Luận án Chính sách nhà nước về phát triển dịch vụ tín dụng ở CHDCND Lào đến năm 2020

đời sống ổn định, chuyên tâm vào công việc, góp phần hạn chế tệ tham ô, nhận hối lộ, tham nhũng; tạo động lực, kích thích sự phấn đấu vươn lên và góp phần thu hút người có đức, có tài vào bộ máy lãnh đạo, quản lý các cấp. Thứ sáu, Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát cán bộ về chất lượng, hiệu quả công việc, về tư tưởng, lập trường. Các cơ quan quản lý Nhà nước cần tăng cường công tác kiểm tra của cấp ủy cấp trên đối với cấp dưới trong việc giáo dục, quản lý cán bộ; kịp thời kiểm tra, xử lý các vụ việc có liên quan đến cán bộ để đảm bảo một môi trường làm việc công bằng, tạo động lực làm việc hiệu quả cho đội ngũ cán bộ. 4.2.8. Hoàn thiện công tác thanh tra, giám sát hệ thống ngân hàng Hiện nay, tình trạng thiếu an toàn và chất lượng tín dụng thấp của nhiều TCTD vẫn diễn ra trên thị trường. Để khắc phục tình trạng này và đảm bảo an toàn, nâng cao chất lượng tín dụng, NHNN cần xây dựng hệ thống thanh tra, giám sát các TCTD hiện đại và hiệu quả, đáp ứng được yêu cầu thực tiễn của hệ thống TCTD Lào, bên cạnh đó đảm bảo đầy đủ các nguyên tắc, chuẩn mực quốc tế về thanh tra, giám sát hoạt động ngân hàng. Để tăng cường chất lượng công tác thanh tra, giám sát hệ thống ngân hàng và các TCTD khác, Ngân hàng Nhà nước Lào cần thực hiện tốt các giải pháp sau: Thứ nhất, Đảm bảo các yếu tố tiên quyết cho công tác thanh tra và giám sát hệ thống ngân hàng. - Xây dựng và ban hành Luật thanh tra, giám sát ngân hàng để tạo cơ sở vững chắc và rõ ràng cho hoạt động thanh tra, giám sát ngân hàng. Luật giám sát an toàn hoạt động ngân hàng cần được xây dựng trên nguyên tắc cải thiện tính độc lập, nâng cao tinh thần trách nhiệm và minh bạch của cơ quan thanh tra, giám sát ngân hàng. - Hoàn thiện mô hình tổ chức bộ máy thanh tra theo chiều dọc từ NHNN tới các chi nhánh. Mặt khác có thể tăng tính độc lập cho hoạt động thanh tra và giám sát thông qua việc thành lập Cơ quan thanh tra giám sát để thực hiện đầy đủ các chức năng cấp phép, ban hành quy chế an toàn hoạt động ngân hàng, giám sát từ xa, thanh tra tại chỗ, xử lý vi phạm. Cần phải đảm bảo Cơ quan thanh tra giám sát có đầy đủ quyền hạn trong quá trình thực hiện nhiệm vụ bao gồm: yêu cầu báo cáo thông tin, thực hiện các nghiệp vụ thanh tra, kiến nghị xử lý, và thực hiện xử lýmột cách độc lập và khách quan. 198 Thứ hai, Đổi mới phương pháp thanh tra, giám sát ngân hàng. - Cần kết hợp chặt chẽ phương thức thanh tra, giám sát từ xa và thanh tra tại chỗ của NHNN đối với các ngân hàng. - Đổi mới phương thức thanh tra, giám sát theo hướng phù hợp với thông lệ quốc tế, nghiên cứu áp dụng chuẩn mực thanh tra ngân hàng thế giới Basel II. - Hoàn thiện hệ thống quy chế quản lý và biện pháp thận trọng trong lĩnh vực ngân hàng theo hướng phù hợp với nguyên tắc thị trường và cam kết mở cửa thị trường dịch vụ ngân hàng; Tạo ra sân chơi bình đẳng, loại bỏ các rào cản gia nhập thị trường và tiếp cận dịch vụ ngân hàng trước đây. - Xây dựng thể chế giám sát ngân hàng đi đôi với thực hiện cơ chế giám sát dựa trên cơ sở rủi ro. - Đổi mới hệ thống kế toán ngân hàng phù hợp với các chuẩn mực kế toán quốc tế, tạo điều kiện cho các ngân hàng áp dụng công nghệ quản trị ngân hàng hiện đại và tạo rào chắn chống lại sự lạm dụng và gian lận. - Tăng cường quy chế công bố thông tin, nâng cao chất lượng và mức độ tin cậy của thông tin thông qua cải thiện chất lượng và hiệu quả của kiểm toán độc lập. NHNN cần phải yêu cầu các NHTM công khai thông tin đầy đủ, kịp thời và minh bạch theo nguyên tắc thị trường bao gồm các tài liệu, thông tin, báo cáo về tình hình hoạt động kinh doanh theo định kỳ hay đột xuất. Thông qua đó, NHNN sẽ kịp thời có các biện pháp chấn chỉnh vi phạm, đảm bảo an toàn trong toàn hệ thống ngân hàng. Ngoài ra, NHNN có thể áp dụng “Hệ thống cảnh báo sớm” nhằm dự báo sớm rủi ro trong hệ thống ngân hàng để kịp thời có biện pháp xử lý. - Giảm thiểu sử dụng công cụ nâng cao uy tín báo cáo tài chính ngân hàng bằng nguồn chi phí trước thuế để giải quyết nợ khó đòi ngoại bảng, đồng thời nên đề ra cơ chế rõ ràng nhằm tăng cường thu hồi các khoản tín dụng ngoại bảng. - Cơ quan thanh tra, giám sát ngân hàng cần tăng cường trao đổi thông tin và phối hợp với các cơ quan giám sát tài chính trong và ngoài nước trong việc triển khai giám sát các ngân hàng hoạt động trên lãnh thổ Lào. - Đổi mới Thanh tra ngân hàng trên cơ sở chương trình, kế hoạch, có chiến lược phát triển rõ ràng, gắn với nâng cao năng lực tự quản trị của hệ thống ngân hàng. - Xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm các quy định về hoạt động ngân hàng như: vi phạm về biên độ tỷ giá, về trần lãi suất trong cho vay hỗ trợ lãi suất, vi phạm 199 của các đại lý thu đổi ngoại tệ... nhằm củng cố và chấn chỉnh lại kỷ cương thị trường tín dụng. Thứ ba, Nâng cao trình độ và khả năng của hệ thống thanh tra, giám sát ngân hàng. - Chú trọng nâng cao trình độ nghiệp vụ của thanh tra viên, trong đó tập trung vào kỹ năng quản trị rủi ro, công nghệ ngân hàng và dịch vụ tài chính mới, quản trị ngân hàng hiện đại, kỹ năng phân tích tài chính, hoạt động NHTM. - Có chế độ đãi ngộ phù hợp đối với những thanh tra viên có năng lực, trình độ chuyên môn giỏi đồng thời xử lý nghiêm những vi phạm đạo đức nghề nghiệp trong quá trình hoạt động của đội ngũ thanh tra viên. Thứ tư, Tạo điều kiện thuận lợi, hỗ trợ công tác thanh tra, giám sát hệ thống ngân hàng, cụ thể: - Đảm bảo hệ thống chính sách kinh tế vĩ mô hợp lý bởi đây là nền tảng cho một thị trường tài chính ổn định. - Đảm bảo kết cấu hạ tầng công cộng phát triển tốt, bao gồm: + Hệ thống các luật doanh nghiệp, bao gồm luật hợp nhất, luật phá sản, luật bảo vệ người tiêu dùng và luật tài sản cá nhân được thi hành nghiêm chỉnh và là cơ sở để giải quyết ổn thoả những tranh chấp. + Hệ thống chuẩn mực kế toán toàn diện, được quốc tế chấp nhận; + Bộ máy tư pháp hoạt động hiệu quả và độc lập. + Hệ thống kế toán, kiểm toán được kiểm soát tốt và ngành luật phát triển; + Hạ tầng công nghệ thông tin, hạ tầng thanh toán được hiện đại hóa. + Thị trường hiệu quả: các chủ thể tham gia thị trường nắm được thông tin một cách tương đối đầy đủ, hạn chế tình trạng thông tin mất cân xứng làm ảnh hưởng đến quyết định của chủ thể tham gia thị trường. 4.2.9. Nâng cao hiệu quả điều hành chính sách tín dụng của Ngân hàng Nhà nước Lào Trong điều hành chính sách tín dụng, cần có sự tách bạch giữa chức năng kiểm tra, giám sát, đảm bảo an toàn tín dụng của toàn hệ thống ngân hàng của Ngân hàng Nhà nước với chức năng hoạt động kinh doanh của các NHTM. Bên cạnh đó, trong bối cảnh CHDCND Lào đang hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, những cơ hội và thách thức ngày càng nhiều đối với vấn đề kiểm soát luồng vốn, điều tiết lượng tiền, lãi suất và tỷ giá trước những biến động mạnh và thường xuyên của thị trường tài chính quốc tế cũng như sự vận hành ngày càng phức tạp và đa dạng hơn của thị 200 trường tài chính trong nước, NHNN Lào cần phải linh hoạt, chủ động trong điều hành chính sách để ứng phó với biến động bất lợi và tận dụng cơ hội từ bên ngoài. Chính sách tín dụng do Ngân hàng Nhà nước đặt ra đóng vai trò cơ sở, nền tảng, định hướng cho các tổ chức tín dụng xác định mục tiêu, cơ cấu huy động vốn và cho vay. Do đó, nhóm chính sách này cần được hoạch định phù hợp với mục tiêu tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu phân bố nguồn lực, cơ cấu thị trường và thay đổi cơ cấu sản phẩm. Về cơ chế tín dụng, NHNN cần tiếp tục rà soát lại toàn bộ quy định hiện hành về chế độ và thể lệ tín dụng. Thể lệ tín dụng là khung pháp lý quy định chung về tất cả các loại hình, các phương thức cấp tín dụng cả bằng đồng Kíp và bằng ngoại tệ, đồng thời có thể quy định rõ cơ chế quản lý và điều hành nguồn vốn. Thể lệ tín dụng cần được xây dựng theo hướng mang tính chất khuôn khổ pháp lý chung cho tất cả loại hình tín dụng trên thị trường, không nên quy định quá chi tiết về các nghiệp vụ kinh doanh của các TCTD để hạn chế sự can thiệp quá sâu của NHNN vào hoạt động kinh doanh của các TCTD đồng thời tăng sự chủ động cho các TCTD này. Bên cạnh dó, thể lệ tín dụng nên được xây dựng theo hướng chỉ quy định những điều hạn chế hoặc không được thực hiện, tạo điều kiện cho các tổ chức tín dụng phát triển thêm nhiều sản phẩm tín dụng mới như: cho vay trực tiếp, chiết khấu thương phiếu, cho vay dự án, hợp vốn đồng tài trợ, cho thuê tài chính, bảo lãnh, tín dụng tiêu dùng, tín dụng ứng trước, tín dụng trả góp... Đối với tín dụng đầu tư ưu đãi và tín đụng chính sách phải dựa trên cơ sở kế hoạch hoá và quản lý chặt chẽ theo phương thức như đối với vốn tín dụng ngân hàng; Đảm bảo các nguyên tắc cơ bản trong cho vay bao gồm: cho vay theo thứ tự ưu tiên về mức độ hiệu quả và nhu cầu cấp thiết của các dự án đầu tư xây dựng cơ bản; cho vay có lựa chọn những đối tượng chính sách xã hội thực sự cần thiết hỗ trợ bằng tín dụng chính sách. Về cơ chế quản lý vốn tín dụng, NHNN cần phải quy định rõ quy trình kiểm tra, kiểm soát, trách nhiệm dân sự và xử lý vi phạm hợp đồng tín dụng theo luật pháp để các TCTD thực hiện. Về cơ chế huy động vốn, Nhà nước Lào cần đảm bảo quyền lợi của người gửi tiền bằng việc phát triển phương thức bảo hiểm tiền gửi của cơ quan Bảo hiểm tiền gửi đã được thành lập; Ràng buộc trách nhiệm của TCTD trong việc chi trả tiền gửi, trách nhiệm của khách hàng trong việc bảo quản lưu giữ các chứng chỉ, thẻ tiền gửi. 201 4.2.10. Tăng cường vai trò của các cơ quan quản lý Nhà nước trong vấn đề kết nối giữa các tổ chức tín dụng với các doanh nghiệp trong nền kinh tế Có thể nói việc tăng cường mối quan hệ giữa các TCTD và các doanh nghiệp trong nền kinh tế sẽ là một bước đi quan trọng nhằm tạo nên sự phát triển của lĩnh vực dịch vụ tín dụng cũng như đảm bảo cho sự phát triển các doanh nghiệp thuộc nhiều lĩnh vực trong nền kinh tế. Để tăng cường mối quan hệ giữa các TCTD với các doanh nghiệp trong nền kinh tế quốc dân tại CHDCND Lào trong thời gian tới, Nhà nước CHDCND Lào cần thực hiện những biện pháp sau: - Phát triển thị trường tín dụng dành cho SME thông qua việc đa dạng hóa nhà cung cấp, tăng cường cạnh tranh trên thị trường nhằm nâng cao năng lực cho vay và hình thành các sản phẩm mới. - Đẩy mạnh tái cơ cấu các TCTD nhằm nâng cao năng lực hoạt động cũng như năng lực cho vay của các TCTD, qua đó, thúc đẩy tăng trưởng tín dụng bền vững. Đẩy mạnh việc cơ cấu lại các công ty cho thuê tài chính, công ty tài chính, nâng cao năng lực quản trị, điều hành, năng lực tài chính để mở rộng và nâng cao hiệu quả hoạt động, tạo ra những kênh cung cấp tín dụng mới và phù hợp cho các SME. Hoàn thiện cơ chế quản lý và nâng cao năng lực hoạt động của các tổ chức tài chính vi mô, các quỹ tín dụng nhân dân, để khuyến khích các tổ chức này có thể vươn đến nhóm khách hàng là các doanh nghiệp siêu nhỏ, doanh nghiệp hộ gia đình. - NHNN phối hợp với các bộ chuyên ngành, hỗ trợ các NHTM trong việc phát triển hoạt động cho vay khép kín từ khâu vay thu mua, sản xuất đến khâu chế biến và xuất khẩu cho các nhóm SME có liên kết với nhau theo cùng một chuỗi, tăng cường cung cấp thông tin và chủ trương phát triển ngành đó cho ngân hàng. - NHNN hỗ trợ việc xây dựng hệ thống chấm điểm tín dụng của các TCTD thông qua việc triển khai nghiên cứu ban đầu để lượng hóa rủi ro trong thị trường cho vay các SME, dựa trên dữ liệu cho vay SME của toàn ngành để xác định tỷ lệ vỡ nợ trung bình, các đặc trưng cơ bản ảnh hưởng đến mức độ rủi ro trong cho vay đối với SME, từ đó làm thông tin đầu vào giúp các TCTD dự báo rủi ro, thiết lập mô hình chấm điểm tín dụng của riêng mình. - Xây dựng và phát triển các chương trình đào tạo về quản lý rủi ro, phân tích quản trị rủi ro đối với cho vay SME cho đội ngũ cán bộ về quản trị rủi ro tại các TCTD. Hỗ trợ cán bộ tín dụng ngân hàng nâng cao kiến thức về doanh nghiệp, các ngành kinh tế để có đánh giá chính xác hơn trong quá trình thẩm định tín dụng. 202 - Nâng cao hiệu quả hoạt động bảo lãnh tín dụng đối với SME: (i) Mở rộng và nâng cao năng lực tài chính cho các Quỹ bảo lãnh tín dụng SME đã được thành lập và tạo nguồn vốn để hình thành các quỹ địa phương mới; (ii) Sửa đổi quy chế bảo lãnh của các Quỹ bảo lãnh tín dụng SME hiện nay theo hướng: giảm thiểu các thủ tục hành chính và tăng cường sự tư vấn hỗ trợ cho doanh nghiệp trong hoạt động thẩm định các hồ sơ xin bảo lãnh tín dụng; phối hợp với TCTD cho doanh nghiệp vay tăng cường kiểm soát sau khi cho vay; (iii) Nâng cao chất lượng cán bộ để xây dựng quỹ hoạt động hiệu quả; (iv) Tăng cường khả năng thu thập thông tin sâu về khách hàng và thẩm định dự án, có cơ chế xử lý rủi ro phù hợ; (v) Mở rộng thêm các nghiệp vụ như tư vấn, quản lý tài chính nhằm tăng thêm nguồn thu cho quỹ và tạo sự thuận lợi cho doanh nghiệp, thiết lập quan hệ sâu rộng với các hiệp hội ngành nghề để có thể thiết kế các sản phẩm phù hợp; (vi) Tăng cường phối hợp giữa Bộ Tài chính và NHNN trong việc nâng cao hiệu quả hoạt động của Quỹ bảo lãnh tín dụng cho SME, các cấp chính quyền địa phương hỗ trợ kết nối giữa Quỹ bảo lãnh tín dụng SME và các TCTD tại địa phương; (vii) Khuyến khích thành lập các loại quỹ khác như Quỹ khởi nghiệp, Quỹ vườn ươm doanh nghiệp nhằm khuyến khích sự tham gia đầu tư vào các doanh nghiệp mới thành lập. - Đẩy mạnh các hoạt động hỗ trợ phát triển cho các SME: (i) Mở rộng các hoạt động tư vấn/hỗ trợ đào tạo nâng cao năng lực SME, tăng cường vai trò của các hiệp hội doanh nghiệp trong hoạt động hỗ trợ đào tạo; (ii) Bổ sung các nội dung về xây dựng kế hoạch kinh doanh và quản lý dòng tiền trong các nội dung đào tạo nâng cao năng lực cho SME đang được triển khai; (iii) Xây dựng tài liệu hướng dẫn và phổ biến kiến thức về xây dựng hồ sơ vay vốn tại các TCTD để cung cấp cho các SME; (iv) Thông qua hoạt động tuyên truyền, nâng cao hiểu biết của doanh nghiệp về trách nhiệm cung cấp đầy đủ thông tin cho TCTD khi tham gia các quan hệ tín dụng. 4.3. Kiến nghị nhằm hoàn thiện chính sách Nhà nước về phát triển dịch vụ tín dụng ở CHDCND Lào 4.3.1. Kiến nghị đối với các tổ chức tín dụng tại CHDCND Lào Thứ nhất, Để tăng cường nguồn vốn phục vụ cho nền kinh tế tăng trưởng và phát triển bền vững, các TCTD cần đẩy mạnh việc huy động vốn, nhất là nguồn vốn trung và dài hạn, thông qua các biện pháp sau: - Phát hành trái phiếu trung và dài hạn: Các ngân hàng lớn, có năng lực kinh doanh, có uy tín trong xã hội có thể xem xét tăng lượng phát hành trái phiếu ngân 203 hàng để huy động vốn trong dân cư. Tuy nhiên, trong quá trình thực thi, các ngân hàng cần phải cân nhắc các điều kiện thực tế và đặc biệt phải tính đến việc sử dụng có hiệu quả các nguồn vốn này, tránh sự huy động ồ ạt, tạo gánh nặng cho tương lai, mặc khác, cần phát triển thị trường thứ cấp để đảm bảo tính thanh khoản cao cho các loại sản phẩm này. - Tăng cường huy động các tài khoản tiền gửi: Các ngân hàng cần phải khuyến khích người dân mở tài khoản tại các ngân hàng và khuyến khích thực hiện các giao dịch không dùng tiền mặt. Để làm được điều này, các ngân hàng phải áp dụng mức lãi suất có tính cạnh tranh, cùng với chính sách lãi suất linh hoạt, ưu đãi các khách hàng có quan hệ tín dụng lâu dài, uy tín; Tạo ra các sản phẩm tiết kiệm mới với thời gian đáo hạn tương đối dài, như phát hành chứng chỉ tiền gửi, phát triển các loại hình tiết kiệm gắn với các khoản vay như tiết kiệm tuổi già, tiết kiệm mua nhà...; Có các biện pháp marketing phù hợp để thu hút khách hàng như khuyến mãi tặng quà, tiết kiệm dự thưởng...; Hoàn thiện công nghệ thanh toán để đưa ra những dịch vụ ngân hàng với chất lượng cao, giá rẻ; Cải thiện các điều kiện giao dịch theo hướng tạo điều kiện thuận lợi và phù hợp hơn với yêu cầu của khách hàng... Thứ hai, Các TCTD cần đẩy mạnh công tác tiếp thị, thông tin kịp thời đến khách hàng về ngân hàng và các sản phẩm dịch vụ của ngân hàng, chủ động tìm kiếm các dự án, tìm kiếm khách hàng và tư vấn cho khách hàng trong việc lựa chọn phương án kinh doanh Bên cạnh đó, mỗi TCTD cần phải nghiên cứu khách hàng và chiến lược của đối thủ cạnh tranh để nắm rõ nhu cầu hiện tại của khách hàng và cách thức phản ứng của đối thủ cạnh tranh, từ đó đề ra chính sách phù hợp. Thứ ba, Các TCTD cần thực hiện tốt và hiệu quả việc phân tích và xếp loại khách hàng để đảm bảo an toàn trong hoạt động tín dụng. Việc phân tích khách hàng nên thực hiện trên cả hai khía cạnh: Phân tích tài chính và Phân tích phi tài chính. Sau khi phân tích, Ngân hàng cần tiến hàng xếp loại khách hàng dựa trên những tiêu chí nhất định. Từ đó đánh giá các khoản vay, khả năng trả nợ...để đảm bảo khả năng thu hồi vốn và độ an toàn trong hoạt động tín dụng. Thứ tư, Các TCTD cần mở rộng tín dụng đầu tư phục vụ quá trình tăng trưởng và phát triển kinh tế, trong đó đặc biệt chú trọng mở rộng tín dụng trung và dài hạn. Để làm được điều đó, cần tập trung tín dụng vào các dự án mang tính khả thi cao nằm trong chương trình phát triển kinh tế của từng vùng, từng ngành kinh tế. Đồng thời, đẩy mạnh chương trình hỗ trợ vốn đối với tín dụng vốn nông thôn và các dự án, đơn vị 204 sản xuất hàng xuất khẩu bằng cách cải tiến thủ thục cho vay, mức vốn và thời hạn cho vay, song phải đảm bảo hiệu quả tín dụng và tăng cường khả năng thu hồi vốn đối với những đối tượng cho vay này. Thứ năm, Các TCTD cần quản lí chặt chẽ cơ cấu tín dụng thông qua các biện pháp: - Thực hiện đúng các chỉ tiêu được giao để đạt được kết quả kinh tế, phân tán rủi ro trong hoạt động kinh doanh của Chi nhánh - Tiếp tục quản lý và cải thiện danh mục tín dụng, sàng lọc khách hàng hiện tại để đạt mục tiêu tăng tỷ trọng cho vay có tài sản đảm bảo. - Tăng cường kiểm soát chất lượng tín dụng, hạn chế việc phát sinh nợ xấu. - Định hướng cho vay có tài sản đảm bảo hay tài sản thế chấp để giảm thiểu rủi ro tín dụng. Thứ sáu, Các TCTD cần tích cực giải quyết các khoản nợ quá hạn như giải tỏa các tài sản thế chấp thu hồi vốn, xử lý các khoản nợ quá hạn của ngân hàng theo quy định của Chính phủ, Thứ bảy, Các TCTD cần nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ, công nhân viên thông qua các hoạt động: - Nâng cao trình độ chuyên môn của nhân viên Ngân hàng, đặc biệt là chuyên viên thẩm định. - Định kỳ tổ chức các cuộc thi về nghiệp vụ chuyên sâu nhằm khuyến khích nhân viên tự học tập, trau dồi kiến thức. - Bổ sung thêm kiến thức về các lĩnh vực kinh doanh khác để phục vụ tốt cho công việc của nhân viên. - Tạo cơ hội cho nhân viên tiếp xúc trao đổi kinh nghiệm trong công việc. - Tạo môi trường làm việc thuận lợi để nhân viên có thể phát huy năng lực và tính sáng tạo của mình. - Chú trọng nâng cao nhận thức và đạo đức nghề nghiệp cho nhân viên. - Xây dựng chế độ lương, thưởng, thu nhập, đề bạt xứng đáng với kết quả làm việc của nhân viên; mặt khác cần xử lý công bằng, khách quan những hành vi vi phạm quy định, nội quy để đảm bảo tính răn đe. 205 Thứ tám, Các TCTD cần tăng cường liên kết với nhau cũng như liên kết với các đối tác khác trong nền kinh tế nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh trong bối cảnh CHDCND Lào đang đẩy mạnh hội nhập kinh tế quốc tế. Trong bối cảnh mở cửa thị trường sâu rộng, mức độ cạnh tranh tranh trên thị trường tài chính - ngân hàng ngày càng quyết liệt. Do đó, để củng cố thị phần cũng như cạnh tranh được với những đối thủ lớn đến từ nước ngoài, các ngân hàng nội địa của các quốc gia trên thế giới có xu hướng đẩy mạnh liên kết với nhau. Việc liên kết có thể diễn ra giữa ngân hàng lớn và ngân hàng nhỏ hoặc giữa các ngân hàng lớn với nhau hoặc giữa các ngân hàng nhỏ với nhau. Trong liên kết giữa ngân hàng lớn và ngân hàng nhỏ, ngân hàng nhỏ có được thêm uy tín, thêm sức mạnh về tài chính, thêm khách hàng. Thêm vào đó, việc liên kết này góp phần tạo thêm sức mạnh cho các ngân hàng trong nước củng cố thị phần, củng cố thương hiệu, mở rộng kênh phân phối, đẩy mạnh thu hút khách hàng, phát triển các sản phẩm dịch vụ, gia tăng năng lực tài chính và kinh nghiệm tổ chức quản lý. Từ đó, các ngân hàng có thể tận dụng tốt những cơ hội trong quá trình hội nhập, khai thác tối đa lợi thế cạnh tranh “trên sân nhà”. Trong thời gian tới, các ngân hàng của Lào cần chủ động tìm kiếm các đối tác chiến lược từ các ngân hàng trong nước và đẩy mạnh liên kết, hợp tác theo các hướng hỗ trợ nhau trong quá trình thiết kế sản phẩm, hợp tác trong phát hành và thanh toán thẻ ghi nợ, trong lĩnh vực đào tạo nghiệp vụ và phát triển các công nghệ ngân hàng, liên kết đầu tư, tài trợ cho các dự án hoặc cung cấp một dịch vụ nào đó.... Đây là một hành động phù hợp với xu thế của thị trường và định hướng phát triển của ngành ngân hàng Lào trong thời gian tới. Bên cạnh việc hợp tác với các ngân hàng, các NHTM Lào cũng có thể đa dạng hóa sản phẩm dịch vụ tín dụng trên cơ sở hợp tác với các đối tác khác trong nền kinh tế. Một ví dụ là mô hình liên kết giữa ngân hàng và bảo hiểm (bancassurance) mang lại những thuận lợi lớn nhờ kết hợp ưu thế của 2 loại hình tài chính, cho phép phân phối sản phẩm qua lại trên các kênh của nhau, tạo ra những sản phẩm phù hợp với khách hàng hiện hữu của ngân hàng và ngược lại. Mô hình này có thể so sánh với mô hình “one-stop shop” trong lĩnh vực tài chính cá nhân. Khách hàng vừa được cung cấp các sản phẩm tài chính từ ngân hàng, vừa có cơ hội tiếp cận các sản phẩm bảo hiểm. Giống xu thế cửa hàng tiện lợi, việc tập trung các sản phẩm tài chính, bảo hiểm về một chỗ sẽ mang lại sự thuận tiện cho khách hàng. 206 Thứ chín, Các TCTD cần đẩy mạnh mối quan hệ với các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong nền kinh tế, do trong mối quan hệ hợp tác cùng phát triển, TCTD và doanh nghiệp là những đối tác quan trọng, có ý nghĩa quyết định đến sự thành bại của nhau. Hiện nay, mối quan hệ giữa các ngân hàng với doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, tại Lào là chưa tốt. Các doanh nghiệp vừa và nhỏ phản ánh TCTD không tạo điều kiện cho vay còn các TCTD cho rằng doanh nghiệp vừa và nhỏ không đủ điều kiện để vay hoặc do lãi suất cao nên không vay. Để giải quyết vấn đề này, các TCTD cần thực hiện những bước đi sau: - Các TCTD cần tiếp tục cải tiến, hoàn thiện các thể lệ, quy chế, quy trình tín dụng, nâng cao chất lượng hoạt động tín dụng trên cả hai mặt của quá trình hoạt động là huy động vốn và cho vay vốn trên cơ sở vốn đã huy động được. Đồng thời, các ngân hàng cần đa dạng hoá các phương pháp tiếp cận doanh nghiệp nhằm gia tăng khả năng thu thập thông tin và giảm thiểu rủi ro các khoản cho vay của doanh nghiệp. - Tăng cường nhận thức của các nhân viên ngân hàng về mối quan hệ tín dụng giữa ngân hàng với các SME, để họ thấy được đó là quan hệ tác động qua lại trong quá trình hoạt động sản xuất - kinh doanh. Các doanh nghiệp này có quy mô nhỏ nhưng số lượng lại chiếm phần đông nên vẫn có thể tạo ra thị trường tín dụng lớn. Bên cạnh đó, các cán bộ này cần nhận thức được rằng những tồn tại, yếu kém trong mối quan hệ tín dụng giữa ngân hàng và doanh nghiệp không chỉ về phía các doanh nghiệp, mà còn về phía các ngân hàng. Việc thiếu hiểu biết về đặc điểm hoạt động của các SME dẫn đến việc xây dựng các quy trình và thủ tục cho vay không hợp lý và do đó, làm cản trở hoạt động sản xuất - kinh doanh của doanh nghiệp. - Các TCTD cần nghiên cứu phát triển các sản phẩm phù hợp với nhu cầu của SME, đặc biệt là các sản phẩm cho vay ngắn hạn có thủ tục đơn giản, thời hạn giải ngân nhanh; các dịch vụ tư vấn lập kế hoạch/phương án sản xuất kinh doanh, quản lý tài chính, quản lý dòng tiền; thiết lập các phương thức kết hợp với các sản phẩm ngân hàng hiện tại như kết hợp dịch vụ cho SME với các dịch vụ ngân hàng cá nhân của chủ sở hữu doanh nghiệp. - Dựa trên cơ sở chất lượng thông tin doanh nghiệp được nâng lên và mối quan hệ ngân hàng – doanh nghiệp chặt chẽ, các TCTD nghiên cứu phát triển các sản phẩm tín dụng không yêu cầu tài sản đảm bảo đối với SME. 207 - Nâng cao chất lượng hệ thống chấm điểm tín dụng của các TCTD và năng lực thẩm định của cán bộ tín dụng, nhằm tăng cường chất lượng cho vay, giảm tỷ lệ nợ xấu, rút ngắn thời gian thẩm định tín dụng. Đặc biệt, các TCTD nên xây dựng hệ thống chấm điểm tín dụng riêng biệt cho các khách hàng là SME, trong đó ưu tiên sử dụng các phương thức chấm điểm tự động như thẻ chấm điểm tín dụng (score card). - Các TCTD nên thành lập một bộ phận riêng nhằm hỗ trợ tối đa cho SME trong quá trình vay vốn. Bộ phận này có nhiệm vụ cập nhật, cung cấp đầy đủ các thông tin tin cậy về tài chính ngân hàng, các thông tin liên quan đến lĩnh vực hoạt động sản xuất kinh doanh của các SME qua một số kênh như: Tư vấn trực tiếp qua cán bộ quan hệ khách hàng; thông qua các hội nghị, hội thảo về giải pháp tín dụng. 4.3.2. Kiến nghị đối với các doanh nghiệp và cá nhân tại CHDCND Lào 4.3.2.1. Đối với các doanh nghiệp - Các doanh nghiệp cần phải luôn nỗ lực để nâng cao năng lực quản trị, nâng cao trình độ khoa học công nghệ cũng như chất lượng nguồn nhân lực, chủ động trong việc xây dựng dự án, phương thức đầu tư phù hợp với năng lực về vốn, công nghệ và con người. - Doanh nghiệp phải tạo uy tín với Ngân hàng: thanh toán nợ đúng hẹn, lập các báo cáo tài chính đầy đủ, minh bạch, đảm bảo tỷ lệ nợ trên tài sản ở mức hợp lý. - Tài sản đảm bảo của doanh nghiệp được định giá cao hay thấp là tùy vào chất lượng và tính thanh khoản của chúng. Do đó, doanh nghiệp cần phải chứng minh được tài sản đảm bảo của mình có tính thanh khoản cao. - Đặc biệt, đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong nền kinh tế, để có thể tiếp cận với nguồn vốn tín dụng dễ dàng hơn trong thời gian tới, cần phải có những cải thiện cụ thể như sau: + Nâng cao chất lượng thông tin tài chính. Các SME cần quan tâm đầu tư đúng mức xây dựng hệ thống kiểm soát nội bộ có hiệu quả, tổ chức hệ thống thông tin tài chính trung thực, khách quan và minh bạch. Ngoài việc vận dụng báo cáo tài chính, một trong những phương án khả thi là xây dựng hệ thống báo cáo nhanh bao gồm các chỉ tiêu thể hiện rõ khả năng thanh toán của các doanh nghiệp. Những chỉ tiêu này có thể dựa trên một phạm vi hẹp trên cơ sở đánh giá khả năng sinh lời, các tài sản kinh doanh và tài sản cá nhân. 208 + Nâng cao trình độ đội ngũ cán bộ quản lý, xây dựng được những dự án và phương án sản xuất – kinh doanh khả thi, hiệu quả. + Thực hiện cơ cấu lại tổ chức, ứng dụng khoa học và công nghệ hiện đại vào sản xuất - kinh doanh, đẩy mạnh liên kết với các doanh nghiệp khác nhằm tăng cường năng lực cạnh tranh trên thị trường. 4.3.2.2. Đối với các cá nhân Về cơ bản, để có thể vay vốn tín dụng ngân hàng, các cá nhân cần chú ý để đảm bảo được những yêu cầu sau: - Có đầy đủ năng lực pháp lý được thể hiện qua năng lực pháp luật dân sự, hành vi dân sự và có đủ tư cách để chịu trách nhiệm về dân sự theo quy định của pháp luật. - Có mục đích vay vốn hợp pháp và phù hợp với chính sách của ngân hàng. - Có phương án sử dụng vốn hiệu quả - Chứng minh được năng lực tài chính cá nhân và khả năng hoàn trả tiền vay đầy đủ và đúng hạn. - Không có điểm đen trong lịch sử tín dụng như lừa đảo, chiếm đoạt, - Không có nợ quá hạn từ nhóm 2 trở lên tại các ngân hàng. 209 Kết luận Chương 4 Nội dung Chương 4 tập trung trình bày định hướng phát triển dịch vụ tín dụng và quan điểm hoàn thiện chính sách phát triển tín dụng của CHDCND Lào trong thời gian tới. Trên cơ sở đó, Chương 4 đã đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện chính sách phát triển tín dụng trên các góc độ: Hoàn thiện hệ thống tổ chức bộ máy quản lý Nhà nước; Quy định rõ vai trò, trách nhiệm quản lý trong lĩnh vực tín dụng của các cơ quan quản lý Nhà nước và tăng cường sự phối kết hợp giữa các cơ quan; Hoàn thiện quy trình hoạch định, ban hành và thực thi chính sách; Hoàn thiện nội dung chính sách phát triển dịch vụ tín dụng; Hoàn thiện hệ thống công cụ thực hiện chính sách phát triển dịch vụ tín dụng; Hoàn thiện hệ thống thông tin quản lý; Tăng cường năng lực đội ngũ cán bộ quản lý Nhà nước; Hoàn thiện công tác thanh tra, giám sát hệ thống ngân hàng; Nâng cao hiệu quả điều hành chính sách tín dụng của Ngân hàng Nhà nước Lào; Tăng cường vai trò của các cơ quan quản lý Nhà nước trong vấn đề kết nối giữa các TCTD với các doanh nghiệp trong nền kinh tế. Nhìn chung, hệ thống chính sách Nhà nước về phát triển tín dụng cần phát triển theo hướng đảm bảo tính đồng bộ giữa các quy định; tính minh bạch; tính phù hợp giữa hệ thống chính sách với mục tiêu phát triển kinh tế đất nước và những cam kết trong hội nhập; tính công bằng giữa các thành phần kinh tế; tính bền vững của chính sách và tính kịp thời của việc ban hành các văn bản hướng dẫn thực hiện. Mặt khác, công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát của Ngân hàng Nhà nước đối với hệ thống NHTM cũng cần được chú trọng và triển khai hiệu quả nhằm nâng cao mức độ an toàn của hệ thống tín dụng và chất lượng vốn tín dụng, giảm tỷ lệ nợ quá hạn, nợ xấu và mất vốn đối với các NHTM. Bên cạnh đó, các TCTD và các doanh nghiệp trong nền kinh tế cũng cần chủ động trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh và hiệu quả kinh doanh của mình. 210 KẾT LUẬN Luận án đã hệ thống hóa một số vấn đề lý luận cơ bản về dịch vụ tín dụng và phát triển dịch vụ tín dụng, làm cơ sở cho việc hoạch định chiến lược, chính sách phát triển dịch vụ tín dụng trong nền kinh tế. Bên cạnh đó, Luận án cũng đã tổng kết bài học kinh nghiệm trong việc xây dựng chính sách nhằm phát triển dịch vụ tín dụng ở một số quốc gia trong khu vực và trên thế giới, từ đó, rút ra các bài học kinh nghiệm cho Lào. Có thể thấy dịch vụ tín dụng tại Lào đã có sự phát triển nhanh chóng trong những năm qua với sự gia tăng của các tổ chức tín dụng, sự gia tăng sản phẩm tín dụng và sự chuyển dịch cơ cấu tín dụng theo hướng hợp lý. Tuy nhiên, đánh giá về hệ thống chính sách phát triển tín dụng vẫn cho thấy bên cạnh những thành tựu vẫn còn tồn tại những hạn chế về tính hiệu lực của chính sách; mức độ phù hợp của chính sách; tính công bằng giữa các thành phần kinh tế; mức độ bền vững trong chính sách phát triển dịch vụ tín dụng; tính rõ ràng, minh bạch và ổn định của chính sách cho cả đối tượng cung cấp dịch vụ tín dụng lẫn các đối tượng hưởng thụ; tính kịp thời trong ban hành các văn bản hướng dẫn thực hiện. Để hoàn thiện chính sách phát triển tín dụng cần có sự phối hợp chặt chẽ của nhiều cơ quan chức năng, từ Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước, Bộ Tài chính, Bộ Công Thương, Bộ Kế hoạch và Đầu tư. và hệ thống giải pháp trên nhiều góc độ: Hoàn thiện hệ thống tổ chức bộ máy quản lý Nhà nước; Quy định rõ vai trò, trách nhiệm quản lý trong lĩnh vực tín dụng của các cơ quan quản lý Nhà nước và tăng cường sự phối kết hợp giữa các cơ quan; Hoàn thiện quy trình hoạch định, ban hành và thực thi chính sách; Hoàn thiện nội dung chính sách phát triển dịch vụ tín dụng; Hoàn thiện hệ thống công cụ thực hiện chính sách phát triển dịch vụ tín dụng; Hoàn thiện hệ thống thông tin quản lý; Tăng cường năng lực đội ngũ cán bộ quản lý Nhà nước; Hoàn thiện công tác thanh tra, giám sát hệ thống ngân hàng; Nâng cao hiệu quả điều hành chính sách tín dụng của Ngân hàng Nhà nước Lào; Tăng cường vai trò của các cơ quan quản lý Nhà nước trong vấn đề kết nối giữa các TCTD với các doanh nghiệp trong nền kinh tế. Thêm vào đó, để thúc đẩy sự phát triển lĩnh vực tín dụng tại nước CHDCND Lào, bên cạnh những nỗ lực từ phía các cơ quan quản lý Nhà nước, bản thân các TCTD và các doanh nghiệp, tổ chức vay vốn tín dụng trong nền kinh tế cũng cần chủ động nâng cao năng lực cạnh tranh và đẩy mạnh thiết lập mối quan hệ giữa các TCTD với doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, cũng như giữa các TCTD và giữa TCTD với các tổ chức kinh tế khác nhằm phát triển sản phẩm dịch vụ tín dụng và khai thác được nhiều cơ hội kinh doanh mới. DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ 1. Vongsay Soukthavone, Trần Đăng Khâm (2014), "Kinh nghiệm quốc tế về hệ thống chính sách của Nhà nước nhằm khơi thông nguồn vốn tín dụng". Kỷ yếu Hội thảo khoa học Quốc gia “Khơi thông nguồn vốn cho phát triển kinh tế Việt Nam trong giai đoạn hiện nay (Tập II), NXB ĐHKTQD, Hà Nội tháng 12/2014. 2. Vongsay Soukthavone, Trần Đăng Khâm (2015), "Xây dựng hệ thống tiêu chí đánh giá mức độ hoàn thiện chính sách của Nhà nước về phát triển dịch vụ tín dụng ở CHDCND Lào".Tạp chí Ngân hàng số 12 tháng 6 năm 2015. 3. Vongsay Soukthavone (2015), "Hoàn thiện chính sách phát triển dịch vụ tín dụng ở nước CHDCND Lào" . Tạp chí Kinh tế Dự báo số 21, tháng 11/2015. DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] Axel, G. S. and Selbherr, G. (2013), Tasks, Organization and Economic Benefits of German Guarantee Banks, Small and Medium Enterprise Credit Guarantee Fund of Taiwan, truy cập ngày 02 tháng 06 năm 2013, từ . [2] Bạch Văn Mừng (2006), Phát triển thương mại dịch vụ trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế ở Việt Nam, Luận văn thạc sĩ Kinh tế, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, Hà Nội. [3] Balaceanu, V. A. (2013) , Promoting banking services and products, Romanian Academy national institute of economic research, truy cập ngày 02 tháng 06 năm 2013, từ [4] Basel Committee on Banking Supervision (2011), Core Principles for Effective Banking Supervision, Bank for International Settlements, truy cập ngày 02 tháng 06 năm 2013, từ [5] Bethlendi, A. (2009), Studies on the Hungarian credit market, market trend, macroeconomic and financial stability consequences, truy cập ngày 02 tháng 06 năm 2013, từ https://repozitorium.omikk.bme.hu/bitstream/handle/10890/782/tezis_eng.pdf?s equence=3&isAllowed=y. [6] Bounyadeth, D. (2005), Economic reforms in Laos since 1986, Luận văn thạc sĩ Kinh tế, Trường Đại học Tsukuba, Nhật Bản. [7] Bộ Công thương Lào (2009), Chiến lược phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa giai đoạn 2011-2015, NXB Cục quản lý các doanh nghiệp nhỏ và vừa, CHDCND Lào. (ກະຊວງອຸດສາຫະກໍາ ແລະ ການຄ້າ (2009), ຍຸດທະສາດການພັດ ທະນາວິສາຫະກິດຂະໜາດໜ້ອຍ ແລະ ຂະໜາດກາງ ສົກປີ 2011-2015, ພີມໂດຍ ກົມຄຸ້ມຄອງວິສາຫະກິດຂະໜາດນ້ອຍ ແລະ ຂະໜາດກາງ, ສປປ ລາວ). [8] Bộ Công Thương Lào (2011), Văn kiện chính sách, pháp luật tổ chức nguồn gốc chính sách và các kết quả đạt được, NXB Cục Nội thương, CHDCND Lào (ກະຊວງອຸດສາຫະກໍາ ແລະ ການຄ້າ (2011), ເອກະສານນະໂຍບາຍ, ການບັງຄັບໃຊ້ກົດໝາຍ ທີ່ເປັນຕົ້ນກໍາເນີດຂອງນະໂຍບາຍອົງກອນ ແລະ ບັນດາໝາກຜົນທີ່ໄດ້ຮັບ, ພີມໂດຍ ກົມການຄ້າພາຍໃນ, ສປປ ລາວ). [9] Bộ Kế hoạch và Đầu tư (2005), Thách thức đối với hội nhập của Lào, NXB Cục Kế hoạch, CHDCND Lào. (ກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລົງທຶນ (2005), ຄວາມທ້າທາຍໃນການໂຮມໂຕຂອງ ສປປ ລາວ, ພີມໂດຍ ກົມແຜນການ, ສປປ ລາວ). [10] ‘Bridge loans’ (2013), Scurity national capital, truy cập ngày 27/ tháng 09 năm 2013, từ [11] ‘Bank credit noun-definition’ (2013), Cambridge dictionaries online, truy cập ngày 02 tháng 06 năm 2013, từ [12] ‘Credit Diversification’ (2008), Wikinvest, truy cập ngày 12 tháng 12 năm 2013, từ cation. [13] Central Bank of Malaysia (2013), Banking and Financial Institutions Act 1989, truy cập ngày 02 tháng 06 năm 2013, từ [14] Chính phủ Lào (2000), Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội năm 2000 – 2020, NXB Chính phủ, CHDCND Lào. (ລັດຖະບານແຫ່ງ ສປປ ລາວ (2000), ຍຸດທະສາດການພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງ ຄົມ ສົກປີ 2000-2020, ພີມໂດຍ ລັດຖະບານ, ສປປ ລາວ). [15] Chính phủ Lào (2006), Chiến lược phát triển thị trường vốn của CHDCND Lào giai đoạn 2006 – 2025,Nhà xuất bản Chính phủ, CHDCND Lào. (ລັດຖະບານແຫ່ງ ສປປ ລາວ (2006), ຍຸດທະສາດການພັດທະນາຕະຫຼາດທຶນຂອງ ສປປ ລາວ ສົກປີ 2006-2025, ພີມໂດຍ ລັດຖະບານ, ສປປ ລາວ). [16] Chính phủ Lào (2015), Nghị định số 79/PM về Chiến lược phát triển thị trường vốn của CHDCND Lào giai đoạn 2006 – 2025, ban hành ngày 27/03/2015. [17] Chính phủ Lào (2005), Văn kiện Phong trào xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch phát triển Kinh tế-Xã hội 30 năm (1975-2005), Nhà xuất bản Chính phủ, CHDCND Lào. (ລັດຖະບານແຫ່ງ ສປປ ລາວ (2005), ເອກະສານການດໍາເນີນການກໍ່ສ້າງ ແລະ ຈັດຕັ້ງປະ ຕິບັດ ແຜນພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມໄລຍະ30 ປີ (1975-2005), ພີມໂດຍ ລັດຖະບານ, ສປປ ລາວ). [18] Chính phủ Lào (2001-2015), Văn kiện Kế hoạch phát triển Kinh tế-Xã hội giai đoạn (2001-2005, 2006-2010, 2011-2015), Nhà xuất bản Chính phủ, CHDCND Lào. ລັດຖະບານແຫ່ງ ສປປ ລາວ, ເອກະສານແຜນການພັດ ທະນາເສດ ຖະກິດ-ສັງຄົມ ສົກປີ (2001-2005, 2006-2010, 2011-2015), ພີມໂດຍ ລັດຖະບານ, ສປປ ລາວ. [19] Dương Phú Hiệp (1998), Những thay đổi về văn hóa - xã hội trong quá trình chuyển sang nền kinh tế thị trường ở một số nước châu Á, Nhà xuất bản Khoa học - xã hội, Hà Nội. [20] Dobson, W. and Jacquet, P. (2002), Tự do hoá dịch vụ tài chính trong khuôn khổ WTO: Kinh nghiệm của các nước, Nhà xuất bản Tài chính, Hà Nội. [21] ‘Definition of cash flow loan’ (2013), Investopedia, truy cập ngày 02 tháng 06 năm 2013, từ [22] Đảng NDCM Lào (1986-2015), Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IV, VIII, IX, CHDCND Lào. (ພັກປະຊາຊົນ ປະຕິວັດລາວ (1986-2015), ເອກະສານກອງປະຊຸມພັກທົ່ວປະເທດ ຄັ້ງທີ່ IV; VIII; IX, ສປປ ລາວ). [23] Đoàn Thị Thu Hà và Nguyễn Thị Ngọc Huyền (2007), Giáo trình Chính sách Kinh tế - Xã hội, Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật, Hà Nội. [24] Good friend Marvin (2010), ‘Clarifying Central Bank Responsibilities for Monetary Policy, Credit Policy and Financial Stabilit’, Carnegie Mellon University and National Bureau of Economic Research Shadow. [25] Hà Quang Đào và Võ Thị Kim Phương (2005), 'Phát triển dịch vụ tài chính của hệ thông ngân hàng Việt Nam', Nghiên cứu kinh tế số 8, tr 15-20. [26] Hilbers, P., Krueger, R., and Morett, M. (2000), New Tools for Assessing Financial System Soundness, International Monetary Fund, truy cập ngày 02 tháng 06 năm 2013, từ [27] Hoàng Đình Thắng (2012), 'Đổi mới tổ chức thanh tra ngân hàng theo quy định của pháp luật về thanh tra’, Tạp chí thanh tra, truy cập ngày 25 tháng 06 năm 2012, từ [28] Hoàng Phê (2003), Từ điển Tiếng Việt, NXB Đà Nẵng phối hợp Trung tâm từ điển học. [29] International Monetary Fund (IMF) (2014) ‘Lao People’s Democratic Republic: Staff report for the 2014 article IV consultation’, IMF country report số 15/45, International Monetary Fund, Washington, D.C. [30] Joseph, F. and Sinkey, JR. (1998), 'Financial management of the commercial bank', University of Georgia, Athens. [31] Kamp, A., Pfingsten, A., and Porath, D. (2013), 'Do banks diversify loanportfolios? A tentative answer base on individual bank loan portfolios', Banking and financial studies-Deutsche Bundesbank, Truy cập ngày 02 tháng 06 năm 2013, từ Paper_2/2005/2005_06_10_dkp_03.pdf?__blob=publicationFile. [32] Kotler, Ph. (2003), Quản trị Marketing, dịch bởi Vũ Trọng Hùng, Nhà xuất bản thống kê, Hà Nội (Sách gốc xuất bản năm 1967). [33] Lawal, J.O. and Sanusi, R.A. (2011), 'Diversification of Nigerian Agricultural Credit and Rural Development Bank’s Credit for Agricultural Production: A Sub-Sectoral Analysis', Tạp chí Medwell: International Business Management, số 5, tr. 214-217, truy cập ngày 12 tháng 12 năm 2013, từ [34] Laws of the People's Republic of China (2004), Measures for the Management of Auto Loans, Asian Legal Information Institute, truy cập ngày 02 tháng 06 năm 2013, từ [35] Lê Ngọc Lân (2011), Quản lý nhà nước đối với hoạt động tín dụng của các ngân hàng thương mại ở Việt Nam, Luận án tiến sĩ kinh tế, Học viện khoa học xã hội, Hà Nội. [36] Lê Tiến Phúc (2001), Phát triển thị trường dịch vụ tài chính – kế toán ở Việt Nam, tr.131, Nhà xuất bản tài chính, Hà Nội. [37] Lê Thẩm Dương (2006), Giáo trình Nghiệp vụ Ngân hàng, Chương trình đào tạo Từ xa qua truyền hình – truyền thanh – mạng internet, Tái bản lần 2, truy cập ngày 1 tháng 12 năm 2013, từ 1630201.html. [38] Lê Trúc Thuận (2016), Tái cấu trúc hệ thống ngân hàng: Kết quả và lộ trình cho giai đoạn mới, truy cập ngày 15 tháng 04 năm 2016, từ thong-ngan-hang-ket-qua-va-lo-trinh-cho-giai-doan-moi-79935.html. [39] Lê Trung Thành (2002), Giáo trình Nghiệp vụ ngân hàng thương mại, Kinh tế quản lý, Trường đại học Đà Lạt. [40] Miller, S. (2013), What is a Leveraged Loan?, Standard & Poor’s Financial Services LLC (S&P), a subsidiary of The McGraw-Hill Companies, Inc, truy cập ngày 27 tháng 09 năm 2013, từ [41] Monetary Authority of Singapore (2010), Bridging Loans for the Purchase of Immovable Properties, truy cập ngày 02 tháng 06 năm 2013, từ MAS633_01Apr2010.pdf. [42] Monetary Authority of Singapore (2013), Guidelines for Operation of Merchant Banks, truy cập ngày 02 tháng 06 năm 2013, từ lines/Guidelines%20for%20Operation%20of%20Merchant%20Banks.pdf. [43] Ngân hàng phát triển Châu Á (2010), Báo cáo về các chỉ tiêu chính cho khu vực Châu Á, Thái Bình Dương, CHDCND Lào (ທະນາຄານພັດທະນາອາຊີ (2010), ບົດລາຍງານກ່ຽວກັບບັນດາໂຕຊີ້ວັດທີ່ສໍາຄັນສໍາລັບຂົງເ ຂດອາຊີປາຊີພິກ, ສປປ ລາວ). [44] Ngân hàng Nhà nước Lào giai đoạn (2000-2015), Báo cáo thường niên, Nhà xuất bản Ngân hàng Nhà nước, CHDCND Lào. (ທະນາຄານແຫ່ງປະເທດລາວ(2000-2015), ບົດລາຍງານປະຈໍາປີ, ພີມໂດຍ ທະນາຄານແຫ່ງປະເທດລາວ, ສປປ ລາວ). [45] Ngân hàng Nhà nước Lào, Thống kê Tiền tệ giai đoạn (2008-2014), Nhà xuất bản Ngân hàng Nhà nước, CHDCND Lào. (ທະນາຄານແຫ່ງປະເທດລາວ, ສະຖິຕິເງິນຕາ ສົກປີ (2008-2014), ພີມໂດຍ ທະນາຄານແຫ່ງປະເທດລາວ, ສປປ ລາວ). [46] Ngân hàng Nhà nước Lào (2011), Tình hình hoạt động của NHNN Lào đối với Chính phủ, Nhà xuất bản Ngân hàng Nhà nước, CHDCND Lào. (ທະນາຄານແຫ່ງປະ ເທດລາວ (2011), ສະພາບການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຂອງທະນາຄານ ແຫ່ງປະເທດລາວ ຕໍ່ກັບລັດຖະບານ, ພີມໂດຍ ທະນາຄານແຫ່ງປະເທດລາວ, ສປປ ລາວ). [47] Ngân hàng Nhà nước Lào, Định hướng hoạt động hệ thống ngân hàng giai đoạn (2011-2020), Nhà xuất bản Ngân hàng Nhà nước, CHDCND Lào. (ທະນາຄານ ແຫ່ງປະເທດລາວ (2011-2020), ທິດທາງການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດລະບົບທະນາຄານ, ພີມ ໂດຍ ທະນາຄານແຫ່ງປະເທດລາວ, ສປປ ລາວ). [48] Ngân hàng Nhà nước Lào (2010), Văn kiện Phát triển thị trường chứng khoán Lào, Nhà xuất bản Ngân hàng Nhà nước, CHDCND Lào. (ທະນາຄານແຫ່ງປະເທດລາວ (2010), ເອກະສານການພັດທະນາຕະຫຼາດຫຸ້ນ ຂອງ ສປປ ລາວ, ພີມໂດຍ ທະນາຄານແຫ່ງ ປະເທດລາວ, ສປປ ລາວ). [49] Ngô Hoàng Oanh (2011), Nguồn pháp luật điều chỉnh hoạt động ngân hàng trong hội nhập kinh tế quốc tế, truy cập ngày 02 tháng 06 năm 2013, từ trong-hoi-nhap-kinh-te-quoc-te.html. [50] Nguyễn Duệ (2005), Giáo trình Ngân hàng Trung ương, Nhà xuất bản Thống kê, Hà Nội. [51] Nguyễn Đăng Đờn, Đỗ Quang Trị, TS. Nguyễn Tấn Hoàng và THS. Nguyễn Quốc Anh, 'Thị trường tài chính', Nhà xuất bản Phương đông, Hà Nội. [52] Nguyễn Trọng Hòa và Vũ Sỹ Cường (2014), Bài giảng gốc môn học Chính sách công, Nhà xuất bản Tài chính, Hà Nội. [53] Nguyễn Thị Minh Huệ (2010), Hoạt động giám sát của ngân hàng nhà nước Việt nam đối với ngân hàng thương mại, Luận án tiến sĩ kinh tế, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, Hà Nội. [54] Nguyễn Ngọc Long và Nguyễn Hữu Vui (2006), Giáo trình Triết học Mác – Lênin, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Hà Nội. [55] Nguyễn Văn Tiến (2013), Giáo trình Tín dụng ngân hàng, Nhà xuất bản Thống kê, Hà Nội. [56] Nguyễn Kim Thanh (2012), Cửa sổ định hướng-Công cụ quản lý tín dụng của Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc, Trang tin điện tử Ngân hàng nhà nước, truy cập ngày 25 tháng 06 năm 2012, từ =CNTHWEBAP01162525230&_afrLoop=1459914432289600&_afrWindowMod e=0&_afrWindowId=null#%40%3F_afrWindowId%3Dnull%26_afrLoop%3D14 59914432289600%26dDocName%3DCNTHWEBAP01162525230%26_afrWindo wMode%3D0%26_adf.ctrl-state%3Drj0osikhx_4. [57] Nguyễn Tấn Vinh (2008), Hoàn thiện quản lý nhà nước về du lịch trên địa bàn tỉnh Lâm đồng, Luận án tiến sĩ kinh tế, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, Hà Nội. [58] Nguyễn Thị Hồng Nhung (2016), Pháp luật hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa của Hàn Quốc và một số kiến nghị tham khảo, truy cập ngày 02/05/2016 từ 2885826&MaMT=25. [59] Nguyễn Ngọc Quang (2013), Phân tích Báo cáo tài chính, tr. 300, Nhà xuất bản tài chính. [60] Nguyễn Đức Trung (2016), ‘Đảm bảo an toàn vĩ mô trong Basel III và việc áp dụng tại Việt Nam’, Tạp chí Tài chính Kỳ 2 - Tháng 4/2016 (631), tr. 8. [61] Ortiz, G. (2009), Issues in the Governance of Central Banks, Bank for International Settlements, truy cập ngày 02 tháng 06 năm 2013, từ [62] Phan Thị Cúc (2008), Giáo trình Tín dụng ngân hàng, Nhà xuất bản Thống kê, Hà Nội. [63] Phạm Tường Phán (2012), Triển vọng kinh tế 6 tháng cuối năm 2012, Công ty cổ phần Tài Việt, truy cập ngày 02 tháng 06 năm 2013, từ vong-kinh-te-6-thang-cuoi-nam-2012-761-228616.htm. [64] Putnis, J. (2010), 'The Banking Regulation Review', Bublisher Gideon Roberton, London. [65] Smerchai, S. (2006), Giáo trình Service Marketing and Management, Thái Lan. [66] Sỉ Su Lit, Th. L. (2005), Báo cáo về tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của Lào, CHDCND Lào. (ທ່ານ ທອງລຸນ ສີສຸລິດ (2005), ບົດລາຍງານ ສະພາບການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດແຜນພັດທະນາ ເສດຖະກິດ-ສັງຄົມຂອງ ລາວ, ສປປ ລາວ). [67] Takashi, Y. (2014) ‘Integration of the ASEAN Banking sector’, số 1, Institute for International Monetary Affairs (IIMA), Tokyo, Japan. [68] Thanh Hải (2012), 'Cái được của tăng trưởng tín dụng thấp', Diễn đàn kinh tế Việt Nam, truy cập ngày 25 tháng 06 năm 2012, từ [69] Thái Bá Cẩn và Trần Nguyên Nam (2004), Phát triển thị trường dịch vụ tài chính của Việt Nam trong tiến trình hội nhập, Nhà xuất bản Tài chính, Hà Nội. [70] The Association of Southeast Asian Nations (ASEAN) (2015) ‘ASEAN integration report 2015’, The ASEAN Secretariat, Jakarta, Indonesia. [71] The Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) (2016) ‘Economic Outlook for Southeast Asia, China and India 2016: Enhancing Regional Ties’, OECD Publishing, Paris, France. [72] The People's Bank of China (2013), Law of the People's Republic of China on Commercial Banks, truy cập ngày 27 tháng 09 năm 2013, từ gov.cn/publish/english/964/1952/19524/19524_.html. [73] The People's Bank of China (2013), Law of the People's Republic of China on Negotiable Instruments, truy cập ngày 27 tháng 9 năm 2013, từ [74] The People's Bank of China (2013), Law of the People’s Republic of China on Banking Regulation and Supervision, truy cập ngày 27 tháng 09 năm 2013, từ [75] The council of the European communities (1998), Directive 98/7/EC of the European Parliament and of the Council of 16 February 1998 amending Directive 87/102/EEC for the approximation of the laws, regulations and administrative provisions of the Member States concerning consumer credit, truy cập ngày 27 tháng 09 năm 2013, từ content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:31998L0007&from=EN [76] Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (2013), Thông tư Số 02/2013/TT- NHNN, Quy định về phân loại tài sản có, mức trích, phương pháp trích lập dự phòng rủi ro và việc sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro trong hoạt động của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, ban hành ngày 21/01/2013. [77] Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (2014), Thông tư Số 09/2014/TT- NHNN về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 02/2013/TT- NHNN, ban hành ngày 18/03/2014. [78] Trần Cao Thanh (1995), Hai mươi năm xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội, nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Hà Nội. [79] Trần Huy Tùng và Nguyễn Minh Phương (2015), 'Nhìn lại giải pháp thúc đẩy tăng trưởng tín dụng tại Hàn Quốc và Thái Lan – Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam', Tạp chí Khoa học và Đào tạo Ngân hàng, Số 154, trang 70 – 80. [80] Trung tâm Thông tin Tư liệu – Viện nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung Ương (2013), 'Giải quyết nợ xấu – Vấn đề mấu chốt trong tái cơ cấu hệ thống ngân hàng', Số 1 năm 2013. [81] Trương Thanh Hà (2007), 'Hội nhập trên lĩnh vực tài chính trong ASEAN với sự phát triển các dịch vụ tài chính ở Việt Nam', Hà Nội. [82] Văn phòng xúc tiến và phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa (2010), Tình hình phát triển các doanh nghiệp nhỏ và vừa, Nhà xuất bản Cục Quản lý các doanh nghiệp nhỏ và vừa, CHDCND Lào. (ຫ້ອງການສົ່ງເສີມ ແລະ ພັດທະນາບັນດາວິສາຫະ ກິດຂະໜາດນ້ອຍ ແລະ ຂະໜາດກາງ (2010), ສະພາບການພັດທະນາບັນດາວິສາຫະ ກິດຂະໜາດນ້ອຍ ແລະ ຂະໜາດກາງ, ພີມໂດຍ ກົມຄຸ້ມຄອງວິສາຫະກິດຂະໜາດ ນ້ອຍ ແລະ ຂະໜາດກາງ, ສປປ ລາວ). [83] Viện Nghiên cứu Kinh tế Quốc gia Lào (2012), Kinh tế vĩ mô năm 2011 và xu hướng năm 2012, Nhà xuất bản Viện Nghiên cứu Quốc gia, CHDCND Lào. (ສະຖາບັນເສດຖະກິດແຫ່ງຊາດລາວ (2012), ເສດຖະກິດມະຫາພາກ ປີ 2011 ແລະ ທິດທາງປີ 2012, ພີມໂດຍ ສະຖາບັນເສດຖະກິດແຫ່ງຊາດ, ສປປ ລາວ). [84] Võ Đại Lược (1992), Vai trò của Nhà nước trong phát triển kinh tế kinh nghiệm Nhật Bản, ASEAN và Việt Nam, Nhà xuất bản Khoa học - xã hội, Hà Nội. [85] Vũ Đinh Bạch và Trần Minh Đạo (2009), Đặc điểm cụ thể kinh tế thị trường theo hướng Chủ nghĩa Xã hội của Việt Nam, Nhà xuất bản quốc gia, Hà Nội. [86] Vũ Hạnh (2012), Giao chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng 4 nhóm TCTD, nhóm cao nhất 17%, Báo điện tử Đài tiếng nói Việt nam, truy cập ngày 25 tháng 06 năm 2012, từ TCTD-nhom-cao-nhat-17/199949.vov. [87] Vũ Thị Xuân Hương (2008), Phát triển dịch vụ tài chính trong tập đoàn bưu chính viễn thông Việt Nam, Luận án Tiến sĩ Kinh tế, Hà Nội. [88] Vũ Viết Ngoạn (2013), Cải cách tài chính trong chiến lược phát triển bền vững của Việt Nam (2011 – 2020), Website Ủy ban giám sát tài chính quốc gia, truy cập ngày 02 tháng 06 năm 2013, từ cach-tai-chinh-trong-chien-luoc-phat-trien-ben-vung-cua-viet-nam-2011-2020. [89] ‘What is bank credit? definition and meaning’, WebFinance, truy cập ngày 02 tháng 6 năm 2013, từ [90] ‘What is a payday loan’ (2013), Financialplan, truy cập ngày 02 tháng 06 năm 2013, từ [91] Xi Phăn Đon, Kh. T. (2001), Báo cáo chính trị tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII, CHDCND Lào. (ທ່ານຄໍາໄຕ ສີ່ພັນດອນ (2001), ບົດລາຍ ງານການເມືອງ ໃນສະພາແຫ່ງຊາດ ທົ່ວປະເທດ ຄັ້ງທີ່ VII, ສປປ ລາວ). [92] Yosi, M. (2008), ‘Economic Development in Laos in the field ASEAN-AFTA’, Viêng Chăn, CHDCND Lào.