Khảo sát và tính liều thiết bị xạ trị bệnh nhân ung thư

u coù theå giaûm ñi 30%. Hình 8.17. Chuïp CT theo cheá ñoä ECG 8.7. CAÙC THOÂNG SOÁ AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN LIEÀU ÔÛ CT Toång quaùt, coù nhieàu yeáu toá aûnh höôûng tröïc tieáp ñ eán lieàu böùc xaï ôû maùy CT, chaúng haïn naêng löôïng chuøm tia (kVp), doøng phaùt (mAs), toác ñoä xoay, thôøi gian chieáu, beà daøy laùt caét, beà daøy (ñöôøng kính) taïi nôi caét, ñoä suy giaûm, giaù trò pitch, caùc kyõ thuaät giaûm lieàu nhö ñieàu bie án doøng, khoaûng caùch töø oáng phaùt tia ñeán vuøng trung taâm. Taát caû chuùng ñeàu coù aûnh höôûng ñeán chaát löôïng aûnh, nhöng khoâng aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán lieàu böùc xaï. Vieäc choïn löïa caùc thoâng soá naøy ñöôïc quyeát ñònh bôûi ngöôøi ñieàu khieån vaø chính ñieàu naøy seõ aûnh höôûng ñeán lieàu böùc xaï. LVTN: Moâ phoûng tính lieàu böùc xaï maùy chuïp caét lôùp ñieän toaùn (CT). www.bme.vn SVTH: LEÂ MINH ÑAÏT GVHD:Ts. HUYØNH QUAN G LINH64 8.7.1. Naêng löôïng chuøm tia (Beam Energy) Naêng löôïng cuûa chuøm tia X aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán lieàu löôïng böùc xaï. Thoâng soá naøy ñöôïc ngöôøi vaän haønh maùy xaùc laäp öùng vôùi moãi laàn queùt. Khi taát caû caùc thoâng soá khaùc ñöôïc giöõ khoâng ñoåi trong khi giaù trò kVp taêng leân ôû cheá ñoä queùt ñôn khi ñoù giaù trò CTDIw seõ taêng leân. Ñieàu naøy seõ daãn ñeán giaù trò lieàu böùc xaï cuõng seõ taêng leân. 8.7.2. Maät ñoä naêng löôïng (mAs) Doøng photon sinh ra tyû leä vôùi giaù trò mAs cuûa oáng phaùt tia, khi löôïng photon ñi qua cô theå beänh nhaân nhieàu, söï töông taùc giöõa photon cuûa chuøm tia vôùi vaät chaát trong moâ taêng leân thì khi ñoù löôïng böùc xaï haáp thuï cuõng s eõ taêng leân. Chuù yù raèng ñieàu naøy khoâng phaûi hoaøn toaøn ñuùng vì cuûa coù theå giaù trò pitch ñaõ thay ñoåi neân cuõng coù theå khi taêng mAs maø lieàu vaãn khoâng ñoåi. Ñieàu naøy seõ ñöôïc giaûi thích sau do treân thöïc teá lieàu phuï thuoäc vaø o thoâng soá mAs/pitch. 8.7.3. Giaù trò pitch ôû cheá ñoä queùt xoaén oác ÔÛ cheá ñoä queùt xoaén oác, giaù trò pitch (ñöôïc ñònh nghóa laø tæ soá giöõa böôùc chuyeån cuûa baøn trong moät voøng xoay/ toång beà roäng cuûa chuøm tia X) vaø giaù trò naøy cuõng aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán giaù trò lieàu. Khi taêng giaù trò pitch thì thôøi gian queùt seõ giaûm ñi neân lieàu böùc xaï seõ ñoàng thôøi chieäu aûnh höôûng hai thoâng soá mAs vaø pitch. 8.7.4. Heä tröïc chuaån chuøm tia X cho heä thoáng maùy CT ñôn laùt Heä thoáng tröïc chuaån chuøm tia X seõ coù caû aûnh höôûng tröïc tieáp vaø giaùn tieáp ñeán lieàu böùc xaï. Moät caùch tröïc tieáp khi heä tröïc chuaån ñöôïc môû roäng löôïng photon truyeàn qua taêng leân, soá löôïng töông taùc giöõa photon vôùi vaät chaát lôùn hôn neân lieàu böùc xaï cuõng seõ lôùn hôn. Tuy nhieân, lieàu chieáu vaø lieàu haáp thuï böùc xaï ñöôïc ñònh nghóa treân moät ñôn vò khoái löôïng cô baûn. Vì theá vôùi moät ñoaïn caét daøi seõ coù nhieàu photon ñi qua nhöng cuõng seõ coù khoái l öôïng lôùn neân moät caùch gaàn ñuùng cuõng seõ coù keát quaû töông töï vôùi moät ñoaïn caét moûng vôùi khoái löôïng nhoû. 8.7.5. Heä tröïc chuaån chuøm tia X cho heä thoáng maùy CT ña laùt Maëc daàu aûnh höôûng cuûa heä tröïc chuaån chuøm tia laø khaù nhoû ôû maùy CT ñôn, thöïc teá ñieàu naøy khoâng coøn ñuùng trong tröôøng hôïp MSCT. AÛnh höôûng naøy phuï thuoäc vaøo söï khaùc nhau cuûa chuøm tia, chaúng 4 x 1.25 mm (5 -mm beà roäng chuøm tia), 4 x 2.5 mm (10-mm beà roäng chuøm tia), and 4 x 5 mm (20 -mm beà roäng chuøm tia) vaø ñöôïc taùi taïo laïi aûnh vôùi laùt caét 5 mm. khi ñoù giaù trò lieàu haáp thuï seõ khaùc nhau maëc daàu caùc thoâng soá khaùc vaãn khoâng ñoåi. Hình 8.18. CTDI ôû heä thoáng ñôn vaø ña laùt. LVTN: Moâ phoûng tính lieàu böùc xaï maùy chuïp caét lôùp ñieän toaùn (CT). www.bme.vn SVTH: LEÂ MINH ÑAÏT GVHD:Ts. HUYØNH QUAN G LINH65 8.7.6. Kích thöôùc beänh nhaân Töø nhöõng thí nghieäm treân moâ hình vôùi maãu coù ñöôøng kính nhoû seõ phaûi h aáp thuï moät löôïng böùc xaï lôùn hôn so vôùi maãu coù ñöôøng kính lôùn (caû hai ñöôïc laøm cuøng chaát lieäu PMMA). Chính vì vaäy, moät beänh nhaân coù thaân hình lôùn bao giôø cuõng h aáp thuï moät löôïng böùc xaï nhoû hôn beänh nhaân nhoû ngöôøi vôùi cuøng moät theå tích ñöôïc choïn. Ñieàu naøy cuõng lieân quan ñeán beänh nhaân nhaân laø ngöôøi lôùn hay treû em. Ñieàu naøy cuõng deã hieåu bôûi vì vôùi moät cô theå beù nhoû thì söï töôn g taùc giöõa moâ vôùi caùc photon chuøm böùc xaï bao giôø cuõng lôùn hôn so vôùi moät thaân mình vaïm vôõ. Treû em bao giôø cuõng caàn ñöôïc quan taâm ñeán ñieàu naøy khi chuïp CT. 8.7.7. Nhöõng taùc ñoäng giaùn tieáp Caùc taùc ñoäng giaùn tieáp ôû ñaây chính laø caùc thuaät toaùn taùi taïo aûnh. Khi aûnh taùi taïo coù beà daøy moûng hôn trong khi caùc thoâng soá khaùc ñöôïc giöõ khoâng ñoåi seõ laøm cho aûnh nhieãu nhieàu hôn (nhieãu ñöôïc ñònh nghóa laø ñoä leäch chuaån cuûa soá CT). Nhieãu aûnh tyû leä thuaän vôùi T 1 , vôùi T laø beà daøy cuûa laùt caét, neáu aûnh coù beà daøy 10 mm seõ coù möùc nhieãu ít hôn khoaûng 3.2 laàn so vôùi aûnh coù beà daøy 1mm. Thuaät toaùn ôû ñaây seõ laøm taêng ñoä phaân giaûi khoâng gian (chaúng haïn haïn caàn cho phoåi hay xöông). Thoâng thöôøng ñeå buø laïi möùc nhieãu khoâng mong muoán naøy caùc thoâng soá kVp hay mAs seõ ñöôïc taêng leân. Chính ñieàu naøy seõ laøm taêng lieàu böùc xaï maø ngöôøi beänh phaûi tieáp nhaän. Do ñoù, maëc daàu thay ñoåi thuaät toa ùn hay beà daøy laùt caét coù leõ khoâng tröïc tieáp aûnh höôûng ñeán lieàu böùc xaï, nhöng vieäc xaùc laäp caùc thoâng soá queùt sao cho ñaûm baûo chaát löôïng hình aûnh laïi laø nguyeân nhaân laøm taêng lieàu. 8.8. CAÙC THOÂNG SOÁ COÙ THEÅ THAY ÑOÅI ÑEÅ GIAÛM LIEÀU Töø caùc phaân tích treân ñaây, coù khaù nhieàu caùc phöông phaùp ñeå giaûm lieàu cho ngöôøi beänh. Tuy nhieân, moãi chuùng ñeàu chæ höôùng ñeán moät muïc tieâu cuï theå maø khoâng phaûi laø taát caû trong vieäc giaûm lieàu, seõ ñöôïc baøn luaän ôû döôùi ñaây. 8.8.1. Giaûm giaù trò mAs Lieàu böùc xaï thay ñoåi tuyeán tính vôùi giaù trò mAs khi taát caûc caùc thoâng soá khaùc ñöôïc giöõ khoâng ñoåi. Neáu giaù trò mAs giaûm ñi 50%, löôïng böùc xaï cuõng seõ giaûm ñi khoaûng moät löôïng gaàn nhö theá. Tuy nhie ân, khi ñoù ñoä nhieãu aûnh laïi taêng theâm moät khoaûng mAs 1 nghóa laø giaûm 50% giaù trò mAs seõ laøm taêng khoaûng 41% möùc nhieãu ( 41.1 2 1  ). Phuï thuoäc vaøo nhu caàu cuûa töøng öùng duïng, vieäc giaûm naøy saün saøn g ñöôïc chaáp nhaän, trong moät vaøi tröôøng hôïp khaùc giaûm giaù trò mAs caàn ñöôïc söï chaáp nhaän ôû möùc nhieãu töông ñoái cuûa aûnh. Chaúng haïn, khi caàn coù söï töông phaûn cao cuûa caùc caáu truùc khaùc nhau cuûa phoåi thì vieäc giaûm giaù trò mAs seõ ñöôïc boû qua. Tuy nhieân, aûnh khoâng caàn söï töông phaûn quaù cao nhö aûnh cuûa gan thì coù theå giaûm giaù trò mAs ñeán moät möùc naøo ñoù chaáp nhaän ñöôïc. LVTN: Moâ phoûng tính lieàu böùc xaï maùy chuïp caét lôùp ñieän toaùn (CT). www.bme.vn SVTH: LEÂ MINH ÑAÏT GVHD:Ts. HUYØNH QUAN G LINH66 8.8.2. Taêng giaù trò Pitch Lieàu haáp thuï böùc xaï tyû leä nghòch vôùi giaù trò pitch khi taát caû caùc heä soá khaùc ñöôïc giöõ nguyeân. Do ñoù, taêng giaù trò pitch laø moät caùch thích hôïp ñeå giaûm lieàu. Söï caân baèng trong vieäc taêng giaù trò pitch laø taêng beà daøy ñoaïn caét vaø keát quaû laø taêng theå tích trung bình. 8.8.3. Thay ñoåi giaù trò mAs theo theå traïng ngöôøi beänh Khaùc vôùi phöông phaùp chuïp X quang baèng film , vôùi CT chaát löôïng aûnh lieân tuïc ñöôïc caûi thieän khi lieàu chieáu taêng leân. Ñieàu naøy traùi ngöôïc vôùi caùc pheùp chieáu phim coå ñieån, neáu lieàu quaù cao se õ laøm phim aûnh trôû neân toái ñi. Do ñoù beänh nhaân laø treû em hay ngöôøi coù theå traïng nhoû neáu duøng CT ôû cheá ñoä bình thöôøng seõ khoâng coù vaán ñeà gì veà chaát löôïng aûnh. Thöïc ra khi ñoù chaát löôïng aûnh coøn toát hôn bình thöôøng do raát nhieàu photon ñeán ñöôïc ñaàu doø vaø möùc nhieãu ñaõ giaûm ñi. Tuy nhieân, khi ñoù löôïng böùc xaï laïi cao hôn bình thöôøng so vôùi nhu caàu thöïc teá cuûa moät aûnh chaån ñoaùn. Do ñoù, nhöõng coá gaéng gaàn ñaây ñeå xaây döïng theâm moät giao thöùc c huïp aûnh CT treân cô sôû caân naëng cuûa ngöôøi beänh. Ñieàu naøy heát söùc yù nghóa ñoái vôùi treû em cuõng nhö nhöõng ngöôøi coù taàm voùc nhoû maø khoâng aûnh höôûng ñeán chaát löôïng aûnh. Treân cô sôû ñoù giaûm giaù trò mAs laø phöông phaùp coù nhieà u öu ñieåm nhaát. 8.8.4. Giaûm naêng löôïng chuøm tia Töông töï, giaûm naêng löôïng chuøm tia seõ laøm giaûm lieàu böùc xaï khi caùc giaù trò khaùc ñöôïc giöõ khoâng ñoåi. Khi giaûm naêng löôïng chuøm tia seõ laøm taêng möùc nhieãu aûnh; ñoä töông phaûn cuõng seõ thay ñoåi khi thay ñoåi giaù trò kVp. ÔÛ beà maët cuûa moâ seõ chòu nhieàu aûnh höôûng cuûa nhöõng thay ñoåi naøy hôn so vôùi caùc vuøng phía beân trong. Töø keát quaû CTDI100 (khoâng phaûi keát quaû töø CTDI w), chuùng ta coù theå theo doõi ñoä thay ñoåi lieàu böùc xaï töø ngoaøi vaøo trong. Ñieàu naøy cho thaáy lieàu ôû da bao giôø cuõng lôùn hôn khi kVp ñöôïc duøng. 8.8.5. Nhöõng chöùc naêng khaùc duøng ñeå giaûm lieàu. Cuøng vôùi caùc thoâng soá kyõ thuaät ñaõ ñöôïc ñeà caäp, nhieàu nhaø saûn xuaát gaàn ñaây ñaõ cung caáp theâm cho ngöôøi duøng moät soá caùch giaûm lieàu khaùc. Ñoù laø söï thay ñoåi doøng phaùt treân cô sôû öôùc löôïng söï suy giaûm lieàu ôû caùc vò trí khaùc nhau cuûa ngöôøi beänh. Do ñoù, doøng phaùt ñaõ ñöôïc thieát laäp theo moät chöông tr ình vôùi giaù trò lôùn nhaát nhaát vaø coù theå giaûm khi thoâng tin doïc theo ngöôøi beänh ñöôïc nhaän ñònh caàn phaûi giaûm lieàu. Ñieàu naøy coù ñöôïc töø caùc tröôøng nhìn khaùc nhau cuûa pheùp chieáu. Töø nhöõng tröôøng nhìn naøy, doøng aùp ñöôïc thie át laäp theo söï thay ñoåi doïc theo chieàu daøi ngöôøi beänh cuõng nhö ñaàu phaùt xoay xung quanh ngöôøi beänh. Vaø ñaây laø coâng ngheä bí maät cuûa moãi nhaø saûn xuaát. Trong töông lai gaàn, caùc nhaø saûn xuaát seõ cung caáp cheá ñoä thôøi gian thöïc (hieän nay ñaõ gaàn ñaït ñöôïc cheá ñoä naøy vôùi maùy MSCT64, MSCT256). Söï ñieàu bieán doøng seõ laø ñieàu quan trong nhaát. LVTN: Moâ phoûng tính lieàu böùc xaï maùy chuïp caét lôùp ñieän toaùn (CT). www.bme.vn SVTH: LEÂ MINH ÑAÏT GVHD:Ts. HUYØNH QUAN G LINH67 LVTN: Moâ phoûng tính lieàu böùc xaï maùy chuïp caét lôùp ñieän toaùn (CT). www.bme.vn SVTH: LEÂ MINH ÑAÏT GVHD:Ts. HUYØNH QUAN G LINH68 CHÖÔNG 9. AN TOAØN VAØ KIEÅM SOAÙT BÖÙC XAÏ 9. CHÖÔNG 9. AN TOAØN VAØ KIEÅM SOAÙT BÖÙC XAÏ 9.1. CAÙC HIEÄU ÖÙNG SINH HOÏC CUÛA BÖÙC XAÏ ION HOÙA[2] 9.1.1. Cô cheá taùc duïng cuûa böùc xaï ion hoùa Döôùi taùc duïng cuûa böùc xaï ion hoùa, trong toå chöùc soáng traûi qua hai giai ñoaïn bieán ñoåi: giai ñoaïn hoùa lyù vaø giai ñoaïn sinh h oïc. Giai ñoaïn hoùa lyù LVTN: Moâ phoûng tính lieàu böùc xaï maùy chuïp caét lôùp ñieän toaùn (CT). www.bme.vn SVTH: LEÂ MINH ÑAÏT GVHD:Ts. HUYØNH QUAN G LINH69 Giai ñoaïn naøy thöôøng raát ngaén, chæ xaûy ra trong khoaûng thôøi gian töø 10 -16 – 10-13 giaây. Trong giai ñoaïn naøy caùc phaàn töû sinh hoïc toå chöùc soáng chòu taùc duïng tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp cuûa böùc xaï ion hoùa. Taùc duïng tröïc tieáp: böùc xaï ion hoùa tröïc tieáp truyeàn naêng löôïng vaø gaây neân quaù trình kích thích vaø ion hoùa caùc phaân töû sinh hoïc daãn ñeán toån thöông caùc phaân töû ñoù. Taùc duïng naøy deã daøng quan saùt ñöôïc treân thöïc nghieäm vôù i caùc vaät chaát khoâ. Taùc duïng giaùn tieáp: böùc xaï ion hoùa taùc duïng leân phaân töû nöôùc (chieám 75% trong toå chöùc soáng) gaây hieän töôïng xaï phaân caùc phaân töû nöôùc (H+, OH -,…) caùc hôïp chaát coù khaû naêng ion hoùa cao (HO2, H2O2,…) ñaùn h leân caùc phaân töû sinh hoïc gaây toån thöông chuùng. Nhöõng toån thöông trong giai ñoaïn naøy chuû yeáu laø caùc toån thöông hoùa sinh. Giai ñoaïn sinh hoïc Giai ñoaïn naøy coù theå keùo daøi töø vaøi giaây ñeán vaøi chuïc naêm sau chieáu xaï. Nhöõng toån thöông hoùa sinh ôû giai ñoaïn ñaàu neáu khoâng ñöôïc phuïc hoài seõ daãn ñeán nhöõng roái loaïn veà chuyeån hoùa, tieáp ñeán laø nhöõng toån thöông hình thaùi vaø chöùc naêng cuûa teá baøo. Keát quaû cuoái cuøng laø nhöõng hieäu öùng sinh hoïc treân c ô theå soáng ñöôïc bieåu hieän heát söùc ña daïng vaø phong phuù. 9.1.2. Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán hieäu öùng sinh hoïc cuûa böùc xaï ion hoùa Lieàu chieáu Lieàu chieáu laø yeáu toá quan troïng nhaát quyeát ñònh tính chaát vaø caùc toån thöông sau chieáu xaï. Lieàu caøng lôùn, toån thöông caøng naëng vaø caøng xuaát hieän sôùm. Baûng 9.1. Hieäu öùng sinh hoïc theo möùc ñoä lieàu Lieàu Hieäu öùng 0.1 Gy Khoâng coù daáu hieäu toån thöông treân laâm saøng. 1 Gy Xuaát hieän beänh nhieãm xaï trong soá 5 – 7 % caù theå sau chieáu xaï. 2 – 3 Gy Ruïng loâng, toùc, ñuïc thuûy tinh theå, giaûm baïch caàu, xuaát hieän ban ñoû treân da. Beänh nhieãm xaï gaëp ôû haàu heát caùc ñoái töôïng bò chieáu. Töû vong 10 – 30% soá caù theå sau chieáu xaï. 3 – 5 Gy Giaûm baïch caàu nghieâm troïng, ban xuaát huyeát, xuaát huyeát, nhieãm khuaån, ruïng loâng, toùc. Töû vong 50% soá caù theå sau chieáu xaï. 6 Gy Voâ sinh laâu daøi ôû caû nam vaø nöõ. Töû vong hôn 50% soá caù theå bò chieáu, thaäm chí caû nhöõng tröôøng hôïp ñöôïc ñie àu trò toát nhaát Suaát lieàu chieáu Vôùi cuøng moät lieàu haáp thuï nhö nhau, thôøi gian chieáu keùo daøi seõ laøm giaûm hieäu öùng sinh hoïc cuûa böùc xaï. Nguyeân nhaân naøy ñöôïc giaûi thích baèng khaû naêng phuïc hoài cuûa cô theå ôû nhöõng möùc lie àu khaùc nhau. Vôùi nhöõng suaát lieàu nhoû, toác ñoä phaùt trieån cuûa toån thöông ñöôïc caân baèng vôùi möùc ñoä hoài phuïc cuûa cô theå. Neáu taêng suaát LVTN: Moâ phoûng tính lieàu böùc xaï maùy chuïp caét lôùp ñieän toaùn (CT). www.bme.vn SVTH: LEÂ MINH ÑAÏT GVHD:Ts. HUYØNH QUAN G LINH70 lieàu leân thì quaù trình hoài phuïc giaûm xuoáng, möùc toån thöông taêng leân, hieäu öùng sinh hoïc cuõng taêng leân. Dieän tích chieáu Möùc ñoä toån thöông sau chieáu xaïcoøn phuï thuoäc raát nhieàu vaøo dieän tích chieáu, chieáu moät phaàn (chieáu cuïc boä) hay toaøn boä cô theå. Hieäu öùng nhieät ñoä Giaûm nhieät ñoä seõ laøm giaûm taùc duïng cuûa b öùc xaï ion hoùa. Hieän töôïng naøy ñöôïc giaûm thích laø khi nhieät ñoä xuoáng thaáp , toác ñoä vaän chuyeån cuûa caùc goác töï do (ñöôïc taïo neân do xaõ phaân caùc phaân töû nöôùc) tôùi caùc phaân töû sinh hoïc giaûm xuoáng, daãn ñeán giaûm soá phaân tö û sinh hoïc toån thöông do chieáu xaï. Tuy nhieân, ôû tröôøng hôïp chuïp CT chaån ñoaùn hieäu öùng naøy khoâng ñöôïc quan taâm nhieàu laém. Hieäu öùng oxy Ñoä nhaïy caûm phoùng xaï cuûa sinh vaät taêng theo noàng ñoä oxy, giaûm khi oxy giaûm. Khi taêng noàng ñoä oxy, löôïng HO2, H2O2 taïo ra caøng nhieàu ñaõ laøm taêng soá caùc phaân töû sinh hoïc bò toån thöông do chieáu xaï. Haøm löôïng nöôùc Haøm löôïng nöôùc caøng lôùn thì caùc goác töï do ñöôïc taïo ra caøng nhieàu, soá caùc goác töï do taùc ñoäng leân phaân töû sinh hoïc caøng taêng do ñoù hieäu öùng sinh hoïc cuõng taêng leân. Thoâng thöôøng, tröôùc khi chuïp CT beänh nhaân thöôøng ñöôïc yeâu caàu uoáng nhieàu nöôùc. Caùc chaát baûo veä Trong lónh vöïc CT chaån ñoaùn raát ít khi söû duïng. Tuy nhieân, ñoù laø nhöõng chaát khi ñöa vaøo cô theå bò chieáu coù taùc duïng laøm giaûm hieäu öùng cuûa böùc xaï ion hoùa. Moät soá chaát nhö laø thioureâ, cystein, MEA (Mercaptoethylamin),… ñöôïc chöùng minh coù taùc duïng choáng böùc xaï. Caùc toån thöông do phoùng xaï: Toån thöông ôû möùc phaân töû Ñaëc ñieåm cuûa caùc phaân töû sinh hoïc laø caùc phaân töû lôùn (ñaïi phaân töû) thöôøng coù raát nhieàu moái lieân keát hoùa hoïc. Khi chieáu xaï, naêng löôïng cuûa chuøm tia truyeàn tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp cho caùc phaân töû sinh hoïc coù theå phaù vôõ caùc moái lieân keát hoùa hoïc hoaëc phaân li caùc phaân töû sinh hoïc. Tuy nhieân, böùc xaï ion hoùa thöôøng khoù laøm ñöùt heát caùc moái lieân keát hoùa hoïc maø thöôøng chæ laøm maát thuoäc tính sinh hoïc cuû a caùc phaân töû sinh hoïc. Toån thöôûng ôû möùc teá baøo Söï thay ñoåi ñaëc tính cuûa teá baøo coù theå xaûy ra caû ôû trong nhaân vaø nguyeân sinh chaát cuûa chuùng sau chieáu xaï. Trong nhieàu tröôøng hôïp ngöôøi ta thaáy theå tích teá baøo taêng leân do söï hình thaønh caùc khoaûng troáng trong nhaân vaø trong nguyeân sinh chaát sau chieáu xaï. Neáu bò chieáu xaï lieàu cao teá baøo coù theå bò phaù huûy hoaøn toaøn. Caùc toån thöông phoùng xaï leân teá baøo coù theå laøm:  Teá baøo cheát do toån thöông naëng ôû nhaân vaø ôû nguyeân sinh chaát. LVTN: Moâ phoûng tính lieàu böùc xaï maùy chuïp caét lôùp ñieän toaùn (CT). www.bme.vn SVTH: LEÂ MINH ÑAÏT GVHD:Ts. HUYØNH QUAN G LINH71  Teá baøo khoâng cheát nhöng khoâng phaân chia ñöôïc.  Teá baøo khoâng phaân chia ñöôïc nhöng soá nhieãm saéc theå vaãn taêng leân gaáp ñoâi vaø trôû thaønh teá baøo khoång loà. Toån thöông ôû möùc toaøn cô theå Caùc toån thöông sôùm: caùc toån thöông sôùm thöôøng xuaát hieän khi cô theå bò chieáu nhöõng lieàu cao trong moät khoaûng thôøi gian ngaén. Ngöôøi ta nhaän thaáy neáu bò chieáu xaï toaøn thaân vôùi möùc lieàu töø 500 mSv trôû leân seõ laøm xuaát hieän caùc toå n thöông sôùm, bieåu hieän cuûa toån thöông sôùm treân moät soá cô quan nhö sau:  Maùu vaø cô quan taïo maùu: Moâ limpho vaø tuyû xöông laø nhöõng toå chöùc nhaïy caûm cao vôùi böùc xaï. Sau chieáu xaï lieàu cao chuùng coù theå ngöøng hoaït ñoäng vaø soá lö ôïng teá baøo trong maùu ngoaïi vi giaûm xuoáng nhanh choùng. Möùc ñoä toån thöông vaø thôøi gian keùo daøicx caùc toån thöông phuï thuoäc vaøo lieàu chieáu vaø thôøi gian chieáu. Bieåu hieän ôû ñaây laø caùc trieäu chöùng xuaát huyeát, phuø, thieáu maùu. Xeùt nghieäm maùu cho thaáy giaûm soá löôïng limpho, baïch caàu haït, tieåu caàu vaø hoàng caàu. Xeùt nghieäm tuyû xöông thaáy giaûm sinh saûn caû 3 doøng sôùm nhaát laø doøng hoàng caàu.  Heä tieâu hoaù: Chieáu xaï lieàu cao laøm toån thöông nieâm maïc oán g vò traøng gaây aûnh höôûng ñeán vieäc tieát dòch cuûa caùc tuyeán tieâu hoùa.  Da: chuïp CT thöôøng khoâng gaây aûnh höôûng gì ñaùng keå ñoái vôùi da.  Cô quan sinh duïc: Caùc tuyeán sinh duïc coù ñoä nhaïy caûm cao vôùi böùc xaï. Cô quan sinh duïc nam coù ñoä nhaïy caûm vôùi böùc xaï cao hôn ôû nöõ. Lieàu chieáu 1Gy leân cô quan sinh duïc coù theå gaây voâ sinh taïm thôøi ôû nam. Lieàu 6Gy gaây voâ sinh laâu daøi ôû caû nam vaø nöõ.  Söï phaùt trieån cuûa phoâi thai: Nhöõng baát baát thöôøng coù theå xuaát hieän trong quaù trình phaùt trieån phoâi thai vaø thai nhi khi ngöôøi meï bò chieáu xaï trong thôøi gian mang thai, ñaëc bieät trong giai ñoaïn ñaàu, vôùi caùc bieåu hieän nhö xaåy thai, thai cheát löu, hoaëc sinh ra nhöõng treû bò dò taát baåm sinh. Caùc hieäu öùng muoän: ñoái vôùi caùc hieäu öùng muoän khoâng coù khaùi nieäm lieàu ngöôõng hoaëc theàm chieáu. Ngöôøi ta thöøa nhaän moïi lieàu chieáu xaï leân cô theå ñeàu coù theå taïo ra nguy hieåm nhaát ñònh vaø hieäu öùng böùc xaï ñoái vôùi cô theå coù tính tích luõy. Hieäu öùng muoän thöôøng gaëp ôû nhöõng ngöôøi bò chieáu xaï lieàu thaáp vaø do ngheà nghieäp phaûi thöôøng xuyeân tieáp xuùc vôùi böùc xaï. 9.2. BAÛO VEÄ BEÄNH NHAÂN [2] Lieàu chieáu trong an toaøn böùc xaï: Lieàu giôùi haïn 20 mSv/naêm Baûo veä beänh nhaân trong chaån ñoaùn vaø ñieàu trò baèng böùc xaï raát caàn ñöôïc quan taâm. Muïc tieâu chính laø traùnh cho beänh nhaân nhöõng chieáu xaï khoâng caàn thieát vaø haïn LVTN: Moâ phoûng tính lieàu böùc xaï maùy chuïp caét lôùp ñieän toaùn (CT). www.bme.vn SVTH: LEÂ MINH ÑAÏT GVHD:Ts. HUYØNH QUAN G LINH72 cheá lieàu ôû möùc thaáp nhaát nhöng vaãn ñaûm baûo ñöôïc nhöõng yeâu caàu chaå n ñoaùn vaø ñieàu trò. Ñeå ñaït ñöôïc muïc tieâu treân caàn phaûi tuaân thuû 3 nguyeân taéc sau ñaây: 9.2.1. Chæ ñænh ñuùng Moïi phöông phaùp chaån ñoaùn vaø ñieàu trò baèng böùc xaï phaûi ñöôïc chæ ñònh vaø phaûi caân nhaéc kyõ löôõng xem coù thöïc söï caàn thie át khoâng döïa treân vieäc so saùnh vôùi caùc phöông phaùp khaùc veà veà lôïi ích vaø taùc haïi. Khi coù 2 phöông phaùp chaån ñoaùn vaø ñieàu trò cuøng ñöa ñeán moät keát quaû nhö nhau thì khoâng duøng phöông phaùp phoùng xaï. Tham khaûo nhöõng thoâng tin laàn khaùm tröôùc ñeå traùnh nhöõng kieåm tra boå sung khoâng caàn thieát. Traùnh duøng chaát phoùng xaï cho phuï nöõ coù thai; haïi cheá chuïp CT cho phuï nöõ coù thai, nghi ngôø coù thai. Trong tröôøng hôïp phaûi söû duïng thì phaûi coù bieän caàn thieát ñeå giaûm lieàu toái thieåu cho thai nhi. 9.2.2. Taän giaûm lieàu chieáu Trong moïi tröôøng hôïp phaûi chuù yù giaûm lieàu chieáu cho beänh nhaân ôû möùc thaáp nhaát nhöng vaãn ñaït ñöôïc muïc ñích khaùm chöõa beänh. Ñeå giaûm lieàu chieáu cho beänh nhaân coù 3 caùch  Maùy moùc thieát bò chuïp chieáu phaûi ñaûm baûo caùc thoâng soá kyõ thuaät. Caùc maùy theá heä môùi coù chaát löôïng hình aûnh cao hôn vaø beänh nhaân seõ chæ phaûi chòu moät lieàu chieáu thaáp hôn.  Ñaûm baûo chaát löôïng caùc phim chuïp ñeå ñöa ra caùc thoâng tin chính xaùc traùnh cho beänh nhaân phaûi chuïp nhieàu laàn.  Khu truù tröôøng nhìn trong chuïp chieáu ôû möùc toái thieåu caàn thieát laø moät bieän phaùp raát coù hieäu quaû trong vieäc giaûm lieàu chieáu voâ ích cho beänh nhaân. 9.2.3. Baûo veä caùc cô quan nhaïy caûm vôùi phoùng xaï Caùc cô quan nhaïy caûm vôùi phoùng xaï cuûa cô theå (tuyeán sinh duïc, thuûy tinh theå, tuyeán giaùp, tuyeán vuù,…) caàn ñöôïc che chaén baèng duïng cuï thích hôïp (taïp deà cao su chì, gaêng tay cao su chì, aùo choaø ng baûo veä, bình phong chì) khi chuïp chieáu. Vieäc söû duïng taám che chaén toát coù theå giaûm giaûm lieàu sinh duïc töø haøng chuïc ñeán haøng traêm laàn. Vieäc choïn tö theá cho beänh nhaân khi chuïp chieáu ñeå cô quan sinh duïc naèm ngoaøi tröôøng chieáu coù theå laøm giaûm lieàu sinh duïc ôû möùc raát ñaùng keå. Ñöôøng phaân boá söï phaùt tia x trong phoøng ñaët maùy CT, coù yù nghóa trong baûo veä beänh nhaân vaø nhaân vieân y teá: Hình 9.1. Sô ñoà phaân boá böùc xaï theo maët caét ngang vaø doïc [4] LVTN: Moâ phoûng tính lieàu böùc xaï maùy chuïp caét lôùp ñieän toaùn (CT). www.bme.vn SVTH: LEÂ MINH ÑAÏT GVHD:Ts. HUYØNH QUAN G LINH73 LVTN: Moâ phoûng tính lieàu böùc xaï maùy chuïp caét lôùp ñieän toaùn (CT). www.bme.vn SVTH: LEÂ MINH ÑAÏT GVHD:Ts. HUYØNH QUAN G LINH74 CHÖÔNG 10 . MOÂ PHOÛNG TÍNH LIEÀU BÖÙC XAÏ 10. TÍNH LIEÀU BÖÙC XAÏ 10.1. GIÔÙI THIEÄU Trong boái caûnh caùc beänh vieän ôû nöôùc ta lieân tuïc trang bò caùc maùy CT phuïc vuï cho coâng taùc chaån ñoa ùn beänh. Maùy CT ñaõ mang laïi nhieàu thuaän lôïi trong vieäc chaån ñoaùn beänh baèng hình aûnh. Maëc daàu, so vôùi caùc maùy xaï trò khaùc thì lieàu böùc xaï cuõng nhö lieàu haáp thuï ôû maùy CT hoaøn toaøn chaáp nhaän ñöôïc (raát thaáp) nhöng vieäc khaûo saùt lieàu chieáu, lieàu haáp thuï ôû maùy CT cuõng caàn ñöôïc xem xeùt. Treân theá giôùi coù khaù nhieàu coâng trình nghieân cöùu veà vaán ñeà naøy . LVTN: Moâ phoûng tính lieàu böùc xaï maùy chuïp caét lôùp ñieän toaùn (CT). www.bme.vn SVTH: LEÂ MINH ÑAÏT GVHD:Ts. HUYØNH QUAN G LINH75 10.2. CHÖÔNG TRÌNH MOÂ PHO ÛNG Chöông trình moâ phoûng döïa theo chöông tính lieàu ctdosimetry.xls - impact's ct dosimetry tool. Ñaây laø chöông trình ñöôïc xaây döïng döôùi daïng baûng tính Excel , keát hôïp vôùi cô sôû döõ lieäu NRPB SR250 ñöôïc cung caáp bôûi New Zealand National Radional Laboratory ñeå tính lieàu haáp thuï cuûa moät soá cô quan (chæ laø moâ phoûng treân maãu thí nghieäm) trong cô theå. Khi keát hôïp vôùi cô sôû döõ lieäu NRPB SR250 baûng tính ctdosimetry.xls coù theå tính öùng vôùi haàu heát caùc loaïi maùy CT cuûa caùc nhaø saûn xuaát khaùc nhau. Hình 10.1. Giao dieän chöông trình moâ phoûng ctdosimetry.xls Pheùp ño CTDI trong pheùp ño lieàu CT cho ñaàu vaø thaân cuûa maãu ñöôïc duøng ñeå cung caáp chæ soá CTDI trung bình cuûa moãi laùt caét. Giaû ñònh raèng lieàu seõ giaûm tuyeán tính töø beà maët maãu chieáu vaøo beân trong, giaù trò CTDI tr ung bình cuûa moãi laùt caét khi ñoù seõ ñöôïc tính nhö sau:    peripheralcenterw CTDICTDICTDI 100100 .3 2 . 3 1  (mGy) Volume CTDIw (CTDIvol) ñöôïc goïi laø lieàu trung bình cuûa toång theå tích vuøng ñöôïc queùt lieân tuïc hay xoaén oác. factorpitchCT CTDICTDI wvol  (mGy) Kyù hieäu "n" ñöôïc söû duïng ñeå bieåu thò giaù trò CTDI theo mAs C CTDICTDIn  (mGy/mAs) C: mAs (mAs). Giaù trò nCTDI khaùc nhau öùng vôùi töøng giaù trò ñieän aùp oáng phaùt tia X vaø hình daïng chuøm tia. Ngoaøi ra, beà daøy laùt caét cuõng phuï thuoäc vaøo hình daïng chuøm, ñaùng keå nhaát laø caùc laùt caét coù beà daøy moûng nhaát. Hình daïng chuøm tia ñöôïc söû duïng phuï thuoäc vaøo vuøng choïn (FOV- field of view) hoaëc caáu truùc vuøng giaûi phaãu ñöôïc queùt. Giaù trò nCTDI cao nhaát taïi laùt caét m oûng. Giaù trò lieàu böùc xaï theo chieàu daøi vuøng ñöôïc queùt ñöôïc kyù hieäu laø DLP. Giaù trò DLP seõ quyeát ñònh vieäc ñieàu khieån chuøm tia qua vuøng chieáu cuõng nhö toaøn boä LVTN: Moâ phoûng tính lieàu böùc xaï maùy chuïp caét lôùp ñieän toaùn (CT). www.bme.vn SVTH: LEÂ MINH ÑAÏT GVHD:Ts. HUYØNH QUAN G LINH76 lieàu chieáu trong suoát quaù trình thöïc hieän. DLP phuï thuoäc vaøo C TDIvol vaø chieàu daøi vuøng chieáu. LCTDIDLP vol . (mGy.Cm) Vôùi L chieàu daøi queùt (cm) giôùi haïn bôûi hai bieân ngoaøi cuûa vuøng ñöôïc chieáu (khoâng phuï thuoäc giaù trò pitch). Vôùi tröôøng hôïp queùt xoaén oác, giaù trò naøy seõ laø toång chieàu daøi ñöôïc chieáu trong suoát quaù trình thu döõ lieäu. Chöông trình moâ phoûng höôùng ñeán vieäc khaûo saùt lieàu toång quaùt treân cô sôû lyù thuyeát thí nghieäm maãu, caùc döõ lieäu thu thaäp töø thöïc teá cuûa chính caùc model maùy khaûo saùt. Chöông trình thöïc hieän moâ phoûng caùc giaù trò CTDI vol vaø DLP thöôøng thaáy trong quaù trình chuïp ôû caùc maùy CT. Cô sôû döõ lieäu cung caáp caùc thoâng soá lieân qua n ñeán vieäc tính lieàu nhö Kv, mA, vò trí chuïp ñaàu hay thaân, thôøi gian xoay cu ûa ñaàu phaùt tia, toác ñoä chuyeån ñoäng cuûa baøn, heä tröïc chuaån ñònh höôùng chuøm tia. Chöông trình ñöôïc xaây döïng baèng ngoân ngöõ laäp trình VB.Net – ngoân ngöõ laäp trình höôùng ñoái töôïng, deã daøng cho ngöôøi thöïc hieän chöông trình. Giao di eän ñoà hoïa deã daøng cho ngöôøi duøng. Töø chöông trình moâ phoûng coù theå deã daøng kieåm chöùng caùc keát luaän töø lyù thuyeát. Chaúng haïn, khi thay ñoåi giaù trò doøng phaùt (taêng) thì giaù trò lieàu haáp thuï theo theå tích cuõng nhö lieàu theo chieàu daøi vuøng queùt seõ taêng leân . Keát quaû töông töï cho giaù trò Kv. Khi thôøi gian xoay ñöôïc giaûm xuoáng thì giaù trò lieàu haáp thuï theo theå tích vaø theo chieàu daøi cuõng seõ giaûm,… Hình 10.2. Giao dieän chính chöông trình moâ phoûng Töông töï coù theå thay ñoåi caùc thoâng soá khaùc nhö Kv, collimation, pitch,… ñeå coù ñöôïc caùc keát quaû khaùc nhau. Ñeå coù ñöôïc cô sôû döõ lieäu naøy caùc nhaø nghieân cöùu ñaõ tieán haønh ño ñaïc caùc böùc xaï cuûa maùy CT thoâng qua caùc thí nghieäm töø thöïc teá vôùi taát caû caùc maùy caàn khaûo saùt. Duïng cuï ño lieàu ôû ñaây chính laø caùc maãu phantom nhö hình veõ. Chuùng ñöôïc laøm baèng chaát lieäu PMMA (polymethylmethacrylate). Maãu phantom ñaëc tröng cho vuøng ñaàu coù ñöôøng kính 16 cm, ñaë c tröng cho vuøng buïng coù ñöôøng kính 32 cm. Ñaây laø LVTN: Moâ phoûng tính lieàu böùc xaï maùy chuïp caét lôùp ñieän toaùn (CT). www.bme.vn SVTH: LEÂ MINH ÑAÏT GVHD:Ts. HUYØNH QUAN G LINH77 coâng vieäc ño ñaïc thöïc teá ñoøi hoûi söï kieân nhaãn, ñoä chính xaùc ñaûm baûo cho söï thoáng nhaát soá lieäu. Hình 10.4. Moâ hình thí nghieäm Keát quaû thí nghieäm seõ laø caùc giaù trò CTDI ta ïi hai vuøng ñaàu vaø thaân (mGy/100 mAs). Theå hieän ôû baûng sau (hình 10.4), ñoù laø caùc giaù trò CTDI taïi vuøng khoâng khí ngay phía treân maãu, vuøng trung taâm maãu , vuøng ngoaïi bieân öùng vôùi töøng loaïi maùy vaø theo töøng giaù trò Kv khaùc nhau. Hình 10.5. Keát quaû thí nghieäm (CTDI) Beân caïnh ñoù coøn phaûi xaùc ñònh giaù trò CTDI öùng vôùi caùc goùc môû khaùc nhau cuûa heä thoáng tröïc chuaån. Ñeå ñôn giaûn trong quaù trình thí nghieäm giaù trò naøy ñöôïc tính taïi giaù trò heä thoáng tröïc chuaån 10 mm sau ñoù quy ra caùc giaù trò khaùc. Hình 10.6. Keát quaû thí nghieäm (Rel.CTDI) Ví duï: töø caùc soá lieäu naøy coù theå tính caùc giaù trò lieân quan ñeán lieàu nhö sau: chaúng haïn tính lieàu cho maùy MSCT16 vôùi caùc thoâng soá Kv =12 0, mA =150, thôøi gian: 1s, vuøng chuïp: vuøng ñaàu chieàu daøi L = 22 cm, pitch: 1.2 mm, collimation = 16(16x1) mm. Rel. CTDI = 0.93 CTDI(air) = 33.59 * Rel.CTDI = 31.26 (mGy/100mAs) CTDI (soft tissue) = CTDI(air) * 1.07 = 33.35 (mGy/100mAs) LVTN: Moâ phoûng tính lieàu böùc xaï maùy chuïp caét lôùp ñieän toaùn (CT). www.bme.vn SVTH: LEÂ MINH ÑAÏT GVHD:Ts. HUYØNH QUAN G LINH78 nCTDIw = (24.53 + 2 * 26.60)/3 * Rel.CTDI = 24.1(mGy/100mAs) CTDIw = nCTDIw*mAs/100 = 36.14 (mGy/100mAs) CTDIvol = nCTDIw*mAs/100/Pitch = 30.13 (mGy/100mAs) DLP = CTDIvol * L = 662.86 (mGy.Cm) Cô sôû döõ lieäu ñeå moâ phoûng chính laø caùc ñaëc tính lieàu böùc xaï cu ûa haàu heát caùc maùy CT hieän taïi ñang hoaït ñoäng ôû Anh quoác, ñöôïc cung caáp bôûi impactscan.org. chöông trình cho pheùp öôùc löôïng lieàu böùc xaï maø ngöôøi beänh tieáp nhaän öùng vôùi moãi model maùy khaùc nhau cuûa caùc nhaø saûn suaát khaùc nha u (coù khoaûng 75 model maùy khaùc nhau trong chöông trình moâ phoûng). Chöông trình moâ phoûng theo hai cheá ñoä chuïp ñaàu vaø thaân. Danh saùch caùc coâng ty coù maùy CT trong chöông trình moâ phoûng, tuy nhieân, coù moät soá maùy hieän nay ñaõ khoâng coøn ñöôïc söû duïng nöõa. Hình 10.7 Coâng ty saûn xuaát Döôùi ñaây minh hoïa caùc loaïi maùy khaùc nhau cuûa hai nhaø saûn suaát laø Toshiba vaø Philips. Hình 10.8. Caùc loaïi maùy CT Töông töï cho caùc haõng saûn xuaát khaùc. Chöông trình coøn coù the âm keát quaû thu thaäp caùc cheá ñoä chuïp khaùc nhau öùng vôùi caùc vuøng khaùc nhau cuûa cô theå töø maùy MSCT16 taïi TT Chaån ñ oaùn y khoa Medic. ÖÙng vôùi moãi cheá ñoä chuïp naøy seõ laø caùc thoâng soá khaùc nhau keøm theo ñoù seõ laø caùc giaù trò CTDI vaø DLP cuõng khaùc nhau. Töø ñaây, coù theå theâm, söûa, xoùa caùc cheá ñoä chuïp khaùc. Neáu caàn caùc soá lieäu naøy sau naøy vaãn coù theå duøng ñeå laøm caùc baùo caùo thoâng keâ veà lieàu haáp thuï ôû maùy CT. Do coù khaù nhieàu caùc h chuïp khaùc nhau neân chöông trình coøn coù theâm chöùc naêng tìm kieám ñeå thuaän tieä n hôn cho ngöôøi söû duïng. LVTN: Moâ phoûng tính lieàu böùc xaï maùy chuïp caét lôùp ñieän toaùn (CT). www.bme.vn SVTH: LEÂ MINH ÑAÏT GVHD:Ts. HUYØNH QUAN G LINH79 Hình 10.9. Döõ lieäu thöïc teá Ngoaøi ra, chöông trình coøn coù theâm chöùc naêng minh hoïa lieàu haáp thuï maø moãi cô quan beân trong cô theå phaûi nhaän laáy khi chuïp CT. Tuy nhieân, chöùc naêng naøy hieän nay chöa ñöôïc hoaøn thieän ñaày ñuû. V ì ñaây chæ laø moâ ñun minh hoïa, giaû söû khi chuïp CT toaøn thaân thì heä xöông seõ phaûi haáp thuï moät lieàu cao nhaát (giaû söû 100 mSV); khi ñoù caùc vuøng/cô quan khaùc seõ haáp thuï moät löôïng böùc xaï thaáp hôn. Ñeå coù keát quaû chính xaùc ñoøi hoûi nhieàu yeáu toá, chaúng haïn nhö maät ñoä – khoái löôïng rieâng cuûa moâ/cô quan, caùc yeáu toá cuûa tia böùc xaï, töông taùc giöõa böùc xaï vôùi vaät c haát,… Ngay caû chæ rieâng heä xöông cuõng coù coù söï khaùc nhau veà caáu truùc, maät ñoä, tính chaát töông taùc vôùi tia,… Tuy nhieân, do tia böùc xaï ôû maùy CT khoâng quaù nguy hieåm nhö ôû caùc maùy xaï trò duøng trong lónh vöïc ñieàu trò beänh ung th ö neân ñaây cuõng khoâng phaûi laø vaán ñeà quaù lôùn. Vaø ñaây cuõng laø muïc tieâu ñang ñöôïc höôùng ñeán sau khi luaän vaên naøy hoaøn thaønh. Hình 10.10. Minh hoïa lieàu haáp thuï cho moâ/cô quan Hieän nay cuõng coù moät soá phaàn meàm thöông maïi ña õ giaûi quyeát ñöôïc vaán ñeà naøy. ÔÛ ñaây xin giôùi thieäu phaàm meàm ImpactDose phieân baûn demo. Hình 10.11. Giao dieäm phaàn meàm ImpactDos e Phaàn meàm ñaõ ñeà caäp khaù ñaày ñuû caùc yeâu caàu tính toaùn lie àu cho töøng cô quan khaùc nhau khi chuïp CT. LVTN: Moâ phoûng tính lieàu böùc xaï maùy chuïp caét lôùp ñieän toaùn (CT). www.bme.vn SVTH: LEÂ MINH ÑAÏT GVHD:Ts. HUYØNH QUAN G LINH80 LVTN: Moâ phoûng tính lieàu böùc xaï maùy chuïp caét lôùp ñieän toaùn (CT). www.bme.vn SVTH: LEÂ MINH ÑAÏT GVHD:Ts. HUYØNH QUAN G LINH81 PHAÀN III. KEÁT LUAÄN HÖÔÙNG PHAÙT TRIEÅN ÑEÀ TAØI 11. 11.1. KEÁT LUAÄN Luaän vaên toát nghieäp ñaõ nghieân cöùu tìm hieåu caùc vaán ñeà sau:  Cô sôû vaät lyù, lòch söû hình thaønh vaø phaùt trieån cu ûa maùy CT.  Caáu truùc phaàn cöùng cuûa maùy CT .  Phaàn meàm thu nhaän, xöû lyù, löu tröõ aûnh.  Vaän haønh maùy CT.  Caùc vaán ñeà lieân quan ñeán böùc xaï tia X, lieàu chieáu lieàu haáp thuï. Caùc phöông phaùp giaûm lieàu cho beänh nhaân, töø caùch giaûm li eàu baèng caùch toái öu hoùa thieát LVTN: Moâ phoûng tính lieàu böùc xaï maùy chuïp caét lôùp ñieän toaùn (CT). www.bme.vn SVTH: LEÂ MINH ÑAÏT GVHD:Ts. HUYØNH QUAN G LINH82 bò phaàn cöùng ñeán phaàn meàm cuõng nhö kinh nghieäm cuûa ngöôøi vaän haønh maùy (baùc só chaån ñoaùn, kyõ thuaät vieân y khoa).  Xaây döïng ñöôïc chöông trình moâ phoûng tín h lieàu ôû maùy CT. Haïn cheá cuûa luaän vaên: chöông trình moâ phoûng lieàu chæ döøng laïi vieäc tính hai giaù trò CTDI vaø DLP. Caùc giaù trò lieàu haáp thuï ôû töø ng vuøng moâ/cô quan chöa giaûi quyeát ñöôïc. Ñeå coù theå tính ñöôïc (treân cô sôû maãu thí nghieäm) caàn coù cô sôû döõ lieäu NRPB SR250 (giaù baùn thöông maïi vaøo khoaûng 100 USD). Hoaëc cuõng coù theå duøng phöông phaùp Monte Carlo moâ phoûng töông taùc tia X vôùi töøng moâ/cô quan. Tuy nhieân, khoâng phaûi nhö caùc thieát bò xaï trò khaù c, lieàu böùc xaï cuûa CT khoâng phaûi quaù cao, khoâng aûnh höôûng lôùn ñeán cô theå. Trong khi ñoù caùc thieát bò xaï trò duøng trong ñieàu trò ung thö ñoøi hoûi phaûi tính chính xaùc caùc giaù trò lieàu cho töøng moâ, cô quan cuûa cô theå. Caûi tieán nhoû cuûa chöông trình laø giao dieän thöïc hieän moâ phoûng khaù roõ raøng cho ngöôøi söû duïng. Phaàn chöông trình chính chæ coù yù nghóa moâ phoûn g, phuïc vuï vieäc nghieân cöùu söï thay ñoåi giaù trò lieàu theo caùc thoâng soá cho tröôùc. Beân caïnh ñoù coøn coù theâm phaàn thoáng keâ lieàu töø thöïc teá coù yù nghóa duøng trong caùc thoáng keâ sau naøy. 11.2. HÖÔÙNG PHAÙT TRIEÅN CUÛA ÑEÀ TAØI Maùy CT laø thieát bò hieän ñaïi, caáu truùc phaàn cöùng tinh vi, chính vì theá nghieân cöùu veà phaàn cöùng cuûa maùy CT cuõng laø moät höôùng caàn thieát phuïc vuï vieäc söûa chöõa – baûo trì, vaø laø neàn taûng ñeå söû duïng vaän haønh maùy ñaït hieäu quaû cao. Töø vaán ñeà taêng tuoåi thoï cho ñaàu ñeøn cuõng nhö heä thoáng ñieän cao aùp ñeán vaán ñeà thu nhaän aûnh, truyeàn taûi tín hieäu, löu tröõ,… Höôùng phaùt trieån ôû ñaây coù theå laø xaây döïng heä thoáng giaùm saùt (phaàn meàm) ghi nhaän caùc thoâng soá veà phaàn cöùng cuûa maùy nhö toác ñoä xoay, nhieät ñoä cuûa ñaàu ñeøn, giaù trò Kv, mAs,… taêng tuoåi thoï ñaàu ñeøn. Ñi keøm vôùi maùy CT laø caùc phaàn meàm phuïc vuï cho vieäc thu nhaän aûnh, xöû lyù aûnh, löu tröõ thoâng tin, truyeàn taûi thoâng ti n.Vieäc hieåu roõ caùc phaàn meàm naøy seõ giuùp söû duïng thaønh thaïo phaàn meàm mang laïi lôïi ít thieát thöïc trong vieäc khaùm beänh, chaån ñoaùn beänh. Phaùt trieån theo höôùng naøy coù theå xaây döïng caùc chöông trình ñoïc aûnh, xö û lyù aûnh theo chuaån Dicom, phuïc vuï coâng taùc nghieân cöùu, xaây döïng caùc baøi thí nghieäm phuïc vuï vieäc giaûng day trong nhaø tröôøng. Do CT cuõng laø thieát bò döïa treân cô sôû cuûa böùc xaï tia X neân vaán ñeà lieân quan ñeán lieàu böùc xaï cuûa maùy cuõng nhö lieàu haáp thuï ôû beänh nhaân caàn ñöôïc quan taâm. Maëc duø ñaây khoâng phaûi laø vaán ñeà lôùn nhö coù yù nghóa lôùn trong vieäc vaän duïng caùc kieán thöùc ñaõ hoïc töø toaùn hoïc (phöông phaùp moâ phoûng MonteCarlo), vaät lyù, sinh hoïc (töông taùc böùc xaï vôùi moâ soáng) vaø caû tin hoïc (coâng cuï laäp trình tính toaùn). Hieän taïi ñeà taøi chæ môùi döøng ôû vieäc moâ phoûng lieàu haáp thuï CTDI, DLP tr eân cô sôû caùc soá lieäu ño ñaïc töø thöïc teá. Höôùng tieáp theo coù theå seõ laø moâ phoûng caùc thoâng soá naøy cho töø ng moâ/cô quan. Ñaây laø vaán ñeà töông ñoái khoù ñoøi hoûi ta phaûi hieåu roõ tính chaát töông taùc giöõa tia böùc xaï vôùi töøng mo â, cô quan, caùc vaán ñeà veà thuaät toaùn moâ phoûng (ñöôøng ñi cuûa tia böùc xaï, söï suy giaûm naêng löôïng,…). Ñaây cuõng laø moät phaàn haïn c heá cuûa luaän LVTN: Moâ phoûng tính lieàu böùc xaï maùy chuïp caét lôùp ñieän toaùn (CT). www.bme.vn SVTH: LEÂ MINH ÑAÏT GVHD:Ts. HUYØNH QUAN G LINH83 vaên thieát nghó ñaây cuõng laø höôùng môû cho nhöõng ai coù yù ñònh nghieân cöùu saâu veà maù y CT. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO [1]. Jerrold T. Bushberg; J. Anthony Seibert; Edwin.Leidholdt,JR; John M.Boone: The essential physics of medical imaging (Second Edition), chapter 13: Computed Tomography, p.327-p.372. [2]. PGS TSKH Phan Só An. (2000). Baøi giaûng Y hoïc haït nhaân. Nhaø xuaát baûn y hoïc. LVTN: Moâ phoûng tính lieàu böùc xaï maùy chuïp caét lôùp ñieän toaùn (CT). www.bme.vn SVTH: LEÂ MINH ÑAÏT GVHD:Ts. HUYØNH QUAN G LINH84 [3]. GS Phan Vaên Duyeät. (1998). Phöông phaùp vaät lyù vaø lyù sinh phoùng xaï duøng trong noâng nghieäp sinh hoïc vaø y hoïc. [4]. Toshiba corporation. (2001). Operation manual for whole – body X-ray CT Scanner. [5]. Maria Lewis. (January 2005). Radiation dose issues in multi -slice CT scanning. [6]. Matlab 7.0; Help. [7]. Hilde M. Olerud, Dr.ing. CT –dose Surveys. [8]. E KULAMA, MSc. Scanning protocols for multislice CT scanners [9]. A KHURSHEED, PhD, M C HILLIER, P C SHR IMPTON, PhD and B F WALL, BSc. (2002). Influence of patient age on normalized effective doses calculated for CT examinations. [10]. A KHURSHEED, PhD, M C HILLIER, P C SHRIMPTON, PhD and B F WALL, BSc. (1997). CT standard protocols are of limited value trong asse ssing actual patient dose. [11]. Voõ Nhö Nhö. (07/2005). Thieát keá moät soá baøi thí nghieäm moâ phoûng söï taïo aûnh cuûa caùc thieát bò chaån ñoaùn hình aûnh y hoïc. Luaän vaên thaïc só. Ñaïi hoïc Baùch khoa Tp Hoà Chí Minh. [12]. [13]. 12. PHUÏ LUÏC 1 LVTN: Moâ phoûng tính lieàu böùc xaï maùy chuïp caét lôùp ñieän toaùn (CT). www.bme.vn SVTH: LEÂ MINH ÑAÏT GVHD:Ts. HUYØNH QUAN G LINH85 PHUÏ LUÏC 1: GIAÙ TRÒ CTDI CAÙC CHEÁ ÑOÄ CHUÏP TÖØ THÖÏC TEÁ Scan ScanMode Kv mA D-FOV (mm) Scantime (s) Thickness (mm) Range (mm) CTDI (mGy) DLP (mGy) Abdomen 8/8 S&S S&S 120 150 205(M) 0.5(4) 8(32) 256 6.8 175.1 Abdomen CE 187SU/HF M Helical 120 150 200(M) 0.5(7) 2(32) 355 7.4 312.7 Abdomen non CE 199SU/HF M Helical 120 200 200(M) 0.5(7.2) 2(32) 360 9.9 424.8 Abdomen Veïo coät soáng 65SU/HF M Helical 120 70 200 1(8.8) 2(32) 200 15.2 397 Aortic Angio 52SU/HF L(0) S&V 120 30 200L 0.5(0.5) 1(4) 4 2.9 1.1 Aortic Angio 52SU/HF L(1) S&V 120 100 200L 0.5(0.5) 1(4) 4 9.6 3.8 Aortic Angio 52SU/HF L(2) SureStart 135 50 200L 0.5(30) 1(4) xxx 6 145 Aortic Angio 52SU/HF L(3) Helical 135 300 200L 0.5(14.7) 1(16) 405 26.9 1.18Gy Aortic Angio Large 189SU/HF M(0) S&V 120 30 200M 0.5(0.5) 1(4) 4 2.2 0.9 LVTN: Moâ phoûng tính lieàu böùc xaï maùy chuïp caét lôùp ñieän toaùn (CT). www.bme.vn SVTH: LEÂ MINH ÑAÏT GVHD:Ts. HUYØNH QUAN G LINH86 Aortic Angio Large 189SU/HF M(1) S&V 120 30 200M 0.5(0.5) 1(4) 4 3.7 1.5 Aortic Angio Large 189SU/HF M(2) SureStart 120 50 200M 0.5(30) 1(4) xxx 3.7 89.1 Aortic Angio Large 189SU/HF M(3) Helical 120 150 200M 0.5(7.7) 2(32) 400 7.4 343.9 Aortic Angio Large 54SU/HF L(0) S&V 120 30 200(L) 0.5(0.5) 1(4) 4 2.9 1.1 Aortic Angio Large 54SU/HF L(1) S&V 120 80 200L 0.5(0.5) 1(4) 4 7.6 3.1 Aortic Angio Large 54SU/HF L(2) SureStart 135 50 200L 0.5(30) 1(4) xxx 6 145 Aortic Angio Large 54SU/HF L(3) Helical 135 350 200L 0.5(14.5) 1(16) 400 31.4 1.37Gy Arm Chuïp tay (ForArm Angio 174SU/HF S(0) S&V 120 30 204.4 0.5(0.5) 1(4) 4 4.9 1.9 Arm Chuïp tay (ForArm Angio 174SU/HF S(1) S&V 120 50 204.4 0.5(0.5) 1(4) 4 9.6 3.8 Arm Chuïp tay (ForArm Angio 174SU/HF S(2) SureStart 120 60 204.4 0.5(30) 2(32) xxx 4.9 116.6 Arm Chuïp tay (ForArm Angio 174SU/HF S(3) Helical 120 100 204.4 0.5(2.5) 2(32) 85.5 10.8 156.4 Brain 1-8 years old Helical 120 150 240 0.4(6.8) 1(16) 162 19.7 368.1 Brain 3/8 179SU/HF S(0) S&S 120 150 209.1(S) 1(6.0) 3(12.0) 72.0 30.4 225.4 Brain 3/8 179SU/HF S(1) S&S 120 100 209.1(S) 1(3.0) 8(32.0) 96.0 19.9 208.6 Brain 8 - 12 years old 111 SU/HF(0) S&S 120 120 240 0.5(3) 3(12) 72 12.2 87.7 Brain 8 - 12 years old 111 SU/HF(1) S&S 120 80 240 0.6(3) 6(24) 120 9.4 113.4 Brain Cranial-Caud 198SU/HF S(0) Helical 120 150 240(S) 0.75(6.0) 2(32.0) 170.0 24.4 459.4 Brain Cranial-Caud 198SU/HF S(1) S&S 120 100 240(S) 1(4.0) 3(12.0) 48.0 20.3 97.4 Brain Dental Scan 170SU/HF S Helical 120 150 240S 0.75(8.5) 1(16) 101.5 36.9 459.4 Brain Helical Helical 120 150 209.1(S) 0.6(9.6) 1(16.0) 150.0 29.5 516.6 Brain Sinus 181 SU/HF S(0) S&S 120 150 240(S) 1(4.0) 3(12.0) 48.0 30.4 146.1 Brain Sinus 181 SU/HF S(1) Helical 120 100 240(S) 1(3.0) 8(32.0) 96.0 19.9 190.9 Brain Temp Bones 12 SU/HF S(0) S&V 120 30 204.4 1.5(1.5) 1(4.0) 4.0 14.5 5.8 Brain Temp Bones 12 SU/HF S(1) Helical 120 300 204.4 0.5(9.6) 1(16) 159 43 298.6 Brain-Cow-Willis 169SU/HF S Helical 120 150 204.4 0.6(5.8) 1(16) 81.0 29.5 313 Cardiac Score 2mm Helical 197SU/HF(0) S&V 120 50 320M 0.5(0.5) 2(8) 8 2.7 1.9 Cardiac Score 2mm Helical 197SU/HF(1) Helical 120 250 320M 0.4(7.4) 2(32) 125 34.6 450.6 Chest non CE 7/7 191SU/HF S&S 120 150 320M 0.5(3) 8(32) 192 6.8 131.3 Child abdo 4-8 years 107SU/HF Helical 120 100 240 0.4(3.6) 2(32) 201 8.7 228.6 Child abdo 8-12 years 108SU/HF Helical 120 100 300 0.5(4.4) 2(32) 201 5 131 Child chest 4-8 years 103SU/HF S Helical 120 90 240 0.5(5.5) 1(16) 201 7.1 176.5 Coronary Angio 1mm Large 156SU/HF(0) SureStart 120 50 205M 0.4(24) 1(4.0) 8 3 71.3 Coronary Angio 1mm Large 156SU/HF(1) Helical 120 350 205M 0.4(21.7) 1(16) 160.5 72.4 1.26Gy Corotid Angio with Surestart 16 SU/HF S(0) S&V 120 30 204.4 0.5(0.5) 1(4) 4 4.9 1.9 Corotid Angio with Surestart 16 SU/HF S(1) S&V 120 30 204.4 0.5(0.5) 1(4) 4 4.9 1.9 Corotid Angio with Surestart 16 SU/HF S(2) SureStart 120 50 204.4 0.5(30) 0.5(2) xxx 12 144.5 Scan ScanMode Kv mA D-FOV (mm) Scantime (s) Thickness (mm) Range (mm) CTDI (mGy) DLP (mGy) C-Spine C1-C3 1mmx16 17SU/HF S Helical 120 100 210.9 0.75(12) 1(16) 208 18 431.2 C-Spine C1-T1 1mmx16 18SU/HF S Helical 120 150 210.9 0.75(18) 1(16) 252 36.9 1.01Gy CT Colonography 158SU/HF L(0) S&V 120 30 200 0.5(0.5) 1(4) 4 2.9 1.1 CT Colonography 158SU/HF L(1) Helical 120 300 200 0.5(16.7) 1(16) 467.5 26.9 1.35Gy Dual Phase Liver 188SU/HF M(0) GG-Helical 120 250 320M 0.5(3.8) 2(32) 160 12.4 279.2 Dual Phase Liver 188SU/HF M(1) GG-Helical 120 200 320M 0.5(6.1) 2(32) 300 9.9 362.3 Foot Chuïp chaân(0) S&V 120 30 240 0.5(0.5) 1(4) 4 4.9 1.9 Foot Chuïp chaân(1) S&V 120 60 240 0.5(30) 1(4) 240 9.7 233.2 LVTN: Moâ phoûng tính lieàu böùc xaï maùy chuïp caét lôùp ñieän toaùn (CT). www.bme.vn SVTH: LEÂ MINH ÑAÏT GVHD:Ts. HUYØNH QUAN G LINH87 Foot Chuïp chaân(2) Surestart 120 60 240 0.5(30) 2(32) 800 21.6 1.87Gy Foot Chuïp chaân(3) Helical 120 150 240 0.5(11.2) 2(32) 602 16.2 1.09Gy Kness Chuïp goái (Kness 2mm 84SU/HF S Helical 120 150 240 0.5(6.8) 2(32) 252 22.1 662 Lung HLC Helical 120 150 320M 0.75(10.8) 2(32) 365 11.2 480.2 Mamo CT Prone(0) Helical 120 150 320M 0.5(6.3) 1(16) 156 8.3 154.7 Mamo CT Prone(1) S&V 120 50 205M 0.4(24) 2(8) 8 2.7 2.2 Neck Hel 2SU/HF S Helical 120 100 204.4 1(16) 1(16) 150.0 32.8 574 Neorate chest 1-4 year 101SU/HF S Helical 120 50 240 0.5(5) 1(16) 155 4.5 90.2 Orthodout IC Face 38 SU/HF S Helical 120 150 204.4 0.6(5.9) 4(16) 84.0 29.5 315.9 Pelvis Bone 2mm Recon 1mm 70SU/HF L Helical 120 150 210.9L 0.5(6.9) 2(32) 351 9.6 396.7 Shoulder 2mm 90 SU/HF M Helical 120 150 320M 0.75(4.6) 2(32) 120 11.2 204.4 Soft Tissue Neck 2mm 195SU/HF S Helical 120 150 210.9 0.6(5.5) 2(32) 211.5 19.5 329.9 Total body 193SU/HF S(0) Helical 120 200 204.4S 0.5(6.5) 1(16) 116 32.8 465.8 Total body 193SU/HF S(1) Helical 120 150 205M 0.5(15.3) 2(32) 852 7.4 680.5 Total body 40SU/HF S(0) Helical 120 150 204.4S 0.6(5.8) 1(16) 81 29.5 313 Total body 40SU/HF S(1) Helical 120 150 205M 0.5(14.4) 2(32) 802 7.4 643.2 Total body(0) Helical 120 150 200.6S 0.5(5) 1(16) 84 24.6 268.2 Total body(1) Helical 120 200 200 0.5(16.1) 2(32) 900 9.9 954.9 Trauma Abdomen (cog-sag) 122SU/HF L(0) S&V 120 30 200 0.5(0.5) 1(4) 4 2.9 1.1 Trauma Abdomen (cog-sag) 122SU/HF L(1) Helical 135 250 200 0.5(16.4) 1(16) 455 22.4 1.10Gy LVTN: Moâ phoûng tính lieàu böùc xaï maùy ch uïp caét lôùp ñieän toaùn (CT). Trường ĐHBK TpHCM-2007 SVTH: LEÂ MINH ÑAÏT GVHD:Ts. HUYØNH QUAN G LINH1 13. PHUÏ LUÏC 2 PHUÏ LUÏC 2 KHAÛO SAÙT GIAÙ TRÒ CTDI TREÂN BEÄNH NHAÂN LVTN: Moâ phoûng tính lieàu böùc xaï maùy ch uïp caét lôùp ñieän toaùn (CT). www.bme.vn SVTH: LEÂ MINH ÑAÏT GVHD:Ts. HUYØNH QUAN G LINH1 CÔ QUAN KHAÛO SAÙT STT ID TEÂN BEÄNH NHAÂNTuoåi, giôùi tính kV mA CTDI (mGy) DLP (mGy.cm) Ñaàu Ngöïc Buïng T.thaân Khaùc 1 06112911 Cao Thò Uùt 43F 120 150 29.5 516.6 * 2 06112909 Buøi Thò Kim Thanh 37F 120 150 9.9 418.9 * 3 06112910 Buøi Thò Kim Thanh 37F 120 150 11.2 480.2 * 4 06112918 Tröông Höõu Baèng 36M 120 150 29.5 515.6 * 5 06112913 Phaïm Ngoïc Traâm 20F 120 150 36.9 456.6 * 6 06112916 Cao Thò Laém 45F 120 120 28.7 1.01Gy * 7 06112915 Chhon Meng 44F 120 150 59.5 428 * 8 06112920 Leâ Thò Quyeân 22F 120 120 39.6 420 * 9 6112925 Nguyeãn Ngoïc Phaùt 120 150 22 508 * 10 06112919 Leâ Thò Kim Hoaøng 120 90 14 642 * 11 06112927 Traàn Thò Chaùnh 120 150 29.5 578.6 * 12 06112928 Nguyeãn Khoa 13M 120 80 26.2 522.2 * 13 06112929 Harmeet Pental 43M 120 250 28.3 464.8 * 14 06112932 Daëng Quoác Baûo Traâm 25M 120 90 13.5 269.4 * 15 06112914 Tröông Myõ Dung 120 100 26.3 464.8 * 16 06112921 Buøi Thanh Vuõ Nhaân 2M 120 90 23.3 354.6 * 17 06112933 Nguyeãn Thanh truùc 9F 120 90 19.7 368 * 18 06112936 Traàn Vaên Thuûy 43M 120 90 29.5 587.5 * 19 06112938 Phaïm Thò Löông 24F 120 100 4.5 239.1 * 20 06112938 Phaïm Thò Löông 24F 120 100 14 621.9 * 21 06112938 Phaïm Thò Löông 24F 120 100 8 285.2 * 22 06112938 Phaïm Thò Löông 24F 120 100 9.6 346.3 * 23 06112930 Huyønh Vaên Thöøa 73M 120 250 7.8 322.5 * 24 06112945 Nguyeån Thò Ba 75M 120 120 42.8 813 * 25 06112948 Nguyeãn Ñöùc Thuaän Huaân 25M 120 150 24.3 520.8 * 26 06112946 Cao Thò Kim Hoa 38M 120 90 18.3 134.5 * 27 06112937 Phaïm Thò Phöông 34M 120 90 29.5 516.6 * 28 06112941 Huyønh Taân Kyø 54M 120 90 7.6 354.6 * 29 06112943 Nguyeãn Thò Bình 60F 120 120 14.5 654.5 * 30 06112960 Ñaëng Huøng 13M 120 120 39.4 712.1 * LVTN: Moâ phoûng tính lieàu böùc xaï maùy ch uïp caét lôùp ñieän toaùn (CT). www.bme.vn SVTH: LEÂ MINH ÑAÏT GVHD:Ts. HUYØNH QUAN G LINH2 CÔ QUAN KHAÛO SAÙT STT ID TEÂN BEÄNH NHAÂNTuoåi, giôùi tính kV mA CTDI (mGy) DLP (mGy.cm) Ñaàu Ngöïc Buïng T.thaân Khaùc 31 06112963 Traàn Thò Chia 56F 120 90 29.5 495.6 * 32 06112962 Traàn Thò Ngoïc Anh 62F 120 250 50.7 852.4 * 33 06112955 Traàn Thò Phoàn 45F 120 120 42.8 915.7 * 34 06112961 Nguyeãn Hoaøng Anh 21M 120 300 11 157.4 * 35 06112964 Löu Thò Leân 74F 120 120 8.3 415.6 * 36 06112966 Nguyeãn Thò Thô 32F 120 150 39.4 771 * 37 06112939 Mai Tuù Anh 120 150 12.3 507.3 * 38 06112940 Traàn Thò Minh Phöông 24F 120 240 13.4 561.3 * 39 06112951 Trònh Thò Kim Loan 46F 120 150 14.3 701.3 * 40 06112964 Buøi Vaên Nghò 76M 120 100 9.1 464.6 * 41 06112965 Ñònh thò Toá Nhaân 18F 120 150 8.9 333 * 42 06112966 Traàn Quyeàn 120 150 14.6 760.4 * 43 06112970 Nguyeãn Theá Toaøn 4M 120 150 9 168.8 * 44 06112973 Nguyeãn Tröôøng Giang 18M 120 200 18 364.6 * 45 06112974 Leâ Thò Trang 51F 120 200 39.4 771.5 * 46 06112965 Leâ Thò Thanh 42F 120 200 15.6 453.1 * 47 06120112 Löu Thò Thanh 31F 120 150 29.5 587.1 * 48 06120112 Löu Thò Thanh 31F 120 125 18.3 175 * 49 06120115 Vuõ Thò Thu Haø 24F 120 125 29.5 552 * 50 06120117 Nguyeãn Thò Thu Lyù 52F 120 150 29.5 516.3 * 51 06120118 Traàn Thò Aùnh 50F 120 250 18.3 175.4 * 52 06120119 Phaïm Thò Kim Loan 32F 120 250 59.5 903.6 * 53 06120120 Tröông Thò Phuùc Haäu 63F 120 250 30.4 219.2 * 54 06120121 Voõ Thò Hueä 63F 120 250 29.5 490.6 * 55 06120121 Voõ Thò Hueä 63F 120 150 18.3 395.6 * 56 06120122 Leâ Thò Loäc 53F 120 150 29.5 578.6 * 57 0612015 Nguyeãn Thò Möôøi 62F 120 200 47.6 348.5 * 58 06120126 Nguyeãn Duy Khang 9M 120 200 12 222.6 * 59 06120127 Hoà Thò Tuyeát 25F 120 150 13.5 277.5 * 60 06120131 Traàn Thò Höông 36F 120 150 13.5 235.5 * 61 06120130 Nguyeãn Thò Ngoïc Ngoan 43F 120 150 30.4 511.4 * LVTN: Moâ phoûng tính lieàu böùc xaï maùy ch uïp caét lôùp ñieän toaùn (CT). www.bme.vn SVTH: LEÂ MINH ÑAÏT GVHD:Ts. HUYØNH QUAN G LINH3 CÔ QUAN KHAÛO SAÙT STT ID TEÂN BEÄNH NHAÂNTuoåi, giôùi tính kV mA CTDI (mGy) DLP (mGy.cm) Ñaàu Ngöïc Buïng T.thaân Khaùc 62 06120132 Ngoâ Vaên Huøng 60M 120 200 29.5 622.9 * 63 06120159 Huyønh Thò Myõ Duyeân 120 200 29.5 634.3 * 64 06120161 Nguyeãn Vaên Haûi 28M 120 200 13.5 176 * 65 06120166 Döông Kyø Thanh 57M 120 150 36.9 278.6 * 66 06120168 Nguyeãn Vaên Vaân 30M 120 150 13.5 273.4 * 67 06120170 Haø Quang 44M 120 150 13.5 315.4 * 68 06120171 Leâ thò Hoa 120 150 29.5 352.1 * 69 06120129 Traàn Thò Haèng 44F 120 R400 24.3 634.2 * 70 06120139 Richard Fuller 59M 120 250 11.1 547.5 * 71 06120138 Nguyeãn Xuaân Khieâu 45M 120 R300 6.5 245.8 * 72 06120142 Nguyeãn Vaên Tieán 40M 120 R250 11.1 564.5 * 73 06120141 Phaïm Duy Xuaân 54M 120 150 42.8 941.4 * 74 06120133 Tröông Quoác Laân 72M 120 150 6.5 233.6 * 75 06120139 Richard Fuller 59M 120 R400 22.3 980.5 * 76 06120136 Taï Thò Ban 57F 120 R200 11.1 533.7 * 77 06120140 Nguyeãn Thò Anh 71F 120 R250 14 641.6 * 78 06120145 Leâ Thò Duyeân 31F 120 R400 7.9 623 * 79 06120143 Nguyeãn Thò Ngoïc Nhaãn 45F 120 90 18.1 851.6 * 80 06120149 Ngoâ Ñinh Nghóa 36M 120 R200 7.9 718.4 * 81 06120158 Leâ Vaên Ñöùc 35M 120 R300 8.4 387.6 * 82 06120158 Leâ Vaên Ñöùc 35M 120 R100 5.6 174.8 *