Hậu quả của việc không đăng ký khai sinh, trách nhiệm thuộc về ai

§Æt vÊn ®Ò Nhµ n­íc x· héi chñ nghÜa lµ nh÷ng ph­¬ng h­íng ho¹t ®éng c¬ b¶n cña Nhµ N­íc nh»m thùc hiÖn c¸c môc tiªu, nhiÖm vô cña Nhµ N­íc trong c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn cô thÓ. Sù h×nh thµnh Nhµ N­íc Ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa cña d©n, do d©n nh©n vµ v× nh©n d©n, vµ sù ph¸t triÓn d©n chñ v¨n minh theo h­íng d©n chñ ho¸ v¨n minh mäi lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi th× ph¸p luËt ngµy cµng ®ãng vai trß lµ c«ng cô h÷u hiÖu ®Ó qu¶n lý x· héÞ, t¹o hµnh lang ph¸t triÓn kinh tÕ, v¨n ho¸ cho ®Êt n­íc, còng nh­ tõng ®Þa ph­¬ng, céng ®ång gia ®×nh. HÖ thèng chÝnh trÞ n­íc ta cã môc tiªu ho¹t ®éng t­¬ng ®èi thèng nhÊt, cã sù thèng nhÊt vÒ lîi Ých l©u dµi. TÝnh thèng nhÊt vÒ lîi Ých vµ môc tiªu cu¶ hÖ thèng chÝnh trÞ ViÖt Nam v× thÕ trong hÖ thèng chÝnh trÞ cña n­íc ta, cÊp c¬ së cã mét vÞ trÝ hÕt søc quan träng, lµ n¬i trùc tiÕp thùc hiÖn chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch, ph¸p luËt, n¬i quan hÖ gi÷a ng­êi d©n vµ Nhµ n­íc ®­îc thÓ hiÖn mét c¸ch trùc diÖn, ®a d¹ng, phong phó. Trong x· héi ta, gia ®×nh cã vÞ trÝ, vai trß quan träng, lµ m«i tr­êng b¶o tån v¨n ho¸ truyÒn thèng, gi¸o dôc nÕp sèng, h×nh thµnh nh©n c¸ch con ng­êi, ®ång thêi gióp mçi c¸ nh©n ngµy cµng hoµn thiÖn vÒ thÓ chÊt, trÝ tuÖ, tinh thÇn chuÈn bÞ hµnh trang hoµ nhËp vµo céng ®éng x· héi. H«n nh©n vµ gia ®×nh lµ nh÷ng hiÖn t­îng ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña loµi ng­êi. Còng nh­ nh÷ng hiÖn t­îng x· héi kh¸c, h«n nh©n vµ gia ®×nh chÞu sù t¸c ®éng cã tÝnh quyÕt ®Þnh cña c¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ, x· héi. LÞch sö ph¸t triÓn cña x· héi loµi ng­êi g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh ph¸t sinh, thay ®æi nh÷ng h×nh th¸i h«n nh©n vµ gia ®×nh. §Æc biÖt tõ khi xuÊt hiÖn Nhµ n­íc, sù liªn kÕt cña c¸c c¸ nh©n nh»m x©y dùng gia ®×nh ®­îc coi lµ sù kiÖn ph¸p lý lµm ph¸t sinh, thay ®æi quyÒn vµ nghÜa vô gi÷a c¸c bªn trong quan hÖ ph¸p luËt. Quan hÖ h«n nh©n vµ gia ®×nh kh«ng chØ thÓ hiÖn ý chÝ cña c¸ nh©n mµ cßn mang ý chÝ cña Nhµ n­íc. C¸ch m¹ng th¸ng T¸m thµnh c«ng ®· gi¶i phãng d©n téc ViÖt Nam nãi chung vµ phô n÷ vµ trÎ em nãi riªng ra khái ¸ch thèng trÞ hÕt søc hµ kh¾c vµ ®èi xö thËm tÖ cña chÕ ®é thùc d©n phong kiÕn më ra mét kû nguyªn míi trong lÞch sö h«n nh©n vµ gia ®×nh ViÖt Nam. Tuy nhiªn sau c¸ch m¹ng th¸ng T¸m, Nhµ n­íc ta ch­a ban hµnh ®¹o luËt cô thÓ mµ tiÕn hµnh phong trµo " vËn ®éng ®êi sèng míi nh»m vËn ®éng nh©n d©n xo¸ bá nh÷ng hñ tôc phong kiÕn l¹c hËu, bëi v× giai ®o¹n sau C¸ch m¹ng th¸ng T¸m, quan hÖ s¶n xuÊt phong kiÕn vÉn cßn tån t¹i vµ viÖc xo¸ bá chÕ ®é h«n nh©n gia ®×nh phong kiÕn kh«ng ph¶i lµ viÖc dÔ dµng vµ nhanh chãng. V× vËy S¾c lÖnh sè 90-SL cña Chñ tÞch n­íc ViÖt Nam d©n chñ céng hoµ ®· ®­îc ban hµnh ngµy 10-10-1945 cho phÐp vËn dông nh÷ng quy ®Þnh trong ph¸p luËt cò mét c¸ch cã chän läc, theo nguyªn t¾c kh«ng ®­îc ®i ng­îc l¹i víi lîi Ých cña nh©n d©n, cña Nhµ n­íc. §Ó ®¶m b¶o ph¸t triÓn x· héi vÒ mÆt kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸ trong qu¸ tr×nh ®Êu tranh c¸ch m¹ng chèng ®Õ quèc vµ phong kiÕn, ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn cña phãng trµo gi¶i phãng phô n÷ vµ trÎ em, cÇn xo¸ bá mét sè chÕ ®Þnh trong c¸c Bé d©n luËt cñ vÒ c¸c c¸c quan hÖ h«n nh©n vµ gia ®×nh c¶n trë sù ph¸t triÓn cña x· héi míi. V× thÕ trong giai ®o¹n nµy, Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· ban hµnh c¸c s¾c lÖnh ®Çu tiªn vÒ d©n luËt vµ h«n nh©n vµ gia ®Þnh. §ã lµ S¾c lÖnh sè 97-SL ngµy 22-5-1950 s÷a ®æi mét sè quy lÖ vµ chÕ ®Þnh trong d©n luËt. S¾c lÖnh sè 97-SL ngµy 22-5-1950 cã thÓ ®­îc xem nh­ v¨n b¶n ph¸p luËt ®Çu tiªn vÒ gia ®×nh cña Nhµ n­íc ViÖt Nam kiÓu míi- Nhµ n­íc d©n chñ nh©n d©n, lµ b­íc ®i tiªn phong trong qu¸ tr×nh x©y dùng vµ hoµn thiÖn m« h×nh míi. MÆc dï S¾c lÖnh kh«ng ®Þnh nghÜa b»ng mét hÖ thèng c¸c quy t¾c chÆt chÎ vÒ m« h×nh gia ®×nh mµ ng­êi lµm luËt x· héi chñ nghÜa muèn x©y dùng ®Ó thay thÕ gia ®×nh phô quyÒn, song nh÷ng nguyªn t¾c lín ®· ®­îc kh¼ng ®Þnh trong S¾c lÖnh; ®ã lµ nguyªn t¾c b×nh ®¼ng nam n÷, kh«ng ph©n biÖt ®èi xö gi÷a c¸c con, nguyªn t¾c tù do kÕt h«n. Nh÷ng nguyªn t¾c Êy, céng víi sù thõa nhËn c¸ nh©n, ®· gãp phÇn thóc ®Èy sù h×nh thµnh gia ®×nh ViÖt Nam míi, trong ®ã c¸c mèi quan hÖ d©n chñ tiÕn bé ®an xen víi nh÷ng quan hÖ truyÒn thèng tèt ®Ñp, gióp c¸ nh©n cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn toµn diÖn. Sau chiÕn t¾ng §iÖn Biªn Phñ n¨m 1954, ®Êt n­íc ta t¹m thêi bÞ chia c¾t lµm 2 miÒn víi nhiÖm vô c¸ch m¹ng: MiÒn B¾c b­íc vµo thêi kú qu¸ ®é x©y dùng chñ nghÜa x· héi víi viÖc tiÕn hµnh c¶i c¸ch ruéng ®Êt, c¶i t¹o c«ng th­¬ng nghiÖp t­ b¶n t­ doanh, x¸c lËp quan hÖ s¶n xuÊt x· héi chñ nghÜa, miÒn Nam tiÕp tôc c¸ch m¹ng d©n téc d©n chñ, ®Êu tranh thèng nhÊt ®Êt n­íc. Nh÷ng thµnh tùu cña cuéc c¶i c¸ch ruéng ®Êt ®· t¹o ®iÒu kiÖn vËt chÊt cÇn thiÕt cho sù h×nh thµnh c¸c quan hÖ s¶n xuÊt míi vµ cho sù h×nh thµnh c¬ së kinh tÕ cña chÕ ®é x· héi chñ nghÜa. D­íi t¸c ®éng cña chÕ ®é kinh tÕ míi, gia ®×nh ViÖt Nam thay ®æi rÊt nhanh vÒ quy m« tæ chøc vµ vÒ néi dung cña c¸c quan hÖ néi bé. HiÕn ph¸p n­íc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ ®­îc Quèc héi Kho¸ I Kú häp thø 11 th«ng qua ngµy 31/12/1959 vµ Chñ tÞch n­íc ký lÖnh c«ng bè ngµy 01-01-1960. §iÒu 24 HiÕn ph¸p quy ®Þnh " Phô n÷ ViÖt Nam d©n chñ céng hoµ cã quyÒn b×nh ®½ng víi nam giíi vÒ c¸c mÆt sinh ho¹t chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi vµ gia ®×nh.. Nhµ n­íc b¶o hé h«n nh©n vµ gia ®×nh."Tõ quy ®Þnh mang tÝnh nguyªn t¾c ®ã, c¸c gi¶i ph¸p chi tiÕt cña vÊn ®Ò hoµn thiÖn chÕ ®é h«n nh©n gia ®×nh ®· ®­îc x©y dùng vµ ghi nhËn t¹i luËt h«n nh©n vµ gia ®×nh n¨m 1959 - LuËt h«n nh©n vµ gia ®×nh ®Çu tiªn cña n­íc ViÖt Nam d©n chñ céng hoµ ®­îc Quèc héi th«ng qua ngµy 29-12-1959 vµ ®­îc c«ng bè ngµy 13-01-1960, mét trong nh÷ng ®¹o luËt ®­îc ban hµnh sím nhÊt, gi÷ vÞ trÝ quan träng trong hÖ thèng ph¸p luËt ViÖt Nam. §èi víi vïng d©n téc thiÓu sè, §¶ng vµ Nhµ n­íc ta thùc hiÖn chñ tr­¬ng t«n träng vµ gi÷ g×n nh÷ng truyÒn thèng, tËp qu¸n tèt ®Ñp cña tõng d©n téc, vËn ®éng xo¸ bá nh÷ng tËp tôc l¹c hËu, n¹n mª tÝn dÞ ®oan ®ång thêi b¶o ®¶m cho LuËt h«n nh©n vµ gia ®×nh n¨m 1959 ph¸t huy hiÖu lùc, Uû ban Th­êng vô Quèc héi ®· phª chuÈn §iÒu lÖ ¸p dông, thi hµnh LuËt h«n nh©n vµ gia ®×nh n¨m 1959 ®èi víi vïng ®ång bµo d©n téc thiÓu sè: §iÒu lÖ ¸p dông cho khu tù trÞ ViÖt B¾c. NghÞ quyÕt sè 542NQ/TVQH ngµy 18/4/1968 §iÒu lÖ thi hµnh LuËt h«n nh©n vµ gia ®×nh n¨m 1959 trong khu tù trÞ T©y B¾c. Tuy vËy trong c¶ hai b¶n ®iÒu lÖ nãi trªn ®Òu ch­a cã c¸c quy ®Þnh cô thÓ ®Ó ¸p dông LuËt h«n nh©n vµ gia ®×nh ®èi víi c¸c d©n téc thiÓu sè, mµ chØ nh¾c l¹i c¸c quy ®Þnh cã tÝnh nguyªn t¾c ®· ®­îc kh¼ng ®Þnh trong luËt. Víi nhËn thøc ®ã nªn t«i chän ®Ò tµi " HËu qu¶ cña viÖc kh«ng ®¨ng ký khai sinh, tr¸ch nhiÖm thuéc vÒ ai " lµm tiÓu luËn tèt nghiÖp líp Båi d­ìng kiÕn thøc QLNN ch­¬ng tr×nh chuyªn viªn, ®©y lµ sù viÖc cã thËt vµ ®ang diÔn ra ¬ nhiÒu ®Þa ph­¬ng. Trong khu«n khæ tiÓu luËn, kiÕn thøc cña b¶n th©n cã h¹n nªn kh«ng tr¸nh khái thiÕu sãt. KÝnh mong ®­îc sù gióp ®ì cña c¸c ThÇy gi¸o c« gi¸o Häc viÖn Hµnh chÝnh Quèc Gia vµ Tr­êng ChÝnh trÞ TrÇn Phó Hµ TÜnh. §­îc sù h­íng dÉn tËn t×nh cña ThÇy gi¸o ThuËn Gi¶ng viªn Häc viÖn hµnh chÝnh Quèc gia vµ ThÇy gi¸o NguyÔn Th¸i Dòng Tr­ëng khoa Nhµ N­íc vµ Ph¸p luËt Tr­êng ChÝnh trÞ TrÇn Phó Hµ TÜnh Néi dung vµ kÕt cÊu cña tiÓu luËn gåm: PhÇn thø nhÊt. DiÔn biÕn c©u chuyÖn t×nh huèng PhÇn thø hai. C¬ së lý luËn cña t×nh huèng PhÇn thø ba. Ph©n tÝch vµ X©y dùng lùa chän ph­¬ng ¸n ®Ó xö lý t×nh huèng PhÇn thø t­ : Mét sè kiÕn nghÞ PhÇn thø nhÊt DiÔn biÕn cña c©u chuyÖn t×nh huèng 1. Néi dung c©u chuyÖn t×nh huèng Ch¸u Vµng A Nam sinh ngµy 20 th¸ng 8 n¨m 2000, vµo n¨m häc 2005- 2006 ch¸u Nam ®ñ tuæi ®Õn tr­êng vµ ®­îc vµo häc Líp 1 Tr­êng TiÓu häc x· C huyÖn H tØnh N. Sau khi lµm thñ tôc nhËp häc nhµ tr­êng ®· kiÓm tra c¸c thñ tôc theo quy ®Þnh ®èi víi häc sinh vµo líp 1 th× ch¸u Nam ®· thiÕu giÊy khai sinh, nhµ tr­êng ®· yªu cÇu gia ®×nh ph¶i cã giÊy khai sinh cho ch¸u Nam ch¸u míi ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó nhËp häc. Mét thùc tÕ o¸i o¨m x¶y ra lµ bè mÑ cña ch¸u Nam tr­íc ®©y kh«ng ®¨ng ký khai sinh, hËu qu¶ cña viÖc kh«ng ®¨ng ký khai sinh cña ch¸u Nam còng nh­ cña bao ®øa trÎ kh¸c ë c¸c vïng s©u vïng xa cña ®ång bµo d©n téc lµ viÖc h«n nh©n thøc tÕ vµ nh­ thÕ l¹i tiÕp tôc cã mét thÕ hÖ tiÕp theo kh«ng cã giÊy khai sinh. GiÊy khai sinh lµ c¨n cø ®Çu tiªn, lµ c¬ së ph¸p lý tin cËy nhÊt vÒ mét c«ng d©n, ®Æc biÖt khi lµm c¸c giÊy tê kh¸c liªn quan ®Õn quyÒn lîi cña b¶n th©n nh­; häc tËp, c«ng t¸c, ®¨ng ký hé khÈu, chøng minh nh©n d©n.. Tuy nhiªn, v× nhiÒu nguyªn nh©n c¶ chñ quan lÉn kh¸ch quan, ë mét sè ®Þa bµn vïng s©u ë tØnh N, viÖc lµm giÊy khai sinh ®ang gÆp nhiÒu khã kh¨n vµ bÊt cËp. 2. Nguyªn nh©n dÉn ®Õn t×nh huèng: * Tù do kÕt h«n vµ sinh con. Cã mét thêi, thùc tÕ ®¸ng buån lµ t¹i mét sè b¶n vïng s©u vïng xa, vïng ®ång bµo d©n téc thiÓu sè ë tØnh N, chuyÖn nam n÷ ®­a nhau ra x· lµm thñ tôc ®¨ng ký kÕt h«n bÞ xem lµ... chuyÖn l¹ ch­a bao giê thÊy ë ®©y cho nªn N¹n t¶o h«n, nhÊt lµ víi ®ång bµo M«ng ( Mét d©n téc chiÕm trªn 25% d©n sè cña tØnh) nhiÒu khi trë thµnh tËp qu¸n. Dï «ng chñ tÞch x· hay c¸n bé t­ ph¸p x· cã biÕt anh nµy lÊy chÞ kia lµ tr¸i ph¸p luËt, nh­ng còng ch¼ng t×m ®©u ra c¬ së ®Ó cã kÕt luËn ®é tuæi chÝnh x¸c v× chÝnh nh÷ng ng­êi sinh ra hä còng ®©u cã nhí chÝnh x¸c n¨m sinh th¸ng ®Î cña hä v× kh«ng ®­îc khai sinh. Bëi cÆp vî chång nä nµo cã giÊy khai sinh. Thùc hiÖn ®Ò ¸n 278/TP-HT/2000 cña Bé T­ ph¸p vÒ ®¨ng ký khai sinh qu¸ h¹n cho trÎ em. QuyÕt ®Þnh 113/KH-UB/2001 cña UBND tØnh LC (cñ) vÒ viÖc tuyªn truyÒn, phæ biÕn LuËt h«n nh©n vµ gia ®×nh, cuèi n¨m 2005 Së T­ ph¸p tØnh N ®· tiÕn hµnh rµ so¸t 42.022 cÆp h«n nh©n thùc tÕ ph¸t hiÖn gÇn 8400 cÆp kh«ng ®¨ng ký kÕt h«n theo luËt ®Þnh. Theo sè liÖu trªn th× n¨n 2005 tØ lÖ ®¨ng ký kÕt h«n ë tØnh N lµ trªn 80% cã mét sè huyÖntû lÖ ®¨ng ký kÕt h«n cßn thÊp ®Õn møc ng¹c nhiªn, vÝ dô huyÖn TG tØ lÖ ®¨ng ký kÕt h«n chØ ®¹t 53,3%, huyÖn MN 78,3%. T¹i 2 x· M T«ng vµ N cña huyÖn MN, trªn 600 cÆp vî chång ch­a ®¨ng ký kÕt h«n mµ ®· sinh véi víi nhau mÊy ®øa con. ViÖc kÕt h«n "C¬ chÕ tho¸ng" nh­ vËy nªn viÖc sinh ®Î ë mét sè n¬i ng­êi ta tÆc l­ìi; "Trêi sinh voi, trêi sinh cá". N¨m 2005, tØ lÖ sinh cña toµn tØnh ë møc xÊp xØ 2,95%, trong ®ã, tØ lÖ c¸c bµ mÑ sinh con thø ba lµ 21,5%. Sinh nhiÒu, ®Î l¾m kÐo theo mét thùc tÕ ®¸ng buån lµ cã kh¸ nhiÒu trÎ em ë mét sè x·, b¶n vïng s©u vïng xa kh«ng ®­îc ®¨ng ký khai sinh. Theo Phßng KÕ ho¹ch nghiÖp vô- Uû ban D©n sè, Gia ®×nh vµ TrÎ em tØnh N th«ng b¸o qua ®ît kiÓm tra chuyªn ®Ò khai sinh cho c¸c ch¸u míi ®¹t trªn 84%. VËy lµ cã rÊt nhiÒu ch¸u ch­a ®­îc ®¨ng ký khai sinh, mÆc dï cã ch¸u ®· hoÆc s¾p tíi tuæi lËp gia ®×nh vµ nh­ thÕ l¹i cã mét thÕ tiÕp theo kh«ng cã giÊy khai sinh. Do ®Þa bµn miÒn nói ®Þa h×nh chia c¾t, giao th«ng khã kh¨n, tõ x· ®Õn b¶n cã n¬i ph¶i mÊt vµi ngµy ®i bé, tr×nh ®é d©n trÝ nh×n chung cßn thÊp. Nh­ng vÒ mÆt chñ quan, còng ph¶i thÊy r»ng, c«ng t¸c tuyªn truyÒn, phæ biÕn ph¸p luËt cña ta cßn nhiÒu bÊt cËp, viÖc ®¨ng ký khai sinh cho trÎ ch­a ®­îc quan t©m ®óng møc. Mét vÊn ®Ò ®¸ng bµn n÷a lµ hiÖn nay, hÇu hÕt ®éi ngò t­ ph¸p x· ë tØnh N ch­a ®­îc ®µo t¹o nghiÖp vô, trong khi c¬ cÊu hÖ thèng chÝnh trÞ ë c¬ së lu«n cã sù biÐn ®éng. Theo «ng Phã phßng T­ ph¸p huyÖn TC cho biÕt " Trong sè 12 c¸n bé t­ ph¸p cña cña huyÖn, míi chØ cã 2 ng­êi tèt nghiÖp trung häc ph¸p lý". HuyÖn M Chµ còng kh«ng kh¶ quan bao nhiªu, huyÖn M Chµ cã 10 c¸n bé t­ ph¸p x· vµ 1 ë thÞ trÊn nh­ng cßn cã 4 ng­êi ch­a qua ®µo t¹o nghiÖp vô ph¸p lý. ThËm chÝ cã n¬i nh­ x· HL c«ng t¸c t­ ph¸p bÞ th¶ næi gÇn mét n¨m nay. Do tr×nh ®é c¸n bé nh­ vËy nªn nhiÒu d©n ®Õn x· ®¨ng ký khai sinh, bÞ c¸n bé t­ ph¸p viÕt biÓu mÉu sai, tÈy xo¸, söa ch÷a tuú tiÖn, kh«ng cã trÝch yÕu g©y khã kh¨n cho viÖc tra cøu, ®èi chiÕu khi cÇn thiÕt. GÇn ®©y trong c¸c ®ît kiÓm tra chuyªn ®Ò liªn ngµnh T­ ph¸p - Uû ban D©n sè gia ®×nh vµ TrÎ em, t¹i mét sè ®Þa bµn träng ®iÓm, ®· ph¸t hiÖn nhiÒu sai sãt trong viÖc ®¨ng ký vµ cÊp giÊy khai sinh. Mét sè tr­êng häc vïng s©u, vïng xa mua biÓu mÉu sau ®ã ra x· xin cÊp ®ång lo¹t giÊy khai sinh cho c¸c ch¸u, ®Ó bæ sung vµo häc b¹. KiÓu "hîp lý ho¸" nµy v« h×nh trung ®· lµm giÊy tê nh©n th©n bÞ sai lÖch, sau nµy cã viÖc liªn quan ®Õn häc tËp, c«ng t¸c, ch÷a bÖnh... d©n ch¹y ng­îc ch¹y xu«i gâ ®ñ c¸c cöa nh­ng vÉn kh«ng ®­îc gi¶i quyÕt. HiÖn nay ë c¸c tØnh miÒn nói nãi chung vµ tØnh N nãi riªng, phÇn lín c¸c cô giµ ë vïng s©u vïng xa kh«ng nhí tuæi chÝnh x¸c cña m×nh, chØ nhí mang m¸ng lµ sinh cïng ai ®ã hoÆc. ChÝnh v× thÕ mµ c¶ tØnh ®· vµ ®ang cã hµng tr¨m cô trªn 100 tuæi, thËm chÝ 120 tuæi. Nh­ng ®ã lµ c¸c cô nãi vËy, chø kh«ng cã c¬ së nµo ®Ó kh¼ng ®Þnh ®é chÝnh x¸c th«ng tin. HÇu hÕt c¸c vô ¸n, bÞ can vµ ng­êi bÞ h¹i ®Òu kh«ng cã giÊy khai sinh gèc. Kh«ng Ýt c¸c vô ¸n viÖc x¸c ®Þnh tªn tuæi c¸c nghi can, chiÕm kh¸ nhiÒu thêi gian bëi trong thùc tÕ kh«ng Ýt nh÷ng kÎ lîi dông chÝnh s¸ch nh©n ®¹o cña §¶ng vµ Nhµ n­íc, ®· khai thÊp tuæi(vÞ thµnh niªn) ®Ó trèn hoÆc gi¶m nhÖ h×nh ph¹t.Thèng kª tõ n¨m 1996 ®Õn n¨m 2005 toµn tØnh b¾t ®­îc trªn 560 ®èi t­îng truy n· thÞ cã 47 ®èi t­îng thay tªn ®æi hä, thËm chÝ cã tªn cßn "qua mÆt' c¶ c¬ quan chøc n¨ng ®Ó lµm giÊy chøng minh nh©n d©n hay vµo c«ng t¸c trong c¸c c¬ quan nhµ n­íc. Tõ ®Çu nh÷ng n¨m 1990 cña thÕ kû tr­íc, lµn sãng di d©n ë mét sè tØnh µo ¹t ®æ vÒ c¸c x· biªn giíi ViÖt - Lµo. Qua ®ît ra qu©n t¨ng c­êng c¬ së, lùc l­îng C«ng an tiÕn hµnh ®¨ng ký hé khÈu cho d©n di c­ tù do, ph¸t hiÖn qu¸ n÷a trong tæng sè 27.000 ng­êi kh«ng cã giÊy khai sinh. Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n lµ kh«ng Ýt ng­êi do bÞ kÎ xÊu tuyªn truyÒn kÝch ®éng g©y mÊt ®oµn kÕt d©n téc, ®· kh«ng ®¨ng ký hé tÞch hé khÈu, kh«ng ®¨ng ký khai sinh cho con, khiÕn c¬ quan chøc n¨ng gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n trong c«ng t¸c qu¶n lý hµnh chÝnh vÒ trËt tù x· héi. PhÇn thø hai c¬ së lý luËn cña t×nh huèng. Sau n¨m 1975, ®Êt n­íc ta hoµn toµn thèng nhÊt, c¶ n­íc ®i lªn chñ nghÜa x· héi. Quèc héi kho¸ VI trong kú häp thø nhÊt ®· quyÕt ®Þnh ®æi tªn n­íc ta thµnh " N­íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam". ViÖc x©y dùng chñ nghÜa x· héi trªn ph¹m vi c¶ n­íc ®ßi hái ph¶i cã hÖ thång ph¸p luËt XHCN ¸p dông thèng nhÊt trªn toµn l·nh thæ quèc gia. XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu ®ã, Héi ®ång ChÝnh phñ ®· ban hµnh NghÞ quyÕt sè 76/CP ngµy 25-3-1977 quy ®Þnh viÖc thÞ hµnh thèng nhÊt LuËt h«n nh©n vµ gia ®×nh trong ph¹m vi c¶ n­íc. LuËt h«n nh©n vµ gia ®×nh n¨m 1959 chÝnh thøc thay thÕ luËt viÕt vÒ h«n nh©n vµ gia ®×nh cña chÕ ®é Sµi Gßn vµ ®­îc ¸p dông t¹i miÒn Nam cho ®Õn thêi ®iÓm ®ã. HiÕn ph¸p n¨m 1980 chÝnh thøc ®­îc Quèc héi th«ng qua ngµy 18-12-1980 ®· quy ®Þnh chÕ ®é chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n ho¸ - x· héi, quyÒn vµ nghÜa vô c¬ b¶n cña c«ng d©n, ®ång thêi c¸c ®iÒu 38, 47, 63, 64 ®· quy ®Þnh c¸c nguyªn t¾c cña chÕ ®é h«n nh©n vµ gia ®×nh x· héi chñ nghÜa. GÇn 30 n¨m thi hµnh LuËt h«n nh©n vµ gia ®×nh n¨m 1959 ë miÒn B¾c, h¬n 10 n¨m thi hµnh ë miÒn Nam ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu to lín, ®ã lµ xo¸ bá chÕ ®é h«n nh©n vµ gia ®×nh phong kiÕn, x©y dùng chÕ ®é h«n nh©n vµ gia ®×nh míi x· héi chñ nghÜa. Tuy nhiªn, LuËt h«n nh©n vµ gia ®×nh n¨m 1959 bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu ®· ®¹t ®­îc, kh«ng thÓ tr¸nh khái mét sè h¹n chÕ sau: - Do viÖc tuyªn truyÒn, phæ biÕn gi¸o dôc ph¸p luËt h«n nh©n vµ gia ®×nh ch­a thùc sù s©u réng vµ triÖt ®Ó nªn trªn thùc tÕ cßn tån t¹i t­ t­ëng träng nam khinh n÷, t×nh tr¹ng ®a thª, ng­îc ®·i vî con, kh«ng ®¨ng ký khai sinh vÉn cßn x¶y ra. Do ®iÒu kiÖn hoµn c¶nh lÞch sö lóc ban hµnh l¹i thiÕu nh÷ng quy ®Þnh thùc sù cã t¸c dông ®Æt c¬ së hoµn chØnh c¸c quan hÖ x· héi, gia ®×nh míi x· héi chñ nghÜa, ®Æc biÖt lµ c¸c quan hÖ nh©n th©n vµ tµi s¶n ph¸t sinh trong ®êi sèng gia ®×nh. - Tr­íc nh÷ng thay ®æi lín lao cña ®Êt n­íc ta giai ®o¹n nµy, viÖc ban hµnh LuËt h«n nh©n vµ gia ®×nh míi còng nh­ c¸c bé luËt kh¸c lµ mét ®ßi hái tÊt yÕu kh¸ch quan nh»m thóc ®Èy sù nghiÖp x©y dùng chñ nghÜa x· héi trªn ph¹m vi c¶ n­íc. Ngµy 29-12-1986, LuËt h«n nh©n vµ gia ®×nh n¨m 1986 ®· chÝnh thøc ®­îc Quèc héi kho¸ VII kú häp thø 12 th«ng qua vµ ®­îc Héi ®ång nhµ nuø¬c c«ng bè ngµy 03-01-1987. LuËt h«n nh©n vµ gia ®×nh n¨m 1986 ra ®êi trong thêi kú ®æi míi cña ®Êt n­íc, kÕ thõa nh÷ng nguyªn t¾c d©n chñ vµ tiÕn bé. §· gãp phÇn vµo viÖc x©y dùng vµ cñng cè gia d×nh x· héi chñ nghÜa, gi÷ g×n vµ ph¸t huy nh÷ng phong tôc tËp qu¸n, truyÒn thèng tèt ®Ñp vÒ h«n nh©n vµ gia ®×nh, tõng b­íc n©ng cao nhËn thøc vµ ý thøc cña nh©n d©n trong viÖc thÞ hµnh c¸c quy ®Þnh cña LuËt h«n nh©n vµ gia ®×nh. LuËt h«n nh©n vµ gia ®×nh n¨m 2000 ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ nh©n th©n vµ tµi s¶n gi÷a c¸c thµnh viªn trong gia ®×nh, x¸c lËp c¸c chuÈn mùc ph¸p lý cho c¸ch øng xö, b¶o vÖ c¸c quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña c¸c thµnh viªn gia ®×nh kÕ thõa vµ ph¸t huy c¸c truyÒn thèng ®¹o ®øc tèt ®Ñp cña gia ®×nh ViÖt Nam, nh»m x©y dùng gia ®×nh b×nh ®¼ng, tiÕn bé, h¹nh phóc, bÒn v÷ng. LÞch sö ®· cho thÊy, ë bÊt cø thêi ®iÓm nµo, trong bÊt kú h×nh th¸i kinh tÕ nµo, x· héi lu«n lµ tËp hîp cña c¸c gia ®×nh " Gia ®×nh lµ tÕ bµo cña x· héi, lµ c¸i n«i nu«i d­ìng con ng­êi, lµ m«i tr­êng quan träng h×nh thµnh vµ gi¸o dôc nh©n c¸ch, gãp phÇn vµo sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc.". ®©y lµ tæng hîp c¸c chøc n¨ng vµ vai trß cña gia ®×nh ®èi víi mçi c¸ nh©n còng nh­ ®èi víi toµn x· héi. X· héi th«ng qua cha mÑ, ®Çu t­ cho sù ph¸t triÓn thÓ chÊt, trÝ tuÖ vµ nh©n c¸ch cña c¸ nh©n theo nh÷ng tiªu chÝ chung ®· ®­îc ®Æt ra. Vµ ®Õn l­ît m×nh, con c¸i trë thµnh mét chñ thÓ ®éc lËp hoµ nhËp vµo ®êi sèng céng ®ång vµ l¹i tiÕp tôc h×nh thµnh mét gia ®×nh míi nh­ mét sù duy tr× vµ ph¸t triÓn x· héi. B¶o vÖ quyÒn lîi cña phô n÷ vµ trÎ em lµ vÊn ®Ò kh«ng chØ ®¬n thuÇn mang ý nghÜa ®¹o lý, lµ truyÒn thèng tèt ®Ñp cña ng­êi d©n ViÖt Nam, mµ cßn lµ vÊn ®Ò cã tÝnh nguyªn t¾c mang tÝnh toµn cÇu. Nguyªn t¾c nµy ®­îc thÕ giíi c«ng nhËn vµ b¶o vÖ, thÓ hiÖn trong C«ng ­íc quèc tÕ vÒ quyÒn trÎ em vµ ®­îc néi luËt ho¸ trong nhiÒu ®¹o luËt quan träng cña ViÖt Nam nh­; HiÕn ph¸p, Bé luËt d©n sù, Bé luËt h×nh sù, LuËt b¶o vÖ ch¨m sãc vµ gi¸o dôc trÎ em vv. §Ó n©ng cao vµ x¸c ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm cña Nhµ n­íc vµ x· héi trong viÖc hæ trî gióp ®ì, x©y dùng vµ cñng cè gia ®×nh ViÖt Nam, t¹i kho¶n 1 §iÒu 3 cña LuËt n¨m 2000 quy ®Þnh cô thÓ tr¸ch nhiÖm cña nhµ n­íc vµ x· héi ®èi víi gia ®×nh. Nhµ n­íc cã c¸c chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p t¹o ®iÒu kiÖn, gióp ®ì c¸c gia ®×nh thùc hiÖn ®Çy ®ñ chøc n¨ng cña m×nh: Nhµ n­íc, x· héi cã c¸c biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®Ó t¨ng c­êng c¸c ho¹t ®éng tuyªn truyÒn, phæ biÕn ph¸p luËt. VËn ®éng nh©n d©n xo¸ bá phong tôc, tËp qu¸n l¹c hËu vÒ h«n nh©n vµ gia ®×nh, ph¸t huy truyÒn thèng, phong tôc, tËp qu¸n tèt ®Ñp, thÓ hiÖn b¶n s¾c cña mçi d©n téc, x©y dùng quan hÖ h«n nh©n vµ gia ®×nh tiÕn bé. Tr¸ch nhiÖm cña Nhµ n­íc vµ x· héi ®èi víi gia ®×nh ®­îc thÓ hiÖn th«ng qua nhiÒu biÖn ph¸p kh¸c nhau, trong ®ã cã c¸c biÖn ph¸p liªn quan ®Õn viÖc x©y dùng c¸c chÝnh s¸ch vÒ d©n sè, kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh, c¸c chÝnh s¸ch vÒ d©n téc, kinh tÕ, v¨n ho¸, gi¸o dôc, y tÕ vv, vµ th«ng qua viÖc x©y dùng vµ ban hµnh c¸c ®¹o luËt nh»m ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ liªn quan ®Õn lÜnh vøc h«n nh©n vµ gia ®×nh. §Ó ®Ò cao vai trß cña c¸c c¬ quan, tæ chøc trong viÖc tuyªn truyÒn ph¸p luËt, thùc hiÖn viÖc hoµ gi¶i vµ t­ vÊn vÒ h«n nh©n vµ gia ®×nh, t¹i c¸c kho¶n 2 vµ 3 §iÒu 3: cña LuËt n¨m 2000 quy ®Þnh râ viÖc Nhµ n­íc khuyÕn khÝch c¸c c¬ quan, tæ chøc cã tr¸ch nhiÖm gi¸o dôc, vËn ®éng c¸n bé, c«ng chøc, c¸c thµnh viªn cña m×nh vµ mäi c«ng d©n x©y dùng gia ®×nh v¨n ho¸, thùc hiÖn t­ vÊn vÒ h«n nh©n vµ gia ®×nh, kÞp thêi hoµ gi¶i c¸c m©u thuÉn, b¶o vÖ quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña c¸c thµnh viªn trong gia ®×nh. Bªn c¹nh ®ã Nhµ n­íc còng giao tr¸ch nhiÖm cho nhµ tr­êng ph¶i phèi hîp víi gia ®×nh trong viÖc gi¸o dôc, tuyªn truyÒn, phæ biÕn ph¸p luËt vÒ h«n nh©n vµ gia ®×nh cho thÕ hÖ trÎ. * C¸c v¨n b¶n ph¸p quy liªn qu¶n ®Õn t×nh huèng: - LuËt h«n nh©n vµ gia ®×nh n¨m 2000 - LuËt b¶o vÖ, ch¨m sãc vµ gi¸o dôc trÎ em ( s÷a ®æi) §Ò ¸n sè 278/TP-HT/2000 cña Bé T­ ph¸p vÒ ®¨ng ký khai sinh qu¸ h¹n cho trÎ em. - C¸c v¨n b¶n cña UBND tØnh vÒ viÖc tuyªn truyÒn phæ biÕn ph¸p luËt. PhÇn thø ba Ph©n tÝch t×nh huèng x©y dùng ph­¬ng ¸n xö lý t×nh huèng Tõ diÔn biÕn c©u chuyÖn t×nh huèng vÒ nguyªn nh©n t¹i sao viÖc cÊp giÊy khai sinh ë tØnh N vÉn cßn nhiÒu bÊt cËp. Quèc héi kho¸ XI §iÒu 11 quy ®Þnh râ " TrÎ em cã quyÒn ®­îc khai sinh vµ cã quèc tÞch" LuËt b¶o vÖ, ch¨m sãc vµ gi¸o dôc trÎ em (söa ®æi) ®­îc th«ng qua t¹i kú häp thø 5, §iÒu 23 quy ®Þnh vÒ tr¸ch nhiÖm ®¨ng ký khai sinh cña bè mÑ, ng­êi gi¸m hé, UBND cÊp x·, ph­êng, thÞ trÊn. D­íi gãc ®é lµ nhµ qu¶n lý t«i xin ®­a ra mét sè hËu qu¶ cã thÓ x¶y ra víi t×nh huèng nh­ ®· tr×nh bµy. 1. TrÎ em cã quyÒn ®­îc khai sinh vµ cã quèc tÞch. Cho nªn c¸c cÊp c¸c ngµnh cã liªn quan nÕu kh«ng thùc hiÖn ®óng theo ph¸p luËt quy ®Þnh, th× kh«ng nh÷ng c«ng d©n sÏ bÞ thiÖt thßi quyÒn lîi mµ cßn cã thÓ bÞ ®¸nh mÊt niÒm tin cña quÇn chóng nh©n d©n vÒ chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ ph¸p luËt cña Nhµ n­íc. 2. NÕu kh«ng ®¨ng ký khai sinh th× kh«ng thÓ thèng kª ®­îc tû lÖ d©n sè t¨ng hµng n¨m vµ nghÜa vô cña c«ng d©n kh«ng thùc hiÖn ®­îc ®Çy ®ñ, khã x¸c ®Þnh ®é tuæi ®Ó ®Õn tr­êng ®óng quy ®Þnh cho nªn ë nh÷ng vïng nµy trÎ em th­êng ®Õn tr­êng muén, thùc hiÖn quyÒn vµ nghÜa, nh­ thùc hiÖn nghÜa vô qu©n sù, lao ®éng c«ng Ých,vv. 3. ViÖc kh«ng thùc hiÖn ®¨ng ký khai sinh cßn liªn quan ®Õn ph¸p luËt. NÕu gi¶i quyÕt kh«ng kÞp thêi vµ ®óng luËt sÏ dÉn ®Õn cã nh÷ng kÎ lîi dông chÝnh s¸ch nh©n ®¹o cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ®Ó khai thÊp tuæi (vÞ thµnh niªn) ®Ó trèn tr¸nh hoÆc gi¶m nhÑ h×nh ph¹t, trèn tr¸nh nghÜa vô qu©n sù vµ khai thªm tuæi ®Ó kÕt h«n v.v. §©y còng lµ vÊn ®Ò ®· x©y ra ë mét sè ®Þa ph­¬ng. 4. Gi¶i quyÕt kh«ng kÞp thêi, døt kho¸t cã thÓ ¶nh h­ëng ®Õn nh÷ng quyÒn vµ nghÜa vô cña con c¸i, nh­ quyÒn ®­îc gi¸o dôc, quyÒn thõa kÕ, quyÒn qu¶n lý tµi s¶n riªng,vv. * X©y dùng ph­¬ng ¸n ®Ó xö lý t×nh huèng. 1. C¬ së ®Ó x©y dùng ph­¬ng ¸n - LuËt h«n nh©n vµ gia ®×nh n¨m 2000. - LuËt b¶o vÖ, ch¨m sãc vµ gi¸o dôc trÎ em ®­îc th«ng qua kú häp thø 5 Quèc héi kho¸ XI §iÒu 11 quy ®Þnh; 'TrÎ em cã quyÒn ®­îc khai sinh vµ cã quèc tÞch" - NghÞ ®Þnh sè 32/2002/N§-CP ngµy 27-3-2002 quy ®Þnh vÒ viÖc ¸p dông LuËt h«n nh©n vµ gia ®×nh ®èi víi c¸c d©n téc thiÓu sè. - C¸c bé, ngµnh liªn quan vµ c¸c ®Þa ph­¬ng x©y dùng vµ thùc hiªn c¸c chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ng­êi d©n téc thiÓu sè thùc hiÖn c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ h«n nh©n vµ gia ®×nh; ph¸t huy truyÒn thèng, phong tôc, tËp qu¸n tèt ®Ñp thÓ hiÖn b¶n s¾c cña mçi d©n téc, xo¸ bá phong tôc, tËp qu¸n l¹c hËu vÒ h«n nh©n vµ gia ®×nh. - T¨ng c­êng tuyªn truyÒn, vËn ®éng, h­íng dÉn vµ gióp ®ì ng­êi d©n thùc hiÖn chÝnh s¸ch d©n sè vµ kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh. - T¨ng c­êng tuyªn truyÒn, phæ biÕn ph¸p luËt vÒ h«n nh©n vµ gia ®×nh - KhuyÕn khÝch mäi ng­êi gi¸o dôc thÕ hÖ trÎ b¶o tån, ph¸t triÓn ng«n ng÷, ch÷ viÕt vµ ph¸t huy c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸, truyÒn thèng tèt ®Ñp cña mçi d©n téc. 2. X©y dùng ph­¬ng ¸n ®Ó xö lý t×nh huèng; Qua ph©n tÝch t×nh huèng trªn vµ ®èi chiÕu víi nh÷ng quy ®Þnh ®­îc cña ph¸p luËt, viÖc ®¨ng ký khai sinh ë tØnh N vÉn cßn ®ã nh÷ng bÊt cËp. Ýt nhiÒu lµm ¶nh h­ëng ®Õn ®êi sèng cña ®ång bµo d©n téc thiÓu sè.§Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng trªn chóng ta cã thÓ gi¶i quyÕt theo c¸c ph­¬ng ¸n sau: Ph­¬ng ¸n1: HiÖn nay §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®ang ra søc quyÕt t©m xo¸ mï ch÷, vµ ®· ®ang phæ cÊp ë bËc tiÓu häc, THCS cho mét sè tØnh, thµnh phè vµ tiÕn tíi phæ cËp ë bËc THPT th× viÖc ch¸u Vµng A Nam cã nhu cÇu ®Õn tr­êng th× cø gi¶i quyÕt cho ch¸u ®i häc. ­u ®iÓm - Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò mµ §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®ang quan t©m ®ã lµ xo¸ n¹n mï ch÷ nhÊt lµ c¸c vïng s©u vïng xa, d©n téc thiÓu sè. Nh­îc ®iÓm - Tr¸i víi quy ®Þnh cña Nhµ n­íc - L©u dµi kh«ng ®¶m b¶o tÝnh ph¸p lý ®Ó ch¸u Nam ®Õn tr­êng vµ h­ëng c¸c quyÒn lîi vµ nghÜa vô nh­ bao ®øa trÎ kh¸c. - Kh«ng lµm thay ®æi ®­îc lèi suy nghÜ vµ tr¸ch nhiÖm cña c¸c cÊp chÝnh quyÒn c¬ së vµ nh÷ng ng­êi lµm cha lµm mÑ kh«ng thÊy ®­îc tÇm quan träng cña viÖc kh«ng ®¨ng ký khai sinh nªn khi sinh con ra kh«ng ®¨ng ký khai sinh cho c¸c ch¸u dÉn ®Õn t×nh tr¹ng nµy cø kÐo dµi m·i kh«ng cã lèi tho¸t Ph­¬ng ¸n 2: Theo ®iÒu 11 LuËt B¶o vÖ, ch¨m sãc vµ gi¸o dôc trÎ em, cã quy ®Þnh " TrÎ em cã quyÒn ®­îc khai sinh vµ cã quèc tÞch" v× vËy ch¸u Vµng A Nam ®­îc quyÒn ®­îc ®¨ng ký khai sinh. Bè mÑ hoÆc nhµ tr­êng cã thÓ ®Õn UBND x· ®Ó hîp lý ho¸ ®¨ng ký khai sinh cho ch¸u ®Ó kÞp b­íc vµo n¨m häc míi. Hîp lý ho¸ viÖc ®¨ng ký giÊy khai sinh cho nh÷ng ng­êi ch­a ®­îc ®¨ng ký khai sinh. ¦u ®iÓm: - Mçi ng­êi ®Òu ®­îc ®¨ng ký khai sinh. Nh­îc ®iÓm: NÕu ®Õn UBND x· ®Ó hîp lý ho¸ viÖn khai sinh cho ch¸u Nam (®©y lµ t×nh huèng ®­a ra lµ cha mÑ ch¸u x¸c ®Þnh ®­îc ®é tuæi ch¸u ®Õn tr­êng vµ cã ®iÒu kiÖn ®Ó cho chÊu ®i häc cßn nh÷ng tr­êng hîp kh¸c bé mÑ kh«ng cã ®iÒu kiÖn ®Ó cho c¸c ch¸u ®i häc vµ kh«ng x¸c ®Þnh ®­îc ®é tuæi cña c¸c ch¸u) th× v« h×nh trung ®· lµm tr¸i nh÷ng quy ®Þnh cña ph¸p luËt, cô thÓ lµ LuËt h«n nh©n vµ gia ®×nh, LuËt b¶o vÖ vµ ch¨m sãc trÎ em, ,vv vµ sÎ lµm ph¸t sinh nh÷ng tiªu cùc trong x· héi, thËm chÝ trËt tù an toµn x· héi kh«ng ®­îc ®¶m b¶o g©y hËu qu¶ lín ®èi víi x· héi nh­ khai man tuæi ®Ó trèn tr¸nh nghÜa vô qu©n sù, kÕt h«n khi ch­a ®Õn tuæi quy ®Þnh hoÆc gi¶m nhÑ h×nh ph¹t (vÞ thµnh niªn). Mét nguyªn nh©n kh¸c n÷a lµ kh«ng Ýt ng­êi do bÞ kÎ xÊu tuyªn truyÒn kÝch ®éng g©y mÊt ®oµn kÕt d©n téc. Ph­¬ng ¸n 3: XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu cña thùc tÕ, vÒ ®­êng lèi chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc. Cô thÓ lµ §iÒu 11 LuËt B¶o vÖ ch¨m sãc vµ gi¸o dôc trÎ em. LuËt h«n nh©n vµ gia ®×nh n¨m 2000. §iÒu 23 LuËt B¶o vÖ ch¨m sãc vµ gi¸o dôc trÎ em quy ®Þnh vÒ tr¸ch nhiÖm vÒ ®¨ng ký khai sinh cña bè mÑ, ng­êi gi¸m hé, UBND cÊp x·, ph­êng, thÞ trÊn. §èi víi ch¸u Vµng A Nam viÖc ®¨ng ký khai sinh cã thÓ bè mÑ nhê ng­êi gi¸m hé ®¨ng ký khai sinh, nÕu ng­êi ®ã cã ®ñ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù ®Çy ®ñ, vµ n¨ng lùc ph¸p lý theo luËt ®Þnh. Nh­ vËy ch¸u Nam míi cã ®ñ giÊy tê nhËp häc vµ trë thµnh ng­êi c«ng d©n. ¦u ®iÓm Thùc hiÖn ®óng quy ®Þnh vÒ LuËt B¶o vÖ ch¨m sãc vµ gi¸o dôc trÎ em, ®¸p øng ®­îc nhu cÇu vµ nguyÖn väng cña c«ng d©n, thÓ hiÖn tÝnh ­u viÖt cña chÕ ®é x· héi chñ nghÜa, trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn mét x· héi v¨n minh, tiªn tiÕn. Nh­îc ®iÓm: - Thñ tôc ®¨ng ký gi¸m hé qu¸ phøc t¹p ph¶i chê ®îi l©u sÏ ¶nh h­ëng ®Õn ngµy nhËp tr­êng cña ch¸u Nam Do ®Þa bµn miÒn nói ®Þa h×nh chia c¾t, giao th«ng khã kh¨n, tr×nh ®é d©n trÝ thÊp. V× vËy khã tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt trong viÖc thùc hiÖn ®¨ng ký khai sinh. 3. Chon ph­¬ng ¸n tèi ­u: D­íi gãc ®é cña ng­êi qu¶n lý khi gi¶i quyÕt t×nh huèng trªn, t«i sÏ chän ph­¬ng ¸n 3. Bëi v×: - Ph­¬ng ¸n nµy ®­îc x©y dùng ®óng tr×nh tù quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ ®¨ng ký khai sinh vµ quèc tÞch. - §¶m b¶o quyÒn lîi vµ nghÜa vô cho mäi c«ng d©n. - Kh«ng lµm ¶nh h­ëng ®Õn quyÒn lîi chÝnh trÞ cña mäi ng­êi, thùc hiÖn ®óng chÝnh s¸ch vÒ D©n téc cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta. - Gióp cho cÊp uû, chÝnh quyÒn thÊy ®­îc tÇm quan träng cña c«ng t¸c l­u tr÷ hå s¬, tõ ®ã thùc hiÖn nhanh chãng trong viÖc qu¶n lý vµ theo dâi chÆt chÏ mäi ng­êi thuéc thÈm quyÒn qu¶n lý cña m×nh. 4. C¸c b­íc ®i ®Ó thùc hiÖn ph­¬ng ¸n tèi ­u: §Ó thùc hiÖn ®­îc ph­¬ng ¸n nµy ng­êi qu¶n lý ph¶i thùc hiÖn theo c¸c tr×nh tù sau: B­íc 1: H­íng dÉn, phæ biÕn, tuyªn truyÒn, gi¸o dôc cho c¸c «ng bè, bµ mÑ vÒ ý thøc chÊp hµnh ph¸p luËt, coi ®¨ng ký khai sinh cho con m×nh lµ mét tr¸ch nhiÖm ®· ®­îc ph¸p luËt c«ng nhËn vµ b¶o vÖ. B­íc 2: C¸c cÊp uû, chÝnh quyÒn, c¬ quan chøc n¨ng cÇn tiÕp tôc ®Èy m¹nh c«ng t¸c tuyªn truyÒn, phæ biÕn gi¸o dôc vµ n©ng cao ý thøc chÊp hµnh ph¸p luËt cho ®ång bµo d©n téc. B­íc 3: Båi d­ìng, còng cè ®éi ngñ c¸n bé t­ ph¸p c¬ së ngµy cµng hoµn thiÖn vÒ tr×nh ®é nghiÖp vô. PhÇn thø 4 Mét Sè KiÕn nghÞ Quan ®iÓm d©n téc cña §¶ng ®· ®­îc kh¼ng ®Þnh cô thÓ lµ: " Thùc hiÖn chÝnh s¸ch b×nh ®¼ng, ®oµn kÕt, t­¬ng trî gi÷a c¸c d©n téc, t¹o mäi ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c d©n téc ph¸t triÓn ®i lªn con ®­êng v¨n minh, tiÕn bé, g¾n bã mËt thiÕt víi sù ph¸t triÓn chung cña céng ®éng c¸c d©n téc ViÖt Nam, t«n träng lîi Ých, truyÒn thèng v¨n ho¸, ng«n ng÷, tËp qu¸n vµ tÝn ng­ìng cña c¸c d©n téc. Chèng t­ t­ëng d©n téc lín vµ d©n téc hÑp hßi, kú thÞ vµ chia rÏ d©n téc. C¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ - x· héi ph¶i phï hîp víi ®Æc thï tõng vïng vµ c¸c d©n téc, nhÊt lµ d©n téc thiÓu sè. LuËt b¶o vÖ, ch¨m sãc vµ gi¸o dôc trÎ em (söa ®æi ) ®­îc th«ng qua kú häp thø 5, Quèc héi kho¸ XI. §iÒu 11 quy ®Þnh râ " TrÎ em cã quyÒn ®­îc khai sinh vµ cã quèc tÞch" §iÒu 23 quy ®Þnh vÒ tr¸ch nhiÖm ®¨ng ký khai sinh cña bè mÑ,, ng­êi gi¸m hé, UBND cÊp x·, ph­êng, thÞ trÊn.. Tuy vËy nhiÒu trÎ em vïng s©u vïng x· ë tØnh N vÉn ch­a tõng ®­îc ®¨ng ký khai sinh. ThiÕt nghØ c¸c cÊp uû, chÝnh quyÒn, c¬ quan chøc n¨ng cÇn tiÕp tôc ®Èy m¹nh c«ng t¸c tuyªn truyÒn, phæ biÕn, gi¸o dôc vµ n©ng cao ý thøc chÊp hµnh ph¸p luËt cho ®ång bµo d©n téc, coi viÖc lµm tèt c«ng t¸c hé tÞch hé khÈu, ®¨ng ký khai sinh lµ mét trong nh÷ng tiªu chuÈn ®Ó ®­îc c«ng nhËn lµ lµng b¶n v¨n ho¸. Båi d­ìng cñng cè ®éi ngñ c¸n bé t­ ph¸p c¬ së ngµy cµng hoµn thiÖn vÒ tr×nh ®é nghiÖp vô, nghiªn cøu c¶i tiÕn mÈu sæ s¸ch, giÊy tê vÒ hé tÞch theo h­íng ®¬n gi¶n ho¸, ®¶m b¶o ®é bÒn cña giÊy tê hé tÞch tr­íc t×nh h×nh thêi tiÕt kh¾c nghiÖt cña vïng cao. Trong gia ®×nh, mèi quan hÖ huyÕt thèng, qu¸ tr×nh nu«i d­ìng, t×nh th­¬ng vµ tr¸ch nhiÖm g¾n kÕt c¸c thµnh viªn víi nhau, trong ®ã, mèi quan hÖ gi÷a cha mÑ vµ con lÇ l©u bÒn vµ thiªng liªng nhÊt. Quan hÖ gi÷a cha mÑ vµ con cÇn ®­îc hiÓu theo khÝa c¹nh vÒ ®¹o lý lµm ng­êi vµ vÒ ph¸p luËt. Trong mét x· héi v¨n minh, x· héi mµ mäi ng­êi ph¶i sèng vµ lµm viÖc theo hiÕn ph¸p vµ ph¸p luËt th× ®iÒu chØnh mèi quan hÖ cha mÑ - con c¸i theo ®¹o lý lµ ch­a ®ñ. ViÖc ph¸p luËt ®iÒu chØnh quan hÖ cha mÑ con c¸i lµ rÊt cÇn thiÕt. Sù ®iÒu chØnh cña ph¸p luËt ®èi víi lo¹i quan hÖ nµy ®ßi hái ph¶i tho¶ m·n kh«ng nh÷ng c¸c yªu cÇu vÒ mÆt ph¸p lý mµ cßn ph¶i ®Æc biÖt t«n träng c¸c ®¹o lý, truyÒn thèng tèt ®Ñp cña x· héi. Do vËy c¸c bËc lµm cha lµm mÑ ë vïng s©u vïng xa cÇn quan t©m vµ cã tr¸ch nhiÖm trong viÖc ®¨ng ký khai sinh cho con m×nh, coi ®ã lµ mét viÖc lµm cÇn thiÕt ®· ®­îc ph¸p luËt quy ®Þnh. Trong quan hÖ gia ®×nh, th«ng th­êng nghÜa vô cña chñ thÓ nµy ®ång thêi lµ quyÒn cña chñ thÓ kia, vÝ dô con c¸i ®­îc h­ëng quyÒn chÝnh lµ kÕt qu¶ cña viÖc cha mÑ thùc hiÖn nghÜa vô vµ ng­îc l¹i. - X©y dùng ch­¬ng tr×nh ®Þnh canh, ®Þnh c­, lÊy huyÖn lµm c¬ së ®Çu t­ vµ g¾n víi kÕ ho¹ch vµ nhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi trªn ®Þa bµn huyÖn. Nhµ n­íc cÇn bè trÝ vèn tho¶ ®¸ng cho c¸c huyÖn vïng cao ®Ó thùc hiÖn tèt ch­¬ng tr×nh nµy vµ cã sù qu¶n lý chÆt chÏ ®Ó kh«ng kÐo dµi, ¶nh h­ëng ®Õn ®êi sèng vµ s¶n xuÊt cña ®ång bµo c¸c d©n téc. - Ph¸t huy truyÒn thèng ®oµn kÕt, xo¸ bá nghi kþ, thµnh kiÕn d©n téc, ®Ëp tan mäi ©m m­u chia rÏ trong néi bé gi÷a c¸c d©n téc. Gi¶i quyÕt tèt vµ kÞp thêi mäi chÕ ®é chÝnh s¸ch vµ c¸c mèi quan hÖ gi÷a c¸c d©n téc, kh«ng ®Ó cho c¸c thÕ lùc thï ®Þch lîi dông ph¸ ho¹i an ninh, chÝnh trÞ cña n­íc ta. - T¨ng c­êng c«ng t¸c ®µo t¹o båi d­ìng cho c¸n bé vÒ kiÕn thøc chuyªn m«n, hiÓu ®­îc tÇm quan träng cña ph¸p luËt, kiÕn thøc qu¶n lý vµ thùc tiÔn, n©ng ca c«ng t¸c qu¶n lý ®Ó thùc sù t¹o chuyÓn biÕn míi trong c«ng t¸c qu¶n lý nhÊt lµ c¸n bé c¬ së KÕt luËn §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇ thø IX ®· kh¼ng ®Þnh; ph¸t huy søc m¹nh cña c¶ céng ®ång d©n téc, truyÒn thèng yªu n­íc, vµ lßng tù hµo d©n téc, lÊy môc tiªu gi÷ v÷ng ®éc lËp, thèng nhÊt, v× d©n giµu, n­íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh lµm ®iÓm t­¬ng ®ång. VÊn ®Ò d©n téc cã ý nghÜa to lín trong ®¹i ®oµn kÕt d©n téc vµ trong sù nghiÖp c¸ch m¹ng. Thøc hiÖn tèt chÝnh s¸ch c¸c d©n téc b×nh ®½ng, ®oµn kÕt t­¬ng trî, cïng ph¸t triÓn; x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ - x· héi, ph¸t triÓn hµng ho¸, ch¨m lo ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thµn, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, më mang d©n trÝ, gi÷ g×n, lµm giµu vµ ph¸t huy b¶n s¾c v¨n ho¸, truyÒn thèng tèt ®Ñp cña c¸c d©n téc; th­c hiÖn c«ng b»ng x· héi gi÷a c¸c d©n téc, gi÷a miÒn xu«i vµ miÒn nói, ®Æc biÖt quan t©m vïng gÆp nhiÒu khã kh¨n, vïng c¨n cø c¸ch m¹ng vµ kh¸ng chiÕn. Cã chÝnh s¸ch ­u tiªn trong viÖc ®µo t¹o c¸n bé d©n téc thiÓu sè, §éng viªn ph¸t huy vai trß cña nh÷ng ng­êi tiªu biÓu, cã uy tÝn trong d©n téc vµ ë ®Þa ph­¬ng. Kh¾c phôc t­ t­ëng d©n téc lín vµ d©n téc hÑp hßi, ®Ò phßng t­ t­ëng d©n téc cùc ®oan. VÊn ®Ò d©n téc vµ ®oµn kÕt d©n téc lµ vÊn ®Ò chiÕn l­îc c¬ b¶n, l©u dµi ®ång thêi lµ vÊn ®Ò cÊp b¸ch hiÖn nay cña c¸ch m¹ng ViÖt nam. C¸c d©n téc trong ®¹i gia ®×nh ViÖt Nam b×nh ®¼ng, ®oµn kÕt, t­¬ng trî, gióp nh©u cïng ph¸t triÓn, cïng nhau phÊn ®Êu thùc hiÖn th¾ng lîi sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc ViÖt Nam X· héi chñ nghÜa. Ph¸t triÓn toµn diÖn chÝnh trÞ, kinh tÕ v¨n ho¸, x· héi vµ an ninh- quèc phßng trªn ®Þa bµn vïng d©n téc vµ miÒn nói; g¾n t¨ng tr­ëng kinh tÕ víi gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi, thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch d©n téc; quan t©m ph¸t triÓn båi d­ìng nguån nh©n lùc; ch¨m lo x©y dùng ®éi ngñ c¸n bé d©n téc thiÓu sè, gi÷ g×n ph¸t huy nh÷ng gi¸ trÞ, b¶n s¾c v¨n ho¸ truyÒn thèng c¸c d©n téc thiÓu sè trong sù nghiÖp ph¸t triÓn chung cña céng ®ång d©n téc ViÖt Nam thèng nhÊt TËp trung gi¶i quyÕt nh÷ng viÖc cÊp b¸ch nh­, phæ cËp gi¸o dôc tiÓu häc, xo¸ n¹n mï ch÷, còng cè c¸c tr­êng d©n téc néi tró, ®Þnh h­íng ch­¬ng tr×nh båi d­ìng c¸n bé lµ ng­êi d©n téc, thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®·i ngé c¸n bé c«ng t¸c ë vïng cao. Sè ng­êi t¸i mï ch÷ hay ch­a biÕt ch÷ trong nhiÒu d©n téc cßn chiÕm tû lÖ cao. C¬ së tr­êng líp bÖnh x¸, ®µi truyÒn thanh võa thiÕu, võa s¬ sµi, ®æ n¸t. NÕu kh«ng kÞp kh«i phôc, s÷a ch÷a vµ x©y dùng l¹i c¸c ®µi truyÒn thanh, truyÒn h×nh th× viÖc phæ biÕn tin tøc, thêi sù , chÝnh s¸ch sÏ chËm ®Õn víi d©n, kh«ng c¶i thiÖn ®­îc ®êi sèng tin thÇn cho ®ång bµo c¸c d©n téc. H¬n n÷a, viÖc truyÒn t¶i c¸c s¸ch b¸o, phim ¶nh cho vïng cao rÊt chËm, nªn còng ¶nh h­ëng ®Õn viÖc n©ng cao d©n trÝ cña hä. §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò trªn ChÝnh phñ cÇn cã kÕ ho¹ch cô thÓ vÒ c¸c chÝnh s¸ch hç trî, bï gi¸, bï lç, lÊy ch­¬ng tr×nh dù ¸n lµm c¬ së thùc hiÖn, nh»m ®¸p øng nhu cÇu vÒ v¨n ho¸, gi¸o dôc cho vïng ®ång bµo d©n téc, x©y dùng nÕp sèng míi, bµi trõ mª tÝn, dÞ ®oan vµ nh÷ng phong tôc tËp qu¸n l¹c hËu. Quan t©m gi¸o dôc nh»m n©ng cao gi¸c ngé chÝnh trÞ cho c¸n bé vµ ®ång bµo c¸c d©n téc thiÓu sè, lµm cho mäi ng­êi qu¸n triÖt chÝnh s¸ch d©n téc. T¨ng c­êng gi¸o dôc ý thøc chÊp hµnh ph¸p luËt, tinh thÇn ®oµn kÕt d©n téc, ra søc gãp phÇn x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc ViÖt Nam x· héi chñ nghÜa. Tæ chøc tuyªn truyÒn, gi¸o dôc cho ®ång bµo c¸c vïng d©n téc nhËn râ ©m m­u, thñ ®o¹n cña c¸c thÕ lùc thï ®Þch nh­ ; lîi dông nh÷ng vÊn ®Ò lÞch sö, vÊn ®Ò d©n téc vµ t«n gi¸o, hoÆc nh÷ng sai sãt, sù tho¸i ho¸, biÕn chÊt cña mét sè c¸n bé hßng xuyªn t¹c, g©y chia rÏ, kÝch ®éng hËn thï d©n téc, gieo r¾c hoang mang trong nh©n d©n, ph¸ ho¹i viÖc thøc hiÖn c¸c chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc./.