ph¶i lu«n lu«n cö c¸n bé xuèng ®Þa bµn nu«i th¶ ®Ó cã thÓ ph¸t hiÖn vµ xö lý kÞp thêi c¸c dÞch bÖn cã thÓ x¶y ®Õn, ®¶m b¶o kh«ng cho l©y lan sang diÖn réng, h¹n chÕ rñi ro cho ng­êi x¶n xuÊt. 2.6. C¸c chÝnh s¸ch khuyÕn ng­ cña tØnh. Do ®©y lµ mét huyÖn cuèi cña tØnh nªn tØnh ph¶i cã c¸c chÝnh s¸ch kÕt hîp gi÷a c¸c trung t©m khuyÕn ng­ tØnh , trung ­¬ng, c¸c c¸n bé chuyªn m«n cña phßng thuû s¶n huyÖn Giao Thuû, t¨ng c­êng tæ chøc c¸c líp båi d­ìng kü thuËt cho ng­êi d©n, gióp nh©n d©n cã c¸c kiÕn thøc vÒ qu¶n lý, kü thuËt phôc vô cho s¶n xuÊt. H­íng dÉn kÞp thêi c¸c h×nh thøc nu«i th¶ cã hiÖu qu¶ cao, tËp trung tæng kÕt sau c¸c vô thu ho¹ch ®Ó cã c¸c ph­¬ng h­íng nu«i th¶ cã hiÖu qu¶ h¬n cho vô sau. T¹o ®iÒu kiÖn t©m lý tèt cho ng­êi s¶n xuÊt, t¹o niÒm tin ®Ó c¸c chñ ®Çm v÷ng tin h¬n cho viÖc ®Çu t­ më réng s¶n xuÊt. 2.7. C¸c gi¶i ph¸p vÒ vèn ®Çu t­. §Ó n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn ®Çu t­ cho ng­êi nu«i trång b»ng c¸ch: - TiÕp tôc ®Çu t­ vèn cho ng­êi s¶n xuÊt víi l·i suÊt ­u ®·i, thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh ®Çu t­ cã hiÖu qu¶ nh­ viÖc thùc hiÖn cho ®Êu thÇu c¸c vïng ®Çm n­íc nu«i th¶, cã c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t­ n©ng cao n¨ng suÊt, thùc hiÖn ®Çu t­ vèn tr¶ dÇn, huy ®éng vèn tõ c¸c ng©n hµng cña tØnh ®Õn ng©n hµng n«ng nghiÖp. - TrÝch l¹i mét phÇn vån ®Êu vïng ®Çm ®Ó x©y dùng c¸c c¬ së h¹ tÇng nh­ tr¹m tr¹i, vËn chuyÓn vµ b¶o qu¶n,… - ViÖc ®Çu t­ b­íc ®Çu cho s¶n xuÊt lµ mét phÇn vèn hÕt søc quan träng, ®¶m b¶o cho viÖc nu«i trång kh«ng gÆp rñi ro, ®i ®«i víi viÖc ®ã lµ viÖc cho vay vèn ng¾n h¹n hay dµi h¹n tuú theo vïng ®Çm nu«i th¶. 2.8. C¸c gi¶i ph¸p vÒ thÞ tr­êng tiªu thô. TiÕp tôc gi÷ v÷ng c¸c thÞ tr­êng ®· ®¹t ®­îc, ®ång thêi ph¶i më réng thÞ tr­êng tiªu thô nh»m n©ng cao qui m« s¶n xuÊt trong toµn huyÖn. Chó träng tíi c¸c s¶n phÈm xuÊt khÈu trong c¶ n­íc nh­ t«m só, c¸ tra, c¸ ba sa,… §Ó thóc ®Èy ngµnh s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm xuÊt khÈu, cho gi¸ trÞ cao. HiÖn nay gi¶i ph¸p cho ngµnh xuÊt khÈu thuû s¶n lµ viªch x©m nhËp c¸c thÞ tr­êng lín nh­ Mü, EU, NhËt B¶n vµ Trung Quèc. §©y lµ môc tiªu trªn toµn quèc vµo c¸c n¨m tíi. Së dÜ ngµnh thuû s¶n n­íc ta cã c¸c gi¶i ph¸p t¸o b¹o nh­ vËy lµ v× ngµnh thuû s¶n cña n­íc ta lµ mét ngµnh ph¸t triÓn hµng ®Çu trªn thÕ giíi, s¶n phÈm cã chÊt l­îng cao nªn rÊt thÝch hîp cho c¸c thÞ tr­êng lín. §Èy m¹nh mèi quan hÖ ngo¹i giao víi c¸c n­¬c l©n cËn ®Ó chiÕm lÜnh thÞ tr­êng trªn toµn thÕ giíi, ®­a ngµnh thuû s¶n lªn mét tÇm cao míi. X©y dùng mét hÖ thèng ®­a hµng ®Õn c¸c thÞ tr­êng mét c¸ch hîp lý nh»m gi¶m tèi ®a chi phÝ vËn chuyÓn, h¹ gi¸ thµnh ®Ó thu hót c¸c b¹n hµng míi. KÕt luËn Lµ mét huyÖn ven biÓn, c¹nh cöa s«ng Hång lín nhÊt miÒn B¾c, Giao Thuû cã tiÒm n¨ng thÕ m¹nh c¶ ba vïng n­íc. Vïng n­íc ngät víi hµng tr¨m ha ao, hå vµ ruéng tròng vµ hµng chôc km s«ng lín, nhá. Vïng ngËp mÆn víi hµng ngµn ha b·i båi ven biÓn, ven s«ng ®Æc biÖt lµ vïng ngËp mÆn Cån Lu Cån Ng¹n. Vïng biÓn th× cã tíi 32 km bê biÓn. §©y cã thÓ kh¼ng ®Þnh lµ n­íc cã nhiÒu tiÒm n¨ng vÒ ngµnh thuû s¶n cÇn khai th¸c. ViÖc ®Èy m¹nh ph¸t triÓn ngµnh nu«i trång thuû s¶n ë huyÖn Giao Thuû lµ hoµn toµn hîp lý v×: Nh÷ng n¨m 80 ®Õn n¨m 90 khai th¸c ®ang trªn ®µ ph¸t triÓn m¹nh, cho s¶n l­îng cao, nh­ng kÓ tõ n¨m 90 trë l¹i ®©y th× ngµnh khai th¸c cã vÎ tr÷ng l¹i v× nguån lîi thuû s¶n ®· gi¶m dÇn vµ cã dÊu hiÖu bÞ suy tho¸i nghiªm träng. Ngµnh nu«i trång thuû s¶n lµ ngµnh võa s¶n xuÊt võa t¸i t¹o võa khai th¸c nªn rÊt thÝch hîp cho viÖc thay thÕ ngµnh khai thac, ­u thÕ cña ngµnh nu«i trång thuû s¶n lµ cã thÓ t¹o ra c¸c s¶n phÈm nh­ ý muèn vµ cho gi¸ trÞ kinh tÕ cao, tiÕt kiÖm søc lao ®éng, ngoµi ra nã cßn gãp phÇn quan träng vµo c«ng cuéc c¶i t¹o l¹i nguån lîi thuû s¶n ®· bÞ suy tho¸i. §Ò tµi cña em ®· hoµn thµnh, em rÊt mong nhËn ®­îc sù gãp ý cña c¸c thÇy c« vµ ®Æc biÖt lµ c« T.S Vò ThÞ Minh cïng c¸c b¹n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n. Hµ Néi, ngµy 20 th¸ng 05 n¨m 2004 Sinh viªn thùc hiÖn. §ç V¨n TuyÓn. Môc lôc Lêi nãi ®Çu 1 Ch­¬ng i: c¬ së lý luËn chung vÒ ngµnh nu«i trång thuû s¶n. 3 i. kh¸i niÖm vµ vai trß cña ngµnh thuû s¶n. 3 1. kh¸i niÖm. 3 2. Vai trß cña ngµnh thuû s¶n. 4 3. NhËn ®Þnh chung vÒ ngµnh nu«i trång thuû s¶n. 7 II. §Æc ®iÓm ngµnh nu«i trång thuû s¶n. 9 1. §Æc ®iÓm chung cña s¶n xuÊt nu«i trång thuû s¶n. 9 2. §Æc ®iÓm ph¸t triÓn cña ngµnh nu«i trång thuû s¶n trong c¶ n­íc. 12 III. C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn nu«i tr«ng thuû s¶n. 14 1. §iÒu kiÖn tù nhiªn. 14 2. §iÒu kiÖn nguån n­íc. 14 3. Lao ®éng. 14 4. C¸c nh©n tè vÒ x· héi vµ tæ chøc kinh tÕ. 15 5. Mét sè chÝnh s¸ch chñ yÕu cña nhµ n­íc vÒ ngµnh nu«i trång thuû s¶n. 18 IV. Mét sè m« h×nh nu«i trång thuû s¶n ®­îc ®¸nh gi¸ cao trong c¶ n­íc. 20 Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng ngµnh thuû s¶n cña huyÖn Giao Thuû tØnh nam ®Þnh. 22 I. Lîi thÕ so s¸nh cña huyÖn Giao Thuû vÒ ngµnh nu«i trång thñy s¶n 22 1. VÞ trÝ ®Þa lý. 22 2. Lîi thÕ vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn. 24 3. Lîi thÕ ®Êt ®ai. 26 4. Lîi thÕ vÒ rõng. 26 5. Lîi thÕ vÒ tµi nguyªn n­íc vµ biÓn. 26 6. Lîi thÕ cña c¸c tµi nguyªn kh¸c. 27 II. T×nh h×nh vÒ s¶n xuÊt nu«i trång thuû s¶n nh÷ng n¨m qua. 28 1. Mét sè kÕt qu¶ khai th¸c thuû s¶n nh÷ng n¨m qua. 28 2. T×nh h×nh nu«i trång thuû s¶n nh÷ng n¨m qua. 31 3. Nh÷mg ®æi míi trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ngµnh nu«i trång thuû s¶n. 35 III. T×nh h×nh tiªu thô h¶i s¶n cña huyÖn Giao Thuû. 36 Ch­¬ng iii: Quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ thuû s¶n trªn ®Þa bµn huyÖn giao thuû. 39 I. Quan ®iÓm vµ môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ thuû s¶n ®Õn n¨m 2010. 39 1. Quan ®iÓm. 39 2. Môc tiªu ph¸t triÓn ngµnh thuû s¶n ®Õn n¨m 2010. 40 3. Qui ho¹ch ph¸t triÓn c¸c ngµnh vµ lÜnh vùc chñ yÕu. 43 II. C¸c gi¶i ph¸p ph¸t triÓn ngµnh nu«i trång thuû s¶n. 46 1. C¸c gi¶i ph¸p hoµn chØnh qui ho¹ch vïng thuû s¶n. 46 2. C¸c gi¶i ph¸p cô thÓ thóc ®Èy sù ph¸t triÓn ngµnh nu«i trång thuû s¶n. 48 KÕt luËn 52