Tiềm năng phát triển ở Việt Nam

Môc lôc PhÇn I: Lêi më ®Çu T hÕ giíi ®ang b­íc vµo kû nguyªn míi, kû nguyªn ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ tri thøc g¾n liÒn víi cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ ®· t¹o ra mét khèi l­îng hµng hãa vµ dÞch vô khæng lå. Ngµy nay, tÝnh chÊt c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng kh«ng cßn gay g¾t -“mét mÊt, mét cßn” nh­ tr­íc kia, nÒn kinh tÕ chuyÓn sang xu thÕ hîp t¸c ®Ó cïng tån t¹i vµ ph¸t triÓn. Hîp t¸c ®Ó t¨ng lîi nhuËn, gi¶m rñi ro cho tÊt c¶ c¸c bªn b»ng nhiÒu c¸ch nh­ ®a d¹ng hãa s¶n phÈm hay t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm tiÖn Ých nhÊt cho kh¸ch hµng. Kh«ng n»m ngoµi xu thÕ nµy, viÖc hîp t¸c trªn thÞ tr­êng tµi chÝnh còng diÔn ra m¹nh mÏ. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y mét lo¹i h×nh hîp t¸c míi ®­îc ph¸t triÓn mét c¸ch rÇm ré gi÷a mét bªn lµ c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i víi mét bªn lµ c¸c c«ng ty b¶o hiÓm ®Ó cho ra ®êi mét lo¹i h×nh kinh doanh míi ®­îc gäi lµ Bancassurance. ë c¸c n­íc ph¸t triÓn, lo¹i h×nh nµy kh«ng cã g× lµ míi mÎ, nh­ng víi thÞ tr­êng ch©u ¸ nãi chung vµ ViÖt Nam nãi riªng ®©y lµ mét lÜnh vùc míi ®ang ë d¹ng tiÒm n¨ng ph¸t triÓn vµ høa hÑn sÏ mang l¹i nhiÒu b­íc tiÕn v­ît bËc. Tuy nhiªn bªn c¹nh nh÷ng thuËn lîi th× nhiÒu vÊn ®Ò nan gi¶i vÉn cßn tån t¹i ng¨n trë sù ph¸t triÓn lo¹i h×nh nµy. ChÝnh v× lý do nµy, ®Ò tµi: “Bancassurance – tiÒm n¨ng ph¸t triÓn ë ViÖt Nam” sÏ t×m hiÓu kh¸i qu¸t vÒ Bancassurance vµ ph©n tÝch nh÷ng thuËn lîi, h¹n chÕ ®Ó tõ ®ã cïng ®­a ra nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m kh¾c phôc vµ ph¸t triÓn lo¹i h×nh míi nµy. §Ò tµi sÏ bao gåm ba phÇn sau: - Ch­¬ng I: Lý thuyÕt c¬ b¶n vÒ Bancassurance. - Ch­¬ng II: TiÒm n¨ng vµ thùc tr¹ng ph¸t triÓn Bancassurance ë ViÖt Nam. - Ch­¬ng III: Gi¶i ph¸p ph¸t triÓn Bancassurance ë ViÖt Nam. Do ch­a cã nhiÒu kinh nghiÖm trong viÖc lµm tiÓu luËn vµ kiÕn thøc cßn h¹n chÕ nªn bµi tiÓu luËn cña chóng em cã thÓ cßn nhiÒu thiÕu sãt. Chóng em mong nhËn ®­îc sù gãp ý khoa häc cña c¸c thÇy c« ®Ó chóng em hoµn thiÖn bµi tiÓu luËn t«t h¬n. Chóng em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy §Æng ChÝ Thä ®· h­íng dÉn rÊt nhiÖt t×nh gióp chóng em cã thÓ hoµn thµnh bµi tiÓu luËn nµy! PHÇN II: NéI DUNG Ch­¬ng I: Lý thuyÕt c¬ b¶n vÒ Bancassurance 1.1. Kh¸i niÖm: Bancassurance lµ viÖc Ng©n hµng vµ C«ng ty b¶o hiÓm hîp t¸c víi nhau ®Ó ph¸t triÓn vµ ph©n phèi mét c¸ch hiÖu qu¶ c¸c s¶n phÈm ng©n hµng vµ b¶o hiÓm th«ng qua viÖc cung cÊp c¸c s¶n phÈm cho cïng mét c¬ së kh¸ch hµng. ë ®©y, cÇn ph©n biÖt viÖc ng©n hµng ph©n phèi c¸c s¶n phÈm b¶o hiÓm víi c¸c doanh nghiÖp b¶o hiÓm cung cÊp vµ ph©n phèi c¸c dÞch vô tµi chÝnh, ng©n hµng (assurbanking). Mét c¸ch tæng qu¸t, Bancassurance cã thÓ ®­îc hiÓu mét c¸ch gi¶n ®¬n nhÊt lµ viÖc c¸c ng©n hµng tham gia cung cÊp c¸c s¶n phÈm b¶o hiÓm cho kh¸ch hµng cña m×nh. ViÖc tham gia cña ng©n hµng cã thÓ ë nhiÒu cÊp ®é kh¸c nhau tuú theo h×nh thøc Bancassurance. 1.2. C¸c h×nh thøc cña Bancassurance: XÐt vÒ møc ®é kÕt hîp gi÷a ng©n hµng vµ b¶o hiÓm, Bancassurance cã thÓ ®­îc ph©n chia thµnh c¸c h×nh thøc c¬ b¶n sau: 1.2.1 Hîp t¸c ph©n phèi: Ng©n hµng ký tho¶ thuËn ph©n phèi s¶n phÈm cho c«ng ty b¶o hiÓm vµ nhËn hoa hång phÝ. §©y lµ h×nh thøc ®¬n gi¶n nhÊt, nh­ng ®ang ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ nhÊt. Theo ®ã ng©n hµng ®ãng vai trß nh­ lµ mét ®¹i lý cña c«ng ty b¶o hiÓm. HiÖn nay, Ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn (NHTMCP) Kü th­¬ng (Techcombank) liªn kÕt víi B¶o ViÖt ®· cho ra s¶n phÈm “TÝch lòy B¶o gia”, “TiÕt kiÖm Gi¸o dôc”, “B¶o hiÓm TÝn dông cho Nhµ míi vµ ¤ t« xÞn”. Tµi kho¶n TÝch lòy B¶o gia lµ h×nh thøc tµi kho¶n tiÒn göi VND cã kú h¹n, h»ng th¸ng kh¸ch hµng cã thÓ nép mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh ®Ó h­ëng l·i vµ h­íng tíi môc tiªu tÝch lòy dµi h¹n cho cuéc sèng ®Ó ®¶m b¶o cho kh¸ch hµng “An t©m tËn h­ëng cuéc sèng”. Tham gia s¶n phÈm nµy, ngoµi viÖc ®­îc h­ëng l·i suÊt tiÕt kiÖm ­u ®·i, kh¸ch hµng sÏ ®­îc tÆng b¶o hiÓm theo s¶n phÈm An T©m TiÕt KiÖm cña B¶o ViÖt Nh©n thä. 1.2.2 ChiÕn l­îc liªn kÕt: Ng©n hµng ®Çu t­ vµo c«ng ty b¶o hiÓm n¾m gi÷ cæ phÇn t¹i c«ng ty b¶o hiÓm. Tr­êng hîp nµy hai bªn cã møc ®é kÕt hîp cao h¬n trong viÖc cung cÊp s¶n phÈm. C¬ së kh¸ch hµng cã thÓ ®­îc chia sÎ gi÷a ng©n hµng vµ c«ng ty b¶o hiÓm. ë ViÖt Nam ch­a xuÊt hiÖn h×nh thøc hîp t¸c nµy. 1.2.3 Liªn doanh: Ng©n hµng vµ c«ng ty b¶o hiÓm liªn doanh thµnh lËp c«ng ty b¶o hiÓm míi. C¬ së kh¸ch hµng ®­îc chia sÎ gi÷a ng©n hµng vµ c«ng ty b¶o hiÓm. Ng©n hµng ®Çu t­ gãp vèn thµnh lËp c«ng ty b¶o hiÓm míi ®Ó cïng kinh doanh §©y lµ m« h×nh mµ ng©n hµng gãp vèn cïng víi c¸c tæ chøc, c«ng ty vµ c¸c nhµ ®Çu t­ kh¸c ®Ó cïng thµnh lËp mét c«ng ty kinh doanh b¶o hiÓm ®éc lËp. §iÓn h×nh nh­: C«ng ty cæ phÇn B¶o hiÓm Qu©n ®éi (MIC) bªn c¹nh NHTMCP Qu©n ®éi lµ cæ ®«ng chÝnh, c¸c cæ ®«ng s¸ng lËp cña MIC bao gåm NHTMCP, c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh (VP Bank), C«ng ty cæ phÇn Hãa dÇu Qu©n ®éi, C«ng ty X©y dùng 319, Tæng c«ng ty x©y dùng Tr­êng S¬n, C«ng ty cæ phÇn §øc Hoµng, C«ng ty cæ phÇn Thanh B×nh Hµ Néi… Cuèi n¨m 2003, thÞ tr­êng Bancassurance b¾t ®Çu t¨ng tèc. Th¸ng 10/2003, tõ bá ®èi t¸c cò lµ B¶o ViÖt, Ng©n hµng C«ng th­¬ng ViÖt Nam b¾t tay vµo mét cuéc ch¬i míi b»ng c¸ch liªn doanh víi C«ng ty b¶o hiÓm ¸ Ch©u cña Singapore thµnh lËp C«ng ty liªn doanh TNHH b¶o hiÓm Ch©u ¸ - Ng©n hµng C«ng th­¬ng (IAI). C«ng ty nµy cã thêi gian ho¹t ®éng lµ 30 n¨m, tæng sè vèn ®iÒu lÖ lµ 6 triÖu USD, mçi bªn gãp 50% vèn. 1.2.4 Ng©n hµng thµnh lËp c«ng ty b¶o hiÓm: Cïng víi viÖc thµnh lËp c«ng ty b¶o hiÓm, ng©n hµng cßn thµnh lËp c«ng ty chøng kho¸n, c«ng ty tµi chÝnh…vµ h­íng tíi ho¹t ®éng nh­ mét tËp ®oµn tµi chÝnh - ng©n hµng cung cÊp nhiÒu s¶n phÈm tµi chÝnh. HiÖn nay, m« h×nh nµy cã c«ng ty b¶o hiÓm cña Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam (BIC), tiÒn th©n lµ C«ng ty liªn doanh b¶o hiÓm ViÖt - óc (lµ C«ng ty liªn doanh b¶o hiÓm gi÷a Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam (BIDV) vµ TËp ®oµn B¶o hiÓm quèc tÕ QBE cña óc. Cuèi n¨m 2005, C«ng ty liªn doanh b¶o hiÓm ViÖt - óc ®æi tªn thµnh C«ng ty B¶o hiÓm Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam (BIC) dùa trªn c¬ së Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam mua l¹i toµn bé phÇn vèn gãp cña QBE. C¸c h×nh thøc trªn ®­îc tr×nh bµy theo møc ®é kÕt hîp t¨ng dÇn: - Ng©n hµng ph©n phèi c¸c s¶n phÈm b¶o hiÓm (b¸n riªng rÏ hoÆc b¸n cïng víi c¸c s¶n phÈm ng©n hµng) ®Ó nhËn hoa hång. - Kh«ng hoÆc Ýt chia sÎ c¬ së d÷ liÖu kh¸ch hµng. - §Ó thùc hiÖn ®­îc chØ cÇn ®Çu t­ Ýt. - Møc ®é kÕt hîp cao h¬n trong viÖc cung cÊp s¶n phÈm vµ qu¶n lý kªnh ph©n phèi. - Cã thÓ cã sù chia sÎ c¬ së d÷ liÖu kh¸ch hµng. - §ßi hái ph¶i ®Çu t­ vµo c«ng nghÖ th«ng tin vµ nh©n sù b¸n hµng. – Cïng së h÷u vÒ s¶n phÈm vµ kh¸ch hµng. - Chia sÎ c¬ së d÷ liÖu kh¸ch hµng. - §ßi hái cã sù cam kÕt m¹nh mÏ vµ dµi h¹n tõ hai phÝa. – C¸c ho¹t ®éng vµ hÖ thèng kÕt hîp hoµn toµn. - Cã kh¶ n¨ng cao trong viÖc sö dông c¬ së d÷ liÖu kh¸ch hµng hiÖn cã vµ cung cÊp c¸c dÞch vô kh¸c cña ng©n hµng. - DÞch vô tµi chÝnh “mét cöa”. - T¹o kh¶ n¨ng cho viÖc kÕt hîp ®Çy ®ñ cña c¸c s¶n phÈm. 1.3. Lîi Ých tõ ho¹t ®éng Bancassurance 1.3.1. §èi víi ng©n hµng: - Cã thªm dÞch vô cung cÊp cho kh¸ch hµng, qua ®ã t¨ng c­êng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña m×nh, t¨ng kh¶ n¨ng duy tr× kh¸ch hµng vµ thu hót h¬n nhiÒu kh¸ch hµng míi sö dông c¸c dÞch vô cña ng©n hµng. Ng©n hµng cã thÓ t¨ng doanh thu tõ viÖc cung cÊp c¸c dÞch vô ng©n hµng cho kh¸ch hµng mua b¶o hiÓm. - T¨ng thu nhËp kh«ng ph¶i tõ l·i th«ng qua viÖc thu phÝ c¸c dÞch vô ng©n hµng (phÝ chuyÓn kho¶n, ATM, thÎ tÝn dông…), cho thuª mÆt b»ng giao dÞch, hoa hång tõ b¸n b¶o hiÓm… Ng©n hµng cã thÓ tËn dông c¬ së kh¸ch hµng, mèi quan hÖ dµi h¹n víi kh¸ch hµng, hÖ thèng ph©n phèi hiÖn thêi…nh»m t¹o ra lîi thÕ so víi c¸c kªnh ph©n phèi kh¸c trong viÖc ph©n phèi c¸c s¶n phÈm b¶o hiÓm nh»m t¹o ra thu nhËp æn ®Þnh. - T¨ng n¨ng suÊt ho¹t ®éng cña nh©n viªn ng©n hµng th«ng qua viÖc cung cÊp thªm c¸c s¶n phÈm b¶o hiÓm, do vËy gióp gi¶m chi phÝ cè ®Þnh mét c¸ch t­¬ng ®èi cho ng©n hµng, ®ång thêi, c¸c nh©n viªn ng©n hµng còng cã thªm ®éng lùc vµ thu nhËp. Ngoµi ra, “v¨n hãa b¸n hµng” thu nhËn ®­îc trong ho¹t ®éng kinh doanh b¶o hiÓm sÏ t¸c ®éng tÝch cùc trë l¹i ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng, n©ng cao chÊt l­îng dÞch vô ng©n hµng. - T¨ng c­êng th­¬ng hiÖu vµ uy tÝn cña m×nh trªn thÞ tr­êng, ®ång thêi, t¹o thªm n¨ng lùc ®æi míi, gi¶m bít sù biÕn ®éng cña lîi nhuËn theo thêi gian do kh¶ n¨ng sinh lîi cña ngµnh ng©n hµng vµ b¶o hiÓm th­êng biÕn ®éng kh«ng theo cïng mét chu kú. Thªm vµo ®ã, Bancassurance gióp gi¶m vèn theo rñi ro cña ng©n hµng nhê viÖc cung cÊp c¸c s¶n phÈm b¶o hiÓm gióp gi¶m thiÓu rñi ro kh«ng thu håi ®­îc nî cña ng©n hµng ®èi víi c¸c kho¶n cho vay. - Gióp t¨ng nguån vèn huy ®éng cña ng©n hµng tõ phÝa b¶o hiÓm. Cã thÓ thÊy trong c¸c tho¶ thuËn hîp t¸c cña c¸c C«ng ty B¶o hiÓm nh©n thä ViÖt Nam víi c¸c ng©n hµng ®Òu bao hµm c¸c tho¶ thuËn ®Çu t­ tiÒn hoÆc phÝ b¶o hiÓm thu ®­îc vµo ng©n hµng. 1.3.2. §èi víi C«ng ty b¶o hiÓm - Bancassurance t¹o ra nguån kh¸ch hµng míi, c¬ héi cho c¸c s¶n phÈm míi vµ tiÕt kiÖm chi phÝ nhê quy m« lín. C«ng ty b¶o hiÓm cã thÓ tiÕp cËn vµ sö dông nguån d÷ liÖu rÊt lín vÒ kh¸ch hµng cña ng©n hµng, qua ®ã gi¶m chi phÝ ph©n phèi s¶n phÈm. Nh÷ng kh¸ch hµng cña ng©n hµng lµ nh÷ng kh¸ch hµng tiÒm n¨ng lín ®èi víi c¸c C«ng ty b¶o hiÓm v× hä th­êng cã thu nhËp trung b×nh kh¸ trë lªn vµ Ýt nhiÒu cã thãi quen sö dông dÞch vô tµi chÝnh. - §a d¹ng hãa c¸c kªnh ph©n phèi, t¨ng c­êng kh¶ n¨ng c¹nh tranh nhÊt lµ trong giai ®o¹n thÞ tr­êng b·o hoµ, ®ång thêi gi¶m bít sù biÕn ®éng lîi nhuËn theo thêi gian. - B¸n c¸c s¶n phÈm ng©n hµng cho kh¸ch hµng tham gia b¶o hiÓm, qua ®ã gióp gi¶m thiÓu rñi ro ph¸t sinh tõ viÖc giao dÞch b»ng tiÒn mÆt, gi¶i quyÕt tèt bµi to¸n thu phÝ, thanh to¸n quyÒn lîi b¶o hiÓm b»ng tiÒn mÆt. §èi víi c¸c n­íc mµ ng­êi d©n cã thãi quen sö dông tiÒn mÆt cao nh­ ë ViÖt Nam, ®iÒu nµy rÊt cã ý nghÜa. Thùc tÕ cho thÊy, c¸c C«ng ty b¶o hiÓm, ®Æc biÖt lµ c¸c C«ng ty b¶o hiÓm nh©n thä ë ViÖt Nam chÞu rñi ro lín trong viÖc qu¶n lý tiÒn mÆt trong qu¸ tr×nh thu phÝ, gi¶i quyÕt quyÒn lîi b¶o hiÓm (mÊt c¾p, tiÒn gi¶, nhÇm lÉn…) vµ gi¶i quyÕt bµi to¸n rÊt lín vÒ tæ chøc lùc l­îng thu phÝ b¶o hiÓm. Râ rµng, Bancassurance gióp gi¶m bít sù lÖ thuéc cña C«ng ty b¶o hiÓm vµo hÖ thèng ®¹i lý vµ m«i giíi. - T¨ng c­êng th­¬ng hiÖu vµ uy tÝn cña m×nh trªn thÞ tr­êng trong viÖc sö dông uy tÝn vµ th­¬ng hiÖu cña ng©n hµng, v× trªn thùc tÕ hÖ thèng ng©n hµng th­êng cã uy tÝn rÊt lín trong ®êi sèng kinh tÕ – x· héi. 1.3.3. §èi víi kh¸ch hµng Kh¸ch hµng ®­îc sö dông c¸c dÞch vô tµi chÝnh “trän gãi” víi chi phÝ thÊp h¬n vµ thuËn tiÖn h¬n. Kh¸ch hµng cã thÓ qu¶n lý rñi ro tèt h¬n vµ ho¹ch ®Þnh tµi s¶n hiÖu qu¶ h¬n. §ång thêi, kh¸ch hµng cã thÓ ®­îc h­ëng c¸c dÞch vô gia t¨ng kh¸c. Bªn c¹nh ®ã, khi mua b¶o hiÓm t¹i ng©n hµng, kh¸ch hµng cã thÓ cã thªm niÒm tin v× cã thªm mét ng­êi n÷a ®Ó “b¶o l·nh uy tÝn” cho C«ng ty b¶o hiÓm. Kh¸ch hµng còng cã thÓ ®­îc h­ëng lîi tõ chÝnh s¸ch ­u ®·i thuÕ cña Nhµ n­íc. Ch­¬ng II: TiÒm n¨ng vµ thùc tr¹ng ph¸t triÓn Bancassurance ë ViÖt Nam 1. T×nh h×nh ph¸t triÓn cña Bancassurance trªn thÕ giíi HiÖn nay, sù “giao thoa” gi÷a ho¹t ®éng kinh doanh b¶o hiÓm víi ng©n hµng ®ang ®­îc thÓ hiÖn râ trªn thÞ tr­êng thÕ giíi, nhiÒu tËp ®oµn b¶o hiÓm cã ng©n hµng th­¬ng m¹i vµ ng­îc l¹i, nhiÒu ng©n hµng th­¬ng m¹i thµnh lËp c«ng ty b¶o hiÓm. ë c¸c n­íc ph­¬ng t©y, m« h×nh Bancassurance ra ®êi vµ ph¸t triÓn m¹nh mÏ ®Æc biÖt lµ t¹i Mü vµ c¸c n­íc ch©u ¢u (nh­ Ph¸p, §øc, T©y Ban Nha, Hµ Lan, BØ). Theo sè liÖu thèng kª, nguån thu tõ ho¹t ®éng b¶o hiÓm ng©n hµng dù tÝnh sÏ cho tû suÊt lîi nhuËn t­¬ng ®­¬ng víi cho vay truyÒn thèng, t¹o 30% nguån thu cho ng©n hµng víi rñi ro thÊp h¬n nhiÒu so víi ho¹t ®éng tÝn dông. §Æc biÖt ë Ph¸p 70% phÝ b¶o hiÓm kinh doanh ®­îc thu th«ng qua kªnh ph©n phèi t¹i c¸c ng©n hµng, con sè nµy ë Bå §µo Nha lµ 68% vµ T©y Ban Nha lµ 63%. ë ch©u ¸,  Bancassurance còng ®ang h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn t¹i c¸c n­íc nh­ Malaysia, Singapore, Th¸i Lan, Hång K«ng, §µi Loan, Hµn Quèc,… ë §µi Loan, Bancassurance tuy chØ míi xuÊt hiÖn trong vµi n¨m trë l¹i ®©y nh­ng còng ®· ®ãng gãp kh¸ nhiÒu vµo tæng doanh thu phÝ b¶o hiÓm víi 30% phÝ thu ®­îc lµ tõ kªnh ph©n phèi nµy vµo n¨m 2003. Mét sè c«ng ty b¶o hiÓm lín kh¸c nh­ Cathay, Shin Kong vµ Fubon, còng ®ang ph¸t triÓn ngµy cµng m¹nh h×nh thøc ph©n phèi bancassurance bëi nh÷ng c«ng ty nµy cã thuËn lîi ®ã lµ thuéc sù qu¶n lý cña c¸c c«ng ty n¾m vèn (Financial Holding Company – FHC) víi nh÷ng ®èi t¸c cã vèn gãp lµ c¸c ng©n hµng. Tuy nhiªn, c¸c c«ng ty n¾m vèn kh«ng ph¶i lµ c¸ch thøc tiÕp cËn duy nhÊt tíi kªnh Bancassurance. C¸c c«ng ty b¶o hiÓm nh©n thä còng ®­îc phÐp cung cÊp s¶n phÈm b¶o hiÓm qua c¸c ng©n hµng kh«ng trong cïng mét tæ chøc. Bancassurance còng xuÊt hiÖn ë Hµn Quèc tõ th¸ng 9/2003, kªnh ph©n phèi nµy gióp cho c¸c tæ chøc tµi chÝnh nh­ ng©n hµng, c¸c c«ng ty m«i giíi vµ c¸c c«ng ty qu¶n lý quü mµ ®· ®¸p øng ®­îc nh÷ng yªu cÇu nhÊt ®Þnh vÒ mÆt ph¸p lý, cã thÓ b¸n c¸c s¶n phÈm b¶o hiÓm. Tõ ngµy 1/9/2003 ®Õn ngµy 31/12/2004, phÝ b¶o hiÓm nh©n thä qua kªnh ph©n phèi Bancassurance ®· ®¹t tíi 2.45 ngh×n tû u«n, t­¬ng ®­¬ng víi 7,7% tæng phÝ b¶o hiÓm thu ®­îc. ë Trung Quèc, tû lÖ phÝ b¶o hiÓm thu ®­îc qua kªnh bancassurance ®· t¨ng vät tõ 3% trªn tæng doanh thu phÝ vµo n¨m 2001 lªn tíi 25% vµo n¨m 2003. 2. Sù h×nh thµnh Bancassurance t¹i ViÖt Nam Tr­íc n¨m 1975, theo mét sè tµi liÖu ghi chÐp l¹i, ë miÒn Nam n­íc ta ®· cã kho¶ng 50 C«ng ty b¶o hiÓm néi ®Þa. §iÒu ®ã cho thÊy thÞ tr­êng b¶o hiÓm ë ®©y ®· ph¸t triÓn ë møc kh¸ s«i ®éng. C¸c tµi liÖu ghi chÐp l¹i còng cho thÊy cã mèi quan hÖ chÆt chÏ gi÷a c¸c ng©n hµng vµ c¸c c«ng ty b¶o hiÓm ë giai ®o¹n ®ã. NhiÒu ng©n hµng ®· lµm ®¹i lý cho c«ng ty b¶o hiÓm. NhiÒu dù ¸n cho vay vèn lín ë c¸c ng©n hµng ®· yªu cÇu ph¶i cã hîp ®ång b¶o hiÓm ®i kÌm. Cßn ë miÒn B¾c, duy nhÊt chØ cã mét doanh nghiÖp nhµ n­íc ho¹t ®éng trong lÜnh vùc b¶o hiÓm, ®ã lµ Tæng c«ng ty B¶o hiÓm ViÖt Nam - B¶o ViÖt. Do c¬ chÕ bÊy giê, gi÷a ng©n hµng mét cÊp vµ ho¹t ®éng cña B¶o ViÖt ch­a cã mèi quan hÖ g× ®¸ng kÓ. Trong qu¸ tr×nh ®æi míi nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc víi xu h­íng më cöa thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi, nhiÒu lo¹i h×nh b¶o hiÓm víi sù ®a d¹ng, phong phó ®· ra ®êi. Song, trong thùc tÕ thÞ tr­êng b¶o hiÓm cã sù ph¸t triÓn muén h¬n so víi thÞ tr­êng dÞch vô ng©n hµng còng nh­ ®æi míi ho¹t ®éng ng©n hµng, nã ®­îc b¾t ®Çu vµo gi÷a thËp niªn cña thÕ kû tr­íc. Tõ gi÷a nh÷ng n¨m 80, ViÖt Nam ®· thùc hiÖn chÝnh s¸ch kinh tÕ thÞ tr­êng vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. LÜnh vùc tµi chÝnh còng ®· tõng b­íc ®­îc tù do ho¸ vµ më cöa. D­íi t¸c ®éng cña nhiÒu nh©n tè nªu trªn, ho¹t ®éng Bancassurance ë ViÖt Nam ®· ra ®êi, ®¸nh dÊu b»ng viÖc ng©n hµng thùc hiÖn khuyÕn m·i c¸c s¶n phÈm b¶o hiÓm nh©n thä cho kh¸ch hµng. 3. TiÒm n¨ng ph¸t triÓn Bancassurance ë ViÖt Nam NÒn kinh tÕ ViÖt Nam trong thêi gian qua t¨ng tr­ëng víi tèc ®é cao, cïng víi ®Þnh h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn vµ ®Æc biÖt hiÖn nay ViÖt Nam ®· gia nhËp tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi WTO, ®iÒu nµy sÏ t¹o ra nhiÒu c¬ héi cho ®Çu t­ vµ më réng s¶n xuÊt kinh doanh cho c¸c ngµnh vµ lÜnh vùc, tõ ®ã t¹o tiÒn ®Ò cho thÞ tr­êng b¶o hiÓm ph¸t triÓn. C¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi nhËn ®Þnh, thÞ tr­êng b¶o hiÓm ViÖt Nam lµ mét trong nh÷ng thÞ tr­êng ph¸t triÓn nhanh nhÊt thÕ giíi. Ng©n hµng liªn kÕt b¶o hiÓm (Bancasurrance) lµ m« h×nh kinh doanh cßn kh¸ míi mÎ t¹i ViÖt Nam víi møc t¨ng tr­ëng ch­a cao. Theo kh¶o s¸t cña tËp ®oµn B¶o ViÖt, sè l­îng ng©n hµng b¸n c¸c s¶n phÈm b¶o hiÓm trªn thÕ giíi hiÖn nay ®· ®¹t ë møc rÊt cao nh­ Mü 50%; Ch©u ¢u tõ 70% ®Õn 90% vµ ë Ch©u ¸ Bancasurrance ngµy cµng trë nªn phæ biÕn h¬n.... trong khi ®ã thÞ tr­êng b¶o hiÓm ViÖt Nam cßn ®ang trong qu¸ tr×nh thai nghÐn. Tuy nhiªn ph©n phèi b¶o hiÓm th«ng qua m¹ng l­íi ng©n hµng ë ViÖt Nam ®­îc ®¸nh gi¸ lµ høa hÑn nhiÒu tiÒm n¨ng ph¸t triÓn. Thø nhÊt, c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i, ®Æc biÖt lµ c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i nhµ n­íc cã hÖ thèng chi nh¸nh (cÊp 1, cÊp 2), phßng giao dÞch réng kh¾p, rÊt thuËn tiÖn cho viÖc ®­a c¸c s¶n phÈm b¶o hiÓm ®Õn víi kh¸ch hµng, còng nh­ hç trî kh¸ch hµng trong viÖc thu phÝ b¶o hiÓm, thùc hiÖn båi th­êng khi sù cè ®­îc b¶o hiÓm x¶y ra. Thø hai, nhu cÇu h­ëng nhiÒu dÞch vô tµi chÝnh t¹i mét tæ chøc cña kh¸ch hµng ®­îc gia t¨ng nhanh chãng. Gièng nh­ víi viÖc mua hµng hãa, kh¸ch hµng lu«n muèn mua ®­îc nhiÒu hµng ho¸ (mµ hä muèn mua vµ cÇn mua) t¹i mét ®Þa ®iÓm; hay nãi mét c¸ch ng­îc l¹i, t¹i mét ®Þa ®iÓm mua s¾m ng­êi b¸n cã nhiÒu chñng lo¹i hµng hãa ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch hµng. Trong lÜnh vùc tµi chÝnh, viÖc ng©n hµng cung cÊp c¸c s¶n phÈm b¶o hiÓm ®em l¹i nhiÒu tiÖn Ých cho kh¸ch hµng, dÇn dÇn biÕn ng©n hµng trë thµnh “siªu thÞ” cung cÊp dÞch vô tµi chÝnh ®a n¨ng. §©y lµ nhu cÇu cña kh¸ch hµng, nh­ng còng lµ søc Ðp vµ c¬ héi cho c¸c ng©n hµng trong viÖc triÓn khai kªnh ph©n phèi Bancasurrance. Thø ba, ng©n hµng ®ang cã s½n c¬ së kh¸ch hµng truyÒn thèng vµ kh«ng ngõng ®­îc më réng cã nhu cÇu mua b¶o hiÓm cao. §©y lµ mét trong nh÷ng ®iÓm thuËn lîi nhÊt cho viÖc triÓn khai Bancasurrance. Thø t­, kªnh ph©n phèi b¶o hiÓm qua hÖ thèng ng©n hµng ë ViÖt Nam vÉn cßn ë d¹ng tiÒm n¨ng, ®©y lµ c¬ héi lín cho c¸c ng©n hµng khai th¸c. Thùc tÕ cho thÊy, t¹i nhiÒu n­íc cã hÖ thèng cung cÊp dÞch vô tµi chÝnh hiÖn ®¹i, doanh sè b¸n b¶o hiÓm qua ng©n hµng chiÕm h¬n 50% tæng doanh thu phÝ b¶o hiÓm. Cßn ®èi víi ViÖt Nam, theo kh¶o s¸t cña TËp ®oµn Tµi chÝnh B¶o ViÖt, con sè nµy míi chØ dõng l¹i ë møc kho¶ng 1,5%. Thø n¨m, søc Ðp gi¶m lîi nhuËn do sù c¹nh tranh ngµy cµng m¹nh mÏ gi÷a c¸c ng©n hµng trong viÖc cung cÊp c¸c s¶n phÈm ng©n hµng truyÒn thèng (tÝn dông, thanh to¸n, dÞch vô thÎ) buéc c¸c ng©n hµng ph¶i nç lùc t×m kiÕm c¸c s¶n phÈm míi. Bancasurrance chÝnh lµ mét kªnh ph©n phèi ®em l¹i lîi nhuËn cho c¸c ng©n hµng mét ph­¬ng thøc gia t¨ng lîi nhuËn ngoµi l·i suÊt. Thø s¸u, c¬ së h¹ tÇng c«ng nghÖ th«ng tin cña c¸c ng©n hµng tuy míi ®­îc quan t©m ®Çu t­ nh­ng kh¸ ®ång bé vµ cã ®ñ kh¶ n¨ng ®¸p øng yªu cÇu ph©n phèi s¶n phÈm b¶o hiÓm qua ng©n hµng. Thø b¶y, c¸c n­íc ®ang trong giai ®o¹n khñng ho¶ng tµi chÝnh, mäi ng­êi ®Òu bÞ t©m lý sî h·i mÊt tiÒn, nªn ®©y lµ thêi gian phï hîp ®Ó ®­a ra nh÷ng s¶n phÈm nh»m ®¶m b¶o an toµn tÝn dông cho c¸c kh¸ch hµng. H¬n n÷a, chóng ta cÇn cã tÇm nh×n dµi h¹n chø kh«ng chØ lµ nhÊt thêi. HiÖn chØ cã 10% d©n sè ViÖt Nam cã tµi kho¶n trong ng©n hµng, nh­ng mçi n¨m con sè nµy t¨ng tr­ëng tõ 15% ®Õn 30%, mét thÞ tr­êng rÊt tiÒm n¨ng. 4. Thùc tr¹ng ph¸t triÓn Bancassurance ë ViÖt Nam Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, thÞ tr­êng b¶o hiÓm ViÖt Nam cã nh÷ng b­íc ph¸t triÓn kh¸ m¹nh. NÕu so víi GDP th× tû träng doanh thu phÝ b¶o hiÓm ®· t¨ng víi tèc ®é t¨ng tr­ëng doanh thu phÝ b¶o hiÓm ®¹t møc b×nh qu©n 30%/n¨m. C¸c doanh nghiÖp ®· thay ®æi vµ ph¸t triÓn nhanh chãng trong xu thÕ më cöa vµ héi nhËp, tõ chç chØ cã mét doanh nghiÖp b¶o hiÓm duy nhÊt 100% vèn nhµ n­íc lµ B¶o ViÖt ®Õn nay ngµnh b¶o hiÓm ®· cã ®ñ c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp vµ ®a d¹ng vÒ h×nh thøc së h÷u, nguån vèn, tæng quü dù phßng vÒ nghiÖp vô vµ s¶n phÈm dÞch vô b¶o hiÓm ngµy cµng ®a d¹ng phong phó. §Ó giµnh vµ gi÷ thªm thÞ phÇn, c¸c c«ng ty b¶o hiÓm kh«ng ngõng ®­a ra c¸c biÖn ph¸p vµ chiÕn l­îc ®Ó lµm cho thÞ tr­êng ngµy mét tiÕp cËn víi ng­êi tiªu dïng b¶o hiÓm. Mét trong rÊt nhiÒu chiÕn l­îc cña thÞ tr­êng b¶o hiÓm lµ hiÖn nay c¸c c«ng ty b¶o hiÓm b¾t ®Çu liªn kÕt víi c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ®Ó nh»m më réng h¬n n÷a thÞ tr­êng b¶o hiÓm. HiÖn nay, ë ViÖt Nam ®· cã nhiÒu ng©n hµng vµ c¸c c«ng ty b¶o hiÓm triÓn khai viÖc th­c hiÖn Bancassurance nh­: NH Hång C«ng vµ Th­îng H¶i vµ c«ng ty b¶o hiÓm quèc tÕ Mü (AIA), NH th­¬ng m¹i cæ phÇn ¸ Ch©u (ACB) vµ c«ng ty b¶o hiÓm Prudential, NH Ngo¹i th­¬ng (VCB) liªn kÕt víi Prudential, Manulife hîp t¸c víi NH §«ng ¸ (EAB).  Vµo ngµy 15/6/2001, ng©n hµng HSBC ®· kÝ kÕt hîp ®ång víi c«ng ty b¶o hiÓm quèc tÕ Mü AIA ®Ó trë thµnh ng©n hµng ®Çu tiªn t¹i ViÖt Nam cung cÊp b¶o hiÓm nh©n thä cho kh¸ch hµng cña m×nh. C¸c s¶n phÈm ®­îc ph©n phèi qua ng©n hµng lµ nh÷ng s¶n phÈm ®Æc tr­ng cña AIA nh­: An sinh thÞnh v­îng 15 n¨m, An sinh thÞnh v­îng 20 n¨m vµ An sinh gi¸o dôc. Ngoµi ra cßn cã hai s¶n phÈm phô lµ quyÒn lîi b¶o hiÓm tö vong do tai n¹n vµ quyÒn lîi miÔn thu phÝ. Qua nhiÒu n¨m ho¹t ®éng, Bancassurance ®· mang l¹i nguån lîi lín cho c¶ ng©n hµng vµ c«ng ty b¶o hiÓm. Thµnh c«ng lín nhÊt cña HSBC lµ ®· thu hót ®­îc sù chó ý cña kh¸c hµng doanh nghiÖp vµ b¸n b¶o hiÓm mang tÝnh phóc lîi cho nh©n viªn cña hä. TiÕp b­íc HSBC, th¸ng 4/2002 ng©n hµng ACB kÝ kÕt hîp ®ång víi c«ng ty b¶o hiÓm Prudential triÓn khai dÞch vô b¶o hiÓm nh©n thä trªn 4 chi nh¸nh cña m×nh ë c¸c tØnh thµnh. Qua qu¸ tr×nh thùc hiÖn, ch­¬ng tr×nh nµy ®· mang l¹i kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ nh­: - GÇn nh­ toµn bé c¸c chi nh¸nh cña ACB ®· ®­îc triÓn khai Bancassurance. - §Õn cuèi n¨m 2002, Prudential ®· kÝ ®­îc 246 hîp ®ång trªn tæng sè 269 hå s¬ yªu cÇu b¶o hiÓm nép vÒ. - Tæng phÝ b¶o hiÓm thu cuèi n¨m 2002 lµ 290 triÖu ®ång. Chän mét h­íng ®i kh¸c, Ng©n hµng C«ng Th­¬ng vµ Ng©n hµng §Çu T­ vµ Ph¸t TriÓn ®· hîp t¸c víi B¶o ViÖt víi môc tiªu nh¾m vµo kh¸c hµng doanh nghiÖp. S¶n phÈm chñ lùc cña hä lµ b¶o hiÓm phi nh©n thä. Khi kh¸ch hµng cña ng©n hµng cã nhu cÇu sÏ ®­îc giíi thiÖu sang B¶o ViÖt, hoa hång ®­îc chia dùa trªn viÖc kÝ hîp ®ång. HiÖn nay, Bancassurance ngµy cµng ph¸t triÓn m¹nh mÏ. C¸c ng©n hµng b¾t ®Çu liªn kÕt chÆt chÏ h¬n víi c¸c c«ng ty b¶o hiÓm. Ng©n Hµng C«ng Th­¬ng (VCB) liªn kÕt víi Prudential, Manulife hîp t¸c víi Ng©n Hµng §«ng ¸ (EAB). Trong hai mèi quan hÖ hîp t¸c nµy næi lªn mét ®iÓm ®¸ng chó ý, ®ã lµ viÖc øng dông c«ng nghÖ ®Ó hç trî cho giao dÞch vµ liªn kÕt s¶n phÈm. Cô thÓ, víi thÎ thanh to¸n Connect 24 cña VCB kh¸ch hµng ®· cã thÓ chñ ®éng ®ãng phÝ trùc tiÕp cho c«ng ty b¶o hiÓm chØ víi mét vµi thao t¸c ®¬n gi¶n. Víi thÎ ®a n¨ng cña §«ng ¸, kh¸ch hµng thËm chÝ cßn cã thÓ göi tiÒn vµo ng©n hµng qua m¸y ATM. §iÒu nµy ®· t¹o ra sù thuËn lîi rÊt lín cho kh¸ch hµng cña §«ng ¸ trong viÖc giao dÞch víi ng©n hµng. Sù kiÖn ®¸ng chó ý nhÊt trong thêi gian gÇn ®©y lµ sù b¾t tay cña hai ®¹i gia trong ngµnh ng©n hµng lµ Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n (NHNT&PTNT) vµ ngµnh b¶o hiÓm lµ c«ng ty b¶o hiÓm B¶o ViÖt. §©y cã thÓ xem lµ sù kiÖn lín bëi v× c¶ NHNT&PTNT vµ B¶o ViÖt ®Òu lµ doanh nghiÖp dÉn ®Çu trong c¶ hai ngµnh c¶ vÒ sè vèn ®iÒu lÖ còng nh­ thÞ phÇn n¾m gi÷. Nh­ vËy c¶ hai bªn cã thÓ tËn dông ­u thÕ tuyÖt ®èi cña nhau vÒ m¹ng l­íi chi nh¸nh réng kh¾p c¶ n­íc, sù t­¬ng ®ång vÒ khèi l­îng phôc vô nh»m khai th¸c triÖt ®Ó thÞ tr­êng nµy. Bancassurance ®ang ph¸t triÓn víi mét tèc ®é t­¬ng ®èi nhanh. Sè l­îng c¸c ng©n hµng triÓn khai dÞch vô nµy t¨ng tr­ëng nhanh vät trong thêi gian qua. Sè l­îng chi nh¸nh thùc hiÖn còng ®· t¨ng lªn rÊt nhiÒu so víi 3 n¨m tr­íc ®©y. Tuy nhiªn, ®ã chØ lµ sù t¨ng tr­ëng vÒ sè l­îng, cßn vÒ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng th× Bancassurance vÉn ch­a mang l¹i nh÷ng lîi Ých xøng ®¸ng nh­ mong ®îi cña giíi chuyªn m«n. ¦íc tÝnh, trong n¨m 2004, doanh thu phÝ b¶o hiÓm qua hÖ thèng ng©n hµng - mét h×nh thøc c¬ b¶n nhÊt vµ phæ biÕn nhÊt cña Bancassurance t¹i ViÖt Nam ch­a ®¹t ®Õn møc 1% tæng doanh thu phÝ. N¨m 2005, con sè nµy vÉn ch­a mÊy kh¶ quan. Tû lÖ 5% vÉn lµ mét môc tiªu trong thêi gian tíi. ë c¸c n­íc, vïng l·nh thæ trong khu vùc, con sè nµy cã thÓ lªn tíi gÇn 50% (ë Hång K«ng), møc trung b×nh còng ë kho¶ng 15% tæng doanh thu phÝ. Trªn thùc tÕ, ho¹t ®éng Bancassurance ë VN hiÖn chØ míi ë møc ®é s¬ khai d­íi h×nh thøc ng©n hµng lµm ®¹i lý b¸n c¸c s¶n phÈm cho c«ng ty b¶o hiÓm. ë nhiÒu ng©n hµng, hîp t¸c ®¬n thuÇn lµ viÖc ng©n hµng cho c«ng ty b¶o hiÓm m­în chç ®Ó b¸n s¶n phÈm. ChÝnh v× vËy, kÕt qu¶ hîp t¸c cßn rÊt h¹n chÕ. KÕt qu¶ b­íc ®Çu cña bancassurance t¹i ViÖt Nam chñ yÕu lµ nh÷ng gi¸ trÞ v« h×nh, khã ®ong ®Õm. §ã lµ t¨ng tÝnh tiÖn Ých cho kh¸ch hµng, gi¸n tiÕp “®¸nh bãng” h×nh ¶nh cña doanh nghiÖp, t¨ng kh¶ n¨ng qu¶ng b¸ cña s¶n phÈm vµ t¹o tiÒn ®Ò cho b­íc tiÕn l©u dµi. Theo c¸c chuyªn gia b¶o hiÓm, cã nhiÒu lý do gi¶i thÝch cho ho¹t ®éng ch­a thµnh c«ng nµy. - Bancassurance ®ßi hái ph¶i ®­îc thiÕt lËp dùa trªn nÒn t¶ng c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, nh­ng cã thÓ nãi ®©y lµ ®iÓm yÕu cña c¸c ng©n hµng vµ c«ng ty b¶o hiÓm t¹i ViÖt Nam (ngo¹i trõ c¸c ng©n hµng vµ c«ng ty b¶o hiÓm cã yÕu tè vèn n­íc ngoµi). Khã kh¨n nµy kh«ng thÓ kh¾c phôc trong mét sím mét chiÒu mµ cÇn ph¶i mÊt mét thêi gian kh¸ dµi vµ tèn kÐm kh¸ nhiÒu chi phÝ. - Mét sè s¶n phÈm b¶o hiÓm cña c¸c c«ng ty b¶o hiÓm cã h×nh thøc t­¬ng tù víi mét sè s¶n phÈm cña ng©n hµng (tiÕt kiÖm tÝch lòy, tiÕt kiÖm ®Þnh kú…). V× vËy, nÕu kh«ng x©y dùng ®­îc ph­¬ng ¸n hîp t¸c hiÖu qu¶ gi÷a ng©n hµng vµ c«ng ty b¶o hiÓm cã thÓ ng©n hµng sÏ ph¶i chÞu ¸p lùc c¹nh tranh giµnh kh¸ch hµng víi c¸c c«ng ty b¶o hiÓm lµ ®èi t¸c cña ng©n hµng. - Bancassurance sÏ g¾n liÒn th­¬ng hiÖu cña ng©n hµng víi th­¬ng hiÖu cña c¸c c«ng ty b¶o hiÓm. Do ®ã, nÕu x¶y ra nh÷ng tr­êng hîp nh­: C«ng ty b¶o hiÓm lµm ¨n kÐm hiÖu qu¶, gian dèi, kh¸ch hµng kh«ng hµi lßng, c«ng ty b¶o hiÓm ph¶i båi hoµn tiÒn b¶o hiÓm trong mét vô tai n¹n lín; c«ng ty b¶o hiÓm kh«ng cã mét kÕ ho¹ch hîp lý ®Ó tiÕp xóc víi kh¸ch hµng cña ng©n hµng hoÆc ®éi ngò nh©n viªn cña c¸c c«ng ty b¶o hiÓm kh«ng chuyªn nghiÖp, giao tiÕp víi kh¸ch hµng vông vÒ… sÏ ¶nh h­ëng nhÊt ®Þnh ®Õn t©m lý cña kh¸ch hµng vµ sù tÝn nhiÖm cña kh¸ch hµng ®èi víi th­¬ng hiÖu cña ng©n hµng. §iÒu nµy cã thÓ g©y t©m lý e dÌ cña mét sè ng©n hµng tr­íc khi hîp t¸c víi c¸c c«ng ty b¶o hiÓm. - HiÖn nay, c¬ së vËt chÊt cña ng©n hµng cßn rÊt h¹n chÕ, do vËy viÖc bè trÝ mét vÞ trÝ riªng, thÝch hîp t¹i ng©n hµng ®Ó nh©n viªn b¶o hiÓm ho¹t ®éng th­êng trùc ®Ó tiÕp xóc víi nh÷ng kh¸ch hµng cã nhu cÇu mua b¶o hiÓm sÏ rÊt khã kh¨n. - TÝnh minh b¹ch trong tµi chÝnh cña c¸c ng©n hµng ë ViÖt Nam cßn kÐm, ®iÒu nµy ®· t¹o trë ng¹i lín trong viÖc chia sÎ d÷ liÖu kh¸ch hµng gi÷a ng©n hµng víi c«ng ty b¶o hiÓm. - TËp qu¸n tham gia b¶o hiÓm míi b¾t ®Çu h×nh thµnh ë ViÖt Nam, phÇn ®«ng d©n chóng ch­a hiÓu râ vÒ b¶o hiÓm, cßn e ng¹i tham gia c¸c hîp ®ång b¶o hiÓm dµi h¹n, c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng ®«i khi cßn g©y nhiÒu sai lÖch vÒ b¶o hiÓm … trong khi ®ã, c¸n bé ng©n hµng kh«ng cã ®ñ thêi gian vµ nghiÖp vô ®Ó gi¶i thÝch nh÷ng tiÖn Ých cña s¶n phÈm cho ng­êi mua b¶o hiÓm. - ViÖc t¨ng tèc ph¸t triÓn Bancassurance ë VN trong thêi gian tr­íc m¾t lµ ch­a thÓ x¶y ra v× ®iÒu kiÖn h¹ tÇng c«ng nghÖ, tr×nh ®é nhËn thøc cña ng­êi d©n vÒ ng©n hµng vµ b¶o hiÓm cßn h¹n chÕ. Nguyªn nh©n cña nh÷ng h¹n chÕ nªu trªn ph¸t sinh tõ nhiÒu phÝa nh­ c¸c c«ng ty b¶o hiÓm, ng©n hµng vµ c¶ vÒ phÝa kh¸ch hµng. H¬n n÷a, cßn ph¶i kÓ ®Õn nh÷ng nguyªn nh©n thuéc vÒ m«i tr­êng kinh doanh nh­ sù ph¸t triÓn hÖ thèng c«ng nghÖ th«ng tin, hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p lý ch­a hoµn thiÖn… Tuy nhiªn, cho ®Õn nay B¶o ViÖt Nh©n thä vµ Techcombank ®· thu ®­îc kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ víi 800 hîp ®ång t¹i 4 tØnh thµnh triÓn khai lµ Hµ Néi, Tp.HCM, H¶i Phßng vµ Kh¸nh Hoµ. KÕt qu¶ nµy kh¼ng ®Þnh ®Þnh h­íng ph¸t triÓn Bancassurance lµ ®óng ®¾n, phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng tµi chÝnh. 5. §Æc ®iÓm cña Bancassurance ë ViÖt Nam hiÖn nay. Nh­ vËy víi thùc tr¹ng trªn chóng ta cã thÊy ®­îc mét sè ®Æc ®iÓm chÝnh cña Bancassurance ë ViÖt Nam nh­ sau: - Thø nhÊt, c¸c ng©n hµng ®· ®­a ra nh÷ng s¶n phÈm ng©n hµng Ýt nhiÒu mang ®Æc ®iÓm cña b¶o hiÓm nh©n thä. - Thø hai, ng©n hµng vµ c«ng ty b¶o hiÓm liªn doanh víi nhau thµnh lËp nªn c¸c c«ng ty b¶o hiÓm. - Thø ba, ng©n hµng vµ c«ng ty b¶o hiÓm hîp t¸c víi nhau ®Ó b¸n b¶o hiÓm. C¸c c«ng ty b¶o hiÓm nh©n thä ®· kh¸ tÝch cùc hîp t¸c víi ng©n hµng ngay sau khi b¶o hiÓm nh©n thä ®­îc triÓn khai Ýt n¨m mÆc dï khi ®ã vÉn ®ang lµ thêi kú ®Ønh cao cña kªnh ph©n phèi qua ®¹i lý. - Thø t­, ng©n hµng xóc tiÕn thµnh lËp c¸c c«ng ty b¶o hiÓm trùc thuéc. - Thø n¨m, Bancassurance ë ViÖt Nam còng ®· ph¸t triÓn thµnh marketing th©n thiÖn - b¸n nhiÒu lo¹i hµng ho¸, dÞch vô kh¸c nhau cho ®èi t­îng kh¸ch hµng hiÖn cã. Ch­¬ng III: Gi¶i ph¸p ph¸t triÓn Bancassurance ë ViÖt Nam Cã thÓ thÊy, ph­¬ng ¸n liªn kÕt gi÷a c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i vµ c¸c c«ng ty b¶o hiÓm ë ViÖt Nam nh×n chung vÉn cßn nhiÒu khã kh¨n, trë ng¹i, nh­ng xÐt vÒ kh¶ n¨ng vµ xu h­íng th× ph­¬ng ¸n nµy lµ kh¶ thi, høa hÑn mang l¹i hiÖu qu¶ to lín cho c¶ hai bªn. Tuy nhiªn, ®Ó kh¶ n¨ng ®ã trë thµnh hiÖn thùc, c¸c bªn cã liªn quan cÇn ph¶i thùc hiÖn ®ång bé nh÷ng gi¶i ph¸p sau: - N©ng cao tr×nh ®é vÒ c«ng nghÖ th«ng tin cña ng©n hµng vµ c«ng ty b¶o hiÓm, tr×nh ®é nµy ph¶i ®¹t ®Õn møc ®é nhÊt ®Þnh ®¶m b¶o liªn th«ng d÷ liÖu vÒ c¬ së kh¸ch hµng, vÒ c¬ chÕ thu chi hé, thanh to¸n ®Þnh kú … ®Æc biÖt lµ phÇn mÒm qu¶n lý tËp trung ®Ó hai bªn cã thÓ gi¸m s¸t ®­îc kÕt qu¶ hîp t¸c mét c¸ch th­êng xuyªn. - Hai bªn cÇn nhanh chãng nghiªn cøu triÓn khai c¸c s¶n phÈm ®Çu t­, s¶n phÈm liªn kÕt ®Ó cïng cung cÊp s¶n phÈm “b¶o hiÓm – ng©n hµng” trän gãi cho kh¸ch hµng. C«ng ty b¶o hiÓm ph¶i kÕt hîp víi ng©n hµng ®Ó n©ng cao chÊt l­îng dÞch vô hËu m·i vµ më réng ch­¬ng tr×nh hËu m·i cho kh¸ch hµng: Vay tiÒn ë ng©n hµng th«ng qua hîp ®ång b¶o hiÓm, ­u ®·i trong sö dông thÎ ATM… - Tæ chøc c¸c khãa ®µo t¹o vÒ Bancassurance cho c¸n bé cña ng©n hµng trong c¶ n­íc nh»m chuÈn bÞ tèt nhÊt cho viÖc hîp t¸c ph©n phèi s¶n phÈm. C¸c khãa häc sÏ cung cÊp cho häc viªn nh÷ng kiÕn thøc tæng quan vµ c¬ b¶n nhÊt vÒ b¶o hiÓm vµ c¸c s¶n phÈm sÏ triÓn khai qua kªnh Bancassurance. - X©y dùng ®­îc ph­¬ng ¸n hîp t¸c hiÖu qu¶ gi÷a ng©n hµng vµ c«ng ty b¶o hiÓm tr¸nh t×nh tr¹ng tranh giµnh kh¸ch hµng lÉn nhau. - C¸c ng©n hµng cã thÓ xem xÐt thùc hiÖn Bancassurance víi nhiÒu c«ng ty b¶o hiÓm hoÆc mét c«ng ty b¶o hiÓm cã thÓ xem xÐt thùc hiÖn Bancassurance víi nhiÒu ng©n hµng ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ vµ më réng chiÕn l­îc ph©n phèi s¶n phÈm. Tuy nhiªn, tïy vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ mµ cã thÓ triÓn khai d­íi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau: Ng©n hµng ho¹t ®éng nh­ mét ®¹i lý cña c«ng ty b¶o hiÓm hoÆc c«ng ty b¶o hiÓm bè trÝ nh©n viªn b¶o hiÓm ho¹t ®éng th­êng trùc t¹i ng©n hµng. + Ng©n hµng cã thÓ ph¸t triÓn c¸c mèi quan hÖ víi kh¸ch hµng th«ng qua viÖc giíi thiÖu c¸c s¶n phÈm míi cña ng©n hµng liªn quan ®Õn c¸c s¶n phÈm b¶o hiÓm víi nh÷ng lîi Ých thuyÕt phôc, tháa m·n nhu cÇu ®a d¹ng vµ phong phó cña kh¸ch hµng, thu hót vµ khëi x­íng c¸c mèi quan hÖ víi kh¸ch hµng th«ng qua viÖc göi th­ qu¶ng c¸o, trao ®æi trùc tiÕp vÒ c¸c s¶n phÈm b¶o hiÓm. + Th«ng qua viÖc tiÕp xóc trùc tiÕp víi kh¸ch hµng cña c¸c nh©n viªn ng©n hµng còng nh­ cña c¸c nh©n viªn b¶o hiÓm, ng©n hµng vµ c«ng ty b¶o hiÓm cã thÓ x©y dùng mét c¬ së d÷ liÖu t­¬ng ®èi ®Çy ®ñ vµ hoµn chØnh vÒ kh¸ch hµng. Tõ ®ã, hai bªn dÔ dµng khai th¸c c¬ së d÷ liÖu mét c¸ch l©u dµi vµ hiÖu qu¶ gãp phÇn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó cã thÓ ®¸p øng ®­îc ngµy cµng cao c¸c nhu cÇu hîp lý cña kh¸ch hµng, gÇn gòi vµ g¾n bã h¬n víi kh¸ch hµng, ®ång hµnh cïng kh¸ch hµng. + Ngoµi ra, ng©n hµng cã thÓ tËp trung vµ tËn dông khai th¸c ®éi ngò c¸c nh©n viªn cña ng©n hµng ®· vµ ®ang lµm t­ vÊn cho c¸c c«ng ty b¶o hiÓm còng nh­ ng©n hµng cã thÓ häc hái mét sè kinh nghiÖm c¸c c«ng ty b¶o hiÓm cã kinh nghiÖm quèc tÕ trong quan hÖ víi kh¸ch hµng, chiÕn l­îc ph©n phèi s¶n phÈm vµ marketing, … - Kh«ng ngõng më réng ph¹m vi phôc vô tõ c«ng nghiÖp tíi n«ng nghiÖp, tõ thµnh thÞ tíi n«ng th«n nh»m t­¬ng xøng víi tiÒm n¨ng cña ngµnh nãi riªng, cña toµn bé nÒn kinh tÕ nãi chung. - TiÕn hµnh hîp t¸c tµi chÝnh gi÷a c¸c chñ thÓ cung cÊp dÞch vô b¶o hiÓm trong n­íc trªn c¸c lÜnh vùc nh­: hîp t¸c víi nhau trong l­u th«ng c¸c s¶n phÈm b¶o hiÓm, trong giao kÕt c¸c b¶n hîp ®ång b¶o hiÓm lín…, tõ ®ã t¹o thÕ vµ lùc trong hîp t¸c tµi chÝnh víi c¸c doanh nghiÖp b¶o hiÓm quèc tÕ. - N©ng cao tiÒm lùc tµi chÝnh cña c¸c doanh nghiÖp b¶o hiÓm ViÖt Nam trong ®iÒu kiÖn héi nhËp s©u vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi b»ng viÖc gi÷ v÷ng an ninh tµi chÝnh cho b¶n th©n nh»m cã ®­îc sù æn ®Þnh vÒ tµi chÝnh, t×nh h×nh tµi chÝnh minh b¹ch trong cung cÊp dÞch vô b¶o hiÓm, ®ång thêi, t¨ng c­êng tiÒm lùc tµi chÝnh cho c¸c doanh nghiÖp b¶o hiÓm b»ng con ®­êng cæ phÇn ho¸ vµ thu hót vèn ®Çu t­ tõ thÞ tr­êng chøng kho¸n . - Hoµn thiÖn vµ n©ng cao hÖ thèng ph¸p luËt, c¬ chÕ, chÝnh s¸ch, bé m¸y qu¶n lý cña Nhµ n­íc ®èi víi dÞch vô b¶o hiÓm, ®Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi nh­ hiÖn nay; cÇn cã c¸c v¨n b¶n ph¸p quy hoµn chØnh, chÆt chÏ nh»m hç trî cho ho¹t ®éng kinh doanh b¶o hiÓm t¹i ng©n hµng. - §èi víi c¸c ng©n hµng cã m¹ng l­íi c¸c chi nh¸nh cÊp 2 (phßng giao dÞch) ho¹t ®éng ngoµi giê, ®Æc biÖt lµ t¹i c¸c siªu thÞ, ng©n hµng cã thÓ triÓn khai b¸n c¸c s¶n phÈm b¶o hiÓm t¹i c¸c siªu thÞ (Shopassurance). Bëi v×, siªu thÞ còng lµ mét trong nh÷ng kªnh b¸n c¸c s¶n phÈm ng©n hµng vµ c¸c s¶n phÈm b¶o hiÓm kh¸ hiÖu qu¶ v× l­îng kh¸ch hµng hµng ngµy t­¬ng ®èi lín nªn hiÖu qu¶ Marketing sÏ rÊt cao. - Ng©n hµng th­¬ng m¹i cÇn nghiªn cøu kÕt hîp mét sè s¶n phÈm b¶o hiÓm thuÇn tóy víi c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô cña ng©n hµng ®Ó cung cÊp cho kh¸ch hµng, cô thÓ nh­: tiÕt kiÖm tÝch lòy víi b¶o hiÓm th©n thÓ 24/24; tÝn dông d©n c­, cho vay mua nhµ tr¶ gãp, tÝn dông du häc sinh víi b¶o hiÓm bÖnh hiÓm nghÌo, b¶o hiÓm th©n thÓ. C¸c s¶n phÈm b¶o hiÓm lóc nµy ®­îc coi nh­ lµ nh÷ng s¶n phÈm céng thªm mµ NHTM cung cÊp cho kh¸ch hµng. phÇn iii: kÕt luËn Qua viÖc t×m hiÓu vµ nghiªn cøu vÒ Bancassurance chóng ta ®· thÊy ®­îc nh÷ng ­u ®iÓm v­ît tréi cña nã so víi c¸c h×nh thøc kinh doanh b¶o hiÓm vµ ng©n hµng tr­íc ®©y. H×nh thøc kinh doanh nµy thÓ hiÖn ­u thÕ râ rµng trong viÖc mang l¹i lîi nhuËn cho c¶ ng©n hµng, c«ng ty b¶o hiÓm vµ ng­êi tiªu dïng. Nã høa hÑn sÏ mang l¹i nh÷ng nguån lîi nhuËn lín, cïng víi sù ph¸t triÓn trong ®êi sèng d©n c­ vµ x· héi. Trong ph¹m vi bµi tiÓu luËn nµy chóng t«i ®· xem xÐt nh÷ng tiÒm n¨ng vµ thùc tr¹ng cña viÖc khai th¸c h×nh thøc b¶o hiÓm míi Bancassurance ë ViÖt Nam. Thùc tÕ ®· chøng minh r»ng, ViÖt Nam chøa ®ùng rÊt nhiÒu tiÒm n¨ng lµm nÒn t¶ng cho viÖc ph¸t triÓn h×nh thøc nµy. Tuy nhiªn viÖc khai th¸c nh÷ng tiÒm n¨ng ®ã míi chØ dõng l¹i ë møc ®é s¬ khai cho nªn c¸c h×nh thøc kÕt hîp gi÷a ng©n hµng th­¬ng m¹i vµ c«ng ty b¶o hiÓm ë n­íc ta cßn rÊt h¹n chÕ. Víi nh÷ng gi¶i ph¸p ®­îc ®­a ra trong ch­¬ng III, chóng t«i hi väng sÏ mét phÇn nµo ®ã kh¾c phôc ®­îc t×nh tr¹ng yÕu kÐm trong c«ng t¸c tæ chøc ph¸t hµnh vµ khai triÓn c¸c ho¹t ®éng Bancassurance ë ViÖt Nam. Trong ®ã vÊn ®Ò thiÕt yÕu nhÊt ®ã lµ tËp trung vµo viÖc x©y dùng mèi quan hÖ hîp t¸c chia sÏ th«ng tin, cïng h­ëng lîi gi÷a hai bªn tham gia ®ã lµ c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i vµ c¸c c«ng ty b¶o hiÓm. TµI LIÖU THAM KH¶O - International Banking in Theory and Practice (Addison-Wesley Series in International Finance) by Yoon S. Park (Author) - Ho¹t ®éng kinh doanh b¶o hiÓm t¹i c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i VN hiÖn nay (T¹p chÝ Ng©n hµng Sè 6/2008) - ThS. Huúnh ThÞ H­¬ng Th¶o. -