Tập huấn cho nông dân: thiết kế bài giảng và phương pháp tập huấn

hương trình - Tiến hành lớp học - Giảng dạy Tiêu chuẩn: sẽ thể hiện số lần, mức độ và tốc độ mà học viên phải trình bày. Nó cũng thể hiện chất lượng của việc trình bày, phải mang tính thực tế. Ví dụ: - Không mắc lỗi - Trong vòng 1 tiếng đồng hồ - Phải theo chính sách • Đặc điểm của mục tiêu thể hiện DỰ ÁN AGRIBIZ 055/VIE 04 TẬP HUẤN KINH DOANH NÔNG NGHIỆP Mục tiêu không chỉ bao gồm 3 phần đó mà còn phải mô tả rõ ràng những gì mà học viên cần để thực hiện cùng với kiến thức và kĩ năng khi họ quay trở lại làm việc. Những mục tiêu sau đây có 3 phần (điều kiện, hành động và tiêu chuẩn). Chúng cũng rõ ràng, súc tích và có thể đánh giá được. Nhưng quan sát mỗi nhóm xem thử mục tiêu nào thể hiện hành vi thiết thực và hữu dụng đối với học viên khi họ quay trở lại với công việc của mình? Ví dụ 1 - Sử dụng thông tin được cung cấp, liệt kê chính xác những bước tiến hành thành công một cuộc phỏng vấn thành công. Hoặc - Trong một cuộc phỏng vấn, đặt câu hỏi có thể phản kháng một cách hợp lệ hay tiên đoán được thành công của công việc. Ví dụ 2 - Sử dụng thông tin trong giáo trình, định nghĩa cụm từ “đánh giá nhu cầu đào tạo” đã được mô tả trong lớp học. Hoặc - Theo những hướng dẫn trình bày trong lớp tập huấn cho cán bộ tập huấn, viết 5 câu hỏi để đánh giá nhu cầu đào tạo. Ví dụ 3 - Sử dụng hướng dẫn, liệt kê những bước để di tản một toà nhà trong trường hợp có hoả hoạn Hoặc - Khi luyện tập, di tản an toàn một toà nhà trong vòng 5 phút kể từ khi có báo động hoả hoạn. • Cách thức thiết lập một mục tiêu Khi phát triển những mục tiêu, hãy đặt ra câu hỏi bản thân anh/chị muốn học viên biết, nói và có thể thực hiện được sau khoá học là gì và những hành động gì anh/chị mong muốn học viên thực hiện. - Liệt kê những cách thức mà anh/chị muốn hoạt động tập huấn mang lại lợi ích cho học viên- Những kết quả mong muốn. - Chuyển những kết quả mong muốn này thành những mục tiêu, nên ghi nhớ học viên muốn những kiến thức mang tính thực tế và có thể áp dụng được. - Kiểm tra những mục tiêu từ triển vọng của học viên. Mục tiêu này có đáp ứng được nhu cầu của họ không? Nó có giúp anh/chị đạt được những mục đích của lớp tập huấn không? - Thiết lập những ưu tiên tập huấn. Phân cấp những mục tiêu dựa trên tầm quan trọng, lưu ý là anh (chị) có thể không đủ khả năng để truyền đạt tất cả chỉ trong một phần tập huấn. Lưu ý phát triển cả những mục tiêu chung của toàn bộ chủ đề và cả những mục tiêu riêng cho từng phần và/hoặc từng ngày của khóa tập huấn. Giới thiệu những mục tiêu cho học viên ngay DỰ ÁN AGRIBIZ 055/VIE 04 TẬP HUẤN KINH DOANH NÔNG NGHIỆP ở phần bắt đầu của một phần/ngày. Có được một phương hướng cụ thể sẽ giúp cho việc thiết lập khung chương trình làm việc cho từng ngày/phần. Bài tập 6. (40 phút) và trình bày (20 phút) Theo nhóm, học viên định nghĩa và viết ra những mục đích tập huấn và mục tiêu học tập của toàn bộ khóa học với nhu cầu đào tạo đã được xác định. (ví dụ: Lập kế hoạch kinh doanh nông nghiệp nông trại). Đáp án Bài giảng Lập kế hoạch KDNN trang trại được thiết kế như một tài liệu để tập huấn cho các cán bộ khuyến nông. Sau khi học xong phần này, học viên có thể i. Hiểu được kế hoạch kinh doanh là gì và tâ,f quan trọng của việc lập kế hoạch ii. Lập được những kế hoạch kinh doanh tốt; và iii. Truyền đạt kiến thức lại cho nông dân 3.2 Những nội dung đề cương tập huấn a. Mục tiêu Cuối phần này, học viên có thể: - Biết được những phần quan trọng trong một đề cương tập huấn - Giải thích được những nguyên tắc chuẩn bị đề cương tập huấn - Giải thích những cách thức tổ chức nội dung của khóa tập huấn b. Phương pháp truyền đạt Cán bộ hướng dẫn giải thích những vấn đề chủ yếu trong một đề cương tập huấn và những quy tắc chuẩn bị. Học viên được yêu cầu thực hiện một bài tập nhóm. c. Kiến thức truyền đạt • Một đề cương tập huấn bao gồm 3 phần chính: Phần giới thiệu: tạo nên môi trường học tập tích cực. Những hoạt động ban đầu nên kích thích được sự quan tâm và nhiệt tình về việc tập huấn, giảm sự lo lắng trong học viên và xây dựng cộng đồng. Điều quan trọng là xây dựng được một số nội dung về các hoạt động giới thiệu để từ đó học viên có thể trải nghiệm được những hoạt động này một cách có ý nghĩa. Tuy nhiên, việc phát triển mối quan hệ giữa các thành viên trong nhóm không nên vội vàng. Nên đảm bảo học viên có đủ thời gian làm quen với nhau. Phần học: Đây là phần chính của chương trình. Trong phần này học viên được khuyến khích tham gia vào hoạt động hướng dẫn được thiết kế nhằm đạt được những mục tiêu học tập. Các khái niệm và ý tưởng được khai thác và truyền đạt, thái độ được xem xét, các nguồn lực được chia sẻ, các chiến lược và kĩ năng giảng dạy được trình bày, thực hành và thảo luận. Để đạt được hiệu qủa cao nhất, các hoạt động hướng dẫn nên khuyến khích học viên tham gia tích cực vào việc tiếp thu kiến thức hay các kĩ năng thực hành khác. Phần trình bày, tổng kết và đánh giá: Phần này nên hỗ trợ cho việc kết nối việc tập huấn với việc thực hiện và phát triển cảm nhận tích cực khi kết thúc. Đây là cơ hội để sắp xếp tất cả cùng nhau: làm nổi bật việc học tập, tóm tắt các khái niệm và chủ đề chính đồng thời mô tả những bước DỰ ÁN AGRIBIZ 055/VIE 04 TẬP HUẤN KINH DOANH NÔNG NGHIỆP tiếp theo. Học viên cũng nên có cơ hội đặt câu hỏi, thảo luận những vấn đề quan tâm và nhận xét cán bộ tập huấn. Sau cùng, việc xem xét lại những mong muốn của các nhóm và xác định các nguồn lực nhằm thoả mãn những vấn đề chưa được đáp ứng trước đó là một điều vô cùng quan trọng. Nên lưu ý là các hoạt động tập huấn cần có những phần giới thiệu và phần tổng kết ngắn gọn mỗi ngày. • Những quy tắc để chuẩn bị một đề cương tập huấn Mỗi khi đã thiết lập được những điều ưu tiên và bắt đầu tiến hành tổ chức tập huấn, tạo ra một đề cương tập huấn chắc chắn. Xem xét những quy tắc ngón cái sau: - Thiết kế thời gian cho những phần lớn. Điền vào những yếu tố “được biết” như bữa ăn và thời gian nghỉ xác định cho từng hoạt động. Cuối cùng, phân thời gian cho mỗi hoạt động được thiết kế. . - Bắt đầu với những khái niệm đơn giản rồi tiếp theo với những khái niệm phức tạp hơn. - Tiến hành từ những chủ đề ít “đáng sợ” đến những chủ đề với bản chất nhạy cảm hơn. - Những hoạt động theo chương trình đòi hỏi sự tập trung lớn nhất trong những lần mà người ta năng động và tập trung nhiều nhất như việc đầu tiên vào buổi sáng- và những họat động tương tác khi ít năng động như ngay sau thời gian ăn trưa. - Để cho bản thân anh (chị) và học viên được nghỉ ngơi. Thiết kế khoảng thời gian từ 10-15 giải lao vào buổi sáng và chiều và lưu ý giành đủ thời gian cho buổi ăn trưa. - Thiết kế thời gian phản ánh, thảo luận, làm bài tập, hoi và đáp. - Trong một họat động kéo dài nhiều ngày, nên để một khoảng thời gian đầu ngày để giới thiệu những họat động sẽ diễn ra trong ngày, liên hệ đến ngày tiếp theo, thảo luận câu hỏi và nhận xét, và đưa ra ý kiến liệu anh (chị) có thực sự muốn học hay không. - Hãy linh động! Mặ dù thiết kế của anh (chị) chi tiết, anh (chị) có thể đi không đúng hướng. Thiết kế hoàn hảo nhất không chỉ đạt được những mục tiêu của khóa tập huấn mà còn đáp ứng được những nhu cầu khác có thể này sinh của học viên. Nên nhớ luôn luôn quay trở lại những mục tiêu và kết quả mà anh (chị) đã đề ra trước đó để hướng nội dung chương trình và nhắc cho anh (chị) nhớ mục đích công việc bởi anh (chị) có thể dễ dàng bị đi sai đường. Bài tập 7 Theo từng nhóm, đưa ra những chủ đề về họat động tập huấn KDNN dựa trên những nhu cầu đào tạo được xác định trong phần trước (ví dụ Lập kế hoạch KDNN trang trại) và yêu cầu học viên thiết kế đề cương tổng quát đồng thời yêu cầu họ đưa ra lí do tại sao họ làm như thế trong vòng 45 phút. Tiếp đó trình bày và đưa ra kết luận trong vòng 30 phút. Đáp án Đề cương tập huấn tổng quát của chủ đề Lập kế hoạch KDNN trang trại như sau: I. Phần giới thiệu - Làm quen - Mong muốn và những quy định - Nhóm làm việc DỰ ÁN AGRIBIZ 055/VIE 04 TẬP HUẤN KINH DOANH NÔNG NGHIỆP - Khái quát khóa học và thời gian biểu - Những vấn đề hậu cần II. Phần học - Kế hoạch kinh doanh là gì? - Vì sao chúng ta phải lập kế hoạch kinh doanh? - Những cơ sở để xây dựng một kế hoạch kinh doanh: + Nhu cầu thị trường + Nguồn lực trang trại + Những thông số kĩ thuật và kinh tế của những doanh nghiệp trang trại - Những nội dung chủ yếu cuả một kế hoạch kinh doanh nông nghiệp - Các bước trong những kế hoạch KDNN - Những mẫu kế hoạch kinh doanh III. Tổng kết và đánh giá 3.3 Những mục tiêu học tập của chủ đề (nên lưu ý đến tập huấn dựa trên năng lực) a. Những mục tiêu học tập Cuối phần này học viên có thể: - Giải thích được điểm khác biệt giữa mục tiêu học tập của một chủ đề cụ thể với những mục đích tập huấn của toàn bộ khóa học. - Xác lập mục tiêu học tập của một chủ đề cụ thể b. Phương pháp truyền đạt Cán bộ hướng dẫn giải thích mối quan hệ giữa những mục đích và mục tiêu tập huấn cho toàn bộ khóa học với mục tiêu học tập của một chủ đề cụ thể. Học viên được yêu cầu làm việc theo nhóm xác định mục tiêu học tập của một chủ đề cụ thể trong một chuơng trình tập huấn đã được xác định trong phần trước. Cán bộ hướng dẫn sẽ tônge kết và đưa ra nhận xét. Bài tập 8. Thảo luận trong vòng 20 phút và trình bày trong vòng 10 phút Theo nhóm Yêu cầu học viên viết ra mục tiêu của một chủ đề trong họat động tập huấn được phát triển trong phần trước (ví dụ Lập kế hoạch KDNN trang trại) Đáp án Trong họat động tập huấn về Lập kế hoạch KDNN trang trại, một trong những mục tiêu của toàn bộ khóa học là làm thế nào để lập được những kế hoạch KDNN trang trại. Như vậy, chủ đề của hoạt động tập huấn Xây dựng kế hoạch kinh doanh về Lập kế hoạhc KDNN trang trại được chọn để xác lập mục tiêu học tập cụ thể. Mục tiêu chung này sẽ được mở rộng thành nhiều mục tiêu của một chủ đề cụ thể như sau: i) Học viên có thể giải thích tính hợp lí của việc lập kế hoạch KDNN DỰ ÁN AGRIBIZ 055/VIE 04 TẬP HUẤN KINH DOANH NÔNG NGHIỆP ii) Học viên hiểu được cơ sở của việc lập kế hoạch kinh doanh - Nhu cầu thị trường - Những nguồn lực trang trại - Những thông số kĩ thuật và kinh tế của doanh nghiệp trang trại iii) Học viên có thể lập được những kế hoạch KDNN trang trại hoàn hảo DỰ ÁN AGRIBIZ 055/VIE 04 TẬP HUẤN KINH DOANH NÔNG NGHIỆP CHỦ ĐỀ 4: THIẾT KẾ KHOÁ TẬP HUẤN: PHƯƠNG PHÁP TẬP HUẤN Mục tiêu của chủ đề Hòan thành chủ đề, học viên có thể • Giải thích được cơ sở của những họat động hướng dẫn và thiết kế những họat động hướng dẫn cho một khóa tập huấn • Giải thích những phương pháp giảng dạy khác nhau và việc ứng dụng phù hợp cho những hoàn cảnh cụ thể. • Xác định thụân lợi và khó khăn cho mỗi phương pháp giảng dạy • Hiểu được những những đặc tính có giá trị của những phương pháp tập huấn giành cho người lớn Những phương pháp truyền đạt Thảo luận nhóm và làm bài tập nối sẽ được ứng dụng trong chủ đề này. Học viên được yêu cầu xác định những phương pháp phù hợp với những mục tiêu học tập. Họ cũng tham gia đóng góp những kinh nghiệm hay nhất và tệ nhất mà họ có. Cán bộ hướng dẫn sẽ tổng kết và đưa ra kết luận. Nội dung chủ đề 4.1. Những hình thức họat động hướng dẫn a. Mục tiêu • Học viên có thể định nghĩa những hình thức khác nhau của những hoạt động hướng dẫn cho một khoá tập huấn b. Phương pháp truyền đạt • Cán bộ hướng dẫn sẽ giải thích và phân công bài tập cho những đối tượng tập huấn c. Kiến thức truyền đạt Có nhiều kĩ thuật giảng dạy, mỗi phương pháp có những thuận lợi và khó khăn riêng. Đây là một số kĩ thuật giảng dạy phát huy được tính chủ động của việc học: động não, trò chơi, những bài thuyết giảng nhỏ, làm việc theo nhóm, đóng vai, nghiên cứu trường hợp. Mặc dù phương pháp hướng dẫn được sử dụng rộng rãi này đòi hỏi một lượng lớn thời gian và nguồn lực khác cũng như mang lại cho cán bộ hướng dẫn hay tập huấn quyền điều khiển lớn nhất thì ảnh hưởng của nó đối với thay đổi việc học và hành vi là rất nhỏ. Các nghiên cứu cho thấy có nhiều cách học khác nhau và có thể là tất cả những cách học này sẽ được trình bày trong lớp tập huấn, cán bộ tập huấn cũng nên biết cách sử dụng những chiến lược hướng dẫn khác nhau khi trình bày bài giảng của mình. Việc tham gia tích cực vào bài học sẽ giúp học viên có cơ hội thực hành những kĩ năng họ học đuợc đồng thời cũng tạo cơ hội cho cán bộ tập huấn đánh giá và đưa ra nhận xét để có thể củng cố thêm cho việc học. 4.2 Cơ sở để phát triển một hoạt động hướng dẫn DỰ ÁN AGRIBIZ 055/VIE 04 TẬP HUẤN KINH DOANH NÔNG NGHIỆP a. Mục tiêu • Để hoàn thiện phần này, học viên phải có khả năng giải thích được cơ sở để phát triển những hoạt động hướng dẫn b. Phương pháp truyền đạt • Cán bộ hướng dẫn giải thích rồi đưa ra bài tập c. Kiến thức truyền đạt Cán bộ hướng dẫn giải thích cho đối tượng tập huấn Khi anh (chị) phát triển những hoạt động này hãy lựa chọn những chiến lược có thể giúp anh (chị) đạt được mục tiêu tốt nhất. Ví dụ, phát triển kĩ năng có thể đạt được tốt nhất thông qua việc làm mẫu, thực hành và đưa ra nhận xét trong khi việc nắm được thông tin có thể được thực hiện thông qua việc thảo luận nhóm hay làm việc theo nhóm. Nên lưu ý nhiều người có nhiều cách học khác nhau như đọc, nghe và thực hành. Một mẫu thiết kế tập huấn hoàn thiện kết hợp nhiều chiến lược tập huấn, bao gồm: • Phong cách học của học viên • Những quy tắc của việc học của người lớn • Quy mô nhóm • Kinh nghiệm trước đó và trình độ văn hoá của học viên • Kiểu kĩ năng hay thông tin được trình bày • Phong cách của người hướng dẫn Khi quyết định những hoạt động cần thực hiện, hãy áp dụng những câu hỏi sau: • Chúng ta có biết được hoạt động này có hiệu quả hay không? • Chúng ta đã sử dụng nó trước đây chưa? Với kĩ thuật này, chúng ta có cảm thấy thoải mái không? Chúng ta có cần ý kiến của giới chuyên môn để có thể áp dụng kĩ thuật này hiệu quả không? • Hoạt động này có đòi hỏi học viên những kiến thức hay kĩ năng vốn có không? • Chúng ta sẽ có thời gian, không gian và những nguồn lực cần thiết để hoàn thành hoạt động không? • Hoạt động này có khuyến khích học viên học tập mà không làm cho họ cảm thấy rắc rối không? Nên đảm bảo mỗi hoạt động sẽ bao gồm phần tổng kết trong đó xem lại những khái niệm, trả lời những câu hỏi và thảo luận những ứng dụng. Trong phần tổng kết anh (chị) cần cân nhắc đặt ra những câu hỏi như: • Anh (chị) sẽ làm điều gì như kết quả của...? DỰ ÁN AGRIBIZ 055/VIE 04 TẬP HUẤN KINH DOANH NÔNG NGHIỆP • Những vấn đề chính gì nảy sinh? • Điều gì giúp anh (chị) chị trả lời được vấn đề....? Cuối cùng, quyết định thời gian anh (chị) cần để tiến hành mỗi họat động và đạt được những mục tiêu của mình. Tốt hơn nên bỏ qua một mục tiêu hơn là ôm đồm nhiều hoạt động và làm cho học viên thất vọng cũng như buộc bản thân làm việc quá mức. Nên lưu ý là anh (chị) cũng cần phát triển những tài liệu hỗ trợ cho những hoạt động trên như các nghiên cứu trường hợp, tài liệu, danh mục những tài liệu liên quan và bảng hỏi. Nên giành thời gian để phác thảo tài liệu, lấy ý kiến đánh giá và ôn tập những vấn đề cần thiết. Bài tập 9: Học viên sẽ được cung cấp một ví dụ về những hoạt động hướng dẫn đã được sử dụng trong những khoá tập huấn, những buổi thảo luận và sau đó đưa ra câu hỏi. 4.3. Những phương pháp giảng dạy a. Mục tiêu • Để hoàn thành phần này, học viên phải giải thích những phương pháp tập huấn khác nhau b. Phương pháp truyền đạt • Học viên sẽ làm việc theo nhóm c. Kiến thức truyền đạt Bài tập 10: Thảo luận nhóm Học viên được yêu cầu xác định những phương pháp tập huấn khác nhau và nối chúng với những mục tiêu học tập khác nhau (kiến thức, kĩ năng và thái độ). Bảng 1: Những phương pháp giảng dạy (nối phương pháp với mục tiêu) Phương pháp Ứng dụng (kiến thức, kĩ năng và thái độ) - - - DỰ ÁN AGRIBIZ 055/VIE 04 TẬP HUẤN KINH DOANH NÔNG NGHIỆP Bài tập 11: (tiếp tục- có liên quan đến phần 4.4) Thảo luận nhóm Học viên được yêu cầu làm việc theo nhóm để xác định những khó khăn và thuận lợi của mỗi phương pháp đã cho Bảng 2:Những thụân lợi và khó khăn/ràng buộc của mỗi phương pháp tập huấn Phương pháp Thuận lợi Khó khăn/ràng buộc Phù hợp với 1. Thuyết trình - - - - - - - - - - - - 2. Thảo luận nhóm - - - - - - - - - - - - 3. Động não - - - - - - - - - - - - 4. Nghiên cứu trường hợp - - - - - - - - - - - - 5. Đi thực tế - - - - - - - - - - - - 6.…. - - - - - - - - DỰ ÁN AGRIBIZ 055/VIE 04 TẬP HUẤN KINH DOANH NÔNG NGHIỆP 4.4. Những phương pháp giảng dạy: Thuận lợi và khó khăn a. Mục tiêu • Để hoàn thiện phần này, học viên có thể giải thích được những thuận lợi và khó khăn của những phương pháp khác nhau. b. Phương pháp truyền đạt • Cán bộ hướng dẫn sẽ giải thích cho học viên c. Kiến thức truyền đạt + Phương pháp tập huấn: Thuận lợi và khó khăn • Anh (chị) có bao nhiêu phương pháp tập huấn cho người lớn? • Những thuận lợi và khó khăn của mỗi phương pháp? • Mỗi phương pháp phù hợp với kiểu học nào (kiến thức, kĩ năng hay thái độ)? Không có phương pháp tập huấn nào là hoàn hảo. Việc ứng dụng những phương pháp tập huấn này rất quan trọng đến sự thành công của khoá tập huấn; nó phụ thuộc vào chủ đề và đặc điểm của học viên. Những phương pháp khác nhau và ứng dụng của chúng được liệt kê bên dưới. 1. Phương pháp thuyết trình Đây là phương pháp tập huấn truyền thống: Cán bộ hướng dẫn thuyết trình bài giảng cho học viên và học viên tiếp thu kiến thức một cách thụ động. Thuận lợi: • Một lượng kiến thức lớn có thể được truyền thụ trong một thời gian ngắn • Phát huy kĩ năng nghe; • Kĩ năng viết • Cán bộ hướng dẫn kiểm soát được hoạt động Khó khăn: • Thông tin một chiều • Cách học thụ động • Học viên không được khuyến khích tham gia vào quá trình tập huấn • Học viên không thể nắm bắt được toàn bộ kiến thức • Cán bộ hướng dẫn không thể làm rõ được những điều mà học viên chưa hiểu. Phù hợp với: • Kíên thức 2. Thảo luận nhóm: Phương pháp này đòi hỏi tất cả những thành viên tham gia vào công việc đã được phân công. DỰ ÁN AGRIBIZ 055/VIE 04 TẬP HUẤN KINH DOANH NÔNG NGHIỆP • Học viên được chia thành những nhóm nhỏ làm bài tập được phân trong phần trước sau đó trình bày kết quả Thuận lợi: • Học viên có tất cả những cơ hội để tham gia và cho ý kiến về chủ đề • Huy động trí óc, kinh nghiệm của tất cả học viên • Học viên có cơ hội cải thiện được hiểu biết về những vấn đề trên thực tế và lí thuyết. Khó khăn: • Mất thời gian • Thiếu người lãnh đạo có kiến thức và kinh nghiệm • Những điều trái ngược có thể nảy sinh và làm ảnh hưởng đến kết quả thảo luận Phù hợp với: • Kiến thức • Thái độ 3. Phương pháp động não: Cán bộ hướng dẫn sẽ đưa ra vấn đề hay câu hỏi để học viên đóng góp ý kiến Thuận lợi: • Có thể khuyến khích tính sáng tạo và sự tham gia của học viên vào trong quy trình tập huấn • Đây là cách thức tốt nhất để giải quyết vấn đề • Cải thiện kĩ năng nói của học viên • Phù hợp với lớp học quy mô lớn Khó khăn: • Phương pháp này mất nhiều thời gian Phù hợp với: • Kiến thức • Thái độ 4. Nghiên cứu trường hợp Phương pháp này dựa vào những nghiên cứu trường hợp và phân tích của chúng để kiến thức và giải pháp cho những vấn đề nảy sinh trong một số trường hợp cụ thể Thuận lợi: • Thu hút sự chú ý của học viên bằng những kiến thức thực tiễn • Cán bộ hướng dẫn có thể kiểm soát hoạt động bằng những nghiên cứu trường hợp có chủ ý DỰ ÁN AGRIBIZ 055/VIE 04 TẬP HUẤN KINH DOANH NÔNG NGHIỆP • Cải thiện khả năng làm việc độc lập của học viên. • Khuyến khích tương tác và trao đổi kiến thức giữa các học viên • Bao quát được tất cả các hình thức học (kiến thức, kĩ năng và thái độ) Khó khăn: • Khó để có được một nghiên cứu trường hợp phù hợp với tất cả các đối tượng tập huấn trong cùng một nơi • Mất nhiều thời gian Phù hợp với: • Kĩ năng • Kiến thức • Thái độ 5. Đi thực tế Cán bộ hướng dẫn sẽ tổ chức đi thực tế để học viên có thể liên hệ kiến thức với thực tiễn và những kĩ năng thực hành. Phương pháp này cũng giúp học viên quan sát và liên hệ tới những kiến thức và kinh nghiệm đã có trước đó. Thuận lợi: • Khuyến khích tính sáng tạo của học viên • Kiến thức có thể áp dụng được trong bối cảnh địa phương • Tạo ra môi trường thuận tiện cho việc nắm bắt kiến thức • Dựa trên thực tiễn Khó khăn: • Phương pháp này mất nhiều thời gian • Chi phí cao • Khó kiểm soát được một nhóm lớn các học viên Phù hợp với: • Kiến thức • Kĩ năng nhưng chỉ bằng hình thức quan sát 6. Bài tập: Thuận lợi: • Học viên chủ động tham gia vào việc học • Cơ hội thực hành kĩ năng • Cơ hội áp dụng kiến thức Khó khăn: DỰ ÁN AGRIBIZ 055/VIE 04 TẬP HUẤN KINH DOANH NÔNG NGHIỆP • Mất thời gian phát triển các bài tập có hiệu quả • Mất thời gian để hoàn thành bài tập Phù hợp với: • Ứng dụng kiến thức • Các kĩ năng 7. Đóng vai Thuận lợi: • Học tập chủ động • Dễ gây chú ý cho học viên • Ứng dụng kiến thức Khó khăn: • Cần phải có sự chuẩn bị kĩ càng • Mất thời gian • Vấn đề ngôn ngữ có thể xảy ra và có một số người dân tộc thiểu số tham gia trong lớp học * Phù hợp • Kiến thức • Kĩ năng • Thái độ DỰ ÁN AGRIBIZ 055/VIE 04 TẬP HUẤN KINH DOANH NÔNG NGHIỆP + Phương pháp tập huấn và ứng dụng Bảng 3: Những phương pháp tập huấn Phương pháp tập huấn Ứng dụng (kiến thức, kĩ năng, thái độ) 1. Hướng dẫn/thuyết trình - Lớp học với lượng lớn học viên - Giới thiệu những kiến thức mới phức tạp 2. Thảo luận nhóm - Chia sẻ kinh nghiệm - Trao đổi ý kiến - Giải quyết vấn đề và lên kế hoạch 3. Động não - Thu thập ý kiến và kinh nghiệm - Giải quyết vấn đề và thay đổi ý kiến 4. Nghiên cứu trường hợp - Giải quyết vấn đề - Ra quyết định - Phân tích những tình huống phức tạp 5. Đi thực tế - Kết hợp lý thuyết và thực tế - Thực hành kĩ năng - Quan sát và trả lời 6. Bài tập - Xem lại kiến thức - Ứng dụng kiến thức - Thực hành kĩ năng 7. Đóng vai - Xem lại kiến thức - Thực hành kĩ năng - Hồi đáp + Tập huấn cho người lớn a. Những đặc điểm của tập huấn cho người lớn • Những đặc điểm chính? • Làm cách nào để giảm thiểu khó khăn và ràng buộc cũng như tận dụng những thế mạnh? DỰ ÁN AGRIBIZ 055/VIE 04 TẬP HUẤN KINH DOANH NÔNG NGHIỆP * Những cách thức thực hiện: thảo luận nhóm và cán bộ hướng dẫn sẽ tổng kết, đưa ra kết luận và giải thích cho học viên. • Học viên làm việc theo nhóm để xác định những đặc điểm chính của việc tập huấn cho người lớn rồi trình bày kết quả. Bài tập 12: Điểm khác biệt giữa tập huấn cho trẻ và cho người lớn là gì? Yêu cầu học viên suy nghĩ về những kinh nghiệm học tập khi đang ở nhà trường và trong thời điểm hiện tại, họ sẽ tiến hành việc học bây giờ như thế nào rồi cho anh (chị) biết những đặc điểm của vịêc học của trẻ em và người lớn. Trẻ em Người lớn Thiết kế hội thảo Từ bài tập 1 cán bộ hướng dẫn có thể kết luận những tính chất của vịêc học tập của người lớn được sử dụng như thế nào để thiết kế được một khoá tập huấn thành công?Cán bộ hướng dẫn sẽ tổng kết và đưa ra kết luận + Những đặc điểm chính của tập huấn cho người lớn • Khái niệm độc lập Những người học lớn tuổi tự bản thân có thể nắm được những nhu cầu riêng của mình trong lớp học cũng như ở nơi làm việc hay trong cuộc sống xã hội. Họ không thích đóng vai trò thụ động. Họ có thể tránh những trường hợp mà họ được đối xử như trẻ con, ví dụ như trong những lớp học truyền thống với những kinh nghiệm nhà trường của mình. • Khuynh hướng nhiệm vụ/bài tập Học viên lớn không tham gia vào tài liệu mang tính trừu tượng hay là quá mang tính giả thuyết. Do họ có lí do để học tập nên họ muốn học làm thế nào để ứng dụng những thông tin được cung cấp vào cuộc sống đời thường càng nhanh càng tốt. Họ mong muốn thời gian trên lớp được sử dụng hợp lí và hi vọng lớp học sẽ giúp họ giải quyết những vấn đề họ gặp phải trong đời sống thường nhật của mình. • Đa dạng hoá Học viên lớn tuổi thường tích luỹ được nhiều kinh nghiệm về cuộc sống và công việc vì vậy họ có thể xem đó là điểm tham khảo cho việc học mới. Họ có nhiều kinh nghiệm bản thân được xem như nguồn tài liệu học tập cho toàn bộ nhóm. Những cách thức học tập năng động giúp kêt nối DỰ ÁN AGRIBIZ 055/VIE 04 TẬP HUẤN KINH DOANH NÔNG NGHIỆP nội dung với những cấu trúc có ý nghĩa riêng của người học. Họ sẽ có thể phản ứng tiêu cực nếu được đối xử như những người không biết gì. Thực tế cho thấy kinh nghiệm của học viên lớn tuổi trong bất kì lớp học nào có thể không giống nhau và điều này tạo ra sự khác biệt rất lớn cần được cân nhắc. • Những học viên lớn cần được tôn trọng Cần xem xét thái độ tôn trọng lẫn nhau giữa cán bộ tập huấn và đối tượng tập huấn khi tiến hành thiết kế và thực hiện tập huấn để có thể đạt được những mục tiêu tập huấn đề ra. • Tạo một môi trường tập huấn thoải mái: Học viên dễ dàng tiếp thu bài nếu họ cảm thấy thoải mái + Những điều kiện để có được hoạt động tập huấn cho người lớn hiệu quả nhất: Học viên sẽ làm việc theo nhóm, xác định điều kiện để tiến hành tập huấn cho người lớn đạt hiệu quả tốt nhất sau đó trình bày lại. Cán bộ hướng dẫn sẽ giải thích cho học viên những điều kiện cần thiết đó là gì. (1) Học viên lớn sẽ học tốt nhất bằng cách: • Nội dung tập huấn tập trung vào công việc của họ • Học viên tham gia tích cực vào hoạt động tập huấn • Học viên có thể đưa ra nhận xét và suy nghĩ của mình • Học viên có thể đặt câu hỏi nếu họ muốn • Xây dựng kinh nghiệm cho học viên (2) Học viên lớn sẽ học tập tốt nhất trong những điều kiện sau: • Chủ đề và nội dung phù hợp với mối quan tâm cũng như trình độ của họ • Cảm thấy thoải mái và được tôn trọng • Có thời gian rảnh và không bị ảnh hưởng bởi những yếu tố khác • Phương pháp giảng dạy hợp lí và dễ tiếp thu (3) Những ràng buộc có thể làm hạn chế việc tập huấn cho người lớn: • Trình độ kiến thức và khả năng khác nhau trong cùng một nhóm học viên • Thiếu thời gian và những trách nhiệm khác mà họ đang có • Thái độ tiêu cực cuả học viên • Thái độ và ý tưởng cứng nhắc DỰ ÁN AGRIBIZ 055/VIE 04 TẬP HUẤN KINH DOANH NÔNG NGHIỆP • Những vấn đề về giới • Những vấn đề về dân tộc 4.5. Vấn đề giới a. Mục tiêu • Để hoàn thiện phần này học viên cần biết lí do tại sao chúng ta cần cân nhắc vấn đề về giới và cách thức giải quyết vấn đề đó. b. Phương pháp truyền đạt • Cán bộ hướng dẫn sẽ giải thích cho học viên vấn đề giới tính trong thiết kế và phát triển tập huấn cũng như những vấn đề có thể nảy sinh và ảnh hưởng đến mục tiêu tập huấn. c. Kiến thức truyền đạt Những lí do cho việc cân nhắc vấn đề giới tính trong tập huấn là: • Nhằm đảm bảo cả nam giới và nữ giới đều được tham gia vào trong quy trình tập huấn • Để đảm bảo tập huấn đáp ứng được nhu cầu của cả nam giới và nữ giới • Để đảm bảo những khoá tập huấn được thiết kế và tiến hành theo một phương thức phù hợp với cả nam giới và nữ giới. 1. Vấn đề về giới có thể xuất hiện ở bước nào trong qúa trình thiết kế và phát triển khoá tập huấn? • Xác định nhóm học tập mục tiêu • Đánh giá nhu cầu đào tạo: Làm mẫu, thu thập và phân tích dữ liệu • Tiến hành tập huấn: minh họa bằng thí dụ, phân nhóm nhỏ, v.v 2. Biện pháp giải quyết • Cân nhắc vấn đề giới tính bằng cách cân bằng tỉ lệ nam và nữ khi xác định nhóm học tập mục tiêu • Cân bằng vấn đề về giới bằng việc cho ví dụ tiêu biểu hay thu thập dữ liệu trong quá trình tiến hành điều tra nhu cầu tập huấn • Cân nhắc những vấn đề về giới khi tiến hành giảng dạy: minh họa bằng thí dụ, phân chia các nhóm nhỏ. Bài tập 13: DỰ ÁN AGRIBIZ 055/VIE 04 TẬP HUẤN KINH DOANH NÔNG NGHIỆP Học viên sẽ được yêu cầu xác định những ảnh hưởng tiêu cực của vấn đề giới tính trong mục tiêu học tập của khoá tập huấn và đề xuất các biện pháp giải quyết nhằm làm giảm thiểu chúng, sau đó trình bày và thảo luận. DỰ ÁN AGRIBIZ 055/VIE 04 TẬP HUẤN KINH DOANH NÔNG NGHIỆP CHỦ ĐỀ 5: NHỮNG KĨ NĂNG TẬP HUẤN CHO CÁN BỘ HƯỚNG DẪN Những mục tiêu học tập của chủ đề Để hoàn thành chủ đề này học viên có thể liệt kê và xác định: • Những kĩ năng cần thiết cho cán bộ hướng dẫn • Những cách thức cán bộ hướng dẫn có thể cải thiện được kĩ năng của mình • Tiếp đó trình bày một phần ngắn của chủ đề với nhóm học tập Những phương pháp truyền đạt • Thảo luận nhóm và báo cáo Những vấn đề của chủ đề 5.1. Những kĩ năng tập huấn của cán bộ hướng dẫn a. Mục tiêu • Phần này sẽ cung cấp cho học viên những kĩ năng cần thiết của một cán bộ hướng dẫn b. Phương pháp truyền đạt • Cán bộ hướng dẫn sẽ yêu cầu học viên làm bài tập, trình bày sau đó cán bộ hướng dẫn sẽ giải thích cho học viên c. Kiến thức truyền đạt Bài tập 14: Học viên được yêu cầu làm việc theo nhóm, xác định những kĩ năng tập huấn mà một cán bộ hướng dẫn cần có (30 phút); cách thức để cải thiện sau đó trình bày lại. Những kĩ năng tập huấn Mức độ Biện pháp cải thiện Sau khi nhóm đã trình bày và thảo luận, cán bộ hướng dẫn sẽ giải thích cho học viên những kĩ năng cán bộ hướng dẫn cần có là gì. • Những kĩ năng tập huấn mà một cán bộ hướng dẫn cần có là gì? • Làm thế nào để một cán bộ hướng dẫn có thể cải thiện được những kĩ năng của mình? a. Kĩ năng giao tiếp DỰ ÁN AGRIBIZ 055/VIE 04 TẬP HUẤN KINH DOANH NÔNG NGHIỆP • Kĩ năng này giúp cán bộ tập huấn truyền đạt thông tin và kiến thức cho học viên • Đây là một kĩ năng quan trọng cho việc thiết kế và phát triển tập huấn vì nó lấp khoảng trống kiến thức của học viên với những mục đích và mục tiêu cuả cán bộ tập huấn • Hình thức giao tiếp và truyền đạt thông tin: - Bằng từ ngữ - Áp phích, hành động và cử chỉ b. Kĩ năng trình bày và tạo điều kiện • Anh (chị) chuẩn bị cho việc trình bày như thế nào? • Anh (chị) trình bày như thế nào? * Những phương pháp truyền đạt • Thảo luận nhóm • Giải thích cho học viên Trong mỗi kĩ năng học viên được phân làm các bài tập dựa trên việc đánh giá nhu cầu đào tạo cũng như những phần trước của bài 4 để thực hành kĩ năng này. * Chuẩn bị phần trình bày • Chuẩn bị từ chủ đề này sang chủ đề khác • Ba phần chính của nội dung trình bày: + Giới thiệu; + Nội dung và những họat động hướng dẫn + Kết luận • Yêu cầu về nội dung: ý rõ, nghĩa rõ, lôgíc và sát với chủ đề * Trình bày: bằng chủ đề • Phương pháp: trò chuyện, đi thực tế, làm bài tập, thảo luận nhóm, động não, nghiên cứu trường hợp và phân vai. • Di chuyển, cử chỉ, giọng nói, viết, nhìn và thái độ Bài tập 15: Học viên được yêu cầu chuẩn bị và trình bày một phần nội dung đề cương được hoàn thành trong những bài tập trước. c. Những kĩ năng hỏi và đáp DỰ ÁN AGRIBIZ 055/VIE 04 TẬP HUẤN KINH DOANH NÔNG NGHIỆP Thiết kế câu hỏi dựa trên chủ đề • Hỏi, nghe và trả lời • Kĩ năng trả lời Bài tập 16: Học viên sẽ được phân công một chủ đề và sẽ thực hành phần hỏi, đáp. Những kĩ thuật đầu tiên sẽ được trình bày nhằm khuyến khích học viên trả lời; ví dụ cho học viên thời gian để hình thành đáp án cho buổi thảo luận câu hỏi, viết chủ đề lên bảng và yêu cầu đáp án.Tiếp đó học viên sẽ được cung cấp chủ đề và luyện tập hỏi đáp với những học viên khác. Cuối cùng, tất cả các học viên sẽ được yêu cầu đưa ra kết luận mà họ có được từ bài tập. d. Kĩ năng hướng dẫn nhóm • Chuẩn bị chủ đề và ý tưởng • Chia nhóm nhỏ; • Đặt câu hỏi và đưa ra vấn đề cho nhóm thảo luận; • Hướng dẫn và quan sát nhóm • Giữ bình tĩnh • Tập trung vào chủ đề • Tập trung vào những mục tiêu học tập Bài tập 17: Hoạt động phân vai – cung cấp những vấn đề có thể nảy sinh trong khi tiến hành giảng để luyện tập kĩ năng hướng dẫn, ví dụ như nhóm hội thảo ồn ào, thái độ tiêu cực, không chú ý hay tình trạng nam chiếm đa số, quyền điều khiển tập trung vào một cá nhân. 5.2. Cách thức cải thiện những kĩ năng tập huấn a. Những mục tiêu học tập • Hoàn thành phần này, học viên có khả năng cải thiện những kĩ năng tập huấn và thực hành trước lớp. b. Những phương pháp truyền đạt Cán bộ hướng dẫn sẽ giải thích cho học viên cách thức một cán bộ hướng dẫn có thể cải thiện được những kĩ năng tập huấn của mình. c. Kiến thức truyền đạt • Tham gia vào những khoá tập huấn liên quan đến những kĩ năng tập huấn • Cải thiện kĩ năng bằng cách thực hành • Tiếp cận những tài liệu tập huấn phù hợp DỰ ÁN AGRIBIZ 055/VIE 04 TẬP HUẤN KINH DOANH NÔNG NGHIỆP • Đóng vai • Quan sát một cán bộ hướng dẫn giỏi Bài tập 18: Đóng vai- Học viên sẽ đóng vai cán bộ hướng dẫn để thực hành những kĩ năng tập huấn, tiếp đó những học viên khác sẽ đưa ra nhận xét. DỰ ÁN AGRIBIZ 055/VIE 04 TẬP HUẤN KINH DOANH NÔNG NGHIỆP CHỦ ĐỀ 6: THỜI GIAN BIỂU, HẬU CẦN VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ THỰC TẾ Mục tiêu của chủ đề Hoàn thiện chủ đề này, học viên có khả năng: • Chuẩn bị thời gian biểu và lên kế hoạch cho toàn khoá tập huấn • Mô tả những nguồn lực quan trọng nhất Phương pháp truyền đạt • Cán bộ hướng dẫn sẽ giải thích cho học viên rồi yêu cầu họ tham gia làm việc theo nhóm để thảo luận những vấn đề được liệt kê và trao đổi kinh nghiệm làm việc. Nội dung chủ đề 6.1. Lập kế hoạch và thời gian a. Mục tiêu học tập • Hoàn thành phần này, học viên cần chuẩn bị thời gian biểu và lịch trình làm việc cho toàn bộ khoá học b. Phương pháp truyền đạt • Cán bộ hướng dẫn sẽ giải thích cho học viên và đưa ra bài tập c. Kiến thức truyền đạt Thảo luận khái niệm thời gian có cân nhắc đến: • Những đặc điểm của học viên? • Tình hình thực tế của một vùng cụ thể? • Các nguồn lực? Bài tập 19: Theo nhóm, học viên sẽ được yêu cầu chuẩn bị lịch làm việc với một chủ đề đã cho, thảo luận cách thức xâu chuỗi các chủ đề. Học viên sẽ viết chủ đề lên những tờ giấy dính để phát triển lịch trình. 6.2. Địa điểm a. Mục tiêu học tập • Hoàn thiện phần này, học viên có thể xác định địa điểm cho những khoá tập huấn b. Phương pháp truyền đạt • Cán bộ hướng dẫn sẽ giải thích cho học viên và chia sẻ kinh nghiệm trong việc tổ chức khoá tập huấn này c. Kiến thức truyền đạt DỰ ÁN AGRIBIZ 055/VIE 04 TẬP HUẤN KINH DOANH NÔNG NGHIỆP Để xác định địa điểm tổ chức khoá tập huấn, những cán bộ tổ chức nên cân nhắc những câu hỏi sau: • Quy mô lớp học? • Anh (chị) muốn tổ chức lớp tập huấn ở đâu? • Lớp học lớn như thế nào? • Nhóm đối tượng tập huấn mục tiêu của anh (chị) là ai? 6.3. Dụng cụ hỗ trợ giảng dạy a. Mục tiêu Hoàn thành phần này, học viên có thể • Xác định những nhu cầu tập huấn cần thiết cho khoá tập huấn • Chuẩn bị những nhu cầu tập huấn cho khoá tập huấn b. Phương pháp truyền đạt • Cán bộ hướng dẫn giải thích khái niệm dụng cụ hỗ trợ giảng dạy và đưa ra một số dụng cụ cụ thể được sử dụng cho khoá tập huấn c. Kiến thức truyền đạt “Một dụng cụ hỗ trợ giảng dạy giúp củng cố việc học và nâng cao khả năng ghi nhớ của học viên về những điều họ học được sau khi họ kết thúc khoá học” Dụng cụ hỗ trợ giảng dạy có ý nghĩa tích cực đối với môi trường học tập. Cán bộ hướng dẫn cũng trình bày cách sử dụng hiệu quả những công nghệ mới để củng cố thêm những phần trình bày của mình nếu có thể. Khi nào anh (chị) cần dụng cụ hỗ trợ giảng dạy? • Khi tài liệu quá phức tạp nếu chỉ sử dụng ngôn ngữ . . . • Khi anh (chị) cần trình bày một hình ảnh nhất quán mà học viên không cần phải tự mình tưởng tượng ra... • Khi cần khả năng ghi nhớ cao . . . • Khi học viên cần tập trung . . . • Khi cần thể hiện những mối quan hệ giữa những khái niệm hay những bước trong quy trình hay những thông tin định lượng • Khi anh (chị) cần tóm tắt lại những điểm chính . . . Những dụng cụ hỗ trợ giảng dạy nào là cần thiết? • Những tài liệu tập huấn: Tài liệu tập huấn, bài giảng, tài liệu • Những dụng cụ như máy vi tính, bảng, LCD, bút viết, v.v DỰ ÁN AGRIBIZ 055/VIE 04 TẬP HUẤN KINH DOANH NÔNG NGHIỆP Bài tập 20: Cán bộ hướng dẫn sử dụng băng hình và Power Point có nội dung chuẩn bị cho khoá tập huấn. Học viên sẽ được xem những phần trình bày qua chương trình Power Point hay băng hình để biết được cách thức chúng ta đã chuẩn bị cho bài giảng. Bài tập 21: Cán bộ hướng dẫn sẽ trình bày tài liệu, giấy trong và chương trình PowerPoint có hiệu quả trong quá trình tập huấn rồi yêu cầu nhận xét và thảo luận. Học viên cũng sẽ phải chuẩn bị một tài liệu có hiệu quả trong chủ đề tiếp theo. 6.4. Đi thực tế a. Mục tiêu Hoàn thiện phần này, học viên có khả năng • Giải thích được lí do tại sao chúng ta lại tiến hành đi thực tế trong khoá tập huấn • Tổ chức đi thực tế cho khoá tập huấn b. Phương pháp truyền đạt Thảo luận nhóm và làm bài tập c. Kiến thức truyền đạt Để tổ chức đi thực tế, anh (chị) nên trả lời được những câu hỏi sau • Tại sao chúng ta lại tiến hành đi thực tế? • Anh (chị) mong muốn đối tượng tập huấn đạt được điều gì sau khi đi thực tế? • Anh (chị) chọn lựa địa điểm thực tế như thế nào? • Những tài liệu nào cần thiết cho việc đi thực tế? • Anh (chị) tiến hành hoạt động đi thực tế như thế nào? Bài tập 22: - Học viên được yêu cầu lắng nghe những điều được cho là quan trọng đối với sự thành công cuả hoạt động tập huấn (thời gian biểu, hậu cần và nguồn lực) - Viết mỗi điều ra một mẫu giấy dính riêng - Phân những điều đó theo mức độ ưu tiên - Mỗi nhóm sẽ giải thích công việc của mình cho những học viên khác khi họ đang dán những mẫu giấy đó DỰ ÁN AGRIBIZ 055/VIE 04 TẬP HUẤN KINH DOANH NÔNG NGHIỆP 1 2 2 3 3 3 4 4 4 4 - Cuối cùng, tất cả học viên thảo luận câu hỏi: Họ đã học được gì từ bài tập trên? DỰ ÁN AGRIBIZ 055/VIE 04 TẬP HUẤN KINH DOANH NÔNG NGHIỆP CHỦ ĐỀ 7: CHUẨN BỊ GIÁO TRÌNH VIẾT Những mục tiêu của chủ đề Hoàn thiện chủ đề này, học viên có khả năng • Mô tả cấu trúc của giáo trình viết • Chuẩn bị tài liệu cho một giáo trình viết Những phương pháp truyền đạt Cán bộ hướng dẫn giải thích quy trình chuẩn bị giáo trình, sử dụng giáo trình tập huấn cho khoá học này làm ví dụ Những nội dung của chủ đề 7.1. Cấu trúc của khoá tập huấn a. Những mục tiêu học tập Hoàn thiện phần này, học viên có khả năng • Giải thích cấu trúc của một giáo trình viết b. Phương pháp truyền đạt • Cán bộ hướng dẫn sẽ giải thích cho học viên và sau đó đưa ra bài tập nhóm c. Kiến thức truyền đạt • Một khoá tập huấn được cấu tạo như thế nào? Những quy định của việc học cho người lớn và những khái niệm của chu kì tập huấn cung cấp cơ sở cho khoá học. Giáo trình tập huấn được thiết kế từ phần này sang phần khác (đôi khi từ chủ đề này sang chủ đề khác) và theo khoá học khi nó được phát triển. Tài liệu trong giáo trình có liên quan đến những mục tiêu học tập và hỗ trợ cho quy trình học tập. Khi tập huấn cho cán bộ, điều quan trọng là phải có giáo trình cho người tập huấn (như trong giáo trình tập huấn), và một giáo trình ngắn (ví dụ như một tập các tài liệu ) cho đối tượng tập huấn (ví dụ như nông dân). Những tài liệu phát tay và tài liệu khác sử dụng cho nông dân nên bao hàm trong giáo trình của cán bộ tập huấn cùng với đầy đủ tài liệu để hướng dẫn họ trong quá trình tập huấn. Giáo trình tập huấn bao gồm: a. Phần giới thiệu b. Những mục tiêu học tập của phần này c. Bố trí thời gian cho phần này d. Những nguồn lực cần thiết e. Một số lưu ý nhằm hỗ trợ cho việc học f. Những tài liệu cán bộ tập huấn có thể sử dụng trong quá trình tập huấn DỰ ÁN AGRIBIZ 055/VIE 04 TẬP HUẤN KINH DOANH NÔNG NGHIỆP g. Những hoạt động hướng dẫn Bài tập 23: Học viên sẽ được xem một ví dụ về giáo trình tập huấn do cán bộ hướng dẫn trình bày. 7.2. Chuẩn bị giáo trình viết a. Những mục tiêu học tập Hoàn thiện phần này, học viên có khả năng • Định nghĩa được như thế nào là một giáo trình viết • Chuẩn bị một giáo trình viết b. Những phương pháp truyền đạt • Cán bộ hướng dẫn sẽ giải thích cho học viên sau đó đưa ra bài tập nhóm c. Kiến thức truyền đạt Cán bộ hướng dẫn sẽ giải thích cho học viên • Cách thức viết tài liệu cho một giáo trình tập huấn Tài liệu cho nông dân nên đơn giản và đầy đủ thông tin • Chỉ sử dụng những tài liệu khi thật cần thiết • Sử dụng những mục nhỏ và dấu tiêu đề • Nên sử dụng ít ngôn ngữ lời nói • Sử dụng ngôn ngữ rõ ràng và trong sáng • Minh họa và sử dụng những biểu đồ khi cần Bài tập 24: Học viên được giao cho một chủ đề, mỗi người sẽ được yêu cầu viết ra một tài liệu về chủ đề đó. Tiếp đó trình bày và cán bộ hướng dẫn sẽ đưa ra kết luận bằng cách chỉ ra những đặc điểm tích cực của những tài liệu được trình bày. DỰ ÁN AGRIBIZ 055/VIE 04 TẬP HUẤN KINH DOANH NÔNG NGHIỆP CHỦ ĐỀ 8: ĐÁNH GIÁ KHOÁ TẬP HUẤN, GIÁM SÁT VÀ ĐỊNH GIÁ TẬP HUẤN Những mục tiêu của chủ đề Để hoàn thiện chủ đề này, học viên phải có khả năng • Giải thích 4 cấp độ đánh giá của Kirkpatrick • Phân biệt sự khác nhau giữa đánh giá tập huấn và đánh giá tập huấn • Phân biệt sự khác nhau giữa quy trình và đánh giá kết quả • Đánh giá tầm quan trọng của việc giám sát thường xuyên của khoá học 8.1. Đánh giá khoá tập huấn a. Mục tiêu Hoàn thành phần này, học viên có khả năng • Định nghĩa như thế nào là đánh giá khoá tập huấn • Giải thích những phương pháp khác nhau của việc đánh giá tập huấn b. Phương pháp truyền đạt • Cán bộ tập huấn giải thích cho học viên và đưa ra bài tập c. Kiến thức truyền đạt (4 cấp độ đánh giá của Kirkpatrick) Việc đánh giá thường dựa trên 4 cấp độ khác nhau được liệt kê dưới đây: 1. Phản ứng- Học viên cảm nhận về khoá tập huấn như thế nào? 2. Học tập- Những kiến thức nào học viên tiếp thu được trong khoá tập huấn? 3. Hành vi- Học viên đã phát triển được những kĩ năng nào? Những thông tin mới nào được áp dụng trong công việc? 4. Kết quả/hiệu quả- Những kết quả thu được. Học viên có ứng dụng được những kĩ năng mới vào trong những nhiệm vụ cần thiết? Nếu có thì những kết quả đó là gì? Mục tiêu của việc đánh giá tập huấn nhằm quyết định phạm vi mà hoạt động tập huấn cần đạt được những mục tiêu đề ra cũng như để xác định những gì cần điều chỉnh trong thiết kế tập huấn hay trong quá trình tiếp theo. Một số vấn đề truyền đạt thông qua những mẫu đánh giá: • Học viên có nắm được kiến thức và kĩ năng mà hoạt động tập huấn cần cung cấp ví dụ như có đạt được những mục tiêu đề ra không? DỰ ÁN AGRIBIZ 055/VIE 04 TẬP HUẤN KINH DOANH NÔNG NGHIỆP • Cán bộ hướng dẫn có thông hiểu được tất cả những nội dung tập huấn không? • Những hoạt động có thú vị và hiệu quả không? • Format tập huấn có phù hợp không? • Có phần tập huấn nào thêm về vấn đề này không hay có liên quan đến những chủ đề hỗ trợ học viên trong công việc của họ không? + Chúng ta cần những hình thức đánh giá nào để tiến hành hoạt động tập huấn? • Nhu cầu tập huấn: Ai cần làm gì và khi nào? • Môi trường: Môi trường, không gian,thời gian, v.v cần thiết để đáp ứng nhu cầu đề ra của hoạt động tập huấn là gì? • Quy trình tập huấn: Tốc độ, lượng kiến thức, hoạt động học tập có kích thích việc học không? • Việc học tập: Những học viên có nắm được những kiến thức và kĩ năng cần thiết không? • Kết quả tập huấn: Hoạt động tập huấn tạo ra được điểm khác biệt gì trong khả năng tổ chức? Bài tập 25: Thảo luận nhóm, học viên sẽ được yêu cầu chuẩn bị đánh giá nhu cầu tập huấn cho bài giảng trước đó (được phân công trong chủ đề 3). 8.2. Đánh giá khoá tập huấn a. Mục tiêu Hoàn thành phần này, học viên có thể • Xác định mục tiêu của việc đánh giá khoá tập huấn • Giải thích những phương pháp đánh giá khác nhau b. Phương pháp truyền đạt • Cán bộ hướng dẫn giải thích cho học viên và đưa ra bài tập c. Kiến thức truyền đạt và bài tập “Đánh giá" là thuật ngữ thường được sử dụng để mô tả đánh gía kết quả khoá học của học viên để từ đó những cán bộ hướng dẫn có thể cải thiện những cấu phần và phương pháp hướng dẫn đã được sử dụng. Tuy nhiên, quá trình đánh giá tập huấn thực sự là một quy trình theo chu kì và bắt đầu trước khi tiến hành thiết kế khoá tập huấn, phát triển thông qua quá trình tập huấn và hoàn thiện thông qua hành vi và thể hiện trong công việc của học viên thời gian sau khoá tập huấn. Học viên nghiên cứu lí do và phương pháp đánh giá việc học tại 4 cấp độ: phản ứng, kiến thức, hành vi và kết quả. Mục đích của việc đánh giá tập huấn là gì? • Để xác định sự thành công của chương trình tập huấn DỰ ÁN AGRIBIZ 055/VIE 04 TẬP HUẤN KINH DOANH NÔNG NGHIỆP • Xác định xem liệu những mục tiêu có được đáp ứng hay không • Để xem những chiến lược hướng dẫn có tác dụng như thế nào • Xem xét liệu vấn đề hay khoảng cách được xác định trong việc đánh giá nhu cầu đã được giải quyết chưa Tại sao đánh giá lại là một phần quan trọng trong khoá tập huấn? Điều này được giải thích như sau: đánh giá giúp xác định xem liệu hoạt động tập huấn có thực sự thực hiện được những gì đã định không; liệu những mục tiêu có đạt được không; liệu những học viên có được hướng đến không và liệu mọi người có khả năng sử dụng những kiến thức và kĩ năng mà họ học được không. + Những đề xuất căn bản cho việc đánh giá tập huấn Những hoạt động tập huấn có thể được đánh giá trước, trong và sau khi tiến hành. Sau đây là một số đề xuất căn bản: * Trước giai đoạn thực hiện • Những phương pháp tập huấn và phát triển có thực sự đem lại những kiến thức và kĩ năng cần thiết cho học viên để họ có thể thực hiện công việc và vai trò của mình không? • Những phương pháp có phù hợp với phong cách học của học viên không? Học viên có cảm thấy khó khăn trong việc thấu hiểu những phương pháp đó không? * Khi tiến hành tập huấn • Tìm hiểu cách thức học tập của học viên. Liệu họ có thực sự hiểu được những kiến thức đã được truyền đạt không? • Tiến hành theo định kì những bài tập ngắn, ví dụ như yêu cầu học viên giải thích những điểm chính của những vấn đề họ mới được truyền đạt trong bài giảng. • Học viên có tích cực tham gia vào các hoạt động? Học viên có đến muộn và về sớm không? Yêu cầu học viên xác định tỉ lệ của những hoạt động. * Sau khi đã hoàn tất khoá học • Giao bài tập cho học viên trước và sau khi tiến hành tập huấn, rồi so sánh kết quả? • Phỏng vấn học viên trước và sau khi tiến hành tập huấn, so sánh kết quả? • Giám sát học viên đó thực hiện công việc và vai trò của mình như thế nào? • Phân công một cán bộ đánh giá trong hay ngoài tổ chức để đánh giá kiến thức và kĩ năng của học viên. + Những phương pháp đánh giá những khoá tập huấn Những phương pháp được sử dụng để đánh giá tập huấn phổ biến nhất: • Xem xét lại công việc • Phỏng vấn học viên; • Giám sát viên DỰ ÁN AGRIBIZ 055/VIE 04 TẬP HUẤN KINH DOANH NÔNG NGHIỆP • Các nhóm tiêu điểm • Quan sát • Bảng hỏi • Bài luận • Đóng vai • Kiểm tra kĩ năng và cách thể hiện • Kiểm tra bằng hình thức nối Bài tập 26: Học viên được yêu cầu thiết kế mẫu đánh giá khoá tập huấn. Tiếp đó thảo luận theo nhóm và đưa ra mẫu tốt nhất rồi trình bày. Lưu ý: Mẫu này không thật sự đánh giá được cấp độ 3 và 4 (Hành vi và hiệu quả) trong 4 cấp độ đánh giá khoá tập huấn của Kirkpatrick ngoại trừ việc hỏi xem những học viên đã ứng dụng được gì vào trong công việc. Nó chỉ thực sự đánh giá được cấp độ 1 (phản ứng) và một phần nhỏ của cấp độ 2 (học tập)- những gì học viên đã thu nhận được từ khoá tập huấn) Sau đó học viên sẽ thảo luận theo nhóm để thiết kế ra một mẫu đánh giá khoá tập huấn và trình bày báo cáo. Sau bài tập 22, học viên sẽ được cho xem một mẫu đánh giá khoá tập huấn đã được thiết kế rồi thảo luận. DỰ ÁN AGRIBIZ 055/VIE 04 TẬP HUẤN KINH DOANH NÔNG NGHIỆP Rất tốt Khá tốt Tốt Đạt Chưa đạt 1 Toàn bộ khoá học 2 Những điểm tốt nhất của khoá học: 3 Nên có thêm nội dung về: 4 Nên giảm bớt nội dung về: 5 Điều quan trọng mà tôi đã tiếp thu được là: 6 Một số điểm của khoá tập huấn cần được cải thiện là: 7 Thời gian tiến hành khoá học Quá dài Vừa phải Quá ngắn 8 Xác định anh (chị) đã đạt được những mục tiêu học tập nào sau đây Đánh dấu (3) vào ô thích hợp Tôi có thể thực hiện một cách dễ dàng Tôi cần hỗ trợ để thực hiện Tôi không tự tin lắm để hoàn thành Tôi không thể thực hiện Khoá học có tên là: DỰ ÁN AGRIBIZ 055/VIE 04 TẬP HUẤN KINH DOANH NÔNG NGHIỆP Có thể: Viết những mục tiêu của khoá tập huấn 9 Hãy viết ra những lợi ích của khoá học đối với anh (chị) và đánh dẫu tick (V) vào ô thể hiện lợi ích đó Những lợi ích từ khoá tập huấn theo từng chủ đề Rất có ích Có ích Vô ích Những lợi ích từ khoá tập huấn theo từng chủ đề Rất có ích Có ích Vô ích 10. Đánh giá 3 phương pháp giảng dạy tổt nhất theo số 1, 2, 3 - Thuyết trình - Đọc và tự học trong thời gian rãnh - Bài tập riêng - Thảo luận nhóm trong lớp học - Nghiên cứu trường hợp - Thảo luận với những thành viên khác ngoài thời gian học tập ở lớp - Trình bày - Đi thực tế - Khác 11 Hiệu quả của khoá tập huấn Rất tốt Tốt Khá Tạm được Kém - Chương trình theo tuần - Những bài đọc và sách cho khoá tập huấn - Đi thực tế - Bài tập - Mỗi quan hệ và những hỗ trợ DỰ ÁN AGRIBIZ 055/VIE 04 TẬP HUẤN KINH DOANH NÔNG NGHIỆP Về bản thân 12. Những điều cản trở việc học của tôi là: (Đánh dẫu (V) vào ô anh (chị) chọn Tài liệu không phù hợp Nội dung khóa học Phương pháp giảng dạy Những học viên khác Cơ sở vật chất và nơi ở Giáo viên Khác (đề nghị viết rõ)…………………………………….. Không có cản trở nào đối với việc học của tôi 13. Sau khoá học anh (chị) có thể cải thiện được công việc của mình không? Chắc chắn Có thể Không thể 14. Anh (chị) có thể ứng dụng ngay những kiến thức nào đã học? (Đề nghị nêu rõ) Đề nghị anh (chị) nộp bảng đánh giá này lại cho người tiến hành đánh giá. CHÂN THÀNH CẢM ƠN!!!