. Tính cấp thiết của đề tài.
Thế giới tiến vào thế kỷ XXI với thành tựu của công nghệ thông tin và xu thế toàn cầu hoá. Toàn cầu hoá là một quá trình không thể đảo ngược, nó tác động đến tất cả các lĩnh vực quản lý của các quốc gia trên thế giới, buộc tất cả các quốc gia phải cải cách để hội nhập và phát triển. Việt Nam đã có những nội dung và chương trình lớn để chuẩn bị cho hội nhập thành công. Trong đó có chương trình tổng thể cải cách nền hành chính quốc gia, được phê duyệt tại Quyết định số 136/2001/QĐ - TTg ngày 17 tháng 9 năm 2001 của Thủ tướng Chính phủ.
Một trong bốn nội dung quan trọng của Chương trình tổng thể nền hành chính quốc gia là cải cách nền tài chính công. Để thực hiện nội dung trên, Chính phủ đã ban hành, Quyết định 192/2001/QĐ - TTg ngày 17 tháng 12 năm 2001 về mở rộng thí điểm khoản biên chế và kinh phí quản lý hành chính đối với các cơ quan hành chính Nhà nước; Nghị định 10/2002/NĐ - CP ngày 16 tháng 1 năm 2002 về chế độ tài chính áp dụng cho đơn vị sự nghiệp có thu. Nghị định 10 của Chính phủ ra đời đã tạo nên những chuyển biến đáng kể trong quản lý tài chính ở các đơn vị sự nghiệp có thu công lập. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai cơ chế tài chính mới các đơn vị sự nghiệp còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Vì vậy, tiếp tục đổi mới và hoàn thiện cơ chế quản lý tài chính đối với các đơn vị sự nghiệp công là một yêu cầu khách quan.
Giáo dục đại học quốc tế đang thay đổi sâu sắc thông qua các cuộc cải cách, đổi mới giáo dục đại học ở nhiều nước, nhiều khu vực. Đổi mới GDĐH ở Việt Nam là yêu cầu cấp thiết để đào tạo nguồn nhân lực có chất lượng và trình độ cao phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hóa đất nước. Kinh nghiệm cải cách giáo dục đại học của các nước có nền giáo dục đại học phát triển là Chính phủ tăng quyền tự chủ tài chính cho các trường đại học.
Cải cách quản lý ở các trường đại học vừa tuân thủ các quy định của Nhà nước đối với các đơn vị sự nghiệp công, vừa có những nội dung riêng vì các trường đại học có sứ mệnh đặc biệt đó là cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao và sản sinh ra kiến thức mới ứng dụng vào đời sống kinh tế xã hội.
Phù hợp với xu thế phát triển chung của GDĐH, Đại học Quốc gia Hà Nội rất tích cực cải cách và đổi mới cơ chế quản lý. Tự chủ tài chính đã đem lại những chuyển biến rất lớn trong hoạt động quản lý của ĐHQGHN. Tuy nhiên, thực trạng cơ chế TCTC còn nhiều vấn đề tồn tại, hạn chế ảnh hưởng đến mục tiêu của quá trình đổi mới.
Chính vì vậy việc lựa chọn nghiên cứu đề tài “Giải pháp hoàn thiện cơ chế tự chủ tài chính trong ĐHQGHN” mong muốn đóng góp thiết thực cho việc hoàn thiện cơ chế TCTC ở ĐHQGHN phù hợp với đại học đa ngành, đa lĩnh vực theo định hướng đại học nghiên cứu.
II. Mục đích nghiên cứu.
- Nghiên cứu một số lý luận về cơ chế quản lý tài chính trong các đơn vị SNCT.
- Phản ánh thực trạng cơ chế tự chủ tài chính trong Đại học Quốc gia Hà Nội.
- Đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện cơ chế quản lý tài chính mới áp dụng cho ĐHQGHN và có thể chung cho các đơn vị hoạt động sự nghiệp đào tạo, thể hiện:
1. Tăng cường phân cấp quản lý để nâng cao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của ĐHQGHN và các đơn vị.
2. Đổi mới phương thức phân bổ kinh phí để tăng hiệu quả sử dụng nguồn kinh từ NSNN cấp.
3.Tăng cường thu hút các nguồn tài chính đầu tư cho ĐHQGHN, đặc biệt là các nguồn thu sự nghiệp trong ĐHQGHN phục vụ đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và nhân tài cho đất nước.
4. Tạo điều kiện cho các đơn vị sắp xếp lại tổ chức bộ máy hợp lý, tinh giảm biên chế, góp phần tăng thu nhập cho người lao động phù hợp với chất lượng, hiệu quả công việc.
III. Đối tượng nghiên cứu
Đại học Quốc gia Hà Nội là đơn vị sự nghiệp có thu do Nhà nước thành lập, hoạt động trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo. Vì vậy, các vấn đề nêu ra trong luận văn chỉ tập trung nghiên cứu và nêu rõ về đơn vị sự nghiệp có thu. Đó là:
- Cơ chế tài chính áp dụng cho đơn vị sự nghiệp có thu (thường được goi là cơ chế tự chủ tài chính).
- Cơ chế tự chủ tài chính trong ĐHQGHN.
IV. Phạm vi nghiên cứu.
- Tiến hành khảo sát hoạt động tài chính của ĐHQGHN, các đơn vị thành viên và trực thuộc.
- Khảo sát và phân tích thực trạng cơ chế tự chủ tài chính trong Đại học Quốc gia Hà Nội sau hai năm thực hiện.
+ Khảo sát nguồn thu từ NSNN, nguồn thu sự nghiệp khác.
+ Cơ chế tự chủ tài chính đối với các hoạt động chi thường xuyên trong ĐHQGHN.
- Thời gian khảo sát: 3 năm gần đây (2001, 2002 và 2003).
V. Phương pháp nghiên cứu.
- Phương pháp điều tra: quan sát, trắc nghiệm, phân tích và tổng kết kinh nghiệm.
- Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia.
VI. Đóng góp mới của đề tài và cấu trúc của luận văn.
- Đóng góp mới của đề tài:
+ Luận văn nhằm sáng tỏ thực trạng cơ chế tự chủ tài chính trong Đại học Quốc gia Hà Nội.
+ Đề xuất một số giải pháp góp phần hoàn thiện cơ chế tự chủ tài chính, góp phần đổi mới cơ chế quản lý của Đại học Quốc gia Hà Nội.
- Cấu trúc của luận văn.
Luận văn được chia làm 3 phần chính không kể mục lục và tài liệu tham khảo.
Mở đầu
Nội dung
Chương I: Cơ chế tự chủ tài chính trong các đơn vị sự nghiệp có thu.
Chương II: Thực trạng cơ chế tự chủ tài chính trong Đại học Quốc gia Hà Nội.
Chương III: Giải pháp hoàn thiện cơ chế tự chủ tài chính trong Đại học Quốc gia Hà Nội.
Kết luận
Danh mục tài liệu tham khảo.
82 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 3810 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Giải pháp hoàn thiện cơ chế tự chủ tài chính trong đại học quốc gia Hà Nội, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
nhiªn, do míi thùc hiÖn nªn mét sè ®¬n ®¬n vÞ cßn gÆp khã kh¨n, lóng tóng trong h¹ch to¸n kÕ to¸n, trong viÖc lËp b¸o c¸o tµi chÝnh.
2.3. §¸nh gÝa chung vÒ c¬ chÕ TCTC t¹i §HQGHN.
2.3.1. C¸c kÕt qu¶ ®¹t ®îc.
C¬ chÕ TCTC ®îc ¸p dông vµ triÓn khai thùc hiÖn ë §HQGHN tõ n¨m 2002, bíc ®Çu ®· thu ®îc nh÷ng kÕt qu¶ rÊt tÝch cùc, thÓ hiÖn qua c¸c mÆt sau :
- VÒ thùc hiÖn dù to¸n thu sù nghiÖp :
C¸c ®¬n vÞ ®Òu hoµn thµnh vµ vît sè thu, chi ng©n s¸ch so víi dù to¸n ®îc giao. N¨m 2002 thu sù nghiÖp ®¹t : 78,6 tû ®ång, t¨ng 12,5% dù to¸n ®îc giao, n¨m 2003 ®¹t : 88,75 tû ®ång, t¨ng 12% so víi dù to¸n ®îc giao.
- VÒ chi tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng cho ngêi lao ®éng :
§HQGHN ®· thùc hiÖn viÖc x¸c ®Þnh tæng nh©n lùc vµ quü l¬ng cho c¸c ®¬n vÞ ®µo t¹o vµ ®¬n vÞ phôc vô theo khèi lîng c«ng viÖc ®¶m nhiÖm. §©y lµ thay ®æi ®¸ng kÓ nhÊt so víi c¬ chÕ tµi chÝnh cò, tõ ®ã t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ®¬n vÞ chñ ®éng bè trÝ, s¾p xÕp l¹i lao ®éng cã hiÖu qu¶, gãp phÇn t¨ng thu nhËp cho ngêi lao ®éng. Møc t¨ng thu nhËp trung b×nh cho ngêi lao ®éng, trong ph¹m vi toµn §HQGHN n¨m 2002 t¨ng 15%, n¨m 2003 t¨ng 20 -40% so víi møc l¬ng tèi thiÓu do Nhµ níc quy ®Þnh.
- VÒ viÖc x©y dùng vµ thùc hiÖn quy chÕ chi tiªu néi bé :
C¸c ®¬n vÞ trong §HQGHN ®· chñ ®éng nghiªn cøu ®Ó x©y dùng quy chÕ chi tiªu phï hîp víi ®Æc ®iÓm vµ nhiÖm vô cña m×nh. Quy chÕ chi tiªu néi bé ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ®¬n vÞ chñ ®éng chi tiªu, sö dông kinh phÝ tiÕt kiÖm, hiÖu qu¶.
2.3.2. Nh÷ng tån t¹i
Bªn c¹nh nh÷ng mÆt tÝch cùc vµ kÕt qu¶ ®¹t ®îc c¬ chÕ TCTC vÉn cßn cã nh÷ng mÆt tån t¹i vµ cÇn ph¶i kh¾c phôc vµ tiÕp tôc ®æi míi ë c¶ cÊp ®é vÜ m« qu¶n lý nhµ níc vµ b¶n th©n §HQGHN. Cô thÓ :
- §HQGHN cha x¸c ®Þnh ®îc nh©n lùc thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô ®µo t¹o sau ®¹i häc, NCKH cho c¸c ®¬n vÞ.
- C¸c quy ®Þnh vÒ thu, qu¶n lý vµ sö dông häc phÝ cha phï hîp víi c¬ chÕ TCTC, c¬ chÕ c¶i c¸ch tiÒn l¬ng, rÊt khã kh¨n khi thùc hiÖn c¸c tû lÖ chi theo quy ®Þnh. §Þnh møc thu häc phÝ hiÖn hµnh kh«ng ®¸p øng ®îc yªu cÇu t¨ng cêng CSVC, ®iÒu kiÖn gi¶ng d¹y vµ häc tËp theo quy tr×nh ®µo t¹o chÊt lîng cao ë §HQGHN.
- Bé m¸y tæ chøc qu¶n lý tµi chÝnh, tr×nh ®é cña ®éi ngò c¸n bé tµi chÝnh kÕ to¸n cña mét sè ®¬n vÞ SNCT cha ®¸p øng ®îc yªu cÇu khi chuyÓn sang c¬ chÕ TCTC, cha thùc hiÖn ®Çy ®ñ chøc n¨ng tham mu vÒ tµi chÝnh cho c¸n bé l·nh ®¹o.
NhËn xÐt chung :
Qua viÖc nghiªn cøu vµ ph©n tÝch thùc tr¹ng cho nh÷ng ®¸nh gi¸ rÊt kh¸ch quan vÒ c¬ chÕ TCTC ë §HQGHN hiÖn nay. C¬ chÕ TCTC ®· t¹o ra nhiÒu chuyÓn biÕn tÝch cùc trong c«ng t¸c qu¶n lý ë §HQGHN. Tuy nhiªn víi nh÷ng tån t¹i, h¹n chÕ nh ®· ph©n tÝch trong toµn bé ch¬ng II, ®Ó thùc hiÖn ®îc c¸c môc tiªu cña qu¸ tr×nh ®æi míi, §HQGHN cÇn ph¶i nç lùc ph¸t huy nh÷ng mÆt tÝch cùc vµ kÕt qu¶ ®· ®¹t ®îc. §ång thêi t×m kiÕm c¸c gi¶i ph¸p kh¾c phôc nh÷ng mÆt h¹n chÕ, khã kh¨n cßn tån t¹i cña c¬ chÕ tµi chÝnh hiÖn nay. Nh»m hoµn thiÖn vµ thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ c¬ chÕ TCTC trong §HQGHN.
Ch¬ng III
Mét sè gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c¬ chÕ tù chñ tµi chÝnh trong §HQGHN
3.1. Quan ®iÓm vµ môc tiªu cña c¬ chÕ TCTC ë §HQGHN
HiÖu qu¶ qu¶n lý lµ yªu cÇu b¾t buéc ®èi víi ngêi qu¶n lý vµ tr¸ch nhiÖm cña c¸c cÊp qu¶n lý nh»m ®¹t ®îc c¸c môc tiªu, nhiÖm vô qu¶n lý. Ch¬ng tr×nh ®æi míi nÒn tµi chÝnh c«ng, trong ®ã cã néi dung ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh ë c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp c«ng còng kh«ng ngoµi môc ®Ých n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý nÒn tµi chÝnh quèc gia trong xu thÕ c¶i c¸ch vµ héi nhËp quèc tÕ.
Cïng víi c¸c néi dung ®æi míi vµ c¶i c¸ch qu¶n lý, c¬ chÕ TCTC ë §HQGHN lµ phï hîp víi xu thÕ c¶i c¸ch qu¶n lý gi¸o dôc ®¹i häc vµ chñ tr¬ng ®æi míi nÒn tµi chÝnh c«ng cña Nhµ níc, nh»m t¹o ®îc c¸c môc tiªu sau :
- Qu¶n lý vµ sö dông hiÖu qu¶ c¸c nguån tµi chÝnh cña §HQGHN ;
- §a d¹ng ho¸ c¸c nguån tµi chÝnh ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu ho¹t ®éng cña §HQGHN.
- T¨ng cêng ph©n cÊp ®Ó n©ng cao quyÒn tù chñ, tù chÞu tr¸ch nhiÖm.
- §æi míi ph¬ng thøc, chÊt lîng ho¹t ®éng ®¸p øng yªu cÇu ngµy cµng cao cña nh©n d©n.
- T¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ®¬n vÞ trong §HQGHN, s¾p xÕp tæ chøc bé m¸y, tinh gi¶n biªn chÕ, gãp phÇn t¨ng thu nhËp cho ngêi lao ®éng.
Qua h¬n 2 n¨m thùc hiÖn c¬ chÕ TCTC ho¹t ®éng qu¶n lý tµi chÝnh cña §HQGHN bíc ®Çu ®¹t ®îc c¸c kÕt qu¶ mong muèn vµ môc tiªu ®Æt ra. Tuy nhiªn, cã rÊt nhiÒu tån t¹i, khã kh¨n khi c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp c«ng vµ §HQGHN tiÕn hµnh ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý theo híng tù chñ, tù chÞu tr¸ch nhiÖm ®ßi hái ph¶i cã c¸c gi¶i ph¸p kh¾c phôc. Trong thêi gian qua, c¸c Bé, ngµnh trung ¬ng ®· nghiªn cøu ®Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p nh»m th¸o gì nh÷ng khã kh¨n, víng m¾c t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi thóc ®Èy tiÕn tr×nh ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh ®èi víi c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp. VÒ phÝa §HQGHN, còng ®· cã chñ tr¬ng vµ ®Þnh híng cho viÖc tiÕp tôc ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh phï hîp ®¹i häc ®· ngµnh, ®a lÜnh vùc ®Þnh híng ®¹i häc nghiªn cøu.
XuÊt ph¸t tõ viÖc nghiªn cøu lý luËn vµ thùc tr¹ng vÒ c¬ chÕ TCTC trong §HQGHN hiÖn nay, mét sè gi¶i ph¸p ®îc ®a ra díi ®©y nh»m hoµn thiÖn c¬ chÕ TCTC, gãp phÇn ®¹t ®îc c¸c môc tiªu cña viÖc ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh ë §HQGHN vµ cã thÓ ¸p dông chung cho c¸c trêng ®¹i häc c«ng lËp.
3.2. Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c¬ chÕ TCTC t¹i §HQGHN
3.2.1. §a d¹ng ho¸ c¸c nguån tµi chÝnh t¹i §HQGHN
Mét trong nh÷ng th¸ch thøc to lín ®èi víi gi¸o dôc ®¹i häc c¸c níc ®ang ph¸t triÓn, ViÖt Nam vµ §HQGHN hiÖn nay lµ nhu cÇu më réng quy m«, n©ng cao chÊt lîng vµ sù thiÕu hôt nguån lùc, trong ®ã cã nguån lùc tµi chÝnh. Lµm thÕ nµo ®Ó cã thÓ thu hót tèi ®a c¸c nguån tµi chÝnh ®Çu t cho gi¸o dôc ®¹i häc ®îc ®Æt ra cho c¸c nhµ qu¶n lý.
Qua nghiªn cøu thùc tr¹ng ®· cho thÊy c¸c trêng ®¹i häc ViÖt Nam nãi chung vµ §HQGHN nãi riªng cßn phô thuéc rÊt lín vµo nguån ®Çu t cña ng©n s¸ch nhµ níc, ®iÒu nµy ®· dÉn ®Õn viÖc c¸c trêng rÊt thô ®éng tríc sù thay ®æi cña m«i trêng, trong c¸c ho¹t ®éng cña b¶n th©n trêng m×nh. Mét trong c¸c néi dung quan träng cña c¶i c¸ch qu¶n lý ë c¸c trêng ®¹i häc theo híng tù chñ, tù chÞu tr¸ch nhiÖm lµ ®a d¹ng ho¸ c¸c nguån tµi chÝnh.
§a d¹ng ho¸ nguån tµi chÝnh kh«ng chØ nh»m c¶i thiÖn kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña c¸c c¬ së ®µo t¹o mµ cßn gióp c¸c trêng ®¹i häc ®øng v÷ng tríc thay ®æi cña m«i trêng bªn trong vµ ngoµi trêng ®¹i häc.
C¸c nguån tµi chÝnh ®Çu t cho §HQGHN hiÖn nay gåm cã ng©n s¸ch nhµ níc cÊp, c¸c nguån thu sù nghiÖp vµ c¸c nguån tµi trî, viÖn trî... Trong ®iÒu kiÖn nguån lùc tõ ng©n s¸ch nhµ níc t¨ng thªm cã h¹n vµ ngµy cµng cã xu híng gi¶m ®i khi c¸c trêng thùc hiÖn x· héi ho¸ vµ c¬ chÕ tù chñ tµi chÝnh th× viÖc ®a d¹ng ho¸ vµ t¨ng cêng thu hót c¸c nguån tµi chÝnh lµ gi¶i ph¸p hiÖu qu¶. Trong ®ã quan träng nhÊt ®èi víi c¸c trêng ®¹i häc vµ §HQGHN lµ nguån thu häc phÝ.
Kinh nghiÖm thu häc phÝ dÓ t¨ng cêng c¬ së tµi chÝnh cho gi¸o dôc ®¹i häc ®· cã nhiÒu níc thùc hiÖn. Cã thÓ lÊy vÝ dô ë Trung Quèc, b¾t ®Çu tõ thËp kû 90, häc phÝ cña sinh viªn chiÕm kho¶ng 9% c¸c chi phÝ ®µo t¹o, tuy nhiªn nh÷ng sinh viªn tù tóc ph¶i ®ãng häc phÝ cao h¬n 10 lÇn ®Ó trang tr¶i toµn bé chi phÝ ®µo t¹o. Nguån thu chñ yÕu cña c¸c trêng ®¹i häc Mü lµ tõ häc phÝ, nguån ®Çu t tõ ng©n s¸ch chØ chiÕm díi 50% tæng kinh phÝ cña c¸c trêng. C¸c trêng ®¹i häc ë Anh hiÖn nay còng gÆp ph¶i nh÷ng khã kh¨n vÒ tµi chÝnh, hä dù kiÕn t¨ng møc häc phÝ lªn 300% nh»m ®¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn tèi thiÓu cho gi¶ng d¹y vµ häc tËp.
Tõ nh÷ng n¨m 90 cña thËp kû tríc, §¶ng vµ Nhµ níc ta ®· cã chñ tr¬ng x· héi ho¸ gi¸o dôc, cho phÐp c¸c trêng ®¹i häc ®îc thu phÝ vµ gi÷ l¹i ®Ó ®Çu t cho ho¹t ®éng gi¸o dôc - ®µo t¹o cña trêng. Häc phÝ ®· trë thµnh nguån tµi chÝnh quan träng cña c¸c trêng ®¹i häc ViÖt Nam. KÕt qu¶ kh¶o s¸t ®µo t¹o tµi chÝnh c¸c trêng ®¹i häc, cao ®¼ng ë ViÖt Nam n¨m 2001 cho thÊy nguån thu häc phÝ chiÕm kho¶ng 36% tæng nguån thu.
T¹i ®iÓm 1 §iÒu 92 cña LuËt gi¸o dôc quy ®Þnh “Häc phÝ lµ kho¶n ®ãng gãp cña gia ®×nh ngêi häc hoÆc ngêi häc ®Ó gãp phÇn b¶o ®¶m c¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc”.
Nguån thu häc phÝ cña c¸c trêng ®¹i häc c«ng lËp hiÖn ®ang thùc hiÖn theo QuyÕt ®Þnh sè 70/1998/Q§ - TTg ngµy 31/8/1998 cña Thñ tíng ChÝnh phñ. QuyÕt ®Þnh 70/1998/Q§ - TTg bíc ®Çu t¹o lËp ®îc hµnh lang ph¸p lý quan träng ®Ó t¨ng cêng qu¶n lý thu, chi häc phÝ ë c¸c trêng c«ng lËp. ViÖc tæ chøc thu vµ qu¶n lý tèt nguån thu nµy ®· t¹o ra mét nguån lùc tµi chÝnh ®¸ng kÓ ®èi víi ho¹t ®éng cña c¸c c¬ së gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, gãp phÇn ®Çu t c¬ së vËt chÊt, c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn gi¶ng d¹y – häc tËp vµ n©ng cao thu nhËp cho c¸n bé, gi¶ng viªn. §Æc biÖt häc phÝ cã vai trß quan träng v× nã kh«ng phô thuéc vµo tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ, quan ®iÓm, chñ tr¬ng ®Çu t cña Nhµ níc cho gi¸o dôc - ®µo t¹o, ®iÒu ®ã t¹o ra tÝnh chñ ®éng rÊt cao cho c¸c trêng ®¹i häc. Tuy nhiªn, do ®îc ban hµnh vµ thùc hiÖn tõ n¨m 1998, QuyÕt ®Þnh trªn ®· trë lªn bÊt cËp, kh«ng phï hîp vÒ ®Þnh møc thu, vÒ tû lÖ trÝch cho c¸c néi dung chi.
XuÊt ph¸t tõ nh÷ng lý do trªn, viÖc thay ®æi khung häc phÝ theo QuyÕt ®Þnh sè 70/1998/Q§ - TTg ®· ®îc c¸c Bé, ngµnh nhÊt trÝ. VÒ phÝa §HQGHN ®· ®îc Thñ tíng ChÝnh phñ cho phÐp x©y dùng khung häc phÝ thÝ ®iÓm thùc hiÖn trong §HQGHN. §Ó thùc hiÖn ®îc yªu cÇu nµy, §HQGHN cÇn thiÕt ph¶i x©y dùng mét ®Ò ¸n häc phÝ víi c¸c néi dung c¬ b¶n sau:
- §iÒu chØnh l¹i khung häc phÝ theo yªu cÇu ph¸t triÓn cña gi¸o dôc - ®µo t¹o trong ®iÒu kiÖn míi nh»m ®¸p øng c¸c yªu cÇu tèi thiÓu cho gi¶ng d¹y – häc tËp.
- X©y dùng khung häc phÝ theo ch¬ng tr×nh ®µo t¹o, c¬ cÊu ngµnh ®µo t¹o. Møc thu häc phÝ tríc ®©y cha cã sù ph©n biÖt theo ch¬ng tr×nh, ngµnh ®µo t¹o. V× vËy cha ®¸p øng ®îc c¸c yªu cÇu ®Æc thï riªng cña tõng ch¬ng tr×nh, ngµnh ®µo t¹o, khung häc phÝ míi cÇn ph©n biÖt:
+ Häc phÝ theo c¸c ch¬ng tr×nh ®µo t¹o hiÖn nay cña §HQGHN nh: Ch¬ng tr×nh ®µo t¹o ®¹i trµ, ®µo t¹o chÊt lîng cao, ®µo t¹o liªn kÕt quèc tÕ).
+ Häc phÝ theo ngµnh nghÒ ®µo t¹o: Chi phÝ ®µo t¹o lµ c¬ së quan träng ®Ó x¸c ®Þnh møc häc phÝ mµ häc sinh ph¶i ®ãng gãp. §èi víi tõng nhãm ngµnh, chuyªn ngµnh ®µo t¹o kh¸c nhau, sÏ cã møc chi phÝ kh¸c nhau do ®ã møc thu häc phÝ còng kh¸c nhau. Khung häc phÝ míi ph¶i phï hîp theo ngµnh: khoa häc tù nhiªn, khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n, c¸c ngµnh lý thuyÕt, c¸c ngµnh thùc nghiÖm, ngµnh c«ng nghÖ...
+ Häc phÝ theo khu vùc nh»m ®¶m b¶o thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch x· héi. Mét mÆt x©y dùng khung häc phÝ míi, ®ång thêi vÉn ph¶i b¶o ®¶m c«ng b»ng x· héi vµ thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch x· héi cña Nhµ níc. Khung häc phÝ sÏ cã mét chÕ ®é miÔn gi¶m ®èi víi sinh viªn nghÌo, sinh viªn d©n téc thiÓu sè, sinh viªn vïng s©u, vïng xa, sinh viªn lµ con em gia ®×nh th¬ng binh liÖt sÜ, gia ®×nh cã c«ng víi c¸ch m¹ng. ViÖc thùc hiÖn miÔn gi¶m häc phÝ cho sinh viªn theo chÝnh s¸ch cña Nhµ níc còng lµ mét g¸nh nÆng cho trêng ®¹i häc hiÖn nay (cã trêng sè miÔn, gi¶m chiÕm tíi 30% sè sinh viªn). V× vËy hiÖn nay c¸c trêng ®¹i häc rÊt mong muèn Nhµ níc cã chÝnh s¸ch, c¬ chÕ míi cho vÊn ®Ò nµy. §HQGHN ®· cã kiÕn nghÞo ®Ò nghÞ Nhµ níc chuyÓn ng©n s¸ch vÒ ®Þa ph¬ng ®Ó thùc hiÖn chÕ ®é, chÝnh s¸ch x· héi.
Nguån thu tõ ho¹t ®éng cung øng dÞch vô c«ng cho x· héi xuÊt ph¸t tõ chøc n¨ng, nhiÖm vô ®µo t¹o vµ nghiªn cøu khoa häc cña §HQGHN cha ®îc khai th¸c hiÖu qu¶ theo kh¶ n¨ng vµ tiÒm lùc vèn cã.
§Ó tÝch cùc khai th¸c hiÖu qu¶ nguån thu tõ ho¹t ®éng gi¸o dôc ®µo t¹o trong thêi gian tíi cÇn khuyÕn khÝch c¸c trêng ®¹i häc, c¬ së ®µo t¹o trong §HQGHN më réng c¸c ho¹t ®éng thu hót ®Çu t cho ®µo t¹o. B»ng c¸ch:
- Cho phÐp c¸c trêng ®îc ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh ®µo t¹o (chÝnh quy, kh«ng chÝnh quy, tËp trung, kh«ng tËp trung, ®µo t¹o tõ xa, ®µo t¹o liªn th«ng), c¸c bËc ®µo t¹o (sau ®¹i häc, ®¹i häc, phæ th«ng chuyªn), c¸c líp ®µo t¹o ng¾n h¹n, båi dìng.
- Ký hîp ®ång ®µo t¹o víi c¸c doanh nghiÖp, c¸c c«ng ty lín vµ c¸c ®Þa ph¬ng. Trong vµi n¨m gÇn ®©y, §HQGHN ®· cã c¸c v¨n b¶n tho¶ thuËn hîp t¸c víi c¸c ®Þa ph¬ng nh Hµ Néi, Hµ T©y, H¶i Phßng... nh»m gióp hä ®µo t¹o nguån nh©n lùc cã tr×nh ®é, chÊt lîng phôc vô ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Þa ph¬ng vµ ®· cã nguån thu lín mang l¹i tõ c¸c ho¹t ®éng nµy. Tuy nhiªn, víi tiÒm lùc vÒ ®éi ngò, c¬ së vËt chÊt hiÖn cã, §HQGHN cßn cã thÓ thu hót mét nguån ®Çu t lín h¬n cho c¸c yªu cÇu cho ®µo t¹o chÊt lîng cao.
Mét mÆt nhiÖm vô quan träng kh¸c ®· ®em l¹i uy tÝn rÊt lín cho §HQGHN ®ã lµ nghiªn cøu khoa häc, øng dông vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ. Bªn c¹nh ®ã cßn cã kh¶ n¨ng thu hót nguån thu ®¸ng kÓ cho §HQGHN. Víi tiÒm lùc chÊt x¸m vµ ®iÒu kiÖn nghiªn cøu khoa häc hiÖn t¹i cña §HQGHN nguån thu nµy cßn cha t¬ng xøng. Cã thÓ nãi ho¹t ®éng nghiªn cøu øng dông vµ triÓn khai kÕt qu¶ khoa häc – c«ng nghÖ phôc vô ®êi sèng x· héi ë §HQGHN cßn rÊt khiªm tèn, ®êng nh míi chØ tËp trung cho nghiªn cøu c¬ b¶n. C¸c gi¶i ph¸p tÝch cùc cÇn ph¶i ®îc thùc hiÖn ®Ó t¨ng cêng nguån thu nµy lµ:
- X©y dùng thÞ trêng khoa häc – c«ng nghÖ cho §HQGHN.
- Ký hîp ®ång cung cÊp kÕt qu¶ nghiªn cøu khoa häc vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ cho c¸c c«ng ty, doanh nghiÖp lín cã nhu cÇu sö dông c¸c s¶n phÈm khoa häc cña §HQGHN.
- G¾n nghiªn cøu c¬ b¶n víi triÓn khai øng dông ®Ó t¨ng hiÖu qu¶ nghiªn cøu, khuyÕn khÝch c¸c dù ¸n nghiªn cøu, s¶n xuÊt thö vµ thö nghiÖm ®Ó t¨ng hiÖu qu¶ nghiªn cøu.
- TÝch cùc tham gia c¸c ®Ò ¸n lín phôc vô viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt níc. §HQGHN cã rÊt nhiÒu c¸c nhµ khoa häc ®Çu ngµnh trong c¸c lÜnh vùc khoa häc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ, cÇn khuyÕn khÝch hä chñ ®éng ®¨ng ký tham gia c¸c dù ¸n, ®Ò ¸n khoa häc lín cÊp Bé, ngµnh, Nhµ níc cã liªn quan ®Õn chuyªn m«n cña m×nh. §iÒu nµy mét mÆt gióp c¸c nhµ khoa häc cã ®iÒu kiÖn nghiªn cøu, n©ng cao kiÕn thøc, mét mÆt khai th¸c ®îc sù ®ãng gãp chÊt x¸m cña hä cho ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt níc.
- Tranh thñ kinh phÝ tõ c¸c ®Ò tµi ho¹t ®éng nghiªn cøu khoa häc cña thÇy hç trî cho sinh viªn lµm nghiªn cøu khoa häc, luËn v¨n, luËn ¸n tèt nghiÖp. M« h×nh kÕt hîp gi÷a c¸c trêng ®¹i häc vµ viÖn nghiªn cøu ë c¸c níc ph¸t triÓn tá ra rÊt hiÖu qu¶ trong viÖc n©ng cao chÊt lîng ®µo t¹o vµ nghiªn cøu khoa häc - §HQGHN còng ®ang tÝch cùc ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý theo híng ®¹i häc nghiªn cøu. V× vËy bíc ®Çu cÇn t¹o c¬ chÕ cho sinh viªn ®îc tham gia c¸c ®Ò tµi, dù ¸n nghiªn cøu khoa häc cña thÇy ®Ó cã ®iÒu kiÖn nghiªn cøu khoa häc, gi¶i quyÕt nh÷ng khã kh¨n vÒ tµi chÝnh giµnh cho viÖc ®i thùc tËp, mua ho¸ chÊt thÝ nghiÖm cña sinh viªn.
§HQGHN cÇn ph¸t huy vai trß cña mét trung t©m ®µo t¹o chÊt lîng cao hµng ®Çu cña c¶ níc ®Ó thu hót c¸c nguån viÖn trî th«ng qua hîp t¸c song ph¬ng, ®a ph¬ng, ñng hé cña c¸c nhµ h¶o t©m, tæ chøc níc ngoµi. Chñ ®éng x©y dùng c¸c dù ¸n lín ®Ó thu hót vèn ®Çu cña c¸c chÝnh phñ, tæ chøc níc ngoµi cho viÖc ph¸t triÓn gi¸o dôc ®µo t¹o vµ nghiªn cøu khoa häc.
T¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c níc, c¸c tæ chøc (trong vµ ngoµi níc), c¸ nh©n tham gia liªn doanh liªn kÕt ®µo t¹o, nghiªn cøu triÓn khai øng dông ®Ó t¨ng cêng nguån tµi chÝnh. T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c trung t©m hiÖn ®ang ho¹t ®éng trong §HQGHN cã tham gia liªn kÕt ®µo t¹o, nghiªn cøu khoa häc ®Ó ph¸t huy néi lùc cña §HQGHN, tranh thñ ®Çu t bªn ngoµi cho ho¹t ®éng ®µo t¹o, NCKH cña §HQGHN, nh»m n©ng cao chÊt lîng.
3.2.2. §æi míi ph¬ng thøc ph©n bæ kinh phÝ thêng xuyªn cho c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc §HQGHN.
Ph¬ng thøc ph©n bæ kinh phÝ chi thêng xuyªn hiÖn nay cña §HQGHN ®· cã kh¾c phôc mét sè bÊt cËp cña ph¬ng thøc ph©n bæ trong c¬ chÕ cò, t¹o ®éng lùc cho c¸c ®¬n vÞ sö dông kinh phÝ tiÕt kiÖm, hiÖu qu¶ nh»m n©ng cao chÊt lîng ho¹t ®éng. Tuy nhiªn, víi nh÷ng h¹n chÕ cßn tån t¹i cho thÊy viÖc tiÕp tôc nghiªn cøu, söa ®æi ®Ó cã ph¬ng thøc ph©n bæ hîp lý, hiÖu qu¶ h¬n ®¸p øng c¸c yªu cÇu vµ môc tiªu cña c¬ chÕ TCTC lµ cÇn thiÕt.
Trong khi Nhµ níc cha c¶i tiÕn ph¬ng thøc ph©n bæ ng©n s¸ch, ®Ó kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i, bÊt cËp trong viÖc ph©n bæ kinh phÝ chi thêng xuyªn cho ®µo t¹o hiÖn nay, §HQGHN cÇn thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p cô thÓ sau:
- X¸c ®Þnh chi phÝ ®µo t¹o thùc tÕ theo ngµnh nghÒ ®µo t¹o, tõ ®ã x©y dùng hÖ sè ph©n bæ ng©n s¸ch theo ngµnh nghÒ ®µo t¹o.
- X¸c ®Þnh c¸c chØ sè vµ tiªu chÝ ®Ó ®Þnh biªn nh©n lùc cho c¸c ®¬n vÞ ®¶m b¶o t¬ng øng hîp lý gi÷a chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ sè nh©n lùc ®îc giao.
- KhuyÕn khÝch vµ cã h×nh thøc u tiªn ®Çu t cho c¸c ch¬ng tr×nh ®µo t¹o chÊt lîng cao.
3.2.3. T¨ng cêng ph©n cÊp qu¶n lý cho c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc.
Ph©n cÊp ®Ó t¨ng cêng tù chñ vµ tr¸ch nhiÖm lµ mét trong c¸c môc tiªu quan träng cña ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh. ThÓ chÕ tù chñ cao h¬n lµ yÕu tè then chèt ra sù thµnh c«ng cña nh÷ng cuéc c¶i c¸ch nh»m ®a d¹ng ho¸ vµ sö dông mét c¸ch cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc. Kinh nghiÖm cho thÊy ë NhËt B¶n, Hµ Lan, Ph¸p khi chÝnh phñ t¨ng quyÒn tù chñ vÒ tµi chÝnh cho c¸c trêng ®¹i häc ®· kÝch thÝch nh÷ng ®æi míi trong ho¹t ®éng qu¶n lý ®µo t¹o vµ nghiªn cøu khoa häc. KÕt qu¶ cña viÖc ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh ë c¸c trêng ®¹i häc ViÖt Nam theo tinh thÇn NghÞ ®Þnh 10 cña ChÝnh phñ ®· chøng minh ®iÒu nµy. Tuy nhiªn, thùc tr¹ng ph©n cÊp qu¶n lý ë §HQGHN cho thÊy cßn nh÷ng vÊn ®Ò tån t¹i vµ h¹n chÕ cÇn ph¶i cã gi¶i ph¸p kh¾c phôc ®Ó ph¸t huy h¬n n÷a quyÒn tù chñ cña c¸c trêng ®¹i häc. §HQGHN cÇn quan t©m thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p cô thÓ díi ®©y nh»m ®¹t ®îc yªu cÇu trªn:
- Ph©n cÊp cho c¸c ®¬n vÞ chñ ®éng qu¶n lý nguån kinh phÝ tõ NSNN cÊp.
- TiÕp tôc ph©n cÊp qu¶n lý c¸c nguån thu sù nghiÖp, söa ®æi quy ®Þnh sè 15/KHTC cña §HQGHN híng dÉn c¸c ®¬n vÞ qu¶n lý vµ sö dông c¸c nguån thu, tû lÖ trÝch lËp c¸c quü phï hîp víi yªu cÇu cña c¬ chÕ TCTC, söa ®æi c«ng v¨n sè 66/KHTC cña §HQGHN híng dÉn thu, qu¶n lý vµ sö dông nguån thu häc phÝ chÝnh quy. Trong ®ã, tû lÖ sö dông häc phÝ sÏ do c¸c trêng chñ ®éng x©y dùng c¨n cø vµ ®Æc thï ho¹t ®éng (nÕu chÝnh phñ thay ®æi quyÕt ®Þnh vÒ häc phÝ). C¸c quy ®Þnh vÒ qu¶n lý vµ sö dông tµi s¶n c«ng, c¬ së vËt chÊt t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ®¬n vÞ ph¸t huy triÖt ®Ó quyÒn tù chñ.
- Ph©n cÊp cho Thñ trëng c¸c ®¬n vÞ SNCT trùc thuéc ®îc quyÕt ®Þnh mét sè ®Þnh møc chi hiÖn nay do Gi¸m ®èc §HQGHN quyÕt ®Þnh vµ thèng nhÊt qu¶n lý. §HQGHN lµ trung t©m ®µo t¹o ®a ngµnh, ®a lÜnh vùc, b¶n th©n c¸c trêng ®¹i häc thµnh viªn còng lµ c¸c trêng ®a ngµnh do ®ã cã yªu cÇu trong quy tr×nh ®µo t¹o sÏ kh¸c nhau theo tõng ngµnh, tõng trêng.V× vËy nÕu ¸p dông khung thèng nhÊt trong toµn §HQGHN sÏ lµ kh«ng hîp lý. Ph©n cÊp cho c¸c trêng quyÕt ®Þnh c¸c møc chi trªn sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ®¬n vÞ ph¸t huy tèi ®a quyÒn tù chñ, thùc hiÖn tèt nhiÖm vô chuyªn m«n ®îc giao, sö dông kinh phÝ tiÕt kiÖm vµ hiÖu qu¶.
- Söa ®æi c¸c quy ®Þnh vÒ ph©n cÊp qu¶n lý, kÕt hîp ph©n cÊp qu¶n lý tµi chÝnh víi ph©n cÊp qu¶n lý tæ chøc, c¸n bé, ph©n cÊp qu¶n lý ®µo t¹o vµ nghiªn cøu khoa häc, ®¶m b¶o cho c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc thùc hiÖn quyÒn TCTC song song víi quyÒn tù chñ vÒ c¸c mÆt ho¹t ®éng kh¸c.
- Söa ®æi c¸c v¨n b¶n híng dÉn qu¶n lý biªn chÕ, lao ®éng phï hîp víi c¬ chÕ qu¶n lý biªn chÕ sù nghiÖp hiÖn hµnh; híng dÉn ®Þnh biªn nh©n lùc theo c¸c tiªu chuÈn, ®Þnh møc vµ chøc n¨ng, nhiÖm vô ®îc giao.
3.2.4. T¨ng cêng qu¶n lý chi tiªu t¹i §HQGHN.
3.2.4.1. §æi míi c¬ cÊu chi nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông c¸c nguån kinh phÝ cña §HQGHN.
§æi míi c¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh ë c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp nh»m t¨ng cêng c¸c nguån tµi chÝnh ®¸p øng yªu cÇu n©ng cao chÊt lîng ho¹t ®éng. Cïng víi sù t¨ng trëng ng©n s¸ch giµnh cho c¸c trêng ®¹i häc c¬ cÊu vµ néi dung chi còng ®îc ®æi míi ®¸p øng ®îc yªu cÇu trªn.
Nghiªn cøu thùc tr¹ng c¸c néi dung chi hiÖn nay cña §HQGHN ®· chØ râ c¬ cÊu chi kh«ng hîp lý. Víi kho¶n chi thêng xuyªn cho gi¸o dôc ®µo t¹o lµ néi dung chi ¶nh hëng ®Õn chÊt lîng vµ hiÖu qña ho¹t ®éng ®µo t¹o cña §HQGHN còng cã hiÖn tr¹ng t¬ng tù. §æi míi c¬ cÊu chi thêng xuyªn kh«ng chØ nh»m hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh cña §HQGHN theo híng tù chñ, tù chÞu tr¸ch nhiÖm mµ cßn gãp phÇn n©ng cao chÊt lîng ®µo t¹o, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông c¸c nguån kinh phÝ cña §HQGHN. §Ó ®¹t ®îc c¸c môc tiªu trªn cÇn thùc hiÖn mét sè gi¶i ph¸p sau:
+ KhuyÕn khÝch c¸c ®¬n vÞ thùc hiÖn c¸c h×nh thøc kho¸n chi qu¶n lý hµnh chÝnh (kho¸n sö dông ®iÖn tho¹i, v¨n phßng phÈm, x¨ng, dÇu) cña c¸c bé phËn, c¸ nh©n trong c¬ quan. §Þnh kú cã ®èi chiÕu, kiÓm tra qua ®ã ®iÒu chØnh nh÷ng ®Þnh møc cßn cha hîp lý (qu¸ cao, hoÆc thÊp) nh»m tiÕt kiÖm triÖt ®Ó kho¶n kinh phÝ chi qu¶n lý.
+ Thùc hiÖn ph¬ng ¸n chi tr¶ l¬ng cã tÝnh hÖ sè l¬ng t¨ng thªm cho c¸ nh©n ngêi lao ®éng, hîp ph¸p ho¸ c¸c kho¶n thu nhËp ngoµi l¬ng cña c¸n bé, gi¶ng viªn, nh»m tr¸nh t×nh tr¹ng lÉn lén gi÷a chi phÝ nghiÖp vô chuyªn m«n vµ c¸c kho¶n chi cho con ngêi nh hiÖn nay.
+ Tèi thiÓu ho¸ c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh kh«ng n»m trong dù to¸n, kÕ ho¹ch chi tõ ®Çu n¨m. HiÖn nay, kho¶n “chi kh¸c” chiÕm tû träng kh¸ lín trong c¬ cÊu chi thêng xuyªn do cßn cã nhiÒu c¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh ngoµi dù to¸n. §HQGHN cÇn cã kÕ ho¹ch tËp huÊn vµ híng dÉn cho c¸c ®¬n vÞ trong viÖc lËp dù to¸n ®Çu n¨m s¸t víi nhiÖm vô vµ kÕ ho¹ch ®îc giao, c¸c kho¶n chi ph¶i ®¸p øng ®îc nhiÖm vô ®Æt ra. §ång thêi híng dÉn c¸c ®¬n vÞ h¹ch to¸n c¸c kho¶n chi ph¸t sinh theo ®óng tÝnh chÊt vµ néi dung cña nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh.
- Cã kÕ ho¹ch trung vµ dµi h¹n trong viÖc ®Çu t c¬ së vËt chÊt, c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn gi¶ng d¹y – häc tËp lµm c¬ së ®Þnh híng cho c¸c trêng ®Çu t c¬ së vËt chÊt, trang thݪt bÞ tr¸nh ®Çu t dµn tr¶i, thݪu tËp trung g©y l·ng phÝ.
- X©y dùng c¸c ch¬ng tr×nh, lé tr×nh vÒ ®µo t¹o, nghiªn cøu khoa häc, hÖ thèng th«ng tin vÒ c¸c mÆt ho¹t ®éng lµm c¨n cø cho c¸c ®¬n vÞ x©y dùng c¬ cÊu chi hîp lý, u tiªn cho tõng néi dung chi phï hîp víi yªu cÇu cña tõng giai ®o¹n.
3.2.4.2. KÕt hîp ph©n cÊp qu¶n lý víi t¨ng cêng c«ng khai, kiÓm tra, gi¸m s¸t.
Ho¹t ®éng kiÓm tra, gi¸m s¸t lµ mét kh©u quan träng trong ho¹t ®éng qu¶n lý nh»m ®¹t ®îc c¸c môc ®Ých vµ nhiÖm vô ®Æt ra. KiÓm tra, gi¸m s¸t nh»m ®a l¹i nh÷ng th«ng tin ph¶n håi cho c«ng t¸c qu¶n lý, nÕu n¾m kÞp thêi nh÷ng h¹n chÕ, khuyÕt ®iÓm, ®iÒu chØnh c¬ chÕ, chÝnh s¸ch qu¶n lý cho phï hîp.
T¨ng cêng ph©n cÊp qu¶n lý chi ®· mang l¹i nh÷ng kÕt qu¶ tÝch cùc trong qu¸ tr×nh ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh ë §HQGHN nh ®· ph©n tÝch trong ch¬ng II. Tuy nhiªn bªn c¹nh ®ã nã còng ph¶n ¸nh mét thùc tr¹ng cÇn ph¶i kh¾c phôc, ®ã lµ viÖc c¸c ®¬n vÞ trong §HQGHN tù ý x©y dùng mét sè ®Þnh møc chi qu¸ cao, ¶nh hëng ®Õn viÖc thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô vµ môc tiªu chung cña ®¬n vÞ. §iÒu ®ã còng cho thÊy vai trß kiÓm tra, gi¸m s¸t cña §HQGHN lµ hÕt søc cÇn thiÕt. V× vËy, t¨ng cêng ph©n cÊp qu¶n lý cÇn kÕt hîp víi t¨ng cêng c«ng khai kiÓm tra, gi¸m s¸t c¸c ®¬n vÞ. Trong ho¹t ®éng cña c¸c trêng ®¹i häc, c«ng t¸c kiÓm tra cÇn ®îc tiÕn hµnh thêng xuyªn ®èi víi c¸c kh©u, c¸c lÜnh vùc cña ho¹t ®éng tµi chÝnh.
Cïng víi c«ng t¸c kiÓm tra, thanh tra tµi chÝnh c¸c trêng ®¹i häc trong §HQGHN cÇn thùc hiÖn nghiªm tóc quy chÕ c«ng khai tµi chÝnh. C«ng khai vÒ c¸c nguån tµi chÝnh vµ qu¸ tr×nh sö dông c¸c nguån kinh phÝ, c«ng khai c¸c quü vµ qu¸ tr×nh sö dông c¸c quü. C«ng khai tµi chÝnh t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c c¸ nh©n vµ tËp thÓ tham gia vµo qu¸ tr×nh qu¶n lý tµi chÝnh, gi¸m s¸t ho¹t ®éng tµi chÝnh, gióp hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh, ®¶m b¶o cho c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh chÞu sù gi¸m s¸t cña c¸c c¸ nh©n vµ tËp thÓ trong ®¬n vÞ.
VÒ phÝa §HQGHN
- Quy chÕ chi tiªu néi bé cña c¸c ®¬n vÞ ph¶i cã ý kiÕn cña §HQGHN tríc khi ®îc ban hµnh vµ thùc hiÖn.
- §HQGHN cÇn cã kÕ ho¹ch hµng n¨m, ®Þnh kú vµ ®ét xuÊt kiÓm tra t×nh h×nh c«ng t¸c kiÓm tra tµi chÝnh cña c¸c ®¬n vÞ.
- §«n ®èc c¸c ®¬n vÞ thùc hiÖn nghiªm tóc chÕ ®é b¸o c¸o ®Þnh kú vµ thêng xuyªn theo quy ®Þnh hiÖn hµnh cña Nhµ níc (LuËt ng©n s¸ch, LuËt kÕ to¸n, chÕ ®é kª to¸n tµi chÝnh) vµ cña §HQGHN.
- Híng dÉn, chØ ®¹o c¸c ®¬n vÞ thùc hiÖn nghiªm tóc quy chÕ tù kiÓm tra theo quy ®Þnh cña Bé tµi chÝnh (QuyÕt ®Þnh sè/2004/Q§ - BTC). §©y lµ quy ®Þnh míi ®îc ban hµnh nh»m ®¸p øng c¸c yªu cÇu kiÓm tra, gi¸m s¸t trong ®iÒu kiÖn ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh.
- Thùc hiÖn nghiªm tóc quy chÕ c«ng khai theo quy ®Þnh cña Nhµ níc vµ réng r·i b»ng nhiÒu h×nh thøc (v¨n b¶n, héi nghÞ, b¸o ®iÖn tö...). T¨ng cêng sù kiÓm tra, gi¸m s¸t cña tËp thÓ, tõng c¸ nh©n ngêi lao ®éng ®èi víi ho¹t ®éng tµi chÝnh cña ®¬n vÞ lµ §HQGHN.
VÒ phÝa c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc §HQGHN.
- CÇn thùc hiÖn nghiªm tóc c¸c quy ®Þnh cña nhµ níc vµ cña §HQGHN vÒ chÕ ®é b¸o c¸o kÕ to¸n tµi chÝnh, quy chÕ tù kiÓm tra vµ quy chÕ c«ng khai tµi chÝnh.
- T¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c c¸ nh©n, tËp thÓ trong ®¬n vÞ ®îc ph¸t huy quyÒn lµm chñ: ®îc tham gi¸m s¸t, kiÓm tra ho¹t ®éng qu¶n lý tµi chÝnh cña ®¬n vÞ.
3.2.5. N©ng cao n¨ng lùc vµ vai trß cña c«ng t¸c kÕ to¸n tµi chÝnh.
3.2.5.1. §æi míi nhËn thøc cña c¸c nhµ qu¶n lý vÒ vÊn ®Ò TCTC, g¾n tù chñ víi tr¸ch nhiÖm.
Trong qu¸ tr×nh ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý vµ thùc hiÖn TCTC, mét sè c¸n bé vÉn cßn t©m lý lo ng¹i muèn duy tr× c¬ chÕ cò cha muèn chuyÓn giao quyÒn tù chñ thùc sù cho ®¬n vÞ cÊp díi, lo ng¹i sau khi ®îc TCTC kinh phÝ NSNN cÊp cho ®¬n vÞ sÏ gi¶m cã ngêi b¨n kho¨n vÒ chÊt lîng ho¹t ®éng sù nghiÖp sÏ gi¶m, sù kh«ng c«ng b»ng trong ph©n phèi thu nhËp, sau khi chuyÓn sang c¬ chÕ TCTC. Lý do nµy ®· ¶nh hëng ®Õn qu¸ tr×nh ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh trong §HQGHN, ®Õn mÆt tÝch cùc cña c¬ chÕ TCTC, ®Õn nay vÉn cßn cã 5/26 ®¬n vÞ cña §HQGHN cha x©y dùng quy chÕ chi tiªu néi bé ®¶m b¶o cho viÖc thùc hiÖn quyÒn tù chñ.
V× vËy, ®èi víi ®éi ngò c¸n bé cña §HQGHN ®Æc biÖt lµ c¸n bé qu¶n lý tµi chÝnh cÇn thèng nhÊt nhËn thøc viÖc ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh cña §HQGHN phï hî víi ®Æc ®iÓm vµ tÝnh chÊt ho¹t ®éng cña §HQGHN theo tinh thÇn NghÞ ®Þnh 10/CP lµ cÇn thiÕt nh»m n©ng cao thÈm quyÒn vµ tr¸ch nhiÖm cña thñ trëng c¸c ®¬n vÞ SNCT trùc thuéc §HQGHN trong qu¶n lý biªn chÕ, tæ chøc c«ng viÖc vµ qu¶n lý tµi chÝnh. Tõ ®ã t¹o m«i trêng vµ ®éng lùc khuyÕn khÝch c¸c ®¬n vÞ vµ ngêi lao ®éng ph¸t huy hªt tµi n¨ng vµ trÝ tuÖ cña m×nh trong viÖc cung cÊp c¸c dÞch vô c«ng ngµy cµng tèt h¬n vµ hiÖu qu¶ h¬n cho x· héi. Thùc hiÖn c¬ chÕ TCTC theo NghÞ ®Þnh 10/CP sÏ kh«ng lµm gi¶m chÊt lîng ho¹t ®éng cña c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp kh«ng lµm gi¶m chi ng©n s¸ch cña §HQGHN, mµ tr¸i l¹i nguån ng©n s¸ch chi cho §HQGHN ngµy cµng t¨ng (®· ®îc chøng minh qua nghiªn cøu thùc tr¹ng nguån tµi chÝnh cña §HQGHN). Cïng víi sù t¨ng trëng cña ng©n s¸ch vµ sù ph¸t triÓn cña gi¸o dôc - ®µo t¹o, nh÷ng néi dung vµ c¬ cÊu chi ng©n s¸ch sÏ thay ®æi phï hîp víi yªu cÇu cña c¬ chÕ tµi chÝnh míi. Bªn c¹nh vÊn ®Ò tù chñ tµi chÝnh, vÊn ®Ò chÞu tr¸ch nhiÖm còng cÇn ®îc c¸c nhµ qu¶n lý hiÓu vµ quan t©m ®óng møc. §ång nghÜa víi viÖc ®îc giao quyÒn tù chñ cao h¬n tr¸ch nhiÖm cña c¸c trêng ®¹i häc còng sÏ cao h¬n. ë ®©y cÇn kh¼ng ®Þnh l¹i lµ tr¸ch nhiÖm cña trêng ®¹i häc tríc toµn x· héi, tríc nhµ níc, phô huynh vµ häc sinh trong viÖc thùc hiÖn nhiÖm vô ®µo t¹o, cung cÊp nguån nh©n lùc cã chÊt lîng cao vµ tr×nh ®é cao phôc vô sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. Khi c¸c trêng ®¹i häc, ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu trong §HQGHN thùc hiÖn quyÒn tù chñ cña m×nh cÇn cã sù kiÓm tra, gi¸m s¸t chÆt chÏ cña c¸c cÊp qu¶n lý nh §HQGHN, c¸c Bé, ngµnh cã híng dÉn nh»m thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô ®îc giao, ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng cña c¸c trêng theo ®óng ®Þnh híng ph¸t triÓn cña §HQGHN, cña nÒn gi¸o dôc - ®¹i häc ViÖt Nam.
3.2.5.2. N©ng cao n¨ng lùc ®éi ngò c¸n bé KT – TC
§éi ngò c¸n bé lµ bé phËn quan träng vµ kh«ng thÓ hiÖn cña bé m¸y kÕ to¸n tµi chÝnh nãi riªng vµ c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh nãi chung. N¨ng lùc lµm viÖc cña ®éi ngò c¸n bé kÕ to¸n tµi chÝnh sÏ quyÕt ®Þnh chÊt lîng, hiÖu qu¶ c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n vµ qu¶n lý tµi chÝnh. V× vËy, n©ng cao n¨ng lùc ®éi ngò c¸n bé kÕ to¸n tµi chÝnh lµ yªu cÇu kh¸ch quan ®èi víi bÊt kú mét ®¬n vÞ nµo tríc yªu cÇu cña c¬ chÕ tµi chÝnh míi. §©y còng lµ vÊn ®Ò cña §HQGHN trong qu¸ tr×nh ®æi míi vµ hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh. §Ó thùc hiÖn ®îc môc tiªu n©ng cao n¨ng lùc ®éi ngò c¸n bé kÕ to¸n tµi chÝnh cÇn ph¶i cã kÕ ho¹ch tæng thÓ, thùc hiÖn trong mét thêi gian dµi víi nhiÒu ph¬ng thøc thÝch hîp ®Ó tuyÓn chän, sö dông, ®µo t¹o vµ båi dìng c¸n bé. Theo híng ®ã, c¸c gi¶i ph¸p cÇn thùc hiÖn:
- §HQGHN cÇn híng dÉn c¸c ®¬n vÞ x©y dùng tiªu chuÈn c¸n bé, tiªu chuÈn nghiÖp vô ®èi víi ®éi ngò c¸n bé kÕ to¸n tµi chÝnh. Tõ ®ã lµm c¨n cø tuyÓn dông c¸n bé míi. T¹o ®iÒu kiÖn cho c¸n bé trÎ ®îc lµm viÖc theo ®óng chuyªn m«n ®îc ®µo t¹o, vÞ trÝ ®îc tuyÓn dông nh»m ph¸t huy n¨ng lùc c¸n bé, n©ng cao kinh nghiÖm vµ chuyªn m«n c«ng t¸c.
- TÝch cùc cho c¸n bé trÎ lµm c«ng t¸c kÕ to¸n tµi chÝnh ®i häc tËp, båi dìng n©ng cao tr×nh ®é ë trong vµ níc ngoµi, tham gia c¸c ch¬ng tr×nh liªn kÕt ®µo t¹o cña §HQGHN víi níc ngoµi: ch¬ng tr×nh ®µo t¹o chÝnh s¸ch c«ng (do ChÝnh phñ NhËt B¶n tµi trî). Ch¬ng tr×nh ®µo t¹o c¸n bé qu¶n lý dù ¸n (do ChÝnh phñ Ph¸p tµi trî). §Ò ¸n thÝ ®iÓm ph¸t hiÖn, ®µo t¹o, sö dông tµi n¨ng l·nh ®¹o, qu¶n lý (do ChÝnh phñ ViÖt Nam chñ tr×)...
- §èi víi mét sè c¸n bé hiÖn ®ang c«ng t¸c cã tr×nh ®é nghiÖp vô thÊp cÇn cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o vµ båi dìng ®Ó n©ng cao tr×nh ®é. Cã chÝnh s¸ch ®éng viªn, khuyÕn khÝch c¸n bé häc tËp ®¸p øng yªu cÇu chuyªn m«n ®îc giao. Trong ®ã cÇn cã sù kÕt hîp víi nç lùc cña tõng c¸ nh©n.
- Thêng xuyªn më c¸c líp tËp huÊn, båi dìng c¸c chÕ ®é, chÝnh s¸ch míi vÒ qu¶n lý tµi chÝnh nhÊt lµ c¸c v¨n b¶n míi liªn quan ®Õn c¬ chÕ TCTC gióp c¸n bé ®îc cËp nhËt vµ nghiªn cøu thùc hiÖn ®óng, hiÖu qu¶ c¸c v¨n b¶n qu¶n lý cña Nhµ níc.
- Cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o båi dìng cho c¸n bé vÒ chÝnh trÞ, tin häc, ngo¹i ng÷ nh»m trang bÞ kü n¨ng cÇn thݪt phôc vô c«ng viÖc chuyªn m«n; tËn dông thÕ m¹nh cña §HQGHN vÒ n¨ng lùc trang thiÕt bÞ ®Ó n©ng cao tr×nh ®é cña c¸n bé ®¸p øng yªu cÇu cña qu¶n lý tµi chÝnh trong ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña KHKT, vµ c«ng nghÖ th«ng tin.
3.2.5.3. S¾p xÕp vµ hoµn thiÖn bé m¸y kÕ to¸n tµi chÝnh.
Qu¶n lý tµi chÝnh kh«ng thÓ t¸ch rêi ho¹t ®éng cña c«ng t¸c kÕ to¸n tµi chÝnh. Trong ®ã, h¹ch to¸n kÕ to¸n lµ c«ng cô ®¾c lùc phôc vô qu¶n lý th«ng qua viÖc thu thËp xö lý vµ cung cÊp th«ng tin mét c¸ch liªn tôc, toµn diÖn cho nhµ qu¶n lý. §Ó thùc hiÖn tèt vai trß vµ chøc n¨ng trªn bé m¸y kÕ to¸n tµi chÝnh ph¶i ®îc tæ chøc mét c¸ch khoa häc, hîp lý. Víi thùc tr¹ng hiÖn nay, §HQGHN cÇn cã gi¶i ph¸p hoµn thiÖn tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n tµi chÝnh gãp phÇn n©ng cao chÊt lîng, hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c kÕ to¸n tµi chÝnh ®Ó hoµn thiÖn c¬ chÕ TCTC. C¸c gi¶i ph¸p cÇn thùc hiÖn:
- ChØ ®¹o c¸c ®¬n vÞ kiÖn toµn l¹i bé m¸y kÕ to¸n tµi chÝnh. §èi víi c¸c ®¬n vÞ ®· cã ngêi lµm kÕ to¸n nhng cha cã bé phËn kÕ to¸n ®éc lËp cÇn tæ chøc, s¾p xÕp l¹i thµnh c¸c phßng, bé phËn riªng ®¶m b¶o cho c«ng t¸c kÕ to¸n ®îc tæ chøc h¹ch to¸n theo ®óng quy ®Þnh hiÖn hµnh. §èi víi c¸c ®¬n vÞ míi thµnh lËp, cha cã bé phËn kÕ to¸n chuyªn tr¸ch cÇn thµnh lËp c¸c phßng, bé phËn kÕ to¸n, ®îc tæ chøc ®éc lËp víi c¸c phßng kh¸c c¶u ®¬n vÞ. Tuy nhiªn trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cÇn cã sù phèi hîp víi c¸c ®¬n vÞ, phßng ban cã liªn quan trong viÖc thu thËp, xö lý vµ cung cÊp th«ng tin phôc vô qu¶n lý.
- Híng dÉn c¸c ®¬n vÞ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n tµi chÝnh khoa häc, hîp lý, phï hîp víi ®Æc ®iÓm tæ chøc vµ tu©n thñ c¸c quy ®Þnh cña chÕ ®é kÕ to¸n, tµi chÝnh. ViÖc nghiªn cøu vµ vËn dông h×nh thøc kÕ to¸n tµi chÝnh phï hîp víi tõng ®¬n vÞ lµ yªu cÇu quan träng cña c«ng t¸c kÕ to¸n tµi chÝnh. Lùa chän mét h×nh thøc tæ chøc kÕ to¸n ph¶i c¨n cø vµo quy m«, ®Æc thï tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ, c¨n cø vµo n¨ng lùc ®éi ngò, ®iÒu kiÖn vÒ c¬ së vËt chÊt cña ®¬n vÞ nh»m thùc hiÖn tèt ®îc c¸c nhiÖm vô cña ®¬n vÞ.
- §i ®«i víi viÖc hoµn thiÖn bé m¸y kÕ to¸n tµi chÝnh cÇn quan t©m thùc hiÖn tèt c«ng t¸c kiÓm to¸n trong ®ã cã kiÓm to¸n néi bé. KiÓm to¸n lµ mét ho¹t ®éng kh«ng thÓ thiÕu trong qu¶n lý tµi chÝnh ®¶m b¶o cho c¸c th«ng tin ®îc cung cÊp chÝnh x¸c, tin cËy vµ cã hiÖu qu¶ cao. C¸c ®¬n vÞ trong §HQGHN kh«ng chØ thùc hiÖn kiÓm to¸n theo kÕ ho¹ch kiÓm to¸n cña kiÓm to¸n nhµ níc, thuª c¸c c«ng ty kiÓm to¸n ®éc lËp mµ ph¶i thùc hiÖn c¶ kiÓm to¸n néi bé. Trong thêi gian tíi §HQGHN cÇn cã chñ tr¬ng thµnh lËp bé phËn kiÓm to¸n ®éc lËp víi bé phËn kÕ to¸n tµi chÝnh cña c¸c ®¬n vÞ nh»m ®Èy m¹nh c«ng t¸c kiÓm to¸n trong ho¹t ®éng qu¶n lý cña §HQGHN, gãp phÇn n©ng cao chÊt lîng vµ hiÖu qu¶ qu¶n lý.
3.2.5.4. T¨ng cêng øng dông c«ng nghÖ th«ng tin vµ tin häc ho¸ trong qu¶n lý tµi chÝnh.
Cuéc c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ, ®Æc biÖt lµ tin häc víi tèc ®é ph¸t triÓn m¹nh mÏ ®· cã t¸c ®éng s©u réng ®Õn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc vµ ho¹t ®éng cña ®êi sèng kinh tÕ x· héi. Ho¹t ®éng trong c¸c trêng ®¹i häc kh«ng cßn ®¬n thuÇn chØ lµ ®µo t¹o mµ ®îc më réng ë nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nh: nghiªn cøu khoa häc, s¶n xuÊt vµ kinh doanh dÞch vô, triÓn khai øng dông c«ng nghÖ. Do vËy viÖc qu¶n lý nãi chung vµ qu¶n lý tµi chÝnh ë c¸c trêng ®¹i häc còng trë nªn phøc t¹p h¬n, ®ßi hái cã sù ®Çu t lín h¬n c¶ vÒ chÊt x¸m vµ n¨ng lùc cña m¸y mãc, thiÕt bÞ. Qu¸ tr×nh thu nhËn, xö lý th«ng tin vµ ra quyÕt ®Þnh qu¶n lý sÏ thuËn tiÖn, nhanh chãng, chÝnh x¸c vµ mang l¹i hiÖu qu¶ cao nÕu ¸p dông c¸c thµnh tùu khoa häc kü thuËt, trong ®ã c«ng nghÖ th«ng tin cã vai trß quan träng. Víi khèi lîng th«ng tin cÇn xö lý ngµy cµng lín, nÕu qu¸ tr×nh xö lý tµi chÝnh trong c¸c trêng ®¹i häc ®îc tæ chøc theo h×nh thøc ph©n t¸n thñ c«ng, kh«ng cã sù hç trî cña c«ng nghÖ th«ng tin vµ tin häc hãa sÏ kh«ng ®¸p øng ®îc yªu cÇu cña qu¶n lý trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay. V× vËy c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh cÇn ®îc trang bÞ hÖ thèng m¸y mãc thiÕt bÞ lu tr÷ vµ xö lý th«ng tin hiÖn ®¹i, tù ®éng ho¸ tÝnh to¸n nh»m n©ng cao chÊt lîng vµ hiÖu qu¶ qu¶n lý. øng dông tin häc hãa trong c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh ph¶i theo híng trang bÞ ®ång bé c¸c thiÕt bÞ tin häc vµ ®îc nèi m¹ng ®Ó trao ®æi th«ng tin, d÷ liÖu néi bé, tra cøu, truy cËp c¸c th«ng tin vµ d÷ liÖu bªn ngoµi phôc vô cho yªu cÇu qu¶n lý. §i ®«i víi viÖc trang bÞ m¸y mãc, thiÕt bÞ tin häc phôc vô qu¶n lý cÇn cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o tr×nh ®é tin häc cho ®éi ngò c¸n bé lµm c«ng t¸c kÕ to¸n, tµi chÝnh vµ c¸n bé qu¶n lý tµi chÝnh. §HQGHN còng nh c¸c trêng ®¹i häc cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong viÖc tiÕp xóc vµ øng dông cña c¸c thµnh tùu cña c«ng nghÖ th«ng tin vµ tin häc hãa. Tr×nh ®é tin häc cña ®éi ngò c¸n bé còng t¬ng ®èi ®ång ®Òu, vÒ c¬ b¶n biÕt sö dông m¸y tÝnh vµ c¸c phÇn mÒm cã s½n phôc vô cho c«ng viÖc t¸c nghiÖp thêng xuyªn. Tuy nhiªn, møc ®é øng dông c«ng nghÖ th«ng tin, tin häc hãa trong qu¶n lý trong §HQGHN cßn cha ®¸p øng yªu cÇu ®æi míi vµ c¶i c¸ch qu¶n lý gi¸o dôc, cha t¬ng xøng víi tiÒm lùc hiÖn cã c¶ vÒ ®éi ngò vµ c¬ së vËt chÊt cña §HQGHN. øng dông tin häc ho¸ trong qu¶n lý còng cÇn lµ néi dung quan träng trong ch¬ng tr×nh c¶i c¸ch nÒn hµnh chÝnh c«ng cña Nhµ níc. §HQGHN ®ang ®îc ChÝnh phñ ®Çu t ®Ò ¸n tin häc ho¸ trong qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ níc giai ®o¹n 2 001 – 2010, v× vËy cÇn tranh thñ sù ®Çu t cña Nhµ níc ®Ó ®æi míi, c¶i c¸ch n¨ng lùc vµ tr×nh ®é qu¶n lý hiÖn nay. §ång thêi cã kÕ ho¹ch ®Çu t trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i, ®ång bé cho c¸c bé phËn qu¶n lý, kÓ c¶ qu¶n lý tµi chÝnh, tham gia c¸c kho¸ tËp huÊn båi dìng tin häc vµ c«ng nghÖ th«ng tin cho c¸n bé trong khu«n khæ cña dù ¸n.
MÆt kh¸c §HQGHN cÇn tËp trung khai th¸c hiÖu qu¶ h¬n hÖ thèng m¹ng Internet – Intranet cã s½n ®Ó phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý. T¨ng cêng øng dông c¸c phÇn mÒm trong qu¶n lý tµi chÝnh ®ång thêi cã ch¬ng tr×nh tËp huÊn båi dìng cho c¸n bé qu¶n lý tµi chÝnh vÒ c«ng nghÖ th«ng tin, tin häc vµ c¸c phÇn mÒm øng dông trùc tiÕp cho qu¶n lý tµi chÝnh nh: Ch¬ng tr×nh kÕ to¸n m¸y, ch¬ng tr×nh qu¶n lý tµi s¶n c«ng, ch¬ng tr×nh l¬ng...
3.3. C¸c kiÕn nghÞ
Trªn c¬ së ®¸nh gi¸ t×nh h×nh, kÕt qu¶ vµ nh÷ng khã kh¨n, tån t¹i sau hai n¨m triÓn khai c¬ chÕ TCTC theo NghÞ ®Þnh 10/2002/N§ - CP, viÖc ®æi míi vµ hoµn thiÖn hÖ thèng v¨n b¶n qu¶n lý nhµ níc vÒ chÕ ®é qu¶n lý tµi chÝnh lµ yªu cÇu ®îc ®Æt ra ®èi víi c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ níc. V× vËy, cÇn cã c¸c gi¶i ph¸p th¸o gì nh÷ng khã kh¨n, víng m¾c, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp thóc ®Èy viÖc ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý.
3.3.1. Söa ®æi vµ hoµn thiÖn NghÞ ®Þnh 10/2002/N§ - CP vµ c¸c v¨n b¶n híng dÉn thùc hiÖn.
- C¸c Bé, ngµnh chñ yÕu lµ Bé Tµi chÝnh cÇn nghiªn cøu söa ®æi NghÞ ®Þnh 10 hoÆc so¹n th¶o ban hµnh NghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ vÒ chÕ ®é tµi chÝnh ¸p dông cho ®¬n vÞ sù nghiÖp theo híng giao ®Çy ®ñ quyÒn tù chñ tµi chÝnh, vÒ tæ chøc nhiÖm vô, qu¶n lý tæ chøc biªn chÕ ®Ó ¸p dông cho c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp theo ChØ thÞ sè 18/2003/CT – TTg ngµy 01 th¸ng 9 n¨m 2003 vÒ ®Èy m¹nh c«ng t¸c thùc hiÖn TCTC ®èi víi c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp. V× NghÞ ®Þnh 10 míi quy ®Þnh vÒ c¬ chÕ tµi chÝnh cho c¸c ®¬n vÞ SNCT trong khi cã mét bé phËn lín c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp kh«ng cã nguån thu sÏ thuéc ®èi tîng ®îc ¸p dông NghÞ ®Þnh 10 (c¸c trêng phæ th«ng d©n téc néi tró, trêng gi¸o dìng, c¸c ®¬n vÞ y tÕ tuyÕn c¬ së). Do ®ã, häc kh«ng cã c¬ së ph¸p lý ®Ó cho c¸c ®¬n vÞ ®îc ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh theo híng tù chñ, theo yªu cÇu cña ch¬ng tr×nh ®æi míi nÒn tµi chÝnh c«ng.
- §ång thêi víi viÖc ban hµnh nghÞ ®Þnh míi vÒ c¬ chÕ TCTC cho c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp cÇn söa ®æi, ban hµnh míi c¸c th«ng t, v¨n b¶n híng dÉn thùc hiÖn c¬ chÕ tµi chÝnh ¸p dông cho c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp tr¸nh t×nh tr¹ng nghÞ ®Þnh míi ra ®êi nhng c¸c Bé, ngµnh kh«ng kÞp thêi ban hµnh th«ng t híng dÉn nªn c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp thuéc ngµnh, lÜnh vùc m×nh qu¶n lý kh«ng cã c¨n cø ®Ó thùc hiÖn.
3.3.2. Söa ®æi, bæ sung c¸c v¨n b¶n qu¶n lý kh«ng cßn phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tiÔn.
Qua ®¸nh gi¸ tæng kÕt thùc hiÖn NghÞ ®Þnh 10 cña c¸c Bé, ngµnh, ®¬n vÞ cho thÊy mét trong c¸c nguyªn nh©n dÉn tíi viÖc thùc hiÖn c¬ chÕ TCTC cha triÖt ®Ó vµ hiÖu qu¶ ®ã lµ nh÷ng tån t¹i vÒ c¬ chÕ chÝnh s¸ch. Chñ yÕu lµ do c¸c quy ®Þnh cña mét sè v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt cßn cha ®ång bé, hîp lý g©y khã kh¨n trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn. ViÖc söa ®æi vµ hoµn thiÖn c¸c v¨n b¶n qu¶n lý tµi chÝnh liªn quan ®Õn c¬ chÕ chÝnh s¸ch ®îc ®Æt ra víi c¸c cÊp qu¶n lý, cÇn ph¶i quan t©m nghiªn cøu gi¶i quyÕt. §Ó ®¶m b¶o cho c¸c ®¬n vÞ SNCT thùc hiÖn c¬ chÕ TCTC mét c¸ch ®ång bé vÒ phÝa c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ níc cÇn cã c¸c gi¶i ph¸p sau:
- §Èy m¹nh ph©n cÊp cho §HQGHN sö dông nguån NSNN cÊp qua viÖc ®îc chñ ®éng ph©n bæ ng©n s¸ch theo chøc n¨ng, nhiÖm vô ®îc giao, kh«ng phô thuéc vµo c¸c chØ tiªu, kÕ ho¹ch cã tÝnh ®Þnh híng.
- Hoµn thiÖn c¸c quy ®Þnh vÒ ph©n cÊp qu¶n lý, sö dông biªn chÕ, hîp ®ång lao ®éng, c¸c quy ®Þnh ph©n cÊp qu¶n lý vÒ c¸c mÆt ho¹t ®éng kh¸c cña ®¬n vÞ sù nghiÖp, theo híng giao ®Çy ®ñ quyÒn TCTC theo chØ thÞ 18/2003/CT – TTg ngµy 1/9/2003 cña Thñ tíng ChÝnh phñ.
- Söa ®æi, bæ sung nh÷ng quy ®Þnh vÒ tiªu chuÈn, ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt phï hîp víi thùc tiÔn vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp khi ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý. HÖ thèng v¨n b¶n quy ®Þnh c¸c tiªu chuÈn, chÕ ®é, ®Þnh møc ®· béc lé nh÷ng bÊt cËp, l¹c hËu g©y rÊt nhiÒu khã kh¨n cho c¸c ®¬n vÞ SNCT khi thùc hiÖn c¬ chÕ TCTC. §èi víi lÜnh vùc gi¸o dôc ®µo t¹o vµ §HQGHN còng gÆp ph¶i nh÷ng víng m¾c, khã kh¨n nhÊt ®Þnh vÒ mét sè tiªu chuÈn, ®Þnh møc trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng. V× vËy, söa ®æi c¸c ®Þnh møc, tiªu chuÈn phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tiÔn hiÖn nay lµ yªu cÇu kh¸ch quan nh»m t¹o c¬ chÕ thuËn lîi h¬n cho c¸c ®¬n vÞ thùc hiÖn quyÒn tù chñ cña m×nh. ViÖc x©y dùng c¸c tiªu chuÈn, ®Þnh møc KTKT ph¶i ®îc tÝnh to¸n kü cµng dùa trªn c¸c c¨n cø khoa häc vµ c¬ së kh¸ch quan tr¸nh t×nh tr¹ng c¸c tiªu chuÈn, ®Þnh møc kh«ng cã tÝnh thùc tiÔn, k×m h·m sù ph¸t triÓn ho¹t ®éng sù nghiÖp.
- Söa ®æi vµ ban hµnh míi c¸c quy ®Þnh liªn quan ®Õn vÊn ®Ò phÝ, lÖ phÝ, ®èi víi §HQGHN vµ c¸c c¬ së ®µo t¹o lµ quy ®Þnh vÒ häc phÝ ®Ó phï hîp víi c¬ chÕ TCTC, t¹o nguån ®Ó thùc hiÖn c¬ chÕ tiÒn l¬ng míi.
- Nghiªn cøu, ®Ò xuÊt chÕ ®é, chÝnh s¸ch x· héi ®îc hëng chÕ ®é u ®·i khi c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp thùc hiÖn TCTC vÉn ®îc hëng c¸c dÞch vô c«ng céng.
- TiÕp tôc hoµn thiÖn c¬ chÕ chÝnh s¸ch tµi chÝnh vÒ XHH nh»m khuyÕn khÝch, thóc ®Èy vµ më réng c¸c h×nh thøc XHH trong c¸c lÜnh vùc sù nghiÖp trong ®ã cã gi¸o dôc ®µo t¹o. §ång thêi híng dÉn c¬ chÕ tµi chÝnh ®èi víi c¸c lo¹i quü nh»m huy ®éng sù ®ãng gãp cña toµn x· héi nh quü b¶o trî gi¸o dôc, quü khuyÕn häc, quü ph¸t triÓn KHCN,...
3.3.3. §¶m b¶o sù thùc hiÖn thèng nhÊt c¸c v¨n b¶n ph¸p quy gi÷a c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ níc
ViÖc thùc hiÖn kh«ng ®ång bé vµ thèng nhÊt gi÷a c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc thêng x¶y ra khi triÓn khai thùc hiÖn mét c¬ chÕ, chÝnh s¸ch míi ®îc ban hµnh. Qu¸ tr×nh ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh vµ thùc hiÖn c¬ chÕ TCTC cña c¸c ®¬n vÞ SNCT còng kh«ng tr¸nh khái t×nh tr¹ng trªn. §ã lµ viÖc thùc hiÖn ko ®ång bé, nhÊt qu¸n cña c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc , c¸c Bé, ngµnh trong viÖc triÓn khai NghÞ ®Þnh 10 cña ChÝnh phñ vÒ chÕ ®ä tµi chÝnh ¸p dông cho c¸c ®¬n vÞ SNTC. MÆc dï, NghÞ ®Þnh 10 ®îc chÝnh phñ ban hµnh vµ Bé Tµi chÝnh ®· cã Th«ng t sè 25/2002/TT-BTC híng dÉn thùc hiÖn nhng c¸c Bé, ngµnh cßn rÊt chËm trÔ trong viÖc ban hµnh c¸c v¨n b¶n híng dËn thùc hiÖn thuéc lÜnh vùc sù nghiÖp m×nh qu¶n lý vµ triÓn khai giao quyÒn TCTC cho c¸c ®¬n vÞ SNCT trùc thuéc. Bªn c¹nh ®ã cßn lµ sù thùc hiÖn kh«ng thèng nhÊt c¸c quy ®Þnh, chÝnh s¸ch gi÷a c¸c Bé, ngµnh chøc n¨ng. §¬n cö nh viÖc thùc hiÖn cÊp ph¸t ng©n s¸ch theo quy ®Þnh cña LuËt NSNN söa ®æi vµ c¬ chÕ TCTC. Theo ®ã, c¸c ®¬n vÞ SNCT ®îc cÊp kinh phÝ chi thêng xuyªn vµo Môc 134- Chi kh¸c, nhng trong n¨m 2002, KBNN l¹i cÊp kinh phÝ cho c¸c ®¬n vÞ theo mét sè môc chi tiÕt c¶u Môc lôc NSNN nh: môc 100, 102, 104, 106, 118, 134, 145,... ChÝnh viÖc thùc hiÖn kh«ng ®ång bé, thèng nhÊt c¸c quy ®Þnh vÒ qu¶n lý ®· khiÕn cho c¸c ®¬n vÞ SNCT rÊt lóng tóng trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn, g©y t©m lý e ng¹i khi thùc hiÖn c¬ chÕ tµo chÝnh míi. V× vËy, ®Ó th¸o gì nh÷ng khã kh¨n, víng m¾c t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ®¬n vÞ SNCT thùc hiÖn quyÒn TCTC ngoµi viÖc ®¶m b¶o sù nhÊt qu¸n, ®ång bé cña c¸c v¨n b¶n ph¸p quy cßn cÇn sù thùc hiÖn ®ång bé, thèng nhÊt c¸c quy ®Þnh qu¶n lý gi÷a c¸c ®¬n vÞ, lµ c¬ së ph¸p lý v÷ng ch¾c cho ho¹t ®éng qu¶n lý vµ lµ tiÒn ®Ò ®Ó c¸c ®¬n vÞ tiÕn hµnh ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý theo híng tù chñ.
3.3.4. §æi míi c¬ chÕ ph©n bè ng©n s¸ch cho gi¸o dôc ®µo t¹o
C¬ chÕ ph©n bæ tµi chÝnh ng©n s¸ch cho gi¸o dôc ®¹i häc hiÖn nay ®· gãp phÇn h×nh thµnh chiÕn lîc ph¸t triÓn gi¸o dôc ®¹i häc, x¸c ®Þnh ®îc c¸c u tiªn ®Çu t cô thÓ ®¸p øng nhu cÇu ®µo t¹o nguån nh©n lùc cã chÊt lîng cao, phôc vô môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt níc. Tuy nhiªn c¬ chÕ ph©n bè ng©n s¸ch cña Nhµ níc hiÖn nay ®ang béc lé mét sè ®iÓm bÊt cËp do thiÕu c¸c chuÈn mùc, tiªu chÝ lµm c¨n cø ®Ó ph©n bè cha t¹o ®éng lùc khuyÕn khÝch c¸c trêng ®¹i häc gi¶m chi phÝ ®µo t¹o, t¨ng cêng chÊt lîng, hiÖu qu¶ trong qu¸ tr×nh thùc thi nhiÖm vô. Môc tiªu ®æi míi c¬ chÕ ph©n bæ ng©n s¸ch lµ mét trong c¸c yªu cÇu cña qu¸ tr×nh ®æi míi nÒn t×a chÝnh c«ng vµ ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh ë c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp. ViÖc c¶i c¸ch c¬ chÕ ph©n bæ NSNN cÇn tËp trung c¶i tiÕn ®Þnh møc cÊp ng©n s¸ch cho gi¸o dôc - ®µo t¹o, x¸c ®Þnh c¸c c¨n cø, c¬ së khoa häc vµ tiªu chÝ ®Ó cÊp ng©n s¸ch cho ho¹t ®éng ®µo t¹o thêng xuyªn cña mét trêng ®¹i häc. Cã thÓ dùa vµo mét sè tiªu chÝ sau ®©y:
- C¨n cø vµo tÝnh chÊt, ®Æc ®iÓm cña ngµnh nghÒ ®µo t¹o, c¨n cø vµo møc ®é u tiªn ®Çu t cña nhµ níc cho c¸c ngµnh nghÒ theo ®Þnh híng ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi hay nh»m môc ®Ých duy tr× c¸c ngµnh khoa häc kh«ng cßn phï hîp víi “thÞ hiÕu” x· héi.
- C¨n cø vµo chi phÝ ®µo t¹o thùc tÕ nh»m ®¶m b¶o cho c¸c trêng ®¹i häc kh«ng ph¶i c¾t gi¶m c¸c ho¹t ®éng trong ch¬ng tr×nh ®µo t¹o do kh«ng ®ñ kinh phÝ. Chi phÝ ®µo t¹o phô thuéc vµo ®Æc ®iÓm, ®iÒu kiÖn vÒ bé m¸y, ®éi ngò c¸n bé, quy m« ®µo t¹o cña trêng ®¹i häc, vÞ trÝ ®Þa lý n¬i trêng ®¹i häc ho¹t ®éng vµ yªu cÇu cña tõng lo¹i h×nh, ch¬ng tr×nh vµ ngµnh nghÒ ®µo t¹o. C¸c yÕu tè nµy cÇn ®îc xÐt ®Õn khi ph©n bæ kinh phÝ ng©n s¸ch cho ®µo t¹o ®¹i häc.
- C¨n cø vµo møc ®é hoµn thµnh nhiÖm vô tøc lµ theo sè sinh viªn tèt nghiÖp ra trêng chø kh«ng ph¶i sè sinh viªn tuyÓn vµo theo chØ tiªu ®µo t¹o nh hiÖn nay. Trong ®ã, cã chØ sè u tiªn cho c¸c trêng cã ch¬ng tr×nh ®µo t¹o chÊt lîng cao. TiÕn tíi møc cao h¬n cã thÓ x©y dùng c¬ chÕ ph©n bæ ng©n s¸ch theo yÕu tè “®Çu ra” gièng nh c¸c níc cã nÒn gi¸o dôc ®¹i häc ph¸t triÓn nh: Anh, Hµ Lan...
Tõ c¸c c¨n cø trªn ®©y, c«ng thøc x¸c ®Þnh NSNN cÊp cho mét trêng ®¹i häc cã thÓ x©y dùng nh sau:
Gi
Trong ®ã:
Gi: NSNN cÊp cho c¬ së ®µo t¹o i
Klt: HÖ sè ®µo t¹o theo lo¹i h×nh t
Sij: Sè sinh viªn ngµnh j cña trêng i
Mj: §Þnh møc cÊp ng©n s¸ch cho sinh viªn ngµnh j
Kcv: HÖ sè ®iÒu chØnh chªnh lÖch chi phÝ theo vïng, ®Þa ph¬ng
Kq: HÖ sè ®iÒu chØnh chªnh lÖch chi phÝ theo quy m«
Kk: HÖ sè ®iÒu chØnh khuyÕn khÝch n©ng cao chÊt lîng ®µo t¹o.
Trªn ®©y lµ mét sè c¸c gi¶i ph¸p ®îc ®a ra nh»m hoµn thiÖn c¬ chÕ TCTC trong §HQGHN. C¸c gi¶i ph¸p trªn cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau, bæ sung cho nhau, lÊy u ®iÓm cña gi¶i ph¸p nµy ®Ó kh¾c phôc nh÷ng nhîc ®iÓm cña gi¶i ph¸p kia, kh«ng cã mét gi¶i ph¸p duy nhÊt ®Ó vît qua nh÷ng khã kh¨n bÊt cËp cña thùc tr¹ng ®· tr×nh bµy ë trªn. V× vËy c¸c gi¶i ph¸p cÇn ®îc thùc hiÖn mét c¸ch ®ång bé, mét tæ hîp c¸c gi¶i ph¸p sÏ cã tÝnh kh¶ thi cao. §Ó thùc hiÖn ®îc c¸c gi¶i ph¸p kh«ng chØ cã sù nç lùc cña b¶n th©n §HQGHN mµ cßn cÇn cã sù can thiÖp, t¹o ®iÒu kiÖn cña c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc c¸c cÊp. Thùc hiÖn tèt c¸c gi¶i ph¸p cô thÓ trªn sÏ gióp n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c qu¶n lý tµi chinh cña §HQGHN.
KÕt luËn
Trong bèi c¶nh héi nhËp vµ toµn cÇu ho¸, c«ng cuéc ®æi míi vµ hoµn thiÖn thÓ chÕ kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng XHCN cã ý nghÜa quan träng. Víi yªu cÇu ®ã, môc tiªu ®æi míi nÒn tµi chÝnh c«ng lµ mét trong 4 néi dung lín cña Ch¬ng tr×nh tæng thÓ c¶i c¸ch nÒn hµnh chÝnh quèc gia giai ®o¹n 2001-2002. Trong ®ã, ch¬ng tr×nh ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh ®èi víi c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp ®îc kh¼ng ®Þnh lµ mét trong nh÷ng ch¬ng tr×nh hµnh ®éng träng ®iÓm.
Gi¸o dôc ®¹i häc ViÖt Nam còng ®ang ®øng tríc nh÷ng yªu cÇu vµ th¸ch thøc cña qu¸ tr×nh héi nhËp vµ c¶i c¸ch qu¶n lý. Trong xu thÕ c¶i c¸ch qu¶n lý tµi chÝnh cña c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp, §HQGHN cïng c¸c trêng ®¹i häc ViÖt Nam ®· vµ ®ang tiÕn hµnh ®æi míi vµ c¶i c¸ch qu¶n lý tµi chÝnh theo chñ tr¬ng cña Nhµ níc vµ phï hîp víi yªu cÇu ph¸t triÓn cña ho¹t ®éng gi¸o dôc ®µo t¹o.
Trong khu«n khæ c¸c phÇn néi dung ®îc tr×nh bµy trong 3 ch¬ng néi dung cña luËn v¨n “Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c¬ chÕ tù chñ tµi chÝnh trong §¹i häc Quèc gia Hµ Néi” ®· ®¹t ®îc c¸c môc tiªu vµ nhiÖm vô nghiªn cøu ®Æt ra.
Thø nhÊt hÖ thèng ho¸ c¸c c¬ së lý luËn vÒ ®¬n SNCT vµ c¬ chÕ TCTC ë c¸c ®¬n vÞ SNCT theo tinh thÇn vµ néi dung cña NghÞ ®Þnh sè 10/2002/N§ - CP. Trong ®ã, cã c¸c trêng ®¹i häc c«ng lËp, víi t c¸ch lµ ®¬n vÞ sù nghiÖp do Nhµ níc thµnh lËp, ho¹t ®éng cã thu trong lÜnh vùc gi¸o dôc vµ ®µo t¹o. LuËn v¨n kh¼ng ®Þnh viÖc ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý cña c¸c trêng ®¹i häc theo híng t¨ng cêng tù chñ, tù chÞu tr¸ch nhiÖm lµ yªu cÇu kh¸ch quan, phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña gi¸o dôc ®¹i häc. Th«ng qua viÖc nghiªn cøu kinh nghiÖm cña mét sè níc cã nÒn gi¸o dôc ®¹i häc ph¸t triÓn rót ra bµi häc vÒ viÖc ®æi míi vµ c¶i c¸ch qu¶n lý gi¸o dôc ®¹i häc ViÖt Nam.
Thø hai, luËn v¨n ®· lµm s¸ng tá thùc tr¹ng c¬ chÕ TCTC trong §HQGHN. Mét mÆt luËn v¨n ®· nªu bËt nh÷ng kÕt qu¶ tÝch cùc cña c¬ chÕ tù chñ tµi chÝnh sau hai n¨m thùc hiÖn ë §HQGHN, mÆt kh¸c dùa vµo nh÷ng ®ßi hái thùc tiÔn vµ trªn c¬ së luËn cø khoa häc, luËn v¨n còng chØ ra nh÷ng tån t¹i, h¹n chÕ trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¬ chÕ TCTC. Nh÷ng tån t¹i ®ã cÇn ph¶i cã gi¶i ph¸p söa ®æi, kh¾c phôc.
Thø ba, xuÊt ph¸t tõ nh÷ng thùc tr¹ng cña c¬ chÕ TCTC trong §HQGHN, trªn c¬ së nh÷ng quan ®iÓm lý luËn vµ yªu cÇu thùc tiÔn luËn v¨n ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c¬ chÕ TCTC trong §HQGHN.
Nh÷ng gi¶i ph¸p trªn nÕu ®îc quan t©m vµ thùc hiÖn thËn träng sÏ gãp phÇn hoµn thiÖn c¬ chÕ TCTC trong §HQGHN phï hîp víi ®¹i häc ®a ngµnh, ®a lÜnh vùc ®Þnh híng ®¹i häc nghiªn cøu.
Tµi liÖu tham kh¶o
1. B¸o c¸o t×nh h×nh thùc hiÖn NghÞ ®Þnh 10 vÒ chÕ ®é tµi chÝnh ¸p dông cho ®¬n vÞ sù nghiÖp cã thu cña Bé Tµi chÝnh (2002, 2003).
2. B¸o c¸o ®iÒu tra kh¶o s¸t ®µo t¹o, tµi chÝnh cña §HQGHN (2001, 2003).
3. B¸o c¸o quyÕt to¸n tµi chÝnh §HQGHN (2001, 2002, 2003)
4. B¸o c¸o kÕt qu¶ thùc hiÖn NghÞ ®Þnh 10 vµ c¬ chÕ tù chñ tµi chÝnh cña §HQGHN (2002, 2003).
5. B¸o c¸o thèng kª c¸n bé, c«ng chøc cña §HQGHN (2003).
6. Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o: Tµi chÝnh cho gi¸o dôc ®¹i häc (Héi th¶o n©ng cao chÊt lîng ®µo t¹o), §µ l¹t 2001.
7. ChiÕn lîc ph¸t triÓn gi¸o dôc 2001 – 2010.
8. Dù ¸n Gi¸o dôc ®¹i häc (2001, 2003): B¸o c¸o kh¶o s¸t ®µo t¹o vµ tµi chÝnh c¸c trêng ®¹i häc, cao ®¼ng, Hµ Néi.
9. §Ò ¸n tù chñ tµi chÝnh cña §HQGHN (2001)
10. KÕ ho¹ch ph¸t triÓn chiÕn lîc trung h¹n cña §HQGHN n¨m 2003.
11. LuËt gi¸o dôc: NXB ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi 1998.
12. LuËt Ng©n s¸ch Nhµ níc söa ®æi, NXB Tµi chÝnh n¨m 2004.
13. N©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý tµi chÝnh c«ng ë Trung Quèc vµ ViÖt Nam (Kû yÕu Héi th¶o khoa häc quèc tÕ ViÖt – Trung). Nxb Thèng kª, Hµ Néi, n¨m 2004.
14. Ng©n hµng ph¸t triÓn Ch©u ¸: C¶i thiÖn hµnh chÝnh c«ng trong mét thÕ giíi c¹nh tranh, Nxb ChÝnh trÞ Quèc gia, Hµ Néi n¨m 2003.
15. Ng©n hµng thÕ giíi (8/1993), héi th¶o vÒ lùa chän chÝnh s¸ch c¶i c¸ch gi¸o dôc ®¹i häc, Hµ Néi.
16. Ng©n hµng thÕ giíi (1998): Nghiªn cøu tµi chÝnh cho gi¸o dôc ViÖt Nam, Hµ Néi.
17. Ng« Do·n §·i: VÊn ®Ò quyÒn tù chñ vµ tr¸ch nhiÖm cña c¸c trêng ®¹i häc trong ®æi míi gi¸o dôc ®¹i häc ViÖt Nam (nhãm chuyªn ®Ò 1: Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ ®æi míi gi¸o dôc ®¹i häc ViÖt Nam vµ héi nhËp quèc tÕ), Hµ Néi n¨m 2003.
18. NguyÔn ThÞ Kim Dung (12/00): Mét sè gi¶i ph¸p ®a d¹ng ho¸ c¸c yÕu tè ®Çu t cho gi¸o dôc ®¹i häc ViÖt Nam, Héi th¶o vÒ qu¶n lý nhµ níc vµ tù chñ tµi chÝnh trong c¸c trêng ®¹i häc.
19. V¨n b¶n ph¸p quy vÒ c¬ chÕ tµi chÝnh, Bé Tµi chÝnh, Nxb Thèng kª n¨m 2003.
20. V¨n kiÖn Héi nghÞ lÇn thø 2, Ban chÊp hµnh Trung ¬ng §¶ng kho¸ VIII, Nxb ChÝnh trÞ Quèc gia, Hµ Néi 1997.
21. V¨n kiÖn ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IV, Nxb ChÝnh trÞ Quèc gia, Hµ Néi 2001.
22. ViÖn Nghiªn cøu ph¸t triÓn gi¸o dôc (th¸ng 9/2001): TÝnh tù chñ vµ tr¸ch nhiÖm vÒ tµi chÝnh cña c¸c trêng ®¹i häc ë ViÖt Nam – Héi nghÞ gi¸o dôc ®¹i häc, Hµ Néi.
23. Wicht Srisaan, Challenges to University administrators in the 21st century. Trong cuèn “Foundation for Higher Education Management” Bangkok, 1999.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Giải pháp hoàn thiện cơ chế tự chủ tài chính trong ĐHQGHN.doc