Lời nói đầu
Kể từ Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI năm1986, Đảng và Nhà nước ta chủ trương đổi mới toàn diện nền kinh tế đât nước với phương châm chuyển từ nền kinh tế tập trung, quan liêu, bao cấp sang nền kinh tế vận hành theo cơ chế thị trường có sự quản lý của nhà nước theo định hướng Xâ hội chủ nghĩa. Đảng và nhà nước đa khẳng định phát huy mọi nguồn lực trong nước đồng thời kết hợp tận dụng thời cơ quốc tế tiến hành thực hiện Công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước thành công với mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xa hội công bằng, văn minh.
Qua những đổi mới kịp thời, nền kinh tế nước ta đâ đạt được những thành quả đáng khích lệ: Tăng trưởng kinh tế cao, quan hệ quốc tế được mở rộng, ổn định chính trị và xa hội, đẵ có tích luỹ từ nội bộ nền kinh tế, kifm ngạch xuất khẩu bình quân tăng cao. . . .
Đạt được những thành quả đó là nỗ lực của toàn Đảng, toàn dân ta nói chung và của các thành phần kinh tế nói riêng. Những thành quả ấy có sự đóng góp không nhỏ của loại hình doanh nghiệp vừa và nhỏ(DNVVN) .
DNVVN có một vai trò quan trọng trong sự nghiệp Công nghiệp hoá và hiện đại hoá đất nước. Điều đó đẵ được cụ thể hoá trong văn kiện đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VIII “. . . phát triển các loại hình doanh nghiệp quy mô vừa và nhỏ là chính, với công nghệ thích hợp, vốn đầu tư ít, tạo nhiều việc làm, thời gian thu hồi vốn nhanh. Chú trọng đầu tư chiều sâu, đổi mới trang thiết bị nhằm khai thác có hiệu quả năng lực thiết bị hiên có. . ”(Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VIII, 1996, tr23). DNVVN có những ưu điểm nổi bật mà các loại hình doanh nghiệp khác không có được, đặc biệt trong thời kì chuyển đổi hiện nay ở đất nước ta như có sức năng động, có khả năng thích nghi, dễ thay đổi công nghệ, hiệu quả đầu tư tương đối cao, dễ quản lý. . .
Song, DNVVN ở Việt nam hiện nay còn ít vốn, trình độ khoa học công nghệ hạn chế, gặp nhiều khó khăn trong việc nâng cao sức canh tranh của sản phẩm trên thị trường trong nước cũng như quốc tế, hiệu quả sử dụng vốn thấp. . . Nói tóm lại DNVVN chưa phát huy hết vai trò to lớn của mình, ít được sự ưu ái của các ngân hàng, khó liên doanh liên kết và cuối cùng thiếu một chính sách hỗ trợ vĩ mô của Nhà nước. Xuất phát từ tình hình thực tế Đất nước nói chung, tình hình DNVVN ở Việt Nam nói riêng, em đa lựa chọn đề tài: “Vai trò của Doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Việt Nam và những biên pháp tạo điều kiện phát triển Doanh nghiệp vừa và nhỏ. ”với mục đích:
-Đánh giá một cách khách quan, đúng đắn thực trạng của DNVVN ở Việt Nam. Qua đó thấy được vai trò to lớn của DNVVN trong quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.
-Đưa ra một số giải pháp nhằm góp một tiếng nói chung thúc đẩy sự phát triển DNVVN, đưa nền kinh tế đất nước sớm thành công trong quá trình CNH-HĐH đất nước.
-Nâng cao trình độ lý luận và tư duy khoa học cho bản thân.
26 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2664 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Vai trò của Doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Việt Nam và những biên pháp tạo điều kiện phát triển Doanh nghiệp vừa và nhỏ, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Vai trß cña Doanh nghiÖp võa vµ nhá ë ViÖt Nam vµ nh÷ng biªn ph¸p t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn Doanh nghiÖp võa vµ nhá
------------------------
Lêi nãi ®Çu
KÓ tõ §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VI n¨m1986, §¶ng vµ Nhµ níc ta chñ tr¬ng ®æi míi toµn diÖn nÒn kinh tÕ ®©t níc víi ph¬ng ch©m chuyÓn tõ nÒn kinh tÕ tËp trung, quan liªu, bao cÊp sang nÒn kinh tÕ vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhµ níc theo ®Þnh híng X· héi chñ nghÜa. §¶ng vµ nhµ níc ®· kh¼ng ®Þnh ph¸t huy mäi nguån lùc trong níc ®ång thêi kÕt hîp tËn dông thêi c¬ quèc tÕ tiÕn hµnh thùc hiÖn C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc thµnh c«ng víi môc tiªu d©n giµu, níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, v¨n minh.
Qua nh÷ng ®æi míi kÞp thêi, nÒn kinh tÕ níc ta ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh qu¶ ®¸ng khÝch lÖ: T¨ng trëng kinh tÕ cao, quan hÖ quèc tÕ ®îc më réng, æn ®Þnh chÝnh trÞ vµ x· héi, ®½ cã tÝch luü tõ néi bé nÒn kinh tÕ, kifm ng¹ch xuÊt khÈu b×nh qu©n t¨ng cao. . . .
§¹t ®îc nh÷ng thµnh qu¶ ®ã lµ nç lùc cña toµn §¶ng, toµn d©n ta nãi chung vµ cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ nãi riªng. Nh÷ng thµnh qu¶ Êy cã sù ®ãng gãp kh«ng nhá cña lo¹i h×nh doanh nghiÖp võa vµ nhá(DNVVN) .
DNVVN cã mét vai trß quan träng trong sù nghiÖp C«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. §iÒu ®ã ®½ ®îc cô thÓ ho¸ trong v¨n kiÖn ®¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VIII “. . . ph¸t triÓn c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp quy m« võa vµ nhá lµ chÝnh, víi c«ng nghÖ thÝch hîp, vèn ®Çu t Ýt, t¹o nhiÒu viÖc lµm, thêi gian thu håi vèn nhanh. Chó träng ®Çu t chiÒu s©u, ®æi míi trang thiÕt bÞ nh»m khai th¸c cã hiÖu qu¶ n¨ng lùc thiÕt bÞ hiªn cã. . ”(V¨n kiÖn §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VIII, 1996, tr23). DNVVN cã nh÷ng u ®iÓm næi bËt mµ c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp kh¸c kh«ng cã ®îc, ®Æc biÖt trong thêi k× chuyÓn ®æi hiÖn nay ë ®Êt níc ta nh cã søc n¨ng ®éng, cã kh¶ n¨ng thÝch nghi, dÔ thay ®æi c«ng nghÖ, hiÖu qu¶ ®Çu t t¬ng ®èi cao, dÔ qu¶n lý. . .
Song, DNVVN ë ViÖt nam hiÖn nay cßn Ýt vèn, tr×nh ®é khoa häc c«ng nghÖ h¹n chÕ, gÆp nhiÒu khã kh¨n trong viÖc n©ng cao søc canh tranh cña s¶n phÈm trªn thÞ trêng trong níc còng nh quèc tÕ, hiÖu qu¶ sö dông vèn thÊp. . . Nãi tãm l¹i DNVVN cha ph¸t huy hÕt vai trß to lín cña m×nh, Ýt ®îc sù u ¸i cña c¸c ng©n hµng, khã liªn doanh liªn kÕt vµ cuèi cïng thiÕu mét chÝnh s¸ch hç trî vÜ m« cña Nhµ níc. XuÊt ph¸t tõ t×nh h×nh thùc tÕ §Êt níc nãi chung, t×nh h×nh DNVVN ë ViÖt Nam nãi riªng, em ®· lùa chän ®Ò tµi: “Vai trß cña Doanh nghiÖp võa vµ nhá ë ViÖt Nam vµ nh÷ng biªn ph¸p t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn Doanh nghiÖp võa vµ nhá. ”víi môc ®Ých:
-§¸nh gi¸ mét c¸ch kh¸ch quan, ®óng ®¾n thùc tr¹ng cña DNVVN ë ViÖt Nam. Qua ®ã thÊy ®îc vai trß to lín cña DNVVN trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.
-§a ra mét sè gi¶i ph¸p nh»m gãp mét tiÕng nãi chung thóc ®Èy sù ph¸t triÓn DNVVN, ®a nÒn kinh tÕ ®Êt níc sím thµnh c«ng trong qu¸ tr×nh CNH-H§H ®Êt níc.
-N©ng cao tr×nh ®é lý luËn vµ t duy khoa häc cho b¶n th©n.
MÆc dï trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn §Ò ¸n em ®· hÕt søc cè g¾ng nhng do ®iÒu kiªn h¹n chÕ vÒ tr×nh ®é vµ thêi gian nªn bµi viÕt kh«ng thÓ kh«ng cã nh÷ng thiÕu sãt vµ h¹n chÕ. Em rÊt mong sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c« gi¸o ®Ó bµi viÕt cña em ®îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¸m ¬n!
I-Vai trß cña doanh nghiÖp võa vµ nhá ë níc ta hiÖn nay vµ nh÷ng khã kh¨n.
Vai trß cña doanh nghiÖp võa vµ nhá ë níc ta.
NÒn kinh tÕ níc ta thêi kú kÕ hoach ho¸ tËp trung víi chñ tr¬ng cña §¶ng vµ Nhµ níc: C¶ níc tiÕn lªn s¶n xuÊt lín x· héi chñ nghÜa, chØ cã nÒn s¶n xuÊt lín míi cã chñ nghÜa x· héi. Do ®ã c¶ níc tËp trung x©y dùng c¸c nhµ m¸y, c¸c xÝ nghiÖp, Hîp t¸c x· víi quy m« cµng lín cµng tèt. §iÒu ®ã lµm cho søc s¶n xuÊt x· héi bÞ gi¶m sót, kh«ng ph¸t huy hÕt néi lùc vµ tiÒm n¨ng thùc tÕ, vµ ®· bá qua mét m« h×nh doanh nghiÖp quan träng, m« h×nh doanh nghiÖp võa vµ nhá.
KÓ tõ khi chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ sang c¬ chÕ thÞ trêng, thõa nhËn sù tån t¹i l©u dµi c¸c h×nh thøc së h÷u kh¸c nhau vÒ t liÖu s¶n xuÊt vµ khuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh th× khu vùc kinh tÕ t nh©n míi thùc sù an t©m ®Çu t ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh. Còng tõ ®ã hµng lo¹t c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô cña t nh©n, c¸ thÓ, hé gia ®×nh ra ®êi vµ ph¸t triÓn, gãp phÇn gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm vµ t¨ng thu nhËp cho ngêi lao ®éng. Mµ theo thèng kª, hiÖn nay ë ViÖt nam cã kho¶ng trªn 90% tæng sè doanh nghiÖp lµ DNVVN víi c¸c h×nh thøc :DNNN, DN t nh©n, c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, c«ng ty cæ phÇn. Chóng ta thö cïng nhau xem xÐt mét sè sè liÖu vÌ c¸c lo¹i h×nh kinh tÕ nµy ®Ó phÇn nµo thÊy ®îc vai trß to lín cña DNVVN ë níc ta hiÖn nay.
Sù ph¸t triÓn DNVVN ®îc tr×nh bµy díi ®©y(Table 1)1 “Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn DNVVN ë ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng
T¹p chÝ Nghiªn cøu kinh tÕ -12/96-Tr44, 45
Nguüen h¶i H÷u-Nguüen h÷u Ninh
N¨m
dntn
ctcp
Cttnhh
ådn
åvèn
ålao §éng
12/1995
770
--
--
--
--
10. 000
08/1997
6728
2570
91
9389
--
500. 000
12/1997
9334
3287
117
12738
3979
--
12/2000
13772
5120
133
19025
6620, 8
--
06/1995
16064
6226
148
22438
8256
--
03/1996
--
--
--
26000
10584
--
§èi víi c¬ së s¶n xuÊt c«ng nghiÖp quy m« nhá, n¨m 1995 c¶ níc cã 333337 c¬ së, n¨m 1996 t¨ng lªn 376930 c¬ së, n¨m 1992 t¨ng lªn 446771 c¬ së. N¨m 1996 so víi n¨m 1995 t¨ng 13%, n¨m 1992 so víi n¨m1996 t¨ng 18, 5%. Hîp t¸c x· cã xu híng gi¶m, tÝnh ®Õn ngµy 1/1/1992 c¶ níc cã 8829 HTX vµ tæ hîp s¶n xuÊt so víi n¨m 1985 chØ cßn 25%, so víi n¨m 1997 chØ cßn kho¶ng 1/3.
Nh vËy, tèc ®é t¨ng trëng cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ë níc ta thêi gian qua lµ t¬ng ®èi nhanh, giai ®o¹n 1995-2000 mçi n¨m t¨ng thªm 15-20% c¬ së míi. §Õn n¨m 1998, riªng sè HTX trong c«ng nghiÖp vµ dÞch vô lµ h¬n 6000, khu vùc Nhµ níc cã kho¶ng trªn 5000 doanh nghiÖp võa vµ nhá. 1 Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn doanh nghiÖp võa vµ nhá ë ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng.
NguyÔn H÷u H¶i - NguyÔn H÷u Ninh
T¹p chÝ Ngiªn cøu kinh tÕ sè223-Th¸ng 12/1996
VÒ lo¹i h×nh tæ chøc tÝnh ®Õn ngµy 1/11/1997 c¶ níc cã 39559c¬ së s¶n xu¸t kinh doanh cã ®¨ng kÝ kinh doanh (kh«ng kÓ c¸c hé kinh doanh theo nghÞ ®Þnh 66). Trong ®ã:
-Doanh nghiÖp nhµ níc cã 6200 doanh nghiÖp, trong ®ã 84, 8% lµ c¸c DNVVN (gåm c¶ 2000 doanh nghiÖp lµ thµnh viªn cña c¸c tæng c«ng ty lín)
-Doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ t nh©n (c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, c«ng ty cæ phÇn, doanh nghiÖp t nh©n vµ hîp t¸c x·):Cã 33359DN, trªn 97% sè DN cã quy m« võa vµ nhá, trong ®ã, 86, 7% sè doanh nghiÖp cã quy m« nhá vµ 48, 8% cã quy m« cùc nhá.
HiÖn nay cha cã mét sè liÖu thèng kª chÝnh thøc, mang tÝnh chi tiÕt nµo vÒ nh÷ng ®ãng gãp cña DNVVN ë ViÖt Nam ®èi víi nÒn kinh tÕ . Chóng ta h·y thö cïng nhau xem xÐt sù ®ãng gãp cña DNVVN ë mét sè níc l¸ng giÒng ph¸t triÓn còng nh ®ang ph¸t triÓn xung quanh chóng ta ®Ó h×nh dung ra vai trß cña nã ®èi víi nÒn kinh tÕ(Table 2)
TÇm quan träng cña DNVVN ë khu vùc §NA vµ Ch©u ¸
Table 2
Quèc Gia
C¸c c¬ s¬ (%)
Lao ®éng (%)
Tæng s¶n phÈm(%)
Indonesia
88. 0
32. 0
35. 5
Malaixia
94. 7
41. 2
28. 9
Philippines
98. 6
61. 6
17. 2
Singapore
86. 7
53. 7
22. 6
Thailand
96. 6
49. 8
Céng hoµ TriÒu Tiªn
97. 6
57. 6
39. 0
NhËt B¶n
99. 1
72. 2
52. 0
Nguån:Chee(1998)1 B¸o c¸o cña Nilgun . f. Tas Dù ¸n US/VIE/95/00400000
Cuéc nghiªn cøu gÇn ®©y vÒ c¸c ®Æc ®iÓm cña DNVVN ®½ dîc tiÕn hµnh bëi SIDA, ILO, ARTEP cïng víi sù hîp t¸c cña Viªn nghiªn cøu lao ®éng vµ c¸c vÊn ®Ì x· héi, Bé Lao ®éng -Th¬ng binh vµ x· héi vµo n¨m 1996. Cuéc kh¶o s¸t ®îc tiÕn hanh trªn 1008 doanh nghiÖp võa vµ nhá cña nhµ níc vµ t nh©n trong ®è cã 89, 5% lµ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ho¹t ®éng trong c¶ thµnh phè vµ n«ng th«n, ®Æt t¹i 3 khu vùc ph¸t triÓn chñ yÕu cña ViÖt Nam. Cuéc kh¶o s¸t cung cÊp nh÷ng th«ng tin vÒ c¸c doanh nghiÖp t nh©n cã díi 50 c«ng nh©nvµ c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc cã díi 200 c«ng nh©n.
B¶ng díi ®©y sÏ minh ho¹ nh÷ng nÐt ®Æc trng chñ yÕu cña lo¹i h×nh doanh nghiÖp ë thµnh thÞ vµ lo¹i h×nh së h÷u thu ®îc qua cuéc ®iÒu tra nãi trªn.
B¶ng 1. C¸c nÐt ®Æc trng kinh tÕ chñ yÕu cña c¸c doanh nghiÖp thµnh thÞ 1995.
Hµ Néi
H¶i Phßng
TP Hå ChÝ Minh
Tæng sè c¸c DN ngoµi quèc doanh
Nhá
Võa
Thu nhËp, $
17542
32558
57589
40883
12118
Gi¸ tri gia t¨ng, $
4989
7873
14238
10260
4621
L¬ng, $
2240
3450
5849
4043
1874
Lîi nhu©n, $
1727
3296
7373
4908
1676
Tæng sè tµi sÈn, $
16812
32166
28336
25636
10685
Vèn lu©n chuyÓn
4040
9046
6933
6468
1961
Nî, $
688
1944
1860
1528
0
Lao ®éng
14. 24
18. 53
15. 11
15. 51
10. 00
L§ c¶ ngµy
12. 04
15. 90
11. 33
12. 42
9. 0
C«ng nh©n
11. 8
16. 8
12. 39
13. 06
8. 0
CN c¶ ngµy
10. 08
14. 44
9. 58
10. 66
6. 0
Gi¸ tri thÆng d/L§, $
397
412
990
702
445
Tµi s¶n/L§$
1022
1715
2196
1754
980
Gi¸ trÞ thÆng d/tµi s¶n$
1. 20
0. 86
3. 86
2. 49
0. 50
Nî tµi s¶n%
3. 3
5. 2
3. 1
3. 6
0. 2
L¬ng trung b×nh$
212
217
441
331
261
% nî c«ng nh©n
62
72
64
65
83
MÆc dï cã thÓ cßn ph¶i bµn luËn c¸c sè liÖu vÒ DNVVN ®îc nªu lªn ë ®©y ph¶n ¸nh c¸c t×nh tr¹ng phÇn nµo cha ®îc cËp nhËt (sè liÖu n¨m 1995 so víi n¨m 1998) vµ bµn luËn vÒ mét nÒn kinh tÕ vÉn ®ang trong thêi kú qu¸ ®é, m«i trêng doanh nghiÖp thay ®æi nhanh chãng theo bÊt kú chiÒu híng nµo nhng c¸c c¸c th«ng tin ë ®©y ph¶n ¸nh c¸c chiÒu híng ®ang phæ biÕn ®èi víi c¸c DNVVN ë ViÖt Nam hiªn nay vµ còng qua ®ã chóng ta cã thÓ phÇn nµo thÊy ®îc vai trß vµ nh÷ng ®ãng gãp to lín cña DNVVN
Sau 10 n¨m ®æi míi, ®ãng gãp cña c¸c DNVVN ë ViÖt Nam vµo sù ph¸t triÓn kinh tÐ cña ®Êt níc vµ gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm kh«ng ph¶i lµ nhá, ChØ tÝnh trong lÜnh vùc c«ng nghiÖp, TCN, DV, TM, dÞch vô vËn t¶i x©y dùng c¸c XNVVN ®· thu hót 3, 5 triÖu lao ®éng chiÕm 11, 5% tæng sã lao ®éng x· héi c¶ níc, ®Çu t 4150 tØ ®«ng trong tæng sè 9100 tØ ®ång ®Çu t vµo khu vùc nµy. Gi¸ trÞ s¶n lîng CN do DNVVN t¹o ra vµo n¨m 1997 lµ 5315 tØ ®ång, chiÕm 26 % tæng gi¸ trÞ s¶n lîng c«ng nghiÖp. Tæng møc b¸n lÎ hµng ho¸ n¨m 1997 ®¹t h¬n 2900 tØ ®ång b»ng 78% tæng møc b¸n lÎ trªn thÞ trêng. Hiªn nay, nhu vÒ viÖc lµm ë níc ta lªn tíi kho¶ng 3, 5-4 triÖu ngêi mçi n¨m. Thùc tÕ cho thÊy, khu vùc kinh tÕ quèc doanh n¨m cao nhÊt còng chØ thu hót ®îc kho¶ng 2 triÖu lao ®éng. Trong khi ®ã chØ riªng khu vùc kinh tÕ t nh©n trong c«ng nghiÖp vµ th¬ng m¹i n¨m 1995 ®· thu hót tíi 4-4, 5 triÖu lao ®éng.
DNVVN ®· cung cÊp mét khèi lîng lín, ®a d¹ng vµ phong phó vÒ s¶n phÈm ®ãng gãp vµo sù ph¸t triÓn kinh tÕ. Trong n¨m 1996, gi¸ trÞ tæng s¶n lîng c«ng nghiÖp do c¸c DNVVN t¹o ralµ 62094 tû ®ång, chiÕm 55% gi¸ trÞ tæng s¶n lîng toµn ngµnh c«ng nghiÖp.
§Ó ®Èy m¹nh t¨ng trëng kinh tÕ nhÊt thiÕt ph¸t triÓn ®îc lùc lîng s¶n xuÊt víi n¨ng suÊt lao ®éng ngµy cµng cao. Muèn vËy kh«ng chØ dùa vµo n«ng nghiÖp vµ sö dông lao ®éng thñ c«ng mµ ph¶i ph¸t triÓn c«ng nghiÖp víi c«ng nghÖ ngµy cµng hiÖn ®¹i t¹o nÒn t¶ng cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ nhanh, hiÖu qu¶ vµ bÒn v÷ng. Thùc hiÖn CNH-H§H ph¶i dùa vµo nguån lùc trong níc lµ chÝnh kÕt hîp víi tranh thñ tèi ®a nguån lùc bªn ngoµi.
V× vËy, ë ViÖt Nam viÖc ®Èy m¹nh ph¸t triÓn c¸c lo¹i h×nh DNVVN lµ rÊt phï hîp v× ®ßi hái vèn ®Çu t Ýt, t¹o nhiÒu viÖc lµm, thêi gian thu håi vèn nhanh. DÔ thay ®æi c«ng nghÖ, dÏ thÝch øng víi thÞ trêng, hiÖu qu¶ ®Çu t cao. . Do ®ã nã thu hót nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ tham gia x©y dùng vµ ph¸t triÓn ë c¶ n«ng th«n vµ thµnh thÞ, ë c¸c vïng kinh tÕ kh¸c nhau, t¹o ®iÌu kiÖn tõng bíc thùc hiÖn CNH-H§H ®Êt níc.
Cã thÓ ®èi víi ViÖt Nam, thùc hiÖn CNH-H§H ph¶i tiÕn hµnh ®ång bé c¸c vÊn ®Ò: môc tiªu, ph¬ng híng, néi dung, c¸ch ®i c¸c h×nh thøc huy ®éng vµ tæ chøc lùc lîng, khai th¸c c¸c nguån lùc ®Ó tiÕn hµnh CNH-H§H ®Êt níc. §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò trªn chóng ta cÇn gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò c¬ b¶n:
-Ph¶i CNH-H§H nhanh, bÒn v÷ng, hiÖu qu¶ ®Ó tr¸nh nguy c¬ tôt hËu trong khi nguån vèn cã h¹n, nhiÒu ngêi cha cã viÖc lµm.
-CNH-H§H ®ùoc tiÕn hµnh ë ViÖt Nam hiÖn nay trong ®IÒu kiÖn míi ®ã lµ nÒn kinh tÕ thÞ tr¬ng theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa.
-CNH-H§H nhanh nhng kh«ng g©y ra nh÷ng hËu qu¶ vÒ m«i trêng x· héi.
KÕt hîp quy m« doanh nghiÖp lín, võa, nhá vµ x¸c ®Þnh vai trß vÞ trÝ cña DNVVN chÝnh lµ mét néi dung quan träng cña CNH-H§H. Vai trß cña c¸c DNVVN ë níc ta lµ rÊt quan träng vµ nã ®îc thÓ hiÖn ë c¸c mÆt:
Tríc hÕt, ph¸t triÓn DNVVN sÏ t¹o ra nhiÒu c«ng ¨n viÖc lµm b»ng vèn cña dan lµ chñ yÕu. Nh×n chung ë c¸c níc ®ang ph¸t triÓn còng nh c¸c níc ph¸t triÓn DNVVN chiÕm tØ träng lín trong tæng sè c¸c Doanh nghiÖp cña mçi nícvµ gi¶ quyÕt kho¶ng 2/3 lùc lîng lao ®éng c«ng nghiÖp, ë níc ta vÊn ®Ò gi¶I quyÕt viÖc lµm ®· trë nªn bøc b¸ch, trong hßan c¶nh ®ã ph¸t triÓn DNVVN sÏ t¹o ra ®îc nhiÒu viÖc lµm trong thêi gian ng¾n.
C¸c DNVVN thêng ®îc thµnh lËp víi sè vèn ban ®Çu kh«ng lín vµ chñ yÕu lµ cña d©n, sù tµI trî bªn ngoµi lµ hÕt søc h¹n chÕ. KÕt qu¶ ®iÒu tra n¨m 1996-1997 cho thÊy : ®èi víi DNVVN vèn ®Çu t thµnh lËp díi 500 triÖu ®ång , b»ng 1/5-1/10 doang nghiÖp lín) íc tÝnh do ph¸t triÓn DNVVN ®· thu hót kho¶ng 25. 000 tØ ®ång.
Nh vËy th«ng qua ph¸t triÓn DNVVN sÏ huy ®éng, sö dông c¸c nguån lùc cña d©n lµm cho CNH-H§H thùc sù trë thµnh nguån lùc cña d©n.
-Víi sè lîng lín thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ, thu hót phÇn lín lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp vµ kinh doanh trªn mäi lÜnh vùc. C¸c DNVVN ®· vµ ®ang t¹o ra phÇn lín c¸c s¶n phÈm x· héi, thu nhËp quèc d©n vµ ®ãng gãp nhiÒu cho ng©n s¸ch Nhµ níc. MÆt kh¸c nã còng ®¸p øng nhanh nh÷ng nhu cÇu cña thÞ trêng.
-§Ó CNH, H§H ®i ®Õn th¾ng lîi, kh«ng thÓ kh«ng cã nh÷ng doanh nghiÖp lín, vèn nhiÒu , kÜ thuËt hiÖn ®¹i lµm lßng cèt trong mét ngµnh nh»m t¹o ra søc m¹nh ®Î cã thÓ c¹nh tranh th¾ng lîi trªn thÞ trêng quèc tÕ. Ngoµi ra, chóng ta còng cÇn ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p nh»m t¨ng cêng kh¶ n¨ng tÝch tô vµ tËp trung c¸c DNVVN ®Ó c¸c doanh nghiÖpnµy cã thÓ v¬n lªn lµm ¨n cã hiÖu qu¶ vµ ®øng v÷ng trªn th¬ng trêng.
-DNVVN dÔ cã kh¶ n¨ng ¸p dông khoa häc kÜ thuËt, c«ng nghÖ míi nh»m ®¹t ®Õn môc tiªu CNH, H§H g¾n víi m«i trêng ph¸t triÓn vµ bÒn v÷ng.
Chó träng ph¸t triÓn DNVVN lµ mét trong nh÷ng híng chiÕn lîc quan träng trong qu¸ tr×nh CNH, H§H ®Êt níc .
2.Thùc tr¹ng doanh nghiÖp võa vµ nhá ë ViÖt Nam
HiÖn nay, khu vùc DNVVN chiÕm tû träng lín (ø¬c kho¶ng 85%) trong tæng sè doanh nghiÖp thuéc mäi thµmh phÇn kinh tÕ cña c¶ níc vµ cã bíc ph¸t triÓn ®¸ng kÓ, c¶ vÒ sè lîng vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, ®ãng gãp ®¸ng kÓ vµo tæng s¶n phÈm trong níc,t¹o viÖc lµm vµ thu nhËp cho ngêi lao ®éng. Tuy nhiªn, phÇn lín DNVVN cßn míi ®îc h×nh thµnh, cßn yÕu kÐm, sù ph¸t triÓn phµn nhiÒu mang tÝnh tù ph¸t, mét sè nhµ ®Çu t véi v· thµnh lËp doanh nghiÖp cña m×nh khi cha ®ñ ®iÒu kiÖn chÝn muåi (thiÕu vèn ®Ó ®¨ng ký, cha cã trô së cè ®Þnh...) nªn mét sè doanh nghiÖp ra ®êi nhng kh«ng ho¹t ®éng ®îc, ho¹c ho¹t ®éng cÇm chõng, chôp giËt vµ cuèi cïng r¬i vµo t×nh tr¹ng khã kh¨n, dÔ dÇn tíi ph¸ s¶n.
Tr×nh ®é qu¶n lý, c«ng nghÖ,trang thiÕt bÞ, m¸y mãc cña DNVVN cßn l¹c hËu nªn h¹n chÕ rÊt lín kh¶ n¨ng c¹nh tranh. PhÇn lín c¸c DNVVN ë níc ta míi ®îc thµnh lËp trong nh÷ng n¨m ®æi míi gÇn ®©y, l¹i thiÕu vèn, kü n¨ng qu¶n lý nªn c¸c nhµ ®Çu t cha thÓ mua s¾m ®îc trang thiÕt bÞ m¸y mãc hiÖn ®¹i. PhÇn lín m¸y mãc, thiÕt bÞ lµ cò, ®îc mua l¹i tõ c¸c DNNN bÞ gi¶i thÓ, thanh lý ®Ó ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt tríc m¾t mµ cha cã chiÕn lîc ®Çu t dµi h¹n.
Lao ®éng trong c¸c DNVVN chñ yÕu lµ lao ®éng phæ th«ng, Ýt dîc ®µo t¹o , thiÕu kü n¨ng, tr×nh ®é v¨n ho¸ thÊp, ®Æc biÖt lµ sè lao ®éng trong c¸c c¬ së kinh doanh nhá. Sè liÖu ®iÒu tra cho thÊy: chØ cã 5,13%lao ®éng trong khu vùc ngoµi quèc doanh cã th×nh ®é ®¹i häc, trong ®ã tËp trung vµo c¸c c«ng ty TNHH vµ c«ng ty cæ phÇn (h¬n 80%). PhÇn lín c¸c chñ doanh nghiÖp ngoµi uãc doanh cha ®îc ®µo t¹o. Trong sè c¸c chñ doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh th× 42,7% lµ nh÷ng ngêi ®· tõng lµ c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc nhµ níc. Trªn 60% sè chñ doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh cã ®é tuæi trªn 40. Kh¶ng 48,4%sè chñ doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh kh«ng cã b»ng cÊp chuyªn m«n vµ chØ cã 31,2% sè chñ doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh cã tr×nh ®é tõ cao ®¼ng trë lªn...
ThiÕu vèn ®Ó s¶n xuÊt vµ më réng s¶n xuÊt lµ mét trong nh÷ng khã kh¨n lín nhÊt ®èi víi c¸c DNVVN. ThÞ trêng cung øng vèn cho DNVVN chñ yÕu lµ thÞ trêng tµi chÝnh phi chÝnh thøc. c¸c chñ doanh nghiÖp thêng vay vèn cña th©n nh©n, b¹n bÌ vµ cña nh÷ng ngêi cho vay lÊy l·i. HÇu nh c¸c DNVVN, nhÊt lµ c¸c DNVVN ngoµi quèc doanh kh«ng tiÕp c©n ®îc víi nguån tÝn dông chÝnh thøc, tøc tÝn dông cña hÖ thèng ng©n hµng. Nguyªn nh©n cña t×nh tr¹ng trªn lµ do nguån vèn tÝn dông cña hÖ thèng ng©n hµng chñ yÕu lµ dµnh cho c¸c DNNN lín. MÆt kh¸c, b¶n th©n c¸c DNVVN kh«ng cã kh¶ n¨ng ®¸p øng ®îc ®ßi hái cña c¸c ng©n hµng vÒ thñ tôc nh: lËp dù ¸n, thÕ chÊp... §ång thêi, nhiÒu DNVVN còng kh«ng muèn vay®Ó trèn tr¸nh nghÜa vô nép thuÕ .
VÒ thÞ trêng vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh. C¸c DNVVN cã mét thÞ trêng tiÒm n¨ng rÊt lín bëi níc ta cã d©n sè gaanf 80 triÖu ngêi, trong ®oa 80% ë n«ng th«n nªn møc ®é yªu cÇu vÖ chÊt lîng hµng ho¸ vµ dÞch vô cha cao. Tuy nhiªn, hiÖn t¹i thÞ trêng trong níc l¹i bÞ hµng nhËp lËu tõ níc ngo¹i trµn ngËp, ®Æc biÖt lµ hµng tiªu dïng g©y nhiÒu khã kh¨n cho c¸c DNV&N v× ®ã lµ thÞ trêng cña hä. Trong khi ®ã , do thiÕu vèn, c«ng nghÖ thiÕt bÞ l¹c h©u nªn c¸c DNVVN kh«ng cã kh¶ n¨ng h¹ gi¸ hµng ®Ó c¹nh tranh. giµnh l¹i thÞ trêng.
3.Xu híng ph¸t triÓn DNVVN trong chiÕn lîc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc
§ßng lèi ®æi míi cña ®¶ng ta lµ ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn ,vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ trêng ,cã sù qu¶n lý cña nhµ níc theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa ,gi¶I phãng søc s¶n xuÊt x· héi ,d©n chñ ho¸ ®êi sèng kinh tÕ .DNVVN cã tiÒm n¨ng to lín,tiÒm Èn trong c¸c thµnh phÇn kinh tÕvµ trong nh©n d©n,®ang ,®ang ®îc kh«I phôc vµ ph¸t triÓn.Sè lîng doanh nnghiÖp ngoµI quèc doanh mµ ®a sè lµ DNVVN t¨ng lªn nhanh chãng trong khi kinh tÕ tËp thÓ vµ doanh nghiÖp nhµ níc ®ang ®îc tæ chøc s¾p xÕp l¹I theo xu híng gi¶m vÒ sè lîng ,n©ng cao vÒ chÊt lîngvµ hiÖu qu¶ kinh doanh.VÌ c¬ cÊu theo lo¹I h×nh kinh tÕ hé gia ®×nh ,doanh nghiÖp t nh©n ,cã tèc ®é t¨ng nhanh nhÊt so víi c¸c lo¹I h×nh doanh nghiÖp kh¸c.
Cho ®Õn nay níc ta vÉn lµ mét níc kÐm ph¸t triÓn,n¨ng suÊt lao ®éng vµ tÝch luü cßn thÊp,d©n cha cã kh¶ n¨ng ®Çu t línnªn gi¶I ph¸p thùc tÕ lµ ®Çu t nhá víi diÖn réng®Ó cã tÝch luü tõ néi bé d©n c, tõ sè lîng chuyÓn ho¸ thµnh chÊt lîng.Bªn c¹nh cÊc doannnh nghiÖp lín së h÷u nhµ níc gi÷ vÞ trÝ then chè trong nÒn kinh tÕ,chóng ta cã mét hÖ thèng DNVVN réng kh¾p,DNVVN sÏ gi¶I quyÕt ®îc nhiÒu vÊn ®Ò mµ doanh nghiÖp lín kh«ng thÓ lµm tèt ®îc:lao ®éng ,viÖc lµm ,m«I trêng,cghi phÝ ®Çu t thÊp,phï hîp víi kh¼ n¨ng qu¶n lý cña chñ ®oanh nghiÖp.
Trong t¬ng lai DNVVN sÏ ph¸t triÓn réng kh¾p nh mét yÕu tè phô trî cho c¸c khu c«ng nghiÖp tËp trung.DNVVN sÏ lµ cÇu nèi gi÷a c«ng nghiÖp víi n«ng th«n,n«ng nghiÖp s¶n xuÊt víi tiªu dïngthhheo xu híng x· héi ho¸.NÒn kinh tÕ cïng mét lóc sÏ ph¸t triÓn theo hai híng :vi ho¸ vµ tËp ®oµn ho¸ ;hai xu híng ®ã kh«ng biÖt lËp mµ x©u chuçi,hîp t¸c thµnh mét hÖ thèngmµ DNVVN lµ h¹ tÇng c¬ së trong cÊu tróc nÒn s¶n xuÊt x· héi.Sù co gi·n vµ chuyÓn ®éng xen kÏ cña c¸c DNVVN vµ doanh nghiÖp lín lµ liÖu ph¸p c¶ cho sù tr× trÖ lÉn sù ph¸t triÓn ’qu¸ nãng ’cña nÌn kinh tÕ.
§¶ng ta chñ ch¬ng thùc hiÖn CNH,H§H ®Êt níc mµ träng t©m lµ cong nghiÖp ho¸ n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n.Víi m¹ng líi réng kh¾p vµ mèi quan hÖ truyÒn thèng víi n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ x· héi n«ng th«n,DNVVN lµ ®éng lùc quan träng thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn ;h×nh thµnh nh÷ng tô ®IÓm ,côm c«ng nghiÖp ®Ó t¸c ®éng chuyÓn ho¸ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp theo híng CNH,H§H.HÖ thèng c«ng nghiÖp chÕ biÕn vµ s¶n xuÊt ®å gia dông sÏ ph¸t triÓn .
Kh«ng cßn nghi ngê g× n÷a ,tiÒm n¨ng vµ lîi thÕ cña doanh nghiÖp võa vµ nhálµ hÕt søc lín .Tuy vËy, nã cÇn ph¶I ®îc hç trî b»ng mét sè chñ ch¬ng,chÝnh s¸ch phï hîp cña nhµ níc tõ quan ®IÓm chiÕn lîc ,chÝnh s¸ch ®Õn bé m¸y vËn hµnh .Chñ ch¬ng ph¸t huy néi lùc chÝnh lµ ®¸nh gi¸ vai trß cña DNVVN,t¹o ®IÒu kiÖn cho nã ph¸t triÓn,®ãng gãp ngµy cµng nhiÒu cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹I ho¸ ®Êt níc.
4.Khã kh¨n cña DNVVN ë níc ta hiÖn nay.
Còng gièng nh c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp kh¸c, DNVVN chÞu ¶nh hëng bëi nÒn t¶ng kinh tÕ -x· héi cña ®Êt níc. Tr¶i qua h¬n 20 n¨m chiÕn tranh vµ chia c¾t ®Êt níc, ®Êt níc ta bÞ tµn ph¸ hÕt søc nÆng nÒ. MÆt kh¸c, c¸c doanh nghiÖp l¹i chÞu ¶nh hëng bëi h¬n 10 n¨m v©n hµnh nÒn kinh tÕ theo c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸, quan niªu, bao cÊp. Nh÷ng h¹n chÕ cña nÌn t¶ng kinh tÐ x· héi ®ã ®· ¶nh hëng lµm h¹n chÕ sù ph¸t triÓn cña DNVVN. §iÒu ®ã ®îc thÓ hiÖn trªn nh÷ng mÆt sau:
-ViÖt nam bíc vµo nÒn kinh tÕ thÞ trêng trong t×nh tr¹ng lµ mét níc ngÌo, chËm phÊt triÓn, qu¶n lý theo kiÓu tËp chung quan liªu bao cÊp, nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn kh«ng æn ®Þnh (cã khi kh«ng cã t¨ng trëng), l¹m ph¸t cao tíi 774% n¨m 1986
- HËu qu¶ cña nhiÒu n¨m chiÕn tranh vµ ®ãi nghÌo dÉn ®Õn nguån nh©n lùc lín nhng cã chÊt lîng thÊp( tÝnh ®Õn nay míi cã 14% lao ®éng kÜ thuËt). Trong thêi kú hiÖn nay khi mµ xu híng quèc tÕ ho¸ cao, c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®«ng kinh doanh cã thµnh c«ng hay kh«ng ®iÒu chñ yÕu lµ tr×nh ®é cña nguån nh©n lùc.
- ViÖt Nam míi bíc vµo nÒn kinh tÕ thÞ trêng , ®iÒu ®ã cã nghÜa lµ c¸c thÞ trêng míi h×nh thµnh cha ®ång bé, cha hoµn chØnh. §Æc biÖt quan träng lµ cha cã sù h×nh thµnh thÞ trêng vèn vµ thÞ trêng lao ®éng, thÞ trêng th«ng tin. §Ã chÝnh lµ nh÷ng thÞ trêng chÝnhgióp cho sù thµnh c«ng cña mçi doanh nghiÖp.
- HÖ thèng ph¸p luËt ViÖt Nam míi h×nh thµnh cha ®Çy ®ñ, cha ®ång bé, thËm chÝ chång chÐo kh«ng hîp lý. Nhµ níc cha t¹o ra ®îc s©n ch¬i b×nh ®¼ng cho c¸c doanh nghiÖp. MÆt kh¸c, luËt vµ c¸c chÝnh s¸ch thay ®æi t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp.
- Tr×nh ®é qu¶n lý Nhµ níc tõ trung ¬ng ®Õn ®Þa ph¬ngcha ®¸p øng ®îc ë tÇm vÜ m«. Nh×n chung ë níc ta hiÖn nay, c¸c c¸n bé Nhµ níc Ýt ®îc ®µo t¹o kinh tÕ. NÕu cã ®µo t¹o th× ®îc ®µo t¹o trong m«i trêng x· héi chñ nghÜa, kh«ng phï hîp víi c¬ chÕ thÞ trêng. §Ã lµ nh÷ng ¶nh hëng chung, mang tÝnh kh¸ch quan t¹o nªn sù khã kh¨n cho ph¸t triÓn doanh nghiÖp võa vµ nhá.
Ngoµi ra trong thêi kú kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung, Nhµ níc h¹n chÕ sù ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá. C¸c chÝnh s¸ch vÜ m« cña Nhµ níc c¶n trë sù ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá. Doanh nghiÖp võa vµ nhá chØ thùc sù ph¸t triÓn tõ n¨m 1986.
Víi ®iÓm xuÊt ph¸t thÊp, hÇu nh míi ®îc thµnh lËp khi chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ trêng b¶n th©n doanh nghiÖp võa vµ nhá gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n:
* Thø nhÊt vÒ vèn: Vèn lµ ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ban ®Çu - vèn ph¸p ®Þnh ®Ó doanh nghiÖp ®îc chÊp thuËn thµnh lËp vµ vèn trë thµnh ®iÒu kiÖn ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. §èi víi doanh nghiÖp võa vµ nhá níc ta, sè liÖu ®iÒu tra cho thÊy nguån vèn lµ rÊt h¹n hÑp vµ lµ khã kh¨n lín nhÊt cña doanh nghiÖp.
Nh÷ng khã kh¨n lín nhÊt cña doanh nghiÖp ViÖt Nam
Nh÷ng khã kh¨n
% Trong sè doanh nghiÖp
% Trong tæng c«ng ty
ThiÕu vèn
44, 29
68, 57
Khã kh¨n vÒ thÞ trêng trong níc
26, 43
37, 62
Khã kh¨n vÒ thÞ trêng ngoµi níc
5, 00
28, 09
ThiÕu vËt t
8, 57
24, 52
N¨ng lùc h¹n chÕ
18, 57
_
Nguån: Sè liÖu ®iÒu tra cña viÖn nghiªn cøu qu¶n lý kinh tÕ ViÖt Nam t¹i Hµ Néi, H¶i Phßng, §ång Nai. T¹p chÝ nghiªn cøu kinh tÕ sè 4, th¸ng 4/96 tr. 32.
TÝnh riªng c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá thuéc khu vùc ngoµi quèc doanh th× thÊy r»ng: 16. 064 doanh nghiÖp t nh©n (chiÕm 71%) cã sè vèn trung b×nh chØ ®¹t 157, 5 triÖu ®ång/1 doanh nghiÖp; 6226 c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n chiÕm 27%) víi sè vèn trung b×nh lµ 723, 8 triÖu ®ång / 1 c«ng ty vµ 148 c«ng ty cæ phÇn (chiÕm 2%) víi sè vèn trung b×nh lµ 8.209, 4 triÖu ®ång/c«ng ty cæ phÇn. Nh vËy, cã tíi 98% lµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá cã møc vèn trung b×nh mét doang nghiÖp tõ 150-730 triÖu, chØ cã 2% sè doanh nghiÖp võa vµ nhá cã møc vèn trung b×nh gÇn 1 tû ®ång trë lªn. §IÒu ®ã cho thÊy sù h¹n chÕ vÒ vèn vµ còng nãi lªn ®Æc trng ®a sè c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay lµ doanh nghiÖp võa vµ nhá.
Xem xÐt kÕt qu¶ ®iÒu tra gÇn ®©y t¹i 36 doanh nghiÖp võa vµ nhá t¹i H¶i Hng thuéc ch¬ng tr×nh hîp t¸c nghiªn cøu ViÖt Nam-Hµ Lan còng cho thÊy sù h¹n chÕ vÒ vèn còng t¬ng tù c¸c doanh nghiÖp nªu trªn.
Vèn b×nh qu©n cña 36 doanh nghiÖp võa vµ nhá
Tæng sè vèn b×nh qu©n cña doanh nghiÖp
N¨m thµnh lËp
2000
1995
Tæng vèn(triÖu ®ång)
299
669
737
Vèn cè ®Þnh
161
377
441
Vèn lu ®éng
138
292
296
§i s©u vµo nguån vèn hiÖn cã cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá th× thÊy r»ng c¸c chñ doanh nghiÖp tõ 4 nguån vèn chÝnh.
- Nguån vèn tù cã cña chñ doanh nghiÖp.
- Nguån vèn vay cña b¹n bÌ ngêi th©n.
- Nguån vèn cæ phÇn.
- Nguån vèn vay cña ng©n hµng.
Trong 4 nguån trªn th× nguån vèn tù cã lµ lín nhÊt, råi ®Õn nguån vèn vay t nh©n, cæ phÇn vµ cuèi cïng lµ c¸c nguån vay tõ c¸c ng©n hµng t¬ng m¹i. Kh¶ n¨ng më réng vèn cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá cßn bÞ h¹n chÕ v× c¸c lý do sau:
- L·i suÊt vay cßn cao so víi møc doanh lîi vµ n¨ng suÊt lao ®éng cña doanh nghiÖp.
- HÖ thèng ng©n hµng c«ng th¬ng cha ph¸t triiÓn réng r·i. Trong khi ®ã ng©n hµng n«ng nghiÖp kh«ng ®ñ vèn cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá vay.
- Thêi gian vay qu¸ ng¾n (thêng chØ vµi ba th¸ng ®Õn mét n¨m ) so víi chu kú s¶n xuÊt kinh doanh (nÕu tÝnh tõ ®Çu t míi më réng s¶n xuÊt kinh doanh th× ph¶i tõ 3 ®Õn 5 n¨m).
- Kh«ng ®ñ tµi s¶n thÕ chÊp khi vay kho¶n tiÒn lín phôc vô nhu cÇu ph¸t triÓn s¶n xuÊt. Thñ tôc cho vay cña c¸c ng©n hµng cßn rêm rµ phøc t¹p.
- Mèi quan hÖ gi÷a DNVVN víi c¸c ng©n hµng cßn láng lÎo. Sù hé trî cña c¸c ng©n hµng vÒ phÝa c¸c doanh nghiÖp cßn yÕu. Ngîc l¹i, c¸c DNVVN khi vay vèn tÝn dông thêng thiÕu sù thuyÕt phôc cÇn thiÕt vÒ tÝnh kh¶ thi cña c¸c dù ¸n.
- Nguån vèn cña chÝnh ng©n hµng cßn h¹n chÕ.
* Tr×nh ®é c«ng nghÖ s¶n xuÊt thÊp l¹c hËu:
KÕt qu¶ ®iÒu tra 36 doanh nghiÖp nhá ë Hµ Néi vµ 50 doanh nghiÖp nhá ë thµnh phè HCM víi sù hç trî cña liªn ®oµn c¸c doanh nghiÖp nhá Céng hoµ Liªn Bang §øc vµ tæ chøc Technonet Asia vµo th¸ng 12/199 4 cho thÊy r»ng yÕu tè tr×nh ®é c«ng nghÖ s¶n xuÊt cã søc Ðp lín nhÊt ®èi víi sù ph¸t triÓn DNVVN ( Víi chØ sè søc Ðp trïng b×nh lµ 2, 7 so víi chØ sè 1, 87 cña tµi chÝnh tÝn dông, 2, 26 cña yÕu tè thÞ trêng).
Víi kh¶ n¨ng vèn nh trªn ®· nãi, c¸c DNVVN chØ cã thÓ sö dông ®îc lo¹i c«ng nghÖ ®¬n gi¶n vµ trung b×nh. C¸c DNVVN cã c«ng nghÖ s¶n xuÊt hiÖn ®¹i, tiªn tiÕn kh«ng nhiÒu , thêng lµ cã sù liªn doanh víi níc ngoµi. PhÇn lín c¸c DNVVN cña Nhµ níc cã trang thiÕt bÞ m¸y mãc ®· hÕt thêi h¹n khÊu hao, cã bæ sung thay thÕ còng chØ tõng bé phËn ®¬n lÎ mang tÝnh ch¾p v¸ thiÕu ®ång bé. Do v©y, ngay c¶ nh÷ng m¸y chuyªn dïng nhËp vÒ còng kh«ng ph¸t huy hÕt t¸c dông. HÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ®îc pháng vÊn ®Òu thõa nhËn t×nh h×nh c«ng nghÖ l¹c hËu, th« s¬ cña m×nh vµ ®Òu mong muèn c¶i thiÖn t×nh h×nh nµy cµng sím cµng tèt.
Nh×n chung, kh¶ n¨ng n©ng cao tr×nh ®é c«ng nghÖ cña DNVVN gÆp ph¶i nh÷ng khã kh¨n sau:
- Kh¶ n¨ng më réng vèn cßn rÊt h¹n chÕ.
- ThiÕu hoÆc biÕt rÊt Ýt th«ng tin vÌ c«ng nghÖ. C¸c dÞch vô t vÊn th«ng tin cßn Ýt ph¸t triÓn.
- N¨ng lùc tiÕp thu, sö dông c«ng nghÑ tiªn tiÕn cña DNVVN cßn bÞ h¹n chÕ do nhiÒu lý do kinh tÕ vµ x· héi.
- ThiÕu nguån ®iÖn æn ®Þnh vµ ch¾c ch¾n. §IÒu nµy lµm thui chét ®i mong muèn ®æi míi c«ng nghÖ cña nhiÒu doanh nghiÖp.
- ThiÕu mét chÝnh s¸ch hç trî cña Nhµ níc vÒ khuyÕn khÝch ®æi míi c«ng nghÖ hiÖn ®¹i.
- Do chÝnh s¸ch cña Nhµ níc t¹o nªn sù e ng¹i, thiÕu tù tin quyÕt t©m ®æi míi cña chñ DNVVN.
*ThÞ trêng tiªu thô s¶n phÈm cña Doanh nghiÖp nhá bÐ bÊp bªnh:
Khi s¶n xuÊt ra s¶n phÈm, c¸i khã cña DNVVN lµ lµm sao tiªu thô ®îc nã. ThÞ trêng trong níc th× nhá bÐ, trµn ngËp hµng ngo¹i víi chÊt lîng kh¸, mÉu m· ®a d¹ng, ®Ñp, gi¸ rÎ do trèn thuÕ . Trong nh÷ng n¨m qua mét vµi DNVVN do kh«ng c¹nh tranh næi ®· ph¶i gi¶m s¶n xuÊt, cã khi dõng c¶ s¶n xuÊt. Nh÷ng h¹n chÕ vÒ thÞ trêng tiªu thô s¶n phÈm ®îc gi¶i thÝch b»ng mét vµi lý do sau:
- ChÊt lîng s¶n phÈm thÊp, h×nh d¸ng mÉu m· kÐm hÊp dÉn ngêi mua.
- Gi¸ thµnh s¶n phÈm cao.
- Kh¶ n¨ng tiÕp thÞ kÐm.
- Hµng hãa c¹nh tranh thiÕu lµnh m¹nh do trèn thuÕ.
- LuËt ph¸p ®iÒu tiÕt thÞ trêng cha ®ång bé.
- Sù hç trî ®Ó s¶n phÈm cña c¸c DNVVN cña Nhµ níc x©m nhËp thÞ trêng níc ngoµi cßn yÕu.
* Tr×nh ®é vµ kü n¨ng cña ngêi lao ®éng:
G¾n liÒn víi tr×nh ®é c«ng nghÖ thÊp cña c¸c DNVVN lµ tr×nh ®é lao ®éng víi tay nghÒ kh«ng cao. Tr×nh ®é tay nghÒ phæ biÕn cña lao ®éng trong toµn nÒn kinh tÕ quèc d©n lµ thî bËc 3/7. Ngo¹i trõ mét sè doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng tr¶ l¬ng cao nªn thu hót ®îc nhiÒu lao ®éng cã kü thuËt cßn l¹i hÇu hÕt c¸c DNVVN cã lao ®éng thÊp h¬n møc b×nh qu©n chung. Theo sè liÖu ®iÒu tra 74, 8% lao ®éng trong c¸c DNVVN cha häc hÕt líp 10, chØ cã 5, 3% lao ®éng trong c¸c khu vùc kinh tÕ quèc doanh lµ cã tr×ng ®é §¹i häc, 48, 2% sè chñ DN kh«ng cã b»ng cÊp(trong ®ã DN t nh©nlµ 70, 5%, ë c¸c c«ng ty TNHH lµ26, 4%). §IÒu nµy ®îc gi¶i thÝch b»ng mét sè nguyªn nh©n sau:
-§a sè c¸c DNVVN ®îc thµnh lËp mÊy n¨m gÇn ®©y.
-Quy m« nhá, khã kh¨n vÒ tµi chÝnh ®Ó ®Çu t n©ng cao tay ngÒ cho phï hîp víi nhu cÇu s¶n xuÊt.
-Kh«ng hoÆc Ýt ®îc sù hç trî cña Nhµ Níc vÒ ®µo t¹o tay ngÒ vµ kÜ n¨ng qu¶n lý Doanh nghiÖp.
*ThiÕu mÆt b»ng s¶n xuÊt :
§©y còng lµ mét yÕu tè quan träng h¹n chÕ sù ph¸t triÓn cña DNVVN. Khã kh¨n kh«ng chØ ë sù chËt hÑp ®Þa bµn s¶n xuÊt mµ cßn ë c¶ thñ tôc hµnh chÝnh Nhµ N¬c s¶n xuÊt liªn quan tíi ®Êt ®ai, nhµ cöa. Gi¸ ®Êt cao lµm gi¶ kh¶ n¨ng më réng s¶n xuÊt.
VÒ chÝnh s¸ch vÜ m« cña Nhµ níc ®èi víi lo¹i h×nh DNVVN cha th¹t sù ®Çy ®ñ vµ mang tÝnh trî gióp. Thø nhÊt, Nhµ Níc cha ®a ra mét tieu chÝ thèng nhÊt ®Ó ®Þnh nghÜa DNVVN , tøc lµ cha xem lo¹i h×nh DN nµy lµ môc tiªu quan t©m cña ChÝnh phñ. Thø hai, Nhµ Níc cha cã mét chÝnh s¸ch vÜ m« mang tÝnh chiÕn lîc, tæng thÓ ph¸t triÓn DNVVN . Thø ba, vÒ chÝnh s¸ch thuÕ cña Nhµ níc, tuy r»ng mÊy n¨m gÇn ®©y, chÝnh s¸ch thuÕ ®· cã nhiÒu thay ®æi vµ ph¸t triÓn nhng nh×n chung cßn cha ®ång bé, bÊt hîp lý vµ cha theo kÞp nhu cÇu ph¸t triÓn cña DNVVN . Thø t, c¬ së h¹ tÇng cha ph¸t triÓn, hÖ thèng luËt ph¸p cha ®Çy ®ñ. TÊt c¶ bèn yÕu tè trªn cïng lµ nh÷ng yÕu tè kh¸ch quan t¹o khã kh¨n cho sù ph¸t triÓn DNVVN.
Nãi tãm l¹i, khã kh¨n cña DNVVN ë ViÖt Nam hiªn nay lµ rÊt nhiÒu, xuÊt ph¸t tõ nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau: NÒn t¶ng kinh tÕ x· héi ®Êt níc, b¶n th©n c¸c doanh nghiÖp do chÝnh s¸ch vÜ m« cña Nhµ Níc .
III. Gi¶i ph¸p t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn DNVVN.
§Ó DNVVN ph¸t triÓn t¬ng søng víi kh¶ n¨ng vµ vai trß cña nã trong
thêi k× qu¸ ®é hiªn nay, ®ßi hái ph¶i cã sù nç lùc ®ång bé cña c¶ hai phÝa:B¶n th©n DNVVN vµ ChÝnh s¸ch cña Nhµ Níc. Do vËy, c¸c gi¶i ph¸p ®a ra nh»m thóc ®Èy sù ph¸t triÓn DNVVN còng ph¶i xuÊt ph¸t tõ hai phÝa.
1-Gi¶i ph¸p vÒ phÝa doanh nghiÖp:
C¸c chñ DNVVN ph¶i lu«n biÕt r»ng, §Êt níc ta cã tµi nguyªn thiªn nhiªn phong phó. Tuy nhiªn, tr÷ lîng kh«ng nhiÒu, n»m r¶i r¸c kh¾p n¬i rÊt khã khai th¸c víi quy m« lín. MÆt kh¸c, nh©n d©n ta cã truyÒn thèng vµ kinh nghiªm trong viÖc s¶n xuÊt nhá do ®ã viÖc ph¸t triÓn c¸c lo¹i h×nh DNVVN lµ rÊt phï hîp. §Ó ph¸t triÓn DNVVN, néi bé doanh nghiÖp cÇn ph¶i thùc hiªn tèt c¸c gi¶i ph¸p sau:
-§æi míi qu¶n lý vµ tæ chøc trong néi bé DNVVN theo híng: thiÕt thùc, n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, g¾n s¶n xuÊt víi thÞ trêng , t¹o ®éng lùc ph¸t triÓn. §©y lµ mét néi dung quan träng lµm thay ®æi c¸ch nghÜ, c¸ch lµm cña DNVVN tronh c¬ chÕ thÞ trêng, ®¸p øng nh÷ng ®ßi hái kh¾t khe cña c¬ chÕ thÞ trêng.
-V× quy m« doanh nghiÖp lµ nhá do ®ã cÇn tinh gi¶m ®Õn møc tèi ®a bé m¸y qu¶n lý cña DNVVN, tËp chung cho s¶n xuÊt víi nguån nh©n lùc hiÖu qu¶ nhÊt. Bé m¸y qu¶n lý cµng nhá gän, cµng dÔ qu¶n lý, dÔ ho¹t ®éng ®Æc biÖt lµ cµng chñ ®éng, tù chñ.
_Thùc hiÖn triÖt ®Ó kho¸n doanh thu, kho¸n thu nhËp, kho¸n l¬ng cho tæ, ph©n xëng, ngêi lao ®éng. G¾n lîi Ých cña ngêi lao ®éng víi hiÖu qu¶ lµm viÖc cña ngêi lao ®éng. Trong c¬ chÕ thÞ trêng, lîi Ých cña ngêi lao ®éng lµ môc tiªu ho¹t ®éng vµ lµm viÖc cña hä.
-N©ng cao kh¶ n¨ng Marketing cho DNVVN. HÇu nh tÊt c¶ c¸c DNVVN hiªn nay kh«ng chó ý ®Õn c«ng viÖc nµy. §©y lµ mét yÕu kÐm cÇn kh¾c phôc ngay. Trong c¬ chÕ thÞ trêng, mét Doanh nghiÖp kh«ng lµm tèt c«ng t¸c Marketing coi nh lµ s¾p thÊt b¹i. Marketing lµg cÇu nèi Doanh nghiÑpp víi khach hµng.
-Víi quy m« nhá gän doanh nghiÖp lu«n luén ph¶i t×m thÞ trêng ng¸ch cho m×nh nÕu cã thÓ.
-TiÕn hµnh liªn doanh, liªn kÕt nh»m t¨ng søc m¹nh cña doanh nghiÖp, t¨ng søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm hµng ho¸.
-Ph¶i x©y dùng cho m×nh mét kÕ ho¹ch, chiÕn lîc mang tÝnh kh¶ thi, lµm kim chØ nam cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Trong c¬ chÕ thÞ trêng, doanh nghiÖp ho¹t ®éng kh«ng cã chiÕn lîc nh ngêi ®i ®ªm kh«ng cã ®Ìn, rÊt dÔ bÞ thÊt b¹i.
-Cuèi cïng, c¸c chñ doanh nghiÖp lu«n lu«n ph¶i cã ý thøc tù trau dåi kiÕn thøc vÒ qu¶n lý kinh tÕ, nang cao tay ngÒ cho ngêi lao ®éng. T¹o ®iÒu kiÖn tiÕp xóc víi c«ng nghÖ míi. DNVVN ph¶i tiÕn hµnh ®æi míi toµn diÖn ®Æc biÖt lµ ®æi míi c«ng nghÖ, theo kÞp víi t×nh h×nh thÕ giíi vµ khu vùc.
2-Gi¶i ph¸p vÒ phÝa Nhµ níc:
Thùc tiÔn ®· chøng minh vai trß, vÞ trÝ quan träng cña c¸c DNVVN trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng . Nhµ níc ph¶i cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch , hç trî c¸c DNVVN ®Ó ph¸t huy hÕt mÆt tÝch cùc, h¹n chÕ mÆt tiªu cùc cña nã trong c¬ chÕ thÞ trêng .
- Nhµ níc cÇn hç trî tµi chÝnh vµ tÝn dông cho c¸c DNVVN . Nh chóng ta biÕt , vèn lµ vÊn ®Ò bøc xóc nhÊt hiÖn nay ®èi víi c¸c DNVVN do ®ã ë tÇm vÜ m« Nhµ níc cÇn ph¶i ®Èy m¹nh viÖc h×nh thµnh thÞ trêng vèn phï hîp víi yªucÇu chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng , t¹o thuËn lîi cho viÖc vay vµ göi tiÌn. Bao gåm c¸c gi¶i ph¸p nh:
+ Thµnh lËp hÖ thèng tÝn dông th¬ng m¹i ®Çy ®ñ.
+ Thµnh lËp hÖ thèng tÝn dông cã tÝnh chÊt hç trî ®èi víi DNVVN cña Nhµ níc nh: ng©n hµng ®Çu t vµ ph¸t triÓn hç trî cho DNVVN vay víi l·i xuÊt u ®·i , b¶o trî ®æi míi c«ng nghÖ th«ng qua tr¶ chËm. . . .
+ Gi¶m l·i xuÊt cho vay cña ng©n hµng tíi møc cÇn thiÕt ®Ó hç trî tÝch cùc h¬n cho c¸c DNVVN.
+ C¶i tiÕn, ®¬n gi¶n h¬n n÷a thñ tôc vay vèn ®Ó s¸t thùc víi tõng lo¹i h×nh doanh nghiÖp .
+ H×nh thµnh nh÷ng dù ¸n, nh÷ng ch¬ng tr×nh tÇm cì quèc gia nh»m g¾n kÕt c¸c DNVVN víi nhau, qua ®ã Nhµ níc gäi vèn ®Çu t, hç trî ®Çu t cã tËp trung, cã träng ®iÓm, tr¸nh dµn tr¶i.
+ Söa ®æi thuÕ suÊt vµ lÖ phÝ ®¨ng ký thµnh lËp. . . .
- Nhµ níc ph¶i tiÕp tôc nghiªn cøu , söa ®æi nh÷ng v¨n b¶n ®· ban hµnh cho phï hîp víi t×nh h×nh míi. HÖ thèng luËt ph¸p cña níc ta hiÖn nay cha râ rµng, hay chång chÐo vµ cha ®Çy ®ñ. Nhµ níc ta híng tíi lµ Nhµ níc ph¸p quyÒn do ®ã viÖc ban hµnh luËt vÒ DNVVN còng rÊt quan träng, Nhµ níc ph¶i x¸c ®Þnh cho ®îc c¸c tiªu chÝ chuÈn ®Ó ph©n chia quy m« doanh nghiÖp . Tiªu chÝ x¸c ®Þnh DNVVN ph¶i cã tÝnh ph¸p lý vµ ®îc ¸p dông trong c¶ níc trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc.
- Nhµ níc ph¶i cã chÝnh s¸ch hç trî vÒ ®µo t¹o cho c¸c DNVVN. ChÝnh s¸ch ®µo t¹o cho DNVVN ph¶i ®ång bé. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ hç trî c¶ vÒ viÖc ®µ t¹o c¸c nhµ qu¶n lý, ®µo t¹o nh÷ng ngêi sÏ lµ nhµ qu¶n lý vµ ®µo t¹o c«ng nh©n lao ®éng cho c¸c DNVVN. Nh chóng ta ®· biÕt, toµn bé sø mÖnh cña DNVVN n»m trong tay c¸c nhµ qu¶n lý v× vËy ®µo t¹o c¸c nhµ qu¶n lý cho DNVVN lµ hÕt søc quan träng. Ngoµi ra cßn ph¶i ph¸t hiÖn , ®µo t¹o nh÷ng ngêi cã kh¶ n¨ng nhng cha thµnh lËp c«ng ty ®Ó hä m¹nh d¹n bíc vµo thµnh lËp vµ kinh doanh tèt. Cuèi cïng, cÇn ph¶i ®µo t¹o lùc lîng lao ®éng hiÖn ®ang lµm viÖc trong c¸c DNVVN ®a sè lµ tr×nh ®é thñ c«ng, cha cã tr×nh ®é chuyªn m«n kÜ thuËt. VÒ mÆt kinh phÝ ®µo t¹o, b¶n th©n c¸c DNVVN kh«ng cã ®ñ kh¶ n¨ng tµi chÝnh ®Ó tù m×nh ®µo t¹o lao ®éng cho chÝnh m×nh. §iÒu ®ã ®ßi hái ph¶i cã sù gióp ®ì cña nhµ níc .
-H×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¸c tæ chøc qu¶n lý nhµ níc, tæ chøc ®¹i diÖn vµ tæ chøc t vÊn ®Ó hç trî, gióp ®ì, qu¶n lý c¸c DNVVN . DNVVN lµ mét ®èi tîng qu¶n lý, ®èi tîng nµy ®a d¹ng vÒ ngµnh nghÒ, h×nh thøc së h÷u. . . HiÖn nay DNVVN ®ang bÞ ph©n t¸n qu¶n lý bëi nhiÒu ®Çu mèi, cã doanh nghiÖp thuéc sù qu¶n lý cña ®Þa ph¬ng, cã doanh nghiÖp thuéc sù qu¶n lý cña c¸c c¬ quan cña trung ¬ng, cã doanh nghiÖp chÞu sù qu¶n lý cña c¸c tæng c«ng ty. . . Sù ph©n t¸n ®Çu mèi ®· g©y ra t×nh tr¹ng phan t¸n, chång chÐo, võa n¾m c¸i lÏ ra kh«ng cÇn n¨m , võa bu«ng nh÷ng c¸i lÏ ra kh«ng ®îc bu«ng. . . Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña DNVVN cÇn cã sù gióp ®ì ë bªn ngoµi, cÇn cã ngêi b¶o vÖ quyÒn lîi vµ cÇn cã ngêi ®¹i diªn ®Ó nãi lªn tiÕng nãi chung cña m×nh.
-T¨ng cêng vµ ®æi míi c«ng t¸c qu¶n lý cña Nhµ níc ®èi víi DNVVN .
-T¨ng cêng mèi liªn kÕt hç trî gi÷a c¸c doanh nghiÖp lín víi c¸c DNVVN b»ng viÖc ph¸t triÓn c¸c hîp ®ång phô.
-Më réng, t¨ng cêng hÖ thèng dÞch vô th«ng tin kÜ thuËt, dÞch vô t vÊn hé trî c¸c DNVVN trong viÖc chuÈn bÞ kÕ ho¹ch kinh doanh, tiÕp cËn thÞ trêng vèn, tµi chÝnh, tÝn dông, khai th¸c thÞ trêng. . .
-Nhµ níc cÇn cã nh÷ng gi¶i ph¸p tÝch cùc trong n©ng cao quan hÖ quèc tÕ nh»m hé trî c¸c DNVVN. T¹o mèi quan hÖ t«t ®Ñp víi c¸c níc trªn thÕ giíi ®Ó t×m ra thÞ trêng tiªu thô s¶n phÈm, tiÕp cËn víi khoa häc c«ng nghÖ nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh, n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm. §Æc biÖt lµ hç trî vèn cho c¸c DNVVN th«ng qua nguån vèn ODA, t¹o liªn doanh, liªn kÕt th«ng qua c¸c h×nh thøc thu hót v«n FDI.
*Nh÷ng kiÕn nghÞ tríc m¾t ®èi víi Nhµ níc nh»m hç trî c¸c DNVVN.
Víi môc tiªu nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn cao, lµ mét níc c«ng nghiÖp trung b×nh vµo n¨m 2020. Do ®ã, §¶ng vµ Nhµ níc kú väng lín vµo nguån lùc trong níc, ph¸t huy tèi ®a nguån lùc trong níc trong ®ã ®ßi hái sù ®ãng gãp cña DNVVN lµ lín. Tríc m¾t, Nhµ níc cÇn thùc hiÖn mét sè c«ng viÖc nh»m hç trî c¸c DNVVN ë 2 miÒn nh sau:
- KiÕn nghÞ vÒ khu«n khæ ph¸p lý vµ ®iÒu tiÕt cña chÝnh phñ gãp phÇn n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña DNVVN, bao gåm c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn thñ tôc ®¨ng ký, thñ tôc xuÊt nhËp khÈu, nh÷ng yÕu tè k×m h·m vµ h¹n chÕ vÒ mÆt ph¸p lý. . . cã ¶nh hëng ®Õn DNVVN.
- Hç trî n©ng cao n¨ng lùc cña Ýt nhÊt hai tæ chøc t nh©n hoÆc quèc doanh ë hai miÒn nh»m cung c©ps c¸c dÞch vô vÒ th«ng tin c«ng nghÖ, c¶i tiÕn vµ ph¸t triÓn c«ng nghÖ, híng thÞ trêng cho c¸c DNVVN.
- Hç trî vµ n©ng cao n¨ng lùc cña Ýt nhÊt hai tæ chøc ®µo t¹o cña Nhµ níc hoÆc t nh©n ë hai miÒn nh»m cung cÊp c¸c dÞch vô vÒ ®µo t¹o kü thuËt, phï hîp vµ ®¸p øng mét c¸ch cã hÖ thèng nhu cÇu cña c¸c DNVVN.
- Hç trî Ýt nhÊt hai tæ chøc nh»m thóc ®Èy c¸c hîp ®ång nh¸nh quan träng giao cho c¸c DNVVN (hîp ®ång nh¸nh gi÷a c¸c DNVVN víi c¸c doanh nghiÖp lín, doanh nghiÖp liªn doanh, doanh nghiÖp níc ngoµi).
- Hç trî Ýt nhÊt hai tæ chøc cã n¨ng lùc ë hai miÒn gióp DNVVN ®Þa ph¬ng chuÈn bÞ ®Çy ®ñ c¸c dù ¸n xin vay tÝn dông ng©n hµng vµ còng cã thÓ ®Ò xuÊt c¸c dù ¸n thu hót ®èi t¸c liªn doanh níc ngoµi.
- Hç trî, t¨ng cêng n¨ng lùc cña c¸c c¬ quan Nhµ níc cã liªn quan(nh vô c«ng nghiÖp Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t, vô nghiªn cøu qu¶n lý kinh tÕ trung ¬ng. . . ) trong viÖc lËp kÕ ho¹ch, ®iÒu phèi ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn DNVVN.
Trªn ®©y lµ nh÷ng gi¶i ph¸p ban ®Çu, cã tÝnh chÊt gîi më cho viÖc n©ng cao vai trß cña DNVVN trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng cña níc ta hiÖn nay.
KÕt luËn
Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay cña ®Êt níc,viÖc huy ®éng mäi nguån lùc trong níc còng nh tranh thñ thêi c¬ quèc tÕ cho qu¸ trinh C«ng nghiÖp ho¸, Hiªn ®¹i ho¸ lµ hÕt søc c¸p b¸ch. §¶ng vµ Nhµ níc ta ®· kh¼ng ®Þnh: Thùc hiªn CNH,H§H ®Êt níc dùa trªn nguån lùc trong níc lµ chñ yÕu, nguån lùc bªn ngoµi lµ quan träng. Nh vËy chóng ta còng cã thÓ phÇn nµo thÊy ®îc vai trß to lín cña lo¹i h×nh DNVVN trong thêi kú hiÖn nay.
Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, ®ãng gãp cña DNVVN vµo c¸c vÊn ®Ò cña ®Êt níc kh«ng ph¶i lµ nhá. Nã gãp phÇn gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ì bc sóc cña x· héi ta hiÖn nay nh gi¶i quyÕt céng ¨n, viÖc lµm, n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n.Tuy nhiªn,thùc tÕ ®ãng gãp cña DNVVN vÉn cßn rÊt khiªm tèn, cha s¸t víi tiÒm n¨ng thùc tÕ cña nã.
Ph¸t triÓn DNVVN lµ vÊn ®Ò rÊt cÊp thiÕt hiÖn nay.Ph¸t triÓn DNVVN ®ßi hái sù nç lùc cña tõng doanh nghiÖp vµ sù gióp ®ì nhiÒu mÆt cña Nhµ níc còng nh c¸c tæ chøc quèc tÕ.Trong mét thêi gian kh«ng xa, em hy väng r»ng voÝ sù cè g¾ng ®ã, lo¹i h×nh DNVVN sÏ ph¸t triÓn t¬ng xøng víi tiÒm n¨ng thùc sù cu¶ nã gãp phÇn thùc hiÖn thµnh c«ng qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.
Tµi liÖu tham kh¶o
T¹p chÝ
1. Ph¸t triÓn kinh tÕ. Sè 80/97; 96/98; 98/98
2. Nghiªn cøu lÝ luËn. Sè 12/96; 4/97; 1/99
3. Kinh tÕ vµ ph¸t triÓn. Sè 5/95; 7/95
4. C«ng nghiÖp nhÑ. Sè 12/94; 7/95; 9/95
5. Nghiªn cøu kinh tÕ. Sè 4/99; 1/99
6. Kinh tÕ Sµi Gßn. Sè 41/99; 42/2000
7. Kinh tÕ vµ dù b¸o. Sè 4/2001
8. Th«ng tin lÝ luËn. Sè 5/99; 10/2000
9. C«ng nghiÖp. Sè 16/99
S¸ch
1. Nhá lµ ®Ñp. Nxb Khoa häc x· héi, 4/94
2. Vai trß cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá trong ph¸t triÓn kinh tÕ NhËt b¶n. Nxb Khoa häc x· héi, 4/97
3. §æi míi qu¶n lý doanh nghiÖp võa vµ nhá trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng. Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, 1995
4. Gi¸o tr×nh kinh tÕ vµ qu¶n lý c«ng nghiÖp. Nxb Gi¸o dôc, 1998
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Vai trò của Doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Việt Nam và những biên pháp tạo điều kiện phát triển Doanh nghiệp vừa và nhỏ.DOC