Đồ án Thiết kế hệ thống lọc bụi kiểu ướt dùng cho trạm trộn bê tông nhựa nóng năng suất 40T/h

t trªn ®­êng èng tõ th¸p dËp bôi ­ít tíi th¸p èng khãi lµ: DPms = DPms1 + DPms2 + DPms3 DPms = 125,5 + 92,5 + 734,2 = 952,2 ( N/m2 ). Tæng tæn thÊt trªn ®o¹n èng tõ b×nh dËp bôi ­ít tíi th¸p èng khãi lµ: DP3 = Pcb +DPms = 304 + 952,2 = 1256,2 ( N/m2 ). 3.1.2.4.C¸c tæn hao ¸p suÊt kh¸c. Ngoµi c¸c tæn hao ¸p suÊt kÓ trªn , cßn cã c¸c tæn hao sau : Tæn hao ¸p suÊt do m«i tr­êng bÞ t­íi n­íc trong th¸p t¸ch n­íc vµ th¸p dËp bôi. Tæn hao ¸p suÊt ë cöa vµo vµ cöa ra cña qu¹t hót . Tæn hao ¸p suÊt ë ®­êng èng dÉn bôi tõ sµng ph©n lo¹i vµo xicl« l¾ng bôi kh«. Tæn hao ¸p suÊt do thu hÑp ®ét ngét tõ ®o¹n ®Çu tang xÊy tíi èng dÉn . Toµn bé nh÷ng tæn thÊt nµy tÝnh ra ®­îc : DP4 =205 (N/m2) . VËy tæng tæn thÊt trªn toµn bé hÖ thèng lµ: DP = DP1 + DP2 + DP3 + DP4 DP = 688 + 632 + 1256,2 +205 = 2781,2 (N/m2) hay 293,5 ( mmH2O ) . 3.1.2.4. X¸c ®Þnh c«ng suÊt cña qu¹t hót giã. C«ng suÊt cña qu¹t ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc ( 9.51 , TL[ 1 ] ): N = ( KW) ( 5 ) Trong ®ã : VK = 18 m/s :VËn téc kh«ng khÝ ®Çu vµo cña qu¹t . P : Tæn thÊt ¸p suÊt trªn ®o¹n èng dÉn. P = 293,5 ( mmH20 ) K: HÖ sè dù tr÷ ( K = 1,1 1,2 ) .Chän K = 1,2 : HiÖu suÊt qu¹t ( = 0,5 – 0,7 ) .Chän = 0,6 Thay sè vµo c«ng thøc ( 5 ) ta cã: N = = = 30,5 ( KW ) 3.1.3 .TÝnh chän ®éng c¬ dÉn ®éng qu¹t giã. C«ng suÊt ®éng c¬ dÉn ®éng qu¹t ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc : Ndc = ( KW ) Trong ®ã : N = 28,5 ( KW ) : C«ng suÊt cña qu¹t hót bôi. : HiÖu suÊt bé truyÒn ®éng ( = 0,85 – 0,92 ) . Chän = 0,9 Ta tÝnh ®­îc c«ng suÊt ®éng c¬: Ndc = = 34,5 ( KW ) Ta chän ®éng c¬ kh«ng ®ång bé 3 pha v× lo¹i ®éng c¬ nµy ®­îc sö dông rÊt ph« biÕn hiÖn nay. Tra b¶ng P1.3 [4] ta chän ®­îc ®éng c¬ ký hiÖu lµ: 4A200L4Y3 cã c¸c th«ng sè kü thuËt nh­ sau: C«ng suÊt ®éng c¬ : 40 KW Tèc ®é vßng quay : n = 1473 v/ph ; 3.1.4. TÝnh to¸n thiÕt kÕ bé truyÒn ®éng ®ai. S¬ ®å truyÒn ®éng: 1-§éng c¬ ;2-B¸nh ®ai chñ ®éng ; 3- Bé truyÒn ®ai;4- Trôc quay; 5 - C¸nh qu¹t X¸c ®Þnh tû sè truyÒn ®éng: i = = = 1,64 Chän ®ai vµ tiÕt diÖn ®ai Trong c«ng nghiÖp sö dông mét sè lo¹i ®ai sau ®©y: §ai da ; ®ai v¶i cao su; ®ai v¶i b«ng ; ®ai sîi len ; vµ ®ai sîi tæng hîp. +§ai da cã ®é bÒn cao ; chÞu va ®Ëp tèt nh­ng kh«ng dïng ®­îc ë n¬i cã axit hoÆc Èm ­ít ; gi¸ thµnh ®¾t nªn Ýt dïng. + §ai v¶i cao su gåm nhiÒu líp v¶i b«ng vµ cao su sunfua hãa ,®­îc xÕp l¹i thµnh tong líp cuén ,tõng vßng kÝn hoÆc cuén xo¾n èc . Nhê ®Æc tÝnh bÒn, dÎo , Ýt bÞ ¶nh h­ëng cña ®é Èm vµ thay ®æi nhiÖt ®é nªn ®ai v¶i cao su ®­îc dïng kh¸ phæ biÕn . + §ai sîi b«ng : NhÑ mÒn , thÝch hîp víi b¸nh ®ai ®­êng kÝnh nhá vµ víi vËn téc lín nh­ng kh¶ n¨ng t¶i vµ tuæi thä thÊp . + §ai sîi len : Nhê cã cã ®é ®µn håi tèt nªn chÞu ®­îc t¶i träng va ®Ëp , ®ång thêi còng Ýt bÞ ¶nh h­ëng cña nhiÖt ®é , ®é Èm , axit . . . Tuy nhiªn kh¶ n¨ng t¶i thÊp h¬n c¸c lo¹i ®ai kh¸c . Tõ c¸c ®Æc ®iÓm trªn cña c¸c lo¹i ®ai ta chän ®ai v¶i cao su víi lo¹i ®ai thang ký hiÖu YB. 3.1.4.1. X¸c ®Þnh c¸c th«ng sè cña bé truyÒn. a) §­êng kÝnh cña b¸nh ®ai nhá. Chän s¬ bé ®­êng kÝnh cña b¸nh ®ai nhá theo tiªu chuÈn b¶ng ( 20.5 , TL[ 4 ] ) d1 = 355 mm VËn tèc ®ai lµ : V1 = ( m/s ) Trong ®ã : n1 :Tèc ®é vßng quay cña b¸nh ®ai chñ ®éng . n1 = 1473 v/ph . Thay sè ta cã: V1 = = = 27,4 m/s TÝnh ®­êng kÝnh b¸nh ®ai lín: d2 = Trong ®ã: i : Tû sè truyÒn cña bé truyÒn ( i = 1,64 ) : 0,010,02 : HÖ sè tr­ît ( Chän = 0,02 ) d1 = 355 mm : §­êng kÝnh b¸nh ®ai chñ ®éng Thay sè ta cã: d2 = = = 594 mm Chän ®­êng kÝnh b¸nh ®ai d2 theo tiªu chuÈn d2 = 600 mm Tû sè truyÒn thùc tÕ lµ : itt = = 1,72 = 4% Tho¶ m·n yªu cÇu cña bé truyÒn cho phÐp. b) TÝnh kho¶ng c¸ch trôc. a (1,5 2 )( d1+ d2 ) (mm ) Trong ®ã : 1,5 : Dïng cho bé truyÒn quay nhanh. 2: Dïng cho bé truyÒn vËn tèc trung b×nh. Chän hÖ sè = 1,6 Ta cã : a 1,6 ( d1 + d2 ) = 1,6 ( 355 + 600 ) = 1528 ( mm ) c) ChiÒu dµi ®ai. ChiÒu dµi ®ai ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc ( 4.4 , TL[ 4 ] ) : l = 2a + ( mm ) Thay sè vao ta cã: l = 2.1528+ = 4565 ( mm ) Chän l = 4580 mm. KiÓm tra vÒ tuæi thä cña ®ai. i = Trong ®ã: V = 27,4 m/s l = 4,58 mm Thay sè ta cã: i = VËy víi chiÒu dµi l = 4580 ( mm ) ®ai ®¶m b¶o ®é bÒn tuæi thä Tõ gi¸ trÞ l = 4580 mm ®· chän x¸c ®Þnh l¹i kho¶ng c¸ch trôc: a = ( mm ) Trong ®ã : = l - = 3080 = 122,5 VËy : a = = = 1535( mm ) d) Gãc «m trªn b¸nh ®ai nhá. Gãc «m 1 x¸c ®Þnh theo c«ng thøc ( 4.7 , TL[ 4 ] ) 1 = 1800 - = 1710 3.1.4.2. X¸c ®Þnh sè ®ai. Sè ®ai Z ®­îc tÝnh theo c«ng thøc ( 4.10 , TL[ 4 ] ) Z = Trong ®ã : P1 : C«ng suÊt trªn b¸nh ®ai chñ ®éng P1 = 45 KW [P0 ]: C«ng suÊt cho phÐp. Tra b¶ng 4.19 , [4] víi d1 = 355 mm vµ V = 27,4 m/s Ta cã : [P0 ] = 13,63 KW kd :HÖ sè t¶i träng ®éng. Tra b¶ng ( 4.7 , TL[ 3 ] ) ta cã : Kd = 1 C :HÖ sè kÓ ®Õn ¶nh h­ëng cña gãc «m 1 tÝnh theo c«ng thøc: C = 1- 0,0025(1800 - 1) = 1 – 0,0025( 180 – 171 ) = 0,98 Cl : HÖ sè kÓ ®Õn chiÒu dµi ®ai , trÞ sè cña Cl cho trong b¶ng ( 4.16 , TL[ 4 ] ) Cl = 1,04 Cu : HÖ sè kÓ ®Õn ¶nh h­ëng cña tû sè truyÒn. Tra b¶ng ( 4.18 , TL[ 4 ] ) Ta cã : Cu = 1,12 Cz : HÖ sè kÓ ®Õn ¶nh h­ëng cña sù ph©n bè kh«ng ®Òu t¶i träng cho c¸c d©y ®ai. Tra b¶ng ( 4.18 , TL[ 4 ] ) Ta cã : Cz = 0,9. Thay sè vµo ta cã Z = = = 3,21 Chän Z = 4 d©y ®ai X¸c ®Þnh chiÒu réng b¸nh ®ai: X¸c ®Þnh chiÒu réng b¸nh ®ai B theo c«ng thøc : B = (Z – 1 ).t + 2.e ( mm ) Trong ®ã : Víi ®ai thang YB ta cã: t = 26 e = 17 ; h0 = 5 Thay sè ta cã : B = ( 4 – 1 ).26 + 2.17 = 112 ( mm) §­êng kÝnh ngoµi cña b¸nh ®ai: B¸nh ®ai nhá : da1 = d1 + 2.h0 = 355 + 2.5 = 365 ( mm ) B¸nh ®ai lín : da2 = d2 + 2.h0 = 600 + 2.5 = 61( mm ) 3.1.4.3. X¸c ®Þnh lùc c¨ng ban ®Çu vµ lùc t¸c dông lªn trôc. Lùc c¨ng ban ®Çu ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: F0 = ( N) Trong ®ã : Fv : Lùc c¨ng do lùc ly t©m sinh ra. X¸c ®Þnh theo c«ng thøc 4.20 - [4] Fv = qm . V2 ( N) qm : Khèi l­îng trªn 1 mÐt dµi Tra b¶ng 4.22 – [4] víi ®ai YB ta cã : qm = 0,196 V = 27,4 m/s Fv = qm . V2 = 0,196 . 27,42 = 147 ( N ) C :HÖ sè kÓ ®Õn ¶nh h­ëng cña gãc «m 1 tÝnh theo c«ng thøc: C = 1- 0,0025(1800 - 1) = 1 – 0,0025( 180 – 171 ) = 0,98 F0 = = = 474 ( N ) Lùc t¸c dông lªn trôc: Fr = 2.F0.Z.sin = 2.474.4.sin = 3780 ( N ) Theo tr×nh tù tÝnh to¸n nh­ trªn ta cã b¶ng tæng th«ng sè kÕt qu¶ Th«ng sè KÝ hiÖu KÕt qu¶ TiÕt diÖn ®ai YB §­êng kÝnh b¸nh ®ai nhá d1 , mm 355 VËn tèc ®ai V , m/s 27,4 §­êng kÝnh b¸nh ®ai lín d2 , mm 600 TØ sè truyÒn thùc tÕ itt 1,72 Sai lÖch tØ sè truyÒn 4% Kho¶ng c¸ch trôc s¬ bé a , mm 1528 ChiÒu dµi ®ai l , mm 4580 Kho¶ng c¸ch trôc chÝnh x¸c a , mm 1535 Gãc «m trªn b¸nh ®ai nhá 171 C¸c hÖ sè Kd 1 C 0,98 Cl 1,04 Cu 1,12 Cz 0,9 Sè ®ai Z 4 ChiÒu réng b¸nh ®ai B 112 §­êng kÝnh ngoµi b¸nh ®ai da1 , mm 365 da2 , mm 610 Lùc c¨ng ban ®Çu F0 , N 474 Lùc t¸c dông lªn trôc Fr ,N 3780 3.1.4.4. TÝnh to¸n trôc quay. Lùc vßng trªn b¸nh ®ai ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: Ft = ( N ) Trong ®ã : P1 = 45 ( KW ) V = 27,4 m/s Thay sè vµo ta cã : Ft = = 1642,33 ( N ) Lùc t¸c dông lªn trôc : Fr = 3780 ( N ) a) Chän vËt liÖu chÕ t¹o : Chän vËt liÖu chÕ t¹o trôc lµ thÐp 45 cã : = 600 MPa = 20 MPa = 150 Mpa b)X¸c ®Þnh s¬ bé ®­êng kÝnh trôc : Thao c«ng thøc ( 10.9 , TL[ 4 ] ) ta cã: d = ( mm ) Trong ®ã : Tk : M« men xo¾n trªn trôc : Tk = 492700 N.mm = 20 Mpa : øng suÊt xo¾n cho phÐp. Thay sè vµo ta cã: d = = = 50 ( mm ) §Ó ®¶m b¶o trôc lµm viÖc ®­îc tèt chän d = 60 mm, ®­êng kÝnh trôc t¹i chç l¾p æ ®ì chän d2 = 55 mm. c) X¸c ®Þnh kho¶ng c¸ch c¸c gèi ®ì vµ ®iÓm ®Æt lùc. Kho¶ng c¸ch tõ b¸nh ®ai ®Õn æ ®ì thø nhÊt lÊy l1 = 300 mm Kho¶ng c¸ch hai æ ®ì : l2 = 500 mm Kho¶ng c¸ch tõ æ ®ì thø 2 ®Õn ®Çu ttrôc l¾p c¸nh qu¹t : l3 = 400 mm. d) X¸c ®Þnh trÞ sè vµ chiÒu cña c¸c lùc. ViÕt ph­¬ng tr×nh m« men t¹i B ta cã: Pr.800 + Ay .500 = 0 => Ay = Ay = - 6048 ( N ) =>By = -2268 ( N ) M« men uèn: Muy = 1134000 N.mm M« men Xo¾n: MX = 492700 N.mm e) KiÓm nghiÖm trôc vÒ ®é bÒn mái. KiÓm nghiÖm trôc vÒ ®é bÒn mái t¹i tiÕt diÖn 1-1 lµ tiÕt diÖn nguy hiÓm nhÊt: Si = ( 1) Trong ®ã : [ S ] = 1,5 2,5 ( 2 ) ( 3 ) ( 4 ) ( 5 ) §èi víi trôc quay , øng suÊt uèn thay ®æi theo chu kú ®èi xøng do ®ã: = 0 ; Víi Wi = = = 21195 mm3 W0i = = = 42390 mm3 Ta cã: = = 53,5 N/mm2 = 11,6 N/mm2 vµ : HÖ sè kÓ ®Õn ¶nh h­ëng cña trÞ sè øng suÊt trung b×nh ®Õn ®é bÒn mái. Tra b¶ng ( 10.7 , TL[ 4 ] ) ta cã : = 0,05 ; = 0 vµ : HÖ sè x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: = ( 6 ) = ( 7 ) Kx : HÖ sè tËp trung øng suÊt do tr¹ng th¸i bÒ mÆt , phô thuéc vµo ph­¬ng ph¸p gia c«ng vµ ®é nh½n bÒ mÆt. Tra b¶ng (10.8 ,TL [ 4 ] ) ta cã : Kx = 1,2 Ky :TrÞ sè cña hÖ sè t¨ng bÒn: Tra b¶ng (10.9 ,TL [ 4 ] ) ta cã : Ky = 1,6 vµ : HÖ sè kÝch th­íc kÓ ®Õn ¶nh h­ëng cña kÝch th­íc tiÕt diÖn trôc ®Õn giíi h¹n mái Tra b¶ng (10.10 , TL [ 4]) = 0,76 = 0,73 vµ : HÖ sè tËp trung øng suÊt thùc tÕ khi uèn vµ khi xo¾n: TrÞ sè vµ Tra b¶ng (10.11 ,TL [ 4 ]) Ta cã : = 3,36 ; = 2,52 Thay sè vµo ( 6 ) vµ (7 ) ta ®­îc: = = = 2,23 = = = 1,7 Víi thÐp 45 cã = 600 Mpa = 0,436 . = 0,436 . 600 = 261,6 Mpa = 0,58 . = 0,58 . 261,6 = 152 Mpa Thay sè vµo ( 2) vµ ( 3 ) ta cã: = 2,19 = 7,7 Thay vµ vµo c«ng thøc ( 1) ta cã: Si = = = 2,5 VËy víi ®­êng kÝnh trôc ®· chän ®¶m b¶o vÒ ®é bÒn mái. f) KiÓm nghiÖm trôc vÒ ®é bÒn tÜnh. C«ng thøc kiÓm nghiÖm : ( 1 ) Trong ®ã: Mtd = = 1211619 N.mm = 56 N/mm2 = 11,4 N/mm2 Víi thÐp 45 cã = 150 Mpa VËy : = 0,8 . = 0,8 . 150 = 120 Mpa = 120 ( N/mm2 ) Thay vµo ( 1) ta cã : ( N/mm2) VËy trôc ®¶m b¶o ®é bªn tÜnh. 3.2. TÝnh to¸n c¸c ®­êng èng dÉn khãi bôi. Khi tÝnh to¸n,thiÕt kÕ lùa chän c¸c ®­íng èng ta cÇn chó ý mét sè yªu cÇu sau: + Ýt g©y tiÕng ån +Tæn thÊt ¸p suÊt trªn ®­êng èng Ýt + Phï hîp víi kh«ng gian l¾p ®Æt +DÔ l¾p ®Æt vµ gi¸ thµnh phï hîp + Chi phÝ vËn hµnh thÊp 3.2.1. §­êng èng dÉn khãi bôi vµo xicl« l¾ng bôi kh«. Víi yªu cÇu dßng khãi bôi vµo trong xicl« l¾ng bôi kh« ®ång ®Òu vµ theo ph­¬ng tiÕp tuyÕn víi vá cña xicl« cho nªn ta chän ®­êng èng dÉn khãi bôi vµo trong xicl« l¾ng bôi kh« cã d¹ng h×nh ch÷ nhËt víi tû lÖ c¸c kÝch th­íc : = 1,5 – 2 ( b: KÝch th­íc däc theo ®­êng sinh cña xicl« ) Trong phÇn tÝnh to¸n tæn thÊt ¸p suÊt ta ®· cã ®­íc kÝch th­íc cña ®o¹n èng nµy lµ: chiÒu dµi l = 7 m 3.2.2. §­êng èng dÉn khãi bôi tõ xicl« l¾ng bôi kh« tíi qu¹t hót. §­êng èng dÉn khãi bôi tõ xicl« l¾ng bôi kh« tíi qu¹t hót cã d¹ng h×nh trßn .Trong phÇn tÝnh to¸n tæn thÊt ¸p suÊt trªn ®o¹n èng nµy ta ®· cã ®­êng kÝnh cña ®o¹n èng d = 0,705 m vµ chiÒu dµi l = 6 m .bÒ dµy cña èng = 6 mm ( H×nh 2.1) H×nh 3.4.§­êng èng dÉn khãi bôi vµo qu¹t hót . C¸ch bè trÝ ®o¹n èng t¹i ®Çu vµo cña qu¹t giã còng g©y ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn hiÖu suÊt cña qu¹t vµ g©y tæn thÊt ¸p suÊt lín . H×nh 3.5.Bè trÝ ®­êng èng t¹i ®Çu vµo qu¹t giã . Víi kÕt cÊu nh­ h×nh a do co 900 g¾n qu¸ gÇn miÖng vµo cña qu¹t nªn kh¶ n¨ng t¹o møc ®é kh«ng ®ång ®Òu rÊt lín .Trong tr­êng hîp nÕu cã thÓ cÇn ®­a co900 ra xa miÖng hót cµng nhiÒu cµng tèt .Gäi l lµ kho¶ng c¸ch tõ miÖng hót ®Õn co 900,ta thÊy r»ng kho¶ng c¸ch l hîp lý ®Ó dßng khÝ vµo qu¹t hót ®ång ®Òu lµ : l = 2.D l = 2. 0,705 = 1,41 m Víi kÕt cÊu h×nh b ta tuyÖt ®èi kh«ng sö dông v× viÖc l¾p ®Æt èng hót theo s¬ ®å nµy sÏ dÉn tíi dßng khÝ vµo qu¹t kh«ng ®ång ®Òu vµ g©y tæn thÊt ¸p suÊt lín. L­u l­îng dßng kh«ng khÝ ®Çu vµo cña qu¹t: Q = 3600 . F .V ( m3/h) Trong ®ã : F : TiÕt diÖn cña ®­êng èng ( m2) F = = 0,44 ( m2) V = 18 m/s :vËn tèc dßng kh«ng khÝ Q = 3600 . 0,44 . 18 = 28572 ( m3/h) 3.2.3. §o¹n èng dÉn khÝ tõ qu¹t hót tíi th¸p dËp bôi ­ít. Ta thÊy r»ng tèc ®é giã ë tiÕt diÖn t¹i miÖng thæi cña qu¹t hoµn toµn kh«ng ®ång ®Òu( h×nh 1). §©y lµ ®iÒu kiÖn hÕt søc quan träng mµ ta cÇn l­u ý khi thiÕt kÕ c¸c èng dÉn ®Çu ra cña qu¹t H×nh3.6 Ph©n bè tèc ®é giã ë ®Çu ra. §Ó ®¶m b¶o qu¹t ho¹t ®éng ë ®iÒu kiÖn t«t nhÊt vµ hiÖu suÊt cao nhÊt cã thÓ cã , cÇn ph¶i lµm sao cho tèc ®é giã ra khái qu¹t chuyÓn dÇn tõ t×nh tr¹ng kh«ng ®ång ®Òu ®Õn t×nh tr¹ng ®ång ®Òu vµ æn ®Þnh h¬n .ChØ khi nµo tr­êng tèc ®é ®¹t ®Õn t×nh tr¹ng æn ®Þnh th× míi nªn l¾p ®Æt c¸c bé phËn rÏ nh¸nh hoÆc chuyÓn ®æi h­íng. Nh»m thùc hiÖn yªu cÇu trªn ta ph¶i l¾p ®Æt mét ®o¹n èng ®Çu ra cña qu¹t cã chiÒu dµi tèi thiÓu lµ L . Nh­ vËy ta hiÓu chiÒu dµi tèi thiÓu cña ®o¹n èng th¼ng lµ chiÒu dµi cÇn thiÕt ®Ó lµm cho tr­êng tèc ®é cña giã chuyÓn ®Õn tr¹ng th¸i ®ång ®Òu vµ æn ®Þnh.(h×nh 2.4) H×nh 3.7 .ChuyÓn ®æi cña h­íng giã C¸c nghiªn cøu thùc nghiÖm ®· chØ ra r»ng tiÕt diÖn cña ®­êng èng dÉn nèi ®Çu ra cña qu¹t nªn trong kho¶ng 87% ®Õn 107% so víi tiÕt diÖn miÖng thæi cña qu¹t. a vµ b lµ c¸c c¹nh cña tiÕt diÖn èng dÉn theo tiªu chuÈn qu¹t ®· chän: a = 500 mm b = 400 mm §­êng kÝnh t­¬ng ®­¬ng t¹i tiÕt diÖn trªn ®­êng èng ra cña qu¹t: H×nh 3.8. §Çu ra cña qu¹t . TÝnh theo c«ng thøc (7.31 - TL[6]) Dtd = = 0,5 m2 . Thùc nghiÖm cho thÊy khi tèc ®é v­ît qu¸ 12,7 m/s th× cã thÓ tÝnh chiÒu dµi tèi thiÓu L theo c«ng thøc : L = ( m ) Trong ®ã: V :Tèc ®é dßng kh«ng khÝ trong èng ;V = 18 m/s . Dtd : §­êng kÝnh t­¬ng ®­¬ng. Thay sè vµo ta cã: L = = = 1,77 (m) 3.3. TÝnh to¸n xicl« l¾ng bôi kh«. Ta tÝnh to¸n cho hÖ thèng dËp bôi sö dông xicl« d¹ng ®¬n, tèc ®é dßng kh«ng khÝ tèi ­u trong xicl« l¾ng bôi kh« lµ : Vtu = 8 m/s. TiÕt diÖn cÇn thiÕt cña xicl« lµ: F = ( m2) Trong ®ã: Q : L­­ l­îng dßng khÝ bôi ( Q = 28572 m3/h) Thay sè vµo ta cã: F = = 0,99 ( m2 ) §­êng kÝnh cña xicl« : D = = 1,2 ( m ) TÝnh to¸n c¸c kÝch th­íc kh¸c: H×nh 3.9. Xicl« l¾ng bôi kh« §­êng kÝnh cña èng trung t©m: D1 = D – 2.b ( m ) Trong ®ã : b : KÝch th­íc ®­êng èng däc theo ®­êng sinh cña xicl« ; b = 400 mm. D1 = 1,2 – 2.0,4 = 0,4 m. ChiÒu dµi ®­êng èng trung t©m: h1 = = 0,8 m ChiÒu cao danh nghÜa phÇn h×nh trô xicl« : h2 = h1 + 0,5 . b = 0,8 + 0,5 . 0,4 = 1 ( m) ChiÒu cao phÇn cßn cña xicl« h3 : Khi tÝnh to¸n chiÒu cao phÇn cßn cña xicl« phô thuéc vµo d (m),tøc lµ ®­êng kÝnh bÐ nhÊt phÇn h×nh c«n , gi¸ trÞ cña d t­¬ng ®­¬ng víi ®­êng kÝnh b¨ng xo¾n vÝt chuyÓn bôi l¾p d­íi xicl« t¹i vÞ trÝ d.ngoµi ra cßn phô thuéc vµo hÖ sè ma s¸t cña h¹t bôi víi v¸ch cña xicl« . §Ó ®¬n gi¶n ta lÊy gi¸ trÞ : h3 = 1,6 h2 = 1,6 ( m ). V× trong qu¸ tr×nh lµm viÖc do c¸c h¹t bôi chuyÓn ®éng xo¾n trong xicl« vµ g©y ra ma s¸t víi thµnh xicl« nªn ta chon bÒ dµy cña xicl« lµ: = 8 mm. 3.4. TÝnh to¸n th¸p dËp bôi ­ít vµ th¸p thu giät n­íc. 3.4.1. TÝnh th¸p dËp bôi ­ít. Dßng kh«ng khãi bôi tõ qu¹t ®­îc ®­a tíi th¸p dËp bôi ­ít theo ph­¬ng tiÕp tuyÕn víi vá cña th¸p do vËy dßng khãi bôi ë trong th¸p dËp bôi ­ít cã chuyÓn ®éng xo¾n vµ tèc ®é chuyÓn ®éng cña dßng khãi bôi sÏ nhá h¬n khi dßng khãi bôi chuyÓn ®éng trong c¸c ®­êng èng dÉn.VËn tèc tèi ­u cña dßng khãi bôi chuyÓn ®éng trong th¸p dËp bôi ­ít lµ vt = 15 m/s. H×nh 3.10 .S¬ ®å th¸p dËp bôi ­ít 1- Cöa ra; 2- Th©n th¸p; 3- Tai nèi; 4- §­êng n­íc; 5- Cöa vµo §­êng kÝnh cña th¸p tÝnh theo c«ng thøc 9-25 , [1] , ta cã: D = ( m ) Trong ®ã: Q : L­u l­îng dßng khãi bôi. Q = 28572 m3/h vt: Tèc ®é dßng khÝ trong th¸p, vt = 15 m/s. Thay sè vµo ta cã: D = = = 0,85 ( m ) ChiÒu cao th¸p th­êng tÝnh theo c«ng thøc : H = 2,6 . D = 2,6 . 0,85 = 2,2 ( m ). §Ó chèng mßn chiÒu dÇy b¶n thÐp th­êng lÊy b»ng : = 8 mm. 3.4.2. TÝnh th¸p thu giät n­íc. §Ó n­íc kh«ng bÞ theo khÝ ra ngoµi èng khãi th× tèc ®é dßng khÝ trong th¸p thu giät n­íc th­êng lÊy b»ng : vb = 6,5 m/s. H×nh 3.11 .S¬ ®å kÕ cÊu th¸p thu giät n­íc. 1- Cöa ra; 2- Cöa vµo; 3- èng khãi; 4- Th©n th¸p; 5- Cöa Th¨m; 6- Cöa chui vµo. §­êng kÝnh cña th¸p thu giät n­íc ®­îc tÝnh theo c«ng thøc 9-53,[ 1 ] Ta cã: D = ( m ) Trong ®ã: Q : L­u l­îng dßng khÝ, Q = 28572 m3/h vb = 6,5 :Tèc ®é dßng khÝ qua th¸p. Thay sè ta tÝnh ®­îc: D = = = 1,2 ( m ) ChiÒu cao th¸p lÊy b»ng : H = 2,8 D = 2,8 . 1,2 = 3,4 ( m ). Bïn ®­îc t¹o thµnh do chïm c¸c tia n­íc l¾ng c¸c h¹t bôi ch¶y thµnh dßng qua èng ®¸y ra ngoµi .BÒ dµy cña th¸p thu n­íc vµ èng ®¸y th­êng ®­îc lÊy gi¸ trÞ = 6 8 mm. 3.5. TÝnh to¸n thiÕt kÕ b¬m n­íc. S¬ ®å cÊp n­íc cho hÖ thèng dËp bôi ­ít cña tr¹m trén BTNN (H×nh 5.1) H×nh 3.12 . S¬ ®å hÖ thèng cÊp n­íc Trong s¬ ®å hÖ thèng dËp bôi ­ít cña tr¹m trén BTNN ta th­êng sö dông b¬m ly t©m v× lo¹i b¬m nµy cã nh÷ng ­u ®iÓm: - B¬m ®­îc nhiÒu lo¹i chÊt láng nh­ n­íc,dÇu,nhiªn liÖu,ho¸ chÊt,….KÓ c¶ c¸c hçn hîp cña chÊt láng vµ chÊt r¾n.(H×nh 5.2) H×nh 3.13 . S¬ ®å kÕt cÊu cña b¬m ly t©m 1- B¸nh c«ng t¸c; 2- Ttrôc b¬m ;3- Bé phËn dÉn h­íng vµo; 4- Bé phËn dÉn h­íng ra. 5- èng hót; 6- èng ®Èy. - Ph¹m vi sö dông lín vµ n¨ng suÊt cao , cô thÓ: + Cét ¸p H tõ 10 mH20 ®Õn hµng ngµn mH20 + L­u l­îng Q = 2 – 70000 m3/h + C«ng suÊt 1 – 6000 KW + Sè vßng quay 730 – 6000 V/ph. - KÕt cÊu nhá gän ,ch¾c ch¾n,lµm viÖc tin cËy. - HiÖu suÊt cña b¬m t­¬ng ®èi cao so víi c¸c lo¹i b¬m kh¸c = 0,65 – 0,90 - ChØ tiªu kinh tÕ (gi¸ thµnh t­¬ng ®èi rÎ) Tr­íc khi cho b¬m lµm viÖc cÇn ph¶i lµm cho th©n b¬m trong ®ã cã c¸nh c«ng t¸c vµ èng hót ®­îc ®iÒn ®Çy chÊt láng,®­îc gäi lµ qu¸ tr×nh måi b¬m. 3.5.1. X¸c ®Þnh c¸c th«ng sè c¬ b¶n cña b¬m. Th«ng sè c¬ b¶n cña m¸y b¬m lµ nh÷ng sè liÖu chñ yÕu biÓu thÞ ®Æc tÝnh c¬ b¶n cña m¸y b¬m bao gåm: L­u l­îng Q ; cét ¸p H ; c«ng suÊt N ; sè vßng quay n ; hiÖu suÊt ; ®é cao ch©n kh«ng cho phÐp . Nh÷ng th«ng sè nµy lµ c¸c th«ng sè c¬ b¶n cña m¸y b¬m vµ ®­îc ghi trªn nh·n hiÖu cña m¸y b¬m. 3.5.1.1 . L­u l­îng cña m¸y b¬m. L­u l­îng cña m¸y b¬m lµ thÓ tÝch khèi n­íc (hay chÊt láng) ®­îc m¸y b¬m b¬m lªn trong mét ®¬n vÞ thêi gian L­u l­îng cña m¸y b¬m ®­îc tÝnh theo c«ng thøc 3.1, [6] Q = v. (m3/s) Trong ®ã : v: VËn tèc trung b×nh cña dßng ch¶y ë cöa ra cña m¸y b¬m [m/s] :TiÕt diÖn t¹i mÆt c¾t cöa ra cña m¸y b¬m. Theo b¶ng (4.10 ,TL[6]) ta cã: Tr­êng hîp Tèc ®é chuyÓn ®éng cña n­íc ,m/s ë ®Çu ra cña b¬m 2,4 ®Õn 3,6 ë ®Çu vµo cña b¬m 1,2 ®Õn 2,4 C¸c tr­êng hîp th«ng th­êng 1,5 ®Õn 3 èng gãp 1,2 ®Õn 4,5 èng h­íng lªn 0,9 ®Õn 3 èng x¶ 1,2 ®Õn 2,1 Chän tèc ®é ë cöa ra cña b¬m v2 = 3 m/s; tèc ®é ë cöa vµo b¬m v1 = 2 m/s . Qua qu¸ tr×nh kh¶o s¸t thùc tÕ , c¸c ®­êng èng dÉn n­íc cho hÖ thèng dËp bôi ­ít cña tr¹m trén BTNN cã ®­êng kÝnh d = 50 (mm) TiÕt diÖn t¹i cöa ra: = = 0,00196 (m2) L­u l­îng cña b¬m: Q= v. = 3. 0,00196 = 0,00588 (m3/s) 3.5.1.2. Cét ¸p cña m¸y b¬m. Cét ¸p cña m¸y b¬m lµ n¨ng l­îng mµ m¸y b¬m ®· truyÒn cho mét ®¬n vÞ khèi l­îng chÊt láng ®i qua nã .N¨ng l­îng ®ã b»ng hiÖu sè gi÷a n¨ng l­îng ®¬n vÞ cña chÊt láng ë cöa ra vµ cöa vµo cña m¸y b¬m. N¨ng l­îng ®¬n vÞ cña chÊt láng ë cöa n­íc vµo : E1 = Z1 + (m) N¨ng l­îng ®¬n vÞ cña chÊt láng ë cöa n­íc ra : E2 = Z2 + (m) Trong ®ã : Z1 , Z2 : ThÕ n¨ng ®¬n vÞ ,b»ng kho¶ng c¸ch gi÷a chç ®Æt ch©n kh«ng kÕ vµ ¸p lùc kÕ ®Õn mÆt chuÈn,®¬n vÞ lµ (m).(H×nh 5.3). : Lµ ¸p n¨ng ®¬n vÞ tai cöa vµo vµ cöa ra cña m¸y b¬m , tÝnh b»ng (m) : Lµ ®éng n¨ng ®¬n vÞ cña dßng ch¶y t¹i cöa ra vµ cöa vµo cña m¸y b¬m (m). H×nh 3.14 . HÖ thèng b¬m n­íc. 1- Van ®¸y; 2- èng hót; 3- Mùc n­íc hót; 4- Cöa vµo m¸y b¬m; 5- M¸y b¬m; 6- èng ®Èy; 7- Van ®Èy; 8- èng ®Èy; 9- Mùc n­íc th¸o. V1 ,V2:VËn tèc dßng ch¶y t¹i cöa ra vµ cöa vµo cña m¸y b¬m,( m/s) Ta cã : H = E2 – E1 = ( Z2 – Z1 ) + ( m) NÕu biÓu thÞ Z = Z2 – Z1 lµ kho¶ng c¸ch tõ chç ®Æt ¸p kÕ tíi ch©n kh«ng kÕ Ta cã : H = Z + Hak + Hck + (m). 3.5.1.3 C«ng suÊt cña m¸y b¬m. C«ng suÊt trªn trôc m¸y b¬m lµ c«ng suÊt mµ ®éng c¬ truyÒn cho trôc m¸y b¬m N. §­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc ( 3.8 , TL [6] ) N = [KW] Trong ®ã: N : C«ng suÊt trªn trôc m¸y b¬m, KW : Träng l­îng riªng cña chÊt láng. ®èi víi n­íc = 1000Kg/m3. Q: L­u l­îng cña m¸y b¬m. Q = 0,00588 m3/s. : HiÖu suÊt cña m¸y b¬m ( = 72 %) H : Cét n­íc cña m¸y b¬m ,m. Khi m¸y b¬m lµm viÖc m¸y ph¶i b¬m ®­îc cét n­íc ®Þa h×nh bao gåm ®é cao hót ®Þa h×nh vµ ®é cao ®Èy ®Þa h×nh , ®ång thêi m¸y cßn ph¶i kh¾c phôc ®­îc cét n­íc tæn thÊt ë trªn ®­êng èng hót vµ trªn ®­êng èng ®Èy. Cét n­íc yªu cÇu Hyc cña m¸y b¬m bao gåm cét n­íc b¬m ®Þa h×nh Hdh vµ cét n­íc tæn thÊt trªn toµn bé ®­êng èng : Hyc = Hdh + hw (m) Hay : Hyc = Hs + Hd (m) Trong ®ã: Hs : Cét n­íc hót cña m¸y b¬m, m Hd : Cét n­íc ®Èy cña m¸y b¬m , m. a) .X¸c ®Þnh cét n­íc hót cña m¸y b¬m. Cét n­íc hót cña m¸y b¬m lµ n¨ng l­îng mµ m¸y b¬m nhËn ®­îc ®Ó hót ®­îc cét n­íc bao gåm ®é cao hót n­íc ®Þa h×nh vµ tæn thÊt cét n­íc trªn ®­êng èng hót, x¸c ®Þnh theo c«ng thøc (3.15 , TL [6] ) Hs = hs + ( m) Trong ®ã : hs : §é cao hót n­íc ®Þa h×nh cña m¸y b¬m , ( m ) : Tæn thÊt cét n­íc trªn ®­êng èng hót , ( m ) H×nh 3.15 . Cét n­íc hót cña m¸y b¬m. §é cao hót n­íc ®Þa h×nh(TÝnh tõ mÆt n­íc tíi t©m m¸y b¬m): hs = 0,4 ( m ) X¸c ®Þnh tæn thÊt : Tæn thÊt cét n­íc trªn ®­êng èng hót bao gåm : + Tæn thÊt däc ®­êng Nguyªn nh©n g©y ra tæn thÊt däc ®­êng chñ yÕu lµ do sù ma s¸t gi÷a c¸c phÇn tö chÊt láng víi nhau .Ta ®· biÕt chÊt láng cã tÝnh nhít , khi chÊt láng chuyÓn ®éng , gi÷a c¸c líp chÊt láng cã sù chuyÓn ®éng t­¬ng ®èi vµ cã t¸c dông l«i kÐo l¹i nhau , ta gäi lµ cã søc ma s¸t trong ( C«ng t¹o nªn bëi lùc ma s¸t nµy biÕn thµnh nhiÖt n¨ng mÊt ®i kh«ng lÊy l¹i ®­îc).Ngoµi ra tæn thÊt däc ®­êng cßn do sù ma s¸t cña chÊt láng víi thµnh r¾n thuû lùc .V× thÕ lµm c¶n trë ®Õn chuyÓn ®éng cña chÊt láng .ChÊt láng ph¶i gi¶m dÇn n¨ng l­îng ®Ó kh¾c phôc søc c¶n ®ã trªn suèt toµn bé chiÒu dµi dßng ch¶y . C«ng thøc tæng qu¸t §acxy tÝnh tæn thÊt däc ®­êng ®­îc t×m ra b»ng ph­¬ng tr×nh c¬ b¶n cña dßng ch¶y ®Òu , c«ng thøc ( 2.8 , TL[ 6 ] ) Ta cã: hd = ( m ) Trong ®ã: : HÖ sè ma s¸t ,®­îc x¸c ®Þnh qua thùc nghiÖm. l : ChiÒu dµi ®­êng èng , ( m) V : VËn tèc trung b×nh cña dßng ch¶y , m/s. d : §­êng kÝnh èng , m. Trong c«ng thøc x¸c ®Þnh tæn thÊt däc ®­êng ta thÊy c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn tæn thÊt däc ®­êng lµ hÖ sè ma s¸t,chiÒu dµi ®­êng èng , ®­êng kÝnh èng vµ v©n tèc dßng ch¶y trong èng. - HÖ sè ma s¸t ®­îc x¸c ®Þnh b»ng thùc nghiÖm vµ bÞ ¶nh h­ëng bëi ®é nh¸m trong èng ,chÕ ®é dßng ch¶y trong èng vµ ®­êng kÝnh cña èng , èng cµng nh¸m th× tæn thÊt däc ®­êng cµng lín. Trong tr­êng hîp chÊt láng ch¶y rèi ,ta cã thÓ tÝnh hÖ sè ma s¸t theo c«ng thøc thùc nghiÖm cña LewisF.Moody. f = 5,5.10-3 Trong ®ã: : §é nh¸m bÒ mÆt cña èng: Re : Tiªu chuÈn Reynolds: d :§­êng kÝnh èng dÉn. +.X¸c ®Þnh tæn thÊt côc bé. Tæn thÊt côc bé sinh ra t¹i nh÷ng vÞ trÝ mµ dßng ch¶y thay ®æi ®ét ngét vÒ ph­¬ng h­íng ,h×nh d¹ng cña mÆt c¾t ­ít nh­ nh÷ng n¬i èng cong, èng më réng,thu hÑp ®ét ngét. C«ng thøc x¸c ®Þnh tæn thÊt côc bé, c«ng thøc( 2.9 , TL[ 6 ] ) : hc = ( m ) Trong ®ã: : HÖ sè tæn thÊt côc bé , x¸c ®Þnh b»ng thùc nghiÖm. v: VËn tèc trung b×nh cña dßng ch¶y. Khi tÝnh tæn thÊt trong ®­êng èng ng­êi ta ph¶i ph©n lo¹i xem èng ®ã lµ èng ng¾n hay èng dµi. - èng dµi lµ ®­êng èng trong ®ã tæn thÊt däc ®­êng lµ chñ yÕu ,tæn thÊt côc bé cã thÓ bá qua. - èng ng¾n lµ èng trong ®ã tæn thÊt däc ®­êng vµ tæn thÊt côc bé ®Òu ®¸ng kÓ. §èi víi ®­êng èng cña m¸y b¬m thuéc lo¹i ®­êng èng ng¾n do vËy khi tÝnh tæn thÊt trong ®­êng èng ta ph¶i tÝnh c¶ tæn thÊt däc ®­êng vµ tæn thÊt côc bé . Tuy nhiªn ta cã thÓ sö dông c«ng thøc tÝnh tæn thÊt däc ®­êng ¸p dông cho èng hót vµ èng ®Èy cña m¸y b¬m ®Ó cho qu¸ tr×nh tÝnh to¸n ®­îc ®¬n gi¶n ,ta cã thÓ sö dông c«ng thøc ( 2.10 , TL[ 6 ] ) : h = j . lh ( m ) Trong ®ã: h : Tæn thÊt trªn ®­êng èng ( m ) j : Tæn thÊt cét n­íc trªn mét mÐt chiÒu dµi èng ,gäi lµ ®é dèc thuû lùc,x¸c ®Þnh b»ng thùc nghiÖm . VËy víi s¬ ®å tÝnh to¸n cña m¸y b¬m nh­ h×nh 5.1, ta cã chiÒu dµi ®­êng èng hót : lh = 1 ( m ) . Víi vËn tèc dßng ch¶y ®Çu vµo cña b¬m V1 = 2 m/s vµ ®­êng kÝnh èng hót d = 50 mm . Tra b¶ng ( 4.12h , TL[ 6 ] ) Ta cã j = 0,0896 mH20/m èng dÉn. VËy tæn thÊt cét n­íc trªn ®­êng èng hót : = j . lh = 0,0896 . 1 = 0,0896 ( m ). H×nh 3.16 . Cét n­íc ®Èy cña m¸y b¬m. Ta cã cét n­íc hót cña m¸y b¬m: Hs = hs + = 0,4 + 0,0896 = 0,4896 ( m ). c) .X¸c ®Þnh cét n­íc ®Èy cña m¸y b¬m. Cét n­íc ®Èy cña m¸y b¬m lµ n¨ng l­îng mµ m¸y b¬m nhËn ®­îc ®Ó ®Èy cét n­íc bao gåm ®é cao ®Èy n­íc ®Þa h×nh vµ tæn thÊt trªn ®­êng èng ®Èy. Hd = hd + ( m ) Trong ®ã: Hd : Cét n­íc ®Èy cña m¸y b¬m. hd : §é cao ®Èy n­íc ®Þa h×nh , m. : Tæn thÊt cét n­íc trªn ®­êng èng ®Èy. §Ó ®¬n gi¶n trong qu¸ tr×nh tÝnh to¸n ,trong c¸c hÖ thèng dËp bôi ­ít cña tr¹m trén BTNN ta th­êng lÊy ®é cao ®Èy n­íc ®Þa h×nh lµ :hd = 4 ( m ) X¸c ®Þnh : Theo c«ng thøc = j . ld ( m ) Trong ®ã: j : Tæn thÊt cét n­íc trªn mét mÐt chiÒu dµi èng,gäi lµ ®é dèc thuû lùc, x¸c ®Þnh b»ng thùc nghiÖm. ld : ChiÒu dµi ®­êng èng ®Èy, ld = 7 m . Víi chiÒu dµi ®­êng èng ®Èy nh­ trong s¬ ®å h×nh 5.1 , ®­êng kÝnh èng ®Èy d = 50 mm ,vËn tèc dßng n­íc trong èng v2 = 3 m /s. Tra b¶ng ( 4.12h , TL[ 6 ] ) .Ta cã: j = 0,178 mH20/m èng dÉn. Thay sè vµo c«ng thøc x¸c ®Þnh tæn thÊt cét n­íc trªn c¶ chiÒu dµi ®­êng èng ®Èy ta cã: = j . ld = 0,178 . 7 = 1,246 ( m ). Cét n­íc ®Èy cña m¸y b¬m: Hd = hd + = 4 + 1,246 = 5,246 ( m ). VËy cét n­íc yªu cÇu cña m¸y b¬m: Hyc = Hs + Hd = 0,4896+ 5,246 = 5,7356 ( m ). Thay c¸c kÕt qu¶ tÝnh to¸n vµo c«ng thøc x¸c ®Þnh c«ng suÊt trªn trôc b¬m, c«ng thøc ( 3.8 , TL[ 6 ] ) ta cã: N = [ KW ] Trong ®ã: = 1000 KG/m3 Q = 0,00588 m3/s H = 5,7356 m = 0,72. N = = 2,62 [ KW ] Khi nèi trôc m¸y b¬m víi trôc ®éng c¬ ®iÖn b»ng khíp nèi cøng hay khíp nèi mÒn ( nèi trùc tiÕp) th× c«ng suÊt ®«ng c¬ dïng ®Ó kÐo m¸y b¬m ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau: Ndc = K.N [ KW ] Trong ®ã: K : HÖ sè dù tr÷ c«ng suÊt ®éng c¬.K = 1,5 N : C«ng suÊt trªn trôc m¸y b¬m .N = 2,62 KW VËy c«ng suÊt ®éng c¬ dÉn ®éng: Ndc = 1,5 . 2,62 = 3,93 [ KW ]. 3.5.2. Chän b¬m. Tõ c¸c th«ng sè tÝnh to¸n ë trªn ,c¨n cø theo b¶ng c¸c th«ng sè cña b¬m ly t©m trong tµi liÖu [ 8 ]. Ta chän ®­îc b¬m cã c¸c th«ng sè sau: TT Tªn gäi KÝ hiÖu Th«ng sè 1 B¬m ly t©m LT 28 – 28M 2 L­u l­îng Q( m3/h) 22 – 37 3 Cét ¸p H ( m ) 19 – 30 4 Tèc ®é vßng quay n ( v/ph ) 2900 5 C«ng suÊt N ( KW ) 4 6 §­êng kÝnh èng hót Dh ( mm ) 60 7 §­êng kÝnh èng ®Èy Dx ( mm ) 60 3.5.3. HiÖn t­îng khÝ thùc. 3.5.3.1.Qu¸ tr×nh ph¸t sinh. HiÖn t­îng khÝ thùc xuÊt hiÖn khi ¸p lùc trong dßng chÊt láng ch¶y qua c¸c bé phËn m¸y thuû lùc,v× mét nguyªn nh©n nµo ®ã bÞ gi¶m xuèng tíi ¸p lùc bèc h¬i . Lóc ®ã trong dßng chÊt láng sÏ h×nh thµnh c¸c tói rçng chøa ®Çy h¬i n­íc vµ khÝ tõ chÊt láng bèc ra .Ng­êi ta gäi tói ®ã lµ bät h¬i n­íc hay bät khÝ . C¸c bät h¬i n­íc hoÆc bät khÝ sÏ bÞ dßng chÊt láng cuèn vµo vïng cã ¸p lùc cao , bÞ nÐn l¹i sÏ ng­ng tô thµnh chÊt láng vµ h×nh thµnh c¸c tói rçng trong dßng chÊt láng ,lËp tøc chÊt láng ë xung quanh lao vµo tói rçng víi tèc ®é v« cïng lín kh«ng gÆp søc c¶n nµo,v× l­îng khÝ loang trong tói rçng kh«ng cßn ®¸ng kÓ , lµm cho c¸c bät n­íc hoÆc bät khÝ bÞ co rót rÊt nhanh , cuèi cïng bÞ ph¸ huû . NÕu c¸c bät n­íc nµy n»m trªn c¸c bé phËn m¸y khi ph¸ huû sÏ sinh ra mét ¸p lùc rÊt lín lµm rß c¸c bé phËn m¸y ®ã. 3.5.3.2. Nguyªn nh©n. HiÖn nay vÉn ch­a cã mét gi¶i thÝch nµo thËt tho¶ ®¸ng vÒ nguyªn nh©n sinh ra ¸p lùc cao khi cã hiÖn t­îng khÝ thùc x¶y ra. Mét sè t¸c gi¶ ®· cho r»ng do t¸c ®éng cña lùc biÕn ®æi cã chu kú mµ chÊt láng bÞ ®Èy Ðp s©u vµo trong kim lo¹i råi l¹i bÞ hót ra khái kim lo¹i qua c¸c khe hæng.ChÝnh trong qu¸ tr×nh bÞ ®Èy Ðp s©u nh­ vËy, chÊt láng cã thÓ g©y ra mét ¸p lùc lín sÏ bÞ ph¸ huû cµng m¹nh , c¸c bé phËn m¸y b¬m bÞ ¸p lùc biÕn ®æi cã chu kú t¸c ®éng m¹nh ®Õn møc lµm cho toµn bé mãng m¸y bÞ rung ®éng. Trong khi kim lo¹i chÞu t¸c ®éng b¾n ph¸ cña c¸c h¹t chÊt láng , nhiÖt ®é t¹i nh÷ng ®iÓm cña kim lo¹i cã chç trèng , chç l¹nh , xu¸t hiÖn dßng ®iÖn, g©y ra hiÖn t­îng ®iÖn ho¸ lµm cho bÒ mÆt kim lo¹i bÞ ¨n mßn cµng nhanh. Sau khi kim lo¹i bÞ b¾n ph¸ , líp b¶o vÖ bÞ ph¸ vì , mÆt ngoµi kim lo¹i bÞ tr¬ ra ,c¸c h¹t cøng n»m trong chÊt láng sÏ bÞ cä s¸t thªm vµo lµm cho c¸c bé phËn cña m¸y b¬m bÞ ph¸ vì nhanh chãng . Khi nghiªn cøu nguyªn nh©n g©y ra hiÖn t­îng khÝ thùc tøc lµ nghiªn cøu nguyªn nh©n lµm ¸p lùc tuyÖt ®èi trong m¸y b¬m gi¶m thÊp . 3.5.3.3. T¸c h¹i cña hiÖn t­îng khÝ thùc . Khi m¸y b¬m cã hiÖn t­îng khÝ thùc , m¸y b¬m bÞ rung ®éng va cã tiÕng ®éng ®Æc biÖt, nhiÒu khi thÊy cã tiÕng næ dßn liªn tôc trong m¸y . Nõu c¸c cña h¬i n­íc hoÆc bät khÝ nhá kÕt hîp thµnh c¸c bät khÝ lín th× tiÕng ®éng xuÊt hiÖn cã chu kú. Khi ®ã c¸c bé phËn m¸y b¬m , ®«i khi c¶ m¸y sÏ bi rung chuyÓn lµm cho ®é bÒn v÷ng cña m¸y bÞ gi¶m. T¸c h¹i n÷a cña hiÖ t­îng khÝ thùclµ kim lo¹i cña mét sè bä phËn m¸y bÞ ph¸ ho¹i d­íi d¹ng rç tæ ong. T¸c h¹i cuèi cïng cña hiÖn t­îng khÝ thùc lµ lµm cho cét n­íc, l­u l­îng, c«ng suÊt vµ hiÖu suÊt cña m¸y b¬m bÞ gi¶m thÊp. Khi x¶y ra hiÖn t­îng khÝ thùc , qu¸ tr×nh kim lo¹i bÞ ph¸ huû cã thÓ diÔn biÕn trong thêi gian dµi, cã khi chØ trong mét vµi ngµy,thËm chÝ mét vµi giê. 3.5.3.4 . C¸c biÖn ph¸p ®Ò phßng hiÖn t­îng khÝ thùc. Tõ nh÷ng ®Æc ®iÓm ®· tr×nh bµy ë trªn ta thÊy cã thÓ ®Ò phßng hiÖn t­îng khÝ thùc nh­ sau: + VÒ mÆt cÊu t¹o, ph¶i t¨ng c­êng chÊt l­îng nguyªn vËt liÖu chÕ t¹o ®èi víi c¸c bé phËn m¸y bÞ ph¸ huû . Nh­ng ®Ó tiÕt kiÖm vËt liÖu , ng­êi ta cßn dïng c¸c biÖn ph¸p sau ®©y: +Bäc ngoµi c¸c bé phËn m¸y bÞ khÝ thùc mét líp kim lo¹i máng, r¾n cã sè hiÖu cao nh­ thÐp kh«ng gØ ( hoÆc chÊt dÎo ) + ChÕ t¹o c¸nh qu¹t sao cho ¸p lùc mÆt sau c¸nh ®ång ®Òu kh«ng cã chç bÞ gi¶m ¸p suÊt ®ét ngét. + VÒ mÆt thiÕt kÕ tr¹m b¬m, ®¶m b¶o cho hs võa ph¶i . NÕu hs qu¸ thÊp , lµm t¨ng gi¸ thµnh cña c«ng tr×nh, nÕu qu¸ cao th× x¶y ra hiÖn t­îng khÝ thùc. + §èi víi m¸y b¬m nhá , cã thÓ t¨ng ®­êng kÝnh èng hót, rót ng¾n chiÒu dµi èng hót, gi¶m chç ngoÆt …,nghÜa lµ lµm gi¶m tæn thÊt cét n­íc trªn ®­êng èng hót. + Trong qu¸ tr×nh vËn hµnh ph¶i ®¶m b¶o hs trong ph¹m vi [hs]. NÕu n­íc bÓ hót xuèng thÊp th× ph¶i dõng m¸y. Tãm l¹i ng­êi lµm c«ng t¸c qu¶n lý vËn hµnh m¸y b¬m ph¶i ®¶m b¶o vËn hµnh ®óng quy tr×nh quy ph¹m, ®ã lµ biÖn ph¸p hiÖu qu¶ ®Ó ng¨n ngõa hiÖn t­îng khÝ thùc trong m¸y. 3.5.4. Nh÷ng h­ háng th­êng gÆp cña b¬m ly t©m vµ c¸ch xö lý. a)Sau khi m¸y ch¹y n­íc kh«ng lªn. +Do måi n­íc kh«ng ®Çy. §èi víi lo¹i m¸y b¬m måi n­íc b»ng søc ng­êi ph¶i kiÓm tra ®­êng èng cã bÞ dß rØ kh«ng, van ®¸y cã ®ãng khÝt kh«ng .NÕu c¸c van bÞ kªnh hoÆc gio¨ng cao su bÞ r¸ch th× ph¶i söa ch÷a ngay. Còng cã thÓ do ch­a më van x¶ h¬i trªn vá b¬m, do ®ã kh«ng x¶ hÕt kh«ng khÝ trong b¬m. +ChØnh sai van ®¸y. C¸nh van cña van ®¸y kh«ng linh ho¹t hoÆc bÞ gØ kh«ng më ra ®­îc nªn n­íc kh«ng vµo ®­îc èng hót . HoÆc do mùc n­íc hót xuèng thÊp , van ®¸y kh«ng ch×m s©u trong n­íc theo quy ®Þnh nªn kh«ng ®ñ n­íc b¬m, mÆt kh¸c kh«ng khÝ lät vµo nhiÒu lµm gi¶m ¸p lùc ch©n kh«ng trong m¸y b¬m. Ngoµi ra van ®¸y cßn cã thÓ bÞ r¸c vÝt chÆt nªn n­íc kh«ng vµo ®­îc trong b¬m. Ph¶i th¸o van ®¸y ra söa ch÷a, vít r¸c hoÆc nèi thªm ®­êng èng hót sao cho van ®¸y ch×m s©u d­íi n­íc theo quy ®Þnh. +.Chän sai vÞ trÝ ®Æt b¬m. ChiÒu cao hót n­íc ®Þa h×nh v­ît qu¸ chiÒu cao hót n­íc cho phÐp cña m¸y b¬m. Ph¶i h¹ thÊp cao tr×nh ®Æt m¸y trong tr­êng hîp m¸y ®Æt t¹m thêi hoÆc chê mùc n­íc bÓ hót d©ng lªn ®Õn mùc quy ®Þnh råi míi ®­îc b¬m. NÕu kh«ng ®­îc th× ph¶i gi¶m tæn thÊt thuû lùc trªn ®­êng èng hót tíi møc tèi thiÓu. b) . M¸y ch¹y n­íc lªn rÊt Ýt. Sau khi khëi ®éng, b¬m n­íc sÏ chØ b¬m lªn mét luång n­íc råi kh«ng b¬m n÷a hoÆc l­îng n­íc b¬m gi¶m ®i. + Do l­íi ch¾n r¸c bÞ t¾c, hoÆc do c¸nh cöa van ®¸y më kh«ng hÕt do bÞ kÑt hoÆc van ®¸y n»m nghiªng . C¸ch sö lý lµ vít hÕt r¸c, kiÓm tra vµ söa ch÷a l¹i c¸nh van. + èng hót hoÆc vµnh ®Öm bÞ dß khÝ vµo m¸y b¬m. + Do hs > [hs] lµm cho ¸p lùc dßng ch¶y gi¶m xuèng sinh khÝ thùc lµm dßng ch¶y kh«ng kiªn tôc . Ph¶i h¹ thÊp ®é cao ®Æt m¸y trong tr­êng hîp m¸y ®Æt t¹m thêi hoÆc gi¶m tæn thÊt trªn ®­êng èng hót xuèng tíi møc tèi thiÓu, chê mùc n­íc bÓ hót d©ng lªn míi lµm viÖc. Tr­êng hîp mùc n­íc hót xuèng qu¸ thÊp nh­ng theo yªu cÇu dïng n­íc vÉn ph¶i tiÕp tôc ch¹y b¬m th× cã thÓ lÊy ra mét tÊm v¸n lín ë chç n­íc xo¸y ®Ó ng¨n kh«ng khÝ lät vµo trong b¬m. + Do vßng quay cña b¬m kh«ng ®¹t vßng quay quy ®Þnh. NÕu dïng ®éng c¬ ®iÖn th× ph¶i thay ®éng c¬ kh¸c cã vßng quay phï hîp. NÕu dïng ®éng c¬ ®èt trong th× ®iÒu chØnh tay ga ®Ó t¨ng sè vßng quay. + §­êng kÝnh èng hót vµ èng ®Èy kh«ng ®óng trÞ sè thiÕt kÕ ph¶i thay c¸c ®­êng èng kh¸c cho phï hîp. + C¸nh qu¹t quay vßng mßn qu¸ quy ®Þnh lµm tæn thÊt vµ l­u l­îng lín, ph¶i kiÓm tra thay thÕ vßng mßn hoÆc c¸nh qu¹t. c) Më m¸y kh«ng ch¹y hoÆc tiªu hao c«ng suÊt lín. + Do van ®Èy ch­a ®ãng, ph¶i kiÓm tra ®ãng van èng ®Èy l¹i xong míi ®­îc më m¸y. + C¸nh qu¹t m¸y b¬m bÞ kÑt víi vßng mßn. Ph¶i ®Þnh t©m trôc b¬m l¹i cho chÝnh x¸c . d) §éng c¬ bÞ qu¸ t¶i, tiªu hao c«ng suÊt lín. + Do cét n­íc b¬m qu¸ thÊp, l­u l­îng b¬m t¨ng lªn lµm tiªu hao c«ng suÊt qu¸ lín. ph¶i ®ãng bít kho¸ trªn ®­êng èng ®Ó gi¶m bít l­u l­îng b¬m. + Do ma s¸t gi÷a trôc vµ vßng ®Öm qu¸ lín. Ph¶i xem l¹i vßng ®Öm lãt vµ bé phËn lµm tr¬n cã bÞ t¾c kh«ng. + Do c¸c bé phËn cña b¬m bÞ háng: c¸nh qu¹t va ®¹p vµo th©n b¬m,æ bi bÞ vì, trôc bÞ cong, lµm tæn hao c«ng suÊt c¬ khÝ qu¸ lín. e) B¬m ch¹y bÞ rung ®éng vµ cã tiÕng kªu trong lóc vËn hµnh + Trôc b¬m vµ trôc ®éng c¬ l¾p kh«ng ®ång t©m. CÇn ®iÒu chØnh ®é ®ång t©m cña trôc. + Bu l«ng bÖ m¸y bÞ láng, cÇn kiÓm tra vµ xiÕt chÆt c¸c bu l«ng bÖ. + Trôc b¬m bÞ cong, c¸nh qu¹t cä s¸t vµo vá b¬m, æ bÞ vì, c¸c thiÕt bÞ gØ, ph¶i thay thÕ c¸c thiÕt bÞ háng. + Mùc n­íc hót xuèng qu¸ thÊp sinh ra xo¸y n­íc ë miÖng èng hót, kh«ng khÝ theo vµo trong b¬m sinh ra trÊn ®éng cã tÝnh chu kú . Ph¶i ngõng m¸y chê mùc n­íc cao lªn míi b¬m. f)Vßng ®Öm ë cæ trôc b¬m qu¸ nãng hoÆc rØ n­íc nhiÒu. + C¸c vßng ®Ñm bÞ Ðp chÆt qu¸, lµm t¨ng ma s¸t gi÷a vßng ®Ñm vµ trôc lµm tiªu hao c«ng suÊt vµ lµm mµi mßn trôc vµ vßng ®Öm. Ph¶i níi láng l¾p ®Ëy vßng ®Öm ra sao cho n­íc ch¶y thµnh giät nhá xuèng mét c¸ch liªn tôc lµ ®­îc. + VÞ trÝ vßng ng¨n n­íc l¾p kh«ng ®óng, èng n­íc ®Õn c¸c lç nhá cña vßng ®Öm bÞ t¾c l¹i lµm cho n­íc kh«ng thÓ ch¶y vµo trong ®ã lµm t¨ng ma s¸t vµ b«i tr¬n kÐm. Ph¶i th«ng c¸c lç nhá cña èng n­íc vµ ®iÒu chØnh ®óng vÞ trÝ cña vßng ng¨n n­íc. + C¸c vßng ®Öm l©u kh«ng dïng bÞ cøng l¹i hoÆc mµi mßn nhanh qu¸, ¸o trôc bÞ mµi mßn nhiÒu. Ph¶i th¸o ra ng©m vµo dÇu nãng hoÆc thay vßng ®Öm hoÆc ¸o trôc. Ch­¬ng IV: Nh÷ng h­ háng th­êng gÆp ph¶i trong tr¹m trén BTNN vµ nh÷ng ®Ò xuÊt biÖn ph¸p kh¾c phôc. VÞ trÝ HiÖn t­îng Nguyªn nh©n BiÖn ph¸p kh¾c phôc HÖ thèng cÊp liÖu VËt liÖu dÝnh b¸m trªn b¨ng t¶i vµ m¸ng rung. VËt liÖu tõ hÖ thèng cÊp liÖu qu¸ Èm. Dïng vËt liÖu cã ®é Èm d­íi 5%. Tang sÊy Tang xÊy kh«ng khëi ®éng ®­îc hoÆc khã khëi ®éng. -Tang xÊy chøa qu¸ nhiÒu vËt liÖu. -§éng c¬ khëi ®éng tang xÊy bÞ trôc trÆc. -T×m c¸ch ®­a vËt liÖu ra ngoµi . -KiÓm tra l¹i ®«ng c¬ tang xÊy. §Çu ®èt tang xÊy kh«ng khëi ®éng ®­îc. -HÖ thèng ®iÖn ®Çu ®èt cã vÊn ®Ö trôc trÆc. -BÐp phun bÞ t¾c,qu¸ bÈn. -M¾t thÇn cña ®Çu ®èt bÞ háng. -QuËn d©y cao ¸p ®¸nh löa bÞ h«n d©y. -Que ®¸nh löa qóa xa kh«ng ®óng víi vïng ho¸ mï cña dÇu. -KiÓm tra l¹i hÖ thèng ®iÖn cña ®Çu ®èt. -Th¸o vµ lau röa s¹ch bÐp phun. -Thay thÕ m¾t thÇn míi . -§o l¹i ,kiÓm tra biÕn thÕ ®¸nh löa hoÆc thay thÕ. -Níi vÝt vµ ®iÒu chØnh l¹i vÞ trÝ cña hai que ®¸nh löa. T¾t löa buång ®èt . -Nhiªn liÖu kh«ng ®óng quy c¸ch . -Nhiªn liÖu qu¸ nguéi hoÆc s«i. -BÈn bÐp phun. -§­êng èng dÉn bÞ t¾c. -Thay nhiªn liÖu. -SÊy nhiªn liÖu nÕu nguéi vµ ®æ thªm nhiªn liÖu nguéi nÕu nhiªn liÖu bÞ s«i. -Th¸o vµ röa s¹ch bÐp phun. -Th«ng röa ®­êng èng. B¨ng gÇu . VËt liÖu bÞ ïn t¾c ë b¨ng gÇu nãng qu¸ nhiÒu. -Do cÊp vËt liÖu ë b¨ng gÇu nãng qu¸ nhiÒu. -L­ìi gµ bÞ háng vµ tôt xuèng lµm vËt liÖu r¬i v·i. -Gi¶m bít l­îng vËt liÖu cÊp vµo b¨ng gÇu. -§iÒu chØnh vµ xiÕt chÆt l¹i l­ìi gµ ë trªn. B¨ng gÇu kh«ng khëi ®éng ®­îc hoÆc dõng liªn tôc. -Cã vËt c¶n trong hép tiÕp nhËn cña b¨ng gÇu. -GÇu bÞ kÑt do cã thanh thÐp hoÆc do gÇu bÞ láng r¬i xuèng . -§éng c¬ ®iÖn cña b¨ng gÇu bÞ trôc trÆc . -LÊy vËt c¶n ra khái hép tiÕp nhËn . -Xem xÐt cÊu t¹o b×nh th­êng cña b¨n gÇu. -KiÓm tra l¹i ®éng c¬ ®iÖn cña b¨ng gÇu . Thïng trén . Thïng trén bÞ dõng liªn tôc. Trén qu¸ nhiÒu vËt liÖu lµm thïng trén qu¸ t¶i. Trén theo ®óng c«ng suÊt ®Þnh møc. Cöa x¶ thïng trén bÞ kÑt . §­êng ray vµ khe hë cña xe con víi thïng trén ch­a hîp lý. §iÒu chØnh l¹i khe hë cña xe con víi thïng trén. Sµng rung. VËt liÖu kh«ng ®óng kÝch th­íc . L­íi sµng bÞ mßn . Thay thÕ l­íi sang míi . PhÔu chøa cèt kiÖu lu«n lu«n lÖch tû lÖ. Xem xÐt cã l¾p nhÇm vÞ trÝ cña l­íi kh«ng . ChuyÓn ®æi vÞ trÝ cña l­íi sµng. Bé phËn cÊp phô gia. Kh«ng n¹p ®­îc phô gia vµo phÔu. -VÝt xo¾n bÞ kÑt . -Phô gia qu¸ Èm. -CÊp phô gia kh«ng ®Òu. -KiÓm tra k¹i vÝt xo¾n . -Dïng phô gia kh«. -§iÒu chØnh l¹i cÊp phô gia. HÖ thèng khÝ nÐn . Xy lanh khÝ kh«ng ho¹t ®éng hoÆc ho¹t ®éng kh«ng chuÈn. Kh«ng ®ñ ¸p suÊt h¬i hoÆc kh«ng ®ñ h¬i lµm viÖc. KiÓm tra l¹i m¸y nÐn khÝ hoÆc ®­êng èng xem cã bÞ hë kh«ng vµ söa ch÷a, Xy lanh khÝ nÐn kh«ng ®ãng hÕt . KÑt ®¸ cöa phÔu. Th¸o kÑt vµ xö lý phßng tr¸nh kÑt . ¸p kÕ chØ thÞ kh«ng ®óng ¸p suÊt . -T¾c ®­êng h¬i. -§iÒu chØnh van ®iÒu ¸p sai. -Söa ch÷a hoÆc thay thÕ ®­êng h¬i . -§iÒu chØnh l¹i van ®iÒu ¸p. ¸p kÕ kh«ng chØ thÞ . ¸p kÕ háng . Söa ch÷a vµ thay thÕ . HÖ thèng läc bôi . Bôi ra èng khãi qu¸ nhiÒu,dßng ®Þnh møc ®éng c¬ t¨ng cao . Kh«ng ®ãng cöa quan s¸t x¶ bôi . §ãng cöa quan s¸t x¶ bôi. Bôi kh«ng r¬i xuèng cöa x¶ bôi. Trong hÖ thèng läc bôi t¹o vßm ,®¸ bÞ t¾c. Më cöa quan s¸t vµ lµm vÖ sinh ,gâ nhÑ vµo xicl«. Muéi vµ bôi qu¸ nhiÒu . ChÕ ®é ch¸y trong ®Çu ®èt kh«ng tèt vµ bôi ®Êt trong vËt liÖu qu¸ nhiÒu. ®iÒu chØnh chÕ ®é ch¸y vµ lµm s¹ch s¬ bé vËt liÖu ®Çu vµo . Ch­¬ng V: Qui tr×nh l¾p dùng vµ An toµn lao ®éng trong tr¹m trén Quy tr×nh l¾p dùng tr¹m vµ hÖ thèng läc bôi ­ít 5.1. Quy tr×nh l¾p dùng tr¹m . Sau khi tÝnh to¸n thiÕt kÕ tr¹m trén cÊp phèi th× viÖc lËp ra mét quy tr×nh l¾p dùng tr¹m hîp lý cã ¶nh h­ëng ®Õn ®é bÒn vµ ®é æn ®Þnh cña tr¹m trong qu¸ tr×nh khai th¸c vµ sö dông. V× tr¹m lµm viÖc cã ®­îc an toµn hay kh«ng, ®é æn ®Þnh cã ®¶m b¶o hay kh«ng, qu¸ tr×nh lµm viÖc cña tr¹m cã ®­îc liªn tôc kh«ng hay ph¶i gi¸n ®o¹n. Cã thÓ do c¸c nguyªn nh©n sau ®©y do trong qu¸ tr×nh l¾p dùng tr¹m ch­a ®­îc quan t©m ®Õn nh­ : +Do trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn vµ bèc xÕp c¸c chi tiÕt cã thÓ bÞ thay ®æi h×nh d¹ng h×nh häc. +Trong c¸c chç cã æ bi ,æ ®ì kh«ng ®­îc b¶o d­ìng g©y kÑt(chÕt) vµ ma s¸t cao. +C¸c thiÕt bÞ ®iÖn trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn cã thÓ bÞ ®øt ,bÞ chËp m¹ch hoÆc tiÕp xóc kh«ng tèt. Tr¹m trén BTNN 40 T/h ®­îc thiÕt kÕ chÕ t¹o d¹ng modul (tõng khèi ®éc lËp) do vËy kh¶ n¨ng th¸o dì – l¾p ®Æt – vËn chuyÓn lµ rÊt tiÖn lîi, phï hîp víi ®iÒu kiÖn thi c«ng c¬ ®éng trªn c«ng tr­êng. Cô thÓ c¸c côm m¸y ®­îc bè trÝ gän gµng nh­ sau: +Côm khung – phÔu g¾n liÒn víi hÖ thèng rung ®Þnh l­îng vËt. Khi th¸o dì l¾p ®Æt c¸c côm nµy chØ cÇn th¸o rêi hai nöa rêi ra lµ ®­îc. + C¸c côm b¨ng t¶i chØ cÇn th¸o rêi hai nöa riªng biÖt vµ cuén b¨ng t¶i l¹i. +Côm thïng trén ®­îc bè trÝ thµnh mét khèi liªn hoµn ®éc lËp víi c¸c côm kh¸c +Côm ca bin ®­îc bè trÝ riªng do vËy cã thÓ di chuyÓn dÔ dµng tíi c¸c vÞ trÝ thÝch hîp víi mÆt b»ng c«ng tr­êng. 5.1.1. C«ng t¸c chuÈn bÞ §Ó l¾p dùng tr¹m ®­îc nhanh vµ ®¶m b¶o an toµn trong qu¸ tr×nh l¾p dùng còng nh­ sö dông th× cÇn lµm tèt c«ng t¸c chuÈn bÞ sau. +PhÇn mÆt b»ng cÇn thiÕt ®Ó l¾p ®Æt tr¹m cã diÖn tÝch tèi thiÓu lµ 400 m2 +BÒ mÆt cña mÆt b»ng ®­îc ®Çm lÌn s¬ bé ®¹t ®é chÆt yªu cÇu vµ chÞu ¸p lùc tõ 2,7 – 3 (KG/cm2). Riªng t¹i vÞ trÝ ch©n khung nªn ®Æt thªm tÊm bª t«ng cã kÝch th­íc 100x600x600 (mm). +VÞ trÝ ®Æt th¸p trén nªn cã gia cè bª t«ng m¸c 250 t¹i vÞ trÝ hai mãng thÐp. +Xung quanh mÆt b»ng tr¹m ph¶i bè trÝ r·nh tho¸t n­íc vµ cã thiÕt bÞ chiÕu s¸ng cÇn thiÕt (nÕu cã nhu cÇu lµm viÖc vµo ban ®ªm). +ChuÈn bÞ vÒ ®iÖn: tøc lµ ph¶i cã l­íi ®iÖn ba pha. +ChuÈn bÞ vÒ n­íc: nÕu nh­ kh«ng cã bÓ chøa n­íc phôc vô cho tr¹m th× ph¶i tiÕn hµnh khoan giÕng lÊy n­íc. +ChuÈn bÞ c¸c phô kiÖn phôc vô cho qu¸ tr×nh l¾p dùng nh­ : d©y kÐo, c¸p kÐo, xÝch kÐo, bóa t¹ , bóa tay, k×m , kµ lª,…. +Chän cÇn trôc «t« cã søc n©ng vµ tÇm víi phï hîp ( th­êng lµ chän lín h¬n) ®Ó phôc vô cho c«ng t¸c l¾p dùng. C¸ch chän nh­ sau: - C¨n cø vµo khèi l­îng cña c¸c côm tæng thµnh nh­: Côm khung – phÔu, côm bé m¸y trén, c¸c ®o¹n ch©n th¸p trén, côm b¨ng t¶i... Xem bé phËn nµo cã träng l­îng lín nhÊt mµ ta chän cÇn trôc « t« cã søc n©ng ³ t¶i träng cña côm ®ã. Ta thÊy bé phËn cã träng l­îng lín nhÊt kho¶ng 5 tÊn. -C¨n cø vµo chiÒu cao n©ng lín nhÊt mµ tr¹m ph¶i l¾p (víi chiÒu cao n©ng lín nhÊt kho¶ng 15 m). -Cã xÐt tíi vÊn ®Ò kinh tÕ trong viÖc l¾p dùng. Do ®ã ta chän cÇn trôc «t« (H·ng TADANO) cã søc n©ng 6 ¸ 8,2 tÊn vµ tÇm víi 24m. +XÕp s¾p c¸c côm tæng thµnh vµ ®èi träng trªn b·i sao cho phï hîp víi tr×nh tù l¾p r¸p vµ dùng tr¹m. +CÇn kiÓm tra : - Xem trong qu¸ tr×nh th¸o dì, vËn chuyÓn h×nh d¹ng h×nh häc cña c¸c kÕt cÊu xem cã bÞ biÕn d¹ng hay kh«ng nÕu cã th× ph¶i cã biÖn ph¸p chØnh söa ngay. - Sù ®ång bé cña c¸c thiÕt bÞ ®iÖn vµ ®é c¸ch ®iÖn cña ®éng c¬ ®iÖn. - §é tin cËy cña c¸c hÖ d©y dÉn tíi c¸c c¬ cÊu vµ t×nh tr¹ng cña ®éng c¬. - Sù ch¾c ch¾n cña c¸c bu l«ng l¾p thiÕt bÞ ,®Çu d©y cña c¸c hép c«ng t¾c vµ c¸c nót ®iÒu khiÓn. -Sù ®Çy ®ñ cña c¸c cÇu ch× nãng ch¶y vµ cÇu ch× èng b¶o vÖ trong tñ ®iÖn. +ChuÈn bÞ sè c«ng nh©n phôc vô cho viÖc l¾p dùng kho¶ng 10 ng­êi. 5.1. 2. L¾p r¸p vµ dùng tr¹m 5.1.2.1. L¾p ®Æt th¸p trén vµ buång trén vµo vÞ trÝ ®· ®Þnh: +L¾p dùng ch©n th¸p: -Dïng cÇn trôc «t« ®Ó n©ng tõng ch©n ®Õ (cã chiÒu dµi 4m) lªn c¸ch mÆt ®Êt kho¶ng 1m, gi÷ ë ®é cao ®ã quay sang vÞ trÝ ®· ®­îc x¸c ®Þnh (vÞ trÝ ®Æt th¸p trén) råi tõ tõ h¹ xuèng ®Æt dóng vÞ trÝ ®· ®¸nh dÊu. -TiÕp tôc cÈu tõng ch©n cét (cã chiÒu dµi 2,88 m) ®Æt vµo vÞ trÝ l¾p r¸p víi ch©n ®Õ, h¹ thÊp ®é cao xuèng ®Ó c¨n chØnh sao cho ®óng t©m liªn kÕt cña hai mÆt bÝch liªn kÕt gi÷a nh¸nh cét vµ ch©n ®Õ. Khi ®· ë vÞ trÝ th¼ng ®øng ®óng t©m liªn kÕt th× h¹ nh¸nh cét xuèng vµ tiÕn hµnh b¾t bu l«ng liªn kÕt. -TiÕn hµnh t­¬ng tù cho 3 nh¸nh cét cßn l¹i. H×nh 6-1: L¾p dùng ch©n th¸p trén +L¾p dùng côm khung – phÔu vµ côm buång trén. Sau khi ®· l¾p ®­îc 4 ch©n cét ta tiÕn hµnh l¾p tiÕp côm khung – phÔu chøa -Dïng cÇn trôc «t« ®Ó n©ng côm khung phÔu lªn ®é cao cña c¸ch ch©n cét kho¶ng 0,5 (m). Sau ®ã c¨n chØnh sao cho ®óng t©m víi 4 ch©n cét vµ tõ tõ h¹ xuèng ®Æt gèi lªn 4 ch©n cét vµ tiÕn hµnh b¾t bu l«ng t¹i c¸c vÞ trÝ ®· cã: H×nh 6-2: L¾p dùng côm phÔu chøa vËt liÖu - Côm buång trén lµ mét khèi riªng biÖt th× ta tiÕn hµnh l¾p t­¬ng tù nh­ côm khung phÔu chøa. H×nh 6-3: L¾p dùng côm khung phÔu vµ côm buång trén 5.1.2.2. L¾p ®Æt b¨ng t¶i ngang L¾p ®Æt ch©n ®ì vµo c¸c bÖ bª t«ng ®· ®­îc ch«n s½n xuèng ®Êt, råi tiÕn hµnh l¾p b¨ng t¶i ngang lªn c¸c gi¸ ch©n ®ì ®ã. Sau khi ®· l¾p hoµn chØnh b¨ng t¶i ngang th× ta l¾p b¨ng ®ai vµ tiÕn hµnh c¨ng b¨ng 5.1.2.3. L¾p ®Æt hÖ thèng phÔu cÊp liÖu Côm khung phÔu gåm hai nöa riªng biÖt nªn khi tiÕn hµnh l¾p dùng th× tiÕn hµnh l¾p côm ch©n ®ì tr­íc råi tiÕn hµnh l¾p phÔu cÊp liÖu sau. H×nh 6-5: L¾p ®Æt côm phÔu cÊp liÖu Sau khi l¾p ®Æt song bèn phÔu th× ta tiÕn hµnh l¾p c¸c ®éng c¬ g©y rung vµo c¸c vÞ trÝ ®· khoan lç b¾t bu l«ng ë d­íi ®¸y c¸c phÔu, vµ c¸c m¸ng rung. H×nh 6-6: L¾p dông côm b¨ng t¶i ngang vµ côm phÔu cÊp liÖu 5.1.2.4. L¾p ®Æt hÖ thèng cÇu thang lan can 5.1.2.5. L¾p ®Æt hÖ thèng khÝ nÐn vµ c¸c xi lanh khÝ 5.1.2.6. L¾p ®Æt hÖ thèng ca bin ®iÒu khiÓn vµ hÖ thèng d©y dÉn ®iÖn VÞ trÝ ca bin ®iÒu khiÓn ph¶i lµ vÞ trÝ thuËn lîi ®Ó ng­êi ®iÒu khiÓn cã thÓ quan s¸t ®­îc hÕt c¸c vÞ trÝ. PhÇn ®iÖn cña tr¹m khi l¾p r¸p ph¶i ®¶m b¶o an toµn vÒ ®iÖn, ph¶i cã vÞ trÝ tiÕp ®Êt, phÇn d©y dÉn nªn ®Ó trong c¸c èng nhùa vµ ®­îc ch«n xuèng ®Êt. 5.2. L¾p dùng thiÕt bÞ läc bôi. Quy tr×nh l¾p dùng thiÕt bÞ läc bôi ®­îc tiÕn hµnh theo tr×nh tù. Ban ®Çu ta l¾p dùng c¸c gi¸ ®ì xicl«, gi¸ ®ì tang sÊy,l¾p dùng qu¹t hót vµo ch©n mãng ®· cã s½n . Sau khi ®· l¾p dùng ®­îc c¸c gi¸ ®ì ta tiÕn hµnh l¾p dùng xicl« läc bôi kh«(1). Ta ph¶i dïng cÇn trôc « t« ®Ó l¾p dùng tiÕp ®ã l¾p dùng tang sÊy,c¸c ®­êng èng dÉn khãi bôi tõ tang sÊy vµo xicl« vµ ®­êng èng dÉn khãi bôi tõ xicl« tíi qu¹t hót ta cã thÓ c¨n chØnh ®­îc trong qu¸ tr×nh l¾p dùng. TiÕp theo ta l¾p dùng th¸p t¸ch n­íc trªn nªn mãng ®· cã s½n sau khi l¾p dùng xong th¸p t¸ch giät n­íc thi tiÕn hµnh l¾p th¸p dËp bôi ­ít víi th¸p t¸ch n­íc b»ng tai nèi vµ mÆt bÝch.Cuèi cïng ta l¾p ®­êng èng dÉn khãi bôi tõ qu¹t tíi th¸p dËp bôi ­ít vµ l¾p èng khãi. 5.3. VËn hµnh thö Sau khi ®· l¾p dùng tr¹m song ta tiÕn hµnh kiÓm tra l¹i toµn bé c¸c thiÕt bÞ mét lÇn n÷a, sau ®ã tiÕn hµnh ch¹y thö kh«ng t¶i vµ cã t¶i. Khi ch¹y thö mµ ta thÊy c¸c thiÕt bÞ ho¹t ®éng b×nh th­êng th× viÖc l¾p ®Æt ®· ®¹t yªu cÇu. Ng­îc l¹i, nÕu trong qu¸ tr×nh ch¹y thö cã sai háng g× th× ta ph¶i ng¾t ®iÖn cho dõng m¸y vµ tiÕn hµnh ®iÒu chØnh nh÷ng sai háng ®ã råi cho ch¹y thö tiÕp cho ®Õn khi ®¹t yªu cÇu. 5.4.An toµn lao ®éng trong tr¹m trén BTNN. +An toµn tr­íc khi vËn hµnh: -C¸c côm m¸y ph¶i ®­îc tiÕp xóc víi ®Êt theo quy ®Þnh vÒ ®iÖn ,buéc ph¶i kiÓm tra khi vËn hµnh . -C¸c tiÕp ®iÓm dïng ®Ó ®Êu ®iÖn ,cÇu dao ®iÖn ph¶i cã vá bäc che ch¾n ®¶m b¶o an toµn vÒ ®iÖn tr­íc khi vËn hµnh . -NÕu trêi võa mua xong , muèn vËn hµnh tr¹m ph¶i kiÓm tra c¸c côm m¸y,c¸c khu vùc ®Êu ®iÖn ,cÇu dao ®iÖn ,c¸c ®éng c¬…NÕu thÊy ­ít ph¶i lµm kh« tr­íc khi vËn hµnh. -TÊt c¶ c¸c côm lan can cÇu thang ,tay vÞn…cña nåi nÊu nhùa vµ th¸p trén ph¶i ®­îc l¾p r¸p ®Çy ®ñ tr­íc khi vËn hµnh ®¶m b¶o an toµn cho thî vËn hµnh. -NÕu trêi võa m­a xong ,do n¾p kh«ng kÝn mµ trong nåi nÊu nhùa cã n­íc buéc ph¶i thÊm hoÆc móc hÕt n­íc tr­íc khi nÊu nhùa. -Côm ®­êng èng dÉn dÇu,dÉn nhùa,dÉn h¬i vµ m«i chÊt c«ng t¸c…ph¶i ®­îc kiÓm tra tr­íc khi vËn hµnh,yªu cÇu kh«ng ®­îc dß rØ.Bån xÊy dÇu ph¶i cã van th«ng khÝ hoÆc th«ng h¬i. -NÕu tr¹m trén cã dïng thiÕt bÞ ¸p lùc cao nh­ nåi h¬i ,b×nh khÝ nÐn … nhÊt thiÕt chØ cho ho¹t ®éng trong thêi gian ®¨ng kiÓm . -TÊt c¶ c¸c côm m¸y ®Òu ph¶i ë tr¹ng th¸i b×nh th­êng kh«ng cã sù cèvµ ®Òu ®­îc kiÓm tra tr­íc khi vËn hµnh do thî vËn hµnh ®¶m nhËn . -Tr­íc khi vËn hµnh tr¹m trén ph¶i chó ý kiÓm tra l¹i tÊt c¶ l¹i tÊt c¶ c¸c ph­¬ng tiÖn dïng ®Ó phßng chèng ch¸y næ xem ®· ®ñ ch­a ,®· ®Æt ®óng vÞ trÝ ch­a nÕu ®ñ vµ ®óng vÞ trÝ råi míi cho vËn hµnh. +An toµn trong khi vËn hµnh : -Trong khi vËn hµnh tr¹m trén tÊt c¶ c¸c c«ng nh©n phôc vô ph¶i tu©n thñ theo c¸c quy ®Þnh vµ quy chÕ vÒ an toµn lao ®éng,kh«ng tù ý rêi vÞ trÝ lµm viÖc .Trong khi vËn hµnh ph¶i mÆc b¶o hé lao ®éng ,®i g¨ng tay ,ñng ,®éi mò cøng .Trong lóc vËn hµnh c«ng nh©n ph¶i tu©n thñ mÖnh lÖnh cña tr¹m tr­ëng. -C¸c qui ®Þnh an toµn vËn hµnh m¸y ph¶i tu«n theo nhµ chÕ t¹o ®Ò ra vµ theo sù h­íng dÉn cña c¸n bé phô tr¸ch. -§èi víi bé phËn cÊp liÖu nguéi ,ng­êi thî kh«ng ®­îc ®øng d­íi m¸y xóc ®ang lµm viÖc .NÕu cã thÊy hiÖn t­îng kÑt ho¾c sù cè ph¶i b¸o cho ng­êi ®iÒu khiÓn cabin biÕt ®Ó dõng m¸y. -Thî ®èt lß kh«ng ghÐ s¸t mÆt nh×n vµo cöa buång ®èt tr¸nh ngän löa quÆt g©y báng. -Thî nÊu nhùa kh«ng ®­îc nÊu nhùa qu¸ ®Çy ®Ó tr¸nh nhùa trµo ra ngoµi nguy hiÓm cho thî vËn hµnh vµ mäi ng­êi xung quanh .ViÖc dì bá c¸c phi nhùa nãng ph¶i ®¶m b¶o ®Æt ®óng n¬i quy ®Þnh ®Ó tr¸nh g©y báng cho ng­êi . -Thî vËn hµnh hÖ thèng nÊu nhùa gi¸n tiÕp ph¶i theo dâi ¸p lùc trong ®­êng èng ,theo dâi b¬m dÇu vµ nhiÖt ®é dÇu nãng kh«ng qu¸ 230oc. -Nh÷ng c«ng nh©n phôc vô tuyÖt ®èi kh«ng ®øng d­íi dµn cÈu phi nhùa.Kh«ng tù ý sê tay vµo ®éng c¬ ®iÖn vµ c¸c bé phËn chuyÓn ®éng khi m¸y ®ang lµmviÖc. -trong suÊt qu¸ tr×nh nÊu nhùa n¾p thïng nÊu ph¶I th­êng xuyªn ®ãng kÝn ,chØ më ra khi cho nhùa vµo hoÆc lÊy vá phi. - TÊt c¶ c¸c måi löa ,vËt liÖu dÔ g©y ch¸y kh«ng ®­îc ®­a l¹i gÇn c¸c b¬m xÊy dÇu hoÆc tÐc xÊy dÇu . -Muèn ®iÒu chØnh m¸y ph¶i dõng m¸y ®Ó ®iÒu chØnh ,sau khi chØnh xong míi cho m¸y ch¹y l¹i. - Kh«ng ®­îc ®øng hoÆc ®i l¹i d­íi sµn côm th¸p trén ngay d­íi buång trén ®Ó ®Ò phßng th¶m nãng x¶ vµo ng­êi g©y báng.Khi tr¹m ®ang ho¹t ®éng c«ng nh©n kh«ng ®­îc tù ý leo trÌo lªn c¸c tÇng th¸p phÝa trªn. -Tr¹m tr­ëng lµ ng­êi ®iÒu hµnh trªn ca bin ph¶i th­êng xuyªn theo dâi c¸c ®ång hå chØ b¸o,®Ìn b¸o vµ toµn bé khu vùc tr¹m ®Ó kÞp thêi xö lý khi cã xù cè x¶y ra. -NÕu cã ho¶ ho¹n x¶y ra c«ng nh©n ph¶i dïng c¸c ph­¬ng tiÖn s½n cã ®Ó xö lý ngay vµ t×m c¸ch b¸o c¸o cho tr¹m tr­ëng biÕt ®Ó t¹m thêi dõng m¸y. -Trong khi vËn hµnh c«ng nh©n ph¶i mang ®Çy ®ñ b¶o hé lao ®éng nh­ :quÇn ¸o, g¨ng tay , giÇy, kÝnh , mò…nh÷ng ng­êi ë tr¹ng th¸i say r­îu hoÆc thÇn kinh kh«ng b×nh th­êng th× kh«ng ®­îc vËn hµnh m¸y. -Nh÷ng ng­êi kh«ng cã nhiÖm vô kh«ng ®­îc tù ý ®i l¹i trong khu vùc tr¹m khi tr¹m trén ®ang lµm viÖc nÕu kh«ng ®­îc sù cho phÐp cña ng­êi vËn hµnh. +An toµn sau khi vËn hµnh: -Dõng c¸c côm m¸y theo quy tr×nh ®Æt ra. -Lµm s¹ch ®­êng èng vµ t¾t lß. -Ng¾t ®iÖn c¸c côm m¸y vµ che kÝn c¸c cÇu dao ®iÖn. -Lµm s¹ch vÞ trÝ lµm viÖc , pal¨ng kh«ng treo vËt nÆng ,buång trén s¹ch ,phÔu chøa ®¸ c¸t ph¶i x¶ hÕt ®¸ c¸t thõa ,phô gia còng ph¶i ®­îc dïng hÕt tr­íc khi dõng tr¹m. -§Ëy kÝn n¾p thïng nÊu nhùa vµ kho¸ (khi cÇn) tuyÖt ®èi tr¸nh n­íc m­a vµo nåi nÊu. -X¶ hÕt bôi ë côm xicl«. -T¾t ®iÖn toµn tr¹m ë cÇu dao tæng. -KiÓm tra tiÕp ®Êt cña c¸c côm chèng sÐt tr­íc khi ra vÒ . -Kho¸ cöa cabin tr¹m trén . -Bµn dao cho b¶o vÖ khu vùc tr¹m c¸c thiÕt bÞ cÇn thiÕt. Tµi liÖu tham kh¶o [1]. TrÇn Quang Quý, NguyÔn V¨n VÞnh, NguyÔn BÝnh: M¸y vµ thiÕt bÞ s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng NXB Giao th«ng vËn t¶i- Hµ Néi - 2001 [2].Qu¹t hót bôi( b¶ng tiÕng nga) Nhµ XuÊt B¶n Matxc¬va - 1970 [3]. NguyÔn V¨n Hîp, Ph¹m ThÞ NghÜa: KÕt cÊu thÐp m¸y x©y dùng-xÕp dì Tr­êng ®¹i häc giao th«ng v©n t¶i – Hµ Néi – 1996 [4]. TrÞnh ChÊt, Lª V¨n UyÓn TÝnh to¸n thiÕt kÕ chi tiÕt m¸y NXB Gi¸o Dôc [5]. Hå SÜ Cöu, Ph¹m ThÞ H¹nh: VÏ kü thuËt Tr­êng ®¹i häc giao th«ng v©n t¶i – Hµ Néi – 2000 [6]. TrÇn V¨n LÞch: Gi¸o tr×nh thuû khÝ ®éng lùc NXB Hµ Néi – 2005 [7]. Lª Xu©n Hoµ, NguyÔn ThÞ BÝch Ngäc: Lý thuyÕt vµ thùc hµnh b¬m - qu¹t m¸y – nÐn NXB §µ N½ng [8].NguyÔn V¨n May B¬m - Qu¹t - M¸y nÐn c«ng nghiÖp NXB Khoa häc kü thuËt Hµ Néi - 2004 [9]. Hoµng B¸ Ch­: Thuû khÝ ®éng lùc häc øng dông §¹i häc B¸ch Khoa Hµ Néi – 1996