Tóm tắt Luận văn Định tội danh đối với tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản theo luật hình sự Việt Nam (Trên cơ sở số liệu thực tiễn xét xử địa bàn tỉnh Nam Định)

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI KHOA LUẬT BÙI THỊ NHUNG ĐỊNH TỘI DANH ĐỐI VỚI TỘI HỦY HOẠI HOẶC CỐ Ý LÀM HƢ HỎNG TÀI SẢN THEO LUẬT HÌNH SỰ VIỆT NAM (TRÊN CƠ SỞ SỐ LIỆU THỰC TIỄN XÉT XỬ ĐỊA BÀN TỈNH NAM ĐỊNH) LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC HÀ NỘI - 2015 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI KHOA LUẬT BÙI THỊ NHUNG ĐỊNH TỘI DANH ĐỐI VỚI TỘI HỦY HOẠI HOẶC CỐ Ý LÀM HƢ HỎNG TÀI SẢN THEO LUẬT HÌNH SỰ VIỆT NAM (TRÊN CƠ SỞ SỐ LIỆU THỰC TIỄN XÉT XỬ ĐỊA BÀN TỈNH NAM ĐỊNH) Chuyên ngành: Luật hình sự và tố tụng hình sự Mã số: 60 38 01 04 LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC Cán bộ hướng dẫn khoa học: PGS. TS. TRỊNH QUỐC TOẢN HÀ NỘI - 2015 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan Luận văn là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các kết quả nêu trong Luận văn chƣa đƣợc công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Các số liệu, ví dụ và trích dẫn trong Luận văn đảm bảo tính chính xác, tin cậy và trung thực. Tôi đã hoàn thành tất cả các môn học và đã thanh toán tất cả các nghĩa vụ tài chính theo quy định của Khoa Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội. Vậy tôi viết Lời cam đoan này đề nghị Khoa Luật xem xét để tôi có thể bảo vệ Luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn! NGƢỜI CAM ĐOAN Bùi Thị Nhung MỤC LỤC Trang Trang phụ bìa Lời cam đoan Mục lục Danh mục các từ viết tắt Danh mục các bảng MỞ ĐẦU ................................................................................................................. 11 Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ ĐỊNH TỘI DANH ĐỐI VỚI TỘI HỦY HOẠI HOẶC CỐ Ý LÀM HƯ HỎNG TÀI SẢNError! Bookmark not defined. 1.1. Khái niệm, đặc điểm, phân loại và ý nghĩa của việc định tội danh đối với tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sảnError! Bookmark not defined. 1.1.1. Khái niệm định tội danh đối với tội hủy hoại hoặc cố ý làm hƣ hỏng tài sản ................................................ Error! Bookmark not defined. 1.1.2. Đặc điểm của việc định tội danh đối với tội hủy hoại hoặc cố ý làm hƣ hỏng tài sản .......................................... Error! Bookmark not defined. 1.1.3. Phân loại định tội danh đối với tội hủy hoại hoặc cố ý làm hƣ hỏng tài sản ......................................................... Error! Bookmark not defined. 1.1.4. Ý nghĩa của việc định tội danh đối với tội hủy hoại hoặc cố ý làm hƣ hỏng tài sản .......................................... Error! Bookmark not defined. 1.2. Cơ sở pháp lý và cơ sở khoa học của định tội danh đối với tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sảnError! Bookmark not defined. 1.2.1. Cơ sở pháp lý của định tội danh đối với tội hủy hoại hoặc cố ý làm hƣ hỏng tài sản .......................................... Error! Bookmark not defined. 1.2.2. Cơ sở khoa học của định tội danh đối với tội hủy hoại hoặc cố ý làm hƣ hỏng tài sản ................................... Error! Bookmark not defined. Chương 2: THỰC TRẠNG ĐỊNH TỘI DANH ĐỐI VỚI TỘI HỦY HOẠI HOẶC CỐ Ý LÀM HƯ HỎNG TÀI SẢN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH NAM ĐỊNH ........................ Error! Bookmark not defined. 2.1. Khái quát đặc điểm tự nhiên, kinh tế xã hội và diễn biến tình hình tội phạm ở Nam Định .................... Error! Bookmark not defined. 2.1.1. Khái quát đặc điểm tự nhiên, kinh tế, xã hội của tỉnh Nam ĐịnhError! Bookmark not defined. 2.1.2. Diễn biến tình hình tội phạm ở tỉnh Nam ĐịnhError! Bookmark not defined. 2.2. Thực trạng định tội danh đối với tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản trên địa bàn tỉnh Nam ĐịnhError! Bookmark not defined. 2.2.1. Tình hình thụ lý, giải quyết án hình sự sơ thẩm trên địa bàn tỉnh Nam Định .................................................. Error! Bookmark not defined. 2.2.2. Tình hình thụ lý, xét xử sơ thẩm tội hủy hoại hoặc cố ý làm hƣ hỏng tài sản của Tòa án nhân dân hai cấp tỉnh Nam Định từ năm (2009 - 2014) ............................................ Error! Bookmark not defined. 2.2.3. Tình hình thụ lý, xét xử phúc thẩm tội hủy hoại hoặc cố ý làm hƣ hỏng tài sản của TAND hai cấp tỉnh Nam Định từ năm (2009 - 2014)Error! Bookmark not defined. 2.2.4. Tình hình thụ lý, xét xử giám đốc thẩm, tái thẩm tội hủy hoại hoặc cố ý làm hƣ hỏng tài sản của TAND tỉnh Nam Định trong thời gian từ năm (2009 - 2014) ........................ Error! Bookmark not defined. 2.2.5. Thực trạng định tội danh đối với tội hủy hoại hoặc cố ý làm hƣ hỏng tài sản trên địa bàn tỉnh Nam Định từ năm 2009 - 2014Error! Bookmark not defined. 2.3. Nguyên nhân của những hạn chế, vướng mắc trong thực tiễn định tội danh đối với tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản trên địa bàn tỉnh Nam Định ........... Error! Bookmark not defined. 2.3.1. Những tồn tại, hạn chế .............................. Error! Bookmark not defined. 2.3.2. Nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế Error! Bookmark not defined. Chương 3: NHỮNG GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ ĐỊNH TỘI DANH ĐỐI VỚI TỘI HỦY HOẠI HOẶC CỐ Ý LÀM HƯ HỎNG TÀI SẢN ............................. Error! Bookmark not defined. 3.1. Sự cần thiết phải nâng cao hiệu quả của việc định tội danh đối với tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sảnError! Bookmark not defined. 3.2. Giải pháp hoàn thiện Bộ luật hình sự Việt Nam đối với tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản ...... Error! Bookmark not defined. 3.2.1. Sửa đổi, bổ sung một số quy định về tội hủy hoại hoặc cố ý làm hƣ hỏng tài sản trong BLHS năm 1999 ........ Error! Bookmark not defined. 3.2.2. Hoàn thiện hệ thống các văn bản pháp luật liên quan đến tội hủy hoại hoặc cố ý làm hƣ hỏng tài sản .......... Error! Bookmark not defined. 3.3. Một số giải pháp nâng cáo hiệu quả của việc định tội danh đối với tội hủy hoại hoặc làm hư hỏng tài sản..............................Error! Bookmark not defined. 3.3.1. Nâng cao phẩm chất chính trị, đạo đức nghề nghiệp và trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho đội ngũ thẩm phánError! Bookmark not defined. 3.3.2. Thƣờng xuyên tổng kết rút kinh nghiệm kịp thời để đảm bảo hoạt động áp dụng thống nhất pháp luật trong xét xửError! Bookmark not defined. 3.3.3. Thực hiện chặt chẽ và thƣờng xuyên việc giám sát, kiểm tra đối với hoạt động xét xử án hình sự của Tòa ánError! Bookmark not defined. 3.3.4. Tăng cƣờng nguồn lực và cơ sở vật chất, phƣơng tiện kỹ thuật và hoàn thiện chế độ chính sách đối với Thẩm phán, cán bộ tòa ánError! Bookmark not defined. KẾT LUẬN ........................................................... Error! Bookmark not defined. DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................. 1 DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT BLHS: Bộ luật hình sự BLTTHS: Bộ luật tố tụng hình sự CTTP: Cấu thành tội phạm TAND: Tòa án nhân dân TNHS: Trách nhiệm hình sự XHCN: Xã hội chủ nghĩa DANH MỤC CÁC BẢNG Số hiệu bảng Tên bảng Trang Bảng 2.1: Thống kê tội phạm trên địa bàn tỉnh Nam Định từ năm 2009 - 2014 Error! Bookmark not defined. Bảng 2.2: Số kết quả khảo sát thu thập số liệu về tình hình thụ lý, giải quyết theo trình tự sơ thẩm tội hủy hoại hoặc cố ý làm hƣ hỏng tài sản đƣợc xét xử sơ thẩm của Tòa án hai cấp tỉnh Nam Định trong những năm gần đây Error! Bookmark not defined. Bảng 2.3: Tình hình xét xử sơ thẩm của Tòa án nhân dân hai cấp tỉnh Nam Định từ năm (2009 - 2014) về tội hủy hoại hoặc cố ý làm hƣ hỏng tài sản và các tội xâm phạm sở hữu khác Error! Bookmark not defined. Bảng 2.4: So sánh tỉ lệ số vụ án, số bị cáo xét xử sơ thẩm, của các tội xâm phạm sở hữu với tội hủy hoại hoặc cố ý làm hƣ hỏng tài sản của Tòa án nhân dân hai cấp tỉnh Nam Định từ năm (2009 - 2014) Error! Bookmark not defined. Bảng 2.5: Bảng thống kê số vụ án phạm tội hủy hoại hoặc cố ý làm hƣ hỏng tài sản xét xử phúc thẩm của Tòa án nhân dân tỉnh Nam Định Error! Bookmark not defined. Bảng 2.6: Bảng thống kê số vụ án phạm tội hủy hoại hoặc cố ý làm hƣ hỏng tài sản xét xử giám đốc thẩm, tái thẩm của TAND tỉnh Nam Định Error! Bookmark not defined. Bảng 2.7: Bảng thống kê số liệu về các trƣờng hợp xác định tội danh sai của TAND hai cấp tỉnh Nam Định (2009 - 2014) Error! Bookmark not defined. MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong những năm qua, dƣới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam công tác xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật đã có những tiến bộ quan trọng, góp phần nâng cao chất lƣợng hoạt động tƣ pháp, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, tạo môi trƣờng ổn định cho sự phát triển kinh tế, hội nhập quốc tế, xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Tuy nhiên, trong quá trình chuyển đổi cơ chế, bên cạnh những mặt tích cực, nền kinh tế thị trƣờng cũng đã làm nảy sinh nhiều vấn đề tiêu cực mặt trái nền kinh tế thị trƣờng làm cho đời sống xã hội có những biến động phức tạp nhƣ sự xa hoá, xuống cấp về đạo đức, lối sống..., trong đó có nhiều vấn đề mới phát sinh có liên quan đến công tác phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm và tệ nạn xã hội. Tình hình tội phạm còn diễn biến phức tạp trên tất cả các lĩnh vực, trong đó tình hình tội hủy hoại hoặc cố ý làm hƣ hỏng tài sản đang là vấn đề bức xúc của toàn xã hội. Thực tiễn điều tra, truy tố, xét xử cho thấy, trong không ít vụ án, một số Công dân không làm tròn nghĩa vụ đấu tranh phòng, chống tội phạm, hủy hoại hoặc cố ý làm hƣ hỏng tài sản của ngƣời khác, cho nên các cơ quan bảo vệ pháp luật phải tốn rất nhiều công sức để điều tra, khám phá vụ án. Việc một số công dân không thực hiện quyền và nghĩa vụ phát hiện, tố giác hành vi phạm tội, có nghĩa là họ không tham gia đấu tranh chống tội phạm nhằm bảo vệ lợi ích của Nhà nƣớc, quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, tổ chức và trong các trƣờng hợp do pháp luật hình sự quy định. Thực tiễn đấu tranh phòng, chống tội hủy hoại hoặc cố ý làm hƣ hỏng tài sản, đã đặt ra nhiều vấn đề vƣớng mắc đòi hỏi khoa học pháp lý phải nghiên cứu, giải quyết nhƣ khái niệm, những dấu hiệu pháp lý hình sự đặc trƣng, nguyên nhân, điều kiện của tội hủy hoại hoặc cố ý làm hƣ hỏng tài sản... Về mặt lý luận, xung quanh vấn đề đấu tranh phòng, chống tội hủy hoại hoặc cố ý làm hƣ hỏng tài sản, vẫn còn nhiều ý kiến khác nhau, thậm chí trái ngƣợc nhau. Ngoài ra, trong bối cảnh Việt Nam đang thực hiện công cuộc cải cách tƣ pháp theo tinh thần Nghị quyết số 08 ngày 02/01/2002 của Bộ Chính trị về "Một số nhiệm vụ trọng tâm công tác tư pháp trong thời gian tới"; Nghị quyết số 48-NQ/TW ngày 25/4/2005 của Bộ Chính trị về "Chiến lược xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam đến năm 2010, định hướng đến năm 2020"; và Nghị quyết số 49- NQ/TW ngày 02/06/2005 của Bộ Chính trị về "Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020" với nội dung "sớm hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan đến lĩnh vực tư pháp phù hợp mục tiêu của chiến lược xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật, đề cao hiệu quả phòng ngừa và tính hướng thiện trong việc xử lý người phạm tội. Giảm hình phạt tù” [11, tr.3]. Đặc biệt, trong quá trình giải quyết có nhiều vụ án không xác định đúng tội danh, đã khởi tố sai tội danh, dẫn đến việc phải ra quyết định thay đổi tội danh, hoặc quyết định hình phạt không đúng hoặc phải ra quyết định đình chỉ vụ án. Vì thế, định tội đƣợc xem là tiền đề, điều kiện cho việc quyết định hình phạt đúng đắn, góp phần mang lại hiệu quả trong đấu tranh phòng ngừa và chống tội phạm. Trong trƣờng hợp định tội không chính xác, mặc dù mức hình phạt có thể đã tƣơng xứng với tính chất, mức độ của hành vi phạm tội do bị cáo thực hiện nhƣng việc kết án sai tội danh sẽ liên quan đến nhiều hậu quả pháp lý khác mà bị cáo phải gánh chịu nhƣ: xác định tái phạm, tái phạm nguy hiểm, tính thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự, thời hạn xác định án tích Thực tiễn xét xử các vụ án hình sự cho thấy các cơ quan tiến hành tố tụng còn gặp nhiều khó khăn, vƣớng mắc trong việc định tội danh, đặc biệt là đối với nhóm tội xâm phạm sở hữu nói chung tội hủy hoại hoặc cố ý làm hƣ hỏng tài sản nói riêng. Thời gian gần đây tội hủy hoại hoặc cố ý làm hƣ hỏng tài sản luôn có xu hƣớng gia tăng, diễn biến phức tạp, gây thiệt hại nghiêm trọng cho tài sản Nhà nƣớc, tài sản của công dân, ảnh hƣởng đến trật tự chung của xã hội với nhiều thủ đoạn tinh vi từ chủ thể thực hiện tội phạm. BLHS do Nhà nƣớc ban hành quy định các hành vi nguy hiểm cho xã hội bị coi là tội phạm, tuy vậy những quy định này chỉ nêu lên các dấu hiệu đặc trƣng cơ bản nhất của một cấu thành tội phạm, trong khi trên thực tế tội phạm xảy ra vô cùng phức tạp và đa dạng. Quá trình giải quyết vụ án một cách công minh, có căn cứ và đúng pháp luật, đồng thời bảo vệ một cách vững chắc các quyền sở hữu về tài sản của công dân bằng pháp luật hình sự là một trong những nguyên tắc trong giai đoạn xây dựng Nhà nƣớc pháp quyền Việt Nam hiện nay. Ý thức đƣợc tầm quan trọng đó, TAND tỉnh Nam Định không ngừng đẩy nhanh tiến độ, nâng cao chất lƣợng giải quyết, xét xử các loại vụ án, phấn đấu không để xảy ra việc kết án oan ngƣời không có tội và bỏ lọt tội phạm, hạn chế tới mức thấp nhất các bản án, quyết định bị hủy, sửa do lỗi chủ quan của Thẩm phán, đảm bảo các quyết định của Tòa án đúng pháp luật, đầy đủ, rõ ràng, dễ hiểu, có sức thuyết phục cao và có tính khả thi. Tuy nhiên, vẫn còn một số ít trƣờng hợp áp dụng pháp luật không đúng, chƣa xem xét đầy đủ tính chất, mức độ phạm tội, các dấu hiệu cấu thành tội phạm (CTTP) nên dẫn đến việc định tội danh thiếu chính xác, việc hủy án, sửa án vẫn còn tồn tại, phổ biến nhất là ở các tội xâm phạm sở hữu mang tính chất chiếm đoạt. Do vậy, việc xác định đúng tội danh đối với tội hủy hoại hoặc cố ý làm hƣ hỏng tài sản để khi quyết định hình phạt nhằm trừng trị đồng thời giáo dục ngƣời phạm tội trở thành ngƣời có ích cho xã hội, không bỏ lọt tội phạm và không làm oan ngƣời vô tội là vấn đề vô cùng quan trọng. Xuất phát từ tính cấp thiết nêu trên tôi lựa chọn đề tài "Định tội danh đối với tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản theo luật hình sự Việt Nam (trên cơ sở số liệu thực tiễn xét xử địa bàn tỉnh Nam Định" để nghiên cứu làm luận văn thạc sĩ luật học. 2. Tình hình nghiên cứu Nghiên cứu những vấn đề liên quan đến việc định tội danh đối với tội hủy hoại hoặc cố ý làm hƣ hỏng tài sản đã đƣợc một số nhà khoa học và cán bộ làm công tác thực tiễn tiến hành, công bố trong nhiều công trình khoa học. Có một số luận án tiến sỹ, luận văn thạc sỹ, một số giáo trình giảng dạy, bài viết trên tạp chí và một số sách chuyên khảo đã nghiên cứu về những vấn đề này. Cụ thể nhƣ sau: Về tài liệu nghiên cứu là sách giáo trình, sách chuyên khảo, gồm có: “Giáo trình luật hình sự Việt Nam - Phần các tội phạm)” của GS.TSKH Lê Cảm, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội năm 2007; “Định tội danh - Lý luận, lời giải mẫu và 500 bài tập thực hành” của GS.TSKH Lê Cảm và PGS.TS Trịnh Quốc Toản, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội, năm 2011; “Bình luận khoa học Bộ luật hình sự - Phần các tội phạm”, tập II của Đinh Văn Quế, năm 2005; “Các tội xâm phạm sở hữu trong Bộ luật hình sự năm 1999 (được sửa đổi, bổ sung năm 2009)” của tác giả Nguyễn Mai Bộ, Nxb Chính trị Quốc gia, năm 2010, Hà Nội; “Giáo trình luật hình sự Việt Nam - Phần các tội phạm” của GS.TS Võ Khánh Vinh, Nxb Công an nhân dân năm 2001; “Bình luận khoa học chuyên sâu Bộ luật hình sự - Phần các tội phạm”, cuả ThS Đinh Văn Quế, Nxb thành phố Hồ Chí Minh, năm 2005; “Bình luận khoa học Bộ luật hình sự - Phần các tội phạm” của TS Uông Chu Lƣu (Chủ biên), Nxb Chính trị Quốc gia, năm 2004; “Luật hình sự Việt Nam - Phần các tội phạm” của Khoa luật, Đại học Quốc gia Hà Nội”, Nxb Chính trị Quốc, năm 2010), Nxb Đại học quốc gia, Hà Nội, 1997. Sau khi BLHS năm 1999 đƣợc ban hành, tội hủy hoại hoặc cố ý làm hƣ hỏng tài sản đƣợc tiếp tục đề cập trong “Giáo trình luật hình sự Việt Nam” của Trƣờng Đại học Luật Hà Nội, Nxb Công an nhân dân, năm 2000, Hà Nội; “Giáo trình luật hình sự Việt Nam - Phần các tội phạm” của Khoa luật, Đại học Quốc gia Hà Nội, Nxb Đại học Quốc gia, Hà Nội, năm 2002... Tài liệu nghiên cứu dưới góc độ là luận văn, luận án, gồm có: “Hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản trong luật hình sự Việt Nam” của Ngô Thị Huyền Phƣơng, Viện Nhà nƣớc và pháp luật, năm 2010; “Trách nhiệm hình sự đối với các tội xâm phạm sở hữu”, của tác giả Nguyễn Ngọc Chí, luận án tiến sĩ luật học, Viện nghiên cứu Nhà nƣớc và Pháp luật, năm 2000, Hà Nội. Lê Văn Đệ (2005), Định tội danh và quyết định hình phạt trong luật hình sự Việt Nam, Nxb Công an nhân dân, Hà Nội. Tài liệu là bài viết tạp chí, đề tài nghiên cứu khoa học, gồm có: Lê Cảm (2009), Hệ thống tư pháp hình sự trong giai đoạn xây dựng Nhà nước pháp quyền, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội. Học viện Tƣ pháp (2009), Chỉ dẫn tra cứu Bộ luật hình sự năm 1999 (được sửa đổi, bổ sung năm 2009), Hà Nội. Nguyễn Văn Hƣơng (2003), “Vấn đề tình tiết hình sự trong Bộ luật hình sự”, Tạp chí Luật học, Hà Nội. Dƣơng Tuyết Miên (2005), Định tội danh và quyết định hình phạt, Nxb Lao động - Xã hội, Hà Nội. Đoàn Tấn Minh (2010), Phương pháp định tội danh và hướng dẫn định tội danh đối với các tội phạm trong Bộ luật hình sự hiện hành, Nxb Tƣ pháp, Hà Nội. Đinh Văn Quế (2000), Thực tiễn xét xử và pháp luật hình sự, Nxb Đà Nẵng, Đà Nẵng. Đinh Văn Quế (2005). Bình luận khoa học về các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ, Nxb Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh, Thành phố Hồ Chí Minh. Đào Trí Úc (2001), "Tìm hiểu khái niệm và những đặc trƣng cơ bản của tội phạm theo Luật hình sự Việt Nam", Nhà nước và Pháp luật . Trịnh Tiến Việt (2001), "Một số điểm mới về các tội xâm phạm sở hữu trong luật hình sự năm 1999", Pháp lý. Võ Khánh Vinh (2003), "Thay đổi định tội danh, một số vấn đề lý luận và thực tiễn", Tòa án nhân dân. Tuy nhiên, các công trình đã nêu trên chỉ nghiên cứu riêng rẽ qua việc tranh luận tội danh để áp dụng giữa tội phạm này với tội phạm khác hay chỉ đề cập phân tích chung trong các chƣơng giáo trình, sách tham khảo, khóa luận tốt nghiệp... mà chƣa có một công trình khoa học nào ở cấp độ một luận văn thạc sĩ giải quyết riêng rẽ và độc lập một tội phạm cụ thể, việc định tội danh tội hủy hoại hoặc cố ý làm hƣ hỏng tài sản và thực tiễn xét xử trên địa bàn tỉnh Nam Định để qua đó đƣa ra những giải pháp định tội danh, cũng nhƣ để đƣa ra giải pháp nâng cao hiệu quả áp dụng các qui định trong việc phòng, chống tội phạm này trong thực tiễn. Tính cấp thiết và ý nghĩa khoa học thực tiễn của luận văn hoàn toàn có tính thời sự, nhất là trong giai đoạn hiện nay tình hình các loại tội phạm nói chung diễn biến phức tạp, hành vi thực hiện tội phạm ngày càng tinh vi. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài 3.1. Mục đích nghiên cứu Trong phạm vi của luận văn tốt nghiệp, tôi mong muốn đƣa ra cái nhìn tổng quát về các quy định của pháp luật hình sự đối với việc định tội danh đối với tội “Hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản”, thực tiễn xét xử trên địa bàn tỉnh Nam Định. Từ đó làm sáng tỏ những ƣu điểm, tồn tại và đƣa ra giải pháp góp phần hoàn thiện về "Định tội danh đối với tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản", nâng cao việc áp dụng pháp luật của những ngƣời tiến hành tố tụng và các cơ quan tiến hành tố tụng. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Trên cơ sở nghiên cứu, luận văn làm rõ một số vấn đề sau đây: Thứ nhất, nghiên cứu làm rõ khái niệm, đặc điểm, phân loại, ý nghĩa và căn cứ của việc định tội danh đối với tội hủy hoại hoặc cố ý làm hƣ hỏng tài sản cũng nhƣ những phân tích làm rõ những căn cứ pháp lý và căn cứ khoa học của việc định tội danh đối với tội “Hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản” đƣợc quy định tại điều 143 của BLHS. Thứ hai, phân tích thực trạng của việc định tội danh đối với tội “Hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản” trên địa bàn tỉnh Nam Định trong thời gian từ năm 2009 - 2014; đồng thời phân tích làm rõ những tồn tại hạn chế xung quanh việc thực hiện và những nguyên nhân cơ bản của nó. Thứ ba, đề xuất một số giải pháp và kiến nghị việc hoàn thiện các quy định của BLHS Việt Nam hiện hành cũng nhƣ những giải pháp bảo đảm thực hiện nâng cao hiệu quả của việc định tội danh đối với tội “Hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản”, cũng nhƣ công tác đấu tranh phòng, chống tội hủy hoại hoặc cố ý làm hƣ hỏng tài sản. 3.3. Phạm vi phiên cứu Luận văn nghiên cứu và giải quyết những vấn đề xung quanh việc định tội danh đối với tội hủy hoại hoặc cố ý làm hƣ hỏng tài sản, kết hợp với việc nghiên cứu thực trạng định tội danh đối với tội này trên địa bàn tỉnh Nam Định và tìm ra nguyên nhân của những tồn tại hạn chế để kiến nghị những giải pháp hoàn thiện luật thực định và đề xuất những biện pháp bảo đảm thực hiện các quy định của BLHS Việt Nam đối với tội hủy hoại hoặc cố ý làm hƣ hỏng tài sản, nâng cao hiệu quả của việc định tội danh đối với tội phạm trong thực tiễn phòng ngừa vi phạm pháp luật. Luận văn nghiên cứu về thực tiễn định tội danh đối với tội hủy hoại hoặc cố ý làm hƣ hỏng tài sản trên địa bàn tỉnh Nam Định trong 06 năm (2009 - 2014) 4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu Cơ sở lý luận của luận văn là hệ thống quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh và các văn kiện Đại hội Đảng lần thứ X, XI của Đảng Cộng sản Việt Nam về xây dựng Nhà nƣớc pháp quyền Cơ sở thực tiễn của luận văn là những việc tiến hành tố tụng của Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát nhân dân và TAND trong việc định tội danh về tội hủy hoại hoặc cố ý làm hƣ hỏng tài sản, thực tiễn xét xử trên địa bàn tỉnh Nam Định; số liệu thống kê, báo cáo tổng kết của TAND tỉnh Nam Định về tội phạm này. Phƣơng pháp luận của luận văn là dựa trên chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử. Tƣ tƣởng Hồ Chí Minh về Nhà nƣớc và pháp luật, quan điểm của Đảng và nhà nƣớc ta về xây dựng nhà nƣớc pháp quyền, về chính sách pháp luật tố tụng hình sự, về vấn đề cải cách tƣ pháp đƣợc thể hiện trong các nghị quyết đại hội Đảng lần thứ IX, X và các nghị quyết số 08 - NQ/TW; Nghị quyết số 49-NQ/TW về “Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020” của Bộ Chính trị. Trong quá trình nghiên cứu đề tài, tác giả đã sử dụng các phƣơng pháp cụ thể và đặc thù nhƣ: phƣơng pháp tổng hợp và phân tích, phƣơng pháp so sánh, đối chiếu, phƣơng pháp quy nạp, phƣơng pháp diễn dịch và quan trọng hơn cả là phƣơng pháp loại trừ. 5. Những đóng góp mới của đề tài Kết quả nghiên cứu và những giải pháp trong của luận văn có ý nghĩa nhất định đối với việc nâng cao hiệu quả về định tội danh đối với tội hủy hoại hoặc cố ý làm hƣ hỏng tài sản đồng thời góp phần đấu tranh phòng, chống tội phạm nói chung và trên địa bàn tỉnh Nam Định nói riêng. Thông qua kết quả nghiên cứu và những giải pháp, tác giả mong muốn đóng góp phần nhỏ bé của mình vào việc phát triển lý luận về định tội danh giúp việc điều tra, truy tố, xét xử các loại tội phạm nói chung và tội hủy hoại hoặc cố ý làm hƣ hỏng tài sản nói riêng đƣợc chính xác, tránh truy tố, xét xử oan và tránh bỏ lọt ngƣời phạm tội, giúp cho hoạt động của các cơ quan tƣ pháp có hiệu quả góp phần hữu hiệu vào công cuộc đấu tranh phòng, chống tội phạm. 6. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn gồm 3 chƣơng: Chương 1: Những vấn đề chung về định tội danh đối với tội hủy hoại hoặc cố ý làm hƣ hỏng tài sản. Chương 2: Thực trạng định tội danh đối với tội hủy hoại hoặc cố ý làm hƣ hỏng tài sản trên địa bàn tỉnh Nam Định Chương 3: Một số giải pháp nâng cao hiệu quả của việc định tội danh đối với tội hủy hoại hoặc cố ý làm hƣ hỏng tài sản. DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Bộ Chính trị (2002), Nghị quyết số 08/NQ-TƯ ngày 02 tháng 01 năm 2002 về một số nhiệm vụ trọng tâm công tác tư pháp thời gian tới, Hà Nội. 2. Bộ Tƣ pháp (2013), Dự thảo Luật tổ chức Tòa án nhân dân (sửa đổi), Hà Nội 3. Nguyễn Mai Bộ (2010), Các tội xâm phạm sở hữu trong Bộ luật hình sự năm 1999 (được sửa đổi, bổ sung năm 2009), Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội. 4. Lê Cảm - Trịnh Quốc Toản (2005), Định tội danh: Lý luận, hướng dẫn mẫu và 500 bài thực hành, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội. 5. Lê Cảm (2000), "Một số vấn đề lý luận chung về định tội danh", Chương XXXI - Giáo trình Luật hình sự Việt Nam, Nxb Công an nhân dân, Hà Nội. 6. Lê Cảm (2000), "Những vấn đề lý luận và thực tiễn về định tội danh", Các nghiên cứu chuyên khảo về phần chung Luật hình sự, Nxb Công an nhân dân, Hà Nội. 7. Lê Cảm (2003), "Một số vấn đề lý luận chung về định tội danh", Chương 1, Giáo trình Luật hình sự Việt Nam (Phần các tội phạm), Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội. 8. Lê Cảm (2009), Hệ thống tư pháp hình sự trong giai đoạn xây dựng Nhà nước pháp quyền, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội. 9. Nguyễn Ngọc Chí (2000), Trách nhiệm hình sự đối với các tội xâm phạm sở hữu, Luận án tiến sĩ Luật học, Viện nghiên cứu Nhà nƣớc và Pháp luật, Hà Nội. 10. Đảng Cộng sản Việt Nam (2005), Nghị quyết số 48- NQ/TW ngày 24/5/2005 của Bộ Chính trị về Chiến lược xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam đến năm 2010, định hướng đến năm 2020, Hà Nội. 11. Đảng Cộng sản Việt Nam (2005), Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 02/6/2005 của Bộ Chính trị về Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020, Hà Nội. 12. Lê Văn Đệ (2005), Định tội danh và quyết định hình phạt trong luật hình sự Việt Nam, Nxb Công an nhân dân, Hà Nội. 13. Học viện Tƣ pháp (2009), Chỉ dẫn tra cứu Bộ luật hình sự năm 1999 (được sửa đổi, bổ sung năm 2009), Hà Nội. 14. Nguyễn Văn Hƣơng (2003), “Vấn đề tình tiết hình sự trong Bộ luật hình sự”, Tạp chí Luật học, Hà Nội. 15. Dƣơng Tuyết Miên (2005), Định tội danh và quyết định hình phạt, Nxb Lao động - Xã hội, Hà Nội. 16. Đoàn Tấn Minh (2010), Phương pháp định tội danh và hướng dẫn định tội danh đối với các tội phạm trong Bộ luật hình sự hiện hành, Nxb Tƣ pháp, Hà Nội. 17. Đinh Văn Quế (2000), Thực tiễn xét xử và pháp luật hình sự, Nxb Đà Nẵng, Đà Nẵng. 18. Đinh Văn Quế (2005), Bình luận khoa học Bộ luật hình sự Phần các tội phạm, Tập II, Các tội xâm phạm sở hữu, Nxb Thành phố Hồ Chí Minh, Thành phố Hồ Chí Minh. 19. Đinh Văn Quế (2005), Bình luận khoa học về các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ, Nxb Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh, Thành phố Hồ Chí Minh. 20. Quốc hội (1985), Bộ luật hình sự, Hà Nội. 21. Quốc hội (1999), Bộ luật hình sự, Hà Nội. 22. Quốc hội (2003), Bộ luật tố tụng hình sự, Hà Nội. 23. Quốc hội (2005), Bộ luật dân sự, Hà Nội. 24. Quốc hội (2009), Bộ luật hình sự (sửa đổi, bổ sung), Hà Nội. 25. Quốc hội (2013), Hiến pháp, Hà Nội. 26. Tỉnh ủy - Hội đồng nhân dân - Ủy ban nhân dân tỉnh Nam Định (2003), Địa chí Nam Định, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội. 27. Tòa án nhân dân tỉnh Nam Định (2010), Báo cáo công tác tổng kết năm 2009 và phương hướng nhiệm vụ công tác, Nam Định. 28. Tòa án nhân dân tỉnh Nam Định (2011), Báo cáo tổng kết công tác năm 2010 và phương hướng nhiệm vụ công tác, Nam Định. 29. Tòa án nhân dân tỉnh Nam Định (2012), Báo cáo tổng kết công tác năm 2011 và phương hướng nhiệm vụ công tác, Nam Định. 30. Tòa án nhân dân tỉnh Nam Định (2013), Báo cáo tổng kết công tác năm 2012 và phương hướng nhiệm vụ công tác, Nam Định. 31. Tòa án nhân dân tỉnh Nam Định (2014), Tổng kết công tác năm 2013 và phương hướng nhiệm vụ công tác, Nam Định 32. Tòa án nhân dân tối cao (1998), Nghị quyết số 01/1998/NQ- HĐTP ngày 21/9 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn áp dụng một số quy định của Bộ luật hình sự đã được sửa đổi, bổ sung lần thứ tư, Hà Nội. 33. Tòa án nhân dân tối cao (2006), Nghị quyết số 01/2006/NQ-HĐTP ngày 12/5 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn áp dụng một số quy định của Bộ luật hình sự, Hà Nội. 34. Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Bộ Công an và Bộ Tƣ pháp (2001), Thông tư liên tịch số 02/2001/TTLT/TANDTC- VKSNDTC- BCA-BTP ngày 25/2/2001 hướng dẫn áp dụng một số quy định trong Chương XIV- Các tội xâm phạm sở hữu của Bộ luật hình sự năm 1999, Hà Nội. 35. Trịnh Quốc Toản (1999), Một số vấn đề lý luận về định tội danh và hướng dẫn phương pháp định tội danh, Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội. 36. Trƣờng Đại học Luật Hà Nội (2003), Giáo trình Luật hình sự Việt Nam (Phần các tội phạm), Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội. 37. Trƣờng Đại học Luật Hà Nội (2005), Giáo trình Luật hình sự Việt Nam, Hà Nội. 38. Trƣờng Đại học Luật Hà Nội (2008), Giáo trình Tội phạm học, Nxb Công an nhân dân, Hà Nội. 39. Đào Trí Úc (2001), "Tìm hiểu khái niệm và những đặc trƣng cơ bản của tội phạm theo Luật hình sự Việt Nam", Nhà nước và Pháp luật, (6). 40. Viện Khoa học pháp lý (2006), Từ điển Luật học, Nxb Từ điển Bách khoa, Hà Nội. 41. Trịnh Tiến Việt (2001), "Một số điểm mới về các tội xâm phạm sở hữu trong luật hình sự năm 1999", Pháp lý, (5). 42. Võ Khánh Vinh (2003), "Thay đổi định tội danh, một số vấn đề lý luận và thực tiễn", Tòa án nhân dân, (11). 43. Võ Khánh Vinh (2013), Lý luận chung về định tội danh, Nxb Khoa học Xã hội Hà Nội.