Luận văn Pháp luật về hoạt động của ủy ban nhân dân phường - Từ thực tiễn thành phố Tam Điệp, tỉnh Ninh Bình

ường. Trong giai đoạn vừa qua, việc tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương thực hiện theo quy định của Luật Tổ chức Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân năm 2003 và Luật tổ chức chính quyền địa phương năm 2015. Như vậy, xét trên phương diện thể chế, đã trực tiếp quy giản, đồng nhất tính chất, cơ cấu tổ chức, nhiệm vụ và quyền hạn của hai hệ thống cơ quan là Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân ở cả 3 cấp chính quyền địa phương. Thứ tư, do nguồn lực tài chính – ngân sách của tỉnh Ninh Bình, các phường thuộc thành phố Tam Điệp nói riêng còn rất hạn chế, chưa được đảm bảo nên khó khăn trong việc tổ chức thực hiện các nội dung hoạt động thuộc thẩm quyền của chính quyền cấp phường theo quy định của pháp luật, và yêu cầu thực tiễn của địa phương. Đồng thời, cơ sở hạ tầng kỹ thuật phục vụ cho hoạt động của chính quyền cấp phường cũng còn thiếu thốn nên hiệu quả hoạt động chưa cao, có lúc phải trì hoãn làm giảm tính chất kịp thời, liên tục trong điều hành, quản lý trên từng địa bàn. 51 TIỂU KẾT CHƯƠNG 2 UBND phường thuộc thành phố Tam Điệp, tỉnh Ninh Bình được tổ chức và hoạt động trong khuôn khổ pháp luật, là cấp chính quyền thấp nhất, hoạt động mang tính chất trực tiếp nhất đối với đời sống xã hội của nhân dân. Do đó, chính quyền cấp phường nói chung, đóng vai trò rất quan trọng trong việc thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước đối với quá trình phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương. Thực tiễn trong những năm qua cho thấy hoạt động của chính quyền cấp xã, phường trên địa bàn thành phố Tam Điệp, tỉnh Ninh Bình cho thấy có nhiều nét đổi mới, hiệu quả dần được nâng cao, cải thiện trong xu hướng chung của cả nước, gắn với phát huy các tiềm lực, thế mạnh đặc thù của địa phương. Tuy nhiên, hoạt động của chính quyền cấp xã, phường vẫn còn bộc lộ nhiều hạn chế cần được tiếp tục khắc phục, đổi mới hơn nữa nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội địa phương trong giai đoạn hiện nay. Từ đó, yêu cầu cấp thiết hiện nay là nghiên cứu, đề xuất và vận dụng các giải pháp, biện pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của chính quyền phường trên địa bàn thành phố Tam Điệp nói riêng, chính quyền cấp xã, phường trong phạm vi cả nước nói chung. 52 Chương 3 NHU CẦU, PHƯƠNG HƯỚNG, GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VỀ HOẠT ĐỘNG CỦA ỦY BAN NHÂN PHƯỜNG TỪ THỰC TIỄN THÀNH PHỐ TAM ĐIỆP, TỈNH NINH BÌNH Trong hoạt động quản lý nhà nước, hiệu quả chính là tiêu chí đánh giá các hoạt động quản lý của các chủ thể có thẩm quyền. Đối với UBND cấp phường, hoạt động quản lý nhà nước là hoạt động mang tính đặc thù, hoạt động này không trực tiếp sáng tạo ra các giá trị vật chất nhưng bản thân nó có những ảnh hưởng nhất định đến quá trình tạo ra giá trị vật chất, làm cho quá trình này diễn ra một cách nhanh chóng hay chậm chạp. Chính vì thế, kết quả của hoạt động này nhiều khi được đánh giá chủ yếu mang tính chất định tính chứ không phải định lượng. Bên cạnh đó, còn có nhiều yếu tố không thể định lượng một cách cụ thể, chính xác; chẳng hạn như năng lực, uy tín, trình độ, kỹ năng, kinh nghiệm và sự am hiểu về các lĩnh vực xã hội cơ bản của chủ thể tiến hành hoạt động quản lý nhà nước. Những yếu tố này có vai trò, tác dụng rất lớn đối với hoạt động quản lý nhà nước nhưng không thể lượng hoá như các chỉ số khác. Là cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương, UBND cấp phường tiến hành quản lý mọi mặt của đời sống xã hội và dân cư trên địa bàn, nhằm hướng đến mục đích: làm cho xã hội ổn định và phát triển, đời sống nhân dân được nâng cao . Do vậy: Hiệu quả hoạt động của UBND cấp phường là kết quả đạt được khi Uỷ ban nhân dân cấp phường thực hiện quản lý nhà nước trên các lĩnh vực thuộc thẩm quyền của Uỷ ban nhân dân phường. 3.1. Nhu cầu hoàn thiện pháp luật hoạt động về Uỷ ban nhân dân phường 53 Ngay từ khi thực hiện công cuộc đổi mới, Nghị quyết đại hội Đảng VI ban chấp hành Trung ương Đảng đã đề ra phương hướng cải cách bộ máy nhà nước, xây dựng một bộ máy trong sạch, vững mạnh, có đủ năng lực để thực hiện nhiệm vụ chủ yếu “thực hiện một quy chế làm việc khoa học, có hiệu quả; xây dựng bộ máy gọn nhẹ, có chất lượng cao với đội ngũ cán bộ có phẩm chất chính trị và năng lực quản ký Nhà nước, quản lý kinh tế, quản lý xã hội”. Nghị quyết xác định: “Uỷ ban nhân dân các cấp cần nâng cao năng lực chỉ đạo, điều hành để tổ chức, thực hiện có hiệu quả các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước”. Đại hội Đảng lần VI là bước đột phá trong tiến trình hoàn thiện bộ máy nhà nước, cải cách hệ thống chính trị, cải cách kinh tế, mở rộng quyền tự do dân chủ của nhân dân. Sau 5 năm thực hiện công cuộc đổi mới, Đại hội Đảng toàn quốc lần VII tiếp tục đưa ra phương hướng cải cách bộ máy nhà nước theo hướng “Nhà nước của dân, do dân, vì dân”. Đối với chính quyền cơ sở cần “xác định lại chức năng, nhiệm vụ của cả ba cấp chính quyền để sắp xếp lại tổ chức, đề cao quyền chủ động và trách nhiệm của địa phương, đông thời đảm bảo sự chỉ đạo thống nhất từ Trung ương xây dựng chính quyền phường vững mạnh” Tiếp tục công cuộc đổi mới, Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ 8 đã đề ra phương hướng chủ yếu trong việc cải cách bộ máy nhà nước nhằm xây dựng, hoàn thiện nền dân chủ xã hội chủ nghĩa. Nghị quyết nhấn mạnh việc thực hiện từng bước chế độ dân chủ trực tiếp ở cơ sở phải gắn liền với đổi mới tổ chức và hoạt động của chính quyền cơ sở: “kiện toàn đội ngũ cán bộ UBND phường, có quy định cụ thể về chức danh, nhiệm vụ, quyền hạn, chính sách đãi ngộ; kiện toàn tổ chức, hoạt động của Uỷ ban nhân dân 54 phường theo hướng tinh gọn, quy định rõ trách nhiệm, thẩm quyền của Uỷ ban nhân dân và Chủ tịch Uỷ ban nhân dân”. Nghiên cứu, tìm hiểu sự khác nhau giữa tổ chức và hoạt động cuả Uỷ ban nhân dân phường ở đô thị và nông thôn để từng bước điều chỉnh, bổ sung hoạt động của Uỷ ban nhân dân phù hợp với từng địa bàn. Những quan điểm và tư tưởng chỉ đạo nêu trên sẽ là căn cứ để Uỷ ban nhân dân phường tổ chức, thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của mình, nâng cao hiệu quả hoạt động, đáp ứng yêu cầu của xã hội trong thời kỳ hội nhập hiện nay. - Do yêu cầu phát huy nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, đòi hỏi sự đổi mới tương ứng trong toàn bộ hệ thông chính trị Hoạt động của Uỷ ban nhân dân phường có hiệu quả thì quyền dân chủ của nhân dân mới được đảm bảo và được thực hiện một cách nghiêm túc Uỷ ban nhân dân phường là cấp gần dân nhất và được giao trọng trách quản lý một số lượng khá đông dân cư trên địa bàn cả nước. Vì vậy, hoàn thiện dân chủ là một vấn đề vô cùng quan trọng trong giai đoạn hiện nay. Khi người dân làm chủ thì sức sản xuất được giải phóng, khai thác và huy động tối đa mọi nguồn lực nhằm phát triển kinh tế, tạo ra của cải vật chất cho xã hội, từ đó người dân có điều kiện tăng thu nhập và cải thiện đời sống, nhân dân sẽ trực tiếp tham gia giám sát hoạt động quản lý hành chính nhà nước của Uỷ ban nhân dân phường. Đứng trước tình hình đó, một yêu cầu đặt ra cho Uỷ ban nhân dân phường là phải xây dựng và kiện toàn lại bộ máy thực sự trong sạch, vững mạnh, hoạt động có hiệu quả để hoàn thành nhiệm vụ thay mặt Nhà nước quản lý tất cả các lĩnh vực của đời sống, xã hội và dân cư trên địa bàn. 55 - Do yêu cầu cải cách nền hành chính quốc gia nhằm xây dựng một nền hành chính dân chủ, trong sạch, vững mạnh, từng bước hiện đại Nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ máy hành chính nhà nước trong đó có UBND phường là một yêu cầu bức thiết trong giai đoạn hiện nay Thực hiện đường lối đổi mới, Đảng ta đã có nhiều chủ trương về cải cách hành chính và luôn xác định cải cách hành chính là một khâu quan trọng trong sự nghiệp đổi mới để phát triển đất nước. Để thực hiện tốt được nhiệm vụ, các cấp, các ngành cần phải hành động một cách cụ thể, thống nhất và đồng bộ trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội. UBND phường, với tư cách là cơ quan hành chính nhà nước ở phường thường xưyên tiếp xúc trực tiếp với nhân dân, lắng nghe những tâm tư, nguyện vọng của nhân dân nên cần phải không ngừng đổi mới và nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động bằng chính chất lượng công việc và cách thức làm việc của đội ngũ cán bộ, công chức phường hiện nay, đảm bảo cung cấp cho nhân dân một dịch vụ hành chính công tốt nhất, đáp ứng nhu cầu của một nền hành chính hiện đại trong giai đoạn hiện nay. - Trước sự tác động của nền kinh tế thị trường và xu thế toàn cầu hoá cần phải đổi mới hoạt động Cơ chế quản lý của các cấp chính quyền trong đó có UBND phường để hạn chế những mặt trái của nền kinh tế thị trường Từ khi Việt Nam đã trở thành thành viên của tổ chức thương mại thế giới WTO, nền kinh tế nước ta đã có sự thay đổi đáng kể cả về lượng và chất. Đó là nhờ có sự tác động lớn từ phía Nhà nước với những chính sách đầu tư, ưu đãi thích hợp trong từng giai đoạn tạo điều kiện cho các tổ chức, doanh nghiệp và cá nhân phát huy tiềm năng vốn có của mình. Nền kinh tế của chúng ta không còn bó hẹp trong phạm vi quốc gia mà đã từng bước hội nhập với nền kinh tế thế giới. Tuy nhiên nền kinh tế thị trường với những 56 mặt trái của nó như các tệ nạn xã hội, chủ nghĩa cá nhân, vị kỷ, lối sống thực dụng đã và đang tác động mạnh tới đời sống nhân dân. Quá trình đô thị hoá cũng đẩy một lực lượng lao động chủ yếu từ nông thôn ra thành thị mong tìm được việc làm, khiến cho lực lượng lao động ở nông thôn giảm dần và gây nên tình trạng lộn xộn, mất ổn định về an ninh trật tự ở khu vực thành thị. Đứng trước tình hình đó, Uỷ ban nhân dân phường cần phải có sự phối hợp với các các cấp, các ngành, các tổ chức đoàn thể liên quan để làm tốt công tác quản lý mọi lĩnh vực của đời sống xã hội trên địa bàn, ngăn chặn hoặc giải quyết kịp thời những mâu thuẫn có thể phát sinh. - Do sự phát triển của khoa học, công nghệ đã tác động mạnh mẽ tới tất cả lĩnh vực của đời sống xã hội đặc biệt trong lĩnh vực quản lý Khi các phương pháp và phương tiện quản lý truyền thống đã tỏ ra lạc hậu, không còn phù hợp với tình hình mới thì việc nắm bắt kịp thời các thông tin là nhiệm vụ quan trọng của tất cả các cơ quan nhà nước trong giai đoạn hiện nay. Vì thông tin là căn cứ để quyết định và tổ chức thực hiện quyết định có hiệu quả. Điều này đòi hỏi bản thân bộ máy quản lý hành chính phải được tổ chức một cách tinh gọn. Nếu bộ máy cồng kềnh, nhiều nấc trung gian thì lượng thông tin sẽ không được xử lý kịp thời. Mặt khác, sự tiến bộ của khoa học, kỹ thuật và công nghệ đã cho ra đời hàng loạt các phương tiện quản lý hiện đại thay thế cho các phương tiện quản lý thủ công, tiết kiệm thời gian và công sức của người quản lý. Song cũng đòi hỏi người vận hành nó phải có trình độ, được đào tạo chuyên sâu thì mới có thể sử dụng và phát huy được những ưu việt của nó trong quá trình tiến hành quản lý. Cách duy nhất là tự đổi mới mình của chính bộ máy hành chính nhà nước dưới các góc độ: bộ máy tổ chức, con người, cơ sở vất chất nhằm đạt được hiệu quả cao trong hoạt động quản lý hành chính nhà nước. Đó cũng chính là 57 đòi hỏi khách quan, vừa cấp thiết, vừa cơ bản không thể trì hoãn đối với hoạt động UBND phường trong giai đoạn hiện nay. Pháp luật hoạt động của UBND phường chỉ được đánh giá là hoàn thiện khi và chỉ khi nó điều chỉnh có hiệu quả các quan hệ xã hội nảy sinh trong quá trình hoạt động của UBND phường. Tính hiệu quả này được thể hiện ở hai khía cạnh: - Hoạt động của UBND phường phải tác động đến ý thức của nhân dân và cán bộ, công chức ở phường. Để đạt được hiệu quả thì hoạt động của UBND phường cần phải được hoàn thiện theo những tiêu chí nhất định về mặt lý luận, từ đó đối chiếu với thực trạng hiện hành, đề xuất những phương hướng, biện pháp nhằm hoàn thiện. Các tiêu chí này được xây dựng căn cứ vào các thuộc tính, bản chất, vai trò của pháp luật. Đồng thời, các tiêu chí này còn được xác định trên cơ sở quan điểm hoàn thiện hệ thống về và hoạt động của UBND phường không phải bao gồm những qui phạm đơn lẻ mà nó là hệ thống các qui phạm. Có thể đưa ra 5 yếu tố ảnh hưởng sau: Một là, hoạt động của UBND phường phải đồng bộ, thống nhất. Hoạt động của UBND phường phải tạo thành một hệ thống. Để một hệ thống vận hành có hiệu quả thì các bộ phận của hệ thống cần có sự phát triển đồng bộ và không được mâu thuẫn, chồng chéo. Khi đánh giá về vị trí của hoạt động của của UBND phường, cần xác định nó là một bộ phận nằm trong chế định pháp luật về chính quyền địa phương. Vì vậy, tính đồng bộ, thống nhất ở đây đòi hỏi và hoạt động của UBND phường trước hết phải có sự đồng bộ, thống nhất giữa bản thân các qui phạm đặt ra. Sau đó hoạt động của UBND phường phải đồng bộ với các qui phạm trong chế định pháp luật về chính quyền địa phương và đồng bộ, thống nhất với các chế định có liên quan khác như chế định về các cơ quan hành chính nhà nước. Để đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất đòi hỏi các cơ quan nhà nước phải tuân thủ nguyên tắc pháp chế khi ban hành các qui phạm điều chỉnh về hoạt động của của UBND phường. Phải bảo 58 đảm ban hành đúng thẩm quyền và tôn trọng tính thứ bậc về hiệu lực pháp lý của các văn bản qui phạm trong hệ thống văn bản qui phạm của nhà nước. Có như vậy hoạt động của UBND phường mới mới đồng bộ, thống nhất và không trái với các nguyên tắc cơ bản trong và hoạt động của bộ máy nhà nước ta. Đây là một vấn đề phức tạp đòi hỏi phải đổi mới đồng bộ pháp luật về chính quyền địa phương cũng như về bộ máy nhà nước thì việc hoàn thiện hoạt động của UBND phường với phát huy được hiệu quả. Hai là hoạt động của UBND phường phải phù hợp với các điều kiện kinh tế, xã hội, phù hợp với đặc điểm của đối tượng điều chỉnh. Đây là tiêu chí quan trọng về mặt định tính để đánh giá mức độ hoàn thiện của hoạt động của UBND phường. Chỉ khi đạt được tiêu chí phù hợp, và hoạt động của UBND phường mới có tính khả thi, mới đảm bảo cho UBND phường và hoạt động có hiệu quả. Xét về bản chất giai cấp, nhà nước luôn luôn thể hiện ý chí của giai cấp thống trị tức nó mang tính chủ quan nhưng bên cạnh đó nhà nước còn có thuộc tính quan trọng đó là tính khách quan. Nhà nước không sáng tạo ra các quan hệ xã hội, mà căn cứ vào nhu cầu khách quan của xã hội, nhà nước ghi nhận các quan hệ xã hội, tác động vào nó tạo điều kiện cho các quan hệ xã hội phát triển. Vì vậy, nhà nước nếu chỉ đơn thuần thể hiện ý chí chủ quan của giai cấp thống trị, không phù hợp với các qui luật khách quan của đời sống xã hội, không phù hợp với bản chất, đặc điểm của hiện tượng, sự vật, với điều kiện thực tiễn thì sẽ không phát huy được tác dụng điều chỉnh, khó có tính khả thi, thậm chí có thể kìm hãm sự phát triển của các quan hệ xã hội do đó không đạt được mục tiêu điều chỉnh. Từ những phân tích trên, có thể thấy hoạt động của UBND phường cần phải xây dựng được mô hình vừa phù hợp với lợi ích của nhân dân, vừa phù hợp với điều kiện về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, tâm lý, phong tục tập quán, truyền thống ở nước ta. Muốn vậy, khi xây dựng về hoạt động của UBND phường cần phân tích rõ những đặc điểm về vị trí, vai trò của UBND phường, phân tích các điều kiện về kinh tế văn hóa xã hội, phong tục tập quán 59 truyền thống ở nước ta ảnh hưởng đến và hoạt động của chính quyền phường. Với vị trí là cấp chính quyền gần dân nhất, UBND phường ở nước ta được hình thành trên cơ sở những địa điểm quần cư (tổ, khu, phố). Ở các đơn vị này dân cư liên kết trong một khối liên hoàn thống nhất. Mọi vấn đề ở phường cần phải được giải quyết trên cơ sở kết hợp hài hòa các lợi ích nhà nước, dân cư. Do đó, chính quyền không chỉ là cơ quan cai trị mà còn là cơ quan thể hiện lợi ích chung của dân cư. Vì vậy, UBND phường ở nước ta cần phải được giao cho quyền tự quản đối với những vấn đề có tính đặc thù riêng ở mỗi địa phương liên quan đến lợi ích chung của nhân dân địa phương thì mới phát huy được vai trò tích cực của chính quyền trong việc chăm lo đến đời sống, lợi ích của nhân dân địa phương. Cũng từ đặc điểm của UBND phường, cần phải thiết kế mô hình hoạt động của chính quyền ở phường khác với xã, thị trấn cho phù hợp với đặc điểm của đô thị và nông thôn. Bên cạnh đặc điểm, vị trí vai trò của chính quyền phường, khi hoàn thiện pháp luật về hoạt động của UBND phường phải nghiên cứu truyền thống, phong tục, tập quán, đặc điểm của cộng đồng dân cư ở cơ sở, nhất là đối với xã để điều chỉnh hoạt động của UBND phường cho phù hợp. Các yếu tố này có tác động tương hỗ đối với pháp luật. Cụ thể như quan hệ giữa pháp luật nhà nước và phong tục tập quán: pháp luật với nội dung tiến bộ sẽ ảnh hưởng tích cực đến phong tục tập quán, tạo điều kiện cho phong tục tập quán tốt đẹp phát triển, đồng thời hạn chế các phong tục, tập quán lạc hậu. Ngược lại, phong tục tập quán lại có thể ảnh hưởng đến pháp luật theo chiều hướng tích cực hoặc tiêu cực. Vì vậy, khi hoàn thiện về hoạt động của UBND phường cần phải xem xét các yếu tố này mới đảm bảo cho pháp luật của nhà nước mang tính khả thi cao. Mặt khác, các yếu tố này đòi hỏi phải đánh giá thực trạng về hoạt động của chính quyền phường, phát hiện ra những điểm chưa phù hợp để khắc phục. Bên cạnh đó cần kế thừa những ưu điểm trong lịch sử hình thành và phát triển của UBND phường ở nước ta 60 đồng thời tiếp thu có chọn lọc kinh nghiệm của nước ngoài về điều chỉnh đối với hoạt động của UBND phường phù hợp với tình hình Việt Nam. Ba là, hoạt động của UBND phường phải được xây dựng ở trình độ kỹ thuật pháp lý cao. Trình độ kỹ thuật pháp lý trong quá trình xây dựng và hoạt động UBND phường được thể hiện ở việc xây dựng các văn bản pháp luật, và cần tuân theo qui trình khoa học nhất, hợp lý nhất. Việc xây dựng các văn bản qui phạm pháp luật điều chỉnh về và hoạt động của UBND phường để đảm bảo tiêu chí này cần phải nghiên cứu, xác định các qui luật và các hiện tượng chính trị, kinh tế, xã hội để xác định nhu cầu cần điều chỉnh những vấn đề gì trong và hoạt động của chính quyền cấp xã. Sau khi xác định được nhu cầu điều chỉnh cần xác định đúng các tính chất, đặc điểm của các quan hệ xã hội trong và hoạt động của UBND phường cần điều chỉnh. Từ đó chọn lựa được mô hình tối ưu về và hoạt động của chính quyền cấp xã. Các qui phạm pháp luật về và hoạt động của UBND phường phải được diễn đạt một cách ngắn gọn, dễ hiểu, lôgíc, chính xác, không đa nghĩa. Yêu cầu diễn đạt này xuất phát từ thuộc tính của pháp luật là tính xác định chặt chẽ về mặt hình thức. và hoạt động của UBND phường cần điều chỉnh gần dân nhất, nên yêu cầu diễn đạt càng phải được chú trọng để nhân dân với trình độ dân trí khác nhau đều có thể hiểu đúng và hiểu dễ dàng các qui định này. Từ đó có thể giám sát được hoạt động của chính quyền phường. Bốn là, hoạt động của UBND phường phải đảm bảo thể chế hóa chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng về hoàn thiện và hoạt động của UBND phườngtrong giai đoạn hiện nay. Với vai trò lãnh đạo nhà nước và lãnh đạo xã hội, Đảng ta đã đề ra những chủ trương, đường lối, chính sách trong đó có đề cập đến vấn đề đổi mới và hoạt động của chính quyền cấp xã. Các Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ VI, VII, VIII, IX, X, XI đã vạch ra những phương hướng đúng đắn, phù hợp với qui luật khách quan cho việc hoàn thiện hoạt động của chính quyền phường. Nếu hoạt động của UBND phường không thể chế hóa tốt những chủ trương, đường lối đó thì không thể 61 điều chỉnh hoạt động của UBND phường đáp ứng được những yêu cầu khách quan của đời sống xã hội hiện nay. Mặt khác, tiêu chí này còn đảm bảo cho mô hình và hoạt động của UBND phườngdo pháp luật xác lập thực sự phục vụ lợi ích của nhân dân, không đi chệch bản chất của nhà nước ta, phù hợp với các nguyên tắc cơ bản trong hoạt động của bộ máy nhà nước. Tiêu chí này đòi hỏi khi hoàn thiện hoạt động của UBND phường phải căn cứ vào các chủ trương đường lối chính sách của Đảng trong lĩnh vực này để đánh giá mức độ thể chế hóa của pháp luật đã đạt yêu cầu chưa, nguyên nhân tại sao, từ đó thực hiện các giải pháp để khắc phục. Năm là, hoạt động của UBND phường phải đảm bảo cho nhân dân tham gia rộng rãi vào việc và hoạt động của chính quyền phường, mở rộng dân chủ ở cơ sở nhất là các hình thức dân chủ trực tiếp. Xuất phát từ đặc điểm về hoạt động của UBND phường vận động theo xu hướng ngày càng mở rộng dân chủ. Để đảm bảo hiệu quả hoạt động của chính quyền phường, cần phải qui định cơ chế và các hình thức cụ thể để nhân dân có thể tham gia vào hoạt động của chính quyền phường. Các quan hệ dân chủ, đặc biệt là ở cơ sở cần được luật hóa trở thành những chuẩn mực pháp lý, có những đảm bảo về mặt nhà nước để thực hiện trong thực tế. Chỉ khi đảm bảo được tiêu chí này mới góp phần tăng cường năng lực hoạt động của UBND phườngthông qua việc người dân và chính quyền cùng nhau xác định các nhu cầu và giải pháp cho các vấn đề quản lý nhà nước ở địa phương phù hợp với lợi ích của nhân dân, tăng cường tính minh bạch, góp phần chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí trong và hoạt động của chính quyền phường. Hoàn thiện hoạt động của UBND phường cũng là góp phần vào quá trình dân chủ hóa đời sống xã hội, trao quyền làm chủ cho nhân dân nhất là ở cấp cơ sở nơi nhân dân có thể tham gia vào hoạt động của UBND phườngkhông những bằng các hình thức dân chủ đại diện mà còn có thể tham gia bằng những hình thức dân chủ trực tiếp hết sức phong phú. Tiêu chí này đòi hỏi cần phải hoàn thiện, bổ sung thêm những hình thức dân chủ trong và hoạt động của chính quyền phường. Tuy nhiên khi, hoàn thiện, bổ sung cũng cần phải xem xét, cân 62 nhắc cho phù hợp. Hiện nay có những quan điểm hoàn thiện theo hướng như việc bổ sung qui định Hội đồng nhân dân phường có quyền bỏ phiếu tín nhiệm các chức danh do Hội đồng nhân dân bầu hay nhân dân bầu trực tiếp chức danh chủ tịch Ủy ban nhân dân phường. Việc bỏ phiếu tín nhiệm của Hội đồng nhân dân theo Nghị quyết số 35/2012/QH13 của Quốc hội về việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, Hội đồng nhân dân bầu hoặc phê chuẩn là chủ trương đúng đắn, hợp lý bởi vì nó tăng thực quyền cho Hội đồng nhân dân góp phần đảm bảo cho Hội đồng nhân dân thực sự đại diện cho quyền lực của nhà nước cũng như quyền lực của nhân dân ở địa phương. Đồng thời, Nghị quyết này phù hợp với các nguyên tắc cơ bản trong việc bộ máy nhà nước ở nước ta. Vấn đề nhân dân bầu trực tiếp Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường là một hướng để mở rộng dân chủ để nhân dân có thêm kênh tham gia vào việc xây dựng chính quyền cơ sở. Như vậy, mối quan hệ giữa Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân cấp xã sẽ trở nên hết sức phức tạp, dẫn đến nguy cơ khó đảm bảo Uỷ ban nhân dân thực sự là cơ quan chấp hành của Hội đồng nhân dân nếu Hội đồng nhân dân không còn giữ quyền bầu Chủ tịch Ủy ban nhân dân. Do vậy, không nên hoàn thiện theo hướng này đối với UBND phường nếu chúng ta thiết kế mô hình UBND phường hoàn chỉnh gồm cả Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân. Tuy nhiên, nếu thiết kế mô hình UBND phườngtheo hướng không hoàn chỉnh chỉ cần có Ủy ban nhân dân, không cần có Hội đồng nhân dân thì việc nhân dân bầu trực tiếp Chủ tịch Ủy ban nhân dân lại phù hợp mang nhiều ý nghĩa tích cực như góp phần mở rộng dân chủ, tăng cường quyền làm chủ của nhân dân ở cơ sở, đảm bảo cho chính quyền vì nhân dân, quan hệ gắn bó với nhân dân. Các tiêu chí để đánh giá mức độ hoàn thiện về hoạt động của UBND phường được đề cập trên phải được xem xét, đánh giá trong một tổng thể thống nhất không tách rời từng tiêu chí. Vì vậy, khi hoàn thiện về hoạt động của UBND phường cần phải đảm bảo cả hệ thống các tiêu chí này. 63 3.2. Phương hướng và giải pháp hoàn thiện pháp luật về hoạt động của Uỷ ban nhân dân phường 3.2.1. Phương hướng Xuất phát từ thực trạng hoạt động và chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức của Uỷ ban nhân dân cấp xã, phường nước ta trong giai đoạn hiện nay, phương hướng đề ra để nâng cao hiệu quả hoạt động của UBND cấp xã, phường trong việc tổ chức, quản lý mọi mặt của đời sống xã hội và dân cư trên địa bàn đó là: Thứ nhất, đổi mới hoạt động của Uỷ ban nhân dân phường Xác định lại chức năng, nhiệm vụ, xem xét lại toàn bộ cơ cấu, nguyên tắc, phương thức hoạt động của Uỷ ban nhân dân cấp xã, phường cùng chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức làm cho bộ máy tinh gọn, hoạt động có hiệu quả. Trước hết, việc tuyển chọn cán bộ, công chức phải được tiến hành một cách công khai, dân chủ để dân có thể kiểm soát, tham gia đóng góp, xây dựng bộ máy đó ngày càng hoàn thiện. Đổi mới tổ chức của Uỷ ban nhân dân phường nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của Uỷ ban nhân dân phường, cải cách một bước nền hành chính quốc gia. Để làm được điều đó thì mục tiêu đề ra là phải xây dựng Uỷ ban nhân dân phường thật vững mạnh, trong sạch, có phương pháp quản lý khoa học nhằm đáp ứng tốt nhất yêu cầu của xã hội. Cụ thể: - Bộ máy của Uỷ ban nhân dân phường được tổ chức một cách khoa học, biết tiếp thu và vận dụng một cách sáng tạo tất cả những thành tựu về khoa học tổ chức và quản lý hành chính nhà nước của thời đại, một bộ máy được sắp xếp tinh gọn, ít đầu mối và hoạt động thực sự có hiệu quả. 64 - Một bộ máy tổ chức theo quy định của pháp luật, phân định rõ chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn đồng thời phải được đảm bảo những điều kiện vật chất nhất định để phục vụ cho hoạt động thi hành nhiệm vụ. - Một bộ máy hoạt động theo quy chế và nề nếp chính quy, thủ tục hành chính đơn giản, tiếp cận và xử lý công việc một cách nhanh chóng, không cửa quyền, trì trệ, gây phiền hà cho nhân dân và đặc biệt là phải phát huy được tính chủ động, sáng tạo trong quản lý và điều hành mọi lĩnh vực của đời sống xã hội ở cơ sở. Thứ hai, là phải xây dựng và tuyển chọn một đội ngũ cán bộ, công chức phường toàn tâm, toàn ý phục vụ nhân dân Đây là vấn đề vô cùng phức tạp, đòi hỏi phải có sự quan tâm, đầu tư rất nhiều từ phía Nhà nước, các ban, ngành, đoàn thể vì thực trạng bộ máy và đội ngũ cán bộ, công chức phường ở nước ta trong giai đoạn hiện nay đang bộc lộ khá nhiều khiếm khuyết không còn phù hợp và thích ứng với điều kiện và tình hình mới. Yêu cầu đặt ra là phải kiện toàn đội ngũ cán bộ, công chức của Uỷ ban nhân dân phường hiện đang tỏ ra “bất cập” với những quan hệ xã hội mới đang phát sinh. Cần phải có chiến lược, phương pháp tiến hành đào tạo và đào tạo lại đối với đội ngũ cán bộ chưa đáp ứng yêu cầu của công việc. Đẩy mạnh việc tuyển chọn đội ngũ cán bộ,công chức phường có năng lực, trình độ, được đào tạo một cách bài bản và thành thạo công việc, tận tuỵ, biết tôn trọng kỷ luật, có trách nhiệm với công việc, với nhân dân. Nhưng song hành với điều đó họ cũng phải được hưởng một chế độ lương, thưởng, phụ cấp, trợ cấp phù hợp, tương xứng với trọng trách được giao. Thứ ba, nâng cao hiệu quả hoạt động của tập thể Uỷ ban nhân dân phường, Chủ tịch Uỷ ban nhân dân, các thành viên của Uỷ ban nhân dân và các cán bộ, công chức chuyên môn của Uỷ ban nhân dân phường 65 Nâng cao hiệu quả hoạt động của tập thể Uỷ ban nhân dân phường thông qua việc nâng cao chất lượng phiên họp của Uỷ ban nhân dân. Đây là hình thức hoạt động chủ yếu và quan trọng nhất của Uỷ ban nhân dân phường. Tại các phiên họp của Uỷ ban nhân dân phường tập trung đầy đủ các thành viên của Uỷ ban nhân dân, thể hiện được sự đóng góp trí tuệ tập thể, thảo luận tập thể và quyết định theo đa số những nội dung thuộc chương trình phiên họp. Trên thực tế chất lượng phiên họp của Uỷ ban nhân dân phường chưa cao, còn mang tính hình thức, chưa nhận được sự đóng góp tâm huyết của các thành viên Uỷ ban nhân dân. Vai trò của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân phường vẫn chưa thực sự nổi bật và phát huy được hết chức năng, nhiệm vụ của mình. Vì vậy cần phải quy định rõ các tiêu chuẩn về chính trị, đạo đức, năng lực, nghiệp vụ chuyên môn, đồng thời có kế hoạch bồi dưỡng kiến thức pháp luật, kiến thức quản lý Nhà nước, quản lý kinh tế cho các thành viên của Uỷ ban nhân dân phường trong đó nhấn mạnh các tiêu chuẩn đối với Chủ tịch Uỷ ban nhân dân phường. Để nâng cao hiệu quả hoạt động của các thành viên của UBND phường, trước hết cần phân công rõ nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể cho từng thành viên, trên cơ sở đó quy định trách nhiệm cho mỗi thành viên đối với việc thực hiện công việc trên thực tế. Để nâng cao hiệu quả hoạt động của các cán bộ, công chức chuyên môn của Uỷ ban nhân dân phường cần tăng cường công tác tuyển chọn, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ nguồn phục vụ cho Uỷ ban nhân dân phường; có chế độ đãi ngộ nhằm thu hút những người có năng lực, trình độ chuyên môn nghiệp vụ về công tác tại địa phương và có chính sách khen thưởng kịp thời với những cán bộ, công chức hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Đầu tư các phương tiện làm việc thiết yếu cho các cán bộ, công chức thực hiện nhiệm vụ, đáp ứng yêu cầu của công việc. Đồng thời, tăng cường các biện 66 pháp giáo dục tư tưởng và lối sống lành mạnh, cống hiến hết mình cho sự nghiệp phát triển đất nước, thực sự là người đầy tớ của nhân dân. 3.2.2. Giải pháp hoàn thiện pháp luật về hoạt động của Uỷ ban nhân phường ở thành phố Tam Điệp, tỉnh Ninh Bình hiện nay 3.2.2.1. Hoàn thiện các quy định của pháp luật về Uỷ ban nhân dân các cấp trong đó có những quy định chi tiết, cụ thể đối với Uỷ ban nhân dân phường Uỷ ban nhân dân phường có chức năng, nhiệm vụ tổ chức thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, các mục tiêu kinh tế, văn hoá, xã hội, an ninh quốc phòng ở cơ sở; thực hiện việc quản lý hành chính nhà nước trên địa bàn theo thẩm quyền được giao, chỉ đạo và hướng dẫn hoạt động tự quản của dân, tạo thuận lợi cho nhân dân phát triển kinh tế. Nhưng hiện nay, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Uỷ ban nhân dân phường cũng như các thành viên của Uỷ ban nhân dân vẫn chưa được quy định thống nhất, rõ ràng, cụ thể trong một văn bản pháp luật mà lại nằm rải rác ở các văn bản pháp luật chuyên ngành như: Luật Đất đai năm 2013, Luật Ngân sách Nhà nước năm 2015. Thứ nhất, cần phân cấp và quy định rõ nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể cũng như trách nhiệm của Uỷ ban nhân dân trong việc thực hiện hoạt động quản lý hành chính nhà nước ở địa phương thông qua việc xây dựng một Nghị định hướng dẫn chi tiết Luật tổ chức chính quyền địa phương năm 2015, trong đó cụ thể hoá chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu, tổ chức, hoạt động của Uỷ ban nhân dân phường để thuận tiện trong việc tổ chức thực hiện. Thứ hai, không nên phân biệt ngạch công chức phường và công chức cấp quận, huyện trở lên như Luật cán bộ, công chức năm 2016, đặc biệt là các công chức chuyên môn của Uỷ ban nhân dân cấp xã, phường để tạo 67 thuận lợi trong việc luân chuyển cán bộ, công chức từ phường lên cấp cao hơn và ngược lại (trừ các chức danh bầu), bởi đã là công chức, thực hiện công việc như nhau thì chế độ cũng hưởng giống nhau. Thứ ba, cần tăng biên chế cho các chức danh chuyên môn của Uỷ ban nhân dân phường trên cơ sở xác định cụ thể các chức danh công chức phường theo hướng ổn định và chuyên sâu về nghiệp vụ. Trên thực tế, số lượng công chức chuyên môn còn quá ít ỏi so với khối lượng công việc được giao phó. Ví dụ ở các phường mới chỉ được biên chế một công chức Địa chính, một công chức Tư phápdẫn tới tình trạng không thể giải quyết triệt để các yêu cầu của nhân dân, không thực hiện được mục tiêu cải cách thủ tục hành chính. Vì vậy, khi giao thêm nhiệm vụ, quyền hạn cho UBND cấp phường thì cần phải tăng cường biên chế cho UBND phường. Có như vậy mới đảm bảo cho việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của UBND cấp phường có hiệu quả. 3.2.2.2. Những giải pháp hoàn thiện về nội dung, hình thức của pháp luật về hoạt động của UBND phường - Cần bổ sung thêm các qui định của pháp luật về hoạt động của UBND phường để điều chỉnh các mối quan hệ của UBND phường với các bộ phận khác của hệ thống chính trị ở cơ sở. Do đặc thù ở nước ta, tổ chức Đảng và các tổ chức chính trị xã hội, cũng phối hợp với UBND phường để thực hiện các nhiệm vụ của UBND phường. vì vậy pháp luật không điều chỉnh quan hệ này thì sẽ chưa đầy đủ và hạn chế hiệu quả hoạt động của UBND phường. trong quan hệ giữa UBND phường và các bộ phận hệ thống chính trị ở cơ sở, có hai mối quan hệ quan trọng nhất pháp luật cần điều chỉnh là UBND phường với Đảng ủy phường và quan hệ giữa UBND phường và Mặt trận tổ quốc phường và các thành viên. 68 - Pháp luật về hoạt động UBND phường cần xác định hoạt động UBND phường phù hợp với tính chất và đặc điểm quản lý nhà nước ở khu vực thành thị và nông thôn. - Pháp luật về hoạt động UBND phường cần xác định các nhiệm vụ quyền hạn phù hợp với vị trí tính chất của UBND phường trên cơ sở tăng cường phân cấp cho UBND phường và đảm bảo tính khả thi khi thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn. - Pháp luật cần qui định mô hình UBND phườngđa dạng với nhiều loại hình như xã, phường, thị trấn. - Pháp luật cần đổi mới hoạt động của UBND phường đảm bảo cơ cấu gọn nhẹ, phân rõ trách nhiệm của tập thể UBND với chủ tịch UBND và các thành viên của UBND nhằm hoạt động có hiệu quả. * Giải pháp hoàn thiện pháp luật về hoạt động UBND phường về hình thức Về hình thức cần khác phục tình trạng pháp luật về hoạt động của UBND phường được thể hiện quá nhiều trong văn bản qui phạm pháp luật dễ dẫn đến mâu thuẫn, trồng chéo, đồng thời do qui đinh chung trong một đạo luật với UBND cấp tỉnh và chính quyền cấp quận, huyện nên chưa thể hiện được đặc thù của UBND phường là một cấp hành chính – tự quản cần phải thực hiện những giải pháp sau: - Cần ban hành một đạo luật riêng về tổ chức hoạt động của chính quyền đô thị trong đó qui định chi tiết cụ thể về hoạt động của UBND phường để điều chỉnh những quan hệ xã hội nảy sinh mà đặc thù là chính quyền đô thị, và qui định cụ thể trong quan hệ với cơ quan nhà nước khác phù hợp với đặc thù của chính quyền cấp này. Đây có thể coi là văn bản pháp luật cơ bản, chủ yếu nhất điều chỉnh về hoạt động UBND phường và các văn bản khác khi đề cập tới những vấn đề cụ thể khác liên quan đến hoạt động của UBND 69 phường cần phải căn cứ phù hợp với đặc điểm này có như vậy mới đảm bảo tính thống nhất trong pháp luật về hoạt động của UBND phường trong đạo luật này cần qui định chi tiết cụ thể về chức năng, nhiệm vụ quyền hạn cũng như cơ cấu tổ chức của chính quyền xã, thị trấn và chính quyền phường. Về bản chất các nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền phường trong các luật chuyên nghành không thể qui đinh được trong hết Luật Tổ chức chính quyền phương nên việc các văn bản luật chuyên ngành như Luật đất đai, Luật ngân sách, Luật hôn nhân và gia đìnhcũng quy định cụ thể về nhiệm vụ quyền hạn của UBND phường trong lĩnh vực này là không thể tránh khỏi. Tuy nhiên các văn bản pháp luật cho UBND phường những quyền hạn cụ thể mà không xem xét tương quan với các nhiệm vụ quyền hạn khác do pháp luật quy định với chính quyền cấp xã, phường sẽ dẫn tới thực hiện không có tính khả thi và quá tải với UBND phường. Vì vậy cần hạn chế tối đa việc quy định thêm các nhiệm vụ quyền hạn cho chính quyền phường trong các văn bản chuyên ngành. Khi cần qui định thì cân nhắc kỹ trên cơ sở đảm bảo sự thống nhất với các đạo Luật, chính những qui định về tổ chức và hoạt động của HĐND và UBND phường hạn chế ban hành các văn bản dưới luật qui định về hoạt động của UBND phường. 3.2.2.3. Nâng cao chất lượng hoạt động Uỷ ban nhân dân phường Trên thực tế ở, UBND phường đã thực hiện tương đối tốt các nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, trong một số lĩnh vực hoạt động của UBND phường vẫn bộc lộ những tồn tại, hạn chế nhất định. Trong phạm vi của luận văn thạc sỹ, em xin đề xuất các biện pháp khắc phục những tồn tại, hạn chế trong một số hoạt động sau đây của UBND phường: Thứ nhất, trong hoạt động quản lý đất đai ở UBND 70 Để đảm bảo cho hoạt động quản lý đất đai của UBND phường được thuận lợi, chúng ta cần phải thực hiện đồng bộ các giải pháp sau đây: - Cần phân cấp mạnh mẽ thẩm quyền quản lý đất đai cũng như thẩm quyền xử lý vi phạm về đất đai cho UBND phường. Bởi UBND phường là nơi nắm rõ nhất tình hình đất đai tại địa phương cũng như các vấn đề phát sinh liên quan tới đất đai. Từ đó sớm đưa ra phương án giải quyết kịp thời các tranh chấp có thể xảy ra và tiến hành xử lý khi có vi phạm. - Cần tăng biên chế đối với công chức Địa chính cấp phường. Nhiệm vụ, quyền hạn phân cấp cho UBND phường trong hoạt động quản lý đất đai rất nhiều trong khi các, phường mới chỉ được biên chế một công chức Địa chính. Điều này sẽ ảnh hưởng đến khả năng giải quyết công việc của công chức Địa chính cấp phường, không đảm bảo được về thời gian và chất lượng công việc. - Cần có cơ chế hỗ trợ kinh phí cho các hoạt động của Tổ hoà giải tranh chấp đất đai, bởi hoạt động của Tổ hoà giải có ý nghĩa rất quan trọng trong việc giải quyết dứt điểm các tranh chấp đất đai, hạn chế các vụ kiện hay các khiếu nại về đất đai có thể xảy ra. - Thực hiện cơ chế một cửa liên thông trong hoạt động quản lý đất đai của UBND cấp xã, phường theo Quyết định 93/2007/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông tại cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương. Trong lĩnh vực đất đai, pháp luật quy định: người dân chỉ phải đến trụ sở của UBND cấp xã, phường để nộp hồ sơ yêu cầu giải quyết vụ việc. UBND cấp xã, phường có trách nhiệm tiếp nhân hồ sơ, trong trường hợp vụ việc không thuộc thẩm quyền của UBND cấp xã, phường Uỷ ban sẽ chuyển lên cơ quan có thẩm quyền giải quyết, tránh tình trạng dân phải đi tới quá nhiều cửa để thực hiện yêu cầu của mình, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho nhân dân khi có yêu cầu. 71 Thứ hai, trong hoạt động chứng thực - Cần nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác tư pháp - hộ tịch ở phường. Xây dựng phương án đào tạo mới và đào tạo lại đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác chứng thực để đạt chuẩn theo quy định của pháp luật và đòi hỏi của thực tế công việc. Đối với những cán bộ, công chức không đáp ứng được yêu cầu của công viêc, không hoàn thành nhiệm vụ sẽ loại bỏ khỏi bộ máy. - Bổ sung số lượng công chức Tư pháp- Hộ tịch cho phường đặc biệt là những nơi có trên 10.000 dân theo quy định của Chính phủ. Bởi hiện tại, công việc của công chức Tư pháp - Hộ tịch ở UBND phường là tương đối nhiều, nay lại thêm một đầu việc mới là chứng thực bản sao, nếu không có sự bổ sung cần thiết thì rất khó để UBND phường thực hiện có hiệu quả và đáp ứng các nhu cầu chứng thực của người dân. - Đầu tư cơ sở vật chất cho hoạt động chứng thực của UBND phường như trang bị hệ thống máy tính nối mạng nội bộ nhằm giải quyết nhanh chóng và thuận lợi các yêu cầu của nhân dân. Thứ ba, trong hoạt động đăng ký hộ tịch Đối với một số các sự kiện hộ tịch mà nhân dân chưa tự giác đi đăng ký như việc khai tử, nên quy định trách nhiệm cho các tổ dân phố, cụm dân cưđôn đốc các gia đình đi khai tử. Hiện tại, pháp luật quy định: Công chức Tư pháp- Hộ tịch phải xuống tận nơi để vận động các gia đình trong trường hợp không đi khai tử là không hợp lý, Bởi mỗi phường, chỉ có một công chức Tư pháp- hộ tịch, đang phải đảm đương rất nhiều công việc của UBND phường. Nếu không thường trực ở trụ sở UBND phường thì sẽ không tiếp nhận và giải quyết được các yêu cầu của người khác, ảnh hưởng tới hiệu quả hoạt động của UBND. Thứ tư, trong hoạt động điều hành của UBND phường 72 Quy định rõ chế độ trách nhiệm cá nhân đối với từng thành viên khi thực hiện nhiệm vụ quyền hạn của mình. Phân định rõ trách nhiệm của từng cá nhân với trách nhiệm của tập thể UBND Phát huy nguyên tắc tập trung dân chủ trong hoạt động quản lý và điều hành của UBND phường, đồng thời phát huy chế độ tự chịu trách nhiệm và thể chế người đứng đầu. Trong các hình thức hoạt động của UBND thì phiên họp là hình thức chủ yếu và quan trọng nhất. Vì thế, nâng cao chất lượng của phiên họp UBND là một trong những điều kiện tiên quyết đến hiệu quả hoạt động của UBND phường. Bởi tại phiên họp của UBND tập trung đầy đủ các thành viên của UBND, nó thể hiện sự đóng góp trí tuệ tập thể đối với các chương trình làm việc của UBND, với kế hoạch phát triển kinh tế- xã hội, dự toán ngân sách, quyết toán ngân sách và với những vấn đề quan trọng khác của phường. Vì vậy mà cần phải tiêu chuẩn hoá các thành viên của UBND bằng một văn bản pháp luật, trong đó quy định rõ tiêu chuẩn về chính trị, đạo đức, năng lực nghiệp vụ chuyên môn, đồng thời có kế hoạch để bồi dưỡng các kiến thức về pháp luật, kiến thức quản lý nhà nước, quản lý kinh tế cho các thành viên UBND phường. Ở mỗi lĩnh vực hoạt động của UBND phường đều có các công chức chuyên môn đảm nhiệm. Trách nhiệm của UBND là khâu mối các cán bộ công chức với nhau và với các tổ chức, đoàn thể trong hệ thống chính trị để hoàn thành nhiệm vụ. Vì vậy mà không cần thiết phải thành lập các Ban chỉ đạo, các Ban của UBND, bởi như vậy sẽ không phân định rõ được trách nhiệm cá nhân với trách nhiệm của tập thể. Yêu cầu của thể chế người đứng đầu là phải xác định rõ trách nhiệm cá nhân thì bộ máy mới thực sự phát huy hiệu quả. 73 Cần mạnh dạn có phương án quản lý đội ngũ công chức chuyên môn theo ngành, có sự điều động, luân chuyển cán bộ, công chức giữa các phường hoặc từ phường lên thành phố và ngược lại, nhằm tránh tình trạng cục bộ địa phương, chia bè phái, móc nối để tham nhũng. Tóm lại, việc làm cho bộ máy hành chính phường gọn nhẹ, hoạt động thực sự năng động và có hiệu quả cũng là một trong những mục tiêu nhằm đẩy mạnh tiến trình cải cách hành chính giai đoạn 2011- 2020, phát huy tinh thần của Nghị quyết Trung ương 05 khoá IX về đổi mới nâng cao chất lượng hệ thông chính trị ở cơ sở xã, phường, thị trấn. 74 KẾT LUẬN Đất nước ta đang trên đà đổi mới, phát triển, đang dần hội nhập với khu vực và quốc tế. Sự nghiệp đổi mới theo con đường xã hội chủ nghĩa ở nước ta nhất là trong lĩnh vực kinh tế- xã hội đang đòi hỏi phải đổi mới một cách căn bản hoạt động của cả hệ thống chính trị nói chung và bộ máy quản lý nhà nước nói riêng trong đó có UBND cấp phường nhằm tạo ra một cơ cấu hợp lý, đủ năng lực, hoạt động thực sự có hiệu quả, đáp ứng yêu cầu của nền hành chính Quốc gia, xây dựng và hoàn thiện Nhà nước Pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân và dưới sự lãnh đạo thống nhất của Đảng. UBND cấp phường với tư cách là cơ quan hành chính Nhà nước ở địa phương, có chức năng quản lý, điều hành mọi lĩnh vực của đời sống xã hội và dân cư, trực tiếp tiếp xúc với công việc hàng ngày của nhân dân, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của nhân dân Thời gian qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước và các cơ quan Nhà nước cấp trên, UBND cấp phường đã góp một phần quan trọng vào sự ổn định và phát triển kinh tế- xã hội, giữ vững an ninh trật tự và an toàn xã hội, củng cố quốc phòng, từng bước thực hiện xoá đói, giảm nghèo, ổn định và nâng cao đời sống nhân dân, thực hiện sự nghiệp công nghiệp hoá- hiện đại hoá đất nước. Tuy nhiên bên cạnh những ưu điểm trên, trong quá trình phát triển trong xu thế đô thị hoá, giao lưu, hội nhập đang diễn ra mạnh mẽ, hoạt động quản lý của UBND cấp phường đã và đang bộc lộ khá nhiều điểm hạn chế: quản lý còn buông lỏng, chất lượng và số lượng đội ngũ cán bộ, công chức thừa hành nhiệm vụ vừa yếu, vừa thiếu dẫn tới hiệu quả hoạt động chưa cao. Vì vậy, pháp luật về hoạt động của UBND cấp phường phù hợp với cơ chế quản lý kinh tế thị trường là yêu cầu bức thiết đối với nền hành chính 75 của chúng ta trong giai đoạn hiện nay, đó phải là một quá trình liên tục và lâu dài bởi nền kinh tế xã hội luôn vận động và không ngừng phát triển. Đây là vấn đề tương đối phức tạp, cần có sự chỉ đạo, hướng dẫn của các cấp uỷ Đảng, các ban, ngành, đoàn thể, cơ quan, tổ chức xã hội và của cả hệ thống chính trị ở nước ta. Hoạt động của UBND cấp phường muốn có hiệu quả thì phải thực hiện tốt và đồng bộ các giải pháp như: đổi mới, đổi mới cơ chế quản lý, hoạt động, điều hành, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức cấp phường... Điều này có ý nghĩa rất lớn trong công cuộc cải cách nền hành chính của chúng ta. Trong giới hạn của một luận văn, em không thể đề cập được hết tất cả các vấn đề về lý luận và thực tiễn về hoạt động của UBND cấp phường. Với kiến thức còn hạn chế, em chưa thể đưa ra được hết các biện pháp khắc phục những tồn tại, hạn chế nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của UBND phường thành phố Tam Điệp trong giai đoạn hiện nay; trong quá trình nghiên cứu không thể tránh khỏi những thiếu sót. Vì vậy, em rất mong được sự góp ý chân thành của các thầy cô giáo và các bạn để có điều kiện hoàn thiện, bổ sung trong những lần nghiên cứu sau. 76 DANH MUC̣ TÀI LIÊỤ THAM KHẢO 1. Ban Tổ chức - Cán bộ Chính phủ (nay là Bộ Nội vụ): Chính quyền xã và quản lý nhà nước ở cấp xã, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2000. 2. Báo cáo Tổng kết thực hiện thí điểm không tổ chức Hội đồng nhân dân huyện, quận, phường 3. Chương trình nghiên cứu khoa học cấp nhà nước KX10 giai đoạn 2005 –2010: “ Tiếp tục đổi mới hoàn thiện hệ thống chính trị nước ta trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước và chủ động hội nhập kinh tế quốc tế ”. 4. PGS.TS Nguyễn Đăng Dung (2000), “Mô hình bộ máy hành chính nhà nước ở địa phương trên thế giới”, Tạp chí Nhà nước và Pháp luật, 1 (1/2000), tr. 35-41. 5. Luận văn thạc sỹ của Nguyễn Ánh Dương ( HVCT - HCQG - năm 2005 ) “Đổi mới tổ chức chính quyền thị xã, thành phố thuộc tỉnh ở Việt Nam hiện nay”. 6. Đảng Cộng Sản Việt Nam (1987), Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 7. Đảng Cộng Sản Việt Nam (1996), Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 8. Đảng Cộng Sản Việt Nam, Văn kiện Trung Ương 7- khoá VIII. 9. Đảng Cộng Sản Việt Nam (2001), Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 10. Đảng Cộng Sản Việt Nam (2006), Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 77 11. Ths. Phạm Văn Đạt (2005), “Chính quyền thành phố trực thuộc Trung ương: mô hình tổ chức và nhiệm vụ quyền hạn”, Tạp chí Nhà nước và Pháp luật, 3, (3/2005), tr.56-60. 12. Đề tài khoa học cấp Bộ: Nghiên cứu củng cố chính quyền các tỉnh, thành phố vùng duyên hải miền Trung giai đoạn 2000 - 2005 và những năm tiếp theo, cơ quan chủ trì: Cơ quan thường trực miền Trung, Ban Tổ chức - Cán bộ Chính phủ (nay là Bộ Nội vụ), Chủ nhiệm đề tài: Huỳnh Thanh Bình, Nha Trang, 1999. 13. Đề tài khoa học cấp Bộ: Đổi mới chính sách đối với cán bộ chính quyền cơ sở đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính, cơ quan chủ trì: Vụ Chính quyền địa phương, Ban Tổ chức - Cán bộ chính phủ (nay là Bộ Nội vụ), Chủ nhiệm đề tài: Trần Hữu Thắng, Hà Nội, 2001. 14. Giáo trình lý luận chung nhà nước và pháp luật của Học viện Hành chính Quốc gia Nxb Khoa học kỹ thuật năm 2011 15. Hiến pháp nước Việt Nam dân chủ cộng hoà năm 1946. 16. Hiến pháp nước Việt Nam dân chủ cộng hoà năm 1959. 17. Hiến pháp nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1980. 18. Hiến pháp nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1992 (sửa đổi, bổ sung năm 2001). 19. Hiến pháp nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013 20. Học viện Hành chính quốc gia (2009), Mô hình các cấp chính quyền ở Hà Nội, Đề tài khoa học cấp Bộ. 21. Vũ Hiền: Những quyết sách hướng về cơ sở, Tạp chí Cộng sản, số 8/2002. 22. Luật Tổ chức chính quyền địa phương ngày 29/4//1958. 23. Luật Tổ chức Hội đồng nhân dân và Uỷ ban hành chính các cấp năm 1962. 78 24. Luật Tổ chức Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân các cấp năm 1983. 25. Luật Tổ chức Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân các cấp năm 1989. 26. Luật Tổ chức Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân các cấp năm 1994. 27. Luật Tổ chức Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân năm 2003. 28. Luật bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân ngày 12/10/2003. 29. Luật tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 30. TS. Nguyễn Minh Phương (2006), “Về đổi mới mô hình tổ chức chính quyền đô thị”, Tạp chí Nhà nước và pháp luật, 9, (9/2006), tr.44-45. 31. Sắc lệnh số 77-SL ngày 21/12/1945 về tổ chức chính quyền đô thị. 32. PGS.TS Lê Minh Thông và PGS.TS Nguyễn Như Phát (đồng chủ biên) (2002), Những vấn đề lý luận và thực tiễn về chính quyền địa phương ở Việt Nam hiện nay, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội. 33. GS.TSKH Vũ Huy Từ: Một số giải pháp tăng cường năng lực đội ngũ cán bộ cơ sở, Tạp chí Quản lý nhà nước, số 5 (76)/2002. 34. Từ điển Luật học của Viện Khoa học Pháp Lý, Nhà xuất bản Tư Pháp - Bộ Tư pháp phối hợp với Nhà xuất bản Từ điển bách khoa cho xuất bản năm 2006 35. Từ điển Tiếng Viêṭ của Trung tâm Từ điển ngôn ngữ, Hà Nôị, 1992 36. TS. Đặng Quốc Tiến: Thực hiện đồng bộ các giải pháp để đổi mới và nâng cao hiệu lực của chính quyền cơ sở, Tạp chí Tổ chức nhà nước, số 5/2002. 37. Theo từ điển bách khoa Việt Nam Nxb Bách khoa năm 2005 38. Đỗ Quang Trung: Quán triệt Nghị quyết Hội nghị Trung ương 5 khóa IX - Xây dựng chính quyền cơ sở trong sạch, vững mạnh, hiệu lực, hiệu quả. Tạp chí Tổ chức nhà nước, số 4/2002... 79 39. Luận văn thạc sỹ của Vũ Xuân Trường (HVCT-HCQG năm 2009) “Đổi mới tổ chức chính quyền xã theo yêu cầu xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam” 40. Thủ tướng Chính phủ (2009), Quyết định số 445/QĐ-TTg ngày 07/04/2009 của Thủ tướng Chính phủ về Phê duyệt điều chỉnh định hướng Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống đô thị Việt Nam đến năm 2025 và tầm nhìn đến năm 2050. 41.Viện Nghiên cứu phát triển thành phố Hồ Chí Minh: 104.