Thực trạng của đội tàu container Việt Nam và đề xuất một số giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của đội tàu container trong bối cảnh hội nhập khu vực và quốc tế

a Philipine ViÖt Nam Tæng % t¨ng tr­ëng 1980 0,9 0,2 0,2 0,1 0,5 1,9 1985 1,7 0,4 0,4 0,3 0,6 3,4 1990 5,2 0,9 0,9 0,9 1,4 0,1 9,6 100 1995 12 1,9 1,7 2,2 2,3 0,5 20,5 215 1996 13,5 2,2 1,8 2,4 2,5 0,7 23,1 242 1997 15,1 2,4 2,0 2,7 2,8 0,8 25,8 270 1998 16,9 2,7 2,1 3,0 3,1 0,9 28,7 300 1999 18,7 3,0 2,2 3,3 3,3 1,1 31,6 330 2000 20,6 3,3 2,4 3,7 3,6 1,2 34,9 364 Nguån: Héi th¶o "VËn t¶i hµng container quèc tÕ vµ viÖc ph¸t triÓn bÕn container"-Bé GTVT-2002 TuyÕn néi bé Ch©u ¸: lµ tuyÕn ®­êng ng¾n tõ c¸c n­íc trong khu vùc vËn chuyÓn qua l¹i chñ yÕu gi÷a c¸c trung t©m Singapore, Hång K«ng, Caoshung víi c¸c c¶ng kh¸c, lo¹i tµu th­êng sö dông lµ 500 - 1.400TEU. B¶ng 13: Tû träng hµng container trªn c¸c tuyÕn hµng h¶i quèc tÕ (%) TuyÕn 1990 1995 2000 Ch©u ¸ - B¾c Mü 22,8 21,1 25,1 Ch©u ¸ - Ch©u ¢u 12,3 13,9 19,3 B¾c Mü - Ch©u ¢u 13,0 8,6 9,7 Néi ¸ 15,0 19,0 22,8 Néi Ch©u ¢u 19,4 12,9 9,3 C¸c tuyÕn kh¸c 17,4 24,6 13,8 Tæng sè 100,0 100,0 100,0 C¸c tuyÕn liªn quan ®Õn ch©u ¸ 50,1 54,0 60,2 Nguån: VËn t¶i container quèc tÕ vµ ph¸t triÓn bÕn container - Héi th¶o GTVT - 2002 Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng lµ khu vùc ph¸t triÓn n¨ng ®éng nhÊt, víi d©n sè ®«ng nhÊt. V× thÕ kh«ng cã g× ng¹c nhiªn khi phÇn lín c¸c tuyÕn ®­êng hµng h¶i quèc tÕ ®Òu chän khu vùc nµy ®Ó ph©n phèi hµng ho¸. Còng chÝnh v× vËy, l­îng hµng ho¸ trªn c¸c tuyÕn liªn quan tíi Ch©u ¸ lu«n chiÕm trªn 50% tæng l­u l­îng hµng, kho¶ng 65% hµng nhËp khÈu vµo Mü còng xuÊt ph¸t tõ vïng nµy. ViÖc t¨ng tr­ëng nhanh cña vËn t¶i container ë c¸c tuyÕn cã liªn quan tíi Ch©u ¸ tËp trung chñ yÕu vµo c¸c tuyÕn néi vïng. Theo tÝnh to¸n cña OSC th× møc t¨ng tr­ëng hµng n¨m cña c¸c tuyÕn néi vïng Ch©u ¸ lµ 30,5%, ®¹t kho¶ng 27,2 triÖu TEU vµo n¨m 2001, gÊp 2,5 lÇn tæng sè container vËn chuyÓn trªn c¸c tuyÕn Ch©u ¸ - Ch©u ¢u, gÊp 1,6 lÇn tuyÕn Ch©u ¸ - B¾c Mü. Cïng mét xu thÕ, dÞch vô vËn t¶i nèi Ch©u ¸ - B¾c Mü chiÕm 26% tæng dÞch vô trªn thÕ giíi, tuyÕn ViÔn §«ng - Ch©u ¢u ®øng thø 2 víi 19%. Ng­îc l¹i, nÕu tr­íc kia dÞch vô vËn t¶i nèi §¹i T©y D­¬ng (tuyÕn Ch©u ¢u - B¾c Mü) ®­îc coi lµ trung t©m bu«n b¸n th× nay tôt xuèng thø 3. Kinh nghiÖm ph¸t triÓn ®éi tµu container t¹i mét sè n­íc trong khu vùc Asean. Sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña xu h­íng container hãa trong ngµnh hµng h¶i thÕ giíi ®· t¹o cho hµng h¶i khu vùc Asean mét sù c¹nh tranh gay g¾t ®ång thêi l¹i ®ßi hái ph¶i cã sù hîp t¸c hµng h¶i gi÷a c¸c n­íc Asean. D­íi ®©y, chóng ta sÏ cïng xem xÐt ®¸nh gi¸ mét sè ®Æc tr­ng næi bËt trong chÝnh s¸ch ph¸t triÓn ®éi tµu quèc gia cña mét sè n­íc Asean, ®Ó tõ ®ã cã thÓ ®Ò xuÊt mét vµi gi¶i ph¸p t¨ng n¨ng lùc c¹nh tranh cña ®éi tµu container ViÖt Nam, trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh vµ héi nhËp ngµy cµng m¹nh mÏ nh­ hiÖn nay. Trong chÝnh s¸ch ph¸t triÓn ®éi tµu quèc gia, c¸c n­íc Asean chó träng khuyÕn khÝch c¸c chñ tµu n­íc m×nh ®¨ng ký cê tµu quèc gia vµ nhµ n­íc còng cã nh÷ng ­u ®·i râ rµng. §ång thêi, chÝnh phñ c¸c n­íc Asean còng khuyÕn khÝch tµu n­íc ngoµi ®¨ng ký treo tµu n­íc m×nh víi nhiÒu ­u ®·i vÒ thuÕ, thñ tôc ®¨ng ký..§iÓn h×nh cña chñ tr­¬ng nµy cã thÓ kÓ ®Õn Philippine vµ Th¸i Lan. Ngoµi chÝnh s¸ch vÒ ®¨ng ký tµu biÓn quèc gia, c¸c n­íc Asean cßn cã chÝnh s¸ch dµnh hµng cho ®éi tµu biÓn quèc gia. §iÓm næi bËt trong chÝnh s¸ch nµy lµ viÖc c¸c n­íc nh­ Philippine, Malaysia, Singapore ­u tiªn dµnh hµng chÝnh phñ cho tµu trong n­íc vµ dµnh hµng vËn t¶i néi ®Þa cho tµu treo cê quèc gia. Còng nh­ nhiÒu n­íc kh¸c trªn thÕ giíi, viÖc vËn t¶i néi ®Þa hµng hãa gi÷a c¸c c¶ng biÓn trong n­íc ®­îc ChÝnh phñ c¸c n­íc Asean b¶o hé hoµn toµn cho c¸c tµu trong n­íc. Cho ®Õn nay, nhiÒu n­íc ®· më cöa cho vËn t¶i quèc tÕ, nh­ng vÉn dµnh toµn bé hµng vËn t¶i néi ®Þa cho tµu treo cê quèc gia. VÒ hµng ChÝnh phñ, c¸c n­íc ®Òu cã quy ®Þnh cô thÓ vµ coi ®ã lµ mét ®Æc quyÒn dµnh cho ®éi tµu trong n­íc. ChØ khi nµo tµu trong n­íc kh«ng vËn chuyÓn ®­îc míi dµnh cho tµu n­íc ngoµi vËn chuyÓn. Cô thÓ, Singapore còng quy ®Þnh khi 4 c«ng ty tµu biÓn cña Singapore ®· ®­îc nhµ n­íc chØ ®Þnh kh«ng cã tµu phï hîp chuyªn chë th× tµu biÓn cña c¸c c«ng ty kh¸c vµ c¸c c«ng ty n­íc ngoµi míi ®­îc chuyªn chë hµng hãa cña chÝnh phñ. Tuy nhiªn, trong thùc tÕ, chÝnh s¸ch dµnh hµng cho tµu treo cê quèc gia cña c¸c n­íc Asean chØ cßn cßn cã hiÖu qu¶ ®èi víi vËn t¶i néi ®Þa vµ hµng hãa cña ChÝnh phñ. Lý do quan träng lµ ë chç tÝnh hiÖu qu¶ trong viÖc kinh doanh xÐt trªn c¶ b×nh diÖn xuÊt nhËp khÈu vµ vËn t¶i. V× vËy, thay thÕ cho viÖc dµnh hµng, ChÝnh phñ c¸c n­íc Asean dÇn cã c¸c biÖn ph¸p ­u tiªn, khuyÕn khÝch ®éi tµu quèc gia ®Ó lµm t¨ng n¨ng lùc c¹nh tranh cña ®éi tµu biÓn. LÊy Singapore lµm vÝ dô: chÝnh s¸ch cña Singapore lµ më cña hoµn toµn thÞ tr­êng hµng h¶i. TÝnh trªn träng t¶i, Singapore lµ mét c¶ng bËn rén nhÊt thÕ giíi, thÓ hiÖn qua mét vµi sè liÖu d­íi ®©y(xem b¶ng 14). Theo thèng kª, vµo bÊt cø thêi ®iÓm nµo còng lu«n cã trªn 700 con tµu ®ang ®ç hoÆc ®ang neo ®Ëu t¹i c¶ng Singapore. Víi tæng träng t¶i trªn 578,5 triÖu GRT, Singapore lµ trung t©m cña trªn 600 tuyÕn hµng h¶i nèi liÒn trªn 800 bÕn c¶ng cña thÕ giíi. C¸c chÝnh s¸ch ph¸t triÓn ®éi tµu biÓn quèc gia vµ dµnh hµng cña c¸c n­íc Asean ë giai ®o¹n ®Çu nh­ võa tr×nh bµy lµ phôc vô cho viÖc x©y dùng ®éi tµu biÓn do Nhµ n­íc së h÷u. Thêi kú ®Çu trong chÝnh s¸ch b¶o hé, ChÝnh phñ nhiÒu n­íc ®· tËp trung vèn x©y dùng c¸c c«ng ty tµu biÓn quèc gia, së h÷u nhiÒu tµu lµm nguån chñ lùc ®Ó vËn chuyÓn hµng hãa xuÊt nhËp khÈu. Tuy nhiªn xu h­íng hiÖn nay lµ ChÝnh phñ c¸c n­íc l¹i t×m c¸ch chuyÓn c¸c c«ng ty nµy thµnh c«ng ty cæ phÇn t­ nh©n. LÊy vÝ dô, hiÖn nay Singapore kh«ng cã ®éi tµu do nhµ n­íc së h÷u vµ kinh doanh khai th¸c mµ ®a phÇn lµ c¸c h·ng tµu n­íc ngoµi vµ c¸c c«ng ty liªn doanh lín. Ngoµi nh÷ng chÝnh s¸ch nh­ võa tr×nh bµy, còng ph¶i nh¾c tíi mét biÖn ph¸p hç trî ®Æc biÖt cña ChÝnh phñ mét sè n­íc Asean trong viÖc ph¸t triÓn ®éi tµu quèc gia, ®ã lµ vÊn ®Ò thuÕ. Cô thÓ, Th¸i Lan cã nhiÒu h×nh thøc hç trî nh­: ChÝnh phñ miÔn thuÕ nhËp khÈu ®èi víi tµu biÓn cã träng t¶i trªn 1.000 GRT vµ c¸c phô tïng, thiÕt bÞ cña tµu biÓn. §ång thêi, ChÝnh phñ còng cho d·n thuÕ thu nhËp trong viÖc kinh doanh tµu biÓn. ChÝnh phñ ®Æc biÖt khuyÕn khÝch c¸c chñ tµu biÓn kinh doanh vËn t¶i biÓn quèc tÕ, víi c¸c chÝnh s¸ch nh­: gi¶m thuÕ thu nhËp ®¸nh vµo thu nhËp tõ viÖc thuª tµu dïng cho vËn t¶i quèc tÕ , miÔn thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp tõ nguån thu ®­îc qua b¸n tµu mµ c¸c tµu nµy kinh doanh vËn t¶i biÓn quèc tÕ nÕu nguån thu dïng ®Ó mua tµu thay thÕ trong vßng 1 n¨m, miÔn thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp cho thu nhËp tõ viÖc kinh doanh khai th¸c tµu treo cê Th¸i. Ngoµi ra, ChÝnh phñ Th¸i Lan th«ng qua mét sè ng©n hµng cßn trî cÊp cho c¸c nhµ kinh doanh tµu biÓn mét kho¶n tÝn dông lín víi l·i suÊt ­u ®·i kÌm theo mét sè ®iÒu kiÖn nh»m ph¸t triÓn sè l­îng vµ träng t¶i cho ®éi tµu quèc gia, ®Æc biÖt lµ ®éi tµu container. B¶ng 14 :S¶n l­îng container qua c¶ng Singapore (1000 TEU) N¨m Sè l­îng 1998 1999 2000 2001 15.135,6 15.944,8 17.086,9 15.571,1 Nguån: TiÒm n¨ng trung chuyÓn quèc tÕ cña V¨n Phong - Bé GTVT - 2002. B¶ng 15 : Tæng hîp sè liÖu c¸c c¶ng container trong hÖ thèng c¶ng Singapore TT C¶ng DiÖn tÝch §é s©u tr­íc bÕn Sè l­îng cÇu bÕn ThiÕt bÞ Sè vÞ trÝ container trªn b·i §iÓm lµm l¹nh 1 Tanjong Pagar 80 11-14,8 6 chÝnh, 2 phô 19 cÈu bê, 95 cÈu b·i 15.198 840 2 Keppel 96 9,6-14,6 4 chÝnh, 10 phô 36 cÈu bê, 119 cÈu b·i 20.230 936 3 Brani 79 12-15 5 chÝnh, 4 phô 29 cÈu bê, 112 cÈu b·i 15.424 1.344 4 Pasir Tanjang 84 15 6 chÝnh 24 cÈu bê, 44 cÈu b·i, 14 cÇn trôc khung ray 14.020 648 Nguån: TiÒm n¨ng trung chuyÓn quèc tÕ cña V¨n Phong - Bé GTVT - 2002. C¸c gi¶i ph¸p t¨ng n¨ng lùc c¹nh tranh cña ®éi tµu container ViÖt Nam. KiÕn nghÞ vÒ phÝa nhµ n­íc. Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ChÝnh phñ vµ c¸c C¬ quan ChÝnh phñ ®· quan t©m th¸o gì mét sè v­íng m¾c c¬ b¶n vÒ c¬ chÕ chÝnh s¸ch, nh­ng vÉn ch­a cã mét chÕ ®é ­u tiªn, b¶o hé thÝch ®¸ng ®èi víi ®éi tµu Container quèc gia nh­ nhiÒu n­íc kh¸c vÉn lµm. §Æc biÖt, m«i tr­êng ph¸p lý liªn quan ®Õn ho¹t ®éng hµng h¶i ch­a râ rµng, cßn cã nhiÒu quy ®Þnh kh«ng phï hîp víi kh¶ n¨ng, nhu cÇu ph¸t triÓn vµ ®iÒu kiÖn ho¹t ®éng hiÖn t¹i cña c¸c doanh nghiÖp hµng h¶i ViÖt Nam. NhÊt lµ chÝnh s¸ch b¶o vÖ thÞ tr­êng c­íc, thuÕ, lÖ phÝ, ¸p dông c¸c chÕ ®é ­u ®·i vµ khuyÕn khÝch ®Çu t­, qu¶n lý vèn vay n­íc ngoµi, thñ tôc mua b¸n tÇu biÓn vµ chÕ ®é cÊp phÐp, qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh hµng h¶i cña c¸c ®èi t­îng n­íc ngoµi trªn l·nh thæ ViÖt Nam. Cã thÓ thÊy qu¶n lý thÞ tr­êng vËn t¶i container néi ®Þa ViÖt Nam, Nhµ n­íc ®ang ¸p dông chÝnh s¸ch qu¶n lý thÞ tr­êng chñ yÕu theo c¬ chÕ mÒm, Ýt sö dông c¬ chÕ cøng th«ng qua c¸c biÖn ph¸p hµnh chÝnh. Sau ®©y xin ®­îc ®Ò xuÊt mét sè kiÕn nghÞ vÒ phÝa nhµ n­íc nh»m n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña ®éi tµu container ViÖt Nam trong ®iÒu kiÖn héi nhËp vµ ph¸t triÓn ngµy nay. - Tæ chøc qu¶n lý chÆt chÏ c¸c nghiÖp vô cÊp phÐp nh­ng cÇn c¶i tiÕn c¸c thñ tôc nh»m t¹o thuËn lîi cho chñ tµu Container . - T¨ng c­êng c¸c ho¹t ®éng kiÓm tra, gi¸m s¸t vµ sö ph¹t nghiªm minh c¸c tr­êng hîp vi ph¹m c¸c quy ®Þnh cña Ph¸p luËt. - Ph©n ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm qu¶n lý theo chuyªn ngµnh ®èi víi c¸c ho¹t ®éng cña c¸c ph­¬ng tiÖn giao th«ng ®­êng thuû nãi chung (trong ®ã cã tµu biÓn) trªn c¸c tuyÕn s«ng cã C¶ng biÓn. - C¶i tiÕn néi dung, ph­¬ng thøc ®µo t¹o vµ huÊn luyÖn thuyÒn viªn, ph©n ®Þnh râ viÖc tæ chøc huÊn luyÖn, thi vµ cÊp chøng chØ chuyªn m«n nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho thuyÒn viªn tµu container cã ®iÒu kiÖn n©ng cao nghiÖp vô chuyªn m«n. - Riªng ®èi víi tµu biÓn container ®ang ho¹t ®éng tuyÕn n­íc ngoµi, ®Ò nghÞ Côc ®¨ng kiÓm qua kiÓm tra, ph©n cÊp vµ cÊp c¸c lo¹i giÊy chøng nhËn theo qui ®Þnh, nªn qui ®Þnh râ trong "GiÊy chøng nhËn kh¶ n¨ng ®i biÓn" lµ: Tµu ®ã cã ®ñ ®iÒu kiÖn vÒ an toµn hµng h¶i ®Ó ho¹t ®éng tuyÕn n­íc ngoµi kh«ng? NÕu cã th× tuyÕn nµo? Thêi h¹n cña giÊy chøng nhËn? NÕu thùc hiÖn ®­îc gi¶i ph¸p nµy th× sÏ gi¶i quyÕt ®­îc hµng lo¹t vÊn ®Ò bÊt cËp hiÖn nay: + Chñ tµu sÏ chñ ®éng kÕ ho¹ch khai th¸c tuyÕn cho tµu cña m×nh, tr¸nh t×nh tr¹ng tµu xuèng xong hµng l¹i kh«ng ®­îc rêi c¶ng hoÆc rêi c¶ng ra n­íc ngoµi bÞ l­u gi÷ do kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn vÒ an toµn kü thuËt, vi ph¹m c¸c §iÒu ­íc quèc tÕ mµ ViÖt Nam ®· ký kÕt tham gia. + C¸c c¶ng vô kh«ng bÞ ®éng khi quyÕt ®Þnh cÊp phÐp cho tµu ®ã rêi c¶ng ViÖt Nam ®i n­íc ngoµi (nÕu vÒ thuyÒn viªn ®· phï hîp, chñ tµu cã chøc n¨ng hµnh nghÒ vËn t¶i biÓn n­íc ngoµi vµ tµu ®ã khi rêi c¶ng kh«ng cã vi ph¹m). + NÕu ®iÒu kiÖn kü thuËt cña tµu kh«ng b¶o ®¶m vµ trong giÊy "Chøng nhËn kh¶ n¨ng ®i biÓn" §¨ng kiÓm ghi lµ chØ ®­îc ho¹t ®éng tuyÕn néi ®Þa - ®iÒu nµy còng gióp chñ tµu chñ ®éng khai th¸c c¸c tuyÕn trong n­íc. + Tr¸nh ®­îc c¸c vi ph¹m cña chñ tµu, thuyÒn tr­ëng cè t×nh cho tµu ch¹y tuyÕn n­íc ngoµi khi kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn. + Gióp c¸c chñ hµng chñ ®éng khi ký hîp ®ång vËn chuyÓn hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu v× ®· biÕt tr­íc tµu container ®ã cã ®ñ ®iÒu kiÖn ho¹t ®éng tuyÕn n­íc ngoµi (tuyÕn nµo, thêi h¹n .v.v..). Trªn ®©y lµ mét sè gi¶i ph¸p, kiÕn nghÞ chung vÒ phÝa nhµ n­íc. Mét c¸ch cô thÓ h¬n, cã thÓ chia nh÷ng gi¶i ph¸p ®ã thµnh c¸c nhãm nh­ sau: 1.1.Nhãm gi¶i ph¸p vÒ luËt lÖ, ®¨ng kiÓm. §éi tµu container ViÖt Nam hiÖn nay cßn rÊt thiÕu nh÷ng tµu container chuyªn dông víi c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. Mµ thùc tÕ cho thÊy khai th¸c nh÷ng con tµu chuyªn dông cã kh¶ n¨ng ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao víi hÖ sè sö dông kh¶ n¨ng chuyªn dông lín, gi¶i phãng tµu nhanh chãng do c¸c c«ng ®o¹n kh¸c trong khai th¸c tµu ®· ®­îc chuyªn m«n hãa cao nh­ thiÕt bÞ xÕp dì, hÖ thèng kho b·i, ph­¬ng tiÖn vËn t¶i vµ tiÕp nhËn t¹i hai ®Çu bÕn. Do vËy, trªn c¬ së kh¶ n¨ng thùc tÕ vÒ tµi chÝnh, n¨ng lùc qu¶n lý, thÞ tr­êng ho¹t ®éng vµ tr×nh ®é cña sü quan thuyÒn viªn, ngµnh hµng h¶i ph¶i ph¸t triÓn ®éi tµu container chuyªn dông phï hîp víi c¬ cÊu cña hµng hãa vµ víi xu thÕ chuyªn dông hãa cña ®éi tµu container thÕ giíi. ChØ khi ®ã, ®éi tµu container viÖt nam míi ®ñ kh¶ n¨ng tham gia b×nh ®¼ng vµo thÞ tr­êng vËn t¶i thÕ giíi vµ khu vùc. Tuy nhiªn, vÊn ®Ò lµ lµm thÕ nµo ®Ó trÎ hãa vµ chuyªn dông hãa ®éi tµu container trong khi ngµnh c«ng nghiÖp ®ãng tµu cña ViÖt nam ch­a ®ñ kh¶ n¨ng ®ãng ®­îc nh÷ng tµu cì lín mµ néi lùc cña c¸c doanh nghiÖp vËn t¶i biÓn l¹i cßn h¹n chÕ, nguån vèn ®Ó t¸i ®Çu t­ tµi s¶n cè ®Þnh rÊt Ýt, chØ cã mét sè Ýt doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng vay vèn ng©n hµng ®Ó ®Çu t­ mua míi ph­¬ng tiÖn , khai th¸c vµ tr¶ ®­îc nî. Nhµ n­íc cÇn h×nh thµnh quü hç trî ph¸t triÓn vËn t¶i biÓn ®Ó c¸c c«ng ty vËn t¶i biÓn thuª mua vµ vay mua tµu míi. Nguån vèn cho quü nµy cã thÓ ®­îc huy ®éng tõ c¸c nguån thu cña c¸c ho¹t ®éng hµng h¶i nãi chung vµ nhµ n­íc huy ®éng tõ c¸c nguån thu kh¸c cña ng©n s¸ch. Nhµ n­íc cÇn cã chÝnh s¸ch b¶o l·nh cho c¸c c«ng ty vËn t¶i biÓn vay vèn cña c¸c ng©n hµng trong vµ ngoµi n­íc ®Ó mua tµu víi l·i suÊt ­u ®·i. V× trong nh÷ng n¨m võa qua, c¸c doanh nghiÖp vËn t¶i ®Òu ph¸t triÓn ®éi tµu cña m×nh b»ng vèn vay ng©n hµng víi l·i suÊt t­¬ng ®­¬ng c¸c doanh nghiÖp th­¬ng m¹i kh¸c. §iÒu nµy g©y cho doanh nghiÖp kh¸ nhiÒu khã kh¨n v× l·i suÊt thu ®­îc trong ngµnh vËn t¶i biÓn thÊp h¬n nhiÒu so víi c¸c ngµnh kinh doanh th­¬ng m¹i kh¸c. §ång thêi, ng©n hµng nhµ n­íc kh«ng nªn ph©n biÖt ®èi xö gi÷a c¸c doanh nghiÖp vËn t¶i biÓn thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau trong viÖc vay vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn ®éi tµu container. Cã nghÜa lµ c¸c c«ng ty cæ phÇn , c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, c«ng ty t­ nh©n còng cÇn nhËn ®­îc quyÒn vay vèn b×nh ®¼ng nh­ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc. HiÖn t¹i, thêi h¹n cho vay ®èi víi nh÷ng dù ¸n ®ãng míi vµ mua míi tµu container dµnh cho c¸c doanh nghiÖp lµ t­¬ng ®èi ng¾n, thêi h¹n nµy nªn ®­îc kÐo dµi h¬n, t¹o thªm ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho doanh nghiÖp. Nhµ n­íc cÇn ®Þnh h­íng cho c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo ViÖt nam theo h­íng h¹n chÕ nhËp vËt t­ phô tïng tõ n­íc ngoµi mµ ­u tiªn sö dông nh÷ng vËt t­ phô tïng mµ c¸c doanh nghiÖp trong n­íc s¶n xuÊt ®­îc. Cã nghÜa lµ ngµnh c«ng nghiÖp ®ãng tµu trong n­íc rÊt cÇn thªm nh÷ng biªn ph¸p hç trî tõ phÝa nhµ n­íc ®Ó cã thÓ t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm cã chÊt l­îng cao vµ gi¸ thµnh phï hîp. Nh­ thÕ míi t¹o ®iÒu kiÖn container c¸c doanh nghiÖp vËn t¶i ®Çu t­ mua thªm ph­¬ng tiÖn míi, trÎ hãa vµ hiÖn ®¹i hãa ®éi tµu container. V× nh­ trªn ®· ph©n tÝch, tµu container cña ®éi tµu biÓn ViÖt Nam hiÖn nay cßn hÕt søc khiªm tèn c¶ vÒ sè l­îng vµ träng t¶i. Muèn t¨ng n¨ng lùc c¹nh tranh cho ®éi tµu container th× tr­íc hÕt ph¶i ®Çu t­ trÎ hãa ®éi tµu, mua thªm nh÷ng con tµu chë container míi, hiÖn ®¹i h¬n vÒ ®Æc tÝnh kü thuËt ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng cao cña thÞ tr­êng ng­êi thuª tµu. §¨ng kiÓm còng lµ mét vÊn ®Ò cÇn ®­îc l­u t©m. nhµ n­íc nªn cã biÖn ph¸p kiªn quyÕt h¬n ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp ®ang qu¶n lý c¸c con tµu ®· qu¸ cò, hÕt khÊu hao nh­ng l¹i c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh b»ng c¸ch gi¶m gi¸ c­íc vËn t¶i xuèng møc thÊp nhÊt. H¬n n÷a, viÖc khai th¸c ®éi tµu cò nµy cßn tiÒm Èn nguy c¬ mÊt an toµn rÊt cao. Côc hµng h¶i ViÖt Nam, §¨ng kiÓm ViÖt Nam cÇn cã sù qu¶n lý chÆt chÏ h¬n, tõ chèi cÊp phÐp, ®Æc biÖt ®èi víi nh÷ng tuyÕn n­íc ngoµi cho nh÷ng con tµu cò kh«ng cßn kh¶ n¨ng ®i biÓn còng nh­ c¸c con tµu kh«ng ®­îc trang bÞ c¸c trang thiÕt bÞ an toµn theo bé luËt qu¶n lý an toµn quèc tÕ, c¸c c«ng ­íc quèc tÕ kh¸c mµ ViÖt Nam tham gia vµ c¸c quy ®Þnh chung cña ngµnh hµng h¶i. 1.2.Nhãm chÝnh s¸ch vÒ thuÕ, c­íc phÝ vµ chi phÝ. T×nh tr¹ng chung hiÖn nay (tÝnh ®Õn th¸ng 6/2003), c¸c doanh nghiÖp kinh doanh dÞch vô vËn t¶i container ®Òu ®ang gÆp ph¶i nhiÒu khã kh¨n nh­ gi¸ nhiªn liÖu t¨ng cao, chi phÝ c¶ng biÓn( theo biÓu c­íc, biÓu phÝ 62,62 cña Bé tµi chÝnh) t¨ng, c¸c chi phÝ h¹ch to¸n tµu còng t¨ng nhanh, (®Æc biÖt lµ chi phÝ lai tµu), chi phÝ cho trang thiÕt bÞ trªn tµu ®Ó ®¸p øng yªu cÇu cña ISM code, ISPS t¨ng trong khi ®ã c­íc vËn t¶i l¹i cã xu h­íng gi¶m do ngµy cµng nhiÒu c¸c doanh nghiÖp trong vµ ngoµi n­íc tham gia vµ c¸c dÞch vô vËn t¶i container. Ngoµi ra, c¸c doanh nghiÖp cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n trong vay vèn, khiÕn cho hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ®Òu thiÕu vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn ®éi tµu container, thiÕu nguån ®Ó thùc hiÖn nghÜa vô tµi chÝnh víi nhµ n­íc vµ duy tr× ho¹t ®éng kinh doanh. Do vËy, nhµ n­íc cÇn cã mét sè chÝnh s¸ch ­u ®·i ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ®ang gÆp khã kh¨n tµi chÝnh, cô thÓ: Gi¶m thuÕ suÊt thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng cho c¸c doanh nghiÖp vËn t¶i biÓn cßn ë møc 2-5% Bá møc thuÕ 5% ®èi víi lo¹i tµu biÓn nhËp khÈu mµ c¸c doanh nghiÖp ®ãng tµu trong n­íc ch­a s¶n xuÊt ®­îc. Trong mét sè n¨m ®Çu sau khi mua tµu tõ n­íc ngoµi(lo¹i tµu mµ doanh nghiÖp trong n­íc ch­a ®ãng ®­îc) cÇn cã chÝnh s¸ch gi¶m tõ 15-30% thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp ®Ó gióp chñ tµu t¨ng n¨ng lùc c¹nh tranh. Söa ®æi nh÷ng ®iÓm bÊt hîp lý trong biÓu c­íc biÓu phÝ 61-62 cña Bé ta×a chÝnh, theo xu h­íng gi¶m c¸c chi phÝ c¶ng biÓn, ®Æc biÖt lµ gi¶m phÝ cho c¸c liªn doanh vËn t¶i biÓn nh»m thu hót thªm c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo ViÖt nam. Cã chÝnh s¸ch miÔn, gi¶m mét sè thuÕ vµ phÝ nh­ phÝ hoa tiªu, phÝ lai d¾t tµu trong viÖc vËn chuyÓn hµng hãa xuÊt nhËp khÈu cña ®éi tµu container qua c¸c biÓn ViÖt Nam trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh cho ®Õn khi ®éi tµu container ViÖt Nam ph¸t triÓn m¹nh h¬n vµ cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh vÒ gi¸ c­íc vËn chuyÓn víi c¸c ®éi tµu n­íc ngoµi. 1.3.Nhãm gi¶i ph¸p vÒ tr¸ch nhiÖm cña ng­êi chuyªn chë. Mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng ®Ó t¨ng tÝnh c¹nh tranh cho ®éi tµu container lµ yÕu tè con ng­êi. HiÖn nay, ®éi ngò sü quan thuyÒn viªn cña ViÖt Nam t­¬ng ®èi nhiÒu nh­ng tr×nh ®é chuyªn m«n còng nh­ tr×nh ®é ngo¹i ng÷ phÇn lín ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu. Thªm vµo ®ã, chÊt l­îng thuyÒn viªn míi ra tr­êng cßn yÕu, c¬ chÕ sö dông , ®µo t¹o cßn nhiÒu bÊt cËp, ch­a ®¸p øng yªu cÇu s¶n xuÊt cña nÒn kinh tÕ vµ yªu cÇu héi nhËp. Trong khi ®ã, viÖc ®µo t¹o, t¸i ®µo t¹o vµ n©ng cao tr×nh ®é cña sü quan thuyÒn viªn ®Òu do c¸c chñ tµu tù tiÕn hµng theo kh¶ n¨ng cña c«ng ty mµ thiÕu sù phèi hîp ®ång bé gi÷a c¸c tr­êng ®¹i häc, trung häc hµng h¶i víi c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc lµ Bé giao th«ng vËn t¶i vµ Côc hµng h¶i viÖt nam víi c¸c c«ng ty vËn t¶i biÓn. C¸c ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o còng cÇn ®­îc ®æi míi néi dung, thêi gian ®µo t¹o sao cho gi¶m bít ®­îc khèi l­îng lý thuyÕt, n©ng cao kh¶ n¨ng thùc hµnh. §èi víi sü quan vµ thuyÒn viªn lµm viÖc trªn c¸c tuyÕn hµng h¶i quèc tÕ, cÇn cã chÝnh s¸ch tr¶ l­¬ng theo hiÖu qu¶ kinh doanh cña tµu. ngoµi ra, nªn cã c¸c chÝnh s¸ch phô cÊp vµ khuyÕn khÝch tµi chÝnh cao h¬n ®èi víi sü quan thuyÒn viªn nh­ phô cÊp khã kh¨n nguy hiÓm, phô cÊp ®¾t ®á.. VÒ phÝa tæng c«ng ty hµng h¶i vµ c¸c doanh nghiÖp vËn t¶i giao nhËn. Trong n¨m 2000, ®éi tµu container cña Tæng c«ng ty hµng h¶i ®· vËn chuyÓn ®­îc 196.250 TEU chiÕm 26% thÞ phÇn vËn t¶i viÖt Nam, tuy vËy, tíi thêi ®iÓm nµy chØ khai th¸c c¸c tuyÕn ch¹y dÞch vô feeder chø ch­a thùc sù cã tµu container ch¹y tuyÕn xa. Trong khi ®ã, cho ®Õn n¨m 2006, chóng ta sÏ ph¶i héi nhËp hoµn toµn vµo Asean. C¸c doanh nghiÖp vËn t¶i trong n­íc sÏ ph¶i tù th©n vËn ®éng mµ kh«ng thÓ chØ tr«ng vµo hç trî cña nhµ n­íc míi cã thÓ v­¬n lªn trong mét m«i tr­êng ®Çy c¹nh tranh. Nh­ vËy, trong nh÷ng n¨m t­¬ng lai gÇn, b¶n th©n c¸c doanh nghiÖp ph¶i tù kh¼ng ®Þnh n¨ng lùc cña m×nh b»ng c¸ch n©ng cao chÊt l­îng dÞch vô vµ h¹ gi¸ thµnh. Ph¶i thõa nhËn mét thùc tÕ lµ hiÖn nay cßn kh¸ nhiÒu doanh nghiÖp vËn t¶i cßn t­ t­ëng û l¹i vµo chÝnh s¸ch b¶o hé cña nhµ n­íc mµ ch­a cã ®Þnh h­íng ph¸t triÓn ®óng ®¾n cho doanh nghiÖp m×nh. Khi héi nhËp víi thÞ tr­êng khu vùc vµ thÕ giíi th× vÊn ®Ò b¶o hé vµ hç trî tõ phÝa nhµ n­íc sÏ kh«ng cßn, mµ n¨ng lùc c¹nh tranh, chÊt l­îng dÞch vô míi lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh. C¸c doanh nghiÖp trong n­íc ph¶i th«ng qua c¹nh tranh ®Ó kh¼ng ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña m×nh. Cã thÓ nãi, tr×nh ®é vµ n¨ng lùc qu¶n lý cña bé m¸y qu¶n lý cña c¸c c«ng ty vËn t¶i biÓn hiÖn ë nhiÒu møc ®é kh¸c nhau, khã cã thÓ chØ ra cô thÓ c¸ nh©n nµo, ®¬n vÞ nµo bé phËn nµo ch­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu c«ng viÖc. Tuy nhiªn ®Ó n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý l·nh ®¹o ®iÒu hµnh s¶n xuÊt, c¬ quan qu¶n lý cÊp trªn cÇn ®­a ra nh÷ng tiªu chuÈn vÒ qu¶n lý vµ c¸n bé. C¸c doanh nghiÖp sÏ c¨n cø vµo nh÷ng tiªu chuÈn nµy ®Ó s¾p xÕp l¹i, tæ chøc sö dông vµ cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o c¸n bé cã ®ñ tr×nh ®é thùc hiÖn nhiÖm vô. Trong qu¶n lý khai th¸c tµu nãi chung cã hai m¶ng c«ng viÖc chÝnh võa ®éc lËp võa cã liªn quan chÆt chÏ: ®ã lµ khai th¸c tµu vµ qu¶n lý kü thuËt tµu. t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý ®Ó gi¶m chi phÝ ®Õn møc thÊp nhÊt, n¾m v÷ng t×nh tr¹ng kü thuËt cña tõng con tµu ®Ó ®¶m b¶o tµu ho¹t ®éng ë tr¹ng th¸i tèt nhÊt. Yªu cÇu ®ã ngµy cµng trë nªn cÊp thiÕt ®èi víi c¸c doanh nghiÖp vËn t¶i biÓn ®Ó cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong mét m«i tr­êng c¹nh tranh gay g¾t nh­ hiÖn nay. Tù do hãa hßan toµn c¸c dÞch vô hµng h¶i nãi chung vµ c¸c dÞch vô liªn quan ®Õn vËn t¶i container nãi riªng lµ mét yªu cÇu kh¸ch quan cña héi nhËp vµ ph¸t triÓn. Song chóng ta còng cÇn thªm mét thêi gian cho c¸c doanh nghiÖp ®ñ søc hßa nhËp tr­íc khi cã ngµy cµng nhiÒu c¸c c«ng ty n­íc ngoµi ®­îc phÐp vµo ho¹t ®éng t¹i thÞ tr­êng néi ®Þa. Tr­íc m¾t, chóng ta vÉn cÇn gi÷ ®éc quyÒn vÒ mét sè dÞch vô trong ®ã cã liªn quan ®Õn dÞch vô vËn t¶i container. §ång thêi, c¸c doanh nghiÖp còng cÇn ®a d¹ng hãa c¸c dÞch vô vËn t¶i container hiÖn cã, dÞch vô nµy hç trî dÞch vô kia trong mét quy tr×nh c«ng nghiÖp khÐp kÝn. Vµ ®Ó thu hót ®­îc kh¸ch hµng, ®Æc biÖt lµ c¸c kh¸ch hµng n­íc ngoµi cã ®ßi hái cao, ®Ó kh¸ch hµng cã lßng tin vµo dÞch vô cña vËn t¶i container ViÖt Nam, c¸c doanh nghiÖp cÇn xem xÐt ho¹t ®éng ®Ó ®­îc cÊp giÊy chøng nhËn ISO. V× ®©y lµ mét trong nh÷ng chuÈn mùc cña ngµnh c«ng nghiÖp dÞch vô nãi chung vµ dÞch vô vËn t¶i container nãi riªng. Nã còng lµ c«ng cô n©ng cao uy tÝn cña ViÖt Nam trªn tr­êng quèc tÕ. §èi víi ta ®©y cßn lµ mét ®iÒu t­¬ng ®èi míi mÎ, tuy nhiªn l¹i lµ ®iÒu chóng ta buéc ph¶i nghiªn cøu ¸p dông trong yªu cÇu héi nhËp vµph¸t triÓn . LÊy mét vÝ dô, ®èi víi c¸c doanh nghiÖp vËn t¶i biÓn nãi chung vµ doanh nghiÖp trong lÜnh vùc vËn t¶i container nãi riªng, vÊn ®Ò thùc hiÖn Bé luËt qu¶n lý an toµn (ISM code) ¸p dông cho tÊt c¶ c¸c tµu tõ ngµy 01/07/2002, c¸c chñ tµu ph¶i ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu hÕt søc kh¾t khe ®Ó ®¶m b¶o an toµn cho tÝnh m¹ng con ng­êi, hµng hãa vËn chuyÓn vµ con tµu còng nh­ c¸c tµi s¶n kh¸c. c¸c chñ hµng sÏ kh«ng ký hîp ®ång víi nh÷ng chñ tµu kh«ng tu©n theo bé luËt nµy. V× thÕ, c¸c chñ tµu viÖt nam cÇn nhanh chãng ®æi míi nh»m ®¸p øng yªu cÇu cña Bé luËt qu¶n lý an toµn ®Ó ®­îc ®¨ng kiÓm cÊp giÊy chøng nhËn phï hîp. Mét vÊn ®Ò quan träng kh¸c ®ã lµ c¸c c«ng ty vËn t¶i biÓn ViÖt Nam cÇn chó träng vµ ®Èy nhanh ph¸t triÓn vËn t¶i chuyªn tuyÕn liner. §©y lµ mét h×nh thøc tæ chøc kinh doanh khai th¸c vËn t¶i biÓn cã hiÖu qu¶, ®­îc c¸c h·ng tµu lín trªn thÕ giíi kh«ng ngõng c¶i tiÕn vµ ¸p dông réng r·i. HiÖn nay, ®èi víi c¸c c«ng ty vËn t¶i biÓn ViÖt Nam, møc ®é ¸p dông m« h×nh tæ chøc khai th¸c vËn t¶i liner cßn rÊt h¹n chÕ. Trong khi ®ã, nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nhu cÇu vËn t¶i lu«n t¨ng víi tèc ®é cao, ®Æc biÖt ®èi víi hµng container. N¨m 1985, tæng khèi l­îng container th«ng qua míi ®¹t 12.800 TEU, ®Õn n¨m 2001 ®· t¨ng lªn 1,34 triÖu TEU vµ n¨m 2002 ®¹t 1,4 triÖu TEU (kho¶ng 10 triÖu tÊn hµng). Nhu cÇu vËn chuyÓn hµng container xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt nam theo dù kiÕn ®Õn n¨m 2010 sÏ t¨ng gÊp 3 lÇn so víi hiÖn nay. Nh­ng hiÖn nay, vËn t¶i hµng container ®­êng biÓn cña ta chñ yÕu vÉn do c¸c h·ng n­íc ngßai vµ c¸c c«ng ty liªn doanh thùc hiÖn nh­ APM, APL, NOL, Wanhai lines, Gematrans, Saigon Shipping.. Theo sè liÖu thèng kª, hµng container xuÊt nhËp khÈu qua c¶ng H¶i Phßng hiÖn t¹i do gÇn 30 h·ng tµu vËn chuyÓn, chñ yÕu lµ 4 h·ng lín lµ APM, APL, Wanhai lines vµ Gematrans (chiÕm 88% khèi l­îng vËn chuyÓn). Cßn t¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh, 4 h·ng lín nµy chiÕm 70% khèi l­îng hµng container xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt Nam trong sè trªn 40 h·ng tµu. Khèi l­îng container do ®éi tµu biÓn ViÖt Nam vËn chuyÓn cßn ch­a ®¸ng kÓ ( d­íi 10%). C¸c tµu container cña Tæng c«ng ty hµng h¶i vµ mét sè c«ng ty vËn t¶i kh¸c míi chØ ho¹t ®éng trªn tuyÕn feeder trong khu vùc, ®Õn c¸c c¶ng Singapore, Hongkong, §µi Loan, Indonesia vµ c¸c c¶ng ven biÓn n­íc ta. Cho ®Õn nay, n¨ng lùc kinh doanh khai th¸c vËn t¶i chuyªn tuyÕn liner cña c¸c c«ng ty vËn t¶i biÓn n­íc ta cßn kh¸ nhá bÐ. Nh­ trªn ®· ®Ò cËp, xu thÕ container hãa vÉn tiÕp tôc ph¸t triÓn trªn thÞ tr­êng vËn t¶i quèc tÕ vµ xu h­íng ph¸t triÓn tµu container thÕ hÖ míi còng gia t¨ng m¹nh mÏ. Khèi l­îng container th«ng qua 100 c¶ng hµng ®Çu thÕ giíi ®¹t tíi 192,3 triÖu TEU (n¨m 2001) trong ®ã cã 61 c¶ng cã n¨ng lùc th«ng qua ®¹t trªn 1 triÖu TEU. Dù b¸o ®Õn n¨m 2010, khèi l­îng hµng container qua c¸c c¶ng biÓn thÕ giíi sÏ t¨ng lªn kho¶ng 407-525 triÖu TEU. Vµ nÕu nh­ n¨m 1988 trªn thÕ giíi míi chØ cã 5 tµu container víi søc chë b×nh qu©n > 4.000 TEU th× ®Õn n¨m 2002 ®· cã 250 tµu container cã søc chë b×nh qu©n > 5.400 TEU. N¨m 2003, tiÕp tôc bæ sung 18 tµu container søc chë b×nh qu©n lµ 6.600 TEU vµo ®éi tµu container thÕ giíi. §ång thêi, tµu container thÕ hÖ míi cã søc chë 12.000-15.000 TEU sÏ ®­îc sö dông réng r·i trong nh÷ng thËp kû tíi. Mét ®Æc tr­ng næi bËt nhÊt trong kinh doanh khai th¸c vËn t¶i biÓn thÕ giíi hiÖn nay lµ c¸c h·ng vËn t¶i container ®ang më réng thÞ tr­êng ë c¶ chÆng trªn ®Êt liÒn. Hä ®Çu t­ vµo viÖc ph¸t triÓn m¹ng l­íi giao th«ng, mua s¾m ph­¬ng tiÖn vËn t¶i ®­êng bé, liªn doanh víi c¸c h·ng vËn t¶i kh¸c ®Ó khai th¸c theo ph­¬ng thøc door to door, ®¸p øng ®Çy ®ñ nhu cÇu cho c¸c nhµ s¶n xuÊt vµ c¸c c«ng ty ®a quèc gia, t¹o nªn mét lo¹i h×nh dÞch vô cã lîi thÕ c¹nh tranh h¬n(logistic). Xu thÕ ph¸t triÓn dÞch vô vËn t¶i ®a ph­¬ng thøc vµ logistic ®ang ®­îc c¸c h·ng vËn t¶i chuyªn tuyÕn quan t©m. Tr­íc nh­ cÇu ph¸t triÓn vµ héi nhËp nh­ vËy, vÊn ®Ò quan träng víi c¸c c«ng ty vËn t¶i biÓn ViÖt Nam lµ lµm thÕ nµo ®Ó ®ñ n¨ng lùc, ®ñ uy tÝn, cã vÞ trÝ vµ vai trß lín h¬n trªn thÞ tr­êng vËn t¶i biÓn thÕ giíi, vµ khi ®ã, viÖc ®Èy nhanh ph¸t triÓn vËn t¶i chuyªn tuyÕn liner lµ mét ®iÒu cÊp thiÕt. VÒ phÝa c¸c c«ng ty xuÊt nhËp khÈu, h¶i quan vµ tæ chøc kh¸c. C¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu ViÖt nam nªn nhËn thøc ®­îc vÒ yªu cÇu ph¸t triÓn cña ®éi tµu biÓn ViÖt nam vµ ®éi tµu container nãi riªng ®Ó mua FOB, b¸n CIF, ­u tiªn dµnh quyÒn vËn t¶i cho ®éi tµu container trong n­íc. C¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu còng cÇn nhËn ®­îc nh÷ng chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch vÒ tµi chÝnh nh­ ®­îc ­u tiªn b¶o l·nh cho vay vèn víi l·i suÊt ­u ®·i, gi¶m thuÕ xuÊt nhËp khÈu ®èi víi nh÷ng l« hµng mua FOB, b¸n CIF, gi¶m mét sè lo¹i phÝ vµ lÖ phÝ. B¶n th©n c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu còng nªn cã quy ®Þnh khuyÕn khÝch viÖc trùc tiÕp ®µm ph¸n vµ kÕt ®­îc nh÷ng hîp ®ång theo ®iÒu kiÖn mua FOB, b¸n CIF. VÒ phÝa h¶i quan vµ c¸c tæ chøc kh¸c, yªu cÇu cÊp thiÕt hiÖn nay lµ ph¶i ®¬n gi¶n hãa c¸c thñ tôc h¶i quan, c¶i tiÕn thñ tôc qu¶n lý hµng hãa xuÊt nhËp khÈu phï hîp víi th«ng lÖ vµ c¸c c«ng ­íc quèc tÕ mµ ta ®· tham gia. CÇn tiÕp tôc hoµn thiÖn vµ ®æi míi c¸c c«ng cô nh­ thuÕ xuÊt nhËp khÈu, thñ tôc h¶i quan, h¹n ng¹ch xuÊt nhËp khÈu, qu¶n lý ngo¹i tÖ vµ chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i, ®ång thêi ®Èy m¹nh ho¹t ®éng chèng gian lËn th­¬ng m¹i ®Ó thùc sù t¹o cho c¸c doanh nghiÖp vËn t¶i mét m«i tr­êng ho¹t ®éng vµ c¹nh tranh lµnh m¹nh. KÕt luËn Ngay sau khi xuÊt hiÖn n¨m 1956, container ®· cã sù ph¸t triÓn thÇn kú. Giai ®o¹n 1975 - 1994, sè l­îng container ®­îc xÕp dì t¨ng 7 lÇn tõ 17,4 triÖu lªn 126,6 triÖu TEU. §Ó ®¸p øng ®­îc khèi l­îng vËn chuyÓn hµng container ngµy cµng gia t¨ng trªn ph¹m vi toµn cÇu, xu h­íng ph¸t triÓn container cã träng t¶i lín cã chiÒu h­íng t¨ng m¹nh. Ngoµi c¸c cì tµu container thÕ hÖ hiÖn nay ®ang sö dông nh­ Panamax(4.800 TEU), Post-Panamax(6.000-7.000 TEU), sÏ tiÕp tôc triÓn khai c¸c ®éi tµu Super Post-Panamax(9.000 TEU) vµ Mega-container Ship(15.000 TEU). §èi víi khu vùc Ch©u ¸-Th¸i B×nh D­¬ng, ®· cã nh÷ng thay ®æi ®¸ng kÓ trong ngµnh vËn t¶i. Nh÷ng thay ®æi nµy ®· t¹o ra nh÷ng t¸c ®éng lín lªn c¸c c«ng ty vËn t¶i, vµ container ho¸ tiÕp tôc ®ãng mét vai trß thiÕt yÕu cho sù t¨ng tr­ëng vÒ th­¬ng m¹i quèc tÕ cña khu vùc trong qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸. Nhê vµo sù ph¸t triÓn vÒ th­¬ng m¹i còng nh­ ngµnh s¶n xuÊt vµ tiªu dïng cña hµng ho¸, khèi l­îng hµng ®­îc vËn chuyÓn b»ng container ®· t¨ng ®¸ng kÓ. §iÒu nµy ®· gióp cho container ho¸ trë thµnh mét kÕt qu¶ tÊt nhiªn cña nh÷ng thay ®æi trong xu h­íng th­¬ng m¹i quèc tÕ. Trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi, c¸c n­íc Asean còng kh«ng ®øng ngoµi xu thÕ ph¸t triÓn vò b·o cña vËn t¶i container. Asean ®ang tõng b­íc thùc hiÖn viÖc tù do hãa vµ th­¬ng m¹i hãa c¸c dÞch vô hµng h¶i nãi chung vµ c¸c dÞch vô vËn t¶i container nãi riªng, t×m c¸ch ®Ó t¨ng n¨ng lùc vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. §Ó c¸c doanh nghiÖp vËn t¶i container cña ViÖt Nam cã thÓ héi nhËp, tham gia ho¹t ®éng kinh doanh mét c¸ch b×nh ®¼ng víi c¸c h·ng tµu lín trong khu vùc vµ thÕ giíi, bªn c¹nh nh÷ng chÝnh s¸ch hç trî cña nhµ n­íc, b¶n th©n mçi doanh nghiÖp nhµ n­íc nh­ Tæng c«ng ty hµng h¶i hay c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n vµ liªn doanh ph¶i n¾m ®­îc thêi c¬ cña giai ®o¹n chuyÓn ®æi ®Ó nhanh chãng n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh vµ kiÖu qu¶ kinh doanh, kh«ng û l¹i vµo chÝnh s¸ch b¶o hé t¹m thêi cña Nhµ n­íc. Phô lôc 1: B¶ng thèng kª sè liÖu thùc hiÖn s¶n l­îng(QXNK) (§¬n vÞ: ngh×n tÊn) vµ thÞ phÇn vËn t¶i (%) cña ®éi tµu biÓn ViÖt Nam. N¨m QXNK ThÞ phÇn vËn t¶i 1996 34.980 10 1997 38.470 12 1998 42.796 14 1999 49.300 14 2000 52.130 15 2001 57.791 16 2002 77.370 16,5 Nguån: sè liÖu cña Tæng c«ng ty hµng h¶i ViÖt Nam-2003 Phô lôc 2: Møc ®é container hãa ®èi víi mét sè c¶ng lín (tû lÖ cña hµng b¸ch hãa) C¶ng 1995 1996 1997 1998 1999 2000 Singapore 91,0 91,5 91,6 92,1 89,9 93,0 Hongkong 86,7 85,6 85,5 86,1 92,1 92,1 LongBeach 96,5 96,9 96,9 95,5 96,5 92,3 Pusan 72,8 __ 75,1 75,5 73,4 74,4 Yokohama 57,2 54,3 55,4 56,6 57,5 60,1 Rotterdam 54,5 57,8 58,2 55,3 60,2 60,1 Antwerp 50,9 56,4 56,9 57,0 60,1 59,6 Hamburg 81,4 84,2 86,5 80,4 85,7 85,9 Oakland 91,5 90,2 90,2 88,7 90,0 91,4 Bremen 73,4 72,9 72,5 70,3 70,5 70,0 Nguån: C¬ së d÷ liÖu vÒ c¶ng-2001 Phô lôc 3: KÕ ho¹ch ®Çu t­ ph¸t triÓn ®éi tµu cña Tæng c«ng ty hµng h¶i ViÖt Nam n¨m 2003 STT Lo¹i tµu Sè l­îng I. KÕ ho¹ch ®ãng míi trong n­íc 1 Tµu hµng kh« träng t¶i ®Õn 4.000 DWT 2 2 Tµu hµng kh« träng t¶i 6.500-8.000 DWT 2 3 Tµu hµng kh« träng t¶i 12.000-15.000 DWT 3 II. KÕ ho¹ch mua tµu ®ang kinh doanh tõ n­íc ngoµi 1 Tµu hµng kh« träng t¶i 6.500-10.000 DWT 7 2 Tµu hµng kh« träng t¶i 10.000-15.000 DWT 2 3 Tµu hµng kh« träng t¶i trªn 15.000 DWT 6 4 Tµu dÇu s¶n phÈm träng t¶i 30.000-40.000 DWT 1 5 Tµu chë nhùa ®­êng träng t¶i kho¶ng 2.000 DWT 1 6 Tµu container 500-1.000 TEU 2 7 Tµu container 1000-1.500 TEU 2 Nguån: B¸o c¸o kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh n¨m 2002-Tæng c«ng ty hµng h¶i ViÖt Nam Phô lôc 4 : S¶n l­îng vËn t¶i cña Tæng c«ng ty hµng h¶i ViÖt Nam- 6 th¸ng ®Çu n¨m 2003 ChØ tiªu §¬n vÞtÝnh KÕ ho¹ch2003 Thùc hiÖn6 th¸ng 2002 Thùc hiÖn6 th¸ng 2003 So s¸nh víi KH 2003 Cïng kú2002 1.Hµng hãa vËn t¶i TÊn 14,850,000 6,799,780 6,957,241 47% 102% -VËn t¶i n­íc ngoµi TÊn 11,960,000 5,123,934 5,692,545 48% 111% -VËn t¶i trong n­íc TÊn 2,890,000 1,675,846 1,264,696 44% 75% -VËn t¶i container TEU 259,000 140,162 127,587 49% 91% VËn t¶i container néi ®Þa TEU 63,000 38,027 31,000 49% 82% 2.Hµng th«ng qua c¶ng TÊn 27,700,000 12,614,994 13,839,499 50% 110% -Hµng xuÊt khÈu TÊn 5,896,000 2,431,324 2,860,744 49% 118% -Hµng nhËp khÈu TÊn 13,146,000 552,831 6,376,680 49% 115% -Hµng néi ®Þa TÊn 8,658,000 4,630,839 4,602,075 53% 99% -Hµng container TEU 693,000 293,951 348,255 50% 118% Nguån: B¸o c¸o kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh 6 th¸ng ®Çu n¨m 2003-Tæng c«ng ty hµng h¶i ViÖt Nam-Th¸ng 7/2003 Phô lôc 5: S¶n l­îng vËn t¶i cña Tæng c«ng ty hµng h¶i ViÖt Nam- n¨m 2002 ChØ tiªu §¬n vÞtÝnh KÕ ho¹ch2002 Thùc hiÖn2001 Thùc hiÖn2002 So s¸nh víi KH 2002 Thùc hiÖn2001 1.Hµng hãa vËn t¶i TÊn 1,307,500 12,199,230 13,806,274 106% 113% -VËn t¶i n­íc ngoµi TÊn 10,235,000 9,104,468 10,702,592 105% 118% -VËn t¶i trong n­íc TÊn 2,840,000 3,094,762 3,103,682 109% 100% -VËn t¶i container TEU 250,000 235,881 259,000 104% 110% VËn t¶i container néi ®Þa TEU 65,000 51,881 69,000 106% 133% 2.Hµng th«ng qua c¶ng TÊn 23,900,000 21,832,926 25,872,909 108% 119% -Hµng xuÊt khÈu TÊn 5,000,000 5,035,741 5,223,364 104% 104% -Hµng nhËp khÈu TÊn 10,950,000 10,018,827 11,989,432 109% 120% -Hµng néi ®Þa TÊn 7,950,000 6,778,358 8,660,113 109% 128% -Hµng container TEU 609,000 521,266 652,700 107% 125% Nguån:B¸o c¸o kÕt qu¶ SXKD n¨m 2002-Tæng c«ng ty hµng h¶i-Th¸ng 1/2003 Phô lôc 6: Sè liÖu chi tiÕt ®éi tµu cña Tæng c«ng ty hµng h¶i Tªn tµu Lo¹i tµu GRT DWT N¨m ®ãng 1/ §éi tµu do Tæng C«ng ty trùc tiÕp qu¶n lý V¨n Lang Container 4.953 5.223 1983 Hång Bµng Container 4.953 5.223 1984 Diªn Hång RORO - Container 5.650 6.289 1986 Mª Linh Container 8.384 11.235 1983 V¹n Xu©n Container 8.384 11.235 1984 Phong Ch©u Container 17.845 16.030 1983 Tæng céng 50.196 55.235 2/ §éi tµu do VOSCO qu¶n lý Cabot Orient Hµng kh« 2.826 4.485 1984 S«ng Ng©n Hai boong 4.726 6.205 1999 S«ng H»ng Hµng Kh« 3.946 6.379 1985 H¶i ¢u 01 Hµng kh« 3.811 6.476 1982 S«ng TiÒn Hµng Kh« 3.933 6.503 1984 S«ng Trµ Hµng kh« 4.028 6.503 1983 Fortune Freighter Hµng Kh« 3.778 6.559 1978 Fortune Navigator Hµng kh« 3.778 6.559 1978 S«ng Th­¬ng Hµng kh« 6.051 10.029 1976 S«ng §¸y Hµng kh« 6.051 10.029 1976 Ch­¬ng D­¬ng Hµng kh« 7.100 11.849 1974 VÜnh Ph­íc Hµng rêi 7.166 12.300 1988 S«ng §uèng Hai boong 9.173 15.210 1979 Th¸i B×nh Hai boong 9.173 15.210 1980 T« LÞch Hai boong 9.173 15.210 1980 Lôc Nam Hai boong 9.173 15.210 1980 HËu Giang 02 Hai boong 10.476 12.665 1978 H­¬ng Giang Hai boong 11,321 13.880 1989 Morning Star Hµng rêi 12.866 21.353 1983 Golden Star Hµng rêi 14.278 23.970 1983 Polar Star Hµng rêi 15.120 24.835 1984 §¹i Hïng TÇu dÇu 18.055 29.997 1988 Tæng céng 164.681 281.416 3/ §éi tµu do Vitranschart qu¶n lý Long An Hµng kh« 5.785 9.578 1982 Long H¶i Hµng kh« 5.083 8.322 1974 Long Thµnh Hµng kh« 7.163 11.462 1978 Hawk One Hai boong 10.322 14.986 1983 Sµi Gßn 01 Hai boong 7.760 15.179 1973 Sµi Gßn 02 Hai boong 7.760 15.179 1973 Sµi Gßn 03 Hai boong 9.011 15.100 1980 Sµi Gßn 04 Hai boong 11.982 16.565 1982 Sµi Gßn 05 Hai boong 9.119 15.100 1980 Far East Hai boong 8.977 15.175 1982 Tæng céng 82.962 136.646 4/ §éi tµu do Vinaship qu¶n lý B¹ch Long VÜ Hµng kh« 1.439 2.118 1981 H­ng Yªn Hµng kh« 7.317 11.849 1974 Hµ Giang Hµng kh« 7.194 11.849 1974 Hïng V­¬ng 01 Hµng kh« 2.608 4.747 1981 Hïng V­¬ng 02 Hµng kh« 4.393 7.071 1981 Hïng V­¬ng 03 Hµng kh« 3.228 5.923 1974 T©n Trµo Hai boong 3.354 4.302 1966 Hµ T©y Hµng kh« 5.051 8.294 1976 Nam §Þnh Hµng kh« 5.051 8.294 1976 Ninh B×nh Hµng kh« 5.051 8.294 1975 Tæng céng 44.686 72.741 5/ §éi tµu do Falcon qu¶n lý Lucky Falcon Hµng kh« 4.724 6.022 (SC 97) Healthy Falcon Tµu dÇu 2.998 5.453 1985 Victory Falcon Tµu dÇu 499 1.103 1975 Pretty Falcon Tµu dÇu 4.408 5.787 1983 Silvery Falcon Hai boong 4.929 9.112 1970 Mighty Falcon Hµng kh« 4.724 6.631 (SC 97) Pacific Falcon Tµu dÇu 38.817 60.960 1986 Tæng céng 61.099 95.068 6/ §éi tµu do c«ng ty vËn t¶i thuû b¾c qu¶n lý ThiÒn Quang Hµng kh« 4.096 6.030 1986 Trµng An Hµng kh« 2.920 5.105 1981 Thuû B¾c 01 Hµng kh« 190 200 1990 LIVASO 02 Hµng kh« 398 400 1989 Tæng céng 7.604 11.736 7/ §éi tµu do XNLH vËn t¶i biÓn pha s«ng qu¶n lý Th¾ng Lîi 01 Hµng kh« 1.450 2.460 1970 Th¾ng Lîi 02 Hµng kh« 1.450 2.460 1970 ViÖt Ba 01 Hµng kh« 1.047 1.400 1980 B¹ch §»ng 22 Hµng kh« 985 1.000 1988 B¹ch §»ng 14 Hµng kh« 964 1.000 1987 B¹ch §»ng 06 Hµng kh« 967 1.230 1985 Ph­íc Long 01 Hµng kh« 967 1.000 1987 Tæng céng 7.830 10.550 8/ §éi tµu do inlaco phÝa nam qu¶n lý Inlaco (Inlaco SG) Hai boong 1.442 2.223 1980 Tam §¶o Hµng kh« 4.724 6.000 1966 B¾c S¬n Tµu dÇu 964 1.924 1986 Tæng céng 7.130 10.147 9/ c«ng ty vËn t¶i vµ cung øng x¨ng dÇu ®­êng biÓn Transco 02 Sµ Lan dÇu 1.786 2.000 Transco 04 Sµ Lan dÇu 1.786 2.000 Tæng céng 3.572 4.000 Tæng céng toµn bé ®éi tµu cña tæng c«ng ty hµng h¶i ViÖt Nam 429.733 677.538 Nguån: Tæng hîp sè liÖu cña Côc hµng h¶i vµ Tæng c«ng ty hµng h¶i ViÖt Nam. Phô lôc 7 : Tû lÖ gi÷a Møc t¨ng GDP hµng n¨m so víi møc t¨ng vÒ nhu cÇu sè c¶ng container ë khu vùc Ch©u ¢u. GDP/Tæng nhu cÇu vÒ c¶ng GDP/Nhu cÇu c¶ng TCQT Tõ 1986 1 / 2,82 1 / 2,98 Tõ 1994 1 / 3,04 1 / 3,08 §Õn 2003 (dù b¸o) 1 / 2,09 1 / 2,98 2004 - 2010 (dù b¸o) 1 / 2,35 1 / 2,45 2011 - 2015 (dù b¸o) 1 / 2,05 1 / 2,20 Nguån: OSCs Ltd. - London - n¨m 2002 Phô lôc 8: 20 h·ng tµu container lín nhÊt thÕ giíi XÕp h¹ng Tªn h·ng tµu Sè l­îng tµu Tæng träng t¶i(TEU) 1 (3) Maersk Line 106 232,257 2 (1) Evergreen Line/Uniglogy Marine Corp 108 228,248 3 (7) P&O Nedloyd 106 221,531 4 (2) Sealand Service 95 215,114 5 (4) Cosco 139 201,596 6 (8) Hanjin Shipping Co 62 174,526 7 (9) Mediterranean Shipping 100 154,185 8 (6) Mitsui OSK lines 62 115,763 9 (5) NYK line/TSK 68 128,154 10 (11) Huyndai Merchant Marine 36 112,958 11 (12) Zim Israel Navigation 59 98,086 12 (16) Yangming Marine 42 96,145 13 (20) CAM-CGM 64 89,658 14 (18) OOCL 30 85,940 15 (16) Neptune Orient Lines 36 85,664 16 (35) Government Ships 46 85,016 17 (14) K Line 45 84,198 18 (15) APL 38 79,918 19 (14) Hapag Lloyd Containerline 23 73,372 20 (24) Cho Yang Shipping 30 55,882 Nguån : Container hãa toµn cÇu-2002 (trong ngoÆc lµ thø h¹ng cña n¨m tr­íc) Phô lôc 9: Sù ph¸t triÓn cña c¸c c¶ng container lín trªn thÕ giíi ( triÖu MT) N¨m London (Anh) New York (Mü) Hamburg (§øc) Rotterdam (Hµ Lan) Antwerp (BØ) 1840 2,0 0,5 - - 0,2 1850 3,0 1,0 0,8 0,7 0,3 1860 3.9 2,3 1,3 1,0 0,5 1870 5,0 4,5 1,8 1,7 1,3 1880 7,0 5,3 4,1 3,0 2,4 1890 10,0 7,6 7,5 4,5 4,0 1900 16,0 12,4 14,4 10,0 6,7 1910 25,0 24,5 22,1 15,0 16,0 1920 20,0 60,6 5,8 11,9 18,6 1930 36,4 109,2 25,8 35,1 21,3 1939 41,6 110,2 18,7 42,4 23,6 1950 40,7 131,4 11,0 29,7 21,5 1960 57,1 138,9 30,7 83,4 37,5 1970 59,5 157,8 47,0 225,8 80,7 1980 48,1 125,0 63,1 276,9 81,9 1990 54,0 140,0 61,4 287,8 102,0 2000 56,6 52,0 76,5 308,1 111,8 Nguån: Port Management and Operations - Patrick M. Alderton - LLP - 200 Phô lôc 10 : Ph©n lo¹i ®éi tµu thÕ giíi theo tuæi(®¬n vÞ :%) Nhãm n­íc Lo¹i tµu Tæng 0-4 tuæi 5-9tuæi 10-14 tuæi 15 tuæi Tuæitrung b×nh C¸c n­íc ph¸t triÓn Tµu dÇu 100 17.9 12.8 10.5 58.8 14.8 Tµu chë hµng rêi 100 15.4 11.2 26.4 47 15.6 Tµu b¸ch hãa 100 13.2 14.2 23.3 49.3 14.7 Tµu container 100 28.6 20 12.8 38.7 14.9 Tµu kh¸c 100 15 18.2 19.3 47.6 12.2 C¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn Tµu dÇu 100 20.8 20.9 5.8 52.4 14.5 Tµu chë hµng rêi 100 19.5 12.1 18.3 50.1 14.1 Tµu b¸ch hãa 100 7.4 10.8 19.7 62 14.5 Tµu container 100 30.5 13.9 16.7 39 16.7 Tµu kh¸c 100 17.5 14.7 14.2 53.6 12.1 ThÕ giíi Tµu dÇu 100 18.4 18.4 8.4 54.5 14.7 Tµu chë hµng rêi 100 18.4 12.2 21.5 47.9 14.4 Tµu b¸ch hãa 100 6.9 9.3 17.8 65.9 17.3 Tµu container 100 29.3 17.6 16.5 36.6 12 Tµu kh¸c 100 13.8 15.1 17 54.1 1.3 Nguån: Sè liÖu tæng hîp tõ Côc hµng h¶i ViÖt Nam vµ Tæng c«ng ty hµng h¶i. Phô lôc 11: C¬ cÊu vµ nguån hµng chuyÓn t¶i cña 4 c¶ng lín trong vùc. §¬n vÞ Singapore Hongkong Kaohsiung Laem Chabang Tû lÖ hµng chuyÓn t¶i % 72-80 80-85 55-65 8 S¶n l­îng container th«ng qua 1.000 TEU 16.135 15.658 7.270 1.724 Nguån: Tæng c«ng ty hµng h¶i ViÖt Nam(2001) Phô lôc 12: Luång hµng qua c¸c c¶ng ViÖt Nam.( ®¬n vÞ : TEU) N¨m H¶i Phßng (miÒn B¾c) §µ N½ng (miÒn Trung) Saigon + BÕn NghÐ + T©n c¶ng (miÒn Nam) 1965 90.000 6.000 382.000 1996 100.000 9.500 461.000 1997 165.351 11.097 515.881 1998 183.805 12.129 613.576 1999 198.779 20.000 689.000 2000 218.886 22.995 734.705 2001 286.027 23.149 774.010 Nguån: HiÖn tr¹ng vµ chÝnh s¸ch c¶ng biÓn ViÖt Nam-2002 Phô lôc 13 : §éi tµu míi ®­îc ®Çu t­ ph¸t triÓn.( tõ n¨m 1996-2000) stt Tªn tµu Lo¹i tµu GRT DWT N¨m ®ãng 1 Pacific Falcon Tµu dÇu 38.817 60.960 1986 2 §¹i Hïng TÇu dÇu 18.055 29.997 1988 3 Polar Star Hµng rêi 15.120 24.835 1984 4 Golden Star Hµng rêi 14.278 23.970 1983 5 Morning Star Hµng rêi 12.866 21.353 1983 6 S«ng Ng©n Hai boong 4.726 6.205 1999 7 S«ng H»ng Hµng Kh« 3.946 6.379 1985 8 S«ng TiÒn Hµng Kh« 3.933 6.503 1984 9 S«ng Trµ Hµng kh« 4.028 6.503 1983 10 H­¬ng Giang Hai boong 11,321 13.880 1989 11 Sµi Gßn 04 Hai boong 11.982 16.565 1982 12 Sµi Gßn 05 Hai boong 9.119 15.100 1980 13 Phong Ch©u Container 17.845 16.030 1983 14 Mª Linh Container 8.384 11.235 1983 15 V¹n Xu©n Container 8.384 11.235 1984 16 Diªn Hång RORO - Container 5.650 6.289 1986 17 V¨n Lang Container 4.953 5.223 1983 18 Hång Bµng Container 4.953 5.223 1984 19 ThiÒn Quang Hµng kh« 4.096 6.030 1986 20 Healthy Falcon Tµu dÇu 2.998 5.453 1985 21 Victory Falcon Tµu dÇu 499 1.103 1975 22 Pretty Falcon Tµu dÇu 4.408 5.787 1983 23 Inlaco (Inlaco SG) Hai boong 1.442 2.223 1980 24 Tam §¶o Hµng kh« 4.724 6.000 1966 25 B¾c S¬n Tµu dÇu 967 1.925 1986 Nguån: Tæng c«ng ty hµng h¶i ViÖt Nam-2002 Phu lôc 14: Gi¸ ®ãng míi c¸c lo¹i tµu qua c¸c n¨m Lo¹i tµu Gi¸ ®ãng míi (triÖu usd) 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1. Tµu hai boong Cì tµu 20.000 DWT 12,5 15,5 18,4 19,5 17.7 16,0 2. Tµu hµng rêi Cì Capesize 155¸170.000 DWT 32,0 36,2 45,2 42,5 42,0 37,0 Cì Panamax 50¸80.000 DWT 22,0 20,7 26,5 23,5 25,8 24,2 Cì tµu Handymax 40¸45.000 DWT 18,8 20,6 25,3 21,3 21,5 21,0 Cì tµu Handysize 25¸30.000 DWT 13,0 16,0 19,0 16,9 17,1 16,5 3. Tµu dÇu Cì VLCC 280.000 DWT 42,0 44,2 45,8 68,4 85,0 76,5 Cì Suezmax 140.000 DWT 53,5 47,5 Cì Aframax 95.000 DWT 42,3 37,5 Cì Handy 40.000 DWT 32,0 29,0 Cì Product 35.000 DWT 16,8 19,6 23,1 27,5 28,0 26,1 Nguån: Côc hµng h¶i ViÖt Nam-2003 Phô lôc 15: L­îng hµng hãa th«ng qua c¸c c¶ng ViÖt Nam STT Lo¹i §¬n vÞ 1995 1997 1999 2001 ChØ sè t¨ng tr­ëng I Hµng ®­îc vËn chuyÓn TriÖu TÊn 6,61 11,44 16,27 18,78 284 1000TEU 415 558 1 Hµng n­íc ngoµi TriÖu TÊn 4,81 9,15 10,50 13,11 273 1000TEU 303 371 426 2 Hµng trong n­íc TriÖu TÊn 1,80 2,29 4,59 5,67 315 1000TEU 44 132 Tû TKm 1,58 1,69 4,19 4,00 253 II Hµng qua c¶ng TriÖu TÊn 34 45,76 72,78 85,68 252 1. Container 1000TEU 315 760 950 1410 448 TriÖu TÊn 14,33 - XuÊt khÈu 1000TEU 152 381 440 603 397 TriÖu TÊn 1,20 3,22 5,10 6,13 511 - NhËp khÈu 1000TEU 163 372 450 630 387 TriÖu TÊn 1,46 3,42 5,80 6,40 438 - Néi ®Þa 1000TEU 7 60 177 TriÖu TÊn 0.03 0.57 1,80 2. Hµng láng TriÖu TÊn 13,18 18,13 26,81 28,64 217 - XuÊt khÈu TriÖu TÊn 9,78 15,40 15,00 - NhËp khÈu TriÖu TÊn 6,32 7,95 8,00 - Néi ®Þa TriÖu TÊn 2,02 3,43 5,64 3. Hµng kh« TriÖu TÊn 14,47 20,93 28,02 33,00 228 - XuÊt khÈu TriÖu TÊn 8,18 9,08 10,21 - NhËp khÈu TriÖu TÊn 7,54 8,60 9,33 - Néi ®Þa TriÖu TÊn 5,21 10,35 13,46 4. ChuyÓn t¶i TriÖu TÊn 3,15 6,47 9,09 5. Hµnh kh¸ch 1000 ng­êi 64 120 200 Nguån: HiÖn tr¹ng vµ chÝnh s¸ch c¶ng biÓn ViÖt Nam-2002 Tµi liÖu tham kh¶o TiÕng Anh Rotterdam Annual report 1999, 2000, 2001 - Rotterdam Municipal Port Management. Ocean Shipping Consultants Ltd. - London - 2002 Master plan study on coastal shipping rehabilitation and development project in Vietnam - Transportation Publishing House - 2000. ASEAN in International Relation -ViÖn nghiªn cøu An ninh & Quèc tÕ, 2000. Panama Canal Authority to Increase Tolls - Shipping News - Chamber of Maritime Commerce - 22/08/2002. Port Authority to consolidate channel deepening projects - PORTVIEWs - The Port Authority of NY & NJ - Port Commerce Department - 6/ 2001 Port volumes up in 1st quarter despite sluggish economy -PORTVIEWs - The Port Authority of NY & NJ - Port Commerce Department - 6/ 2001. Vietnam moving forward - Achievements and Challenges in the Transport Sector - World Bank - 1999. Ports and Harbours in Japan - Ports and Harbours Bureau - 2002 Port of Antwerp - History of container traffic - Antwerp Port Authority - 10/2002. Main Imports in 2003 - Volume and Value- Socio-economic statistical bulletin - UNDP - 9/2003 Main Exports in 2003 - Volume and Value - Socio-economic statistical bulletin - UNDP - 9/2003 TiÕng ViÖt Gi¸o tr×nh VËn t¶i - Giao nhËn hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu - PGS.TS Hoµng V¨n Ch©u - Tr­êng §¹i häc Ngo¹i th­¬ng - 1999. Gi¸o tr×nh Giao nhËn-VËn t¶i hµng hãa quèc tÕ-PGS.TS §inh Ngäc ViÖn-NXB GTVT-2002 Gi¸o tr×nh VËn t¶i vµ B¶o hiÓm trong Ngo¹i th­¬ng - PGS.TS. NguyÔn Hång §µm - Tr­êng §¹i häc Ngo¹i th­¬ng Hµ Néi - 1997. Gi¸o tr×nh §Çu t­ N­íc ngoµi - TS Vò ChÝ Léc - Tr­êng §¹i häc Ngo¹i th­¬ng - 1997. Gi¸o tr×nh Kinh tÕ Ngo¹i th­¬ng - GS.TS. NG¦T Bïi Xu©n L­u - Tr­êng §¹i häc Ngo¹i th­¬ng - 1997. Nghiªn cøu c¸c gi¶i ph¸p t¨ng n¨ng lùc c¹nh tranh cña ngµnh hµng h¶i ViÖt Nam trong ®iÒu kiÖn héi nhËp quèc tÕ-PGS.TS §inh Ngäc ViÖn-NXB GTVT-2002 B¸o c¸o kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh 6 th¸ng ®Çu n¨m-ph­¬ng h­íng nhiÖm vô 6 th¸ng cuèi n¨m 2003- Tæng c«ng ty hµng h¶i ViÖt Nam-Th¸ng 7/2003. B¸o c¸o kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh n¨m 2002-Ph­¬ng h­íng nhiÖm vô vµ kÕ ho¹ch n¨m 2003- Tæng c«ng ty hµng h¶i ViÖt Nam-Th¸ng 1/2003. LÞch sö ngµnh ®­êng biÓn ViÖt Nam-Côc hµng h¶i ViÖt Nam-NXB chÝnh trÞ quèc gia-1995 Bé luËt Hµng H¶i ViÖt Nam - NXB ChÝnh trÞ Quèc gia - 1990 LuËt Doanh nghiÖp - NXB ChÝnh trÞ Quèc gia - 1993 VËn t¶i hµng container quèc tÕ vµ ViÖc ph¸t triÓn bÕn container - Héi th¶o Bé GTVT - 11/2001. §Ò ¸n "Ph¸t triÓn vµ n©ng cao chÊt l­îng dÞch vô hµng h¶i"-Bé GTVT-2003 Hµng h¶i ViÖt Nam trong ®iÒu kiÖn héi nhËp quèc tÕ - PGS.TS §inh Ngäc ViÖn - Nhµ xuÊt b¶n GTVT - 9/2002. Qui ho¹ch chi tiÕt-b¸o c¸o tãm t¾t " - C¶ng trung chuyÓn quèc tÕ V¨n Phong-Kh¸nh Hßa"-Côc hµng h¶i ViÖt Nam-2002 B¸o c¸o tæng hîp Quy ho¹ch VËn t¶i BiÓn ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010 vµ ®Þnh h­íng ®Õn n¨m 2020 - Bé GTVT - 11/2002. Kh¶o s¸t vµ quy ho¹ch GTVT - C«ng ty t­ vÊn thiÕt kÕ GTVT cña Bé GTVT bé phËn phÝa Nam (TEDI SOUTH) - 5/1999. VËn t¶i container cña khu vùc ASEAN sÏ ®­îc ®Èy m¹nh nhê cã c¶ng V¨n Phong - tµi liÖu héi nghÞ lÇn thø 18 cña HiÖp héi c¸c tæ chøc kü thuËt ASEAN vÒ chñ ®Ò Hîp t¸c kü thuËt ASEAN v× sù ph¸t triÓn trong thiªn niªn kû míi - 11/2001. TiÒm n¨ng trung chuyÓn quèc tÕ cña V¨n Phong - Bé GTVT - 6/2002 TiÒm n¨ng c¶ng biÓn cña c¸c n­íc ASEAN - Bé GTVT - 6/2002. Quy ho¹ch hÖ thèng c¶ng biÓn quèc gia ®Õn n¨m 2020 - Côc Hµng H¶i - Bé GTVT - 2001. ChiÕn l­îc vµ quy ho¹ch ph¸t triÓn ®Êt n­íc b­íc vµo thÕ kû XXI - Bé KH§T - 9/2000. Ph¸t triÓn xuÊt khÈu thêi kú 2001 - 2010 - Bé Th­¬ng m¹i - 7/2000. C¶ng container cã chiÒu h­íng t¨ng m¹nh - Saigonnet - 30/9/2002 Vµi nÐt vÒ t×nh h×nh xuÊt nhËp khÈu n¨m 2001 vµ 2002 - Bé KH§T; Trung t©m Th«ng tin sè 2/2002; C«ng b¸o sè 2 ngµy 15/01/2002; Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam ngµy 04/01/2002 vµ 27/02/200. ViÖt Nam ph¸t triÓn dÞch vô trung chuyÓn container - B¸o Tuæi trÎ - 1/8/2002 C¶ng container quèc tÕ ViÖt Nam ®­îc b×nh chän lµ c¶ng n¨ng ®éng nhÊt ch©u ¸ - VOV - 30/10/2002. ChiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ 2001 - 2010 - Vô Th«ng tin B¸o chÝ - Bé Ngo¹i Giao - 6/10/2002. ChiÕn l­îc ph¸t triÓn xuÊt nhËp khÈu thêi kú 2001-2010 - Vô th«ng tin b¸o chÝ - Bé ngo¹i giao viÖt Nam - 9/2000. §¸nh gi¸ s¬ bé t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi n¨m 2000 - Vô th«ng tin b¸o chÝ - Bé ngo¹i giao viÖt Nam - 8/2001. Tãm t¾t t×nh h×nh kinh tÕ - x· héi n¨m 2001 - Vô th«ng tin b¸o chÝ - Bé ngo¹i giao viÖt Nam - 6/2002. Kinh tÕ thÕ giíi vµ quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i cña n­íc ta n¨m 2000 - Bµi viÕt cña Bé tr­ëng Th­¬ng m¹i Vò Khoan - T¹p chÝ Céng s¶n sè 1 - 1/2001. Chuyªn ®Ò: Ngµnh c¶ng biÓn ViÖt Nam tr­íc yªu cÇu héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi - Thêi b¸o Kinh tÕ ViÖt Nam sè 979 - 23/08/2002 Xu thÕ ph¸t triÓn vËn t¶i vµ c¶ng biÓn thÕ giíi - D­¬ng V¨n Ph­¬ng - T¹p chÝ Visaba Times - 10/2002. HiÖn tr¹ng vµ chÝnh s¸ch c¶ng biÓn ViÖt Nam - bµi ph¸t biÓu cña ®ång chÝ V­¬ng §×nh Lam trong buæi b¸o c¸o Nghiªn cøu c¶ng biÓn miÒn Nam ViÖt Nam - 12/2001 ViÖt Nam héi nhËp Asean-hîp t¸c ph¸t triÓn-Phßng th­¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp ViÖt Nam-NXB Hµ Néi-1997 Hßa nhËp vµ ph¸t triÓn-NXB Thèg kª-1998 §Þnh h­íng ph¸t triÓn-ChiÕn l­îc ®éi tµu ViÖt Nam ®Õn n¨m 2020-Côc hµng h¶i ViÖt Nam-2002. Dù ¸n quy ho¹ch ph¸t triÓn ®éi tµu biÓn ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010-Côc hµng h¶i ViÖt Nam-2002. Hßa nhËp vµo thÞ tr­êng Asean-ñy ban kÕ ho¹ch nhµ n­íc-1996. X©y dùng ®éi tµu biÓn quèc gia tr­íc vËn héi lín-T¹p chÝ GTVT-2000 Giao th«ng vËn t¶i ViÖt Nam n¨m 2000-NXB GTVT-1995 T¹p chÝ hµng h¶i- c¸c sè n¨m 2002 vµ 2003 Thêi b¸o Kinh tÕ ViÖt Nam-c¸c sè n¨m 2002 vµ 6 th¸ng ®Çu n¨m 2003. B¸o §Çu t­-c¸c sè n¨m 2003 Khu vùc mËu dÞch tù do Asean vµ tiÕn tr×nh héi nhËp cña ViÖt Nam- NguyÔn Xu©n Th¾ng-NXB Thèng kª-1999. Héi nhËp quèc tÕ cña ViÖt Nam vµo AFTA-GS.TS T« Xu©n D©n-1999 Trang web www.vneconomy.com.vn www.evergreen-america.com www.maersk.com www.maersksealand.com www.undp.org www.vinalines.com.vn www.apl.com/ www.ponl.com/ www.unifeeder.com www.port.rotterdam.nl www.worldbank.org/transport/ports www.amsterdamports.nl