Đề tài Tổ chức quản lý, sử dụng lao động và tiền lương trong công ty Dệt - May Hà Nội

µ nhËp tõ Italia, s¶n xuÊt vµo nh÷ng n¨m 1978-1979, chÊt l­îng m¸y mãc thiÕt bÞ chØ ®¹t ë møc t­¬ng ®èi. Do vËy s¶n phÈm cña C«ng ty mÆc dï rÊt ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i, mÉu m·, kÝch cì víi nh÷ng chØ sè kü thuËt kh¸c nhau nh­ng còng ch­a thùc sù ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña ng­êi tiªu dïng. ChÝnh v× vËy mµ s¶n xuÊt ®­îc hµng cã chÊt l­îng cao phôc vô cho xuÊt khÈu lµ rÊt khã kh¨n. HiÖn nay hµng may mÆc cña C«ng ty s¶n xuÊt ®Ó xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng §µi Loan, NhËt B¶n vµ mét sè n­íc EU, Mü => Tû lÖ xuÊt khÈu chiÕm trªn 80% s¶n phÈm s¶n xuÊt ra. C«ng ty DÖt -May Hµ Néi lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n­íc trong c¬ chÕ thÞ tr­êng cã nhiÖm vô võa s¶n xuÊt võa tiªu thô hµng ho¸. MÆt hµng chÝnh cña C«ng ty lµ s¶n phÈm sîi vµ dÖt kim, ®©y lµ nh÷ng s¶n phÈm mµ trªn thÞ tr­êng cã rÊt nhiÒu ®èi thñ c¹nh tranh. Sîi lµ s¶n phÈm truyÒn thèng vµ hiÖn nay vÉn lµ s¶n phÈm chñ lùc cña c«ng ty. Lo¹i s¶n phÈm nµy rÊt quan träng v× nã lµ nguyªn vËt liÖu ®Çu vµo cho c«ng nghÖ dÖt v¶i mµ nhu cÇu sö dông v¶i th­êng t¨ng theo møc t¨ng tr­ëng cña nÒn kinh tÕ nªn nã ®ßi hái ngµy cµng cã nh÷ng s¶n phÈm chÊt l­îng cao. X¸c ®Þnh ®­îc nhiÖm vô cña m×nh, C«ng ty ®· qu¸n triÖt ph­¬ng ch©m s¶n xuÊt: ChØ ®­a vµo chiÕn l­îc kÕ ho¹ch s¶n xuÊt mÆt hµng ®· ®­îc ký hîp ®ång hoÆc ch¾c ch¾n ®­îc tiªu thô trªn thÞ tr­êng. S¶n xuÊt c¸i thÞ tr­êng cÇn chø kh«ng s¶n xuÊt c¸i m×nh s½n cã. Do ®ã sau mçi kú ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh C«ng ty th­êng c¨n cø kÕt qu¶ tiªu thô s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng ®Ó lµm tiÒn ®Ò cho kú sau. Mçi s¶n phÈm cã mét ®Æc ®iÓm riªng biÖt vµ chiÕm vÞ trÝ kh¸c nhau trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty còng nh­ trªn thÞ tr­êng. Do vËy viÖc hiÓu râ ®Æc ®iÓm s¶n phÈm vµ vÞ trÝ cña nã sÏ gióp cho qu¸ tr×nh qu¶n lý vµ ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc kinh doanh hîp lý. Song song víi sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt, thiÕt bÞ m¸y mãc hiÖn nay cña C«ng ty chñ yÕu nhËp tõ NhËt, §øc,ý, BØ, nguån vèn cña C«ng ty còng kh«ng ngõng ®­îc cñng cè vµ gia t¨ng nhanh chãng. Tæng sè vèn ®Çu t­ n¨m 1996 lµ 7,8 tû ®ång vµ n¨m 2000 ®Çu t­ x©y dùng Nhµ m¸y DÖt v¶i DENIM, ®Çu t­ n¨m 2000 lµ 166 tû ®ång. Víi nguån vèn lín C«ng ty cã ®iÒu kiÖn ®Ó më réng vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh, n©ng cao chÊt l­îng, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, ®Èy m¹nh kh¶ n¨ng më réng thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm cña C«ng ty. IV. KÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh nh÷ng n¨m gÇn ®©y. C«ng ty DÖt - May Hµ Néi lµ mét doanh nghiÖp lín víi nhiÒu chñng lo¹i, s¶n phÈm phong phó, ®a d¹ng. Doanh thu hµng n¨m cña C«ng ty trªn 450 tû ®ång, ®ãng gãp kh«ng nhá vµo nguån ng©n s¸ch Nhµ n­íc, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho h¬n 5.000 c¸n bé c«ng nh©n viªn ®ång thêi cung cÊp c¸c s¶n phÈm may mÆc, dÖt kim, c¸c s¶n phÈm kh¨n b«ng, s¶n phÈm sîi cho nhu cÇu tiªu dïng trong n­íc vµ xuÊt khÈu. S¶n phÈm cña C«ng ty hiÖn nay ®· t¹o ®­îc uy tÝn ®èi víi kh¸ch hµng trong vµ ngoµi n­íc. Sau ®©y lµ biÓu 2 ph¶n ¸nh kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nh÷ng n¨m gÇn ®©y: ChØ tiªu §¬n vÞ tÝnh 1998 1999 2000 Gi¸ trÞ tæng s¶n l­îng. Tæng doanh thu. Nép ng©n s¸ch. Thu nhËp b×nh qu©n. HÖ sè l­¬ng N¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n Quü l­¬ng trÝch vµo gi¸ thµnh Kim ng¹ch xuÊt khÈu. Kim ng¹ch nhËp khÈu. Lîi nhuËn. 1000 ® 1000 ® 1000 ® ®/ ng/ th hÖ sè ® /ng ® 1000 USD 1000 USD ® 400.246 379.306 8.696 812.000 2.45 71.288.797 47.480.702.933 13.479 11.531 1.500.000.000 428.000 434.500 5.548 950.325 2,49 78.125.000 49.473.869.808 13.667 11.901 2.113.697.726 462.000 470.000 4.500 1.213.155 2,55 103.143.033 56.638.159.802 14.900 20.700 2.056.000.000 Qua b¶ng trªn ta thÊy vÒ mÆt quy m« doanh thu cña C«ng ty t¨ng ®Òu qua c¸c n¨m vµ c¶ lîi nhuËn còng vËy. §iÒu nµy thÓ hiÖn chiÕn l­îc kinh doanh ®óng ®¾n cña C«ng ty tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn. Cïng víi sù t¨ng nhanh vÒ doanh thu th× quü l­¬ng cña C«ng ty còng ngµy cµng lín m¹nh. Nhê vËy thu nhËp cña ng­êi lao ®éng còng ngµy ®­îc c¶i thiÖn ®a d¹ng lµ yÕu tè quan träng gióp cho C«ng ty ph¸t triÓn h¬n. B. Tæ chøc qu¶n lý, sö dông lao ®éng vµ tiÒn l­¬ng trong C«ng ty. I. C«ng t¸c tæ chøc qu¶n lý, sö dông lao ®éng. 1.§Æc ®iÓm vÒ lao ®éng. C«ng ty DÖt - May Hµ Néi míi ®­îc x©y dùng trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. V× vËy c«ng nh©n vµo C«ng ty ®­îc tuyÓn chän kü l­ìng, cã tr×nh ®é v¨n ho¸, ®­îc ®µo t¹o nghiÖp vô chuyªn m«n kü cµng. Lao ®éng n÷ chiÕm 70% tæng sè, sè lao ®éng trùc tiÕp tham gia vµo s¶n xuÊt 92% vµ lao ®éng gi¸n tiÕp 8%, bao gåm: Qu¶n lý kinh tÕ. Qu¶n lý kü thuËt. Nh©n viªn hµnh chÝnh. Nh©n viªn kh¸c phôc vô cho s¶n xuÊt. Víi chñ tr­¬ng n©ng cao chÊt l­îng lao ®éng, C«ng ty ®· thùc hiÖn viÖc s¾p xÕp l¹i bé m¸y s¶n xuÊt, gi¶m lao ®éng nªn ®Õn n¨m 2000, C«ng ty chØ cßn 5008 lao ®éng víi tr×nh ®é vµ tay nghÒ cao. §é tuæi trung b×nh cña lao ®éng trong C«ng ty lµ 27 tuæi. §ã lµ mét thuËn lîi lín cho c«ng ty trong viÖc ph¸t huy kh¶ n¨ng cña ng­êi lao ®éng. BiÓu 3: C¬ cÊu lao ®éng cña C«ng ty. N¨m Qu¶n lý L§ kü thuËt L§ trùc tiÕp Tæng lao ®éng §H D­íi §H §H D­íi §H §H D­íi §H Nam N÷ 1998 75 8 215 172 95 4764 1599 3730 1999 79 5 235 118 79 4732 1574 3674 2000 88 50 279 163 83 4345 1455 3553 1.1 §éi ngò c¸n bé khoa häc kü thuËt. §Æc ®iÓm chÝnh vÒ lao ®éng cña C«ng ty lµ n÷ chiÕm kho¶ng 70% tæng sè lao ®éng, doanh nghiÖp ®· ®­îc Së Lao ®éng vµ Th­¬ng binh x· héi x¸c nhËn C«ng ty DÖt-May Hµ Néi ®ñ ®iÒu kiÖn lµ doanh nghiÖp sö dông nhiÒu lao ®éng n÷. §Æc biÖt lµ ®éi ngò c¸n bé khoa häc kü thuËt cña C«ng ty ®· ®­îc ®µo t¹o qua tr­êng líp vÒ nh÷ng ngµnh nghÒ kh¸c nhau. D­íi ®©y lµ biÓu 4: B¸o c¸o vÒ ®éi ngò c¸n bé khoa häc kü thuËt. BIÓu 4: B¸o c¸o ®éi ngò c¸n bé khoa häc kü thuËt. (§Õn ngµy 31/10/2000) Néi dung Tæng sè Trong ®ã §é tuæi N÷ Trªn §H §H C§ TC D­íi 30 31-40 41-50 Trªn 50 1.Tæng sè CB CNV 2.C¸n bé qu¶n lý: -T G§, PTG§, CTC§, KTT -Tr­ëng, phã phßng, Phã CTC§ -G§ Nhµ m¸y thµnh viªn -Tr­ëng ca -Tæ tr­ëng kü thuËt nghiÖp vô -Tæ tr­ëng s¶n xuÊt, phôc vô s¶n xuÊt 3.C¸n bé chuyªn m«n kü thuËt -KÕ to¸n tµi chÝnh -Qu¶n trÞ kinh doanh -Ngo¹i th­¬ng -LuËt -Kü thuËt c¬ khÝ -Kü thuËt l¹nh th«ng giã -Kü thuËt ®iÖn -Kü thuËt ®iÖn tö, vi tÝnh Kü thuËt c«ng nghÖ Sîi DÖt Nhuém May 4732 288 6 30 9 6 20 199 328 86 54 3 4 13 6 13 8 96 33 21 26 16 3110 149 3 19 3 6 9 101 169 52 32 1 2 2 1 49 16 10 13 10 5 1 1 4 4 1 3 280 87 6 25 8 17 17 193 40 36 3 4 10 6 12 4 60 26 16 14 4 22 3 1 2 19 1 4 12 1 5 6 175 47 3 1 6 3 32 112 46 18 3 20 6 1 7 6 1879 33 1 1 31 116 43 16 2 1 1 3 4 32 4 6 11 11 1783 145 2 7 3 13 110 141 30 27 1 2 5 1 3 1 55 27 13 10 5 1022 85 1 14 6 3 3 53 60 11 11 2 4 3 6 3 6 2 1 3 48 25 3 8 3 3 3 5 11 2 3 1 1 3 1 2 1.2 C«ng nh©n kü thuËt. ChÊt l­îng cña c«ng nh©n kü thuËt lµ mét yÕu tè quan träng ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn chÊt l­îng s¶n phÈm còng nh­ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. Theo chñ tr­¬ng chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ tõ bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù ®iÒu tiÕt cña Nhµ n­íc, ®iÒu nµy ®· buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i ra søc c¹nh tranh víi nhau ®Ó cã ®­îc chç ®øng trªn thÞ tr­êng. C«ng ty DÖt- May Hµ Néi còng kh«ng n»m ngoµi quy luËt Êy, ®Ó hµng ho¸ cña m×nh ®­îc ng­êi tiªu dïng chÊp nhËn th× c¸c vÊn ®Ò vÒ gi¸ c¶, chÊt l­îng s¶n phÈm ®­îc C«ng ty rÊt coi träng. V× thÕ mµ chÊt l­îng c«ng nh©n kü thuËt ph¶i ®­îc quan t©m ®óng møc. Cã thÓ nãi ®©y lµ mét trong nh÷ng yÕu tè ¶nh h­ëng tÝch cùc ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. BiÓu 5: B¸o c¸o chÊt l­îng c«ng nh©n kü thuËt.( ®Õn 31/10/2000 ) BiÓu 5: b¸o c¸o chÊt l­îng c«ng nh©n kü thuËt. (§Õn 31/10/2000 ) Néi dung Tæng sè Trong ®ã §é tuæi N÷ BËc 5 BËc 6 BËc 7 D­íi 30 31-40 41-50 Trªn 50 C«ng nghÖ dÖt C«ng nghÖ sîi C«ng nghÖ nhuém C«ng nghÖ may B¶o toµn b¶o d­ìng sîi B¶o toµn b¶o d­ìng dÖt B¶o toµn b¶o d­ìng nhuém B¶o toµn b¶o d­ìng may C¬ khÝ §iÖn L¹nh, th«ng giã, lß h¬i. VËn chuyÓn, phôc vô kh¸c 151 1213 61 1327 200 63 14 23 51 100 108 805 140 1044 1161 35 1 10 24 13 514 14 351 1 10 92 10 4 2 18 45 41 149 2 56 13 1 24 10 18 79 1 4 1 7 78 270 35 1059 54 1 5 12 13 31 23 149 60 507 20 240 110 10 6 9 17 43 46 429 13 430 6 28 36 51 3 2 21 26 37 224 6 1 2 3 4116 2942 737 203 13 1730 1497 877 12 2. Tæ chøc vµ qu¶n lý sö dông lao ®éng trong C«ng ty. 2.1. TuyÓn chän lao ®éng. Trong c¬ chÕ míi nµy, C«ng ty ®· x¸c ®Þnh: “ §Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn kh«ng nh÷ng ph¶i cã chiÕn l­îc s¶n xuÊt kinh doanh mµ cÇn ph¶i cã chiÕn l­îc vÒ lao ®éng.” (Tøc lµ ph¶i x©y dùng vµ ph¸t triÓn mét ®éi ngò lao ®éng phï hîp víi c¸c yªu cÇu cña s¶n xuÊt kinh doanh c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng, mét ®éi ngò lao ®éng cã ®ñ phÈm chÊt vµ kü n¨ng cÇn thiÕt ®¸p øng c¸c môc tiªu s¶n xuÊt kinh doanh tr­íc m¾t còng nh­ vÒ l©u dµi ). ChÝnh v× vËy mµ C«ng ty rÊt coi träng chÝnh s¸ch tuyÓn chän lao ®éng. - Tr­íc khi tuyÓn chän lao ®éng, C«ng ty tiÕn hµnh thu hót t×m kiÕm (tuyÓn mé) c¸c øng cö viªn cho C«ng ty th«ng qua qu¶ng c¸o vµ qua c¸c tæ chøc gi¸o dôc. - Th«ng qua qu¶ng c¸o lµ biÖn ph¸p ®¬n gi¶n nhÊt, C«ng ty th«ng b¸o trªn c¸c tê b¸o Lao ®éng, b¸o Nh©n d©n hay trªn c¸c dÞch vô truyÒn tin. Trong th«ng b¸o C«ng ty th­êng xuyªn nªu nh÷ng nhiÖm vô chung cña c«ng viÖc vµ nh÷ng yÕu tè cÇn thiÕt nh­: b»ng cÊp, t­ chÊt cña nh÷ng ng­êi cã nhu cÇu ®­îc lµm viÖc trong C«ng ty. - Th«ng qua tæ chøc gi¸o dôc lµ biÖn ph¸p tuyÓn chän mµ C«ng ty hay sö dông nhÊt. Ngoµi viÖc cö ng­êi ®Õn c¸c tr­êng §¹i häc ®Ó tuyÓn nh÷ng sinh viªn võa tèt nghiÖp, C«ng ty cßn ®ång ý cho nh÷ng sinh viªn c¸c tr­êng ®Õn thùc tËp. Trong qu¸ tr×nh thùc tËp, Gi¸m ®èc cïng nh÷ng ng­êi trùc tiÕp h­íng dÉn thÊy sinh viªn nµo cã kh¶ n¨ng phï hîp víi c«ng viÖc th× C«ng ty sÏ t¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó sau khi ra tr­êng, sinh viªn cã thÓ vÒ C«ng ty lµm viÖc. Sau khi tuyÓn chän xong, C«ng ty sÏ tiÕn hµnh tuyÓn chän lao ®éng thÝch øng víi tõng nhiÖm vô, tõng c«ng viÖc. Qu¸ tr×nh tuyÓn chän ®­îc C«ng ty tiÕn hµnh mét c¸ch ®¬n gi¶n nh­ng mang l¹i hiÖu qu¶ cao. C«ng ty yªu cÇu nh÷ng ng­êi ®Õn xin viÖc nép hå s¬ bao gåm: s¬ yÕu lý lÞch gåm nh÷ng th«ng tin: tuæi, giíi tÝnh, häc vÊn, nh÷ng chøng chØ vÒ tr×nh ®é chuyªn m«n cña ng­êi ®Õn xin viÖc, vµ kh¸m søc khoÎ qua héi ®ång søc khoÎ cña trung t©m y tÕ C«ng ty. B­íc tiÕp theo lµ pháng vÊn nh÷ng ng­êi ®· v­ît qua thö th¸ch ban ®Çu b»ng c¸ch cho c¸c øng cö viªn tr¶ lêi nh÷ng bµi kiÓm tra, nh÷ng c©u hái tr¾c nghiÖm vÒ kü n¨ng, vÒ sù th«ng minh cña chÝnh b¶n th©n hä. §ång thêi còng ®Ó ®¸nh gi¸ xem th¸i ®é cña hä ®èi víi c«ng viÖc ra sao. C«ng ty thùc hiÖn b­íc nµy nh»m môc ®Ých t¹o cho ng­êi ®¹i diÖn C«ng ty vµ nh©n viªn t­¬ng lai gÆp gì, t×m hiÓu vÒ nhau nhiÒu h¬n, qua ®ã C«ng ty sÏ quyÕt ®Þnh xem øng cö viªn nµo thÝch hîp víi chøc vô, c«ng viÖc cßn trèng cña C«ng ty. Thö viÖc ( tõ 1-6 th¸ng) Ký hîp ®ång chÝnh thøc víi ng­êi lao ®éng sau thêi gian thö viÖc. 2.2 Thêi gian lµm viÖc vµ chÕ ®é nghØ ng¬i. Nh÷ng ng­êi lµm viÖc ë c¸c phßng nghiÖp vô t¹i v¨n phßng cña C«ng ty th× lµm viÖc theo giê hµnh chÝnh, nh÷ng ng­êi lao ®éng lµm viÖc trùc tiÕp kh¸c: b¶o vÖ, l¸i xe, t¹p vô... lµm viÖc theo ca, tuú theo yªu cÇu c«ng viÖc cô thÓ. §èi víi lao ®éng n÷, nÕu cã thai tõ 7 th¸ng hoÆc ®ang nu«i con nhá d­íi 12 th¸ng tuæi th× sÏ kh«ng ph¶i lµm viÖc ban ®ªm. Ng­êi lao ®éng ®­îc nghØ lµm viÖc h­ëng nguyªn l­¬ng theo chÕ ®é Nhµ n­íc quy ®Þnh, theo l­¬ng cÊp bËc. Giê lµm viÖc cña c¸n bé c«ng nh©n viªn ¸p dông nh­ sau: - §èi víi khèi lµm viÖc theo giê hµnh chÝnh s¸ng tõ 7h30 ®Õn 12 h chiÒu tõ 13 h ®Õn 16h30 - Khèi theo ca: (c«ng nh©n s¶n xuÊt sîi, dÖt, nhuém, b¶o vÖ, nhµ ¨n) + Ca s¸ng: tõ 6 h ®Õn 14 h nghØ gi÷a giê 30phót + Ca chiÒu : tõ 14 h ®Õn 22 h, nghØ gi÷a giê 30 phót. + Ca ®ªm : tõ 22 h ®Õn 6 h s¸ng h«m sau, nghØ gi÷a giê 45 phót. Mét n¨m ®­îc nghØ 8 ngµy vµo nh÷ng ngµy lÔ, tÕt, quèc kh¸nh theo quy ®Þnh cña Nhµ n­íc. Sè ngµy lµm viÖc theo chÕ ®é ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: NCC§ = NL (L + T + NC) Trong ®ã: NCC§ : ngµy lµm viÖc theo chÕ ®é quy ®Þnh. NL: sè ngµy theo lÞch trong mét n¨m ( 365 ngµy). L : sè ngµy nghØ lÔ trong mét n¨m ( 5ngµy) T: sè ngµy nghØ tÕt trong mét n¨m ( 3 ngµy) NC: sè ngµy nghØ chñ nhËt trong n¨m ( 53 ngµy ) Trªn c¬ së ®ã, x©y dùng kÕ ho¹ch sö dông thêi gian lao ®éng giao cho c¸c ®¬n vÞ. Sau 6 th¸ng, C«ng ty tæ chøc ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông thêi gian lao ®éng cña nhµ m¸y thµnh viªn. TÝnh to¸n thêi gian lµm viÖc sÏ cho biÕt nh÷ng th«ng tin vÒ quü thêi gian lµm viÖc cã thÓ vµ tèi ®a cña doanh nghiÖp còng nh­ cña b¶n th©n tõng c¸n bé c«ng nh©n viªn trong n¨m, quý, th¸ng, tuÇn, thËm chÝ lµ trong ngµy. Tõ ®ã cã thÓ so s¸nh ®Ó biÕt ®­îc møc ®é sö dông thêi gian thùc tÕ vµ nh÷ng nguyªn nh©n kh«ng sö dông hÕt thêi gian cã thÓ, tèi ®a. Thêi gian lµm viÖc cã ¶nh h­ëng ®Õn n¨ng suÊt lao ®éng, gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. 3. T×nh h×nh qu¶n lý vµ bè trÝ sö dông ®éi ngò c¸n bé khoa häc kü thuËt trong C«ng ty. Sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc hiÖn nay ®ang ®ßi hái nguån nh©n lùc cã tr×nh ®é kü thuËt vµ tay nghÒ cao. §éi ngò c¸n bé khoa häc kü thuËt vµ c«ng nh©n lµnh nghÒ lµ tµi s¶n quý gi¸ cña doanh nghiÖp, lµ nguån lùc rÊt quan träng, cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng cña doanh nghiÖp. C«ng ty DÖt- May Hµ Néi cã trªn 600 c¸n bé c«ng nh©n viªn kü thuËt cã tr×nh ®é tõ trung cÊp trë lªn. trong nh÷ng n¨m qua, sè l­îng c¸n bé khoa häc kü thuËt bÞ gi¶m nhiÒu, mét phÇn do viÖc s¸p nhËp c¸c ®¬n vÞ míi vµo C«ng ty, nhiÒu c¸n bé nghiÖp vô vµ kü thuËt kh«ng yªn t©m c«ng t¸c ®· xin chuyÓn c«ng t¸c ®i c¬ quan kh¸c. Mét sè c¸n bé kü thuËt cña C«ng ty xin th«i viÖc, chuyÓn c«ng t¸c sang nh÷ng n¬i cã thu nhËp cao h¬n, phÇn lín lµ sang liªn doanh. HiÖn t­îng “ch¶y m¸u chÊt x¸m” ngµy cµng nhiÒu do c¬ chÕ thÞ tr­êng. MÆc dï biÕn ®éng nh­ vËy nh­ng cho ®Õn nay C«ng ty vÉn cã mét ®éi ngò c¸n bé khoa häc kü thuËt ®«ng ®¶o víi ®ñ c¸c ngµnh nghÒ, nhiÒu kinh nghiÖm ®· vµ ®ang ph¸t huy vai trß hÕt søc to lín vµ toµn diÖn trong lÜnh vùc khoa häc kü thuËt vµ qu¶n lÝ C«ng ty. C«ng ty cã chÝnh s¸ch duy tr× ®éi ngò c¸n bé khoa häc kü thuËt do chÕ ®é chÝnh s¸ch vÒ tiÒn l­¬ng mµ Nhµ n­íc ban hµnh cßn nhiÒu bÊt hîp lý, ®Æc biÖt lµ l­¬ng cho ®éi ngò c¸n bé khoa häc kü thuËt, c¸n bé nghiÖp vô cßn qu¸ thÊp so víi l­¬ng c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt, thªm vµo ®ã møc thu nhËp b×nh qu©n cña C«ng ty ch­a cao so víi c¸c ®¬n vÞ kh¸c trong khu vùc nhÊt lµ sau khi s¸p nhËp thªm Nhµ m¸y sîi Vinh vµ Nhµ m¸y dÖt Hµ §«ng. Do vËy, ®Ó x©y dùng mét chÕ ®é l­¬ng vµ thu nhËp cña c¸n bé khoa häc kü thuËt nãi riªng vµ toµn C«ng ty nãi chung, C«ng ty cã chÝnh s¸ch t¨ng l­¬ng hîp lÝ ®Ó cã thÓ duy tr× vµ thu hót c¸n bé khoa häc kü thuËt g¾n bã víi C«ng ty C«ng ty ®· bè trÝ sö dông c¸n bé khoa häc kü thuËt ®óng ngµnh nghÒ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¸n bé ph¸t huy kiÕn thøc chuyªn m«n ®· ®­îc ®µo t¹o vµ n¨ng lùc së tr­êng cña tõng ng­êi. §ång thêi th­êng xuyªn më líp göi ®i ®µo t¹o, båi d­ìng chuyªn m«n, kü thuËt cho c¸n bé khoa häc kü thuËt cña C«ng ty. Qua ®ã ph¸t hiÖn båi d­ìng ®µo t¹o bæ nhiÖm ®Ò b¹t nhiÒu c¸n bé vµo vÞ trÝ l·nh ®¹o chñ chèt cña C«ng ty. VÒ chÕ ®é l­¬ng vµ thu nhËp, C«ng ty ®· tr¶ l­¬ng cho c¸n bé khoa häc kü thuËt theo møc l­¬ng cÊp bËc c«ng viÖc cho tõng chøc danh. X©y dùng quy chÕ tr¶ phô cÊp l­¬ng cho lao ®éng giái, thªm møc thu nhËp hµng th¸ng. §©y chØ lµ gi¶i ph¸p ®Ó ®éng viªn c¸n bé c«ng nh©n viªn. NÕu møc thu nhËp chung toµn C«ng ty kh«ng n©ng lªn ®­îc th× thu nhËp cña c¸n bé khoa häc kü thuËt còng ch­a thÓ t­¬ng xøng vµ cµng kh«ng thÓ theo kÞp thu nhËp ë c¸c v¨n phßng ®¹i diÖn, c¸c c«ng ty n­íc ngoµi. HiÖn nay, cïng víi khã kh¨n vÒ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty DÖt- May Hµ Néi cßn ®øng tr­íc t×nh tr¹ng thiÕu c¸n bé ®Çu ®µn võa cã tiÒm n¨ng trÝ tuÖ võa cã kinh nghiÖm ®iÌu hµnh qu¶n lý s¶n xuÊt cã kh¶ n¨ng tiÕp nhËn c«ng nghÖ míi, giái ngo¹i ng÷. gi¶i quyÕt nhu cÇu c¸n bé khoa häc kü thuËt cho C«ng ty trong thêi gian s¾p tíi lµ mét trong nh÷ngvÊn ®Ò lín vµ bøc thiÕt , cÇn cã chñ tr­¬ng vµ biÖn ph¸p tæng hîp. II. C«ng t¸c tæ chøc qu¶n lý tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng t¹i C«ng ty. 1.C«ng t¸c qu¶n lý tiÒn l­¬ng. C«ng ty ®· tiÕn hµnh kh¶o s¸t l¹i n¨ng lùc s¶n xuÊt, tæ chøc l¹i lao ®éng, rµ so¸t l¹i ®Þnh møc ®Ó giao quü l­¬ng cho c¸c Nhµ m¸y thµnh viªn qu¶n lý. C«ng ty còng cã nh÷ng thay ®æi lín nh»m hoµn thiÖn vµ n©ng cao vai trß cña c«ng t¸c tr¶ l­¬ng, tr¶ th­ëng, c¸c ®iÒu kiÖn, c¨n cø tr¶ l­¬ng ®­îc x©y dùng l¹i ®· t¹o ®­îc niÒm tin cho c¸n bé c«ng nh©n viªn ®èi víi C«ng ty. C«ng ty thùc hiÖn chÕ ®é kho¸n quü tiÒn l­¬ng cho tõng ®¬n vÞ trong C«ng ty víi nh÷ng h×nh thøc kh¸c nhau nh»m phï hîp víi ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt cña mçi ®¬n vÞ. 1.1 §èi víi c¸c Nhµ m¸y may, Nhµ m¸y sîi, Nhµ m¸y dÖt nhuém, Nhµ m¸y dÖt Hµ §«ng (bé phËn s¶n xuÊt kh¨n): thùc hiÖn h×nh thøc kho¸n quü tiÒn l­¬ng vµ thu nhËp trong doanh thu theo chi phÝ s¶n xuÊt. 1.2 §èi víi Nhµ m¸y c¬ ®iÖn vµ khèi phßng ban C«ng ty: thùc hiÖn h×nh thøc kho¸n quü tiÒn l­¬ng vµ thu nhËp theo tØ lÖ % tiÒn l­¬ng trªn doanh thu t¹m tÝnh theo s¶n phÈm nhËp kho C«ng ty. 1.3 §èi víi c¸c ®¬n vÞ thuéc khèi phßng ban C«ng ty: thùc hiÖn kho¸n quü tiÒn l­¬ng theo lao ®éng ®Þnh biªn. 1.4 §èi víi tæ bèc xÕp sîi, tæ bao gãi, phßng s¶n xuÊt kinh doanh thùc hiÖn kho¸n quü tiÒn l­¬ng theo s¶n phÈm cuèi cïng. 2 X¸c ®Þnh quü tiÒn l­¬ng cña ®¬n vÞ theo møc l­¬ng cÊp bËc c«ng viÖc b×nh qu©n vµ lao ®éng ®Þnh biªn. 2.1. Ph­¬ng ph¸p x©y dùng quü x©y dùng l­¬ng kho¸n 2.1.1 ChØ tiªu vÒ lao ®éng : - C¨n cø vµo hao phÝ lao ®éng tæng hîp, ®Þnh møc lao ®éng c¸ biÖt cña c¸c nhµ m¸y ®Ó tÝnh lao ®éng KH cña ®¬n vÞ. Lao ®éng ®Þnh biªn cña khèi phßng ban vµ t×nh h×nh sö dông lao ®éng thùc tÕ cña c¸c ®¬n vÞ ®Ó x¸c ®Þnh tæng quü thu nhËp L§ ®b = L yc + Lpv + L qu¶n lý Trong ®ã: L§ ®b: Lao ®éng ®Þnh biªn Lyc: Lao ®éng trùc tiÕp SXKD tÝnh theo tõng chøc danh nghÒ theo ®Þnh møc lao ®éng tõng c«ng ®o¹n s¶n xuÊt Lpv: Lao ®éng phôc vô tÝnh theo ®Þnh møc lao ®éng, ®Þnh biªn. Lql: Lao ®éng qu¶n lý tÝnh theo ®Þnh biªn lao ®éng 2.1.2 ChØ tiªu thu nhËp l­¬ng X¸c ®Þnh hÖ sè l­¬ng cÊp bËc c«ng viÖc b×nh qu©n: C¨n cø vµo kÕ ho¹ch lao ®éng hµng n¨m, møc l­¬ng c¸n bé c«ng nh©n vµ hÕ sè ph©n phèi thu nhËp ®· x¸c ®Þnh cho tõng chøc danh nghÒ, x¸c ®Þnh møc l­¬ng cÊp bËc c«ng viÖc b×nh qu©n (hÖ sè l­¬ng cÊp bËc c«ng viÖc b×nh qu©n) vµ hÖ sè ph©n phèi thu nhËp b×nh qu©n cña ®¬n vÞ b. X¸c ®Þnh møc l­¬ng tèi thiÓu cña ®¬n vÞ (T min) Theo quy ®Þnh t¹i N§ 06/CP ngµy 21/1/1997, møc l­¬ng tèi thiÓu chung lµ 180.000 ®ång/th¸ng. Khi ChÝnh phñ quy ®Þnh l¹i møc l­¬ng tèi thiÓu th× tiÒn l­¬ng cña c¸n bé c«ng nh©n ®­îc ®iÒu chØnh theo. K®c: HÖ sè ®iÒu chØnh t¨ng thªm cña Doanh nghiÖp C¨n cø vµo kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh vµ kÕ ho¹ch thu nhËp trong n¨m cña c¸c ®¬n vÞ ®· th«ng qua §¹i héi CVVC, C«ng ty sÏ c©n ®èi hÖ sè ®iÒu chØnh K®c cho c¸c ®¬n vÞ theo tõng khu vùc s¶n xuÊt ®Ó ®¶m b¶o s¶n xuÊt ph¶i cã lîi nhuËn. * HÖ sè cÊp bËc c«ng viÖc: C¨n cø vµo kÕ ho¹ch lao ®éng hµng n¨m, møc l­¬ng cÊp bËc c«ng viÖc ®· ®­îc x¸c ®Þnh cho tõng chøc danh nghÒ, x¸c ®Þnh møc l­¬ng vµ hÖ sè cÊp bËc c«ng viÖc b×nh qu©n cña ®¬n vÞ C«ng thøc Hcb = Trong ®ã: Hcbi : HÖ sè CBCV cña chøc danh i L§ ®bi: Lao ®éng ®Þnh biªn cã chøc danh i Hcb: HÖ sè CBCV b/q cña ®¬n vÞ * Møc l­¬ng CBCV (CVbq) : CVbq = Tmin * Hcb * HÖ sè ph©n phèi thu nhËp b×nh qu©n (HTN): HTN = å Hi * L§®b Trong ®ã: Hi: HÖ sè ph©n phèi thu nhËp cña chøc danh i * Quü tiÒn l­¬ng theo l­¬ng CBCV vµ hÖ sè ph©n phèi thu nhËp: å QTL = CVbq * L§ ®b * HTN * K ®/c 2.2 X¸c ®Þnh ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së cÊp bËc c«ng viÖc, ®Þnh møc lao ®éng, ®Þnh møc phô cÊp. Mçi mÆt hµng chØ ®­îc tÝnh mét ®¬n gi¸ nhÊt ®Þnh. MÆt hµng kh¸c nhau th× ®¬n gi¸ còng kh¸c nhau. s¶n phÈm cã chÊt l­îng kh¸c nhau cã c¸c tÝnh c¸ch tÝnh kh¸c nhau. MÆt kh¸c, ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cã tÝnh chÊt t­¬ng ®èi khi møc tiÒn l­¬ng thay ®æi th× còng ph¶i tÝnh l¹i ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng. X¸c ®Þnh tØ lÖ % thu nhËp l­¬ng trªn doanh thu: (C¬ ®iÖn, phßng ban) TØ lÖ thu nhËp l­¬ng trªn doanh thu t¹m tÝnh theo SPSX kú KH = å VKH * 100% Doanh thu Trong ®ã: å VKH : Tæng quü l­¬ng kú kÕ ho¹ch (Kho¶n e môc 2) Doanh thu: Tæng doanh thu KH theo KHSX trong kú (theo c¸c s¶n phÈm sîi Hµ Néi_May Hµ Néi- DÖt nhuém) Quü thu nhËp thùc hiÖn th¸ng: Quü thu nhËp l­¬ng thùc hiÖn hµng th¸ng = Tû lÖ % thu nhËp l­¬ng trªn doanh thu * Doanh thu thùc hiÖn theo kÕt qu¶ s¶n xuÊt (s¶n phÈm ®· nhËp kho C«ng ty) + Quü Thu nhËp bæ sung (nÕu cã) X¸c ®Þnh kÕ ho¹ch thu nhËp kho¸n mét c«ng (¸p dông cho c¸c ®¬n vÞ thùc hiÖn kho¸n chi phÝ s¶n xuÊt ) C«ng thøc Thu nhËp mét c«ng kho¸n kÕ ho¹ch = åVKH Tæng sè c«ng theo hao phÝ lao ®éng vµ kÕ ho¹ch s¶n xuÊt §¬n gi¸ cña mét ®¬n vÞ s¶n phÈm = Thu nhËp mét c«ng kho¸n kÕ ho¹ch * hao phÝ lao ®éng tæng hîp cña mét ®¬n vÞ s¶n phÈm b1. Quü thu nhËp thùc hiÖn theo chi phÝ s¶n xuÊt (C¸c nhµ m¸y Sîi, May, DÖt nhuém, DÖt Hµ §«ng) Quü thu nhËp l­¬ng th¸ng = ( §¬n gi¸ cña mét ®¬n vÞ s¶n phÈm i * Sè l­îng s¶n phÈm i * ChÊt l­îng s¶n phÈm i ) KhuyÕn khÝch xuÊt khÈu ± sè tiÒn th­ëng (ph¹t) chi phÝ kho¸n ± Sè tiÒn gi¶m quü thu nhËp do kh«ng hoµn thµnh kÕ ho¹ch + Quü thu nhËp bæ sung (nÕu cã) B2. Quü thu nhËp thùc hiÖn th¸ng ®èi víi ®¬n vÞ h­ëng theo tû lÖ thu nhËp / doanh thu g¾n víi chi phÝ s¶n xuÊt (Bé phËn èng giÊy nhùa – nhµ m¸y c¬ ®iÖn) TØ lÖ % thu nhËp trªn doanh thu (TKH) = å VTNKH * 100% TKH Trong ®ã: TKH: tæng doanh thu theo kÕ ho¹ch s¶n xuÊt trong kú. 3. Ph­¬ng ph¸p tr¶ l­¬ng cña C«ng ty 3.1 Nguyªn t¾c tr¶ l­¬ng: Møc l­¬ng ®Ó tÝnh thu nhËp cho ng­êi lao ®éng: C¨n cø vµo møc l­¬ng cÊp bËc c«ng viÖc ®· ®­îc x¸c ®Þnh cho c¸c chøc danh ngµnh nghÒ, C«ng ty thùc hiÖn tr¶ thu nhËp l­¬ng th¸ng cho ng­êi lao ®éng (gåm c¶ khèi h­ëng l­¬ng thêi gian vµ khèi h­ëng l­¬ng s¶n phÈm) HÕ sè ph©n phèi thu nhËp hµng th¸ng cho tõng chøc danh ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së thu nhËp l­¬ng th¸ng, chÕ ®é l­¬ng chøc danh, phô cÊp l­¬ng th¸ng cho tõng ®èi t­îng ®­îc h­ëng cïng víi hÖ thèng b¶ng hÖ sè ph©n phèi thu nhËp. L­¬ng hµng th¸ng cña ng­êi lao ®éng ®­îc ph©n phèi mét lÇn trong th¸ng, ®­îc tÝnh trªn c¬ së møc l­¬ng cÊp bËc c«ng viÖc hÖ sè ph©n phèi thu nhËp, møc l­¬ng hµng th¸ng vµ thµnh tÝch ®ãng gãp cña mçi c¸ nh©n. Møc chi l­¬ng hµng th¸ng: c¨n cø vµo kÕt qu¶ s¶n xuÊt vµ thùc hiÖn chi phÝ kho¸n cña ®¬n vÞ. §èi víi c«ng nh©n h­ëng l­¬ng theo ®¬n gi¸ s¶n phÈm: c¨n cø vµo kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh nguån l­¬ng cña ®¬n vÞ, ®¬n gi¸ tr¶ l­¬ng cho c«ng nh©n ®­îc ®iÒu chØnh hµng th¸ng theo møc chi l­¬ng cña ®¬n vÞ. + C«ng nh©n DÖt - Nhuém - May: ®¬n vÞ tÝnh to¸n ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng víi ®¬n gi¸ gèclµ hÖ sè 1,0 c¨n cø ®Þnh møc phÈm cÊp. + C«ng nh©n c«ng nghÖ sîi: c¨n cø vµo viÖc ®¸nh gi¸ ®iÓm thao t¸c ®Ó x¸c ®Þnh chÊt l­îng thao t¸c tÝnh ®¬n gi¸ lo¹i 1,2 víi ®¬n gi¸ gèc lµ hÖ sè 1,0 - Møc thu nhËp l­¬ng th¸ng trong tr­êng hîp c¸ nh©n ®­îc ph©n h¹ng thµnh tÝch. + Lo¹i A1 ®­îc h­ëng 100% thu nhËp l­¬ng ( cã hÖ sè ph©n phèi thu nhËp chøc danh ®¶m nhËn) + Lo¹i A2 ®­îc h­ëng 90% thu nhËp l­¬ng ( cã hÖ sè ph©n phèi thu nhËp chøc danh ®¶m nhËn) + Lo¹i B ®­îc h­ëng 85% thu nhËp l­¬ng ( cã hÖ sè ph©n phèi thu nhËp lµ 1,0) + Kh«ng ph©n lo¹i ®­îc h­ëng 70 % thu nhËp l­¬ng ( hÖ sè ph©n phèi thu nhËp lµ 1,0 ) 3.2 Ph­¬ng ph¸p tr¶ l­¬ng C«ng ty thùc hiÖn ph©n phèi thu nhËp hµng th¸ng trªn c¬ së kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, ®¬n gi¸ s¶n phÈm, chÊt l­îng s¶n phÈm (®èi víi c«ng nh©n h­ëng l­¬ng s¶n phÈm) vµ ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng kÕt hîp víi ph©n h¹ng thµnh tÝch trong th¸ng. 3.2.1 Ph­¬ng ph¸p b×nh ®iÓm vµ ph©n h¹ng thµnh tÝch trong th¸ng. a) C¸c chØ tiªu ph©n lo¹i thµnh tÝch trong th¸ng. -Lo¹i A1:Tæng sè ®iÓm lµ 20 ®iÓm. -Lo¹i A2: Tæng sè ®iÓm lµ 18-19 ®iÓm (mçi chØ tiªu ph¶i ®¹t tèi thiÓu 9 ®iÓm) -Lo¹i B: Tæng sè ®iÓm ®¹t tõ 17-18®iÓm. -Kh«ng ph©n lo¹i: Tæng sè ®iÓm <17®iÓm. b) HÖ sè ph©n lo¹i thµnh tÝch. -Lo¹i A1: HÖ sè lµ 1.0. -Lo¹i A2: HÖ sè lµ 0.9. -Lo¹i B: HÖ sè lµ 0.85. -Kh«ng ph©n lo¹i: hÖ sè lµ 0.7. c) §èi t­îng xÐt ph©n h¹ng thµnh tÝch: *§èi víi c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt cã 4 chØ tiªu: +ChØ tiªu s¶n l­îng -Lo¹i A1: §¹t 100% kÕ ho¹ch s¶n l­îng ®­îc 5 ®iÓm. -Lo¹i A2: §¹t 98-100% kÕ ho¹ch s¶n l­îng ®­îc 4 ®iÓm. -Lo¹i B: §¹t 95-98% kÕ ho¹ch s¶n l­îng ®­îc 3 ®iÓm. +ChØ tiªu s¶n l­îng vµ ph©n lo¹i thao t¸c. C¨n cø theo tû lÖ ®Þnh møc ph©n cÊp cña tõng ngµnh s¶n xuÊt vµ ph©n lo¹i thao t¸c. -Lo¹iA:§¹t 95-100% s¶n phÈm lo¹i 1-®­îc 5 ®iÓm. -Lo¹i B: §¹t 80-95% s¶n phÈm lo¹i 1-®­îc 4®iÓm. +ChØ tiªu an toµn tiÕt kiÖm. -Lo¹i A: §¹t100% chØ tiªu-®­îc5 ®iÓm. -Lo¹i B: Cã vi ph¹m nhá nh­ng ch­a ®Õn møc kû luËt -®­îc 4 ®iÓm. +ChØ tiªu ngµy giê - c«ng. -Lo¹i A:®­îc 5 ®iÓm. -Lo¹i B: ®­îc 4 ®iÓm. *§èi víi c¸n bé c«ng nh©n viªn qu¶n lý : cã hai chØ tiªu. +ChØ tiªu chÊt l­îng c«ng t¸c: -Lo¹i A1: nÕu hoµn thµnh xuÊt s¾c nhiÖm vô ®­îc giao ®­îc 5 ®iÓm -Lo¹i A2: nÕu hoµn thµnh nhiÖm vô ®­îc giao nh­ng kh«ng thËt xuÊt s¾c-®­îc 4 ®iÓm . -Lo¹i B: nÕu hoµn thµnh nhiÖm vô ë møc ®é thÊp hoÆc cã mét sè vi ph¹m nghiªm träng vÒ néi quy lao ®éng hoÆc mét sè sai xãt nhá vÒ chuyªn m«n nghiÖp vô –kü thuËt -®­îc 8 ®iÓm. +ChØ tiªu ngµy giê- c«ng. -Lo¹i A1:®­îc 10 ®iÓm. -Lo¹i A2:®­îc 9 ®iÓm (chØ thiÕu mét c«ng so víi qui ®Þnh) -Lo¹i B: ®­îc 8 ®iÓm. 3.2.2 Ph­¬ng ph¸p tr¶ l­¬ng HiÖn nay C«ng ty DÖt May Hµ Néi ®ang sö dông chÕ ®é tiÒn l­¬ng theo thêi gian vµ theo s¶n phÈm. ChÕ ®é tr¶ l­¬ng theo thêi gian ¸p dông cho bé phËn gi¸n tiÕp gåm c¸c ®¬n vÞ thuéc khèi phßng ban, tæ chuyªn m«n nghiÖp vô kü thuËt cña c¸c Nhµ m¸y, c¸c tæ b¶o toµn, b¶o d­ìng, ®iÖn c¬ khÝ, ®iÖn lùc vµ phôc vô s¶n xuÊt kh«ng h­ëng l­¬ng s¶n phÈm. ChÕ ®é tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm ¸p dông cho bé phËn s¶n xuÊt trùc tiÕp. §èi víi c«ng nh©n h­ëng l­¬ng s¶n phÈm. C«ng thøc x¸c ®Þnh thu nhËp trong th¸ng. TNTi = (( SLTi x §GCL ) + LTG ) x HS x H Trong ®ã: TNTi: Thu nhËp l­¬ng th¸ng. SLTI: Sè l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt trong th¸ng. §GLC: §¬n gi¸ tr¶ l­¬ng theo chÊt l­îng s¶n phÈm (víi møc chi l­¬ng th¸ng) LTG: L­¬ng thêi gian (nÕu cã) HS: HÖ sè ph©n phèi thu nhËp (nÕu cã) H : H¹ng thµnh tÝch trong th¸ng. BiÓu 6: hÖ sè thu nhËp – khèi Nhµ m¸y sîi 1. Chøc n¨ng CÊp bËc c«ng viÖc HÖ sè thu nhËp thùc hiÖn tõ 1/2/2000 HiÖn h­ëng Thùc hiÖn tõ 1/2/2000 Gi¸m ®èc Phã gi¸m ®èc Tr­ëng ca Tæ tr­ëng tæ kü thuËt Kü thuËt thiÕt bÞ c«ng nghÖ Kü thuËt ®iÖn. KT kiªm tæ tr­ëng thao t¸c KT kiªm tæ tr­ëng TN Kh ®iÒu ®é s¶n xuÊt KT ®Þnh møc L§, hå s¬, chÕ ®é KH l­¬ng – thi ®ua Thèng kª tæng hîp H¹ch to¸n 4,86 4,38 3,54 3,1 2,98 2,98 2,98 2,98 2,98 2,86 2,86 2,86 2,74 2,74 4,86 4,38 3,54 3,26 2,98 2,98 2,98 2,98 2,98 2,86 2,86 2,86 2,74 2,74 2,1 2,0 1,8 1,8 1,8 1,8 1,8 1,8 1,7 1,6 1,4 1,4 1,2 1,2 §èi víi c¸n bé c«ng nh©n viªn h­ëng l­¬ng theo thêi gian. X¸c ®Þnh nguån thu nhËp th¸ng cña tæ, phßng. Nguån QTNL Cña ®¬n vÞ (tæ phßng = L­¬ng cÊp bËc c«ng viÖc cña ®¬n vÞ x Ngµy c«ng chÕ ®é trong th¸ng x HÖ sè ®iÒu chØnh x HÖ sè ph©n phèi thu nhËp b×nh qu©n cña ®¬n vÞ x H¹ng thµnh tÝch cña ®în vÞ 26 Møc chi l­¬ng th¸ng cña ®¬n vÞ = Nguån thu nhËp l­¬ng cña ®¬n vÞ - PhÇn chi l­¬ng kiªm nghiÖm (nÕu cã) Lao ®éng thùc tÕ x CÊp bËc c«ng viÖc x HÖ sè thu nhËp b×nh qu©n thùc tÕ x Ngµy c«ng b×nh qu©n (thùc tÕ/26) X¸c ®Þnh thu nhËp cña ng­êi lao ®éng. C«ng thøc thu nhËp cña c¸ nh©n trong ®¬n vÞ. Thu nhËp l­¬ng th¸ng cña ®¬n vÞ = Møc l­¬ng cÊp bËc c«ng viÖc tõng chøc danh x Ngµy c«ng (thùc tÕ /26) x Møc chi thu nhËp l­¬ng th¸ng x HÖ sè ph©n phèi thu nhËp x Ph©n h¹ng thµnh tÝch c¸ nh©n ®¬n vÞ (nÐu cã) BiÓu 7 b¶ng l­¬ng chøc vô qu¶n lý doanh nghiÖp. Chøc n¨ng HÖ sè cÊp bËc c«ng viÖc HÖ sè thu nhËp tõ 1/2/2000 HiÖn h­ëng Thùc hiÖn Tæng gi¸m ®èc Phã tæng gi¸m ®èc, kÕ to¸n tr­ëng 7,06 6,34 7,06 6,34 2,5 2,2 4.Nh÷ng chi phÝ tÝnh theo l­¬ng c¸n bé c«ng nh©n viªn. Theo chÕ ®é hiÖn hµnh, hµng th¸ng c¸c doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh tÝnh, trÝch lËp thªm c¸c quü kh¸c ngoµi quü tiÒn l­¬ng. §ã lµ quü b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn. 4.1 Quü b¶o hiÓm x· héi. Quü b¶o hiÓm x· héi ®­îc h×nh thµnh do viÖc trÝch lËp vµ tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp c¸c kho¶n chi phÝ b¶o hiÓm x· héi theo quy ®Þnh cña Nhµ n­íc. Hµng th¸ng doanh nghiÖp tiÕn hµnh tÝnh, trÝch lËp quü b¶o hiÓm x· héi theo tØ lÖ quy ®Þnh trªn tæng sè tiÒn l­¬ng thùc tÕ ph¶i tr¶ cho c¸n bé c«ng nh©n viªn trong th¸ng vµ ph©n bæ cho c¸c ®èi t­îng cã liªn quan ®Õn viÖc sö dông lao ®éng. Quü b¶o hiÓm x· héi ®­îc thiÕt lËp nh»m t¹o ra nguån vèn tµi trî cho c«ng nh©n viªn trong tr­êng hîp èm4 ®au, thai s¶n, tai n¹n lao ®éng, mÊt søc, nghØ h­u... C«ng ty DÖt- May Hµ Néi còng h×nh thµnh quü b¶o hiÓm x· héi b»ng c¸ch trÝch theo tØ lÖ quy ®Þnh trªn tæng sè tiÒn l­¬ng cÊp bËc, chøc vô vµ c¸c kho¶n phô cÊp cña c«ng nh©n viªn thùc tÕ ph¸t sinh trong th¸ng. TØ lÖ trÝch b¶o hiÓm x· héi lµ 20% trong ®ã 15% lµ do C«ng ty trùc tiÕp trÝch nép ( tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh), 5% cßn l¹i lµ do c«ng nh©n viªn chøc trong C«ng ty ®ãng vµ th­êng ®­îc trõ vµo l­¬ng th¸ng. 4.2 Quü b¶o hiÓm y tÕ . Quü b¶o hiÓm y tÕ theo quy ®Þnh cña chÕ ®é tµi chÝnh hiÖn nay còng ®­îc h×nh thµnh tõ 2 nguån: mét phÇn do doanh nghiÖp ®ãng trÝch vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh hµng th¸ng theo tØ lÖ quy ®Þnh tÝnh trªn tæng sè tiÒn l­¬ng thùc tÕ ph¶i tr¶, mét phÇn do ng­êi lao ®éng g¸nh chÞu vµ ®­îc trõ vµo l­¬ng. TØ lÖ trÝch b¶o hiÓm y tÕ cña C«ng ty hiÖn nay lµ 3% trong ®ã 2% ®­îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh 1% trõ vµo l­¬ng cÊp bËc, chøc vô cña c«ng nh©n viªn . Qòy B¶o hiÓm y tÕ ®­îc sö dông ®Ó thanh to¸n c¸c kho¶n tiÒn kh¸m ch÷a bÖnh, viÖn phÝ, thuèc thang cho ng­êi lao ®éng trong tr­êng hîp èm ®au, thai s¶n... c¸c kho¶n ®ãng B¶o hiÓm y tÕ ®­îc nép cho c¬ quan chuyªn tr¸ch th­êng d­íi h×nh thøc mua B¶o hiÓm y tÕ . 4.3 Quü kinh phÝ c«ng ®oµn. Quü kinh phÝ c«ng ®oµn còng ®­îc h×nh thµnh do viÖc trÝch lËp vµ tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh cña C«ng ty hµng th¸ng theo tØ lÖ quy ®Þnh trªn tæng sè tiÒn l­¬ng thùc tÕ ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn. Sè kinh phÝ c«ng ®oµn mµ C«ng ty trÝch còng ®­îc ph©n cÊp qu¶n lý vµ chØ tiªu theo tØ lÖ quy ®Þnh: mét phÇn nép lªn c¬ quan qu¶n lý cÊp trªn, mét phÇn ®Ó l¹i C«ng ty ®Ó chi tiªu cho ho¹t ®éng c«ng ®oµn. TØ lÖ trÝch kinh phÝ c«ng ®oµn hiÖn nay lµ 2%. III. Nh÷ng ®¸nh gi¸ chung vÒ t×nh h×nh lao ®éng vµ møc thu nhËp cña c«ng nh©n viªn t¹i C«ng ty. 1.T×nh h×nh lao ®éng. Lao ®éng lµ mét trong ba yÕu tè cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t¹o ra s¶n phÈm. Qu¶n lý lao ®éng lµ qu¶n lý mét nh©n tè c¬ b¶n nhÊt cña lùc l­îng s¶n xuÊt, ®ã lµ nh©n tè con ng­êi. Sö dông tèt nguån lao ®éng biÓu hiÖn ë c¸c mÆt biÕt sö dông tèt sè l­îng lao ®éng,thêi gian lao ®éng, tËn dông hÕt kh¶ n¨ng lao ®éng s¸ng t¹o cña ng­êi c«ng nh©n nh»m t¨ng khèi l­îng chÊt l­îng s¶n phÈm, mÆt kh¸c cßn ®Ó gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ t¹o ra lîi nhuËn tèi ®a cho doanh nghiÖp. Trong bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo, cô thÓ lµ C«ng ty DÖt- May Hµ Néi kh«ng ph¶i nguån nh©n lùc lóc nµo còng cè ®Þnh mµ nã cã thÓ biÕn ®æi qua c¸c n¨m. Cô thÓ nh­ sau: BiÓu8: T×nh h×nh t¨ng gi¶m lao ®éng. §¬n vÞ : ng­êi. Néi dung 1998 1999 2000 §Çu kú b¸o c¸o - Lao ®éng t¨ng trong kú - Lao ®éng gi¶m trong kú Cuèi kú b¸o c¸o Lao ®éng thùc hiÖn b×nh qu©n Trong ®ã: C«ng nh©n s¶n xuÊt C¸n bé qu¶n lý 5442 285 491 5236 5329 5326 381 359 5258 5248 4789 459 5248 181 573 4866 4922 Qua sè liÖu biÓu trªn ta thÊymøc biÕn ®éng nguån lao ®éng cña C«ng ty n¨m 2000 so víi n¨m 1999 lµ t­¬ng ®èi lín ( n¨m 2000 gi¶m 392 ng­êi so víi n¨m 1999). §iÒu nµy b¾t nguån tõ nhiÖm vô vµ t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. Nguån lao ®éng trong kú b¸o c¸o gi¶m so víi n¨m tr­íc chøng tá C«ng ty ®· biÕt c¸ch qu¶n lý vµ sö dông lao ®éng mét c¸ch hîp lý lµm cho chÊt l­îng s¶n phÈm t¨ng lªn ®Ó C«ng ty ®­îc ®øng v÷ng trªn thÞ tr­êng vµ ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cao trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. 2.Møc thu nhËp cña c«ng nh©n viªn. Trong c¬ chÕ cò, tiÒn l­¬ng tr¶ cho ng­êi lao ®éng chñ yÕu lµ theo chÕ ®é l­¬ng thêi gian. Khi chuyÓn sang nÒn c¬ chÕ thÞ tr­êng, c¸c doanh nghiÖp ph¶i h¹ch to¸n ®éc lËp do ®ã viÖc ¸p dông nh÷ng h×nh thøc tr¶ l­¬ng nµo lµ do doanh nghiÖp tù quyÕt ®Þnh dùa vµo ®Æc ®iÓm, nhiÖm vô vµ t×nhg h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. §èi víi C«ng ty DÖt -May Hµ Néi viÖc tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng nh­ thÕ nµo cho c«ng b»ng , cho ®óng víi n¨ng lùc tõng ng­êi, cho ®óng víi nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng lu«n lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña C«ng ty. Cho nªn khi C«ng ty ¸p dông nh÷ng h×nh thøc tr¶ l­¬ng kh¸c nhau cho ng­êi lao ®éng theo ®óng víi tinh thÇn ®ã th× thu nhËp cña c«ng nh©n viªn trong C«ng ty phÇn nµo ®­îc c¶i thiÖn râ rÖt, ®ång thêi còng t¹o thªm lßng h¨ng say nhiÖt t×nh, th¸i ®é tr¸ch nhiÖm cña ng­êi lao ®éng trong s¶n xuÊt tõ ®ã dÉn tíi t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty ngµy cµng cao. §iÒu nµy cã thÓ thÊy râ qua biÓu sau: BiÓu 9: T×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh vµ thu nhËp cña ng­êi lao ®éng. §¬n vÞ: 1.000 ® STT ChØ tiªu 1998 1999 2000 I 1 2 3 4 5 6 II T×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh Gi¸ trÞ tæng s¶n l­îng Doanh thu Nép ng©n s¸ch §Çu t­ Tæng quü thu nhËp Quü l­¬ng trÝch vµo gi¸ thµnh Thu nhËp b×nh qu©n 400.246 379.306 8.696 18.068 48.098.436 47.480.702 812 428.000 434.500 5.548 38.648 49.289.940 49.473.869 950 462.000 470.000 4.500 166.705 57.378.675 56.638.159 1.213 Møc thu nhËp cña ng­êi lao ®éng trong C«ng ty cã xu h­íng ngµy cµng t¨ng vµ t¨ng víi møc t­¬ng ®èi cao.N¨m 2000 thu nhËp b×nh qu©n cña ng­êi lao ®éng t¨ng so víi n¨m 1998 vµ n¨m 1999. §iÒu nµy lµ do sè lao ®éng cña C«ng ty gi¶m ®i (gi¶m 392 ng­êi). §ã chÝnh lµ biÓu hiÖn cña tÝnh hiÖu qu¶ trong c«ng t¸c qu¶n lý doanh nghiÖp, qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh nãi chung vµ qu¶n lý lao ®éng tiÒn l­¬ng nãi riªng. 3.C«ng t¸c tæ chøc qu¶n lý sö dông lao ®éng vµ tiÒn l­¬ng ®èi víi kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh . §Çu nh÷ng n¨m 90, quy chÕ thµnh lËp vµ gi¶i thÓ doanh nghiÖp Nhµ n­íc ra ®êi cïng víi ®ã lµ sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®· lµ mét th¸ch thøc lín ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nÕu muèn tån t¹i ®i lªn.Trong ®iÒu kiÖn nh­ vËy mµ C«ng ty vÉn duy tr× ho¹t ®éng cña m×nh mét c¸ch v÷ng ch¾c ®ång thêi thu nhËp vµ møc sèng cña ng­êi lao ®éng cµng t¨ng thªm ®ã chÝnh biÓu hiÖn tÝnh hiÖu qu¶ trong c«ng t¸c qu¶n lý doanh nghiÖp. Thùc tÕ trong C«ng ty DÖt- May Hµ Néi chÝnh v× cã sù qu¶n lý tèt vÒ lao ®éng vµ tiÒn l­¬ng ®· ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. Cô thÓ lµ h×nh thøc tr¶ l­¬ng hiÖn t¹i ¸p dông ë C«ng ty ®· g¾n víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty th«ng qua chØ tiªu doanh thu thùc hiÖn . H×nh thøc tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng ®· cã t¸c dông khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng ®i lµm ®Çy ®ñ ngµy c«ngchÕ ®é trong th¸ng, khuyÕn khÝch n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n ®Ó n©ng cao l­¬ng, n©ng cao tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, ý thøc tæ chøc kû luËt. ChÝnh v× cã tinh thÇn vµ ý thøc cao nh­ vËy, céng víi sù kh«ng ngõng ®æi míi, ®Çu t­ chiÒu s©u, n©ng cÊp thiÕt bÞ, ®æi míi c«ng nghÖ ®· gióp cho c¶ mét tËp thÓ ng­êi trong C«ng ty g¾n bã víi c«ng viÖc m×nh lµm h¬n, ®Èy nhanh n¨ng suÊt lao ®éng lµm cho viÖc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty ngµy cµng ph¸t triÓn tiÕn tíi héi nhËp AFTA( vµo n¨m 2006). PhÇn III. Mét sè kiÕn nghÞ liªn quan ®Õn t×nh h×nh lao ®éng vµ chÕ ®é tiÒn l­¬ng hiÖn nay cña C«ng ty. I. Mét sè kiÕn nghÞ vÒ t×nh h×nh lao ®éng. Qua gÇn 20 n¨m kinh doanh vµ 5 n¨m chuuyÓn ®æi nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh, C«ng ty DÖt May Hµ Néi ®· ®¹t ®­îc nhiÒu kÕt qu¶ kh¶ quan.C«ng ty ®ang ph¸t triÓn trªn nhiÒu ph­¬ng diÖn vµ ngµy cµng kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ trªn th­¬ng tr­êng. Trong nh÷ng n¨m tíi C«ng ty cã kÕ ho¹ch më réng thªm quy m« s¶n xuÊt, ®Çu t­ thªm d©y chuyÒn c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. Tuy nhiªn ®Ó n¾m ®­îc nh÷ng c¬ héi trong kinh doanh thóc ®Èy ph¸t triÓn h¬n n÷a th× C«ng ty cÇn ph¶i x¸c ®Þnh chÝnh x¸c h­íng ®i, lùa chän nh÷ng chiÕn l­îc s¾c bÐn ®Ó phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña m×nh vµ sù biÕn ®éng cña thÞ tr­êng. Muèn nh­ vËy ngay tõ b©y giê, C«ng ty sÏ cã nhiÒu viÖc ®Ó lµm mµ trong ®ã vÊn ®Ò qu¶n trÞ nh©n lùc lµ mét yÕu tè tèi quan träng vµ kh«ng thÓ thiÕu ®­îc bëi v×, bÊt cø mét doanh nghiÖp hay mét tæ chøc nµo, dï cã tÇm vãc lín ®Õn ®©u, ho¹t ®éng trong lÜnh vùc nµo , tÇm quan träng cña con ng­êi lµ mét thùc tÕ hiÓn nhiªn kh«ng ai phñ nhËn ®­îc. V× thÕ vÊn ®Ò qu¶n trÞ nguån nh©n lùc ngµy cµng ®­îc quan t©m, nghiªn cøu vµ ph©n tÝch kü cµng. Sau mét thêi gian t×m hiÓu t×nh h×nh thùc tÕ t¹i C«ng ty DÖt -May Hµ Néi vÒ c«ng t¸c qu¶n lý, sö dông nguån nh©n lùc, t«i xin m¹nh d¹n®­a ra mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao h¬n n÷a chÊt l­îng lao ®éng vµ hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c qu¶n lý nguån nh©n lùc t¹i ®©y. 1. T¨ng c­êng c«ng t¸c t¹o ®éng lùc trong lao ®éng. Cã rÊt nhiÒu c¸ch ®Ó t¹o ®éng lùc trong lao ®éng, sau ®©y t«i xin chØ ra mét sè c¸ch chñ yÕu ®Ó t¹o ®éng lùc cho ng­êi lao ®éng trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c«ng viÖc. 1.1T¹o ®éng lùc b»ng kÝch thÝch vËt chÊt. C«ng t¸c tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng lµ mét c«ng cô hiÖu qu¶ trong viÖc kÝch thÝch ng­êi lao ®éng, nã lµ ®ßn bÈy m¹nh mÏ nhÊt ®Ó kÝch thÝch ng­êi lao ®éng lµm viÖc. Do ®ã C«ng ty ph¶i biÕt tËn dông triÖt ®Ó vµo nh©n tè nµy ®Ó “ ®¸nh” vµo t©m lý ng­êi lao ®éng nÕu muèn hä lµm viÖc víi tÊt c¶ “ bÇu nhiÖt huyÕt” cña m×nh. TiÒn l­¬ng tr¶ ®óng, c«ng b»ng hîp lý sÏ t¹o ra t©m lý tho¶i m¸i yªu c«ng viÖc, h¨ng say phÊn ®Êu t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng vµ thu nhËp cña ng­êi lao ®éng. ViÖc khuyÕn khÝch lîi Ých vËt chÊt còng cã thÓ dùa trªn c¸c chÕ ®é vÒ th­ëng, phô cÊp, trî cÊp...cña Nhµ n­íc hoÆc do doanh nghiÖp quy ®Þnh, tuy nhiªn ph¶i ¸p dông c¸c chÕ ®é nµy mét c¸ch hîp lý vµ n¨ng ®éng. VÝ dô: C«ng ty cÇn lËp quü th­ëng ®Ó tr¶ th­ëng cho ng­êi lao ®éng trong nh÷ng tr­êng hîp ®Æc biÖt nh­ ph¸t minh s¸ng kiÕn, c¶i tiÕn kü thuËt... 1.2.T¹o ®éng lùc vÒ mÆt tinh thÇn cho ng­êi lao ®éng. T¹o ®éng lùc vÒ mÆt tinh thÇn cho ng­êi lao ®éng cã ý nghÜa ®Æc biÖt to lín ®èi víi c«ng t¸c qu¶n trÞ nguån nh©n lùc. Còng nh­ khuyÕn khÝch vËt chÊt, khuyÕn khÝch vÒ tinh thÇn còng mang l¹i hiÖu qu¶ nhÊt ®Þnh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c«ng viÖc. Hoµn thiÖn c«ng t¸c tæ chøc phôc vô n¬i lµm viÖc theo yªu cÇu cña c«ng viÖc. C«ng ty ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi lµm gi¶m møc c¨ng th¼ng, mÖt mái t¹o kh«ng khÝ phÊn khëi t¹i n¬i lµm viÖc. ¸p dông thêi gian lµm viÖc mét c¸ch linh ®éng phï hîp víi ®Æc thï riªng cña c«ng ty. T¹o bÇu kh«ng khÝ d©n chñ, t­¬ng trî, gióp ®ì lÉn nhau gi÷a C«ng ty vµ ng­êi lao ®éng cña C«ng ty, gi÷a ng­êi lao ®éng víi nhau ®Ó ng­êi lao ®éng c¶m thÊy m×nh ®­îc t«n träng, do ®ã hä sÏ ph¸t huy hÕt tiÒm n¨ng cña m×nh. X©y dùng vµ trao tÆng cho c«ng nh©n viªn c¸c danh hiÖu thi ®ua nh­: lao ®éng tiªn tiÕn, anh hïng lao ®éng... X©y dùng c¸c h×nh thøc khen th­ëng bªn c¹nh th­ëng b»ng tiÒn lµ giÊy khen, b»ng khen ®ång thêi tæ chøc khen th­ëng c«ng khai nh»m t¹o ra t©m lý phÊn chÊn cho nh÷ng ng­êi ®¹t thµnh tÝch. §Õn tËn nhµ th¨m hái, ®éng viªn mçi khi c¸n bé c«ng nh©n viªn èm ®au tai n¹n hay cã chuþªn buån... Cã thÓ nãi khuyÕn khÝch vËt chÊt vµ tinh thÇn ®èi víi ng­êi lao ®éng lµ mét nguyªn t¾c hÕt søc quan träng nh»m thu hót, t¹o ®éng lùc m¹nh mÏ cho ng­êi lao ®éng trong qu¸ tr×nh lµm viÖc. Tuy nhiªn C«ng ty kh«ng nªn qu¸ coi träng khuyÕn khÝch lîi Ých vËt chÊt hoÆc tinh thÇn mµ ph¶i kÕt hîp chÆt chÏ hai lo¹i khuyÕn khÝch nµy víi viÖc th­ëng ph¹t nghiªm minh th× c«ng t¸c t¹o ®éng lùc míi ®¹t hiÖu qu¶. 1.3.§µo t¹o, båi d­ìng n©ng cao tr×nh ®é cho ng­êi lao ®éng. §èi víi mçi doanh nghiÖp ®Çu t­ cho ®µo t¹o, cho chiÕn l­îc con ng­êi lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh s¶n xuÊt. Víi ®µph¸t triÓn nh­ hiÖn nay, trong t­¬ng lai C«ng ty sÏ ngµy cµng ®­îc më réng. V× vËy con ng­êi lµ yÕu tèquan träng cho C«ng ty hoµn thµnh nghÜa vô s¶n xuÊt kinh doanh. Môc tiªu cña ®µo t¹o lµ t¹o ra ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý, c¸n bé khoa häc kü thuËt cã tr×nh ®é vµ c«ng nh©n lµnh nghÒ ®Ó ®¶m ®­¬ng nhiÖm vô cña C«ng ty. Trong nh÷ng n¨m qua c«ng t¸c ®µo t¹o x©y dùng ®éi ngò ë C«ng ty ®· ®­îc tiÕn hµnh thËn träng.Tr­íc t×nh h×nh cã nhiÒu thö th¸ch, C«ng ty cÇn ph¶i tiÕp tôc ®Èy m¹nh h¬n n÷a c«ng t¸c ®µo t¹o th× míi ®¸p øng ®­îc ®ßi hái cña t×nh h×nh. ®èi víi bé phËn lao ®éng qu¶n lý, ®èi t­îng ®µo t¹o lµ nh©n viªn c¸c phßng, c¸c kü thuËt viªn ®Ó n¾m b¾t ®­îc c¸c kiÕn thøc vÒ kinh tÕ thÞ tr­êng, tin häc, ngo¹i ng÷, båi d­ìng kiÕn thøc vÒ c«ng nghÖ míi, c¸c tiÕn bé khoa häc kü thuËt nh»m phôc vô c«ng t¸c. VÒ h×nh thøc ®µo t¹o cã thÓ më c¸c líp ®µo t¹o båi d­ìng ng¾n h¹n hoÆc göi ng­êi vµo c¸c tr­êng ®¹i häc. 2. T¨ng c­êng c«ng t¸c tuyÓn chän, ®µo t¹o nguån nh©n lùc. HiÖn nay c«ng t¸c tuyÓn chän nguån nh©n lùc cña C«ng tylµ t­¬ng ®èi hîp lývµ ®óng víi chÕ ®é chÝnh s¸ch. Tuy nhiªn ®Ó c«ng t¸c nµy cã hiÖu qu¶ h¬n n÷a th× C«ng ty nªn: X¸c ®Þnh râ nh÷ng yªu cÇu vÒ tr×nh ®é cña ng­êi lao ®éng ®èi víi tÊt c¶ c¸c c«ng viÖc. ViÖc tuyÓn chän nh©n lùc kh«ng nªn qu¸ tËp trung vµo viªc xem xÐt b»ng cÊp hay sù gií thiÖucña ng­êi kh¸c. nªn tËp trung vµo qu¸ tr×nh pháng vÊn thö viÖc.®Ó t×m ra ng­êi phï hîp víi c«ng viÖc mµ C«ng ty s¾p giao. ­u tiªn cho ng­êi biÕt lµm nhiÒu viÖc. II . Mét sè kiÕn nghÞ vÒ chÕ ®é tiÒn l­¬ng cña C«ng ty. 1. Hoµn thiÖn viÖc x©y dùng cÊp bËc c«ng viÖc. Tiªu chuÈn cÊp bËc c«ng viÖc ph¶n ¸nh yªu cÇu vÒ tr×nh ®é lµnh nghÒ cña c«ng nh©n, cã liªn quan chÆt chÏ víi møc ®é phøc t¹p cña c«ng viÖc. Nãi c¸ch kh¸c ph©n h¹ng cÊp bËc lµ c«ng viÖc cã ý nghÜa to lín trong c«ng t¸c tiÒn l­¬ng vµ lµ c¬ së bè trÝ lao ®éng dóng c«ng viÖc, ®óng tr×nh ®é, quy ®Þnh møc l­¬ng theo tr×nh tù phøc t¹p cña c«ng viÖc, t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc tr¶ l­¬ng theo chÊt l­îng lao ®éng. VÒ cÊp bËc c«ng nh©n th× ®­îc th«ng qua thi n©ng bËc, cã héi ®ång chÊm thi, khi ®­a vµo danh s¸ch thi n©ng bËc ®Òu ph¶i cã tiªu chuÈn râ rµng. vÊn ®Ò quan träng lµ ph¶i x¸c ®Þnh cÊp bËc c«ng viÖc cho tõng kh©u mét c¸ch ®óng ®¾n ®Ó dùa vµo ®ã tr¶ l­¬ng cho c«ng nh©n theo ®óng chÊt l­îng vµ ®iÒu kiÖn lao ®éng khi hä hoµn thµnh mét c«ng viÖc nhÊt ®Þnh. Hoµn thiÞen viÖc x©y dùng cÊp bËc c«ng viÖc cßn cã t¸c dông quan träng trong c«ng t¸c x©y dùng kÕ ho¹ch lao ®éng, ®Æc biÖt lµ kÕ ho¹ch tuyÓn chän, bè trÝ vµ ®µo t¹o n©ng ca« tay nghÒ cho c«ng nh©n. Sau ®©y t«i xin tr×nh bµy c¸ch x¸c ®Þnh cÊp bËc c«ng viÖc b»ng ph­¬ng ph¸p cho ®iÓm ®Ó C«ng ty cã thÓ tham kh¶o. Néi dung cña ph­¬ng ph¸p nµy lµ dùa vµo b¶ng ®iÓm mÉu, tiÕn hµnh cho ®iÓm theo mÉu, tæng hîp sè ®iÓm ®¹t ®­îc råi so s¸nh x¸c ®Þnh bËc t­¬ng øng. Tr×nh tù tiÕn hµnh nh­ sau: B­íc 1: chia qu¸ tr×nh lao ®éng thµnh c¸c chøc n¨ng vµ c¸c yÕu tè. TÝnh chÊt phøc t¹p cña c«ng viÖc lµ do sù kÕt hîp cña nhiÒu lo¹i chøc n¨ng kh¸c nhau tuú theo t­ liÖu lao ®éng vµ ®èi t­îng lao ®éng ®­îc sö dông, ®ßi hái vÒ kiÕn thøc vµ kü n¨ng lao ®éng kh¸c nhau. C¸c chøc n¨ng ®ã ®­îc so s¸nh víi nhau ®Ó x¸c ®inh møc ®é phøc t¹p cña c«ng viÖc. Th«ng th­êng chøc n¨ng lao ®éng ®­îc chia nh­ sau: Chøc n¨ng tÝnh to¸n Chøc n¨ng chuÈn bÞ vµ tæ chøc c«ng viÖc. Chøc n¨ng thùc hiÖn qu¸ tr×nh lao ®éng. Chøc n¨ng phôc vô ®iÒu chØnh thiÕt bÞ. B­íc 2: X¸c ®Þnh møc ®é phøc t¹p cña tõng chøc n¨ng. cã nhiÒu ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ møc ®é phøc t¹p cña tõng chøc n¨ng. th«ng th­êng khi ®¸nh gi¸ ng­êi ta dïng ph­¬ng ph¸p cho ®iÓm. §iÓm lµ ®¬n vÞ tÝnh quy ­íc. Sè ®iÎm thÓ hiÖn møc ®é phøc t¹p cña tõng chøc n¨ng. Mçi chøc n¨ng ®­îc chia lµm 3-4 møc ®é kh¸c nhau: rÊt ®¬n gi¶n, ®¬n gi¶n, trung b×nh, phøc t¹p øng víi mçi møc ®é phøc t¹p thùc hiÖn cho ®iÓm tõ tèi thiÓu tíi tèi ®a. B­íc 3: Quy ®Þnh tæng sè ®iÓm cña c¸c møc ®é phøc t¹p cña c¸c chøc n¨ng vµ cho ®iÓm víi yÕu tè tinh thÇn tr¸ch nhiÖm theo ®iÓm mÉu. B­íc 4: ChuyÓn tõ ®iÓm sang bËc. Mçi c«ng viÖc cã møc ®é phøc t¹p vµ quan träng kh¸c nhau. C¨n cø vµo tæng sè ®iÓm cña tõng c«ng viÖc ®Ó chuyÓn ®iÓm sang bËc. D­íi ®©y lµ b¶ng ®iÓm mÉu ¸p dông cho ngµnh cã thang l­¬ng 6 bËc víi l­¬ng ®iÓm lµ 200. B¶ng 10: MÉu ®iÓm ¸p dông x©y dùng cÊp bËc c«ng viÖc. Chøc n¨ng Møc ®é phøc t¹p Sè ®iÓm Tèi thiÓu Tèi ®a 1. TÝnh to¸n RÊt ®¬n gi¶n §¬n gi¶n Trungb×nh Phøc t¹p 0 3 4 8 0 3 4 10 2. ChuÈn bÞ vµ tæ chøc c«ng viÖc RÊt ®¬n gi¶n §¬n gi¶n Trungb×nh Phøc t¹p 4 5 8 12 4 6 10 17 3. Thùc hiÖn qu¸ tr×nh lao ®éng RÊt ®¬n gi¶n §¬n gi¶n Trungb×nh Phøc t¹p 63 80 100 125 71 90 110 145 4. Phôc vô ®iÒu chØnh thiÕt bÞ RÊt ®¬n gi¶n §¬n gi¶n Trungb×nh Phøc t¹p 0 3 4 8 0 3 6 11 5. YÕu tè tr¸ch nhiÖm RÊt ®¬n gi¶n §¬n gi¶n Trungb×nh Phøc t¹p 0 4 6 12 0 4 8 17 B¶ng 11:Ph­¬ng ph¸p b¶ng ®iÓm - ®å thÞ. BËc l­¬ng Tæng sè ®iÓm ThÊp nhÊt Cao nhÊt I II III IV V VI 101 114 130 149 173 100 113 129 148 172 200 2.§¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc mét c¸ch khoa häc. §¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc lµ mét sù ®¸nh gi¸ cã hÖ thèng vµ chÝnh thøc t×nh h×nh thùc hiÖn c«ng viÖc trong sù so s¸nh víi c¸c tiªu chuÈn ®· ®ù¬c x©y dùng tõ tr­íc vµ th¶o luËn sù ®¸nh gi¸ ®ã víi ng­êi lao ®éng. §¸nh gi¸ cã hÖ thèng v× chóng ta cã thÓ sö dông mét lo¹t c¸c ph­¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc theo mét qu¸ tr×nh. TÝnh chÝnh thøc thÓ hiÖn qua viÖc ®¸nh gi¸ c«ng khai vµ b»ng v¨n b¶n cô thÓ hoÆc ®¸nh gi¸ theo chu kú cã sù th¶o luËn th«ng tin víi ng­êi lao ®éng. §¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc cã ý nghÜa rÊt quan träng v× c¸c th«ng tin ®¸nh gi¸ cã thÓ gióp cho Ban l·nh ®¹o C«ng ty hoµn thiÖn qu¸ tr×nh tiÒn th­ëng c«ng viÖc cho ng­êi lao ®éng. H¬n n÷a dùa vµo kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ C«ng ty sÏ cã c¬ së ®Ó ra c¸c quyÕt ®Þnh vÒ tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng vµ c¸c vÊn ®Ò th¨ng tiÕn. MÆt kh¸c, ®¸nh gi¸ c«ng viÖc ®óng ®¾n còng t¹o ra mét bÇu kh«ng khÝ t©m lý tho¶i m¸i trong tËp thÓ ng­êi lao ®éng. HiÖn nay C«ng ty ®ang thùc hiÖn viÖc xÐt ®iÓm chia l­¬ngvµ b×nh bÇu A, B, C theo c¸ch tÝnh ®iÓm dùa vµo 4 chØ tiªu: sè l­îng, chÊt l­îng vµ ph©n lo¹i thao t¸c, an toµn lao ®éng vµ chØ tiªu ngµy giê c«ng ®èi víi c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt. Qua thùc tÕ ¸p dông cho thÊy hiÖu qu¶ ®¹t ®­îc kh¸ tèt. Nh­ng vÉn cßn khã kh¨n khi ph©n lo¹i v× kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c lo¹i rÊt gÇn. Do ®ã t«i xin ®­a ra mét gi¶i ph¸p ®Ó thuËn lîi cho viÖc chÊm ®iÓm thi ®ua. Ph­¬ng ph¸p nµy gäi lµ ph­¬ng ph¸p b¶ng ®iÓm - ®å thÞ. Theo ph­¬ng ph¸p nµy chØ tiªu ®¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc ®­îc chia thµnh: ChØ tiªu sè l­îng. ChØ tiªu chÊt l­îng. ChØ tiªu thêi gian lao ®éng. ChØ tiªu ý thøc chÊp hµnh kû luËt. B¶ng 12 B¶ng chÊm c«ng thi ®ua Hä tªn: §¬n vÞ: Tªn c«ng viÖc: Ngµy: C¸c yÕu tè §iÓm sè – hoÆc møc ®é KÐm Trung b×nh Kh¸ XuÊt s¾c §Æc biÖt Sè l­îng ChÊt l­îng Thêi gian ý thøc chÊp hµnh kûluËt 16 16 21 10 17 17 23 00 18 18 24 12 19 19 25 13 20 20 26 14 C«ng ty c«ng bè réng r·i quy chÕ ®iÓm dÓ c«ng nh©n thùc hiÖn khoanh trßn trªn b¶ng, thuËn tiÖn cho viÖc tËp hîp. §èi víi viÖc b×nh bÇu th­ëng khi cã nhiÒu ng­êi ®¹t tiªu chuÈn th× cã thÓ thùc hiÖn c«ng t¸c so s¸nh cÆp. Ph­¬ng ph¸p so s¸nh cÆp lµ ph­¬ng ph¸p so s¸nh tõng ng­êi víi tÊt c¶ nh÷ng ng­êi kh¸c trong tæ cïng ®¹t mét chØ tiªu nµo ®ã nh­ng bÞ giíi h¹n vÒ sè l­îng ®Ó chän ra ng­êi xøng ®¸ng. ViÖc so s¸nh cÆp sÏ tr¸nh ®­îc lçi thiªn vÞ trong b×nh bÇu. C¸ch tiÕn hµnh nh­ sau: mçi ng­êi ®­îc so s¸nh víi tõng ng­êi theo tõng cÆp, tõng chØ tiªu. sau ®ã ghi sè liÖu cña tõng ng­êi ®¸nh gi¸ tèt h¬n vµo «, ®iÓm sè lÇn xuÊt hiÖn sÏ ®­îc ng­êi xuÊt s¾c nhÊt. Ch¼ng h¹n ë tæ 1 cã 5 c«ng nh©n A,B,C,D,E cïng ®¹t ®iÓm, hiÖu qu¶ lµ 40. Sè ng­êi theo chØ tiªu xÐt th­ëng lµ 3. ViÖc so s¸nh ®­îc tiÕn hµnh nh­ sau: B¶ng 13: So s¸nh vÒ hiÖu qu¶ lao ®éng A B C D E Sè ®iÓm A - + + - 2 B + + + + 4 C - - + - 1 D - - - - 0 E + - + + 3 Ký hiÖu: +: ng­êi theo hµng h¬n ng­êi theo cét. -: ng­êi theo hµng kÐm ng­êi theo cét. Nh­ vËy 3 ng­êi ®­îc th­ëng lµ B, E, A. Khi thùc hiÖn ®¸nh gi¸, ng­êi ®¸nh gi¸ ph¶i tr¸nh mét sè lçi sau: Lçi thiªn vÞ: §ã lµ khi ý kiÕn c¸ nh©n cña ng­êi ®¸nh gi¸ chi phèi sù ®¸nh gi¸. Lçi thµnh kiÕn: khi ng­êi ®¸nh gi¸ kh«ng thÝch mét ng­êi nµo ®ã. Lçi do ¶nh h­ëngcña sù kiÖn gÇn nhÊt: khi ý kiÕn cña ng­êi ®¸nh gi¸ bÞ ¶nh h­ëng cña hµnh vi tèt hoÆc xÊu míi x¶y ra nhÊt cña ng­êi lao ®éng. KÕt luËn. Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi cña mäi quèc gia ®Æc biÖt lµ trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn cña ViÖt Nam, tiÒn l­¬ng – lao ®éng lu«n tån t¹i song song vµ cã mèi quan hÖ t­¬ng hç, qua l¹i lao ®éng sÏ quyÕt ®Þnh tiÒn l­¬ng, cßn møc l­¬ng sÏ t¸c ®éng ®Õn møc sèng cña ng­êi lao ®éng. NhËn thøc râ ®­îc ®iÒu nµy. C«ng ty DÖt May Hµ Néi ®· sö dông tiÒn l­¬ng nh­ lµ mét ®ßn bÈy, mét c«ng cô h÷u hiÖu nhÊt ®Ó qu¶n lý vµ khuyÕn khÝch n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, n¨ng suÊt lao ®éng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn. §Ó tõ ®ã gióp C«ng ty t¨ng nhanh hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ®ång thêi thu nhËp cña ng­êi lao ®éng còng t¨ng thªm. Víi ®iÒu kiÖn thêi gian cã h¹n vµ kiÕn thøc thùc tÕ ch­a nhiÒu nªn ch¾c ch¾n kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng sai sãt vµ ch­a hoµn chØnh. Do vËy em rÊt mong muèn nhËn ®­îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña gi¸o viªn h­íng dÉn cïng toµn thÓ c¸c c¸n bé phßng Tæ chøc hµnh chÝnh trong C«ng ty vµ c¸c b¹n sinh viªn ®Ó b¶n luËn v¨n nµy ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù chØ b¶o, h­íng dÉn cña thÇy gi¸o (TS ) TrÇn Anh Ph­¬ng vµ c¸c c¸n bé phßng Tæ chøc hµnh chÝnh trong C«ng ty DÖt- May Hµ Néi ®Ó b¶n luËn v¨n cña em hoµn thµnh sím nhÊt. Tµi liÖu tham kh¶o. Kinh tÕ chÝnh trÞ M¸c – Lª Nin. (NXB gi¸o dôc 1996) Qu¶n trÞ nh©n sù ( pts NguuyÔn H÷u Th©n – NXB Thèng kª - 1998.) C¸c v¨n b¶n quy ®Þnh chÕ ®é tiÒn l­¬ng míi. ( tËp III, IV Bé Lao ®éng vµ Th­¬ng binh X· héi – nxb Lao ®éng vµ X· héi –1995, 1999) Néi quy ph©n phèi tiÒn l­¬ng vµ thu nhËp (Sè 119/DHN TCHC – Ban hµnh 1/3/2000 cña C«ng ty DÖt- May Hµ Néi ) C¸c b¸o c¸o cuèi n¨m cña C«ng ty DÖt- May Hµ Néi B¸o c¸o thùc hiÖn lao ®éng tiÒn l­¬ng (1998, 1999, 2000 ) B¸o c¸o m«t sè chØ tiªu tæng hîp vÒ s¶n xuÊt kinh doanh B¸o c¸o kÕt qu¶ kiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn chØ tiªu lao ®éng tiÒn l­¬ng B¸o c¸o viÖc thùc hiÖn chÕ ®é chÝnh s¸ch vÒ lao ®éng viÖc lµm B¸o c¸o t¨ng gi¶m lao ®éng ( 1998, 1999, 2000 ) Mét sè tµi liÖu cña C«ng ty DÖt- May Hµ Néi cã liªn quan ®Õn lao ®éng vµ tiÒn l­¬ng trong nh÷ng n¨m qua. Môc lôc