Luận văn Một số biện pháp đẩy mạnh xuất khẩu hàng dệt may tại công ty Dệt Kim Đông Xuân

Gia công xuất khẩu. Xn Dệt Xn Xử lí hoàn tất May 1, 2, 3 Khách hàng - Hợp đồng: Sản phẩm xuất bán được thực hiện theo yêu cầu của khách hàng. - Cửa hàng, đại lý, trung tâm phân phối, trung gian bán hàng (CoopMax, Vinatex…): Sản phẩm xuất bán theo thiết kế của công ty. - Hội trợ, triển lãm trong và ngoài nước: giới thiệu, trưng Vải mộc Sản phẩm Vải thành phẩm  Chính sách xúc tiến hỗn hợp. o Hoạt động quảng cáo. Trong kinh doanh công ty đã chú trọng đến các hình thức khuyếch trương quảng cáo để đẩy mạnh tốc độ chu chuyển hàng hoá. Đối tượng quảng cáo của Công ty là các khách hàng công nghiệp và các khách hàng thương mại. Nội dung quảng cáo của Công ty là quảng cáo về hàng hoá bao gồm chủng loại mặt hàng và giá cả hiện đang có bán tại công ty cũng như cung cấp khả năng đặt hàng mẫu mã mới, các thông tin về phương thức thanh toán, giao nhận, vận chuyển... Đối với mặt hàng dệt kim hiện nay trên thị trường có nhiều đơn vị kinh tế của quốc doanh và tư nhân đều kinh doanh xuất khẩu hàng dệt kim. Nhận thức được điều này công ty đã sử dụng nhiều hình thức và phương tiện quảng cáo phù hợp từng mặt hàng vào từng thời điểm để nâng cao sức cạnh tranh. Công ty còn tổ chức quảng cáo hàng hoá bằng cách tham gia các hội trợ triển lãm tại nước ngoài cũng như trong nước. Công ty cũng sử dụng các phương tiện thông tin đại chúng để quảng cáo hàng hoá như: các tạp chí, báo ngành thương nghiệp, quảng cáo trên mạng Internet, catalog... Các phương tiện quảng cáo trên đã được công ty lựa chọn thích hợp với tính chất từng loại mặt hàng, mục tiêu quảng cáo, kinh phí quảng cáo cũng như đơn giá quảng cáo của các phương tiện. Thông thường công ty áp dụng các loại quảng cáo sau: - Quảng cáo hàng ngày, thường xuyên liên tục: bằng cách bảng quảng cáo đặt tại nơi bán hàng, tại các phương tiện thông tin đại chúng như trên trang web của Tổng Công ty Dệt may Việt Nam ( ). Công ty Dệt Kim Đông Xuân đã gửi mục lục hàng hoá và bảng giá các mặt hàng đang và sẽ có bán tại công ty cho các đơn vị khách hàng quốc tế thông qua các phương tiện truyền thông hoặc qua giới thiệu của Tổng Công ty theo tháng hoặc theo quý. - Quảng cáo đột xuất: thường sử dụng với mặt hàng mới và mặt hàng tồn kho ứ đọng. Khi có mặt hàng mới hoặc có sự thay đổi giá cả của các mặt hàng, công ty gửi thông báo về mặt hàng mới, bảng báo giá, phương thức bán, gửi mẫu hàng mới cùng quy cách phẩm chất, kết cấu hướng dẫn cho khách hàng quan trọng và truyền thống. Đây là phương thức quảng cáo quan trọng nhưng có hạn chế là chỉ đến được với số ít khách hàng. o Hoạt động bán hàng trực tiếp. Bán hàng trực tiếp là hoạt động của công ty trong chiến lược xúc tiến hỗn hợp. Cơ cấu của lực lượng bán hàng được tổ chức theo sản phẩm. Trong bán hàng trực tiếp ở đây vấn đề Marketing quan hệ được chú trọng, Công ty không thể tìm cách bán được hàng mà còn muốn thể hiện phục vu khách hàng một cách tốt nhất, đặc biệt là tạo ra mối quan hệ gắn bó chặt chẽ. Tương phản với các hình thức thông tin diện rộng, đây là thông tin được xác định rõ, mang tính trực tiếp, thông điệp mang tính thích nghi cao độ tới cả diện rộng. Công ty Dệt Kim Đông Xuân sử dụng hình thức này trong những trường hợp giao dịch trực tiếp với khách hàng công nghiệp và khách hàng thương mại do các nhân viên có nhiều kinh nghiệm đảm nhiệm nên mang lại kết quả tốt đẹp, khả quan thể hiện ngày càng nhiều các hợp đồng với doanh số lớn. Tuy nhiên đối với hoạt động kinh doanh xuất khẩu thì hình thức này không được áp dụng nhiều bởi lí do để có thể bán hàng trực tiếp tại các thị trường quốc tế là điều rất khó trong tình hình hiện nay. Hoạt động bán hàng trực tiếp chỉ có thể thực hiện khi công ty tham gia các hoạt động hội trợ triển lãm quốc tế. o Marketing trực tiếp. Đó là các hình thức chào hàng, chào hàng qua điện thoại, qua fax, qua đường bưu điện. Với công ty Dệt Kim Đông Xuân, hình thức xúc tiến hỗn hợp này tỏ ra rất hữu ích. Công ty gửi các bản chào giá, chào hàng, giới thiệu qua fax, điện thoại, thư trực tiếp đến khách hàng quốc tế và họ cũng có thông tin ngược lại qua phương tiện tương ứng. Điều này giúp cho việc mua bán giảm qua khâu trung gian, giảm chi phí kinh doanh xuống, làm tăng lợi nhuận. 2. Những mặt đạt được từ hoạt động xuất khẩu: Trong những năm qua, hoạt động xuất khẩu hàng dệt may đã đem lại nhiều lợi ích cho công ty Dệt Kim Đông Xuân, có thể khái quát lại như sau: - Tăng nguồn thu ngoại tệ cho công ty: để đảm bảo cân đối thu chi cho các hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu, công ty luôn luôn cần một nguồn ngoại tệ ổn định. Nhờ xuất khẩu hàng dệt may, hàng năm công ty có thể thu được một lượng ngoại tệ tương đối lớn. Từ 3 đến 4 triệu USD. - Tạo ra một lượng công ăn việc làm ổn định cho công nhân viên của công ty nói riêng và công nhân trong ngành dệt may của Việt Nam nói chung. - Củng cố quan hệ với các bạn hàng truyền thống của công ty, mở rộng thị trường kinh doanh, tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau. - Việc quản lý xuất khẩu của công ty đã được hoàn thiện dần, đảm bảo cho hoạt động xuất khẩu của công ty tiến triển tốt, đúng thời hạn. 3. Những mặt hạn chế của hoạt dộng xuất khẩu: Bên cạnh những mặt đạt được, do nhiều nguyên nhân khác nhau, hoạt động xuất khẩu hàng may mặc của công ty Dệt Kim Đông Xuân Hà Nội trong thời gian qua còn có một số hạn chế như sau: - Nguồn vốn kinh doanh giành cho hoạt động xuất khẩu hàng may mặc ở công ty còn thấp, gây khó khăn cho công tác xuất khẩu khi thực hiện các hợp đồng có giá trị lớn. - Do Việt Nam đang thực hiện quá trình dời các nhà máy ra khỏi các khu dân cư nên công ty Dệt Kim Đông Xuân cũng gặp nhiều hạn chế như kho tàng bến bãi chật hẹp, chi phí cho xây dựng mới thì cao nên chưa có điều kiện nâng cấp. - Tính tự chủ trong xuất khẩu còn chưa cao, đa phần mới chỉ là hàng theo mẫu mã của nước ngoài đặt mà ít có hàng dệt may được thiết kế và sản xuất theo kiểu mẫu của công ty. Kỹ thuật dệt may cũng chưa cao nên sản phẩm chưa đẹp. Điều này làm giảm giá thành sản phẩm xuống rất nhiều. Những hạn chế nói trên có thể được giải thích theo các nguyên nhân sau: - Khủng hoảng tài chính tiền tệ khu vực và trên thế giới làm ảnh hưởng không ít tới đầu tư của các nước trong khu vực trong đó có Việt Nam, do đó ảnh hưởng đến nguồn vốn kinh doanh của công ty. - Công nghệ và kỹ thuật sản xuất của ngành dệt Việt Nam còn thấp đặc biệt về vải và phụ liệu nên sức cạnh tranh của sản phẩm dệt may kém. - Ngành công nghiệp may mặc Việt Nam tuy đã có từ lâu đời song còn lạc hậu, mới chỉ được phát triển trong mấy năm gần đây, ảnh hưởng đến các hoạt động tạo mẫu thời trang và sự phát triển của hàng may mặc trong nước. - Công ty còn có nhiều khó khăn do đang trong qua trình đầu tư đổi mới thiết bị và di chuyển địa điểm sản xuất nên chưa có điều kiện đầu tư cho cơ sở hạ tầng cũng như công nghệ kỹ thuật để nâng cao chất lượng cũng như hiệu quả sản xuất. - Các hoạt động phát triển kinh doanh xuất khẩu còn gặp nhiều khó khăn gây ảnh hưởng không nhỏ đến kết quả hoạt động kinh doanh của công ty. - Thị trường Nhật Bản, thị trường truyền thống và trọng yếu của công ty trong các năm qua, năm 2002 chỉ xuất khẩu ~60% so với những năm trước đó. Đồng Yên giảm giá, sức mua giảm sút và cạnh tranh gay gắt với những sản phẩm cùng loại của Trung Quốc. Giá sản phẩm của Dệt Kim Đông Xuân vào Nhật Bản bị giảm mạnh. Những mặt hàng truyền thống bị giảm sản lượng và thay thế bởi những sản phẩm mới yêu cầu chất liệu mới, công nghệ cao, chi phí nhân công và nguyên vật liệu tăng hơn và nhiều hơn so với các sản phẩm trước đây nhưng số lượng tăng hạn chế. - Thị trường EU do thiếu quota được cấp để xuất khẩu, công ty phải thay thế bằng cách gia công những sản phẩm phức tạp cho các đơn vị liên doanh nên sản lượng thấp mà doanh thu cũng giảm. - Thị trường Mỹ: tuy doanh số khá cao nhưng tỷ lệ hàng gia công vẫn cao hơn hàng bán FOB nên lợi nhuận thu được không nhiều. Chương III Một số biện pháp đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu hàng dệt may tại công ty Dệt Kim Đông Xuân I. Mục tiêu và phương hướng xuất khẩu hàng dệt may trong thời gian tới: 1. Phương hướng xuất khẩu của ngành dệt may đến năm 2010 Ngày 15/4/1994, tại Maraket (Maroc), trong văn bản kết thúc vòng đàm phán “Urugoay”, 125 nước tham gia đã ký kết một Hiệp định mậu dịch thế giới về hàng may mặc. Cho đến năm 2005, Hiệp định Đa sợi sẽ được thay thế bằng Hiệp định mậu dịch hàng dệt và may, các nước phát triển trước đây hạn chế nhập khẩu hàng may mặc bằng hạn ngạch sẽ hoàn toàn xoá bỏ hạn ngạch và thuế quan nhập khẩu hàng may mặc. Việc bãi bỏ hạn ngạch về thuế quan rất có lợi cho các nước đang phát triển - những nước xuất khẩu hàng may mặc. Theo dự đoán của các chuyên gia xuất nhập khẩu trên thế giới thì hàng may mặc của các nước đang phát triển sẽ tăng 83% và hàng may sẽ tăng 93% so với mức hiện nay. Các nước phát triển cũng sẽ có lợi hơn vì giá hàng may mặc sẽ giảm đi. Đây là một lý do để Việt Nam gia nhập vào tổ chức thương mại thế giới (WTO). Mặt khác, Việt Nam cũng cần có những sự đầu tư thích đáng để hiện đại hoá ngành may mặc sao cho đến năm 2005 sản phẩm của ngành may mặc Việt Nam sẽ đủ sức cạnh tranh trên thị trường thế giới. Trong thời gian tới, xu hướng thành phẩm hàng hoá trên thế giới ngày càng tăng, phương hướng phát triển ngành may mặc của các nước sẽ là thoả mãn với mức độ cao nhất về nhu cầu và phương thức sinh hoạt mới của người tiêu dùng vì thế cơ cấu thị trường hàng may mặc cũng có nhiều thay đổi. Kim ngạch xuất khẩu hàng may mặc sẽ tăng hơn kim ngạch xuất khẩu hàng dệt, hàng may sẽ ngày càng chiếm tỷ trọng cao hơn trong cơ cấu thị trường hàng may mặc. Nói tới hàng may mặc, người ta sẽ nghĩ ngay tới các trung tâm thời trang nổi tiếng ở Châu Âu như Pháp, Đức, Italia,... với các hãng thời trang nổi tiếng chứ không phải là các nước Châu á, mặc dù kim ngạch xuất khẩu hàng may mặc trên thế giới chủ yếu tập trung ở khu vực này. Sở dĩ có điều đó xảy ra là vì hàng may mặc luôn gắn bó với mốt. Các nước ở khu vực này đa phần mới chỉ là gia công xuất khẩu hàng may mặc chứ chưa hoàn toàn tự mình làm chủ thị trường. Tuy nhiên trong thời gian gần đây, các nước này cũng đã bắt đầu quan tâm đến vấn đề này và ngành tạo mẫu thời trang cũng như nghề tạo mẫu cũng bắt đầu manh nha xuất hiện ở đây, ngành may mặc đang thực sự chuyển dịch từ các trung tâm của Châu Âu sang các nước thuộc khu vực Châu á và các nước lân cận. 2. Mục tiêu và phương hướng xuất khẩu hàng dệt may của công ty trong giai đoạn tới: 2.1. Muc tiêu xuất khẩu Năm 2003, công ty đề ra những nhiệm vụ kế hoạch như sau: - Tổng kim ngạch xuất khẩu đạt 4.740.000 USD, kim ngạch nhập khẩu 3.500.000 USD - Doanh thu đạt 100.000 tr đồng, nộp ngân sách 698 tr đồng, lợi nhuận 1.050 tr đồng. Chỉ tiêu về các thị trường trọng điểm cho hàng xuất khẩu được đặt ra như sau: Bảng dự kiến kim ngạch xuất khẩu theo thị trường năm 2003 Đơn vị: USD TT Thị trường Năm 2002 Năm 2003 1 Nhật Bản 2191185 3055000 2 EU 200344 379100 3 Mỹ 508618 687000 2.2. Phương hướng xuất khẩu của công ty trong thời gian tới Để thực hiện các mục tiêu xuất khẩu hàng may mặc đề ra như trên, trong những năm tới, công ty phải đề ra những phương hướng kinh doanh cụ thể cho mình như sau: - Khai thác có hiệu quả thị trường hiện có và mở rộng các thị trường xuất khẩu mới. - Nâng cao năng lực cạnh tranh của hàng dệt may xuất khẩu của công ty trên các thị trường xuất khẩu. - Mở rộng quy mô sản xuất để thay thế cho nguồn hiện tại mà công ty phải thuê gia công sản xuất nhằm tăng lợi nhuận. - Mở rộng các mặt hàng may mặc xuất khẩu. II. Một số biện pháp đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu hàng dệt may tại công ty Dệt Kim Đông Xuân: Do tỷ trọng kim ngạch xuất, nhập hàng may mặc của chúng ta trên thị trường thế giới là rất nhỏ bé nên trong thời gian tới nhiệm vụ cấp bách cần giải quyết là mở rộng thị trường, nâng cao khối lượng tiêu thụ, thâm nhập sâu hơn vào các thị trường đã bán được sản phẩm. Muốn đạt được mục tiêu này, cụ thể ta phải tập trung vào cải thiện điều kiện sản xuất trong nước, nâng cao năng lực cạnh tranh của hàng Việt Nam và khuyến khích xuất khẩu bằng các biện pháp: 1. Đa dạng hoá mặt hàng và thị trường 1.1. Mở rộng thị trường xuất khẩu hàng hoá. Trong nền kinh tế hàng hoá, thị trường có ý nghĩa cực kì quan trọng. Đó là nhân tố quyết định sự phát triển và tồn tại của doanh nghiệp. Mở rộng thị trường xuất khẩu, khách hàng của hàng hoá xuất khẩu còn làm tăng tính cạnh tranh của doanh nghiệp, tăng khả năng lựa chọn của khách hàng, từ đó tăng được hiệu quả của hoạt động xuất khẩu. Bởi vì, mở rộng thị trường, khách hàng, tức là tăng doanh thu, tăng lợi nhuận từ hoạt động xuất khẩu. Theo qui luật của nền sản xuất hàng hoá, không còn tồn tại khái niệm tính toán áp đặt một nhu cầu để bố trí sản xuất, mà cần nắm bắt được diễn biến của thị trường để phát triển sản xuất theo qui luật khách quan của nó. Phương châm của Công ty Dệt Kim Đông Xuân là: Hướng ra xuất khẩu và coi trọng thị trường nội địa-nên phải hoà mình vào thị trường may mặc thế giới và khu vực để đặt ra mục tiêu chiến lược phát triển và khi hiệp định AFTA có hiệu lực thì hàng may mặc vẫn đủ sức cạnh tranh ngay tại thị trường trong nước và có sức vươn lên hơn nữa. Do đó, phát triển thị trường may mặc thực sự là một yêu cầu cấp thiết hiện nay cả về mặt lý luận và thực tiễn. Để giải quyết vấn đề này Công ty cần thực hiện một số giải pháp sau: Một là: Quan hệ với các nhà phân phối lớn, có uy tín thương hiệu hàng hoá nổi tiếng để có thể tham gia là một mắt xích trong dây chuyền phân công tiêu thụ và sản xuất hàng dệt may trên thế giới nhằm nâng uy tín hàng may mặc Việt Nam, đồng thời đưa hàng xuất khẩu Việt Nam vào các kênh tiêu thụ hợp lý (trên cơ sở kinh nghiệm từ kiến thức của nhà phân phối ) qua đó xâm nhập và chiếm lĩnh được thị trường. Hai là: Uy tín sản phẩm. Việc tạo được uy tín cho một loại sản phẩm tiêu thụ trên thị trường quốc tế là cực kỳ khó khăn. Nó bao gồm từ mẫu mã, chủng loại, kiểu cách đến chất lượng sản phẩm. Đối với Công ty Dệt Kim Đông Xuân, hiện tại việc thực hiện xuất khẩu sản phẩm được thực hiện dưới hai hình thức: gia công xuất khẩu và mua nguyên liệu bán sản phẩm. Việc xuất khẩu theo hình thức gia công đã góp phần quan trọng vào giải quyết công ăn việc làm cho người lao động, song hiệu quả thấp. Còn việc xuất khẩu theo phương thức mua nguyên liệu bán sản phẩm tuy hiệu quả kinh tế có cao hơn nhưng vẫn phụ thuộc vào đơn đặt hàng của khách hàng quốc tế. Tuy vậy, ở giai đoạn đầu của sự phát triển, hầu hết các nước đều phải trải qua hình thức này. Đây cũng là cơ hội để Công ty tập dượt, làm quen với cách thức làm ăn trên thị trường quốc tế, từ việc tiếp nhận nguyên phụ liệu gia công sản xuất đến tiến độ giao hàng ... để tiến đến hình thức xuất khẩu sản phẩm cao hơn: xuất khẩu hàng hoá mang thương hiệu “Đông Xuân”. Để đạt được việc xuất khẩu sản phẩm theo hình thức này, Công ty cần phải huy động một lực lượng tổng lực từ điều tra nhu cầu thị trường nước ngoài để tạo ra các mẫu mốt ăn khách, hợp thị hiếu, đến tổ chức sản xuất đúng với tiến độ tiêu dùng của thị trường mà sản phẩm cần tới. Làm được điều này, ngoài việc giải quyết lao động như hình thức trên, nó còn gòp phần thúc đẩy bản thân ngành dệt (cung cấp các loại vải cho may mặc) và nhiều ngành công nghiệp khác phát triển. Đồng thời hiệu quả về thu ngoại tệ cũng tăng lên nhiều. Ba là: Đặt những đại diện, các cửa hàng chào bán các sản phẩm may mặc của công ty tại các thị trường lớn ở nước ngoài nhằm mở rộng thị trường. Lập kho hàng ở các cảng lớn để giao nhận hàng kịp thời. Bốn là: Liên doanh, liên kết với các doanh nghiệp nước ngoài hoặc Việt kiều để làm cơ sở đẩy mạnh hàng xuất khẩu may mặc ra thị trường thế giới. Một điều đáng chú ý ở đây là tiềm năng của Việt kiều và người Việt Nam định cư ở nước ngoài: có nhiều người là các ông chủ lớn với các doanh nghiệp sở tại, như ở Nga và một số nước Trung Đông. Đây là một thị trường không nhỏ cho hàng may mặc của Công ty. Năm là: Đẩy mạnh hoạt động tạo mốt, đào tạo đội ngũ tiếp thị, tăng cường các hoạt động quảng cáo, khuyến mãi, tuyên truyền nhằm bán trước sản phẩm. Các hoạt động dịch vụ trước, trong và sau khi bán hàng tạo điều kiện thuận lợi cho người mua nhằm thắng được đối thủ cạnh tranh, chiếm lĩnh thị trường. Sớm hoà nhập vào thị trường quốc tế và khu vực bằng đầu tư phát triển và tổ chức lại hoạt động xuất khẩu hàng may mặc theo cơ chế thị trường, vận dụng tốt hệ thống quản lý chất lượng quốc tế ISO 9002, bằng tiếp thị, hội thảo, hội trợ, triển lãm, gia nhập các hiệp hội Dệt-May quốc tế và khu vực, giao lưu với thời trang thế giới. Để hỗ trợ đảm bảo cho hoạt động trên đem lại kết quả mong muốn thì trước tiên doanh nghiệp phải tự bảo đảm được chất lượng, qui cách chủng loại của sản phẩm, phù hợp với khách hàng quốc tế. Một thị trường vừa hé mở nhưng rất có triển vọng đối với công ty đó là thị trường Mỹ và đằng sau đó là khối mậu dịch tự do Bắc Mỹ (NAFTA: Mỹ-Canada- Mehico). Trong năm 2002, kim ngạch xuất khẩu hàng may mặc của công ty sang Mỹ đã chiếm một tỷ trọng không nhỏ trong tổng kim ngạch xuất khẩu. Hiện tại giá trị kim ngạch xuất khẩu đã lớn hơn thị trường EU, vì vậy đây là một thị trường rất hấp dẫn nếu biết khai thác sẽ đem lại hiệu quả cao. Bên cạnh đó, công ty cần chú trọng hơn nữa tới vấn đề phát triển sản phẩm mới trên một số thị truờng truyền thống như Nhật Bản, EU nhằm mục tiêu tăng trưởng. Tăng cường tìm kiếm các thị trường không hạn ngạch và có chính sách sản phẩm đối với từng thị trường. Việc đề ra chính sách sản phẩm đúng đắn đối với từng thị trường có ý nghĩa hết sức to lớn đối với việc tiêu thụ sản phẩm, đến chi phí, giá thành và lợi nhuận của công ty. Chính sách sản phẩm đúng đắn sẽ làm tăng khả năng xâm nhập, chiếm lĩnh thị trường và tăng lợi nhuận của Công ty. 1.2. Mở rộng năng lực sản xuất hàng xuất khẩu và giảm chi phí. Dễ thấy rằng việc mở rộng thị trường xuất khẩu sẽ không có ý nghĩa nếu như không tăng năng lực sản xuất trong nước. Vì theo một nguyên lý trong kinh doanh thương mại là nếu như khi khách hàng tới mà không có hàng cho khách thì ta sẽ mất khách vĩnh viễn. Đây là hai mặt của một vấn đề: nếu như không có đủ hàng hoá để đáp ứng nhu cầu khách hàng thì sẽ không cần và không thể mở rộng được thị trường xuất khẩu, cho nên mở rộng thị trường xuất khẩu phải gắn với việc tăng năng lực sản xuất trong nước, còn để xuất khẩu có hiệu quả thì phải giảm được chi phí của hàng xuất khẩu. Hơn nữa, sản xuất và xuất khẩu ở nước ta còn chưa được tổ chức một cách chặt chẽ và chưa có tiếng nói riêng cho nên phải chấp nhận giá thị trường quốc tế. Trong điều kiện đó, để tăng kim ngạch xuất khẩu yêu cầu trước tiên là phải tăng được lượng hàng xuất khẩu, tức là phải tăng năng lực sản xuất, có như vậy công ty mới có thể vươn lên chiếm lĩnh, chi phối một thị trường nào đó. Tóm lại, tăng năng lực, giảm chi phí sản xuất và xuất khẩu là điều không thể thiếu được khi muốn mở rộng thị trường, tăng kim ngạch xuất khẩu. Để làm được điều này, công ty cần áp dụng các biện pháp sau: * Chuyển từ hình thức mua nguyên liệu bán thành phẩm sang hình thức bán sản phẩm do công ty thiết kế. Hình thức xuất khẩu này có hiệu quả hơn từ 4-5 lần. Chẳng hạn, tính theo đơn vị qui chuẩn quần áo dệt kim thì với 400 triệu sản phẩm xuất khẩu theo hình thức mua nguyên liệu bán thành phẩm sẽ thu khoảng 300 triệu USD, còn theo giá bán sản phẩm do công ty thiết kế là khoảng 3,5 USD/1SP thì kim ngạch xuất khẩu sẽ là 1,4 tỷ USD, tức là tăng gần 5 lần. Chú ý rằng, để chuyển đổi hình thức này đòi hỏi công ty phải tuyển mộ và đào tạo đội ngũ thiết kế mẫu mốt chuyên nghiệp. 2. Giải pháp đầu tư hiện đại hoá công nghệ - mẫu mã hàng dệt may. Thực trạng rõ nét đối với hoạt động xuất khẩu hàng may mặc ở công ty là chủ yếu xuất khẩu dưới hình thức mua nguyên liệu bán thành phẩm theo mẫu mã của nước ngoài (chiếm >80%) còn lại là gia công. Do vậy, hiệu quả đem lại không cao. Nguyên nhân chủ yếu là do ngành dệt may ở nước ta chưa phát triển, không có sản phẩm xuất khẩu mang thương hiệu Việt Nam có giá trị kinh tế cao, hơn nữa công nghệ lạc hậu và không đồng bộ, thiết bị kĩ thuật chậm so với Trung Quốc, Thái Lan khoảng 5-7 năm, hàng năm sản xuất mới đạt 50-60% năng lực. Do vậy, sản phẩm sản xuất ra có hàm lượng chất xám thấp, chất lượng nguyên vật liệu để sản xuất trong nuớc kém, không đạt tiêu chuẩn quốc tế. Như trên đã phân tích, để nâng cao hiệu quả của hoạt động xuất khẩu hàng may mặc, Công ty cần giảm dần hình thức xuất khẩu gia công, đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu theo phương thức FOB, cố gắng chuyển dần sang hình thức xuất khẩu sản phẩm do công ty thiết kế. Do vậy, giải pháp cần thiết ở đây là phải đầu tư phát triển ngành dệt để phát triển ngành may, bao gồm cả đầu tư chiều sâu và đầu tư các công trình mới, nâng cao trình độ công nghệ phát triển sản xuất đồng bộ. Đầu tư chiều sâu bao gồm cả đầu tư mở rộng là một yêu cầu cấp thiết để có nhiều mặt hàng thị trường trong và ngoài nước có nhu cầu, mặt hàng đạt chất lượng cao, giá thành hạ, có vải cho ngành may xuất khẩu theo phương thức FOB, chiếm lĩnh lại thị trường nội địa và hoà nhập vào thị trường may ASEAN khi hiệp định AFTA có hiệu lực. Công ty cần tăng vốn cho các hoạt động nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ hiện đại, đặc biệt ưu tiên cho công tác đào tạo đội ngũ thiết kế mẫu mã sản phẩm dệt nhằm tăng nhanh quá trình chuyển đổi hình thức xuất khẩu. Đầu tư chiều sâu nhằm khắc phục các mất cân đối, đồng bộ hoá các dây chuyền thiết bị, bổ sung mới, cải tạo nâng cấp thiết bị cũ, đầu tư công nghệ mới, đào tạo nâng cao kỹ thuật quản lý tiếp thị, tổ chức lại sản xuất... để tăng doanh thu các mặt hàng mới (quần áo lót nữ cao cấp) nâng cao uy tín về nhãn hiệu hàng hoá, xây dựng chính sách giá cạnh tranh ở cả thị trường trong và ngoài nước. Các dự án đầu tư chiều sâu phải có bước đi phù hợp với tình hình kinh tế, kỹ thuật, với chiến lược phát triển của công ty. Dù là bổ sung một máy, một dây chuyền công nghệ... đều phải đảm bảo đồng bộ với công nghệ phụ trợ, đào tạo, quản lý ... nhằm phát huy hiệu quả kinh tế và hiệu quả sử dụng sớm nhất. Song tìm giải pháp để tạo nguồn vốn cho đầu tư phát triển là một vấn đề quan trọng và cấp thiết, có tính quyết định tới tốc độ phát triển. Ngân sách Nhà nước cấp thì hạn chế, vốn tự có cũng chưa đủ để phát triển đầu tư. Do vậy, với phương châm thực tế trong hoàn cảnh Việt Nam hiện nay, công ty nên áp dụng các hình thức liên doanh liên kết với các công ty nước ngoài nhằm tiếp thu dây chuyền sản xuất, công nghệ mới, đổi lại công ty sẽ xuất khẩu hàng hoá cho họ. Bên cạnh đó, công ty cần đầu tư phát triển sản xuất vải dệt kim làm nguyên liệu cho may với chất lượng cao mà điều kiện công nghệ và tài chính cho phép. Đây là chất xúc tác để chuyển đổi hình thức mua nguyên liệu bán thành phẩm sang hình thức xuất khẩu sản phẩm mang nhãn hiệu của công ty, do công ty thiết kế. Bởi hiệu quả kinh tế do phương thức này đem lại chưa cao, phụ thuộc nhiều vào đơn đặt hàng của khách hàng. Vì vậy phải chuyển sang hình thức tự thiết kế sản phẩm xuất khẩu nhằm có thể kích thích nhu cầu, gợi mở và đáp ứng nhu cầu, chủ động hơn trong công tác xuất khẩu hàng dệt may. Tuy nhiên trong lĩnh vực thiết kế theo mốt, công ty còn có nhiều bỡ ngỡ, chưa có đủ hiểu biết về yêu cầu thị hiếu của từng thị trường EU, Mỹ, Nhật... nên sớm đầu tư thích đáng về cơ sở tạo mốt và nâng cao nghiệp vụ tạo mốt, sử dụng các thiết bị chuyên dùng computer, điện tử trong thiết kế cắt may, có kế hoạch hợp tác với viện Mốt, hoặc thuê chuyên gia thiết kế mốt người nước ngoài để rút ngắn quá trình thâm nhập và đẩy nhanh sản phẩm của ta tới các thị trường rộng lớn đó. * Nâng cao chất lượng mặt hàng. Với mục tiêu sản xuất các mặt hàng có chất lượng, mẫu mã phong phú đẹp, hợp thời trang, hạ giá thành, tăng dần hàm lượng chất xám cao trong hàng xuất khẩu chủ yếu chiến lược. Công ty cần xây dựng được qui chế quản lý chất lượng mặt hàng, xây dựng các hoạt động bảo đảm chất lượng và hoạt động quản lý, hoạch định chất lượng. Ngoài ra, công ty cũng cần xây dựng chiến lược nâng cao chất lượng không ngừng và tăng cường trách nhiệm xét duyệt chính sách về quản lý chính sách chất lượng. Triển khai áp dụng hiệu quả hệ thống chất lượng ISO 9002. Điều này đòi hỏi công sức trí tuệ, thời gian đầu tư đổi mới mạnh mẽ, và quyết tâm của lãnh đạo công ty mới có thể đạt được. 3. Nâng cao trình độ nghiệp vụ xuất khẩu, sử dụng có hiệu quả nguồn lực. Thị trường may mặc thế giới phức tạp, nhu cầu về hàng may mặc biến động theo mùa. Hơn nữa, tập quán thương mại, ngôn ngữ giao dịch với các nước ở các thị trường khác nhau có sự khác nhau. Do vậy, đòi hỏi người làm công tác xuất nhập khẩu phải hết sức linh hoạt tinh thông nghiệp vụ ngoại thương, giỏi ngoại ngữ và phải hiểu biết chuyên môn về ngành may mặc. Công ty cần có chiến lược đào tạo nâng cao cho cán bộ quản lý và nhân viên một cách thường xuyên, đào tạo có hệ thống về trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, ngoại ngữ... trình độ của cán bộ và nhân viên phải được nâng lên nhanh chóng và tương xứng với sự phát triển của hoạt động xuất khẩu. Qui mô đào tạo và loại hình đào tạo cần được mở rộng để đáp ứng các nhu cầu đa dạng của hoạt đông xuất nhập khẩu. Mặt khác, hàng năm công ty nên tổ chức các đợt học nâng cao bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ xuất nhập khẩu cho nhân viên. Đây là một mắt xích quan trọng trong công tác đào tạo. Nếu không được chú ý thích đáng sẽ làm hao mòn vô hình đội ngũ đã được đào tạo. Cần tổ chức theo các hình thức: theo chuyên đề, chương trình nâng cao, tu nghiệp ở nước ngoài... theo một chương trình kế hoạch thường niên. 4. Một số biện pháp cụ thể khác: - Trong thời gian tới công ty tiếp tục thực hiện các giải pháp để giảm các chi phí giá thành chưa hợp lý, chấp nhận giá bán lỗ để giữ ổn định thị trường truyền thống như trước, phát triển thêm các mặt hàng mới (các mặt hàng áo lót cao cấp có đặc tính chống nhiễm khuẩn, hút ẩm tốt, mát về mùa hè, giữ nhiệt về mùa đông đối với hàng Nhật Bản). Tập trung sản xuất ngay từ đầu năm cho những khách hàng EU đã kí hợp đồng, nỗ lực sản xuất cho các khách hàng xuất khẩu vào Mỹ nhằm phát triển sản lượng, doanh số và hiệu quả. - Tiếp tục mở rộng mạng lưới bán nội địa, tích cực tham gia các hoạt động quảng cáo, hội chợ để giới thiệu sản phẩm tới đông đảo người tiêu dùng. Tăng cường hợp tác với các đơn vị ngành bằng cách mua nguyên vật liệu, bán thành phẩm và hợp tác đại lý chung địa điểm bán. - Tiếp tục khẩn trương thực hiện đề án 582/GĐ_KTDT đã được Tổng Công ty phê duyệt để sớm ổn định, mở rộng sản xuất, tuyển dụng và đào tạo lao động bổ sung để phù hợp với quy mô sản xuất và đẩy mạnh xuất khẩu (vào thị trường Mỹ, EU, Nhật Bản...) - Xin Tổng công ty hỗ trợ để Bộ Thương mại cấp đủ hạn ngạch cho các hoạt động XNK với khách hàng đã có uy tín nhiều năm để tăng doanh thu và kim ngạch XK, đặc biệt trong lúc thị trường Nhật Bản đang gặp khó khăn. - Đề nghị Bộ Tài chính và Quỹ hỗ trợ phát triển tiếp tục cấp bổ sung vốn lưu động và giải quyết vốn đầu tư, vốn ưu đãi sản xuất hàng xuất khẩu. III. Một số đề xuất kiến nghị đối với Chính phủ nhằm đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu hàng dệt may trong thời gian tới: Do tỷ trọng kim ngạch xuất, nhập hàng may mặc của chúng ta trên thị trường thế giới là rất nhỏ bé nên trong thời gian tới nhiệm vụ cấp bách cần giải quyết là mở rộng thị trường, nâng cao khối lượng tiêu thụ, thâm nhập sâu hơn vào các thị trường đã bán được sản phẩm. Muốn đạt được mục tiêu này, cụ thể ta phải tập trung vào cải thiện điều kiện sản xuất trong nước, nâng cao năng lực cạnh tranh của hàng Việt Nam và khuyến khích xuất khẩu bằng các biện pháp: 1. Chính sách về thị trường xuất khẩu. Trong nền kinh tế thị trường thì đầu ra sẽ quyết định hoạt động sản xuất cũng như đóng vai trò định hướng cho đầu tư phát triển sản xuất. Trong bối cảnh mới của quan hệ hợp tác kinh tế quốc tế có nhiều thuận lợi, Việt Nam phải chú trọng các vấn đề mang tính chiến lược sau: + Mở rộng mạng lưới các cửa hàng bán lẻ, đại lý, siêu thị, trung tâm giới thiệu sản phẩm để dần dần thoả mãn ngày càng tốt hơn nhu cầu trong nước với số dân 78 triệu dân. + Nhanh chóng chuyển đổi cơ cấu xuất khẩu từ gia công sang xuất khẩu trực tiếp là chủ yếu. Tận dụng lợi thế và nâng cao hiệu quả hoạt động của các đại diện thương mại tại các sứ quán ta ở nước ngoài cùng với việc đặt thêm những văn phòng đại diện, các cửa hàng chào bán sản phẩm của các công ty may mặc Việt Nam tại các thị trường lớn, trọng tâm. + Bám sát thị hiếu tiêu dùng trong và ngoài nước, không ngừng sáng tạo mẫu mới, đẩy mạnh công tác nghiên cứu mốt lên quy mô lớn hơn, có hệ thống, tăng cường giới thiệu sản phẩm dưới nhiều hình thức sinh động như hội chợ, triển lãm,... + Hình thành một cơ chế trao đổi đều đặn thông tin hai chiều giữa các nhà sản xuất và cơ sở tiêu thụ, nghiên cứu thị trường. Hiện nay, các doanh nghiệp Việt Nam chưa thể ngay một lúc tăng nhanh năng lực cạnh tranh ngay cả trên thị trường trong nước. Do vậy, dù phải đảm bảo nguyên tắc tự do hoá mậu dịch, Nhà nước vẫn cần có những chính sách hợp lý hỗ trợ cho các doanh nghiệp Việt Nam kinh doanh trong nước cũng như các đơn vị xuất khẩu được sản phẩm sang thị trường mới hay sản phẩm được xuất khẩu lần đầu để giúp đỡ họ. 2. Chính sách về đầu tư phát triển: Năng lực hiện tại của ngành rất nhỏ bé, công nghệ lạc hậu lại không đồng bộ do đó yêu cầu tất yếu là phải có đầu tư mới phát triển được. Nhưng muốn đầu tư có hiệu quả phải chú ý hai yếu tố. Quy mô đầu tư và thị trường tiêu thụ. Thiết nghĩ quy mô xí nghiệp mới từ 250-450 máy may là hợp lý. Còn cơ cấu thị trường thì một mặt dựa vào thị trường có hạn ngạch nhưng chủ yếu phải chuẩn bị tốt để xuất khẩu đi thị trường không hạn ngạch. Cần chú ý rằng trong cơ chế phân bổ hạn ngạch của liên Bộ thì các doanh nghiệp mới ra đời năm đầu tiên chỉ được giao một lượng hạn ngạch nhỏ nhất định (thường là 10 ngàn sản phẩm Jacket hoặc là sản phẩm tương đương cho 100 máy 1 kim, nhưng không quá 30 ngàn sản phẩm cho doanh nghiệp mới dù có hơn 300 chiếc máy). Mặc dù, Hiệp định mới được ký kết với EU cho giai đoạn 1999-2001 có tăng lên nhưng thực tế năng lực sản xuất của ngành may Việt Nam vẫn dư thừa từ 20-25% Trong khi tình hình kinh tế Nhật Bản và Mỹ có những diễn biến phức tạp nên sức mua trong nước sẽ suy giảm. Một số nước Đông Nam á khác đã phá giá và thả nổi đồng tiền nước họ do vậy sự cạnh tranh xuất khẩu hàng may mặc đi EU, Mỹ sẽ ác liệt hơn nên khi đầu tư, mở rộng sản xuất, xuất nhập khẩu, các doanh nghiệp cần tính toán kỹ lưỡng, nhằm đạt hiệu quả cao nhất. Việc đầu tư mở rộng cho ngành cần tập trung cả phần cứng như thiết bị kéo sợi, dệt vải, may phụ trợ,... và phần mềm của công nghệ như đào tạo, nghiên cứu thông tin, tiếp thị, tạo mốt,... Bên cạnh đó, thiết bị máy may cần đổi mới dần dần máy đã sử dụng trên 10 năm không đủ khả năng đáp ứng yêu cầu của mẫu mã mới. Dự tính tổng nhu cầu vốn đầu tư chiều sâu và mở rộng cho ngành đến năm 2005 vào khoảng 2,5 tỷ, đến năm 2010 là 5 tỷ. Vậy vốn đầu tư phải dựa vào nguồn tự tích luỹ, khấu hao cơ bản, nguồn cổ phiếu, trái phiếu trong mọi tầng lớp dân cư, kể cả người Việt Nam ở nước ngoài hay vay tín dụng quốc tế mà phương pháp thượng sách là cổ phần hoá. Đây là bước đi rất căn bản nhằm thu hút nguồn vốn đầu tư vốn đang thiếu. Từ đó mà ngành may mặc có thể cùng hợp sức sản xuất ra những sản phẩm 100% “Made in Vietnam”, cạnh tranh trên thị trường quốc tế, chấm dứt cảnh “dệt đi đằng dệt, may đi đằng may”. Nhưng khó khăn trong cổ phần hoá ngành may là do lãi suất ngành may hiện quá thấp (do chủ yếu là gia công). Lãi suất thấp khó lôi kéo các cổ đông mua để hưởng lãi. Còn ngành dệt còn khó khăn hơn do công nghệ quá cũ, lạc hậu. Sản phẩm vải chưa cao khó có thể cạnh tranh với vải ngoại nhập. Hơn nữa, đầu tư vào ngành dệt rất lớn do giá mua máy móc đắt hơn so với ngành may. Giá trị của một doanh nghiệp dệt vào khoảng 100-200 tỷ đồng gấp 10-20 lần so với giá trị một doanh nghiệp may. Cần phải có sự kết hợp hài hoà giữa việc nhập thiết bị công nghệ hiện đại với thiết bị công nghệ đã qua sử dụng, vừa đáp ứng được yêu cầu phát triển sản phẩm, vừa cân đối được vốn đầu tư cho trang thiết bị và đảm bảo tính cạnh tranh về giá cả của sản phẩm xuất khẩu trên cơ sở tính hiệu qủa kinh tế. Ưu tiên đầu tư cho công nghệ thiết kế trên máy vi tính nhằm nâng cao năng lực sáng tạo mẫu mã. Có các chính sách khuyến khích đầu tư với các dự án sản xuất sản phẩm mới theo tiêu chuẩn ISO 14000, ISO 9000... Nghiên cứu áp dụng khoa học về nguyên liệu mới, về vật liệu mới, về công nghệ và thiết bị đang còn bỏ trống sớm đầu tư thích đáng về cơ sở tạo mốt và nâng cao nghiệp vụ tạo mốt. 3. Chính sách quy hoạch và quản lý sản xuất. Quy hoạch phát triển ngành may mặc thành ba vùng chính: thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh lân cận chiếm 45-50% năng lực toàn ngành. Vùng đồng bằng sông Hồng, các tỉnh Thanh Hoá, Nghệ An chiếm 35-40% năng lực toàn ngành. Còn lại vùng miền Trung chiếm tỷ trọng 10-15% năng lực của ngành may mặc. Tại mỗi trung tâm lớn nếu có điều kiện nên phát triển hình thức khu chế xuất, khu công nghiệp tập trung. Bởi vì những hình thức này có tác dụng lớn đến sản xuất công nghiệp, thu hút vốn đầu tư nước ngoài, lại phù hợp với mô hình vệ tinh, liên hợp trong khả năng của chúng ta. Có sự kiểm tra giám sát chặt chẽ, phân loại đánh giá chính xác những doanh nghiệp kinh doanh có hiệu quả và có triển vọng phát triển. Tìm ra những biện pháp thích hợp cho những doanh nghiệp làm ăn thua lỗ nhiều năm. Có chính sách rõ ràng đối với các doanh nghiệp thuộc thành phần kinh tế ngoài quốc doanh và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài để họ phát huy thế mạnh. Nhà nước cần phải có qui hoạch phát triển vùng nguyên liệu các loại tơ sợi thiên nhiên cho ngành dệt và các chính sách khuyến khích đầu tư phát triển vùng nguyên liệu, tạo nguồn nguyên liệu ổn định cho ngành dệt. Khuyến khích đầu tư cho sản xuất phụ liệu và sản xuất vải đủ tiêu chuẩn xuất khẩu, giảm bớt phụ thuộc của ngành may vào nguồn nguyên liệu nhập ngoại. Nâng cao hiệu quả và chất lượng của hàng may gia công, tạo dựng và củng cố uy tín trên thị trường thế giới đồng thời tạo lập cơ sở để chuyển dần sang xuất khẩu trực tiếp. Có chính sách hỗ trợ, khuyến khích đầu tư cho khâu thiết kế và sản xuất hàng mẫu, đầu tư đào tạo đội ngũ cán bộ đủ khả năng thiết kế mẫu mã đồng thời hỗ trợ cho công tác đăng ký nhãn hiệu hàng hoá, tạo điều kiện đưa các sản phẩm tên hiệu Việt Nam ra thị trường thế giới. 4. Chính sách về thể chế: Đây là một nhóm biện pháp lớn mà vai trò của Nhà nước là quyết định, bởi chỉ có Nhà nước mới có đủ thẩm quyền và năng lực thực hiện. Trước hết là chính sách chung quản lý hoạt động kinh doanh hàng may mặc. Có thể khẳng định rằng Nhà nước sẽ phải tiếp tục bảo hộ ngành may mặc vì dù có nhiều tiến bộ song so với thế giới, năng lực cạnh tranh vẫn còn hạn chế. Mặt khác, những thành tựu bước đầu trong thời gian qua cũng không tách khỏi sự bảo hộ của Nhà nước với mức thuế nhập khẩu 35-50%, là một trong những nhóm hàng có mức thuế suất cao nhất hiện nay. Tuy vậy, thuế suất áp dụng phải được tính toán kỹ lưỡng để vừa bảo hộ được sản xuất trong nước tránh khỏi sự thâm nhập ồ ạt, bất lợi của hàng ngoại nhưng lại vừa tạo điều kiện phát triển trong nước, chuẩn bị thực lực để cạnh tranh khi các biểu thuế sau này giảm xuống. Nhà nước cần có các chính sách tạo điều kiện cho ngành dệt may đủ sức cạnh tranh trong bối cảnh của sự toàn cầu hoá: - Cho tiếp tục áp dụng thuế suất hàng dệt may bằng 0% để thúc đẩy hoạt động xuất khẩu hàng may mặc. - Với mục tiêu thúc đẩy xuất khẩu trên cơ sở khai thác, phát huy hiệu quả, nội lực của đất nước, Bộ tài chính cần xem xét lại mức thuế nhập khẩu của các mặt hàng trong nước đã bắt đầu sản xuất được, trong đó có sợi, vải để đảm bảo sản xuất trong nước tránh tình trạng giá thành sản xuất của sản phẩm lại lớn hơn giá nhập khẩu, làm giảm sức cạnh tranh của hàng hoá ta trên thị trường nước ngoài. Nhà nước cần miễn thuế nhập khẩu nguyên liệu sản xuất các chủng loại sản phẩm (mặt hàng dệt, phụ liệu may...) thay thế nhập khẩu để làm hàng phục vụ xuất khẩu, tạo điều kiện cho ngành dệt may có thể bán ngang hoặc thấp hơn giá nhập sản phẩm cùng chủng loại và tạo cho hàng may mặc xuất khẩu được theo phương thức FOB. - Bên cạnh đó, Nhà nước có thể áp dụng một số biện pháp khác như cấp tín dụng xuất khẩu, trợ cấp xuất khẩu.... nhằm giúp ngành dệt may giảm chi phí, tăng khả năng cạnh tranh, tăng thu nhập, lợi nhuận đẩy mạnh được hoạt động xuất khẩu. Thực tế mấy năm qua, Nhà nước vẫn chưa thực sự chú trọng tới hoạt động hàng may mặc. Một thực trạng trong ngành may xuất khẩu đó là: dù biết rằng gia công may không hiệu quả bằng hình thức mua nguyên liệu bán thành phẩm, ngành dệt may nói chung phải vay vốn mua nguyên liệu đầu vào, rồi sau một chu kì sản xuất (3-4 tháng) mới bán sản phẩm thu tiền lãi trả ngân hàng. Do không có ưu đãi về lãi suất nên sau khi trừ đi chi phí sản xuất và lãi ngân hàng, hiệu quả thu được không cao hơn hình thức gia công là bao nhiêu, lại chịu nhiều rủi ro. Trong khi đó, hình thức gia công tuy hiệu quả thấp nhưng chắc chắn. Như vậy Nhà nước và xã hội bị thiệt vì đơn cử một ví dụ là: theo hình thức gia công thì giá gia công một áo sơ mi khoảng 0,7-0,8 USD, gấp gần 5 lần. Do vậy, đòi hỏi Nhà nước phải nhanh chóng áp dụng một cách hợp lý các biện pháp trên để khuyến khích hoạt động xuất khẩu hàng may mặc đem lại hiệu quả cao. Cùng với công cụ chính là thuế, trước mắt chúng ta vẫn có thể sử dụng các công cụ phi thuế quan khác như quy định xuất sứ sản phẩm, kiểm định chất lượng sản phẩm, kiểm tra trước khi giao hàng,... nhằm tăng cường vai trò quản lý chung của Nhà nước đồng thời bảo vệ sản xuất. Ngoài ra còn tiếp tục cải cách hệ thống quản lý hành chính, thủ tục rườm rà, mất nhiều thời gian nhiều kẽ hở như hiện nay. Nhiệm vụ này không chỉ tạo điều kiện cho các doanh nghiệp kinh doanh hiệu quả hơn mà cũng góp phần thu hút đầu tư nước ngoài vào nước ta. Nó đòi hỏi phải có sự kết hợp hài hoà giữa các Bộ, Ngành có liên quan như Bộ Thương mại, Hải Quan, Thuế,... Các quy phạm pháp luật chưa thật phù hợp phải sửa đổi để vừa có tác dụng hướng dẫn vừa có tác dụng răn đe nâng cao hiệu lực quản lý của Nhà nước. Vừa qua, Chính phủ đã ban hành Nghị định 57/1998/NĐ-CP ngày 31/7/1998 quy định chi tiết thi hành Luật thương mại về hoạt động xuất nhập khẩu, gia công và địa lý mua bán hàng hoá với nước ngoài, và ban hành Thông tư 03,04,06 hướng dẫn các thủ tục hải quan thay thế cho Quy chế 126/QĐ-TCHQ. 5. Chính sách về hợp tác quốc tế: Chiến lược chính của chúng ta là thâm nhập thị trường thế giới, hoạt động quan hệ quốc tế phải được đặc biệt ưu tiên. Một nhiệm vụ quan trọng mà các biện pháp quốc tế phải đạt được là ký kết các thoả ước thương mại với các nước và khu vực thị trường thế giới. Để hoàn thành nhiệm vụ này, chỉ có Nhà nước với tư cách pháp lý cao nhất của mình mới có thể đại diện cho quyền lợi của các doanh nghiệp kinh doanh may mặc đàm phán, ký kết các Hiệp định khung, Nghị định thư trao đổi với các Chính phủ khác. Nếu những văn bản này dựa trên cơ sở thực tiễn và vì lợi ích của toàn ngành, chúng sẽ tạo nên những cơ hội thuận lợi và làm tăng đáng kể khả năng tiếp cận thị trường, tiêu thụ sản phẩm cho các doanh nghiệp Việt Nam. Một khía cạnh khác của quan hệ hợp tác quốc tế là tích cực tham gia các tổ chức, hiệp hội của ngành may mặc trong khu vực cũng như trên thế giới. Hiện nay với tư cách là thành viên ASEAN, nước ta đã tham gia Liên đoàn công nghiệp dệt Châu á (AFTEX). Tới đây, khi thâm nhập sâu hơn vào thị trường thế giới thì việc gia nhập Hiệp hội dệt, may thế giới (WTGA) là hết sức chính đáng. Quan hệ chính trị và quan hệ kinh tế là hai mặt gắn bó hữu cơ với nhau. Chúng vừa là tiền đề vừa là điều kiện phát triển của nhau. Quan hệ chính trị mở đường cho quan hệ kinh tế phát triển, ngược lại quan hệ kinh tế làm cho quan hệ chính trị trở nên gắn bó chặt chẽ hơn. Tác động của quan hệ chính trị lên quan hệ kinh tế thể hiện trên các mặt: - Quan hệ chính trị tốt tạo đà cho việc hợp tác, tương trợ lẫn nhau về đầu tư, viện trợ, chuyển giao công nghệ. - Quan hệ chính trị là tiền đề cho Nhà nước kí kết các hiệp định về thương mại, về thông tin, về đầu tư, về cấp phát hạn ngạch (quota). - Quan hệ chính trị là cơ sở pháp lý đảm bảo cho các doanh nghiệp hai bên tiến hành làm ăn với nhau. Tạo điều kiện thuận lợi trong việc thanh toán, giải quyết thông tin tranh chấp. - Quan hệ chính trị làm tăng lợi thế cạnh tranh của các doanh nghiệp trong nước. Như vậy, về mặt mở rộng thị trường, quan hệ chính trị tốt sẽ tạo được thị trường ổn định, thị trường mới cho phát triển sản xuất và xuất khẩu. Điển hình là việc Việt Nam sẽ tham gia lộ trình AFTA làm cho các quan hệ kinh tế đối ngoại Việt nam sôi động hẳn lên. Nhiều hãng, công ty trên thế giới mong muốn tìm kiếm cơ hội kinh doanh ở Việt Nam. Quan hệ thương mại như chúng ta đều biết, chỉ là một bộ phận của kinh tế đối ngoại. Song nó là một trong các bộ phận thu ngoại tệ về cho đất nước. Đối với các nước mới ở giai đoạn đầu của quá trình công nghiệp hoá, vốn là yêu cầu đầu tiên và tất yếu. Do vậy, thông qua hoạt động ngoại thương, nhiều nước đã tham gia được vào sự phân công lao đông quốc tế trên phạm vi toàn cầu và trong khu vực. Và chính sự tham gia đó đã bảo đảm cho sự phát triển cân đối của nền kinh tế quốc dân và thu được ngoại tệ về cho đất nước. Sự phát triển ngoại thương của ngành Dệt-May cũng không thoát khỏi ảnh hưởng của quan hệ chính trị . Từ sự phân tích trên, các chính sách cần có là: + Nhà nước tích cực tham gia vào các diễn đàn quốc tế và khu vực để Việt Nam nhanh chóng trở thành thành viên WTO. + Quan hệ tốt với các thị trường lớn như EU, Bắc Mỹ, tạo được khuôn khổ pháp lý tốt với các thị trường này để sản xuất hàng may mặc được hưởng các ưu đãi đặc biệt như hạn ngạch, tối huệ quốc... và có điều kiện xuất khẩu với số lượng lớn vào các thị trường này. + Thực hiện nghiêm túc các công ước quốc tế về bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ về công nghiệp để các sản phẩm có chất lượng cao của Việt Nam giữ được uy tín trên thị trường. + Có qui chế phù hợp (bao gồm cả trách nhiệm và quyền lợi) về hoạt động của các nhân viên thương vụ của các đại sứ quán Việt Nam ở các nước, trong việc cung cấp các thông tin về lĩnh vực may mặc và giúpngành dệt may Việt Nam mở rộng thị trường ở các khu vực này. Điều này sẽ tiết kiệm cho ngành dệt may những chi phí về thu thập thông tin, những chi phí không cần thiết khác do chưa hiểu kĩ thị trường, qui định, giảm rủi ro cho ngành dệt may ...Suy cho cùng, đây là một hình thức trợ giúp xuất khẩu, khuyến khích bảo đảm cho hoạt động xuất khẩu, mặt khác các cơ quan thương vụ này cũng đóng vai trò là điểm tựa cho hàng xuất khẩu Việt Nam xâm nhập và chiếm lĩnh thị trường. 6. Một số kiến nghị khác: Nhà nước cần có chính sách về đào tạo: Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ khuyến khích và thu hút các học sinh có khả năng theo học ngành công nghệ dệt may, khắc phục tình trạng thiếu kĩ sư dệt may như hiện nay. Đầu tư cho các trường dạy nghề, đào tạo công nhân kỹ thuật đáp ứng được yêu cầu sản xuất theo dây chuyền hiện đại, nhằm đào tạo một đội ngũ công nhân có tay nghề cao, thực sự trở thành thế mạnh về nhân lực của ngành dệt may Việt Nam. Ưu tiên đào tạo các chuyên gia về thiết kế thời trang và Marketing, khắc phục điểm yếu cơ bản của ngành may xuất khẩu trong khâu thiết kế mẫu mốt và xúc tiến thị trường, từng bước tạo lập cơ sở để chuyển sang xuất khẩu trực tiếp các sản phẩm mang thương hiệu Việt Nam, đồng thời có chính sách hỗ trợ đảm bảo công ăn việc làm, tạo nguồn thu nhập ổn định. Nhà nước cần có sự điều tiết về tỷ giá hối đoái: Trong thời gian qua có ý kiến cho rằng nếu loại trừ yếu tố lạm phát của USD và VNĐ thì thực tế VNĐ đã lại giảm giá khá mạnh. Do đó chính phủ cần phải tiến hành một chính sách tỷ giá linh hoạt, lấy việc ổn định giá thực tế làm mục tiêu điều chỉnh giá danh nghĩa. Đây là cơ sở để tiến hành thành công chất lượng mở cửa nền kinh tế, khuyến khích hoạt động kinh doanh thương mại quốc tế và đẩy nhanh sự phát triển nền kinh tế đất nước. Nhà nước nên có các biện pháp để bảo đảm tính ổn định sản xuất, thị trường đặc biệt ổn định hạn ngạch cho các doanh nghiệp đã thực hiện tốt hạn ngạch được cấp. Việc tổ chức đấu thầu hạn ngạch cần hết sức thận trọng. Đối tượng dự thầu phải là những doanh nghiệp thực sự sản xuất, xuất khẩu hàng có uy tín, có chất lượng cao trong những năm qua. Đồng thời tăng cường việc kiểm tra kiểm soát đánh giá thực chất việc thực hiện hạn ngạch, chỉ cấp hạn ngạch cho các doanh nghiệp thực sự sản xuất hàng xuất khẩu đi các thị trường có hạn ngạch. Bộ Thương mại cần tăng cường đàm phán thương mại để mở rộng thị trường và giành ưu đãi cho việc xuất khẩu hàng dệt may Việt Nam đi các thị trường đặc biệt là thị trường EU và Bắc Mỹ. Nhà nước cũng cần phải có chính sách hỗ trợ tài chính, cơ sở hạ tầng, đất đai, lao động đối với các doanh nghiệp nhỏ, vừa mới thành lập vì loại hình này thích hợp với kinh doanh xuất khẩu hàng dệt may gia công xuất khẩu. Ngoài ra có thể duy trì quỹ hạn ngạch dùng để thưởng cho các doanh nghiệp mở mang thị trường mới, tăng mặt hàng xuất khẩu… và hàng năm tổ chức các cuộc tiếp xúc giữa các cơ quan quản lý và các doanh nghiệp dệt may xuất khẩu để trao đổi thông tin, tìm kiếm giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu hàng dệt may hoặc có thể thành lập câu lạc bộ 100 doanh nghiệp hàng dệt may xuất khẩu hàng đầu của Việt Nam, từ đó giới thiệu với khách hàng trong và ngoài nước... Tổ chức và quản lý các khâu nghiệp vụ xuất khẩu. Tổ chức và quản lý hợp lý các khâu thuộc nghiệp vụ xuất khẩu như cấp giấy phép, phân bổ quota, thủ tục hải quan... cũng có tác dụng thúc đẩy hoạt động xuất khẩu nói chung và xuất khẩu hàng may mặc nói rỉêng. Thực tế việc phân bổ hạn ngạch trong xuất khẩu hàng may mặc không hợp lý, thủ tục hải quan còn nhiều phức tạp... làm hạn chế khả năng xuất khẩu mặt hàng này. Để giải quyết vấn đề này, Nhà nước cần sớm ban hành luật hải quan cho phù hợp với quá trình phát triển của nền kinh tế theo cơ chế thị trường. Các ngành hữu quan nghiên cứu để ban hành biểu phân loại mã số hàng xuất khẩu (biểu mã số HS) phù hợp với tiến trình đổi mới nền kinh tế đất nước trong xu thế hợp tác và hội nhập vào cộng đồng quốc tế. Nên có sự thống nhất từ cơ quan quản lý trong việc ghi mã số HS trước tên hàng trong các hồ sơ chứng từ có liên quan để tạo ra một sự đồng nhất trong việc xác định loại hàng hoá làm cơ sở cho việc khai báo, tính và nộp thuế, việc quản lý gia công cho nước ngoài... Về quản lý xuất khẩu tiểu ngạch: Đánh thuế, phí xuất khẩu tiểu ngạch sao cho giá xuất khẩu tiểu ngạch tương đương với giá xuất khẩu chính ngạch vừa quản lý chặt chẽ được xuất khẩu tiểu ngạch, vừa tăng thu cho ngân sách Nhà nước. Trên đây là một số kiến nghị đối với Nhà nước nhằm đẩy mạnh hơn nữa hoạt động xuất khẩu mặt hàng dệt may. Tuy nhiên những biện pháp này không tránh khỏi thiếu sót nhưng cũng phần nào đưa ra những thuận lợi và khó khăn để có thể khắc phục, bổ sung cho phù hợp với thực tế. ------/o/------ Kết Luận Chiến lược công nghiệp hoá, hiện đại hoá hướng mạnh vào xuất khẩu là một chiến lược đúng đắn của Đảng và Nhà nước ta, tạo đà cho nền kinh tế phát triển và đuổi kịp thời đại. Trong đó xuất khẩu các mặt hàng mũi nhọn là một bước đi tiên phong, khai thác triệt để lợi thế của đất nước. Đồng thời việc hướng ra thị trường nước ngoài, đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu trên cơ sở khai thác lợi thế so sánh, vừa xuất phát từ yêu cầu phát triển nội tại của nước ta, vừa có thể nhận được sự “hưởng ứng và ủng hộ” của các nước phát triển trong khuôn khổ mà không ảnh hưởng tới sự phát triển của các ngành kinh tế ở các nước này. Căn cứ vào tiềm năng về điều kiện tự nhiên, xã hội, dân số, truyền thống dân tộc Việt Nam, trong văn kiện đại hội VIII của Đảng ta đã xác định hướng chú trọng phát triển một số ngành, trong đó có công nghiệp sản xuất hàng dệt may. Với những đặc điểm kinh tế-kỹ thuật riêng có của ngành, công nghiệp dệt may được đánh giá là ngành có nhiều ưu điểm để sản xuất và xuất khẩu, rất phù hợp với điều kiện sẵn có của nước ta hiện nay. Tuy nhiên, trong bối cảnh chung tình hình thế giới hiện nay, bên cạnh những thuận lợi nhất định việc đẩy mạnh xuất khẩu hàng may mặc cũng gặp phải nhiều khó khăn thách thức cả ở trong và ngoài nước. Chẳng hạn như trình độ sản xuất thấp kém nên hàng hoá khó đáp ứng được yêu cầu của thị trường quốc tế, khả năng và trình độ tiếp thị quốc tế kém cỏi, thiếu kỹ năng và kinh nghiệm trong thực hiện hoạt động thương mại quốc tế, sự cạnh tranh giữa các nước đang phát triển về cùng một mặt hàng trên cùng một thị trường... Do đó, để có thể đẩy mạnh xuất khẩu hàng may mặc ở Công ty Dệt Kim Đông Xuân không chỉ đòi hỏi sự nỗ lực cố gắng của Tổng Công ty trong việc tìm hướng đi, biện pháp phù hợp mà còn cần phải có sự tác động tích cực của các cơ quan quản lý Nhà nước. Thúc đẩy hoạt động xuất khẩu hàng may mặc ngày càng phát triển, tăng nhanh kim ngạch và ngoại tệ cho đất nước, củng cố uy tín và vị thế của ngành dệt may Việt Nam không chỉ ở thị trường trong nước mà trên toàn thế giới.