Một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn ở xí nghiệp Dược phẩm TW II

tû suÊt nî 59,28% (Tû träng nî ph¶i tr¶ chiÕm trong tæng nguån vèn cña xÝ nghiÖp), trong ®ã kh«ng cã bÊt kú mét kho¶n nî qu¸ h¹n nµo. §Ó cã thÓ kÕt luËn x¸c ®¸ng vµ tæng quan h¬n vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh cña xÝ nghiÖp, chóng ta cÇn xem xÐt thªm vÒ tèc ®é t¨ng doanh thu cña xÝ nghiÖp th«ng qua b¶ng C§KT vµ b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh. Nãi tãm l¹i, qua ph©n tÝch mèi quan gi÷a c¸c kho¶n môc trong b¶ng C§KT, t×nh h×nh biÕn ®éng c¬ cÊu tµi s¶n còng nh­ c¬ cÊu nguån vèn, cho thÊy t×nh h×nh ph©n bæ vèn, nguån vèn vµ c¸c mèi quan hÖ gi÷a vèn vµ nguån vèn thÓ hiÖn trªn b¶ng C§KT cña xÝ nghiÖp ®Õn cuèi n¨m2002 lµ t­¬ng ®èi æn ®Þnh vµ hîp lý, biÓu hiÖn dù t¨ng lªn vÒ quy m« vèn s¶n xuÊt cña xÝ nghiÖp lµ 9,96%. Xem xÐt kü, ta thÊy c¸c kho¶n ph¶i thu cña xÝ nghiÖp cuèi n¨m gi¶m ®i so víi ®Çu n¨m, nh­ng bï l¹i c¸c kho¶n ph¶i tr¶ cuèi n¨m l¹i t¨ng lªn so víi ®Çu n¨m. §iÒu nµy cho thÊy xÝ nghiÖp ®· tÝch cùc trong viÖc thu nî tèt, thanh to¸n ng­êi b¸n ®óng htêi h¹n nªn xÝ nghiÖp ®· t¹o ®­îc mèi quan hÖ hµi hoµ víi kh¸ch hµng vµ ng­êi b¸n. vÒ l©u dµi th× yÕu tè nµy rÊt cã lîi cho viÖc më réng vµ ph¸t triÓn h¬n cña cña xÝ nghiÖp trong t­¬ng. XÝ nghiÖp ®· gi¶m bít ®­îc kho¶n vèn bÞ chiÕm dông vµ ®i chiÕm dông cho nªn t×nh h×nh tµi chÝnh cña xÝ nghiÖp ®­îc c¶i thiÖn h¬n. Ta thÊy tõ c¸c viÖc ph©n tÝch tr­íc th× tèc ®é cña c¸c kho¶n ph¶i thu gi¶m, c¸c kho¶n ph¶i tr¶ t¨ng lªn, trong khi ®ã tèc ®é cña doanh thu l¹i gi¶m, ®iÒu nµy lµ kh«ng tèt ®èi víi xÝ nghiÖp. ViÖc gi¶m doanh thu nµy cña xÝ nghiÖp cã thÓ do tû träng c¸c kho¶n ph¶i thu cßn qu¸ lín, viÖc hµng tån kho cßn nhiÒu sÏ g©y ®Õn t×nh tr¹ng ø ®äng vèn. Tuy nhiªn th× viÖc ph©n tÝch trªn míi dõng l¹i ë møc ®é tæng qu¸t, ®Ó cã thÓ kÕt luËn chÝnh x¸c cÇn ph¶i ®i s©u ph©n tÝch mét sè chØ tiªu liªn quan ®Õn t×nh h×nh tµi chÝnh cña xÝ nghiÖp nh­ sau: IV- Ph©n tÝch t×nh h×nh vµ hiÖu qu¶ sö dông nguån vèn cè ®Þnh cña xÝ nghiÖp. 1- Ph©n tÝch t×nh h×nh vèn cè ®Þnh Nh­ ta ®· ®­îc biÕt, nguån vèn cè ®Þnh ®­îc huy ®éng chñ yÕu tõ nguån vèn CSH vµ thªm ®ã lµ nguån vèn vay dµi h¹n cña xÝ nghiÖp. Dùa vµo biÓu C§KT ta lËp biÓu sau: BiÓu 9: Nguån vèn cè ®Þnh §¬n vÞ tÝnh TriÖu ®ång ChØ tiªu §Çu n¨m 2003 Cuèi n¨m 2003 I. Nguån vèn cè ®Þnh 24.558.207.380 25.930.500.696 - Nguån vèn chñ së h÷u 21.385.764.566 18.345.180.088 - Nguån vèn vay dµi h¹n 3.172.442.814 7.585.320.608 II. TSC§ vµ ®Çu t­ dµi h¹n 24.558.207.380 25.930.500.696 III. Chªnh lÖch 0 0 Tõ biÓu 9 cho ta thÊy viÖc ®Çu t­ vµo TSC§ b»ng NVC§ cña xÝ nghiÖp lµ hoµn toµn hîp lý, víi tû träng h¬i nhá trong tæng tµi s¶n song nã còng nãi lªn r»ng viÖc t¨ng lªn cña nã còng ®ñ kÕt luËn lµ xÝ nghiÖp ®· cã chó träng vµo ®Çu t­ TSC§. Víi sã vèn ®­îc cÊp t­¬ng ®èi nhØ mµ xÝ nghiÖp ®· ®Çu t­ ®­îc c¬ së vËt chÊt, trang thiÕt bÞ m¸y mãc, d©y truyÒn c«ng nghÖ s¶n xuÊt hiÖn ®¹i nh­ ngµy nay ®· lµ mét cè g¾ng rÊt lín ®ãi víi xÝ nghiÖp. Tuy nhiªn ®Ó cã thÓ v­¬n xa h¬n kh«ng nh÷ng ë thÞ tr­êng trong n­íc mµ cßn ph¶i v­¬n ra thÞ tr­êng n­íc ngoµi th× xÝ nghiÖp cÇn ph¶i kh«ng ngõng n©ng cÊp, ®ái míi hµng lo¹t m¸y mãc c«ng nghÖ. ViÖc nµy ®ßi hái mét sè l­îng vèn t­¬ng ®èi lín mµ mét m×nh xÝ nghiÖp sÏ kh«ng thÓ cã ®ñ, v× vËy Nhµ n­íc cÇn ph¶i quan t©m h¬n n÷a ®Õn vÊn ®Ò nguån vèn xÝ nghiÖp. 2. Ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh cña xÝ nghiÖp (TSC§) T¹i XNDFTW II, vèn cè ®Þnh chiÕm tû träng kh«ng cao l¾m trong tæng tµi s¶n v× xÝ nghiÖp lµ mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt cho nªn ®ßi hái tû träng cao, cho nªn ®Ó ®¸nh gi¸ ®­îc hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh cña xÝ nghiÖp, ta cÇn xem xÐt c¸c chØ tiªu sau: B¶ng 11 : §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông TSC§ §¬n vÞ tÝnh TriÖu ®ång ChØ tiªu N¨m 2002 N¨m 2003 1. Nguyªn gi¸ TSC§ 41.398.370.822 43.560.143.290 2. Gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ 17.557.533.424 21.107.310.636 3. Tû suÊt sinh lîi cña vèn cè ®Þnh (1) 0,006 0,026 4. Søc s¶n xuÊt cña vèn cè ®Þnh (2) 4,25 3,45 5. HÖ sè ®¶m nhiÖm vèn cè ®Þnh (3) 0,235 0,29 6. HiÖu suÊt sö dông TSC§ (4) 8,58 6,88 Gi¶i thÝch biÓu trªn: ChØ tiªu trªn cho thÊy n¨m 2002 hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh so víi n¨m 2002 lµ gi¶m 6,6% - 2,8% = 3,8%. N¨m 2003, mét ®ång vèn cè ®Þnh b×nh qu©n t¹o ®­îc 0,028 ®ång lîi nhuËn thuÇn, trong khi ®ã n¨m 2002 ®ång vèn cè ®Þnh b×nh qu©n t¹o ®­îc 0,066 ®ång lîi nhuËn thuÇn KÕt qu¶ cho thÊy hiÖu suÊt sö dông vèn cè ®Þnh n¨m 2002 nhá h¬n 2003 lµ 4,25 - 3,45 = 0,8. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ n¨m 2002 mét ®ång vèn cè ®Þnh b×nh qu©n chØ t¹o ra ®­îc 3,45 ®ång doanh thu thuÇn cßn n¨m 2002 th× mét dång vèn cè ®Þng b×nh qu©n t¹o ra ®­îc 4,25 ®ång doanh thu. §iÒu nµy cã thÓ kh«ng tèt ®èi víi xÝ nghiÖp v× hiÖu suÊt sö dông TSC§ lµ kh«ng cao h¬n so víi n¨m tr­íc nh­ng víi hiÖu suÊt nh­ vËy còng lµ b×nh th­êng råi. Sù gi¶m xuèng nµy cã thÓ d­îc lý gi¶i lµ do doanh thu gi¶m xuèng mµ doanh thu gi¶m xuèng lµ do c¸c kho¶n ph¶i thu t¨ng lªn vµ hµng tån kho còng t¨ng lªn, nã sÏ lµm ¶nh h­ëng tíi vÊn ®Ò sinh lîi cña xÝ nghiÖp nãi chung vµ cña TSC§ nãi riªng. HÖ sè ®¶m nhiÖm vèn cè ®Þnh cho ta biÕt ®Ó t¹o ra mét ®ång doanh thu cÇn bao nhiªu ®ång vèn cè ®Þnh. N¨m 2002, hÖ sè nµy lín h¬n n¨m 1998: 0,29 - 0,235 = 0,055 cho ta thÊy hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh trong n¨m 2002 so víi n¨m 2002 lµ kÐm h¬n. Nguyªn nh©n ®· ®­îc gi¶i thÝch ë trªn. NÕu lo¹i trõ t¸c ®éng cña kho¶n môc nµy, ta x¸c ®Þnh hiÖu suÊt sö dông TSC§ cña c«ng ty. HiÖu suÊt sö dông TSC§ cho thÊy 1 ®ång TSC§ t¹o ®­îc bao nhiªu ®ång doanh thu. Do ®ã, n¨m 2003 mét ®ång TSC§ t¹o ®­îc Ýt h¬n 1 ®ång TSC§ n¨m 2002 lµ 1,7® (6,88 - 8,58). §iÒu nµy cã thÓ kÕt luËn r»ng hiÖu qu¶ sö dông TSC§ n¨m 2003 lµ kÐm h¬n n¨m 2002. Nh×n chung th× cã thÓ nãi vèn cè ®Þnh cña XN n¨m 2003 cã h¬n mét chót so víi n¨m 2002. Tuy nhiªn, nh×n vÒ tæng thÓ th× ta thÊy n¨m 2002 sö dông TSC§ cã hiÖu qu¶ h¬n so víi n¨m 2003. V× vËy, XN cÇn ph¶i xem xÐt vµ kh¾c phôc ngay t×nh tr¹ng nµy. V. Ph©n tÝch t×nh h×nh vµ hiÖu qu¶ sö dông nguån vèn l­u ®éng cña xÝ nghiÖp. Nguån vèn l­u ®éng cña XN ®­îc sö dông ®Ó ®¶m b¶o cho TSL§ nh­ NVL, CCDC, hµng ho¸, thµnh phÈm..., lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh cña XN. MÆt kh¸c, lîi nhuËn cña XN trong kinh doanh thu ®­îc chñ yÕu lµ do chu chuyÓn TSL§. Do vËy, viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ dông vèn l­u ®éng lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô hµng ®Çu cña XN. §Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng, ta dùa vµo c¸c chØ tiªu : BiÓu 11 : §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng §¬n vÞ tÝnh TriÖu ®ång ChØ tiªu N¨m 2002 N¨m 2003 1. Lîi nhuËn thuÇn 2.756.232.846 1.258.058.040 2. Doanh thu thuÇn 175.924.304.776 150.385.347.958 3. Gi¸ vèn hµng b¸n 158.197.915.824 136.109.492.076 4. Vèn l­u ®éng b×nh qu©n 158.197.915.824 136.109.492.076 5. Gi¸ vèn hµng ho¸, s¶n phÈm tån kho b×nh qu©n 9.700.237.320 9.268.238.320 6. Tû suÊt sinh lêi cña vèn l­u ®éng (1) 0.038 0.014 7. Sè vßng quay cña vèn l­u ®éng (2 a) 2.44 1.72 8. Thêi gian 1 vßng quay cña vèn l­u ®éng (2b) 148 210 9. HÖ sè ®¶m nhiÖm vèn l­u ®éng (2c) 0.41 0.58 10. Sè vèn l­u ®éng t¨ng thªm do gi¶m tèc ®é lu©n chuyÓn (3) 25.899.698.815 11. HÖ sè quay kho s¶n phÈm, hµng ho¸ (4) 16.31 14.69 12. Thêi gian mét vßng quay kho (5) 23 25 Gi¶i thÝch biÓu trªn: Ta thÊy n¨m 2003 mét ®ång vèn l­u ®éng b×nh qu©n cã thÓ t¹o ra 0,014 ®ång lîi nhuËn thuÇn (1,4%), trong khi ®ã n¨m 2002 mét ®ång vèn l­u ®éng b×nh qu©n l¹i t¹o ra ®­îc 0,08 ®ång lîi nhuËn thuÇn vµ lín h¬n n¨m 2003 lµ 0,024 ®ång. Nh­ vËy, hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng n¨m 2002 lµ lín h¬n n¨m 2003. Khi t¨ng tèc ®é lu©n chuyÓn tøc lµ ®­îc doanh thu ®ång thêi tiÕt kiÖm ®­îc vèn l­u ®éng ®¸ng kÓ, tõ ®ã sÏ thu ®­îc nhiÒu lîi nhuËn h¬n. Tõ c¸c kÕt qu¶ trªn, cã thÓ thÊy n¨m 2003 sö dông nguån vèn l­u ®éng kÐm h¬n so víi n¨m 2002. §iÒu nµy ®­îc lý gi¶i lµ n¨m 2002 sè vßng quay cña vèn l­u ®éng lµ 2,44 lÇn trong khi n¨m 2003 chØ lµ 1,72 lÇn. Ngay c¶ thêi gian cña 1 vßng lu©n chuyÓn còng dµi h¬n n¨m 2002 lµ 62 ngµy (210 - 148). §iÒu trªn lµ hoµn toµn ®óng v× sè lÇn quay vßng vµ thêi gian cña vèn l­u ®éng nhá vµ thêi gian quay vßng l¹i lín cho nªn doanh thu vµ lîi nhuËn thuÇn n¨m 2003 ®· gi¶m ®i. §iÒu nµy ph¶i xem xÐt liªn hÖ ngay víi vÊn ®Ò c¸c kho¶n ph¶i thu vµ hµng tån kho cña XN, nã cßn lín h¬n so víi XN. HÖ sè ®¶m nhiÖm vèn l­u ®éng n¨m 2002 hay n¨m 2003 th× chØ lµ chØ tiªu nghÞch ®¶o cña vßng quay vèn l­u ®éng. Vßng quay vèn l­u ®éng cµng cao th× hÖ sè ®¶m nhiÖm vèn l­u ®éng cµng nhá vµ ng­îc l¹i. Tuy nhiªn th× nÕu mµ vßng quay cña vèn l­u ®éng cµn cao th× hÖ sè ®¶m nhiÖm vèn l­u ®éng cµng nhá th× cµng tèt. T¹i XN, hÖ sè ®¶m nhiÖm vèn l­u ®éng n¨m 2003 lµ 0,58 lín h¬n so víi n¨m 2002 lµ 0,17. §iÒu nµy cµng kh¼ng ®Þnh hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng cña XN n¨m 2003 lµ kÐm h¬n n¨m 2002. NÕu sè vßng quay cña n¨m 2003 nhiÒu h¬n n¨m 2002 vµ thêi gian cña 1 vßng quay lµ nhá h¬n th× sÏ tiÕt kiÖm ®­îc mét sè vèn l­u ®éng nµo ®ã. Tuy nhiªn th× ë XN n¨m 2003 l¹i Ýt h¬n n¨m 2002 vÒ sè vßng quay cña vèn l­u ®éng mµ thêi gian cu¶ 1 vßng quay l¹i lín h¬n. §iÒu nµy kh«ng nh÷ng lµm tiÕt kiÖm ®­îc sè vèn l­u ®éng mµ cßn ph¶i thªm vµo lµ : Nh­ vËy, ®©y lµ mét ®iÒu bÊt lîi cho XN. Nã lµ 1 biÓu hiÖn râ cña vÊn ®Ò doanh thu gi¶m xuèng cña n¨m 2003. Tuy nhiªn nguyªn nh©n trùc tiÕp ¶nh h­ëng tíi vÊn ®Ò nµy cña XN l¹i lµ trong c¸c kho¶n ph¶i thu, ph¶i ®ßi vµ hµng tån kho. ChÝnh v× vËy mµ mét chØ tiªu gãp phÇn gióp cho viÖc ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c h¬n vÒ hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng, ®ã lµ hÖ sè quay vßng hµng tån kho : N¨m 2002 : 360/16,31 = 23 (ngµy) N¨m 2003 : 360/14,69 = 25 (ngµy) Tõ biÓu trªn cho ta thÊy hÖ sè quay kho SP, HH cña n¨m 2003 lµ 14,69 (vßng) nhá h¬n n¨m 2002 lµ 16,31 - 14,69 = 1,62 (vßng). §iÒu nµy cho thÊy n¨m 2003 s¶n phÈm, hµng ho¸ cña XN quay vßng Ýt h¬n so víi n¨m 2002, nã dÉn ®Õn ø ®äng vèn vµ lµm gi¶m doanh thu, ®©y lµ mét yÕu tè kh«ng hay cho XN. Theo sè liÖu vÒ thêi gian 1 vßng quay cña n¨m 2003 lµ 25 ngµy, ®iÒu nµy lý gi¶i v× sao hµng ho¸, s¶n phÈm cña XN l¹i cã søc ú lín. Tuy nhiªn ®Ó xem xÐt vÒ chi tiÕt th× cßn ph¶i ®i s©u vÒ chÊt l­îng, mÉu m·, thÞ hiÕu, mïa vô, nguån gèc g©y bÖnh,... ë ®©y, ta chØ t¹m dõng ë kÕt qu¶ ph©n tÝch tæng qu¸t th«i, qua tÊt c¶ c¸c chØ tiªu võa ph©n tÝch ta cã kÕt luËn r»ng t×nh h×nh tµi chÝnh n¨m 2003 cña XN kh«ng mÊy kh¶ quan cho l¾m. Ta cã biÓu sau: VI. Ph©n tÝch t×nh h×nh vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña XNDFTWII. T×nh h×nh thanh to¸n vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña xÝ nghiÖp lu«n lµ mét vÊn ®Ò ®­îc quan t©m nhÊt bëi nh÷ng nhµ cung cÊp vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt còng nh­ vÒ vèn...khi XN muèn më réng quy m« s¶n xuÊt kinh doanh th× ®ång thêi cã nghÜa lµ c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ cña xÝ nghiÖp víi c¸c ®èi t¸c bªn ngoµi còng ph¶i ®­îc më réng ra. C¸c quan hÖ thanh to¸n lµ quan hÖ thu, chi, vay nî gi÷a XN víi c¸c bªn cã liªn quan ®Õn XN. ChÝnh v× vËy t×nh h×nh vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña XN ph¶i ®­îc XN chó träng gi¶i quyÕt c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ ph¸t sinh theo mét chiÒu h­íng tèt, t¹o lßng tin cho c¸c bªn tham gia vµo viÖc cung cÊp nguån vèn cho XN. 1. Ph©n tÝch t×nh h×nh thanh to¸n cña XN. §Ó nghiªn cøu t×nh h×nh thanh to¸n, tõ sè liÖu trªn b¶ng C§KT vµ b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh cña XN ta lËp b¶ng sau : BiÓu 12: Kh¶ n¨ng thanh to¸n §¬n vÞ tÝnh TriÖu ®ång ChØ tiªu §Çu n¨m 2003 Cuèi n¨m 2003 Chªnh lÖch Sè tiÒn Tû lÖ % I. C¸c kho¶n ph¶i thu 39.992.280. 37.215.122.514 -2.777.158.130 -6.94 1. Ph¶i thu cña kh¸ch hµng 37.847.879.588 34.244.710.652 -3.603.168.936 -9.52 2. Tr¶ tr­íc cho ng­êi b¸n 1.598.243.452 2.714.683.538 1.116.440.086 69.85 3. C¸c kho¶n ph¶i thu kh¸c 546.157.604 255.728.324 1.116.440.086 69.85 II. C¸c kho¶n ph¶i tr¶ ng¾n h¹n 63.716.655.226 62.280.107.862 -1.436.547.364 -2.25 1. Vay ng¾n h¹n 39.257.747.850 35.956.897.620 -3.300.850.230 -8.41 2. Ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n 17.557.533.424 21.107.310.636 3.549.777.212 20.22 3. Ng­êi mua tr¶ tiÒn tr­íc 206.692.462 37.962.200 -168.730.262 -81.63 4. ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép 1.506.453.604 149.281.618 -1.357.171.986 -90.09 5. Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn 3.179.323.160 2.818.567.024 - 360.756.136 -11.35 6. C¸c kho¶n ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c 2.008.904.726 2.210.088.764 201.184.038 10.01 Theo biÓu 12, ta thÊy c¸c kho¶n ph¶i thu cña XN tÝnh ®Õn cuèi n¨m gi¶m vÒ sè tuyÖt ®èi lµ : 2.777.158.130®, vÒ sè t­¬ng ®èi lµ 6,94% chñ yÕu lµ do kho¶n ph¶i thu cña kh¸ch hµng gi¶m vÒ sè tuyÖt ®èi lµ : 3.603.168.936 vµ vÒ sè t­¬ng ®èi lµ 9,52%. Céng vµo ®ã lµ doanh thu n¨m 2002 gi¶m so víi n¨m 1998 vÒ sè tuyÖt ®èi lµ : 180.852.329.526 - 154.861.510.058 = 25.990.819.468 Vµ sè t­¬ng ®èi lµ 14,37%. Nh­ng vÒ tû träng kho¶n ph¶i thu cña kh¸ch hµng chiÕm trong tæng doanh thu n¨m 2002 lµ 20,93% ®Õn n¨m 2003 t¨ng lªn lµ 22,11%. §iÒu nµy cho thÊy tuy kho¶n ph¶i thu gi¶m, doanh thu gi¶m nh­ng kho¶n ph¶i thu n¨m 2002 thu cã hiÖu qu¶ h¬n n¨m 2003. Theo lý thuyÕt th× ®©y cã thÓ lµ biÓu hiÖn tèt, c¸c t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn t×nh h×nh tµi chÝnh cña XN. §èi víi c¸c kho¶n ph¶i tr¶ gi¶m 1.436.547.364 vÒ sè tuyÖt ®èi, gi¶m 2,25% vÒ sè t­¬ng ®èi, trong ®ã chñ yÕu lµ kho¶n vay ng¾n h¹n gi¶m 3.300.850.230® vÒ sè tuyÖt ®èi, gi¶m 8,41% vÒ sè t­¬ng ®èi. Trong ®ã c¸c kho¶n cßn l¹i ®Òu gi¶m, tuy chØ cã kho¶n ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n vµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ ph¶i nép kh¸c t¨ng. C¸c kho¶n ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n t¨ng vÒ sè tuyÖt ®èi lµ 3.549.777.212®, t¨ng vÕ sè t­¬ng ®èi lµ 20,22%, ®iÒu nµy cho thÊy XN ®ang cè g¾ng gi¶m bít vèn vay ng¾n h¹n (gi¶m bít l·i suÊt ph¶i chÞu) b¨ng c¸ch t¨ng kho¶n chiÕm dông vèn cña kh¸ch hµng. §iÒu nµy trªn lý thuyÕt lµ kh«ng æn l¾m nh­ng trªn thùc tÕ hiÖn nay nã l¹i lµ mét yÕu tè tÊt yÕu kh«ng thÓ thiÕu ®èi víi mçi XN, DN trªn th­¬ng tr­êng. Qua ph©n tÝch t×nh h×nh thanh to¸n c¸c kho¶n ph¶i thu, ph¶i tr¶ cña XN, ta nhËn thÊy sù biÕn ®éng cña c¸c chØ tiªu ®Òu cã ¶nh h­ëng tèt, xÊu ®Õn t×nh h×nh tµi chÝnh cña XN. §èi víi t×nh h×nh thu nî th× cã triÓn väng tèt tuy tû träng kho¶n ph¶i thu cña kh¸ch hµng trªn tæng doanh thu cã gi¶m ®i nh­ng vÉn ®­îc xem lµ tèt vµ cã triÓn väng. Tuy nhiªn th× tû träng c¸c kho¶n ph¶i thu trong tæng tµi s¶n vÉn cßn kh¸ lín, do ®ã ph¶i cã biÖn ph¸p tèt h¬n ®Ó thu håi vèn, tr¸nh t×nh tr¹ng bÞ chiÕm dông vèn qu¸ nhiÒu sÏ dÉn ®Õn viÖc gi¶m doanh thu vµ gi¶m lîi nhuËn. §èi víi c¸c kho¶n nî ph¶i tr¶ ng¾n h¹n cã gi¶m nh­ng tû träng chiÕm trong tæng nguån vèn cña XN ë cuèi n¨m vÉn cao, nã sÏ cã t¸c dông ®Õn t×nh h×nh tµi chÝnh cña XN. Nh×n th× thÊy lµ nã tèt cho XN nh­ng thùc chÊt th× XN cã Ýt kh¶ n¨ng huy ®éng vèn tõ bªn ngoµi trong t­¬ng lai. Tuy nhiªn th× vèn bÞ chiÕm dông nhá h¬n vèn ®i chiÕm dông vÉn cßn cã kh¶ quan h¬n bëi v× XN cã thÓ t¹o ®­îc lîi nhuËn trªn vèn chiÕm dông cßn vèn bÞ chiÕm dông lµ vèn kh«ng cã kh¶ n¨ng sinh lêi. 2. Ph©n tÝch kh¶ n¨ng thanh to¸n cña XN . VÊn ®Ò nî nhiÒu hay Ýt lµ ®iÒu quan träng, nh­ng quan träng h¬n c¶ lµ kh¶ n¨ng thanh to¸n c¸c kho¶n nî ®ã, kh¶ n¨ng thanh to¸n ®ñ vµ ®óng thêi h¹n sÏ gióp XN cñng cè lßng tin trong c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ. Dùa vµo BC§KT cña XN ta cã b¶ng sau : BiÓu 13: Nhu cÇu vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña XN §¬n vÞ tÝnh TriÖu ®ång ChØ tiªu §Çu n¨m 2003 Cuèi n¨m 2003 Chªnh lÖch Sè tiÒn Tû lÖ % I. Nhu cÇu thanh to¸n 63.716.655.226 62.280.107.862 -1.436.547.364 -2.25 1. Vay ng¾n h¹n 39.257.747.850 35.956.897.620 -3.300.850.230 -8.41 2. Ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n 17.557.533.424 21.107.310.636 3.549.777.212 20.22 3. Ng­êi mua tr¶ tiÒn tr­íc 206.696.462 37.962.200 -168.730.262 -81.63 4. ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép 1.506.453.604 149.281.618 -1.357.171.986 -90.09 5. Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn 3.179.323.160 2.818.567.024 -360.756.136 -11.35 6. C¸c kho¶n ph¶i nép kh¸c 2.008.904.726 2.210.088.764 201.184.038 10.01 II. Kh¶ n¨ng thanh to¸n 81.553.210.772 89.779.605.662 8.226.394.890 10.09 1. TIÒn 5.812.213.848 15.495.782.514 9.683.568.666 166.61 2. C¸c kho¶n ph¶i thu 39.992.280.644 37.215.122.514 -2.777.158.130 -6.94 3. Hµng tån kho 35.748.716.280 37.068.700.634 1.319.984.354 3.69 C¨n cø vµo biÓu 13, ta tÝnh ®­îc hÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n (Hh) cña XN nh­ sau : Nh×n vµo biÓu 13, chóng ta thÊy r»ng kh¶ n¨ng thanh to¸n cña XN cã nh÷ng tµi s¶n kh«ng thÓ chuyÓn ®æi thµnh tiÒn mét c¸ch nhanh chãng ®­îc mµ cÇn cã thêi gian, ngoµi ra chóng cßn cã kh¶ n¨ng tù mÊt gi¸. MÆt kh¸c ®èi víi nhu cÇu thanh to¸n cña XN còng cã nh÷ng kho¶n nî ®Õn hoÆc ch­a ®Õn h¹n tr¶. V× vËy, dï cho kh¶ n¨ng thanh to¸n chung cña XN ë ®Çu n¨m vµ cuèi n¨m ®Òu lín h¬n 1 nh­ng chóng ta kh«ng nªn kÕt luËn sím mµ cÇn xem xÐt kü thªm c¸c chØ tiªu sau : Tû suÊt thanh to¸n tøc thêi = Vèn b»ng tiÒn Nî ng¾n h¹n §Çu n¨m 2003 = 5.812.213.848 = 0,15 39.257.747.850 Cuèi n¨m 2003 = 15.495.782.514 = 0,43 35.956.897.620 Tû suÊt thanh to¸n nhanh = TiÒn + §Çu t­ ng¾n h¹n Nî ng¾n h¹n §Çu n¨m 2003 = 5.812.213.848 = 0,15 39.257.747.850 Cuèi n¨m 2003 = 15.495.782.514 = 0,43 35.956.897.620 + Tû suÊt thanh to¸n cña VL§ = Vèn b»ng tiÒn TSL§ vµ §TDH §Çu n¨m 2003 = 5.812.213.848 = 0,07 82.633.849.560 Cuèi n¨m 2003 = 15.495.782.514 = 0,17 91.933.860.182 + Tû suÊt thanh to¸n ng¾n h¹n (tû suÊt thanh to¸n hiÖn hµnh) = TSL§ vµ §TNH Nî ng¾n h¹n §Çu n¨m 2003 = 82.633.849.560 = 2.1 39.257.747.850 Cuèi n¨m 2003 = 91.933.8603.182 = 2.56 35.956.897.620 Qua c¸c chØ tiªu võa ph©n tÝch, ta thÊy tû suÊt thanh to¸n tøc thêi, kh¶ n¨ng thanh to¸n ngay lËp tøc cña XN ë ®Çu n¨m lµ 0,15 vµ cuèi n¨m lµ 0,43, ë c¶ 2 thêi ®iÓm ®Òu ch­a ®¹t møc thanh to¸n tøc thêi (0,5) theo quy ®Þnh. Tuy ®· cã sù cè g¾ng v­ît bËc vµo cuèi n¨m nh­ng còng ch­a ®ñ ®Ó ®¸p øng tèt nhu cÇu thanh to¸n tøc thêi cña XN, nã cã thÓ g©y khã kh¨n cho XN. NhÊt lµ ®Çu n¨m tû suÊt nµy qu¸ thÊp do ®ã sÏ gÆp khã kh¨n trong thanh to¸n nî, v× vËy mµ cã thÓ b¸n gÊp hµng ho¸, s¶n phÈm ®Ó tr¶ nî v× kh«ng cã ®ñ tiÒn ®Ó thanh to¸n. Tuy nhiªn th× ®Õn cuèi n¨m cã kh¶ quan h¬n nh­ng vÉn ch­a ®­îc gäi lµ b×nh th­êng vÒ nhu cÇu thanh to¸n tøc thêi. VÒ tû suÊt thanh to¸n nhanh, do XN kh«ng cã kho¶n §TNH cho nªn tû suÊt thanh to¸n còng b»ng tû suÊt thanh to¸n tøc thêi. Theo lý thuyÕt tû suÊt thanh to¸n nhanh ph¶i lín h¬n hoÆc b»ng 1. VËy XN còng kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n. §èi víi tû suÊt thanh to¸n ng¾n h¹n (hiÖn hµnh ) : Tû suÊt nµy cho thÊy kh¶ n¨ng ®¸p øng c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n (ph¶i thanh to¸n trong vßng mét n¨m hay mét chu kú kinh doanh) cña XN. Tû suÊt nµy cuèi n¨m lín h¬n ®Çu n¨m vµ lín h¬n 1 cho thÊy XN cã ®ñ kh¶ n¨ng thanh to¸n c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n vµ t×nh h×nh tµi chÝnh cña XN lµ b×nh th­êng. Qua ph©n tÝch nhu cÇu vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña XN cho thÊy, mÆc dï ®¬n vÞ cã kh¶ n¨ng thanh to¸n c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n trong vßng 1 n¨m song l¹i khã kh¨n trong viÖc thanh to¸n c¸c kho¶n nî hiÖn hµnh (®Õn h¹n vµ qu¸ h¹n) do l­îng tiÒn mÆt ë ®Çu n¨m vµ cuèi n¨m cßn Ýt. V× thÕ, XN ph¶i cã biÖn ph¸p thu håi c¸c kho¶n ph¶i thu sao cho thËt nhanh vµ cè g¾ng ®­a s¶n phÈm cña m×nh ra thÞ tr­êng nh»m t¨ng l­îng tiÒn dù tr÷ ®¸p øng kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh cña XN. VII. Ph©n tÝch t×nh h×nh b¶o ®¶m nguån vèn cho s¶n xuÊt kinh doanh. §Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh, c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã tµi s¶n (TSC§ vµ TSL§), viÖc b¶o ®¶m ®Çy ®ñ nhu cÇu vÒ tµi s¶n lµ mét vÊn ®Ò cèt yÕu ®Ó b¶o ®¶m cho qu¸ tr×nh kinh doanh ®­îc tiÕn hµnh liªn tôc vµ cã hiÖu qña. §Ó ®¶m b¶o cã ®ñ sè tµi s¶n cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh th× doanh nghiÖp cÇn ph¶i tËp trung c¸c biÖn ph¸p tµi chÝnh cÇn thiÕt cho viÖc huy ®éng, h×nh thµnh nguån vèn. Tuy nhiªn th× ®Ó cã thÓ ph©nt Ých ®­îc râ rµng th× ta chia lµm 2 lo¹i cã thÓ b¶o ®¶m nguån vèn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp lµ : + Nguån tµi trî th­êng xuyªn + Nguån tµi trî t¹m thêi 1. Nguån tµi trî th­êng xuyªn : Nã th­êng bao gåm nguån vèn CSH vµ nguån vèn vay nî dµi h¹n, trung h¹n. Th«ng th­êng nã lu«n ®­îc sö dông ®Ó ®Çu t­ h×nh thµnh TSC§, ®Çu t­ XDCB. Dùa vµo sè liÖu b¶ng C§KT, ta cã b¶ng sau : BiÓu 14: Nguån tµi trî th­êng xuyªn §¬n vÞ tÝnh TriÖu ®ång ChØ tiªu §Çu n¨m 2003 Cuèi n¨m 2003 1. Nguån vèn chñ së h÷u 40.302.958.900 47.998.932.408 2. Vay dµi h¹n 3.172.442.814 7.585.320.608 3. Tµi s¶n cè ®Þnh vµ ®Çu t­ dµi h¹n 24.558.207.380 25.930.500.696 4. Chªnh lÖch (1 + 2 - 3) 18.917.194.334 29.653.752.320 Nh×n trªn biÓu trªn, ta thÊy phÇn TSC§ vµ §TDH cña XN ®­îc tµi trî chñ yÕu lµ nguån vèn chñ së h÷u vµ trong ®ã cã mét phÇn nhá lµ vay dµi h¹n. §iÒu nµy cho thÊy XN ®· lµm tèt vÊn ®Ò nµy v× nÕu tµi trî phÇn lín b»ng nguån vèn vay dµi h¹n th× sÏ ph¶i tr¶ l·i suÊt, trong khi ®ã nguån vèn chñ së h÷u l¹i ®ñ ®Ó tµi trî cho phÇn tµi s¶n nµy. Ta thÊy ®iÒu nµy lµ hîp lý ®èi víi XN. PhÇn cßn l¹i cña nguån vèn chñ së h÷u sÏ ®­îc tµi trî cho TSL§ vµ §TNH nÕu c¸c nguån tµi trî t¹m thêi kh«ng ®ñ ®Ó tµi trî cho nã. 2. Nguån tµi trî t¹m thêi. Nguån tµi trî t¹m thêi lµ nguån vèn mµ XN t¹m thêi sö dông vµo ho¹t ®éng SXKD trong mét kho¶ng thêi gian ng¾n (th­êng kh«ng qu¸ 1 n¨m). Thuéc nguån nµy bao gåm c¸c kho¶n vay ng¾n h¹n, nî ng¾n h¹n, c¸c kho¶n vay nî qu¸ h¹n (kÓ c¶ nî dµi h¹n), c¸c kho¶n ®i chiÕm dông cña ng­êi mua, ng­êi b¸n, c«ng nh©n viªn... Nguån tµi trî nµy th­êng b¶o ®¶m cho TSL§ nh­ NVL, CCDC, SP, HH. Dùa vµo sè liÖu trªn b¶ng C§KT ta lËp ®­îc biÓu sè liÖu sau : BiÓu 15 : Nguån tµi trî t¹m thêi. §¬n vÞ tÝnh TriÖu ®ång ChØ tiªu §Çu n¨m 2003 Cuèi n¨m 2003 1. Vay ng¾n h¹n 39.257.747.850 35.956.897.620 2. Ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n 17.557.533.424 21.107.310.636 3. Ng­êi mua tr¶ tiÒn tr­íc 206.692.462 37.962.200 4. Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn 3.179.323.160 2.818.567.024 5. C¸c kho¶n ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c 2.008.904.726 2.210.008.764 6. ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép Nhµ n­íc 1.506.453.604 149.281.618 7. Tµi s¶n l­u ®éng vµ ®Çu t­ ng¾n h¹n 82.633.849.560 91.933.860.182 Chªnh lÖch (1+2+3+4+5+6-7) -18.917.194.334 -29.653.752.320 Nh×n trªn biÓu sè liÖu nµy cho ta thÊy nguån tµi trî t¹m thêi kh«ng ®ñ ®Ó tµi trî cho nguån vèn l­u ®éng. Do ®ã sÏ cã mét phÇn nguån vèn tµi trî th­êng xuyªn ph¶i bï ®¾p cho sè thiÕu hôt nµy cña nguån vèn t¹m thêi khi tµi trî cho TSL§ vµ §TNH. Qua b¶ng trªn cho thÊy sù t¨ng gi¶m kh«ng chØ cña tæng nguån tµi trî mµ cßn thÊy d­íi sù thay ®æi trong c¬ cÊu tõng lo¹i nguån tµi trî. Bªn c¹nh ®ã, ta cÇn ph¶i xem xÐt thªm mét sè chØ tiªu sau ®Ó cã sù ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c vÒ t×nh h×nh sö dông nguån vèn : + Tû suÊt nî = Nî ph¶i tr¶ Tæng nguån vèn §Çu n¨m 2003 = 66.889.098.040 = 0.624 107.192.056.940 Cuèi n¨m 2003 = 69.865.428.470 = 0.593 117.864.360.878 + Tû suÊt tµi trî = Nguån vèn chñ së h÷u Tæng nguån vèn §Çu n¨m 2003 = 40.302.958.900 = 0.376 107.192.056.940 Cuèi n¨m 2003 = 47.998.324.08 = 0.407 107.192.056.940 Ta thÊy tû suÊt nî ®Çu n¨m lín h¬n cuèi n¨m cho thÊy ®©y cã thÓ lµ mét xu h­íng tèt cho XN, tuy nhiªn ta h·y nh×n vµo sù ph©n tÝch chi tiÕt h¬n n÷a nh­ sau : Tû suÊt nî cßn h¬i cao do ®ã nã cho ta thÊy mét ®iÒu lµ XN hiÖn nay ®ang tù rµng buéc hoÆc bÞ søc Ðp cña c¸c kho¶n nî vay hay nãi c¸ch kh¸c : tÝnh ®éc lËp cña XN lµ kÐm. Tuy nhiªn xÐt vÒ trªn thùc tÕ th× lµ ®­îc bëi v× hiÖn nay cµng chiÕm dông vèn cµng nhiÒu ®Ó phôc vô cho môc ®Ých kinh doanh th× cµng tèt. Víi tû suÊt tµi trî th× ng­îc l¹i, tû suÊt nµy cµng cao biÓu hiÖn tÝnh ®éc lËp cña XN vÒ vèn lµ cao, nã ng­îc l¹i víi tû suÊt nî. Tuy nhiªn vÒ mÆt lý thuyÕt th× n¨m nay tû suÊt tµi trî lµ h¬i nhá, nh­ng xÐt vÒ thùc tÕ lµ t¹m æn. Ngoµi viÖc nghiªn cøu ph©n tÝch t×nh h×nh nguån vèn tµi trî, ta cßn ph¶i tiÕn hµnh ph©n tÝch møc ®é ®¶m b¶o vèn cho s¶n xuÊt kinh doanh. Muèn vËy, cÇn tÝnh ra vµ so s¸nh tæng nhu cÇu vÒ tµi s¶n (TSC§ vµ TSL§) víi nguån vèn chñ së h÷u hiÖn cã vµ nguån vèn vay, nî dµi h¹n. Ta cã : Møc b¶o ®¶m vèn cho SXKD = Nguån tµi trî th­êng xuyªn - Nhu cÇu vÒ tµi s¶n §Çu n¨m 2003 = 43.475.401.714 - 107.192.428.470 = -63.717.026.756 Cuèi n¨m 2003 = 55.584.253.016 - 117.864.360.878 = -62.280.107.862 Nh×n trªn nh÷ng sè liÖu ®· ph©n tÝch, ta thÊy kh«ng nh÷ng nguån tµi trî th­êng xuyªn kh«ng ®¸p øng ®ñ nhu cÇu vÒ tµi s¶n. V× vËy, DN cÇn ph¶i cã biÖn ph¸p huy ®éng vµ sö dông phï hîp nh­ huy ®éng nguån tµi trî t¹m thêi hîp ph¸p hoÆc gi¶m quy m« ®Çu t­... tr¸nh ®i chiÕm dông vèn mét c¸ch bÊt hîp ph¸p. Trong thùc tÕ qu¸ tr×nh SXKD, viÖc c¸c DN chiÕm dông vèn lÉn nhau lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan vµ th­êng x¶y ra víi c¸c ®èi t­îng : + Víi kh¸ch hµng vµ nhµ cung cÊp : Quay l¹i b¶ng 16, ta thÊy kho¶n nµy cuèi n¨m t¨ng lªn lµ 3.549.777.212® ®iÒu ®ã cho thÊy viÖc chiÕm dông nµy lµ cã dông ý. + Víi ng©n s¸ch Nhµ n­íc : ta thÊy XN ®· thùc hiÖn rÊt tèt nghÜa vô cña m×nh víi Nhµ n­íc, ®©y lµ ®iÒu ®¸ng mõng v× kho¶n nµy ®· ®­îc thùc hiÖn rÊt tèt (®Çu n¨m lµ 1.506.453.604 vµ cuèi n¨m gi¶m xuèng cßn 149.281.618 vµ ®· ®ãng gãp ®­îc cho Nhµ n­íc mét kho¶n lµ 1.357.171.986). + §èi víi c¸n bé c«ng nh©n viªn : kho¶n nµy còng ®· gi¶m xuèng lµ 360.756.136® nh­ thÕ còng cho thÊy viÖc tr¶ l­¬ng cho c«ng nh©n viªn ®· ®­îc gi¶i quyÕt tèt h¬n. V× viÖc tr¶ l­¬ng cña nh©n viªn th­êng diÔn ra thµnh nhiÒu ®ît, cho nªn vÊn ®Ò chiÕm dông nã lµ kh«ng tr¸nh khái. Ngoµi c¸c kho¶n nµy ra th× cã mét sè c¸c kho¶n kh¸c n÷a mµ XN ®i chiÕm dông ®­îc. TÊt c¶ còng chØ ®Ó bï ®¾p cho kho¶n thiÕu hôt mµ XN kh«ng cã ®ñ ®Ó tµi trî cho tµi s¶n. §Ó bï ®¾p cho kho¶n thiÕu hôt nµy cña XN th× nguån vèn ®i vay ng¾n h¹n sÏ lµ kh«ng thÓ thiÕu ®­îc nÕu nh­ XN muèn tiÕp tôc SXKD. Nh×n trªn b¶ng 16, ta thÊy trong kho¶n nµy cã gi¶m nh­ng nã vÉn ®ñ lín ®Ó bï ®¾p. Tuy nhiªn th× ®iÒu nµy còng cho ta thÊy mét ®iÒu lµ XN ®· cã biÖn ph¸p ®Ó tr¶ nî ng¾n h¹n. §iÒu nµy ®­îc coi lµ mét yÕu tè tÝch cùc. VIII. Ph©n tÝch hiÖu qu¶ vµ kh¶ n¨ng sinh lêi cña vèn trong qu¸ tr×nh SXKD. Ngoµi viÖc xem xÐt hiÖu qu¶ kinh doanh d­íi gãc ®é sö dông TSC§ vµ TSL§, khi ph©n tÝch cÇn xem xÐt hiÖu qu¶ sö dông vèn d­íi gãc ®é sinh lîi. §©y lµ mét trong nh÷ng néi dung ph©n tÝch ®­îc c¸c nhµ ®Çu t­, c¸c nhµ tÝn dông quan t©m ®Æc biÖt v× nã g¾n liÒn víi lîi Ých cña hä c¶ vÒ hiÖn t¹i vµ t­¬ng lai. §Ó ph©n tÝch th× ta cã chØ tiªu sau : + HÖ sè doanh lîi VKD = Lîi nhuËn Vèn kinh doanh  §Çu n¨m 2003 = 1.258.058.040 = 0.012 107.192.056.940 Cuèi n¨m 2003 = 1.258.058.040 = 0.001 117.864.360.878 ChØ tiªu nµy cho biÕt 1 ®ång vèn kinh doanh ®em l¹i mÊy ®ång lîi nhuËn. V× vËy, chØ tiªu nµy cµng cao cµng tèt, nã chøng tá viÖc sö dông vèn kinh doanh cña XN lµ cã hiÖu qu¶. Qua chØ tiªu ®Çu n¨m vµ cuèi n¨m nµy th× ta thÊy nã gi¶m ®i lµ 0,01 tøc lµ viÖc sö dông vèn kinh doanh cña XN lµ ch­a hîp lý, nh­ hµng tån kho cña XN lµ cßn qu¸ nhiÒu, vÊn ®Ò ®Çu t­ vµo TSC§ ch­a tho¶ ®¸ng v× nguån vèn chñ së h÷u cßn nhá. Tuy nhiªn ta vÉn ph¶i xem xÐt kh¶ n¨ng sinh lêi cña vèn chñ së h÷u nh­ sau : 1. §¸nh gi¸ chung kh¶ n¨ng sinh lêi cña vèn chñ së h÷u : §Ó ®¸nh gi¸ chung kh¶ n¨ng sinh lêi cña vèn chñ së h÷u cÇn tÝnh ra vµ so s¸nh chØ tiªu : "HÖ sè doanh lîi cña vèn chñ së h÷u" gi÷a kú ph©n tÝch víi kú gèc (kú kÕ ho¹ch, thùc tÕ, kú tr­íc). Theo sè liÖu trªn b¶ng C§KT ta tÝnh ®­îc chØ tiªu : + HÖ sè doanh lîi VCSH = Lîi nhuËn Vèn chñ së h÷u §Çu n¨m 2003 = 1.258.058.040 = 0.0312 40.302.958.900 Cuèi n¨m 2003 = 1.258.058.040 = 0.0262 47.998.932.408 ChØ tiªu nµy cho ta thÊy cø 1 ®ång vèn chñ së h÷u t¹o ra ®­îc 0,0312 ®ång lîi nhuËn thuÇn vµo ®Çu n¨m vµ cuèi n¨m lµ 0,0262 gi¶m sót lµ 0,005. §iÒu nµy cho thÊy hiÖu qu¶ sö dông vèn chñ së h÷u cña XN vµo cuèi n¨m lµ kÐm. Nh×n vµo kÕt qu¶ trªn, ta thÊy chØ tiªu nµy còng kh«ng cao cho l¾m v× nã cßn bÞ ¶nh h­ëng cña nhiÒu nh©n tè t¸c ®éng ®Õn. §Ó ph©n tÝch ®­îc râ nÐt, ta ph¶i ®i ph©n tÝch c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng tíi kh¶ n¨ng sinh lîi. 2. Ph©n tÝch nh©n tè ¶nh h­ëng tíi kh¶ n¨ng sinh lêi cña vèn chñ së h÷u: Tõ c«ng thøc : + HÖ sè doanh lîi VCSH = Lîi nhuËn Vèn chñ së h÷u HÖ sè doanh lîi cña VCSH = HÖ sè quay vßng cña nãn chñ së h÷u x HÖ sè doanh lîi doanh thu thuÇn Ta cã : + HÖ sè quay vßng cña VCSH = Doanh thu thuÇn Vèn chñ së h÷u §Çu n¨m 2003 = 150.385.347.958 = 3.731 40.302.958.900 Cuèi n¨m 2003 = 150.385.347.958 = 3.133 47.998.932.408 + HÖ sè doanh lîi doanh thu thuÇn = Lîi nhuËn thuÇn Doanh thu thuÇn §Çu n¨m 2003 = Cuèi n¨m 2003 = 1.258.058.040 = 0.0084 150.385.347.958 HÖ sè doanh lîi vèn chñ së h÷u chØ phô thuéc vµo hÖ sè quay vßng cña vèn chñ së h÷u v× hÖ sè doanh thu thuÇn kh«ng ®æi. ChÝnh v× vËy mµ ta cã nhËn xÐt lµ hÖ sè quay vßng cña vèn chñ së h÷u cµng lín th× hÖ sè doanh l¬Þ vèn chñ së h÷u cµng lín vµ ng­îc l¹i. Tuy nhiªn, xÐt trong n¨m 2003 th× vµo cuèi n¨m hÖ sè quay vßng cña vèn chñ së h÷u gi¶m 0,598 so víi ®Çu n¨m, tøc lµ hÖ sè doanh lîi vèn chñ së h÷u còng gi¶m. Nh­ vËy, qu¸ tr×nh ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh cña XN kÕt thóc sÏ cung cÊp nh÷ng th«ng tin quan träng gióp nhiÒu ng­êi ra quyÕt ®Þnh lùa chän ph­¬ng ¸n kinh doanh tèi ­u vµ ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c thùc tr¹ng, tiÒm n¨ng cña XN. Nh÷ng th«ng tin nµy kh«ng chØ lµ mèi quan t©m cña chñ XN trong viÖc qu¶n trÞ XN mµ cßn cã ý nghi· ®Æc biÖt víi nh÷ng ®èi t­îng kh¸c cã liªn quan ®Õn lîi Ých cña XN vµ quan t©m ®Õn c¸c th«ng tin tµi chÝnh trong c¸c quan hÖ tµi chÝnh cña XN. Tuy vËy, mçi ng­êi quan t©m sÏ cã c¸ch tiÕp cËn kh¸c nhau vµ do ®ã cã c¸ch øng xö kh¸c nhau, khai th¸c th«ng tin còng kh«ng gièng nhau. V× vËy nh÷ng ph©n tÝch ë trªn chØ cã ý nghÜa t­¬ng ®èi, tuú môc ®Ých vµ ph¹m vi nghiªn cøu, tïy ®èi t­îng sö dông th«ng tin mµ cã thÓ gi¶m l­îc bít hoÆc ph©n tÝch s©u thªm b»ng viÖc ®­a vµo nh÷ng chØ tiªu tû suÊt s¸t h¬n cã liªn quan. Song nh÷ng th«ng tin thu ®­îc qua qu¸ tr×nh ph©n tÝch nµy còng ®· cung cÊp nh÷ng ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t nhÊt, s¸t thùc vµ phï hîp nh»m môc ®Ých ra quyÕt ®Þnh. ch­¬ng 3 C¸c biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn t¹i xÝ nghiÖp D­îc phÈm TWII. 1. Ph­¬ng h­íng môc tiªu ph¸t triÓn cña xÝ nghiÖp. Mét trong nh÷ng ®¬n vÞ s¶n xuÊt ®­îc phÈm hµng ®Çu ngµnh vµ lu«n lu«n cè g¾ng hoµn thµnh c¸c nhiÖm vô ®­îc giao lµ kinh doanh vµ phôc vô.. Thêi bao cÊp, xÝ nghiÖp ®· hoµn thµnh xuÊt s¾c nhiÖm vô chÝnh lµ phôc vô. ChuyÓn sang c¬ chÕ kinh tÕ míi, c¸c doanh nghiÖp ph¶i tù chñ trong s¶n xuÊt kinh doanh th× nhiÖm vô kinh doanh ®­îc ®Æt lªn hµng ®Çu, xÝ nghiÖp cã tr¸ch nhiªm b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn, ®ång thêi ®¶m b¶o mét sè l­îng kh«ng nhá thuèc t©n d­îc ®Ó cung cÊp cho ng­êi tiªu dïng. Trong nh÷ng n¨m ®Çu cña c¬ chÕ nµy, xÝ nghiÖp thùc sù ®· ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh c«ng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh vµ lu«n lµ ®¬n vÞ chñ lùc cña ngµnh y tÕ. Tuy nhiªn, ho¹t ®éng kinh doanh trong n¨m ®Çu cña c¬ chÕ thÞ tr­êng nµy kh«ng ph¶i lµ dÔ dµng. Tõ n¨m 1990 ®Õn nay, thÞ tr­êng thuèc ViÖt Nam cùc kú phøc t¹p vµ lén xén, c¹nh tranh gay g¾t gi÷a thuèc néi víi thuèc ngo¹i (kÓ c¶ hµng nhËp lËu), gi÷a thuèc néi víi thuèc néi. Cho ®Õn nay, ch­a cã t¸c ®éng kh¶ dÜ nµo vÒ quyÒn qu¶n lý vÜ m« tõ phÝa Nhµ n­íc cho thÞ tr­êng c¸c s¶n phÈm trùc tiÕp cã ¶nh h­ëng ®Õn søc khoÎ vµ tÝnh m¹ng con ng­êi. MÆt kh¸c, nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc cµng ph¸t triÓn th× nhu cÇu vÒ thuèc cµng cao c¶ vÒ sè l­îng lÉn chÊt l­îng, mÉu m·, bao b×, ®ãng gãi... Theo sè liÖu thèng kª, b×nh qu©n mçi ng­êi d©n ViÖt Nam sö dông 0,5USD tiÒn thuèc vµo n¨m 1993, ®Õn n¨m 1998 con sè nµy lµ 3,4USD vµ ®Õn n¨m 2003 môc tiªu cña ngµnh y tÕ lµ phÊn ®Êu cung cÊp 8USD/®Çung­êi mét n¨m. Víi môc tiªu trªn, ngµnh s¶n xuÊt d­îc trong n­íc còng cÇn cã gi¶i ph¸p t¨ng tr­ëng c¶ vÒ sè l­îng lÉn chÊt l­îng ®Ó ®¶m b¶o nhu cÇu thuèc vµ víi ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa, doanh nghiÖp Nhµ n­íc cÇn ph¶i n¾m vai trß chñ ®¹o trong viÖc s¶n xuÊt vµ ph©n phèi thuèc cho nh©n d©n, tr¸nh t×nh tr¹ng t­ nh©n bu«n b¸n thuèc, nhËp lËu thuèc lµm cho thÞ tr­êng lén xén nh­ hiÖn nay. Ngµnh s¶n xuÊt d­îc phÈm lµ mét ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn mang tÝnh ®Æc thï riªng cña ngµnh y tÕ v× s¶n phÈm cña nã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn tÝnh m¹ng vµ søc khoÎ cña con ng­êi. S¶n phÈm cña xÝ nghiÖp D­îc phÈm Trung ­¬ng II gãp phÇn chñ yÕu vµo kÕt qu¶ ®iÒu trÞ cña b¸c sü cho bÖnh nh©n. Do tÝnh chÊt ®ã mµ c«ng nghÖ bµo chÕ b¾t buéc ph¶i ®­îc tu©n thñ nghiªm ngÆt theo c¸c quy®Þnh cña ngµnh, ®ßi hái ng­êi lao ®éng ph¶i cã chuyªn m«n cao, m¸y mãc ph¶i æn ®Þnh. §øng tr­íc t×nh h×nh ®ã, trong ph­¬ng h­íng x©y dùng vµ ph¸t triÓn xÝ nghiÖp trong 5 n¨m (2003 - 2008), nhiÖm vô kinh doanh ®­îc ®Æt ra dùa vµo môc tiªu vµ ®Þnh h­íng cña ngµnh y tÕ nh­ sau: - T¨ng tr­ëng nhanh vÒ mÆt kinh doanh bµng c¸ch ®Çu t­, båi d­ìng ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn, thóc ®Èy m¹nh h¬n n÷a s¶n xuÊt vµ b¸n hµng, c¶i tiÕn th­êng xuyªn c¸c ph­¬ng ¸n tiªu thô, cã chÝnh s¸ch gi¸ mÒm dÎo thu hót tèi ®a kh¸ch hµng, më réng thÞ tr­êng ra c¸c tØnh. §a d¹ng ho¸ mÉu m· s¶n phÈm ®ång thêi kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, s¶n xuÊt ®Ó thu hót thªm kh¸ch hµng vµ gi÷ uy tÝn l©u dµi víi kh¸ch hµng vµ thÞ tr­êng. - TiÕp tôc ®Çu t­ c¶i tiÕn d©y chuyÒn c«ng nghÖ, t¨ng s¶n l­îng s¶n phÈm, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt, kh«ng ngõng nghiªn cøu ra c¸c s¶n phÈm ®Ó phôc vô nhu cÇu d­îc phÈm ngµy cµng cao cña thÞ tr­êng. §ã lµ nh÷ng nhiÖm vô c¬ b¶n cña c¸n bé c«ng nh©n viªn xÝ nghiÖp, võa cho môc tiªu tr­íc mÆt võa cho môc tiªu l©u dµi, võa ®¶m b¶o ®­îc viÖc lµm æn ®Þnh vµ n©ng cao ®êi sèng c¸n bé c«ng nh©n viªn, võa tÝch luü ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh. Nh×n l¹i n¨m 2003, ®©y lµ mét n¨m cã rÊt nhiÒu khã kh¨n, thuèc ngo¹i trµn ngËp thÞ tr­êng, sù c¹nh tranh ¸c liÖt ngay trong n­íc gi÷a c¸c xÝ nghiÖp s¶n xuÊt thuèc t©n d­îc víi nhau, h¬n n÷a gi¸ c¶ nguyªn vËt liÖu chñ yÕu nhËp ngo¹i lªn xuèng thÊt th­êng vµ cã xu h­íng ngµy cµng t¨ng, tû gi¸ ngo¹i tÖ lu«n thay ®æi ®· t¸c ®éng kh«ng nhá tíi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh còng nh­ hiªu qu¶ sö dông vèn cña xÝ nghiÖp. Trong khi ®ã, nhu cÇu thÞ hiÕu cña ng­êi tiªu dïng ngµy cµng ®ßi hái cao h¬n, ®Ó cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®­îc v÷ng vµng, xÝ nghiÖp ®· kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, ®Çu t­ ®æi míi d©y chuyÒn s¶n xuÊt, hiÖn ®¹i ho¸ m¸y mãc thiÕt bÞ, thùc tÕ cho thÊy s¶n l­îng n¨m sau lu«n cao h¬n n¨m tr­íc, quy m« vèn t¨ng, ®iÒu nµy chøng tá kh¶ n¨ng ph¸t triÓn më réng quy m« s¶n xuÊt cña xÝ nghiÖp. 2. BiÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp D­îc phÈm TWII. Bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ ®· ®¹t ®­îc, xÝ nghiÖp cßn bé lét mét sè vÊn ®Ò tån tÞa trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh còng nh­ trong viÖc tæ chøc huy ®éng vµ sö dông vèn. §Ó gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cña xÝ nghiÖp, qua thùc tÕ t×m hiÓu t«i xin m¹nh d¹n ®Ò xuÊt mét sè biÖn ph¸p sau: 2.1. C¸c biÖn ph¸p + BiÖn ph¸p thø nhÊt lµ: Chñ ®éng trong c«ng t¸c huy ®éng vµ sö dông vèn s¶n xuÊt kinh doanh. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn nay ®Ó cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh, xÝ nghiÖp ph¶i cã mét l­îng vèn tiÒn tÖ nhÊt ®Þnh. Do ®ã, viÖc chñ ®éng x©y dùng kÕ ho¹ch huy ®éng vèn vµ sö dông vèn trong s¶n xuÊt kinh doanh lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p tµi chÝnh h÷u hiÖu nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp. Trong t×nh h×nh thùc tÕ th× xÝ nghiÖp th­êng ph¶i dù tr÷ mét l­îng nguyªn vËt liÖu kh¸ lín ®Ó ®¶m b¶o ®­îc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt liªn tôc th× khi lËp kÕ ho¹ch huy ®éng vµ sö dông vèn cÇn chó träng mét sè vÊn ®Ò sau: Tr­íc hÕt cÇn ph¶i x¸c ®Þnh mét c¸ch chÝnh x¸c nhu cÇu vèn tèi thiÓu cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, ®Æc biÖtlµ nhu cÇu vèn cho viÖc thu mua nguyªn vËt liÖu nh»m ®¶o b¶o tÝnh liªn tôc cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Tõ ®ã ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p tæ chøc huy ®éng nh»m cung cÊp mét c¸ch ®Çy ®ñ kÞp thêi, tr¸nh t×nh tr¹ng thiÕu vèn nh­ hiÖn nay, g©y ¶nh h­ëng xÊu ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp. Trªn c¬ së x¸c ®Þnh nhu cÇu vèn, xÝ nghiÖp cÇn x©y dùng kÕ ho¹ch huy ®éng bao gåm viÖc lùa chän nguån tµi trî tÝch cùc nhÊt, x¸c ®Þnh râ sè vèn hiÖu cã vµ sã vèn cÇn bæ sung. Theo t«i, ®Ó ®¶m b¶o cho nhu cÇu vèn l­u ®éng, tr­íc hÕt xÝ nghiÖp cÇn t×m c¸ch huy ®éng tèi ®a néi lùc tõ bªn träng xÝ nghiÖp, t¨ng c­êng huy ®éng c¸c nguån vèn ng¾n h¹n ®Ó tµi trî cho c¸c nhu cÇu tr­íc mÆt vÒ vènh l­u ®éng, tËn dông c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n ch­a ®Õn h¹n thanh to¸nnh­ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn, thuÕ, c¸c kho¶n ph¶i nép ng©n s¸ch Nhµ n­íc nh­ng ch­a ®Õn kú nép, ¸p dông h×nh thøc tÝn dông th­¬ng m¹i (mua chÞu ®èi víi ng­êi cung cÊp) v× khi sö dông c¸c kh¶on vèn nµy, xÝ nghiÖp kh«ng ph¶i chi phÝ, nÕu huy ®éng ®­îc cµng nhiÒu sè vèn nµy, xÝ nghiÖp cµng cso ®iÒu kiÖn n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. Thùc tÕ cho thÊy râ sè vèn bÞ chiÕm dông hiÖn nay cña xÝ nghiÖp lµ qu¸ lín, buéc xÝ nghiÖp ph¶i ®i vay ng¾n h¹n ®Ó cã vèn s¶n xuÊt. Nh­ vËy, nÕu xÝ nghiÖp thu håi ®­îc nhanh chãng c¸c kho¶n ph¶i thu th× míi cã thÓ cã vèn bæ sung cho nhu cÇuvèn l­u ®éng, tõ ®ã gi¶m ®­îc c¸c kho¶n vay kh«ng ®¸ng cã. §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy, theo t«i xÝ nghiÖp nªn t¨ng c­êng ¸p dông c¸c biÖn ph¸p chiÕt khÊu, gi¶m gi¸ ë mét møc ®é hîp lý, cã thÓ gi¶m gi¸ cho kh¸ch hµng mua víi sè l­îng thuèc lín, hoÆc thanh to¸n nhanh tr­íc thêi h¹n... ®ång thêi cã biÖn ph¸p ®«n ®èc kh¸ch hµng thanh to¸n tiÒn hµng tr¸nh t×nh tr¹ng vèn bÞ chiÕmdông qu¸ nhiÒu nh­ n¨m 2002–2003 võa qua. XÝ nghiÖp cã thÓ vay cña c¸n bé c«ng nh©n viªn trong xÝ nghiÖp. §©y lµ nguån vèn rÊt h÷u Ých cho ho¹t ®éng cña xÝ nghiÖp v× tiÒm n¨ng cña nã nhiÒu khi lµ rÊt lín. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, cïng víi sù ph¸t triÓn vµ më réng quy m« s¶n xuÊt cña xÝ nghiÖp th× thu nhËp cña c¸n bé c«ng nh©n viªn còng t¨ng theo, viÖc khai th¸c nguån nµy sÏ gióp cho xÝ nghiÖp cã thªm vèn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh mµ kh«ng ph¶i qua thñ tôc phøc t¹p vµ nh÷ng ®ßi hái kh¸c khi vay vèn cña doanh nghiÖp. Khi huy ®éng tèi ®a c¸c nguån néi lùc cña xÝ nghiÖp nh­ng vÉn ch­a ®ñ vèn cho s¶n xuÊt kinh doanh, xÝ nghiÖp cã thÓ huy ®éng vèn bªn ngoµi b»ng c¸ch vay ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c. Trong n¨m 2003 sè vèn vay ng©n hµng cña xÝ nghiÖp lªn tíi 70%, v× khi sö dông nguån vèn nµy, xÝ nghiÖp ph¶i tr¶ mät kho¶n l·i suÊt nhÊt ®Þnh, do ®ã tÊt c¶ c¸c kho¶n vèn huy ®éng ®­îc xÝ nghiÖp cÇn ph¶i ®­a vµo sö dông ngay vµ ph¶i ®¶m b¶o cã hiÖu qu¶, nÕu kh«ng t×nh tr¹ng tµi chÝnh cña xÝ nghiÖp sÏ gÆp ph¶i rÊt nhiÒu khã kh¨n. Song song víi kÕ ho¹ch tæ chøc huy ®éng vèn, xÝ nghiÖp cÇn chñ ®éng lËp kÕ ho¹ch nh»m h×nh thµnh nªn c¸c dù ®Þnh vÒ ph©n phèi vµ sö dông vèn ®· taä lËp ®­îc sao cho cã hiÖu qu¶ nhÊt nh­ ®Çu t­ vµo m¸y mãc, thiÕt bÞ lµ bao nhiªu vµ cung øng nguyªn vËt liÖu nh­ thÕ nµo cho thÝch hîp. V× vËy, xÝ nghiÖp cÇn ph¶i cã chiÕn l­îc sö dông vèn s¶n xuÊt kinh doanh. Khi c¸c nguån vèn huy ®éng ®­îc sö dông, xÝ nghiÖp cÇn c¨n cø vµo kÕ ho¹ch huy ®éng vèn vµ sö dông vèn ®· lËp lµm c¬ së ®Ó ®iÒu chØnh cho phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ cña xÝ nghiÖp. NÕu trong tr­êng hîp cã ph¸t sinh thªm nhu cÇu vèn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, xÝ nghiÖp cÇn chñ ®éng ®¸p øng kÞp thêi nh»m ®¶m b¶o cho qu¸n tr×nh s¶n xuÊt diÔn ra mét c¸ch liªn tôc, kh«ng bÞ gi¸n ®o¹n. Ng­îc l¹i, nÕu thõa vèn, xÝ nghiÖp ph¶i cã biÖn ph¸p xö lý linh ho¹t nh­ ®Çu t­ më réng s¶n xuÊt, cho c¸c ®¬n vÞ kh¸c vay nh»m b¶o ®¶m ®ång vèn lu«n vËn ®éng vµ kh«ng ngõng sinh l·i. KÕ ho¹ch huy ®éng vèn vµ sö dông vèn s¶n xuÊt kinh doanh lµ mét bé phËn quan träng cña kÕ ho¹ch ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh còng nh­ nh÷ng kÕ ho¹ch kh¸c, do ®ã viÖc lËp c¸c kÕ ho¹ch nµy nhÊt thiÕt ph¶i dùa vµo ph©n tÝch tÝnh to¸n c¸c chØ tiªu kinh tÕ tµi chÝnh cña c¸c kú tr­íc lµm c¬ së, kÕ ho¹ch ph¶i ®­îc lËp s¸t, ®óng, toµn diÖn vµ ®ång bé lµm c¬ së tin cËy cho viÖc tæ chøc huy ®éng vµ sö dông vèn s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp mang l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt. BiÖn ph¸p thø hai lµ: T¨ng c­êng ®æi míi m¸y mãc thiÕt bÞ vµ ph¸t huy tèi ®a c«ng suÊt m¸y mãc thiÕt bÞ Trong t×nh h×nh c¹nh tranh gay g¾t nh­ hiÖn nay, viÖc ®Çu t­ mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh ®óng ph­¬ng h­íng, ®óng môc ®Ých cã ý nghÜa v« cïng quan träng trong viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn s¶n xuÊt kinh doanh nãi chung vµ vèn cè ®Þnh nãi riªng, ®ång thêi viÖc ®Çu t­ ®óng môc ®Ých sÏ gãp phÇn n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng vµ chÊt l­îng s¶n phÈm, h¹ thÊp chi phÝ nguyªn vËt liÖu vµ chèng ®­îc hao mßn v« h×nh do tiÕn bé khoa häc kü thuËt g©y ra tõ ®ã gãp phÇn t¨ng ®­îc uy tÝn cña s¶n phÈm vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn, cña doanh nghiÖp. HiÖn nay, tµi s¶n cè ®Þnh cña xÝ nghiÖp thuéc vµo d¹ng kh¸ míi vµ hiÖn ®¹i, trong n¨m 2003 xÝ nghiÖp ®· hoµn thµnh vµ n©ng cÊp c¬ së s¶n xuÊt x©y dùng hoµn chØnh d©y chuyÒn s¶n xuÊt thuèc kh¸ng sinh, d©y chuyÒn thuèc Penicillin tiªm ®¹t tiªu chuÈn cña ngµnh, gãp phÇn n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, æn ®Þnh s¶n xuÊt. Song ®Õn nay xÝ nghiÖp vÉn cßn mét bé ph¹n tµi s¶n cè ®Þnh ch­a ®­a vµo sö dông ®­îc, sè vèn nµy chiÕm tû träng t­¬ng ®èi cao trong tæng tµi s¶n cè ®Þnh cña xÝ nghiÖp, nh­ vËy xÝ nghiÖp cÇn ph¶i quan t©m h¬n n÷a tíi viÖc ®iÒu chØnh c¬ cÊu vèn cè ®Þnh sao cho hîp lý nhÊt. Trong thêi gian tíi ®©y, xÝ nghiÖp cÇn nhanh chãng ®­a c¸c tµi s¶n cè ®Þnh nµy vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt nh»m thu håi vèn, t¨ng vßng quay, tr¸nh hiÖn t­îng mét l­îng vèn cè ®Þnh lín bÞ chÕt, g©y ø ®äng vèn vµ ¶nh h­ëng kh«ng tèt ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp. + BiÖn ph¸p thø ba lµ: tæ chøc tèt c«ng t¸c b¸n hµng, thanh to¸ntiÒn hµng vµ thu håi c«ng nî. Mét thùc tÕ lµ n¨m 2003, cè vèn bÞ kh¸ch hµng chiÕm dông chiÕm tû lÖ kh¸ cao, kh¶ n¨ng c¹nh thanh to¸n gÆp nhiÒu khã kh¨n, kú thu tiÒn b×nh qu©n kÐo dµi tíi vµi chôc ngµy. §Ó ph¸t huy vai trß tù chñ vÒ tµi chÝnh, ®¶m b¶o t¨ng nhanh vßng quay cña vèn, xÝ nghiÖp cÇn cã c¸c biÖn ph¸p h÷u hiÖu nh»m h¹n chÕ t×nh tr¹ng vèn cña xÝ nghiÖp bÞ chiÕm dông qu¸ nhiÒu lµm gi¶m hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn cña xÝ nghiÖp. Theo t«i, trong thêi gian tíi xÝ nghiÖp cã thÓ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p sau: - Trong c«ng t¸c tæ chøc tiªu thô s¶n phÈm, xÝ nghiÖp ph¶i quy ®Þnh râ thêi h¹n thanh to¸n vµ h×nh thøc thanh to¸n tiÒn hµng trªn c¸c ho¸ ®¬n, chøng tõ vµ c¸c bªn ph¶i cã tr¸ch nhiÖm tu©n thñ mét c¸ch ®Çy ®ñ, nghiªm tóc c¸c ®iÒu kiÖn ®· quy ®Þnh, ®ång thêi xÝ nghiÖp còng nªn ®Ò ra c¸c h×nh thøc båi th­êng nÕu vi ph¹m ®iÒu kho¶n nµy. - T¨ng c­êng ¸p dông c¸c biÖn ph¸p khuyÕn khÝch kh¸ch hµng thanh to¸n tiÒn hµng nh­ sö dông chiÕt khÊu tiÒn hµng cho nh÷ng kh¸ch hµng nµo mua s¶n phÈm cña xÝ nghiÖp víi sè l­îng lín vµ thanh to¸n s¬n tiÒn hµng. Lµm ®­îc ®iÒu nµy, ch¾c ch¾n c«ng t¸c thu håi tiÒn hµng cña xÝ nghiÖp sÏ nhanh chãng h¬n, tr¸nh ®­îc t×nh tr¹ng thanh to¸n chËm, d©y d­a kÐo dµi. Tuy nhiªn, xÝ nghiÖp ph¶i nghiªn cøu ®Ò ra mét tû lÖ chiÕt khÊu b¸n hµng hîp lý nhÊt. Theo t«i, nªn dùa vµo l·i suÊt cho vay vèn cña ng©n hµng ®Ó ®Ò ra tû lÖ chiÕt khÊu thÊp h¬n hoÆc t­¬ng ®­¬ng trong tr­êng hîp cÇn thiÕt ®Ó cã thÓ thu håi ®­îc tiÒn b¸n hµng ngay, v× ch¾c ch¾n ®iÒu nµy vÉn cã lîi h¬n lµ ®îi kh¸ch hµng thanh to¸n toµn bé são tiÒn sau mét thêi gian nhÊt ®Þnh, nh÷ng kho¶n thêi gian ®ã xÝ nghiÖp l¹i ph¶i ®i vay ®Ó cã vèn s¶n xuÊt. - §èi víi c¸c kho¶n ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n, xÝ nghiÖp cÇn c©n nh¾c kü l­ìng tr­íc khi giao tiÒn, v× nguyªn liÖu chñ yÕu lµ ngo¹i nhËp, nhiÒu khi nguån cung cÊp kh«ng ®¶m b¶o, gi¸ c¶ l¹i cã xu h­íng t¨ng lªn, nªn xÝ nghiÖp ph¶i tr¶ tiÒn tr­íc cho nhµ cung cÊp ®Ó mua nguyªn liÖu. Song, thùc tÕ nhµ cung cÊp ®· nhËn tiÒn råi nh­ng cã thÓ cung cÊp cho xÝ nghiÖp nh÷ng mÆt hµng kh«ng ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu vÒ sè l­îng, chÊt l­îng vµ chñng lo¹i. Do ®ã xÝ nghiÖp cÇn ph¶i lùa chän phÝa ®èi t¸c cã uy tÝn cao, tr¸ch hiÖn t­îng giao tiÒn nh­ng kh«ng nhËn ®­îc hµng, vèn bÞ chiÕm dông, ¶nh h­ëng xÊu ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn cña xÝ nghiÖp. + BiÖn ph¸p thø t­ lµ: N©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, c¶i tiÕn mÉu m· bao b×, t¨ng søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng. XÝ nghiÖp cÇn bè trÝ mét ®éi ngò c«ng nhan söa ch÷a cã tay nghÒ cao, lµmviÖc tÝch cùc, cã tinh thÇn s¸ng t¹o kh¾c phôc khã kh¨n. Cïng víi söa ch÷a, thùc hiÖn tèt chÕ ®é b¶o d­ìng m¸y mãc, thiÕt bÞ theo ®óng c¸c yªu cÇu kü thuËt vµ thùc tr¹ng m¸y mãc thiÕt bÞ. C«ng t¸c nµy cÇn g¾n víi tõng ph©n x­ëng cô thÓ. Mét mÆt ®Èy m¹nh tiªu thô mÆt hµng truyÒn thèng, mét mÆt xÝ nghiÖp cã thÓ nghiªn cøu kü nhu cÇu cña thÞ tr­êng ®Ó tiÕn hµnh ®­a c¸c mÆt hµng míi vµo s¶n xuÊt, thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm. Qu¶n lý tèt kh©u kiÓm tra chÊt l­îng s¶n phÈm nhËp kho còng nh­ kh©u b¶o qu¶n s¶n phÈm. §Ó lµm tèt ®iÒu nµy, xÝ nghiÖp cÇn ®Çu t­ mua s¾m c¸c ph­¬ng tiÖn kü thuËt hiÖn ®¹i, ®Ó kiÓm tra chÊt l­îng s¶n phÈm. Theo em, nÕu xÝ nghiÖp thùc hiÖn tèt c¸c biÖn ph¸p trªn sÏ cã t¸c dông lín trong viÖc ®Èy m¹nh tiªu thô s¶n phÈm, t¨ng tèc ®é lu©n chuyÓn vèn, kh«ng nh÷ng cã thÓ æn ®Þnh ®­îc thÞ tr­êng tiªu thô mµ cßn më réng ra c¸c thÞ tr­êng tiÒm n¨ng cña xÝ nghiÖp. + BiÖn ph¸p thø n¨m lµ: M¹nh d¹n ®Çu t­ vèn cho qu¶ng c¸o, giíi thiÖu s¶n phÈm, nh»m më réng thÞ tr­êng tiªu thô. §Ó t¨ng c­êng kh¶ n¨ng tiªu thô s¶n phÈm nh»mkh«ng ngõng n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cña xÝ nghiÖp. Theo em, xÝ nghiÖp nªn m¹nh d¹n ®Çu t­ mét phÇn vèn cho c«ng t¸c marketing, qu¶ng c¸o giíi thiÖu s¶n phÈm, xÝ nghiÖp cã thÓ lµm ¸p phÝc qu¶ng c¸o hay mét vµi phãng sù nhá vÒ xÝ nghiÖp vµ s¶n phÈm cña m×nh trªn c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng nh­ ®µi ph¸t thanh, truyÒn h×nh, hoÆc xÝ nghiÖp cã thÓ in lÞch qu¶ng c¸o tªn vµ s¶n phÈm cña m×nh tÆng cho kh¸ch hµng khi mua s¶n phÈm cña xÝ nghiÖp. + BiÖn ph¸p thø s¸u lµ: §æi míi c«ng t¸c tæ chøc c«ng t¸c nh©n sù. XÝ nghiÖp cÇn cã sù ®æi míi trong tæ chøc c¸n bé vµ c¬ cÊu bé m¸y qu¶n lý sao cho phï hîp, tinh gi¶m biªn chÕ gän nhÑ cã hiÖu qu¶. Bé m¸y qu¶n lý ph¶i cã sù ph©n cÊp râ rµng vÒ tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn h¹n ®Ó ph¸t huy tèi ®a n¨ng lùc cña ng­êi lao ®éng, cã sù kÕt hîp víi nhau ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn hç trî lÉn nhau trong c«ng viÖc. Th­êng xuyªn ®µo t¹o vµ t¸i ®µo t¹o ®Ó n©ng cÊp tr×nh ®é ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn, n¨ng lùc cña c¸n bé qu¶n lý. TuyÓn dông th­êng xuyªn vµ n©ng cao tay nghÒ cho ®éi ngò c¸n bé vµ c«ng nh©n viªn phô tr¸ch c¸c ph©n x­ëng còng nh­ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt thùc hiÖn chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch b»ng vËt chÊt ®èi víi c¸n bé c«ng nh©n viªn hoµn thµnh tèt c«ng viÖc, ®ång thêi còng ph¶i xö lý nghiªm minh nh÷ng tr­êng hîp sai tr¸i. 2.2. KiÕn nghÞ ®iÒu kiÖn thùc thi c¸c biÖn ph¸p. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, vai trß qu¶n lý cña Nhµ n­íc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp hÇu nh­ ®­îc níi láng. C¸c doanh nghiÖp hoµn toµn ®éc lËp tù chñ trong mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, chñ ®éng trong viÖc huy ®éng vèn vµ sö dông nguån vèn. Nhµ n­íc chØ can thiÖp tÇm vÜ m« m« víi c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ x· héi ®· ®­îc ban hµnh, tuy nhiªn ®ßi hái trong viÖc qu¶n lý kinh tÕ cña Nhµ n­íc còng nh­ cÇn cã nh÷ng c¶i c¸ch. Thø nhÊt, c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« cña Nhµ n­íc. L·i suÊt ng©n hµng vµ ®iÒu kiÖn thanh to¸n lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña c¸c doanh nghiÖp . Bëi vËy, ng©n hµng ph¶i tÝnh to¸n mét c¸ch hîp lý sao cho l·i suÊt tiÒn vay lu«n lu«n nhá h¬n lîi nhuËn b×nh qu©n cña c¸c doanh nghiÖp. Khung l·i suÊt do ng©n hµng Nhµ n­íc quy ®Þnh ph¶i ®¶m b¶o võa khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qña, võa hç trî t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh thuËn lîi. C¸c ng©n hµng cÇn xem xÐt l¹i c¸c ®iÒu kiÖn cho vay vµ thanh to¸n sao cho thuËn lîi ®èi víi c¸c doanh nghiÖp, ®ång thêi tr¸nh ®­îc rñi ro, ban hµnh c¸c quy ®Þnh vÒ cho vay vµ thÕ chÊp, cÇm cè râ rµng, tho¶ ®¸ng. Thø hai: ChÝnh s¸ch ngo¹i th­¬ng. NÒn kinh tÕ më ®ßi hái ph¶i cã chÝnh s¸ch ngo¹i th­¬ng phï hîp. Nhµ n­íc cÇn cã nhiÒu biÖn ph¸p ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ngo¹i th­¬ng ph¸t triÓn nh­ thuÕ xuÊt nhËp khÈu, h¹n ng¹ch, chÝnh s¸ch b¶o trî vµ chÝnh s¸ch tû gi¸. Thø ba, cÇn thiÕt c¶i c¸ch hµnh chÝnh theo h­íng thuËn tiÖn, râ rµng, gän nhÑ gi¶m bít c¸c chi phÝ do thñ tôc, giÊy tê, thêi gian chê ®îi g©y ra t×nh tr¹ng tham nhòng, hèi lé, cöa quyÒn, ®ång thêi t¹i ®iÒu kiÖn thu¹n lîi thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi, më réng s¶n xuÊt kinh doanh, gi¶m chi phÝ vèn vµ n©ng cao tr×nh ®é c«ng nghÖ vµ qu¶n lý. Thø t­, lµ cÇn ban hµnh söa ®æi hÖ thèng luËt ®Ó ®¶m b¶o cho sù b×nh ®¼ng trong kinh doanh gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, t¹o ra sù c¹nh tranh lµnh manh, xã bá tiªu cùc trong kinh doanh trong nÒn kinh tÕ. Ban hµnh luËt míi hç trî cho sù ra ®êi vµ ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng tµi chÝnh, söa ®æi vµ bæ sung c¸c ®iÒu luËt ®· ban hµnh sao cho phï hîp víi thong lÖ quèc tÕ, cÇn cã c¸c nghÞ ®Þnh, th«ng t­ h­íng dÉn thi hµnh luËt cô thÓ, râ rµng, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh cã hiÖu qu¶. Bªn c¹nh ®ã vÒ phÝa Bé Y tÕ còng cÇn cã c¸c kÕ ho¹ch cô thÓ, râ rµng tõ ®ã gióp cho xÝ nghiÖp cã h­íng ®i phï hîp ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. KÕt luËn Sö dông cã hiÖu qu¶ nh»m b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn trong c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay lµ vÊn ®Ò rÊt cÊp b¸ch cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nãi riªng vµ toµn bé nÒn kinh tÕ nãi chung. Lµ ®¬n vÞ h¹ch to¸n kinh tÕ ®éc lËp, ho¹t ®éng trong c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa, xÝ nghiÖp D­îc phÈm Trung ­¬ng II ®· kh«ng ngõng tá râ nh÷ng ­u thÕ cña m×nh trong c¹nh tranh, duy tr× vµ ph¸t triÓn n¨ng lùc s¶n xuÊt, ®ång thêi n©ng cao ®êi sèng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn. Tuy nhiªn, ®Ó thÝch øng víi c¬ chÕ míi, xÝ nghiÖp vÉn cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n vµ th¸ch thøc ®ßi hái sù nç lùc rÊt lín trong toµn bé xÝ nghiÖp. Qua thêi gian thùc tËp t¹i xÝ nghiÖp, kÕt hîp víi nh÷ng lý luËn c¬ b¶n vÒ vèn vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn, em xin m¹nh d¹n ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p vÒ hiÖu qu¶ sö dông vèn mµ xÝ nghiÖp cã thÓ tham kh¶o vµ ¸p dông nh»m n©ng cao h¬n n÷a c«ng t¸c qu¶n lý vµ sö dông vèn. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o §ç Quèc Tr­êng cïng toµn thÓ ban l·nh ®¹o, c¸n bé phßng Tµi chÝnh - kÕ to¸n xÝ nghiÖp D­îc phÈm Trung ­¬ng II ®· hÕt søc gióp ®ì vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho em hoµn thµnh b¸o c¸o nµy. NhËn xÐt cña ®¬n vÞ thùc tËp ………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………. Môc lôc Tr­êng trung häc kinh tÕ Hµ Néi b¸o c¸o thùc tËp Tªn chuyªn ®Ò: Vèn kinh doanh vµ biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn Gi¸o viªn h­íng dÉn : Ph¹m Quèc Tr­êng Häc sinh thùc hiÖn : NguyÔn Ngäc ¸nh Líp : 37A2 §¬n vÞ thùc tËp : XÝ nghiÖp d­îc phÈm trung ­¬ng II Hµ Néi 7 - 2004