Đề tài:
CNH - HĐH nông nghiệp nông thôn ở VN
Phần I
Phần mở đầu
Công nghiệp hoá, hiện đại hoá ngày nay đang là nhiệm vụ trung tâm của cả thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, là chủ trương đúng đắn của Đảng và nhà nước ta.
Từ một nước nông nghiệp, 80% dân cư sống ở nông thôn, lao động nông nghiệp chiếm 70% lao động của xã hội, Đảng ta đã không những coi trọng nhiệm vụ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đật nước mà còn đặc biệt nhấn mạnh nhiệm vụ công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp nông thôn. Đây là tình trạng tất yếu để đưa nước ta thoát khởi tình trạng nghèo nàn,lạc hậu, xây dựng một nền nông nghiệp hiện đại văn minh.
Trong những năm qua, công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông thôn đã bắt đầu thực hiện và đạt dược một số thành tựu nhất định, cơ sở vật chất- kỹ thuật trên một số mặt cũng được tăng cường. Tuy nhiên kết quả còn hạn chế ở một số vùng nhất định. Cho đến nay nhiều vùng nông thôn nhất là vùng sâu ,vùng xa, đời sống nhân dân còn gặp nhiều khó khăn,kết cấu hạ tầng còn lạc hậu, kỹ thuật thô sơ chủ yếu dựa vào kỹ thuật lâu đời mà chưa dựa trên cơ sở khoa học, năng suất lao động còn thấp, sức cạnh tranh yếu, chưa thực hiện được quá trình công nghiệp hoá,hiện đại hoá nông nghiệp nông thôn hoặc thực hiện còn lúng túng, khó khăn.
Chính vì vậy, tại Đại hội toàn quốc lần thứ ix, Đảng ta đã khẳng định''mục tiêu của chiến lược phát triển kinh tế xã hội năm 2002-2003 là:Đưa nước ta thoát khởi tình trạng kém phát triển, nâng cao rõ rệt đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân, tạo nền tảng để năm 2020 nước ta cơ bản trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại". Trong đó, phát triển nông, lâm, ngư ngiệp và kinh tế nông thôn là mục tiêu hàng đầu của chính sách phát triển các nghành từ nay tới năm 2010.
Để thực hiện đúng và hiệu quả nhiệm vụ trọng tâm là công nghiệp hoá hiện đại hoá nông nghiệp và nông thôn trước hết cần có nhận thức đúng đắn về lý luận và thực tiễn cũng như cần nắm vững đặc điểm, tính chất, nội dung của vấn đề công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp hoá và nông thôn ở nước ta. Phục vụ cho nhu cầu nghiên cứu học tập, tích luỹ kiến thức cho môn học này nên em chọn đề tài: "Công nghiệp hoá ,hiện đại hoá nông nghiệp nông thôn ở Việt Nam".
Do thời gian có hạn nên trong bài tiểu luận này em chỉ xin trình bày ngắn gọn trong 3 chương:
Chương I : Khái quát về công nghiệp hoá,hiện đại hoá nông nghiệp nông thôn ở Việt Nam.
Chương II:Tính tất yếu và tầm quan trọng của công nghiệp hoá,hiện đại hoá nông nghiệp nông thôn ở Việt Nam.
Chương III :Thực trạng và các giải pháp thúc đẩy CNH-HĐH nông nghiệp ở nông thôn trong thời gian tới .
Đối với em, đứng trước một đề tài lớn đòi hỏi phải có sự hiểu biết sâu rộng như đề này sẽ không tránh khởi những sai sót ngoài ý muốn. Em rất mong được sự nhận xét phê bình của thầy để bài viết được hoàn chỉnh hơn .
Em xin trân thành cảm ơn .
39 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 3517 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn ở Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Õt cña héi nghÞ lÇn thø n¨m cña ban chÊp hµnh trung ¬ng §¶ng(kho¸ IX) Nghi quyÕt "VÒ ®Èy nhanh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n "cã vÞ trÝ ®Æc biÖt quan träng trong viÖc ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng cña ®Êt níc thêi kú 2001-2010. §Èy m¹nh ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ë khu vùc n«ng th«n hiÖn nay võa lµ kh©u mÉu chèt,võa lµ mét vÊn ®Ò ®ang bøc xóc nhÊt. Do ®ã, viÖc triÓn khai thùc hiÖn th¾ng lîi kh©u nµy còng nh toµn bé nghÞ quyÕt ë c¸c ngµnh, c¸c cÊp sÏ ®îc ®Êt níc ta bíc vµo mét giai ®o¹n míi.
6.1 Nh÷ng vÊn ®Ò kh«ng míi nhng bøc xóc.
Tríc hÕt,cÇn kh¼ng ®Þnh r»ng.ChiÕn lîc æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ®Õn n¨m 2000 ®îc ®¹i héi ®¶ng lÇn thø VII th«ng qua ®· ®Ò cËp ®Õn nhiÒu chñ tr¬ng vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n,trong ®ã cã 3 néi dung c¬ b¶n nhÊt lµ :
-" N«ng -l©m - ng nghiÖp ph¸t triÓn theo híng kinh tÕ hµng ho¸,g¾n víi c«ng nghiÖp chÕ biÕn...H×nh thµnh mét sè vïng chuyªn canh c©y c«ng nghiÖp chÕ biÕn...KÕt hîp n«ng nghiÖp víi ng nghiÖp, g¾n víi c«ng nghiÖp khai th¸c vµ chÕ biÕn...".
- "Coi träng c«ng nghiÖp sau thu ho¹ch.Ph¸t triÓn réng kh¾p c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng ,l©m ,thuû s¶n,kÕt hîp nhiÒu h×nh thøc c«ng nghÖ,hîp t¸c liªn doanh víi níc ngoµi ®Ó hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ...".
- NhÊt lµ, kÕ ho¹ch ®· nhÊn mét c¸ch hÕt søc râ rµng chñ tr¬ng:" Ph¸t triÓn m¹nh c¸c ngµnh nghÒ ®Æc biÖt lµ c«ng nghiÖp vµ dÞch vô ë n«ng th«n.."víi môc tiªu "gi¶i quyÕt viÖc lµm vµ thay ®æi c¬ cÊu lao ®éng,gi¶m bít sè lao ®éng n«ng nghiÖp.H×nh thµnh c¸c ®iÓm c«ng nghiÖp vµ v¨n ho¸ ë n«ng th«n ".
Tuy nhiªn sau 10 n¨m thùc hiÖn chiÕn lîc nµy,mÆc dï nªn kinh tÕ nãi chung cã nh÷ng bíc tiÕn rÊt xa,nhng viÖc thùc hiÖn môc tiªu nãi trªn l¹i hÕt søc khiªm tèn.NhËn ®Þnh nµy dùa trªn ba c¨n cø sau ®©y:
Thø nhÊt: vÒ tæng thÓ nÒn kinh tÕ,nÕu so víi n¨m 1990,tæng s¶n phÈm trong níc tíi n¨m 2000 ®· t¨ng 2,07 lÇn, hay ®¹t nhÞp ®é b×nh qu©n lµ 7,56% n¨m: trong ®ã ®iÒu rÊt ®¸ng mõng lµ,do ®¹t tû lÖ t¨ng trëng rÊt cao,tû träng cña hai khu vùc c«ng nghiÖp vµ dÞch vô trong cïng kú t¨ng tõ 61,26% lªn75,31% khu vùc kinh tÕ n«ng, l©m nghiÖp vµ thuû s¶n tríc ®©y chiÕm kho¶ng 38,74% nay gi¶m xuèng chØ cßn 24,29%. Song, c«ng nghiÖp vµ dÞch vô vÉn cha ®îc ph¸t triÓn m¹nh ë khu vùc n«ng th«n, mµ míi chØ tËp trung ph¸t triÓn chñ yÕu ë khu vùc thµnh thÞ.
Thø hai: nÕu so s¸nh c¸c kÕt qu¶ ®iÒu hai cuéc ®iÒu tra ë n«ng th«n vµ n«ng nghiÖp do Tæng côc thèng kª tiÕn hµnh n¨m 1994 vµ n¨m 2000 cã thÓ thÊy,trong khi tû träng cña c¸c hé n«ng,l©m,ng nghiÖp vµ thuû s¶n gi¶m tõ 81,65% xuèng 79,84% vµ tû träng cña c¸c hé c«ng nghiÖp vµ x©y dùng t¨ng tõ1,61% lªn 4,23%,th× tû träng cña c¸c ngµnh dÞch vô l¹i gi¶m tõ 16,74% xuèng chØ cßn 14,32%,TÝnh theo sè tuyÕt ®èi,trong khi hé c«ng nghiÖp(kª c¶ hé x©y dùng) trong cïng kú t¨ng ®îc 576 ngh×n hé,sè hé n«ng l©m,thuû s¶n t¨ng tíi720 ngh×n hé,th× sè hé dÞch vô ch¼ng nh÷ng kh«ng t¨ng mµ gi¶m h¬n 8000 hé.§iÒu ®ã cho thÊy ,do kh¶ n¨ng t¹o ra viÖc lµm cña hai khu vùc c«ng nghiÖp vµ dÞch vô cßn h¹n chÕ nªn ®a sè nh÷ng hé n«ng d©n trong nh÷ng s¸u n¨m gÇn ®©y vÉn ph¶i t×m kiÕm viÖc lµm n«ng nghiÖp ,l©m nghiÖp vµ thñy s¶n.
VÒ thu nhËp,kÕt qu¶ hai cuéc tæng ®iÒu tra trªn cho thÊy t×nh h×nh ®¸ng buån h¬n nhiÒu.Cô thÓ lµ,trong cïng kú,thu nhËp tõ s¶n xuÊt n«ng l©m ,thuû s¶n t¨ng tõ 57,30% lªn 69,04%,tøc lµ thu nhËp tõ s¶n xuÊt n«ng,l©m nghiÖp vµ thuû s¶n ®· gi¶m tõ 42,70% xuèng cßn 40,96%.thu nhËp tõ hai khu vùc c«ng nghiÖp vµ dÞch vô cßn hÕt søc khiªm tèn : t¨ng tõ 4,70% lªn 8,28% (c«ng nghiÖp) ,nhng thu nhËp tõ dÞch vô l¹i gi¶m tõ 11,90% xuèng 10,87%.Nh vËy ,trong khi c«ng nghiÖp vµ dÞch vô lµm cho thu nhËp cña c d©n khu vùc ®« thÞ t¨ng rÊt nhanh,th× nguån thu nhËp chñ yÕu cña c d©n n«ng th«n vÉn chñ yÕu lµ tõ n«ng nghiÖp ,l©m nghiÖp vµ thuû s¶n,hay nãi c«ng nghiÖp vµ dÞch vô hiÖn vÉn cßn chiÕm 3/4 d©n sè nµy cña c¶ níc ta .
Do t×nh h×nh viÖc lµm vµ thu nhËp nh vËy,kho¶ng c¸ch giµu nghÌo gi÷a hai khu vùc n«ng th«n vµ thµnh thÞ ngµy cµng réng. Theo kÕt qu¶ ®iÒu tra vÒ møc sèng d©n c cña tæng côc thèng kª,th× kho¶ng c¸ch nµy n¨m1996 lµ2,71 lÇn,n¨m1999 t¨ng lªn3,70 lÇn,n¨m 2001 t¨ng lªn 4,45 lÇn.Râ rµng ®©y lµ kho¶ng c¸ch kh¸ lín,bëi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña níc ta cßn qua thÊp .
Thø ba:do thu nhËp cña khu vùc n«ng th«n cßn qu¸ thÊp,l¹i t¨ng rÊt chËm,dÉn ®Õn mét hËu qu¶ tÊt yÕu rÊt ®¸ng lo ng¹i lµ lµm søc mua cña thÞ trêng nµy rÊt yÕu vµ nÒn kinh tÕ thiÕu thÞ trêng ®Ó ph¸t triÓn .
C¨n cø vµo kÕt qu¶ ®iÒu tra nãi trªn,cã thÓ tÝnh ®îc r»ng"ræ hµng ho¸ vµ dÞch vô tiªu dïng x· héi" ,thÞ phÇn cña khu vùc n«ng th«n ®· "co l¹i " tõ 59,32% (n¨m1996) xuèng chØ cßn 46,06%(n¨m2001).§©y chÝch lµ nguyªn nh©n cèt lâi khiÕn cho nhÞp ®é t¨ng trëng cña tæng møc b¸n lÎ hµng ho¸ vµ dÞch vô x· héi cña c¶ nø¬c trong ba n¨m liªn tôc ®Òu díi 10% ,rÊt thÊp so víi nh÷ng n¨m tríc ®ã.§iÒu ®ã cã nghÜa nÕu tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu nãi trªn kh«ng ®îc kh¾c phôc,th× chóng ta rÊt khã cã thÓ,nÕu nh kh«ng nãi lµ kh«ng thÓ thùc hiÖn ®îc môc tiªu tæng s¶n phÈm trong níc t¨ng gÊp ®«i trong vßng 10 n¨m,cµng kh«ng thÓ nãi ®Õn sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng.Tõ ®ã cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng,®Èy m¹nh ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ë khu vùc n«ng th«n(c«ng nghiÖp ph¸t triÓn nhanh sÏ kÐo theo dÞch vô ph¸t triÓn nhanh) lµ mét v¸n ®Ò kh«ng míi nhng do viÖc thùc hiªn cßn rÊt xa mong muèn nªn ®· vµ ®ang trë thµnh mét vÊn ®Ò bøc xóc,lµ kh©u mÉu chèt trong viÖc ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nhanh vµ bÒn v÷ng.
6.2 Nh÷ng gi¶i ph¸p kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong viÖc ph¸t triÓn c«ng nghiÖp n«ng th«n .
Ngµy 4-6-2002,Thñ Tíng ChÝnh Phñ ra QuyÕt ®Þnh sè68/2002/Q§/TTg vÒ " Ch¬ng tr×nh hµnh ®éng nh»m ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸,hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n thêi kú 2001 –2010 ". Nh×n mét c¸ch tæng qu¸t tr¬ng tr×nh nµy gåm mét sè néi dung chñ yÕu sau ®©y :
Mét lµ: ®iÒu chØnh c¸c quy ho¹ch trong ®ã träng t©m lµ c¸c vïng s¶n xuÊt tËp trung nh÷ng lo¹i n«ng,l©m,thuy s¶n,hµng ho¸ chñ yÕu,tøc lµ thùc hiÖn ho¸ chñ tr¬ng c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp theo híng h×nh thµnh mét nªn n«ng nghiÖp hµng ho¸ lín phï hîp víi nhu cÇu thÞ trêng vµ ®iÒu sinh th¸i cña tõng vïng .Xoay quanh néi dung cèt lâi lµ viÖc ®a nhanh tiÕn bé khoa häc vµ c«ng nghÖ vµo c¸c ngµnh trång trät ,ch¨n nu«i ,l©m s¶n ,thuû s¶n,gièng c©y trång vËt nu«i sau thu ho¹ch,nhÊt lµ b¶o qu¶n chÕ biÕn n«ng l©m thuû s¶n ...ph¸t triÓn thuû s¶n vµ tµi nguyªn níc nh»m n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng,n©ng cao chÊt lîng vµ søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm.
Hai lµ:ph¸t triÓn ®iÖn vµ n¨ng lîng t¸i t¹o ë n«ng th«n,ph¸t triÓn m¹nh c«ng nghiÖp chÕ biÕn g¾n víi vïng nguyªn liÖu t¹i chç hoÆc cÇn nhiÒu cho lao ®éng (s¶n xuÊt vËt liªu x©y dùng,khai th¸c má,chÕ biÕn n«ng ,l©m ,thuû s¶n,dÖt may,da giÇy,c¬ khÝ l¾p gi¸p vµ söa ch÷a...);ph¸t triÓn ngµnh nghÒ n«ng th«n;bè chÝ ,x¾p xÕp n©ng cao n¨ng lùc c«ng nghiÖp c¬ khÝ ho¸ chÊt phôc vô cho n«ng nghiÖp...NghÜa lµ,cïng víi ph¸t triÓn hµng hãa víi quy m« lín,c«ng nghiÖp sÏ ®îc ®ång thêi ph¸t triÓn m¹nh ë khu vùc nµy,t¹o thÕ ®i lªn v÷ng ch¾c b»ng c¶ "hai ch©n " ;c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp chø kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ n«ng nghiÖp nh hiÖn nay.
Ba lµ: ®Ó thùc hiÖn ®îc c¸c ph¬ng híng ph¸t triÓn trªn. Ch¬ng tr×nh chñ tr¬ng ph¸t triÓn mét lo¹t c¸c yÕu tè kh¸c víi vai trß t¹o lËp kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ nh: ph¸t triÓn giao th«ng –dÞch vô ,hÖ thèng viÔn th«ng cÊp x· vµ hÖ thèng th«ng tin:x©y dùng hÖ thèng cho vay vµ trung t©m th¬ng m¹i dÞch vô ë khu vùc n«ng th«n:tøc lµ t¹o ra thÕ "ch©n kiÒng",n«ng nghiÖp,c«ng nghiÖp vµ dÞch vô ®Ó kinh tÕ n«ng th«n ph¸t triÓn mét c¸ch v÷ng ch¾c.
Bèn lµ:dùa trªn nh÷ng tiÒn ®Ò kinh tÕ ®ã bé mÆt n«ng th«n sÏ ®îc ®æi míi nhê ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn c¸c thÞ tø,thÞ trÊn vµ khu d©n c n«ng th«n; ®Èy m¹nh phong trµo toµn d©n ®oµn kÕt ,x©y dùng nÕt sèng v¨n ho¸,x©y dùng trung t©m v¨n ho¸ lµng x·,y tÕ céng ®ång;®µo t¹o nguån nh©n lùc vµ phæ cËp gi¸o dôc ...
Víi nh÷ng môc tiªu nªu trªn néi dung mµ ch¬ng tr×nh híng tíi kh«ng cã g× kh¸c lµ t¹o thªm nhiÒu viÖc lµm ,t¨ng thªm thu nhËp cho d©n c khu vùc n«ng th«n, thu hÑp kho¶ng c¸ch giµu nghÌo,t¹o bé mÆt n«ng th«n trong thêi kú c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng th«n .
§Ó thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®ã b¸m s¸t nh÷ng néi dung trªn ch¬ng tr×nh ®· nªu ra hµng lo¹t c¸c môc gi¶i ph¸p,tõ vÊn ®Ò ®ån ®iÒn ,®æi thöa,sö dông gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt ®Ó gãp vèn liªn doanh,liªn kÕt s¶n xuÊt,kinh doanh;nghiªn cøu söa ®æi LuËt ®Êt ®ai,luËt thuÕ,sö dông ®Êt n«ng nghiÖp,thuÕ thu nhËp cho c¸c doanh nghiÖp phôc vô khu vùc n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n;®Õn yªu tiªn ®Çu t c¬ së h¹ tÇng cho khu vùc n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n,nhÊt lµ thuû lîi,giao th«ng vµ hÖ thèng ®iÖn;u tiªn nguån vèn ®Çu t cho nghiªn cøu vµ chuyÓn giao khoa häc c«ng nghÖ vµ ph¸t triÓn thÞ trêng n«ng th«n;®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý khoa häc,qu¶n lý khuyÕn n«ng;cã chÝnh s¸ch ®µo t¹o nguån nh©n lùc vµ khuyÕn khÝch c¸n bé phôc vô n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n;khuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ tham gia kinh doanh n«ng s¶n,...
Tuy rÊt ®a d¹ng vµ ch¾c ch¾n sÏ cã t¸c ®éng rÊt tÝch cùc tíi viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ ë n«ng th«n,nhng cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng c¸c gi¶i ph¸p ®a ra trong ch¬ng tr×nh vÉn cha t¹o ra mét tiÒn ®Ò quan träng nhÊt ®Ó c«ng nghiÖp cã thÓ ph¸t triÓn m¹nh ë khu vùc nµy,bëi vÉn cßn thiÕu mét hÖ thèng c¸c gi¶i ph¸p nh»m ph¸t triÓn c¸c khu c¸c côm c«ng nghiÖp nhá g¾n liÒn víi lµng x· n«ng th«n .
Râ rµng,sù chËt chéi cña c¸c lµng x·,nhÊt lµ c¸c lµng x· cæ,ë khu vùc n«ng th«n níc ta kh«ng cho phÐp ph¸t triÓn m¹nh c«ng nghiÖp.Ch¼ng h¹n,"x· c«ng nghiÖp "D¬ng LiÔu Hoµi §øc Hµ T©y víi 2.550 hé,11.500 ngêi,trong ®ã cã 90% sè hé lµm ngµnh nghÒ,cã gi¸ trÞ s¶n lîng n«ng nghiÖp vµ tiÓu thñ c«ng nghiÖp n¨m 2001 lµ 298 tû ®ång,nhng giÕng níc khoan s©u tíi 70 mÐt vÉn kh«ng sö dông ®îc vµ 80% d©n sè ë ®©y m¾c bÖnh ®êng ruét...còng cho thÊy rÊt râ ®iÒu nµy.HoÆc ë mét khÝa c¹nh kh¸c,th«ng tin tõ x· §ång Quan Tõ S¬n B¾c Ninh cho thÊy,khi 12 hec ta ®Êt khu c«ng nghiÖp s¶n xuÊt ®å mü nghÖ cña x· võa ®îc quy ho¹ch,ngay lËp tøc cã hµng tr¨m hé ®Õn ®¨ng ký thuª ®Êt vµ nhiÒu nhu cÇu thuª ®Êt cña d©n vÉn cßn rÊt nhiÒu .
Thùc tÕ ®ã ®· kh¼ng ®Þnh,®Ó cã thÓ ph¸t triÓn m¹nh c«ng nghiÖp ë khu vùc n«ng th«n,kh«ng thÓ kh«ng chó träng tho¶ ®¸ng ®Õn viÖc quy ho¹ch ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ë khu vùc nµy.Râ rµng,chóng ta kh«ng thÓ kú väng vµo sù ph¸t triÓn m¹nh ë ®©y, nÕu c¸c ngµnh c¸c ®Þa ph¬ng kh«ng t¹o ra chç c¾m rïi cho nã.
TiÕp theo,cïng víi viÖc ph¸t triÓn quy ho¹ch ë khu vùc n«ng th«n,cÇn nghiªn cøu ban hµnh mét hÖ thèng c¸c chÝnh s¸ch u ®·i ®Ó thu hót mäi thµnh phÇn kinh tÕ ®Ó ph¸t triÓn c«ng nghiÖp vµ dÞch vô ë khu vùc n«ng th«n.§©y còng lµ ®iÒu ®îc kh¼ng ®Þnh rÊt râ rµng trong"chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi thêi kú 2001-2010" cña ®¶ng .
Ngoµi ra,thùc tiÔn thi hµnh luËt doanh nghiÖp trong h¬n ba n¨m qua cho thÊy,tuy ®· t¹o ra mét lµn sãng míi ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ, nhng bªn c¹nh ®ã còng ®Æc ra vÊn ®Ò cÇn ®Æc biÖt quan t©m díi gãc ®é triÓn khai nghÞ quyÕt nµy.§ã lµ,trong tæng sè trªn 41.000 ®îc thµnh lËp víi tæng sè vèn huy ®éng ®îc kho¶ng 60 ngh×n tû ®ång cho ®Õn nay th× cã kho¶ng 60% tËp trung ë hai thµnh phè lín nhÊt lµ Hµ Néi vµ Thµnh Phè Hå ChÝ Minh .Cßn nÕu kÓ thªm mét vµi ®Þa ph¬ng kh¸c nh H¶i phßng,§ång nai ,Bµ rÞa - Vòng tµu,B×nh D¬ng ....,th× tû träng nµy lªn kho¶ng 70%; tøc lµ,vÒ c¬ b¶n n«ng th«n vÉn lµ "vïng tr¾ng " , n»m ngoµi lµn sãng ph¸t triÓn nµy.MÆt kh¸c,kÕt qu¶ ®iÒu tra vÒ m«i trêng kinh doanh cña doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh cho thÊy,cã tíi 90% doanh nghiÖp ph¶i ®i thuª ®Êt trong ®ã cã nh÷ng trêng hîp ph¶i thuª ®Êt cña c¸ nh©n hay thuª ®Êt cña doanh nghiÖp nhµ níc víi gi¸ thÞ trêng,m¨c dï quy tr×nh xin ®Êt sö dông ®· ®îc phª duyÖt.
Cuèi cïng ,®Ó c«ng nghiÖp vµ dÞch vô cã thÓ ph¸t triÓn m¹nh ë n«ng th«n,cÇn nghiªn cøu ®Ó h×nh thµnh mét hÖ thèng th«ng tin vÒ vÊn ®Ò nµy ®Ó phôc vô cho c¬ quan nhµ níc c¸c cÊp.Bëi ®Õn nay,mäi nghiªn cøu vÒ vÊn ®Ò nµy ®Òu ph¶i "®i ®êng vßng ",díi h×nh thøc rót ra kÕt luËn tõ c¸c sè liÖu liªn quan .
Nãi ®Õn c«ng nghiÖp ho¸ ,hiªn ®¹i ho¸ n«ng th«n,kh«ng thÓ kh«ng nãi ®Õn ph¸t triÓn n«ng nghiÖp trong lßng n«ng th«n .Bªn c¹ch viÖc chuyÓn mét phÇn doanh nghiÖp gia c«ng (may m¨c ,da giÇy ...) vµ chÕ biÕn n«ng s¶n ë thµnh phè vÒ n«ng th«n nh chiÕn lîc cña §¶ng ®· kh¼ng ®Þnh ,vÊn ®Ò c¬ b¶n lµ ph¶i t¹o ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó c«ng nghiÖp cã thÓ ph¸t triÓn nhanh ë khu vùc cßn rÊt nhiÒu khã kh¨n nµy .Bëi chØ cã nh vËy,míi ®¹t ®îc môc tiªu t¹o nhiÒu viÖc lµm ,t¨ng thªm thu nhËp cho d©n c khu vùc n«ng th«n . Vµ còng chØ cã nh vËy ,nÒn kinh tÕ míi ®ñ ®éng lùc ®Ó ph¸t triÓn vµ bé mÆt n«ng th«n níc ta còng míi cã thÓ cã mét diÖn m¹o míi. §ã còng lµ viÖc thùc hiÖn ®êng lèi c«ng - n«ng - trÝ thøc liªn minh cña §¶ng mµ c¸c ngµnh c¸c cÊp kh«ng thÓ ®øng ngoµi cuéc.
Ch¬ng III
Thùc tr¹ng vµ c¸c gi¶i ph¸p thóc ®Èy CNH-H§H
ë N«ng th«n viÖt nam trong thêi gian tíi
I.Thùc tr¹ng c«ng nghiªp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng th«n ViÖt Nam .
1.ThuËn lîi vµ thµnh tùu ®¹t ®îc .
1.1 ThuËn lîi .
-Víi nhiÒu lo¹i ®©t,sù ph©n hãa khÝ hËu... t¹o ®iÒu kiÖn cho níc ta cã thÓ ph©n bè nhiÒu lo¹i c©y con kh¸c nhau ®Ó cã thÓ t¹o ra mét nÒn c«ng nghiÖp ®a canh víi c¬ cÊu s¶n phÈm ®a d¹ng,mÆt kh¸c còng t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc x©y dùng vµ ph¸t triÓn c¸c ngµnh chuyªn canh vµ vïng c©y ®¨c thï ...
-Xu thÕ chung cña thÕ giíi vµ khu vùc lµ hoµ b×ng,hîp t¸c vµ ph¸t triÓn.Níc ta ®¹ng h«i nhËp nÒn kinh tÕ thÕ giíi cã ®iªu kiÖn thuËn lîi ®Ó tranh thñ sù gióp ®ì vµ häc hái cña c¸c níc trong viÖc lùa chän con ®êng CNH-H§H võa cã thÓ ®i nhanh võa cã thÓ tr¸nh ®îc nh÷ng vÊp v¸p mµ c¸c níc ®i tríc gÆp ph¶i ...
-NhiÒu chÝnh s¸ch míi ®îc ban hµnh vµ thö nghiÖm cã kÕt qu¶.
-Nguån lao ®éng kh¸ råi rµo,vµ nguån dù tr÷ lao ®éng kh¸ phong phó.D©n sè trÎ, ®©y lµ nguån lùc rÊt nh¹y bÐn víi khoa häc vµ c«ng nghÖ tiªn tiÕn,céng víi truyÒn thèng lao ®éng cÇn cï,ch¨m chØ th× cã thÓ nãi ®©y lµ mét thu©n lîi to lín cña níc ta .
1.2 Nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®îc :
-S¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n liªn tôc ph¸t triÓn víi tèc ®é kh¸ cao :Tõ n¨m 1989 ®Õn nay,s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cã tèc ®é t¨ng b×nh qu©n 4,5% n¨m .Ngoµi ra c¸c ngµnh s¶n xuÊt hµng ho¸ nh :chÌ,cµ phª,c©y ¨n qu¶,mÝa ®êng...còng ph¸t triÓn kh¸. Ch¨m sãc ,b¶o vÖ rõng,phñ xanh ®Êt trèng ®åi träc cã tiÕn bé,bíc ®Çu chÆn ®îc t×nh tr¹ng xa xót vÒ rõng, Kim ng¹ch xuÊt khÈu n«ng l©m ,thuû s¶n n¨m 2000 ®¹t 4,3 tØ USD,cao gÊp 1,7 lÇn n¨m 1995. HiÖn nay ViÖt Nam lµ níc xuÊt khÈu g¹o ®øng thø hai thÕ giíi .
-C¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n bíc ®Çu ®· cã sù chuyÓn dÞch ®óng híng,hiÖu qu¶ kinh tÕ ®ang ®îc t¨ng lªn :Gi¸ trÝ s¶n lîng ch¨n nu«i trong tæng gi¸ trÞ s¶n lîng nghiÖp tõ 21,8%(1991) lªn 23,5% (1995) .N¨m 2000 ®¹t 1,4 triÖu tÊn thÞt lîi h¬i gÊp 1,5 lÇn n¨m 1995.Gi¸ trÞ s¶n lîng c©y phi l¬ng thùc tõ 33,7% (1993) lªn 36,22%(1995) vµ trªn 38% n¨m 1999 .Gi¸ trÞ s¶n lîng chÕ biÕn so víi gi¸ trÞ s¶n lîng n«ng nghiÖp tõ 33,6%(1990) lªn trªn 42%(1999) .Gi¸ trÞ s¶n lîng mét hÐc ta gieo trång b×nh qu©n mçi n¨m t¨ng2%.
MÆt kh¸c,c«ng nghiÖp chÕ biÕn bao gåm c¸c ho¹t ®éng tiÓu thñ c«ng nghiÖp,sau thêi gian suy gi¶m mÊt thÞ trêng nay b¾t ®Çu t×m l¹i thÞ trêng,®æi míi c«ng nghÖ kh«i phôc nghÒ cò,tim kiÕm nghÒ míi.§Õn nay ®· suÊt hiªn nhiÒu lµng nghÒ,cã n¬i chiÕm tíi 60-70% thu nhËp cña lµng nh Hµ t©y,H¶i hng...®· lµm cho tèc ®é n«ng th«n t¨ng 7,8%/ n¨m.Trong c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp ,cïng c¸c c©y c«ng nghiÖp tËp trung theo híng tËp trung hµng ho¸,nhiÒu vïng c©y ¨n qu¶ ®· t¨ng lªn ®¸ng kÓ nh v¶i thiÒu Lôc Ng¹n,vïng bëi cam ë H¬ng S¬n,H¬ng Khª( Hµ tÜnh),vung nho (Ninh thuËn ).C¸c vïng c©y ¨n qu¶ míi ®îc h×nh thµnh cïng víi kinh tÕ vên ë Nam bé vµ ho¹t ®éng kinh tÕ VAC trong c¸c hé n«ng d©n ®· h×nh thµnh nghÒ míi nh¨m t¨ng thu nhËp ,xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo,t¹o thªm viÖc lµm ,thóc ®Èy kinh tÕ n«ng th«n,c¸c vïng n«ng nghiÖp sinh th¸i mét c¸ch hiÖu qu¶.Kinh tÕ VAC ë níc ta ®· trë thµnh mét hiÖn tîng míi,võa cã hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi ,võa b¶o vÖ m«i trêng ,t¹o ra nguån lùc s¸ng t¹o m¹nh mÏ.
NhiÒu h×nh thøc tæ chøc n«ng nghiÖp kiÓu míi rÊt ®a d¹ng :H×nh thøc kinh doanh c©y c«ng nghiÖp,c©y ¨n qu¶,trang tr¹i trång rõng n«ng l©m kÕt hîp,trang tr¹i nu«i trång thuû s¶n... VÒ mÆt quan hÖ s¶n xuÊt ,thay cho m« h×nh hîp t¸c x· kiÓu cò,nhiÒu nh©n tè míi vÒ ®æi míi hîp t¸c x· cò còng suÊt hiÖn nh :Hîp t¸c x· dÞch vô,hîp t¸c x· cæ phÇn,liªn kÕt gi÷a c¸c kinh tÕ hé víi c¸c doanh nghiÖp nhµ níc h×nh thµnh kiÓu hîp t¸c kinh tÕ ®a thµnh phÇn .
-Tiªu thô n«ng l©m s¶n hµng ho¸ vµ xuÊt khÈu ®Òu cã bíc ph¸t triÓn kh¸ : §¶m b¶o gia l¬ng thùc vµ c¸c mÆt hµng kh¸c t¬ng ®èi æn ®Þnh trªn ®Þa bµn c¶ níc ,h¹n chÕ c¬n sèt gi¸. Khèi lîng xuÊt kh©ñ mét sè n«ng s¶n hµng hãa t¬ng ®èi lín vµ æn ®Þnh.Trong 11 n¨m qua xuÊt khÈu h¬n 20 triÖu tÊn g¹o, 2,5 triÖu tÊn cµ phª, h¬n mét triÖu tÊn cao su mñ kh«. So víi n¨m 1989 khèi l¬ng xuÊt khÈu n¨m 2001 :g¹o gÊp 2,53 lÇn,cµ phª7 l©n , cao su mñ kh« 3,4 lÇn...
§· h×nh thµnh nhiÒu vïng s¶n xuÊt chuyªn canh hµng hãa tËp trung nh :lóa, cµ phª, cao su , ®iÒu,mÝa...
Theo hiÖp ®Þnh víi c¸c níc trong khèi SEV cò khi chuyÓn sang c¬ chÕ míi,c¸c vïng c©y c«ng nghiÖp ®· cã bíc chuyÓn biÕn ®¸ng kÓ. C¸c chÝnh s¸ch nh kho¸n c©y,lµm vên liªn kÕt,giao ®Êt lµm trang tr¹i gia ®×nh ,doanh nghiÖp.Nhµ níc lµm nhiÖm vô ®Çu vµo,®Çu ra ®· thóc ®Èy më réng c¸c vïng c©y c«ng nghiÖp 150 000 ha cµ phª,s¶n lëng ®øng thø t¸m trong sè nh÷ng níc xuÊt khÈu cµ phª trªn thÕ giíi,kim ng¹ch xuÊt khÈu ®¹t tõ 300-400 triÖu USD /n¨m ,70.000 ha chÌ ,251 000 ha cao su,19.400 ha d©u t»m .ViÖc më réng diÖn tÝch canh t¸c,t¹o thªm viÖc lµm ,x©y dùng c¬ së c«ng nghiÖp chÕ biÕn ,h×nh thµnh c¬ cÊu kinh tÕ míi :n«ng nghiÖp – c«ng nghiÖp- dÞch vô .§iÒu nµy cã ý nghÜa rÊt l¬n ,nhÊt lµ c¸c miÒn trung du miÒn nói ,vèn lµ kinh tÕ tù nhiªn nay nhê chÝnh s¸ch phï hîp ®· ®îc ph¸t triÓn ,trë thµnh vïng kinh tÕ hµng hãa.
Nh vËy,chóng ta ®· thùc hiÖn ®îc hai nÐt míi,tiÕn bé trong thùc tiÔn :
Mét lµ: an toµn l¬ng thùc ®îc thùc hiÖn trªn ph¹m vi c¶ níc,cho phÐp c¬ cÊu s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vËn ®éng theo híng ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm,chuyÓn dÞch c¬ cÊu c©y trång,vËt nu«i phï hîp víi ®Æc ®iÓm vµ lîi thÕ tõng vïng sinh th¸i ,nh»m môc tiªu t¹o viÖc lµm,t¨ng thu nhËp trªn diÖn tÝch ®Êt sö dông.
Hai lµ: c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n ®ang vËn ®éng theo híng më mang c¸c ho¹t ®éng ngoµi n«ng nghiÖp nh c«ng nghiÖp,x©y dùng, dÞch vô. Cã nhiÒu nh©n tè míi xuÊt hiÖn trªn nhiÒu vïng víi c¸ch lµm míi,s¸ng t¹o, ®em l¹i hiÖu qu¶.Tuy nhiªn còng cã nh÷ng vÊn ®Ò míi nÈy sinh mµ c¸c cÊp qu¶n lý trªn tÇm vÜ m« cÇn quan t©m ®Ó híng dÉn thùc hiÖn .
2.Khã kh¨n th¸ch thøc vµ nh÷ng vÊn ®Ò tån t¹i.
2.1 Khã kh¨n th¸ch thøc:
HiÖn nay níc ta lµ mét trong nh÷ng níc nghÌo nhÊt trªn thÕ giíi. §¨c biÖt ë n«ng th«n, tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ, n¨ng suÊt lao ®éng, hiÖu qu¶ kinh doanh rÊt thÊp. §Ó tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng th«n th× cßn nhiÒu khã kh¨n vµ th¸ch thøc ®ang ®Æt ra :
-Thø nhÊt:Sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt t¹i ViÖt Nam l¹i diÔn ra trong bèi c¶nh møc t¨ng d©n sè vµ tû lÖ nghÌo ®ãi cao,®Æc biÖt møc t¨ng d©n sè ë n«ng th«n rÊt cao vµ cao h¬n ë thµnh thÞ.Lao ®éng,viÖc lµm,thu nhËp ®ang lµ mét vÊn ®Ò bøc xóc hiÖn nay ë n«ng th«n,sè lao ®éng cha cã viÖc lµm t¨ng lªn hµng n¨m, binh qu©n ruéng ®Êt gi¶m ®i nhanh ,h¹n chÕ c¬ giíi ho¸ c¸c kh©u trong s¶n xuÊt n«ng ,l©m ,ng nghiÖp.
-Thø hai:C¬ së h¹ tÇng ®Æc biÖt lµ giao th«ng ®« thÞ ,hÖ thèng phóc lîi c«ng céng vµ c¸c vÊn ®Ò x· héi kh¸c cßn mét kho¶ng c¸ch xa so víi yªu cÇu.ThÞ trêng giao lu hµng ho¸ ph¸t triÓn chËm ,lµm cho n«ng s¶n hµng ho¸ tuy cha nhiÒu nhng tiªu thô ®ang rÊt khã kh¨n,ngêi s¶n xuÊt dÔ bi thua lç .
-Thø ba :C«ng t¸c gi¸o dôc vµ ®µo t¹o ,®Æc biÖt lµ vïng s©u ,vïng xa, vïng miÒn nói cao cßn nhiÒu khã kh¨n ,h¹n chÕ.Do ®ã tr×nh ®é s¶n xuÊt vµ c«ng nghÖ cßn thÊp kÐm ,l¹c hËu,dÉn tíi n¨ng suÊt lîng hµng n«ng l©m,thuû s¶n, nhÊt lµ c¸c hµng chÕ biÕn xuÊt khÈu cha ®ñ m¹nh ®Ó héi nhËp vµ c¹nh tranh trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi
-Thø t: C¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp,n«ng th«n chuyÓn dÞch chËm vµ vÒ c¬ b¶n vÉn lµ thuÇn n«ng,tØ träng ngµnh nghÒ cßn thÊp,c¸ch kÐo gi¸ gi÷a hµng n«ng s¶n , hµng c«ng nghiÖp dÞch vô cha t¬ng xøng vµ ngµy cµng c¸ch xa, trong khi ®ã sù ph©n bè ®Çu t cña nhµ níc cha tho¶ ®¸ng .Do ®ã cho tíi hiÖn nay sè ngêi nghÌo cña c¶ níc hÇu nh tËp trung ë n«ng th«n,vµ møc sèng chªnh lÖch gi÷a n«ng th«n vµ thµnh thÞ ngµy cµng xa,®iÒu ®ã c¶n trë cho viÖc æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi n«ng th«n.
-Thø n¨m: C¨ng th¼ng vÒ nguån nh©n lùc d thõa ngµy cµng trë nªn nãng báng.Tèc ®é t¨ng d©n sè ë n«ng th«n cao lªn nguån lao ®éng ngµy cµng dåi dµo .Trong khi diÖn tÝch ®Êt canh t¸c vÉn gi÷ nguyªn ,viÖc lµm ngoµi n«ng nghiÖp (dÞch vô,chÕ biÕn ) cßn cha nhiÒu,do ®ã dÉn ®Õn thiÕu viÖc lµm cho ngêi lao ®éng lµ ®iÒu tÊt yÕu.
-Thø s¸u : KÕt qu¶ s¶n xuÊt n«ng,l©m,ng nghiÖp cßn chÞu ¶nh hëng n¨ng nÒ cña thiªn tai,cho ®Õn nay ta cha chñ ®éng h¹n chÕ ®¬c.B·o lò ®· lµm h háng hµng tr¨m c«ng tr×nh lín nhá,lµm thiÖt h¹i hµng ngµn tÊn l¬ng thùc .
-Thø b¶y:Trong nhiÒu n¨m ph¸t triÓn chiÕn lîc kinh tÕ x· héi cha chó ý ®óng møc tíi b¶o vÖ m«i trêng ,m«i tríng sèng trong lanh ë n«ng th«n còng ®ang bÞ suy tho¸i nghiªm träng.HiÖn tr¹ng m«i trêng sinh th¸i ë níc ta nãi chung vµ ë n«ng th«n nãi riªng ®· xuèng cÊp nhanh chãng,sù cè m«i trêng cã n¬i cã møc nghiªm träng.
Víi nh÷ng lý do trªn ®©y,ta cã thÓ thÊy ViÖt Nam cã mét xuÊt ph¸t ®iÓm thÊp,vµ ®i lªn trong m«i trêng c¹nh tranh gay g¾t.Nhng ®ång thêi ®©y còng lµ nh÷ng yÕu tè khiÕn cho viÖc hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n thµnh mét nhiÖm vô mµ chóng ta ph¶i lµm trªn con ®êng x©y dùng CNXH .Bµn vÒ vÊn ®Ò nµy §¹i héi §¶ng lµn thø IX ®· kh¼ng ®Þnh : D©n giµu ,níc m¹nh ,x· héi c«ng b»ng v¨n minh .§©y chÝnh lµ yªu cÇu tÊt yÕu ®Ó níc ta ®Èy m¹nh tèc ®é t¨ng trëng vµ æn ®Þnh kinh tÕ,nh»m "x©y dùng níc ta cã c¬ së vËt chÊt kü thuËt hiÖn ®¹i,c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý ,quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt ... ®Õn n¨m 2020 c¬ b¶n trë thµnh mét níc c«ng nghiÖp " .
Muèn vËy, chóng ta cÇn n¾m râ nh÷ng vÊn ®Ò ®ang ®Æt ra tríc khi gi¶i quyÕt nã 1.2 Nh÷ng vÊn ®Ò ®ang ®Æt ra :
-Bíc vµo giai ®o¹n c«ng nghiÖp ho¸ víi xuÊt ph¸t ®iÓm thÊp :
+ VÒ c¬ cÊu kinh tÕ : Kinh tÕ n«ng th«n ViÖt Nam vÒ c¬ b¶n vÉn lµ n«ng nghiÖp ,80% d©n sè vµ ®¹i bé phËn lao ®éng x· héi lµm n«ng nghiÖp vµ sèng ë n«ng th«n .C¬ cÊu ®éc canh trong n«ng nghiÖp lµ yÕu tè lµm h¹n chÕ viÖc ph¸t huy lîi thÕ so s¸nh c¸c vïng n«ng nghiÖp sinh th¸i ,®ã lµ nguyªn nh©n lµm gi¶m thu nhËp cña n«ng d©n .HiÖn nay,kinh tÕ n«ng th«n ë nhiÒu vïng cßn ë tr¹ng th¸i thuÇn n«ng mµ nguån lao ®éng d thõa cßn nhiÒu ,lµm GDP b×nh qu©n ®Çu ngêi khu vùc n«ng th«n ngµy cµng gi¶m xa so víi thµnh thÞ .
+ Sù chªnh lÖch vÒ c¬ cÊu d©n sè gi÷a n«ng th«n vµ thµnh thÞ : D©n sè n«ng th«n n¨m 1991 lµ 79%,tõ n¨m 1992 ®Õn nay tû lÖ ®ã hÇu nh kh«ng thay ®æi.MÆt kh¸c ,n¨m 1998 sè lîng nµy lµ 3.166.000 ngêi chiÕm 20% tæng sè lao ®éng trong níc ®ång thêi tØ lÖ sinh ®Î ë n«ng th«n cßn cao lao ®éng d thõa ngµy cµng lín .Thùc tr¹ng trªn ®· t¹o ra kho¶ng c¸ch xa h¬n gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n ,dÉn tíi nhiÒu vÊn ®Ò phøc t¹p kh¸c ,nhÊt lµ viÖc thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng.Tõ thùc tr¹ng trªn ,tríc m¾t còng nh l©u dµi vÒ vÊn ®Ò lao ®éng ,viÖc lµm ®ang ®îc ®Æt ra cho nªn kinh tÕ níc nhµ,kh«ng chØ lµ vÊn ®Ò cÊp b¸ch mµ cßn lµ vÊn ®Ò x· héi phøc t¹p.
+B×nh qu©n ®Êt n«ng nghiÖp trªn hé nh©n khÈu qu¸ thÊp ë níc ta ,d©n sè n«ng th«n t¨ng nhanh nªn b×nh qu©n ruéng ®Êt vµ nh©n khÈu tõ 1978-1994 liªn tôc gi¶m xuèng trong vong 16 n¨m ,trªn ph¹m vi c¶ níc mét hé n«ng d©n quy m« ®Êt n«ng nghiÖp gi¶m ®i 41% ®Êt n«ng nghiÖp trªn nh©n khÈu gi¶m 42,2% .§©y sÏ lµ mét h¹n chÕ ®èi víi n«ng nghiÖp n«ng th«n níc ta .
- Mét vÊn ®Ò bøc xóc kh¸c ®ang ®Æt ra lµ : C«ng nghiÖp cha g¾n víi n«ng nghiÖp ®Ó h×nh thµnh c¬ cÊu hiÖu qu¶ vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng .
-§Çu t ng©n s¸ch cho sù ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n cha t¬ng xøng : NhiÒu c«ng tr×nh thuû lîi sau mét thêi gian dµi sö dông ®· cã biÓu hiÖn xuèng cÊp ,nÕu kh«ng ®îc ®Èy m¹nh söa ch÷a ,cñng cè th× giao th«ng ,thuû lîi sÏ c¶n trë sù ph¸t triÓn cña n«ng nghiÖp .§Ó lµm ®îc ®iÒu nµy ,giai ®o¹n c«ng nghiÖp ho¸ ,hiÖn ®¹i hãa kh«ng ph¶i chØ lµ ®æi míi ph¬ng thøc ®Çu t ,t¨ng ®Çu t cho x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng n«ng th«n mµ cßn ph¶i thÞ trêng ho¸ vèn ®Õn tËn th«n ,x· víi nhiÒu h×nh thøc tÝn dông ®a d¹ng .
-M« h×nh ho¹t ®éng kinh tÕ : Hiªn nay ,ViÖt Nam b¾t ®Çu héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi ,trong bèi c¶nh võa hîp t¸c ,võa c¹nh tranh nhau gay g¾t.N«ng nghiÖp vµ c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ n«ng nghiÖp ,dÞch vô ë n«ng th«n níc ta ,chñ yÕu lµ quy m« n«ng hé nhá vµ tiÓu thñ .H¹n chÕ cña lo¹i h×nh kinh tÕ nµy lµ :Quy m« nhá ,manh món ph©n t¸n ,cha quen víi ho¹t ®éng thÞ trêng,thiÕu th«ng tin,vèn ,c«ng nghÖ cßn l¹c hËu ,ë c¸c vïng trung du miÒn nói tr×nh ®é lùc lîng s¶n xuÊt cßn thÊp phæ biÕn lµ kinh tÕ tù cÊp ,tù tóc ,h¬n n÷a tù nhiªn l¹i cµng khã kh¨n nhiÒu h¬n ,kinh tÕ n«ng hé tiÓu chñ dÔ bÞ tæn th¬ng trong nªn s¶n xuÊt hµng hãa ho¹t ®«ng theo c¬ chÕ thÞ trêng .Kinh tÕ quèc doanh n«ng nghiÖp tuy ®· tr¶i qua nhiÒu bíc ®æi míi song vÉn cha ®ãng ®îc vai trß chñ ®¹o,c«ng nghÖ l¹c hËu ,c¬ së vËt chÊt yÕu kÐm ,thiÕu vèn,ho¹t ®«ng t¸ch rêi víi kinh tÕ n«ng hé .
+ Tr×nh ®é khoa häc c«ng nghÖ øng dông vµo s¶n xuÊt n«ng ,l©m nghiÖp,thuû s¶n vµ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cßn thÊp ;VÒ c«ng nghÖ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp chóng ta ®· cã nhiÒu ch¬ng tr×nh øng dông gièng míi,®a tiÕn bé khoa häc vµo s¶n xuÊt nhng míi tËp trung cho c©y l¬ng thùc,c©y ¨n qu¶ ,c©y c«ng nghiªp ,ch¨n nu«i vµ thuû s¶n th× chóng ta cßn thua kÐm nhiÒu so víi c¸c níc trong khu vùc vÒ c«ng nghÖ chÕ biÕn n«ng s¶n nh×n chung cßn rÊt l¹c hËu ,nhÊt lµ c«ng nghÖ chÕ biÕn chÌ,cao su ,rau qu¶ ,sóc s¶n vµ thuû s¶n .VÒ ngµnh nghÒ thñ c«ng nghiÖp chñ yÕu lµ c«ng nghÖ truyÒn thèng mÉu m· kÐm hÊp dÉn ,chÊt lîng s¶n phÈm thÊp .
Do nh÷ng tån t¹i trªn n«ng s¶n phÈm ViÖt Nam trªn thÞ trêng quèc tÕ søc c¹nh tranh kÐm ,ngoµi ra ,do thiÕu vèn ,kh«ng ®Çu t nhËp thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ tiªn tiÕn nªn s¶n phÈm chÕ biÕn míi chØ lµ s¬ chÕ .Trong bèi c¶nh kinh tÕ ngµy cµng quèc tÕ ho¸ th× khoa häc c«ng nghÖ cã vai trß cùc kú quan träng ®èi víi viÖc n©ng cao n¨ng suÊt ,chÊt lîng vµ hiÖu qu¶ ,n©ng cao søc c¹nh tranh trªn thÞ trêng quèc tÕ .§©y lµ vÊn ®Ò ®Æt ra trªn tÇm vÜ m« .
II . Quan ®iÓm vµ gi¶i ph¸p thóc ®Èy n«ng nghiÖp n«ng th«n trong thêi gian tíi .
1. Quan ®iÓm .
C¸c chÝnh s¸ch cña nhµ níc t¸c ®éng ®Õn n«ng nghiÖp n«ng th«n .
N«ng nghiÖp, n«ng th«n lµ khu vùc ®Æc biÖt quan träng cña nÒn kinh tÕ. Sù ph¸t triÓn cña khu vùc nµy cã vai trß cùc kú quan träng trong viÖc thùc hiÖn thµnh c«ng sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸,hiÖn ®¹i hãa ®Êt níc theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa.Nhng vai trß ®ã kh«ng tù ph¸t,mµ tuú thuéc rÊt nhiÒu vµo sù t¸c ®éng cña Nhµ Níc .Trong thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi nhµ níc ta cÇn t¸c ®éng vµo vµo n«ng nghiÖp ,n«ng th«n b»ng c¸c chÝnh s¸ch sau ®©y :
1.1 ChÝnh s¸ch ruéng ®Êt.
Ruéng ®Êt lµ t liÖu s¶n xuÊt chñ yÕu trong n«ng nghiÖp, do ®ã chÝnh s¸ch ruéng ®Êt sÏ t¸c ®éng rÊt m¹nh ®Õn n«ng nghiÖp, n«ng th«n.
ë níc ta, vÒ nguyªn t¾c, ngêi lao ®éng lµ chñ cña ®Êt ®ai v× ®Êt ®ai thuéc së h÷u toµn d©n. Nhng trong hîp t¸c x· kiÓu cò, ngêi lao ®éng chØ lµ chñ trªn danh nghÜa, cßn thùc tÕ ngêi lao ®éng thê ¬, xa l¹ víi ®Êt ®ai. Tõ khi cã"kho¸n hé" ngêi n«ng d©n ®îc giao ®Êt, giao ruéng vµ v× thÕ hä g¾n bã víi ®Êt ®ai. §ã lµ nguyªn nh©n quan träng lµm cho s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu to lín trong nh÷ng n¨m qua. §iÒu ®ã chøng tá, chÝnh s¸ch ruéng ®Êt ®· ®¸p øng ®îc lîi Ých cña ngêi n«ng d©n. HiÖn nay §¶ng vµ Nhµ nø¬c chñ tr¬ng tiÕp tôc ®Èy m¹nh giao ®Êt, giao rõng cho n«ng d©n víi thêi h¹n dµi, thËm chÝ quyÒn sö dông ruéng ®Êt cã thÓ ®îc cã thÓ ®îc kÕ thõa, thÕ chÊp vv... §ã lµ chñ tr¬ng ®óng, cÇn tiÕp tôc thùc hiÖn.
Nhµ níc t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó n«ng d©n thùc hiÖn ®Çy ®ñ, ®óng ph¸p lô©t c¸c quyÒn vÒ sö dông ®Êt ®ai, khuyÕn khÝch n«ng d©n thùc hiÖn" dån ®iÒn, dån thöa" trªn c¬ së tù nguyÖn, n«ng d©n ®îc sö dông gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt ®Ó gãp vèn cæ phÇn tham gia ph¸t triÓn s¶n xuÊt, kinh doanh, liªn doanh, liªn kÕt ... T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc chuyÓn ®æi môc ®Ých sö dông ®Êt theo quy ho¹ch vµ chuyÓn nhîng quyÒn sö dông ®Êt theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
1.2 ChÝnh s¸ch ®Çu t .
Sù ph¸t triÓn cña n«ng nghiÖp, n«ng th«n phô thuéc rÊt nhiÒu vµo c¸c c«ng tr×nh c«ng céng nh : hÖ thèng thuû lîi, hÖ thèng giao th«ng, hÖ thèng cung øng ®iÖn,gièng... ViÖc x©y dùng c¸c c«ng tr×nh ®ã ®ßi hái ph¶i cã ®Çu t rÊt lín, vît xa kh¶ n¨ng kinh tÕ n«ng th«n. V× vËy , Nhµ níc ph¶i cã chÝnh s¸ch ®Çu t hç trî cho n«ng nghiÖp, n«ng th«n. §ång thêi, Nhµ níc ph¶i cã chÝnh s¸ch huy ®éng c¸c nguån lùc t¹i chç nh»m x©y dùng c¬ së vËt chÊt, kü thuËt cho n«ng nghiÖp, n«ng th«n.
§Çu t cho n«ng nghiÖp, n«ng th«n rÊt cÇn cã chiÕn lîc tæng thÓ. ChiÕn lîc ®ã ph¶i xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu cña sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc, tõ ®Æc ®iÓm riªng vÒ tù nhiªn, kinh tÕ -x· héi cña mçi vïng, ®Þa ph¬ng, tõ nhu cÇu cña thÞ trêng trong níc vµ thÕ giíi...
1.3 ChÝnh s¸ch thuÕ.
Ruéng ®Êt thuéc së h÷u toµn d©n vµ Nhµ níc thay mÆt toµn d©n thùc hiÖn quyÒn së h÷u ®ã. Do ®ã, viÖc Nhµ níc thu ®Þa t« lµ cÇn thiÕt vµ chÝnh ®¸ng. ChÝnh s¸ch thuÕ n«ng nghiÖp võa ph¶i xuÊt ph¸t tõ lý luËn ®Þa t« cña C.M¸c, võa ph¶i c¨n cø vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ cña tõng ®Þa ph¬ng, vµo nh÷ng ®Þnh híng lín cña nÒn kinh tÕ. ChÝnh s¸ch thuÕ cßn cã ý nghÜa rÊt to lín trong viÖc ®iÒu tiÕt lîi Ých gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi ë n«ng th«n.
ChÝnh s¸ch thuÕ ®èi víi n«ng nghiÖp, n«ng th«n cÇn ph¶i lu ý nh÷ng vÊn ®Ò sau:
Thø nhÊt: tr×nh ®é ph¸t triÓn cña n«ng nghiÖp, n«ng th«n thÊp kÐm h¬n so víi c¸c ngµnh, c¸c khu vùc kinh tÕ kh¸c. Do ®ã, møc thuÕ suÊt, chÝnh s¸ch thuÕ ¸p dông cho n«ng nghiÖp , n«ng th«n sÏ ph¶i kh¸c víi c¸c ngµnh, c¸c khu vùc kh¸c.
Thø hai: Kinh tÕ n«ng nghiÖp, n«ng th«n phô thuéc rÊt nhiÒu vµo ®iÒu kiÖn tù nhiªn. Do vËy, khi thêi tiÕt kh«ng thuËn lîi hoÆc thiªn tai, cÇn cã sù ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch thuÕ cho phï hîp.
Thø ba: c d©n n«ng th«n chiÕm tû lÖ rÊt lín trong d©n sè c¶ níc nhng cã møc thu nhËp, møc sèng rÊt thÊp. Sù æn ®Þnh vÒ kinh tÕ- x· héi ë khu vùc nµy cã ý nghÜa rÊt quan träng ®èi víi viÖc æn ®Þnh kinh tÕ – x· héi cña ®Êt níc. Do ®ã, chÝnh s¸ch thuÕ ph¶i ®Æt trong mèi quan hÖ vµ ph¶i phï hîp víi c¸c chÝnh s¸ch x· héi.
1.4 ChÝnh s¸ch khoa häc - c«ng nghÖ
§Èy m¹nh øng dông tiÕn bé khoa häc-c«ng nghÖ lµ mét néi dung cña ph¸t rriÓn kinh tÕ n«ng nghiÖp n«ng th«n .Nhng viÖc øng dông tiÕn bé khoa häc - c«ng nghÖ vµo n«ng nghiÖp n«ng th«n gÆp rÊt nhiÒu trë ngai nh :kh¶ n¨ng cã h¹n vÒ vèn liÕng , tiÕp cËn th«ng tin kÐm, sù c¶n trë cña nh÷ng lÒ thãi ,thñ tôc l¹c hËu...cña ngêi n«ng d©n .Do ®ã ph¸t triÓn n«ng nghiÖp n«ng th«n ®ßi hái ph¶i cã sù qu¶n lý cña nhµ níc vÒ khoa häc - c«ng nghÖ .
ChÝnh s¸ch khoa häc c«ng nghÖ ph¶i tÝnh tíi nh÷ng ®Æc ®iÓm cña s¶n lîng n«ng nghiÖp,kh¶ n¨ng kinh tÕ vµ nhËn thùc,phong tôc ,tËp qu¸n,lÒ thãi canh t¸c cña c d©n n«ng th«n... §ång thêi, chÝnh s¸ch khoa häc - c«ng cghÖ cßn xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu cña thÞ trêng thÕ giíi, chiÕn lîc s¶n phÈm xuÊt khÈu vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm trªn thÞ trêng thÕ giíi... C¸c doanh nghiÖp nhµ níc trong n«ng nghiÖp nh: c«ng ty gièng, vËt nu«i, c©y trång, c«ng ty thuû lîi, ph©n bãn; c«ng ty xuÊt khÈu n«ng s¶n... cã vai trß hÕt søc to lín trong viÖc tuyªn truyÒn, phæ biÕn khoa häc - c«ng nghÖ cho nong d©n. ChÝnh s¸ch khoa häc - c«ng nghÖ ph¶i ®îc triÓn khai dùa trªn c¸c h×nh thøc kinh tÕ nµy.
1.5 ChÝnh s¸ch gi¸ c¶ vµ s¶n lîng
Trong c¬ chÕ thÞ trêng, gi¸ c¶ n«ng phÈm kh«ng chØ ¶nh hëng ®Õn møc thu nhËp, møc sèng cña ngêi n«ng d©n mµ cßn ¶nh hëng ®Õn s¶n lîng n«ng s¶n, ®Õn sù æn ®Þnh x· héi. Do ®ã, sù can thiÖp cña Nhµ níc vµo gi¸ c¶ vµ s¶n lîng n«ng phÈm lµ rÊt cÇn thiÕt.
Trong nh÷ng n¨m ®îc mïa, gi¸ c¶ n«ng phÈm thêng gi¶m sót nghiªm träng, ¶nh hëng xÊu ®Õn ®êi sèng cña n«ng d©n vµ quy m« s¶n xuÊt trong nh÷ng n¨m tiÕp theo. Nhµ níc cÇn quy ®Þnh gi¸ sµn ®èi víi n«ng phÈm. §Ó gÝa sµn ®îc thùc hiÖn trªn thùc tÕ, Nhµ níc cÇn cã hç trî vÒ tµi chÝnh cho c¸c n«ng d©n thu mua n«ng s¶n. Nhµ níc còng cÇn cã dù tr÷ nhÊt ®Þnh vÒ n«ng s¶n phÈm ®Ó æn ®Þnh gi¸ c¶ vµo nh÷ng lóc gi¸p vô, nh÷ng n¨m thêi tiÕt kh«ng thuËn lîi, thiªn tai, lò lôt ...
§Ó æn ®Þnh s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, Nhµ níc cÇn cã dù b¸o vÒ nhu cÇu vµ híng dÉn s¶n xuÊt víi quy m« phï hîp.
Nhµ níc cÇn cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch xuÊt khÈu n«ng s¶n, t×m kiÕm vµ më réng thÞ trêng n«ng s¶n.
1.6. ChÝnh s¸ch tÝn dông
Thu nhËp cña c d©n n«ng th«n nh×n chung rÊt thÊp, v× s¶n xuÊt n«ng nghiÖp l¹i rÊt nh¹y c¶m vµ cßn lÖ thuéc nhiÒu vµo ®iÒu kiÖn thêi tiÕt. Do vËy, tõ ngh×n ®êi nay, hiÖn tîng vay nî l·i vÉn cßn tån t¹i phæ biÕn ë n«ng th«n. §iÒu nµy ¶nh hëng xÊu tíi s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ ®êi sèng cña d©n n«ng th«n. Kh«ng Ýt gia ®×nh n«ng d©n bÞ bÇn cïng v× n¹n cho vay nÆng l·i, v× nî truyÒn kiÕp.
Ngµy nay, thu nhËp vµ ®êi sèng cña ngêi n«ng d©n ®· ®îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ nhng t×nh tr¹ng thiÕu vèn trong s¶n xuÊt – kinh doanh vÉn tån t¹i phæ biÕn ë n«ng th«n, ¶nh hëng kh«ng nhá ®Õn sù ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng nghiÖp, n«ng th«n. Kh«ng Ýt gia ®×nh n«ng d©n v× kh«ng cã vèn s¶n xuÊt, kinh doanh mµ r¬i vµo t×nh tr¹ng nghÌo ®ãi.
Trong c¬ chÕ thÞ trêng hiÖn nay, chøc n¨ng cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i lµ kinh doanh tiÒn tÖ vµ lîi nhuËn lµ môc tiªu quan träng nhÊt cña hä. XÐt thuÇn tuý vÒ kinh tÕ, cho ngêi nghÌo vay tiÒn cã nghÜa lµ ®Çu t vµo lÜnh vùc cã ®é rñi ro cao vµ v× thÕ tÊt yÕu ng©n hµng th¬ng m¹i kh«ng muèn cho ngêi nghÌo vay tiÒn, nÕu cho vay th× sè lîng Ýt vµ l·i xuÊt cao. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ ngêi n«ng d©n khã vay tiÒn, ph¶i chÞu l·i suÊt cao vµ do ®ã khã cã c¬ héi ®Ó c¶i thiÖn vµ n©ng cao møc thu nhËp, møc sèng.§©y lµ nghÞch lý xÐt vÒ ph¬ng diÖn x· héi vµ tr¸i víi viÖc thùc hiÖn ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. Bëi vËy, Nhµ níc cÇn cã chÝnh s¸ch tÝn dông phï hîp hç trî cho n«ng d©n.
ChÝnh s¸ch tÝn dông ph¶i ®¸p øng ®îc c¸c yeu cÇu chñ yÕu sau ®©y:
Thø nhÊt: T¹o ®iÒu kiÖn cho n«ng d©n cã thÓ vay ®îc tiÒn s¶n xuÊt kinh doanh víi l·i suÊt thÞ trêng.
Thø hai: Gióp ®ì n«ngd©n sö dông cã hiÖu qu¶ ®ång vèn, võa h¹n chÕ rØu ro khi cho vay, võa gióp n«ng d©n n©ng cao møc thu nhËp, møc sèng.
1.7- ChÝnh s¸ch x· héi
Sù ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng nghiÖp, n«ng th«n sÏ t¹o ra nh÷ng tiÒn ®Ò thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn v¨n ho¸ - x· héi ë n«ng th«n. Tuy nhiªn, trong ®iÒu kiÖn c¬ chÕ thÞ trêng, sù ph¸t triÓn ®ã kh«ng tr¸nh khái lµm n¶y sinh c¸c vÊn ®Ò x· héi: d thõa lao ®éng,ph©n ho¸ giÇu nghÌo, c¸c tÖ n¹n x· héi, sù xuÊt hiÖn nh÷ng tÇng líp x· héi míi... Do ®ã , Nhµ níc ph¶i cã c¸c chÝnh s¸ch nh»m gi¶i quyÕt vµ h¹n chÕ c¸c vÊn ®Ò x· héi nh: chÝnh s¸ch xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo; chÝnh s¸ch ph¸t triÓn v¨n ho¸, y tÕ, gi¸o dôc; thùc thi lô©t ph¸p vµ thùc hiÖn c«ng b»ng, d©n chñ ë n«ng th«n...
2. Gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ ,hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n ë ViÖt Nam .
C«ng nghiÖp ho¸ -hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp,n«ng th«n lµ lÜnh vùc rÊt réng lín,bao trïm nhiÒu mÆt cña ®êi sèng kinh tÕ x· héi vµ cÇn nh÷ng gi¶i ph¸p cô thÓ,®ång bé cô thÓ ho¸ ®êng lèi cña §¶ng .§ã lµ :
2.1 §Çu t x©y dùng c¬ së vËt chÊt-kü thuËt,®Èy m¹nh øng dông khoa häc vµ c«ng nghÖ tiªn tiÕn .
VÊn ®Ò mÊu chèt ®Æt ra lµ lµm sao t¨ng n¨ng suÊt trong khu vùc kinh tÕ n«ng nghiÖp;thùc hiÖn c¬ giíi hãa,®Èy m¹nh øng dông khoa häc c«ng nghÖ .Muèn t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, gi¶m bít chi phÝ ®Çu vµo,thay ®æi hîp lý c¬ cÊu s¶n xuÊt n«ng nghiÖp .S¶n xuÊt m¸y n«ng nghiÖp ph¶i ®îc coi lµ híng ®Çu t chñ yÕu cña c«ng nghiÖp c¬ khÝ . HiÖn nay, c¶ níc cã trªn 115 000 m¸y kÐo c¸c lo¹i, gÊp 1,5 lÇn so víi n¨m 1985, nhng møc b×nh qu©n nh vËy vÉn thÊp h¬n nhiÒu so víi c¸c níc n«ng nghiÑp ph¸t trتn trong khu vùc nh: Th¸i Lan, Trung Quèc.
Song song víi qu¸ tr×nh c¬ khÝ ho¸, cÇn ®Èy m¹nh thuû lîi ho¸, t¨ng cêng vèn ng©n s¸ch cho c¸c c«ng tr×nh thuû lîi träng diÎm, ®Æc biÖt lµ c¸c dù ¸n n»m trong ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi vµ kiÓm so¸t qu¸ tr×nh sèng chung víi lò ë §BSCL. Lµm tèt c«ng tavs thuû lîi ho¸ sÏ n«ng cao hiÖu qu¶ chuyÓn ®æi c¬ cÊu c©y trång, vËt nu«i. Chie thÞ sè 63/CT-T¦ ®· chØ râ " Cñng cè vµ t¨ng ®Çu t cho mét sè trung t©m nghiªn cøu khoa häc c¬ b¶n hiÖn ®¹i,nhÊt lµ c«ng nghÖ sinh häc ,t¹o bíc chuyÓn ho¸ míi vÒ gièng; cã quy ®Þnh trong s¶n xuÊt, b¶o qu¶n, chÕ biÕn n«ng - l©m- h¶i s¶n ®Ó tríc m¾t kh¾c phôc nh÷ng yÕu kÐm vÒ n¨ng suÊt,chÊt lîng vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña n«ng s¶n ViÖt Nam; tiÕn tíi cã thÓ x©m nhËp s©u réng vµo thÞ trêng níc ngoµi " Theo ®ã chóng ta cÇn ®Çu t m¹nh mÏ vµo khoa häc c«ng nghÖ sinh häc nhÊt lµ c«ng nghÖ gen. Mét kiÓu gen míi cho gièng c©y trång vËt nu«i cã thÓ lµm cho n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng lªn gÊp nhiÒu lÇn.Trong ®ã ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ níc ta ®ang trong qu¸ tr×nh héi nhËp vµ híng ra xuÊt khÈu, chóng ta ph¶i nhanh chãng ®a khoa häc c«ng nghÖ vµo kh©u b¶o qu¶n n«ng s¶n. Kinh nghiÖm cho thÊy, víi c«ng nghÖ tiªn tiÕn, thêi gian b¶o qu¶n dµi h¬n vµ sè lîng tæn thÊt chØ kho¶ng 0,1%-0,2% n¨m; cßn theo c¸ch cò th× thêi gian b¶o qu¶n ng¾n h¬n tæn thÊt lªn tíi 1%-1,2% n¨m, ¸p dông c«ng nghÖ b¶o qu¶n tiªn tiÕn sÏ gãp phÇn n©ng cao chÊt lîng n«ng s¶n vµ mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao .
2.2- Quy ho¹ch tæng thÓ g¾n liÒn víi chuyÓn dÞch c¬ cÊu c©y trång vËt, nu«i vµ ph©n bè nguån lùc chñ yÕu .
§Ó lµm tèt c¸c c«ng t¸c nµy. Bé n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n phèi hîp víi Bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t, Bé khoa häc c«ng nghÖ vµ c¸c ban ngµnh liªn quan c¨n cø vµo ®iÒu kiÖn tù nhiªn, m«i trêng sinh th¸i vµ c¸c tËp qu¸n t©m lý x· héi cña tõng ®Þa ph¬ng ra quy ho¹ch tæng thÓ mang tÝnh chiÕn lîc ®èi víi tõng vïng kinh tÕ, nhÊt lµ c¸c vïng n«ng nghiÖp träng ®iÓm: trång lóa ë ®ång b»ng S«ng Cöu Long, ®ång b»ng B¾c Bé; nu«i t«m ë c¸c tØnh miÒn T©y nam bé; trång cµ phª ë t©y nguyªn; trång chÌ ë Trung Du B¾c Bé, trång cao su, tiªu , ®iÒu ë §«ng Nam Bé vv...Tuy nhiªn, viÖc quy ho¹ch tæng thÓ nµy ph¶i ®Æt trong mèi t¬ng quan víi viÖc ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng, ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ë tõng vïng, tõng khu vùc cô thÓ. ViÖc ph©n bæ nguån lùc vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp ph¶i nh»m ®Èy m¹nh chuyªn canh, th©m canh vµ khai th¸c tèi ®a c¸c nguån nh©n lùc. Kinh nghiÖm ë Cµ Mau cho thÊy, th«ng qua chuyÓn dÞch c¬ cÊu c©y trång, vËt nu«i, nhiÒu vïng trong tØnh nh : §Çm D¬i, C¸i Níc, Ngäc HiÓn vµ thµnh phè Cµ Mau ®· cã nhiÒu thay ®æi ®¸ng kÓ.Trong n¨m 2001, Cµ Mau ®· ®¹t doanh sè xuÊt khÈu thuû s¶n lµ 300 triÖu USD. §Õn nay tØnh Cµ Mau ®· cã tíi 202 ngh×n ha nu«i t«m, trong ®ã cã 18 ngh×n ha nu«i t«m rõng; 10 ngh×n ha nu«i t«m vên; 26 ngh×n ha nu«i t«m - lóa; phæ biÕn nhÊt lµ nu«i t«m sinh th¸i víi 148 ngh×n ha, ë thêi ®iÓm hiÖn nay, chóng ta ®· vît qua møc ®¶m b¶o an ninh l¬ng thùc, s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cÇn cã chuyÓn ®æi ®Ó ®¶m b¶o hiÖu qu¶ kinh tÕ; ph¶i cã quy ho¹ch trång lóa chuyªn vÒ xuÊt khÈu còng nh cã kÕ ho¹ch chuyÓn mét phÇn trång lóa sang nu«i trång thuû s¶n. G¾n víi quy ho¹ch c¸c vïng n«ng nghiÖp träng ®iÓm, cÇn x©y dùng c¸c khu chÕ biÕn, c«ng nghÖ sau thu ho¹ch vµ c¸c ho¹t ®éng dÞch vô ®Ó n©ng cao tû suÊt hµng ho¸ n«ng nghiÖp, n©ng cao chÊt lîng vµ h¹ gi¸ thµnh, t¹o ®iÒu kiÖn cho hµng hãa ViÖt Nam cã thÓ ®øng v÷ng vµ c¹nh tranh ®îc víi hµng ho¸ cña c¸c quèc gia kh¸c trªn thÞ trêng quèc tÕ .ViÖc ®iÒu chØnh c¬ cÊu vµ nguån lùc ph¶i g¾n liÒn víi t¨ng cêng ®iÒu chØnh c¬ cÊu ®Çu t.Trong thêi gian tíi, cÇn ph¶i n©ng møc ®Çu t cho n«ng nghiÖp, u tiªn cho nh÷ng vïng träng ®iªm vµ u tiªn cho xuÊt khÈu; t¹o m«i trêng thuËn lîi vÒ ph¸p lý, th«ng tho¸ng trong kinh doanh ®Ó thu hót nguån vèn ODA, FDI vµ c¸c nguån tµi trî kh¸c.
2.3 - NÒn kinh tÕ níc ta ®· vµ ®ang chuyÓn dÞch tõ s¶n xuÊt nhá,tù cung tù cÊp sang nÒn kinh tÕ hµng ho¸.
C¸c mÆt hµng n«ng s¶n kh«ng chØ tho¶ m·n nhu cÇu trong níc mµ cßn híng ra xuÊt khÈu. B×nh qu©n hµng n¨m giai ®o¹n t 1999-2000, níc ta ®· xuÊt khÈu 2,6 triÖu tÊn g¹o, 280 tÊn cµ phª, 21,1ngh×n tÊn tiªu, 23,35 ngh×n tÊn ®iÒu, 155 ngh×n tÊn cao su, 24 ngh×n tÊn chÌ, ®Æc biÖt xuÊt khÈu thuû s¶n n¨m 1980 chØ ®¹t 11 triªu USD,®Õn n¨m 2000 ®¹t 1,47 tØ USD vµ n¨m 2001 ®¹t 1,74 tØ USD kim ng¹ch xuÊt khÈu víi s¶n lîng lµ 2,2triÖu tÊn).Thµnh tùu ®ã gãp phÇn quan träng tõ t¨ng ngo¹i tÖ tõ xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm n«ng - l©m- thuû s¶n trong nh÷ng n¨m qua chiÕm tû träng tõ 45%-47% tæng gi¸ trÞ xuÊt khÈu c¶ níc .
Bíc sang thÕ kûXXI toµn cÇu ho¸ nÒn kinh tÕ lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan .ViÖt Nam ®· vµ ®ang héi nhËp nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi. Víi ¸p lùc héi nhËp ngµy cµng gia t¨ng, nhÊt lµ khi Trung Quèc ®· gia nhËp WTO; HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt Nam –Hoa Kú ®· ®îc Quèc héi hai níc th«ng qua; chóng ta ®ang cam kÕt vÒ thuÕ quan ®Ó thùc hiÖn AFTA vµo n¨m 2006...,lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn võa t¹o nh÷ng c¬ héi míi, nhng còng kh«ng Ýt th¸ch thøc míi. ThÞ trêng n«ng s¶n ViÖt Nam ph¶i ®Æt trong mèi t¬ng quan víi thÞ trêng n«ng s¶n thÕ giíi.§Ó c¸c mÆt hµng n«ng s¶n ViÖt Nam cã chç ®øng v÷ng ch¾c trªn th¬ng trêng quèc tÕ, chóng ta cÇn tiÕn hµnh ®ång bé c¸c gi¶i ph¸p sau:
(1) – Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n, Bé th¬ng m¹i kÕt hîp víi Bé ngo¹i giao th«ng qua ®¹i sø qu¸n ë c¸c níc ®Ó t×m c¸c ®èi t¸c kinh tÕ h÷u hiÖu, t×m thÞ trêng vµ qu¶ng c¸o cho hµng ho¸ ViÖt Nam. Dù ®o¸n xu híng cung- cÇu vÒ hµng n«ng s¶n trªn thÞ trêng quèc tÕ, trªn c¬ së ®ã ®Ò ra chiÕn lîc ph¸t triÓn l©u dµi vÒ xuÊt khÈu, ®ång thêi ph¶i cã chiÕn lîc th«ng tin vÒ thÞ trêng quèc tÕ th«ng qua c¸c trung t©m xóc tiÕn th¬ng m¹i ®îc lËp ë níc ngoµi ®Ó n¾m nhu cÇu thÞ yÕu cña kh¸ch hµng( c¶ vÒ chñng lo¹i, mÉu m·, gi¸ c¶, thÞ yÕu cña ngêi tiªu dïng); t¹o chñ ®éng trong xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n.
(2)-C¸c bé cã liªn quan cÇn ®a ra c¸c chÝnh s¸ch thuÕ u ®·i ®èi víi khu vùc kinh tÕ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n, nhÊt lµ nh÷ng vïng kinh tÕ n«ng nghiÖp träng ®iÓm (miÔn gi¶m thuÕ sö dông ®Êt, gi¶m thuÕ suÊt ®èi víi c¸c lo¹i vËt t n«ng nghiÖp...); h×nh thµnh quü hç trî hoÆc b¶o hiÓm gi¸ ®èi víi c¸c mÆt hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu. X©y dùng chÝnh s¸ch hç trî vÒ l·i suÊt ®èi víi kinh tÕ n«ng nghiÖp; ®Èy m¹nh tÝn dông ®Çu t trung, dµi h¹n ®èi víi c¸c vïng n«ng nghiÖp träng ®iÓm; ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc vay vèn ng©n hµng, nhÊt lµ ®èi víi ngêi n«ng d©n. Ng©n hµng nhµ níc phèi hîp víi c¸c ngµnh h÷u quan sím cho ra ®êi Ng©n hµng hç trî xuÊt-nhËp khÈu, mét nh©n tè quan träng ®Ó xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n.
(3)- HiÖn nay, tr×nh ®é lao ®éng t¹i khu vùc kinh tÕ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n nh×n chung cßn yÕu vÒ chÊt lîng vµ thiÕu vÒ sè lîng, c¬ b¶n vÉn lµ lao ®éng thñ c«ng.Trong mét thêi gian dµi , chóng ta cha chó ý ®Õn ®µo t¹o nguån nh©n lùc cho khu vùc nµy, ®Æc biÖt lµ nh÷ng ngµnh nghÒ g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh b¶o qu¶n chÕ biÕn- kh©u quan träng lµm t¨ng gi¸ trÞ n«ng s¶n. KiÕn thøc cña ngêi n«ng d©n vÒ khoa hoc- kü thuËt(nhÊt lµ c«ng nghÖ sinh häc), vÒ thÞ trêng cßn rÊt h¹n chÕ(cha hiÓu thÕ nµo lµ AFTA, ra nhËp AFTA th× cã lîi thÕ vµ h¹n chÕ g×,vv...).V× vËy, ®Çu t vµo ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cho n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n ph¶i ®îc coi lµ mét gi¶i ph¸p lín vµ ph¶i chiÕm mét tû träng ®¸ng kÓ trong ng©n s¸ch nhµ níc dµnh cho n«ng nghiÖp. CÇn cho x©y dùng míi vµ cñng cè c¸c trêng d¹y nghÒ phôc vô cho ph¸t triÓn n«ng nghiÖp; cã chÝnh s¸ch tho¶ ®¸ng cho ®éi ngò trÝ thøc lµm viÖc t¹i c¸c vïng n«ng th«n; "khuyÕn n«ng","khuyÕn ng"; ®©y lµ mét biÖn ph¸p hÕt søc quan träng nh»m n©ng cao tr×nh ®é cña ngêi n«ng d©n trong ®iÒu kiÖn chóng ta tiÕp cËn víi nÒn kinh tÕ trÝ thøc. Ph¸t triÓn m¹nh tuyªn truyÒn trªn c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng ë ®Þa bµn n«ng th«n,gióp cho n«ng d©n hiÓu biÕt h¬n vÒ thÞ trêng trong níc vµ thÕ giíi.
G¾n liÒn víi qu¸ tr×nh ®æi míi vµ kiÖn toµn l¹i c¸c lo¹i h×nh hîp t¸c x·, cÇn ¸p dông m« h×nh hîp t¸c x· kinh doanh ®a ngµnh hoÆc chuyªn ngµnh.thÝ ®iÓm m« h×nh hîp t¸c x· c«ng - n«ng - th¬ng tÝn trong ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp híng ra xuÊt khÈu.Thùc hiÖn tèt c¬ chÕ liªn kÕt c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, nhÊt lµ doanh nghiÖp nhµ níc;®©y lµ h×nh thøc biÓu hiÖn sinh ®éng mèi liªn minh c«ng - n«ng kinh tÕ.(HiÖn mét sè hîp t¸c x· §BSCL ngay tõ khi thµnh lËp ®· cã sù hç trî cña Nhµ Níc, nhê ®ã, c¸c c«ng ty l¬ng thùc, vËt t, b¶o vÖ thùc vËt...c¸c tØnh ®· mua s¾m ®îc mét sè may n«ng nghiÖp, c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn lao ®éng cho n«ng d©n).ViÖc më réng c¸c h×nh thøc liªn kÕt kinh tÕ tËp thÓ víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c sÏ mang l¹i søc m¹nh to lín trong ph¸t triÓn c¸c tæ chøc hîp t¸c, hîp t¸c x· trong thêi kú míi, phÊn ®Êu ®Ó kinh tÕ tËp thÓ cïng víi kinh tÕ nhµ níc ngµy cµng trë thµnh nÒn t¶ng v÷ng ch¾c trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. §ã còng chÝnh lµ vËn dông ®óng quy luËt quan hÖ s¶n xuÊt ph¶i phï hîp víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é cña lùc lîng s¶n xuÊt trong giai ®o¹n hiÖn nay.
Thùc hiÖn ®ång bé c¸c gi¶i ph¸p trªn sÏ t¹o nªn søc m¹nh tæng hîp ph¸t huy mäi tiÒm n¨ng vèn cã cña lùc lîng s¶n xuÊt, t¹o bíc ph¸t triÓn míi vÒ chÊt trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp.
PhÇn III
PhÇn tæng kÕt
Qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n theo ®Þnh híng XHCN ®ang ®îc tiÕn hµnh ë ViÖt Nam theo mét quy luËt tÊt yÕu kh¸ch quan. Víi xuÊt ph¸t ®iÓm thÊp vµ nh÷ng khã kh¨n do bèi c¶nh lÞch sö t¹o ra, nhng víi sù l·nh ®¹o cña §¶ng vµ Nhµ Níc, qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i ho¸ ë níc ta ®· ®¹t ®îc nh÷ng bíc tiÕn ®¸ng kÓ ..
Nh chóng ta ®· biÕt, c«ng nghiÖp hãa lµ qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®îc g¾n liÒn víi nh÷ng chÆng ®êng nhÊt ®Þnh.Trong mçi chÆng ®êng ®ã, c«ng nghiÖp ho¸ ®îc tiÕn hµnh víi nh÷ng néi dung kh¸c nhau vµ tÊt yÕu ®îc hoµn thµnh kh«ng gièng nhau, ë níc ta néi dung chÝnh cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa ë chÆng ®êng ®Çu lµ: tËp trung søc m¹nh ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, coi n«ng nghiÖp thùc sù lµ mÆt trËn hµng ®Çu, ®a n«ng nghiÖp mét bíc lín lªn s¶n xuÊt lín XHCN. Mét sè níc trªn thÕ giíi ®· tiÕn hµnh thµnh c«ng sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp ë n«ng th«n, vµ hä ®· cã mét nÒn n«ng nghiÖp rÊt ph¸t triÓn, n«ng th«n hiÖn ®¹i (nh Mü, Anh ...). Chóng ta muèn ph¸t triÓn mét nÒn n«ng nghiÖp ®¹t ®îc tíi tr×nh ®é ®ã lµ mét vÊn ®Ò lín, v« cïng khã kh¨n. Do ®ã, chóng ta cÇn cã chñ tr¬ng chÝnh s¸ch ®óng ®¾n vµ thùc hiÖn nh÷ng bíc ®i ®óng ®¾n vµ thùc hiÖn nh÷ng bíc ®i hÕt søc hîp lý th× míi cã thÓ thµnh c«ng. Nhng liÖu qu¸ tr×nh ®ã diÔn ra trong bao l©u? .
Trong giai ®o¹n hiÖn nay, trong bèi c¶nh cña thêi ®¹i nµy, chóng ta cã nhiÒu c¬ héi míi song còng cã nhiÒu th¸ch thøc míi n¶y sinh, ®Æc biÖt lµ sù chèng ph¸ chñ nghÜa x· héi cña chñ nghÜa ®Õ quèc. §iÒu nµy lµm cho qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n ë níc ta bÞ c¶n trë.
ChÝnh v× lÏ ®ã, §¶ng vµ Nhµ níc ta ®· ®Ò ra ®êng lèi chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch nh»m ®a c«ng cuéc ®æi míi lªn mét t©m cao míi, ®Èy m¹nh sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ tæ quèc mµ träng t©m lµ c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc, ®Æc chó träng tíi c«ng nghiÖp ho¸ n«ng th«n v× môc tiªu d©n giµu, níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng d©n chñ vµ v¨n minh, v÷ng bíc ®i lªn CNXH.
Víi t c¸ch lµ sinh viªn ViÖt Nam nãi chung vµ §¹i Häc Kinh TÕ Quèc D©n nãi riªng, chóng ta ph¶i phÊn ®Êu trë thµnh lùc lîng ®i ®Çu trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n ViÖt Nam ngay tõ khi cßn ngåi trªn ghÕ gi¶ng ®êng ®¹i häc, cè g¾ng hÕt søc m×nh häc tËp. Lµm nh vËy lµ ta gãp phÇn x©y dùng mét ®Êt níc ViÖt Nam v÷ng m¹nh trong t¬ng lai .
Tµi liÖu tham kh¶o
1/ Gi¸o tr×nh kinh tÕ chÝnh trÞ M¸c - Lª Nin.
NXB ChÝnh trÞ quèc gia Hµ Néi,2002.
2/ Hái ®¸p vÒ c«ng nghiÖp ho¸ ,hiÖn ®¹i ho¸.
NXB Thanh Niªn,1999.
3/ N«ng nghiÖp ViÖt Nam bíc vµo thÕ kû XXI.
NXB ChÝnh trÞ quèc gia Hµ Néi,1998.
4/T¹p chÝ nghiªn cøu kinh tÕ sè 301 (6/2003).
§ç Hoµi Nam:CNH-H§H n«ng nghiÖp n«ng th«n theo l« gÝc rót ng¾n.
5/ T¹p chÝ c«ng s¶n sè 22+23(8/2003).
Vâ Hång Dòng:ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ®ång b»ng S«ng Cöu Long.
6/ T¹p chÝ c«ng s¶n sè 17 (6/2003).
NguyÔn ViÖt BÝch:Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp n«ng th«n lµ kh©u mÊu chèt trong chiÕn lîc ph¸t triÓn nhanh bÒn vòng N«ng nghiÖp –N«ng th«n.
7/ T¹p chÝ céng s¶n sè28 (10/2002).
T¹o bíc chuyÓn biÕn m¹nh mÏ h¬n n÷a tiÕn tr×nh c«ng nghiÖp hãa –
n«ng nghiÖp –N«ng th«n.
8/ V¨n kiÖn ®¹i héi toµn quèc lÇn thø VIII.
ChÝnh trÞ quèc gia Hµ Néi,1996.
9/ V¨n kiÖn ®¹i héi toµn quèc lÇn thø IX.
ChÝnh trÞ quèc gia Hµ Néi,2001.
10/ B¸o nh©n d©n sè 17005 th¸ng 2-2002.
Sè 17006 th¸ng 2-2002.
11/B¸o Hµ Néi míi sè11782 th¸ng 11/2001.
12/ §Ò ¸n ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ho¸,hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n- ViÖt Nam thêi kú1998-2000.
Môc Lôc
PhÇn I: PhÇn Më §Çu 1
PhÇn II PhÇn Néi Dung 3
Ch¬ng I : Kh¸i qu¸t vÒ CNH-H§H ë n«ng th«n ViÖt Nam 3
I. C¸c quan niÖm 3
II. C«ng nghiÖp ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n 3
III.HiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n. 4
Ch¬ng II :TÝnh tÊt yÕu vµ tÇm quan träng cña c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n 6
I.TÝnh tÊt yÕu cña CNH-H§H n«ng nghiÖp n«ng th«n ë ViÖt Nam. 6
II.TÇm quan träng cña CNH-H§H n«ng nghiÖp ë n«ng th«n 7
1. Cung cÊp l¬ng thùc thùc phÈm cho x· héi. 8
2. Cung cÊp nguyªn liÖu ®Ó ph¸t triÓn c«ng nghiÖp nhÑ. 8
3.Cung cÊp mét phÇn vèn ®Ó c«ng nghiÖp ho¸. 8
4.N«ng nghiÖp n«ng th«n lµ thÞ trêng quan träng cña c¸c ngµnh c«ng nghiÖp vµ dÞch vô. 8
5. Ph¸t triÓn n«ng nghiÖp lµ c¬ së ®Ó æn ®Þnh kinh tÕ, chÝnh trÞ , x· héi. 9
III. Néi dung cña c«ng nghiÖp ho¸ ,hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc 9
1. Néi dung hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n 12
2.Ph¸t triÓn chÕ biÕn n«ng l©m s¶n. 13
3.Trung t©m c«ng nghiÖp ë n«ng th«n. 15
4.Ph¸t triÓn hÖ thèng dÞch vô ë n«ng th«n theo híng CNH-H§H. 17
5.C¬ khÝ ho¸,®iÖn khÝ ho¸ ë n«ng th«n. 18
6.Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp n«ng th«n,kh©u mÉu chèt trong viÖc ph¸t triÓn nhanh bÒn v÷ng. 19
Ch¬ng III.Thùc tr¹ng vµ c¸c gi¶i ph¸p thóc ®Èy CNH-H§H ë n«ng th«n
trong thêi gian tíi. 25
I.Thùc trang c«ng nghiÖp hãa ,hiÖn ®¹i ho¸ ë n«ng th«n ViÖt Nam. 25
1.ThuËn lîi vµ nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®îc. 25
2.Khã kh¨n th¸ch thøc vµ nh÷ng vÊn ®Ò tån t¹i. 27
II.Quan ®iÓm vµ nh÷ng gi¶i ph¸p thóc ®Èy n«ng nghiÖp n«ng th«n trong giai ®o¹n tíi. 29
1.Quan ®iÓm thóc ®Èy n«ng nghiÖp n«ng th«n trong giai ®o¹n tíi. 29
2.Gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸,hiÖn ®¹i ho¸. 33
Ch¬ng III. PhÇn tæng kÕt. 37
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- CNH - HĐH nông nghiệp nông thôn ở Việt Nam.doc