Một số giải pháp để thị trường chứng khoán trở thành kênh huy động vốn dài hạn cho đầu tư

h chøng kho¸n Hµ Néi,gi¸ trÞ vèn ho¸ tÝnh ®Õn ngµy 30 th¸ng 6 n¨m 2005 ®¹t ®­îc 4.500 tû ®ång, sè l­îng c¸c nhµ ®Çu t­ hiÖn t¹i cã trªn 24000 tµi kho¶n T¹i trung t©m giao dÞch chøng kho¸n TPHCM ®Õn nay ®· cã 6 c«ng ty niªm yÕt ph¸t hµnh thªm cæ phiÕu víi tæng gi¸ trÞ 1772 tû ®ång, kho¶ng 27.000 tû ®ång tr¸i phiÕu chÝnh phñ, tr¸i phiÕu quü hç trî ®Çu t­ ph¸t triÓn §Õn nay trªn thÞ tr­êng cã 29 lo¹i cæ phiÕu, vµ 240 lo¹i tr¸i phiÕu ®­îc niªm yÕt víi tæng gi¸ trÞ ®­îc niªm yÕt trªn 30.000 tû ®ång(t­¬ng ®­¬ng víi 2 tû USD) *Chñ thÓ tham gia vµo TTCK TTCK ngµy cµng ph¸t triÓn nªn ®· thu hót ®­îc ®«ng ®¶o thµnh phÇn tham gia, nhµ ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc, c«ng ty chøng kho¸n, ng©n hµng, së giao dÞch vµ tæ chøc phô trî… §Æc biÖt trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ,nhiÒu nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®· tham gia vµo TTCK, vµ høa hen sÏ cßn t¨ng trong nh÷ng n¨m tiÕp theo Sè l­îng c¸c nhµ ®Çu t­ hiÖn cã h¬n 24.000 tµi kho¶n trong ®ã1% lµ cña c¸c nhµ ®Çu t­ cã tæ chøc vµ còng chõng ®ã nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi *Về khung pháp lý và các chính sách. Từ khuôn khổ pháp luật đến cách thức tổ chức quản lý thị trường, đến việc giám sát, cưỡng chế thực thi đã được hình thành và từng bước thực hiện. Các nội dung nghiệp vụ như vấn đề phát hành chứng khoán ra công chúng, niêm yết và giao dịch chứng khoán, lưu ký thanh toán bù trừ, công bố thông tin, quản trị công ty đã được áp dụng theo thông lệ chung, song đang ở một mức độ nhất định phù hợp với điều kiện ở Việt Nam. Về khung pháp lý, chúng ta có Nghị định 144/2003/NĐ-CP (NĐ 144) và các Thông tư hướng dẫn, thay thế Nghị định 48/1998/NĐ-CP về chứng khoán và TTCK. Với phạm vi điều chỉnh bao trùm hơn và chú trọng những vấn đề trọng tâm của thị trường như công bố thông tin, giao dịch, NĐ 144 đang phát huy khá tốt vai trò của mình trong việc điều chỉnh các hành vi và các đối tượng tham gia thị trường. Chúng ta cũng có Nghị định 161/2004/NĐ-CP xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và TTCK. Tuy nhiên, về lâu dài, cần thiết phải có một khung pháp lý hoàn chỉnh hơn, có giá trị pháp lý hơn, đó chính là luật chứng khoán mà UBCKNN đang phối hợp với các bộ, ban ngành và các tổ chức quốc tế xây dựng *Về hợp tác quốc tế Hiện nay,xu thế hội nhập kinh tế quốc tế đang tác động mạnh mẽ đến tình hình kinh tế xã hội của đất nước, đặc biệt là một đất nước có nền kinh tế chuyển đổi như Việt Nam.Một số kết quả đánh giá những nỗ lực của UBCKNN trong hoạt động hợp tác quốc tế trong giai đoạn hiện nay là - Một thành công nổi bật nhất trong mối quan hệ hợp tác đa phương trong các năm qua là việc UBCKNN chính thức gia nhập tổ chức quốc tế iOSO tháng 5/2001. Thành công này đánh dấu nỗ lực của UBCKNN trong công tác hợp tác quốc tế và tăng cường vị thế của VN trên trường quốc tế - UBCKNN ký kết biên bản ghi nhớ với uỷ ban giám quản chứng khóan Trung Quốc. Nội dung chính của biên bản này là trao đổi thông tin thị trường giữa hai tổ chức,hợp tác song phương trong việc trao đổi các đoàn công tác,hỗ trợ kỹ thuật , cùng hợp tác phòng chống vi phạm tài chính trên các TTCK, hợp đồng tương lai và các thị trường liên quan khác -Dự án “Tăng cường phát triển thị trường vốn” do ngân hàng thế giới tài trợ. Đây là lần đầu tiên UBCKNN tiếp nhận và triển khai một dự án có quy mô lớn với tư cách là cơ quan hưởng lợi duy nhất *Về nhân lực -Tất cả cán bộ,chuyên viên của UBCKNN đều được đào tạo kiến thức chuyên sâu về chứng khoán và TTCK -31 cán bộ đã và đang được đào tạo chương trình cao cấp lý luận chính trị, 90% cán bộ , chuyên viên đã được đào tạo kiến thức quản lý nhà nước chương trình chuyên viên trở lên -55 cán bộ đã được đào tạo và 42 người đang được đào tạo tiến sỹ,thạc sỹ trong và ngoài nước -Từ năm 1997 đến nay. 1.084 lượt cán bộ,chuyên viên đã được nghiên cứu học tập, khảo sát về chứng khoán và TTCK ở nước ngoài -Hàng năm, đội ngũ cán bộ, chuyên viên làm công tác chuyên môn của UBCKNN đều được đào tạo, bồi dưỡng cập nhật kiến thức bổ trợ khác nhằm nâng cao trình độ, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ *Về hoạt động giám sát Hoạt động của UBCKNN đã được duy trì thường xuyên, liên tục, chủ động, kịp thời và tuân thủ theo đúng quy định của pháp luật. Nội dung giám sát ngày chhhàng được mở rộng, phù hợp với từng đối tượng giám sát. Đa số các chủ thể tham gia trên TTCK đã tuân thủ khá tốt các quy định của pháp luật Thông qua công tác giám sát, UBCKNN đã kịp thời phát hiện kịp thời phát hiện những vấn đề còn bất cập, chưa phù hợp trong cơ chế chính sách,hệ thống pháp luật để điều chỉnh hoặc đưa ra những kiến nghị sửa đổi, bổ sung nhằm hoàn thiện cơ chế,chính sách và pháp luật về TTCK Những hạn chế vµ nguyªn nh©n cña nh÷ng h¹n chÕ ®ã Bên cạnh những kết quả đạt được, TTCK VN còn bộc lộ nhiều hạn chế mà chính những hạn chế này làm cho việc thu hút vốn cho đầu tư trên TTCK không đạt hiệu quả như mong đợi *ChÊt l­îng hµng hãa ch­a cao vµ sè l­îng kh«ng nhiÒu Nếu xét trên thị trường sơ cấp, hiện có hơn 2.500 doanh nghiệp nhà nước cổ phần hoá, hàng chục ngân hàng thương mại cổ phần, hàng chục doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đã và đang trong quá trình chuyển đổi thành công ty cổ phần và hàng ngàn công ty cổ phần thành lập mới theo Luật doanh nghiệp, trong số này có nhiều công ty đã phát hành đại chúng, đặc biệt là từ nhóm các DNNN CPH và nhóm các NHTMCP. Nhìn vào thị trường thứ cấp, phần lớn cổ phiếu của các CtyCP đại chúng đang trôi nổi trên thị trường tự do trong tình trạng thông tin rất tù mù, còn tại thị trường có tổ chức(TTDGCK) hiện chỉ có cổ phiếu của 29 công ty niêm yết với quy mô không lớn và chưa đại diện cho các ngành kinh tế, không tính đến các loại trái phiếu chính phủ kỳ hạn từ 2 đến 15 năm, 1 trái phiếu chính quyền địa phương, 1 trái phiếu NHTM nhà nước và 1 loại chứng chỉ quỹ đầu tư chứng khóan Các công ty phát hành cổ phiếu ở Việt Nam hiện nay chủ yếu là các DNNN CPH, mới chuyển sang hoạt động theo cơ chế thị trường.Quy mô vốn của hầu hết của hầu hết các DNNN CPH nhỏ, khoảng 80% là dưới 10 tỷ đồng. Các công ty sau khi CPH nhìn chung là kinh doanh có lãi, tuy nhiên trong quản trị, điều hành ít có những thay đổi về chất vì phần lớn vẫn giữ nguyên bộ máy quản lý cũ.Các CtyCP được thành lập mới theo luật Doanh nghiệp từ năm 2000 có quy mô rất nhỏ, trung bình gần 3 tỷ đồng. Đây chủ yếu là các doanh nghiệp còn non trẻ đang bước đầu xây dựng cơ bản vật chất và đang cố gắng để có vị thế trên thương trường, tuy cũng có một số công ty có thành tích trong hoạt động sản xuất. Tuy nhiên, phần lớn các công ty nói trên vẫn đứng ngoài TTCK có tổ chức và không phải công khai tình hình tài chính cũng như việc phân phối lợi nhuận. Trong điều kiện đó, các cổ đông lớn hoặc người quản lý công ty dễ thao túng hoạt động kinh doanh cũng như việc phân chia lợi nhuận của công ty,làm thất thoát hoặc chiếm đoạt lợi ích của công ty èNguyªn nh©n lµ :Hiện nay trong một thời gian ngắn, chúng ta đã hình thành đựơc hệ thống hàng chục công ty kiểm toán độc lập, tuy nhiên nhiêu công ty mới đi vào hoạt động nên chất lượng và uy tín còn nhiều vấn đề. Gần đây,có một tổ chức ĐMTN mới bố cáo thành lập,nhưng chưa đi vào hoạt động và chưa có hành lang pháp luật cho hoạt động của các tổ chức này. Chỉ khi nào các tổ chức ĐMTN tham gia thị trường, thì mới có cơ hội phát triển thị trường trái phiếu, đặc biệt là trái phiếu công ty. Xét từ góc độ chính sách, thể chế và pháp luật, chúng ta vẫn chưa có những chính sách hợp lý, thể chế chưa hoàn thiện và luật pháp vừa chồng chéo vừa không đồng bộ. Bên cạnh đó, xuất phát từ một nền kinh tế bao cấp, cho đến nay tuy đã cố gắng rất nhiều nhưng chúng ta vẫn chưa có chính sách thực sự bình đẳng đối với các thành phần kinh tế, đặc biệt là khu vực kinh tế tư nhân. Khu vực có vốn nhà nước vẫn có được những đặc quyền, đặc lợi, ưu tiên, đặc biệt là chính sách cấp vốn, vay vốn với lãi suất ưu đãi… Hạn chế từ bản thân các doanh nghiệp. Rất nhiều công ty cổ phần không có chiến lược kinh doanh một cách dài hạn, do đó cũng không xác định được cơ cấu vốn và phương huy động vốn một cách tối ưu. Những doanh nghiệp cần vốn thì có thói quen huy động vốn phạm vi hẹp, hoặc vay vốn ngân hàng, dù sao cũng đơn giản hơn qua TTCK và không cần sự tham gia của các tổ chức tư vấn, bảo lãnh phát hành… Một số doanh nghiệp kinh doanh tốt hoặc có những dự án mới có triển vọng vẫn chưa biết cách huy động vốn đại chúng từ TTCK, mà chủ yếu vẫn tự tìm nguồn vốn trong phạm vi bạn bè thân quen, thông qua việc liên doanh, liên kết hoặc phổ biến nhất là đi vay ngân hàng. *Sù chËm trÔ trong tiÕn ®é thùc hiÖn cæ phÇn ho¸ Số lượng DNNN thực hiện CPH tăng mạnh, nhưng thực chất số vốn đưa ra CPH rất thấp. CPH DNNN thực chất là CPH vốn nhà nước tại DN, nhưng cho đến nay, số vốn nhà nước đưa ra CPH mới chỉ khoảng 9% trên tổng số vốn nhà nước là 214.000 tỷ đồng.Những DNNN thực hiện CPH phần lớn có quy mô nhỏ,vốn dưới 5 tỷ đồng.Vào cuối năm 2004, số doanh nghiệp này vẫn chiếm tới 40% -Từ quy mô vốn điều lệ của các DNNN thực hiện CPH như trên cho thấy, số lượng các cổ đông bên ngoài đầu tư vào DN CPH rất hạn chế. Đúng như Nghị quyết TW 9 khoá IX nhận định,việc CPH của các DNNN trong thời gian qua vẫn còn mang tính chất khép kín.Trong số các DNNN đã CPH mới chỉ có 25 DN có cổ đông là người nươc ngoài. Các cổ đông chiến lược cũng hạn chế -Mặc dù đã thực hiện CPH và hoạt động theo hình thức CtyCP, nhưng vẫn còn rất nhiều DN chậm đổi mới trong công tác quản trị doanh nghiệp, những thói quen,lề lối làm việc, đặc biệt là tư duy quản lý vẫn theo nếp cũ. Ban lãnh đạo của các doanh nghiệp sau CPH hầu hết đều của DNNN chuyển sang èMét sè nguyªn nh©n dÉn ®Õn sù chËm trÔ trong c«ng t¸c cæ phÇn ho¸ -Một số bộ phận doanh nghiệp,công tác tư tưởng chưa được rõ . Sự hiểu biết về chủ trương CPH từ người lãnh đạo đến người lao động chưa thấu đáo, thông suốt, đặc biệt chưa thấy rõ lợi ích của việc thực hiện CPH đối vơi doanh nghiệp -Thời gian CPH của doanh nghiệp còn quá dài. Điều này có thể nói là quá trình CPH chưa gắn với quá trình cải cách hành chính.Qua khảo sát 500 DN thực hiện CPH,nhận thấy rằng thời điểm DN quyết định CPH đến khi hoàn thành CPH bình quân phải mất 15 tháng -Việc xử lý những vấn đề tài chính trong DN khi CPH rất khó khăn và phức tạp, như xử lý công nợ,lỗ lãi…. -Cách thức định giá DN cũng làm chậm quá trình CPH -Về phía các DN,người lao động trong DN không muốn đưa DN ra đấu giá. Đây là một tâm lý rất nặng nề vì họ sợ bị pha loãng quyền cổ đông *Ho¹t ®éng thanh tra gi¸m s¸t cßn cã nh÷ng thiÕu sãt,vi ph¹m chñ yÕu sau: -Gửi báo cáo định kỳ chậm so với quy định, không công bố thông tin hoặc công bố thông tin đối với đối với các giao dịch nội bộ chậm so với quy định, chưa thực hiện đúng quy định về mở tài khoản, tỷ lệ ký quỹ…nhưng hầu hết là những thiếu sót, vi phạm nhỏ, không cố ý và đã khắc phục sau khi được nhắc nhở,riêng đối với các giao dịch có dấu hiệu lũng loạn thị trường, giao dịch nội gián…được theo dõi,giám sát một cách chặt chẽ và tiến hành kiểm tra,thanh tra khi thấy cần thiết èNguyªn nh©n lµ do tr×nh ®é, n¨ng lùc c¸n bé gi¸m s¸t cßn h¹n chÕ, ph­¬ng tiÖn th«ng tin liªn l¹c cßn Ýt, hệ thống công nghệ thông tin của các TTGDCK, CtyCK, ngân hàng lưu ký còn ở trình độ thấp,năng lực trình độ của cán bộ quản lý, cán bộ hoạch định chính sách,các nhân viên hành nghề còn ở trình độ thấp *HÖ thèng v¨n b¶n ph¸p quy hiÖn nay nãi chung võa cã nhiÒu chång chÐo l¹i võa nhiÒu lç hæng Xét riêng về lĩnh vực TTCK, hệ thống này chưa đầy đủ, đồng bộ và thống nhất điều chỉnh công ty đại chúng về hoạt động phát hành ra công chúng, quản trị công ty,kế toán kiểm toán, thông tin minh bạch công khai, thường xuyên… Cụ thể, hoạt động phát hành chứng khoán ra công chúng cho đến nay vẫn do các văn bản pháp luật khác điều chỉnh, như pháp luật chứng khoán điều chỉnh phát hành chứng khoán ra công chúng của doanh nghiệp thành lập mới theo luật Doanh nghiệp, các quy định đối với hoạt động phát hành ra công chúng của các đối tượng lại không thống nhất, không bình đẳng như nhau. Phần lớn các công ty đại chúng hình thành từ nhiều nguồn vẫn chưa chịu sự điều chỉnh của pháp luật để bảo vệ quyền lợi cổ đông, chính sự bất bình đẳng về luật pháp nói trên khiến cho nhiêu doanh nghiệp thờ ơ với TTCK *NhËn thøc cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ch­a th«ng suèt Các doanh nghiệp Việt Nam còn mang nặng tư tưởng của cơ chế bao cấp, còn trông chờ vào nguồn vay ưu đãi, chưa muốn huy động vốn trên TTCK. Nhiều doanh nghiệp còn e ngại kiểm toán, công bố thông tin, chính vì thế đã gây nên một nghịch lý trên TTCK Việt Nam so với thông lệ quốc tế, đó là các công ty cổ phần không muốn niêm yết trên TTCK tập trung. Ví dụ, đứng về phía các công ty cổ phần ta có thể đưa ra một sự so sánh về quyền lợi của các công ty khi tham gia niêm yết. B4. Bảng so sánh quyền lợi của các công ty khi tham gia niêm yết Tham gia niêm yết Không tham gia niêm yết Huy động vốn từ công chúng khó hơn, thời gian dài hơn, tốn kém hơn Huy động vốn từ công chúng dễ hơn, thời gian ngắn hơn, đỡ tốn kém hơn Cần kiểm toán hàng năm Không cần kiểm toán hàng năm, không tốn phí kiểm toán, dễ che giấu nhiều điểm trái pháp luật Khó trốn thuế hơn Dễ trốn thuế hơn, có khi khoản trốn thuế còn cao hơn phần ưu đãi giảm thuế khi tham gia niêm yết Cần công bố thông tin rộng rãi, có khi bị lộ chiến lược của công ty Không cần công bố thông tin và tự ý muốn làm gì thì làm Không dễ thực hiện kinh tế “ngầm” Dễ thực hiện kinh tế “ngầm” Đánh giá chính xác hơn tính năng động, sang tạo của đội ngũ lãnh đạo công ty qua thị trường Không đánh giá chính tính năng động sang tạo của đội ngũ lãnh đạo công ty Giám đốc điều hành và ban lãnh đạo công ty dễ bị đào thải hơn Giám đốc điều hành và ban lãnh đạo công ty khó bị đào thải hơn Cần quản lý công ty theo điều lệ mẫu Không cần quản lý công ty theo điều lệ mẫu Cổ đông, đặc biệt là cổ đông nhỏ, có thể kiểm soát được hoạt động của công ty Cổ đông, đặc biệt là cổ đông nhỏ, không thể kiểm soát được của công ty Khó làm báo cáo sai sự thật Có thể biến báo cáo sai sự thật Nhiều người giám sát, theo dõi từng bước đi của công ty Ít người giám sát, để ý hoạt động của công ty Lãnh đạo khó biển thủ, tham ô tài sản của công ty Lãnh đạo dễ tham ô tài sản của công ty Khó thực hiện việc đút lót, hối lộ, tham nhũng Dễ thực hiện hối lộ, tham nhũng Qua bảng trên, ta thấy những nguyên nhân chủ quan, khách quan từ việc tham gia niêm yết trên TTCK tập trung đã làm cho các công ty ngần ngại, chưa muốn niêm yết. Chính vì thế chưa nâng cao được vị thế và uy tín của các công ty này, và cũng là một trong những hạn chế làm cho TTCK chưa phát triển, chưa thực sự trở thành kênh huy động vốn dài hạn cho đầu tư. *N¨ng lùc b¶n th©n c¸c doanh nghiÖp h¹n chÕ Khi đầu tư vào mua cổ phiếu của một công ty nào đó các nhà đầu tư thường quan tâm năng lực quản trị trong các doanh nghiệp.Hệ thống tổ chức quản lí trong một công ty tốt hay không liên quan trực tiếp đến hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp,do đó ảnh hưởng đến uy tín của doanh nghiệp trên thị trường, do đó mà giá trị của công ty cao hay thấp Năng lực quản lý công ty tốt làm cho hoạt động của công ty được thông suốt.Năng lực quản lí công ty của doanh nghiệp còn thể hiện ở việc công bố thông tin của công ty ra thị trường.Công bố thông tin giúp cho các nhà đầu tư hiểu sâu về doanh nghiệp là một điều kiện cần thiết để các nhà đầu tư sử dụng khi đưa ra quyết định có đầu tư vào doanh nghiệp hay không Khả năng huy động vốn của doanh nghiệp phụ thuộc vào hai yếu tố là uy tín của công ty và lòng tin của nhà đầu tư. Vì vậy để thu hút đầu tư song song với việc phát triển TTCK, bản than các doanh nghiệp phải không ngừng nâng cao năng lực của mình tạo lòng tin cho các nhà đầu tư èNguyªn nh©n lµ do n¨ng lùc qu¶n lý cña c«ng ty kh«ng tèt, t©m lý ng¹i c«ng bè th«ng tin v× sî lé bÝ quyÕt kinh doanh cña c«ng ty. Đa số c¸c doanh nghiệp của Việt Nam chưa có uy tín cao trong nền kinh tế quốc dân do quá trình hoạt động chưa lâu,qui mô công ti chưa lớn.Mặt khác sự vận hành của TTCK Việt Nam chưa tạo được long tin cho các nhà đầu tư do TTCK Việt Nam hoạt động chưa lâu ít nhà đầu tư cá nhân tham gia hoặc khi tham gia mới mang tính chất thử nghiệm, lượng đầu tư nhỏ bé *Ngoµi ra cßn cã nh÷ng h¹n chÕ kh¸c như cơ sở vật chất kỹ thuật đầu tư cho TTCK đặc biệt là hệ thống công nghệ thông tin của các TTGDCK, CtyCK, ngân hàng lưu ký còn ở trình độ thấp,năng lực trình độ của cán bộ quản lý, cán bộ hoạch định chính sách,các nhân viên hành nghề còn ở trình độ thấp, chưa đáp ứng được với yêu cầu phát triển của thị trường trong tương lai. Việc đào tạo,phổ cập kiến thức về chứng khoán và TTCK ra công chúng đã làm nhiều nhưng chưa đủ,hoặc còn do lãi suất huy động của các ngân hàng và kho bạc nhà nước còn cao Kết luận: Qua thực trạng huy động vốn trên TTCK Việt Nam, ta thấy TTCK Việt Nam mới đang chỉ dừng lại ở một thị trường quy mô nhỏ, do đó mới chỉ đáp ứng được một lượng nhỏ nhu cầu vốn của các doanh nghiệp, chủ yếu là các công ty cổ phần. TTCK Việt Nam thời gian vừa qua đã bộc lộ rõ một đặc thù đó là: Lập ra thị trường rồi mới tìm hàng hoá, tìm người mua, người bán… Do đó sự kém sôi động trên thị trường giao dịch là không tránh khỏi. Tuy nhiên, mặc dù có rất nhiều hạn chế nhưng có thể coi mô hình TTCK trong thời gian qua đã hoàn thành vai trò của mình đúng với kỳ vọng khi thành lập, đó là tạo nên một kênh huy động vốn trung và dài hạn có hiệu quả cho các doanh nghiệp. Lượng vốn huy động qua việc phát hành chứng khoán của các doanh nghiệp dần dần đạt mức tương đối ổn định và tăng dần, bắt đầu thể hiện ưu thế của hình thức huy động vốn mới trong nền kinh tế quốc dân. Ch­¬ng III:Mét sè gi¶i ph¸p ®Ó TTCK ViÖt Nam trë thµnh kªnh huy ®éng vèn dµi h¹n I Định hướng cho hoạt động huy động vốn của các doanh nghiệp trên TTCK Mở rộng quy mô của thị trường chứng khoán tập trung, phấn đấu đưa tổng giá trị thị trường đến năm 2005 đạt mức 2-3% GDP và đến năm 2010 đạt mức 10-15% GDP: tập trung phát triển thị trường trái phiếu, trước hết là TPCP để huy động vốn cho NSNN và cho đầu tư phát triển. Tăng số lượng các loại cổ phiếu niêm yết trên thị trường chứng khoán tập trung nhằm tăng quy mô về vốn cho các doanh nghiệp và nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh của các công ty NY. Xây dựng và phát triển các TTGDCK, Sở giao dịch chứng khoán (SGDCK), trung tâm lưu kí chứng khoán nhằm cung cấp các dịch vụ giao dịch, đăng kí, lưu kí và thanh toán chứng khoán theo hướng hiện đại hoá: Xây dựng TTGDCK Tp. HCM thành Sở GDCK với hệ thống giao dịch, hệ thống giám sát và công bố thông tin thị trường tự động hoá hoàn toàn, kết nối với TTCK khu vực. Xây dựng thị trường giao dịch cổ phiếu tại Hà Nội; chuẩn bị điều kiện để sau năm 2010 chuyển thành giao dịch thị trường chứng khoán phi tập trung (OTC). Thành lập trung tâm thư kí độc lập cung cấp các dịch vụ đăng kí chứng khoán, lưu kí và thanh toán cho hoạt động giao dịch chứng khoán của SGDCK và TTGDCK; mở rộng phạm vi lưu kí các loại chứng khoán chưa niêm yết. Phát triển các định chế tài chính trung gian cho TTCK Việt Nam: tăng quy mô và phạm vi hoạt động nghiệp vụ kinh doanh, dịch vụ của các công ty chứng khoán. Khuyến khích và tạo điều kiện để các tổ chức thuộc mọi thành phần kinh tế có đủ điều kiện thành lập các công ty chứng khoán, khuyến khích các công ty chứng khoán thành lập các chi nhánh, phòng giao dịch, đại lý nhận lệnh ở các tỉnh, thành phố lớn, các khu vực đông dân cư trong cả nước. Phát triển các công ty QLQ ĐTCK cả về quy mô và chất lượng hoạt động. Thành lập một số công ty định mức tín nhiệm (CtyĐMTN) để đánh giá, xếp loại rủi ro các loại chứng khoán niêm yết và ĐMTN của các doanh nghiệp Việt Nam. Phát triển các nhà đầu tư có tổ chức và các nhà đầu tư cá nhân: thiết lập hệ thống các nhà đầu tư có tổ chức bao gồm các ngân hàng thương mại (NHTM), các Cty CK, các công ty tài chính, công ty bảo hiểm, các quỹ bảo hiểm, quỹ đầu tư…tạo điều kiện cho các tổ chức này tham gia thị trường với vai trò là các nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp và thực hiện chức năng của nhà tạo lập thị trường. Mở rộng và phát triển các loại hình quỹ ĐTCK; tạo điều kiện cho các nhà đầu tư nhỏ, các nhà đầu tư cá nhân tham gia vào TTCK thông qua góp vốn vào các quỹ đầu tư. Định hướng cho phát triển TTCK trong những năm tới như sau: *Giai đoạn 2005-2006 Triển khai hệ thống đấu giá cổ phần qua 2 TTGDCK. Trong năm 2005 và một số năm tiếp theo nhà nước có kế hoạch cổ phần hoá(CPH) 1500 doanh nghiệp, hứa hẹn cung cấp nguồn hàng lớn cho thị trường sơ cấp và thứ cấp Hình thành thị trường phi tập trung(OTC) giản đơn trên cơ sở các nhà tạo lập thị trường là các công ty chứng khoán, thiết lập hệ thống báo gia 2 chiều và xây dựng các quầy giao dịch chứng khoán chưa niêm yết tại các công ty chứng khoán Hoàn thiện và xây dựng tổ chức định mức tín nhiệm để triển khai thị trường trái phiếu công ty. Bước tiếp theo là chọn một số tổng công ty, công ty lớn có hệ số tín nhiệm cao và nhu cầu vốn dài hạn để xây dựng phương án và thực hiện phát hành trái phiếu. Hiện nay, trái phiếu niêm yết chiếm tới 95% giá trị TTCK trong khi thị trường cổ phiếu chiếm chưa tới 5%. Hầu hết trái phiếu niêm yết là trái phiếu chính phủ, còn trái phiếu công ty và trái phiếu chính quyền địa phương hầu như không có. Trong những năm tới, chắc chắn thị trường trái phiếu vẫn chiếm tỷ trọng cao, tuy nhiên, SSC sẽ đẩy nhanh việc phát hành trái phiếu công ty Hoàn thành đề án tổng thể tin học cho ngành chứng khoán 2005 để triển khai trong giai đoạn 2006-2010, nhằm thống nhất hệ thống giao dịch và dịch vụ của các công ty chứng khoán. Theo đánh giá của SSC, tin học là yếu tố sống còn đối với giao dịch chứng khoán, tuy nhiên hiện nay hệ thống này lại không đồng bộ giữa các công ty chứng khoán với nhau, giữa công ty chứng khoán với TTGDCK Tham gia chương trình quỹ đầu tư trái phiếu chính phủ châu á để hình thành mức giá chuẩn cho thị trường trái phiếu và tạo mối liên kết giữa các thị trường trái phiếu khu vực. Hiện nay, việc phát hành trái phiếu trên TTCK Việt Nam chưa có bài bản do đó cần thiết phải xây dựng lại thị trường trái phiếu sơ cấp để tạo ra mức giá chuẩn cho loại hàng hoá này. Về quỹ đầu tư trái phiếu chính phủ Châu Á, đây là tổ chức thực hiện đầu tư vào trái phiếu của tât cả các nước Châu Á. Tại mỗi nước sẽ lập các quỹ đầu tư con để thông qua quỹ mẹ bằng hình thức mua chứng chỉ của quỹ mẹ. Việt Nam cũng dự định sẽ thành lập quỹ đầu tư trái phiếu trong giai đoạn 2006-2010 Tập trung mở rộng mô hình các quỹ đầu tư tập thể, không chỉ đầu vào TTCK trong nước mà có thể đầu tư ra nước ngoài. Trên thế giới, loại hình quỹ đầu tư ngày chhhàng được mở rộng. Ở Việt Nam việc phát triển các quỹ đầu tư chhhàng cấp thiết hơn, bởi nhà đầu tư cá nhân hầu hết là chưa có kinh nghiệm đầu tư. Hiện tại Việt Nam mới có một quỹ đầu tư trong nước là quỹ đầu tư chứng khoán VN(VF1).Trong thời gian tới sẽ thành lập quỹ đầu tư của Prudential, Bảo Việt, Thành Việt… Hoàn thiện quy tắc đạo đức nghề nghiệp trong ngành chứng khoán trên cơ sở đề xuất của hiệp hội kinh doanh chứng khoán. Vừa qua SSC đã kí bản thoả thuận với hiệp hội kinh doanh chứng khoán về vấn đề này *Giai đoạn 2007-2008 Phát triển TTGDCK Hà Nội thành tổ chức đắng ký giám sát cung cấp thông tin cho TTCK phi tâp trung phù hợp với quy mô phát triển của TTCK VN Chuyển đổi trung tâm lưu kí theo mô hình sở hữu thành viên sự kiến vào năm 2007. Hiên tại, đề án xây dựng trung tâm lưu ký độc lập đã được bộ tài chính chấp thuận. Trung tâm này đang được xúc tiến xây dựng với sự tài trợ vốn của ngân hàng phát triển Châu Á Từng bước cho phép các ngân hàng đầu tư, Cty chứng khoán nước ngoài mở chi nhánh hoặc liên doanh, hoặc mua cổ phần của các tổ chức kinh doanh chứng khoán tại Việt Nam. Theo cam kết hội nhập WTO, TTCK VN sẽ phải mở cửa theo 3 nội dung. Thứ nhất, sẽ không hạn chế nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phiếu, trái phiếu trên TTCK, thứ hai, mở rộng phạm vi hoạt động cho các tổ chức tài chính trung gian nước ngoài tham gia kinh doanh vi phạm hoạt động cho các tổ chức tài chính trung gian nước ngoài tham gia kinh doanh chứng khoán trên TTCK VN, thứ ba, tiến tới liên kết TTCK với các nước trên thế giới. Điều này buộc các tổ chức tham gia TTCK( CtyCK, công ty niêm yết)phải hoàn thiện mình để nâng cao khả năng cạnh tranh *Giai đoạn 2009-2010 Cuối năm 2009 hoặc đầu năm 2010, sẽ xây dựng thị trường công cụ phái sinh tại Việt Nam. Các công cụ phái sinh (hợp đồng tương lai,quyền chọn…) sẽ giúp nhà đầu tư khống chế được mức độ rủi ro trong quá trình thực hiện giao dịch chứng khóan, đáp ứng nhu cầu thực hiện, đồng thời đưa TTCK VN lên một tầm cao mới Trong suốt quá trình xây dựng và hoàn thiện TTCK VN, SSC luôn xác định rằng, nhà đầu tư là chủ thể quyết định sự phát triển của TTCK. Lòng tin của công chúng đầu tư là yếu tố quyết định đối với khả năng thu hút vốn và việc xã hội hoá hoạt động đầu tư chứng khóan II.Gi¶i ph¸p phÝa nhµ n­íc nh»m ph¸t triÓn thÞ tr­êng chøng kho¸n VN Ng©n hµng vµ kho b¹c nhµ n­íc gi¶m l·i suÊt huy ®éng TTCK ViÖt Nam qua mét sè thêi ®iÓm cßn chÞu ¶nh h­ëng tö c¸c thÞ tr­êng kh¸c, ®Æc biÖt lµ thÞ tr­êng tiÒn tÖ.Nh×n tõ phÝa nhµ ®Çu t­,nÕu chØ ®Çu t­ ®¬n thuÇn th× göi tiÕt kiÖm b»ng ®ång ViÖt Nam trong thêi gian qua an toµn h¬n h¼n ®Çu t­ vµo cæ phiÕu. L·i suÊt huy ®éng cã lóc lªn tíi 8%-9% mét n¨m, trong khi ®ã cæ tøc tr¶ cho cæ ®«ng cña mét sè c«ng ty còng chØ kho¶ng 12%-15% mét n¨m. Cßn tõ gãc ®é doanh nghiÖp,doanh nghiÖp sÏ lµm g× cho l·i khi ph¶i vay ng©n hµng víi l·i suÊt trªn 10% mét n¨m vµ cßn ph¶i tr¶ cæ tøc cho c¸c nhµ ®Çu t­ tham gia gãp vèn. Nh­ng ­íc muèn thu lêi lín khiÕn c¸c nhµ ®Çu t­ cã tæ chøc( B¶o hiÓm,quü ®Çu t­, c¸c tæ chøc ®Çu t­ chøng kho¸n chuyªn nghiÖp) chÇn chõ thay v× tham gia TTCK th× g¨m t¹m tiÒn t¹i ng©n hµng lµ ®iÒu dÔ hiÓu Chõng nµo ng©n hµng vµ kho b¹c nhµ n­íc cßn duy tr× l·i su©t huy ®éng vèn cho c¸c lo¹i kú h¹n cao nh­ hiÖn nay th× TTCK kh«ng thÓ trë thµnh kªnh huy ®éng vèn dµi h¹n cho doanh nghiÖp. Vµ chõng nµo ng©n hµng chØ quan t©m ®Õn tµi s¶n hµng ho¸ cña doanh nghiÖp trong viÖc cho vay vèn mµ kh«ng quan t©m ®Õn tæng gi¸ trÞ vèn ho¸ cña doanh nghiÖp niªm yÕt trªn TTCK th× viÖc niªm yÕt trªn TTCK chØ mang tÝnh t¹o thanh kho¶n cho cæ phiÕu cña m×nh C¸c doanh nghiÖp hiÖn nay ®ang rÊt thiÕu vèn ®Ó më réng kinh doanh vµ ®Ó x©y dung thÞ tr­êng. NÕu cø duy tr× t×nh tr¹ng hiÖn nay th× viÖc doanh nghiÖp ViÖt Nam sÏ thua trªn s©n nhµ lµ ®iÒu thÊy râ khi chóng ta ®øng tr­íc ng­ìng cöa gia nhËp WTO 2. CÇn cã tæ chøc b¶o l·nh ph¸t hµnh cæ phiÕu cña c¸c c«ng ty niªm yÕt Tæ chøc b¶o l·nh gióp ®¬n vÞ ph¸t hµnh thùc hiÖn c¸c thñ tôc tr­íc khi chµo b¸n chøng kho¸n, tæ chøc viÖc ph©n phèi ch­ng kho¸n vµ gióp b×nh æn gi¸ chøng kho¸n trong giai ®o¹n ®Çu khi ph¸t hµnh ChÝnh c¸c tæ chøc b¶o l·nh lµ ng­êi cÇm cßi hiÖu trªn thÞ tr­êng, ®ång thêi còng chÝnh hä lµ ng­êi c¶nh b¸o doanh nghiÖp vÒ chÊt l­îng qu¶n trÞ cña doanh nghiÖp, v× hä lu«n lu«n n¨m ®­îc nh÷ng th«ng tin kh¸ch quan,chÝnh x¸c vÒ t×nh tr¹ng cña doanh nghiÖp Do hiÓu biÕt vÒ TTCK cßn h¹n chÓ,th«ng tin vÒ chÊt l­îng hµng ho¸,vÒ cÇu chøng kho¸n trªn thÞ tr­êng cña c¸c doanh nghiÖp cßn thÊp,vµ cæ phiÕu cña c¸c c«ng ty niªm yÕt hiÖn thiÕu ng­êi ®Þnh gi¸ V× vËy nhu cÇu cÇn cã tæ chøc b¶o l·nh ph¸t hµnh cæ phiÕu cña c¸c c«ng ty niªm yÕt lµ cÇn thiÕt 3.N©ng cao chÊt l­îng hµng ho¸ cho TTCK ViÖt Nam Th«ng th­êng cã 3 lo¹i chøng kho¸n c¬ b¶n l­u hµnh trªn c¸c TTCK,®ã lµ chøng kho¸n vèn(cæ phiÕu, chøng chØ quü ®Çu t­…) vµ chøng kho¸n ph¸i sinh(hîp ®ång t­¬ng lai, quyÒn chän…) §Ó n©ng cao chÊt l­îng hµng ho¸ cho TTCK ViÖt Nam +Thø nhÊt, tõ gãc ®é vÜ m« th× kh«ng thÓ thiÕu mét chiÕn l­îc tæng thÓ ph¸t triÓn thÞ tr­êng tµi chÝnh bao gåm thÞ tr­êng tiÒn tÖ, thÞ tr­êng vèn, trong ®ã cÇn t¹o ra mét hÖ thèng tµi chÝnh æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn vÒ tæng thÓ, ph¶i cã c¬ chÕ kiÓm so¸t chÆt chÏ tr¸nh sù cè d©y chuyÒn, cÇn phèi hîp hµi hoµ, thèng nhÊt c¸c chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, chÝnh s¸ch tµi kho¸ gi÷a c¸c c¬ quan qu¶n lÝ ngµnh nh»m t¹o mét c¬ cÊu l·i suÊt thÞ tr­êng phï hîp, tõ tiÒn göi tiÕt kiÖm, tiÒn vay ng©n hµng, l·i suÊt tr¸i phiÕu ng©n hµng, l·i suÊt tr¸i phiÕu chÝnh phñ vµ tr¸i phiÕu c«ng ty, t¹o sù thuËn lîi cho TTCK ph¸t triÓn +Thø hai, ®Ó cã hµng nhiÒu vµ chÊt l­îng cho TTCK cÇn ph¶i t¹o m«i tr­êng, ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn c¸c c«ng ty cæ phÇn vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng. Nh­ ®· nãi trªn ®©y, hiÖn nay chóng ta cã mét sè nguån h×nh thµnh c¸c c«ng ty cæ phÇn, ®ã lµ tõ nguån cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc, tõ c¸c c«ng ty thµnh lËp míi theo luËt doanh nghiÖp, luËt c¸c tæ chøc tÝn dông vµ tõ c¸c c«ng ty FDi chuyÓn ®æi. Trong ®ã, nguån h×nh thµnh cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc lµ quan träng nhÊt Ngoµi chñ tr­¬ng chung ®· cã vÒ ®Èy m¹nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc vµ g¾n víi niªm yÕt trªn TTGDCK(thÓ hiÖn qua c¸c nghÞ quyÕt cña §¶ng, ChÝnh phñ vµ c¸c chØ thÞ cña thñ t­íng chÝnh phñ)cÇn cã ph¸p luËt h­íng dÉn thi hµnh, sù chØ ®¹o kiªn quyÕt vµ sù phï hîp cña c¸c c¬ quan ban ngµnh vµ ®Þa ph­¬ng ®Ó triÓn khai thùc hiÖn. §ång thêi chó träng cô thÓ ho¸ chÝnh s¸ch b×nh ®¼ng ®èi víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, lo¹i bá c¸c h×nh thøc ­u tiªn vay vèn, ­u tiªn sö dông c¸c nguån tµi nguyªn…®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã vèn nhµ n­íc 4. T¨ng c­êng hîp t¸c quèc tÕ §Ó ho¹t ®éng hîp quèc tÕ trong thêi gian quèc tÕ theo kÞp b­íc ph¸t triÓn cña thêi ®¹i, ®¸p øng ®­îc nhu cÇu ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng, UBCKNN ®· ®Æt ra nh÷ng ®Þnh h­íng cô thÓ nh»m t¨ng c­êng ho¹t ®éng nµy +§èi víi quan hÖ hîp t¸c song ph­¬ng: TiÕp tôc chñ ®éng khai th«ng vµ ph¸t triÓn quan hÖ hîp t¸c song ph­¬ng víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi, th«ng qua ký kÕt c¸c biªn b¶n ghi nh¬ vÒ hîp t¸c víi c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc. Bªn c¹nh nh÷ng lÜnh vùc hîp t¸c truyÒn thèng nh­ trao ®æi th«ng tin, trao ®æi kinh nghiÖm gi¸m s¸t, qu¶n lý thÞ tr­êng, tiÕp tôc më réng ho¹t ®éng hîp t¸c sang c¸c lÜnh vùc míi nh­ hîp t¸c ph¸t triÓn m¹ng th«ng tin, phßng chèng c¸c ho¹t ®éng téi ph¹m vµ hîp t¸c c­ìng chÕ thùc thi +§èi víi quan hÖ hîp t¸c ®a ph­¬ng:Thùc hiÖn tèt nhÊt vai trß lµ thµnh viªn cña iOSCO, thùc hiÖn mäi quÒn lîi vµ nghÜa vô, chñ ®éng tham gia vµ tæ chøc c¸c ho¹t ®éng cña c¸c tiÓu ban trong iOSCO nh»m n©ng cao vÞ thÕ vµ uy tÝn cña UBCKNN trong iOSCO lµ nghiªn cøu vµ xóc tiÕn ký kÕt c¸c Biªn b¶n nghi nhí ®a ph­¬ng víi c¸c thµnh viªn cña tæ chøc. + §èi víi c«ng t¸c héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ: Nh»m thóc ®Èy mét b­íc qu¸ tr×nh hîp t¸c, ®­a ra nghµnh Chøng kho¸n tiÕn tíi héi nhËp thÞ tr­êng khu vùc vµ thÕ giíi, c«ng t¸c héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ trong thêi gian tíi cÇn tËp trung vµo mét sè m¶ng viÖc chÝnh nh­: tham dù To¹ ®µm ph¸t triÓn thÞ tr­êng vèn hµng n¨m cña c¸c n­íc ASEAN+3; lµm ®Çu mèi triÓn khai c¸c tr­¬ng tr×nh héi nhËp TTCK trong khu vùc ASEAN; x©y dung ph­¬ng ¸n tham gia WTO vµ thùc hiÖn cam kÕt BTA; triÓn khai x©y dùng chiÕn l­îc vµ lé tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ nghµnh Chøng kho¸n; thóc ®Èy hîp t¸c víi c¸c c¬ quan cña ChÝnh Phñ( Bé tµi chÝnh; Ng©n hµng Nhµ N­íc; Uû Ban Quèc Gia Hîp T¸c Kinh TÕ Qèc TÕ; Bé Ngo¹i Giao) ®Ó triÓn khai c¸c c«ng tr× 5.Tăng cường quản lí giám sát thị trường Công tác giám sát, thanh tra TTCK trong thời gian qua tuy đã đạt được những kết quả khả quan, đáng khích lệ, nhưng trong quá trình triển khai cũng đã gặp phải một số khó khăn, hạn chế nhất định, làm cho công tác thanh tra, giám sát chưa đạt được kết quả như mong muốn. Để tạo động lực phát triển TTCK trong thời gian tới nên tập trung vào một số nội dung chủ yếu sau: -Tiếp tục nghiên cứu sửa đổi bổ sung các văn bản đã ban hành để đáp ứng yêu cầu phát triển của TTCK trong giai đoạn mới để ban hành các văn bản về: Hệ thống chỉ tiêu cảnh báo trên thị trường, quy trình thanh tra đối với từng loại chủ thể tham gia trên thị trường, quy định về giám sát CtyQLQ, quỹ đầu tư, tổ chức lưu ký…nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật về giám sát thanh tra TTCK -Nâng cấp hệ thống máy tính, công nghệ, trang thiết bị kỹ thuật hiện đại để đáp ứng yêu cầu của công tác giám sát TTCK Đẩy mạnh công tác giám sát theo nội dung đối với từng đối tượng giám sát, trong đó chú trọng giám sát công bố thông tin và các giao dịch chứng khoán có dấu hiệu không công bằng. Công tác giám sát phải nhanh chóng phát hiện các thiếu sót, vi phạm để có biện pháp chấn chỉnh kịp thời hoặc chuyển sang thanh tra vụ việc Tổ chức kiểm tra định kỳ đối với CtyCK, CtyQLQ để kịp thời chấn chỉnh, khắc phục các thiếu sót, sai phạm hoặc đưa ra những biện pháp phù hợp để hạn chế rủi ro có thể xảy ra Thanh tra kịp thời các sự việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật và áp dụng các biện pháp quản lý nghiêm minh đối với các hành vi vi phạm trên TTCK, đồng thời công khai kết quả thanh tra, quản lý vi phạm trên thị trường 6. Đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học, đào tạo và tuyên truyền Bước sang năm 2005, hoạt động nghiên cứu khoa học của UBCKNN đã có bước biến chuyển mới. Sau khi UBCKNN chuyển vào Bộ Tài chính theo nghị định 66/2004/NĐ-CP ngày 19/2/2004 của chính phủ, hoạt động nghiên cứu khoa học của Bộ Tài chính, đánh dấu bằng việc lần đầu tiên UBCKNN được lãnh đạo Bộ giao chủ trì 2 đề án nghiên cứu cấp Bộ vào năm 2005. Để củng cố và phát triển hơn nữa hoạt động nghiên cứu khoa học của UBCKNN trong một môi trường mới. Với tư cách là cơ quan quản lí hoạt động khoa học , chúng tôi cho rằng: -Hoạt động nghiên cứu khoa học cần bám sát các mục tiêu, nhiệm vụ trọng tâm của ngành và của đơn vị, hoạt động nghiên cứu khoa học cần đi trước, đón đầu sự phát triển của TTCK nhưng vấn phải bảo đảm tính khả thi và thực tiễn. -Hoạt động của HĐKH chứng khoán cần không ngừng được củng cố. HĐKH cần phát huy hơn nữa vai trò tư vấn, định hướng hoạt động khoa học. Cần xác định một cơ chế thích hợp để có sự phối hợp, thông tin giữa HĐKH chứng khoán và HĐKH ngành tài chính nói chung -Cần phát huy và sử dụng một cách có hiệu quả nguồn chất xám và sự nhiệt tình của đội ngũ cán bộ trẻ có năng lực và trình độ của UBCKNN vào hoạt động nghiên cứu khoa học. Hy vọng rằng, trong một môi trường mới, với những yêu cầu mới, hoạt động nghiên cứu khoa học của UBCKNN sẽ tiếp tục phát huy được vai trò quan trọng và có những đóng góp hơn nữa vào sự nghiệp phát triển của ngành chứng khoán nói riêng và nganh tài chính nói chung 7. Phát triển hoạt động của trung gian tài chính -Triển khai các công việc thành lập công ty lưu ký chứng khoán -Xác định kế hoạch cấp phép tăng qui mô, phạm vi và chất lượng hoạt động nghiệp vụ của các tổ chức kinh doanh chứng khoán giai đoạn 2006-2010 -Xác định kế hoạch phát triển quĩ đầu tư chứng khoán, nghiên cứu khả năng hình thành quĩ đầu tư trái phiếu trong điều kiện nối thị trường trái phiếu Châu Á -Phối hợp các đơn vị trong bộ tài chính nghiên cứu các đề án thành lập tổng công ty đầu tư tài chính nhà nước và đề án thành lập tổ chức định mức tín nhiệm 8. Phát triển thị trường giao dịch chứng khoán Hỗ trợ phát triển thị trường sơ cấp thông qua hoạt động tổ chức đấu giá cổ phần hoá tại hai TTGDCK Xây dựng và phát triển TTGD trái phiếu,trước mắt chú trọng TPCP, kết nối thị trường trái phiếu với thị trường tiền tệ 9.Hoàn thiện khung pháp lý -Xây dựng luật chứng khoán trình chính phủ vào cuối năm 2005 để chính phủ trình quốc hội năm 2006 -Sửa đổi nghị định 144/2003/NĐ-CP về chứng khoán và TTCK, tập trung vào các nội dung quan trọng liên quan đến các cơ chế hoạt động của các trung tâm giao dịch chứng khoán và quỹ đầu tư -Xây dựng trương trình hành động phát triển TTCK 2006-2010 tập trung vào các nội dung như phát triển hàng hoá phát triển các định chế trung gian, tổ chức TTCK phi tập trung đào tạo và cấp phép hành nghề -Nghiên cứu hoàn chỉnh chính sách về sự tham gia của bên nước ngoai vào TTCK Việt Nam chính sách thuế đối với các tổ chức niêm yết và đăng ký giao dịch trên các TTGDCK chỉnh sửa quy định về kế toán đối với các tổ chức tham gia thị trường -Ban hành chính sách đối với các tổ chức niêm yết và tổ chức giao dịch theo hướng tạo điều kiện khuyến khích các doanh nghiệp tham gia TTCK có sự phân biệt giữa khu vực niêm yết và khu vực đăng kí giao dịch -Phối hợp với ngân hàng nhà nước xem xét chỉnh sửa quy chế về chế độ quản lý ngoại hối đối với các nhà đầu tư nước ngoài vào TTCK đặc biệt là cơ chế lưu ký, thanh toán đối với các tổ chức lưu ký nứơc ngoài 10.Triển khai các biên pháp nhằm đẩy mạnh thị trường sơ cấp phát triển thông qua các hoạt động đấu thầu trái phiếu đầu giá cổ phần hoá -Tổ chức triển khai hệ thống đấu giá cổ phần hoá các TTGDCK, các công ty chứng khoán, tích cực tham gia quá trình bán cổ phiếu của các doanh nghiệp. Trong năm 2005 và những năm tiếp theo, nhà nước có kế hoạch cổ phần hoá 1500 doanh nghiệp trong số này cần phân loại để tổ chức đấu giá +Đối với doanh nghiệp có tỷ lệ vốn bán ra bên ngoài từ mười tỉ trở lên, tổ chức bán đấu giá qua các TTGD +Đối với doanh nghiệp có tỷ lệ vốn bán ra bên ngoài từ một tỉ đến dưới 10 tỉ, đấu giá qua các công ty chứng khoán, tuy nhiên vẫn khuyến khích các tổ chức này đấu giá qua TTGDCK Để đảm bảo thành công cần có sự chuẩn bị chu đáo đặc biệt là công tác thông tin tuyên truyền để các nhà đầu tư biết tham gia -Cải tiến phát hành trái phiếu chính phủ, trái phiếu chính quyền địa phương, trái phiếu doanh nghiệp +Mở rộng hình thức đấu thầu theo coubon tạo điều kiện các trái phiếu phát hành có cùng ngày đáo hạn và có khối lượng lớn +Công bố công khai nhiệm vụ huy động vốn, kế hoạch đấu thầu để các thành viên thị trường chủ động bố trí vốn tham gia đấu thầu +Khuyến khích các ngân hàng thương mại các doanh nghiệp phát hành trái phiếu để niêm yết trên TTCK 11.KÝch cÇu trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n -VÒ chÝnh s¸ch Nhµ n­íc cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch më h¬n n÷a, ­u tiªn, ®éng viªn tèi ®a cho thÞ tr­êng vèn míi mÎ nµy ngay trong giai ®o¹n ®Çu. TTCK VN hiÖn nay cßn rÊt nhá bÐ cÇn ph¶i cã chÕ ®é nu«i d­ìng. ViÖc miÔn thuÕ thu nhËp vµo lóc nµy kh«ng ¶nh h­ëng ®Õn nguån thu ng©n s¸ch, vËy t¹i sao kh«ng miÔn thuÕ cho c¶ c¸c ph¸p nh©n kinh doanh chøng kho¸n ®Ó khuyÕn khÝch ®Çu t­? Bªn c¹nh ®ã cÇn nhanh chãng nghiªn cøu më réng tØ lÖ khÈu phÇn ng­êi n­íc ngoµi ®­îc n¾m gi÷. Nhµ n­íc chØ nªn khèng chÕ nh÷ng ngµnh, nghÒ cÇn thiÕt, rµ so¸t xo¸ bá c¸c thñ tôc phiÒn hµ, t¹o ®iÒu kiÖn cho ng­êi nø¬c ngoµi ®Çu t­ vµo TTCK VN, vµ trªn hÕt cÇn cã sù chØ ®¹o thèng nhÊt c¸c kªnh huy ®éng vèn trong nÒn kinh tÕ(ng©n hµng, kho b¹c, TTCK ) ®Ó c¸c kªnh nµy hç trî bæ xung cho nhau. Ng©n hµng,kho b¹c cÇn cã møc l·i suÊt hîp lý t¹o ®iÒu kiÖn cho TTCK ph¸t triÓn -VÒ tµi chÝnh §Ó b×nh æn gi¸, tr¸nh c¸c dao ®éng kh«ng cÇn thiÕt ®Õn ®êi sèng x· héi vµ æn ®Þnh s¶n xuÊt, nhµ n­íc cã giµnh nh÷ng kho¶n ng©n s¸ch kh«ng nhá lËp ra nhiÒu quü b×nh æn gi¸, tõ n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp ®Õn lÜnh vùc ph©n phèi hoÆc l­u th«ng. TTCK cßn trong tr¹ng th¸i ph«i thai, rñi ro cao, rÊt cÇn ®­îc h­ëng chÕ ®é nu«i d­ìng tèt. Nh÷ng nhµ ®Çu t­ ban ®Çu cÇn ph¶i ®­îc b¶o vÖ ë møc ®é tèi ®a, gi¶m bít nh÷ng tæn thÊt kh«ng ®¸ng cã cho hä, chÝnh ®iÒu nµy ®· t¹o ra t©m lÝ cho c¸c nhµ ®Çu t­, cã nh­ vËy míi ®éng viªn ®­îc nhiÒu ng­êi tham gia. Nªn ch¨ng lËp mét quü “quü b×nh æn gi¸ CK” ho¹t ®éng d­íi d¹ng mét c«ng ty kinh doanh chøng kho¸n thuéc bé tµi chÝnh, ho¹t ®éng kh«ng v× lîi nhuËn, lÊy viÖc b¶o ®¶m vèn víi môc ®Ých hç trî sù æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn TTCK . Quü nµy cã nhiÖm vô mua cæ phiÕu vµo khi thÞ tr­êng suy tho¸i vµ b¸n cæ phiÕu ra khi thÞ tr­êng ph¸t triÓn qu¸ nãng, cã nguy c¬ v­ît khái ph¹m vi an toµn, viÖc ®iÒu tiÕt TTCK b»ng hµng ho¸, tr¸nh dÝnh c¸c gi¶i ph¸p hµnh chÝnh lµ mét gi¶i ph¸p an toµn vµ khoa häc nhÊt T¨ng c­êng c¬ së vËt chÊt phôc vô cho giao dÞch, trong ®ã cÇn sím ®Çu t­ n©ng cao n¨ng lùc, cho TTGDCK TPHCM ®Ó trung t©m nµy thùc hiÖn ®­îc viÖc gi¶m thêi gian thanh to¸n, t¹o vßng quay tiÒn, hµng nhanh h¬n, xo¸ bá viÖc khíp lÖnh 2 lÇn trªn 1 phiªn, sím ®­a h×nh thøc khíp lÖnh liªn tôc vµo vËn hµnh, cã nh­ vËy míi h¹n chÕ ®­îc c¸c hiÖn t­îng che gi¸, gi¶m gi¸, long ®o¹n thÞ tr­êng, dån ®Æt lÖnh vµo cuèi phiªn C¸c c«ng ty chøng kho¸n còng cÇn t¨ng c­êng c¬ së vËt chÊt tr¸nh c¸c sai sãt kü thuËt. N©ng cao n¨ng lùc m«i giíi, kh«i phôc l¹i m¶ng t­ vÊn ®Çu t­ chøng kho¸n -VÒ tuyªn truyÒn gi¸o dôc ChÝnh phñ ®· cã nhiÒu kinh nghiÖm trong viÖc qu¶ng b¸ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, vËn ®éng n«ng d©n tham gia hîp t¸c x·…HiÖn nay viÖc ®­a kªnh ®Çu t­ chøng kho¸n ®Õn víi c«ng chóng cßn ch­a ®­îc chó ý, nÕu kh«ng nãi lµ cßn bá trèng. HiÓu biÕt vÒ chøng khãan cßn rÊt m¬ hå, trong tiÒm thøc cña nhiÒu ng­êi, ch¬i chøng kho¸n ®­îc quan niÖm lµ ®¸nh b¹c, lµ thÊt b¹i. Ngay nhiÒu nhµ l·nh ®¹o còng cho r»ng viÖc ®Çu c¬ t­ th­¬ng lµ kh«ng mÊy tèt ®Ñp, TTCK vÉn lµ mét thÞ tr­êng xa l¹ vµ nhiÒu rñi ro. Do ®ã c¸c kªnh th«ng tin ph¶i tiÕp tôc qu¶ng b¸ cho TTCK t­¬ng tù nh­ c¸c môc th«ng tin thÞ tr­êng hay dù b¸o thêi tiÕt, gióp d©n chóng quen dÇn víi thÞ tr­êng vµ ng«n ng÷ giao dÞch trªn TTCK . Bªn c¹nh ®ã cÇn ®Çu t­ n©ng cao hiÓu biÕt cho c¸c nhµ b¸o ®Ó hä cã c¸i nh×n thùc tÕ h¬n vÒ TTCK , c¸c bµi viÕt vµ ph©n tÝch chÝnh x¸c h¬n, lµm cho c«ng chóng hiÓu ®óng vÒ diÔn biÕn cña thÞ tr­êng. Nhµ b¸o cÇn tr¸nh c¸c thèng kª nhµm ch¸n, xo¸ bá c¸c lèi ®­a tin giËt g©n, lµm ¶nh h­ëng ®Õn t©m lý nhµ ®Çu t­. Quy ®Þnh vÒ c«ng bè th«ng tin cña UBCKNN ph¶i phï hîp víi luËt b¸o chÝ, t¹o ®iÒu kiÖn tèt nhÊt cho c¸c nhµ b¸o lÊy tin vµ ®­a tin chÝnh x¸c ra thÞ tr­êng §­a tri thøc vÒ chøng kho¸n vµo ch­¬ng tr×nh gi¶ng d¹y vµo c¸c tr­êng ®¹i häc vµ trung häc chuyªn nghiÖp, phæ biÕn kiÕn thøc vÒ chøng kho¸n mét c¸ch th­êng xuyªn trªn c¸c ph­íng tiÖn ph¸t thanh truyÒn h×nh, th«ng tin ®¹i chóng. Më nhiÒu líp ®µo t¹o miÔn phÝ cho c«ng chóng, trùc tiÕp gióp cho c¸n bé, c«ng nh©n viªn cña c¸c c«ng ty, xÝ nghiÖp c¬ quan nhµ n­íc cã kiÕn thøc vÒ lÜnh vùc nµy, t¨ng c­êng héi th¶o giao l­u gi÷a c¸c chñ thÓ trªn TTCK . Lµm tèt c¸c c«ng t¸c trªn th× d©n chóng sÏ kh«ng cßn sî ®Çu t­ vµo chøng kho¸n n÷a, mµ thÊy b×nh th­êng nh­ mäi ho¹t ®éng kinh doanh kh¸c. Lóc nµy TTCK sÏ kh«ng cßn lµ ®Ó trang trÝ mµ thùc sù trë thµnh kªnh huy ®éng vèn cho nÒn kinh tÕ -VÒ c«ng t¸c kiÓm tra thanh tra Th«ng tin minh b¹ch, nhanh chãng vµ chÝnh x¸c lµ yÕu tè gióp nhµ ®Çu t­ gi¶m bít rñi ro. ViÖc nµy cã søc thu hót m¹nh mÏ ®èi víi lùc l­îng tham gia vµo TTCK . Tuy nhiªn, thêi gian qua c«ng t¸c, thanh tra cña UBCKNN cßn yÕu vµ ch­a ®¹t yªu cÇu phôc vô cho sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng Thanh tra ph¶i coi viÖc buéc c¸c c«ng ty trªn sµn c«ng bè th«ng tin ®óng thêi gian vµ ®ñ theo quy ®Þnh lµ viÖc lµm th­êng xuyªn vµ quan träng nhÊt, c¸c th«ng tin nµy còng ph¶i ®­îc kiÓm tra l¹i, ®èi víi nh÷ng th«ng tin bÊt th­êng g©y ¶nh h­ëng m¹nh ®Õn TTCK, lùc l­îng tham gia cña UBCKNN ph¶i chñ ®éng x¸c minh vµ c«ng bè kÕt qu¶ ngay ra thÞ tr­êng. Cã nh­ vËy míi ®¶m b¶o tÝnh kh¸ch quan trung thùc kh«ng g©y thiÖt h¹i cho nhµ ®Çu t­ còng nh­ c«ng ty niªm yÕt. Thêi gian gÇn ®©y TTCK vao nóng vÒ nh÷ng th«ng tin bÊt th­êng tõ c«ng ty Bibica vµ b«ng b¹ch tuyÕt. Tr­íc thùc tr¹ng nµy, ®¸ng ra UBCKNN ph¶i thÓ hiÖn tiÕng nãi cña m×nh,nh­ng UBCKNN ®· hoµn toµn im lÆng, khiÕn kh«ng Ýt c¸c nhµ ®Çu t­ ®Æt c©u hái nghi ngê,thiÕu tin t­ëng ë ng­êi “CÇm c©n n¶y mùc” trªn TTCK ChØ khi c«ng chóng ®Çu t­ tin vµo c¬ quan c«ng quyÒn thÊy ®­îc c¸c c¬ quan nµy lu«n t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi c«ng b»ng gióp hä tham gia vµo TTCK thÊy ®­îc quyÒn lîi cña hä thùc sù ®­îc ph¸p luËt che chë b¶o vÖ mét khi ng­êi d©n t¨ng hiÓu biÕt vÒ chøng kho¸n thÊy ®­îc lîi Ých khi tham gia vµo thÞ tr­êng nµy, lóc ®ã cÇu tù kh¾c sÏ t¨ng vµ TTCK míi ph¸t triÓn III. Gi¶i ph¸p phÝa doanh nghiÖp 1. N©ng cao năng lùc qu¶n lý tµi chÝnh Tr­íc yªu cÇu héi nhËp nÒn kinh tÕ VN vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi, viÖc VN tham gia AFTA chÝnh phñ ®· chÊp thuËn viÖc ¸p dông c¸c th«ng lÖ tèt nhÊt trong qu¶n trÞ c«ng ty cho c¸c c«ng ty niªm yÕt trªn c¬ së kinh nghiÖm quèc tÕ vµ phï hîp víi ®iÒu kiÖn VN, ®iÒu nµy kh«ng nh÷ng thÓ hiÓn cam kÕt cña chÝnh phñ víi ho¹t ®éng ®æi míi kinh tÕ mµ cßn gióp c¸c doanh nghiÖp n©ng cao søc c¹nh tranh thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi còng nh­ trong n­íc. §Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc më réng ph¹m vi ¸p dông c¸c nguyªn t¾c qu¶n trÞ c«ng ty tèt cho c¸c doanh nghiÖp VN chóng ta cÇn triÓn khai nh÷ng c«ng viÖc sau khi x©y dung c¸c nguyªn t¾c tæ choc qu¶n lý ®¶m b¶o mét héi ®ång qu¶n trÞ cã tÝnh ®éc lËp cao, thùc sù cã n¨ng lùc cã n¨ng lùc l·nh ®¹o thùc hiÖn tèt vai trß gi¸m s¸t -X©y dung mét c¬ chÕ giao tiÕp, liªn hÖ ®èi ngo¹i gi÷a c¸c cæ ®«ng vµ héi ®ång qu¶n trÞ, gi¸m ®èc vµ ban kiÓm so¸t -Quy ®Þnh b¾t buéc vÒ chÕ ®é c«ng bè th«ng tin minh b¹ch cho tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp -§­a ra c¸c quy ®Þnh cô thÓ gi¶i quyÕt c¸c xung ®ét vÒ quyÒn lîi gi÷a c¸c cæ ®«ng vµ ban ®iÒu hµnh c«ng ty -Thèng nhÊt c¸c quy ®Þnh vÒ viÖc sö dông chÕ ®é kÕ to¸n vµ kiÓm to¸n 2. Hoµn thiÖn bé m¸y tæ chức c¸n bé, c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh Kiện toàn bộ máy tổ chức và nhân sự của các đơn vị, xây dựng qui hoạch cán bộ để có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng kế cận theo từng giao đoạn Tiếp tục thực hiện chương trình cải cách thủ tục hành chính theo kế hoạch.Triển khai công tác đào tạo lại cán bộ, tập trung vào việc nâng cao đào tạo cán bộ tin học để quan lý và cán bộ vận hành hệ thống giao dịch cho các TTGDCK 3. Đẩy mạnh hiện đại hoá công nghệ thông tin ngành chứng khoán Triển khai dự án trung tâm tích hợp dữ liệu, triển khai các chương trình phần mềm ứng dụng quản lý công ty niêm yết, quản lý công ty chứng khoán và các công tác hành chính, lưu trữ, thống kê phân tích các hoạt động về chứng khoán và TTCK Xây dựng đề án phát triển công nghệ thông tin ngành chứng khoán đến năm 2010 trên cơ sở đó đẩy mạnh tiến độ triển khai các dự án phát triển công nghệ thông tin của UBCKNN, các trung tâm cũng như các công ty chứng khoán 4. Đảm bảo kinh phí cơ sở vật chất cho hoạt động và phát triển ngành Xây dựng đề án khoán biên chế và khoán chi hành chính cho khối văn phòng UBCKNN, nghiên cứu hoàn chỉnh định mức cơ chế cho các đơn vị sự nghiệp có thu, đặc biệt là TTGDCK Đẩy nhanh tiến độ trong công tác xây dựng cơ bản, triển khai các dự án đảm bảo đúng chế độ quy định. Tăng cường quản lý tài chính, xây dựng cơ bản theo chế độ qui định đảm bảo sử dụng tiết kiệm hiệu quả 5. Nâng cao tính chuyên nghiệp của doanh nghiệp trong phát hành cổ phiếu, trái phiếu *Giao dịch chứng khoán qua mạng internet Giao dịch CK qua mạng internet là một hình thức phổ biến trên thế giới, hiện nay, ở nước ta hình thức này tuy đã xuất hiện nhưng vẫn còn rất mới mẻ với công chúng và cả các nhà đầu tư CK. Làm thế nào để hình thức giao dịch qua mạng này ngày càng phát triển thu hút đông đảo nhà đầu tư tham gia TTCK là việc cần thiết phải suy tính Thông thường, khi nhà đầu tư muốn mua hoặc muốn bán CK,họ phải đích than đến trụ sở, chi nhánh hoặc đại lý nhận lệnh của công ty CK mà mình mở để ghi lệnh và chuyển cho nhân viên của công ty CK. Hiện nay,với sự phát triển của công nghệ thông tin nhất là internet, các công ty CK khoán hoàn toàn có thể cho phép nhà đầu tư đặt lệnh tại nhà thông qua mạng tuy nhiên, hiện chỉ có công ty CK ngân hàng ngoại thương (VCBS)cho phép nhà đầu tư thực hiện giao dịch qua internet Để giao dịch qua mạng ngày càng phát triển, thu hút được đông đảo nhà đầu tư tham gia TTCK, trước mắt cần giải quyết một số vấn đề sau: +Cần có một văn bản pháp quy quy định cụ thể về hình thức giao dịch này. Nội dung chính của văn bản quy đinh về tư cách nghiệp vụ và phương thức vận hành khi tham gia giao dịch qua mạng. Văn bản này ngay lập tức đã kích thích các nhà đàu tư và CtyCK sử dụng hình thức giao dịch qua mạng Ở nước ta, để các trung tâm CK mạnh dạn triển khai nghiệp vụ giao dịch qua mạng, nhất là để các nhà đầu tư yên tâm về cơ sở pháp lý khi giao dịch theo hình thức này,UBCKNN cần xây dựng ngay quy chế về giao dịch CK qua mạng, đồng thời cũng cần đưa hình thức giao dịch qua mạng vào luật CK. +CtyCK khi triển khai nhiệm vụ mới cần có nhiều hình thức khuyến khích nhà đầu tư về thủ tục mở, đóng tài khoản, cung cấp thông tin nhanh nhất cho nhà đầu tư, nhất là các thông tin nhạy cảm có thể ảnh hưởng mạnh đến giá cổ phiếu.Phần lớn nhà đầu tư sử dụng hình thức giao dịch qua mạng là ít có thời gian theo dõi diễn biến TTCK hàng ngày +Các công ty CK cần mở rộng địa bàn hoạt động đến các tỉnh thành để thu hút nhà đầu tư tiềm năng. Đồng thời cần đưa thông tin về CK và TTCK đến đông đảo người dân thông qua mạng và các phương tiện thông tin đại chúng Giao dịch CK qua mạng chắc chắn sẽ được ưa chuộng trong tương lai là một trong các cách thức để các công ty CK cạnh tranh với nhau về dịch vụ môi giới. Vì vậy cơ quan quản lý về TTCK cần sớm có những quy định cụ thể để tạo cơ sở pháp lý cho các CtyCK triển khai nhiệm vụ này *Xây dựng một hình thức đặt lệnh mới Đẩy nhanh việc nghiên cứu giải pháp cho phép khách hàng có thể đặt lệnh thông qua việc soạn tin nhắn(SMS) với phương thức này khách hàng có thể soạn tin nhắn, gửi đến công ty CK, sau khi hệ thống tại công ty CK nhận lệnh sẽ xác nhận việc đặt lệnh trở lại cho khách hàng. Ngoài việc cho phép đặt lệnh bằng cách soạn thảo bằng tin nhắn, khách hàng cũng có thể thực hiện khảo giá CK hoặc vấn tin cũng thực hiện gần giống như việc đặt lệnh bằng tin nhắn. Qua đó nhà đầu tư có thể soạn tin nhắn về yêu cầu của mình sau khi nhận tin hệ thống tại công ty CK sẽ gửi thông tin cho nhà đầu tư bằng một tin nhắn hồi âm Kết luận: Bên cạnh vốn chủ sở hữu và vốn vay ngân hàng, nguồn vốn huy động được trên TTCK là một trong những nguồn vốn quan trọng nhất vì thế trong những năm tới chúng ta phải xác định được phương hướng để phát triển TTCK. Đồng thời đưa ra các giải pháp để phát triển cũng như khắc phục những hạn chế của TTCK. Đó là những biện pháp từ phía nhà nước,và những biện pháp từ phía doanh nghiệp.Các biện pháp phải được thực hiện đồng bộ,có kế hoạch và khoa học.Nhà nước phải tăng cường kiểm tra,giám sát và có những biện pháp để TTCK VN trở thành kênh huy động vốn cho đầu tư phát triển kinh tế,theo đúng đinh hướng đã đề ra Tài liệu tham khảo Chứng khoán Việt Nam_Số 7 năm 2005 Thời báo kinh tế Việt Nam năm 2004-2005 Chứng khoán Việt Nam_số 7 năm 2001 Chứng khoán Việt Nam _số 6 năm 2002 Chứng khoán Việt Nam_số 7 năm 2003 Chứng khoán Việt Nam_số 7 năm 2000 Thị trường tài chính tháng 7 năm 2003 Thị trường tài chính tháng 12 năm2003 Thị trường tài chính tháng 11 năm 2003 10)Giáo trình thị trường chứng khoán Việt Nam_Nhà xuất bản thống kê 11)Nghị định 144/2003/NĐ_CP 12)Thị trường tài chính tháng 3 năm 2005 13)Thị trường tài chính tháng 10 năm 2004 14)Trang Web www.mof.gov.vn 15)Trang Web www.MPi.gov.vn 16)Trang Web www.vir.com.vn Môc lôc