Đồ án Tìm hiểu máy mài trục khuỷu hiệu AMC - Đan Mạch

víi chi tiÕt tæng hîp còng thùc hiÖn gièng nh­ víi ph­¬ng ph¸p ®iÒu chØnh mét lÇn. Nh­ vËy ph­¬ng ph¸p ®iÒu chØnh theo nhãm cã ­u ®iÓm h¬n h¼n v× c¸c lý do sau: - Qu¸ tr×nh c«ng nghÖ kh«ng chØ thiÕt kÕ cho mét chi tiÕt mµ lµ cho mét nhãm chi tiÕt cã cïng tr×nh tù gia c«ng. - N©ng cao chÊt l­îng cña qu¸ tr×nh thèng nhÊt ho¸ vµ tiªu chuÈn ho¸ kÕt cÊu. - N©ng cao tÝnh c«ng nghÖ cña chi tiÕt gia c«ng. - T¨ng tÝnh lo¹t trong ®iÒu kiªn s¶n xuÊt ®¬n chiÕc vµ lo¹t nhá. ¸p dông gia c«ng nhãm sÏ cho phÐp n©ng cao n¨ng suÊt, gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng chÊt l­îng gia c«ng, gi¶m chu kú h×nh thµnh s¶n phÈm míi. 4.3. §Þnh møc kü thuËt: NhiÖm vô cña ®Þng møc kü thuËt lµ x¸c ®Þnh thêi gian cÇn thiÕt ®Ó gia c«ng chi tiÕt theo quy tr×nh c«ng nghÖ ®· ®­îc thiÕt kÕ. §Þnh møc kü thuËt cho phÐp x¸c ®Þnh n¨ng lùc s¶n xuÊt cña c¸c nhµ m¸y, ph©n x­ëng vµ tõng m¸y riªng biÖt, x¸c ®Þnh nhu cÇu vÒ thiÕt bÞ vµ sè l­îng c«ng nh©n. Kh«ng cã ®Þnh møc kü thuËt th× kh«ng thÓ lËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt thùc cña ph©n x­ëng hoÆc nhµ m¸y. §Þnh møc kü thuËt lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ thµnh xuÊt x­ëng cña s¶n phÈm vµ tÝnh l­¬ng c«ng nh©n. 4.3.1. §Þnh møc gia c«ng vµ thêi gian: §Þnh møc thêi gian ®­îc hiÓu lµ thêi gian cÇn thiÕt ®Ó gia c«ng chi tiÕt theo mét qu¸ tr×nh c«ng nghÖ x¸c ®Þnh. Khi x¸c ®Þnh møc thêi gian cÇn xÐt ®Õn c¸c yÕu tè sau: - Thî ®øng m¸y chØ lµm ®óng c«ng viÖc cña m×nh. Hä kh«ng ph¶i lµm c¸c c«ng viÖc dµnh cho thî phôc vô vµ thî phô. - thêi gian ®Þnh møc kh«ng tÝnh tíi c¸c ®éng t¸c cã thÓ thùc hiÖn trong khi m¸y ®ang lµm viÖc. - Kh«ng cho phÐp tÝnh tíi thêi gian tiªu tèn ®Ó lo¹i bá c¸c sai sãt do phôc vô tæ chøc g©y ra. - Kh«ng ®­îc tÝnh thêi gian söa ch÷a c¸c chi tiÕt bÞ háng hoÆc thêi gian cÇn ®Ó chÕ t¹o c¸c chi tiÕt míi bï vµo sè chi tiÕt bÞ háng. - L­îng d­ gia c«ng ®­îc x¸c ®Þnh tèi ­u, vËt liÖu b¶o ®¶m chÊt l­îng, m¸y vµ dông cô cã ®é chÝnh x¸c vµ ®ä cøng v÷ng ®óng yªu cÇu. §Þnh møc gia c«ng lµ sè l­îng chi tiÕt ®­îc gia c«ng trong mét ®¬n vÞ thêi gian (giê hoÆc ca). §Þnh møc gia c«ng sÏ thay ®æi nÕu quy tr×nh c«ng nghÖ thay ®æi, c¶i tiÕn hoÆc øng dông c¸c thµnh tùu cña tù ®éng ho¸ vµo s¶n xuÊt. §Þnh møc kü thuËt thêi gian cho lo¹t chi tiÕt bao gåm hai phÇn : ®Þnh møc thêi gian chuÈn bÞ kÕt thóc vµ ®Þnh møc thêi gian tõng chiÕc. Thêi gian chuÈn bÞ kÕt thóc lµ thêi gian tiªu tèn ®Ó lµm quen víi b¶n vÏ vµ qu¸ tr×nh c«ng nghÖ, thêi gian g¸ ®Æt dông cô (g¸ trªn trôc chÝnh) vµ ®å g¸ ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc, ®iÒu chØnh m¸y, th¸o dông cô (th¸o ®¸ mµi) khi kÕt thóc c«ng viÖc. Thêi gian chuÈn bÞ kÕt thóc sÏ ®­îc c«ng nh©n thùc hiÖn mét lÇn cho c¶ lo¹t chi tiÕt. 4.3.2. Thêi gian tõng chiÕc: C¸c thµnh phÇn cña thêi gian tõng chiÕc bao gåm : - Thêi gian c¬ b¶n Tcb (c«ng nghÖ); - Thêi gian phô; - Thêi gian phôc vô chç lµm viÖc; - Thêi gian nghØ vµ vÖ sinh; Thêi gian c¬ b¶n Tcb : Lµ thêi gian mµ trong ®ã ph«i liÖu bÞ biÕn ®æi kÝch th­íc, h×nh d¸ng vµ tÝnh chÊt c¬ lý cña bÒ mÆt gia c«ng. Thêi gian c¬ b¶n cã thÓ lµ : + Thêi gian m¸y, khi kÝch th­íc h×nh d¸ng chi tiÕt ®­îc thay ®æi b»ng m¸y kh«ng cÇn ®Õn sù tham gia cña con ng­êi. VÝ dô, mµi trôc trªn m¸y mµi víi chu kú tù ®éng. + Thêi gian m¸y vµ thñ c«ng, khi sù thay ®æi kÝch th­íc vµ h×nh d¸ng chi tiÕt do c«ng nh©n thùc hiÖn cïng m¸y. VÝ dô, mµi trôc trªn m¸y mµi ch¹y dao b»ng tay. + Thêi gian thñ c«ng, khi sù thay ®æi kÝch th­íc vµ h×nh d¸ng cña chi tiÕt do c«ng nh©n thùc hiÖn. Thêi gian phô tph: Lµ thêi gian mµ c«ng nh©n tiªu tèn cho c¸c ®éng t¸c kh¸c nhau khi thùc hiÖn c«ng viÖc ®· cho. VÝ dô, g¸ ®Æt vµ th¸o dì chi tiÕt, kÑp chÆt vµ th¸o kÑp chi tiÕt, ®iÒu khiÓn m¸y ( khëi ®éng vµ dõng m¸y, ®­a dao vµo vµ lïi dao ra, thay ®æi l­îng ch¹y dao c¸c lo¹i, v.v...), kiÓm tra chi tiÕt gia c«ng. Thêi gian phôc vô tphv chç lµm viÖc: Lµ thêi gian tiªu tèn cho c¸c c«ng viÖc nh­ dän dÑp, s¾p ®Æt vµ phôc vô chç lµm viÖc trong ca. Thêi gian phôc vô gåm hai thµnh phÇn : thêi gian phôc vô kü thuËt vµ thêi gian phôc vô tæ chøc. Thêi gian phôc vô kü thuËt tphvkt : Bao gåm thêi gian thay thÕ dông cô ( thay thÕ ®¸ mµi khi bÞ mßn ), thêi gian hiÖu chØnh m¸y trong qu¸ tr×nh lµm viÖc, thêi gian söa ®¸, thêi gian lµm s¹ch phoi. Thêi gian phôc vô tæ chøc tphvtc: Bao gåm thêi gian s¾p ®Æt dông cô lóc ®Çu ca vµ thu dän dông cô cuèi ca, thêi gian b«i tr¬n vµ lµm s¹ch thiÕt bÞ. Thêi gian nghØ ng¬i vµ vÖ sinh tk : §­îc cho tuú theo ®iÒu kiÖn lµm viÖc, møc ®é c¨ng th¼ng cña lo¹i c«ng viÖc. Thêi gian cho vÖ sinh c¸ nh©n vµ nhu cÇu tù nhiªn quy ®Þnh theo tiªu chuÈn chung. Thêi gian mµ c«ng nh©n cÇn tiªu tèn ®Ó thùc hiÖn nguyªn c«ng gåm tph, tphv vµ tcb nÕu c«ng nh©n cã tham gia vµo thêi gian m¸y. Cßn thêi gian tõng chiÕc sÏ ®­îc x¸c ®Þng nh­ sau : Ttch= tcb + tph + tphv + tk . 4.4. N©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng khi mµi: Kü thuËt kh«ng ngõng ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn, Kü thuËt míi, tiªn tiÕn sÏ thay ®æi kü thuËt cò, l¹c hËu. Sù ph¸t triÓn liªn tôc nh­ vËy gäi lµ tiÕn bé kü thuËt. Con ng­êi lu«n mong ­íc vµ cè g¾ng ®¹t tíi sù hoµn thiªn cña kü thuËt ®ã lµ nÒn s¶n xuÊt tù ®éng ho¸ hoµn toµn, khi mµ lao ®éng c¬ b¾p vµ trÝ tuÖ cña con ng­êi trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®­îc thay thÕ hoµn toµn b»ng c¸c thiÕt bÞ tù ®éng. Møc ®é tiªn tiÕn cña c¸c thiÕt bÞ, ®å g¸, dông cô míi ,v.v... ®­îc ®¸nh gi¸ kh«ng chØ liªn quan ®iÓm hoµn thiÖn vÒ kü thuËt vµ c«ng nghÖ mµ cßn ph¶i trªn quan ®iÓm hiÖu qu¶ kinh tÕ. HiÖu qu¶ kinh tÕ cµng cao, thiÕt bÞ cµng tiªn tiÕn. N©ng cao n¨ng cña qu¸ tr×nh mµi lµ mét bµi to¸n tæng hîp, cã liªn quan ®Õn nhiÒu vÊn ®Ò c¬ b¶n nh­ vËt liÖu h¹t mµi vµ dông cô mµi, m¸y mµi, c«ng nghÖ mµi. 4.4.1. Hoµn thiÖn vËt liÖu h¹t mµi vµ ®¸ mµi: Trong c«ng nghiÖp c¸c vËt liÖu h¹t mµi tæng hîp míi cã ®é cøng cao vµ rÊt cao, tÝnh c¾t gät cao ngµy cµng ®­îc sö dông réng r·i. HiÖn nay trªn thÕ giíi ng­êi ta rÊt chó träng tíi hoµn thiÖn kÕt cÊu c¸c lo¹i ®¸ mµi theo c¸c h­íng sau : - Nghiªn cøu chÕ t¹o c¸c lo¹i chÊt dÝnh kÕt míi, ®¶m b¶o ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu cao cña ®¸ mµi. - ChÕ t¹o ®¸ mµi víi h¹t mµi cã h×nh d¸ng ®Þnh tr­íc, bè trÝ theo quy luËt x¸c ®Þnh. - ChÕ t¹o ®¸ mµi theo c¸c líp h¹t mµi cã ®é h¹t kh¸c nhau theo chiÒu dÇy ®¸. - ChÕ t¹o ®¸ mµi cã ®­¬ng kÝnh vµ chiÒu dÇy lín ®Ó gi¶m thêi gian m¸y khi gia c«ng. 4.4.2. Hoµn thiÖn m¸y mµi: Hoµn thiÖn m¸y mµi ®­îc thùc hiÖn theo h­íng n©ng cao n¨ng suÊt, ®é chÝnh x¸c, ®é cøng v÷ng, ®é chèng rung, ®é ªm khi chuyÓn ®éng, v.v...N¨ng suÊt m¸y cã thÓ n©ng cao nÕu gi¶m thêi gian phô tiªu phÝ cho qu¸ tr×nh ®o kich th­íc chi tiÕt, söa ®¸ mµi, c©n b»ng ®¸ mµi, ®iÒu chØnh m¸y, v.v... C¸c m¸y mµi tù ®éng vµ b¸n tù ®éng cã møc tù ®éng ho¸ cao sÏ ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu trªn. VÝ dô, trªn m¸y mµi trßn b¸n tù ®éng 3M151 c¸c chuyÓn ®éng sau ®­îc thùc hiÖn tù ®éng : - ChuyÓn ®éng nhanh cña ô mµi tíi ci trÝ ban ®Çu tr­íc khi gia c«ng. - BËt chuyÓn ®éng quy cña chi tiÕt, bËt dung dÞch b«i tr¬n lµm m¸t, bËt ®éng c¬ läc tõ, chuyÓn ®æi ch¹y ch¹y dao th« vµ tinh. - Lïi nhanh ô mµi sau khi ®· ®¹t kÝch th­íc yªu cÇu. - T¾t chuyÓn ®éng quay cña chi tiÕt, t¾t dung dÞch b«i tr¬n lµm m¸t vµ ®éng c¬ läc tõ. Ng­êi ta ®· ®­a vµo sö dông réng r·i c¸c m¸y mµi ®iÒu khiÓn theo ch­¬ng tr×nh sè (CNC) cho phÐp ®¹t chÊt l­îng gia c«ng rÊt cao, kh«ng phô thuéc vµo tay nghÒ thî mµi. §iÒu nµy rÊt quan träng trong ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt lo¹t nhá. HiÖn nay m¸y mµi ®iÒu khiÓn sè cã mét sè lo¹i nh­ m¸y mµi trßn ngoµi ®Ó mµi trôc bËc, m¸y mµi pr«phin ®Ó gia c«ng c¨n mÉu vµ c¸c chi tiÕt cã pr«phin kh¸c nhau. Trong s¶n xuÊt hµng khèi, ng­êi ta còng chÕ t¹o c¸c m¸y mµi nhiÒu ®¸ ®Ó gia c«ng c¸c chi tiÕt phøc t¹p, vÝ dô trôc khuûu, m¸y mµi trßn vµ ph¼ng nhiÒu ô ®¸ víi sè ®¸ mµi lµm viÖc ®«ng thêi víi 10 viªn. Do ®é chÝnh x¸c h×nh häc vµ chuyÓn ®éng cña c¸c côm di ®éng ngµy cµng t¨ng nªn ®é chÝnh x¸c cña m¸y mµi ngµy cµng cao. Do vËn tèc ®¸ ngµy cµng cao, nªn kªt cÊu c¸c lo¹i æ ®ì trôc ®¸ cµng ph¶i hoµn thiÖn h¬n. C¸c kÕt cÊu d¹ng æ l¨n, æ thuû lùc, thuû tÜnh vµ æ khÝ ®éng häc ngµy cµng ®­îc chÕ t¹o víi cÊu tróc vµ ®é chÝnh x¸c rÊt cao. C¸c lo¹i m¸y mµi hiÖn ®¹i ®Òu ®­îc trang bÞ c¸c hÖ thèng läc tinh phoi vµ phÕ th¶i cña qu¸ tr×nh mµi khái dung dÞch b«i tr¬n lµm nguéi vµ dÇu c«ng t¸c. 4.4.3. Hoµn thiÖn c«ng nghÖ mµi: Hoµn thiÖn c«ng nghÖ mµi kh«ng chØ cho phÐp n©ng cao chÊt l­îng cña qu¸ tr×nh mµi mµ cßn cho phÐp gi¶m ®¸ng kÓ thêi gian m¸y vµ thêi gian phô. §Ó gi¶m thêi gian m¸y cã mét sè biÖn ph¸p sau. - Sö dông mµi cao tèc (vËn tèc ®¸ > 50 mÐt/gi©y). Mµi cao tèc cho phÐp t¨ng ®¸ng kÓ tuæi bÒn ®¸ mµi, n¨ng suÊt bãc kim lo¹i, c«ng suÊt mµi, lµm gi¶m lùc c¾t, ®é nh¸m bÒ mÆt vµ thêi gian mµi hÕt hoa löa. - Sö dông mµi ¸p lùc cho phÐp t¨ng ®¸ng kÓ l­¬ng kim lo¹i ®­îc hít bá trong mét ®¬n vÞ thêi gian. - Ph©n qu¸ tr×nh thµnh mµi th« vµ mµi tinh ®Ó thùc hiÖn mµi th« b¨ng ®¸ cã ®é h¹t lín, n¨ng suÊt cao. - Mµi nhiÒu bÒ mÆt trªn cïng chi tiÕt ®ång thêi b»ng nhiÒu ®¸ mµi hoÆc gia c«ng nhiÒu chi tiÕt mét lóc. §Ó gi¶m thêi gian phô cã thÓ sö dông c¸c biÖn ph¸p sau : - Sö dông ®å g¸ cho phÐp thùc hiÖn ®o kÝch tr­íc chi tiÕt ngay trong qu¸ tr×nh mµi. - Sö dông g¸ kÑp nhanh ®Ó g¸ ®Æt chi tiÕt. - G¸ ®Æt hÖ th«ng phanh h·m ®Ó dõng nhanh c¸c c¬ cÊu quay. 4.5. Kü thuËt an toµn vµ phßng chèng ch¸y næ: 4.5.1. Kü thuËt an toµn: An toµn ®Ó s¶n xuÊt ph¶i lu«n ®­îc ®Æt lªn hµng ®Çu ®èi víi mäi xÝ nghiÖp. S¶n xuÊt an toµn phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè. Sau ®©y lµ mét sè yªu cÇu chung : - MÆt b»ng xÝ nghiÖp ph¶i b»ng ph¼ng, c¸c r·nh s©u, hè chuyªn dïng phôc vô cho c«ng t¸c x©y dùng vµ söa ch÷a ph¶i cã n¾p ®Ëy kÝn, ch¾c ch¾n hoÆc cã rµo che an toµn. - C¸c nèi ®i néi bé vµ nèi ®i gi÷a c¸c ph©n x­ëng ph¶i lµ ®­êng th¼ng cã chiÒu réng phï hîp víi l­u l­¬ng vËn chuyÓn vµ kÝch th­íc c¸c thiÕt bÞ vËn chuyÓn. - C¸c thiÕt bÞ vËn chuyÓn ph¶i cã ®ñ ®Ìn chiÕu, ®Ìn hiÖu, cßi b¸o vµ ®Öm an toµn ®µn håi cïng c¸c ký hiÖu b¸o nguy cÇn thiÕt. HÌ ®­êng néi bé ph¶i cã chiÒu réng tèi thiÓu 1,5 m vµ lµm tõ vËt liÖu cøng. ChiÕu s¸ng t¹i c¸c ®o¹n ph¶i ®¶m b¶o ®ñ ¸nh s¸ng. - Kh«ng ®­îc bß d­íi c¸c xe goßng ®ang ®øng chê, kh«ng nh¶y lªn xe khi nã ch­a dõng h¼n. - CÊm tuþªt ®èi kh«ng ®­îc ®øng d­íi vËt nÆng ®ang treo trªn cao, d­íi gÇu xóc,v.v... Kü thuËt an toµn trong c¸c ph©n x­ëng c¬ khÝ: - C¸c ®­êng ray cña cÈu vµ b¨ng t¶i kh«ng ®­îc ®Æt trªn vïng lµm viÖc cña c«ng nh©n. - C¸c thiÕt bÞ cña ph©n x­ëng ph¶i ®­îc c©n b»ng vµ ®Æt trªn nÒn cøng, b¾t bu l«ng chÆt vµ che ch¾n an toµn. C¸c côm m¸y cã chuyÓn ®éng quay ph¶i ®­îc che ch¾n tèt, lèi ®i gi÷a c¸c m¸y kh«ng ®­îc ng¨n c¸ch. - C¸c thiÕt bÞ th¶i nhiÒu bôi khi lµm viÖc nh­ mµi kh« ph¶i ®­îc bè trÝ trong phßng riªng ng¨n c¸ch víi c¸c phßng cßn l¹i. Phßng nµy ph¶i ®­îc trang bÞ qu¹t hót vµ hÖ thèng ®Èy bôi phï hîp. Sö dông ®¸ mµi: NÕu sö dông ®¸ mµi kh«ng ®óng theo quy ®Þnh cã thÓ sÏ g©y vì ®¸ c¶ khi vËn tèc vßng nhá. §¸ ph¶i ®­îc b¶o qu¶n trong kho trªn c¸c gi¸ chuyªn dïng. Kh«ng bá chung cïng c¸c vËt thÓ kim lo¹i ®Ó tr¸nh va ®Ëp lµm nøt ®¸. Khi mµi cã sö dông dung dÞch tr¬n nguéi, ®¸ ph¶i ®­îc lµm kh« trong ®iÒu kiÖn tù nhiªn. Kh«ng cho phÐp ng©m ®¸ l©u trong dung dÞch, tr¸nh hiien t­îng ngÊm mét phÝa, g©y mÊt c©n b»ng khi lµm viÖc. Mäi viªn ®¸ khi sö dông ®Òu ph¶i ®­îc thö bÒn c¬ häc theo quy ®Þnh trªn c¸c gi¸ thö chuyªn dïng. VËn tèc thö ph¶i lín h¬n 1,5 lÇn so víi vËn tèc c«ng t¸c. Kh«ng cho phÐp t¨ng vËn tèc lín qu¸ gi¸ trÞ cho phÐp ghi trªn mÆt ®Çu cña ®¸. §¸ ®­îc che ch¾n b»ng vá thÐp hoÆc gang dÎo. Vá ch¾n cho b¶o vÖ c«ng nh©n khái dung dÞch tr¬n nguéi vµ tai n¹n khi sù cè. 4.5.2. An toµn ®iÖn: NÕu dßng ®iÖn ®i qua th©n thÓ ng­êi, nã sÏ g©y ra c¸c t¸c ®éng nhiÖt, ®iÖn ho¸ häc vµ sinh häc. T¸c ®éng nhiÖt ë c¸c vÕt ch¸y báng cña c¸c vung c¬ thÓ. T¸c ®éng nhiÖt ho¸ biÓu hiÖn t­îng huû ho¹i c¸c bé phËn c¬ thÓ, ngõng thë, ngõng tuÇn hoµn m¸u dÉn ®Õn chÕt ng­êi. Tai n¹n ®iÖn x¶y ra chñ yÕu la do hÖ thèng ®iÖn bÞ háng. Do ®ã ®Ó ®¶m b¶o an toµn, c¸c tiÕt bÞ ph¶i ®­îc tiÕp ®Êt thËt tèt. ®Ó tiÕp ®Êt thiÕt bÞ, ng­êi ta sö dung c¸c d©y dÉn cã ®­êng kÝnh tõ 8 10 mm ®Æt ë mÐp t­êng ph©n x­ëng vµ nèi víi mét tÊm thÐp ®Æt s©u tõ 2,5 3 m trong lßng ®Êt. ThiÕt bÞ ®­îc nèi vµo d©y nµy sÏ lµ ®­êng dÉn chÝnh nÕu hÖ thèng ®iÖn cña thiÕt bÞ hë hoÆc ch¹m m¹ch, tr¸nh g©y tai n¹n cho ng­êi sö dông. §Ó söa ch÷a sù cè ®iÖn ph¶i b¸o cho thî ®iÖn. 4.5.3. C¸c biÖn ph¸p an toµn chèng ch¸y: Ngoµi c¸c nguyªn nh©n nh­ tÝnh cÈu th¶ cña con ng­êi, nguån g©y ch¸y cßn cã thÓ lµ do c¸c d©y dÉn bÞ háng, thiÕt bÞ ®iÖn bÞ háng, kh«ng cã biÖn ph¸p an toµn khi hµn ®iÖn, rÌn no¸ng, chÕ ®é c«ng nghÖ trong c¸c lß ®iÖn, bÓ m¹, lß sÊy bÞ thay ®æi, v.v... NhiÖm vô cña phßng chèng ch¸y: C¬ së cña c¸c biÖn ph¸p phßng chèng ch¸y chÝnh lµ c«ng t¸c dù phßng b¶o ®¶m thùc hiÖn mét lo¹t c¸c biÖn ph¸p phßng chèng sù xuÊt hiÖn cña c¸c ®¸m ch¸y. Ch­¬ng 2: giíi thiÖu chung vÒ mét sè m¸y mµi trôc khuûu HiÖu AMC -®an m¹ch H¬n 30 n¨m kinh nghiÖm vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña m¸y mµi trôc khuûu, sau hµng lo¹t c¸c ph¸t minh s¸ng t¹o ®· chÕ t¹o ra nhiÒu lo¹i m¸y mµi trôc khuûu víi nhiÒu kÝch cì kh¸c nhau. Nh÷ng s¸ng t¹o míi nµy cña m¸y mµi trôc khuûu ®· qua nh÷ng sù kiÓm tra hµng lo¹t ®Çy g¾t gao vµ ®· ®em l¹i cho ta nh÷ng ­u ®iÓm lín trong qu¸ tr×nh gia c«ng. §iÓn h×nh nh­ lo¹i m¸y k1500, m¸y K1500 ®· cã mÆt trªn thi tr­êng tõ n¨m 1975 do §an M¹ch s¶n xuÊt. Cã nhiÒu lo¹i m¸y mµi trôc khuûu. Trong mçi lo¹i l¹i cã nhiÒu kÝch cì m¸y kh¸c mhau : lo¹i m¸y M, m¸y U, m¸y P. Trong mçi lo¹i m¸y ®ã l¹i cã 4 cì m¸y kh¸c nhau : k1100, K1500, K2000 vµ K2700. ­u ®iÓm cña m¸y mµi hiÖu AMC M¸y c¬ b¶n dùa trªn nguyªn t¾c mµi trßn th«ng th­êng, víi sù sö dông tèi ­u tÊt c¶ ng÷ng nÐt vÎ riªng cho viÖc mµi chÝnh x¸c cña m¸y mµi trôc khuûu víi mét vÞ trÝ ®¸ mµi v÷ng ch¾c cÇn thiÕt. Víi sù bè trÝ vµ l¾p ®Æt ®Çy v÷ng ch¾c cña nÒn vµ bµn m¸y, ®¶m b¶o tèt vµ ch¾c ch¾n kh«ng rung ®éng trong thêi gian ho¹t ®éng cña m¸y, do ®ã cµng lµm t¨ng thªm ®é chÝnh x¸c trong qu¸ tr×nh gia c«ng cña m¸y. Møc ®é ho¹t ®éng nhanh, ®iÒu chØnh chÝnh x¸c cña hÖ thèng ô tr­íc. Mäi sù ®iÒu chØnh chñ yÕu b»ng mét chèt then rÊt ®¬n gi¶n vµ gon gµng kh«ng g©y khã kh¨n cho qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña m¸y. §¸ mµi ®­îc thay thÕ rÊt nhanh vµ chÝnh x¸c, kh«ng cÇn ph¶i chØnh söa nhiÒu. Sù ®iÓu khiÓn m¸y ®èi víi ng­êi thî lµ kh«ng qu¸ phøc t¹p do ®ã kh«ng cÇn thiÕt ph¶i lµ ng­êi thî khÐo lÐo. Tèi thiÓu vÒ viÖc b¶o d­ìng vµ b¶o qu¶n m¸y. Do bµn m¸y kh«ng cã khe, r·nh nªn ta cã thÓ dÔ dµng gi÷ bµn m¸y lu«n s¹ch sÏ. Kh«ng cÇn thiÕt ph¶i tra dÇu mì nhiÒu khi m¸y ho¹t ®éng. HÖ thèng dù tr÷ nhiªn liÖu lín vµ sù b¶o qu¶n nhiªn liÖu tèt, an toµn. 1. C¸c kÕt cÊu chung cho 3 lo¹i m¸y mµi trôc khuûu AMC: C¸c côm chi tiÕt chung gåm cã : + ô tr­íc , ô sau , c¶ hai ô nµy cã g¾n ®Çu quay . + M©m cÆp g¾n trªn ®Çu quay . + Bµn ®iÒu khiÓn . + §Õ m¸y . + HÖ thèng ®iÒu khiÓn thñy lùc . + ô ®¸ mµi . + §¸ mµi . + §èi träng ®­îc g¾n phÝa sau ô tr­íc vµ ô sau. + HÖ thèng lµms m¸t b»ng dung dÞch tr¬n nguéi . + C¸c thiÕt bÞ phô : ThiÕt bÞ chØnh t©m , thiÕt bÞ ®ì trôc Luet , mòi kim c­¬ng söa ®¸ ... + Vµ rÊt nhiÒu côm chi tiÕt kh¸c . C¸c côm chi tiÕt nµy sÏ ®­îc giíi thiÖu lÇn l­ît trong ch­¬ng 3 : M¸y mµi trôc khuûu AMC K-1500 M. C¸c th«ng sè chÝnh cña m¸y mµi : KÝch th­íc m¸y: K1100 M-U-P K1500 M-U-P K2000 M-U-P A (mm) 4220 5400 7045 B (mm) 1700 1930 2030 C (mm) 1475 1550 1550 D (mm) 460 530 690 E (mm) 1270 1700 2250 F (mm) 160 220 280 G (mm) 1120 1120 1120 H (mm) 1800 1800 1800 J (mm) 280 280 280 K (mm) 340 430 430 L (mm) 1080 1220 1320 M (mm) 2x635 2x850 2x1125 N (mm) 2950 3700 4795 O (mm) 660 711 813 Riªng víi m¸y mµi lo¹i K2700 cã sù kh¸c biÖt gi÷a lo¹i m¸y M vµ U-P. K2700 M K2700 U-P A (mm) 8200 8850 B (mm) 2030 2030 C (mm) 1550 1550 D (mm) 690 690 E (mm) 2750 2750 F (mm) 280 280 G (mm) 1120 1120 H (mm) 1800 1800 J (mm) 280 280 K (mm) 430 430 L (mm) 1320 1320 M (mm) 2x1375 2x1375 N (mm) 5350 6000 O (mm) 813 813 Trong ®ã : A: Kho¶ng lµm viÖc theo chiÒu däc. B: Kho¶ng lµm viÖc theo chiÒu ngang . C: ChiÒu cao cña m¸y. D: §­êng kÝnh lín nhÊt cña chi tiÕt. E: ChiÒu dµi mµi lín nhÊt. F: Kho¶ng c¸ch tõ t©m trôc tíi t©m biªn. G: Kho¶ng c¸ch tõ nÒn tíi t©m m¸y. H: ChiÒu cao cña hÖ thèng thñy lùc so víi nÒn. J: Kho¶ng c¸ch tõ v« l¨ng ®iÒu khiÓn tíi bµn m¸y. K: §é réng bµn m¸y. L: Kho¶ng dÞch chuyÓn lín nhÊt cña ô ®¸ mµi. M: Ko¶ng dÞch chuyÓn lín nhÊt cña bµn m¸y. N: ChiÒu dµi m¸y. O: ®­êng kÝnh ®¸. Khèi l­îng cña m¸y: K1100 3400(kg) K1500 4300(kg) K2000 5400(kg) K2700 6000(kg) 2. Nguyªn lý ho¹t ®éng: G¸ ®Æt chi tiÕt gia c«ng lªn m¸y trong khi m¸y ch­a khëi ®éng. Khi chi tiÕt ®­îc l¾p vµo ta b¾t ®Çu bËt m¸y b»ng c¸c nót ®iÒu khiÓn trªn b¶ng ®iÒu khiÓn . Khi ®ã chi tiÕt quay trßn quanh trôc cña nã. §¸ mµi quay trßn. Ban ®Çu ®¸ ë vÞ trÝ 0 ta dïng tay ®iÒu khiÓn ®¸ nhanh (nhê hÖ thèng ®iÒu khiÓn thñy lùc ) tíi gÇn s¸t bÒ mÆt mµi . Sau ®ã ®iÒu chØnh l­îng tiÕn dao nhá b»ng nót ®iÒu khiÓn cã g¾n trªn tay quay bªn ph¶i cña bªn m¸y. Bµn m¸y di chuyÓn däc theo chiÒu trôc chi tiÕt ®­îc ®iÒu khiÓn bëi v« l¨ng bªn tr¸i cña m¸y. Trong qu¸ tr×nh mµi hÖ thèng b«i tr¬n ®¸ lu«n ho¹t ®éng. Tr­íc khi mµi ta chØnh t©m ngang vµ t©m däc cña trôc khuûu cho trïng víi t©m cña ô quay b»ng dông cô chØnh t©m. Trong qu¸ tr×nh mµi do chiÒu dµi mµi lín nªn trôc khuûu co thÓ bÞ vâng do ®ã ph¶i dïng mét thiÕt bÞ ®ì trôc gäi lµ Luet. L­u ý tr­íc khi mµi lu«n lu«n ph¶i söa ®¸ ®Ó ®¶m b¶o chÝnh x¸c trong khi mµi vµ ®¹t n¨ng suÊt cao. 3. Mét sè lo¹i m¸y mµi trôc khuûu hiÖu AMC: 3.1. Lo¹i m¸y M: §©y lµ lo¹i m¸y c¬ b¶n víi kh¶ n¨ng mµi trôc khuûu hoµn chØnh vµ cho chÊt l­îng cao. Cã hai tèc ®é cho bµn tr­ît. Sù chuyÓn ®éng cña ®Çu mµi ®­îc ho¹t ®éng nhê hÖ thèng thuû lùc. 3.2 Lo¹i m¸y U: Còng cã tÊt c¶ nh÷ng g× nh­ m¸y lo¹i M nh­ng víi hÖ thèng thuû lùc ph¸t triÓn h¬n. Sù ®iÒu khiÓn v« cÊp cña bµn tr­ît nã lµ thiÕt yÕu cho ®¸ mµi trô. HÖ thèng thuû lùc ®iÒu chØnh chèt h·m m©m cÆp vµ mòi t©m ô sau. 3.3 Lo¹i m¸y P: Còng nh­ m¸y lo¹i U nh­ng víi thiÕt bÞ ch­¬ng tr×nh ho¸ sù chuyÓn ®éng cña ®¸ mµi vµ bµn m¸y. HÖ thèng cho thiÕt bÞ söa ®¸ vµ sù bè trÝ chÊt tr¬n nguéi cyclone. Ch­¬ng 3 : M¸y mµi trôc khuûu Amc k-1500M 1. Mét sè côm chi tiÕt chÝnh: . Bµn ®iÒu khiÓn (h×nh 2.10): CÊu t¹o gåm: V« l¨ng ®iÒu khiÓn bµn di chuyÓn ngang. VÝt h·m du xÝch v« l¨ng ®iÒu khiÓn bµn m¸y. V« l¨ng ®iÒu khiÓn b­íc tiÕn ®¸ mµi . Vßng ®Õm . VÝt h·m du xÝch v« l¨ng ®iÒu khiÓn b­íc tiÕn ®¸ mµi . Nót thùc hiÖn b­íc tiÕn nhá cña ®¸ mµi . Nót hiÖu chØnh b­íc tiÕn nhá . Nguyªn t¾c vËn hµnh : V« l¨ng ®iÒu khiÓn bµn m¸y di chuyÓn ngang .(h×nh 2.20) C¸c chi tiÕt trong b¶n vÏ. V« l¨ng nµy cã t¸c dông lµm cho bµn m¸y di chuyÓn ngang khi ta quay nã b»ng tay quay g¾n trªn nã . Quay theo chiÒu kim ®ång hå th× bµn m¸y di chuyÓn sang ph¶i ,quay theo chiÒu ng­îc chiÒu kim ®ång hå th× bµn m¸y di chuyÓn sang tr¸i . Tèc ®é dÞch chuyÓn cña bµn m¸y nhanh hay chËm phô thuéc vµo viÖc quay v« l¨ng nhanh hay chËm . Bµn m¸y cÇn dÞch chuyÓn nhanh khi ta cÇn dÞch chuyÓn chi tiÕt tíi ®iÓm cÇn mµi vµ khi tiÕn hµnh mµi th× dÞch chuyÓn bµn m¸y nhanh , chËm ®Òu hay kh«ng hoµn toµn tïy thuéc vµo kinh nghiÖm vµ tr×nh ®é tay nghÒ cña ng­êi thî ®øng m¸y . Chèt ®iÒu chØnh vßng chia ®é (du xÝch) cã t¸c dông lµm dõng l¹i sù dÞch chuyÓn cña bµn m¸y khi ®· tíi ®iÓm ¨n dao cuèi qu¸ tr×nh mµi ®o¹n chi tiÕt ®ã. Khi v« l¨ng ë vÞ trÝ II th× b¸nh r¨ng nhá g¾n víi trôc v« l¨ng ¨n khíp víi b¸nh r¨ng lín cña trôc trung gian cho ta tèc ®é dÞch chuyÓn bµn m¸y so víi vßng quay v« l¨ng lµ 5mm/vßng . §©y lµ tèc ®é cÇn ®Ó dÞch chØnh bµn m¸y khi mµi . Khi v« l¨ng kÐo ra ë vÞ trÝ I th× b¸nh r¨ng lín cña trôc v« l¨ng ¨n khíp víi b¸nh r¨ng nhá cña trôc trung gian cho ta mét tèc ®é dÞch chuyÓn lín cña bµn m¸y so víi tèc ®é quay cña v« l¨ng lµ 20mm/vßng. Nh­ vËy v« l¨ng nµy cho phÐp ®iÒu khiÓn l­îng dÞch chuyÓn ngang cña bµn m¸y víi hai cÊp tèc ®é : 20mm/vßng vµ 5mm/vßng. V« l¨ng ®iÒu khiÓn b­íc tiÕn ®¸ mµi (®iÒu chØnh l­îng ch¹y dao ).h×nh 2.30 V« l¨ng nµy cho phÐp dÞch chuyÓn ®¸ mµi tiÕn ,lïi theo ph­¬ng vu«ng gãc víi bµn m¸y . Chèt 5 cã t¸c dông t­¬ng tù nh­ chèt 2 cña v« l¨ng ®iÒu khiÓn bµn ngang . Vßng ®o 4 ®Ó c¨n l­îng tiÕn cña ®¸ . Nót 6,7 dïng ®Ó ®iÒu chØnh b­íc tiÕn cña ®¸ vµ hiÖu chØnh b­íc tiÕn cña ®¸ víi l­îng dÞch chØnh nhá . Muèn ®iÒu chØnh b­íc tiÕn cña ®¸ mçi lÇn bao nhiªu ta nhÊn nót 7 råi nhÊn nót 6 ®Ó hiÖu chØnh b­íc tiÕn cña ®¸. 1.2.Trôc ®¸.(h×nh 3.40). CÊu t¹o : §¸ mµi . May ¬ . Khíp nèi ren . VÝt kÑp chÆt . æ c«n ®ång . Khíp nèi ren hiÖu chØnh . §Üa cÊp dÇu . Vá . Trôc chÝnh cña ô ®¸ . æ bi . N¾p . Bé truyÒn ®ai ch÷ V. Ho¹t ®éng . T¹i puli cuèi cña trôc ®­îc g¾n hai æ bi ghÐp s¸t nhau , nã chÞu lùc t¸c dông tõ bé truyÒn ®ai . Gi÷a æ bi vµ vµ pu li cã khe hë ®Ó b¶o vÖ lùc truyÒn vµo tõ tõ bé truyÒn ®ai . ë phÝa ®Çu trôc bªn kia cã l¾p mét æ c«n ®ång , æ nµy lµm viÖc trong mét kho¶ng thêi gian dµi sÏ bÞ mßn vµ cÇn ph¶i ®iÒu chØnh khi khe hë gi÷a nã víi trôc trë nªn qu¸ lín . ViÖc ®iÒu chØnh khe hë ®ã ®­îc tiÕn hµnh nh­ sau : DÇu ®­îc cÊp vµo èng qua vá 8 , ta níi láng hai vÝt 4 . TiÕp ®ã th¸o láng khíp nèi ren 6 bëi mét thanh ®ßn . Khi quay khíp nèi ren 3 theo chiÒu kim ®ång hå æ c«n ®­îc ®Èy Ðp s¸t vµo trôc lµm gi¶m khe hë chiÒu trôc gi÷a æ c«n vµ trôc . Sau khi ®· ®iÒu chØnh xong ta vÆn chÆt hai vÝt 4 vµ siÕt chÆt khíp nèi ren 3. 1.3.ô tr­íc: Sù ®iÒu chØnh vµ chØnh th¼ng trôc khuûu ®· lu«n chiÕm thêi gian dµi nhÊt cña c«ng viÖc mµi. AMC cã nh÷ng phÇn ( c¬ cÊu ) rÊt ®Æc biÖt lµm gi¶m thêi gian ®iÒu chØnh xuèng møc tèi thiÓu. §Ó lµm c«ng viÖc ®iÒu chØnh nµy lµ kh¸ dÔ dµng vµ ®¬n gi¶n. HÖ thèng ô tr­íc cã nh÷ng ®Æc tr­ng sau : Khèi quay cã thÓ di chuyÓn theo bèn h­íng. DÞch chuûªn ngang chØ cÇn ®Ó ®iÒu chØnh sai lÖch nhá cña trôc khuûu . Khèi quay ®­îc nh¶ vµ kÑp chØ nhê mét vÝt. KÕt cÊu cña tÊt c¶ c¸c bé phËn cña hÖ thèng ®Çu quay lµ ch¾c ch¾n vµ chÝnh x¸c. VÝt bi chÝnh x¸c ®­îc dïng ®Ó ®iÒu chØnh ®é lÖch t©m cña trôc khuûu. VÝt bi nµy cho ®é chÝnh x¸c cao vµ dÔ dµng thùc hiÖn viÖc ®iÒu chØnh ®Çu quay. §­êng tr­ît cho ®Çu quay ®­îc phñ mét líp bäc ®Ó ®¹t ®­îc ma s¸t cho sù dÞch chuûªn vµ ng¨n ngõa viÖc gi¸n ®o¹n b­íc tiÕn cña ®Çu quay vµ gn¨n ngõa ®é mßn cña chóng. Sù dÞnh chuyÓn ngang ®­îc tiÕn hµnh bëi mét b¸nh lÖch t©m cã ®é cøng v÷ng cao. Khi sù dÞch chØnh ®· ®¹t ®­îc nh­ mong muèn th× ta cã thÓ nhËn biÕt ®­îc bëi kim ®o. Sù quay cña ngµm cã thÓ dõng l¹i sau khi quay ®­îc 300. Khi mµi trôc khuûu víi ®éng c¬ 4 – 6 vµ 8 xy lanh. H¬n thÕ n÷a lµ sù ph©n ®é ë mèc 720 víi ®éng c¬ 5 vµ 10 xy lanh. HÖ thèng ph©n ®é ®­îc g¾n trªn ®Çu quay vµ ®­îc b¶o vÖ tr¸nh c¸c bôi bÆm. §Ó bï trõ cho sai lÖch cña trôc khuûu sù quay cña ngµm kÑp cã thÓ ®­îc ®iÒu chØnh nhá. Kho¶ng c¸ch tõ æ tr­íc cña trôc tíi m©m cÆp ®­îc gi¶m ®Õn møc tèi thiÓu, kÕt qu¶ t¨ng ®é cøng v÷ng ®èi víi c¶ c¸c chi tiÕt rÊt lín còng cho mét kÕt qu¶ hoµn h¶o. G¾n chèt h·m m©m cÆp cho ®é an toµn cao. 1.3.1.æ trôc ô tr­íc .(h×nh 4.10). CÊu t¹o : Lùc ®Èy trôc . Trôc . æ bi ®òa . §ai èc . B¹c . Chèt . Vßng ng¨n . §ång hå ®o . M« men xo¾n . Ho¹t ®éng . æ trôc ô tr­íc ®­îc g¾n æ ®òa mét c¸ch chÝnh x¸c . æ cã ®é d«i dù tÝnh lªn cã thÓ ho¹t ®éng mét c¸ch tù do . Chóng lu«n ®­îc b«i tr¬n trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng . §é d«i dù tÝnh ®­îc x¸c ®Þnh bëi vßng ng¨n 7 . §é d«i cña trôc ô tr­íc lµ rÊt quan träng chØ kho¶ng 0,035 mm . §Ó kiÓm tra ®é d«i ®ã ta dïng ®ång hå ®o 8 vµ lôc ®Èy trôc mét kho¶ng 30 ®Õn 40 kos . Trong khe hë chiÒu trôc vßng ng¨n 7 cã thÓ th¸o l¾p ®­îc . §é máng vßng ng¨n 7 sÏ gi¶m víi tæng khe chiÒu trôc . Khi ®iÒu chØnh ®é d«i ta ®¹t ®­îc m« men xo¾n lµ 40 pus/min . 5kos.cm . §Ó th¸o æ ta ®Èy chèt 6 qua b¹c 5 råi vÆn ®ai èc 4 vµ kÑp nã l¹i mét vÞ trÝ sau ®ã quay trôc 2 khi ®ã æ sÏ tõ tõ tr«i ra . 1.3.2. HÖ thèng truyÒn ®éng cña ô tr­íc .(h×nh 4.20). CÊu t¹o : §éng c¬ ®iÖn . Bé thay ®æi tèc ®é . Tay g¹t v« cÊp tèc ®é . Trôc vÝt . B¸nh vÝt . Bé truyÒn ®ai ch÷ V. Khíp nèi trôc . Ho¹t ®éng : HÖ thèng truyÒn lùc ®­îc xuÊt ph¸t nhê m« t¬ 1 truyÒn chuyÓn ®éng ®Ðn trôc råi truyÒn ®Õn vÞ trÝ c¬ cÊu thay ®æi tèc ®é thµnh phÇn , qua trôc vÝt , b¸nh vÝt tíi bé truyÒn b¸nh ®ai råi tíi khíp nèi trôc . T«c ®é cña trôc ®­îc ®iÒu chØnh v« cÊp trong kho¶ng 20 ®Õn 80 tèc ®é nhê tay g¹t 3. B¸nh ®ai ng¨n c¶n tÊt c¶ mäi rung ®éng tõ chuyÓn ®énh cña trôc vÝt tíi trôc quay . Sù ¨n khíp cña trôc ®­îc thùc hiÖn nhê c¸c nót bÊm . 1.4. ô sau: æ trôc cña æ sau (h×nh 5.10 ): CÊu t¹o: Lùc ®Èy trôc . Trôc. æ bi ®òa . §ai èc. Chèt. Vßng ng¨n. §ång hå ®o. M« men xo¾n. Ho¹t ®éng: Trôc cña ô sau còng ®­îc g¾n æ bi ®òa víi ®é d«i vµ ®é chÝnh cao gièng nh­ ô tr­íc . viÖc ®iÒu chØnh æ bi ®­îc miªu t¶ chÝnh x¸c nh­ ®· m« t¶ ë ô tr­íc chØ kh¸c lµ víi ®iÒu chØnh ®é d«i ta ®¹t ®­îc m« men xo¾n lµ 35 plus /min .5 kos.cm . §Ó th¸o æ bi ta di chuyÓn chèt 9 bëi vÝt 6 råi tiÕp theo t­¬ng tù nh­ ô tr­íc . HÖ thèng truyÒn ®éng ô sau .(h×nh 5.20 ): CÊu t¹o nh­ h×nh vÏ . VÝt h·m ô sau .trªn bµn m¸y. Tay quay . B¹c ®ì. B¹c èng. §ång hå ®o. Trôc vÝt , b¸nh vÝt. Tay g¹t h·m trôc. VÝt ®iÒu chØnh. Ho¹t ®éng : Trôc vµ æ bi ®­îc l¾p trong b¹c èng . Thay ®æi dÞch chuyÓn cña b¹c èng ®­îc thùc hiÖn bëi tay quay 2 vµ trôc vÝt b¸nh vÝt . B¹c èng ®­îc ®Þnh vÞ ë mét vÞ trÝ cÇn thiÕt nhê ®Öm Ðp 3 ®­îc kÝch ho¹t bëi tay g¹t 7 .. §iÒu chØnh ô sau : Khi kÕt qu¶ mµi chi tiÕt cã ®é c«n ®­îc thÓ hiÖn râ cã thÓ do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau . Nh­ng nguyªn nh©n hµng ®Çu lµ dÞch chuyÓn cña b¨ng m¸y hay lµ kho¶ng c¸ch tõ t©m chi tiÕt tíi bÒ mÆt ®¸ bÞ sai lÖch . Do ®ã nÕu kh«ng cã sù ®iÒu chØnh th× thËt lµ mét sai sãt lín . §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy ta ®iÒu chØnh ô sau nh­ sau : Th¸o láng 4 èc vÝt 1 cµ ®iÒu chØnh ô sau b»ng c¸ch vÆn vÝt 8 . Khi vÆn vÝt 8 th× dông cô ®o 5 sÏ b¸o cho ta ®é chÝnh x¸c cña viÖc ®iÒu chØnh . Sau khi ®· ®iÒu chØnh , kh¾c phôc ®­îc vÊn ®Ò trªn ta l¹i 4 vÝt 1 l¹i vµ cho ho¹t ®éng b×nh th­êng . 1.5.HÖ thèng ®Çu ngµm kÑp chi tiÕt (®Çu quay).h×nh 6.10: CÊu t¹o: 1-Thang ®o trôc vÝt bi. 2-Th­íc ®o vÞ trÝ t©m m©m cÆp. 3-VÝt ®iÒu khiÓn gãc ®é m©m cÆp. 4-VÝt ®iÒu chØnh ®é dÞch chuyÓn ngang cña m©m cÆp. 5-Thanh r¨ng ®iÒu chØnh ®é chuyÓn vÞ cña tay quay. 6-VÝt ®iÓm 0 cña dÞch chuyÓn ngang. 7-VÝt ®iÒu chØnh gãc ®é quay nhá cña m©m cÆp. 8-Tay g¹t h·m chuyÓn ®éng quay cña m©m cÆp. 9-VÝt chÆn dÇu b«i tr¬n cña ®Çu quay. 10-VÝt ®iÒu chØnh lùc kÑp ph«i. 11-Trôc VÝt bi. Ho¹t ®éng : HÖ thèng nµy cã t¸c dông kÑp chÆt chi tiÕt b»ng m©m cÆo 3 chÊu ®ång thêi ®iÒu chØnh ®ång trôc cña ngâng trôc cÇn mµi víi ®­êng t©m trôc cña ô tr­íc . Ngoµi ra nã cßn khãa më hÖ thèng b»ng c¸c vÝt ®iÒu chØnh . d­íi ®©y lµ sù tr×nh bµy chi tiÕt vÒ cÊu t¹o vµ nguyªn lý ho¹t ®éng cña tõng bé phËn cña c¬ cÊu nµy : VÝt khãa ®Çu quay . Nã ®­îc thùc hiÖn bëi 4 pitton kÝch ho¹t b»ng lß xo ®Üa . Trong sù ®iÒu chØnh khèi quay th× pitton ph¶i ®­îc kÝch ho¹t hÖ thèng thñy lùc ho¹t ®éng . §iÒu nµy ®­îc thùc hiÖn bëi vÝt 1 ®­îc trang bÞ 1 th­íc vu«ng gãc ®Æt trong nã khi ®ã khãa ngµm khuûu sÏ ®­îc ho¹t ®éng . 1A- Khãa khèi quay .Kh«ng cho khèi quay cã thÓ thùc hiÖn di chuyÓn lªn xuèng . ViÖc nµy ®­îc thùc hiÖn khi ta quay vÝt 1 theo chiÒu ng­îc chiÒu kim ®ång hå . 1B- VÝt më khèi quay ®Ó nã cã thÓ thùc hiÖn c¸c chuyÓn ®éng ngang , lªn xuèng .§iÒu nµy ®­îc thùc hiÖn nhê viÖc quay vÝt 1 theo chiÒu kim ®ång hå . Kim chØ ®iÓm 0 cña dÞch chuyÓn ngang cña khèi quay . Th­íc ®o cè ®Þnh vµ th­íc ch¹y ®Ó ®o dÞch chuyÓn lªn xuèng cña khèi quay. VÝt MC M10x80 §iÒu chØnh viÖc kÖp chÆt vµ th¸o láng chi tiÕt . Khi vÆn 1 trong 3 chi tiÕt nµy th× mét trong ba chÊu sÏ di chuyÓn vµo , ra trªn ®­êng tr­ît r·nh . Khi quay vÝt theo chiÒu kim ®ång hå 3 chÊu kÑp sÏ tiÕn vµo ®Ó kÑp chÆt chi tiÕt ,khi vÆn theo chiÒu ng­îc chiÒu kim ®ång hå thi ba chÊu sÏ lïi ra ®Ó th¶ láng chi tiÕt. Ba vÝt nµy ®­îc coi nh­ mét . Chóng cã cïng chung t¸c dông lµ ®iÒu chØnh sù kÑp cña m©m cÆp .Ta cã thÓ vÆn bÊt cø mét trong ba vÝt nµy ®Òu cã thÓ ®­îc . Trôc vÝt . T¸c dông ®Ó dÞch chØnh khèi quay di chuyÓn lªn xuèng khi mµi c¸c ®o¹n biªn . Trôc vÝt nµy lµ mét vÝt xo¾n bi cã ®é dèc ( b­íc ) lµ 5 mm . §iÒu chØnh vÝt nµy sÏ lµm cho khèi quay di chuyÓn lªn xuèng . Nã cã thÓ ®ua khèi quay ®Õn vÞ trÝ cÇn thiÕt vµ cè ®Þnh khèi quay t¹i vÞ trÝ ®ã . Mçi vßng quay cña trôc lµm khèi quay di chuyÓn ®­îc 5 mm . ChØ sè ®o ®­îc thÓ hiÖn râ trªn th­íc trßn ®Æt t¹i A. Th­íc nµy ®­îc chia thµnh 100 v¹ch .Nã cã thÓ thùc hiÖn viÖc dÞch chuyÓn víi ®é chÝnh cao lµ 0,05mm. ViÖc ®iÒu chØnh chuyÓn ®éng nµy ph¶i ®­îc thùc hiÖn ë c¶ ô tr­íc vµ ô sau . Trôc vÝt bi nµy cã thÓ ®­îc thùc hiÖn ë c¶ hai phÝa ®Çu A hoÆc ®Çu B tïy theo møc ®é thuËn lîi cña viÖc ®iÒu chØnh . Kim chØ vÞ trÝ gãc cña ngµm . Tay g¹t . Tay g¹t nµy cã t¸c dông kÑp chÆt khèi quay kh«ng cho nã quay quanh trôc cña nã . Tr­íc khi khëi ®éng tay g¹t nµy lu«n ®Æt ë vÞ trÝ kÑp chÆt ngµm ®Ó thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc hiÖu chØnh kh¸c . Ngµm cã thÓ quay tù do khi tay g¹t quay ng­îc chiÒu kim ®ång hå vµ ®¹t ®­îc kÑp chÆt khi quay tay g¹t 1800 theo chiÒu kim ®ång hå . VÝt ®iÒu chØnh con cãc . nã cã 3 ph­¬ng ¸n . 8A- Con cãc ®­îc lùc lß xo lµm ngõng sù quay cña ngµm sau mçi 60 ®é . Víi ph­¬ng ¸n nµy ta cã thÓ ®¹t vÞ chÝ chÝnh x¸c vÒ gãc quay cña ngµm ë c¸c vÞ trÝ 300 ,600 ,720 ,1200 ,1440 . §iÒu nµy lµ rÊt quan träng vµ cÇn thiÕt khi mµi trôc khuûu . 8B-Con cãc ®­îc g¾n b¹c lãt nã cã thÓ ®­îc quay 500 theo c¶ hai phÝa . B¹c lãt ®­îc kÑp chÆt ë vÞ trÝ t©m cña nã nhê lùc lß xo . Khi quay b¹c lãt 500 th× ngµm chØ quay 10 t­¬ng øng 0,75 mm so víi ®­êng kÝnh 100 mm . 8C- B¸nh cãc ®Èy ra vµ quay 1800 vµ g¾n vµo mét vÞ trÝ nhê sù trî gióp cña ngâng trôc 7 th¶ láng . ngµm cã thÓ quay tù do theo hai chiÒu . VÝt ®iÒu chØnh chuyÓn ®éng ngang cña khèi quay . §iÒu chØnh lín nhÊt cña khèi quay lµ 2mm . ViÖc ®iÒu chØnh nhá nµy chØ ®­îc thùc hiÖn khi ta ®iÒu chØnh t©m cña ngâng trôc vµ t©m cña ô m¸y . ViÖc ®iÒu chØnh nµy lµ rÊt quan träng . Sù kh«ng ®ång t©m cña ngâng trôc víi trôc ô m¸y lµ ®iÒu ta cÇn ph¶i lo l¾ng vµ gi¶i quyÕt hµng ®Çu. . §èi träng c©n b»ng ( h×nh 6.30): §èi träng c©n b»ng ®­îc ®Æt ë c¶ hai ô tr­íc vµ ô sau . Nã cã t¸c dông träng l­îng cña trôc khuûu víi m¸y khi ta mµi ngâng trôc .(biªn) B×nh th­êng khi mµi trôc tr¬n ®èi träng ®­îc ®Æt ë vÞ trÝ 0 , vÞ trÝ nµy trïng víi ®­êng t©m cña ô tr­íc vµ ô sau . Nh­ng khi mµi ngâng trôc (biªn ) th× th× ®Çu quay cña ô tr­íc vµ ô sau cÇn ph¶i dÞch chuyÓn lªn xuèng sao cho t©m cña ngâng trôc trïng víi t©m cña ®Çu quay lóc ®ã sù mÊt c©n b»ng cña trôc khuûu víi m¸y x¶y ra trôc sÏ bÞ v¨ng ra trong qu¸ tr×nh lµm viÖc vµ kh«ng dõng ë thêi ®iÓm nµo kh¸c khi khi chuyÓn ®éng quay cña nã kÕt thóc . V× thÕ ta cÇn ph¶i dÞch chuyÓn ®èi träng theo chiÒu ng­îc víi chiÒu dÞch chuyÓn cña ®Çu quay ®Ó cã ®­îc vÞ trÝ c©n b»ng . L­u ý cÇn ph¶i c¶ hai ®èi träng ë ô tr­íc vµ ô sau víi cïng mét l­îng dÞch chuyÓn nh­ nhau vµ cïng chiÒu . ViÖc ®iÒu chØnh nhanh ®èi träng phô thuéc vµo kinh nghiÖm vµ tay nghÒ cña ng­êi thî m¸y. 1.7. HÖ thèng cÊp chÊt lµm m¸t cho ®¸ mµi khi söa ®¸ vµ khi mµi. (h×nh 7.10): CÊu t¹o : gåm c¸c chi tiÕt trong h×nh . Thïng chøa chÊt lµm m¸t. §­êng èng dÉn. B¬m. Van ®ãng më . èng phun. Mµng läc. Nguyªn lý : Thïng chøa chÊt lµm m¸t ®­îc ®Æt ë sau m¸y , phÝa d­íi ®­êng èng dÉn . B¬m chÊt tr¬n nguéi ®­îc ho¹t ®éng ®ång thêi khi ®¸ mµi lµm viÖc , dung dÞch chÊt tr¬n nguéi ®­îc ®­a lªn theo ®­êng mòi tªn . L­u l­îng chÊt tr¬n nguéi ®­îc ®iÒu chØnh bëi van 4 . §­êng èng 5 ®iÒu chØnh cho chÊt tr¬n nguéi cã thÓ trùc tiÕp ®Õn bÊt cø chç nµo trªn bÒ mÆt ®¸. T¸c dông cña chÊt lµm m¸t . ChÊt lµm m¸t ®­îc sö dông víi nhiÒu môc ®Ých : Lµm nguéi chi tiÕt ,b«i tr¬n , b¶o vÖ m¸y vµ chi tiÕt khái bÞ han gØ ®ång thêi gióp cho viÖc mµi ®­îc tiÕn hµnh thuËn lîi . Do ®ã s¶n phÈm mµi ®¹t chÊt l­îng cao . V× nh÷ng t¸c dông ®ã nªn chÊt lµm m¸t cÇn ph¶i ®­îc gi÷ s¹ch . ChÊt lµm m¸t còng rÊt cÇn thiÕt trong qu¸ tr×nh söa ®¸ . Nã ph¶i ®­îc cung cÊp ®ñ sè l­îng khi söa ®¸ nÕu kh«ng nhiÖt ®é t¹i ®Çu mòi kim c­¬ng sÏ t¨ng lªn cao lµm nã dÔ bÞ bung ra khái dông cô söa ®¸ . §iÒu ®ã lµm ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng ®¸ vµ tuæi thä cña mòi kim c­¬ng. 1.8. ThiÕt bÞ läc dung dÞch tr¬n nguéi . (h×nh 7.50 ): CÊu t¹o : gåm c¸c chi tiÕt nh­ h×nh vÏ . 1-èng dÉn tõ thïng nhiªn liÖu. 2-Bé läc. 3-PhÔu ®æ liÖu. 4-Thïng chøa chÊt tr¬n nguéi. 5-B¬m. 6-èng nèi rÏ nh¸nh. 7-Vßi cyclone. 8-MiÖng vßi phun. 9-èng dÉn dung dÞch ®· ®­îc läc. 10-Cß sóng. 11-§­êng èng dÉn dung dÞch lªn. 12-§­êng èng dÉn dung dÞch d­ vÒ thïng . 13-Thïng chøa dung dÞch chÊt tr¬n nguéi th¶i. 14-Van tiÕt l­u. 15-VÝt ®iÒu chØnh van tiÕt l­u. Qu¸ tr×nh phun dung dÞch . Dung dÞch tr¬n nguéi b¾t ®Çu l­u chuyÓn sau khi m¸y b¬m khëi ®éng . Dung dÞch ®­îc b¬m tõ thïng nhiªn liÖu qua èng 1 tíi bé läc 2 råi tíi phÔu ®æ liÖu 3 . Tõ ®©y chóng ®­îc b¬m lªn tíi tËn vßi phun 7 . T¹i ®©y dung dÞch ®­îc läc s¹ch c¸c h¹t bÈn vµ h¹t kim lo¹i . C¸c h¹t bÈn nµy cïng víi mét phÇn dung dÞch qua miÖng 8 trë vÒ thïng chøa 13 . PhÇn dung dÞch s¹ch ®­îc ch¶y qua ®­êng èng 9 tíi cß sóng 10 t­íi m¸t vµ b«i tr¬n ®¸ khi ®ang mµi hoÆc khi söa ®¸ . T¹i cß sóng ta cã mét van ®iÒu chØnh l­u l­äng chÊt tr¬n nguéi t­íi cho ®¸ . 1.9. Dông cô ®¸nh bãng trôc khuûu (h×nh PM00)1: Sau khi trôc khuûu ®· ®­îc mµi ®¹t kÝch th­íc yªu cÇu ®Ó ®¹t ®­îc ®é bãng cao ta dïng bé phËn ®¸nh bãng b»ng d©y ®ai ®Î ®¸nh bãng trôc khuûu . CÊu t¹o : c¸c chi tiÕt nh­ h×nh vÏ . 1-CÇn n¾m. 2-B¸nh ®µ. 3-D©y ®ai. 4-C«ng t¾c. 5-§éng c¬. 6-bµn m¸y. Nguyªn lý : C¬ cÊu nµy ®­îc g¾n trùc tiÕp vµo c¹nh bµn m¸y . D©y ®ai ®­îc c¨ng trªn hai b¸nh ®µ , gi÷a chóng cã hÖ sè ma s¸t cao . D©y ®ai ®­îc chuyÓn ®éng cïng víi chuyÓn ®éng cña b¸nh ®µ lín . B¸nh ®µ lín ho¹t ®éng nhê mét c«ng t¾c ®Æt phÝa sau . C«ng t¾c nµy ®­îc bè trÝ rÊt ®Æc biÖt : t¾t më nhê khi ta n©ng lªn h¹ xuèng cña cÇn ®ai . Qu¸ tr×nh ®¸nh bãng ®­îc thùc hiÖn khi ta kÐo cÇn ®ai xuèng . Khi keã cÇn ®ai xuèng ®ång thêi c«ng t¾c ®­îc bËt lµm cho b¸nh ®µ lín quay kÐo d©y ®ai ho¹t ®éng vµ viÖc ®¸nh bãng cã thÓ thùc hiÖn . Khi cÇn ®¸nh bãng c¶ chiÒu dµi ®o¹n trôc ®· mµi ta cã thÓ ®­a cÇn ®ai sang tr¸i vµ ph¶i . Muèn ngõng chuyÓn ®éng ®¸nh bãng ta chØ viÖc ®­a cÇn lªn khi ®ã c«ng t¾c sÏ tù ng¾t nhê mét lß xo ®¶y nã lªn. 1.10.§¸ mµi (h×nh 3.11): §¸ mµi lµ mét lo¹i dông cô c¾t gät b»ng h¹t mµi. §¸ ®­îc chÕ t¹o tõ c¸c h¹t mµi, chÊt kÕt dÝnh vµ chÊt phô gia t¹o lç xèp. C¸c h¹t mµi cã chøc n¨ng nh­ l­ìi c¾t, cßn chÊt kÕt dÝnh cã chøc n¨ng t¹o d¸ng cÇn thiÕt cho ®¸ mµi. KÕt qu¶ mµi ®¹t ®­îc tuú thuéc vµo nhiÒu nh©n tè vµ sù kh«ng ®èi xøng nhá còng cã thÓ ¶nh h­ëng nhiÒu ®Õn kÕt qu¶ mµi. Víi ®¸ h¹t mÞn b¹n cã thÓ ®¹t ®­îc ®é bãng cao, nh­ng nÕu viÖc mµi ®­îc thùc hiÖn trong kho¶ng thêi gian nhiÒu th× chi tiÕt sÏ cã nhiÖt ®é cao h¬n rÊt nhiÒu. MÆt kh¸c ®¸ h¹t th« sÏ ®­îc thùc hiÖn mµi trong kho¶ng thêi gian ng¾n nh­ng tiªu hao vÒ chËt l­îng. KÕt cÊu vµ chÊt kÕt dÝnh cña ®¸ mµi lµ quan träng. Khi lùa chän ®¸ mµi nã lu«n ®ßi hái yªu cÇu thÝch hîp. Ta cã thÓ ®­a ra mét sè cÊu thµnh nh­ sau: -Víi khu«n ®óc vµ trôc khuûu rÌn : BA 46 – L5 – VBLU. -Víi trôc khuûu ®· t«i b»ng cr«m cøng : C 54 – K4 – VGW. C : VËt liÖu mµi mßn. 54 : §é h¹t. K4 : CÊp, bËc, kÕt cÊu. VGW : ChÊt dÝnh kÕt. + VËt liÖu mµi mßn. Al203 – SymbolA lµ ®­îc dïng nhiÒu trong vËt liªu mµi mßn, nã cã ®­îc trong cÊp bËc vµ chÊt l­îng. Corundun th­êng th­êng ®­îc nhuém n©u vµ dïng cho ®¸ mµi th« vµ cho viÖc mµi thÐp mÒm. Edel corundum lµ cøng vµ th­êng mµu tr¾ng xanh hoÆc hång ®­îc dïng cho mµi chi tiÕt ®· ®­îc t«i vµ cho viÖc mµi máng. SilÝc cacbit (SiC – Symbol C) th­êng ®­îc dïng cho vËt liÖu víi l­îng tho¸t ng¾n nh­ vËt liÖu ®ång thau, nh«m, thuû tinh. Silic cacbit lµ cøng vµ gißn h¬n corudum. Nã cã ®­îc hai ®Þnh tÝnh : gißn vµ mÒm , sau lµ cøng. + §é h¹t: §é h¹t ®­îc ph©n thµnh c¸c cÊp bËc kh¸c nhau, sè l­îng cña ®é h¹t trªn 1// ( 1// = 25,5 m¸y mµi ). H¹t th« 8 – 24 H¹t võa 30 – 60 H¹t mÞn 80 – 180 RÊt mÞn 220 – 400 H¹t th« ®­îc dïng cho mµi th«, chi tiÕt ®­îc gia c«ng lín, vËt liÖu gia c«ng mÒm vµ bÒ mÆt tiÕp xóc gi÷a ®¸ vµ chi tiÕt gia c«ng lín. H¹t mÞn ®­îc dïng cho mµi máng (bãng) vµ bÒ mÆt ph¼ng, chi tiÕt ®­îc gia c«ng nhá, vËt liÖu cia c«ng cøng vµ bÒ mÆt tiÕp xóc nhá. Víi ®¸ mµi cã ®é h¹t rÊt mÞn ta cÇn tÝnh to¸n thêi gian cña qu¸ tr×nh mµi vµ sù t¨ng lªn cña nhiÖt ®é trong qu¸ tr×nh mµi. CÊp bËc møc ®é : ( cøng, xèp ). H¹t mµi cã thÓ liªn kÕt víi nhau nhiÒu hoÆc Ýt, ch¾c ch¾n, chÆt chÏ hoÆc kÐm chÆt chÏ tuú thuéc vµo sè l­îng chËt dÝnh kÕt. Ng­êi ta chia ra ba møc ®¸ mµi nh­ sau. Lo¹i ®¸ xèp : H – I – J – K Lo¹i trung b×nh : L – M – N – O Lo¹i r¾n ch¾c ®Æc : P – Q – R – S Víi lo¹i ®¸ mµi xèp th× h¹t mµi sÏ ch¼ng mÊy chèc bÞ vì vµ h×nh thµnh lªn l­ìi c¾t míi cña h¹t. Víi lo¹i ®¸ mµi cøng ( ®Æc ) cã sè l­îng chÊt kÕt dÝnh nhiÒu nã sÏ gi÷ h¹t mµi khái bÞ vì trong kho¶ng thêi gian dµi ho¹t ®éng cña ®¸ nh­ng nã sÏ trë lªn cïn vµ lùc mµi sÏ t¨ng lªn dÉn ®Õn qu¸ tr×nh mµi kÐm hiÖu qu¶, khi ®ã ta cÇn ph¶i söa l¹i ®¸ mµi. Khi mµ thùc hiÖn mµi khèi trô, bÒ mÆt tiÕt xóc gi÷a ®¸ mµi vµ chi tiÕt sÏ rÊt nhá nªn ta cã thÓ ¸p dông mét lùc mµi lín. KÕt cÊu ®¸ mµi. Kho¶ng c¸nh gi÷a c¸c h¹t mµi cÇn ®­îc l­u ý, nã còng kh¸ quan träng. Khi nãi vÒ ®é cøng cña ®¸, kÕt cÊu ®¸ cÇn cã chÊt kÕt dÝnh ®Ó ®¹t ®­îc ®é cøng cña ®¸ lµm cho ®¸ cã mét kÕt cÊu chÆt chÏ. ChÊt dÝnh kÕt. Th«ng sè quan träng ®Çu tiªn mµ dùa vµo ®ã ng­êi ta chän chÊt dÝnh kÕt la ph­¬ng ph¸p mµi vµ yªu cÇu vÒ ®é nh¸m bÒ mÆt cã c¸c lo¹i chÊt kÕt dÝnh c¬ b¶n sau : Ceramic = V Feno – plast = B Rubber = R ChÊt dÝnh kÕt ceramic th­¬ng ®­îc dïng cho ®¸ trô. ChÊt dÝnh kÕt Feno – plast th­¬ng ®­îc dïng cho viÖc mµi th« vµ mµi víi tèc ®é cao. ChÊt dÝnh kÕt Rubber ®­îc dïng trong tr­êng hîp ®Æc biÖt. Tèc ®é c¾t cña ®¸ mµi. Víi mét ®¸ mµi míi cã tèc ®é vßng xÊp xØ lµ 32 m/s. §Ó ®¶m b¶o lùc c¾t tèt th× tèc ®é c¾t cña ®¸ kh«ng ®­îc nhá qu¸ 26 m/s. Tèc ®é quay cña chi tiÕt. Víi ®¸ mµi trô th× tèc ®é cña chi tiÕt th­êng lµ 15 – 25 m/min. Khi mµi c¸c chi tiÕt nhá vµ mµi trôc khuûu tèc ®é gi¶m xuèng kho¶ng 6 – 10 m/min. Sù rung ®éng th­êng x¶y ra khi thay ®æi tèc ®é, ®iÒu ®ã cÇn ph¶i ®­îc ng¨n chÆn. 2. Mét sè c¬ cÊu ®iÒu chØnh .( Nhãm chi tiÕt phô ): 2.1. Luet ®ì trôc (h×nh 6.44): Luyet lµ mét thݪt bÞ rêi kh«ng n»m trong cÊu tróc cña m¸y . Nã cã t¸c dông rÊt quan träng trong qu¸ tr×nh mµi trôc khuûu . Nã cã chiÒu dµi lín so víi ®­êng kÝnh trôc gia c«ng . T¸c dông cña luet lµ ®ì chi tiÕt gia c«ng t¹o ra lùc chèng l¹i ®é vâng cña æ trôc trong qu¸ tr×nh mµi . Trong qu¸ tr×nh gia c«ng ®¸ mµi ho¹t ®éng víi tèc ®é cao do ®ã nã t¸c ®éng mét lùc ®¸ng kÓ nªn chi tiÕt gia c«ng t¹o ra ®é vâng g©y cong vªnh chi tiÕt ¶nh h­ëng ®Õn ®é chÝnh x¸c gia c«ng vµ g©y khã kh¨n cho qu¸ tr×nh mµi . Do ®ã ta dïng luyet ®Î chèng l¹i lùc t¸c dông cña ®¸ mµi lªn chi tiÕt gia c«ng lµm cho chi tiÕt lu«n cã h×nh d¸ng thùc cña nã . CÊu t¹o : C¸c chi tiÕt nh­ h×nh vÏ . C¸ch sö dông : Khi trôc khuûu ®­îc g¸ ®Æt xong lªn m¸y ta ®Æt luyet lªn bµn m¸y vµ vÆn vÝt ®Ó cè ®Þnh nã trªn bµn m¸y t¹o ®é v÷ng ch¾c trong qu¸ tr×nh mµi . Sau khi ®½ cè ®Þnh luyet trªn bµn m¸y ta b¾t ®Çu ®iÒu chØnh nã ®ì lÊy chi tiÕt gia c«ng b»ng c¸c vÝt 16 vµ 17 . Luyet ®­îc trang bÞ hai guèc h·m b»ng ®ång 18 vµ 19 BÒ mÆt hai guèc h·m nµy trùc tiÕp tú nªn chi tiÕt gia c«ng ®Ó ®ì nã . Trªn vÝt ngãn 16 , 17 ®­îc trang bÞ hÖ thèng th¸o l¾p nhanh 20 . Khi th¸o láng èc 20 ra ta cã thÓ ®­a nhanh guèc h·m tíi chi tiÕt gia c«ng ho¹c lïi ra xa chi tiÕt gia c«ng .. B»ng c¸ch ®Èy vÝt 16 , 17 tiÕn nhanh vµo hoÆc kÐo vÝt 16, 17 tiÕn nhanh ra xa chi tiÕt gia c«ng sau ®ã vÆn èc chØnh 20 l¹i ®Ó h·m guèc 18 , 19 l¹i råi vÆn vÝt ngãn 16, 17 tõ tõ ®iÒu chØnh lùc ®ì cña c¸c guèc tú lªn bÒ mÆt chi tiÕt . Ta cã hai guèc h·m : Guèc h·m trªn 18 vµ guèc h·m d­íi 19. Guèc h·m trªn 18 cã t¸c dông chèng l¹i ¸p lùc cña ®¸ lªn chi tiÕt ®­îc ®iÒu chØnh bëi vÝt ngãn 16. Guèc h·m d­íi 19 cã t¸c dông ®ì chi tiÕt , chèng l¹i ®é vâng chi tiÕt ®­îc ®iÒu chØnh bëi vÝt ngãn 17 . Trong qu¸ tr×nh mµi ®­êng kÝnh cña chi tiÕt gi¶m dÇn do ®ã cÇn ph¶i siÕt chÆt vit1 16, 17 mét c¸ch tõ tõ ®Ó guèc h·m lu«n ®¶m b¶o ®ñ lùc ®Ó ®ì trôc . Qu¸ tr×nh nµy ®åi hái ng­êi thî ®øng m¸y ph¶i cã kinh nghiÖm , nÕu kh«ng ®iÒu chØnh lùc kÑp ®óng sÏ g©y trë ng¹i cho qu¸ tr×nh gia c«ng dÔ lµm háng chi tiÕt gia c«ng . Lùc kÑp kh«ng ®­îc chØnh qu¸ yÕu còng kh«ng ®­îc qu¸ lín . Lùc kÑp qu¸ yÕu sÏ lµm cho luet kh«ng cã t¸c dông ®ì trôc . Lùc lkÑp qu¸ lín lµm cho qu¸ tr×nh mµi kÐm chÝnh x¸c vµ dÔ g©y vì ®¸ . Trong qu¸ tr×nh mµi guèc h·m lu«n tiÕp xóc víi trôc nªn nã dÔ bÞ mßn . Víi guèc h·m 19 th­êng bÞ mßn mét ®Çu nªn ta cã thÓ xoay guèc ®i 1800 vÒ phÝa ®Çu kia ®Ó tiÕp tôc lµm viÖc b×nh th­êng . Khi c¶ hai ®Çu ®Òu mßn th× ph¶i thay guèc h·m míi . Mét ®iÒu cÇn ®ßi hái kinh nghiÖm cña ng­êi thî ®øng m¸y lµ kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c luyet . Ta cã thÓ dïng nhiÒu luyet cïng mét lóc ®Ó dì trôc ®iÒu nµy phô thuéc nhiÒu vµo ®­êng kÝnh trôc gia c«ng vµ chiÒu dµi trôc . L­u ý lu«n ph¶i b«i tr¬n guèc h·m trong qu¸ tr×nh lµm viÖc ®Ó tr¸nh lµm mßn trôc vµ cÇn ph¶i lu«n siÕt chÆt guèc h·m mét c¸ch tõ tõ suèt qu¸ tr×nh mµi . 2.2.ThiÕt bÞ ®o t©m ngang (h×nh 6.41): CÊu t¹o nh­ h×nh vÏ. ThiÕt bÞ nµy chñ yÕu lµm c¬ së ®Ó ®o t©m däc. 2.3. ThiÕt bÞ ®o t©m däc.(h×nh 6.41). CÊu t¹o: h×nh vÏ. Khi mµi trôc khuûu nhÊt lµ mµi c¸c ngâng trôc (biªn) cã sù lÖch t©m cña ngâng trôc ®«i víi t©m trôc tr¬n vµ t©m cña ®Çu quay (ô tr­íc vµ ô sau ) do ®ã ta ph¶i biÕt râ kho¶ng c¸ch t©m cña ngâng trôc ®èi víi t©m cña ®Çu quay . X¸c ®Þnh kho¶ng c¸ch nµy b»ng thiÕt bÞ ®o nh­ h×nh 6.41. C¸ch ®o : ThiÕt bÞ nµy ®­îc ®Æt trùc tiÕp lªn trªn bµn m¸y nã cã thÓ di chuyÓn däc theo bµn m¸y ®Ó cã thÓ ®o t©m ë c¸c vÞ trÝ kh¸c nhau . Khi ®· dÆt nã trªn bµn m¸y ta di chuyÓn khèi c¨n ch÷ V sao cho hai mÆt ch÷ V tiÕp xóc víi ngâng trôc cÇn ®o vµ ®äc chØ sè trªn th­íc ®o ®ã lµ khoang c¸ch t©m cÇn t×m. Sau khi ®· cã kho¶ng c¸ch t©m cÇn t×m ta tiÕn hµnh chØnh t©m biªn(ngâng trôc) b»ng c¸c bé phËn chØnh t©m trªn ®Çu quay nh­ ®· giíi thiÖu ë phÇn trªn . 2.4.ThiÕt bÞ c©n b»ng ®¸ (h×nh 3.20): CÊu t¹o : Nh­ h×nh vÏ . §Ó ®¹t ®­îc kÕt qu¶ mµi hoµn h¶o th× ®¸ mµi ph¶i ®­îc l¾p chÝnh x¸c vµ cã ®é c©n b»ng cao . NÕu ®¸ kh«ng c©n b»ng khã cho ta ®­îc kÕt qu¶ mµi chÝnh x¸c do qu¸ tr×nh quay cña ®¸ kh«ng ®Òu , khi nhanh khi chËm ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn n¨ng suÊt mµi . V× thÕ nªn mét ®¸ míi ®­a vµo sö dông th× tr­íc tiªn ph¶i ®iÒu chØnh nã lu«n ®­îc c©n b»ng . Trªn ®¸ mµi ë vµnh trong cña ®¸ cã mét r·nh trßn , trªn ®ã cã ®Æt ba khèi kim lo¹i cã träng l­îng nhá . Ba khèi kim lo¹i nµy dïng ®Ó ®iÒu chØnh sù c©n b»ng cña ®¸ b»ng c¸ch di chuyÓn nã trong r·nh mét c¸ch thÝch hîp sao cho ®¸ ®­îc c©n b»ng . C¸ch c©n b»ng ®¸ . §Çu tiªn l¾p mét trôc vµo ®¸ sau ®ã ®Æt trôc nµy nªn thiÕt bÞ c©n b»ng ®¸ råi tiÕn hµnh ®iÒu chØnh nã . Quay trßn ®¸,trôc g¾n trªn nã ®­îc quay trßn trªn hai ®Ýa trßn cña thiÕt bÞ c©n b»ng ®¸. Khi ®¸ dõng l¹i ta dïng phÊn tr¾ng ®¸nh dÊu vÞ trÝ thÊp nhÊt trªn bÒ mÆt cña ®¸ . Sau ®ã l¹i quay trßn ®¸ vµ ®¸nh dÊu vÞ trÝ thÊp nhÊt cña ®¸ . Cø tiÕn hµnh nh­ vËy nhiÒu lÇn nÕu c¸c v¹ch ®¸nh dÊu ph©n bè ®Òu trªn bÒ mÆt chu vi cña ®¸ th× lóc ®ã ®¸ ®· ®­îc ®iÒu chØnh c©n b»ng. NÕu cã v¹ch trïng nhau th× ®¸ vÉn ch­a c©n b»ng . Khi ®ã ta ®iÒu chØnh c¸c khèi kim lo¹i dÞch chuyÓn tõ tõ sao cho khi quay ®¸ c¸c v¹ch ®¸nh dÊu ph©n bè ®Òu trªn bÒ mÆ chu vi cña ®¸. §ã gäi lµ ®iÒu chØnh sù c©n b»ng ®¸. 2.5. ThiÕt bÞ söa ®¸ .( h×nh 3.30): Trong qu¸ tr×nh gia c«ng mµi ®¸ sÏ bÞ gi¶m kh¶ n¨ng c¾t do l­ìi c¾t tõ c¸c h¹t mµi bÞ mßn vµ cïn dÉn ®Õn qu¸ tr×nh c¾t kÐm . NÕu kh«ng bãc t¸ch c¸c h¹t mµi bÞ cïn vµ t¹o ra l­ìi c¾t míi th× ®¸ sÏ kh«ng cã t¸c dông mµi chi tiÕt . Khi ®ã ®¸ sÏ cã kh¶ n¨ng ch¹y tr¬n mµ kh«ng bãc t¸ch ®­îc c¸c líp kim lo¹i trªn chi tiÕt gia c«ng . §Ó kh¾c phôc nh­îc ®iÓm ®ã thay b»ng viÖc ®æi ®¸ míi ta sÏ söa ®¸ t¹o ra nh÷ng l­ìi c¾t míi trªn c¸c h¹t mµi cña ®¸ nhê mét thiÕt bÞ söa ®¸ . §Çu söa ®¸ cã g¾n mòi kim c­¬ng . C«ng viÖc nµy kh«ng chiÕm mÊt nhiÒu thêi gian lín mµ l¹i tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt ®¸ng kÓ lµm t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng . CÊu t¹o : h×nh vÏ 3.30. Söa ®¸ : ThiÕt bÞ söa ®¸ ®¸ ®­îc ®Æt trªn bµn m¸y , nã ®­îc n¾p víi bµn m¸y bëi mét vÝt phÝa d­íi thiÕt bÞ söa ®¸ . Khi thiÕt bÞ söa ®¸ ®ù¬c b¾t chÆt trªn bµn m¸y ta tiÕn hµnh söa ®¸ . Khëi ®éng m¸y ®¸ quay trßn quanh trôc cña nã . §­a ®¸ tiÕn tõ tõ vµo tiÕp xóc mòi kim c­¬ng . Khi bÒ mÆt ®¸ tiÕp xóc mòi kim c­¬ng ta cho ®¸ tiÕn s©u h¬n b»ng nh÷ng b­íc tiÕn nhá . §ång thêi dÞch chuyÓn bµn m¸y sang tr¸i , ph¶i cho mòi kim c­¬ng tiÕp xóc hÕt chiÒu dµy cña ®¸ nh­ khi mµi trôc . Khi ®ã c¸c h¹t mµi cña ®¸ ®­îc bãc t¸ch t¹o ra c¸c h¹t mµi míi víi c¸c l­ìi c¾t míi. Trong qu¸ tr×nh söa ph¶i quay ®Òu mòi kim c­¬ng ®Ó nã lu«n cã h×nh d¹ng ban ®Çu tr¸nh sù biÕn d¹ng cña nã. Khi c¶m thÊy ®¸ cã ®é s¾c cÇn thiÕt ta cho ®¸ lïi l¹i vµ kÕt thóc qu¸ tr×nh söa ®¸. CÇn l­u ý trong suèt qu¸ tr×nh söa ®¸ ta lu«n ph¶i dïng chÊt tr¬n nguéi ®Ó lµm m¸t chç tiÕp xóc gi÷a mòi kim c­¬ng vµ bÒ mÆt ®¸ . NÕu kh«ng mòi kim c­¬ng sÏ bÞ gi¶m kh¶ n¨ng söa ®¸ do nhiÖt sinh ra vµ truyÒn vµo mòi kim c­¬ng rÊt cao lµm cïn l­ìi c¾t . 3. §iÒu chØnh chi tiÕt gia c«ng: Sù ®iÒu chØnh ngµm .(®Çu quay) Tr­íc khi mµi mét trôc khuûu nã cÇn ph¶i ®­îc lµm s¹ch sÏ cÈn thËn . Trôc ph¶i ®­îc kiÓm tra søc bÒn kÐo vµ ®iÒu chØnh nÕu cÇn thiÕt trªn thiÕt bÞ kÐo. Tr­íc khi l¾p r¸p cÇn kiÓm tra kü l­ìng trôc khuûu . Xem ®Çu quay ®· ë vÞ trÝ an toµn ch­a ®ång thêi ph¶i kiÓm tra xem hai ngµm ®· ë vÞ trÝ 0 ch­a . (vÞ trÝ mµ t©m hai ngµm trïng víi t©m cña hai ô tr­íc vµ ô sau) vµ c¶ hai ®· kÑp chÆt bÒ mÆt ch­a. Tr­íc khi siÕt chÆt trôc khuûu bëi má kÑp cÇn ch¾c ch¾n c¶ hai ®Çu cña trôc khuûu NÕu kh«ng thÓ siÕt chÆt vÊu kÑp cña ngµm ô sau v× ®Çu trôc qu¸ nhá sÏ lµm cho trôc cã xu h­íng bÞ tr­ît khi quay trôc . Do ®ã ng­êi ta dïng mét èng lãt , b¹c lãt ®Ó g¾n vµo trôc t¹o ra sù ch¾c ch¾n cho trôc khuûu tr¸nh sù tr­ît trong qu¸ tr×nh quay . Sau khi ®· ®iÒu chØnh , l¾p ®Æt trôc khuûu vµ khëi ®éng nã ho¹t ®éng , ®iÒu ®ã lµ cÇn thiÕt ®Ó h·m hai m©m cÆp ®Ó ®iÒu chØnh . CÇn ph¶i ®iÒu chØnh t©m xem ®· ®¹t ®­îc sù ®ång t©m gi÷a hai ngµm ch­a . Khi sù ®Þnh t©m ®· ®¹t ®­îc th× ta cã thÓ tiÕn hµnh mµi trôc khuûu . Trong qu¸ tr×nh mµi , trôc khuûu lu«n ®­îc ®ì bëi luet ®ì trôc lµm t¨ng sù v÷ng ch¾c cho trôc . CÇn chó ý ph¶i b«i tr¬n ngâng trôc ®ì luyet cè ®Þnh . §Ó mµi ngâng trôc ta ph¶i ®iÒu chØnh t©m ngâng trôc trïng víi t©m cña ô tr­íc vµ ô sau . Tr­íc khi ®iÒu chØnh ta ph¶i h·m sù quay tù do cña ngµm råi di chuyÓn ®Çu quay lªn xuèng mét kho¶ng thÝch hîp nhê vÝt bi n»m trªn ®Çu quay . Khi ®· t×m ®­îc vÞ trÝ thÝch hîp ta cÇn ph¶i ®iÒu chØnh ®èi träng ®Ó c©n b»ng víi trôc khuûu . C¸c c¸ch ®iÒu chØnh ®ã ®Òu g¾n víi c¸c th­íc ®o ®ù¬c ®Æt trªn ®Çu quay . CÇn chó ý lµ ph¶i ®iÒu chØnh c¶ hai ô tr­íc vµ sau nh÷ng kho¶ng dÞch chØnh nh­ nhau. Tuy nhiªn sù ®iÒu chØnh ®ã chØ lµ t­¬ng ®èi chø kh«ng ®¹t ®­îc sù ®ång t©m tuyÖt ®èi cña ngâng trôc víi ô m¸y . Dï cã muèn ngâng trôc trïng víi ®­êng t©m lµ rÊt khã , gi÷a chóng lu«n chÐo nhau nh­ng kh«ng ®¸ng kÓ ta cã thÓ coi nh­ chóng cã chung mét ®­êng t©m . Sau khi ®· ®Þnh ®­îc t©m råi ta th¶ láng ngµm khuûu vµ cho m¸y ho¹t ®éng qu¸ tr×nh mµi ngâng trôc . §Þnh t©m trôc khuûu . Tuy nhiªn chØnh t©m däc trôc khuûu khi mµi ngâng trôc lµ ch­a ®ñ . V× c¸c ngâng trôc ( biªn ) ngoµi sù lÖch t©m víi t©m trôc chÝnh mét kho¶ng c¸ch t©m nhÊt ®Þnh th× t©m cña chóng cßn lÖch víi t©m trôc khuûu mét gãc ®é nhÊt ®Þnh Th­êng cã c¸c lo¹i trôc khuûu 4 biªn , 5 biªn ,6 biªn,. Víi c¸c biªn 2 t©m (Hai t©m biªn lÖch víi nhau mét gãc 1800). Biªn 4 t©m (C¸c t©m biªn lÖch víi nhau gãc 900 ). Biªn 3 t©m (C¸c t©m biªn lÖch víi nhau mét gãc 1200). Do ®ã ®Ó mµi c¸c biªn nµy mµ chØ chØnh kho¶ng c¸ch t©m lµ ch­a ®ñ . Ta cßn ph¶i chØnh c¸c gãc ë t©m biªn sao cho t©m trôc khuûu trïng víi t©m cña ®Çu quay . ViÖc chØnh t©m nµy ta dïng c¸c vÝt ®iÒu chØnh cã g¾n trªn ®Çu quay vµ c¸c th­íc do g¾n trªn ®ã .( nhê vÝt 8 A-B-C trong h×nh 6.10 ). 4. §é bãng ®¹t ®­îc khi mµi: Víi ph­¬ng ph¸p mµi b»ng m¸y mµi trôc khuûu sÏ cho ta ®é bãng cÊp 11 vµ ®é chÝnh x¸c gia c«ng cã thÓ ®¹t ®Õn cÊp chÝnh x¸c 1 khi mµi máng. Cßn víi mµi tinh cÊp chÝnh x¸c ®¹t ®­îc tõ 1¸3 t­¬ng øng ®é bãng Ñ7¸Ñ8. Víi mµi th« cÊp chÝnh x¸c ®¹t ®­îc tõ cÊp 4¸6 t­¬ng øng víi ®é bãng Ñ4¸Ñ6. Ngoµi ra m¸y cßn cã dông cô ®¸nh bãng b»ng d©y ®ai cã thÓ cho ta ®¹t ®é bãng cao h¬n n÷a. Nh­ vËy víi m¸y k1500 M cã thÓ mµi trôc khuûu víi ®é bãng tïy theo yªu cÇu cña trôc khuûu. 5.Bè trÝ n¬i ®Æt m¸y: M¸y ®­îc dÆt trªn nÒn x­ëng r¾n ch¾c ®Ó tr¸nh sù rung ®éng trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng. NÒn x­ëng ®­îc ®æ bª t«ng víi chiÒu s©u tèi ®a 250 mm . èc vÝt ®­îc b¾t chÆt xuèng nÒn bª t«ng ®¶m b¶o kh«ng cã sù lung lay , dÞch chuyÓn èc vÝt , phÇn cã ren ®­îc nh« cao ®Ó b¾t chÆt víi th©n m¸y . §Þnh vÞ m¸y cÇn Ýt nhÊt hai m­¬i èc vÝt ®­îc bè trÝ c©n xøng ®Ó ®¶m b¶o sù v÷ng ch¾c cho m¸y . 6.B¶o d­ìng m¸y: Trong suèt qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cÇn cã sù b¶o d­ìng , b«i tr¬n , lau chïi m¸y ®Þnh kú ®Ó b¶o qu¶n m¸y tr¸nh bôi bÈn , han gØ , háng hãc. KiÓm tra dÇu , mì vµ c¸c ch©n ren èc vÝt ®Ó cã thÎ th¸o l¾p dÔ dµng khi cÇn thiÕt. Bµn m¸y vµ sèng tr­ît còng cÇn ®­îc b«i tr¬n ®Ó b¶o ®¶m sù tr­ît cña bµn m¸y vµ c¸c ô m¸y . tµi liÖu tham kh¶o. Kü thuËt mµi kim lo¹i . Ths. L­u V¨n Nhang. 2. Kü thuËt mµi kim lo¹i. B.B L OCKYMOB. 3. Crangkshaftgrinding Machine Programme. AMC MASKIN COMPAGNI A/S DENMARK MôC LôC Trang Lêi nãi ®Çu 1 Ch­¬ng I: kh¸i qu¸t chung vÒ m¸y mµi. 3 1.Mµi kim lo¹i. 3 C¸c dÆc tr­ng cña qu¸ tr×nh mµi. 3 1.1.1 B¶n chÊt cña qu¸ tr×nh mµi 3 1.1.2. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh phoi khi mµi. 4 1.1.3. NhiÖt c¾t khi mµi. 1.1.4. Lùc c¾t vµ c«ng suÊt khi mµi. 5 1.2. ChÕ ®é c¾t khi mµi. 6 1.2.1. C¸c thµnh cña chÕ ®é c¾t khi mµi. 1.2.2. ChÕ ®é c¾t khi mµi trßn ngoµi. 7 1.2.3. Dung dÞch lµm m¸t khi mµi. 9 1.3. §¸ mµi. 1.3.1. vËt liÖu h¹t mµi. 1.3.2. §é h¹t. 11 1.3.3. ChÊt dÝnh kÕt. 1.3.4. §é cøng ®¸ mµi. 13 1.3.5 . CÊu tróc ®¸. 1.36 . §¸ mµi kim c­¬ng. 15 1.37