Đề tài Một số biện pháp cơ bản nhằm thực hiện xoá đói giảm nghèo ở nước ta trong thời kỳ 2001-2005

mét lao ®éng cßn lín, nªn mÆc dï s¶n l­îng l­¬ng thùc t¨ng (sau 10 n¨m t¨ng gÊp 2 lÇn), song b×nh qu©n l­¬ng thùc ®Çu ng­êi vÉn ë møc trªn 300Kg lµ møc rÊt thÊp (ch­a v­ît ®­îc ng­ìng nghÌo khæ theo tiªu chuÈn cña thÕ giíi). §ång bµo c¸c d©n téc Ýt ng­êi, c¸c d©n téc ë vïng s©u, vïng xa cßn qu¸ nghÌo, ch­a biÕt tæ chøc s¾p xÕp s¶n xuÊt, ph­¬ng thøc s¶n xuÊt l¹c hËu, th« s¬, ch­a cã ®iÒu kiÖn tiÕp cËn víi c¸c ph­¬ng thøc s¶n xuÊt míi, ®Æc biÖt lµ c¸c d©n téc Ýt ng­êi thuéc c¸c tØnh miÒn nói cao phÝa B¾c vµ T©y nguyªn.T×nh tr¹ng di d©n tù do, sèng du canh du c­ cßn nhiÒu, diÖn vËn ®éng ®Þnh canh, ®Þnh c­ trong c¶ n­íc kho¶ng 3,1 triÖu ng­êi ë r¶i r¸c 1913 x·, 206 huyÖn ,36 tØnh trung du miÒn nói . Tõ n¨m 1968 ®Õn nay ®· tuyªn truyÒn vËn ®éng ®­îc 2 triÖu ng­êi ®Þnh canh ®Þnh c­ v÷ng ch¾c (0,6 triÖu ng­êi ë 3378 th«n, B¶n; 1,4 triÖu ng­êi ®ang ®­îc ®Çu t­ theo dù ¸n). Nh­ vËy, cßn trªn mét triÖu ng­êi ch­a ®­îc ®Çu t­ theo dù ¸n ®Þnh canh ®Þnh c­ vµ ®ang gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n. C¶ n­íc hiÖn nay cã kho¶ng 1300 x· (chiÕm 15% trong tæng sè 8730 x· cña khu vùc n«ng th«n), rÊt yÕu kÐm vÒ c¸c c«ng tr×nh kÕt cÊu h¹ tÇng, kh«ng cã hoÆc cã nh­ng ®· xuèng cÊp nghiªm träng vÒ ®­êng « t« tíi trung t©m x·, n­íc s¹ch, ®iÖn, tr­êng häc, tr¹m x¸, chî vµ c¸c c«ng tr×nh v¨n ho¸ kh¸c. c¸c yÕu tè nµy chÝnh lµ nh÷ng nguyªn nh©n lµm cho sù nghÌo ®ãi vÉn ®ang tån t¹i ë céng ®ång d©n c­ miÒn nói phÝa b¾c, T©y nguyªn vµ c¸c vïng n«ng th«n kh¸c. 1.1.2. ChÝnh s¸ch cña nhµ n­íc cßn nh÷ng ®iÓm ch­a phï hîp. ThÓ chÕ chÝnh s¸ch cßn nh÷ng mÆt bÊt cËp nh­: chinh s¸ch ®Çu t­ c¬ së h¹ tÇng (®­êng s¸, ®iÖn, n­íc), chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ph¸t triÓn s¶n xuÊt, tù t¹o viÖc lµm, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo (chÝnh s¸ch thuÕ, tÝn dông ­u ®·i), chÝnh s¸ch trî gióp ®èi víi gia ®×nh thuéc diÖn chÝnh s¸ch x· héi cßn thiÕu, ch­a hoµn thiÖn chÝnh s¸ch h¹n chÕ tÖ n¹n x· héi. Mét sè chÝnh s¸ch l¹i bÞ ¸p dông cøng nh¾c, kh«ng phï hîp. NhiÒu vïng ë n­íc ta hiÖn nay cßn qu¸ khã kh¨n nh­ng trªn thùc tÕ ch­a cã nhiÒu chÝnh s¸ch hç trî ng©n s¸ch kÞp thêi cho c¸c vïng nµy. MÆt kh¸c, viÖc h­íng dÉn c¸ch lµm ¨n cho thÝch øng víi c¬ chÕ míi ch­a ®­îc triÓn khai réng kh¾p, viÖc chuyÓn giao c«ng nghÖ cho ng­êi nghÌo cßn gÆp nhiÒu trë ng¹i lín. c¶ n­íc cã 1445 x· cã tû lÖ nghÌo ®ãi > 40%, trªn 2,6 triÖu nghÌo trong ®ã 90% sè hé thiÕu kiÕn thøc lµm ¨n, thiÕu kü thuËt c¬ b¶n, ch­a biÕt c¸ch tæ chøc bu«n b¸n, ho¹t ®éng dÞch vô. §Æc biÖt nhiÒu hé cßn kh«ng biÕt chi tiªu, tæ chøc lao ®éng trong gia ®×ng m×nh. Do vËy, nhiÒu hé d­îc vay tÝn dông song còng kh«ng biÕt sö dông sè vèn vay ®ã nh­ thÕ nµo. §iÒu quan träng ë ®©y lµ ng­êi nghÌo ch­a ®­îc th­êng xuyªn hç trî trong suèt qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Ch­a biÕt g¾n s¶n xuÊt víi thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm, kh«ng cã ®iÒu kiÖn häc hái king nghiÖm ph¸t triÓn vèn, chÝnh s¸ch gi¶i quyÕt ruéng ®Êt vµ hç trî c«ng cô s¶n xuÊt cho ng­êi nghÌo cßn ch­a ®­îc tró träng ®óng møc. HiÖn nay n­íc ta cã kho¶ng 370.000 hé nghÌo ®ãi kh«ng cã hoÆc thiÕu ruéng ®Êt vµ c«ng cô s¶n xuÊt chiÕm 2% tæng sè hé trong c¶ n­íc vµ chiÕm 10% sè hé nghÌo ®ãi tËp trung nhiÒu ë vïng §ång b»ng s«ng Cöu Long. HÖ thèng tÝn dông cho ng­êi nghÌo ch­a ph¸t triÎn vµ hoµn thiÖn. HiÖn nay cã kho¶ng 2,6 triÖu hé nghÌo muèn vay vèn ®Ó s¶n xuÊt king doanh. Tû lÖ sè hé nghÌo ®­îc vay vèn rÊt thÊp, møc vay còng Ýt, c¬ chÕ thÕ chÊp vµ l·i suÊt cßn lín, nªn vÉn g©y khã kh¨n ®èi víi ng­êi nghÌo. ChÝnh s¸ch hç trî gi¸o dôc cho ng­êi nghÌo còng cßn nh÷ng mÆt h¹n chÕ, nhiÒu x· nghÌo tuy ®­îc miÕn gi¶m häc phÝ nh­ng häc sinh vÉn kh«ng cã tiÒn mua vë, s¸ch gi¸o khoa. Nh­ vËy, chÝnh s¸ch ®Çu t­ trong thêi gian qua ch­a ®ñ m¹nh ®Ó lµm bËt lªn mét vïng tiÒm n¨ng. §ång thêi c¸c chÝnh s¸ch kh¸c nh­: d©n sè viÖc lµm, gi¸o dôc, y tÕ còng ch­a ®ång bé, ch­a t¸c ®éng cïng chiÒu hoÆc cßn chång chÊt víi chÝnh s¸ch xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. 1.1.3.Tr×nh ®é d©n trÝ nh×n chung thÊp Tr×nh ®é d©n trÝ cßn h¹n chÕ: phong tôc tËp qu¸n nhiÒu n¬i kh¸ l¹c hËu, t×nh tr¹ng d©n c­ mï ch÷ kh¸ nhiÒu (nhÊt lµ vïng d©n téc vµ mï c¶ ch÷ d©n téc chø kh«ng riªng g× ch÷ phæ th«ng…) Tr×nh ®é hoc vÊn kh«ng nh÷ng lµ chØ sè quan träng vÒ chÊt l­îng cuéc sèng mµ cßn lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh ®èi víi kh¶ n¨ng ®¹t tíi c¬ héi cã thÓ t¹o nªn thu nhËp kh¸ lín cña nh÷ng ng­êi nghÌo. Thùc tÕ cho thÊy nh÷ng hé gia ®×nh mµ chñ hé thÊt häc cã tû lÖ nghÌo ®ãi cao h¬n so víi c¸c hé kh¸c. NÕu tÝnh theo tiªu chuÈn cña ng©n hµnh thÕ giíi ®èi víi ViÖt Nam nghÜa lµ chÊp nhËn tû lÖ nghÌo ®ãi lµ 50% th× (WB) còng ®­a ra tû lÖ nghÌo khæ cña hé gia ®×nh ph©n theo tr×nh ®é häc vÊn chñ hé nh­ sau: +Nh÷ng gia ®×nh mµ chñ hé cã tr×nh ®é tiÓu häc (cÊp I) th× tû lÖ nghÌo khæ lµ 54% +Nh÷ng gia ®×nh mµ chñ hé cã tr×nh ®é phæ th«ng c¬ së (cÊp II) th× tû lÖ nghÌo khæ lµ 52% +Nh÷ng gia ®×nh mµ chñ hé cã tr×nh ®é phæ th«ng trung häc th× tû lÖ nghÌo khæ lµ 41% +Nh÷ng gia ®×nh mµ chñ hé cã tr×nh ®é qua ®µo t¹o d¹y nghÒ th× tû lÖ nghÌo khæ lµ 33% +Nh÷ng gia ®×nh mµ chñ hé cã tr×nh ®é ®¹i hoc th× tû lÖ nghÌo khæ lµ 11% 1.2. §iÒu kiÖn tù nhiªn N­íc ta cã ®Þa h×nh phøc t¹p, diÖn tÝch ®Êt tù nhiªn ®· Ýt l¹i kh«ng mµu mì, kh« c»n, nói ®¸ nhiÒu, dÉn ®Õn diÖn tÝch canh t¸c nhá hÑp, n¨ng suÊt c©y trång thÊp. C¸c vïng hÎo l¸nh, ch­a ®­îc ®Çu t­ ®Ó x©y dùng c¬ së h¹ tÇng nh­ ®­êng giao th«ng, tr­êng häc, tr¹m y tÕ… Do ®ã, nh÷ng vïng nµy th­êng cã tû lÖ ®ãi nghÌo cao h¬n nhiÒu n¬i kh¸c. Bªn c¹nh ®ã, ®iÒu kiÖn thêi tiÕt, khÝ hËu l¹i th­êng xuyªn kh«ng thuËn lîi cho s¶n xuÊt n«ng nghiÖp: n¨ng, m­a, nãng, l¹nh thÊt th­êng; h¹n h¸n, b·o, lôt vµ ®ã lµ nguyªn nh©n c¬ b¶n lµm cho kho¶ng 2 triÖu ng­êi thiÕu ®ãi hµng n¨m. Cã thÓ kÕt luËn r»ng nguyªn nh©n chÝnh g©y nªn ®ãi nghÌo cÊp tÝnh lµ do hËu qu¶ thiªn tai. 1.3.§iÒu kiÖn lÞch sö §ãi nghÌo n­íc ta ®· cã trong x· héi phong kiÕn, x· héi thùc d©n phong kiÕn. T×nh tr¹ng ®ãi nghÌo ë n«ng th«n lµ mét ®Æc tr­ng cña ®ãi nghÌo ë ViÖt Nam tr­íc ®©y. HiÖn nay nÐt ®Æc tr­ng nµy vÉn cßn tiÕp tôc hiÖn h÷u, nã ph¶n ¸nh tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ thùc tÕ ë n­íc ta – mét n­íc vÉn chñ yÕu dùa vµo nÒn n«ng nghiÖp vµ n«ng d©n lµ bé phËn chñ yÕu trong c¬ cÊu d©n c­ 2. NghÌo ®ãi cã xu h­íng t¨ng do sù chuyÓn ®æi c¬ chÕ kinh tÕ. ViÖc xo¸ bá c¬ chÕ kÕ h¹ch ho¸ tËp trung quan liªu, bao cÊp chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng ë n­¬c ta lµ ®óng ®¾n vµ cÇn thiÕt, nh­ng c¬ chÕ, chÝnh s¸ch míi ch­a ®­îc ban hµnh ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi trong hoµn c¶nh míi nªn nhiÒu n¬i ®Çu t­ phóc lîi x· héi bÞ gi¶m, c¸c v­íng m¾c vÒ y tÕ, gi¸o dôc… §Õn nay tuy ®· gi¶i quyÕt nh­ng ch­a c¬ b¶n. §Æc biÖt ®èivíi ng­êi nghÌo, mäi biÖn ph¸p cøu trî ®Òu chØ cã gi¸ trÞ nhÊt thêi kh«ng thÓ lµm thay ®æi hoµn c¶nh nghÌo ®ãi kinh niªn cña hä. §iÒu quan träng lµ ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn cho hä ®Ó hä tù gi¶i quyÕt ®ãi nghÌo th«ng qua viÖc ®Èy m¹nh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, t¹o ra vµ t¨ng thªm thu nhËp cho gia ®×nh. Tuy nhiªn, ®iÒu nµy nhiÒu khi kh«ng thùc hiÖn ®­îc v×: Mét lµ, thiÕu thÞ tr­êng cung cÊp vËt t­ n«ng nghiªp, nguyªn liÖu, vËt liÖu cho c¸c ho¹t ®éng ngµnh nghÒ vµ ®Æc biÖt lµ thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm cña ng­êi n«ng d©n theo gi¸ tho¶ thuËn. Hai lµ, thÞ tr­êng cã møc æn ®Þnh thÊp, hiÖn nay nã ®­îc coi lµ nguyªn nh©n quan träng lµm cho ng­êi nghÌo ®ãi khã cã thÓ tù xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. ViÖc ®Çu t­ dµn tr¶i, ch­a chó ý ®Õn c¸c vïng ch­a ph¸t triÓn hoÆc chËm ph¸t triÓn. C¬ cÊu kinh tÕ còng chËm ®­îc chuyÓn ®æi, nhÊt lµ trong n«ng th«n, nªn c¸c ngµnh nghÒ míi trong n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n ch­a ph¸t triÓn; ruéng ®Êt b×nh qu©n ®Çu ng­êi thÊp, do ®ã quü thêi gian lao ®éng d«I ra rÊt lín (kho¶ng 35%). Ng­êi nghÌo ®· Ýt ruéng ®Êt l¹i kh«ng cã nghÒ phô nªn kh«ng cã c¬ héi ®Ó tho¸t khái ®ãi nghÌo. Gi¸ c¸nh kÐo gi÷a hµng n«ng s¶n vµ c¸c mÆt hµng c«ng nghiÖp thiÕt yÕu, dÞch vô nh÷ng n¨m gÇn ®©y chªnh lÖch kh¸ xa. MÆt kh¸c n«ng d©n tiªu thô c¸c s¶n phÈm n«ng nghiÖp qua c¸c trung gian nªn th­êng bÞ Ðp gi¸ dÉn dÕn thiÖt thßi kh¸ lín vÒ vËt chÊt, cã khi s¶n phÈm lµm ra kh«ng tiªu thô ®­îc 3. §ãi nghÌo sinh ra do h¹n chÕ cña chÝnh ng­êi nghÌo vµ gia ®×nh hä 3.1. gia ®×nh ®«ng con Ýt lao ®éng D©n sè vµ nghÌo ®ãi cã mèi quan hÖ hai chiÒu víi nhau. D©n sè ®«ng sÏ dÉn ®Õn nghÌo ®ãi vµ trong ph¹m vi gia ®×nh th× ®«ng con sÏ dÉn ®Õn nghÌo ®ãi. sè liÖu ®iªu tra vÒ giµu nghÌo trong n«ng nghiÖp cho thÊy: trªn 40%sè hé nghÌo v× cã nhiÒu con, nhiÒu lao ®éng d­ thõa kh«ng lµm viÖc mµ hµng ngµy vÉn ph¶i ¨n tiªu. KÕt qu¶ ®iªu tra cña ch­¬ng tr×nh quèc gia vÒ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo cho thÊy trong c¸c hé giµu, mçi lao ®éng mét n¨m lµm viÖc tíi 270-300 ngµy, ngoµi ra cßn ph¶i thuª thªm lao ®éng bªn ngoµi, trong khi ®ã, c¸c hé ®ãi, nghÌo chØ lµm viÖc ch­a ®Õn 90 ngµy trong n¨m, trong ®ã gÇn 60 ngµy lµm cho gia ®×nh m×nh vµ 30 ngµy ®i lµm thuª. §iÒu nµy cho thÊy kh«ng cã viÖc lµm lµ nguyªn nh©n trùc tiÕp cña ®ãi nghÌo. NhiÒu hé kh«ng thiÕu lao ®éng nh­ng thùc tÕ hä míi sö dông ®­îc kho¶ng 1/3 sè thêi gian cã kh¶ n¨ng lao ®éng trong n¨m v× mét phÇn do tr×nh ®é cña chñ hé vµ c¸c thµnh viªn trong hé rÊt h¹n chÕ b×nh qu©n 24,3%cßn mï ch÷, 53,6%cã tr×nh ®é v¨n ho¸ cÊp I, 20,3%cã tr×nh ®é cÊp II vµ chØ cã 1,7% cã tr×nh ®é v¨n ho¸ cÊp III. NhiÒu hé nghÌo lµ do ®«ng nh©n khÈu,Ýt ng­êi lµm. HiÖn t¹i, mét lao ®éng trong ®é tuæi lao ®éng cña hé n«ng d©n nghÌo ph¶I nu«I kho¶ng 2 ng­êi. Trong sè hé nghÌo cã 11% sè hé thuéc diÖn chÝnh s¸ch, phÇn lín lµ ng­êi giµ søc yÕu, hé mµ ng­êi lµm th× Ýt ng­êi ¨n th× nhiÒu. 3.2. ThiÕu vèn hoÆc kh«ng cã vèn ®Ó kinh doanh + VÒ n¨ng lùc c¹nh tranh: Qua ®iªu tra cña Bé lao ®éng th­¬ng binh vµ x· héi. Nguyªn nh©n ®ãi nghÌo v× thiÕu vèn chiÕm 70 -90% tæng sè hé ®­îc ®iÒu tra. NhiÒu hé nghÌo thiÕu vèn muèn vay ng©n hµng ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh nh­ng l¹I kh«ng cã tµi s¶n thÐe chÊp, nªn l¹i ph¶i vay t­ nh©n víi l·i suÊt cao. Qua nghiªn cøu cã thÓ thÊy r»ng, thiÕu vèn còng nh­ kh«ng cã kinh nghiÖm lµm ¨n lµ nh÷ng nguyªn nh©n æn ®Þnh, cã träng sè cao dÉn ®Õn ®ãi nghÌo. + vÒ n¨ng lùc trÝ tuÖ: Kinh nghiÖm vµ kü thuËt s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c hé nghÌo rÊt h¹n chÕ cã tíi 45,7% sè hé nghÌo kh«ng biÕt c¸ch lµm ¨n. Tû lÖ nµy ë Hµ Nam vµ B×nh §Þnh chiÕm 52-58%; á Hoµ B×nh, §¾c L¾c lªn tíi 80%(theo kÕt qu¶ ®iÒu tra cña ch­¬ng tr×nh quèc gia vÒ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo). Trªn 90%hé nghÌo ch­a ®­îc tiÕp nhËn chuyÓn giao c«ng nghÖ míi vÒ ch¨n nu«i vµ trång trät vµ ho¹t ®éng tiÓu thñ c«ng nghiÖp, v× vËy hé nghÌo kh«ng tù nghÜ ra ®­îc c¸ch lµm ¨n hiÖu qu¶, ch­a biÕt c¸ch b¾t ch­íc hé giµu lµm ¨n. MÆt kh¸c, hä thiÕu c¶ kiÕn thøc s¬ ®¼ng vÒ phßng chèng thiªn tai, phßng trõ s©u bÖnh, qu¶n lý vµ sö dôngnguån vèn, qu¶n lý vµ sö dông trong gia ®×nh. Bªn c¹nh sè hé nghÌo kh«ng biÕt c¸ch lµm ¨n, th× sè ng­êi lao ®éng, hay r­îu chÌ, ¨n tiªu l·ng phÝ còng kh«ng Ýt, chiÕm tíi 5-6%(theo ®iÒu cña Bé lao ®éng th­¬ng binh vµ x· héi). Ngay c¶ kho¶n vèn ®­îc vay ®Ó xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo còng kh«ng dïng ®Ó s¶n xuÊt mµ l¹i tr«ng chê vµo sù may rñi cê b¹c, nªn kh«ng nh÷ng kh«ng xo¸ ®­îc ®ãi gi¶m nghÌo mµ cßn kh«ng thanh to¸n ®­îc kho¶n vèn vay. 3.3. ThiÕu t­ liÖu s¶n xuÊt (ruéng ®Êt, c«ng cô lao ®éng) thiÕu viÖc lµm kh«ng cã nghÒ phô kÌm theo. ë n­íc ta, ®Êt n«ng nghiÖp b×ng qu©n ®Çu ng­êi thÊp, chØ ®¹t 477 m2, chñ yÕu ®éc canh c©y lóa (chiÕm 88,5% diÖn tÝch), hÖ sè sö dông ®Êt thÊp ruéng ®Êt thÊp chØ ®¹t 1,2 lÇn/n¨m. B×nh qu©n ruéng ®Êt ®èi víi c¸c hé nghÌá nhiÒu n¬i cßn thÊp h¬n møc b×nh qu©n cña c¶ n­íc rÊt nhiÒu do c¸c hé nghÌo võa kh«ng cã kh¶ n¨ng s¶n xuÊt hÕt ruéng, võa nî s¶n phÈm, nªn nhiÒu hé nghÌo bÞ hîp t¸c x· thu l¹i ®Êt ®Ó giao cho hé kh¸c. sè liÖu ®iÒu tra cho thÊy 60% sè hé nghÌo lµ do thiÕu ®Êt. c¸c t­ liÖu s¶n xuÊt kh¸c còng vËy, b×nh qu©n 10 hé nghÌo cã mét con tr©u, bß cµy kÐo, 3 chiÕc cµy bõa, vµ mçi hé cã 4 c«ng cô cÇm tay c¸c lo¹i, kh«ng cã c¸c lo¹i m¸y mãc, c«ng tr×nh hay tµi s¶n kh¸c phôc vô s¶n xuÊt, Ýt gia ®×nh ch¨n nu«i gia sóc sinh s¶n. Nãi chung, hé nghÌo ®Òu thiÕu c«ng cô lao ®éng.H¬n thÕ n÷a, nh÷ng ng­êi nghÌo hÇu hÕt lµ kh«ng cã nghÒ phô. §©y lµ t×nh tr¹ng phæ biÕn ë tÊt c¶ c¸c tØnh, ngoµi s¶n xuÊt trång trät n«ng d©n nghÌo kh«ng cã vèn ®Ó ph¸t triÓn ch¨n nu«i, lµm ngµnh nghÒ. Trong c¬ cÊu thu nhËp cña hé nghÌo chØ cã 62% thu tõ ch¨n nu«i; 5,4% thu tõ ngµnh nghÒ (cã n¬i chØ ®¹t 1-2%) Lao ®éng d­ thõa nghiªm träng mÆc dï cã 43% sè hé chÊp nhËn ®i lµm thuª nh­ng còng kh«ng ®­îc nhiÒu. Nh÷ng nguyªn nh©n trùc tiÕp trªn ®©y ®· dÉn tíi kÕt qu¶ s¶n xuÊt vµ ®êi sèng cña c¸c hé nghÌo rÊt thÊp, vµ tõ kÕt qu¶ s¶n xuÊt vµ ®êi sèng thÊp kÐm l¹i dÉn ®Õn t×nh tr¹ng ®Î nhiÒu con, thiÕu vèn, kh«ng cã vèn ®Ó kinh doanh... §ã thùc sù lµ c¸i vßng luÈn quÈn mµ hiÖn nay ch­a t×m ®­îc lèi tho¸t h÷u hiÖu. III. kinh nghiÖm cña mét sè n­íc trong viÖc kÕt hîp gi÷a t¨ng tr­ëng kinh tÕ víi vÊn ®Ò xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo M« h×nh t¨ng tr­ëng kinh tÕ cña c¸c n­íc ®«ng ¸ ®­îc m« t¶ lóc ®Çu dùa vµo ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, sau ®ã lµ dùa vµo xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng c«ng nghiÖp chÕ biÕn sö dông nhiÒu lao ®éng, vµ ®Õn nay t¨ng tr­ëng nhanh chñ yÕu dùa vµo c¸c s¶n phÈm xuÊt khÈu, dÞch vô cã hµm l­îng kü thuËt cao, sö dông nhiÒu lao ®éng lµnh nghÒ. Nh­ vËy, cïng víi t¨ng tr­ëng kinh tÕ, c¸c n­íc nµy gi¶m dÇn tû lÖ ®ãi nghÌo. VÝ dô In®«nªxia ®· gi¶m tû lÖ nghÌo ®ãi tõ 60% n¨m 1970 xuèng cßn 11% n¨m 1996, vµ cïng víi gi¶m nghÌo ®ãi, chÊt l­îng cuéc sèngcña ng­êi d©n In®«nªxia ®­îc c¶i thiÖn ®¸ng kÓ: tuæi thä trung b×nh t¨ng lªn, gi¸o dôc ®­îc phæ th«ng ho¸ ngµy cµng ®­îc n©ng cao. ë Hµn Quèc còng cã t×nh h×nh t­¬ng tù. Cïng víi c¸c biÖn ph¸p ®Ó thóc ®¶y t¨ng tr­ëng kinh tÕ víi tèc ®é cao, Hµn Quèc ®· cã nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó gi¶m bít nghÌo khæ vµ tho¶ m·n nhu cÇu c¬ b¶n cña nh©n d©n. Còng nh­ In®«nªxia, Hµn Quèc lµ mét m« h×nh t¨ng tr­ëng kinh tÕ g¾n liÒn víi c«ng b»ng x· héi. Së dÜ c¸c quèc gia vµ l·nh thæ §«ng ¸ gi¶i quyÕt kh¸ thµnh c«ng mèi quan hÖ gi÷a t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ c«ng b»ng x· héi v× c¸c quèc gia vµ vïng l·nh thæ nµy ®· gi¶i quyÕt tèt hai vÊn ®Ò sau: 1. Ph¸t triÓn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ cung cÊp dÞch vô cho n«ng th«n. Kinh nghiÖm cña c¸c n­íc vµ vïng l·nh thæ nh­ Trung Quèc, §µi Loan, Hµn Quèc, In®«nªxia, malaixia ®· kh¼ng ®Þnh r»ng khu vùc n«ng th«n cã kh¶ n¨ng biÕn ®æi, tõ chç s¶n xuÊt ®éc canh víi n¨ng suÊt thÊp ®Õn chç ®a d¹ng ho¸ ngµnh nghÒ víi n¨ng suÊt cao h¬n, do ®ã cã c¬ héi ®Î t¨ng thu nhËp, cã ®iÒu kiªn ®Ó c¶i thiÖn vÒ gi¸o dôc, y tÕ, n­íc s¹ch, m«i tr­êng… vµ trªn c¬ së ®ã ®¹t ®­îc c«ng b»ng x· héi h¬n tr­íc. §Ó thùc hiÖn ®­îc ®iÒu nµy, Nhµ n­íc cã vai trß tiªn quyÕt trong viÖc cung cÊp dÞch vô cho n«ng th«n thÓ hiÖn ë c¸c ®iÓm sau: -Nhµ n­íc tµi trî nhiÒu cho viÖc ph¸t triÓn c¸c dÞch vô kinh tÕ ë n«ng th«n, trong ®ã ®Æc biÖt lµ kÕt cÊu h¹ tÇng. §iÒu nµy cã vai trß quan träng trong viÖc biÕn ®æi n«ng th«n, v× giao l­u kinh tÕ sÏ ®­îc më réng, n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng lªn, cã c¬ héi më mang c¸c ngµnh nghÒ n«ng nghiÖp, nhê ®ã thóc ®Èy t¨ng tr­ëng vµ gi¶m bít ®ãi nghÌo. -Nhµ n­íc cung cÊp c¸c dÞch vô x· héi ë n«ng th«n, ®Æc biÖt lµ gi¸o dôc vµ y tÕ -Ng©n s¸ch nhµ n­íc cã vai trß chñ yÕu ®èi víi viÖc cung cÊp hai lo¹i dÞch vô nãi trªn. Nhê vËy, khu vùc n«ng th«n tõng b­íc biÕn ®æi vµ ph¸t triÓn, gãp phÇn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, thùc hiÖn tèt h¬n vÊn ®Ò c«ng b»ng x· héi. 2. §Çu t­ søng ®¸ng cho vÊn ®Ò gi¸o dôc. Gi¸o dôc cã vai trß quan träng trong viÖc thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ cña khu vùc §«ng ¸ vµ §«ng Nam ¸. mÆt kh¸c, gi¸o dôc ph¸t triÓn t¸c ®«ng rÊt lín ®Õn c«ng b»ng x· héi. V× tr×nh dé cña ng­êi lao ®éng ®­îc n©ng cao, n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng nhanh, do ®ã thu nhËp cña hé t¨ng lªn nhanh, ®iÒu ®ã gãp phÇn gi¶m bít sù bÊt b×nh ®¼ng trong ph©n phèi thu nhËp vµ gi¶m bít t×nh tr¹ng ®ãi nghÌo. phÇn ba nh÷ng gi¶i ph¸p c¬ b¶n thùc hiÖn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo I. Quan ®iÓm vµ môc tiªu xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo 1. Quan ®iÓm §ãi nghÌo lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò x· héi mang tÝnh toµn cÇu. §Ó gi¶m bít ®ãi nghÌo, mçi quèc gia kh¸c nhau cã c¸ch tiÕp cËn gi¶i quyÕt kh¸c nhau.ë ta ®Ó gi¶m bít ®ãi nghÌo chóng ta cÇn ph¶i x©y dùng vµ thùc hiÖn thµnh c«ng ch­¬ng tr×nh quèc gia vÒ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. Ch­¬ng tr×nh quèc gia vÒ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ®­îc x©y dùng dùa trªn c¸c quan ®iÓm chØ ®¹o sau: + xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo lµ tr¸ch nhiÖm cña toµn x· héi, võa lµ nhiÖm vô cÊp b¸ch võa mang tÝnh th­êng xuyªn, liªn tôc cña c¸c cÊp c¸c ngµnh + Ch­¬ng tr×nh xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo mang tÝnh liªn ngµnh cÇn ph¶i ®­îc lång ghÐp víi c¸c ch­¬ng tr×nh kinh tÕ x· héi kh¸c. Sù lång ghÐp ®ã ph¶i h­íng tíi môc tiªu cña xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo + Ch­¬ng tr×nh xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ®­îc thùc hiÖn theo ph­¬ng ch©m x· héi ho¸ cao; ph¸t huy tÝnh tù chñ, tù v­¬n lªn vµ tÝnh s¸ng t¹o cña ®Þa ph­¬ng, cña chÝnh c¸c hé nghÌo vµ ng­êi nghÌo; LÊy x· lµm ®¬n vÞ c¬ b¶n ®Ó x¸c ®Þnh ®èi t­îng môc tiªucña ch­¬ng tr×nh vµ lµ ®Þa bµn thùc hiÖn c¸c ®Ò ¸n vµ lång ghÐp c¸c ch­¬ng tr×nh kh¸c víi xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo + Ch­¬ng tr×nh xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo cÇn tiÕn hµnh ®ång bé c¸c chÝnh s¸ch vµ gi¶i ph¸p tËp trung vµ ­u tiªn ®Çu t­ vaß nh÷ng n¬i cã tû lÖ hé nghÌo ®ãi cao. 2. Môc tiªu vÒ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo : 2.1 Môc tiªu tæng qu¸t Thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo th«ng qua nh÷ng biÖn ph¸p cô thÓ, s¸t víi t×nh h×nh tõng ®Þa ph­¬ng nh»m xo¸ nhanh c¸c hé ®ãi gi¶m gi¶m m¹nh c¸c hé nghÌo. TiÕp tôc t¨ng nguån vèn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, më réng c¸c h×nh thøc tÝn dông phôc vô ng­êi nghÌo s¶n xuÊt kinh doanh. Cã chÝnh s¸ch trî gi¸ n«ng s¶n, ph¸t triÓn viÖc lµm, më réng nghÒ phô nh»m t¨ng thu nhËp cho c¸c hé n«ng d©n. Nhµ n­íc t¹o m«i tr­êng thuËn lîi, khuyÕn khÝch mäi ng­êi v­¬n lªn lµm giµu chÝnh ®¸ng vµ gióp ®ì ng­êi nghÌo. Thu hÑp dÇn kho¶ng c¸ch vÒ tr×nh ®é ph¸t triÓn, vÒ møc sèng gi÷a c¸c vïng, c¸c d©n téc, c¸c tÇng líp d©n c­. PhÊn ®Êu ®Õn n¨m 2010 c¬ b¶n kh«ng cßn hé nghÌo, ®¹i bé phËn ng­êi nghÌo tiÕp cËn ®­îc c¸c dÞch vô x· héi; hoµn thµnh c¬ b¶n c¸c môc tiªu trî giòp x· ®Æc biÖt khã kh¨n, më réng c¬ héi cho ng­êi nghÌo thô h­ëng c¸c chÝnh s¸ch trî gióp x· héi vµ phóc lîi x· héi. 2.2. Môc tiªu cô thÓ giai ®o¹n 2001-2005 PhÊn ®©u trong n¨m tíi vÒ c¬ b¶n xo¸ ®­îc n¹n ®ãi kinh niªn, gi¶m tû lÖ ®ãi nghÌo xuèng cßn 10%. Riªng ë miÒn nói cè g¾ng gi¶m tû lÖ ®ãi xuèng d­íi 30%. §èi víi vïng cao, vïng s©u, vïng xa (chiÕm 85% diÖn tÝch tù nhiªn vµ 60% d©n sè miÒn nói), lµ nh÷ng n¬i khã cã c¬ héi ®Ó tho¸t khái c¶nh ®ãi nghÌo th× môc tiªu ®Æt ra lµ: 100% d©n sèng ®Þnh c­, ®­a tû lÖ nghÌo tõ kho¶ng 70% hiÖn nay xuèng cßn 40%. NÕu nh­ c¸c hé ë miÒn xu«i chñ yÕu nghÌo v× c¸c nguyªn nh©n nh­ thiÕu t­ liÖu s¶n xuÊt, thiÕu vèn, thiÕu kiÕn thøc lµm ¨n, th× c¸c hé nghÌo ë miÒn nói ngoµi c¸c nguyªn nh©n ®ã, cßn bÞ chi phèi bëi ®iÒu kiÖn tù nhiªn kh¾c nhiÖt, ®Þa h×nh phøc t¹p, c¶n trë, c¬ së h¹ tÇngthÊp kÐm, m«i tr­êng bÞ suy tho¸i… Do vËy, ëvïng cao, vïng s©u, vïng xa cÇn ph¶i cã nh÷ng ch­¬ng tr×nh vµ môc tiªu toµn diÖn, l©u dµi h¬n, ®Æc biÖt tËp trung vµo c¸c x· vïng s©u, vïng xa, vïng cao, n¬i cã tû lÖ nghÌo cao nhÊt, n¬i tËp trung nhiÒu khã kh¨n nhÊt. §Õn nay, s¬ bé ®· x¸c ®Þnh ®­îc 1700 x· thuéc diÖn nµy víi 1,190 triÖu hé t­¬ng ®­¬ng víi 6,6 triÖu d©n. á c¸c x· nµy, hiÖn nay tû lÖ nghÌo cßn rÊt cao. §Õn n¨m 2005 tÊt c¶ c¸c x· cã ®ñ c¸c c«ng tr×nh kÕt cÊu h¹ tÇng: diÖn, ®­êng giao th«ng, tr¹m y tÕ, tr­êng häc cÊp c¬ së, chî vµ n­íc s¹ch, gi¶m tû lÖ x· cã tû lÖ ®ãi nghÌo cao (trªn 40%) tõ 15% xuèng cßn 10%. II. Nh÷ng gi¶I ph¸p c¬ b¶n xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu ®Ò ra vÒ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo giai ®o¹n 2001 – 2005 chóng ta cÇn ph¶i ¸p dông nhiÒu gi¶i ph¸p kh¸c nhau nh»m gi¶i quyÕt c¨n b¶n vÊn ®Ò ®ãi nghÌo. Trong ®ã cã mét sè gi¶i ph¸p c¬ b¶n sau ®©y: 1. Tr­íc hÕt cÇn ph¶i x¸c ®Þnh râ ®èi t­îng thuéc diÖn nghÌo ®ãi tõ ®ã lµm c¬ së cho viÖc lËp ch­¬ng tr×nh cô thª trong c¶ thêi kú tr­íc m¾t vµ l©u dµi. C«ng t¸c ®iÒu tra, kh¶o s¸t, ph©n tÝch ®óng nguyªn nh©n, lËp danh s¸ch hé ®ãi nghÌo trë thµnh ph­¬ng ph¸p, c«ng cô quan träng cho c«ng t¸c qu¶n lý nhµ n­íc vµ b¶o ®¶m tÝnh th­c tÕ c¨n cø ®Ó thùc hiªn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo; xay dùng kÕ ho¹ch biÖn ph¸p cô thÓ; th­êng xuyªn kiÓm tra, gi¸m s¸t qu¸ tr×nh thùc hiÖn. Dùa vµo c¸c sè liÖu ®iÒu tra chÝnh x¸c, tiÕn hµnh lËp dù ¸n, quy ho¹ch chi tiÕt ®Õn tõng x· nghÌo víi sù tham gia cña c¸c ngµnh, c¸c c¬ quan khoa häc vµ ®Þa ph­¬ng. Quy ho¹ch cÇn ®­îc x©y dùng tõ hai ph­¬ng ¸n trë lªn ®Ó c©n nh¾c, lùa chän tr­íc khi quyÕt ®Þnh. §Ó tõ ®ã tõng x· cã thÓ x¸c ®Þnh ®­îc kh¶ n¨ng tù gi¶i quyÕt nh»m thùc hiÖn môc tiªu cña ch­¬ng tr×nh. 2. Trung ­¬ng tiÕp tôc ®Çu t­ cho ch­¬ng tr×nh víi møc ngµy cµng cao h¬n. Mét trong nh÷ng vÊn ®Ò mµ nhµ n­íc cÇn quan t©m lµ t¹o vèn cho ng­êi nghÌo nh»m ph¸t triÓn s¶n xuÊt, kinh doanh t¨ng thu nhËp cho ng­êi nghÌo. -H­íng ®Çu t­ cña trung ­¬ng nªn tËp trung vµo x©y dùng míi vµ n©ng cÊp c¬ së h¹ tÇng phôc vô s¶n xuÊt vµ ®êi sèng. -Ph¸t triÓn quü xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo nh»m t¹o nguån vay æn ®Þnh vµ t¨ng quy m« ph¹m vi cho vay. §a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn vµ cho vay vèn. Huy ®éng tèi ®a c¸c nguån l­c trong n­íc, nh÷ng tiÒm n¨ng trong d©n c­, trong c¸c tæ chøc kinh tÕ, x· héi ®ång thêi tranh thñ c¸c nguån viªn trî chÝnh phñ, phi chÝnh phñ, kiÒu bµo ë n­íc ngoµi tham gia ®ãng gãp cho quü nµy. 3. §æi míi chÝnh s¸ch ®èi víi ng­êi nghÌo: -Nghiªn cøu miÔn gi¶m thuÕ n«ng nghiÖp cho ng­êi nghÌo. -Söa ®æi c¸c chÝnh s¸ch giao ®Êt, giao rõng vµ x©y dùng ®Ó ®Þa ph­¬ng thu hót, khai th¸c c¸c nguån vèn ®Çu t­ liªn doanh cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ t¹i chç, tõ c¸c vïng kh¸c vµ tõ n­íc ngoµi. -TiÕn hµnh ®iÒu tra, kª khai, ®¸nh gi¸ l¹i hiÖn tr¹ng ®Êt ®ai, ®iÒu chØnh l¹i ruéng ®Êt cho n«ng d©n nghÌo ch­a cã vµ ch­a ®ñ ®Êt canh t¸c, thu håi phÇn diÖn tÝch ®· cÊp kh«ng ®óng ®èi t­îng, kh«ng ®óng chÝnh s¸ch, ®Êt kh«ng cã hiÖu qu¶. Tæ chøc khai hoang, phôc ho¸ më réng quü ®Êt s¶n xuÊt, ®¶m b¶o cho c¸c hé nghÌo thùc sù cã nhu cÇu vµ cã kh¶ n¨ng s¶n xuÊt nh­ng ch­a ®­îc giao ®Êt, hoÆc giao ®Êt ch­a ®ñ th× ®­îc ®Êt ®Ó s¶n xuÊt. Nh÷ng vïng cã Ýt ruéng ®Êt, nhµ n­íc hç trî ®iÒu kiÖn vµ ph­¬ng tiÖn s¶n xuÊt ®Ó ph¸t triÓn ngµnh nghÒ dÞch vô hoÆc vËn ®éng hä ®Õn vïng kinh tÕ míi. §èi víi ®ång bµo nghÌo ë khu vùc thµnh thÞ, cã thÓ gióp ®ì hä vÒ mÆt b»ng ®Ó s¶n xuÊt hoÆc cho vay vèn ®Ó mua t­ liÖu s¶n xuÊt t¹o viÖc lµm. 4. §Æc biÖt coi träng vÊn ®Ò ®µo t¹o, båi d­ìng, n©ng cao n¨ng lùc c¸n bé l·nh ®¹o, qu¶n lý c¸n bé c¸c tØnh, huyÖn miÒn nói vµ c¸n bé lµm c«ng t¸c xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo -Tæ chøc nh÷ng ®iÓm tËp huÊn víi c¸c h×nh thøc tËp huÊn cho c¸n bé l·nh ®¹o, qu¶n lý chñ ch«t c¸c cÊp tØnh, huyÖn, x· vÒ c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ kinh tÕ thÞ tr­êng, kinh tÕ ®èi ngo¹i, qu¶n lý kinh tÕ, qu¶n lý nhµ n­íc vµ c¸c c«ng tr×nh, dù ¸n thùc hiÖn chÕ ®é th«ng tin th­êng xuyªn vµ theo chuyªn ®Ò cho c¸n bé miÒn nói. -Më réng diÖn ®µo t¹o, båi d­ìng c¸n bé ë tr­êng chÝnh trÞ tØnh, chó träng ®éi ngò c¸n bé chñ chèt, ®­¬ng chøc vµ kÕ cËn ë c¬ së, c¸n bé ng­êi d©n téc, cñng cè c¸c tr­êng d©n téc néi tró cña tØnh, huyÖn miÒn nói, tr­êng dù bÞ ®¹i häc d©n téc, tr­êng d©n téc võa häc, võa lµm … -T¨ng c­êng c¸n bé cho c¬ së vïng s©u, vïng xa vµ vïng cao biªn giíi h¶i ®¶o. C¶i tiÕn vµ ban hµnh c¸c chÝng s¸ch, chÕ ®é khuyÕn khÝch c¸n bé lªn c«ng t¸c ë vïng s©u, vïng xa, c¸n bé ng­êi d©n téc. Coi ®©y lµ kho¶n ®Çu t­ qoan träng ®Æc biÖt chø kh«ng ph¶i chØ lo ®Çu t­ tµi chÝnh, vËt chÊt. -Tæ chøc c¸c kho¸ ®µo t¹o, tËp huÊn c¸n bé lµm c«ng t¸c xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo c¸c cÊp vµ ®éi ngò céng t¸c viªn lµm c«ng t¸c xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, ë c¬ së. 5. Ph¸t triÓn n«ng nghiÖp n«ng th«n. Ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn n«ng vµ n«ng th«nlµ mét gi¶i ph¸p qoan träng trong ch­¬ng tr×nh xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ë n­íc ta. §iÒu ®ã xuÊt ph¸t tõ hai lý do: Mét lµ, n­íc ta lµ mét n­íc cã nÒn kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn, chñ yÕu dùa vµo s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. Do ®ã, thu hót vµ sö dông mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nguån lùc lao ®éng ë n«ng th«n sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho ng­êi nghÌo ë n­íc ta cã ®­îc viÖc lµm vµ t¨ng thu nhËp. Ph¸t triÓn n«ng th«n sÏ lµ mét träng t©m cña chiÕn l­îc t¨ng tr­ëng. §©y lµ mét quyÕt s¸ch nhÊt thiÕt ph¶i cã ®Ó võa mang lîi choqu¸ tr×nh t¨ng tr­ëng võa lµ ®iÌu kiÖn ®Ó thùc hiÖn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo . Hai lµ, ®¹i ®a sè d©n sè n­íc ta, lùc l­îng lao ®éng vµ ng­êi nghÌo lµ ë n«ng th«n. HiÖn nay, kho¶ng 90% ng­êi nghÌo sèng ë n«ng th«n, trong ®ã t×nh tr¹ng ®ãi nghÌo phæ biÕn lµ 50%cao gÊp ®«i ë thµnh thÞ. §Æc biÖt, vïng n«ng th«n miÒn Trung vµ vïng miÒn nói phÝa B¾c: Hµ Giang,Tuyªn Quang, S¬n La… cã tû lÖ ®ãi nghÌo rÊt cao nh­ng l¹i rÊt Ýt c¬ héi tho¸t khái c¶nh nghÌo tóng. ChiÕn l­îc xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo cña chÝnh phñ cµn tËp trung chñ yÕu vµo t¨ng thu nhËp ë khu vùc n«ng th«n. Ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n lµ nhiÖm vô phøc t¹p, gåm nhiÒu néi dung, §¹i héi IX cña §¶ng ®· x¸c ®Þnh: Trong nh÷ng n¨m tíi vÉn coi c«nh nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«nlµ mét träng ®iÓm quan träng, cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh c«ngcña sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, niÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. TiÐp tôc ph¸t triÓn vµ ®­a n«ng nghieepj, l©m nghiÖp, ng­ nghiÖp lªn mét tr×nh ®é míi b»ng viÖc øng dông tiÕn bé khoa häc vµ c«ng nghÖ, nhÊt lµ c«ng nghÖ sinh häc, quy ho¸chñ dông ®Êt hîp lý, ®æi míi c¬ c©óu c©y trång, vËt nu«i, t¨ng gia trÞ thu ®­îc trªn ®¬n vÞ diÖn tÝch; gi¶i quyÕt tèt vÊn ®Ò tiªu thô n«ng s¶n hµng ho¸. §Çu t­ nhiÒu h¬n cho ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ vµ x· héi ë n«ng th«n. Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp, dÞch vô, c¸c ngµnh nghÒ ®a d¹ng, chó träng c«ng nghiÖp chÕ biÕn, c¬ khÝ phôc vô n«ng nghiÖp, c¸c lµng nghÒ, chuÓn mét bé phËn quan träng lao ®éng n«ng th«n sang khu vùc c«nh nghiÖp vµ dÞch vô, t¹o nhiÒu viÖc lµm míi, n©ng cao chÊt l­îng nguån nh©n lùc, c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n vµ d©n c­ ë n«ng th«n. Néi dung cña chÝnh s¸ch phat triÓn n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n bao gåm rÊt nhiÒu vÊn ®Ò nh­ng ë ®©y chØ tËp trung vµo hai vÊn ®Ò chÝnh lµ t¨ng n¨ng suÊt ®Êt canh t¸c n«ng nghiÖp tøc lµ t¨ng n¨ng su©ts c©y trång vµ ®a d¹ng ho¸ c¸c nguån thu nhËp c¶ tõ n«ng nghiÖp vµ phi n«ng nghiÖp cña khu vùc n«ng th«n. 5.1.C¸c biÖn ph¸p t¨ng n¨ng suÊt ®¸t canh t¸c n«ng nghiÖp Hiªn nay cã kho¶ng 75% d©n sè n«ng th«n vµ 75% hé gia ®×nh n«ng th«n chñ yÕu dùa vµo n«ng-l©m-ng­ nghiÖp. Do ®ã, khu vùc n«ng th«n còng lµ khu vùc cã tû lÖ nghÌo ®ãi cao nhÊt, v× vËy, biÖn ph¸p t¨ng thu nh¹p tõ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp sÏ cã t¸c dông t¨ng kh¶ n¨ng xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ë toµn bé khu vùc n«ng th«n. Trong ®ã, t¨ng n¨ng suÊt c©y trång lµ mét gi¶i ph¸p h÷u hiÖu nhÊt ë n­íc ta trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay. Néi dung cña gi¶i ph¸p t¨ng n¨ng suÊt c©y trång hiÖn nay ë n­íc ta tËp trung vµo c¸c ®iÓm mÊu chèt sau ®©y: -Thø nhÊt lµ, ®Êt ®ai vµ thuû lîi lµ hai yÕu tè cã thÓ xem lµ ¶nh h­ëng lín nhÊt ®Õn s¶n l­îng n«ng nghiÖp ë n­íc ta hiÖn nay. V× thÕ, vÊn ®Ò cÇn ph¶i khÈn tr­¬ng hoµn thµnh viÖc giao ®Êt, giao rõng cho c¸c hé n«ng d©n sö dông vµ ph¶i ph©n bæ ®Òu c¸c c¬ héi sö dông c¸c yÕu tè nµy gi÷a c¸c nhãm thu nhËp, gióp ®iÒu hoµ thu nhËp gia ®×nh tõ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. Cô thÓ lµ: -Giao quyÒn sö dông ®Êt cho c¸c hé n«ng d©n d­íi nhiÒu h×nh thøc thÝch hîp. -KhuyÕn khÝch n«ng d©n tù bá vèn vµ søc lao ®éng ®Ó c¶i t¹o ®ång ruéng, x©y dùng hÖ thèng kªnh m­¬ng vµ giao th«ng n«ng th«n. Khuýen khÝch qu¸ tr×nh tÝch tô ruéng ®Êt hîp lý th«ng qua viÖc thùc hiÖn quyÒn chuyÓn ®æi vµ chuyÓn nh­îng ruéng ®Êt. Thø hai lµ, trang bÞ c«ng nghÖ, vËt t­ vµ thiÕt bÞ tiªn tiÕn trong n«ng nghiÖp, ®a d¹ng ho¸ c©y trång, vËt nu«i, sö dông hîp lý h¬n c¸c yÕu tè ®Çu vµo(ph©n bãn, thuèc trõ s©u, thuû lîi…), c¶i tiÕn gièng vµ ph­¬ng thøc canh t¸c. Thø ba lµ, vÊn ®Ò khuyÕn n«ng cã t¸c ®éng quan träng ®Õn t¾ng¶n l­îng n«ng nghiÖp. Trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸, ng­êi n«ng d©n rÊt cÇn cã c¸c th«ng tin vÒ gi¸ c¶, dung l­îng thÞ tr­êng, thÞ hiÕu cña ng­êi tiªu dïng, c¸c th«ng tin vÒ gièng, c©y trång, ph©n bãnvµ hÖ thèng ph­¬ng ph¸p gieo trång. KhuyÕn n«ng sÏ gióp cho ng­êi n«ng d©n cã c¸c quyÕt ®Þnh tèi ­u vÒ sö dông c¸c yÕu tè s¶n xuÊt. VÊn ®Ò khuyÕn n«ng cÇn tËp trung vµoc¸c néi dung quan träng sau: -Nghiªn cøu hÖ thèng ®Êt canh t¸c ®Ó thiÕt lËp qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶ víi tõng lo¹i c©y troßng kh¸c nhau nh»m gióp n«ng d©n lùa chän. -Nghiªn cøu thuÇn d­ìng vµ phæ biÕn c¸c lo¹i gièng c©y trßng vµ vËt nu«i cã n¨ng suÊt, chÊt l­îng cao cho c¸c hé gia ®×nh. -TriÓn khai c¸c dÞch vô b¶o vÖ thùc vËt, thó y tíi tõng th«n xãm. -H­íng dÉn tiÕp thÞ. Ba néi dung trªn cã t¸c dông rÊt tÝch cùc trong viÖc n©ng cao n¨ng suÊt c©y trång trong n«ng nghiÖp nh­ng nã ®ßi hái ph¶i cã sù thay ®æi lín trong c¬ chÕ qu¶n lý, trong ph­¬ng ph¸p tæ chøc, ®Æc biÖt lµ ®ßi hái khèi l­îng vèn ®Çu t­ lín. Do ®ã, tr­íc m¾t, tuú theo ®Æc ®iÓm cña tõng vïng n«ng th«n ë n­íc ta ®Ó x¸c ®Þnh c¸c ®iÓm nót quan träng nhÊt cña tõng vïng ®Ó gi¶i quyÕt, cô thÓ lµ: +Vïng ®ång b»ng ch©u thæ s«ng Hång hiÖn nay lµ hiÖu qu¶ sö dôngc¸c yÕu tè ®Çu vµo cña s¶n xuÊt cßn rÊt thÊp do thiÕu vèn. V× vËy, chÝnh s¸ch tÝn dông lµ quan träng nhÊt ®Ó gióp n«ng d©n nghÌo vïng nµy cã kh¶ n¨ng ®Çu t­ t¨ng na­ng suÊt c©y trång trªn phÇn diÖn tÝch h¹n hÑp cña m×nh. +N«ng d©n ë vïng ®ång b»ng s«ng Cöu Long cã thuËn lîi h¬ng­êi n«ng d©n vïng ®ång b»ng s«ng Hång lµ ruéng ®Êt nhiÒu h¬n, cã nhiÒu c¬ héi ®Ó t¨ng thu nhËp. Do vËy, ®èi víi vïng nµy ®iÓm nut cÇn quan t©m lµ: ®a d¹ng hoa nghÒ n«ng vµ ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm n«ng nghiÖp. +§èi víi n«ng d©n c¸c tØnh miÒn nói phÝa B¾c vµ miÒn Trung th× vÊn ®Ò khuyÕn n«ng lµ cÇn thiÕt nhÊt; vïng duyªn h¶i miÒn Trung, tiÒm n¨ng t¨ng thu nhËp ë ®©y lµ nhê vµo c¶i tiÕn hÖ thèng thuû n«ng vµ c¸ch sö dông ph©n bãn nh»m s¶n xuÊt ®­îc nhiÒu vô trong mét n¨m. Do khÝ hËu kh¾c nhiÖt nªn ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm n«ng nghiÖp còng lµ ch×a kho¸ ®Ó phßng chèng rñi ro cña hé gia ®×nh vµ tr¸nh thiªn tai bÊt ngê. §èi víi n«ng d©n c¸c d©n t«c thiÓu sè, v× hä th­êng sèng tËp trung ë vïng ®åi nói, sö dông nhiÒu ph­¬ng thøc s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ l©m nghiÖp, do ®ã ph¸t triÓn c©y l©u n¨m lµ thÝch hîp nhÊt, ®ång thêi c¶i thiÖn ®­îc ®iÒu kiÖn m«i tr­êng. ViÖc t¨ng thu nhËp cho ng­êi d©n c¸c d©n téc thiÓu sè cÇn cã sù quan t©m ®Æc biÖt tíi ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ tËp qu¸n ®Þa ph­¬ng. 5.2. §a d¹ng ho¸ thu nhËp ë n«ng th«n NÕu chØ dõng l¹i ë ph¸t triÓn n«ng nghiÖp th× míi chØ cã thÓ ®¶m b¶o cho d©n c­ n«ng th«n mét nguån thu nhËp h¹n chÕ nh­ng khã cã kh¶ n¨ng ®­a n«ng th«n trë lªn giµu cã. Do vËy, ph¶i thùc hiÖn c¸ b­íc ®a d¹ng ho¸ thu nhËp tõ c¸c ho¹t ®éng phi n«ng nghiÖp. §iÒu ®ã sÏ cã t¸c dông: -T¹o viÖc lµm cho lao ®éng n«ng th«n, ®Æc biÖt lµ trong lóc nguån lao ®éng n«ng th«n ngµy cµng d­ thõa nhiÒu. gi¶i quyÕt viÖc lµm ë n«ng th«n th«ng qua m¹ng l­íi ngµnh nghÒ phi n«ng nghiÖp la mét ph­¬ng thøc thÝch hîp vµ trªn thùc tÕ ®· ®em l¹i hiÖu qu¶ thiÕt thùc ë nhiÒu n­íc ®ang ph¸t triÓn. Nã kh«ng nh÷ng lµm t¨ng thu nhËp cho n«ng d©n mµ cßn t¹o ®iÒu kiÖn dÓ ®Çu t­ l¹i n«ng nghiÖp, thóc ®Èy qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n. -NÕu nh­ lao ®éng n«ng th«n võa lµm ruéng võa lµm c¸c nghÒ kh¸c trong lÜnh v­c c«ng nghiÖp vµ dÞch vô n«ng th«n, th× sÏ lµ h×nh thøc tèt nhÊt ®Ó t¨ng thu nhËp cho ng­êi n«ng d©n mµ kh«ng cÇn ph¶i sö dông ®Õn c¸c gi¶i ph¸p di d©n. Nh÷ng vÊn ®Ò quan träng cña viÖc thùc hiÖn gi¶i ph¸p ®a d¹ng ho¸ thu nhËp ë n«ng th«n lµ: 5.2.1. Chän c¸c ngµnh nghÒ phï hîp cho tõng vïng. ViÖc chän ngµnh nghÒ vµ ph¸t triÓn nã lµ mét vÊn ®Ò phøc t¹p. Mét mÆt, viÖc lùa chän ®ã ph¶i kh«ng ¶nh h­ëng ®Õn n«ng nghiÖp vµ thu nhËp tõ n«ng nghiÖp; mÆt kh¸c, ngµnh nghÒ ®­îc lùa chän ph¶i cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn æn ®Þnh, mµ c¸c ngµnh nghÒ muèn ph¸t triÓn æn ®Þnh ph¶i c¨n cø vµo nhu cÇu cña thÞ tr­êng. §Ó ph¸t triÓn nh÷ng ngµnh nghÒ phi n«ng nghiÖp ta cÇn ph¶i: Thø nhÊt, cÇn thiÕt ph¶i kh«i phôc l¹i c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng. §ã lµ c¸c lµng nghÒ cã qu¸ tr×nh ph¸t triÓn tõ l©u ®êi, nªn nÕu kh«i phôc l¹i sÏ cã ®iÒu kiÖn ph¸t huy c¸c lîi thÕ vÒ tay nghÒ cña c¸c nghÖ nh©n, nh·n hiÖu truyÒn thèng còng nh­ c¸c thÞ tr­êng tiªu thô truyÒn thèng. Bªn c¹nh ®ã cÇn ph¶i më réng ®Þa bµn, chñng lo¹i mÉu m· s¶n phÈm phong phó, ®a d¹ng nh»m t¨ng gi¸ trÞ s¶n phÈm vµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cao. Thø hai, c¸c ngµnh cã kh¶ n¨ng t¹o viÖc lµm t¹i chç nh÷ng lao ®éng d­ thõa ë n«ng th«n trong ®iÒu kiÖn vèn Ýt vµ c«ng nghÖ l¹c hËu, sö dông ®­îc c¸c lo¹i lao ®éng trai, g¸i, giµ, trÎ…, nh­ c¸c ngµnh chÕ biÕn l­¬ng thùc, thùc phÈm, s¶n xuÊt hµng thñ c«ng mü nghÖ, m©y tre ®an, s¶n xuÊt hµng tiªu dïng, vËt t­ kü thuËt vµ t­ liÖu s¶n xuÊt phôc vô cho n«ng nghiÖp … Thø ba, ph¸t triÓn m¹ng l­íi dÞch vô trong n«ng nghiÖp tõ dÞch vô tÝn dông, b¶o hiÓm, cung cÊp vËt t­ kü thuËt, m¸y mãc thiÕt bÞ, cung cÊp hµng tiªu dïng, vËt liÖu x©y dùng, ®Õn c¸c dÞch vô mua b¸n, chÕ biÕn l­¬ng thùc, thùc phÈm, thuû s¶n ®Ó cung cÊp trong n­íc vµ xuÊt khÈu kÓ c¶ c¸c dÞch vô b¶o vÖ thùc vËt, giao th«ng vËn t¶i ë n«ng th«n, x©y dùng, söa ch÷a nhµ cöa. 5.2.2. VÒ h×nh thøc tæ chøc H×nh thøc tæ chøc ®Ó thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ thu nhËp ë n«ng th«n ph¶i ®¶m b¶o tÝnh chÊt linh ho¹t tuú theo kh¶ n¨ng vµ tr×nh ®é tæ chøc cña n«ng d©n. cÇn th­êng xuyªn ph¶i tham kh¶o vµ nghiªn cøu c¸c h×nh thøc tæ chøc linh ho¹t cña n­íc ngoµi nh­ §µi Loan, Trung Quèc… ®Ó t×m ra m« h×nh tèt cho m×nh, nh­ xóc tiÕn viÖc lµm, x©y dùng c¸c khu c«ng nghiÖp, ®Æc biÖt lµ c¸c quy m« nhá, c¸c trung t©m kinh tÕ, x· héi ë c¸c vïng n«ng th«n. Tæ chøc c¸c c¬ së c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng s¶n, thuû s¶n theo h­íng g¾n kÕt c¸c ®¬n vÞ cung cÊp nguyªn liÖu – s¶n xuÊt – chÕ biÕn vµ tiªu thô. 5.2.3. N©ng cao n¨ng lùc c¬ së h¹ tÇng ë n«ng th«n: §Çu t­ vµo co së h¹ tÇng n«ng th«n vµ c¸c dÞch vô hç trî sÏ gióp t¨ng n¨ng xuÊt lao ®éng n«ng nghiÖp, hoµ nhËp vµo thÞ tr­êng, hè trî th­¬ng m¹i vµ c«ng nghiÖp ho¸ n«ng th«n. §Çu t­ vµo c¬ së h¹ tÇng rÊt cÇn thiÕt ®Ó t¨ng thu nhËp vµ gi¶m nghÌo ®ãi, ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c khu vùc ë n«ng th«nvµ cã thÓ lµ tiÒm n¨ng, nã cã quan hÖ lín nhÊt ®èi víi ng­êi nghÌo. §Ó cã thÓ n©ng cao n¨ng lùc c¬ së h¹ tÇngë n«ng th«n, cÇn ph¶i thùc hiÖh tèt c¸c ®Þnh h­íng sau ®©y: -Quan träng nhÊt lµ ph¶i n¨ng tû träng ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n vµo n«ng th«n, ph¶i t¨ng tû träng ®Çu t­ vµo hÖ thèng ®­êng s¸, giao th«ng, thuû lîi, vkho tµng, bÕn b·i vµ cho n«ng th«n trong tæng vèn ®Çu t­. -CÇn tËp trung søc x©y dùng c¬ së h¹ tÇng ë c¸c tØnh miÒn nói phÝa b¾c, nh­ hÖ thèng ®­êng giao th«ng ®Õn trung t©m x·, ®iÖn, tr­êng hoc, tr¹m y tÕ… -§iÖn khÝ ho¸ n«ng th«n lµ mét néi dung quan träng ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn s¶n xuÊt, dÞch vô thu mua, chÕ biÕn n«ng s¶n còng nh­ chuyÓn giao v¨n minh c«ng nghiÖp cho n«ng d©n. PhÊn ®Êu ®Õn n¨m 2005 ph¶i ®­a ®iÖn l­íi quèc gia vÒ cho 100% sè x· vµ t¨ng dÇn sè sè hé n«ng th«n ®­îc dïng ®iÖn. §Ó t¨ng kh¶ n¨ng tiÕp cËn víi c¬ së h¹ tÇng vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, cÇn ph¶i c¶i tiÕn c¸c c¬ chÕ tµi trî cña chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬n, cô thÓ nh­: C¸c c«ng tr×nh cã quy m« nhá cÇn ®Þa ph­¬ng tµi trî vµ tr«ng gi÷, cßn c¸c hÖ thèng quy m« lín h¬n v­ît ra ngoµi ranh giíi cña tØnh th× cÇn ®­îc quèc gia tµi trî. C¸c ®­êng néi tØnh, huyÖn, x· cÇn ®­îc sù tµi trî, b¶o d­ìng vµ n©ng cÊp bëi chÝnh quyÒn ®­îc h­ëng lîi tõ c«ng tr×nh ®ã. Tuy vËy, hiÖn nay chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng cã Ýt kh¶ n¨nh t¨ng nguån thu nhËp hoÆc kh«ng linh ho¹t trong vieec x©y dùng c¸c kho¶n thu ®­îc ®Ó cã thÓ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy. CÇn ph¶i cã nh÷ng söa ®æi trong hÖ thèng c¸c qoan hÖ tµi chÝnh gi÷a chÝnh quyÒn c¸c ®Þa ph­¬ng hiÖn nay ®Ó ®ia ph­¬ng ã thÓ tù gi¶i quyÕt ®­îc c¸c vÊn ®Ò ph¸t sinh t¹ ®Þa ph­¬ng. 6. Ph¸t triÓn c¸c dÞch vô x· héi vµ m¹ng l­íi tµi trî x· héi cho ng­êi nghÌo T¨ng tr­ëng kinh tÕ sÏ t¹o ra nhiÒu c¬ héi t¨ng thu nhËp míi cho ng­êi nghÌo ë ViÖt Nam. Tuy nhiªn, trong sè ®ã vÉn cã mét sè ng­êi nghÌo kh«ng tËn dông ®­îc c¸c c¬ héi nµy do mï ch÷, thiÕu kü n¨ng, kÐm søc khoÎ vµ dinh d­ìng. V× vËy, viÖc b¶o ®¶m cho ng­êi nghÌo tiÕp cËn ®­îc víi c¸c dÞch vô x· häi ®Æc biÖt lµ vÒ gi¸o dôc, ch¨m sãc y tÕ vµ kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh, cã tÇm quan träng gÊp béi. Viªc b¶o ®¶m nµy sÏ lµm gi¶m bít nh÷ng hËu qu¶ tr­íc m¾t cña sù nghÌo ®ãi ®ång thêi còng lo¹i bá nguån gèc cña sù nghÌo ®ãi. 6.1.N©ng cao kh¶ n¨ng tiÕp cËn cña ng­êi nghÌo víi vÊn ®Ò gi¸o dôc §Ó t¨ng kh¶ n¨ng tiÕp cËn cña ng­êi nghÌo víi gi¸o dôc, cÇn ph¶i gi¶i quyÕt hai vÊn ®Òlµ gi¶m chi phÝ cho viÖc ®i häc cña ng­êi nghÌo vµ n©ng cao lîi Ých cña viÖc gi¸o dôc, tøc lµ t¹o ra nh÷ng hiÖu qu¶ thiÕt thùc nhËn ®­îc tõ gi¸o dôc cña ng­êi nghÌo. Vµ ®Ó ®¹t ®­îc hai vÊn ®Ò nµy cÇn ph¶i tiÕn hµnh c¸c gi¶i ph¸p sau: Thø nhÊt, t¨ng møc ®é s½n cã cña gi¸o dôc th«ng qua ch­¬ng tr×nh x©y dùng tr­êng häc ®Ó gi¶m kho¶ng c¸ch tõ nhµ ®Õn tr­êng. Thø hai, gi¶m chi phÝ ®Õn tr­êng cho mçi c¸ nh©n cña c¸c gia ®×nh, nh­ xo¸ bá häc phÝ cho c¸c häc sinh thuéc diÖn gia ®×nh nghÌo ®ãi. Cung cÊp miÕn phÝ c¸c kho¶n ®ãng gãp x©y dùng tr­êng së, s¸ch gi¸o khoa. Thø ba, n¨ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc cho ng­êi nghÌo. CÇn ph¶i cã quy ho¹ch tæng thÓ, toµn diÖn ph¸t triÓn gi¸o dôc gi¸o dôc nãi chung vµ gi¸o dôc cho ng­êi nghÌo nãi riªng. Cã nhiÒu h×nh thøc liªn quan ®Õn n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc cho ng­êi nghÌo, trong ®ã cÇn ph¶i nhÊn m¹nh c¸c yÕu tè c¬ b¶n lµ nh÷ng yÕu tè ®Çu vµo cña viÖc n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc nh­: s¸ch gi¸o khoa, x©y dùng c¬ së tr­êng hoc vµ båi d­ìng c¸n bé gi¸o viªn. 6.2.t¨ng c­êng c¸c dÞch vô y tÕ cho ng­êi nghÌo Môc tiªu c¬ b¶n cña viÖc t¨ng c­êng c¸c dÞch vô y tÕ cho ng­êi nghÌo lµ ­u tiªn ph©n phèi c¸c nguån lùc coong céng cho nh÷ng ch­¬ng tr×nh y tÕ mµ ng­êi nghÌo cã kh¶ n¨ng sö dông ®­îc m«t phÇn lín. Trong ®iÒu kiÖn n­íc ta hiÖn nay, viÖc t¨ng sù tiÕp cËn cña ng­êi nghÌo víi c¸c ch­¬ng tr×nh ch¨m sãc søc khoÎ cµn thiÕt phô thuéc vµo viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò sau: -Gi¶m c¶n trë ®èi víi viÖc sö dông c¸c dÞch vô y tÕ do qu·ng ®­êng ®i l¹i xa x«i b»ng c¸ch më réng m¹ng l­íi dÞch vô y tÕ. -Gi¶m c¸c chi phÝ vÒ dÞch vô vµ thuèc ch÷a bÖnh b»ng c¸ch th«ng qua c¸c ch­¬ng tr×nh trî cÊp. -N©ng cao chÊt l­îng ch¨m sãc cho ng­êi ®· tiÕp cËn víi dÞch vô y tÕ. 7. Thùc hiÖn cã kÕt qu¶ ch­¬ng tr×nh kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh vµ gi¶m tèc ®é t¨ng dan sè Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n chñ yÕu dÉn ®Õn nghÌo ®ãi lµ do sinh ®Î qu¸ nhiÒu, ®Æc biÖt lµ khu vùc n«ng th«n. ViÖc sinh ®Î qu¸ nhiÒu khiÕn cho nh÷ng hé gia ®×nh kh«ng cã kh¶ n¨ng tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanhvµ kh«ng cã kh¶ n¨ng tho¸t ra khái c¶nh ®ãi nghÌo, lam lò. Tû lÖ t¨ng d©n sè cao ë n­íc ta ®· dÉn ®Õn mét hËu qu¶ lµ: tèc ®é t¨ng cña lao ®éng t¨ng nhanh h¬n tèc ®é t¨ng cña viÖc lµm, do ®ã, l­îng lao ®éngthÊt nghiÖp rÊt lín, ®Æc biÖt lµ khu vùc n«ng nghiÖp. HiÖn nay khu vùc n«ng nghiÖp chØ cÇn mét sè l­îng lao ®éng kho¶ng 18 triÖu ng­êi, trong khi sè lao ®éng hiÖn cã lªn tíi con sè 25 triÖu ng­êi. ThÊt nghiÖp lµ nguyªn nh©n cña sù nghÌo ®ãi vµ nh÷ng nh÷ng ng­êi thÊt nghiÖp thËt khã cã thÓ t×m ®­îc lèi tho¸t ra khái c¶nh sèng c¬ cùc. V× vËy, ch­¬ng tr×nh d©n sè vµ kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh lµ mét ch­¬ng tr×nh lång ghÐp quan träng nh»m xo¸ ®ãi gi¶mnghÌo. Nãi c¸ch kh¸c, ®ã lµ mét néi dung cña ch­¬ng tr×nh xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. Thêi gian võa qua, do ch­a thÊy hÕt ®­îc tÝnh phøc t¹p cña vÊn ®Ò d©n sè, cho nªn ®«i khi chóng ta chØ tËp chung vµo nh÷ng biÖn ph¸p kü thuËt y tÕ vµ chØ sè ¸p dông c¸c biÖn ph¸p tr¸nh thai lµm tiªu chuÈn ®Ó ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ cña cuéc vËn ®éng sinh ®Î cã kÕ ho¹ch vµ gi¶m tû lÖ t¨ng d©n sè. Do v¹y, ch­¬ng tr×nh kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh ch­a ®¹t d­îc kÕt qu¶ nh­ mong muèn. Nh÷ng nguyªn nh©n cña t×nh tr¹ng nµylµ do kh«ng tÝnh hÕt ®­îc nh÷ng ®éng lùc vµ nh©n tè c¬ b¶n ®»ng sau sù ph¸t triÓn cña ®èi t­îng vËn ®éng cña chÝnh s¸ch d©n sè vµ kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh. Mµ ®èi t­îng vËn ®éng cña ch­¬ng tr×nh bao gåm hµng triÖu gia ®×nh thuéc c¸c nhãm x· héi kh¸c nhau, sèng trong mét x· héi kÐm ph¸t triÓn víi lèi suy nghÜ vµ lèi sèng ®· h»n s©u trong mçi con ng­êi vµ ®­îc truyÒn tõ thÕ hÖ nµy sang thÕ hÖ kh¸c nªn rÊt khã thay ®æi. NghÞ quyÕt §¹i héi IX cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam vÉn tiÕp tôc ®Æt ra nhiÖm vô ®Èy m¹nh c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh, h­íng vµo môc tiªu mèi cÆp vî chång chØ cã 1 hoÆc 2 con, vµ tiÕn tíi æn ®Þnh quy m« d©n sè. §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu trªn, chÝnh s¸ch kÕ hoach ho¸ gia ®×nh kh«nh nªn chØ tËp chung vµo c¸c t¸c ®éng trùc tiÕp th«ng qua cacs biÖn ph¸p kü thuËt y tÕ ®¬n thuÇn, mµ cÇn chó träng h¬n ®Õn c¸c gi¶i ph¸p cã tÝnh chÊt c¨n b¶n cña vÊn ®Ò.Cô thÓlµ: -§Ó gi¶m tû lÖ t¨ng d©n sè, ph¶i t×m c¸ch t¨ng chi phÝ c¬ héi cña viÖc sinh con lªn. -Ph¶i n©ng cao tr×nh ®é gi¸o dôc vµ møc sèng vËt chÊt cho ng­êi d©n; xay dùng nÕp sèng v¨n minh, tuyªn truyÒn vµ xo¸ bá c¸c t­ t­ëng l¹c hËu, träng nam khinh n÷ vµ c¸c t­ t­ëng phong kiÕn lèi thêi kh¸c. -Ph¶i thùc hiÖn nghiªm tóc c¸c gi¶i ph¸p hµnh chÝnh, c¸c néi quy, quy chÕ vÒ tuæi sinh ®Î, vÒ kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c lÇn sinh, cã c¸c h×nh thøc khuyÕn khÝch, khen th­ëng, ®ång thêi cã c¸c biÖn ph¸p xö lý kÞp thêi c¸c hiÖn t­îng vi ph¹m quy chÕ cña ch­¬ng tr×nh d©n sè vµ kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh. 8. Vai trß cña ng©n hµng vµ viÖc huy ®éng vèn cho xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo Mét trong nh÷ng lý do quan träng lµm cho c¸c hé gia ®×nh nghÌo kh«ng cã ®Êt khã cã thÓ tù m×nh v­¬n lªn lµ thiÕu vèn, thiÕu c¸c ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt tèi thiÓu cïng víi c¸c ®iÒu kiÖn sèng hÕt søc khã kh¨n. Nh×n chung ng­êi n«ng d©n bÞ h¹n chÕ vÒ vèn, do kh«ng ®­îc vay tÝn dông ®Ó cã thÓ ®Çu t­ cho n«ng nghiÖp. Thùc tÕ trong nh÷ng n¨m võa qua n«ng d©n nghÌo rÊt Ýt tiÕp cËn ®­îc víi tÝn dôngchÝnh quy vµ phÇn lín chØ cã ®­îc tÝn dông phi chÝnh quy vãi l·i suÊt cao h¬n nhiÒu so víi l·i suÊt cña khu vùc chÝnh quy mµ hä kh«ng ®­îc tiÕp cËn. V× vËy h­íng c¬ b¶n cÇn ph¶i ¸p dông ë n­íc ta víi hy väng t¹o vèn tÝn dông hç trî cho ng­êi nghÌo lµ: -§a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc tÝn dông, nhËn göi vµ cho vay lµ mét gi¶i ph¸p quan träng. TÝn dông cho vay ng¾n h¹n, lµ h×nh thøc tµi trî chñ yÕu nhÊt cña c¸c ng©n hµng n«ng th«n vµ ng­êi cho vay phi chÝnh thøc. -§Ó t¨ng nguån quü cho vay, Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn thiÕt lËp c¸c l·i suÊt cho vay tèi ®a lµ gi¸ trÇn tiÒn vay vµ gi¸ sµn tiÒn göi, ®iÒu ®ã sÏ khuyÕn khÝch c¸c hé gia ®×nh göi tiÒn tiÕt kiÖm t¹i ng©n hµng, khuyÕn khÝch c¸c tæ chøc tµi chÝnh n«ng th«n cho vay vèn. -KhuyÕn khÝch c¸c tæ chøc nh­ Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam, quü tÝn dông n«ng th«n tham gia huy ®éng tiÕt kiÖm ë ®Þa ph­¬ng vµ cho vay. Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n ph¶i võa mang tÝnh kinh doanh, võa mang tÝnh chÊt hç trî ph¸t triÓn. Thèng nhÊt c¸c kªnh rãt vèn ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc vµo Ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n ®Ó ph©n bæ vèn vay vµo c¸c vïng n«ng th«n vµ theo c¸c vïng ®­îc ­u ®·i mét c¸ch hîp lý. KhuyÕn khÝch më réng nhiÒu h×nh thøc tÝn dông n«ng d©n vµ c¸c ng©n hµng t­ nh©n ë n«ng th«n trªn c¬ së cã ®¨ng ký vµ ho¹t ®éng theo luËtvµ quy chÕ kiÓm tra tµi chÝnh tÝn dông cña Nhµ n­íc. X©y dùng chÕ ®é cho vay trung vµ dµi h¹n ®èi víi s¶n xuÊt n«ng- l©m ng­ nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n. Cô thÓ lµ, cho vay vèn cíi ®iÒu kiÖn ­u ®·i (l·i suÊt thÊp h¬n l·i suÊt thÞ tr­êng, tÝn chÊp, thêi gian cho vay tõ 18-36 t¸ng) tõ nguån tÝn dông cña Ng©n hµng Phôc vô ng­êi nghÌo, tõ quü xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo,… HiÖn nay ë n­íc ta cïng víi ng©n hµng phôc vô ng­êi nghÌo ho¹t ®éng nh­ mét ng©n hµng chÝnh s¸ch, hÖ thèng kho b¹c nhµ n­íc còng thùc hiÖn mét sè lo¹i tÝn dông chÝnh s¸ch trong ®ã cã môc tiªu phôc vô ®èi t­îng ®ãi nghÌo, ho¹t ®éng tÝn dông cho c¸c thµnh viªn nghÌo cña c¸c tæ chøc chÝnh trÞ-x· héi…Ngoµi ra cßn cã c¸c ch­¬ng tr×nh cho vay do c¸c ng©n hµng kh¸c thùc hiÖn. Ng©n hµnh ph¸t triÓn nhµ ®ång b»ng s«ng Cöu Long thùc hiÖn chÝnh s¸ch cho vay vèn ph¸t triÓn nhµ ë trong vïng. Ng©n hµng c«ng th­¬ngViÖt Nam thùc hiÖn chÝnh s¸ch cho sinh viªn vay vèn häc tËp. Ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n thùc hiÖn chÝnh s¸ch cho vay vèn lµm nhµ, cho vay vèn kh¾c phôc b·o lôt, ®¸nh b¾t c¸ xa bê… 9. Ph¸t triÓn kinh tÕ gia ®×nh, ®Þnh canh, ®Þnh c­ vµ di ®©n kinh tÕ míi. Trong viÖc ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng ho¸, cÇn ®Æc biÖt quan t©m ph¸t triÓn kinh tÕ gia ®×nh, v× ®©y kh«ng chØ lµ lùc l­îng cÊu thµnh quan träng cña khu vùc kinh tÕ t­ nh©n, mµ cßn lµ mét con ®­êng nhanh chãng xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, thùc hiÖn chiÕn l­îc tÊc ®Êt tÊc vµng, nhµ nhµ triÖu phó. Kinh tÕ gia ®×ng ë n«ng th«n ®ang ph¸t triÓn theo h­íng s¶n xuÊt lín vµ kinh tÕ hµng ho¸, ®a d¹ng vµ phong phó. ë nhiÒu n¬i, s¶n phÈm hµng ho¸ ®· chiÕm 40-50% s¶n phÈm cña kinh tÕ gia ®×ng. ë vïng T©y nguyªn cã nhiÒu gia ®×nh ®· ®Çu t­ hµng chôc triÖu ®ång vµo lµm v­ên cµ phª, v­ên hå tiªu, v­ên rõng. NhiÒu gia ®×nh vïng trung du miÒn nói thÊp ®· ®Çu t­ c«ng cña, c¶i t¹o ®Êt ®åi hoang, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo©y dùng c¸c v­ên th©m canh trªn ®Êt dèc kÕt hîp víi ®µo ao th¶ c¸. ë vïng ®ång b»ng b¾c bé, trªn mmçi m¶nh v­ên, n«ng ®©n th­êng trång c©y ¨n qu¶ kÕt hîp víi c©y d­îc liÖu, r¨u mµu, d­íi lµ ao th¶ c¸. C¸c tØnh miÒn nói, trung du lµm v­ên rõng, tr¹i rõng lÊy gç, cñi vµ trång c©y c«ng nghiÖp. C¸c tØnh ven biÓn lµm v­ên kÕt hîp trång c©y ch¾n c¸t, trång dõa, nu«i t«m, c¸ n­íc lî. C¸c tØnh nam bé trång c©y ¨n qu¶, nu«i ong, nu«i t«m xuÊt khÈu. Bªn c¹nh nh÷ng thµnh tùu c¬ b¶n nãi trªn, viªc ph¸t triÓn kinh tÕ gia ®×nh cßn nhiÒu khã kh¨n vµ tån t¹i nh­: quan niÖm vÒ kinh tÕ gia ®×nh cßn ch­a ®Çy ®ñ vµ thèng nhÊt, phong trµo kinh tÕ gia ®×nh ph¸t triÓn ch­a ®Òu, dÞch vô vÒ ®Çu vµo vµ ®Çu ra cho kinh tÕ gia ®×nh, nhÊt lµ viÖc tiªu thô s¶n phÈm ch­a tèt, nhiÒu n¬i cßn thiÕu ®Êt, thiÕu vèn, thiÕu kü thuËt ®Ó lµm kinh tÕ gia ®×nh. HiÖn nay míi cã kho¶ng 15-20% gia ®×nh lµm v­ên cã hiÖu qu¶ cao. Do vËy ®Ó gãp phÇn ph¸t triÓn m¹nh kinh tÕ hµng ho¸, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, ph¶i ph¸t triÓn m¹nh kinh tÕ gia ®×nh, muèn vËy cÇn chó ý ®Õn c¸c v©n ®Ò nh­: h­íng dÉn c¸c gia ®×nh bè trÝ mÆt b»ng nhµ cöa, bÕp lóc, v­ên, ao, chuång, c¸c c«ng tr×nh vÖ sinh…sao cho hîp lý, võa thuËn tiÖn cho viÖc sinh hoËt, võa dµnh ®­îc nhiÒu ®Êt ®Ó lµm kinh tÕ v­ên. MÆt kh¸c tõ kinh nghiÖm thùc tiÔn, h­íng dÉn nh©n d©n x©y dùng vµ ph¸t triÓn mét c¬ cÊu kinh tÕ gia ®×nh thÝch hîp. M« h×nh cña kinh tÕ gia ®×nh kh«ng chØ lµ VAC mµ cßn lµ VACRT nghÜa lµ gåm v­ên-ao-chuång-rõng-tiÓu, thñ c«ng nghiÖp; cÇn tiÕp tôc nghiªn cøu, bæ sung, ®æi míi mét sè chÝnh s¸ch ®èi víi kinh tÕ gia ®×nh nh­ chÝnh s¸ch ®Êt cho n«ng d©n lµm kinh tÕ gia ®×nh, chÝnh s¸ch cho c¸c gia ®×nh vay vèn, chÝnh s¸ch thuÕ, chÝnh s¸ch cung øng vËt t­, hç trî kü thuËt, chÝnh s¸ch b¶o hiÓm s¶n xuÊt…C¸c vÊn ®Ò nh­ ®Çu t­ khoa häc kü thuËt cho kinh tÕ gia ®×nh, ®µo t¹o nghÒ nghiÖp (nghÒ lµm v­ên, nghÒ lµm tiÓu, thñ c«ng nghiÖp gia ®×nh…), trao ®æi kinh nghiÖm vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ gia ®×nh v.v còng cÇn ®­îc ®Æt ra mét c¸ch nghiªm tóc phï hîp. 10. Mét sè gi¶i ph¸p kh¸c. Ngoµi c¸c gi¶i ph¸p trªn chóng ta cã thÓ bæ xung thªm mét sè gi¶i ph¸p sau: Mét lµ, nghiªn cøu viÕt gi¸o tr×nh (xuÊt b¶n s¸ch), h­íng dÉn kÕ ho¹ch lµm ¨n cho hé n«ng d©n ®ãi nghÌo (gåm lËp vµ thùc hiªn) nh»m môc ®Ých: +§Ó d¹y cho hé n«ng d©n ®oi nghÌo hiÓu vµ biÕt c¸ch lËp kÕ ho¹ch lµm ¨n ®Ó tù xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo mét c¸ch bÒn v÷ng. +§Ó c¸c tæ chøc §¶ng, nhµ n­íc vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ-x· héi c¸c cÊp cã c¬ së gióp ®ì, kiÓm tra theo kÕ ho¹ch lµm ¨n xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo cña hé. +§Ó cã c¬ së kiÕn nghÞ hoµn thiÖn chÝnh s¸chvÜ m« vµ vi m« nh»m thùc hiÖn cã kÕt qu¶ ch­¬ng tr×nhquèc gia xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo mµ §¶ng vµ Nhµ n­íc ®· ®Ò ra. §©y lµ ph­¬ng ph¸p tèt ®Ó tõng n«ng hé ®ãi nghÌo kÕt hîp viÖc cøu m×nh vÇ sù gióp ®ì cña chÝnh quyÒn ®oµn thÎ (v× th«ng qua kÕ ho¹ch lµm ¨n tõng vô, tõng n¨m mµ t¨ng c­êng sù h­íng dÉn, kiÓm tra uèn n¾n gióp c¸c hé ®ãi nghÌo lµm ¨n cã hiÖu qu¶ vµ b¶o ®¶m hoµn tr¶ vèn, l·i vay cho Nhµ n­íc), b¶o ®¶m xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo bÒn v÷ng. Thùc chÊt nã lµ mét dù ¸n thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh quèc gia xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo quan träng nhÊt, cã hiÖu qu¶ trùc tiÕp nhÊt. Nõu ®­îc §¶ng vµ ban chñ nhiÖm ch­¬ng tr×nh quèc gia xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo quan t©m t¹o ®iÒu kiªn ®óng møc. H­íng tíi chóng ta cã thÓ d­a nh÷ng vÊn ®Ò nªu trªn vµo gi¶ng d¹y ë mét sè tr­êng thÝch hîp nh­ lµ mét mm«n häc h­íng nghiÖp ®Ó tõ ®ã ®ång thêi gióp häc sinh cã theer gióp ®ì gia ®×nh lËp kÕ hoachj lµm ¨n nhµy mét tèt h¬n, cã hiÖu qu¶ h¬n. Hai lµ, víi vïng cao, vïng s©u, vïng xa, biªn giíi, h¶i ®¶o, tr×nh ®é d©n trÝ cßn thÊp, chñ yÕu vÉn lµ nÒn kinh tÕ tù nhiªn, th­êng cã diÖn ®ãi nghÌo lín, vµ lµ nh÷ng ®Þa bµn xung yÕu vÒ quèc phßng do ®ã cÇn lËp dù ¸n: x©y dùng khu d©n c­ kÕt hîp kinh tÕ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo bÒn v÷ng víi gi÷ v÷ng an ninh quèc phßng. Ba lµ, ë réng hîp t¸c quèc tÕ vÒ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, nhÊt lµ ph­¬ng ph¸p tiÕp cËn, chän t×m nh÷ng yÕu tè, c¸ch lµm hiÖu qu¶ cña tõng dù ¸n, tõng chÝnh s¸ch, c¬ chÕ vµ nguån lùc, kü thuËt, th«ng tin. Thµnh tùu vÒ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo gãp phÇn thuyÕt phôc vµ më réng hîp t¸c quèc tÕ theo chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cña §angr vµ Nhµ n­íc ta kÕt luËn Trong ®Çu thËp kû tíi, nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ph¶i phÊn ®Êu ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu ®Ò ra vÒ t¨ng tr­ëng, vÒ GDP b×nh qu©n ®Çu ng­êi nh­ v¨n kiÖn ®¹i héi §¶ng IX ®· ®Ò ra. Song vÊn ®Ò xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ch¾c ch¾n vÉn ®­îc coi lµ ch­¬ng tr×nh lín cña quèc gia. Qua kinh nghiÖm thùc tÕ c¸c n­íc trªn thÕ giíi cho thÊy, nÕu ViÖt Nam ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi, th× gi¶m bít dÇn t×nh tr¹ng nghÌo ®ãi vµ b¶n th©n viÖc gi¶i quyÕt tèt vÊn ®Ò nghÌo ®ãi còng thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi mét c¸ch v÷ng ch¾c. V× vËy, ®Ó thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ chiÕn l­îc trªn chóng ta cÇn ph¶i cã nh÷ng ph­¬ng h­íng vµ gi¶i ph¸p thÝch hîp nhÊt lµ nh÷ng gi¶i ph¸p vÒ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo vµ ph¶i ®­îc tiÕn hµnh ®ång bé, kÕt hîp c¸c gi¶i ph¸p víi nhau, nh»m thùc hiÖn muc tiªu '' d©n giµu, n­íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh”, theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. danh môc tµi liÖu tham kh¶o +Gi¸o tr×nh Kinh tÕ ph¸t triÓn tËp I - Nhµ xuÊt b¶n thèng kª-1999 +Gi¸o tr×ng Ch­¬ng tr×nh vµ dù ¸n ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi - Nhµ xuÊt b¶n thèng kª-1999 +V¨n kiÖn §¹i héi §¶ng IX +T¨ng tr­ëng kinh tÕ, c«ng b»ng x· héi vµ vÊn ®Ò xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ë ViÖt Nam - Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia-1999 +Mét sè b¸o vµ t¹p chÝ kh¸c. Môc lôc -Lêi nãi ®Çu………………………………………………………………… 1 -PhÇn mét: Lý luËn chung……………..………………………………….. 2 I. Mèi quan hÖ gi÷a t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ vÊn ®Ò ®ãi nghÌo………….……2 II. Th­íc ®o ®¸nh gi¸ sù nghÌo ®ãi …………………………………………3 -PhÇn hai: Thùc tr¹ng nghÌo ®ãi ë ViÖt Nam………………………………5 I.Thùc tr¹ng………………………………………………………………… 5 II.Nguyªn nh©n dÉn ®Õn t×nh tr¹ng nghÌo ®ãi ……………………………... 9 III. Kinh nghiÖm cña mét sè n­íc trong viÖc kÕt h¬p gi÷a t¨ng tr­ëng kinh tÕ víi vÊn ®Ò xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo……………………………………..16 -PhÇn ba: Nh÷ng gi¶i ph¸p c¬ b¶n thùc hiÖn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ..…….. 17 I.Quan ®iÓm vµ môc tiªu xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo …………………….……….17 II.Nh÷ng gi¶i ph¸p c¬ b¶n xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo…………………………….19 KÕt luËn……………………………………………………………………. 32 Danh môc tµi liÖu tham kh¶o……………………………………………… 33