Khóa luận Đánh giá công tác đấu thầu gói thầu xây lắp của ban đầu tư và xây dựng thị xã Hương thủy, tỉnh Thừa Thiên Huế giai đoạn 2010 - 2012

Y = 0 + 1X1 + 2X2 + 3 X3 + 4 X4 + ui (4) 3. Liệu hình thức lựa chọn nhà thầu và phương thức đấu thầu có ảnh hưởng mạnh đến chất lượng công tác đấu thầu gói thầu xây lắp hay không? 3.1. Hình thức lựa chọn nhà thầu tuân thủ theo quy định của pháp luật hiện hành có ý nghĩa quan trọng và tích cực đến chất lượng công tác đấu thầu. Y = 0 + 1X1 + 2X2 + 3 X3 + 4 X4 + 5X5 + ui (5) 3.2. Phương thức đấu thầu phù hợp với tính chất của gói thầu tác động tích cực đến chất lượng công tác đấu thầu. Y = 0 + 1X1 + 2X2 + 3 X3 + 4 X4 + 5X5 + 6X6 + ui (6) 4. Liệu quy trình đánh giá HSDT có ảnh hưởng mạnh đến chất lượng công tác đấu thầu gói thầu xây lắp hay không? Quy trình đánh giá HSDT tuân thủ theo quy định của Chính phủ thì có ý nghĩa quan trọng và tích cực đến chất lượng công tác đấu thầu. Y = 0 + 1X1 + 2X2 + 3 X3 + 4 X4 + 5X5 + 6X6 + 7X7 + ui (7) 5. Liệu nội dung của hợp đồng được sử dụng có ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng công tác đấu thầu gói thầu xây lắp hay không? Nội dung của hợp đồng có các điều khoản rõ ràng, chi tiết thì có tác động tích cực đến việc Y = 0 + 1X1 + 2X2 + 3 X3 + 4 X4 + 5X5 + 6X6 + ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế Khóa Luận Tốt Nghiệp GVHD: ThS. Hồ Tú Linh SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Ánh 36 thực hiện gói thầu. 7X7 + 8X8 + ui (8) 2.2.3. Mô tả số liệu nghiên cứu Số liệu được khảo sát ở 3 phòng ban thuộc UBND thị xã Hương Thủy. Tổng số phiếu khảo sát 15 Cán bộ, chuyên viên, mỗi bảng khảo sát gồm 5 DA nên ta có 75 mẫu (xem bảng hỏi ở phụ lục). Phương pháp lấy mẫu là lấy mẫu ngẫu nhiên, thời gian khảo sát điều tra từ 04/03/2013 đến 25/03/2013.Thống kê mẫu điều tra theo đơn vị hành chính: Bảng 2.6: Số mẫu điều tra tại các phòng, ban chức năng thuộc UBND thị xã Hương Thủy STT Phòng, Ban chức năng Số mẫu Tỷ lệ (%) 1 Ban Đầu tư và Xây dựng 8 53,33% 2 Phòng Tài chính – Kế hoạch 4 26,67% 3 Phòng Quản lý đô thị 3 20,00% 4 Tổng cộng 15 100,00% Nguồn: Số liệu điều tra năm 2013 Theo bảng trên ta thấy số liệu điều tra được lấy chủ yếu ở Ban ĐT&XD vì ở đây là Phòng trực tiếp thực hiện công tác đấu thầu. Ngoài ra còn có các phòng được điều tra là phòng Kế hoạch – Tài chính và phòng Quản lý đô thị cũng tham gia vào quá trình đấu thầu. Bảng hỏi sử dụng thang đo từ 1 đến 5 để đánh giá mức độ đồng ý của người được hỏi với giả thiết đã được nêu. Ý nghĩa của các mức đánh giá: Giá trị đánh giá Ý nghĩa 1 Rất không đồng ý 2 Không đồng ý 3 Không ý kiến/trung bình 4 Đồng ý 5 Rất đồng ý ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế Khóa Luận Tốt Nghiệp GVHD: ThS. Hồ Tú Linh SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Ánh 37 Bảng 2.7: Mô tả số liệu điều tra N Giá trị nhỏ nhất Giá trị lớn nhất Giá trị trung bình Độ lệch chuẩn X1 75 3 5 3,97 0,716 X2 75 3 5 3,91 0,619 X3 75 1 3 2,01 0,707 X4 75 1 3 1,97 0,677 X5 75 3 5 3,88 0,697 X6 75 3 5 3,85 0,711 X7 75 3 5 3,97 0,657 X8 75 3 5 3,87 0,704 Nguồn: Kết quả phân tích số liệu thống kê trên SPSS18 Kiểm tra sự phân phối chuẩn của biến phụ thuộc Tiến hành kiểm tra sự phân phối chuẩn của biến phụ thuộc Y (Chất lượng công tác đấu thầu của Ban ĐT&XD thị xã Hương Thủy), ta có biểu đồ như sau: Nguồn: Kết quả phân tích số liệu thống kê trên SPSS18 Biểu đồ 2.1: Sự phân phối chuẩn của biến phụ thuộc Y ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế Khóa Luận Tốt Nghiệp GVHD: ThS. Hồ Tú Linh SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Ánh 38 Theo biểu đồ 2.1 ta thấy giá trị trung bình của biến phụ thuộc Y là 3,99 tương ứng với mức đánh giá là đồng ý và độ lệch chuẩn của Y là 0,707 <1 cho thấy giá trị của Y ít biến động so với giá trị trung bình. Như vậy, biến Y tuân theo quy luật phân phối chuẩn. Kiểm tra tính độc lập, không tương quan của các biến độc lập Hệ số tương quan nhắm kiểm tra tính độc lập hay không tương quan giữa các biến độc lập trong mô hình. Nếu hệ số tương quan giữa các cặp biến có giá trị tuyệt đối nhỏ hơn 0,7 thì có thể kết luận là 2 biến đó không tương quan với nhau. Giá trị kiểm tra tính tương quan được thể hiện ở bảng 2.8. Bảng 2.8: Kiểm tra tính tương quan giữa các biến độc lập Hệ số tương quan X1 X2 X3 X4 X5 X6 X7 X8 X1 1 0,330** 0,054 0,082 0,481** 0,364** 0,429** 0,315** X2 _ 1 -0,090 0,091 0,412** 0,521** 0,426** 0,312** X3 _ _ 1 -0,027 0,168 0,004 0,234* 0,004 X4 _ _ _ 1 0,050 0,132 -0,062 0,134 X5 _ _ _ _ 1 0,482** 0,436** 0,270** X6 _ _ _ _ _ 1 0,454** 0,230* X7 _ _ _ _ _ _ 1 0,343** X8 _ _ _ _ _ _ _ 1 Mức ý nghĩa thống kê:* với = 0,05 và ** với = 0,01 Nguồn: Kết quả phân tích số liệu thống kê trên SPSS18 Theo bảng 2.8 hệ số tương quan giữa các biến đều nhỏ hơn 0,7 chứng tỏ các biến độc lập của mô hình không có hiện tượng tương quan với nhau, do đó không ảnh hưởng đến hiệu lực của kiểm định thống kê. 2.2.4. Phân tích hồi quy Thông qua việc thiết lập phương trình hồi quy đa biến để tìm ra mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến chất lượng đấu thầu và sẽ chọn các yếu tố ảnh hưởng có ý nghĩa, từ đó phát huy những yếu tố có ảnh hưởng tốt và khắc phục những yếu tố có ảnh hưởng xấu. ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế Khóa Luận Tốt Nghiệp GVHD: ThS. Hồ Tú Linh SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Ánh 39 Sử dụng phương pháp Regression Linear trong SPSS kiểm định các giả thiết. Kết quả kiểm định được thể hiện qua bảng 2.9. Bảng 2.9: Kết quả kiểm định giả thiết Giá trị hệ số hồi quy Mô hình (1) Mô hình (2) Mô hình (3) Mô hình (4) Mô hình (5) Mô hình (6) Mô hình (7) Mô hình (8) 0 1,581 0,114 -0,224 -0,191 -0,440 -0,365 -0,888 -1,176 1 0,605** 0,455** 0,440** 0,442** 0,337** 0,317** 0,222** 0,195** 2 _ 0,529** 0,550** 0,552** 0,451** 0,349** 0,258** 0,255** 3 _ _ 0,155* 0,154* 0,105 _ _ _ 4 _ _ _ -0,022 _ _ _ _ 5 _ _ _ _ 0,287** 0,261** 0,192* 0,206** 6 _ _ _ _ _ 0,187* 0,099 _ 7 _ _ _ _ _ _ 0,469** 0,477** 8 _ _ _ _ _ _ _ 0,211** R2 điều chỉnh 0,376 0,555 0,573 0,568 0,624 0,636 0,767 0,800 Mức ý nghĩa thống kê:* với = 0,05 và ** với = 0,01 Nguồn: Kết quả phân tích số liệu thống kê trên SPSS Ý nghĩa của R2: R2 cho ta biết trong 100% của toàn bộ sự sai lệch (biến động) của Y so với giá trị trung bình của nó thì có bao nhiêu phần trăm là do biến X (còn gọi là biến giải thích) gây nên. Kết quả phân tích hồi quy tuyến tính cho thấy các biến độc lập giải thích cho sự thay đổi của chất lượng công tác đấu thầu tương đối cao. Mô hình (1) kiểm định giả thiết: “Năng lực của nhân sự tham gia chấm thầu ảnh hưởng tích cực và quan trọng đến chất lượng công tác đấu thầu” kết quả kiểm định cho thấy năng lực của nhân sự tham gia chấm thầu thật sự quan trọng và có ảnh hưởng ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế Khóa Luận Tốt Nghiệp GVHD: ThS. Hồ Tú Linh SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Ánh 40 lớn đến chất lượng của công tác đấu thầu. Kết quả kiểm định mô hình (2) có thể nói HSMT là yếu tố có ảnh hưởng lớn đến chất lượng công tác đấu thầu. Mô hình (3) kiểm định giả thiết: “Quy mô của gói thầu càng lớn thì chất lượng công tác đấu thầu càng cao” kết quả kiểm định cho thấy quy mô của gói thầu có ảnh hưởng đến chất lượng công tác đấu thầu. Kiểm định mô hình (4) kết quả không như dự đoán ban đầu tiến độ và thời gian thực hiện gói thầu ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng công tác đấu thầu. Tuy nhiên giả thiết này không có ý nghĩa thống kê nên ta có thể bỏ biến này ra khỏi mô hình. Mô hình (5) kiểm định giả thiết: “Hình thức lựa chọn nhà thầu tuân thủ theo quy định của pháp luật hiện hành có ý nghĩa quan trọng và tích cực đến chất lượng công tác đấu thầu” kết quả kiểm định cho thấy hình thức lựa chọn nhà thầu có ảnh hưởng tích cực và có tầm quan trọng đến chất lượng công tác đấu thầu. Tuy nhiên khi đưa thêm biến này vào thì biến X3 là biến không có ý nghĩa thống kê nên ta có thể loại biến X3 ra khỏi mô hình nghiên cứu. Thực tế đã cho thấy dù quy mô của gói thầu lớn hay nhỏ thì chất lượng của công tác đấu thầu cũng giống nhau. Sau khi kiểm định mô hình (6) ta thấy phương thức đấu thầu có ảnh hưởng đến chất lượng công tác đấu thầu nhưng mức độ ảnh hưởng của biến này là không lớn. Mô hình (7) kiểm định giả thiết: “Quy trình đánh giá HSDT tuân thủ theo quy định của Chính phủ thì chất lượng công tác đấu thầu càng cao” kết quả kiểm định cho thấy đây là biến có ảnh hưởng tích cực đến chất lượng công tác đấu thầu và là biến có ảnh hưởng lớn nhất. Vì đây là khâu quan trọng nhất trong công tác đấu thầu, quy trình xét thầu được thực hiện đúng theo quy định của Chính phủ không chỉ giúp cho đấu thầu được thực hiên công bằng mà còn tiết kiểm tối đa chi phí của gói thầu và nâng cao chất lượng của công trình. Tuy nhiên, khi đưa biến X7 với mức ý nghĩa = 0,05 thì biến X6 không có ý nghĩa thống kê nên ta có thể loại biến này ra khỏi mô hình nghiên cứu. Kiểm định mô hình (8) với giả thiết: “Nội dung của hợp đồng có các điều khoản rõ ràng, chi tiết thì tác động tích cực đến việc thực hiện gói thầu” kết quả kiểm định cho thấy đây là yếu tố có ảnh hưởng thứ 3 đến chất lượng công tác đấu thầu. ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế Khóa Luận Tốt Nghiệp GVHD: ThS. Hồ Tú Linh SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Ánh 41 2.2.5. Kết luận về công tác đâu thầu các gói thầu xây lắp của Ban Đầu tư và Xây dựng thị xã Hương Thủy - Tỉnh Thừa Thiên Huế giai đoạn 2010 – 2012. Bằng phương pháp Regression Linear, các học thuyết được kiểm định thông qua mô hình hồi quy. Từ các kết quả phân tích ở trên, các kết luận được rút ra: hầu hết các biến đều ảnh hưởng đến chất lượng đúng như giả thiết ban đầu chỉ có tiến độ và thời gian thực hiện gói thầu ngược lại với giả thiết đưa ra. Kết quả cụ thể được thể hiện qua bảng 2.10: Bảng 2.10 : Xu hướng tác động của các nhân tố đến chất lượng công tác đấu thầu Nhân tố Giả thiết Kết quả kiểm định Năng lực của nhân sự tham gia đấu thầu (X1) * HSMT của gói thầu (X2) * Quy mô của gói thầu (X3) Tiến độ và thời gian thực hiện gói thầu (X4) Hình thức lựa chọn nhà thầu (X5) * Phương thức đấu thầu (X6) Quy trình đánh giá HSDT (X7) * Nội dung hợp đồng (X8) * *: có ý nghĩa thống kê Các biến không có ý nghĩa thống kê là: quy mô của gói thầu, tiến độ và thời gian gói thầu, phương thức đấu thầu hay nói cách khác 3 biến này không ảnh hưởng đến chất lượng công tác đấu thầu. Thực tế tại Ban ĐT&XD thị xã cũng đã chứng minh điều đó. Gói thầu có quy mô lớn hay nhỏ, tiến độ và thời gian thực hiện dài hay ngắn đều được tầm quan trọng ngang nhau, đều được thực hiện đúng quy trình đấu thầu. Các yếu tố có ảnh hưởng đến chất lượng đấu thầu là: năng lực của nhân sự tham gia chấm thầu, nội dung của HSMT, hình thức lựa chọn nhà thầu, quy trình đánh giá HSDT và nội dung của hợp đồng. Đúng như giả thiết, các yếu tố này có ảnh hưởng đến chất lượng công tác đấu thầu theo hướng tích cực. Trong các yếu tố có ảnh hưởng đến chất lượng công tác đấu thầu thì quy trình đánh giá HSDT có ảnh hưởng nhiều nhất đến chất lượng công tác đấu thầu. ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế Khóa Luận Tốt Nghiệp GVHD: ThS. Hồ Tú Linh SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Ánh 42 2.3. Những mặt đạt được và những tồn tại trong công tác đấu thầu tại Ban Đầu tư và Xây dựng thị xã Hương Thủy. 2.3.1. Những mặt đạt được trong công tác đấu thầu tại Ban Đầu tư và Xây dựng thị xã Hương Thủy. 2.3.1.1. Về công tác đấu thầu Kế hoạch đấu thầu Kế hoạch đấu thầu được xây dựng tuân thủ cơ sở pháp lý của Luật Đấu thầu, nghi định 85/2009/NĐ-CP ngày 15/09/2009 của Chính Phủ. Nội dung kế hoạch đấu thầu đầy đủ theo quy định, việc phân chia gói thầu được đảm bảo tính chất kỹ thuật, trình tự thực hiện, đồng bộ và có quy mô hợp lý. Hình thức lựa chọn nhà thầu áp dụng cho từng gói thầu đúng Luật và các quy định hiện hành. Trình tự thủ tục, thẩm định và phê duyệt kế hoạch đấu thầu: Tuân thủ theo quy định của Luật Đấu thầu, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các Luật liên quan đến đầu tư xây dựng cơ bản số 38/2009/QH12 ngày 19/06/2009, nghị định 85/2009/NĐ- CP ngày 15/09/2009 của Chính Phủ về việc hướng dẫn thi hành Luật Đấu thàu và lựa chọn nhà thầu xây dựng theo Luật Xây dựng. Quá trình thực hiện ­ Thời gian tổ chức lựa chọn nhà thầu: Tuân thủ đúng quy định. Việc tổ chức lựa chọn nhà thầu về cơ bản trình tự, thời gian và quy trình tiến hành lựa chọn nhà thầu đã được Chủ đầu tư và Tổ chuyên gia thực hiện đúng theo quy định hiện hành. ­ Hợp đồng được ký kết căn cứ vào Kết quả thương thảo, hoàn thiện hợp đồng và Quyết định phê duyệt kết quả đấu thầu đối với gói thầu xây lắp, tuân thủ đúng quy định. Nguyên tắc xây dựng hợp đồng gói thầu xây lắp: Hợp đồng xây lắp đúng mẫu, phù hợp với các quy định của Luật Đấu thầu, Luật xây dựng và các quy định của pháp luật có liên quan, giá hợp đồng không vượt giá trúng thầu. Nội dung hợp đồng đầy đủ. ­ Trình tự thủ tục lập, thẩm định, phát hành hồ sơ yêu cầu, HSMT: Căn cứ lập HSMT, HSMT được tiến hành đúng quy định tại điểm a khoản 2 điều 23 Nghị định 85/2009/NĐ-CP. Nội dung hồ sơ được lập đúng quy định tại điểm b khoản 2 điều 23 Nghị định 85/2009/NĐ-CP và Thông tư số 04/2010/TT-BKH ngày 01/02/2010 vủa Bộ Kế hoạch và Đầu tư. ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế Khóa Luận Tốt Nghiệp GVHD: ThS. Hồ Tú Linh SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Ánh 43 ­ Đơn vị lập hồ sơ yêu cầu có năng lực đáp ứng yêu cầu. ­ Thẩm định hồ sơ yêu cầu, HSMT: Tổ thẩm định do Chủ đầu tư thành lập có chứng chỉ nghiệp vụ đấu thầu, có số năm kinh nghiệm đúng quy định và Báo cáo thẩm định đúng theo mẫu quy định hiện hành. ­ Thông báo mời thầu, thời gian phát hành hồ sơ yêu cầu đúng quy định. ­ Trình tự, thủ tục lựa chọn nhà thầu đúng quy định. Nhà thầu được lựa chọn có HSDT hợp lệ, đủ năng lực và kinh nghiệm, đáp ứng về mặt kỹ thuật và giá đề xuất không vượt giá gói thầu. ­ Hồ sơ tài liệu trình duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu đầy đủ, đúng quy định. ­ Công tác lưu trữ hồ sơ: Việc lưu trữ tài liệu và sắp xếp hồ sơ của Chủ đầu tư là tương đối tốt. 2.3.1.2. Về hiệu quả kinh tế Đấu thầu là hình thức mua sắm tiết kiệm, mới xuất hiện ở nước ta với những ưu điểm của nó là đảm bảo sự công bằng, bình đẳng giữa các nhà thầu. Nếu như trước đây các nhà thầu thường dựa vào các mối quan hệ với BMT hoặc các cơ quan có thẩm quyền để được thực hiện gói thầu thì hiện nay thông qua các cuộc đấu thầu được thực hiện minh bạch, công khai theo đúng pháp luật giúp chọn ra được nhà thầu có đầy đủ kinh nghiệm và năng lực để thực hiện công việc theo yêu cầu. Các nhà thầu sẽ được cạnh tranh công bằng, giống như một cuộc thi trong đó đề thi là HSMT, giám khảo là BMT, bài thi chính là HSDT của các nhà thầu. Nhà thầu nào muốn được thực hiện công việc thì phải chứng tỏ năng lực, kinh nghiệm của mình, giá đánh giá là thấp nhất. Điều đó đã giúp cho BMT chọn ra được những nhà thầu có đầy đủ kinh nghiệm và năng lực, đảm bảo chất lượng và tiến độ thực hiện gói thầu. Đối với các DA sử dụng nguồn vốn Ngân sách Nhà nước thì công tác đấu thầu lại càng quan trọng. Mặc dù mới thành lập cơ sở vật chất còn nhiều khó khăn, thiếu thốn, nguồn thu ngân sách hạn chế, nhưng Ban ĐT&XD đã có nhiều cố gắng tập trung, đẩy mạnh công tác đầu tư xây dựng cơ bản, tổ chức hoạt động đấu thầu nhằm tiết kiệm nguồn ngân sách. Cụ thể: ĐA ̣I ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế Khóa Luận Tốt Nghiệp GVHD: ThS. Hồ Tú Linh SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Ánh 44 Bảng 2.11: Tổng hợp kết quả lựa chọn nhà thầu các dự án sử dụng vốn ngân sách nhà nước giai đoạn 2010 – 2012 Đơn vị tính: Triệu đồng Lĩnh vực và hình thức Tổng giá gói thầu Tổng giá trúng thầu Chênh lệch LĨNH VỰC ĐẤU THẦU 1. Tư vấn 11.223,624 9.204,869 2.018,755 2. Mua sắm hàng hóa 430,303 429,623 0,680 3. Xây lắp 114.816,009 114.648,996 167,013 Tổng cộng 126.469,935 124.283,488 2.186,447 HÌNH THỨC ĐẤU THẦU 1. Đấu thầu rộng rãi 50.229,457 48.128,473 2.101,014 2. Chỉ định thầu 75.810,175 75.725,392 84,783 3. Chào hàng cạnh tranh 430,303 429,623 0,680 Tổng cộng 126.469,935 124.283,488 2.186,447 Nguồn: Ban ĐT&XD thị xã Hương Thủy Số liệu bảng trên phân loại theo lĩnh vực đấu thầu và hình thức đấu thầu nguồn vốn Ngân sách Nhà nước giai đoạn 2010 – 2012 cho thấy: ­ Giai đoạn 2010 – 2012 Ban ĐT&XD thị xã Hương Thủy đã tiết kiệm được 2.186,447 triệu đồng. ­ Về lĩnh vực đấu thầu: gói thầu tư vấn tiết kiệm được nhiều nhất 2.018,755 triệu đồng (tiết kiệm được 18%) so với giá gói thầu dự định tiếp đến là gói thầu xây lắp đã tiết kiệm được 167,013 triệu đồng và cuối cùng là gói thầu mua sắm hàng hóa đã tiết kiệm được cho ngân sách nhà nước 680.000 đồng. ­ Về hình thức đấu thầu: hình thức đấu thầu rộng rãi tiết kiệm cho ngân sách nhà nước lớn nhất với 2.101,014 triệu đồng tiếp theo là hình thức chỉ định thầu đã tiết kiệm được 84,783 triệu đồng và cuối cùng là hình thức chào hàng cạnh tranh tương ứng với gói thầu mua sắm hàng hóa ở trên đã tiết kiệm được 680.000 đồng. ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế Khóa Luận Tốt Nghiệp GVHD: ThS. Hồ Tú Linh SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Ánh 45 2.3.1.3. Hiệu quả về mặt xã hội Đấu thầu mang lại nhiều lợi ích cho xã hội như: chống ô nhiễm môi trường, giảm hiện tượng tham nhũng... cụ thể là: Thứ nhất, đấu thầu góp phần tích cực vào công tác chống ô nhiễm môi trường: Bởi vì, khi nhà thầu tham gia dự thầu thì trong HSDT bao giờ cũng có phần biện pháp thi công công trình, trong đó nêu rõ biện pháp đảm bảo an toàn lao động và vệ sinh môi trường, cảnh quan khi thi công. Hơn nữa, các nhà đầu tư luôn luôn chọn nhà thầu có công nghệ, kỹ thuật phù hợp với DA. Vì thế mà các tiêu chuẩn về môi trường cũng được đảm bảo. Thứ hai, đấu thầu góp phần giảm đáng kẻ hiện tượng tham nhũng, hối lộ, tiêu cực trong xã hội: Thông qua đấu thầu, tất cả nhà thầu đều được tham gia theo nguyên tắc công bằng, các nhà thầu cạnh tranh nhau thông qua năng lực của chính mình, trên cơ sở đó nhà đầu tư lựa chọn được nhà thầu có năng lực nhất. Các nhà thầu muốn được chọn phải chứng tỏ năng lực của mình trong HSDT: Năng lực cán bộ, năng lực thiết bị, kinh nghiệm,.. điều đó làm giảm hẳn sự tiêu cực trong thời gian qua. 2.3.2. Những tồn tại trong công tác đấu thầu tại Ban Đầu tư và Xây dựng thị xã Hương Thủy. 2.3.2.1. Năng lực của các nhà thầu tham dự còn hạn chế. Trong các cuộc đấu thầu thì các nhà thầu tham dự đấu thầu là một nhân tố quan trọng, quyết định tới sự thành công hay thất bại của cuộc đấu thầu. Do là một cơ quan nhà nước nên nguồn ngân sách hạn chế, các gói thầu của Ban chủ yếu là những gói thầu xây lắp và tư vấn không lớn nhiều nhà thầu vì lợi ích cá nhân mà tham dự năng lực không đúng như trong HSDT, làm mất thời gian tiền bạc trong việc tổ chức xét thầu. Vẫn tồn tại những gói thầu khi thi công xây lắp điều kiện tài chính tại thời điểm thực hiện không thể đáp ứng yêu cầu của công việc (trong khi ở thời điểm đấu thầu, năng lực tài chính của nhà thầu này vẫn đảm bảo). Cũng có những trường hợp cùng một lúc tham gia đấu thầu nhiều DA nên khi trúng thầu thì lại không đủ năng lực tài chính để thực hiện toàn bộ hoặc nếu có thì cũng không thể hoàn thành dứt điểm được, điều này dẫn đến làm chậm tiến độ, chất lượng của công trình cũng bị giảm đi. ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế Khóa Luận Tốt Nghiệp GVHD: ThS. Hồ Tú Linh SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Ánh 46 Hiện tượng giá dự thầu thấp vẫn còn tồn tại mặc dù giá gói thầu phê duyệt luôn được tính toán kỹ lưỡng, sát thực tế nguyên nhân chính của hiện tượng này là do: sự cạnh tranh giữa các nhà thầu, nhà thầu có lợi thế đặc biệt, sức ép giải quyết công ăn việc làm của nhà thầu, nhà thầu muốn tạo ấn tượng với BMT Việc bỏ thầu thấp trước mắt đảm bảo thắng lợi cho nhà thầu và về cơ bản tiết kiệm được nhiều tiền hơn cho BMT tuy nhiên nếu đó là lợi thế đặc biệt. Chi phí quá thấp khiến cho nhà thầu không thể đảm bảo chất lượng và tiến độ công trình, xét trên tổng thể bỏ thầu thấp gây thiệt hại cho cả hai bên. Do vậy trong quá trình tiến hành xét thầu nhiều gói thầu Ban ĐT&XD thị xã Hương Thủy đã cố gắng gắn với tình hình thực tế để xem nhà thầu có thể thực hiện được hay không. 2.3.2.2. Công tác đào tạo cán bộ cho hoạt động đấu thầu chưa được quan tâm đúng mức. Công tác đào tạo đội ngũ cán bộ cho hoạt động đấu thầu là rất quan trọng bởi luật đấu thầu chỉ là công cụ còn việc thực hiện thế nào lại phụ thuộc vào năng lực của các cán bộ. Ngay sau khi luật đấu thầu và nghị định 85/2009/NĐ-CP có hiệu lực, Ban ĐT&XD thị xã Hương Thủy đã cử các cán bộ, chuyên viên chuyên làm công tác đầu tư và quản lý đấu thầu tham gia các lớp tập huấn về nghiệp vụ đấu thầu đồng thời hướng dẫn, phổ biến đến các đơn vị chủ đầu tư để triển khai các DA trên cơ sở hướng dẫn của Bộ Kế hoạch và đầu tư. Mặc dù các cán bộ được cử đi tập huấn nhưng một số nội dung, quy định trong Luật vẫn chưa được nhận thức thấu đáo. Một số cán bộ kinh nghiệm tham gia còn hạn chế nên tính chuyên nghiệp chưa cao, việc đấu thầu cho một số gói thầu kết quả không như mong đợi. Công tác đào tạo các cán bộ đấu thầu chưa thường xuyên để họ có thể trau dồi kinh nghiệm nên chưa đáp ứng được trọn vẹn yêu cầu của công tác đấu thầu trên địa bàn. 2.3.2.3. Công tác chuẩn bị cho đấu thầu còn thiếu chất lượng. Có nhiều yếu tố ảnh hưởng, tác động tới công tác đấu thầu, trong số đó phải kể đến chất lượng một số công việc liên quan đến đấu thầu đó là chất lượng của báo cáo nghiên cứu khả thi tài liệu thiết kế, tổng dự toán hoặc dự toán. Một số trường hợp dự toán quá thấp gây khó khăn trong quá trình xét kết quả trúng thầu, phải điều chỉnh dự toán làm kéo theo dài thời gian. Cũng có những trường hơp thiết kế ban đầu không chuẩn xác, trong quá trình thực hiện phải thay đổi bổ sung dẫn đến làm tăng giá trị hợp đồng, kéo dài thời gian. Đây cũng là yếu tố dẫn đến thất thoát trong đầu tư xây dựng. ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế Khóa Luận Tốt Nghiệp GVHD: ThS. Hồ Tú Linh SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Ánh 47 Việc giám sát thực hiện hợp đồng còn nhiều bất cập. Dù kết quả đấu thầu là tốt, hợp đồng là đầy đủ mà không có được khâu giám sát tích cực thì vẫn không có được sản phẩm như ý muốn hoặc thời gian thực hiện hợp đồng bị kéo dài, chất lượng không đảm bảo, gây lãng phí thất thoát cho DA. Do nhu cầu bức bách về công ăn việc làm, không lường trước được sức mình nên có nhà thầu bỏ giá thầu thấp hơn giá thành xây lắp, hoặc nhận những công trình đòi hỏi công nghệ phức tạp quá khả năng của mình. Hậu quả là nhà thầu phải chấp nhận thua lỗ, hoặc công trình kém chất lượng hoặc không thể hoàn thành theo tiến độ. ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế Khóa Luận Tốt Nghiệp GVHD: ThS. Hồ Tú Linh SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Ánh 48 Chương 3: ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG TÁC ĐẤU THẦU TẠI BAN ĐẦU TƯ VÀ XÂY DỰNG THỊ XÃ HƯƠNG THỦY TỈNH THỪA THIÊN HUẾ 3.1. Định hướng Nhận thức rõ vai trò quan trọng của công tác đấu thầu trong hoạt động đầu tư, Ban ĐT&XD thị xã Hương Thủy đã chú trọng trong việc nâng cao công tác tổ chức đấu thầu, coi đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng trong thời gian tới. Định hướng cụ thể đó là: ­ Hoàn thiện công tác tổ chức đấu thầu theo đúng quy định của Nhà nước. ­ Duy trì các mối quan hệ tốt với các nhà thầu có kinh nghiệm, tạo môi trường cạnh tranh, bình đẳng giữa các nhà thầu, nâng cao uy tín của Ban ĐT&XD thị xã Hương Thủy. ­ Nâng cao năng lực và kinh nghiệm của các cán bộ tham gia công tác tổ chức đấu thầu. ­ Nâng cao chất lượng công tác tổ chức đấu thầu, thường xuyên cập nhật kịp thời những thông tin thay đổi trong quy định về đấu thầu. 3.2. Giải pháp 3.2.1. Bồi dưỡng nâng cao trình độ đội ngũ nhân sự về hoạt động đấu thầu. Đội ngũ cán bộ tham gia công tác đấu thầu có vai trò cực kỳ quan trọng, mặc dù theo phân tích ở trên thì đội ngũ cán bộ phụ trách đấu thầu của UBND quận có nhiều đóng góp tích cực nhưng vẫn còn những hạn chế. Để loại bỏ những tiêu cực xuất phát từ khía cạnh nhân sự và để nâng cao hơn nữa trình độ và kinh nghiệm thực tế của các cán bộ phụ trách đấu thầu, Ban ĐT&XD có thể: ­ Mở các lớp tập huấn dài hạn, giải thích các quy định của Nhà nước liên quan tới đấu thầu, trình bày cách thức xây dựng phương pháp tổ chức đấu thầu và quản lý hoạt động này một cách khoa học. Qua đó giúp cho cán bộ đấu thầu cập nhật các quy định mới và có được phương pháp khoa học trong việc tổ chức đấu thầu. ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế Khóa Luận Tốt Nghiệp GVHD: ThS. Hồ Tú Linh SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Ánh 49 ­ Tăng cường phổ biến, hướng dẫn thực hiện Quy chế đấu thầu và Luật đấu thầu thông qua việc bồi dưỡng nghiệp vụ thường xuyên cho các chuyên gia thực hiện công tác đấu thầu. ­ Ngoài ra Ban cũng cần phải chú ý trong việc tuyển chọn nhân sự mới, đào tạo thêm những nhân viên mới có chuyên môn, nghiệp vụ trong việc chấm thầu, xét thầu để ngày càng nâng cao hiệu quả công tác đấu thầu. Đội ngũ nhân sự đấu thầu được nâng cao về trình độ sẽ giúp cho công tác tổ chức đấu thầu được thực hiện nghiêm chỉnh, công tác quản lý, giám sát được thực hiện một cách toàn diện sẽ giúp cho chất lượng và hiệu quả đấu thầu được nâng cao rõ rệt. 3.2.2. Nâng cao năng lực nhà thầu. Các nhà thầu khi tham gia đấu thầu cần phải xém xét đặc điểm của gói thầu có phù hợp với trình độ, chuyên môn của mình hay không tránh trường hợp tham gia đấu thầu những gói thầu có quy mô lớn, kỹ thuật phức tạp vượt quá khả năng của nhà thầu. Khi tham gia đấu thầu cần xây dựng chiến lược đấu thầu cụ thể của đơn vị mình để có thể tăng các cơ hội trúng thầu thi công các các công trình, cần nghiên cứu kỹ các yêu cầu của gói thầu để có thể đưa ra các phương án phù hợp đảm bảo yêu cầu với chi phí thấp nhất. Về phía BMT cần theo dõi tìm hiểu kỹ về năng lực cũng như tình hình tài chính của các nhà thầu tham gia đấu thầu. Tìm kiếm thêm các nhà thầu mới để có khả năng tiếp cận với hàng hóa mới, tiết kiệm chi phí hơn với các biện pháp cụ thể sau: ­ Để nâng cao hiệu quả đấu thầu thì cần phải đa dạng hoá và nâng cao tính cạnh tranh giữa các nhà thầu. Do đó, cần khuyến khích đấu thầu rộng rãi, vì đấu thầu rộng rãi sẽ tăng được số lượng nhà thầu. Khi đó, tính cạnh tranh càng cao, càng có nhiều cơ hội để lựa chọn nhà thầu tốt nhất, cũng như nâng cao tính cạnh tranh, công bằng, minh bạch. ­ Để tăng số lượng nhà thầu tham gia thì Ban ĐT&XD có thể tăng thời gian nộp HSDT, để có nhiều thời gian cho các nhà thầu chuẩn bị tốt HSDT, thông báo rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng. ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế Khóa Luận Tốt Nghiệp GVHD: ThS. Hồ Tú Linh SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Ánh 50 3.2.3. Nâng cao công tác chuẩn bị đấu thầu  Lập kế hoạch đấu thầu một cách chi tiết và hợp lí: Lập kế hoạch đấu thầu là hoạt động có ảnh hưởng trực tiếp tới quá trình đấu thầu. Kế hoạch đấu thầu càng chi tiết và hợp lí sẽ giúp cho tổ chuyên gia đấu thầu và các cán bộ tham gia vào công tác đấu thầu có thể hoàn thiện các công việc một cách nhanh chóng và hợp lí, đảm bảo các nguyên tắc yêu cầu về thời gian cũng như chất lượng công việc. Để lập được một kế hoạch đấu thầu đạt chất lượng tốt thì cần phải đảm bảo những yêu cầu sau: ­ Kế hoạch đấu thầu phải lập cho toàn bộ DA; trường hợp chưa đủ điều kiện lập cho toàn bộ DA và cấp bách thì được phép lập kế hoạch đấu thầu cho một số gói thầu để thực hiện trước. ­ Trong kế hoạch đấu thầu phải nêu rõ số lượng gói thầu và nội dung của từng gói thầu. Nội dung của từng gói thầu bao gồm: tên gói thầu, giá gói thầu, nguồn vốn, hình thức lựa chọn nhà thầu và phương thức đấu thầu, thời gian lựa chọn nhà thầu, hình thức hợp đồng, thời gian thực hiện hợp đồng. ­ Việc phân chia DA thành các gói thầu phải căn cứ theo tính chất kỹ thuật, trình tự thực hiện, bảo đảm tính đồng bộ của DA và có quy mô gói thầu hợp lý (quy mô gói thầu phải phù hợp với điều kiện hoàn cảnh của DA, năng lực của nhà thầu hiện tại và phù hợp với sự phát triển của thị trường địa phương). Mỗi gói thầu chỉ có một HSMT và được tiến hành đấu thầu một lần. Một gói thầu được thực hiện theo một hợp đồng; trường hợp gói thầu gồm nhiều phần độc lập thì được thực hiện theo một hoặc nhiều hợp đồng. ­ Kế hoạch đấu thầu phải được người có thẩm quyền phê duyệt bằng văn bản sau khi phê duyệt quyết định đầu tư hoặc phê duyệt đồng thời với quyết định đầu tư trong trường hợp đủ điều kiện để làm cơ sở pháp lý cho chủ đầu tư tổ chức lựa chọn nhà thầu. ­ Cần phải xác định rõ những hạng mục hàng hóa cần được bổ sung, mua mới và nâng cấp, dựa trên những nhu cầu thực tế, tránh hiện tượng thiếu sót cũng như vượt quá nhu cầu thực tế của công ty, hàng hóa mua sắm không phù hợp với trang thiết bị đang được vận hành, lãng phí nguồn vốn kinh doanh. ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế Khóa Luận Tốt Nghiệp GVHD: ThS. Hồ Tú Linh SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Ánh 51 ­ Phân chia DA thành các gói thầu nhỏ một cách đồng bộ và hợp lí dựa trên đặc điểm cũng như quy mô nhu cầu mua sắm. Việc phân chia này phải đảm bảo nguyên tắc quá trình thực hiện, triển khai của gói thầu này không phụ thuộc vào quá trình thực hiện, triển khai của gói thầu khác. Điều này yêu cầu những cán bộ tham gia lập kế hoạch phải có am hiểu về lĩnh vực mua sắm của gói thầu cũng như nắm vững các quy định, quy trình thực hiện của gói thầu. ­ Cần phải nghiên cứu kĩ biến động thị trường, dựa vào cơ sở giá của những gói thầu có nội dung tương tự đã được thực hiện trong thời gian trước đây. Ngoài ra cũng cần phải tính đến các chi phí dự phòng phát sinh của gói thầu nhằm xây dựng được một giá trị dự toán của gói thầu hợp lí nhất là cơ sở để xác định giá trúng thầu sau này. ­ Để nâng cao chất lượng kế hoạch đấu thầu thì các công việc được tiến hành trước đó như khảo sát, lập thiết kế kĩ thuật, tổng dự toán và dự toán cần được thực hiện kĩ càng thì việc phân chia các gói thầu, việc xác định giá gói thầu, hình thức hợp đồng và thời gian thực hiện mới đảm bảo tính chính xác. Đặc biệt cần quán triệt chỉ thị của chính phủ là không chia nhỏ các gói thầu để tiến hành chỉ định thầu. Nâng cao chất lượng công tác chuẩn bị HSMT: Công tác chuẩn bị HSMT đóng vai trò hết sức quan trọng trong quy trình đấu thầu. Muốn nhận được một HSDT tốt, đạt chất lượng cao thì HSMT cần phải được lập một cách đầy đủ, chính xác, tránh việc phải sửa đổi HSMT, gây tốn kém thời gian, ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện DA. Một HSMT tốt cần phải được xây dựng theo những nội dung và hình thức đã được chuẩn hóa, cụ thể như: ­ Về nội dung: + Cung cấp đầy đủ thông tin cần thiết cho nhà thầu, thông tin phải nhất quán. + Các yêu cầu để thực hiện gói thầu (bao gồm yêu cầu đối với nhà thầu và đối với sản phẩm do nhà thầu cung cấp) phải rõ ràng, cụ thể và có tính khả thi. + Phát huy tính sáng tạo của nhà thầu. ­ Về hình thức: + Trình bày cẩn thận, rõ ràng, văn phong trong sáng. + Các phần nội dung cần được đánh số thứ tự để thuận lợi cho việc tìm kiếm thông tin. ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế Khóa Luận Tốt Nghiệp GVHD: ThS. Hồ Tú Linh SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Ánh 52 HSMT cần được xây dựng một cách chi tiết, rõ ràng và chính xác, tránh tình trạng các yêu cầu đưa ra một cách chung chung, không chi tiết, gây khó khăn cho các nhà thầu, dẫn tới số lượng nhà thầu tham gia ít, chất lượng các HSDT thấp, ảnh hưởng tới quá trình chấm thầu và đánh giá các HSDT. Trong HSMT cần phải quy định cụ thể khi chậm tiến độ triển khai vận hành lắp ráp thì phải xác định nguyên nhân và đề ra các biện pháp giải quyết. Nếu lỗi xuất phát từ phía nhà thầu thì nhà thầu phải có biện pháp đẩy nhanh tiến độ và sẽ không được trả chi phí cho biện pháp đó. Ngược lại, nếu lỗi là do phía công ty thì chi phí này sẽ do công ty chi trả. Hai bộ phận quan trọng trong HSMT là Chỉ dẫn cho các nhà thầu và Bản tiên lượng càng được soạn thảo kỹ lưỡng, đầy đủ và chính xác bao nhiêu thì thông tin cho các nhà thầu càng rõ ràng, đầy đủ bấy nhiêu. Ngoài ra, trong HSMT, tiêu chuẩn đánh giá HSDT được coi là một phần khá quan trọng, nó chính là căn cứ, cơ sở để tổ chuyên gia đấu thầu có thể lựa chọn, đánh giá một cách công bằng, chính xác các HSDT có khả năng đáp ứng tốt nhất những yêu cầu đặt ra của gói thầu. Việc tiêu chuẩn đánh giá càng được xây dựng chi tiết và rõ ràng sẽ càng giúp cho nhà thầu có thể tự đánh giá được khả năng thực sự của HSDT của mình. Qua đó, tránh những tình trạng tiêu chí đánh giá quá chung chung, không rõ ràng, dẫn tới sự không tán thành của các nhà thầu đối với kết quả chấm thầu của tổ chuyên gia. Không những vậy, các tiêu chí được phân chia, nêu rõ tạo điều kiện thuận lợi cho tổ chuyên gia tiến hành công việc chấm thầu được diễn ra một cách nhanh chóng và chính xác. Việc soạn hảo HSMT cần phải do những người có chuyên môn, kinh nghiệm, am hiểu các quy đinh luật pháp liên quan đến gói thầu và có khả năng soạn thảo hợp đồng tốt để có thể đưa ra được những thông tin chính xác, nhằm đảm bảo tính hiệu quả cho công tác đấu thầu. Với các gói thầu đòi hỏi kĩ thuật cao, cần phải phân công cho các tổ chuyên gia có nhiều kinh nghiệm, am hiểu lĩnh vực của gói thầu từ đó đưa ra những tiêu chuẩn kĩ thuật cụ thể, chi tiết để định hướng cho các nhà thầu đồng thời cũng thống nhất và đem lại hiệu quả cho công tác chấm thầu. ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế Khóa Luận Tốt Nghiệp GVHD: ThS. Hồ Tú Linh SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Ánh 53 Trước khi soạn thảo HSMT cần tiến hành khảo sát, thiết kế kĩ càng tuân thủ nghiêm ngặt quy trình kĩ thuật mà nhà nước quy định để tránh hiện tượng tiên lượng mời thầu không chính xác, sự phát sinh khối lượng thi công dẫn tới phải thay đổi tổng dự toán. Các tiêu chí lựa chọn nhà thầu về mặt kỹ thuật được quy định trong HSMT cần đảm bảo được tiêu chuẩn hóa. Các tiêu chí lựa chọn nhà thầu về kỹ thuật là một trong những cơ sở để đánh giá lựa chọn nhà thầu. Việc lựa chọn nhà thầu có chính xác hay không tuỳ thuộc rất nhiều vào tiêu chí này. Do vậy hệ thống các tiêu chí lựa chọn nhà thầu về kỹ thuật cần được xây dựng một cách logic hợp lý và công bằng. Khi xây dựng các tiêu chí cần dựa trên cơ sở thiết kế kỹ thuật và có sự cố vấn của những tổ chức tư vấn có kinh nghiệm. Hết sức tránh tình trạng đặt ra những tiêu chí không cần thiết, không phù hợp, hoặc chỉ có 1 nhà thầu đáp ứng được. Hệ thống tiêu chuẩn này phải luôn được sửa đổi điều chỉnh theo hướng hợp lý hơn qua mỗi gói thầu vì những gói thầu dù có tính chất kỹ thuật tương tự nhau nhưng vẫn có chỗ khác biệt, cần phải có những tiêu chuẩn đánh giá khác nhau. Các tiêu chí phải được sắp xếp khoa học, dễ hiểu để các nhà thầu làm HSDT được dễ dàng hơn. Cũng nhờ đó mà việc xét thầu diễn ra được đơn giản chính xác thuận lợi. Mặt khác, việc tiêu chuẩn hoá các tiêu chí lựa chọn nhà thầu còn nâng cao tính cạnh tranh giữa các nhà thầu tham gia đấu thầu vì họ biết rõ HSDT của mình được đánh giá như thế nào và có giải pháp kỹ thuật phù hợp không. Mặt khác, các cán bộ phụ trách soạn thảo HSMT cần tránh việc phụ thuộc quá nhiều vào mẫu HSMT mà Bộ Kế hoạch Đầu tư ban hành, tránh tư tưởng chỉ cần đảm bảo các nội dung trong mẫu ban hành là đảm bảo quy định của pháp luật. Những tiêu chuẩn đánh giá chung chung không loại bỏ được HSDT ngay từ những vòng đánh giá sơ bộ và đánh giá năng lực kinh nghiệm gây ra những lãng phí trong nhân lực, thời gian cho cả nhà thầu tham gia cũng như tổ chuyên gia chấm thầu và chủ đầu tư. HSMT càng được chuẩn bị kĩ lưỡng thì các công việc lựa chọn và đánh giá HSDT càng được thực hiện nhanh chóng. Tuy nhiên cũng không nên quy định quá chi tiết khiến các nhà thầu có tâm lý không muốn tham gia dự thầu vì quá nhiều điều khoản, tiêu chuẩn. ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế Khóa Luận Tốt Nghiệp GVHD: ThS. Hồ Tú Linh SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Ánh 54 PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1. Kết luận Tuy mới chỉ xuất hiện ở nước ta được hơn 20 năm nhưng hoạt động đấu thầu đã khẳng định được ưu điểm của mình và trở thành công cụ quản lý hữu việc sử dụng nguồn vốn Ngân sách Nhà nước hiệu quả. Nhằm đánh giá hiệu quả của công tác đấu thầu tại địa phương tôi đã chọn đề tài “Đánh giá công tác đấu thầu gói thầu xây lắp của Ban ĐT&XD thị xã Hương Thủy, tỉnh thừa Thiên Huế giai đoạn 2010 – 2012” làm đề tài nghiên cứu. Bài nghiên cứu đã rút ra được những nội dung cơ bản sau: Các yếu tố trực tiếp ảnh hưởng đến chất lượng công tác đấu thầu tại Ban ĐT&XD thị xã gồm: năng lực của nhân sự tham gia chấm thầu, nội dung của HSMT, hình thức lựa chọn nhà thầu, quy trình đánh giá HSDT và nội dung của hợp đồng. Trong đó, quy trình đánh giá HSDT có ảnh hưởng lớn nhất. Ban ĐT&XD đã tuân thủ đúng theo quy định của Chính phủ trong việc thực hiện công tác đấu thầu do đó đã tiết kiệm cho ngân sách nhà nước được 2.186,447 triệu đồng; hạn chế được việc ô nhiễm môi trường, tham những Bên cạnh những mặt đạt được đó Ban ĐT&XD còn có những tồn tại như: năng lực của các nhà thầu tham dự còn hạn chế, công tác đào tạo cán bộ cho hoạt động đấu thầu chưa được quan tâm đúng mức và công tác chuẩn bị cho đấu thầu còn thiếu chất lượng Bài nghiên cứu cũng đã đưa ra một số giải pháp nhằm khắc phục những mặt còn tồn tại trong công tác đấu thầu gói thầu xây lắp nói riêng và công tác đấu thầu của Ban ĐT&XD thị xã Hương Thủy nói chung. 2. Kiến nghị 2.1. Hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật về đấu thầu Ngay từ khi ra đời cho đến nay, quy chế đấu thầu thường xuyên thay đổi, tuy nhiên để thực sự là một công cụ quản lý hữu hiệu của Nhà nước trong hoạt động đấu thầu thì hệ thống các văn bản pháp luật cần phải nhất quán, có quy tắc nghiêm ngặt đảm bảo hiệu quả trong việc sử dụng nguồn vốn Ngân sách Nhà nước. Trong thời gian quan việc xây dựng và ban hành, sửa đổi các văn bản pháp luật về đấu thầu, các mẫu hồ sơ chuẩn về đấu thầu được cải thiện, tuy nhiên nhiều khi vẫn không ăn khớp, có sự ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế Khóa Luận Tốt Nghiệp GVHD: ThS. Hồ Tú Linh SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Ánh 55 chồng chéo giữa các quy định. Để công tác đấu thầu ngày càng được nâng cao về chất lượng thì Luật đấu thầu phải tạo ra một hành lang pháp lý đầy đủ và chặt chẽ trong lĩnh vực đấu thầu. Mục tiêu là sử dụng nguồn Ngân sách nhà nước một cách hiệu quả và tiết kiệm nhất, tránh thất thoát lãng phí, đảm bảo sự công khai, minh bạch và công bằng trong hoạt động đấu thầu. Vì vậy Nhà nước và các cơ quan chức năng cần tiếp tục nghiên cứu và ban hành các văn bản hướng dẫn chi tiết về Luật đấu thầu, ban hành một mẫu hồ sơ chuẩn chung, xử phạt nghiêm khắc đối với hiện tượng móc ngoặc, thỏa thuận ngầm giữa các bên tham gia đấu thầu. Có như vậy mới có thể tạo ra môi trường cạnh tranh lành mạnh, để hoạt động đấu thầu nói riêng diễn ra minh bạch, công bằng, hoạt động đầu tư nói chung mang lại hiệu quả lớn xây dựng và phát triển đất nước. Bên cạnh đó cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát của các cơ quan Nhà nước, có các biện pháp xử lý nghiêm các hành vi vi phạm quy định để cho các bên tham gia công tác đấu thầu thực hiện nghiêm túc các quy định đã đề ra. 2.2. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý các hành vi vi phạm trong đấu thầu Do đặc thù của nền kinh tế Việt Nam hiện nay là chỉ các cuộc mua sắm hàng hóa sử dụng nguồn vốn nhà nước thì mới phải tuân thủ các quy định về đầu tư và đấu thầu, Luật đấu thầu đã đi vào thực thi 01/01/2006 tuy nhiên vẫn còn không ít những sai phạm xảy ra, nhiều nơi còn thực hiện chưa nghiêm túc nên gây lãng phí nguồn ngân sách Quốc gia. Chính vì thế mà công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý các sai phạm trong đấu thầu càng có vai trò quan trọng. Nhà nước cần tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra trong đấu thầu để hạn chế những tiêu cực có thể xảy ra. Để công tác thanh tra, kiểm tra có hiệu quả thì trước hết cần hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật về đấu thầu, để Luật đấu thầu thực sự trở thành căn cứ pháp lý vững chắc nhất trong công tác quản lý đấu thầu của nhà nước. Song song với đó là việc giảm bớt các thủ tục hành chính rườm rà, tăng cường sự tự chủ, sáng tạo của các đơn vị. Nhà nước cần xóa bỏ những thủ tục không cần thiết, chính những sự can thiệp quá sâu đó lại tác động tiêu cực dẫn tới việc tham ô, hối lộ. Nhà nước và các cơ quan chức năng cần thành lập các tổ thanh tra, có phân cấp rõ ràng, tránh đùn đẩy trách nhiệm để kịp thời ngăn chặn những sai phạm và xử lý thích đáng. Bộ máy quản lý nhà nước về đấu thầu cần xử lý tốt các đơn thư, tố ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế Khóa Luận Tốt Nghiệp GVHD: ThS. Hồ Tú Linh SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Ánh 56 cáo đối với hoạt động đấu thầu để tạo uy tín cho người thực hiện, giúp họ thực sự yên tâm là có một bộ máy quản lý tốt. Trong thời gian qua, trong lĩnh vực đấu thầu xảy ra nhiều vụ thất thoát, lãng phí tiền của Nhà nước, ảnh hưởng đến chất lượng công trình chính vì vậy cần quan tâm tới các cán bộ tham gia giám sát, chú ý hơn nữa tới việc nâng cao trình độ cho các tổ chức tư vấn giám sát. 2.3. Hoạt động đấu thầu cần tuân thủ đầy đủ các nguyên tắc công bằng, cạnh tranh, minh bạch và công khai. Thực tế cho thấy trong thời gian qua hoạt động đấu thầu xảy ra nhiều sai sót, gây thất thoát, lãng phí nguồn Ngân sách hạn hẹp của Nhà nước, trong nhiều trường hợp công luận có những ý kiến, phát hiện hoàn toàn chính xác, có phần khách quan hơn những phản ảnh trực tiếp của cơ quan giám sát. Vì vậy nhà nước và các cơ quan tổ chức tiến hành công khai, minh bạch hơn nữa hoạt động đấu thầu để tất cả cùng theo dõi, giám sát. Hiện nay tờ thông tin về đấu thầu và trang WEB đấu thầu, hệ thống dữ liệu điện tử là công cụ hữu hiệu trong việc đảm bảo kịp thời các thông tin liên quan đến đấu thầu. Tuy nhiên, các thông tin cần đăng tải theo một quy tắc thích hợp, đầy đủ và phù hợp hơn để có thể dễ dàng tìm hiểu các thông tin liên quan đến đấu thầu. Khi các thông tin được công khai, minh bạch, buộc những người tham gia phải tuân thủ theo các quy định, góp phần đưa hoạt động đấu thầu đi vào nề nếp đảm bảo sự công bằng cho các nhà thầu, tính cạnh tranh giữa các nhà thầu được nâng cao, đảm bảo hiệu quả việc sử dụng nguồn vốn. Bởi xét cho cùng nguồn vốn của Nhà nước cũng là vốn của toàn dân, họ cũng có quyền được theo dõi, giám sát để đảm bảo nguồn vốn này được sử dụng đúng mục đích và hiệu quả, đem lại sự phát triển cho đất nước.ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế Khóa Luận Tốt Nghiệp GVHD: ThS. Hồ Tú Linh SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Ánh 57 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Ban Đầu tư và Xây dựng thị xã Hương Thủy, Thủ tục tổ chức đấu thầu, Hương Thủy, Huế. 2. Ban Đầu tư và Xây dựng thị xã Hương Thủy, Hồ sơ mời thầu của các dự án, Hương Thủy, Huế. 3. Ban Đầu tư và Xây dựng thị xã Hương Thủy (2011, 2011, 2012), Báo cáo tình hình thực hiện công tác đấu thầu, Hương Thủy, Huế. 4. PGS.TS. Hoàng Hữu Hòa (2001), Phân tích số liệu thống kê, Huế, (trang 39 – trang 57). 5. Luật đấu thầu số 61/2005/QH11 của Quốc hội khóa 11, kỳ họp thứ 8 có hiệu lực từ ngày 01/04/2006 6. Nghị định số 85/2009/NĐ-CP ngày 15/10/2009 của Chính Phủ về hướng dẫn thi hành Luật Đấu thầu và lựa chọn nhà thầu xây dựng theo Luật Xây dựng 7. Luật sửa đổi số 38/2009/QH12 của Quốc hội khóa 12, kỳ họp thứ 5 có hiệu lực từ ngày 01/08/2009. 8. Th.S Hồ Tú Linh (2012), Slide bài giảng môn Đấu thầu 9. Ủy ban nhân dân thị xã Hương Thủy (2010, 2011, 2012), Báo cáo tình hình kinh tế - xã hội, Hương Thủy, Huế. 10. Một số trang web: ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế Khóa Luận Tốt Nghiệp GVHD: ThS. Hồ Tú Linh SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Ánh 58 PHỤ LỤC PHIẾU ĐIỀU TRA Mã số phiếu: Xin chào anh/chị, tôi là sinh viên trường Đại học Kinh tế Huế. Hiện nay, tôi đang thực hiện một nghiên cứu về Đánh giá công tác đấu thầu gói thầu xây lắp của Ban Đầu tư và Xây dựng thị xã Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên Huế. Xin anh/chị vui lòng dành cho tôi một ít thời gian để trả lời một số câu hỏi bên dưới. Mọi thông tin anh/chị cung cấp sẽ được đảm bảo giữ bí mật và chỉ phục vụ cho mục đích nghiên cứu. Xin chân thành cảm ơn anh/chị. Anh/chị vui lòng cho biết mức độ đồng ý của anh/chị đối với các phát biểu sau: XIN ĐÁNH DẤU VÀO SỐ THÍCH HỢP VỚI QUY ƯỚC: (1): hoàn toàn không đồng ý (2): không đồng ý (3): trung lập (4): đồng ý (5): hoàn toàn đồng ý GÓI THẦU XÂY LẮP THUỘC DỰ ÁN ĐƯỜNG THANH LAM 1. Năng lực của nhân sự tham gia chấm thầu ảnh hưởng tích cực và quan trọng đến chất lượng công tác đấu thầu. 1 2 3 4 5 2. Nội dung HSMT càng chi tiết thì chất lượng công tác đấu thầu càng cao. 1 2 3 4 5 3. Quy mô của gói thầu càng lớn thì chất lượng công tác đấu thầu càng cao. 1 2 3 4 5 4. Tiến độ và thời gian gói thầu càng dài thì chất lượng công tác đấu thầu càng cao. 1 2 3 4 5 5. Hình thức lựa chọn nhà thầu tuân thủ theo quy định của pháp luật hiện hành có ý nghĩa quan trọng và tích cực đến chất lượng công tác đấu thầu. 1 2 3 4 5 ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế Khóa Luận Tốt Nghiệp GVHD: ThS. Hồ Tú Linh SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Ánh 59 6. Phương thức đấu thầu phù hợp với tính chất của gói thầu tác động tích cực đến chất lượng công tác đấu thầu. 1 2 3 4 5 7. Quy trình đánh giá HSDT tuân thủ theo quy định của Chính phủ thì có ý nghĩa quan trọng và tích cực đến chất lượng công tác đấu thầu. 1 2 3 4 5 8. Nội dung của hợp đồng có các điều khoản rõ ràng, chi tiết thì có tác động tích cực đến việc thực hiện gói thầu. 1 2 3 4 5 9. Chất lượng công tác đấu thầu được thực hiện tốt và đạt hiệu quả cao. 1 2 3 4 5 GÓI THẦU XÂY LẮP THUỘC DỰ ÁN ĐƯỜNG QUANG TRUNG 10. Năng lực của nhân sự tham gia chấm thầu ảnh hưởng tích cực và quan trọng đến chất lượng công tác đấu thầu. 1 2 3 4 5 11. Nội dung HSMT càng chi tiết thì chất lượng công tác đấu thầu càng cao. 1 2 3 4 5 12. Quy mô của gói thầu càng lớn thì chất lượng công tác đấu thầu càng cao. 1 2 3 4 5 13. Tiến độ và thời gian gói thầu càng dài thì chất lượng công tác đấu thầu càng cao. 1 2 3 4 5 14. Hình thức lựa chọn nhà thầu tuân thủ theo quy định của pháp luật hiện hành có ý nghĩa quan trọng và tích cực đến chất lượng công tác đấu thầu. 1 2 3 4 5 15. Phương thức đấu thầu phù hợp với tính chất của gói thầu tác động tích cực đến chất lượng công tác đấu thầu. 1 2 3 4 5 16. Quy trình đánh giá HSDT tuân thủ theo quy định của Chính phủ thì có ý nghĩa quan trọng và tích cực đến chất 1 2 3 4 5 ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế Khóa Luận Tốt Nghiệp GVHD: ThS. Hồ Tú Linh SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Ánh 60 lượng công tác đấu thầu. 17. Nội dung của hợp đồng có các điều khoản rõ ràng, chi tiết thì có tác động tích cực đến việc thực hiện gói thầu. 1 2 3 4 5 18. Chất lượng công tác đấu thầu được thực hiện tốt và đạt hiệu quả cao. 1 2 3 4 5 GÓI THẦU XÂY LẮP THUỘC DỰ ÁN NÂNG CẤP, MỞ RỘNG ĐƯỜNG TÂN TRÀO GIAI ĐOẠN 2 19. Năng lực của nhân sự tham gia chấm thầu ảnh hưởng tích cực và quan trọng đến chất lượng công tác đấu thầu. 1 2 3 4 5 20. Nội dung HSMT càng chi tiết thì chất lượng công tác đấu thầu càng cao. 1 2 3 4 5 21. Quy mô của gói thầu càng lớn thì chất lượng công tác đấu thầu càng cao. 1 2 3 4 5 22. Tiến độ và thời gian gói thầu càng dài thì chất lượng công tác đấu thầu càng cao. 1 2 3 4 5 23. Hình thức lựa chọn nhà thầu tuân thủ theo quy định của pháp luật hiện hành có ý nghĩa quan trọng và tích cực đến chất lượng công tác đấu thầu. 1 2 3 4 5 24. Phương thức đấu thầu phù hợp với tính chất của gói thầu tác động tích cực đến chất lượng công tác đấu thầu. 1 2 3 4 5 25. Quy trình đánh giá HSDT tuân thủ theo quy định của Chính phủ thì có ý nghĩa quan trọng và tích cực đến chất lượng công tác đấu thầu. 1 2 3 4 5 26. Nội dung của hợp đồng có các điều khoản rõ ràng, chi tiết thì có tác động tích cực đến việc thực hiện gói thầu. 1 2 3 4 5 27. Chất lượng công tác đấu thầu được 1 2 3 4 5 ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế Khóa Luận Tốt Nghiệp GVHD: ThS. Hồ Tú Linh SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Ánh 61 thực hiện tốt và đạt hiệu quả cao. GÓI THẦU XÂY LẮP THUỘC DỰ ÁN ĐƯỜNG GIAO THÔNG LIÊN TỔ 1-2-3. 28. Năng lực của nhân sự tham gia chấm thầu ảnh hưởng tích cực và quan trọng đến chất lượng công tác đấu thầu. 1 2 3 4 5 29. Nội dung HSMT càng chi tiết thì chất lượng công tác đấu thầu càng cao. 1 2 3 4 5 30. Quy mô của gói thầu càng lớn thì chất lượng công tác đấu thầu càng cao. 1 2 3 4 5 31. Tiến độ và thời gian gói thầu càng dài thì chất lượng công tác đấu thầu càng cao. 1 2 3 4 5 32. Hình thức lựa chọn nhà thầu tuân thủ theo quy định của pháp luật hiện hành có ý nghĩa quan trọng và tích cực đến chất lượng công tác đấu thầu. 1 2 3 4 5 33. Phương thức đấu thầu phù hợp với tính chất của gói thầu tác động tích cực đến chất lượng công tác đấu thầu. 1 2 3 4 5 34. Quy trình đánh giá HSDT tuân thủ theo quy định của Chính phủ thì có ý nghĩa quan trọng và tích cực đến chất lượng công tác đấu thầu. 1 2 3 4 5 35. Nội dung của hợp đồng có các điều khoản rõ ràng, chi tiết thì có tác động tích cực đến việc thực hiện gói thầu. 1 2 3 4 5 36. Chất lượng công tác đấu thầu được 1 2 3 4 5 ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế Khóa Luận Tốt Nghiệp GVHD: ThS. Hồ Tú Linh SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Ánh 62 thực hiện tốt và đạt hiệu quả cao. GÓI THẦU XÂY LẮP THUỘC DỰ ÁN CHỈNH TRANG HAI BỜ SÔNG VỰC 37. Năng lực của nhân sự tham gia chấm thầu ảnh hưởng tích cực và quan trọng đến chất lượng công tác đấu thầu. 1 2 3 4 5 38. Nội dung HSMT càng chi tiết thì chất lượng công tác đấu thầu càng cao. 1 2 3 4 5 39. Quy mô của gói thầu càng lớn thì chất lượng công tác đấu thầu càng cao. 1 2 3 4 5 40. Tiến độ và thời gian gói thầu càng dài thì chất lượng công tác đấu thầu càng cao. 1 2 3 4 5 41. Hình thức lựa chọn nhà thầu tuân thủ theo quy định của pháp luật hiện hành có ý nghĩa quan trọng và tích cực đến chất lượng công tác đấu thầu. 1 2 3 4 5 42. Phương thức đấu thầu phù hợp với tính chất của gói thầu tác động tích cực đến chất lượng công tác đấu thầu. 1 2 3 4 5 43. Quy trình đánh giá HSDT tuân thủ theo quy định của Chính phủ thì có ý nghĩa quan trọng và tích cực đến chất lượng công tác đấu thầu. 1 2 3 4 5 44. Nội dung của hợp đồng có các điều khoản rõ ràng, chi tiết thì có tác động tích cực đến việc thực hiện gói thầu. 1 2 3 4 5 45. Chất lượng công tác đấu thầu được thực hiện tốt và đạt hiệu quả cao. 1 2 3 4 5 ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế Khóa Luận Tốt Nghiệp GVHD: ThS. Hồ Tú Linh SVTH: Nguyễn Thị Ngọc Ánh 63 Phần thông tin bổ sung: Anh/chị có thể cho biết một số thông tin cá nhân: 1. Họ và tên: . 2. Chức vụ: 3. Giới tính: Nam Nữ 4. Số năm công tác: 1-5 năm >5-10 năm >10-15 năm >15 năm Xin chân thành cảm ơn sự hợp tác của anh/chị !!! ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế