Luận văn Vấn đề giáo dục lý luận Mác - Lênin cho sinh viên các trường cao đẳng sư phạm ở các tỉnh biên giới phía Bắc Việt Nam hiện nay

ngăn chặn những tác động xấu đến sinh viên. Để hình thành và phát triển con người một cách toàn diện cần phải có một môi trường kinh tế -xã hội tốt đẹp, trong sạch. Để lành mạnh hoá môi trường kinh tế -xã hội cần phải có một chiến lược phát triển kinh tế -xã hội đúng đắn, khoa học vì con người và do con người ở tầm vĩ mô cũng như việc triển khai thực hiện chiến lược đó. Phát triển kinh tế phải song hành với sự phát triển mọi mặt của đời sống xã hội, không được tạo ra những nghịch lý, phủ định, triệt tiêu lẫn nhau. Tăng trưởng kinh tế -xã hội phải gắn liền với tiến bộ và công bằng xã hội ngay trong từng bước và trong suốt quá trình phát triển. Giữa chính sách kinh tế và chính sách xã hội phải thống nhất với nhau, làm cho sự phát triển kinh tế là tiền đề vật chất cho sự phát triển con người, đến lượt nó, chính sự phát triển con người lại thúc đẩy sự phát triển kinh tế -xã hội. Theo như đánh giá của Hội nghị 7 khóa 9, Đảng ta đã nghiêm khắc chỉ ra vấn đề bức xúc trong xã hội là “Lòng tin vào Đảng, Nhà nước và chế độ của một bộ phận nhân dân chưa vững chắc, phần vì đời sống còn nhiều khó khăn, phần vì bất bình trước những bất công xã hội và tình trạng tham nhũng, quan liêu, lãng phí còn khá phổ biến và nghiêm trọng, kỷ cương phép nước nhiều lúc, nhiều nơi không nghiêm, đạo đức xã hội có mặt xuống cấp, trật tự an toàn xã hội còn phức tạp” [34, tr.11]. Vì vậy, để giáo dục lý luận Mác-Lênin đạt được hiệu quả cao thì việc lành mạnh hoá môi trường kinh tế -xã hội là một nhiệm vụ cấp bách, góp phần nâng cao, củng cố lòng tin của thế hệ trẻ. Cùng với sự phát triển kinh tế-xã hội phải đấu tranh loại bỏ được những cái xấu hiện đang đối lập với lý luận Mác-Lênin một cách kiên quyết, triệt để và có hiệu quả. Cần làm tốt công tác làm trong sạch đội ngũ cán bộ Đảng viên, đó sẽ là một nhân tố thiết thực động viên lớp trẻ học tập tu dưỡng đạo đức cách mạng. Như vậy, môi trường kinh tế-xã hội lành mạnh theo định hướng XHCN thì lý luận về CNXH mới có sức thuyết phục, hướng sinh viên vươn tới lý tưởng cách mạng cao đẹp. Tính hấp dẫn của lý tưởng cộng sản xuất phát ngay từ chính cuộc sống hiện thực làm cho động cơ học tập của sinh viên với lý luận Mác-Lênin được xây dựng một cách vững chắc. Đồng thời, hiệu quả giáo dục lý luận Mác-Lênin cho sinh viên được nâng cao cũng sẽ góp phần chặn đà suy thoái về đạo đức, lối sống, mờ nhạt về lý tưởng cộng sản trong sinh viên. Cùng với việc phát triển và lành mạnh hóa môi trường kinh tế -xã hội cần phải nâng cao chất lượng giáo dục, nâng cao trình độ dân trí cho nhân dân ở các tỉnh BGPB. Đặc biệt chú ý, nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh, chăm sóc sức khoẻ nhân dân, tăng cường hỗ trợ y tế vùng sâu, vùng xa làm cơ sở để khắc phục dần những những phong tục tập quán lạc hậu, xây dựng đời sống theo nếp sống mới trong nhân dân. Đẩy mạnh các hoạt động văn hoá thông tin ở các tỉnh, trong đó phải tăng cường đầu tư cơ sở vật chất cho phát triển văn hoá, thông tin ở các xã đặc biệt khó khăn, các xã biên giới. Mở rộng, nâng cao chất lượng phủ sóng phát thanh, truyền hình, tăng thời lượng phát sóng tiếng dân tộc để không ngừng nâng cao chất lượng phục vụ đời sống tinh thần cho đồng bào ở những vùng sâu, vùng xa và tuyên truyền đường lối chính sách của Đảng và Nhà nước, thông tin về tình hình kinh tế, chính trị, văn hoá, xã hội, khoa học kỹ thuật đến với nhân dân. Trong nhà trường cần ngăn chặn những hiện tượng tiêu cực trong học tập thi cử, trong quan hệ thầy trò, chống sự xâm nhập của những tệ nạn xã hội, lối sống thiếu lành mạnh, tạo nên niềm tin của sinh viên vào công bằng xã hội, vào kỷ cương phép nước trong nhà trường. Cần phát huy tính tiên phong gương mẫu của cán bộ, đảng viên, GV ở các trường CĐSP biên giới phía Bắc. Kiên quyết đấu tranh chống những hiện tượng tiêu cực trong nội bộ trường, xây dựng môi trường văn hoá, môi trường sư phạm lành mạnh. 3.1.3. Bảo đảm thống nhất giữa lý luận và thực tiễn trong giáo dục lý luận Mác-Lênin cho sinh viên Phương châm giáo dục trong nhà trường là học đi đôi với hành, giáo dục kết hợp với lao động sản xuất, nhà trường gắn liền với xã hội cho nên sự thống nhất giữa lý thuyết và thực hành, lý luận và thực tiễn là một nguyên tắc rất quan trọng trong công tác giáo dục nói chung, giáo dục lý luận Mác-Lênin nói riêng. Giáo dục lý luận Mác-Lênin không chỉ dừng ở tuyên truyền, giải thích, trang bị cho người học hiểu biết về lý luận Mác-Lênin trên cơ sở đó hiểu được đường lối, quan điểm của Đảng mà quan trọng hơn là làm cho sinh viên hiểu rõ, nắm vững lý luận và biết sử dụng những kiến thức đó vào cuộc sống để cải tạo thế giới, cải tạo chính ngay bản thân mình. Điều đó xuất phát từ bản chất của lý luận Mác-Lênin là khoa học và cách mạng, nó quy định mục đích học là để vận dụng chứ không phải học lý luận vì lý luận. Theo Hồ Chí Minh, học lý luận không phải để thuộc lòng từng câu, từng chữ, để trở thành những con mọt sách mà học cốt để vận dụng. Giáo dục lý luận Mác-Lênin gắn với thực tiễn còn thể hiện ở chỗ từ việc xây dựng nội dung chương trình đến việc sử dụng các hình thức và phương pháp phải phù hợp với trình độ nhận thức, đặc điểm tâm lý của sinh viên CĐSP BGPB. Theo lý luận duy vật Mác xít, phương pháp phải xuất phát từ đối tượng, phải phù hợp với đối tượng, bởi nếu không phương pháp chỉ là những sản phẩm có tính chủ quan và không đem lại hiệu quả thực tiễn. Do điều kiện sinh hoạt vật chất và chất lượng giáo dục của các tỉnh biên giới phía Bắc quy định đặc điểm tâm lý, khả năng nhận thức của sinh viên các trường CĐSP ở đây khác với sinh viên ở các vùng kinh tế xã hội phát triển. Vì vậy, để việc giáo dục lý luận Mác-Lênin cho sinh viên đạt hiệu quả, cần phải căn cứ vào đối tượng cụ thể để xác định nội dung, phương pháp giáo dục một cách phù hợp. Tuy nhiên, cần tránh hạ thấp, tầm thường hoá giáo dục lý luận Mác-Lênin để đạt yêu cầu phù hợp với trình độ nhận thức của đối tượng giáo dục. Mục đích hướng tới của giáo dục lý luận Mác-Lênin là không ngừng nâng cao nhận thức cho sinh viên để họ có thể chủ động lý giải những vấn đề nảy sinh trong cuộc sống, có đủ khả năng “miễn dịch” trước sự tấn công của những ảnh hưởng tiêu cực, những tư tưởng lạc hậu trong đời sống xã hội. Giáo dục lý luận Mác-Lênin phải phục vụ nhiệm vụ chính trị, phải gắn với nhiệm vụ chính trị, gắn với cuộc sống và thúc đẩy cuộc sống đi lên. Vì vậy, giáo dục phải đi sát thực tế, kịp thời lý giải những vấn đề do thực tiễn đặt ra. Muốn vậy, giáo dục lý luận Mác-Lênin phải gắn liến với coi trọng tổng kết thực tiễn, phải gắn việc nghiên cứu khoa học trong nhà trường CĐSP các tỉnh biên giới phía Bắc với tổng kết thực tiễn đổi mới của đất nước và của các địa phương, qua đó làm sáng tỏ hơn về lý luận Mác-Lênin cũng như con đường đi lên CNXH. Kết quả đó sẽ góp phần nâng cao hiệu quả công tác giáo dục lý luận Mác-Lênin cho sinh viên CĐSP các tỉnh biên giới phía Bắc trong tình hình mới hiện nay. Giáo dục lý luận Mác-Lênin phải đặt trong mối liên hệ với thực tiễn, cần đưa thực tiễn phong phú vào bài giảng, dùng thực tiễn để chứng minh và trả lời cho những vấn đề lý luận thì nội dung giáo dục mới giàu sức sống, sinh động và có tính thuyết phục cao. Đó cũng là điều kiện để khắc phục bệnh chủ quan và lý luận suông, tránh được những khuynh hướng: Một là, giáo điều, nặng về sách vở, coi lý luận là tất cả nhưng lại không giải đáp được những vấn đề mà cuộc sống đặt ra, làm cho giáo dục cứng nhắc, không có sức thuyết phục; Hai là, khuynh hướng coi thường lý luận, nặng về kinh nghiệm, tách rời lý luận làm cho việc phân tích, phê phán những tư tưởng và việc làm sai lầm một cách hời hợt, đơn giản, gò ép, sức thuyết phục kém. Nguyên tắc thống nhất giữa lý luận và thực tiễn sẽ khắc phục những khuynh hướng này, sẽ làm cho giáo dục lý luận Mác-Lênin trở nên sinh động, thiết thực, hấp dẫn đối với người học. Để thực hiện tốt nguyên tắc gắn lý luận với thực tiễn, đòi hỏi mỗi GV Mác-Lênin phải nắm vững lý luận, bám sát thực tế, nhất là thực tế của địa phương, của ngành để liên hệ vào bài học, giúp cho bài giảng trở nên sinh động, hấp dẫn và có hiệu quả thiết thực. 3.2. Một số giải pháp chủ yếu 3.2.1. Nâng cao nhận thức về vai trò của giáo dục lý luận Mác-Lênin trong mục tiêu giáo dục toàn diện ở các trường cao đẳng sư phạm ở các tỉnh biên giới phía Bắc Giáo dục lý luận Mác-Lênin cho sinh viên là một bộ phận của công tác tư tưởng chính trị trong nhà trường, có liên quan đến mức độ kiên định chủ nghĩa Mác-Lênin - một nền tảng tư tưởng của Đảng ta, liên quan đến việc thực hiện nhiệm vụ chính trị và mục tiêu đào tạo của các trường CĐSP biên giới phía Bắc. Trong tình hình công cuộc đổi mới ngày càng được đẩy mạnh, thế giới có những diễn biến phức tạp cũng như những vấn đề phát sinh trong quá trình phát triển ở các tỉnh biên giới phía Bắc thì công tác giáo dục lý luận Mác-Lênin cho sinh viên càng phải kiên trì và phải được coi trọng. Bởi vậy nâng cao nhận thức về vai trò của giáo dục lý luận Mác-Lênin trong nhà trường CĐSP ở các tỉnh biên giới phía Bắc là rất cần thiết. Trước hết phải khắc phục thái độ coi nhẹ, xem thường các môn khoa học Mác-Lênin của một bộ phận sinh viên hiện nay. Giáo dục lý luận Mác- Lênin cần giáo dục cho sinh viên có nhận thức, thái độ học tập đúng đắn hơn để có sự “cố gắng học tập, coi việc học tập lý luận chính trị là một nhiệm vụ quan trọng của mình”. Sinh viên cần nhận thức được mối quan hệ của giáo dục lý luận Mác-Lênin với yêu cầu giáo dục chính trị, đạo đức, tư tưởng, lối sống, góp phần phát triển nhân cách toàn diện cho sinh viên. Giúp sinh viên hiểu đúng vị trí, vai trò của giáo dục lý luận Mác-Lênin là một bộ phận không thể thiếu trong chương trình giáo dục toàn diện của nhà trường XHCN. Với các khoa đào tạo chuyên ngành cần xác định rõ mối quan hệ chặt chẽ giữa các môn khoa học Mác-Lênin với các môn khoa học chuyên ngành để phối hợp kế hoạch giảng dạy và xác định động cơ học tập cho sinh viên. Đấu tranh phê phán thái độ thờ ơ chính trị, coi thường lý luận, mơ hồ về niềm tin, lý tưởng trong một bộ phận cán bộ giáo viên và sinh viên trong nhà trường. Khắc phục thái độ coi trọng chuyên môn, nghiệp vụ đơn thuần, coi nhẹ giáo dục lý luận Mác-Lênin và rèn luyện tư tưởng đạo, lối sống. Đẩy mạnh công cuộc xây dựng và chỉnh đốn Đảng, thực hiện tự phê bình, phê bình làm cho mỗi cán bộ, Đảng viên thực sự là tấm gương về mọi mặt cho sinh viên và quần chúng noi theo; kiên quyết phê phán, bác bỏ các quan điểm sai trái, thù địch có hại đến độc lập chủ quyền và định hướng XHCN của nước ta. Để nâng cao nhận thức về vai trò của giáo dục lý luận Mác - Lênin trong nhà trường, đòi hỏi phải tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng bộ và Ban giám hiệu của các trường CĐSP BGPB đối với công tác giáo dục lý luận Mác-Lênin. Cụ thể: Các cấp uỷ, các tổ chức cơ sở Đảng, các đoàn thể thông qua sinh hoạt thường kỳ phải luôn quán triệt các quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Để nâng cao hiệu quả giáo dục lý luận Mác-Lênin trong nhà trường, các trường cần chủ động chỉ đạo, quản lý và tổ chức thực hiện một cách sáng tạo Quyết định 494/QĐ- TTg của Thủ tướng Chính phủ là văn bản pháp lý thể hiện vị trí của các môn khoa học Mác-Lênin trong sự nghiệp giáo dục sinh viên trong giai đoạn hiện nay. Mặt khác, phòng quản lý HS-SV và Tổ Mác-Lênin ở các trường CĐSP, với tư cách là lực lượng chủ công trong giáo dục lý luận Mác-Lênin và giáo dục tư tưởng chính trị đạo đức cho sinh viên cần được các cấp uỷ và Ban giám hiệu nhà trường tạo điều kiện thuận lợi về mọi mặt để nâng cao hiệu quả công việc. Các trường cần có phòng chính trị hoặc phòng công tác HS-SV độc lập để làm tốt hơn vai trò và chức năng quản lý công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống cho sinh viên. Tạo môi trường thuận lợi cho sinh viên học tập, rèn luyện. Đảng bộ và Ban giám hiệu các nhà trường cần tiếp tục quan tâm đến việc nắm tình hình diễn biến tư tưởng, xây dựng môi trường văn hoá phục vụ công tác tư tưởng, chính trị trong nhà trường. Các nghị quyết, các chương trình hành động và công tác của các đoàn thể quần chúng phải chú ý đến nhiệm vụ giáo dục chính trị tư tưởng cho đoàn viên, sinh viên. Tiếp tục đưa cuộc vận động "kỷ cương, tình thương và trách nhiệm" do Công đoàn phát động đi vào chiều sâu để góp phần củng cố và nâng cao trách nhiệm của cán bộ, giảng viên đối với sự nghiệp GD&ĐT và đối với thế hệ trẻ. 3.2.2. Nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập các môn khoa học Mác-Lênin cho sinh viên các trường cao đẳng sư phạm các tỉnh biên giới phía Bắc Để nâng cao hiệu quả giáo dục lý luận Mác-Lênin cho sinh viên các trường CĐSP biên giới phía Bắc cần phải nâng cao chất lượng và hiệu quả giảng dạy và học tập các môn khoa học Mác-Lênin trong nhà trường. Để làm được điều đó, cần phải có những biện pháp sau 3.2.2.1. Nâng cao số lượng, chất lượng đội ngũ giáo viên các môn khoa học Mác-Lênin Với vai trò là chủ thể của quá trình dạy học, giáo viên Mác-Lênin là yếu tố rất cơ bản quyết định chất lượng và hiệu quả giảng dạy các môn khoa học Mác-Lênin trong các nhà trường. Trên cơ sở nghiên cứu về thực trạng đội ngũ giáo viên Mác-Lênin trường CĐSP các tỉnh biên giới phía Bắc, cần đẩy mạnh công tác xây dựng, đào tạo và bồi dưỡng hướng tới giải quyết một cách cơ bản tình trạng đội ngũ giảng viên vừa thiếu vừa yếu. Về số lượng, cần có kế hoạch tuyển dụng giáo viên các môn khoa học Mác-Lênin phù hợp nhu cầu giáo viên của trường, đảm bảo tuyển giáo viên được đào tạo đúng những chuyên ngành đang cần bổ sung, có khả năng sư phạm, có phẩm chất chính trị, đạo đức của người giáo viên giảng dạy lý luận Mác-Lênin. Về chất lượng đội ngũ Cần thành lập tổ Mác-Lênin độc lập ở tất cả các trường CĐSP BGPB, hướng tới trong mỗi tổ phân thành các nhóm chuyên môn như: nhóm Triết học, nhóm Kinh tế chính trị, nhóm CNXH khoa học, tạo nên tính chuyên môn hoá cao trong nghề nghiệp dẫn đến nâng cao trình độ của giáo viên. Từng bước thực hiện chuẩn hoá đội ngũ giáo viên cả về chuyên môn nghiệp vụ, cả về phẩm chất đạo đức và chính trị. Phấn đấu trong thời gian tới, giáo viên được đào tạo chuyên môn nào thì dạy môn ấy, không dạy vượt quá nhiều giờ so với giờ chuẩn. Bảo đảm cân đối thời gian giảng dạy và các hoạt động khác như: dự giờ, họp hành…với công tác nghiên cứu khoa học. Dành thời gian hợp lý cho giáo viên nghiên cứu khoa học để không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn. Bước vào thế kỷ XXI, con người và xã hội vận động và biến đổi rất nhanh, khoa học và công nghệ luôn luôn đạt được những thành tựu mới, chỉ trong vài năm tri thức của loài người lại tăng gấp bội, đặt ra những vấn đề lý luận và thực tiễn mới cần giải quyết. Vì thế cần tổ chức bồi dưỡng định kỳ cho giáo viên Mác-Lênin theo một kế hoạch thống nhất, có sự phối hợp chặt chẽ giữa Ban tư tưởng văn hoá trung ương, Ban khoa giáo trung ương và Bộ GD&ĐT, các cơ quan nghiên cứu lý luận với các nhà trường. Tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên nâng cao trình độ học vấn, đạt được học vị và chức danh khoa học đích thực, tránh sa vào tệ “bằng cấp” không chất lượng. Tăng cường bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên về ngoại ngữ, tin học, khả năng sử dụng phương tiện kỹ thuật hiện đại trong giảng dạy. Đẩy mạnh công tác phát triển Đảng trong đội ngũ giáo viên Mác-Lênin. Các trường cần tạo điều kiện để giáo viên Mác-Lênin thực hiện chế độ đi thực tế 10 ngày tại các địa phương, các doanh nghiệp, các cơ sở nông nghiệp, công nghiệp, các di tích văn hoá, di tích cách mạng và lịch sử nhằm tăng sự am hiểu thực tế cho đội ngũ giáo viên. Đây là một trong những yêu cầu cần thiết phải có của giáo viên Mác-Lênin để họ có khả năng gắn lý luận với thực tiễn và đưa được những ví dụ liên hệ của chính cuộc sống vào bài giảng làm bài giảng hấp dẫn, có tính thuyết phục hơn. Đầu tư kinh phí cho giáo viên Mác-Lênin tham quan, giao lưu, học tập, trao đổi kinh nghiệm giảng dạy với giáo viên Mác-Lênin các trường CĐSP khác, đặc biệt là giữa các trường ở các tỉnh biên giới phía Bắc. Như vậy, để nâng cao chất lượng giảng dạy các môn khoa học Mác-Lênin, cần thiết phải nâng cao số lượng và chất lượng đội ngũ giáo viên Mác-Lênin. Đội ngũ này, ngoài việc nâng cao trình độ chuyên môn còn phải nghiên cứu, tìm kiếm thông tin khoa học mới để bổ sung vào bài giảng, phải có bản lĩnh chính trị, có kinh nghiệm giảng dạy, có kiến thức xã hội rộng, có khả năng phát hiện và giải quyết những vấn đề lý luận và thực tiễn, có tâm huyết với nghề. Muốn vậy, cần tạo điều kiện về vật chất và tinh thần để giáo viên Mác-Lênin không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm, trau dồi phẩm chất chính trị đạo đức bằng những biện pháp cụ thể. 3.2.2.2. Đổi mới phương pháp dạy và học các môn khoa học Mác-Lênin Thứ nhất, đổi mới phương pháp giảng dạy các môn khoa học Mác-Lênin Trong xu hướng đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tích cực của người học đòi hỏi việc giảng dạy lý luận Mác-Lênin cũng phải có sự đổi mới tích cực. Giảng dạy lý luận Mác-Lênin cần phải thay phương pháp dạy học cũ, nặng tính áp đặt bằng một cách dạy mới đó là chứng minh lý luận Mác-Lênin một cách thuyết phục bằng chính những luận cứ khoa học, bằng chính thực tiễn cuộc sống sinh động và phải phát huy được tính tích cực, chủ động của sinh viên trong học tập. Các môn khoa học Mác-Lênin với đặc trưng khái quát hoá, trừu tượng hoá cao, đòi hỏi GV dạy các môn khoa học này phải tìm ra cách dạy phù hợp với tâm lý, đặc điểm tư duy của sinh viên các trường CĐSP biên giới phía Bắc. Đó là phương pháp giảng dạy dẫn dắt sinh viên đi từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp,từ thấp đến cao; Từ hiểu tri thức đến rèn luyện kỹ năng vận dụng tri thức. Giảng dạy lý luận Mác-Lênin cần tránh cách dạy đang còn tồn tại hiện nay là nhồi nhét kiến thức, lý thuyết chung chung. Hồ Chí Minh đã từng dạy: “Các thầy, cô giáo phải tìm cách dạy. Dạy cái gì, dạy thế nào để trò hiểu chóng, nhớ lâu, tiến bộ nhanh” [51, tr.138]. Dạy lý luận là phải làm sao để người học hiểu thấu vấn đề, phải dùng lời lẽ, thí dụ đơn giản, thiết thực và dễ hiểu. Dạy phải nâng cao và hướng dẫn tự học cho người học. Người coi đây là một trong những yêu cầu rất quan trọng của người dạy. Có làm được như vậy thì việc giáo dục mới đạt được yêu cầu theo như tinh thần của Hồ Chí Minh là giáo dục phải “cốt thiết thực, chu đáo hơn”. Giáo dục lý luận Mác-Lênin phải “chú trọng việc cải tạo tư tưởng”. Sau mỗi bài học các môn khoa học Mác-Lênin, giảng viên cần chú ý đến việc liên hệ với thực tế diễn biến tư tưởng của sinh viên, hướng dẫn sinh viên vận dụng lý luận vào bản thân để phân tích và chỉ ra được những biểu hiện lệch lạc trong tư tưởng của mình. Như Hồ Chí Minh dạy, mục đích giáo dục và học tập lý luận chính trị nói chung, lý luận Mác-Lênin nói riêng là: “Học để sửa chữa tư tưởng, tư tưởng đúng thì hành động mới khỏi sai lạc và mới làm tròn nhiệm vụ được giao; “học để tin tưởng”, học lý luận Mác-Lênin sẽ giúp sinh viên tin tưởng hơn vào con đường xây dựng XHCN của dân tộc ta, để có quyết tâm và nghị lực vượt khó trong học tập và cuộc sống; “học để hành: học với hành phải đi đôi. Học mà không hành thì học vô ích. Hành mà không học thì hành không trôi chảy”. Như vậy, đổi mới phương pháp dạy học các môn khoa học Mác-Lênin cho sinh viên các trường CĐSP ở các tỉnh biên giới phía Bắc cần theo hướng sau: - Vận dụng linh hoạt, sáng tạo các phương pháp dạy học cùng với sử dụng các phương tiện dạy học hiện đại nhằm đảm bảo tính hiệu quả và mang tính khả thi. - Đổi mới phương pháp thảo luận (xêmina) nhằm nâng cao chất lượng các giờ thảo luận. - Đổi mới cách thức tổ chức ôn tập cũng như đổi mới phương pháp kiểm tra đánh giá sinh viên, tìm ra những hình thức thi phù hợp việc đổi mới phương pháp dạy và học như: thi trắc nghiệm, viết tiểu luận cho sinh viên. - Gắn lý luận với thực tiễn, kết hợp học chính khoá với tổ chức các hình thức ngoại khoá, những hoạt động chính trị-xã hội đa dạng, phù hợp đối tượng sinh viên và điều kiện của nhà trường, địa phương. Thứ hai, đổi mới phương pháp học tập các môn khoa học Mác-Lênin của sinh viên Dạy - học là hai mặt nằm trong một thể thống nhất biện chứng, vì vậy, đổi mới phương pháp giảng dạy phải gắn liền với việc tìm ra những biện pháp để tăng cường khả năng tự học, khả năng tư duy, biết vận dụng lý luận vào thực tiễn của sinh viên như: + Phải có phương pháp học tập chủ động, tích cực, phát huy được năng lực trí tuệ của bản thân. + Hình thành thói quen quan tâm đến những vấn đề liên quan môn học như: nghe chương trình thời sự, đọc sách báo cập nhật thông tin trong nước, địa phương và thế giới giúp mở mang kiến thức, tạo hứng thú học tập bộ môn. + Phải rèn luyện khả năng phân tích, tổng hợp, khái quát kiến thức trong khi nghiên cứu tài liệu, cập nhật thông tin. + Tăng cường trao đổi, thảo luận về những vấn đề lý luận và thực tiễn. Phương pháp này giúp sinh viên biến mình thành cá nhân tích cực, giúp sinh viên nhớ lâu, nhớ sâu những vấn đề đã trao đổi, thảo luận, đồng thời rèn luyện được kỹ năng nói thuộc yêu cầu của nghiệp vụ sư phạm. Tóm lại, việc đổi mới phương pháp dạy và học các môn khoa học Mác-Lênin cho sinh viên các trường CĐSP ở các tỉnh biên giới phía Bắc là một quá trình rất phức tạp, đa dạng đòi hỏi phải vừa làm vừa rút kinh nghiệm. Phải chú ý đến kết hợp nhiều hình thức, phương pháp thích hợp với từng môn học, với đối tượng người học; phải đảm bảo theo hướng thiết thực, hiện đại, gắn với yêu cầu của cuộc sống. Giáo dục sinh viên phải bằng nhiều biện pháp linh hoạt, phát huy năng lực tư duy sáng tạo của sinh viên, khắc phục dần cách dạy “nhồi nhét” của GV và kiểu “học vẹt”, học “đối phó” của sinh viên. 3.2.2.3 Tiếp tục đổi mới nội dung chương trình, giáo trình các môn khoa học Mác-Lênin và tăng cường đầu tư về cơ sở vật chất Nội dung, chương trình Sẽ không có đổi mới phương pháp giảng dạy và học tập nếu không có nội dung chương trình theo quan điểm đổi mới và ngược lại đổi mới phương pháp giảng dạy phải được xét trong đổi mới nội dung chương trình. Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và tổng kết thực tiễn, chương trình và giáo trình các môn khoa học Mác-Lênin phải đổi mới theo hướng chuẩn hoá, hiện đại hoá và tăng cường tính giáo dục lý luận Mác-Lênin. Đây là tiền đề quan trọng cho đổi mới phương pháp dạy và học các môn khoa học Mác-Lênin. ở đây, phải chú ý đến những yêu cầu cụ thể sau: - Nội dung phải thực sự phù hợp với từng ngành, từng vùng và trình độ cao đẳng. - Giáo trình theo quan điểm đổi mới phải “động” và “mở” để có thể thường xuyên bổ sung và cập nhật, bám sát được thực tiễn của đất nước và thời đại. Khắc phục khoảng cách giữa lý luận (kiến thức trong SGK) với thực tiễn cuộc sống. - Việc xây dựng giáo trình đòi hỏi phải kết hợp được chặt chẽ giữa tính hệ thống với tính trọng điểm. Việc lựa chọn đúng mức trọng điểm cho từng đối tượng giáo dục có ý nghĩa thiết thực, khắc phục bệnh chủ quan duy ý chí, tạo điều kiện thuận lợi cho đổi mới phương pháp giảng dạy. Tăng cường đầu tư về cơ sở vật chất, phương tiện thông tin, phương tiện dạy học hiện đại Xây dựng phòng thư viện, phòng đọc đảm bảo chất lượng; xây dựng phòng phương pháp để tạo điều kiện thuận lợi cho việc nghiên cứu, giảng dạy của GV và học tập của sinh viên. Từng bước hiện đại hoá điều kiện làm việc cho đội ngũ làm công tác giáo dục lý luận Mác-Lênin trong nhà trường. Cần có kinh phí hợp lý cho những hoạt động dạy và học của GV và sinh viên như tham quan, ngoại khoá, thực tế, hội thảo cũng như những hoạt động khác của Đoàn, Hội sinh viên để nâng cao chất lượng hiệu quả các hoạt động giáo dục lý luận Mác-Lênin trong nhà trường. Tiếp tục tăng cường đầu tư cơ sở vật chất đáp ứng yêu cầu nâng cao đời sốngvật chất và tinh thần cho sinh viên nhằm tạo môi trường và điều kiện tốt cho hoạt động học tập, rèn luyện của sinh viên. Đặc biệt chú ý đến những điều kiện học tập tốt hơn các môn khoa học Mác-Lênin, sử dụng có hiệu quả thời gian tự học của sinh viên. Đối với GV Mác-Lênin các trường CĐSP biên giới phía Bắc, cần có chế độ chính sách của nhà nước phù hợp hơn, thực hiện các chế độ cho giáo viên phải kịp thời, đầy đủ. 3.2.3. Phát huy tính chủ động, tích cực, sáng tạo, tự giáo dục, tự rèn luyện trong sinh viên Giáo dục là một quá trình hai mặt, một mặt là sự tác động từ bên ngoài vào đối tượng giáo dục; mặt khác (và chủ yếu hơn) là thông qua sự tác động này làm cho đối tượng tự biến đổi bản thân mình, tự hoàn thiện, tự nâng mình lên qua giáo dục. Có thể nói, những tác động của chủ thể giáo dục đến đối tượng giáo dục chỉ có ý nghĩa khi đối tượng giáo dục tự nhận thức, lĩnh hội những giá trị của nội dung giáo dục, biến nó thành nguyên tắc chi phối sự suy nghĩ và hành động của chính mình. Tự giáo dục hay nói cách khác là việc “biến quá trình giáo dục thành quá trình tự giáo dục” là khâu quan trọng, có tính quyết định trong quá trình giáo dục, vì vậy, sinh viên cần phải đề cao vai trò “tự giáo dục” của bản thân mình. Tự giáo dục ở đây, không chỉ đòi hỏi ở sinh viên một thái độ tự học nghiêm túc, tích cực mà còn phải có mục đích học tập đúng đắn để hoàn thiện nhân cách nhà giáo của nhà trường XHCN. Tự giáo dục đòi hỏi sinh viên phải có thái độ nghiêm túc với bản thân trong việc đánh giá, nhận xét về mọi hành vi của mình và chịu trách nhiệm trước mọi kết quả của hành vi đó. Sinh viên cần nghiêm túc thực hiện việc phê và tự phê để kịp thời uốn nắn những lệch lạc trong tư tưởng, đây cũng chính là cơ hội để sinh viên bày tỏ thái độ, nguyện vọng chính đáng của mình, qua đó tự giáo dục, hoàn thiện mình hơn. Sinh viên phải có ý thức tự giác tham gia các phong trào, các cuộc vận động, các chương trình như: phong trào làm theo những tấm gương học tập, rèn luyện tốt trong sinh viên, phong trào “Thi đua học tập tiến quân vào khoa học công nghệ”, “Văn minh giảng đường”, “Thanh niên tình nguyện hè”, “Văn hoá văn nghệ-thể dục thể thao”, “Phòng chống các tệ nạn xã hội”... Sinh viên cần tham gia tích cực những diễn đàn do Đoàn phát động như: tìm hiểu tư tưởng Hồ Chí Minh, tìm hiểu mục tiêu lý tưởng của Đảng, đạo đức nhân cách nhà giáo, “Đoàn viên thanh niên phấn đấu trở thành Đảng viên”…Qua đó đẩy mạnh phong trào học tập, rèn luyện cũng như phấn đấu vào Đảng của sinh viên. Tăng cường hơn nữa công tác tự quản của các tổ chức Lớp, Chi đoàn. Đây là những tổ chức có vai trò quan trọng trong quản lý, lôi cuốn sinh viên vào những hoạt động có nội dung phong phú, hấp dẫn và mang tính giáo dục cao. Tạo điều kiện phát huy tính tự giáo dục, rèn luyện của sinh viên. 3.2.4. Phối hợp giữa các lực lượng giáo dục trong nhà trường, xây dựng môi trường sư phạm thuận lợi cho công tác giáo dục lý luận Mác - Lênin cho sinh viên Giáo dục lý luận Mác-Lênin phải chú ý đến việc nắm chắc tình hình tâm tư, nguyện vọng, chiều hướng tư tưởng, kịp thời tuyên truyền, định hướng dư luận, định hướng chính trị thông qua các hoạt động hay qua đưa những thông tin có nội dung lành mạnh trong nhà trường. Như bằng các hình thức tuyên truyền phong phú, bằng công cụ thông tin đại chúng dấy lên các phong trào rèn luyện nhân cách, phong trào nói lời hay làm việc tốt, phong trào sinh viên sống và làm việc theo pháp luật… để khắc phục chủ nghĩa cá nhân, tư tưởng cơ hội, thực dụng, hoài nghi, thiếu lý tưởng vào Đảng và con đường cách mạng của nước ta trong sinh viên. Tiếp tục vận động sinh viên tham gia tích cực các cuộc thi Olimpic các môn khoa học Mác-Lênin do Bộ GD&ĐT và Trung ương Đoàn phát động. Những hoạt động chính trị xã hội của sinh viên phải được thể chế hoá bằng các quy chế cụ thể như quy chế công tác HS-SV, quy chế nội trú, ngoại trú, quy chế rèn luyện… Cần coi đó là phần thực hành chính trị xã hội và được kiểm định xếp loại bằng quy chế đánh giá kết quả rèn luyện của HSSV theo Quyết định số 42/2002/QĐ- BGD&ĐT ngày 21-10-2002 của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT, phấn đấu tu dưỡng rèn luyện vào Đảng theo Chỉ thị 34/chính trị/TƯ của Bộ chính trị. Kết quả học tập các môn khoa học Mác-Lênin là một trong những điều kiện quan trọng để xem xét việc xếp loại, khen thưởng và xét công nhận tốt nghiệp. Nhà trường cần tăng cường hơn nữa sự kết hợp chặt chẽ giữa các đơn vị, phòng ban chức năng trong các hoạt động nhằm nâng cao chất lượng học tập bộ môn Mác-Lênin cùng với công tác chính trị tư tưởng cho sinh viên. Tổ Mác-Lênin, phòng công tác học sinh sinh viên và Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh trong nhà trường cần tăng cường phối hợp trong việc tổ chức những hoạt động mới, đa dạng, phù hợp với các trường CĐSP ở các tỉnh biên giới phía Bắc. Đoàn thanh niên cần phát động phong trào tình nguyện phù hợp sinh viên trường CĐSP ở các tỉnh biên giới phía Bắc như phát động phong trào tình nguyện của sinh viên về vùng sâu vùng xa, làm công tác mang ánh sáng văn hoá của Đảng đến với các học sinh nơi đó theo các chuyên ngành sinh viên được đào tạo. Chẳng hạn, với sinh viên khoa tin học, ngoại ngữ đem kiến thức tin học ngoại ngữ đến với các em học sinh vùng sâu vùng xa chưa được tiếp cận với những môn học hiện đại đó; ôn tập kiến thức cho học sinh tiểu học, THCS với sinh viên cao đẳng khối tiểu học và hệ cao đẳng THCS…tạo phong trào văn hoá văn nghệ, hướng hoạt động hè của các em học sinh ở vùng sâu xa vào những hoạt động lành mạnh, bổ ích qua đó nâng cao trình độ hiểu biết và mạnh dạn tự tin hơn trong cuộc sống và học tập cho các em. Những hoạt động này vừa góp phần rèn luyện nghiệp vụ sư phạm vừa có ích cho xã hội,hơn nữa xây dựng cho sinh viên lòng yêu các thế hệ học sinh ở quê hương mình cũng như học sinh ở những nơi vùng sâu vùng xa, qua đó có sự định hướng đúng đắn khi ra trường sẵn sàng nhận nhiệm vụ giảng dạy ở những vùng khó khăn. Trong học tập, sinh viên có quyết tâm hơn trong việc rèn đức luyện tài để có hành trang khi ra trường đủ để lập thân và kiến quốc bằng sự nghiệp giáo dục của mình. 3.2.5. Kết hợp tốt giữa nhà trường với gia đình và xã hội trong công tác giáo dục lý luận Mác-Lênin cho sinh viên Đây là một trong những giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục nói chung, giáo dục lý luận Mác-Lênin nói riêng. Trong thực tế, gia đình, các tập thể và cộng đồng xã hội chưa phát huy hết vai trò vốn có và rất quan trọng trong giáo dục, chưa phối hợp chặt chẽ với nhà trường giáo dục thế hệ trẻ, nhất là về chính trị, đạo đức, đấu tranh ngăn chặn các tệ nạn xã hội. Bởi vì vậy, việc kết hợp nhà trường với gia đình và xã hội trong công tác giáo dục nói chung, giáo dục lý luận Mác-Lênin nói riêng để tạo nên sức mạnh tổng hợp với các tác động nhiều chiều, đa dạng là rất cần thiết. Cụ thể: Nhà trường với tư cách là một tổ chức giáo dục chuyên nghiệp cần giữ vị trí trung tâm, chủ động trong việc liên hệ phối hợp với gia đình, để nâng cao hiệu quả giáo dục lý luận Mác-lênin cho sinh viên. Gia đình là một tế bào của xã hội, là nơi sinh ra, nuôi dưỡng con người từ tuổi ấu thơ đến tuổi trưởng thành. Gia đình giúp con người có thêm sức mạnh để vượt lên trên những khó khăn, cám dỗ của đời thường, để hoàn thiện nhân cách của mình. Mọi người trong xã hội đều phải có trách nhiệm xây dựng gia đình văn hoá, tạo môi trường thuận lợi cho việc phát triển toàn diện của con em, cùng nhà trường nâng cao chát lượng hiệu quả giáo dục Sự phối hợp giữa gia đình với nhà trường thể hiện ở sự liên hệ để thống nhất về mục tiêu, nội dung giáo dục, học tập của sinh viên. Gia đình tham gia cùng với nhà trường tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, các hoạt động ngoại khoá trong điều kiện cho phép. Thông qua sổ liên kết giáo dục giữa gia đình với nhà trường trao đổi về kết quả học tập, rèn luyện của con em để thống nhất việc giáo dục sinh viên. Nhà trường phối hợp với cộng đồng nơi ở của gia đình sinh viên để thực hiện các yêu cầu giáo dục của nhà trường; phối hợp với cộng đồng để nắm vững tình hình sinh viên, biểu dương kịp thời những biểu hiện tích cực của sinh viên. Cộng đồng nơi sinh viên sống là: thôn xóm, làng xã, phố phường. Đây là môi trường gần gũi nhất của sinh viên, ảnh hưởng trực tiếp đến sinh viên. Cộng đồng nơi ở là hình ảnh thu nhỏ của quê hương đất nước, là môi trường trực tiếp điều chỉnh quan hệ của giáo dục với các gia đình và các thành viên trong mỗi gia đình sống trong cộng đồng đó. Việc xây dựng hình thức giáo dục cộng đồng thành một môi trường thống nhất có sức mạnh rất lớn đến sự hình thành và phát triển nhân cách của sinh viên. Nhà trường phối hợp với cộng đồng khai thác những nội dung giáo dục trong các truyền thống cách mạng của địa phương bằng những hình thức như tham quan, ngoại khóa ở các địa phương, tham gia các hoạt động văn hoá dân tộc-lịch sử của địa phương như: lễ hội, thi vật, đấu võ, văn nghệ…Tổ chức cho sinh viên tham gia các đợt sinh hoạt chủ đề, các hoạt động tại cộng đồng như: giữ gìn an ninh trật tự, chống các tệ nạn xã hội… Nhà trường cần phải phối hợp với các lực lượng xã hội khác để phát huy, sử dụng sức mạnh tổng hợp của mọi nguồn lực cho sự nghiệp giáo dục của nhà trường, biến giáo dục trở thành nhiệm vụ của toàn xã hội. Đó là tranh thủ sự chỉ đạo và giúp đỡ của các cơ quan lập pháp và hành pháp ở địa phương: HĐND các cấp, UBND các cấp, công an, Viện kiểm sát, toà án và các cơ quan chức năng khác như: các trung tâm nghiên cứu, bệnh viện, các cơ quan thông tin văn hoá… nhà trường tranh thủ mọi khả năng để tuyên truyền vận động các lực lượng xã hội thực hiện xã hội hoá giáo dục, đồng thời mở rộng hoạt động liên kết phối hợp với các lực lượng giáo dục xã hội để xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật cho trường học, tạo điều kiện tốt hơn cho sự nghiệp giáo dục. Tóm lại, việc phối hợp các lực lượng xã hội nhằm khai thác mọi tiềm năng của các gia đình và các tổ chức xã hội tạo nên một môi trường xã hội lành mạnh, đồng thuận sẽ góp phần nâng cao nhận thức chính trị tư tưởng cho sinh viên, làm cơ sở cho nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục lý luận Mác-Lênin trong các nhà trường CĐSP. Đây chính là quá trình huy động có hiệu quả tiềm năng các tổ chức xã hội và cá nhân trong việc khai thác các điều kiện vật chất và tinh thần của toàn xã hội. Quá trình phối hợp các lực lượng xã hội nhằm xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh (khép kín không gian, thời gian giáo dục), phát huy tối đa những ảnh hưởng tích cực, hạn chế những ảnh hưởng tiêu cực đến giáo dục lý luận Mác-Lênin cho sinh viên. Kết luận Bước sang thế kỷ XXI, đất nước ta đang có những cơ hội lớn nhưng cũng đứng trước những thách thức không nhỏ, trong đó có những thách thức nảy sinh trong mặt trận đấu tranh tư tưởng. Điều đó đòi hỏi công tác lý luận trong đó có công tác giáo dục lý luận phải vươn lên tầm cao mới để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ chính trị của cách mạng nước ta. Chính vì vậy, trong những năm gần đây, công tác giáo dục lý luận chính trị nói chung và giáo dục lý luận Mác-Lênin nói riêng có một vị trí rất quan trọng trong sự nghiệp giáo dục ở nước ta. Giáo dục lý luận Mác-Lênin ở các trường CĐSP biên giới phía Bắc trong thời gian qua đã có những chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, hiệu quả giáo dục lý luận Mác-Lênin cho sinh viên CĐSP các Tỉnh biên giới phía Bắc vẫn còn nhiều hạn chế. Thực trạng đó đã đặt ra những vấn đề và mâu thuẫn trước yêu cầu về phát triển giáo dục trong đó có nâng cao hiệu quả giáo dục lý luận Mác-Lênin cho sinh viên các trường CĐSP nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp CNH-HĐH của các tỉnh biên giới phía Bắc với những hạn chế, khó khăn còn tồn tại ở các tỉnh, các trường CĐSP biên giới phía Bắc. Giáo dục lý luận Mác - Lênin cho sinh viên các trường CĐSP biên giới phía Bắc chịu ảnh hưởng của những biến đổi phức tạp của tình hình quốc tế; những khó khăn về kinh tế, văn hoá, xã hội của các tỉnh trên con đường phát triển; về đội ngũ GV Mác- Lênin các trường CĐSP còn thiếu về số lượng đặc biệt là yếu về chất lượng; về chất lượng học tập các môn Mác-Lênin, chất lượng tự giáo dục rèn luyện của sinh viên còn nhiều hạn chế; nội dung chương trình chưa phù hợp đặc điểm sinh viên CĐSP biên giới phía Bắc; cơ sở vật chất, phương tiện thông tin, phương tiện dạy và học lý luận Mác- Lênin còn thiếu thốn; hiệu quả giáo dục lý luận Mác-Lênin phải là sản phẩm của tổng hợp các lực lượng giáo dục, song sự kết hợp giữa các lực lượng vẫn chưa thật sự chặt chẽ; các hoạt động chính trị -xã hội chưa phong phú, phù hợp đối tượng giáo dục và của địa phương… Trên cơ sở phân tích thực trạng và những vấn đề đặt ra đối với vấn đề giáo dục lý luận Mác-Lênin cho sinh viên trường CĐSP ở các Tỉnh biên giới phía Bắc đặt ra nhiệm vụ phải nâng cao hiệu quả giáo dục lý luận Mác-Lênin. Muốn vậy, phải thực hiện tốt những phương hướng như: gắn với sự phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội các Tỉnh BGPB, phải lành mạnh hoá môi trường nhà trường và xã hội, bảo đảm gắn lý luận với thực tiễn. Cùng với những giải pháp: nâng cao nhận thức về vị trí của giáo dục lý luận Mác-Lênin trong nhà trường, nâng cao vai trò lãnh đạo của Đảng uỷ, Ban giám hiệu, các Đoàn thể trong nhà trường tạo nên sự thống nhất ý chí trong giáo dục lý luận Mác-Lênin, phải nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên Mác-Lênin, đổi mới phương pháp dạy và học để nâng chất lượng dạy và học các môn khoa học Mác-Lênin trong nhà trường, phát huy tính chủ động, tích cực, sáng tạo, tự giáo dục, tự rèn luyện trong sinh viên bằng những hoạt động chuyên môn, phong trào chính trị xã hội trong nhà trường và xã hội. Các phương hướng và các giải pháp như đã nêu trong luận văn có mối quan hệ biện chứng với nhau. Vì vậy, để nâng cao được hiệu quả giáo dục lý luận Mác-Lênin cho sinh viên các trường CĐSP ở các Tỉnh biên giới phía Bắc, chúng ta phải tiến hành một cách đồng bộ. Danh mục tài liệu tham khảo 1. Vũ Ngọc Am (2004), Một số vấn đề về phương pháp giảng dạy lý luận chính trị, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 2. Lương Gia Ban (2004), "Tư tưởng Hồ Chí Minh về lý luận và học tập lý luận", Tạp chí Triết học, (1), tr.25-28. 3. Lương Gia Ban (chủ biên) (2002), Góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy và đổi mới nội dung chương trình các môn khoa học Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 4. Ban Tư tưởng văn hoá Trung ương, (1999), Sổ tay báo cáo viên 1999-2000, Hà Nội. 5. Nguyễn Duy Bắc (chủ biên) (2004), Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về dạy và học môn học Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh trong trường đại học, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 6. Nguyễn Lương Bằng (2002), "Đổi mới phương pháp giảng dạy lý luận Mác-Lênin ở các trường đại học hiện nay", Tạp chí Lý luận chính trị, (7), tr.86-88. 7. Lê Bỉnh (2004), "Tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục lý luận chính trị", Tạp chí Lý luận chính trị, (3), tr. 73-76. 8. Nguyễn Đức Bình (1994), Bảo vệ và phát triển chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh là nhiệm vụ quan trọng và bức thiết, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 9. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2002), Kỷ yếu hội thảo khoa học về đổi mới phương pháp giảng dạy học tập môn triết học Mác-Lênin trong các trường Đại học toàn quốc (tổ chức tại trường Đại học Hàng hải Việt Nam, thành phố Hải Phòng ngày 28-29/11/2002). 10. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2003), Giáo dục đại học Việt nam, Nxb giáo dục. 11. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2004), Giáo trình Triết học Mác-Lênin (Dùng trong các trường đại học, cao đẳng), Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 12. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2004), Giáo trình Kinh tế chính trị, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 13. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2004), Giáo trình Chủ nghĩa xã hội khoa học, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 14. Bộ Giáo dục và Đào tạo (11/2003), Các văn bản pháp luật hiện hành về giáo dục- đào tạo, Nxb Thống kê, Hà Nội. 15. Bộ Giáo dục và Đào tạo (9/1990), Thông tư số 25/TTLB của Liên bộ GIáo dục và Đào tạo-Tài chính: hướng dẫn thực hiện các quyết định số 72/HĐBT và 253/CT của Hội đồng Bộ trưởng về học bổng cấp cho học sinh, sinh viên các trường sư phạm và miền núi. Các văn bản pháp luật hiện hành về giáo dục-đào tạo, Nxb Thống kê, Hà Nội. 16. Bộ Giáo dục và Đào tạo (24/6/2002), Quyết định số 494/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ: Các văn bản pháp luật hiện hành về giáo dục-đào tạo, Tập 5, Nxb Thống kê, Hà Nội. 17. Vũ Hoàng Công (2003), "Những vấn đề cơ bản trong tư tưởng chính trị của chủ nghĩa Mác-Lênin", Tạp chí Thông tin chính trị học, (4), tr.7-11. 18. Đỗ Minh Cương, Nguyễn Thị Doan (2001), Phát triển nguồn nhân lực giáo dục đại học Việt Nam, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 19. Lương Minh Cừ, Lê Xuân Nam, Lê Thanh Sinh, Nguyễn Thanh, Hoàng Trung (đồng chủ biên) (2002), Một số ý kiến trao đổi về phương pháp giảng dạy các môn khoa học lý luận Mác-Lênin ở đại học và cao đẳng, Nxb Thành phố Hồ Chí Minh. 20. Trịnh Doãn Chính-Nguyễn Anh Quốc (2003), "Tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục", Tạp chí Triết học, (3), tr.10-14. 21. Lương Minh Cừ (2003), "Một số ý kiến về công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho sinh viên hiện nay", Tạp chí Giáo dục (60), tr.7-8. 22. Chính phủ, (1999), Quyết định số 1232/QĐ-TTg, Quyết định của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt danh sách các xã đặc biệt khó khăn và xã biên giới thuộc phạm vi chương trình phát triển kinh tế xã hội các xã đặc biệt khó khăn miền núi và vùng sâu, vùng xa. 23. Võ Xuân Đàn (2004), "Tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục và nhiệm vụ của đội ngũ thầy cô giáo và những người làm công tác giáo dục", Tạp chí Khoa học xã hội, (12), tr.9-14. 24. Đảng Cộng sản Việt Nam (1987), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI, Nxb Sự thật Hà Nội. 25. Đảng Cộng sản Việt Nam (1991), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII, Nxb Sự thật Hà Nội. 26. Đảng Cộng sản Việt Nam (1991), Văn kiện Hội nghị lần thứ 4 Ban chấp hành Trung ương khoá VII, Nxb Sự thật Hà Nội. 27. Đảng Cộng sản Việt Nam (1991), Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, Nxb Sự thật Hà Nội. 28. Đảng Cộng sản Việt Nam (1996), Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII, Nxb Sự thật Hà Nội. 29. Đảng Cộng sản Việt Nam (1996), Văn kiện Hội nghị lần thứ 2 Ban Chấp hành Trung ương khoá VIII, Nxb Sự thật Hà Nội. 30. Đảng Cộng sản Việt Nam (1998), Chỉ thị 34-chính trị/TW của Bộ Chính trị , Nxb Sự thật, Hà Nội. 31. Đảng Cộng sản Việt Nam (2001), Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX, Nxb Sự thật Hà Nội. 32. Đảng Cộng sản Việt Nam (2002), Văn kiện Hội nghị lần thứ 5 Ban Chấp hành Trung ương khoá IX, Nxb Sự thật Hà Nội. 33. Đảng Cộng sản Việt Nam (2002), Văn kiện Hội nghị lần thứ 6 Ban Chấp hành Trung ương khoá IX, Nxb Sự thật, Hà Nội. 34. Đảng Cộng sản Việt Nam (2003), Văn kiện Hội nghị lần thứ 7 Ban Chấp hành Trung ương khoá IX, Nxb Sự thật Hà nội. 35. Nguyễn Khoa Điềm (2004), "Nâng cao hơn nữa chất lượng và hiệu quả công tác giáo dục lý luận chính trị trong tình hình mới", Tạp chí Thông tin công tác tư tưởng lý luận, (1), tr 2-4. 36. Nguyễn Đình Đức (1996), Những yếu tố khách quan và chủ quan tác động đến tư tưởng chính trị của sinh viên - Thực trạng và giải pháp. Luận án phó tiến sĩ Triết học Viện nghiên cứu chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, Hà Nội. 37. Nguyễn Hữu Đức (chủ biên) (2003), Giáo dục, rèn luyện thanh niên theo tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nxb Quân đội nhân dân, Hà Nội. 38. Đinh Việt Hải (2003), "Hồ Chí Minh với nguyên tắc “Lý luận liên hệ với thực tế” trong nghiên cứu, học tập lý luận Mác-Lênin", Tạp chí Cộng sản, (22-23), tr.49-53. 39. Phạm Minh Hạc (1996), Phát triển giáo dục, phát triển con người phục vụ phát triển xã hội -kinh tế, Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội. 40. Phạm Minh Hạc (1999), Giáo dục Việt Nam trước ngưỡng cửa thế kỷ XX,, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 41. Phạm Minh Hạc (2002), Nhân tố mới về giáo dục và đào tạo trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 42. Nguyễn Thị Hiền (2004), "Nâng cao hiệu quả giờ thảo luận các môn khoa học Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong trường đại học và cao đẳng", Tạp chí Giáo dục,(47), tr.42-44. 43. Vũ Văn Hiền (2003), "Mấy vấn đề về công tác lý luận", Tạp chí Cộng sản (22-23), tr.40-44. 44. Nguyễn Thị Hoà (2005), "Hà Giang tăng cường công tác xây dựng Đảng trong trường học", Tạp chí Xây dựng Đảng, (7), tr.27-28. 45. Hội đồng Trung ương chỉ đạo biên soạn bộ giáo trình quốc gia các bộ môn khoa học Mác-Lênin(1996), Một số vấn đề về chủ nghĩa Mác-Lênin trong thời đại hiện nay, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 46. Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam (2004), Toàn cảnh kinh tế Việt Nam, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 47. Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam (2005), Giáo dục Việt Nam 1945-2005, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 48. Nguyễn Công Huyên (2004), "Lãnh đạo chuyển dịch cơ cấu kinh tế ở Điện Biên", Tạp chí Xây dựng Đảng, (5), tr.18-19. 49. Trần Tất Hùng (2002), "Tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục lý luận Mác-Lênin", Tạp chí Giáo dục, (30), tr. 2-4. 50. Nguyễn Tấn Hùng (2002), "Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập môn triết học Mác-Lênin", Tạp chí Lý luận chính trị, (6), tr.77-80. 51. Cục Thống kê tỉnh Yên Bái (2005), Niên giám thống kê tỉnh Yên Bái 2004, Nxb Thống kê, Hà Nội. 52. Đàm Minh Khâm (2005), "Công tác tổ chức cơ sở đảng ở Cao Bằng trước thềm xuân", Tạp chí Xây dựng Đảng, tr.32-34. 53. Hồ Chí Minh (2000), Toàn tập, tập 1, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 54. Hồ Chí Minh (2000), Toàn tập, tập 2, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 55. Hồ Chí Minh (1996), Toàn tập, tập 8, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 56. Hồ Chí Minh (1996), Toàn tập, tập 10, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 57. Hồ Chí Minh (2000), Toàn tập, tập 12, Nxb Chính trị quốc gia Hà Nội. 58. V.I.Lênin (1974), Toàn tập, tập 1, Nxb Tiến bộ, Mátxcơva. 59. V.I.Lênin (1975), Toàn tập, tập 6, Nxb Tiến bộ, Mátxcơva. 60. V.I.Lênin (1980), Toàn tập, tập 23, Nxb Tiến bộ, Mátxcơva. 61. V.I.Lênin (1978), Toàn tập, tập 43, Nxb Tiến bộ, Mátxcơva. 62. Nguyễn Thị Hồng Lê (2004), Nâng cao trình độ lý luận chính trị cho đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp cơ sở ở tỉnh Hưng Yên trong giai đoạn hiện nay, Luận văn thạc sĩ Triết học, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội. 63. Hoàng Thúc Lân (2004), Giảng dạy triết học Mác-Lênin với việc nâng cao năng lực tư duy biện chứng cho sinh viên các trường đại học, Luận văn thạc sĩ Triết học, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội. 64. Đặng Thị Bích Liên (2005), "Nâng cao chất lượng dạy học bộ môn Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trong các trường CĐ, THCN-dạy nghề trên địa bàn tỉnh Hải Dương", Tạp chí Giáo dục, (108), tr.1-4. 65. C.Mác-Ph.Ăngghen (1999), Toàn tập, tập 39, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 66. C.Mác-Ph.Ăngghen (1995), Toàn tập, tập 19, Nxb Chính trị quốc gia Hà Nội. 67. C.Mác-Ph.Ăngghen (1994), Toàn tập, tập 21, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 68. C.Mác-Ph.Ăngghen, V.I.Lênin, I.V.Xtalin (1976), Bàn về giáo dục, Nxb Sự thật, Hà Nội. 69. Nông Đức Mạnh (2003), "Đẩy mạnh tổng kết thực tiễn và nghiên cứu lý luận", Tạp chí Cộng sản, (3), tr.3-7. 70. Phạm Văn Năng (chủ biên), Công tác tư tưởng và giảng dạy lý luận trong trường đại học và cao đẳng hiện nay, Nxb Thành phố Hồ Chí Minh. 71. Hà Thế Ngữ -Đặng Vũ Hoạt (1987), Giáo dục học, Nxb Giáo dục, Hà Nội. 72. Nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh, tập 2, Nxb Chính trị quốc gia Hà Nội 73. Trần Sĩ Phán (1999), Giáo dục đạo đức đối với sự hình thành và phát triển nhân cách sinh viên Việt Nam trong giai đoạn hiện nay, Luận văn thạc sĩ Triết học, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội. 74. Hoàng Phê (chủ biên) (1977), Từ điển Tiếng Việt, Nxb Đà Nẵng. 75. Đỗ Văn Quân-Đặng Anh Tuyết (2005), "Tư tưởng Hồ Chí Minh về “Học để làm việc” một trong bốn trụ cột của giáo dục hiện đại", Tạp chí Giáo dục, (106), tr.2-3. 76. Rôdentan.M-Iudin.P (1976), Từ điển Triết học, Nxb Sự thật, Hà Nội. 77. Lê Doãn Tá (2004), Một số vấn đề Triết học Mác-Lênin lý luận và thực tiễn, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 78. Nguyễn Đăng Tiến (2002), "Khái niệm giáo dục và vai trò quan trọng của giáo dục qua các thời kỳ lịch sử", Tạp chí Giáo dục, (36), tr.2-3. 79. Ngọc Thao (2004), "Chuyển biến trong thực hiện quy chế dân chủ ở Lào Cai", Tạp chí Xây dựng Đảng, (7), tr.21-35. 80. Đỗ Thắng (2002), "Tìm hiểu một số nội dung giáo dục thế hệ trẻ trong tư tưởng Hồ Chí Minh", Tạp chí Giáo dục, (23), tr.6-7. 81. Phạm Ngọc Thiểm (2004), "Lai Châu tập trung trí tuệ, khắc phục khó khăn, xây dựng tỉnh phát triển giàu mạnh", Tạp chí Xây dựng Đảng, (6), tr.15-16. 82. Trung tâm bồi dưỡng cán bộ giảng dạy lý luận Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh (2002), Quán triệt, vận dụng Nghị quyết Đại hội IX, nâng cao chất lượng giảng dạy lý luận Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 83. Hoàng Thị Xuân Thanh (1998), Nâng cao trình độ lý luận Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh cho cán bộ Đảng viên ta trong công cuộc đổi mới hiện nay, Luận văn thạc sĩ Triết học, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội. 84. Phạm Văn Thanh (2000), "Xây dựng đội ngũ giáo viên khoa học Mác-Lênin trong các trường đại học, cao đẳng", Tạp chí Nghiên cứu Lý luận, (5). 85. Từ điển Triết học (1986), Nxb Tiến bộ, Mátxcơva. 86. Đào Duy Tùng (1984), Một số vấn đề về công tác tư tưởng, Nxb Thông tin lý luận, Hà Nội. 87. Nguyễn Thanh Tuấn (2003), "Đổi mới nội dung, phương pháp công tác lý luận", Tạp chí Triết học, (5/144), tr.11-15. 88. Phạm Viết Vượng (2004), Lý luận giáo dục, Giáo trình dành cho các trường cao đẳng sư phạm đào tạo giáo viên trung học cơ sở. 89. Về công tác lý luận trong giai đoạn hiện nay (1992), Nxb Sự thật, Hà Nội 90. I.V.Xtalin (1977), Những vấn đề của chủ nghĩa Lênin, Nxb Sự thật, Hà Nội.