Tính toán, thiết kế bãi chôn lấp Chất thải rắn sinh hoạt cho huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang từ nay đến 2020

Chöông 1 MÔÛ ÑAÀU 1.1. Ñaët vaán ñeà Chôï Gaïo laø moät trong 4 huyeän phía ñoâng tænh Tieàn Giang. Maät ñoä daân soá cuûa huyeän khaù cao 808 ngöôøi/km2. Tröôùc ñaây, kinh teá huyeän chuû yeáu döïa vaøo saûn xuaát noâng nghieäp; löôïng raùc thaûi sinh hoaït tuy lôùn nhöng ña phaàn laø pheá phaåm noâng nghieäp coù theå vöùt boû ngoaøi vöôøn hoaëc san laáp choã truõng. Rieâng ôû thò traán Chôï Gaïo thì CTR sinh hoaït ñöôïc ñoäi veä sinh moâi tröôøng thu gom vaän chuyeån vaø ñoå ñoáng ôû nhöõng baõi raùc loä thieân. Hieän nay, vôùi xu theá hoäi nhaäp vaø phaùt trieån kinh teá, toác ñoä ñoâ thò hoùa ngaøy caøng taêng vaø söï phaùt trieån maïnh meõ cuûa caùc ngaønh coâng nghieäp, dòch vuï…daãn ñeán möùc soáng cuûa ngöôøi daân ngaøy caøng ñöôïc naâng leân roõ reät. Löôïng chaát thaûi phaùt sinh töø nhöõng hoaït ñoäng sinh hoaït ngaøy moät nhieàu hôn phöùc taïp veà thaønh phaàn vaø ñoäc hôn veà tính chaát laøm naûy sinh nhieàu vaán ñeà môùi trong coâng taùc baûo veä moâi tröôøng vaø chaêm soùc söùc khoûe coäng ñoàng. Moät trong nhöõng phöông phaùp xöû lí CTR ñöôïc xem laø kinh teá nhaát ñoù laø xöû lí CTR theo phöông phaùp choân laáp hôïp veä sinh. Ñaây cuõng laø phöông phaùp ñöôïc duøng phoå bieán ôû caùc quoác gia phaùt trieån vaø ñang phaùt trieån. Nhöng phaàn lôùn caùc baõi choân laáp CTR ôû nöôùc ta khoâng ñöôïc qui hoaïch vaø thieát keá theo ñuùng tieâu chuaån cuûa baõi choân laáp hôïp veä sinh. Ñöùng tröôùc caùc vaán ñeà caáp baùch cuûa huyeän, ñoà aùn: “Tính toaùn, thieát keá baõi choân laáp CTR sinh hoaït cho huyeän Chôï Gaïo, tænh Tieàn Giang töø nay ñeán 2020” ñöôïc thöïc hieän nhaèm giaûi quyeát caùc vaán ñeà hieän taïi vaø ñònh höôùng cho töông lai; goùp phaàn thöïc hieän chuû tröông phaùt trieån kinh teá beàn vöõng cuøng vôùi baûo veä moâi tröôøng cuûa nhaø nöôùc. 1.2. Muïc tieâu cuûa ñeà taøi Muïc tieâu cuûa ñeà taøi laø thieát keá moät baõi choân laáp CTR hôïp veä sinh cho huyeän Chôï Gaïo, tænh Tieàn Giang töø nay ñeán 2020. 1.3. Giôùi haïn cuûa ñeà taøi Ñeà taøi taäp trung nghieân cöùu caùc vaán ñeà lieân quan tôùi quaù trình thu gom, vaän chuyeån vaø xöû lyù CTR sinh hoaït baèng phöông phaùp xaây döïng baõi choân laáp hôïp veä sinh treân ñòa baøn huyeän Chôï Gaïo vaø khoâng tìm hieåu caùc vaán ñeà ngoaøi huyeän. 1.4. Noäi dung nghieân cöùu Ñeà taøi taäp trung giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà sau: Ñieàu tra khaûo saùt veà hieän traïng phaùt sinh CTR sinh hoaït vaø hieän traïng quaûn lyù CTR sinh hoaït treân ñòa baøn huyeän Chôï Gaïo; Döï baùo taûi löôïng CTR sinh hoaït taïi huyeän Chôï Gaïo giai ñoaïn 2007 – 2020; Ñeà xuaát coâng ngheä xöû lyù CTR sinh hoaït baèng phöông phaùp choân laáp hôïp veä sinh; Tính toaùn, thieát keá baõi choân laáp CTR sinh hoaït cho huyeän Chôï Gaïo giai ñoaïn 2007 – 2020. 1.5. Phöông phaùp nghieân cöùu 1.5.1. Khaûo cöùu taøi lieäu Caùc vaên baûn phaùp quy cuûa trung öông vaø ñòa phöông coù lieân quan ñeán vaán ñeà quaûn lyù veä sinh moâi tröôøng ñoái vôùi CTR; Caùc vaên baûn vaø caùc quy ñònh ñoái vôùi vieäc xaây döïng baõi choân laáp CTR hôïp veä sinh; Caùc döõ lieäu veà ñieàu kieän töï nhieân: ñòa chaát, ñòa hình, ñòa maïo, ñaát, khí töôïng thuûy vaên; Caùc döõ lieäu veà hieän traïng vaø quy hoaïch phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa huyeän Chôï Gaïo. 1.5.2. Nghieân cöùu thöïc ñòa Ñieàu tra khaûo saùt hieän traïng CTR sinh hoaït vaø caùc bieän phaùp xöû lyù cuûa huyeän; Khaûo saùt hieän traïng caùc baõi raùc vaø khu vöïc döï kieán xaây döïng baõi choân laáp; Tham khaûo tình hình hoaït ñoäng cuûa 2 baõi choân laáp ñang hoaït ñoäng cuûa tænh Tieàn Giang. 1.5.3. Phöông phaùp löïa choïn ñòa ñieåm, xaäy döïng vaø vaän haønh baõi choân laáp AÙp duïng caùc qui ñònh theo Thoâng tö 01/2001/TTLT-BKHCNMT-BXD ngaøy 18/01/2001 veà “Höôùng daãn caùc qui ñònh veà baûo veä moâi tröôøng ñoái vôùi vieäc löïa choïn ñòa ñieåm, xaây döïng vaø vaän haønh baõi choân laáp CTR”. Tham khaûo caùc kyõ thuaät thieát keá baõi choân laáp CTR hieän nay taïi Vieät Nam. Chöông 2 TOÅNG QUAN VEÀ CHAÁT THAÛI RAÉN SINH HOAÏT 2.1. Toång quan veà CTR sinh hoaït 2.1.1. Ñònh nghóa CTR CTR (Solid Waste) laø toaøn boä caùc loaïi vaät chaát ñöôïc con ngöôøi loaïi boû trong caùc hoaït ñoäng kinh teá xaõ hoäi cuûa mình (bao goàm caùc hoaït ñoäng saûn xuaát, caùc hoaït ñoäng soáng vaø duy trì söï toàn taïi cuûa coäng ñoàng…) trong ñoù quan troïng nhaát laø caùc loaïi chaát thaûi sinh ra töø caùc hoaït ñoäng saûn xuaát vaø hoaït ñoäng soáng. (Nguoàn: Quaûn lyù CTR, Taäp 1, NXB Xaây Döïng). Theo quan ñieåm môùi: CTR ñoâ thò (goïi chung laø raùc thaûi ñoâ thò) ñöôïc ñònh nghóa laø: vaät chaát maø con ngöôøi taïo ra ban ñaàu vöùt boû ñi trong khu vöïc ñoâ thò maø khoâng ñoøi hoûi söï boài thöôøng cho söï vöùt boû ñoù. Theâm vaøo ñoù, chaát thaûi ñöôïc coi laø CTR ñoâ thò neáu chuùng ñöôïc xaõ hoäi nhìn nhaän nhö moät thöù maø thaønh phoá phaûi coù traùch nhieäm thu gom vaø tieâu huûy (Nguoàn: Quaûn lyù CTR, Taäp 1, NXB Xaây Döïng). 2.1.2. Chaát thaûi raén sinh hoaït CTR sinh hoaït laø chaát thaûi lieân quan ñeán caùc hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi, nguoàn taïo thaønh chuû yeáu töø khu daân cö, caùc cô quan tröôøng hoïc, caùc trung taâm dòch vu,ï thöông maïi… 2.1.3. Phaân bieät giöõa CTR sinh hoaït vaø CTR coâng nghieäp a. CTR sinh hoaït CTR bao goàm caùc thaønh phaàn: Chaát thaûi thöïc phaåm: goàm thöùc aên thöøa, rau quaû… loaïi chaát thaûi naøy mang baûn chaát deã bò phaân huyû sinh hoïc; Chaát thaûi tröïc tieáp cuûa ñoäng vaät chuû yeáu laø phaân; Chaát thaûi loûng: chuû yeáu laø buøn ga coáâng raõnh, laø caùc chaát thaûi ra töø caùc khu vöïc sinh hoaït cuûa daân cö; Caùc CTR töø ñöôøng phoá coù thaønh phaàn chuû yeáu laø laù caây, que, cuûi, nilon, bao goùi…; Ngoaøi ra coøn coù thaønh phaàn caùc chaát thaûi khaùc nhö: kim loaïi, saønh söù, thuûy tinh, gaïch ngoùi vôõ, ñaát ñaù, cao su, chaát deûo, tro xæ vaø caùc chaát deã chaùy khaùc. b. Chaát thaûi raén coâng nghieäp Thaønh phaàn CTR ña daïng. Phaàn lôùn laø caùc pheá thaûi töø vaät lieäu trong quaù trình saûn xuaát, pheá thaûi töø nhieân lieäu phuïc vuï cho saûn xuaát, caùc pheá thaûi trong quaù trình coâng ngheä, bao bì ñoùng goùi saûn phaåm. 2.1.4. Nguoàn goác phaùt sinh CTR CTR sinh hoaït phaùt sinh töø nhieàu nguoàn khaùc nhau, coù theå ôû nôi naøy hay ôû nôi khaùc; chuùng khaùc nhau veà soá löôïng, kích thöôùc, phaân boá veà khoâng gian. Vieäc phaân loaïi caùc nguoàn phaùt sinh CTR ñoùng vai troø quan troïng trong coâng taùc quaûn lyù CTR. CTR sinh hoaït coù theå phaùt sinh trong hoaït ñoäng caù nhaân cuõng nhö trong hoaït ñoäng xaõ hoäi nhö töø caùc khu daân cö, chôï, nhaø haøng, khaùch saïn, coâng ty, vaên phoøng vaø caùc nhaø maùy coâng nghieäp. Moät caùch toång quaùt CTR sinh hoaït ôû huyeän Chôï Gaïo ñöôïc phaùt sinh töø caùc nguoàn sau: Khu daân cö: CTR töø khu daân cö phaàn lôùn laø caùc loaïi thöïc phaåm dö thöøa hay hö hoûng nhö rau, quaû, vv…; bao bì haøng hoùa (giaáy vuïn, goã, vaûi da, cao su, PE, PP, thuûy tinh, tro, vv…), moät soá chaát thaûi ñaëc bieät nhö ñoà ñieän töû, vaät duïng hö hoûng (ñoà goã gia duïng, boùng ñeøn, ñoà nhöïa, thuûy tinh…), chaát thaûi ñoäc haïi nhö chaát taåy röûa (boät giaët, chaát taåy traéng vv…), thuoác dieät coân truøng, nöôùc xòt phoøng baùm treân caùc raùc thaûi. Khu thöông maïi: Chôï, sieâu thò, cöûa haøng, nhaø haøng, khaùch saïn, khu vui chôi giaûi trí, traïm baûo haønh, traïm dòch vuï…, khu vaên phoøng (tröôøng hoïc, vieän nghieân cöùu, khu vaên hoùa, vaên phoøng chính quyeàn …), khu coâng coäng (coâng vieân, khu nghæ maùt…) thaûi ra caùc loaïi thöïc phaåm (haøng hoùa hö hoûng, thöùc aên dö thöøa töø nhaø haøng khaùch saïn), bao bì (nhöõng bao bì ñaõ söû duïng, bò hö hoûng) vaø caùc loaïi raùc röôûi, xaø baàn, tro vaø caùc chaát thaûi ñoäc haïi… Khu xaây döïng vaø phaù huûy: Nhö caùc coâng trình ñang thi coâng, caùc coâng trình caûi taïo naâng caáp… thaûi ra caùc loaïi xaø baàn, saét theùp vuïn, voâi vöõa, gaïch vôõ, goã, oáng daãn … Caùc dòch vuï ñoâ thò (goàm dòch vuï thu gom, xöû lyù chaát thaûi vaø veä sinh coâng coäng nhö röûa ñöôøng, veä sinh coáng raõnh…) bao goàm raùc queùt ñöôøng, buøn coáng raõnh, xaùc suùc vaät… Khu coâng nghieäp, noâng nghieäp: CTR sinh hoaït thaûi ñöôïc thaûi ra töø caùc hoaït ñoäng sinh hoaït cuûa coâng nhaân, caùn boä vieân chöùc ôû caùc xí nghieäp coâng nghieäp, caùc cô sôû saûn xuaát tieåu thuû coâng nghieäp. ÔÛ khu vöïc noâng nghieäp chaát thaûi ñöôïc thaûi ra chuû yeáu laø: laù caây, caønh caây, xaùc gia suùc, thöùc aên gia suùc thöøa hay hö hoûng; chaát thaûi ñaëc bieät (nhö: thuoác saùt truøng, phaân boùn, thuoác tröø saâu) ñöôïc thaûi ra cuøng vôùi bao bì ñöïng caùc hoaù chaát ñoù. 2.1.5. Thaønh phaàn vaø tính chaát CTR sinh hoaït 2.1.5.1. Thaønh phaàn CTR Thaønh phaàn cuûa CTR moâ taû caùc phaàn rieâng bieät maø töø ñoù taïo neân caùc doøng chaát thaûi. Moái quan heä giöõa caùc thaønh phaàn naøy thöôøng ñöôïc bieåu thò baèng phaàn traêm theo khoái löôïng. Thaønh phaàn lyù, hoaù hoïc cuûa CTR ñoâ thò raát khaùc nhau tuøy thuoäc vaøo töøng ñòa phöông, vaøo caùc muøa khí haäu, caùc ñieàu kieän kinh teá vaø nhieàu yeáu toá khaùc. Caùc ñaëc tröng ñieån hình cuûa CTR nhö sau: Hôïp phaàn coù nguoàn goác höõu cô cao (50,27% - 62,22%); Chöùa nhieàu ñaát caùt, soûi, ñaù vuïn, gaïch vôõ; Ñoä aåm cao, nhieät trò thaáp (900 Kcal/kg). Vieäc phaân tích thaønh phaàn CTR ñoùng vai troø quan troïng trong vieäc löïa choïn coâng ngheä xöû lyù. Baûng1. Thaønh phaàn phaân loaïi cuûa CTR ñoâ thò (KGT: khoaûng giaù trò; TB: trung bình) Hôïp phaàn  % Troïng löôïng  Ñoä aåm (%)  Troïng löôïng rieâng (kg/m3)    Khoaûng giaù trò (KGT)  Trung bình (TB)  KGT  TB  KGT  TB   Chaát thaûi thöïc phaåm Giaáy Carton Chaát deûo Vaûi vuïn Cao su Da vuïn Saûn phaåm vöôøn Goã Thuûy tinh Can, hoäp Kim loaïi khoâng theùp Kim loaïi theùp Buïi, tro, gaïch  6 – 25 25 – 45 3 – 15 2 – 8 0 – 4 0 – 2 0 – 2 0 – 20 1 – 4 4 – 16 2 – 8 0 – 1 1 – 4 0 - 10  15 40 4 3 2 0,5 0,5 12 2 8 6 1 2 4  50 – 80 4 – 10 4 – 8 1 – 4 6 – 15 1 – 4 8 – 12 30 – 80 15 – 40 1 – 4 2 – 4 2 – 4 2 – 6 6 - 12  70 6 5 2 10 2 10 60 20 2 3 2 3 8  182 – 80 32 – 128 38 – 80 32 – 128 32 – 96 96 – 192 96 – 256 84 – 224 128 – 20 160 – 480 48 – 160 64 – 240 128 – 1120 320 - 960  228 81,6 49,6 64 64 128 160 104 240 193,6 88 160 320 480   Toång hôïp   100  15-40  20  180-420  300   (Nguoàn: Traàn Hieáu Nhueä, 2001, Giaùo trình quaûn lyù chaát thaûi raén, NXB Xaây Döïng). 2.1.5.2. Tính chaát CTR a. Tính chaát vaät lyù cuûa CTR Nhöõng tính chaát vaät lyù quan troïng nhaát cuûa CTR ñoâ thò laø troïng löôïng rieâng, ñoä aåm, kích thöôùc, söï caáp phoái haït, khaû naêmg giöõ aåm taïi thöïc ñòa (hieän tröôøng) vaø ñoä xoáp cuûa raùc neùn cuûa caùc vaät chaát trong thaønh phaàn CTR. Tyû troïng cuûa CTR Troïng löôïng rieâng cuûa CTR ñöôïc ñònh nghóa laø troïng löôïng moät ñôn vò vaät chaát tính treân moät ñôn vò theå tích (kg/m3). Bôûi vì CTR coù theå ôû caùc traïng thaùi nhö: xoáp, chöùa trong caùc container, khoâng neùn, neùn,… neân khi baùo caùo giaù trò troïng löôïng rieâng phaûi chuù thích traïng thaùi cuûa maãu raùc moät caùch roõ raøng. Döõ lieäu troïng löôïng rieâng raát caàn thieát ñöôïc söû duïng ñeå öôùc löôïng toång khoái löôïng vaø theå tích raùc phaûi quaûn lyù. Troïng löôïng rieâng thay ñoåi phuï thuoäc vaøo nhieàu yeáu toá nhö: vò trí ñòa lyù, muøa trong naêm, thôøi gian löu tröõ chaát thaûi do ñoù caàn phaûi thaän troïng khi choïn giaù trò thieát keá. Troïng löôïng rieâng cuûa moät chaát raén ñoâ thò ñieån hình laø khoaûng 500lb/yd3 (300kg/m3). Vieäc xaùc ñònh tyû troïng cuûa raùc thaûi coù theå tham khaûo treân cô sôû caùc soá lieäu thoáng keâ veà tyû troïng cuûa caùc thaønh phaàn trong raùc thaûi sinh hoaït. Tyû troïng cuûa raùc ñöôïc xaùc ñònh baèng tyû leä giöõa troïng löôïng cuûa maãu vôùi theå tích cuûa noù (kg/m3). Baûng 2. Tyû troïng cuûa caùc thaønh phaàn trong raùc thaûi sinh hoaït Thaønh phaàn  Tyû troïng (kg/m3)    Dao ñoäng  Trung bình   - Thöïc phaåm  4,75 - 17,8  10,68   - Giaáy  1,19 – 4,75  3,03   - Carton  1,19 – 2,97  1,84   - Nhöïa (Plastics)  1,19 – 4,75  2,37   - Vaûi  1,19 – 3,56  2,37   - Cao su  3,56 – 7,12  4,75   - Da  3,56 – 9,49  5,93   - Raùc laøm vöôøn  2,37 – 8,31  3,86   - Goã  4,75 - 11,87  8,90   - Thuûy tinh  5,93 - 17,8  7,18   - Ñoà hoäp  1,78 – 5,93  3,26   - Kim loaïi maøu  2,37 - 8,9  5,93   - Kim loaïi ñen  4,75 - 41,53  11,87   - Buïi, tro, gaïch  11,87 - 35,6  17,80   (Nguoàn: Sôû Taøi Nguyeân vaø Moâi Tröôøng tænh Tieàn Giang, 2006). Baûng 3. Tyû troïng raùc thaûi theo caùc nguoàn phaùt sinh Nguoàn thaûi  Tyû troïng (kg/m3)    Dao ñoäng  Trung bình   Khu daân cö (raùc khoâng eùp)     - Raùc röôûi  89 - 178  131   - Raùc laøm vöôøn  59 - 148  104   - Tro  653 - 831  742   Khu daân cö (raùc ñaõ ñöôïc eùp)     - Trong xe eùp  178  297   - Trong baõi choân laáp (neùn thöôøng)  356 - 504  445   - Trong baõi choân laáp (neùn toát)  593 - 742  593   Khu daân cö (raùc sau xöû lyù)     - Ñoùng kieän  593 - 1068  712   - Baêm, khoâng eùp  119 - 267  214   - Baêm, eùp  653 - 1068  771   Khu thöông maïi coâng nghieäp (raùc khoâng eùp)     - Chaát thaûi thöïc phaåm (öôùt)  475 - 949  534   - Raùc röôûi ñoát ñöôïc  47 - 178  119   - Raùc röôûi khoâng ñoát ñöôïc  178 - 356  297   (Nguoàn: Sôû Taøi Nguyeân vaø Moâi Tröôøng tænh Tieàn Giang, 2006). Ñoä aåm Laø löôïng nöôùc chöùa trong moät ñôn vò troïng löôïng chaát thaûi ôû traïng thaùi nguyeân thuûy. Xaùc ñònh ñoä aåm ñöôïc tuaân theo coâng thöùc: Ñoä aåm =
Trong ñoù: a - Troïng löôïng ban ñaàu cuûa maãu; b - Troïng löôïng cuûa maãu sau khi saáy khoâ ôû t0 = 1050C. Ñoä aåm vaø troïng löôïng rieâng cuûa caùc hôïp phaàn trong CTR ñoâ thò ñöôïc bieåu dieãn ôû baûng döôùi ñaây. Baûng 4. Ñònh nghóa caùc thaønh phaàn lyù hoïc cuûa chaát thaûi Thaønh phaàn  Ñònh nghóa  Thí duï   Caùc chaát thaáy ñöôïc Giaáy Haøng deät Thöïc phaåm Coû, goã cuûi, rôm, raï.... Chaát deûo Da vaø cao su Caùc chaát khoâng chaùy Caùc kim loaïi saét Caùc kim loaïi phi saét Thuûy tinh Ñaù vaø saønh söù Caùc chaát hoãn hôïp  Caùc vaät lieäu laøm töø giaáy vaø boät giaáy Coù nguoàn goác töø caùc sôïi Caùc chaát thaûi ra töø ñoà aên thöïc phaåm Caùc vaät lieäu vaø saûn phaåm ñöôïc cheá taïo töø tre, goã vaø rôm... Caùc vaät lieäu vaø saûn phaåm ñöôïc cheá taïo töø chaát deûo. Caùc vaät lieäu vaø saûn phaåm ñöôïc cheá taïo töø da vaø cao su. Caùc vaät lieäu vaø saûn phaåm ñöôïc cheá taïo töø saét maø deã bò nam chaâm huùt Caùc loaïi vaät lieäu khoâng bò nam chaâm huùt. Caùc vaät lieäu vaø saûn phaåm ñöôïc cheá taïo töø thuyû tinh. Baát kyø caùc loaïi vaät lieäu khoâng chaùy khaùc ngoaøi kim loaïi vaø thuyû tinh. Taát caû caùc loaïi vaät lieäu khaùc khoâng phaân loaïi ôû baûng naøy. Loaïi naøy coù theå chia thaønh hai phaàn: Kích thöôùc lôùn hôn 5mm vaø loaïi nhoû hôn 5mm.  Caùc tuùi giaáy, caùc maûnh bìa, giaáy veä sinh… Vaûi, len, nilon … Caùc coïng rau, voû quaû, thaân caây, loõi ngoâ… Ñoà duøng baèng goã nhö baøn gheá, thanh giöôøng, ñoà chôi, voû döøa… Phim cuoän, tuùi chaát deûo, chai, loï, chaát deûo, caùc ñaàu voi baèng chaát deûo, daây beän… Boùng, giaày, ví, baêng cao su... Voû hoäp, daây ñieän, haøng raøo, dao, naép loï... Voû hoäp nhoâm, giaáy bao goùi, ñoà ñöïng… Chai loï, ñoà ñöïng baèng thuyû tinh. boùng ñeøn,... Voû trai, oác, xöông, gaïch ñaù, goám.... Ñaù cuoäi, caùt, ñaát, toùc....   b. Tính chaát hoaù hoïc cuûa CTR Caùc thoâng tin veà thaønh phaàn hoùa hoïc cuûa caùc vaät chaát caáu taïo neân CTR ñoùng vai troø raát quan troïng trong vieäc ñaùnh giaù caùc phöông thöùc xöû lyù vaø taùi sinh chaát thaûi. Thaønh phaàn hoùa hoïc cuûa CTR ñoâ thò bao goàm chaát höõu cô, chaát tro, haøm löôïng carbon coá ñònh, nhieät löôïng. Chaát höõu cô: Chaát höõu cô ñöôïc xaùc ñònh baèng caùch laáy maãu raùc ñaõ laøm phaân tích xaùc ñònh ñoä aåm ñem ñoát ôû 9500C. Phaàn bay hôi ñi laø chaát höõu cô hay coøn goïi laø toån thaát khi nung, thoâng thöôøng chaát höõu cô dao ñoäng trong khoaûng 40 – 60% giaù trò trung bình 53%. Chaát höõu cô ñöôïc xaùc ñònh baèng coâng thöùc sau: Chaát höõu cô (%) = c – d / c * 100 Trong ñoù: - c: laø troïng löôïng ban ñaàu - d: laø troïng löôïng maãu CTR sau khi ñoát ôû 9500C. Töùc laø caùc chaát trô dö hay chaát voâ cô vaø ñöôïc tính: Chaát voâ cô (%) = 100 – chaát höõu cô (%) Ñieåm noùng chaûy cuûa tro ôû nhieät ñoä 9500C theå tích cuûa raùc coù theå giaûm 95%. Caùc thaønh phaàn phaàn traêm cuûa C (carbon), H (hydro), N (nitô), S (löu huyønh) vaø tro ñöôïc duøng ñeå xaùc ñònh nhieät löôïng cuûa raùc. Haøm löôïng carbon coá ñònh: Haøm löôïng carbon coá ñònh laø haøm löôïng carbon coøn laïi sau khi ñaõ loaïi boû caùc phaàn voâ cô khaùc khoâng phaûi laø carbon trong tro khi nung ôû 9500 C. Haøm löôïng naøy thöôøng chieám khoaûng 5 – 12%, giaù trò trung bình laø 7%. Caùc chaát voâ cô chieám khoaûng 15 - 30%, giaù trò trung bình laø 20%. Nhieät löôïng: Laø giaù trò nhieät taïo thaønh khi ñoát CTR, giaù trò nhieät ñöôïc xaùc ñònh theo coâng thöùc Dulong: Btu = 145.4C + 620 (H 1/8 O) + 41S Trong ñoù: + C: Carbon (%) + H: Hydro (%) + O: Oxy (%) + S: Löu huyønh (%) Baûng 5. Keát quaû phaân tích caùc thaønh phaàn cô baûn cuûa raùc thaûi ñoâ thò Thaønh phaàn raùc thaûi  % Troïng löôïng    C  H  O  N  S  Tro   -Thöïc phaåm  48  6,4  38  2,5  0,5  5   - Giaáy  43,5  6  44  0,3  0,2  6   - Nhöïa  60  7  23    10   - Thuûy tinh  0,5  0,1  0,4  <0,1   99   - Kim loaïi  5  0,6  4,3  0,1   90   - Da, cao su, vaûi  55  7  30  5  0,2  3   - Buïi, tro, gaïch  26  3  2  0,5  0,2  68   (Nguoàn: Giaùo trình xöû lyù CTR, Vieän Taøi nguyeân vaø Moâi Tröôøng). Baûng 6. Giaù trò nhieät löôïng cuûa raùc thaûi caùc ñoâ thò Thaønh phaàn  Giaù trò nhieät löôïng (KJ/ Kg)    Khoaûng giaù trò  Trung bình   - Thöïc phaåm  3489 - 6978  4652   - Giaáy  11630 - 1608  16747,2   - Plastic  27912 - 37216  32564   - Vaûi  15119 - 18608  17445   - Cao su  20934 - 27912  23260   - Da  15119 - 19771  17445   - Goã  17445 - 19771  17445   - Raùc laøm vöôøn  2326 - 18608  6512,8   - Thuûy tinh  116,3 – 22,6  18608   - Kim loaïi  232,6 - 1163  697,8   - Tro, buïi, gaïch....  2326 - 11630  6978   (Nguoàn: Giaùo trình xöû lyù CTR, Vieän Taøi nguyeân vaø Moâi Tröôøng). 2.2. Caùc phöông phaùp xöû lyù CTR Xöû lyù CTR laø phöông phaùp laøm giaûm khoái löôïng vaø tính ñoäc haïi cuûa raùc, hoaëc chuyeån raùc thaønh vaät chaát khaùc ñeå taän duïng thaønh taøi nguyeân thieân nhieân. Khi löïa choïn caùc phöông phaùp xöû lyù CTR caàn xem xeùt caùc yeáu toá sau: Thaønh phaàn tính chaát CTRSH Toång löôïng CTR caàn ñöôïc xöû lyù Khaû naêng thu hoài saûn phaåm vaø naêng löôïng Yeâu caàu baûo veä moâi tröôøng 2.2.1. Phöông phaùp xöû lyù cô hoïc Phöông phaùp xöû lyù cô hoïc bao goàm caùc phöông phaùp cô baûn: - Phaân loaïi; - Giaûm theå tích cô hoïc; - Giaûm kích thöôùc cô hoïc. 2.2.1.1. Phaân loaïi CTR Phaân loaïi chaát thaûi laø quaù trình taùch rieâng bieät caùc thaønh phaàn coù trong CTR sinh hoaït, nhaèm chuyeån chaát thaûi töø daïng hoãn taïp sang daïng töông ñoái ñoàng nhaát. Quaù trình naøy caàn thieát ñeå thu hoài nhöõng thaønh phaàn coù theå taùi sinh coù trong CTR sinh hoaït, taùch rieâng nhöõng thaønh phaàn mang tính nguy haïi vaø nhöõng thaønh phaàn coù khaû naêng thu hoài naêng löôïng. 2.2.1.2. Giaûm theå tích baèng phöông phaùp cô hoïc Neùn, eùp raùc laø khaâu quan troïng trong quaù trình xöû lyù CTR. ÔÛ haàu heát caùc thaønh phoá, xe thu gom thöôøng ñöôïc trang bò boä phaän eùp raùc nhaèm taêng khoái löôïng raùc, taêng söùc chöùa cuûa raùc vaø taêng hieäu suaát chuyeân chôû cuõng nhö keùo daøi thôøi gian phuïc vuï cho baõi choân laáp. 2.2.1.3. Giaûm kích thöôùc cô hoïc Laø vieäc caét, baêm raùc thaønh caùc maûnh nhoû ñeå cuoái cuøng ta ñöôïc moät thöù raùc ñoàng nhaát veà kích thöôùc. Vieäc giaûm kích thöôùc raùc coù theå khoâng laøm giaûm theå tích maø ngöôïc laïi coøn laøm taêng theå tích raùc. Caét, giaõ, nghieàn raùc coù yù nghóa quan troïng trong vieäc ñoát raùc, laøm phaân vaø taùi cheá vaät lieäu. 2.2.2. Phöông phaùp taùi cheá Taùi cheá laø hoaït ñoäng thu hoài laïi töø chaát thaûi caùc thaønh phaàn coù theå söû duïng ñeå cheá bieán thaønh caùc saûn phaåm môùi söû duïng laïi cho caùc hoaït ñoäng sinh hoaït vaø saûn xuaát. Coâng ngheä taùi cheá phuø hôïp vôùi raùc khoái löôïng lôùn vaø nguoàn thaûi raùc coù ñôøi soáng cao. Öu ñieåm: Tieát kieäm taøi nguyeân thieân nhieân bôûi vieäc söû duïng vaät lieäu ñöôïc taùi cheá thay cho vaät lieäu goác; Giaûm löôïng raùc thoâng qua vieäc giaûm chi phí ñoå thaûi, giaûm taùc ñoäng moâi tröôøng do ñoå thaûi gaây ra, tieát kieäm dieän tích choân laáp; Coù theå thu hoài lôïi nhuaän töø caùc hoaït ñoäng taùi cheá. Nhöôïc ñieåm: Chæ xöû lyù ñöôïc vôùi tyû leä thaáp khoái löôïng raùc (raùc coù theå taùi cheá); Chi phí ñaàu tö vaø vaän haønh cao; Ñoøi hoûi coâng ngheä thích hôïp; Phaûi coù söï phaân loaïi raùc trieät ñeå ngay taïi nguoàn. 2.2.3. Phöông phaùp hoùa hoïc Ñeå giaûm theå tích vaø thu hoài caùc saûn phaåm, caùc phöông phaùp hoùa hoïc chuû yeáu söû duïng trong xöû lyù CTR sinh hoaït bao goàm: ñoát, nhieät phaân vaø khí hoùa. Thöôøng ñoát baèng nhieân lieäu gas hoaëc daàu trong caùc loø ñoát chuyeân duïng vôùi nhieät ñoä treân 10000C. 2.2.3.1. Ñoát raùc Ñoát raùc laø giai ñoaïn xöû lyù cuoái cuøng ñöôïc aùp duïng cho moät loaïi raùc nhaát ñònh khoâng theå xöû lyù baèng caùc bieän phaùp khaùc. Phöông phaùp thieâu huûy raùc thöôøng ñöôïc aùp duïng ñeå xöû lyù caùc loaïi raùc thaûi coù nhieàu thaønh phaàn deã chaùy. Öu ñieåm: Öu ñieåm cuûa phöông phaùp naøy laø khaû naêng tieâu huûy toát ñoái vôùi nhieàu loaïi raùc thaûi. Coù theå ñoát chaùy caû kim loaïi, thuûy tinh, nhöïa, cao su, moät soá loaïi chaát döôùi daïng loûng vaø baùn raén vaø caùc loaïi chaát thaûi nguy haïi. Theå tích raùc coù theå giaûm töø 75 - 96%, thích hôïp cho nhöõng nôi khoâng coù ñieàu kieän veà maët baèng choân laáp raùc, haïn cheá toái ña vaán ñeà oâ nhieãm do nöôùc raùc, coù hieäu quaû cao ñoái vôùi chaát thaûi coù chöùa vi truøng deã laây nhieãm vaø caùc chaát ñoäc haïi. Naêng löôïng phaùt sinh khi ñoát raùc coù theå taän duïng cho caùc loø hôi, loø söôûi hoaëc caùc ngaønh coâng nghieäp caàn nhieät vaø phaùt ñieän. Nhöôïc ñieåm: Khí thaûi töø caùc loø ñoát coù nguy cô gaây oâ nhieãm moâi tröôøng, ñaëc bieät laø caùc vaán ñeà phaùt thaûi chaát oâ nhieãm dioxin trong quaù trình thieâu ñoát caùc thaønh phaàn nhöïa; Vaän haønh daây chuyeàn phöùc taïp, ñoøi hoûi naêng löïc kyõ thuaät vaø tay ngheà cao; Giaù thaønh ñaàu tö lôùn, chi phí tieâu hao naêng löôïng vaø chi phí xöû lyù cao. 2.2.3.2. Nhieät phaân Laø caùch duøng nhieät ñoä cao vaø aùp suaát tro ñeå phaân huûy raùc thaønh caùc khí ñoát hoaëc daàu ñoát, coù nghóa laø söû duïng nhieät ñoát. Quaù trình nhieät phaân laø moät quaù trình kín neân ít taïo khí thaûi oâ nhieãm, coù theå thu hoài nhieàu vaät chaát sau khi nhieät phaân. (Thí duï: moät taán raùc thaûi ñoâ thò ôû Hoa Kyø sau khi nhieät phaân coù theå thu hoài laïi 2 gallons daàu nheï, 5 gallons haéc in vaø nhöïa ñöôøng, 25 pounds chaát amonium sulfate, 230 pounds than, 133 gallons chaát loûng röôïu. Taát caû caùc chaát naøy ñeàu coù theå taùi söû duïng nhö nhieân lieäu.) 2.2.3.3. Khí hoùa Quaù trình khí hoùa bao goàm quaù trình ñoát chaùy moät phaàn nhieân lieäu carton ñeå hoaøn thaønh moät phaàn nhieân lieäu chaùy ñöôïc giaøu CO2, H2 vaø moät soá hydrocarbon no, chuû yeáu laø CH4. Khí nhieân lieäu chaùy ñöôïc sau ñoù ñöôïc ñoát chaùy trong ñoäng cô ñoát trong hoaëc noài hôi. Neáu thieát bò khí hoùa ñöôïc vaän haønh ôû ñieàu kieän aùp suaát khí quyeån söû duïng khoâng khí laøm taùc nhaân oxy hoùa, saûn phaåm cuoái cuøng cuûa quaù trình khí hoùa laø khí naêng löôïng thaáp chöùa CO, CO2, H2, CH4 vaø N2, haéc ín chöùa C vaø chaát trô chöùa saün trong nhieân lieäu vaø chaát loûng gioáng nhö daàu nhieät phaân. 2.2.4. Phöông phaùp xöû lyù sinh hoïc 2.2.4.1. UÛ raùc thaønh phaân compost UÛ sinh hoïc (compost) coù theå ñöôïc coi nhö laø quaù trình oån ñònh sinh hoùa caùc chaát höõu cô ñeå thaønh caùc chaát muøn. Vôùi thao taùc saûn xuaát vaø kieåm soaùt moät caùch khoa hoïc taïo moâi tröôøng toái öu ñoái vôùi quaù trình. Quaù trình uû höõu cô töø raùc höõu cô laø moät phöông phaùp truyeàn thoáng, ñöôïc aùp duïng phoå bieán ôû caùc nöôùc ñang phaùt trieån hay ngay caû caùc nöôùc phaùt trieån nhö Canada. Phaàn lôùn caùc gia ñình ôû ngoaïi oâ caùc ñoâ thò töï uû raùc cuûa gia ñình mình thaønh phaân boùn höõu cô (compost) ñeå boùn cho vöôøn cuûa chính mình. Caùc phöông phaùp xöû lyù phaàn höõu cô cuûa CTR sinh hoaït coù theå aùp duïng ñeå giaûm khoái löôïng vaø theå tích chaát thaûi, saûn phaåm phaân compost duøng ñeå boå sung chaát dinh döôõng cho ñaát, vaø saûn phaåm khí methane. Caùc loaïi vi sinh vaät chuû yeáu tham gia quaù trình xöû lyù chaát thaûi höõu cô bao goàm vi khuaån, naám, men vaø antinomycetes. Caùc quaù trình naøy ñöôïc thöïc hieän trong ñieàu kieän hieáu khí hoaëc kî khí, tuøy theo löôïng oxy coù saün. Quaù trình laøm compost coù theå phaân ra laøm caùc giai ñoaïn khaùc nhau döïa theo söï bieán thieân nhieät ñoä: Pha thích nghi: laø giai ñoaïn caàn thieát ñeå vi sinh vaät thích nghi vôùi moâi tröôøng môùi; Pha taêng tröôûng: ñaëc tröng bôûi söï gia taêng nhieät ñoä do quaù trình phaân huûy sinh hoïc ñeán ngöôõng nhieät mesophilic; Pha öa nhieät: laø giai ñoaïn nhieät ñoä taêng cao nhaát. Ñaây laø giai ñoaïn oån ñònh hoùa chaát thaûi vaø tieâu dieät vi sinh vaät gaây beänh hieäu quaû nhaát; Pha tröôûng thaønh: laø giai ñoaïn giaûm nhieät ñoä ñeán möùc mesophilic vaø cuoái cuøng baèng nhieät ñoä moâi tröôøng. Quaù trình leân men laàn thöù hai chaäm vaø thích hôïp cho söï hình thaønh keo muøn (laø quaù trình chuyeån hoùa caùc chaát höõu cô thaønh muøn vaø caùc khoaùng chaát saét, canxi, nitô …) vaø cuoái cuøng thaønh muøn. Öu ñieåm: Loaïi tröø ñöôïc 50% löôïng raùc sinh hoaït bao goàm caùc chaát höõu cô laø thaønh phaàn gaây oâ nhieãm moâi tröôøng ñaát, nöôùc vaø khoâng khí; Söû duïng laïi ñöôïc 50% caùc chaát höõu cô coù trong thaønh phaàn raùc thaûi ñeå cheá bieán laøm phaân boùn phuïc vuï noâng nghieäp theo höôùng caân baèng sinh thaùi, haïn cheá vieäc nhaäp khaåu phaân hoùa hoïc ñeå baûo veä ñaát ñai; Tieát kieäm ñaát söû duïng laøm baõi choân laáp, taêng khaû naêng choáng oâ nhieãm moâi tröôøng, caûi thieän ñôøi soáng coäng ñoàng; Vaän haønh ñôn giaûn, baûo trì deã daøng, deã kieåm soaùt chaát löôïng saûn phaåm. Giaù thaønh töông ñoái thaáp, coù theå chaáp nhaän ñöôïc; Phaân loaïi raùc thaûi ñöôïc caùc chaát coù theå taùi cheá nhö (kim loaïi maøu, theùp, thuûy tinh, nhöïa, giaáy, bìa…) phuïc vuï cho coâng nghieäp. Trong quaù trình chuyeån hoùa, nöôùc raùc seõ chaûy ra. Nöôùc naøy seõ thu laïi baèng moät heä thoáng raõnh xung quanh khu vöïc ñeå tuaàn hoaøn töôùi vaøo raùc uû ñeå boå sung ñoä aåm. Nhöôïc ñieåm: Möùc ñoä töï ñoäng cuûa coâng ngheä chöa cao; Vieäc phaân loaïi chaát thaûi vaãn phaûi ñöôïc thöïc hieän baèng phöông phaùp thuû coâng neân deã gaây aûnh höôûng ñeán söùc khoûe; Naïp lieäu thuû coâng, naêng suaát keùm; Phaàn tinh cheá chaát löôïng keùm do töï trang töï cheá; Phaàn pha troän vaø ñoùng bao thuû coâng, chaát löôïng khoâng ñeàu. 2.2.4.2. Biogas Raùc coù nhieàu chaát höõu cô, nhaát laø phaân gia suùc ñöôïc taïo ñieàu kieän cho vi khuaån kî khí phaân huûy taïo thaønh khí methane. Khí methane ñöôïc thu hoài duøng laøm nhieân lieäu. 2.2.4.3. Choân laáp hôïp veä sinh Choân laáp hôïp veä sinh laø moät phöông phaùp kieåm soaùt söï phaân huûy cuûa CTR khi chuùng ñöôïc choân neùn vaø phuû laáp beà maët. CTR trong baõi choân laáp seõ bò tan röõa nhôø quaù trình phaân huûy sinh hoïc beân trong ñeå taïo ra saûn phaåm cuoái cuøng laø caùc chaát giaøu dinh döôõng nhö axit höõu cô, nitô, caùc hôïp chaát amon vaø moät soá khí nhö CO2, CH4. Nhö vaäy veà thöïc chaát choân laáp hôïp veä sinh CTR ñoâ thò vöøa laø phöông phaùp tieâu huûy sinh hoïc, vöøa laø bieän phaùp kieåm soaùt caùc thoâng soá chaát löôïng moâi tröôøng trong quaù trình phaân huûy chaát thaûi khi choân laáp. Phöông phaùp naøy ñöôïc nhieàu ñoâ thò treân theá giôùi aùp duïng trong quaù trình xöû lyù raùc thaûi. Thí duï ôû Hoa Kyø treân 80% löôïng raùc thaûi ñoâ thò ñöôïc xöû lyù baèng phöông phaùp naøy; hoaëc ôû caùc nöôùc Anh, Nhaät Baûn… Ngöôøi ta cuõng hình thaønh caùc baõi choân laáp raùc veä sinh theo kieåu naøy. Hieän nay treân theá giôùi thöôøng söû duïng caùc loaïi baõi choân laáp sau: Loaïi 1: Baõi choân laáp raùc thaûi ñoâ thò: loaïi baõi naøy ñoøi hoûi coù heä thoáng thu gom vaø xöû lyù nöôùc roø ræ, heä thoáng thu gom nöôùc beà maët, thu hoài khí taïo thaønh; Loaïi 2: Baõi choân laáp chaát thaûi nguy haïi: loaïi baõi naøy ñoøi hoûi phaûi coù nhieàu ñaàu tö veà quaûn lyù vaø ñöôïc kieåm soaùt nghieâm ngaët trong quaù trình thi coâng vaø vaän haønh; Loaïi 3: Baõi choân laáp chaát thaûi ñaõ xaùc ñònh, thöôøng choân laáp caùc loaïi chaát thaûi ñaõ ñöôïc xaùc ñònh tröôùc nhö: tro sau khi ñoát, caùc loaïi chaát thaûi coâng nghieäp khoù phaân huûy,… Theo cô cheá phaân huûy sinh hoïc, baõi choân laáp ñöôïc phaân thaønh caùc loaïi: Baõi choân laáp kî khí; Baõi choân laáp kî khí vôùi lôùp phuû haøng ngaøy; Baõi choân laáp veä sinh kî khí vôùi heä thoáng thu gom nöôùc raùc; Baõi choân laáp yeám khí vôùi heä thoáng thoâng gioù töï nhieân, heä thoáng thu gom vaø xöû lyù nöôùc raùc; Baõi choân laáp hieáu khí vôùi nguoàn caáp khí cöôõng böùc. Theo phöông thöùc vaän haønh, baõi choân laáp ñöôïc chia thaønh: Baõi choân laáp khoâ: Baõi choân laáp khoâ laø daïng phoå bieán nhaát ñeå choân laáp chaát thaûi sinh hoaït vaø chaát thaûi coâng nghieäp. Chaát thaûi ñöôïc choân laáp ôû daïng khoâ hoaëc daïng öôùt töï nhieân trong ñaát khoâ vaø coù ñoä aåm töï nhieân. Ñoâi khi caàn phaûi töôùi nöôùc cho chaát thaûi khoâ ñeå traùnh buïi khi vaän chuyeån vaø taïo ñoä aåm caàn thieát, baõi choân laáp ñöôïc xaây döïng ôû nôi khoâ raùo. Baõi choân laáp öôùt: Baõi choân laáp öôùt laø moät khu vöïc ñöôïc ngaên ñeå choân laáp chaát thaûi thöôøng laø tro hoaëc caùc pheá thaûi khai thaùc moû coù daïng buøn. Caùc daïng chính cuûa baõi choân laáp öôùt laø daïng baõi choân laáp chaát thaûi aåm öôùt nhö buøn nhaõo ñöôïc ñeå trong ñaát. ÔÛ daïng naøy thöôøng laø moät khu vöïc ñöôïc ñoå ñaát leân, chaát thaûi nhaõo chaûy traøn vaø laéng xuoáng. Baõi coù caáu taïo ñeå chöùa caùc chaát thaûi chöùa nöôùc nhö buøn nhaõo. Phöông tieän vaän chuyeån laø ñöôøng oáng. Vì nöôùc chaûy ra thöôøng bò nhieãm baån neân caàn ñöôïc tuaàn hoaøn trôû laïi. Daïng thöù hai laø daïng baõi choân laáp chaát thaûi khoâ trong ñaát aåm öôùt. Öu ñieåm: Baõi choân laáp öôùt chæ thích hôïp vôùi vaän chuyeån chaát thaûi nhaõo vì ñeå hôïp lyù hoùa vaän chuyeån baèng ñöôøng oáng. Nhöôïc ñieåm: Beà maët thoaùt nöôùc keùm, ñöôøng oáng deã bò taéc vaø chi phí cho vieäc ñaøo ñaép lôùn. Loaïi keát hôïp: Xöû lyù buøn ôû baõi choân laáp öôùt laø raát toán keùm neân thoâng thöôøng ngöôøi ta xöû lyù buøn taïi baõi choân laáp khoâ cuøng vôùi raùc thaûi sinh hoaït. Ñieàu caàn löu yù laø ñoái vôùi caùc oâ daønh ñeå choân laáp öôùt vaø keát hôïp, baét buoäc khoâng cho pheùp nöôùc raùc thaám ñeán taàng nöôùc ngaàm trong baát kì tình huoáng naøo. Öu ñieåm: Phöông phaùp naøy cho pheùp kinh phí ñaàu tö ban ñaàu cuõng nhö chi phí trong vaän haønh laø töông ñoái nhoû. Nhöôïc ñieåm: laøm taêng möùc nguy hieåm cuûa nöôùc raùc. Neáu baõi choân laáp naèm ôû khu vöïc coù khaû naêng gaây oâ nhieãm cho nguoàn nöôùc ngaàm thì buøn coù haøm löôïng höõu cô vaø saét cao khoâng neân choân laáp ôû baõi naøy. Trong hai kieåu baõi choân laáp khoâ vaø öôùt thì baõi choân laáp khoâ ñöôïc aùp duïng roäng raõi treân theá giôùi vì noù phuø hôïp vôùi vieäc choân laáp raùc thaûi sinh hoaït, raùc thaûi coâng nghieäp, raùc thaûi thöông nghieäp. ÔÛ ñieàu kieän Vieät Nam baõi choân laáp khoâ laø thích hôïp nhaát. Ngoaøi ra, theo keát caáu vaø hình daïng töï nhieân cuõng coù theå phaân caùc baõi choân laáp thaønh caùc daïng sau: Baõi choân laáp noåi: laø caùc baõi ñöôïc xaây döïng ôû nhöõng khu vöïc coù ñòa hình baèng phaúng, baõi ñöôïc söû duïng theo phöông phaùp choân laáp beà maët. Chaát thaûi ñöôïc chaát thaønh ñoáng cao töø 10 ñeán 15m. Xung quanh caùc oâ choân laáp phaûi xaây döïng caùc ñeâ bao. Caùc ñeâ naøy khoâng coù khaû naêng thaám nöôùc ñeå ngaên chaën söï thaåm thaáu cuûa nöôùc raùc ra moâi tröôøng xung quanh. Baõi choân laáp chìm: laø caùc baõi taän duïng ñieàu kieän ñòa hình taïi nhöõng khu vöïc ao hoà töï nhieân, caùc moong khai thaùc moû, caùc haøo, raõnh hay thung luõng coù saün. Treân cô sôû ñoù keát caáu caùc lôùp loùt ñaùy baõi vaø thaønh baõi coù khaû naêng choáng thaám. Raùc thaûi seõ ñuôïc choân laáp theo phöông thöùc laáp ñaày. Öu ñieåm cuûa choân laáp raùc hôïp veä sinh: Coù theå xöû lyù moät löôïng lôùn CTR; Chi phí ñieàu haønh caùc hoaït ñoäng cuûa baõi choân laáp khoâng quaù caùo; Do bò neùn chaët vaø phuû ñaát leân treân neân caùc loaïi coân truøng, chuoät boï, ruoài muoãi khoù coù theå sinh soâi naûy nôû; Caùc hieän töôïng chaùy ngaàm hay chaùy buøng khoù coù theå xaûy ra, ngoaøi ra coøn giaûm thieåu ñöôïc muøi hoâi thoái gaây oâ nhieãm moâi tröôøng khoâng khí; Laøm giaûm naïn oâ nhieãm moâi tröôøng nöôùc ngaàm vaø nöôùc maët; Caùc baõi choân laáp khi bò phuû ñaày, chuùng ta coù theå söû duïng chuùng thaønh caùc coâng vieân, laøm nôi sinh soáng hoaëc caùc hoaït ñoäng khaùc; Ngoaøi ra trong quaù trình hoaït ñoäng baõi choân laáp chuùng ta coù theå thu hoài khí ga phuïc vuï phaùt ñieän hoaëc caùc hoaït ñoäng khaùc; Baõi choân laáp laø phöông phaùp xöû lyù CTR reû tieàn nhaát ñoái vôùi nhöõng nôi coù theå söû duïng ñaát; Ñaàu tö ban ñaàu thaáp so vôùi nhöõng phöông phaùp khaùc; Baõi choân laáp laø moät phöông phaùp xöû lyù CTR trieät ñeå khoâng ñoøi hoûi caùc quaù trình xöû lyù khaùc nhö xöû lyù caën, xöû lyù caùc chaát khoâng theå söû duïng, loaïi boû ñoä aåm (trong caùc phöông phaùp thieâu raùc, phaân huûy sinh hoïc…). Nhöôïc ñieåm cuûa choân laáp raùc hôïp veä sinh: Caùc baõi choân laáp ñoøi hoûi dieän tích ñaát ñai lôùn, moät thaønh phoá ñoâng daân coù soá löôïng raùc thaûi caøng nhieàu thì dieän tích baõi thaûi caøng lôùn; Caàn phaûi coù ñuû ñaát ñeå phuû laáp leân CTR ñaõ ñöôïc neùn chaët sau moãi ngaøy; Caùc lôùp ñaát phuû ôû caùc baõi choân laáp thöôøng hay bò gioù thoåi moøn vaø phaùt taùn ñi xa; Ñaát trong baõi choân laáp ñaõ ñaày coù theå bò luùn vì vaäy caàn ñöôïc baûo döôõng ñònh kyø; Caùc baõi choân laáp thöôøng taïo ra khí methane hoaëc hydrogen sunfite ñoäc haïi coù khaû naêng gaây noå hay gaây ngaït. Tuy nhieân ngöôøi ta coù theå thu hoài khí methane coù theå ñoát vaø cung caáp nhieät. 2.2.5. Caùc yeáu toá caàn xem xeùt khi löïa choïn baõi choân laáp 2.2.5.1. Quy moâ caùc baõi choân laáp Quy moâ baõi choân laáp CTR ñoâ thò phuï thuoäc vaøo quy moâ cuûa ñoâ thò nhö daân soá, löôïng raùc thaûi phaùt sinh, ñaëc ñieåm raùc thaûi… Baûng 7. Quy moâ caùc baõi choân laáp STT  Loaïi baõi  Daân soá ñoâ thò hieän taïi (ngöôøi)  Löôïng raùc (taán/naêm)  Dieän tích (ha)   1  Nhoû  100.000  20.000  ≤ 10   2  Vöøa  100.000 – 300.000  65.000  10 – 30   3  Lôùn  300.000 – 1.000.000  200.000  30 – 50   4  Raát lôùn  ≥ 1.000.000  >200.000  ≥ 50   (Nguoàn: Thoâng tö lieân tòch soá 01/2001/TTLT-BKHCNMT-BXD ngaøy 18/01/2001) 2.2.5.2. Vò trí Vò trí baõi choân laáp phaûi gaén nôi sinh chaát thaûi, nhöng phaûi coù khoaûng caùch thích hôïp vôùi nhöõng vuøng daân cö gaàn nhaát. Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán caùc vuøng daân cö naøy laø loaïi chaát thaûi (möùc ñoä ñoäc haïi), ñieàu kieän höôùng gioù, nguy cô gaây luït loäi,… Vò trí baõi choân laáp phaûi naèm trong taàm khoaûng caùch hôïp lyù, nguoàn phaùt sinh raùc thaûi. Ñieàu naøy tuøy thuoäc vaøo baõi ñaát, ñieàu kieän kinh teá, ñòa hình, xe coä thu gom raùc thaûi. Ñöôøng xaù ñi ñeán nôi thu gom raùc phaûi ñuû toát vaø ñuû chòu taûi cho nhieàu xe taûi haïng naëng ñi laïi trong caû naêm. Taùc ñoäng cuûa vieäc môû roäng giao thoâng cuõng caàn ñöôïc xem xeùt. Taát caû vò trí ñaët baõi choân laáp phaûi ñöôïc quy hoaïch caùch nguoàn nöôùc caáp sinh hoaït vaø nguoàn nöôùc söû duïng cho coâng nghieäp cheá bieán thöïc phaåm ít nhaát laø 1000m. Ngoaøi ra, chuù yù caùc khoaûng caùch khaùc ñeå ñaûm baûo an toaøn cho khu vöïc xung quanh. Baûng 8. Quy ñònh veà khoaûng caùch toái thieåu töø haøng raøo baõi choân laáp tôùi caùc coâng trình Coâng trình  Khoaûng caùch toái thieåu (m)   Khu trung taâm ñoâ thò Saân bay, haûi caûng Khu coâng nghieäp Ñöôøng giao thoâng quoác loä Caùc coâng trình khai thaùc nöôùc ngaàm: Coâng suaát lôùn hôn 10.000m3/ngñ Coâng suaát nhoû hôn 10.000m3/ngñ Coâng suaát nhoû hôn 100m3/ngñ Caùc cuïm daân cö ôû mieàn nuùi  3.000 3.000 3.000 500 (500 (100 (50 5.000   (Nguoàn: Traàn Hieáu Nhueä, 2001, Giaùo trình quaûn lyù chaát thaûi raén, NXB Xaây Döïng). Caàn ñaëc bieät löu yù caùc vaán ñeà sau: Baõi choân laáp hôïp veä sinh khoâng ñöôïc ñaët taïi caùc khu ngaäp luït; Khoâng ñöôïc ñaët vò trí baõi choân laáp chaát thaûi hôïp veä sinh ôû nhöõng nôi coù tieàm naêng nöôùc ngaàm lôùn; Baõi choân laáp chaát thaûi hôïp veä sinh phaûi coù moät vuøng ñeäm roäng ít nhaát 50m caùch bieät vôùi beân ngoaøi. Bao boïc beân ngoaøi vuøng ñeäm laø haøng raøo baõi; Baõi choân laáp chaát thaûi hôïp veä sinh phaûi hoøa nhaäp vôùi caûnh quan moâi tröôøng toång theå trong voøng baùn kính 1000m. Ñeå ñaït muïc ñích naøy coù theå söû duïng caùc bieän phaùp nhö: taïo thaønh vaønh ñai caây xanh, caùc moâ ñaát hay caùc hình thöùc khaùc ñeå beân ngoaøi baõi khoâng nhìn thaáy ñöôïc. 2.2.5.3. Ñòa chaát coâng trình vaø thuûy vaên Ñòa chaát toát nhaát laø coù lôùp ñaát ñaù neàn chaéc vaø ñoàng nhaát, neân traùnh vuøng ñaù voâi vaø traùnh caùc veát nöùt kieán taïo, vuøng ñaát deã bò raïn nöùt. Neáu lôùp ñaù neàn coù nhieàu veát nöùt vaø vôõ toå ong thì ñieàu cöïc kyø quan troïng laø ñaûm baûo lôùp phuû beà maët daøy vaø thaåm thaáu chaäm. Vaät lieäu phuû beà maët thích hôïp nhaát laø ñaát caàn phaûi mòn ñeå laøm chaäm quaù trình roø ræ, haøm löôïng seùt trong ñaát caøng cao caøng toát ñeå taïo ra khaû naêng haáp thuï cao vaø thaåm thaáu chaäm. Hoãn hôïp giöõa ñaát seùt buøn vaø caùt laø lyù töôûng nhaát. Khoâng neân söû duïng caùt soûi vaø ñaát höõu cô. Ñoàng thôøi vieäc löïa choïn vò trí baõi choân laáp cuõng caàn xem xeùt ñeán ñieàu kieän khí haäu, thuûy vaên (höôùng gioù, toác ñoä gioù, ít ngaäp luït,…). Neáu nhö caùc ñieàu kieän thuûy vaên khoâng thoûa maõn, baõi choân laáp chaát thaûi ñöôïc choïn phaûi ñöôïc loùt baèng nhöõng chaát sao cho chuùng coù khaû naêng ngaên ngöøa oâ nhieãm nöôùc ngaàm vaø caùc nguoàn nöôùc maët khu vöïc laân caän. Coù nhieàu kyõ thuaät laøm lôùp loùt, caùc chaát coù theå söû duïng laøm lôùp loùt nhö: ñaát seùt bieån, nhöïa ñöôøng, hoùa chaát toång hôïp (caùc polymer, cao su), caùc maøng loùt toång hôïp. Ngoaøi ra, baõi choân laáp caàn coù heä thoáng thu khí, nöôùc roø ræ, traïm xöû lyù nöùôc raùc cuïc boä hoaëc daãn nöôùc thaûi vaøo moät khu vöïc tieáp nhaän nöôùc thaûi chung ñeå xöû lyù. 2.2.5.4. Nhöõng khía caïnh moâi tröôøng Quaù trình phaân huûy caùc hôïp chaát höõu cô taïi baõi choân laáp coù theå gaây ra moät soá nguy haïi cho moâi tröôøng, caùc nguy haïi naøy bao goàm: Taïo ra moät soá vaät chuû trung gian gaây beänh nhö ruoài, muoãi, caùc loaïi coân truøng coù caùnh vaø caùc loaøi gaëm nhaám; Mang raùc röôûi cuoán theo gioù gaây oâ nhieãm cho caùc khu vöïc xung quanh; Gaây caùc vuï chaùy, noå; Gaây oâ nhieãm nguoàn nöôùc. Ngoaøi nhöõng yeáu toá ñaõ neâu, caàn xem xeùt theâm caùc taùc ñoäng moâi tröôøng. Ví duï moät baõi choân laáp seõ taïo ra buïi do xöû lyù vaø vuøi laáp chaát thaûi, chaát thaûi töôi vaø söï phaân huûy cuûa noù toûa ra muøi hoâi thoái. Gioù coù theå cuoán theo raùc röôûi rôi vaõi ra ngoaøi khu vöïc vaø caùc phöông tieän chuyeân chôû cuõng laøm rôi vaõi raùc trong quaù trình vaän chuyeån ñeán nôi choân laáp. Löu löôïng xe coä taêng leân coù theå gaây aùch taéc. Tieáng oàn vaø khí xaû gaây xaùo troän. Ñieàu quan troïng ñeå chaáp nhaän ñoái vôùi moät baõi choân laáp laø coá gaéng boá trí baõi choân laáp xa khoûi taàm nhìn vaø xa caùc khu vöïc giaûi trí, ñòa ñieåm neân khuaát gioù vaø coù höôùng gioù xa haún khu daân cö. Moät ñieàu quan troïng nöõa laø baõi choân laáp khoâng ôû gaàn caùc ngaõ tö ñöôøng hoaëc khoâng gaây caûn trôû naøo khaùc ñoái vôùi truïc ñöôøng giao thoâng chính. Sau cuøng laø phaûi giöõ gìn khu vöïc saïch seõ, ñaây laø khaû naêng ñaït ñöôïc toát nhaát veà chi phí, hieäu quaû vaø laøm giaûm bôùt söï phaûn khaùng cuûa coâng chuùng. 2.2.6. Nhöõng taùc ñoäng cuûa CTR trong baõi choân laáp ñoái vôùi moâi tröôøng Coù raát nhieàu khía caïnh aûnh höôûng ñeán moâi tröôøng trong moät baõi choân laáp CTR sinh hoaït maø chuùng ta caàn quan taâm nhö: vaán ñeà nöôùc thaûi roø ræ, vaán ñeà khí thaûi phaùt sinh trong baõi choân laáp, vaán ñeà caûnh quan xung quanh baõi..., seõ aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán moâi tröôøng ñaát, nöôùc, khoâng khí, aûnh höôûng khoâng toát ñeán söùc khoûe cuûa coäng ñoàng. 2.2.6.1. Taùc ñoäng ñeán moâi tröôøng nöôùc CTR ñoâ thò, ñaëc bieät laø chaát thaûi höõu cô, trong moâi tröôøng nöôùc seõ bò phaân huûy nhanh choùng. Taïi caùc baõi raùc, nöôùc coù trong raùc seõ keát hôïp vôùi caùc nguoàn nöôùc khaùc nhö: nöôùc möa, nöôùc ngaàm, nöôùc maët, hình thaønh nöôùc roø ræ baõi raùc. Nöôùc roø ræ di chuyeån trong baõi raùc cuõng seõ laøm taêng khaû naêng phaân huûy sinh hoïc trong raùc cuõng nhö quaù trình vaän chuyeån caùc chaát gaây oâ nhieãm ra moâi tröôøng xung quanh. Caùc chaát oâ nhieãm trong nöôùc roø ræ goàm caùc chaát ñöôïc hình thaønh trong quaù trình phaân huûy sinh hoïc, hoùa hoïc…. Nhìn chung, möùc ñoä oâ nhieãm trong nöôùc roø ræ raát cao COD: töø 3.000 - 45.000mg/l, N-NH3: töø 10-800 mg/l, BOD5: töø 2.000 -30.000 mg/l, TOC (Carbon höõu cô toång coäng: 1.500 – 20.000 mg/l, Phosphorus toång coäng: töø 1-70 mg/l... vaø löôïng lôùn caùc vi sinh vaät). Ñoái vôùi caùc baõi raùc thoâng thöôøng (ñaùy baõi khoâng coù lôùp choáng thaám, suït luùn hoaëc lôùp choáng thaám bò thuûng...) caùc chaát oâ nhieãm seõ thaám saâu vaøo nöôùc ngaàm, gaây oâ nhieãm cho taàng nöôùc vaø seõ raát nguy hieåm khi con ngöôøi söû duïng taàng nöôùc naøy phuïc vuï cho aên uoáng, sinh hoaït. Ngoaøi ra, chuùng coøn coù khaû naêng di chuyeån theo phöông ngang, ræ ra beân ngoaøi baõi raùc gaây oâ nhieãm nguoàn nöôùc maët. Neáu raùc thaûi coù chöùa kim loaïi naëng, noàng ñoä kim loaïi naëng trong giai ñoaïn leân men axit seõ cao hôn so vôùi giai ñoaïn leân men meâtan. Ñoù laø do caùc axit beùo môùi hình thaønh taùc duïng vôùi kim loaïi taïo thaønh phöùc kim loaïi. Caùc hôïp chaát hydroxyl voøng thôm, axit humic vaø axit fulvic coù theå taïo phöùc vôùi Fe, Pb, Cu, Cd, Mn, Zn.... Hoaït ñoäng cuûa caùc vi khuaån kî khí khöû saét coù hoùa trò (III) thaønh saéùt hoùa trò (II) seõ keùo theo söï hoøa tan cuûa caùc kim loaïi nhö Ni, Pb, Cd vaø Zn. Vì vaäy, khi kieåm soaùt chaát löôïng nöôùc ngaàm trong khu vöïc baõi raùc phaûi kieåm tra xaùc ñònh noàng ñoä kim loaïi naëng trong thaønh phaàn nöôùc ngaàm. Ngoaøi ra, nöôùc roø ræ coù theå chöùa caùc hôïp chaát höõu cô ñoäc haïi nhö: caùc chaát höõu cô bò halogen hoùa, caùc hydrocarbon ña voøng thôm..., chuùng coù theå gaây ñoät bieán gen, gaây ung thö. Caùc chaát naøy neáu thaám vaøo taàng nöôùc ngaàm hoaëc nöôùc maët seõ xaâm nhaäp vaøo chuoãi thöùc aên, gaây haäu quaû nghieâm troïng cho söùc khoûe, sinh maïng cuûa con ngöôøi ôû hieän taïi vaø töông. 2.2.6.2. AÛnh höôùng ñeán moâi tröôøng khoâng khí Caùc loaïi raùc thaûi deã phaân huûy (nhö thöïc phaåm, traùi caây hoûng...), trong ñieàu kieän nhieät ñoä vaø ñoä aåm thích hôïp (nhieät ñoä toát nhaát laø 35o C vaø ñoä aåm 70 – 80%) seõ ñöôïc caùc vi sinh vaät phaân huûy taïo ra muøi hoâi vaø nhieàu loaïi khí oâ nhieãm khaùc coù taùc ñoäng xaáu ñeán moâi tröôøng ñoâ thò, söùc khoûe vaø khaû naêng hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi. Baûng 9. Thaønh phaàn moät soá chaát khí cô baûn trong khí thaûi baõi raùc Thaønh phaàn khí  % Theå tích   - CH4 - CO2 - N2 - O2 - NH3 - SOx, H2S - Mercaptan… - H2 -CO - Chaát höõu cô bay hôi vi löôïng  45 – 60 40 - 60 2 - 5 0,1 - 1,0 0,1 - 1,0 0 - 1,0 0 - 0,2 0 - 0,2 0,01 – 0,6   (Nguoàn: Xöû lyù CTR, Vieän Taøi Nguyeân – Moâi Tröôøng). Baûng 9 cho thaáy noàng ñoä CO2 trong khí thaûi baõi raùc khaù cao. Khí CH4 ñöôïc hình thaønh trong ñieàu kieän phaân huûy kî khí taêng nhanh vaø ñaït cöïc ñaïi. Do vaäy, ñoái vôùi caùc baõi choân raùc coù qui moâ lôùn ñang hoaït ñoäng hoaëc ñaõ hoaøn taát coâng vieäc choân laáp nhieàu naêm, caàn kieåm tra noàng ñoä khí CH4 ñeå haïn cheá khaû naêng gaây chaùy noå taïi khu vöïc. Baûng 10. Dieãn bieán thaønh phaàn khí thaûi baõi raùc Khoaûng thôøi gian töø luùc hoaøn thaønh choân laáp (thaùng)  % Trung bình theo theå tích    N2  CO2  CH4   0 - 3  5,2  88  5   3 - 6  3,8  76  21   6 - 12  0,4  65  29   12 - 18  1,1  52  40   18 - 24  0,4  53  47   24 - 30  0,2  52  48   30 - 36  1,3  46  51   36 - 42  0,9  50  47   42 - 48  0,4  51  48   (Nguoàn: Xöû lyù CTR, Vieän Taøi nguyeân – Moâi tröôøng). 2.2.6.3. AÛnh höôûng ñeán moâi tröôøng ñaát Caùc chaát thaûi höõu cô seõ ñöôïc vi sinh vaät phaân huûy trong moâi tröôøng ñaát trong hai ñieàu kieän hieáu khí vaø kî khí, khi coù ñoä aåm thích hôïp seõ taïo ra haøng loaït caùc saûn phaåm trung gian, cuoái cuøng hình thaønh caùc chaát khoaùng ñôn giaûn, nöôùc, CO2, CH4.... Vôùi moät löôïng raùc thaûi vaø nöôùc roø ræ vöøa phaûi thì khaû naêng töï laøm saïch cuûa moâi tröôøng ñaát seõ phaân huûy caùc chaát naøy trôû thaønh caùc chaát ít oâ nhieãm hoaëc khoâng oâ nhieãm. Nhöng vôùi löôïng raùc quaù lôùn vöôït quaù khaû naêng töï laøm saïch cuûa ñaát thì moâi tröôøng ñaát seõ trôû neân quaù taûi vaø bò oâ nhieãm. Caùc chaát oâ nhieãm naøy cuøng vôùi kim loaïi naëng, caùc chaát ñoäc haïi vaø caùc vi truøng theo nöôùc trong ñaát chaûy xuoáng nguoàn nöôùc ngaàm laøm oâ nhieãm taàng nöôùc naøy. Ñoái vôùi raùc khoâng phaân huûy (nhöïa, cao su,...) neáu khoâng coù giaûi phaùp xöû lyù thích hôïp laø nguy cô gaây thoaùi hoùa vaø giaûm ñoä phì cuûa ñaát. 2.2.6.4. AÛnh höôûng ñeán caûnh quan vaø söùc khoûe coäng ñoàng Thaønh phaàn CTR raát phöùc taïp, trong ñoù coù chöùa caùc maàm beänh töø ngöôøi hoaëc gia suùc, caùc chaát thaûi höõu cô, xaùc suùc vaät cheát... taïo ñieàu kieän toát cho muoãi, chuoät, ruoài..., sinh saûn vaø laây lan maàm beänh cho ngöôøi, nhieàu luùc trôû thaønh dòch. Moät soá vi khuaån, sieâu vi khuaån, kyù sinh truøng... toàn taïi trong raùc coù theå gaây beänh cho con ngöôøi nhö beänh: soát reùt, beänh ngoaøi da, dòch haïch, thöông haøn, phoù thöông haøn, tieâu chaûy, giun saùn, lao.... Taïi caùc baõi raùc loä thieân, neáu khoâng ñöôïc quaûn lyù toát seõ gaây ra nhieàu vaán ñeà nghieâm troïng cho baõi raùc vaø coâng ñoàng daân cö trong khu vöïc: gaây oâ nhieãm khoâng khí, caùc nguoàn nöôùc, oâ nhieãm ñaát vaø laø nôi nuoâi döôõng caùc vaät chuû trung gian truyeàn beänh cho ngöôøi. Khí SO2, NO2 laø caùc chaát khí kích thích, khi tieáp xuùc vôùi nieâm maïc aåm öôùt taïo thaønh caùc axít. SO2, NO2 vaøo cô theå qua ñöôøng hoâ haáp hoaëc hoøa tan vaøo nöôùc boït roài chuyeån vaøo maùu tuaàn hoaøn. SO2, NO2 khi keát hôïp vôùi buïi taïo thaønh caùc haït buïi axít lô löûng, neáu kích thöôùc nhoû hôn 2 - 3 micromeùt seõ vaøo tôùi pheá nang, bò ñaïi thöïc baøo phaù huûy hoaëc ñöa ñeán heä thoáng baïch huyeát. Söï tích luõy SO2, NO2 trong khí quyeån daãn ñeán axít hoùa nöôùc möa. Khí SO2 laø taùc nhaân chính gaây neân hieän töôïng möa axít ñang xaûy ra ôû nhieàu nôi treân theá giôùi. OÂxít cacbon (CO) laø moät loaïi khí ñoäc do noù coù caûm öùng raát maïnh vôùi hoàng caàu trong maùu taïo ra CacboxyHemoglobin laøm haïn cheá söï trao ñoåi vaø vaän chuyeån oxy cuûa maùu ñi nuoâi cô theå. 2.3. Ñaùnh giaù öu nhöôïc ñieåm cuûa caùc phöông aùn xöû lí CTR Coù nhieàu phöông aùn ñeå xöû lí CTR, rieâng huyeän Chôï Gaïo CTR coù theå ñöôïc xöû lí bôûi caùc phöông aùn sau: 1. Phöông aùn A: Ñoát raùc; 2. Phöông aùn B: UÛ phaân compost; 3. Phöông aùn C: Choân laáp hôïp veä sinh. 2.3.1. Khaùi quaùt öu nhöôïc ñieåm chính cuûa caùc coâng ngheä xöû lí CTR Baûng 11. Öu nhöôïc ñieåm cuûa caùc coâng ngheä xöû lyù CTR Coâng ngheä xöû lyù  Öu ñieåm chính  Nhöôïc ñieåm chính  Tính phuø hôïp   Choân laáp hôïp veä sinh  Chi phí ñaàu tö vaø vaän haønh thaáp  Ñoøi hoûi dieän tích maët baèng lôùn  Phuø hôïp vôùi ñieàu kieän cuûa Huyeän Chaâu Thaønh – Tænh Tieàn Giang coù maët baèng ñuû roäng nhöng laïi haïn heïp trong chi phí ñaàu tö