Đề tài Các giải pháp hoàn thiện và phát triển hoạt động Logistics trong giao nhận giày dép xuất khẩu bằng Container đường biển vào thị trường Mỹ trên địa bàn vùng kinh tế trọng điểm phía Nam

lôïi nhuaän thu ñöôïc cao hôn, taêng thu ngoaïi teä cho quoác gia. Coâng ty xuaát khaåu thu ñöôïc lôïi ích kinh teá, tieát kieäm chi phí töø hoaït ñoäng logistics trong giao nhaän khi giaønh quyeàn vaän taûi nhö phaân tích ôû Baûng 2.8. Môû roäng phaïm vi cung öùng vaø taïo ra dòch vuï logistics troïn goùi, giaûm chi phí, ñem laïi söï thuaän tieän vaø nhanh choùng cho khaùch haøng. * Nhöõng khoù khaên khi thöïc hieän chieán löôïc: Söï khoáng cheá trong gia coâng cuûa caùc taäp ñoaøn giaøy deùp nöôùc ngoaøi vaø söï caïnh tranh gay gaét cuûa giaøy deùp Trung Quoác. Tieàm löïc taøi chính haïn cheá cuûa doanh nghieäp Vieät Nam khoâng theå ñaàu tö quaûng 66 baù vaø thöïc hieän caùc hình thöùc chieâu thò quy moâ. Caùc coâng ty logistics Vieät Nam chöa coù kinh nghieäm thaâm nhaäp vaø cung öùng dòch vuï vaøo thò tröôøng Myõ. Taâm lyù e ngaïi ruûi ro, cho raèng khoù thaønh coâng, khoâng ñuû khaû naêng caïnh tranh vôùi caùc thöông hieäu haøng ñaàu theá giôùi taïi Myõ. Doanh nghieäp Vieät Nam coøn ngaàn ngaïi tröôùc vieäc hôïp taùc vì bò chia seû “chieác baùnh” (lôïi nhuaän) voán nhoû beù cuûa mình, tuy nhieân caàn nhaän thöùc raèng khi hôïp taùc vôùi moät ñoái taùc coù kinh nghieäm vaø moái quan heä vôùi caùc sieâu thò lôùn cuûa Myõ thì “chieác baùnh” seõ lôùn hôn, caû hai beân ñeàu thu ñöôïc lôïi ích cao hôn. Möùc phí coá ñònh cuûa hoa hoàng baùn haøng cho ñoái taùc cao, caùc coâng ty xuaát khaåu Vieät Nam vöøa vaø nhoû khoù coù khaû naêng chaáp nhaän khi coøn xuaát khaåu thaêm doø sang thò tröôøng Myõ vôùi soá löôïng ít (theo tìm hieåu cuûa taùc giaû, moät soá coâng ty baùn haøng cuûa Myõ chaøo möùc phí coá ñònh 18.000 USD/naêm vaø 8% doanh soá). 3.2.1.4. Chieán löôïc ñaåy maïnh phaùt trieån hoaït ñoäng logistics: * Muïc tieâu chieán löôïc: Môû roäng quy moâ hoaït ñoäng logistics vaø soá löôïng coâng ty aùp duïng, taêng khoái löôïng haøng. * Noäi dung chieán löôïc: Ñaåy maïnh phaùt trieån logistics treân cô sôû giaûm chi phí, ñieàu chænh giaù dòch vuï hôïp lyù, ñaåy maïnh Marketing ñoái vôùi doanh nghieäp xuaát khaåu trong nöôùc. * Toå chöùc thöïc hieän: Coâng ty logistics môû roäng quaûng baù dòch vuï logistics thoâng qua caùc cuoäc Hoäi thaûo, lôùp taäp huaán ñeå giôùi thieäu vaø thu huùt caùc coâng ty trong nöôùc aùp duïng logistics trong giao nhaän nhaèm ñaùp öùng nhu caàu taêng tröôûng nhanh giaøy deùp xuaát khaåu vaø hoã trôï haøng xuaát khaåu thaâm nhaäp thò tröôøng Myõ. Trieån khai dòch vuï logistics beân thöù tö (4PL) tö vaán cho caùc doanh nghieäp xuaát khaåu tính ñuû caùc chi phí töø boä maùy nhö tieàn löông, chi phí hoaït ñoäng (tieàn thueâ vaên phoøng, khaáu hao thieát bò,…) beân caïnh caùc chi phí logistics phaùt sinh töø beân ngoaøi ñöôïc ghi nhaän baèng hoùa ñôn nhö phí vaän chuyeån, löu kho,… ñeå coù soá lieäu chính xaùc hôn veà chi phí maø doanh nghieäp phaûi boû ra ñeå toå chöùc hoaït ñoäng logistics, treân cô sôû ñoù so saùnh vôùi giaù mua ngoaøi ñeå quyeát ñònh neân töï toå chöùc (1PL) hay mua ngoaøi dòch vuï logistics (2PL hoaëc 3PL). Caùc coâng ty logistics ñaåy maïnh Marketing 4P thieát keá saûn phaåm, giaù dòch vuï, 67 phöông thöùc cung caáp dòch vuï vaø chieâu thò ñeå gia taêng soá löôïng doanh nghieäp xuaát khaåu giaøy deùp aùp duïng logistics, cuõng nhö môû roäng ra caùc doanh nghieäp xuaát khaåu ôû caùc ngaønh haøng khaùc nhö may maëc, gia duïng… Coâng ty logistics naâng cao hieäu quaû khai thaùc trang thieát bò ñeå giaûm chi phí coäng vôùi söï hoã trôï cuûa Nhaø nöôùc giaûm chi phí caùc yeáu toá ñaàu vaøo ñeå giaûm giaù dòch vuï logistics nhaèm thu huùt theâm caùc coâng ty xuaát khaåu aùp duïng hoaït ñoäng logistics. Caùc coâng ty logistics thöông löôïng vôùi khaùch haøng ñeå ñieàu chænh phí CFS hôïp lyù sao cho ngöôøi xuaát khaåu Vieät Nam thanh toaùn phí CFS baèng hoaëc thaáp hôn giao nhaän thoâng thöôøng (töùc 6 USD/cbm), coâng ty logistics vaãn coù theå thu ñöôïc theâm phí dòch vuï töø khaùch haøng vì ñaõ giuùp tieát kieäm 88,55 USD/cbm nhö phaân tích ôû Baûng 2.8. * Lôïi ích ñaït ñöôïc döï kieán: Môû roäng ñoái töôïng aùp duïng hoaït ñoäng logistics trong giao nhaän, taêng khoái löôïng haøng vaø giaûm chi phí nhôø tính kinh teá theo quy moâ. Vieäc tính toaùn ñaày ñuû chi phí seõ giuùp doanh nghieäp xuaát khaåu löïa choïn coù hieäu quaû phöông thöùc ñaùp öùng nhu caàu logistics. * Nhöõng khoù khaên khi thöïc hieän chieán löôïc: Xuaát khaåu theo ñieàu kieän FOB chieám ñaïi ña soá haøng giaøy deùp xuaát khaåu neân quyeàn toå chöùc vaän taûi thuoäc veà ngöôøi mua nöôùc ngoaøi. Vieäc ñieàu chænh phí CFS phuï thuoäc vaøo khaû naêng ñaøm phaùn, thöông löôïng cuûa coâng ty xuaát khaåu Vieät Nam vôùi ñoái taùc nöôùc ngoaøi, khaû naêng cuûa coâng ty logistics thuyeát phuïc khaùch haøng vì ñaây laø phaàn phí noäi ñòa maø coâng ty xuaát khaåu phaûi thanh toaùn khi baùn theo ñieàu kieän FOB. Khi chuyeån sang mua ngoaøi dòch vuï logistics thì doanh nghieäp xuaát khaåu phaûi giaûi quyeát vieäc laøm cho lao ñoäng doâi dö. 3.2.2. Caùc giaûi phaùp thöïc hieän ñònh höôùng chieán löôïc hoaøn thieän vaø phaùt trieån hoaït ñoäng logistics trong giao nhaän giaøy deùp xuaát khaåu baèng container ñöôøng bieån vaøo thò tröôøng Myõ treân ñòa baøn Vuøng Kinh teá Troïng ñieåm phía Nam: 3.2.2.1. Naâng cao chaát löôïng vaø naêng löïc phuïc vuï cuûa dòch vuï logistics: * Muïc tieâu giaûi phaùp: Naâng cao chaát löôïng vaø trình ñoä trang thieát bò, coâng ngheä, quy 68 trình ñeå taêng naêng löïc vaø hieäu quaû khai thaùc; môû roäng caùc dòch vuï gia taêng giaù trò, tích hôïp thaønh giaûi phaùp troïn goùi töø cöûa ñeán cöûa. * Bieän phaùp thöïc hieän: Caùc coâng ty logistics coù voán FDI vôùi lôïi theá veà taøi chính, coâng ngheä vaø kinh nghieäm thöïc hieän ñaàu tö vaøo coâng ngheä môùi, öùng duïng caùc tieán boä khoa hoïc coâng ngheä vaøo vaän chuyeån, phaân phoái haøng hoùa ñeå naâng cao hieäu quaû, naêng suaát khai thaùc: ñaàu tö heä thoáng giaøn giaùo trong kho ñeå naâng cao söùc chöùa, trang bò xe naâng, thieát bò scan maõ vaïch ñeå ñaåy nhanh toác ñoä xuaát nhaäp haøng; öùng duïng coâng ngheä thoâng tin vaøo quaûn lyù xuaát-nhaäp-toàn, tin hoïc hoùa vaø trieån khai caùc hình thöùc thöông maïi ñieän töû ña daïng (email, Website, phaàn meàm khoâng noái maïng,..) ñeå naâng cao chaát löôïng phuïc vuï khaùch haøng nhö xaây döïng Website ñeå ngöôøi xuaát khaåu göûi booking, döõ lieäu, chi tieát chöùng töø treân maïng (ví duï: Website M*Power coâng ty Maersk Logistics), theo doõi thoâng tin veà haøng hoùa, ngaøy xuaát haøng (on board date) ñeå hoaøn taát boä chöùng töø xuaát khaåu; cung caáp thoâng tin chính xaùc, töï ñoäng caäp nhaät veà haøng hoùa (shipment visibility) cho ngöôøi nhaän haøng treân Website (nhö heä thoáng SPS cuûa coâng ty APL Logistics); göûi chöùng töø baûn phuï (copy document) cho khaùch haøng theo giao thöùc truyeàn döõ lieäu FTP (File Transfer Protocal); môû roäng vaø phaùt trieån coâng ngheä EDI ñeå truyeàn chi tieát Vaän ñôn (BL) cho caùc haõng taøu ñeå naâng cao ñoä chính xaùc, ruùt ngaén thôøi gian caáp Vaän ñôn. Coâng ty logistics FDI caàn nghieân cöùu vaø trieån khai heä thoáng RFID, ñaây laø coâng ngheä môùi trong giao nhaän, quaûn lyù haøng hoùa, söû duïng chip ñieän töû ñeå gaén treân nhaõn (tag) vaø duøng soùng radio ñeå thu phaùt thoâng tin. Öu ñieåm cuûa coâng ngheä naøy laø chöùa ñöôïc nhieàu döõ lieäu veà saûn phaåm nhö maõ hieäu, maøu saéc, côõ saûn phaåm (size), nhaø saûn xuaát, ngaøy saûn xuaát, nguyeân lieäu, giaù baùn, ñích ñeán… trong quaù trình löu thoâng haøng hoùa, coù theå söûa ñoåi hoaëc ghi theâm thoâng tin vaøo nhaõn. Ngoaøi ra, coâng ngheä naøy cho pheùp thu nhaän thoâng tin veà haøng trong container maø khoâng caàn phaûi dôõ haøng ra, töï ñoäng hoùa cao, tieát kieäm nhaân löïc so vôùi giao nhaän baèng maõ vaïch. RFID ñöôïc döï baùo seõ mang tính caùch maïng thay theá cho coâng ngheä maõ vaïch trong khoaûng 5 naêm nöõa vì hieän giaù thaønh cuûa nhaõn RFID coøn cao (hôn 1 USD/ñôn vò); tuy nhieân ñaõ coù moät soá 69 MNC ñi tieân phong öùng duïng nhö taäp ñoaøn sieâu thò Wal-Mart (Myõ) seõ baét ñaàu trieån khai coâng ngheä naøy vaøo naêm 2005. Ñoái vôùi caùc coâng ty logistics trong nöôùc coù quy moâ trung bình vaø nhoû, khaû naêng taøi chính haïn heïp, neân choïn löïa ñaàu tö vaøo lónh vöïc, coâng ngheä phuø hôïp vôùi giaù caû phaûi chaêng. Neân thueâ ngoaøi hoaëc thueâ mua taøi chính (leasing) caùc phöông tieän, coâng cuï ñoøi hoûi voán ñaàu tö lôùn. Coâng ty logistics, giao nhaän trong nöôùc caàn hoaøn thieän heä thoáng quaûn lyù thoâng tin cuûa mình ñeå chuaån bò cho caùc öùng duïng thöông maïi ñieän töû. Ngaøy 16/9/2003, Trung taâm Tin hoïc thuoäc ÑH Khoa hoïc Töï nhieân TPHCM ñaõ cung caáp phaàn meàm phuïc vuï giao nhaän vaø vaän chuyeån quoác teá cho coâng ty Vinatrans. Ñaây laø chöông trình quaûn lyù keá toaùn töø taøi chính ñeán nghieäp vuï chaïy treân moâi tröôøng Visual Basic vaø SQL Server, ñaùp öùng yeâu caàu quaûn lyù ñaëc thuø cuûa ngaønh vaän taûi, giao nhaän Vieät Nam vôùi ñaày ñuû chöùc naêng baûo maät vaø an toaøn döõ lieäu. Doanh nghieäp logistics caàn thieát laäp moái quan heä chaët cheõ vôùi nhaø xuaát khaåu, nhaäp khaåu ñeå caäp nhaät thoâng tin kòp thôøi veà haøng hoùa, boá trí ñuû nhaân löïc vaø thieát bò ñeå xuaát hoaëc nhaäp haøng trong thôøi gian cao ñieåm, ruùt ngaén thôøi gian thöïc hieän caùc nghieäp vuï, caûi tieán quy trình, tieâu chuaån hoùa thao taùc, xaây döïng caùc ñònh möùc thôøi gian vaø Chæ tieâu hoaït ñoäng chuû yeáu (KPI) cho töøng khaâu coâng vieäc ñeå giaûm thieåu thôøi gian chôø. Caùc doanh nghieäp aùp duïng heä thoáng ISO 9000 ñeå ñaûm baûo chaát löôïng dòch vuï cung caáp, ñaøo taïo ñoäi nguõ ngöôøi lao ñoäng coù trình ñoä, chuyeân moân, vaø coù chính saùch ñaõi ngoä thoûa ñaùng caên cöù theo thò tröôøng söùc lao ñoäng nhaèm naâng cao chaát löôïng nguoàn nhaân löïc. Doanh nghieäp logistics ña daïng hoùa dòch vuï ñeå taêng tính caïnh tranh, chuù troïng vaøo caùc dòch vuï gia taêng giaù trò nhö kieåm tra haøng hoùa, ñoùng goùi, phaân loaïi haøng, theo doõi vaø quaûn lyù ngöôøi baùn (vendor management), trung taâm phaân phoái nguyeân phuï lieäu vaø saûn phaåm, cung caáp giaûi phaùp coâng ngheä thoâng tin quaûn lyù logistics, cung caáp dòch vuï maõ vaïch,… Taäp trung cung caáp dòch vuï noäi ñòa nhö vaän chuyeån noäi ñòa, khai thueâ Haûi quan, cung caáp giaûi phaùp maõ vaïch, laäp C/O, EL,… ñoái vôùi caùc doanh nghieäp gia coâng xuaát khaåu. Caùc coâng ty logistics caàn tích hôïp dòch vuï troïn goùi nhaän haøng töø nhaø maùy taïi Vieät Nam, toå chöùc vaän chuyeån noäi ñòa, thay maët coâng ty saûn 70 xuaát kyù hôïp ñoàng vaän chuyeån container vôùi haõng taøu (caùc coâng ty logistics coù kinh nghieäm vaø vò theá ñaøm phaùn hôïp ñoàng vaän taûi toát hôn caùc coâng ty saûn xuaát, nhaát laø caùc coâng ty vöøa vaø nhoû neân giaù vaän taûi container seõ thaáp hôn), thoâng quan, vaän chuyeån haøng vaøo kho ngoaïi quan ôû nöôùc nhaäp khaåu. Ñeå cung caáp dòch vuï ôû thò tröôøng Myõ, coâng ty logistics Vieät Nam tieán haønh chæ ñònh ñaïi lyù (caên cöù treân caùc tieâu chí dòch vuï khaùch haøng toát, chi phí thaáp, heä thoáng kho toát, coù heä thoáng khai baùo Haûi quan qua maïng ABI, quan heä toát vôùi caùc haõng vaän chuyeån, am hieåu Luaät phaùp vaø taäp quaùn Myõ, taøi chính laønh maïnh) öu tieân hôïp taùc vôùi doanh nghieäp Vieät kieàu; hoaëc thaønh laäp chi nhaùnh taïi Myõ (Hieäp ñònh thöông maïi Vieät – Myõ quy ñònh Myõ coù quyeàn duy trì ngoaïi leä ñoái xöû quoác gia nhöng vaãn ñoái xöû toái hueä quoác cho lónh vöïc moâi giôùi Haûi quan, duy trì ngoaïi leä ñoái xöû quoác gia vaø ñoái xöû toái hueä quoác trong vaän taûi bieån vaø caùc dòch vuï lieân quan [13, tr 231]); ñaêng kyù vôùi UÛy ban Haøng haûi Lieân bang Myõ FMC ñeå cung caáp dòch vuï logistics. * Lôïi ích ñaït ñöôïc döï kieán: Naâng cao trình ñoä coâng ngheä, hieäu quaû, naêng suaát khai thaùc, giaûm giaù thaønh: heä thoáng giaøn giaùo naâng cao söùc chöùa kho 1,5-2 laàn; trang bò xe naâng vaø scan maõ vaïch giuùp giaûm moät nöûa thôøi gian nhaäp hoaëc xuaát haøng, qua ñoù giaûm chi phí khai thaùc kho 5-10%. Caùc öùng duïng thöông maïi ñieän töû seõ ñem laïi thôøi gian giao dòch thuaän lôïi, khaùch haøng coù theå tieán haønh giao dòch 24/24 giôø, yeâu caàu cuûa khaùch haøng ñöôïc xöû lyù nhanh choùng (thôøi gian xöû lyù giaûm töø 25-65% trong caùc khaâu kieåm tra, xaùc nhaän booking, laäp FCR, BL,SWB,…). Gia taêng giaù trò dòch vuï, taïo ra dòch vuï troïn goùi töø cöûa ñeán cöûa mang laïi thuaän tieän cho khaùch haøng, naâng cao hieäu quaû khai thaùc container, giaûm böôùc trung gian ñeå giaûm giaù dòch vuï. * Nhöõng khoù khaên khi thöïc hieän giaûi phaùp: Doanh nghieäp logistics trong nöôùc thieáu thoâng tin veà xu höôùng phaùt trieån logistics neân khaû naêng löïa choïn coâng ngheä bò haïn cheá. Thò tröôøng taøi chính Vieät Nam chöa hoaøn thieän, ñaëc bieät laø caùc dòch vuï thueâ mua coøn ít ñònh cheá taøi chính cung caáp. 71 Caùc coâng ty logistics, giao nhaän chuû yeáu laøm ñaïi lyù cho caùc coâng ty nöôùc ngoaøi, thieáu kinh nghieäm môû roäng caùc dòch vuï quoác teá, ñaëc bieät laø vaøo thò tröôøng Myõ, nôi coù quy ñònh Luaät phaùp raát chaët cheõ vaø söï caïnh tranh gay gaét. 3.2.2.2. Taïo moâi tröôøng caïnh tranh, giaûm chi phí ñeå phaùt trieån môû roäng hoaït ñoäng logistics: * Muïc tieâu giaûi phaùp: Môû roäng hoaït ñoäng logistics ñaàu ra vaø thuùc ñaåy phaùt trieån hoaït ñoäng logistics ñaàu vaøo. * Bieän phaùp thöïc hieän: Nhaø nöôùc tieáp tuïc hoaøn thieän moâi tröôøng Phaùp lyù cho caïnh tranh laønh maïnh, khuyeán khích caùc doanh nghieäp trong nöôùc tham gia lieân keát, hôïp taùc vaø cung öùng dòch vuï logistics cho haøng xuaát khaåu, caïnh tranh ñeå giaûm giaù dòch vuï logistics, ñaëc bieät laø haï thaáp phí CFS xuoáng baèng hoaëc thaáp hôn möùc 6 USD/cbm cuûa hình thöùc giao nhaän thoâng thöôøng. Caùc coâng ty logistics caàn coù chính saùch öu ñaõi giaûm giaù CFS cho nhöõng nhaø xuaát khaåu coù löôïng haøng lôùn, qua ñoù môùi khuyeán khích caùc doanh nghieäp xuaát khaåu Vieät Nam tham gia vaøo hoaït ñoäng logistics. Coâng ty logistics caàn ñaåy maïnh Marketing 4P: thieát keá dòch vuï phuø hôïp vôùi nhu caàu cuûa caùc doanh nghieäp xuaát khaåu Vieät Nam, ñònh giaù dòch vuï thaáp hôn so vôùi giao nhaän thoâng thöôøng, cung caáp dòch vuï troïn goùi ñeán cöûa taïo thuaän lôïi cho khaùch haøng vaø aùp duïng hình thöùc thöôûng theo khoái löôïng haøng ñeå khuyeán khích doanh nghieäp söû duïng nhaèm muïc ñích gia taêng soá löôïng doanh nghieäp xuaát khaåu giaøy deùp aùp duïng logistics, ñoàng thôøi môû roäng ra caùc doanh nghieäp xuaát khaåu ôû caùc ngaønh haøng khaùc nhö may maëc, gia duïng, thuû coâng myõ ngheä, ñoà goã… naâng cao hieäu quaû söû duïng container, tieát kieäm chi phí vaän taûi theo baøi toaùn ñöôïc trình baøy ôû Phuï luïc 8. Nhö ñaõ phaân tích ôû chöông 2, phí CFS cao laø moät trong nhöõng trôû ngaïi chính phaùt trieån hoaït ñoäng logistics, do ñoù baûn thaân caùc doanh nghieäp logistics phaûi toå chöùc hoaït ñoäng hôïp lyù ñeå giaûm chi phí keát hôïp cuøng söï hoã trôï cuûa Nhaø nöôùc ñeå giaûm phí CFS. Doanh nghieäp logistics ñaàu tö xaây döïng kho coù vò trí, giao thoâng thuaän lôïi, gaàn caùc khu saûn xuaát – xuaát khaåu giaøy deùp vaø coù chi phí thueâ ñaát thaáp ñeå giaûm chi phí. Do caùc doanh nghieäp xuaát khaåu giaøy deùp phaân boá chuû yeáu ôû phía Baéc, Ñoâng Baéc 72 TPHCM, tænh Bình Döông vaø Ñoàng Nai, hôn theá nöõa Bình Döông vaø Ñoàng Nai ñang coù lôïi theá phaùt trieån ngaønh giaøy deùp, neân khu vöïc Soùng Thaàn thuoäc tænh Bình Döông coù nhieàu thuaän lôïi, ñaùp öùng yeâu caàu veà vò trí, giao thoâng vaø chi phí cho caùc doanh nghieäp logistics xaây döïng kho. Song song ñoù, caùc doanh nghieäp logistics caàn saép xeáp hôïp lyù quy trình, naâng cao naêng suaát, hieäu quaû khai thaùc kho, tuyeån duïng lao ñoäng ñòa phöông vaøo laøm vieäc ñeå giaûm chi phí vaän haønh. Ñeå caùc coâng ty logistics giaûm ñöôïc phí CFS, raát caàn coù söï hoã trôï cuûa caùc cô quan Nhaø nöôùc raø soaùt vaø giaûm caùc loaïi phí lieân quan ñeå giaûm chi phí ñaàu vaøo cho hoaït ñoäng logistics nhö giaûm giaù thueâ ñaát ôû Soùng Thaàn ñeå öu ñaõi ñaàu tö xaây döïng kho logistics. Cuïc Haøng haûi caàn tieáp tuïc raø soaùt bieåu phí caûng bieån ñeå phuø hôïp vôùi khu vöïc vaø quoác teá nhaèm giaûm caùc chi phí dòch vuï haøng haûi, goùp phaàn giaûm giaù thaønh vaän taûi bieån. Maëc duø phí caûng bieån Vieät Nam lieân tuïc giaûm maïnh 15-20%/naêm trong 3 naêm 2001-2003, nhöng vaãn coøn ôû möùc cao so vôùi maët baèng chung cuûa theá giôùi, cao hôn 20-30% so vôùi caùc nöôùc trong khu vöïc. Theo moät taøi lieäu ñieàu tra cuûa Ngaân haøng Theá giôùi thì neáu tính caû chi phí kho baõi vaø taùc ñoäng cuûa hieäu suaát khai thaùc caûng thaáp thì ngöôøi xuaát khaåu chòu thieät ñeán 50 USD cho 1 container 20’ taïi caûng Saøi Goøn. Caùc ñòa phöông trong Vuøng caàn raø soaùt, saép xeáp hôïp lyù caùc loaïi leä phí caàu ñöôøng, lieân keát caùc traïm ñeå giaûm phí treân caùc truïc ñöôøng chính thöôøng xuyeân vaän chuyeån haøng xuaát khaåu (ví duï töø khu coâng nghieäp VSIP veà caûng VICT hieän coù ñeán 3 traïm thu phí 20.000 ñoàng/löôït x 3 löôït = 60.000 ñoàng cho moät chieàu ñi). Ngaønh ñieän, nöôùc, böu chính vieãn thoâng, Internet caàn sôùm hình thaønh moâi tröôøng caïnh tranh, phuø hôïp loä trình gia nhaäp WTO, thöïc thi Hieäp ñònh thöông maïi Vieät – Myõ ñeå naâng cao chaát löôïng dòch vuï vaø giaûm giaù, nhôø ñoù seõ giaûm chi phí cho doanh nghieäp logistics. Trong giai ñoaïn coøn phuï thuoäc chuû yeáu vaøo nguyeân phuï lieäu nhaäp khaåu, Chính phuû caàn cho pheùp thaønh laäp trung taâm giao dòch nguyeân phuï lieäu giaøy deùp theo moâ hình khu kinh teá môû laøm ñoøn baåy kích thích söï phaùt trieån cuûa logistics ñaàu vaøo. Giao Trung taâm cho coâng ty logistics cuûa Hieäp hoäi ngöôøi göûi haøng quaûn lyù (phaàn toå chöùc thaønh laäp coâng ty logistics ñöôïc trình baøy ôû giaûi phaùp “Thaønh laäp Hieäp hoäi ngöôøi göûi 73 haøng vaø coâng ty logistics”, muïc 3.2.2.4), keát hôïp xaây döïng kho coù naêng löïc chöùa lôùn, phí löu kho thaáp ñeå khuyeán khích caùc doanh nghieäp nöôùc ngoaøi ñöa nguyeân phuï lieäu vaøo Trung taâm ñeå giao haøng nhanh cho caùc doanh nghieäp xuaát khaåu Vieät Nam. Kho chöùa nguyeân phuï lieäu caàn boá trí beân caïnh kho logistics ñeå giaûm chi phí ñaàu tö xaây döïng, vaän haønh, toå chöùc vaän taûi hieäu quaû giöõa kho vôùi caùc doanh nghieäp xuaát khaåu khi taän duïng ñöôïc phöông tieän vaän taûi treân caû hai chieàu (chuyeân chôû saûn phaåm töø nhaø maùy ñeán kho vaø chôû nguyeân phuï lieäu theo chieàu ngöôïc laïi). Phaùt trieån ngaønh saûn xuaát nguyeân phuï lieäu giaøy deùp trong nöôùc ñeå ñaåy maïnh hoaït ñoäng logistics ñaàu vaøo, caàn sôùm ñöa ngaønh naøy vaøo danh muïc khuyeán khích ñaàu tö ñeå phaùt trieån nguoàn nguyeân lieäu trong nöôùc, naâng cao tính chuû ñoäng, hieäu quaû xuaát khaåu vaø giaûm giaù thaønh saûn phaåm. Ngaønh thuoäc da söû duïng nhieàu hoùa chaát xöû lyù da töôi (da muoái), chaát thaûi vaø nöôùc xaû gaây oâ nhieãm (ñeå xöû lyù moät taán da töôi caàn 35-80m3 nöôùc) neân taäp trung vaøo khu coâng nghieäp ôû haï löu caùc soâng ñeå traùnh oâ nhieãm cho nguoàn nöôùc sinh hoaït nhö khu coâng nghieäp Hieäp Phöôùc cuûa TPHCM (xaõ Hieäp Phöôùc, huyeän Nhaø Beø). Söï phaùt trieån ngaønh saûn xuaát nguyeân phuï lieäu trong nöôùc seõ taïo ñieàu kieän thuùc ñaåy maïnh meõ logistics ñaàu vaøo vì caùc coâng ty logistics coù saün cô sôû vaät chaát veà kho, phöông tieän xeáp dôõ, vaän chuyeån, neân seõ cung öùng dòch vuï toàn tröõ, toå chöùc quaûn lyù nguyeân phuï lieäu, vaän chuyeån ñeán caùc nhaø maùy xuaát khaåu, cung öùng nguyeân phuï lieäu theo ñieàu kieän Vöøa kòp luùc JIT. * Lôïi ích ñaït ñöôïc döï kieán: Vieäc taïo laäp moâi tröôøng caïnh tranh vaø giaûm chi phí ñaàu vaøo (giaù thueâ ñaát, cöôùc vaän taûi, phí caàu ñöôøng, ñieän, nöôùc,…) seõ giuùp giaûm giaù dòch vuï logistics (giaù CFS giaûm töø 10 USD/cbm xuoáng ngang baèng vôùi giao nhaän thoâng thöôøng 6 USD/cbm), khuyeán khích caùc doanh nghieäp xuaát khaåu Vieät Nam tham gia vaøo hoaït ñoäng logistics. Khi môû roäng ñoái töôïng vaø ngaønh haøng aùp duïng logistics trong giao nhaän ñeå ñoùng phoái hôïp caùc loaïi haøng thì chi phí vaän taûi seõ giaûm (Ví duï ôû Phuï luïc 8 cho thaáy chi phí vaän taûi ñöôïc tieát kieäm 25,37%). Vieäc xaây döïng kho logistics, kho nguyeân phuï lieäu ôû Soùng Thaàn, tænh Bình 74 Döông giuùp giaûm chi phí vaän taûi noäi ñòa cho caùc doanh nghieäp xuaát khaåu vì vò trí vaø giao thoâng thuaän lôïi, taän duïng vaän taûi hai chieàu. Phaùt trieån ngaønh saûn xuaát nguyeân phuï lieäu trong nöôùc seõ thuùc ñaåy logistics ñaàu vaøo; cung öùng nguyeân phuï lieäu theo ñieàu kieän Vöøa kòp luùc JIT giuùp giaûm toàn kho, chi phí baûo quaûn nguyeân phuï lieäu vaø voán löu ñoäng cho nhaø maùy xuaát khaåu. * Nhöõng khoù khaên khi thöïc hieän giaûi phaùp: Nguoàn nhaân löïc ñòa phöông (khu vöïc Soùng Thaàn, tænh Bình Döông) chöa ñaùp öùng yeâu caàu tuyeån duïng cuûa caùc coâng ty logistics. Ngaønh saûn xuaát nguyeân phuï lieäu giaøy deùp ñoøi hoûi voán ñaàu tö lôùn, phaûi xöû lyù nguoàn chaát thaûi ñeå giaûm thieåu oâ nhieãm (nhaát laø khaâu cheá bieán da thuoäc). Doanh nghieäp saûn xuaát nguyeân phuï lieäu phaûi ñaûm baûo uy tín kinh doanh, giao haøng ñuùng soá löôïng, chaát löôïng vaø thôøi haïn. Moät soá doanh nghieäp trong cuoäc khaûo saùt phaûn aùnh raèng ngoaøi vaán ñeà chaát löôïng chöa toát, tín nhieäm trong kinh doanh cuõng laø moät vaán ñeà maø caùc doanh nghieäp cung caáp nguyeân phuï lieäu trong nöôùc phaûi khaéc phuïc vì nhöõng loâ haøng giao ñaàu tieân coù chaát löôïng toát, nhöng nhöõng laàn giao haøng sau chaát löôïng khoâng ñaït yeâu caàu, soá löôïng khoâng ñuû, thôøi gian giao haøng khoâng ñuùng heïn laøm aûnh höôûng ñeán lòch trình saûn xuaát vaø coâng ty xuaát khaåu giaøy deùp bò khaùch haøng phaït neân ñaõ chuyeån sang söû duïng nguyeân phuï lieäu nhaäp khaåu. 3.2.2.3. Naâng cao hieäu quaû söû duïng Incoterms: * Muïc tieâu giaûi phaùp: Hieåu ñuùng vaø vaän duïng coù hieäu quaû caùc ñieàu kieän thöông maïi Incoterms, ña daïng hoùa, löïa choïn ñieàu kieän thöông maïi phuø hôïp, giaûm daàn xuaát khaåu theo ñieàu kieän nhoùm E, F, taêng xuaát khaåu theo ñieàu kieän nhoùm C, D. * Bieän phaùp thöïc hieän: Naâng cao hieäu quaû söû duïng Incoterms coù quan heä chaët cheõ vôùi hoaït ñoäng logistics vì ñieàu kieän thöông maïi Incoterms xaùc ñònh ngöôøi mua hay ngöôøi baùn coù quyeàn toå chöùc hoaït ñoäng logistics vaø thu lôïi ích kinh teá töø hoaït ñoäng naøy. Tuøy vaøo naêng löïc caïnh tranh, phöông thöùc kinh doanh cuûa doanh nghieäp xuaát khaåu Vieät Nam maø xaùc ñònh ñieàu kieän thöông maïi phuø hôïp. Ñoái vôùi doanh nghieäp 75 xuaát khaåu lôùn: neân khoân kheùo, kieân trì thuyeát phuïc khaùch haøng chuyeån sang söû duïng ñieàu kieän thöông maïi FCA, CPT, CIP phuø hôïp vôùi vaän taûi container thay cho FOB, CFR vaø CIF vì trong phöông thöùc vaän chuyeån container, ngöôøi vaän chuyeån chòu traùch nhieäm ñoái vôùi haøng khi nhaän taïi CY, do ñoù quy ñònh nhaø xuaát khaåu chòu traùch nhieäm vaø ruûi ro ñeán khi giao haøng qua lan can taøu laø khoâng hôïp lyù, ICC cuõng khuyeán nghò söû duïng ñieàu kieän FCA, CPT vaø CIP cho giao haøng baèng container; vaän duïng linh hoaït caùc ñieàu kieän thöông maïi, giaønh quyeàn chuû ñoäng trong kinh doanh, traùnh ruûi ro vaø chi phí khoâng hôïp lyù; keát hôïp ña daïng hoùa caùc phöông thöùc kinh doanh giaûm daàn hình thöùc gia coâng, naâng cao tyû leä töï doanh, xuaát khaåu tröïc tieáp, tieán ñeán thieát laäp heä thoáng phaân phoái treân thò tröôøng Myõ vôùi giaûm daàn xuaát khaåu theo ñieàu kieän nhoùm E, F, taêng xuaát khaåu theo ñieàu kieän nhoùm C, D. Ñoái vôùi doanh nghieäp xuaát khaåu vöøa vaø nhoû: löïa choïn ñieàu kieän thöông maïi phuø hôïp vôùi naêng löïc caïnh tranh, haïn cheá ruûi ro; chuyeån sang ñieàu kieän thöông maïi FCA, CPT, CIP thay cho FOB, CFR vaø CIF theo khuyeán nghò cuûa ICC. Doanh nghieäp xuaát khaåu giaøy deùp Vieät Nam thuyeát phuïc ñoái taùc mua haøng theo ñieàu kieän nhoùm “C”, töùc giaønh quyeàn vaän taûi veà phía doanh nghieäp Vieät Nam khi hoï khoâng kyù keát hôïp ñoàng vaän taûi container tröïc tieáp vôùi caùc haõng taøu vì khoâng coù ñuû löôïng haøng theo khoái löôïng cam keát toái thieåu MVC ñeå ñaøm phaùn hôïp ñoàng vaän taûi ñöôïc giaù cöôùc thaáp (ví duï nhö khaùch haøng New Balance). Vieät Nam coù 2 trieäu Kieàu baøo ôû Myõ, vôùi maïng löôùi caùc coâng ty, cöûa haøng, sieâu thò cuûa ngöôøi Vieät Nam ôû California, Boston, Washington D.C, New York… Caùc doanh nghieäp xuaát khaåu giaøy deùp caàn tranh thuû hôïp taùc, lieân keát vôùi caùc doanh nghieäp, cöûa haøng, sieâu thò cuûa ngöôøi Vieät Nam taïi Myõ ñeå ñaåy maïnh xuaát khaåu theo ñieàu kieän nhoùm C vaø D. Doanh nghieäp xuaát khaåu giaøy deùp seõ chæ ñònh doanh nghieäp cuûa Kieàu baøo laøm ñaïi lyù ñeå tieán ñeán thieát laäp heä thoáng phaân phoái giaøy deùp; trong giai ñoaïn ñaàu thaâm nhaäp seõ taäp trung vaøo nhoùm ngöôøi tieâu duøng Vieät Nam sinh soáng ôû Myõ, ngöôøi Myõ goác AÙ, sau ñoù daàn môû roäng ra caùc ñoái töôïng ngöôøi tieâu duøng khaùc vaø thaâm nhaäp vaøo nhieàu keânh phaân phoái khaùc nhau. Khi xuaát khaåu theo ñieàu kieän DDU, DDP, doanh nghieäp xuaát khaåu Vieät Nam tieán haønh thueâ caùc dòch vuï logistics 76 caàn thieát taïi Myõ (thöïc hieän thuû tuïc nhaäp khaåu, vaän chuyeån noäi ñòa, löu kho) ñeå giao haøng ñeán ñòa ñieåm quy ñònh. Thöïc hieän bieän phaùp naøy, doanh nghieäp xuaát khaåu Vieät Nam seõ taêng khoái löôïng haøng xuaát khaåu theo ñieàu kieän nhoùm C vaø D. Boä Thöông maïi, Cuïc Xuùc tieán Thöông maïi caàn trieån khai döï aùn laäp kho ngoaïi quan ôû Myõ ñeå taïo ñieàu kieän cho caùc doanh nghieäp xuaát khaåu giaøy deùp theo ñieàu kieän DDU, DDP; caùc doanh nghieäp xuaát khaåu Vieät Nam thieáu kinh nghieäm thaâm nhaäp tröïc tieáp thò tröôøng Myõ neân caàn thieát coù söï hoã trôï töø phía cô quan Nhaø nöôùc. Ñeå vaän duïng caùc ñieàu kieän thöông maïi coù hieäu quaû, caàn keát hôïp ñoàng boä caùc bieän phaùp: (1) naém baét nhanh thoâng tin veà thò tröôøng Myõ thoâng qua caùc taïp chí, baûn tin chuyeân ngaønh, Website,… veà giaù caû, ñoái thuû, cöôùc vaän taûi, phí logistics, phí baûo hieåm ñeå ñònh giaù baùn phuø hôïp; (2) naâng cao hieåu bieát veà Luaät phaùp vaø taäp quaùn cuûa thò tröôøng Myõ, cuï theå laø Luaät phaùp lieân quan ñeán ngoaïi thöông, thuû tuïc thoâng quan, thueá nhaäp khaåu, taäp quaùn kyù keát vaø thöïc hieän hôïp ñoàng; (3) ñaøo taïo vaø boài döôõng nguoàn nhaân löïc gioûi veà chuyeân moân, am hieåu thò tröôøng, coù kinh nghieäm, naém vöõng vaø söû duïng thaønh thaïo caùc ñieàu kieän thöông maïi, trang bò kyõ naêng caàn thieát veà thöông löôïng, kyù keát vaø thöïc hieän hôïp ñoàng thöông maïi, naém roõ hoaït ñoäng logistics, nghieäp vuï giao nhaän, thueâ taøu, mua baûo hieåm,… (4) toå chöùc caùc Hoäi nghò, Hoäi thaûo giôùi thieäu thöïc tieãn ña daïng hoùa ñieàu kieän thöông maïi cuûa caùc quoác gia, trao ñoåi baøi hoïc kinh nghieäm cuûa caùc coâng ty xuaát khaåu trong vaø ngoaøi nöôùc. * Lôïi ích ñaït ñöôïc döï kieán: Giaûm xuaát khaåu theo ñieàu kieän nhoùm E, F, taêng xuaát khaåu theo ñieàu kieän nhoùm C, D seõ giaønh quyeàn chuû ñoäng toå chöùc hoaït ñoäng logistics veà phía doanh nghieäp xuaát khaåu Vieät Nam, treân cô sôû ñoù gia taêng nguoàn haøng cho caùc coâng ty logistics trong nöôùc, taêng thò phaàn cho caùc doanh nghieäp Vieät Nam cung caáp dòch vuï vaän taûi container vaø baûo hieåm. Theâm vaøo ñoù, doanh nghieäp Vieät Nam tieát kieäm ñöôïc chi phí giao nhaän vaän chuyeån haøng hoùa (möùc tieát kieäm leân ñeán 88,55 USD khi aùp duïng cho 1 container 40’sd ñeán New York), lôïi nhuaän cuûa doanh nghieäp xuaát khaåu Vieät Nam öôùc taêng khoaûng 5-15%. Löïa choïn ñieàu kieän thöông maïi phuø hôïp giuùp doanh nghieäp xuaát khaåu Vieät Nam 77 taêng töï chuû trong kinh doanh, phaân chia ruûi ro vaø chi phí hôïp lyù. Söû duïng ñieàu kieän FCA, CPT vaø CIP giuùp thanh toaùn sôùm hôn 2-7 ngaøy vì hoaøn thaønh boä chöùng töø ngay sau khi giao haøng maø khoâng phaûi ñôïi ñeán khi thöïc xeáp leân taøu (on board), giuùp doanh nghieäp xuaát khaåu tieát kieäm chi phí laõi vay töø 0,4 ñeán 1,4 trieäu ñoàng cho moät container 40’sd. Xuaát khaåu theo ñieàu kieän FCA thay cho FOB, doanh nghieäp xuaát khaåu Vieät Nam khoâng phaûi thanh toaùn phí CFS vì ñaõ hoaøn thaønh nghóa vuï khi giao haøng vaøo kho cuûa coâng ty logistics, tieát kieäm ñöôïc phí CFS 10 USD/cbm töùc töông ñöông khoaûng 0,09-0,10 USD/ñoâi giaøy (moät cbm töông ñöông soá löôïng 100-110 ñoâi giaøy), ñaây laø möùc phí tieát kieäm ñaùng keå trong ñieàu kieän caùc doanh nghieäp Vieät Nam ñang chuû yeáu gia coâng, lôïi nhuaän thaáp. * Nhöõng khoù khaên khi thöïc hieän giaûi phaùp: Gia coâng chieám tyû troïng cao trong giaøy deùp xuaát khaåu, caùc doanh nghieäp chöa thaâm nhaäp thò tröôøng Myõ baèng thöông hieäu rieâng, neân phaûi xaây döïng chieán löôïc thaâm nhaäp tröïc tieáp vaø coù kinh phí ñaàu tö quaûng baù thöông hieäu. Caùc doanh nghieäp xuaát khaåu Vieät Nam ôû theá yeáu hôn neân thöôøng chaáp nhaän ñieàu kieän thöông maïi do ñoái taùc ñöa ra, thieáu thoâng tin veà thò tröôøng, ñoái thuû caïnh tranh… chöa coù kinh nghieäm ñònh giaù linh hoaït theo caùc ñieàu kieän thöông maïi khaùc nhau, trình ñoä nguoàn nhaân löïc cuûa doanh nghieäp coøn nhieàu haïn cheá. Doanh nghieäp xuaát khaåu Vieät Nam coøn thieáu kinh nghieäm veà quaûn lyù hoaït ñoäng logistics, nghieäp vuï thueâ taøu, baûo hieåm coøn non yeáu. Quy ñònh cuûa Haûi quan coøn mang tính kìm haõm ñoái vôùi yù muoán ña daïng hoùa ñieàu kieän thöông maïi cuûa doanh nghieäp vì khi xuaát khaåu theo ñieàu kieän khoâng phaûi laø FOB doanh nghieäp phaûi giaûi trình vôùi Haûi quan, ñoâi khi chính doanh nghieäp cuõng luùng tuùng khi giaûi thích cho caùn boä Haûi quan. 3.2.2.4. Thaønh laäp Hieäp hoäi ngöôøi göûi haøng vaø coâng ty logistics ñaïi dieän cho caùc doanh nghieäp xuaát khaåu giaøy deùp: * Muïc tieâu giaûi phaùp: Lieân keát caùc nhaø xuaát khaåu taïo söùc maïnh taäp theå, gia taêng vò theá trong ñaøm phaùn vôùi Hieäp hoäi haõng taøu, Hieäp hoäi giao nhaän ñeå giaûm giaù dòch vuï. 78 Thaønh laäp coâng ty logistics thuoäc Hieäp hoäi ñeå cung caáp dòch vuï vôùi giaù öu ñaõi. * Bieän phaùp thöïc hieän: Giaøy deùp coù toång saûn löôïng container xuaát khaåu lôùn, töông ñöông 62.000 feus (soá lieäu do taùc giaû tính toaùn töø toång soá löôïng xuaát khaåu 393 trieäu ñoâi naêm 2003), giaù trò vaän chuyeån noäi ñòa vaø khai thueâ Haûi quan xuaát khaåu khoaûng 15,5 trieäu USD (bình quaân 250 USD/feu) vaø cöôùc vaän taûi container 124 trieäu USD (bình quaân 2.000 USD/feu). Theâm vaøo ñoù, khoái löôïng nguyeân phuï lieäu nhaäp khaåu lôùn, raát thuaän lôïi trong vieäc naâng cao vò theá ñaøm phaùn, tranh thuû caùc ñieàu kieän thuaän lôïi do caùc coâng ty logistics vaø vaän taûi thöôøng giaønh giaù öu ñaõi cho nguoàn haøng lôùn, taäp trung vaø oån ñònh nhaèm ñaït ñöôïc lôïi ích kinh teá theo quy moâ. Hieäp hoäi Da giaøy, Hieäp hoäi Deät may, Phoøng Thöông maïi vaø Coâng nghieäp Vieät Nam keát hôïp vôùi caùc doanh nghieäp coù khoái löôïng haøng xuaát khaåu lôùn ñöùng ra vaän ñoäng thaønh laäp Hieäp hoäi ngöôøi göûi haøng, quy tuï caùc doanh nghieäp khaùc, xin giaáy pheùp thaønh laäp vaø hoaït ñoäng vôùi Cô quan Nhaø nöôùc coù thaåm quyeàn. Hieäp hoäi ngöôøi göûi haøng coù quy cheá hoaït ñoäng rieâng vaø do caùc coâng ty xuaát khaåu töï nguyeän tham gia, lieân keát chaët cheõ vôùi Hieäp hoäi Da giaøy vaø Deät may ñeå khai thaùc moái quan heä hôïp taùc saün coù, môû roäng moái quan heä vôùi caùc hieäp hoäi ngaønh ngheà khaùc. Hieäp hoäi ngöôøi göûi haøng ñaïi dieän caùc coâng ty xuaát khaåu thaønh vieân ñaøm phaùn kyù keát hôïp ñoàng vôùi caùc haõng taøu, coâng ty logistics veà dòch vuï vaän taûi container, vaän chuyeån noäi ñòa, khai thueâ Haûi quan, thueâ kho CFS… nhaèm ñaït ñöôïc giaù caû hôïp lyù. Hieäp hoäi cuõng ñaûm baûo ngöôøi göûi haøng khoâng bò caùc haõng taøu cheøn eùp, vì treân thöïc teá khi ñeán caùc ñôït taêng giaù cöôùc, taêng phuï phí nhieân lieäu, phuï phí muøa cao ñieåm, caùc haõng taøu thöôøng töø choái nhaän haøng neáu ngöôøi göûi haøng khoâng ñoàng yù giaù cöôùc taêng. Hoaït ñoäng cuûa Hieäp hoäi seõ coù taùc duïng buoäc caùc Haõng taøu phaûi thöïc hieän caùc cam keát cuûa mình theo Hôïp ñoàng vaän taûi. Hieäp hoäi ngöôøi göûi haøng cuõng ñoùng vai troø ñaàu moái cung caáp thoâng tin, ñaøo taïo, tö vaán cho caùc doanh nghieäp veà logistics, phoái hôïp ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc cho hoaït ñoäng logistics, môû roäng quan heä hôïp taùc vôùi caùc Hieäp hoäi ngöôøi giao haøng nöôùc ngoaøi ñeå trao ñoåi thoâng tin, kinh nghieäm, ñaøo taïo chuyeân gia. 79 Hieäp hoäi ngöôøi göûi haøng ñaàu tö thaønh laäp coâng ty logistics nhaèm taïo ra dòch vuï coù giaù öu ñaõi cho caùc thaønh vieân, moät maët caïnh tranh veà giaù caû, chaát löôïng phuïc vuï vôùi caùc doanh nghieäp logistics ñang hoaït ñoäng, maët khaùc hôïp taùc vôùi caùc coâng ty giao nhaän, logistics nhaèm khai thaùc hieäu quaû kho baõi, ñoùng chung haøng (co-load) vôùi caùc coâng ty giao nhaän khaùc nhö Vinalink, Weixin, MPI,… neáu khoâng coù ñuû löôïng haøng container 40’ ñeå giaûm giaù thaønh vaän taûi (giaù tính theo cbm cuûa container 20’ ñi Myõ baèng 1,65 laàn so vôùi 40’sd nhö trình baøy ôû baûng 2.9). Coâng ty logistics cuûa Hieäp hoäi ngöôøi göûi haøng quaûn lyù Trung taâm giao dòch nguyeân phuï lieäu giaøy deùp ñeå phaùt trieån môû roäng logistics ñaàu vaøo, cung caáp caùc dòch vuï toàn tröõ, quaûn lyù nguyeân phuï lieäu, vaän chuyeån ñeán caùc nhaø maùy xuaát khaåu, cung öùng nguyeân phuï lieäu theo ñieàu kieän Vöøa kòp luùc JIT. Khi coâng ty logistics tröïc thuoäc Hoäi hoaït ñoäng coù lôïi nhuaän thì seõ duøng nguoàn lôïi nhuaän naøy laøm kinh phí hoaït ñoäng cho Hoäi. * Lôïi ích ñaït ñöôïc döï kieán: Khaéc phuïc tính phuï thuoäc trong hoaït ñoäng logistics, thöïc hieän Chieán löôïc taêng tính chuû ñoäng, naâng cao naêng löïc caïnh tranh vaø vò theá cuûa doanh nghieäp xuaát khaåu trình baøy ôû muïc 3.2.1.3. Lôïi ích döï kieán khi Hieäp hoäi ngöôøi göûi haøng ñaøm phaùn hôïp ñoàng cung öùng dòch vuï logistics seõ giuùp giaûm giaù vaän taûi container 5-10%, thueâ kho CFS 20-40%, dòch vuï khai thueâ Haûi quan 10-15%. Coâng ty logistics thuoäc Hoäi seõ cung caáp dòch vuï logistics vôùi giaù öu ñaõi cho caùc doanh nghieäp thaønh vieân, giuùp caùc doanh nghieäp tieát kieäm chi phí xuaát khaåu. * Nhöõng khoù khaên khi thöïc hieän giaûi phaùp: Hieäp hoäi ngöôøi göûi haøng vaø coâng ty logistics phaûi thöïc söï ñem laïi lôïi ích cho caùc thaønh vieân ñeå thu huùt caùc doanh nghieäp tham gia, Hoäi phaûi xaây döïng moät ñoäi nguõ chuyeân gia gioûi chuyeân moân vaø giaøu kinh nghieäm veà logistics ñeå tieán haønh thöông löôïng coù hieäu quaû vôùi Hieäp hoäi haõng taøu, Hieäp hoäi giao nhaän voán ñaõ hình thaønh töø laâu vaø coù nhieàu kinh nghieäm. Toå chöùc Hieäp hoäi ngöôøi göûi haøng laø hình thöùc môùi ôû Vieät Nam neân seõ gaëp khoù khaên trong vieäc vaän ñoäng thaønh laäp, toå chöùc hoaït ñoäng. 80 Phaûi xaây döïng nguoàn kinh phí ñeå vaän ñoäng thaønh laäp vaø taøi trôï hoaït ñoäng cuûa Hoäi trong giai ñoaïn ñaàu. Hieäp hoäi ngöôøi giao haøng phaûi huy ñoäng voán ñaàu tö ñeå thaønh laäp coâng ty logistics. 3.2.2.5. Ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc cho phaùt trieån hoaït ñoäng logistics: * Muïc tieâu giaûi phaùp: Ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc coù trình ñoä chuyeân moân vaø caùc kyõ naêng caàn thieát ñeå ñaùp öùng nhu caàu phaùt trieån hoaït ñoäng logistics. * Bieän phaùp thöïc hieän: Qua baøi hoïc kinh nghieäm cuûa Trung Quoác vaø Singapore cho thaáy ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc ñoùng vai troø quan troïng trong vieäc phaùt trieån logistics. Vieät Nam caàn ñaåy maïnh coâng taùc ñaøo taïo veà logistics ñeå ñaùp öùng nhu caàu cung caáp caùc chuyeân gia coù trình ñoä veà lónh vöïc naøy. Hieän nay logistics chöa ñöôïc ñaøo taïo thaønh chuyeân ngaønh maø chæ môùi döøng laïi ôû moät noäi dung trong chöông trình ñaøo taïo ngoaïi thöông vaø kinh doanh quoác teá cuûa caùc tröôøng ÑH Kinh teá TP.HCM, ÑH Ngoaïi thöông. Vì vaäy caùc tröôøng ÑH caàn phoái hôïp vôùi Hieäp hoäi Ñaïi lyù vaø Moâi giôùi Haøng haûi Vieät Nam (VISABA), Hieäp hoäi Giao nhaän Vieät Nam (VIFFAS), Hieäp hoäi ngöôøi göûi haøng ñaåy maïnh coâng taùc nghieân cöùu khoa hoïc, thieát keá noäi dung hoïc ñeå coù theå sôùm hình thaønh moân hoïc naøy vaø hình thaønh chuyeân ngaønh ñaøo taïo trong khoaûng 5-7 naêm saép tôùi ñeå ñaùp öùng nhu caàu nguoàn nhaân löïc coù trình ñoä cao, tieáp caän vôùi xu höôùng phaùt trieån cuûa logistics treân theá giôùi. Caàn sôùm thaønh laäp Trung taâm nghieân cöùu veà logistics ñeå ñaåy maïnh coâng taùc nghieân cöùu khoa hoïc veà lónh vöïc naøy, thöïc hieän lieân keát nghieân cöùu vaø ñaøo taïo du hoïc taïi choã vôùi caùc tröôøng ÑH, Vieän nghieân cöùu logistics nöôùc ngoaøi nhö: ÑH Cranfield (Anh), Vieän Coâng ngheä Georgia (Myõ), Vieän Logistics chaâu AÙ – Thaùi Bình Döông TLIAP (Singapore),… ñeå ñaåy nhanh quaù trình phaùt trieån lyù luaän, hoïc taäp kinh nghieäm phaùt trieån cuûa caùc quoác gia, caäp nhaät söï phaùt trieån logistics treân theá giôùi, nghieân cöùu öùng duïng coâng ngheä môùi vaøo thöïc tieãn Vieät Nam nhaèm boài döôõng vaø ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc trong nöôùc. Trung taâm nghieân cöùu logistics keát hôïp vôùi caùc tröôøng ÑH, Hieäp hoäi, vaø coâng ty logistics toå chöùc caùc cuoäc Hoäi thaûo, Chuyeân ñeà ñeå giôùi thieäu veà logistics, thöïc tieãn aùp duïng logistics ôû Vieät Nam ñeå naâng cao nhaän thöùc 81 cuûa caùc doanh nghieäp saûn xuaát, xuaát khaåu veà lónh vöïc naøy. Treân thöïc teá, nguoàn nhaân löïc taïi caùc coâng ty logistics chuû yeáu do hoï töï ñaøo taïo ñeå ñaùp öùng nhu caàu thoâng qua göûi ñi ñaøo taïo ôû nöôùc ngoaøi (Ñan Maïch, Singapore, Hoàng Koâng,…) hoaëc thoâng qua tích luõy kinh nghieäm trong quaù trình coâng taùc. Trung taâm nghieân cöùu logistics vaø caùc tröôøng ÑH caàn toå chöùc caùc lôùp ñaøo taïo chuyeân moân gaén vôùi thöïc tieãn ñeå boài döôõng cho ñoäi nguõ nguoàn nhaân löïc taïi caùc doanh nghieäp logistics, hieän nay caùc caùn boä coâng taùc taïi caùc coâng ty naøy chuû yeáu töø nguoàn ñaøo taïo cuûa tröôøng ÑH Kinh teá, Ngoaïi thöông, Haøng haûi,… neân coøn thieáu kieán thöùc chuyeân saâu vaø kyõ naêng thöïc haønh trong lónh vöïc logistics, ñaëc bieät laø öùng duïng coâng ngheä thoâng tin vaø thöông maïi ñieän töû trong e-logistics. Cuøng vôùi vieäc ñaàu tö xaây döïng kho logistics ôû Soùng Thaàn, tænh Bình Döông (trình baøy ôû giaûi phaùp “Taïo moâi tröôøng caïnh tranh, giaûm chi phí ñeå phaùt trieån môû roäng hoaït ñoäng logistics” ôû muïc 3.2.2.2), caùc coâng ty logistics caàn keát hôïp vôùi heä thoáng ñaøo taïo ngheà cuûa tænh Bình Döông ñeå ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc taïi choã vaän haønh vaø quaûn lyù kho logistics. Hieän nay caùc coâng ty logistics chuû yeáu söû duïng ñoäi nguõ nhaân vieân töø TPHCM, chöa söû duïng lao ñoäng ñòa phöông vì thieáu nguoàn nhaân löïc coù trình ñoä vaø kyõ naêng phuø hôïp. * Lôïi ích ñaït ñöôïc döï kieán: Ñaùp öùng nhu caàu nguoàn nhaân löïc cho söï phaùt trieån logistics ôû VKTTÑPN noùi rieâng, caû nöôùc noùi chung, giaûi quyeát vieäc laøm cho ngöôøi lao ñoäng, giaûm thôøi gian vaø chi phí ñaøo taïo nhaân löïc cho caùc coâng ty logistics. Vieäc ñaøo taïo trong nöôùc lieân keát vôùi caùc tröôøng ÑH vaø vieän nghieân cöùu nöôùc ngoaøi cho pheùp ñaøo taïo nguoàn nhaân löïc chaát löôïng cao taïi choã, tieát kieäm chi phí ñaøo taïo ôû nöôùc ngoaøi, hieän nay ñeå ñaøo taïo moät chuyeân gia logistics baäc Ñaïi hoïc ôû Myõ maát töø 30.000 USD ñeán 80.000 USD. * Nhöõng khoù khaên khi thöïc hieän giaûi phaùp: Hoaït ñoäng Logistics môùi chæ phaùt trieån maïnh ôû Vieät Nam trong khoaûng 10 naêm gaàn ñaây, neân chöa coù caùc coâng trình nghieân cöùu toång keát veà lyù luaän vaø ñaùnh giaù toaøn dieän thöïc tieãn logistics ôû Vieät Nam, thieáu caùc chuyeân gia, caùc nhaø nghieân cöùu 82 chuyeân ngaønh logistics. Logistics laø lónh vöïc môùi ôû Vieät Nam neân coøn toàn taïi nhieàu quan ñieåm, caùch hieåu cuõng nhö phöông phaùp tieáp caän khaùc nhau, do ñoù phaûi chuaån hoùa caùc kieán thöùc veà logistics ñeå hình thaønh giaùo trình söû duïng trong ñaøo taïo. 3.3. Caùc kieán nghò: 3.3.1. Kieán nghò vôùi caùc cô quan Nhaø nöôùc: Taùc giaû kieán nghò vôùi caùc cô quan Nhaø nöôùc thöïc hieän öu ñaõi ñaàu tö, khuyeán khích phaùt trieån xuaát khaåu giaøy deùp; phaùt trieån dòch vuï vaän taûi container quoác teá; caûi caùch vaø hoaøn thieän thuû tuïc Haûi quan (xin xem chi tieát ôû Phuï luïc 10). 3.3.2. Kieán nghò vôùi caùc doanh nghieäp: Taùc giaû ñeà xuaát caùc kieán nghò vôùi doanh nghieäp xuaát khaåu, caùc Haõng taøu, caùc caûng vaø ICD (xin xem chi tieát ôû Phuï luïc 10). 83 KEÁT LUAÄN Logistics laø moät ñeà taøi môùi, coù phaïm vi roäng nhöng thu huùt söï quan taâm ngaøy caøng nhieàu cuûa caùc doanh nghieäp, nhaø nghieân cöùu. Trong Luaän vaên naøy, taùc giaû ñaõ tieáp caän logistics treân giaùc ñoä “hoaït ñoäng logistics trong giao nhaän giaøy deùp xuaát khaåu baèng container ñöôøng bieån vaøo thò tröôøng Myõ treân ñòa baøn Vuøng Kinh teá Troïng ñieåm phía Nam” vaø ñaït ñöôïc caùc keát quaû sau: - Heä thoáng hoùa moät soá lyù luaän veà khaùi nieäm logistics, vai troø, yù nghóa ñoái vôùi doanh nghieäp vaø neàn kinh teá, xu höôùng phaùt trieån logistics treân theá giôùi. - Nghieân cöùu kinh nghieäm phaùt trieån, hoaøn thieän logistics cuûa moät soá quoác gia (Trung Quoác, Singapore) vaø ruùt ra baøi hoïc cho Vieät Nam. - Phaân tích thöïc traïng toå chöùc hoaït ñoäng logistics trong giao nhaän giaøy deùp xuaát khaåu baèng container ñöôøng bieån vaøo thò tröôøng Myõ treân ñòa baøn Vuøng Kinh teá Troïng ñieåm phía Nam. - Giôùi thieäu Quy trình hoaït ñoäng logistics trong giao nhaän giaøy deùp xuaát khaåu. - Ñeà ra caùc chieán löôïc, giaûi phaùp vaø kieán nghò nhaèm hoaøn thieän vaø phaùt trieån hoaït ñoäng logistics cuûa caùc doanh nghieäp. Ñeå thöïc hieän thaønh coâng caùc chieán löôïc vaø giaûi phaùp, caàn thieát phaûi keát hôïp ñoàng boä söï hoã trôï taïo ñieàu kieän thuaän lôïi cuûa Nhaø nöôùc vôùi söï noã löïc, naêng ñoäng cuûa caùc doanh nghieäp ñeå thu ñöôïc lôïi ích kinh teá lôùn hôn. Trong töông lai, khi ngaønh giaøy deùp trong nöôùc phaùt trieån vaø ña daïng hoùa hoaït ñoäng kinh doanh thì seõ coù khaû naêng aùp duïng ñöôïc logistics ñaàu vaøo vaø logistics ngöôïc bao quaùt toaøn chuoãi cuûa chu trình logistics. Hoaøn thieän vaø phaùt trieån hoaït ñoäng logistics trong giao nhaän giaøy deùp xuaát khaåu baèng container giuùp naâng cao hieäu quaû ngoaïi thöông, ñöa giaøy deùp Vieät Nam thaâm nhaäp thaønh coâng ôû thò tröôøng Myõ, goùp phaàn ñöa neàn kinh teá nöôùc ta hoäi nhaäp thaønh coâng ôû khu vöïc vaø quoác teá. 84 TAØI LIEÄU THAM KHAÛO Phaàn 1: Tieáng Vieät [1] Boä Giao thoâng Vaän taûi, Ñònh höôùng giao thoâng vaän taûi Vieät Nam trong nhöõng thaäp kyû tôùi, Haø Noäi. [2] Boä Keá hoaïch vaø Ñaàu tö, Kinh teá vaø Döï baùo, 2004 (372, 373), Haø Noäi. [3] PGS TS Nguyeãn Duy Boät (2003), Thöông maïi quoác teá vaø phaùt trieån thò tröôøng xuaát khaåu, Nhaø xuaát baûn Thoáng keâ, Haø Noäi. [4] PGS TS Hoaøng Vaên Chaâu, PGS TS Nguyeãn Hoàng Ñaøm (1997), Vaän taûi vaø baûo hieåm trong ngoaïi thöông, Nhaø xuaát baûn Giaùo duïc, Haø Noäi. [5] Hieäp hoäi Da – Giaøy Vieät Nam, Baûn tin Coâng nghieäp Da Giaøy Vieät Nam, 2004 (3,6/2004), Haø Noäi. [6] Hieäp hoäi Ñaïi lyù vaø Moâi giôùi Haøng haûi Vieät Nam, Visaba Times – Vietnam Shipping and Logistics Review, 2004 (56,57), Thaønh phoá Hoà Chí Minh. [7] Hoäi Da giaøy Thaønh phoá Hoà Chí Minh (2003), Kyû yeáu da giaøy Thaønh phoá Hoà Chí Minh 2002-2003, Thaønh phoá Hoà Chí Minh. [8] Vuõ Thò Hoàng (2003), “Heä thoáng kho baõi treân ñòa baøn Thaønh phoá Hoà Chí Minh hieän traïng vaø giaûi phaùp”, Noäi san Kinh teá, 2003 (7, 9), Vieän Kinh teá TPHCM, Thaønh phoá Hoà Chí Minh. [9] Ngoâ Thò Ngoïc Huyeàn (2000), Ñònh höôùng phaùt trieån ngoaïi thöông treân ñòa baøn Thaønh phoá Hoà Chí Minh ñeán naêm 2010, Luaän aùn Tieán syõ Kinh teá, Tröôøng Ñaïi hoïc Kinh teá TPHCM , Thaønh phoá Hoà Chí Minh. [10] Alan C. Shapiro (1999), Quaûn trò taøi chính quoác teá, Nhaø xuaát baûn Thoáng keâ, Haø Noäi. [11] Thôøi baùo Kinh teá Vieät Nam, Kinh teá 2003-2004 Vieät Nam vaø Theá giôùi, 2004, Haø Noäi. [12] PGS TS Voõ Thanh Thu (2001), Chieán löôïc thaâm nhaäp thò tröôøng Myõ, Nhaø xuaát baûn Thoáng keâ, Haø Noäi. 85 [13] PGS TS Voõ Thanh Thu – chuû bieân, TS Ñoaøn Thò Hoàng Vaân, KS Nguyeãn Cöông (2001), Hoûi ñaùp veà Hieäp ñònh thöông maïi Vieät Myõ, Nhaø xuaát baûn Thoáng keâ, Haø Noäi. [14] GS TS Voõ Thanh Thu chuû bieân, PGS TS Ñoaøn Thò Hoàng Vaân (2002), Nhöõng giaûi phaùp naâng cao hieäu quaû söû duïng Incoterms 2000 taïi Vieät Nam, Nhaø xuaát baûn Thoáng keâ, Haø Noäi. [15] GS TS Voõ Thanh Thu (2003), Quan heä Kinh teá Quoác teá, Nhaø xuaát baûn Thoáng keâ, Haø Noäi. [16] Trung taâm Thoâng tin Thöông maïi (2004), Ngoaïi thöông, soá 12/2004. [17] Voõ Thaønh Trung (2000), Nhöõng giaûi phaùp chieán löôïc phaùt trieån dòch vuï giao nhaän vaän taûi quoác teá taïi mieàn Nam, Luaän aùn Tieán syõ Kinh teá, Tröôøng Ñaïi hoïc Kinh teá TPHCM , Thaønh phoá Hoà Chí Minh. [18] Luïc Ñan Myõ Uyeân (2003), Moät soá giaûi phaùp nhaèm ñaåy maïnh xuaát khaåu maët haøng giaøy deùp sang thò tröôøng Hoa Kyø, Luaän vaên Thaïc syõ Kinh teá, Tröôøng Ñaïi hoïc Kinh teá TPHCM, Thaønh phoá Hoà Chí Minh. [19] TS Leâ Thò Anh Vaân (2003), Ñoåi môùi chính saùch nhaèm thuùc ñaåy xuaát khaåu haøng hoùa cuûa Vieät Nam trong quaù trình hoäi nhaäp kinh teá quoác teá, Nhaø xuaát baûn Lao ñoäng, Haø Noäi. [20] PGS TS Ñoaøn Thò Hoàng Vaân (2002), Giaùo trình kyõ thuaät ngoaïi thöông, Nhaø xuaát baûn Thoáng keâ, Haø Noäi. [21] PGS TS Ñoaøn Thò Hoàng Vaân chuû bieân (2002), Quaûn trò cung öùng, Nhaø xuaát baûn Thoáng keâ, Haø Noäi. [22] PGS TS Ñoaøn Thò Hoàng Vaân (2003), Logistics nhöõng vaán ñeà cô baûn, Nhaø xuaát baûn Thoáng keâ, Haø Noäi. [23] Vaên kieän Hieäp ñònh thöông maïi Vieät – Myõ. [24] Vieän Quaûn lyù Kinh teá Trung öông (2003), Ñaùnh giaù taùc ñoäng cuûa Hieäp ñònh thöông maïi song phöông Vieät Nam – Hoa Kyø, Nhaø xuaát baûn Chính trò Quoác gia, Haø Noäi. [25] Website Boä Thöông maïi Vieät Nam: www.mot.gov.vn 86 [26] Website Hieäp hoäi Da-Giaøy Vieät Nam: www.lefaso.org.vn [27] Website Hoäi Da giaøy Thaønh phoá Hoà Chí Minh: www.sla.org.vn [28] Website Thöông vuï Vieät Nam taïi Hoa Kyø: www.vietnam-ustrade.org [29] Website Vieän Kinh teá Thaønh phoá Hoà Chí Minh: www.vienkinhte.hochiminhcity. gov.vn Phaàn 2: Tieáng nöôùc ngoaøi: [30] Roger D. Blackwell (1997), From Mind To Market – Reinventing The Retail Supply Chain, HarperBusiness, New York. [31] Donald J. Bowersox and David J. Closs (1996), Logistical Management: The Integrated Supply Chain Process, The McGraw-Hill, London. [32] Sunil Chopra, Peter Meindl (2001), Supply Chain Management: Strategy, Planning and Operation, Prentice Hall, Upper Saddle River, New Jersey. [33] Martin Christopher (1998), Logistics and Supply Chain Management: Strategies for Reducing Cost and Improving Service, Prentice Hall Pubshier (An Imprint of Pearson Education), London. [34] Jim Dai and co-authors (2003), 2003 China Logistics User Survey - Results and Findings, The Logistics Institute - Asia Pacific (TLI- Asia Pacific) (www.tliap.nus.edu.sg), Singapore. [35] Jim Dai and co-authors (2003), 2002 China Logistics Provider survey, The Logistics Institute - Asia Pacific (TLI- Asia Pacific) (www.tliap.nus.edu.sg), Singapore. [36] Philippe-Pierre Dornier and co-authors (2002), Global Operations and Logistics – Text and Cases, Singapore. [37] Drewry Shipping Consultants Ltd. (2003), China’s Transport Infrastructure and Logistics Industry, Drewry Shipping Consultants Ltd., London. [38] Philip Kotler (1999), Kotler on Marketing: How to Create, Win and Dominate Markets, The Free Press, London. [39] Douglas M. Lambert, James R. Stock, Lisa M. Ellram (1998), Fundamentals 87 of Logistics Management, McGraw-Hill, Singapore. [40] David Simchi-Levi, Philip Kaminsky, Edith Simchi-Levi (2000), Designing and Managing The Supply Chain, The McGraw-Hill, US. [41] James R. Stock and Douglas M. Lambert (2001), Strategic Logistics Management, McGraw-Hill, New York. [42] N. Viswanadham and R.S. Gaonkar (2001), E-logistics: Trends and Opportunities, The Logistics Institute - Asia Pacific (TLI- Asia Pacific) (www.tliap.nus.edu.sg), Singapore. [43] Website APL Logistics: www.apllogistics.com [44] Website Maersk Logistics: www.maersk-logistics.com [45] Website World bank: www.worldbank.org, www.worldbank.org.vn [46] Website World Trade Organisation : www.wto.org [47] Website Boä Thöông maïi Myõ: www.doc.gov. [48] Website US Maritime Administration: www.marad.dot.gov [49] Website Cuïc Thoáng keâ Myõ: www.census.gov [50] Website Hoäi ñoàng thöông maïi Vieät Myõ: www.usvtc.com. [51] World Bank Institute (2000), Privatization and Regulation of Transportation Infrastructure – Guidelines for Policymakers and Regulators, Washington. World Trade Organisation (2003), World Trade Report 2003, Geneve. 88