Đề tài Thực trạng và giải pháp cho FDI trong lĩnh vực giáo dục tại Việt Nam

ång nh­ Ngµy héi viÖc lµm cho sinh viªn n¨m cuèi, trao tÆng häc bæng cho c¸c em häc sinh xuÊt s¾c hoÆc cã hoµn c¶nh khã kh¨n, hç trî s¸ch tiÕng Anh cho nhiÒu ®Þa ph­¬ng. Víi nh÷ng nç lùc vµ ®ãng gãp kh«ng ngõng cho ngµnh gi¸o dôc, Apollo ®· vinh dù ®­îc Bé GD-§T trao tÆng hai “Kû niÖm ch­¬ng v× Sù nghiÖp gi¸o dôc ViÖt Nam”, gi¶i th­ëng “Th­¬ng hiÖu vµng 2008” do Bé C«ng Th­¬ng trao tÆng. Tæng gi¸m ®èc Apollo ®· ®­îc trao tÆng gi¶i th­ëng MBE tõ N÷ hoµng Anh cho nh÷ng ®ãng gãp cho gi¸o dôc t¹i ViÖt Nam Trªn ®©y chØ lµ 2 trong sè rÊt nhiÒu nh÷ng c¬ së gi¸o dôc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ®ang cã nh÷ng ®ãng gãp tÝch cùc cho gi¸o dôc ViÖt Nam nh­ Trung t©m Anh ng÷ Language Link, Héi ®ång Anh, … 2.4.1.2 Nguyªn nh©n *Nhu cÇu thô h­ëng gi¸o dôc cña ng­êi d©n ViÖt Nam t¨ng lªn ChÊt l­îng cuéc sèng cña ng­êi d©n ViÖt Nam ®ang dÇn dÇn ®­îc c¶i thiÖn. §êi sèng vÒ kinh tÕ, v¨n hãa ngµy cµng ®a d¹ng víi chÊt l­îng cao vµ phong phó. Ngµy nay, con ng­êi ta kh«ng cßn qu¸ tr¨n trë víi c¬m ¨n ¸o mÆc, thËm chÝ, c¸i quan t©m ®Õn l¹i lµ ¨n ngon mÆc ®Ñp. ChÝnh nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ph¸t triÓn ®· khiÕn c¸ch nh×n nhËn vÒ gi¸o dôc cña nh÷ng ng­êi d©n ViÖt Nam còng cã nhiÒu ®æi kh¸c. NÕu nh­ tr­íc ®©y, lao ®éng ch©n tay vÉn chiÕm sè ®«ng th× hiÖn nay, khi mµ cµng ngµy nÒn kinh tÕ cµng ®­îc trÝ thøc hãa th× nh÷ng lao ®éng kh«ng cã b»ng cÊp hay tr×nh ®é kh«ng thÓ cã ®­îc nh÷ng viÖc lµm cã møc thu nhËp phï hîp víi mong muèn cña b¶n th©n, v× thÕ ng­êi d©n ®ang ngµy cµng chó träng ®Õn gi¸o dôc vµ t¹o ®iÒu kiÖn tèt nhÊt cho con c¸i cña m×nh ®Ó ®­îc h­ëng nh÷ng dÞch vô gi¸o dôc tèt nhÊt. Do ®ã, nh÷ng nhu cÇu thô h­ëng c¸c dÞch vô v¨n hãa, gi¸o dôc chÊt l­îng cao ngµy cµng lín. Trong ®ã, gi¸o dôc chÊt l­îng cao lµ mét lÜnh vùc thu hót ®­îc sù quan t©m cña ng­êi d©n cã møc sèng vµ møc thu nhËp kh¸ vµ cao. Ngµy nay, nh÷ng gia ®×nh cã ®iÒu kiÖn lu«n cè g¾ng t¹o ®iÒu kiÖn tèt nhÊt cho ho¹t ®éng häc tËp cña con c¸i hä. Kh«ng nh÷ng cho con em theo nh÷ng líp häc thªm, phô ®¹o, mµ ngay c¶ viÖc häc chÝnh khãa còng lùa cè g¾ng lùa chän cho con vµo c¸c tr­êng tèt nhÊt. §ã cã thÓ lµ c¸c tr­êng c«ng lËp , d©n lËp, hay thËm chÝ lµ tr­êng quèc tÕ. NÕu nh­ tr­íc ®©y, mçi khi nãi ®Õn tr­êng quèc tÕ lµ ng­êi ta nghÜ ngay ®Õn gi¸ c¶, häc phÝ qu¸ cao th× ngµy nay, ®èi víi mét bé phËn kh«ng nhá ng­êi d©n cã møc sèng cao th× ®iÒu hä quan t©m chØ lµ chÊt l­îng gi¸o dôc. Kinh tÕ cña n­íc ta ®ang tõng b­íc ph¸t triÓn, gióp n©ng cao chÊt l­îng x· héi vµ cuéc sèng cña nh©n d©n, do ®ã, cµng ngµy ng­êi ta cµng chó träng ®Õn chÊt l­îng gi¸o dôc, sao cho phï hîp víi nhu cÇu ngµy cµng t¨ng cña ng­êi d©n. * ViÖt Nam ®ang tiÕn hµnh x· héi hãa gi¸o dôc X· héi hãa gi¸o dôc lµ mét trong nh÷ng quan ®iÓm ph¸t triÓn gi¸o dôc cña Nhµ n­íc. Nhµ n­íc huy ®éng mäi lùc l­îng, mäi tiÒm n¨ng cña x· héi tham gia vµo sù nghiÖp gi¸o dôc. Toµn d©n vµ toµn x· héi tù nguyÖn tham gia x©y dùng tr­êng líp, tham gia ch¨m sãc vµ gi¸o dôc tuæi trÎ víi mäi kh¶ n¨ng cña m×nh. TÊt c¶ mäi viÖc lµm cña mäi c«ng d©n trong x· héi ®Òu h­íng tíi x©y dùng mét m«i tr­êng gi¸o dôc cã chÊt l­îng cao, trong s¸ng, lµnh m¹nh ®Ó thÕ hÖ trÎ häc tËp vµ tr­ëng thµnh. Mét trong nh÷ng nhiÖm vô cô thÓ cña x· héi hãa gi¸o dôc ®ã lµ huy ®éng tiÒn cña, vËt chÊt, ®Êt ®ai, søc lùc cña toµn d©n vµo ph¸t triÓn gi¸o dôc. Nhµ n­íc cho phÐp vµ khuyÕn khÝch thµnh lËp c¸c c¬ së gi¸o dôc ngoµi c«ng lËp, vµ c¸c tr­êng c«ng lËp chuyÓn sang h×nh thøc ngoµi c«ng lËp. Thªm n÷a song song víi viÖc kªu gäi ®Çu t­ n­íc ngoµi, Nhµ n­íc còng chÊp thuËn ®Ó c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Õn x©y dùng tr­êng líp, liªn kÕt më tr­êng quèc tÕ t¹i ViÖt Nam. Nhê x· héi hãa gi¸o dôc, ®­îc sù khuyÕn khÝch cña Nhµ n­íc, c¸c tr­êng t­ thôc, d©n lËp, tr­êng quèc tÕ ra ®êi liªn tôc ë mäi cÊp häc, mäi tr×nh ®é ®µo t¹o. Khi chñ tr­¬ng x· héi hãa gi¸o dôc ®­îc thóc ®Èy, m«i tr­êng ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo lÜnh vùc gi¸o dôc ViÖt Nam ®· trë nªn th«ng tho¸ng vµ thuËn lîi h¬n cho c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. * HÖ thèng v¨n b¶n ph¸p lý ®ang dÇn ®­îc hoµn thiÖn N¨m 1988, LuËt ®Çu t­ cña ViÖt Nam ra ®êi, tuy nhiªn trong LuËt nµy vÉn ch­a quy ®Þnh râ vÒ ho¹t ®éng ®Çu t­ vµo lÜnh vùc gi¸o dôc. §Õn n¨m 2000, ChÝnh phñ ®· ban hµnh NghÞ ®Þnh sè 06/2000/N§-CP vÒ viÖc hîp t¸c víi n­íc ngoµi trong viÖc kh¸m, ch÷a bÖnh, gi¸o dôc ®µo t¹o, vµ nghiªn cøu khoa häc. Nhê cã v¨n b¶n ph¸p lý nµy mµ c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®· ®Èy m¹nh ®Çu t­ vµo gi¸o dôc ViÖt Nam. Sau ®ã 1 n¨m, ChÝnh phñ ban hµnh nghÞ ®Þnh 18/2001/N§-CP quy ®Þnh vÒ lËp vµ ho¹t ®éng ®­îc phÐp cña c¸c c¬ së gi¸o dôc, ®µo t¹o n­íc ngoµi kh«ng nh»m môc ®Ých lîi nhuËn t¹i ViÖt Nam. Trong 2 n¨m liÒn lµ 2004 vµ 2005, Bé GD-§T, Bé L§TBXH cïng víi Bé KH&§T ®· ban hµnh 2 th«ng t­ h­íng dÉn cô thÓ h¬n c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo gi¸o dôc. Th«ng t­ liªn tÞch sè 20/2004/TTLT-BL§TBXH-BKH h­íng dÉn thùc hiÖn mét sè quy ®Þnh vÒ ®Çu t­ n­íc ngoµi trong lÜnh vùc d¹y nghÒ: ®µo t¹o nghÒ ng¾n h¹n, ®µo t¹o nghÒ dµi h¹n, vµ båi d­ìng kiÕn thøc, kü n¨ng nghÒ nghiÖp cho häc viªn. Th«ng t­ liªn tÞch sè 14/2005/TTLT-BGD&§T-BKH&§T ban hµnh n¨m 2005 ®· h­íng dÉn vÒ viÖc thµnh lËp vµ qu¶n lý c¸c c¬ së gi¸o dôc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam: ®iÒu kiÖn ®Ó ®­îc thµnh lËp c¬ së gi¸o dôc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi theo c¸c h×nh thøc ®Çu t­, cÊp häc cô thÓ, ®iÒu kiÖn vÒ c¬ së vËt chÊt, ®iÒu kiÖn vÒ gi¸o viªn, ®iÒu kiÖn cÊp v¨n b»ng, chøng chØ… ViÖc ngµy cµng cã thªm nh÷ng v¨n b¶n ph¸p luËt quy ®Þnh cô thÓ vÒ ho¹t ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo lÜnh vùc gi¸o dôc cña ViÖt Nam ®· gãp phÇn lµm c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi t¨ng c­êng ®Çu t­ vµo lÜnh vùc nµy h¬n v× hä ®· n¾m râ nh÷ng quy ®Þnh còng nh­ nh÷ng ­u ®·i. §ång thêi c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt gióp Nhµ n­íc thanh tra gi¸m s¸t c¸c dù ¸n FDI vµo gi¸o dôc vµ ®¶m b¶o c¸c c¬ së gi¸o dôc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ho¹t ®éng theo ®óng ®Þnh h­íng ph¸t triÓn gi¸o dôc cña ViÖt Nam. 2.4.2Nh÷ng tån t¹i vµ nguyªn nh©n 2.4.2.1 Tån t¹i *FDI vµo lÜnh vùc gi¸o dôc ë ViÖt Nam cßn khiªm tèn. Tõ n¨m 1993 ®Õn nay, ViÖt Nam thu hót ®­îc 127 dù ¸n víi tæng sè vèn ®¨ng kÝ ®Çu t­ lµ 269,037 triÖu USD, quy m« vèn trung b×nh trªn mét dù ¸n kho¶ng 2,1 triÖu USD. MÆc dï sè l­îng vµ vèn c¸c dù ¸n ®Çu t­ vµo gi¸o dôc t¨ng nh­ng ®ã vÉn lµ nh÷ng con sè qu¸ khiªm tèn so víi sè dù ¸n FDI trong c¸c ngµnh kh¸c. TÝnh ®Õn ngµy 31/12/2009, tæng sè c¸c dù ¸n FDI cßn hiÖu lùc trªn c¶ n­íc lµ 10.960 dù ¸n, th× sè dù ¸n FDI trong lÜnh vùc gi¸o dôc chØ lµ 127, chiÕm 1,16% tæng sè dù ¸n. Quy m« c¸c dù ¸n FDI vµo gi¸o dôc cßn nhá, søc c¹nh tranh ch­a cao. Quy m« vèn trung b×nh cña mçi dù ¸n nµy kho¶ng 2,1 triÖu USD, con sè nµy thÊp h¬n rÊt nhiÒu so víi quy m« trung b×nh chung cña mét dù ¸n FDI vµo ViÖt Nam (kho¶ng 8,5 triÖu USD/ dù ¸n). ChØ cã mét sè Ýt nh÷ng dù ¸n cã vèn ®Çu t­ lín nh­ tr­êng §¹i häc quèc tÕ RMIT ViÖt Nam cã vèn ®Çu t­ lµ 44,1 triÖu USD, Tr­êng §¹i häc quèc tÕ Anh Quèc: 15,481 triÖu USD; tr­êng Quèc tÕ Nam Sµi Gßn: 7,6 triÖu USD. NhiÒu dù ¸n cã vèn ®Çu t­ chØ dõng l¹i ë con sè vµi tr¨m ngh×n USD, thËm chÝ cßn kh«ng ®ñ ®Ó t¹o dùng mét c¬ së vËt chÊt ®Ó ho¹t ®éng l©u dµi, lµm gi¶m kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c c¬ së nµy. Gi¸o dôc ®¹i häc lµ cÊp häc thu hót ®­îc Theo cam kÕt sau khi gia nhËp WTO, tõ th¸ng 1/2009 ViÖt Nam chÝnh thøc më cöa toµn bé khu vùc gi¸o dôc ®¹i häc cho ®Çu t­ n­íc ngoµi. Tuy nhiªn ®· mét n¨m tr«i qua nh­ng thÞ tr­êng nµy vÉn dËm ch©n t¹i chç. Sè tr­êng ®¹i häc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi sau gÇn 20 n¨m thu hót chØ lµ 3, ®iÒu nµy vÉn ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu thùc tÕ lµ gi÷ ch©n sè l­îng häc sinh, sinh viªn trong n­íc ®i du häc gia t¨ng hµng n¨m. *ChÊt l­îng vµ néi dung gi¸o dôc ë mét sè c¬ së gi¸o dôc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi cßn ch­a ®¶m b¶o T¹i c¸c tr­êng quèc tÕ ë ViÖt Nam, trÎ em ®­îc trang bÞ nh÷ng kÜ n¨ng ®Ó héi nhËp víi thÕ giíi, tuy nhiªn nh÷ng kiÕn thøc nh­ lÞch sö, ®Þa lÝ cña ViÖt Nam l¹i ®ang bÞ xem nhÑ trong néi dung gi¶ng d¹y cña c¸c tr­êng nµy. §a phÇn ë nh÷ng tr­êng quèc tÕ, ban ngµy häc sinh häc ch­¬ng tr×nh n­íc ngoµi, buæi chiÒu häc tiÕng Anh vµ mét vµi tiÕt tiÕng ViÖt. C¸c m«n häc lÞch sö, ®Þa lÝ, tù nhiªn x· héi, ®¹o ®øc kh«ng ®­îc chó träng, nhµ tr­êng xem nh÷ng m«n nµy lµ m«n häc ngo¹i khãa vµ kÕt qu¶ häc tËp kh«ng dïng ®Ó ®¸nh gi¸, xÕp lo¹i häc sinh. ¤ng Lª Ngäc §iÖp, tr­ëng phßng gi¸o dôc tiÓu häc Së GD-§T Tp Hå ChÝ Minh, cho biÕt: “NÕu chiÕu theo quy ®Þnh, tr­êng quèc tÕ d¹y ch­¬ng tr×nh cña n­íc ngoµi chØ ®­îc phÐp nhËn häc sinh ng­êi n­íc ngoµi. MÊy n¨m gÇn ®©y Bé GD-§T cho phÐp thùc hiÖn thÝ ®iÓm: tr­êng quèc tÕ nhËn häc sinh ng­êi VN. Ngoµi ch­¬ng tr×nh n­íc ngoµi, c¸c tr­êng quèc tÕ ph¶i d¹y häc sinh VN c¸c m«n tiÕng ViÖt, ®¹o ®øc, c¸c bµi x· héi trong m«n tù nhiªn x· héi (®èi víi líp 1, 2, 3) vµ tiÕng ViÖt, ®¹o ®øc, lÞch sö - ®Þa lý (®èi víi líp 4, 5) theo ch­¬ng tr×nh cña Bé GD-§T ViÖt Nam. TP.HCM hiÖn cã 15 tr­êng quèc tÕ nh­ trªn. ThÕ nh­ng qua ghi nhËn cña së chØ mét sè Ýt tr­êng thùc hiÖn quy ®Þnh trªn, cßn kh¸ nhiÒu tr­êng kh«ng thùc hiÖn hoÆc cã nh­ng lµm qua loa, chiÕu lÖ. Chóng t«i ®i kiÓm tra thÊy mét sè tr­êng c¾t bít tiÕt, bá bít bµi, thiÕu ®å dïng d¹y häc, gi¸o viªn còng kh«ng ®­îc ®Çu t­ ®óng møc...”. Thùc tÕ nµy ®· dÉn ®Õn t×nh tr¹ng trÎ em ®­îc häc ë nh÷ng tr­êng nµy nãi tiÕng Anh nh­ ng­êi n­íc ngoµi, nh­ng tiÕng ViÖt th× l¹i bËp bÑ, kh«ng hiÓu g× vÒ v¨n hãa, lÞch sö ViÖt Nam, vµ ®Æc biÖt lµ v¨n hãa giao tiÕp cña chóng ®· bÞ “T©y hãa”. Mét tån t¹i ®¸ng nãi n÷a lµ cßn cã nh÷ng trung t©m ngo¹i ng÷ cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi kÐm chÊt l­îng do c¬ së vËt chÊt yÕu vµ ®éi ngò gi¸o viªn kh«ng ®¹t tiªu chuÈn . Lîi dông t­ t­ëng thÝch gi¸o viªn b¶n ng÷ d¹y ngo¹i ng÷ cña häc viªn ViÖt Nam, nhiÒu c¬ së ®· tuyÓn nh÷ng gi¸o viªn n­íc ngoµi kÐm chÊt l­îng, thËm chÝ lµ “T©y balo” vÒ gi¶ng d¹y. Nh÷ng gi¸o viªn kh«ng cã tr×nh ®é chuyªn m«n nµy kh«ng thÓ gi¶ng d¹y mét c¸ch bµi b¶n cho häc sinh khi chÝnh hä còng sai nh÷ng lçi ng÷ ph¸p c¬ b¶n vµ ph¸t ©m kh«ng chuÈn. Bªn c¹nh ®ã, hiÖn nay chØ cã 30% gi¸o viªn ng­êi n­íc ngoµi ®ang d¹y t¹i c¸c trung t©m ngo¹i ng÷ cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi cã giÊy phÐp lao ®éng, sè cßn l¹i lµ kh«ng cã giÊy phÐp hoÆc lµm b¸n thêi gian. Theo «ng NguyÔn Quèc B¶o, tr­ëng phßng qu¶n lý gi¸o dôc cã yÕu tè n­íc ngoµi Së GD-§T Hµ Néi th×: “ViÖc tuyÓn dông vµ qu¶n lý lao ®éng n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam ch­a ®­îc c¸c c¬ së gi¸o dôc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi chÊp hµnh tèt. VÉn cã tr­êng hîp gi¸o viªn n­íc ngoµi ch­a ®ñ hoÆc ch­a lµm thñ tôc hîp thøc hãa l·nh sù c¸c b»ng cÊp chuyªn m«n, giÊy phÐp hµnh nghÒ. Tû lÖ gi¸o viªn ng­êi n­íc ngoµi trªn tæng sè gi¸o viªn ë mét c¬ së cã tªn gäi “quèc tÕ” thÊp nªn c¬ héi cho ng­êi häc ®­îc trùc tiÕp häc tËp, giao tiÕp víi gi¸o viªn n­íc ngoµi cã tr×nh ®é ®¹t chuÈn Ýt. Ngoµi ra viÖc ®Çu t­ c¬ së vËt chÊt cña c¸c c¬ së gi¸o dôc nµy ch­a t­¬ng xøng víi møc häc phÝ, thiÕu trang bÞ m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn ®¹i cho viÖc gi¶ng d¹y vµ häc tËp”. *X¶y ra t×nh tr¹ng lõa ®¶o häc viªn ë mét sè trung t©m gi¸o dôc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. Lõa ®¶o ë mét sè trung t©m ngo¹i ng÷ cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi còng lµ mét thùc t¹i nhøc nhèi. Nh÷ng vô lõa ®¶o nµy ®· g©y thiÖt h¹i hµng tû ®ång cho c¸c häc viªn, gi¸o viªn, lµm mÊt ®i phÇn nµo niÒm tin cña ng­êi d©n ®èi víi c¸c c¬ së ®µo t¹o cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. Nh­ng ®ång thêi, chóng còng lµ mét sù c¶nh b¸o ®Ó ng­êi häc cÈn träng h¬n trong viÖc chän n¬i theo häc, vµ b¸o ®éng cho viÖc qu¶n lý ch­a chÆt chÏ c¸c c¬ së gi¸o dôc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi cña c¸c c¬ quan chøc n¨ng. Cã 2 vô lõa ®¶o lín nhÊt trong nh÷ng n¨m qua: ®ã lµ sù biÕn mÊt cña 2 trung t©m Anh ng÷ SITC n¨m 2006 vµ STI n¨m 2008. N¨m 2006, Trung t©m Anh ng÷ SITC bÊt ngê biÕn mÊt lµm hµng ngh×n häc viªn vµ gi¸o viªn bÞ thiÖt h¹i. SITC lµ c¬ së ®µo t¹o cã 100% vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, ho¹t ®éng ë ViÖt Nam tõ th¸ng 8/ 2003. Kh«ng chØ ®µo t¹o ngo¹i ng÷, SITC cßn qua mÆt c¸c c¬ quan chøc n¨ng, tù liªn kÕt víi tr­êng §¹i häc ACU (Mü) tæ chøc ®µo t¹o “chui” ®Õn 15 khãa ®µo t¹o th¹c sü, mµ theo ®iÒu tra, ACU kh«ng cã tªn trong danh s¸ch c¸c tr­êng §¹i häc t¹i Mü. TÊt c¶ mäi ho¹t ®éng cña SITC ViÖt Nam ®Òu do «ng Micheal-Yu, mét thµnh viªn thuéc Ban l·nh ®¹o c«ng ty mÑ SITC (trô së chÝnh ë Singapore ) ®iÒu hµnh. TÊt c¶ tiÒn ®Çu t­ tõ SITC “mÑ” göi sang ®Òu bÞ Micheal-Yu sö dông v× môc ®Ých riªng. §Çu n¨m 2006, khi SITC “mÑ” ph¸t hiÖn ra viÖc lµm mê ¸m cña Micheal-Yu vµ b¸o c¸o víi C¶nh s¸t Singapore th× ë ViÖt Nam, «ng Micheal-Yu ®· «m tiÒn bá trèn. Hµng chôc ngµn häc viªn bÞ lõa v× ®ãng häc phÝ trän gãi, hµng tr¨m gi¸o viªn bÞ nî l­¬ng. §Õn n¨m 2008, l¹i thªm mét trung t©m ngo¹i ng÷ 100% vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi biÕn mÊt: Trung t©m Anh ng÷ STI. Trung t©m nµy cã gi¸m ®èc lµ ng­êi n­íc ngoµi nh­ng hiÖu tr­ëng lµ ng­êi ViÖt Nam,®i vµo ho¹t ®éng tõ n¨m 2005 víi hai ngµnh ®µo t¹o lµ tin häc vµ ngo¹i ng÷. Kho¶ng th¸ng 7/2008 Trung t©m bÞ Së GD-§T Tp Hå ChÝ Minh ph¸t hiÖn cã nh÷ng dÊu hiÖu ho¹t ®éng kh«ng hîp ph¸p. Së ®· kiÓm tra vµ xö lÝ hai hµnh vi lµ chiªu sinh ®µo t¹o y t¸, ®iÒu d­ìng tr¸i phÐp ®Ó xuÊt khÈu lao ®éng ra n­íc ngoµi vµ thu häc phÝ cña häc viªn mét l­îng tiÒn lín. STI ®· bÞ yªu cÇu chÊm døt ho¹t ®éng cña hai ngµnh nãi trªn vµ tr¶ l¹i häc phÝ cho häc viªn. §Õn ngµy 6/10/2008, nhiÒu häc viªn ®Õn trung t©m nh­ th­êng lÖ ®· rÊt ho¶ng hèt khi ph¸t hiÖn toµn bé ban qu¶n lÝ trung t©m biÕn mÊt, cöa chÝnh khãa chÆt. Khi ®ã trung t©m nµy ®· thu tiÒn häc phÝ cña hµng chôc häc viªn. NhiÒu thÇy c« gi¸o, c¶ hiÖu tr­ëng, cho ®Õn nh©n viªn t¹p vô, b¶o vÖ còng bÞ STI ¨n chÆn tiÒn l­¬ng. 2.4.2.2 Nguyªn nh©n *Thu nhËp cña ng­êi d©n ViÖt Nam cßn thÊp Nhu cÇu gi¸o dôc lu«n g¾n liÒn víi tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ, nhÊt lµ thu nhËp cña ng­êi d©n. Khi ng­êi d©n cã møc sèng cao, thu nhËp æn ®Þnh, hä sÏ s½n sµng chi nh÷ng kho¶n tiÒn lín cho gi¸o dôc ®Ó ®­îc h­ëng nh÷ng dÞch vô gi¸o dôc phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña m×nh. ChÝnh bëi vËy, ë nh÷ng n¬i mµ kinh tÕ ch­a thËt sù ph¸t triÓn, hay møc sèng cña ng­êi d©n cßn ch­a cao th× c¸c dÞch vô gi¸o dôc cao cÊp rÊt khã ph¸t triÓn. Nh­ ®· biÕt, ViÖt Nam lµ mét ®Êt n­íc ®ang ph¸t triÓn, víi thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi cßn thÊp so víi thÕ giíi, nªn viÖc c¸c gia ®×nh ph¶i bá ra mét kho¶n tiÒn gÊp nhiÒu lÇn ®Ó ®­a con em vµo c¸c c¬ së ®µo t¹o cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi lµ viÖc vÉn cßn ch­a phæ biÕn, nÕu kh«ng muèn nãi lµ cßn Ýt vµ chØ tËp trung ë nh÷ng thµnh phè lín víi møc sèng kh¸ cao. Do vËy, c¸c c¬ së gi¸o dôc ®µo t¹o cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ch­a cã thÞ tr­êng thËt sù ®ñ lín ®Ó ph¸t triÓn, dÉn ®Õn c¸c c¬ së nµy hiÖn nay míi chØ cã thÓ ph¸t triÓn ë mét bµi thµnh phè lín mµ kh«ng cã c¬ héi ®Ó ph¸t triÓn ë c¸c tØnh nhá kh¸c. §Ó ®­îc con em m×nh ®­îc ®¸p øng c¸c dÞch vô gi¸o dôc ë c¸c c¬ së cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, nhiÒu bËc phô huynh ®· ph¶i bá ra nh÷ng kho¶n tiÒn trªn trêi, nh»m mong mái chÊt l­îng gi¸o dôc, gi¸ trÞ b»ng cÊp sÏ tØ lÖ thuËn víi kh¶ n¨ng ®ãng gãp. LÊy vÝ dô nh­ häc phÝ cña Tr­êng Quèc tÕ Ph¸p t¹i Hµ Néi, häc phÝ cña häc sinh mÉu gi¸o lµ 2.100 USD/n¨m, tiÓu häc lµ 3.400 USD/n¨m, c¸c bËc häc t­¬ng ®­¬ng víi trung häc c¬ së vµ trung häc phæ th«ng lµ 4.000-5.000 USD/n¨m; ch­a kÓ nÕu häc sinh ®i häc b»ng xe cña tr­êng th× sÏ ph¶i nép thªm 450 USD [17]. HoÆc ë Tr­êng Quèc tÕ RMIT, häc phÝ trung b×nh cña mét ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o ®èi víi häc sinh ViÖt Nam lµ 16.500 USD, dï tr­êng nµy ®· cè g¾ng ®iÒu chØnh møc häc phÝ phï hîp víi ng­êi d©n ViÖt Nam nh­ng ®©y vÉn lµ mét con sè kh¸ cao. *HÖ thèng v¨n b¶n luËt ch­a hoµn thiÖn Thø nhÊt, hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p luËt tuy ®ang ®ang dÇn dÇn ®­îc hoµn thiÖn nh­ng chËm ban hµnh, g©y trë ng¹i cho viÖc thu hót ®Çu t­ vµo gi¸o dôc. LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i n­íc ta ®· ®­îc QH/09 th«ng qua ngµy 12/11/1996. Nh­ng thËt sù, mÆc dï ®­îc th«ng qua vµ cã hiÖu lùc, LuËt §Çu t­ n­íc ngoµi vÉn ch­a ph¸t huy ®­îc hiÖu qu¶, khiÕn c¸c chñ thÓ tham gia ®Çu t­ ®Òu gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n, g©y c¶n trë ®Õn viÖc thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo gi¸o dôc. Nguyªn nh©n ®­îc cho lµ thiÕu c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn thi hµnh. Vµ ph¶i sau 13 n¨m, NghÞ ®Þnh sè 06/2000/N§-CP quy ®Þnh chung vÒ hîp t¸c n­íc ngoµi trong ba lÜnh vùc: y tÕ, gi¸o dôc ®µo t¹o vµ khoa häc c«ng nghÖ míi ®­îc ban hµnh. Bªn c¹nh ®ã, c¸c Bé KÕ ho¹ch vµ ®Çu t­, Bé Gi¸o dôc, Bé Lao ®éng, Th­¬ng binh vµ X· héi rÊt chËm trÔ trong viÖc phèi hîp víi nhau ®Ó so¹n th¶o, vµ ban hµnh c¸c th«ng t­ h­íng dÉn chuyªn ngµnh ®èi víi ho¹t ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo lÜnh vùc gi¸o dôc vµ ®µo t¹o. Ph¶i sau 5 n¨m khi NghÞ ®Þnh 06/2000/N§-CP cã hiÖu lùc, th«ng t­ liªn tÞch sè 14/2005/TTLT-BGD&§T-BKH&§T vÒ viÖc hîp t¸c ®Çu t­ víi n­íc ngoµi trong lÜnh vùc kh¸m ch÷a bÖnh, gi¸o dôc ®µo t¹o, nghiªn cøu khoa häc do Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o - Bé kÕ ho¹ch vµ §Çu t­ cïng ban hµnh, ®Ó h­íng dÉn mét sè ®iÒu cña NghÞ ®Þnh 06/2000/N§-CP ngµy 06 th¸ng 3 n¨m 2000 vÒ viÖc hîp t¸c ®Çu t­ n­íc ngoµi trong lÜnh vùc kh¸m ch÷a bÖnh, gi¸o dôc ®µo t¹o, nghiªn cøu khoa häc cña ChÝnh phñ míi ®­îc ban hµnh. ViÖc chËm trÔ ban hµnh c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn ®· g©y nhiÒu khã kh¨n cho c¸c nhµ ®Çu t­ khi x©y dùng dù ¸n còng nh­ g©y khã kh¨n cho c¸c c¬ quan qu¶n lý khi xem xÐt, thÈm ®Þnh vµ qu¶n lý dù ¸n sau cÊp phÐp. §Æc biÖt, ®èi víi nh÷ng dù ¸n ®µo t¹o ®¹i häc vµ sau ®¹i häc, trong khi chê v¨n b¶n h­íng dÉn thi hµnh nghÞ ®Þnh 06/2000/N§-CP, ChÝnh phñ ®· ban hµnh C«ng v¨n sè 180/VPCP-QHQT yªu cÇu t¹m dõng xem xÐt c¸c dù ¸n míi ®µo t¹o tr×nh ®é ®¹i häc. ViÖc nµy ®· ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn ý ®Þnh cña nh÷ng nhµ ®Çu t­ muèn ®Çu t­ vµo gi¸o dôc ®¹i häc vµ sau ®¹i häc t¹i n­íc ta. Ngoµi ra, nhiÒu nhµ ®Çu t­ cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n kh¸c nh­ viÖc ®¨ng kÝ ch­¬ng tr×nh gi¶ng d¹y, b»ng cÊp, chøng chØ,… do c¸c v¨n b¶n luËt cña n­íc ta ch­a quy ®Þnh râ. H¹n chÕ n÷a vÒ hÖ thèng c¸c v¨n b¶n luËt ®ang c¶n trë thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo gi¸o dôc ë n­íc ta ®ã lµ chóng ta cã qu¸ nhiÒu v¨n b¶n ®iÒu chØnh ho¹t ®éng cña c¸c c¬ së gi¸o dôc, ®µo t¹o cã yÕu tè n­íc ngoµi nh­ NghÞ ®Þnh 06/2000/N§-CP ®iÒu chØnh ho¹t ®éng cña c¬ së gi¸o dôc, ®µo t¹o vèn FDI; NghÞ ®Þnh 18/2001/N§-CP quy ®Þnh vÒ lËp vµ ho¹t ®éng ®­îc phÐp cña c¸c c¬ së gi¸o dôc, ®µo t¹o n­íc ngoµi kh«ng nh»m môc ®Ých lîi nhuËn t¹i ViÖt Nam,…Cã thÓ nhËn thÊy bÊt cËp trong chÝnh nh÷ng h¹n chÕ trªn. Nh­ ®· nãi, mét trong nh÷ng nguyªn nh©n g©y khã kh¨n cho thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi trong lÜnh vùc gi¸o dôc t¹i n­íc ta lµ hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p luËt tuy ®ang ®­îc hoµn thiÖn nh­ng cßn thiÕu hay chËm ban hµnh. T­ëng nh­ ®èi lËp víi h¹n chÕ ®ang ®­îc nãi ®Õn ë ®©y, r»ng cã qu¸ nhiÒu v¨n b¶n luËt quy ®Þnh. Nh­ng chÝnh viÖc ban hµnh chËm trÔ ®ã, ®· khiÕn c¸c v¨n b¶n võa míi ®­îc ban hµnh l¹i gÆp qu¸ nhiÒu khã kh¨n cho thi hµnh bëi nhiÒu quy ®Þnh ®· kh«ng cßn phï hîp. Hay cã thÓ nãi mét c¸ch ®¬n gi¶n lµ khi cÇn th× kh«ng thÊy ®©u mµ khi ban hµnh, cã hiÖu lùc l¹i å ¹t. Nh÷ng quy ®Þnh nµy khiÕn cho viÖc ph©n ®Þnh ph¹m vi ho¹t ®éng ®­îc phÐp cña c¸c c¬ së gi¸o dôc, ®µo t¹o cã vèn FDI còng nh­ c¬ quan qu¶n lý c¸c c¬ së nµy rÊt phøc t¹p, nhiÒu tr­êng hîp kh«ng vËn dông ®­îc hoÆc vËn dông kh«ng nhÊt qu¸n. Thø ba, mét h¹n chÕ kh¸c, kh«ng chØ trong lÜnh vùc ®Çu t­ vµo gi¸o dôc mµ cßn b¾t gÆp ë hÇu nh­ ë tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc ®Çu t­, ®ã lµ thñ tôc hµnh chÝnh xin cÊp phÐp ®Çu t­ n­íc ngoµi cßn qu¸ r­êm rµ, tèn nhiÒu thêi gian vµ tiÒn b¹c. ChÝnh nh÷ng thñ tôc hµnh chÝnh r­êm rµ ®· khiÕn c¸c doanh nghiÖp n­íc ngoµi khi cã ý ®Þnh ®Çu t­ vµo ViÖt Nam suy nghÜ. Kh«ng chØ g©y mÊt thêi gian, mÊt nhiÒu c«ng søc, tiÒn b¹c mµ chÝnh nh÷ng thñ tôc hµnh chÝnh r­êm rµ ®ã cßn lµ ®iÒu kiÖn dÔ ph¸t sinh nh÷ng tiªu cùc nh­ tham nhòng, c¾t xÐn thñ tôc,...§ã chÝnh lµ mét rµo c¶n kh¸ lín, khiÕn c¸c doanh nghiÖp cã ý ®Þnh ®Çu t­ trong lÜnh vùc gi¸o dôc t¹i n­íc ta cßn e ng¹i, ch­a d¸m m¹nh tay ®Çu t­. *C«ng t¸c qu¶n lÝ nhµ n­íc vÒ ho¹t ®éng FDI trong lÜnh vùc gi¸o dôc cßn nhiÒu thiÕu sãt C«ng t¸c thanh tra, kiÓm tra t×nh h×nh ho¹t ®éng cña c¸c c¬ së gi¸o dôc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ch­a ®­îc tiÕn hµnh mét c¸ch th­êng xuyªn. NhiÒu biÓu hiÖn tiªu cùc ®· x¶y ra ë mét sè c¬ së gi¸o dôc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. Cã thÓ nãi c«ng t¸c thanh tra gi¸o dôc chØ mÊy n¨m gÇn ®©y, sau khi mét vµi tr­êng hîp tiªu cùc ®­îc phanh phui, th× míi ®­îc chó träng, tiÕn hµnh. NhÊt lµ ®èi víi c¸c c¬ së gi¸o dôc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, t×nh tr¹ng nÓ nang cßn x¶y ra, khiÕn c¸c c¬ së nµy tuy ch­a ®¸p øng ®­îc nh÷ng yªu cÇu vÒ chÊt l­îng gi¸o dôc, ch­¬ng tr×nh gi¶ng d¹y, gi¸o viªn,…nh­ng vÉn hiªn ngang ho¹t ®éng trong khi chê ®¸p øng ®­îc c¸c ®iÒu kiÖn ®Æt ra. Do c«ng t¸c thanh kiÓm tra ch­a th­êng xuyªn nªn nh÷ng c¬ së gi¸o dôc ®ã rÊt chËm trÔ trong viÖc kh¾c phôc nh÷ng h¹n chÕ, vµ ®¸p øng c¸c ®iÒu kiÖn ®­îc ®Æt ra, vµ nÕu cã lµm th× còng ch­a ®Õn n¬i ®Õn chèn. C«ng t¸c kiÓm tra tr×nh ®é c¸c gi¸o viªn n­íc ngoµi ch­a ®­îc c¸c c¬ quan chøc n¨ng quan t©m ®óng møc, dÉn ®Õn t×nh tr¹ng gi¸o viªn ng­êi n­íc ngoµi cßn yÕu kÐm vÒ n¨ng lùc s­ ph¹m, c¸c trung t©m chØ m¶i lo ch¹y theo tiªu chuÈn “gi¸o viªn b¶n xø”. Nh÷ng gi¸o viªn nµy, tuy cã lîi thÕ vÒ c¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc ngo¹i ng÷ nh­ng do qu¸ chó träng vµo c¸i m¸c ngo¹i mµ mét sè c¬ së gi¸o dôc thuª nh÷ng gi¸o viªn b¶n ®Þa kh«ng cã kiÕn thøc, kü n¨ng s­ ph¹m thËm chÝ lµ T©y ba l« víi nh÷ng b¶n hîp ®ång ng¾n h¹n. T×nh tr¹ng ®ã x¶y ra mét phÇn bëi c«ng t¸c kiÓm tra chuyªn m«n cña c¸c gi¸o viªn ch­a ®­îc c¸c c¬ quan chøc n¨ng quan t©m ®óng møc, thËm chÝ lµ ®· bÞ l·ng quªn. §iÒu nµy khiÕn cho chÊt l­îng gi¸o dôc cña nh÷ng c¬ së ®ã kh«ng ®¶m b¶o, nhiÒu häc viªn r¬i vµo t×nh tr¹ng tiÒn mÊt tËt mang. Ngoµi ra, viÖc ph©n ®Þnh chøc n¨ng, nhiÖm vô gi÷a c¸c c¬ quan qu¶n lý ch­a râ rµng, nªn dÉn ®Õn t×nh tr¹ng, khi gÆp sù cè, bÊt cËp th× c¸c c¬ quan ®æ lçi cho nhau, kh«ng mét ®¬n vÞ nµo chÞu nh©n tr¸ch nhiÖm vÒ m×nh. VÝ dô nh­ ®Ó qu¶n lý hiÖu qu¶ mét c¬ së gi¸o dôc cã yÕu tè n­íc ngoµi, c¬ quan qu¶n lý ph¶i biÕt t­êng tËn tõ ®Çu vµo, tøc lµ ph¶i n¾m ®­îc th«ng tin tõ khi ®­îc cÊp phÐp, vèn ®iÒu lÖ bao nhiªu, sö dông nh­ thÕ nµo, cho ®Õn néi dung ®µo t¹o, tuyÓn sinh ra sao, chÊt l­îng gi¸o viªn cã ®¶m b¶o,….Nh­ng thùc tÕ hiÖn nay, ngµnh gi¸o dôc chØ qu¶n lý vÒ chuyªn m«n, néi dung ch­¬ng tr×nh, cßn vÒ nh©n lùc, nguån tµi chÝnh cña c¬ së th× l¹i thuéc ®¬n vÞ kh¸c. Giai ®o¹n tiÒn kiÓm rÊt quan träng v× nh»m ng¨n chÆn ngay tõ ®Çu nh÷ng c¬ së kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn, hoÆc cã dÊu hiÖu kh«ng trung thùc. §iÒu Êy ®ßi hái sù phèi hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c c¬ quan chøc n¨ng vµ nhÊt thiÕt tr­íc khi cÊp phÐp ph¶i cã ý kiÕn thÈm ®Þnh cña c¸c ngµnh. Cã nh­ vËy míi cã thÓ tr¸nh ®­îc sù chång chÐo trong qu¶n lý gi÷a c¸c c¬ quan chøc n¨ng, tuy nhiªn cÇn tr¸nh t×nh tr¹ng giÊy tê, thñ tôc r­êm rµ, g©y khã kh¨n cho ®¬n vÞ ®Çu t­. Cã thÓ lÊy vÝ dô kh¸c nh­ chØ trong viÖc xin thñ tôc cÊp phÐp còng ®· cã nhiÒu c¬ quan chøc n¨ng ®­îc cÊp phÐp më c¸c c¬ së ®µo t¹o cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. Hay trong kh©u qu¶n lý ho¹t ®éng cña c¸c c¬ së gi¸o dôc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi cßn chång chÐo. VÝ dô trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, ®èi víi nh÷ng c¬ së gi¸o dôc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi kh«ng do Së cÊp phÐp, khi ph¸t hiÖn sai ph¹m, thanh tra Së kh«ng ®­îc xö ph¹t mµ chØ cã quyÒn b¸o c¸o lªn Bé hoÆc UBND thµnh phè chø kh«ng ®­îc quyÒn rót giÊy phÐp kinh doanh. Vµ tÊt nhiªn Së còng kh«ng n¾m ®­îc hå s¬ ®¨ng kÝ ho¹t ®éng cña nh÷ng trung t©m nµy. ChÝnh v× thÕ, thùc tÕ ®· x¶y ra viÖc hµng tr¨m häc viªn tiÒn mÊt tËt mang ch¶ biÕt kªu cøu ë ®©u, kiÖn ai khi bçng d­ng mét trung t©m ngo¹i ng÷ cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ®ét nhiªn biÕn mÊt, nh­ tr­êng hîp cña Trung t©m Ngo¹i ng÷- Tin häc STI, së GD-§T ch¼ng biÕt g× ngoµi tªn cña chñ tr­êng vµ HiÖu tr­ëng. HiÖn nay c¸c c¬ së gi¸o dôc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ®ang xuÊt hiÖn ngµy mét nhiÒu. §Ó ®¶m b¶o nh÷ng c¬ së nµy ho¹t ®éng hîp ph¸p, cã hiÖu qu¶ ®ßi hái c¸c c¬ quan chøc n¨ng ph¶i t¨ng c­êng, chó träng c«ng t¸c qu¶n lý trªn tÊt c¶ c¸c mÆt, ®Æc biÖt lµ chÊt l­îng gi¸o dôc. Tãm l¹i, cïng víi xu thÕ më cöa hîp t¸c víi n­íc ngoµi cña c¶ nÒn kinh tÕ, ngµnh gi¸o dôc ®µo t¹o cña ViÖt Nam còng ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng ghi nhËn. TÝnh ®Õn hÕt n¨m 2009, ViÖt Nam ®· thu hót ®­îc 127 dù ¸n FDI vµo gi¸o dôc víi tæng vèn ®¨ng ký lµ 269,037 triÖu USD. Ho¹t ®éng FDI trong lÜnh vùc gi¸o dôc ®· gãp phÇn n©ng cao chÊt l­îng nguån nh©n lùc cña ViÖt Nam ®Æc biÖt lµ tr×nh ®é tin häc vµ ngo¹i ng÷; kh«ng chØ cã vËy c¸c c¬ së gi¸o dôc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ho¹t ®éng hiÖu qu¶ ®· cã nh÷ng ®ãng gãp cho NSNN, tham gia tÝch cùc c¸c ho¹t ®éng x· héi vµ t¹o m«i tr­êng c¹nh tranh lµnh m¹nh cho c¸c c¬ së gi¸o dôc trong n­íc cïng ph¸t triÓn. Tuy nhiªn, ho¹t ®éng FDI trong lÜnh vùc gi¸o dôc cña ViÖt Nam còng béc lé mét sè h¹n chÕ nh­: sè dù ¸n còng nh­ l­îng vèn FDI vµo gi¸o dôc ViÖt Nam cßn khiªm tèn, chÊt l­îng vµ néi dung gi¶ng d¹y ë mét sè c¬ së gi¸o dôc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ch­a ®­îc ®¶m b¶o, x¶y ra t×nh tr¹ng lõa ®¶o ë mét sè trung t©m ®µo t¹o cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. §Ó t¨ng c­êng thu hót còng nh­ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn FDI trong lÜnh vùc gi¸o dôc cÇn thiÕt ph¶i cã c¸c gi¶i ph¸p hîp lý ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng trªn. Ch­¬ng 3: Gi¶i ph¸p thu hót vµ sö dông hiÖu qu¶ vèn FDI trong lÜnh vùc gi¸o dôc t¹i ViÖt Nam. 3.1 §Þnh h­íng vµ môc tiªu ph¸t triÓn gi¸o dôc tõ nay ®Õn n¨m 2020 cña ViÖt Nam. Theo b¶n Dù th¶o chiÕn l­îc ph¸t triÓn ViÖt Nam 2009-2020 do Bé GD-§T c«ng bè ngµy 18-12-2008: tõ nay ®Õn n¨m 2020, ViÖt Nam phÊn ®Êu x©y dùng mét nÒn gi¸o dôc hiÖn ®¹i, khoa häc, mang ®Ëm b¶n s¾c d©n téc, cã kh¶ n¨ng héi nhËp víi nÒn gi¸o dôc quèc tÕ ®Ó lµm c¬ së cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa, ph¸t triÓn bÒn v÷ng ®Êt n­íc, thÝch hîp víi nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. NÒn gi¸o dôc nµy sÏ n©ng cao chÊt l­îng nguån nh©n lùc cña ViÖt Nam, ®µo t¹o ra nh÷ng con ng­êi cã phÈm chÊt ®¹o ®øc tèt, tr×nh ®é tay nghÒ cao, ý thøc lµm chñ vµ trung thµnh víi lý t­ëng ®éc lËp d©n téc vµ chñ nghÜa x· héi. §ång thêi, nÒn gi¸o dôc ViÖt Nam sÏ gãp phÇn n©ng cao vÞ trÝ cña quèc gia trong b¶ng xÕp h¹ng thÕ giíi, ®Õn n¨m 2020, sè n¨m ®i häc b×nh qu©n cña ng­êi ViÖt Nam lµ 13, chØ sè gi¸o dôc (EI) cña ViÖt Nam ®¹t møc 0,900, chØ sè ph¸t triÓn con ng­êi (HDI) ®¹t 0,800. 3.1.1 §Þnh h­íng ph¸t triÓn gi¸o dôc tõ nay ®Õn n¨m 2020 cña ViÖt Nam Ph¸t triÓn gi¸o dôc ®Ó nh»m t¹o nÒn t¶ng vµ ®éng lùc cho sù nghiÖp C«ng nghiÖp hãa- hiÖn ®¹i hãa cña ®Êt n­íc, h­íng ®Õn ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ trÝ thøc, b¶o ®¶m ®Ó ViÖt Nam cã ®ñ n¨ng lùc c¹nh tranh trong bèi c¶nh toµn cÇu hãa. Ph¸t triÓn nÒn gi¸o dôc d©n chñ, cña d©n, do d©n vµ v× d©n lµ quèc s¸ch hµng ®Çu, lµ nhiÖm vô träng t©m cña §¶ng vµ Nhµ n­íc trong c¬ chÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. Gi¸o dôc kh«ng nh÷ng cÇn ®¸p øng ®­îc nh÷ng yªu cÇu cña x· héi mµ ph¶i ®¶m b¶o, tháa m·n nhu cÇu ph¸t triÓn cña mçi c¸ nh©n. Héi nhËp quèc tÕ vÒ gi¸o dôc nh­ng vÉn ph¶i dùa trªn c¬ së b¶o tån b¶n s¾c v¨n hãa d©n téc, x©y dùng mét nÒn gi¸o dôc võa tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i, võa vÉn gi÷ ®­îc nh÷ng nÐt v¨n hãa ®Æc tr­ng, giµu tÝnh nh©n b¶n. §Ó tiÕn ®Õn x©y dùng mét x· héi häc tËp th× ph­¬ng thøc ph¸t triÓn gi¸o dôc ®Ó tiÕn ®Õn ®ã chÝnh lµ x· héi hãa gi¸o dôc. MÆc dï ®iÒu kiÖn vÒ chi phÝ cßn h¹n hÑp nh­ng kh«ng v× thÕ mµ l¬ lµ chÊt l­îng, cÇn ®¶m b¶o chÊt l­îng tèt nhÊt trong mäi ®iÒu kiÖn khã kh¨n. Mét trong nh÷ng ®éng lùc ph¸t triÓn gi¸o dôc lµ ®ã lµ ph¸t triÓn dÞch vô gi¸o dôc vµ t¨ng c­êng yÕu tè c¹nh tranh trong hÖ thèng gi¸o dôc. Nh­ vËy, quan ®iÓm” Gi¸o dôc cïng víi khoa häc c«ng nghÖ lµ quèc s¸ch hµng ®Çu” vÉn ®­îc thÓ hiÖn rÊt râ trong ®Þnh h­íng ph¸t triÓn gi¸o dôc cña ®Êt n­íc ta ®Õn n¨m 2020, thÓ hiÖn sù nhÊt qu¸n trong ®­êng lèi cña §¶ng vµ Nhµ n­íc, quyÕt t©m ph¸t triÓn, n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc. 3.1.2 Môc tiªu ph¸t triÓn gi¸o dôc tõ nay ®Õn n¨m 2020 cña ViÖt Nam * Gi¸o dôc mÇm non: Thùc hiÖn phæ cËp gi¸o dôc mét n¨m cho trÎ 5 tuæi. §Õn n¨m 2015 cã 95% vµ n¨m 2020 cã 99% trÎ 5 tuæi ®­îc häc mÉu gi¸o ®Ó chuÈn bÞ vµo líp 1. ChÊt l­îng ch¨m sãc trÎ ®­îc c¶i thiÖn c¬ b¶n, trÎ ph¸t triÓn hµi hßa vÒ thÓ chÊt, trÝ tuÖ, t×nh c¶m, thÈm mü. §Õn n¨m 2020, 90% sè trÎ ®¹t chuÈn ph¸t triÓn; tû lÖ trÎ bÞ suy dinh d­ìng ë c¸c tr­êng mÇm non ë d­íi møc 10%. *Gi¸o dôc phæ th«ng: N¨m 2020, ViÖt Nam sÏ cã 99% trÎ em trong ®é tuæi ®­îc ®i häc tiÓu häc vµ trung häc c¬ së. §èi víi trÎ em ng­êi d©n téc, tû lÖ trÎ em trong ®é tuæi ®i häc tiÓu häc lµ 90% vµ trung häc c¬ së lµ 85%. 100% c¸c sè tØnh thµnh phè ®¹t chuÈn phæ cËp gi¸o dôc 9 n¨m ®óng ®é tuæi, 80% thanh niªn ViÖt Nam trong ®é tuæi ®¹t tr×nh ®é häc vÊn trung häc vµ t­¬ng ®­¬ng. ChÊt l­îng ®µo t¹o toµn diÖn häc sinh phæ th«ng, ph¸t triÓn kü n¨ng sèng, n¨ng lùc lµm ng­êi cÇn ®­îc chó träng. §Æc biÖt, trong thêi ®¹i ngµy nay, cÇn tiÕn tíi ®µo t¹o ®­îc nh÷ng häc sinh phæ th«ng cã kh¶ n¨ng sö dông ngo¹i ng÷, nhÊt lµ tiÕng Anh, trong c¶ häc tËp vµ vËn dông trong thùc tÕ cuéc sèng, sao cho tr×nh ®é cña häc sinh phæ th«ng ViÖt Nam ph¶i t­¬ng ®­¬ng víi tr×nh ®é häc sinh phæ th«ng cña c¸c n­íc trong khu vùc. *Gi¸o dôc nghÒ nghiÖp: Môc tiªu cña gi¸o dôc nghÒ nghiÖp n­íc ta ®Õn n¨m 2020 lµ t¨ng tû lÖ lao ®éng qua ®µo t¹o nghÒ trong lùc l­îng lao ®éng lªn 60%. HÖ thèng gi¸o dôc nghÒ nghiÖp sÏ ®­îc t¸i cÊu tróc ®¶m b¶o ph©n luång ngay sau trung häc c¬ së vµ liªn th«ng gi÷a c¸c cÊp häc vµ tr×nh ®é ®µo t¹o, ®Ó ®Õn n¨m 2020 sÏ cã ®ñ kh¶ n¨ng tiÕp nhËn 30% sè häc sinh tèt nghiÖp trung häc c¬ së vµo häc vµ khi cã ®iÒu kiÖn cã thÓ tiÕp tôc häc c¸c tr×nh ®é cao h¬n. Môc tiªu ®Õn n¨m 2020 sÏ cã kho¶ng 30% sè häc sinh tèt nghiÖp trung häc phæ th«ng vµo häc ë c¸c c¬ së gi¸o dôc nghÒ nghiÖp. Nh÷ng häc sinh sau khi hoµn thµnh c¸c ch­¬ng tr×nh gi¸o dôc nghÒ nghiÖp sÏ cã n¨ng lùc, ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp, t¸c phong, kû luËt lao ®éng hiÖn ®¹i. §Õn n¨m 2020 sÏ cã trªn 95% sè häc sinh tèt nghiÖp ®­îc c¸c doanh nghiÖp vµ c¬ quan sö dông lao ®éng ®¸nh gi¸ lµ ®· ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu cña c«ng viÖc, hoµn toµn cã ®ñ kh¶ n¨ng hoµn thµnh tèt c¸c c«ng viÖc nÕu ®­îc giao. * Gi¸o dôc ®¹i häc: Môc tiªu ph¸t triÓn cña gi¸o dôc ®¹i häc ®Õn n¨m 2020 lµ n©ng tû lÖ sinh viªn trªn mét v¹n d©n lªn 450. Tû lÖ sinh viªn so víi d©n sè trong ®é tuæi tõ 18 ®Õn 24 lµ 40%; më réng quy m« gi¸o dôc ®¹i häc ngoµi c«ng lËp, phÊn ®Êu n©ng tû lÖ sinh viªn häc trong c¸c c¬ së gi¸o dôc ngoµi c«ng lËp chiÕm 30-40% tæng sè sinh viªn c¶ n­íc vµo n¨m 2020. Ngoµi ra, ®Õn n¨m 2020, ta cÇn ph¶i thu hót ®­îc kho¶ng 15.000 sinh viªn n­íc ngoµi ®¨ng kÝ vµo häc t¹i c¸c tr­êng ®¹i häc ViÖt Nam. Gi¸o dôc ®¹i häc cÇn phÊn ®Êu ®Õn n¨m 2020 sÏ cã 80% sè sinh viªn tèt nghiÖp ®¹t møc 3 theo tiªu chuÈn n¨ng lùc ngo¹i ng÷ quèc tÕ vµ Ýt nhÊt 5 % tæng sè sinh viªn tèt nghiÖp ®¹i häc cã tr×nh ®é ngang b»ng sinh viªn tèt nghiÖp lo¹i giái ë c¸c tr­êng ®¹i häc hµng ®Çu trong khèi ASEAN, 80% sè sinh viªn tèt nghiÖp ®­îc c¸c doanh nghiÖp vµ c¬ quan sö dông lao ®éng ®¸nh gi¸ ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu cña c«ng viÖc. §ång thêi, ®Õn n¨m 2020, bªn c¹nh viÖc n©ng cao chÊt l­îng toµn diÖn sinh viªn ®¹i trµ, më réng diÖn ®µo t¹o th× cÇn tËp trung båi d­ìng sinh viªn tµi n¨ng ®Ó chuÈn bÞ ®éi ngò nh©n lùc cã tr×nh ®é cao vÒ chuyªn m«n vµ ngo¹i ng÷, ®ñ søc c¹nh tranh trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi, sao cho, ®¹t ®­îc chØ tiªu ViÖt Nam sÏ ®øng trong nhãm 50 n­íc ®øng ®Çu vÒ n¨ng lùc c¹nh tranh vÒ nh©n lùc. * Gi¸o dôc th­êng xuyªn: Gi¸o dôc th­êng xuyªn cÇn ®­îc tiÕp tôc ®Èy m¹nh, t¹o c¬ héi cho mäi ng­êi cã thÓ häc suèt ®êi, phï hîp víi hoµn c¶nh vµ ®iÒu kiÖn cña m×nh. §Õn n¨m 2020, cÇn ®¹t 98% tû lÖ ng­êi biÕt ch÷ trong ®é tuæi tõ 15 trë lªn, trong ®ã, tû lÖ ng­êi biÕt ch÷ trong ®é tuæi tõ 15 ®Õn 35 lµ 99%. §éi ngò ng­êi lao ®éng ®­îc ®µo t¹o, ®µo t¹o l¹i, båi d­ìng ng¾n h¹n ®Þnh kú vµ th­êng xuyªn theo c¸c ch­¬ng tr×nh gi¸o dôc, ®¸p øng nhu cÇu cña c¸c ®¬n vÞ sö dông lao ®éng vµ nhu cÇu n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n nghÒ nghiÖp, gãp phÇn t¨ng thu nhËp hoÆc chuyÓn ®æi nghÒ nghiÖp cña c¸ nh©n ng­êi lao ®éng. * C¸c nguån vèn cho gi¸o dôc: C¸c nguån vèn cho gi¸o dôc ph¶i ®­îc huy ®éng ®ñ, ph©n bæ vµ sö dông hiÖu qu¶ ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho gi¸o dôc ph¸t triÓn. §Õn n¨m 2020, ViÖt Nam phÊn ®Êu tû lÖ chi NSNN cho gi¸o dôc trong tæng chi NSNN ®¹t 21%. Trong ®ã NSNN sÏ ­u tiªn chi cho gi¸o dôc phæ cËp, gi¸o dôc ë nh÷ng vïng khã kh¨n hay vïng s©u vïng xa, hç trî tµi chÝnh cho nh÷ng häc sinh, sinh viªn cã ®iÒu kiÖn khã kh¨n hay ®­îc h­ëng chÝnh s¸ch ­u tiªn. Tæng sè NSNN chi cho gi¸o dôc phÊn ®Êu ®¹t con sè h¬n 410.000 tû ®ång, chiÕm 5,5% GDP. Mçi n¨m nhµ n­íc sÏ ph¸t hµnh c«ng tr¸i gi¸o dôc tõ 4000-5000 tû ®ång. Nguån vèn ngoµi NSNN cho gi¸o dôc sÏ ®­îc huy ®éng tõ häc phÝ cña ng­êi häc, ®ãng gãp cña c¸c hé gia ®×nh, t­ nh©n vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ x· héi. Trong ®ã ­íc tÝnh häc phÝ thu ®­îc n¨m 2020 lµ 131 tû ®ång, chiÕm 1,75% GDP. §èi víi nguån vèn n­íc ngoµi, ViÖt Nam phÊn ®Êu trong 5 n¨m n÷a sÏ huy ®éng ®­îc 20.000 tû ®ång vèn ODA cho gi¸o dôc, ®ång thêi më cöa vµ t¨ng c­êng thu hót m¹nh mÏ c¸c dù ¸n FDI vµo lÜnh vùc nµy. 3.2 Kinh nghiÖm thu hót vµ sö dông vèn FDI vµo lÜnh vùc gi¸o dôc cña Trung Quèc vµ Singapore 3.2.1 Trung Quèc ChÝnh s¸ch thu hót vµ sö dông vèn FDI vµo lÜnh vùc gi¸o dôc cña Trung Quèc ®­îc thÓ hiÖn ë c¸c cam kÕt vÒ gi¸o dôc khi Trung Quèc gia nhËp WTO vµ Th«ng t­ sè 372 ngµy 19/11 vÒ hîp t¸c gi¸o dôc víi n­íc ngoµi cã hiÖu lùc tõ ngµy 1/9/2003. Cô thÓ: - Trung Quèc kh«ng cho phÐp c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi cung cÊp gi¸o dôc b¾t buéc vµ gi¸o dôc trong nh÷ng lÜnh vùc ®Æc biÖt nh­ qu©n sù, c«ng an, chÝnh trÞ, vµ c¸c tr­êng cña §¶ng Céng s¶n Trung Quèc. - Trung Quèc kh«ng cho phÐp thµnh lËp c¸c c¬ së gi¸o dôc 100% vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, chØ ®­îc phÐp thµnh lËp c¬ së gi¸o dôc liªn doanh. - Khi gia nhËp WTO, Trung Quèc cam kÕt chØ më cöa mét phÇn gi¸o dôc ®¹i häc, gi¸o dôc ng­êi lín, gi¸o dôc phæ th«ng, gi¸o dôc tiÓu häc ®­êng vµ c¸c dÞch vô gi¸o dôc kh¸c. C¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®­îc phÐp thµnh lËp c¬ së gi¸o dôc liªn doanh ë c¸c cÊp häc trªn. - C¸ nh©n n­íc ngoµi cã thÓ cung cÊp dÞch vô gi¸o dôc t¹i Trung Quèc nÕu ®­îc c¸c c¬ së gi¸o dôc Trung Quèc hay tæ chøc gi¸o dôc kh¸c mêi hoÆc thuª. - Trung Quèc khuyÕn khÝch c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi hîp t¸c trong lÜnh vùc gi¸o dôc ®¹i häc vµ gi¸o dôc nghÒ nghiÖp. - C¸c c¬ së gi¸o dôc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ®­îc h­ëng c¸c ­u ®·i vÒ thuÕ vµ ®­îc Nhµ n­íc ®¶m b¶o t¹o lîi nhuËn hîp lý tõ c¸c ho¹t ®éng hîp ph¸p, nh­ng lîi nhuËn ph¶i ®­îc sö dông ®Ó ®Çu t­ ph¸t triÓn gi¸o dôc, kh«ng ®­îc sö dông nh­ lµ lîi Ých kinh tÕ th«ng th­êng hoÆc ph©n chia cho c¸c nhµ qu¶n lý. - C¸c c¬ së gi¸o dôc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi nÕu cÇn thiÕt cã thÓ sö dông ng«n ng÷ n­íc ngoµi ®Ó gi¶ng d¹y, nh­ng ph¶i sö dông tiÕng vµ c¸c ký tù Trung Quèc chuÈn lµm ng«n ng÷ gi¶ng d¹y c¬ b¶n. 3.2.2 Singapore Singapore lµ mét ®Êt n­íc ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh c«ng trong viÖc thu hót vµ sö dông hiÖu qu¶ FDI trong lÜnh vùc gi¸o dôc. Thµnh c«ng cña Singapore ®­îc lý gi¶i qua nh÷ng nguyªn nh©n sau: - Nh»m ®¹t môc tiªu trë thµnh “trung t©m ®µo t¹o” cña thÕ giíi, chñ tr­¬ng cña Singapore lµ mêi vµ thuyÕt phôc c¸c tr­êng ®¹i häc ®¼ng cÊp quèc tÕ thµnh lËp c¬ së ®µo t¹o t¹i Singapore. - Singapore ®· biÕt khai th¸c lîi thÕ sö dông tiÕng Anh ®Ó thu hót c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. - HÖ thèng gi¸o dôc cña Singapore t­¬ng ®èi hiÖn ®¹i vµ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ so víi cña c¸c n­íc Ch©u ¸. ChÝnh phñ lu«n dµnh sù quan t©m vµ ®Çu t­ thÝch ®¸ng cho gi¸o dôc. C¸c ®iÒu kiÖn ®Ó ®¶m b¶o cho gi¸o dôc ph¸t triÓn nh­ c¬ së vËt chÊt, hÖ thèng luËt ph¸p, ý thøc gi¸o dôc…dÇn ®­îc h×nh thµnh. - Singapore lµ ®Êt n­íc cã chi phi häc tËp ®­îc ®¸nh gi¸ lµ cã tÝnh c¹nh tranh so víi c¸c n­íc trong khu vùc. NhiÒu ch­¬ng tr×nh hç trî sinh viªn quèc tÕ ®· ®­îc ChÝnh phñ triÓn khai vµ thu ®­îc kÕt qu¶ tÝch cùc. 3.2.3 Bµi häc cho ViÖt Nam Trªn c¬ së nghiªn cøu kinh nghiÖm thu hót vµ sö dông vèn FDI vµo lÜnh vùc gi¸o dôc cña Trung Quèc vµ Singapore, cã thÓ rót ra mét sè bµi häc cho ViÖt Nam: - Ban hµnh thªm c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi thùc hiÖn cung cÊp dÞch vô gi¸o dôc ë nh÷ng lÜnh vùc nhÊt ®Þnh hoÆc toµn bé hÖ thèng gi¸o dôc - Theo kinh nghiÖm cña Trung Quèc, gi¸o dôc lµ lÜnh vùc ®Çu t­ cã ®iÒu kiÖn. C¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi kh«ng ®­îc phÐp cung cÊp gi¸o dôc ë cÊp häc b¾t buéc vµ trong mét sè lÜnh vùc ®Æc biÖt cña hÖ thèng gi¸o dôc. - X©y dùng danh môc dù ¸n khuyÕn khÝch ®Çu t­ trong lÜnh vùc gi¸o dôc, cã chiÕn l­îc thu hót vµ vËn ®éng c¸c tr­êng ®¹i häc danh tiÕng trªn thÕ giíi thiÕt lËp chi nh¸nh. 3.3 C¸c gi¶i ph¸p cho viÖc thu hót vµ sö dông hiÖu qu¶ vèn FDI trong lÜnh vùc gi¸o dôc ë ViÖt Nam 3.3.1 C¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­ ®Ó khuyÕn khÝch c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Çu t­ vµo lÜnh vùc gi¸o dôc M«i tr­êng ®Çu t­ n­íc ngoµi trong lÜnh vùc gi¸o dôc nªn ®­îc c¶i thiÖn theo h­íng: - CÇn c¾t gi¶m bít mét sè thñ tôc hµnh chÝnh r­êm rµ khi nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi xin cÊp giÊy phÐp, vµ gi¶m thêi gian thÈm ®Þnh dù ¸n. Bªn c¹nh ®ã, còng ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c nhµ ®Çu t­ thùc hiÖn dù ¸n cña m×nh. ChÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng vµ c¸c cÊp ®Èy m¹nh ho¹t ®éng t­ vÊn vµ qu¶ng b¸ ®Ó c¸c nhµ ®Çu t­ t×m ®­îc ®Þa ®iÓm ®Çu t­ thÝch hîp vµ quy m« ®Çu t­ hîp lý. - Ban hµnh thªm c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt cÇn thiÕt, ®Æc biÖt lµ v¨n b¶n h­íng dÉn, quy ®Þnh vÒ quy tr×nh, ®iÒu kiÖn thµnh lËp míi tr­êng cao ®¼ng, ®¹i häc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. - §æi míi quy tr×nh, thñ tôc qu¶n lý vÒ ®Êt ®ai theo h­íng ®Ó c¸c nhµ ®Çu t­ ®­îc giao ®Êt thùc hiÖn dù ¸n, thùc hiÖn tuyÓn gi¸o viªn tr­íc khi ®­îc phÐp tuyÓn sinh. - Cã nh÷ng kho¶n ­u ®·i cho nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo gi¸o dôc vÒ ®Êt ®ai, thuÕ suÊt, thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp, thuÕ thu nhËp c¸ nh©n. - Thùc hiÖn tèt c¸c cam kÕt mµ ViÖt Nam ®· cam kÕt trong AFTA, HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i song ph­¬ng ViÖt Nam- Hoa Kú, trong c¸c tháa thuËn víi EU, WTO cã liªn quan ®Õn ®Çu t­. - Cho phÐp thµnh lËp c¸c c¬ së gi¸o dôc cÊp trung häc phæ th«ng cho ng­êi n­íc ngoµi vµ ng­êi ViÖt Nam theo h×nh thøc liªn doanh vµ hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh. Bªn c¹nh ®ã, b¾t ®Çu thÝ ®iÓm thµnh lËp c¸c c¬ së gi¸o dôc cÊp mÇm non, tiÓu häc, trung häc c¬ së còng theo h×nh thøc liªn doanh vµ hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh. 3.3.2 §Èy m¹nh c«ng t¸c xóc tiÕn ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo lÜnh vùc gi¸o dôc C«ng t¸c xóc tiÕn ®Çu t­ cã vai trß v« cïng quan träng trong viÖc thu hót ®Çu t­ vµo bÊt cø lÜnh vùc nµo, l×nh vùc gi¸o dôc còng kh«ng lµ mét ngo¹i lÖ. Khi c«ng t¸c xóc tiÕn ®Çu t­ ®­îc t¨ng c­êng vµ lµm tèt, c¸c nhµ ®Çu t­ sÏ chó ý ®Õn gi¸o dôc ViÖt Nam víi m«i tr­êng ®Çu t­ thuËn lîi, thu ®­îc lîi nhuËn, vµ tõ ®ã sÏ ®­a c¸c dù ¸n FDI vµo gi¸o dôc ViÖt Nam. C«ng t¸c xóc tiÕn ®Çu t­ cÇn ®­îc t¨ng c­êng, thÓ hiÖn trªn mét sè nÐt chÝnh sau: - ViÖt Nam cÇn qu¶ng b¸ b»ng nhiÒu h×nh thøc ®a d¹ng vµ sinh ®éng vÒ m«i tr­êng ®Çu t­ tiÒm n¨ng vµ hÊp dÉn cña gi¸o dôc ViÖt Nam tíi c¸c nhµ ®Çu t­ trªn thÕ giíi, nh­ tæ chøc c¸c cuéc héi th¶o, qu¶ng c¸o trªn c¸c ph­¬ng tiÖn truyÒn th«ng. - C¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t­ cÇn nhÊn m¹nh ®­îc lîi thÕ so s¸nh cña gi¸o dôc ViÖt Nam so víi c¸c n­íc kh¸c trong khu vùc nh­ m«i tr­êng ph¸p lý thuËn lîi, kinh tÕ x· héi ®ang ph¸t triÓn, nÒn chÝnh trÞ æn ®Þnh,… CÇn nghiªn cøu vµ x©y dùng m« h×nh c¸c c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo gi¸o dôc ë Trung ­¬ng, ®Þa ph­¬ng, c¸c cÊp häc. C¸c c¬ quan xóc tiÕn ®Çu t­ nµy ngoµi nhiÖm vô t×m kiÕm vµ m«i giíi ®Çu t­ sÏ lµm c«ng t¸c t­ vÊn ®Çu t­ cho c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. - Nghiªn cøu, ®Ò xuÊt chÝnh s¸ch vËn ®éng thu hót c¸c tr­êng ®¹i häc, c¸c c¬ së gi¸o dôc cã uy tÝn trªn thÕ giíi ®Õn x©y dùng c¬ së gi¸o dôc t¹i ViÖt Nam. - Gióp ®ì, t­ vÊn c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi gi¶i quyÕt nh÷ng khã kh¨n trong qu¸ tr×nh triÓn khai dù ¸n, ®¶m b¶o mét m«i tr­êng ®Çu t­ thuËn lîi vµ cã lîi nhuËn. 3.3.3 Cã biÖn ph¸p “che ch¾n” ®Ó b¶o vÖ vµ t¨ng tÝnh c¹nh tranh cña gi¸o dôc n­íc nhµ Gi¸o dôc lµ mét lÜnh vùc ®Çu t­ kh¸ nh¹y c¶m, bëi ®Çu t­ vµo gi¸o dôc tøc lµ ®ang t¸c ®éng tíi t­ duy, phÈm chÊt cña c¶ mét thÕ hÖ ®­îc h­ëng sù ®Çu t­ vµo gi¸o dôc ®ã. Sè dù ¸n FDI vµo lÜnh vùc gi¸o dôc ViÖt Nam t¨ng lªn trong nh÷ng n¨m qua lµ mét ®iÒu ®¸ng mõng cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi nãi chung vµ sù ph¸t triÓn cña nÒn gi¸o dôc ViÖt Nam nãi riªng. Tuy nhiªn còng cÇn ph¶i cÈn träng víi vÊn ®Ò 2 mÆt cña FDI vµo gi¸o dôc v× theo nh­ lêi Tæng thèng Philippin Marcos nhËn xÐt : “ NÕu kh«ng cã sù kiÓm so¸t th× ®Çu t­ n­íc ngoµi kh«ng kÐm g× sù x©m l­îc”, ®Æc biÖt khi ®ã lµ ®Çu t­ vµo gi¸o dôc. Do vËy viÖc b¶o vÖ vµ t¨ng tÝnh c¹nh tranh cña gi¸o dôc n­íc nhµ cÇn ®­îc xem träng vµ ®Èy m¹nh, cô thÓ: - C¸c dù ¸n FDI vµo gi¸o dôc ViÖt Nam cÇn ®­îc thÈm ®Þnh chÆt chÏ ngay tõ kh©u thÈm ®Þnh dù ¸n. Ban hµnh nh÷ng v¨n b¶n ph¸p luËt quy ®Þnh cô thÓ vÒ néi dung ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o cña c¸c c¬ së gi¸o dôc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng mét c¬ së gi¸o dôc cã chÊt l­îng vµ néi dung ®µo t¹o kh«ng ®¶m b¶o, kh«ng phï hîp víi ®Þnh h­íng ph¸t triÓn cña ViÖt Nam ®­îc thµnh lËp. - Sau khi chÝnh thøc thùc hiÖn HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i dÞch vô GATS, cÇn gi÷ v÷ng lËp tr­êng: viÖc më cöa sÏ chØ thùc hiÖn trong khu vùc gi¸o dôc ®¹i häc t­ thôc. Gi÷ v÷ng chñ quyÒn cña nÒn gi¸o dôc trong n­íc. Nh÷ng yªu cÇu cô thÓ vÒ ch­¬ng tr×nh s¸ch gi¸o khoa ë bËc häc phæ th«ng ph¶i ®¶m b¶o lµ ch­¬ng tr×nh s¸ch gi¸o khoa nh»m gi¸o dôc con ng­êi ViÖt Nam ®Ó trë thµnh c«ng d©n cã Ých cho ®Êt n­íc. - Quy ®Þnh râ c¸c tr­êng quèc tÕ cho cho häc sinh häc c¸c m«n tiÕng ViÖt, ®Þa lÝ, lÞch sö ViÖt Nam bao nhiªu tiÕt mét tuÇn, vµ c¸c m«n nµy ph¶i ®­îc coi lµ häc chÝnh chø kh«ng chØ lµ m«n häc ngo¹i khãa. - Víi c¸c c¬ së gi¸o dôc trong n­íc, khuyÕn khÝch vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc thµnh lËp thªm c¸c tr­êng t­ thôc chÊt l­îng cao. T¨ng thªm vèn ®Çu t­ cho c¸c tr­êng c«ng lËp ®Ó c¶i thiÖn c¬ së vËt chÊt, ®µo t¹o ®éi ngò gi¸o viªn. DÇn hoµn thiÖn hÖ thèng gi¸o dôc ®ang cßn nhiÒu yÕu kÐm trªn c¬ së tiÕp thu nh÷ng c¸i tiªn tiÕn cña nÒn gi¸o dôc thÕ giíi vµ duy tr× nh÷ng truyÒn thèng tèt ®Ñp, b¶n s¾c d©n téc cña nÒn gi¸o dôc ViÖt Nam. - Ban hµnh v¨n b¶n ph¸p luËt quy ®Þnh cô thÓ ®ång thêi khÝch lÖ vÒ sù hîp t¸c gi÷a c¸c c¬ së gi¸o dôc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi víi c¸c c¬ së gi¸o dôc cña ViÖt Nam. 3.3.4 T¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý nhµ n­íc vÒ ho¹t ®éng FDI trong gi¸o dôc Thêi gian qua, c«ng t¸c qu¶n lý nhµ n­íc vÒ ho¹t ®éng FDI trong gi¸o dôc vÉn ch­a ®­îc ®Èy m¹nh ë kh©u hËu kiÓm, dÉn ®Õn t×nh tr¹ng cã nh÷ng dÊu hiÖu tiªu cùc trong mét sè c¬ së gi¸o dôc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi g©y ¶nh h­ëng tíi x· héi nãi chung vµ ng­êi häc nãi riªng. Do ®ã, ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng tiªu cùc, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn FDI th× cÇn t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý nhµ n­íc vÒ FDI trong gi¸o dôc, thÓ hiÖn trªn c¸c mÆt: - Nhµ n­íc cÇn x©y dùng danh môc c¸c dù ¸n xóc tiÕn ®Çu t­ trong lÜnh vùc gi¸o dôc lµm ®Þnh h­íng cho c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi, vµ h­íng ho¹t ®éng cña c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi phï hîp víi chiÕn l­îc ph¸t triÓn gi¸o dôc cña ViÖt Nam. - CÇn ®Èy m¹nh ho¹t ®éng thanh tra, gi¸m s¸t c¸c c¬ së gi¸o dôc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. KiÓm tra c¸c vÊn ®Ò vÒ lÜnh vùc ®­îc phÐp ®µo t¹o, c¬ chÕ cÊp v¨n b»ng, chÊt l­îng gi¸o viªn. NÕu c¬ së nµo vi ph¹m sÏ bÞ xö ph¹t nghiªm minh. - Yªu cÇu c¸c c¬ së cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi minh b¹ch vÒ tµi chÝnh, trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng ph¶i lËp c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh th­êng kú cho c¸c c¬ quan qu¶n lý. Cã chÕ tµi xö ph¹t víi c¸c tr­êng hîp kh«ng nép b¸o c¸o, hoÆc b¸o c¸o kh«ng râ rµng, mËp mê. - Thùc hiÖn c¸c c«ng t¸c phßng chèng tham nhòng, ¨n hèi lé cña c¸c c¬ quan qu¶n lý khi cÊp phÐp, còng nh­ khi thanh tra gi¸m s¸t c¸c dù ¸n FDI vµo gi¸o dôc. - Ph©n ®Þnh râ rµng chøc n¨ng, nhiÖm vô gi÷a c¸c c¬ quan qu¶n lý ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng chång chÐo hay bu«ng láng qu¶n lý do kh«ng ph©n cÊp, ph©n quyÒn, ph©n tr¸ch nhiÖm. VÝ dô nh­ ph©n ®Þnh râ chøc n¨ng qu¶n lý nhµ n­íc cña Bé GD-§T víi Bé Lao §éng- Th­¬ng Binh vµ X· Héi trong ho¹t ®éng ®µo t¹o nghÒ, ®µo t¹o ngo¹i ng÷, tin häc. - Lµm râ c¸c quy ®Þnh cña Nhµ n­íc trong viÖc ®Çu t­ vµo gi¸o dôc víi c¸c c¬ së gi¸o dôc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, tr¸nh x¶y ra hiÖn t­îng nh­ ë Së GD-DDT Hµ Néi, khi tiÕn hµnh thanh tra mét sè c¬ së cã ph¸t hiÖn ra nh÷ng sai ph¹m vÒ ®éi ngò gi¸o viªn, c¬ së v©t chÊt, nh­ng vÉn kh«ng thÓ xö ph¹t do c¸c c¬ së nµy gi¶i thÝch r»ng hä kh«ng n¾m râ quy ®Þnh cña nhµ n­íc ta. 3.3.5 Thóc ®Èy ph¸t triÓn x· héi hãa gi¸o dôc X· héi hãa gi¸o dôc lµ chñ tr­¬ng cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ViÖt Nam víi môc tiªu ph¸t huy tiÒm n¨ng vÒ trÝ tuÖ vµ vËt chÊt trong nh©n d©n, huy ®éng toµn x· héi ch¨m lo cho sù nghiÖp gi¸o dôc, ®ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó toµn thÓ x· héi, ®Æc biÖt lµ c¸c ®èi t­îng chÝnh s¸ch, ng­êi nghÌo ®­îc h­ëng thµnh qu¶ gi¸o dôc ë møc ®é ngµy cµng cao. X· héi hãa gi¸o dôc sÏ lµm cho nhiÒu chñ thÓ cã thÓ cïng tham gia cung cÊp dÞch vô gi¸o dôc, do ®ã thóc ®Èy x· héi hãa gi¸o dôc sÏ më réng c¬ héi ®Çu t­ vµ kh¶ n¨ng t¹o lîi nhuËn cña c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. §Ó thóc ®Èy x· héi hãa gi¸o dôc tr­íc hÕt cÇn ®Èy m¹nh c«ng t¸c th«ng tin, tuyªn truyÒn trong toµn x· héi vÒ chñ tr­¬ng, néi dung x· héi hãa gi¸o dôc cña §¶ng vµ Nhµ n­íc. C«ng t¸c nµy cÇn lµm th­êng xuyªn, sinh ®éng vµ ®a d¹ng ®Ó t¹o cho mäi ng­êi d©n cã ý thøc tr¸ch nhiÖm s©u s¾c víi sù nghiÖp ph¸t triÓn gi¸o dôc cña ®Êt n­íc. Trong ®ã cÇn chó ý ®óng møc c«ng t¸c vËn ®éng vµ tuyªn truyÒn ë c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c nhµ h¶o t©m. TiÕp tôc ®æi míi qu¶n lý, giao quyÒn vµ tr¸ch nhiÖm cho c¸c nhµ tr­êng trong viÖc tù chñ tµi chÝnh, tæ chøc bé m¸y nh©n sù vµ ho¹t ®éng gi¸o dôc ®µo t¹o ®Ó c¸c nhµ tr­êng ph¸t huy ®­îc sù n¨ng ®éng, s¸ng t¹o trong qu¶n lý, ®iÒu hµnh, sö dông hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc vµ n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc ®µo t¹o. KhuyÕn khÝch chuyÓn c¸c c¬ së c«ng lËp sang ngoµi c«ng lËp vµ thµnh lËp míi c¸c c¬ së ngoµi c«ng lËp. §¬n gi¶n hãa c¸c thñ tôc thµnh lËp vµ ho¹t ®éng cña c¸c c¬ së gi¸o dôc ngoµi c«ng lËp. Nhµ n­íc cÇn hç trî tµi chÝnh cho c¸c tr­êng ë c¸c cÊp kh¸c nhau, kh«ng kÓ tr­êng c«ng hay tr­êng t­ v× ng©n s¸ch gi¸o dôc quèc gia lµ do ng­êi d©n ®ãng gãp nªn ph¶i ®Çu t­ c«ng b»ng cho c¶ tr­êng c«ng vµ tr­êng t­. §¶m b¶o b×nh ®¼ng gi÷a c¸c c¬ së gi¸o dôc c«ng lËp vµ ngoµi c«ng lËp trong c¸c vÊn ®Ò nh­ b»ng cÊp, c¸c chÝnh s¸ch ®èi víi häc sinh, chÝnh s¸ch båi d­ìng ®éi ngò gi¸o viªn. Ch­¬ng 3 cña khãa luËn ®· tr×nh bµy vÒ ®Þnh h­íng vµ môc tiªu ph¸t triÓn gi¸o dôc cña ViÖt Nam tõ nay ®Õn n¨m 2020. Tõ kinh nghiÖm thu hót vµ sö dông vèn FDI vµo gi¸o dôc cña hai n­íc Trung Quèc vµ Singapore, mét sè bµi häc kinh nghiÖm cho gi¸o dôc ViÖt Nam ®­îc rót ra. Bªn c¹nh ®ã, cã 5 gi¶i ph¸p ®­îc ®Ò xuÊt nh»m t¨ng c­êng thu hót vµ sö dông hiÖu qu¶ vèn FDI vµo lÜnh vùc gi¸o dôc cña ViÖt Nam: c¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­, ®Èy m¹nh c«ng t¸c xóc tiÕn ®Çu t­, cã biÖn ph¸p che ch¾n vµ t¨ng tÝnh c¹nh tranh cña gi¸o dôc n­íc nhµ, t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý nhµ n­íc vÒ ho¹t ®éng FDI trong lÜnh vùc gi¸o dôc, vµ thóc ®Èy ph¸t triÓn x· héi hãa gi¸o dôc.KÕt luËn Khãa luËn: “Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p cho FDI vµo lÜnh vùc gi¸o dôc t¹i ViÖt Nam” ®­îc hoµn thµnh nh»m ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng FDI vµo lÜnh vùc gi¸o dôc cña ViÖt Nam, trªn c¬ së ®ã t×m ra c¸c gi¶i ph¸p t¨ng c­êng thu hót vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn FDI vµo lÜnh vùc gi¸o dôc. VÒ c¬ b¶n, khãa luËn ®· ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ sau: - Mét lµ: HÖ thèng hãa hÖ thèng gi¸o dôc ViÖt Nam, vµ kh¼ng ®Þnh vai trß quan träng cña gi¸o dôc ®èi víi sù ph¸t triÓn cña quèc gia. - Hai lµ: Nªu bËt ®Æc ®iÓm cña ®Çu t­ cho gi¸o dôc, vµ hÖ thèng hãa c¸c nguån vèn ®Çu t­ cho ph¸t triÓn gi¸o dôc cña ViÖt Nam. - Ba lµ: Nªu ra 4 nh©n tè t¸c ®éng ®Õn FDI vµo lÜnh vùc gi¸o dôc cña ViÖt Nam. - Bèn lµ: Ph©n tÝch ho¹t ®éng FDI vµo lÜnh vùc gi¸o dôc cña ViÖt Nam theo 4 khÝa c¹nh lµ: quy m«, tû träng so víi c¸c ngµnh kh¸c, c¬ cÊu theo chñ ®Çu t­, c¬ cÊu theo ®Þa bµn ®Çu t­ vµ c¬ cÊu theo cÊp häc vµ tr×nh ®é ®µo t¹o. - N¨m lµ: §¸nh gi¸ thùc tr¹ng ho¹t ®éng FDI trong lÜnh vùc gi¸o dôc cña ViÖt Nam, bao gåm nh÷ng thµnh tùu, nh÷ng tån t¹i vµ nh÷ng nguyªn nh©n c¬ b¶n dÉn ®Õn thµnh tùu vµ tån t¹i. - S¸u lµ: Tr×nh bµy ®Þnh h­íng vµ môc tiªu ph¸t triÓn gi¸o dôc tõ nay ®Õn n¨m 2020 cña ViÖt Nam - B¶y lµ: Nghiªn cøu kinh nghiÖm cña 2 n­íc Trung Quèc vµ Singapore, tõ ®ã rót ra nh÷ng bµi häc cho ViÖt Nam vÒ viÖc thu hót vµ sö dông vèn FDI trong lÜnh vùc gi¸o dôc. - T¸m lµ: §Ò xuÊt 5 gi¶i ph¸p nh»m t¨ng c­êng thu hót vµ sö dông cã hiÖu qu¶ vèn FDI trong lÜnh vùc gi¸o dôc cña ViÖt Nam. VËy cïng víi xu h­íng toµn cÇu hãa gi¸o dôc trªn thÕ giíi, ViÖt Nam còng ®· vµ ®ang më cöa lÜnh vùc gi¸o dôc ®µo t¹o ®Ó ®ãn nhËn nh÷ng tinh hoa cña tri thøc nh©n lo¹i. Tuy nhiªn më cöa còng ®i kÌm theo viÖc nh÷ng gi¸ trÞ tiªu cùc sÏ lµm ¶nh h­ëng ®Õn nÒn gi¸o dôc n­íc nhµ, do vËy cÇn hÕt søc cÈn träng vµ cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch s¸ng suèt. Hi väng r»ng trong t­¬ng lai, víi ®­êng lèi ®óng ®¾n cña §¶ng vµ Nhµ n­íc, cïng ý chÝ tiÕn thñ kh«ng ngõng häc hái cña thÕ hÖ trÎ ViÖt Nam sÏ ®­a nÒn gi¸o dôc ViÖt Nam trë thµnh mét nÒn gi¸o dôc mang ®¼ng cÊp quèc tÕ. Tµi liÖu tham kh¶o Bé Gi¸o dôc& §µo t¹o (2005), LuËt gi¸o dôc ViÖt Nam. Bé Gi¸o dôc & §µo t¹o (18/12/2008), Dù th¶o chiÕn l­îc ph¸t triÓn ViÖt Nam 2009-2020. Bé Gi¸o dôc & §µo t¹o (15/08/2009), Sè liÖu thèng kª n¨m häc 2008-2009, www.moet.gov.vn , 31/05/2010. Bé Gi¸o dôc & §µo t¹o vµ Bé KÕ ho¹ch& §Çu t­ (2005), Th«ng t­ liªn tÞch sè 14/2005/TTLT-BGD&§T-BKH&§T. Bé KÕ ho¹ch& §Çu t­ vµ Bé Lao ®éng th­¬ng binh &x· héi (2004), Th«ng t­ liªn tÞch sè 20/2004/TTLT-BL§TBXH-BKH. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (22/04/2010), V¨n kiÖn §¹i héi §¶ng IX. Hoµng Thu Hßa (2008), Gi¸o dôc vµ ®µo t¹o- ch×a khãa cña sù ph¸t triÓn, NXB Tµi ChÝnh. NguyÔn H÷u HiÓu (2007), LuËn ¸n tiÕn sü: Gi¶i ph¸p thu hót vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nguån vèn n­íc ngoµi cho ®Çu t­ ph¸t triÓn gi¸o dôc ë ViÖt Nam. Linh Linh (21/07/2008), Kinh nghiÖm thu hót FDI cña c¸c c­êng quèc Ch©u ¸, www.doanhnhan360.com , 07/04/2010 Ph­¬ng Loan (09/01/2009), ChØ 23% lao ®éng ViÖt Nam qua ®µo t¹o tay nghÒ, www.vietbao.vn , 31/05/2010. Chu Miªn (25/3/2010), CÇn ®Çu t­ thªm cho gi¸o dôc mÇm non, www.vovnews.vn , 06/04/2010. Ph¹m §ç TiÕn NhËt (08/10/2009), ViÖt Nam ë ®©u trªn b¶n ®å gi¸o dôc thÕ giíi, www.fpt.edu.vn , 12/04/2010. Quúnh Ph¹m (06/04/2010), 11.400 tû ®ång ODA cho gi¸o dôc ®¹i häc, www.hanoimoi.com.vn , 06/06/2010. Duy Quèc (04/12/2009), Lao ®éng trÎ cßn thiÕu ngo¹i ng÷, www.khoadaotao.vn , 25/5/2010. Nh­ Quúnh (29/03/2004), N­íc Anh xuÊt khÈu dÞch vô gi¸o dôc, www.sggp.org.vn , (05/04/2010). Huúnh Böu S¬n (30/04/2010), Kinh tÕ ViÖt Nam vµ ch÷ më kú diÖu, www.vietnamweek.net , 02/05/2010. Kim T©n (13/12/2005), Khi ng­êi giµu cho con häc tr­êng quèc tÕ, www.vietbao.vn , 30/03/2010. Ph¹m Huy Thôy (04/01/2005), MÊy suy nghÜ vÒ nÒn kinh tÕ tri thøc, www.hascon.net , 5/4/2010. Vò Quang ViÖt (19/02/2006), Chi tiªu cho gi¸o dôc- nh÷ng con sè giËt m×nh, www.hce.edu.vn , 06/06/2010.