Bình Định là một tỉnh có truyền thống cách mạng. Trong kháng chiến chống
Mỹ, Bình Định là một tỉnh có phong trào cách mạng phát triển mạnh ở khu Năm. Chiến
tranh đã rèn đúc cho đội ngũ cán bộ, công chức Bình Định ý chí kiên cường. Mặt khác,
chiến tranh cũng đã để lại cho đội ngũ cán bộ, công chức Bình Định nhiều hạn chế, trong
đó, mặt hạn chế cơ bản là trình độ học vấn, trình độ chuyên môn thấp (nhất là đội ngũ cán
bộ, công chức ở cấp cơ sở). Trình độ học vấn thấp đã dẫn đến không ít khó khăn trong
công tác giáo dục pháp luật. Khắc phục tình trạng này, những năm qua một số địa
phương đã duy trì hình thức kết hợp bồi dưỡng chuyên môn với bổ túc văn hóa. Để nâng
cao trình độ học vấn, chuyên môn và pháp luật cơ bản cho đội ngũ cán bộ, công chức trên
địa bàn tỉnh, cần thực hiện tốt công tác qui hoạch và gắn qui hoạch với kế hoạch đào tạo,
bồi dưỡng pháp luật cho cán bộ, công chức, có như vậy mới đáp ứng được yêu cầu của
công tác quản lý nhà nước và quản lý xã hội trong giai đoạn mới
107 trang |
Chia sẻ: lylyngoc | Lượt xem: 4652 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức trên địa bàn tỉnh Bình Định - Thực trạng và giải pháp, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
tài nguyên...); đối tượng
đào tạo là cán bộ, công chức thuộc các huyện ven biển như: Hoài Nhơn, Phù Mỹ, Phù
Cát... thì phần bổ sung là pháp luật về bảo vệ nguồn lợi thủy sản, pháp luật về thuế nông
nghiệp, pháp luật về đất đai...; đối tượng là cán bộ, công chức các sở, ban, ngành và thành
phố Quy Nhơn thì phần bổ sung là pháp luật về xây dựng và phát triển đô thị, pháp luật về
giao thông đô thị, pháp luật về đất đai...; đối tượng là các doanh nghiệp thì phần bổ sung
là các luật thuế, pháp luật về cổ phần hóa,về thị trường chứng khoán, về bảo vệ môi
trường, về các tổ chức liên kết kinh tế khu vực và thế giới như APEC, WTO...
Sáu là, tăng cường cơ sở vật chất kỹ thuật cho các cơ sở đào tạo: trường Chính trị
tỉnh là cơ sở đào tạo, bồi dưỡng chủ yếu cho cán bộ, công chức trong tỉnh, cần tăng
cường cơ sở vật chất tốt hơn để trường Chính trị tỉnh thực hiện tốt công tác đào tạo, bồi
dưỡng cán bộ, công chức nói chung và đào tạo, bồi dưỡng pháp luật cho cán bộ, công
chức nói riêng. Đối với các trung tâm chính trị huyện, thành phố, vấn đề cấp bách hiện
nay là cơ sở mặt bằng để hoạt động đào tạo, bồi dưỡng cho cán bộ, công chức. Về lâu dài
cần nâng cấp mọi mặt để đủ điều kiện phục vụ tốt công tác giảng dạy và học tập của
trung tâm. "Tăng cường cơ sở vật chất ở các trường Chính trị tỉnh, các trung tâm giáo dục
chính trị cấp huyện" [3, tr. 6] là công việc cần thiết theo tinh thần Nghị quyết Hội nghị
lần thứ năm Ban chấp hành Trung ương Đảng (khóa IX).
3.3.2. Kết hợp giáo dục pháp luật với các lĩnh vực giáo dục đào tạo khác trên
địa bàn tỉnh Bình Định.
Hiện nay trên địa bàn tỉnh Bình Định ngoài trường Chính trị tỉnh và
11 trung tâm giáo dục chính trị các huyện, thành phố chuyên đào tạo, bồi dưỡng cán bộ,
công chức còn có các cơ sở đào tạo khác đó là các trường đại học, trung học chuyên
nghiệp bao gồm: Đại học Sư phạm Quy Nhơn, Cao đẳng Sư phạm Bình Định, Trung học
Y tế, Trung học Văn hóa nghệ thuật... Học viên, sinh viên của các cơ sở này sau khi tốt
nghiệp sẽ là nguồn chủ yếu bổ sung cho đội ngũ cán bộ, công chức ở Bình Định. Vì vậy,
đối với họ hiểu biết pháp luật là một bộ phận quan trọng không thể thiếu được. ý thức
pháp luật của họ hôm nay sẽ là một bộ phận quan trọng của nhân cách người cán bộ,
công chức trong tương lai. Từ đó, họ không những biết sống và làm việc theo pháp luật
với tư cách là công dân mà còn biết sống và làm việc theo pháp luật, bảo vệ pháp luật với
"tinh thần" của những cán bộ, công chức.
Với ý nghĩa quan trọng như trên, các chủ thể giáo dục pháp luật, trước hết là lãnh
đạo nhà trường cần quan tâm đúng mức cho công tác giảng dạy bộ môn pháp luật trong
nhà trường, tùy vào từng đối tượng trường, đối tượng học viên, sinh viên mà xây dựng
đội ngũ giáo viên giảng dạy pháp luật,cơ sở vật chất phục vụ cho việc dạy và học bộ môn
pháp luật. Đối với trường Đại học Sư phạm Quy Nhơn và trường Cao đẳng Sư phạm
Bình Định cần xây dựng khoa Nhà nước-pháp luật hoặc tổ bộ môn Nhà nước - pháp luật
ở trường. Đối với các khoa mà sinh viên ra trường sẽ dạy bộ môn Giáo dục công dân (có
nội dung pháp luật) ở các trường phổ thông trung học và phổ thông cơ sở, cần được đào
tạo kỹ bộ môn pháp luật. Đối với các trường trung học chuyên nghiệp khác cần có giáo
viên chuyên ngành Luật thuộc biên chế của trường để chủ động trong công tác giảng dạy.
Về nội dung, ngoài phần pháp luật qui định trong chương trình, lãnh đạo các
trường cần phối hợp với Hội đồng giáo dục pháp luật trên địa bàn (cấp tỉnh, cấp huyện,
cấp xã) để giáo dục cập nhật các văn bản pháp luật mới và các văn bản pháp luật liên
quan đến ngành nghề như: các trường Sư phạm cần bổ sung pháp luật về giáo dục; công
ước về quyền trẻ em... trường trung cấp Văn hóa - Nghệ thuật bổ sung luật về văn hóa, về
các hoạt động nghệ thuật; Trường trung cấp Y tế cần bổ sung thêm các văn bản pháp luật
về hoạt động y dược..., Trường Trung học Nông nghiệp cần bổ sung thêm các văn bản
pháp luật về đất đai, về thuế nông nghiệp...
Việc kết hợp giáo dục pháp luật với các hình thức giáo dục đào tạo các lĩnh vực
khác có tác động lớn trong công tác giáo dục pháp luật cho học viên. Cần vận dụng một
cách linh hoạt, sáng tạo trong từng loại hình cụ thể để đạt được hiệu quả cao nhất trong
công tác giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức (cán bộ, công chức đi học) và những
người sẽ là cán bộ, công chức sau khi tốt nghiệp.
3.3.3. Xây dựng hệ thống thông tin pháp luật, tạo điều kiện để cán bộ, công
chức tiếp cận với pháp luật một cách kịp thời, chính xác
Trước mắt cần đảm bảo hệ thống thông tin pháp luật thông qua Công báo, phụ
lục Công báo của Nhà nước. Hiện nay Công báo, phụ lục Công báo cũng chưa được phát
hành đầy đủ đến mọi cơ quan. Mặc dù đã tăng mỗi tháng hai số, nhưng Công báo vẫn
chưa đăng đầy đủ các văn bản mà Nhà nước đã ban hành. Vì vậy, trước hết cần tăng
cường hình thức công báo một cách đầy đủ, phát hành đến tất cả cơ quan, đơn vị trong
hệ thống chính trị trên địa bàn tỉnh.
Ngoài Công báo, thông tin pháp luật được chuyển tải qua đường công văn.
Thường thì hệ thống thông tin pháp luật này chủ yếu phục vụ cho quản lý điều hành,chỉ
có những cán bộ, công chức nào liên quan đến nhiệm vụ của mình thì mới tiếp cận với
nó. Những người khác quan niệm rằng "văn bản đó không liên quan đến mình hoặc
không phải việc của mình nên không cần biết đến". Cần phải khắc phục những quan điểm
sai lầm đó để các thông tin pháp luật đều đến với mọi cán bộ, công chức. Để mọi cán bộ,
công chức tiếp cận dễ dàng, thuận lợi với thông tin pháp luật, các cơ quan, đơn vị cần
củng cố, xây dựng tủ sách pháp luật. Tùy theo chức năng, nhiệm vụ, quy mô của từng cơ
quan, đơn vị để xây dựng tủ sách pháp luật đáp ứng được yêu cầu nghiên cứu, tra tìm
thông tin pháp luật. Chú ý trang bị cho tủ sách pháp luật các tài liệu tập hợp hóa, hệ thống
hóa các văn bản pháp luật.
Đối với hệ thống văn bản của địa phương, cần phát huy chức năng của cán bộ,
công chức làm công tác văn thư, lưu trữ của cơ quan, đơn vị góp phần thực hiện tốt công
tác giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức của cơ quan, đơn vị mình.
Cần xây dựng các trung tâm thông tin pháp luật ở các huyện để cung cấp thông
tin pháp luật kịp thời cho đội ngũ cán bộ và công chức
Hiện nay, chúng ta đang xây dựng một "Nhà nước pháp quyền của dân, do dân,
vì dân". Để thực hiện được chức năng của Nhà nước pháp quyền, mọi hoạt động quản lý
của nhà nước phải dựa trên cơ sở pháp luật. Vì vậy, đòi hỏi mỗi cán bộ, công chức phải
nắm vững pháp luật, ít nhất là trên lĩnh vực công tác của mình. Thế nhưng, trong thực tế
hiện nay theo thống kê của Ban Tổ chức Chính quyền tỉnh Bình Định số cán bộ được
đào tạo chuyên về nhà nước - pháp luật từ trung cấp trở lên chỉ có 3,67% và nếu tính cả
số bồi dưỡng từ 01 tháng trở lên thì cũng chỉ mới 17,58% tổng số cán bộ, công chức
trong tỉnh (biểu 4). Với trình độ kiến thức về pháp luật của cán bộ, công chức như vậy
thì việc quản lý nhà nước theo pháp luật sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Để khắc phục hạn
chế này, tốt nhất là ở mỗi huyện nên thành lập một trung tâm thông tin pháp luật. Trung
tâm này có thể đặt tại Thư viện huyện. Chức năng của trung tâm là cung cấp các thông
tin pháp luật cho cán bộ, công chức trong các cơ quan nhà nước; tổ chức chính trị, các
tổ chức chính trị - xã hội trong huyện và làm các dịch vụ (tư vấn pháp luật) cho mọi đối
tượng có nhu cầu.
Cán bộ, công chức trong huyện có thể trực tiếp hoặc qua điện thoại yêu cầu trung
tâm cung cấp các thông tin pháp luật mà cán bộ, công chức đang cần hoặc nhờ hướng dẫn
tra tìm ở tủ sách pháp luật trong cơ quan, đơn vị hay ở xã, thị trấn.
Trung tâm có thể cung cấp các dạng thông tin pháp luật sau đây:
- Các văn bản Luật và dưới luật; các tài liệu giải thích và các văn bản hướng dẫn
thực hiện.
- Các băng đĩa, băng hình, băng Cassettes về đề tài pháp luật.
- Các loại sách pháp luật, các sách hướng dẫn về giải quyết các tranh chấp như:
Hợp đồng dân sự, hợp đồng kinh tế, tranh chấp về quyền sử dụng đất và các đề tài khác
trong đời sống pháp luật hiện hành.
Các trung tâm này đặt tại thư viện huyện, nhưng không phụ thuộc quyền quản lý
của Thư viện mà chỉ để tiện việc lưu chuyển, trao đổi thông tin tư liệu. Quản lý các trung
tâm này, theo tôi nên thuộc phòng tư pháp. Cán bộ phục vụ ít hay nhiều tùy thuộc vào
nhu cầu của từng huyện, nhưng phải có ít nhất 01 cán bộ, công chức có trình độ cử nhân
Luật. Kinh phí hoạt động dùng hình thức "lấy thu bù chi". Trung tâm chỉ nên thành lập ở
các huyện. Thành phố Quy Nhơn nơi có nhiều dịch vụ pháp luật của tổ chức và cá nhân
Luật sư nên không cần thành lập trung tâm này.
Qua khảo sát và trực tiếp trao đổi với một số cán bộ, công chức ở các huyện,
chúng tôi thấy rằng: Việc thành lập các trung tâm thông tin pháp luật như trên là rất cần
thiết. Nhu cầu nắm bắt và tìm hiểu pháp luật của cán bộ, công chức và nhân dân ở các
huyện hiện nay là rất lớn, nhất là các huyện xa tỉnh lỵ, các huyện miền núi như: An Lão,
Vân Canh và Vĩnh Thạnh.
Về lâu dài, cần xây dựng hệ thống thông tin pháp luật theo hướng hiện đại
hóa, để đưa thông tin pháp luật đến với cán bộ, công chức nhanh chóng hơn, kịp thời
hơn, chính xác hơn. Trong điều kiện kinh phí địa phương Bình Định còn nhiều khó
khăn,việc trang bị theo hướng hiện đại chỉ có thực hiện từng bước. Trong giai đoạn
đầu có thể xây dựng mạng cục bộ (LAN) trong những cơ quan, đơn vị lớn, tiến tới xây
dựng mạng diện rộng (WAN) để phục vụ cho quản lý và hỗ trợ công tác giáo dục pháp
luật cho cán bộ, công chức.
3.3.4. Tăng cường hình thức giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức thông
qua các phương tiện thông tin đại chúng và phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan
tham gia giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức
Cán bộ, công chức là đối tượng có điều kiện thuận lợi trong việc tiếp cận các
phương tiện thông tin đại chúng, nhất là các nhật báo, tuần báo, các tạp chí chuyên ngành
về Nhà nước - pháp luật. Hiện nay, có khá nhiều các tạp chí chuyên sâu về Nhà nước-
pháp luật như: Tạp chí Nhà nước-pháp luật của Viện nghiên cứu Nhà nước và pháp luật;
tạp chí Luật học của Trường Đại học Luật Hà Nội; tạp chí Quản lý Nhà nước của Học
viện Hành chính Quốc gia, tạp chí Nghiên cứu lập pháp của Văn phòng Quốc hội, tạp chí
Tòa án nhân dân của Tòa án nhân dân tối cao, tạp chí Dân chủ và pháp luật của Bộ Tư
pháp v.v... Các tạp chí nói trên là nguồn kiến thức pháp luật rất phong phú. Nhiều chuyên
mục được các nhà Luật học phân tích, bình luận thường xuyên, dưới nhiều góc độ thuộc
nhiều ngành luật.
Các cơ quan, đơn vị cần có các tạp chí nói trên để liên tục bổ sung kiến thức pháp
luật trong các tủ sách pháp luật của cơ quan, đơn vị mình. Cũng cần phải phổ biến, tuyên
truyền, giới thiệu để cán bộ, công chức tìm đọc những bài, những chuyên mục, những nội
dung cần thiết trong báo chí để nâng cao kiến thức pháp luật.
Phát thanh, truyền hình cũng là loại hình mà cán bộ, công chức rất quan tâm.
Trên 60% cán bộ, công chức tham gia khảo sát cho rằng Đài phát thanh và truyền hình là
phương tiện để họ tìm hiểu, nâng cao kiến thức pháp luật (qua các chuyên mục "Pháp luật
và đời sống", "Luật sư của bạn" v.v...).
Bằng các phương tiện đại chúng, cán bộ, công chức được cung cấp những thông
tin mới nhất về hoạt động xây dựng, ban hành và chấp hành pháp luật của cả nước và địa
phương (qua các báo hàng ngày và phát thanh - truyền hình). Phương tiện thông tin đại
chúng còn giúp cho cán bộ, công chức hiểu sâu, rộng những vấn đề về pháp luật, về đạo
luật cụ thể dưới nhiều góc độ (qua các tạp chí chuyên ngành về pháp luật).
Mặt khác, thông tin đại chúng góp phần quan trọng vào việc nâng cao ý thức
"sống và làm việc theo pháp luật" cho cán bộ, công chức qua các thông tin về pháp luật
đã và đang diễn ra hàng ngày trong cuộc sống được các phương tiện thông tin đại chúng
phản ảnh.
Để đạt được những mục đích nói trên của việc giáo dục pháp luật cho cán bộ,
công chức qua các phương tiện thông tin đại chúng, cần thực hiện tốt những nội dung sau
đây:
- Về mặt nhận thức, cần xác định rằng: Thông tin đại chúng không đơn thuần là
hàng hóa mà là sản phẩm có giá trị cao về mặt chính trị và tư tưởng. Do đó, phải coi
phương tiện thông tin đại chúng là vũ khí sắc bén của Đảng và Nhà nước để giáo dục
pháp luật, đạo đức, chính trị, tư tưởng cho cán bộ, công chức. Từ đó có sự đầu tư thỏa
đáng cho lĩnh vực này.
- Phương tiện thông tin đại chúng tham gia giáo dục pháp luật đồng thời cũng phải
là những cơ quan gương mẫu chấp hành pháp luật. Các phóng viên, các cộng tác viên trước
hết phải là những người được giáo dục pháp luật tốt nhất hay nói cách khác phải là những
người có kiến thức pháp luật sâu, rộng, nhất là các phóng viên viết về chuyên mục pháp luật.
Đối với các báo và tạp chí chuyên ngành thì yêu cầu đó lại càng cao hơn đối với tất cả các
phóng viên, biên tập viên khác... Có như vậy, tác dụng giáo dục pháp luật của các phương
tiện thông tin đại chúng đối với cán bộ, công chức và nhân dân mới đạt hiệu quả cao.
- Thông tin đại chúng phải luôn sáng tạo, bám sát yêu cầu của đời sống pháp luật,
tạo sự hấp dẫn để nâng cao hiệu quả giáo dục pháp luật cho công chúng nói chung, trong
đó có đội ngũ cán bộ, công chức. Sự hấp dẫn của chuyên mục được quy định bởi nhiều
yếu tố, trong đó có các yếu tố cơ bản là: Sự khái quát cao; nhẹ nhàng nhưng sâu sắc; phản
ảnh được tính phong phú của đời sống pháp luật; ghi lại dấu ấn sâu sắc cho công chúng...
Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan thông tin đại chúng với cơ quan
chức năng bảo vệ pháp luật ở tỉnh. Sự phối hợp này là rất cần thiết. Có thể khái quát ở
một số hình thức cơ bản sau đây:
+ Các cơ quan bảo vệ pháp luật ở địa phương cần cung cấp kịp thời các thông tin
về tổ chức thực hiện pháp luật ở các cấp, các ngành và các địa phương trong tỉnh, nhất là
các thông tin về thực thi pháp luật ở các hội nghị sơ kết, tổng kết, hội nghị, hội thảo... để
các cơ quan thông tin đại chúng phản ảnh kịp thời với công chúng.
+ Thường xuyên rút kinh nghiệm về giáo dục pháp luật giữa các cơ quan chức
năng, các hội đồng giáo dục pháp luật ở địa phương với các cơ quan thông tin đại chúng
để có định hướng phù hợp cho công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật phù hợp cho
từng thời gian, thời điểm... Phối hợp tổ chức cuộc thi tìm hiểu pháp luật trong ngành,
trong toàn cán bộ, công chức hay trong phạm vi lãnh thổ (cán bộ, công chức và nhân dân
trong tỉnh).
+ Tổ chức các lớp bồi dưỡng kiến thức pháp luật cho đội ngũ phóng viên, cộng
tác viên, biên tập viên chuyên mục Nhà nước -pháp luật của các cơ quan thông tin đại
chúng trong tỉnh (các cơ quan báo chí, phát thanh truyền hình ở tỉnh và đài truyền thanh
các huyện, thành phố Quy Nhơn).
- Để đội ngũ cán bộ, công chức trong tỉnh vừa được trang bị những kiến thức cơ
bản về pháp luật, vừa được cập nhật những văn bản pháp luật mới ban hành, các cơ quan
chức năng, các cơ quan và tổ chức liên quan cần có sự phối hợp chặt chẽ với Hội đồng
giáo dục pháp luật các cấp trong tỉnh.
+ Trường Chính trị tỉnh - Khoa Nhà nước - pháp luật là nơi đào tạo, bồi dưỡng
pháp luật cho cán bộ, công chức trong tỉnh, có quan hệ chặt chẽ với Tiểu ban một của Hội
đồng giáo dục pháp luật tỉnh (Tiểu ban giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức). Mối
quan hệ này không chỉ giúp cho Trường thực hiện tốt công tác đào tạo, bồi dưỡng về
pháp luật cho cán bộ, công chức, mà còn hỗ trợ cho Tiểu ban một tổ chức thực hiện tốt
nhiệm vụ của Tiểu ban như: Tham gia tổ chức thi tuyển công chức, cử giảng viên của
Trường làm báo cáo viên pháp luật cho các lớp tập huấn, hội nghị, hội thảo về pháp luật...
vì vậy, cần tăng cường mối quan hệ này.
+ Hội Luật gia Bình Định với đội ngũ luật gia đông đảo đã trở thành lực lượng
báo cáo viên chủ yếu của Hội đồng giáo dục pháp luật của cấp tỉnh, cấp huyện. Sự quan
hệ chặt chẽ giữa Hội đồng giáo dục pháp luật hai cấp: tỉnh, huyện và thành phố Quy
Nhơn với Hội Luật gia là rất cần thiết. Mối quan hệ này sẽ là nguồn động viên, cổ vũ to
lớn của các Hội viên Hội Luật gia trong việc tham gia làm báo cáo viên pháp luật trong
các Hội đồng giáo dục pháp luật các cấp.
Hiện nay, theo số liệu của Hội Luật gia Bình Định thì cả tỉnh có 450 hội viên,
đây sẽ là một lực lượng quan trọng trong công tác giáo dục pháp luật cho cán bộ, công
chức, bởi lẽ, hiện nay hầu hết các luật gia là cán bộ đương chức trong các cơ quan nhà
nước, tổ chức chính trị, các tổ chức chính trị - xã hội(chỉ một số ít là cán bộ hưu trí). Điều
kiện tiếp xúc giữa các hội viên với cán bộ, công chức trong công tác và đời sống là
thường xuyên, và quá trình giáo dục pháp luật cũng diễn ra ở chính trong quá trình tiếp
xúc đó.
+ Đoàn Luật sư Bình Định hiện có 25 thành viên, đây là một tổ chức có đội ngũ
chuyên gia pháp luật có nhiều ưu thế, vững về lý luận, giàu về thực tiễn pháp luật. sự
phối hợp tốt giữa Hội đồng giáo dục pháp luật với Đoàn Luật sư Bình Định sẽ góp phần
xây dựng đội ngũ báo cáo viên pháp luật của tỉnh mạnh hơn, phục vụ tốt cho công tác
giáo dục pháp luật nói chung và giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức nói riêng trên
địa bàn tỉnh. Ngoài ra các hoạt động bào chữa trước tòa, tư vấn pháp lý của các luật sư
cũng đã góp phần giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức và nhân dân địa phương.
+ Tòa án nhân dân và Viện kiểm sát nhân dân của tỉnh và 11 huyện, thành phố
trong tỉnh là những cơ quan thực hiện quyền tư pháp ở địa phương. Sự phối hợp giữa Hội
đồng giáo dục pháp luật các cấp với các cơ quan tư pháp có vai trò quan trọng trong công
tác giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức và nhân dân địa phương. Xã hội có được ổn
định hay không, kỷ cương có được giữ vững hay không... một phần quan trọng phụ thuộc
vào hoạt động của các cơ quan tư pháp. Việc khởi tố, điều tra, xét xử nghiêm minh, đúng
người, đúng tội, đúng pháp luật không chỉ nhằm mục đích trừng trị đúng người phạm tội
mà quan trọng hơn là để giáo dục, cải tạo họ thành người lương thiện. Đó cũng là quan
điểm cơ bản của Đảng và Nhà nước ta về công tác xét xử: "Kết hợp biện pháp giáo dục
phòng ngừa là cơ bản với trấn áp, trừng trị các loại tội phạm" [12, tr. 17]. Quá trình giáo
dục pháp luật tại phiên tòa là quá trình tác động có tổ chức, có chủ định, có định hướng
trước lên ý thức và hành vi không những của người phạm pháp mà còn đối với đông đảo
những người tham dự và quan tâm đến phiên tòa nhằm hình thành ở họ ý thức pháp luật,
các giá trị đạo đức, thói quen và hành vi hợp pháp của công dân. Hiện nay cuộc đấu tranh
chống tội phạm trong cả nước nói chung, Bình Định nói riêng, đặc biệt là đấu tranh
chống tham nhũng, chống buôn lậu đang diễn ra mạnh mẽ. Những phiên tòa xét xử loại
tội phạm "tham nhũng", "buôn lậu", "cố ý làm trái", "thiếu tinh thần trách nhiệm"... của
một số cán bộ, công chức thoái hóa, biến chất có tác dụng tích cực đối với công tác giáo
dục pháp luật cho đội ngũ cán bộ, công chức trong tỉnh.
Sự phối hợp giữa các cơ quan thông tin đại chúng và các cơ quan, các tổ chức
trong công tác giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức sẽ giúp cho cán bộ, công chức
trong tỉnh có nhiều cơ hội tiếp cận với pháp luật, góp phần nâng cao ý thức pháp luật cho
cán bộ, công chức trên địa bàn tỉnh.
3.3.5. Đảm bảo sự lãnh đạo, chỉ đạo thống nhất công tác giáo dục pháp luật
cho cán bộ, công chức trong tỉnh
Xây dựng một cơ chế lãnh đạo, chỉ đạo việc tổ chức thực hiện công tác giáo dục
pháp luật cho cán bộ, công chức thống nhất từ tỉnh, huyện (huyện và thành phố), xã (xã,
phường, thị trấn) là yêu cầu cấp thiết, quyết định đến toàn bộ hoạt động cũng như chất
lượng và hiệu quả của công tác này.
- Tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, trước hết là của Tỉnh ủy trong
công tác giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức trong tỉnh.
Đảng Cộng sản Việt Nam là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội và công tác
cán bộ, công chức phải được đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng. Trong Pháp lệnh Cán bộ,
công chức, điều 4 Pháp lệnh đã ghi rõ: "Công tác cán bộ, công chức được đặt dưới sự
lãnh đạo thống nhất của Đảng Cộng sản Việt Nam, đảm bảo nguyên tắc tập thể, dân chủ
đi đôi với phát huy trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan,tổ chức, đơn vị". Do đó,
tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục pháp luật cho đội ngũ cán bộ,
công chức trong các cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị xã hội là vấn
đề cần thiết trong giai đoạn hiện nay, giai đoạn mà Đảng ta đang lãnh đạo xây dựng Nhà
nước ta là "Nhà nước pháp quyền của dân, do dân vì dân".
Trong thời gian qua, các Nghị quyết của Đại hội Tỉnh Đảng bộ, nhất là Nghị
quyết của Đại hội đại biểu tỉnh Đảng bộ lần thứ XVI (2001) và các Nghị quyết của Ban
chấp hành Tỉnh Đảng bộ gần đây, đề cấp đến những vấn đề liên quan đến quản lý nhà
nước và đều khẳng định tầm quan trọng của công tác giáo dục pháp luật cho cán bộ, công
chức, xác định trách nhiệm của các cấp ủy đảng trong công tác này. Để thực hiện Nghị
quyết của Đảng trong thời gian tới, các cấp Đảng cần đổi mới nội dung lãnh đạo công tác
giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức, tập trung ở các vấn đề sau:
+ Từng cấp ủy xác định rõ đối tượng, trọng tâm giáo dục pháp luật cho từng thời
kỳ phù hợp với nhiệm vụ kinh tế - xã hội của địa phương. Xác định trách nhiệm của từng
cơ quan đảng, cơ quan Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội của trong việc phối hợp giáo
dục pháp luật cho cán bộ, công chức. Các cấp ủy đảng cần lãnh đạo chặt chẽ công tác
qui hoạch và kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng pháp luật, bố trí sử dụng đội ngũ cán bộ,
công chức sau khi đào tạo. Lãnh đạo công tác xây dựng đội ngũ báo cáo viên pháp
luật ở các cấp theo yêu cầu của Hội đồng giáo dục pháp luật của các cấp đó. Xây dựng
đội ngũ báo cáo viên pháp luật trong từng cơ quan, đơn vị của cả hệ thống chính trị.
Đội ngũ này phải biết kết hợp việc phổ biến Nghị quyết của Đảng với việc giáo dục
pháp luật cho đảng viên và cán bộ, công chức trong cơ quan, đơn vị mình.
+ Các cấp ủy đảng cần tăng cường kiểm tra, đánh giá, rút kinh nghiệm công tác
qui hoạch, kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng, giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức. Công
tác này phải làm thường xuyên và trở thành tiêu chuẩn đánh giá về mức độ hoàn thành
nhiệm vụ hàng năm của chi bộ, đảng bộ.
- Phát huy chức năng của Hội đồng nhân dân các cấp trong công tác giáo dục
pháp luật cho cán bộ, công chức ở Bình Định.
Hội đồng nhân dân là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương. Nhiệm vụ của
Hội đồng nhân dân đối với công tác giáo dục pháp luật nói chung và giáo dục pháp luật
cho cán bộ, công chức nói riêng được coi là một trong những nhiệm vụ chủ yếu. Vấn đề
cấp thiết hiện nay ở nước ta trong việc xây dựng "Nhà nước pháp quyền của dân, do dân,
vì dân" là đưa pháp luật vào cuộc sống một cách sâu rộng, toàn diện. Để làm được điều
đó trước hết đội ngũ cán bộ, công chức phải là những người nắm vững pháp luật để quản
lý nhà nước, quản lý xã hội theo pháp luật và bằng pháp luật. Hội đồng nhân dân các cấp
trong tỉnh, với chức năng quyết định của mình có quyền quyết định "Biện pháp đảm bảo
việc thi hành Hiến pháp, Luật và các văn bản của cơ quan nhà nước cấp trên trong cơ
quan nhà nước, tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội, đơn vị vũ trang nhân dân và đối với công
dân ở địa phương" [35, tr. 10].
Hội đồng nhân dân các cấp trong tỉnh, dưới sự lãnh đạo của cấp ủy địa phương
cần đề ra và thực hiện một cơ chế giám sát đối với công tác giáo dục pháp luật nói chung,
giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức nói riêng. Giám sát việc thực hiện các mục tiêu,
yêu cầu, chương trình kế hoạch giáo dục pháp luật; giám sát việc phối hợp thực hiện công
tác giáo dục pháp luật các cơ quan chức năng; giám sát việc sử dụng kinh phí về giáo dục
pháp luật nói chung và giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức nói riêng đã được Hội
đồng nhân dân phê chuẩn trong kỳ họp hàng năm.
Hội đồng nhân dân các cấp là cơ quan quyền lực ở địa phương, có quyền quyết
định những vấn đề về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội... ở địa phương và giám sát việc
thực hiện các quyết định đó theo pháp luật. Đại biểu Hội đồng nhân dân phải là những
người nắm vững pháp luật thì sự quyết định và giám sát của Hội đồng nhân dân mới đảm
bảo đúng pháp luật, nhất là trong những trường hợp những vấn đề liên quan đến lợi ích
của địa phương.
Hiện nay (nhiệm kỳ 1999-2004) Bình Định có 3.864 đại biểu trong đó 56 đại
biểu cấp tỉnh, 339 đại biểu cấp huyện và 3.460 đại biểu cấp xã (biểu 2). Số đại biểu chưa
qua đào tạo, bồi dưỡng pháp luật chiếm phần lớn, nhất là đại biểu Hội đồng nhân dân cấp
xã. Để nâng cao kiến thức pháp luật của các đại biểu Hội đồng nhân dân cần đưa vào
chương trình các kỳ họp việc học tập, quán triệt các văn bản luật hiện hành, nhất là các
văn bản mới ban hành, coi đây là một nội dung của kỳ họp Hội đồng nhân dân.
Hội đồng nhân dân các cấp trong tỉnh thực hiện tốt các chức năng và nhiệm vụ
nói trên sẽ góp phần thực hiện tốt công tác giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức trên
địa bàn tỉnh.
- Tăng cường sự chỉ đạo và tổ chức thực hiện công tác giáo dục pháp luật cho cán
bộ, công chức của UBND các cấp.
Trong kế hoạch, chương trình công tác hàng năm của UBND tỉnh cần chỉ đạo cụ
thể các cấp, các ngành xây dựng và thực hiện tốt công tác qui hoạch và kế hoạch đào tạo,
bồi dưỡng, giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức hàng năm ở cấp mình, ngành mình.
Định kỳ giữa năm và cuối năm, UBND tỉnh kiểm tra, đánh giá kết quả việc tổ chức thực
hiện công tác giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức ở các cấp, các ngành.
- Các ngành chức năng như Ban Tổ chức Chính quyền tỉnh, Ban Tổ chức Chính
quyền huyện, thành phố; Sở Tư pháp, Phòng Tư pháp huyện, thành phố... phối hợp với
Hội đồng giáo dục pháp luật các cấp (Tiểu ban giáo dục pháp luật cho cán bộ, công
chức), xây dựng kế hoạch giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức từng quí, 6 tháng, cả
năm và phối hợp tổ chức thực hiện theo sự chỉ đạo thống nhất của UBND tỉnh và Hội đồng
giáo dục pháp luật của tỉnh.
- Các cơ quan ban, ngành khác, với chức năng của mình hoạt động dưới sự chỉ đạo
của UBND tỉnh, UBND huyện, thành phố. Phối hợp với Hội đồng giáo dục pháp luật các
cấp thực hiện chức năng, nhiệm vụ theo qui định của qui chế và kế hoạch giáo dục pháp
luật cho cán bộ, công chức thuộc cấp mình.
- Các đoàn thể quần chúng, với tư cách là thành viên trong các tiểu ban giáo dục
pháp luật, tham gia tuyên truyền giáo dục pháp luật trong đoàn thể mình. Chủ động tổ
chức các hoạt động mang tính phong trào như: tổ chức các cuộc thi tìm hiểu pháp luật,
các câu lạc bộ pháp luật, các hoạt động văn hóa, văn nghệ với nội dung giáo dục pháp
luật theo từng chủ đề...
Giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức là khâu quan trọng trong quá trình
thực hiện công tác tuyên truyền giáo dục pháp luật nói chung. Để thực hiện tốt công tác
giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức trước hết phải đảm bảo sự lãnh đạo, chỉ đạo
thống nhất từ cơ quan Đảng, cơ quan nhà nước và các tổ chức đoàn thể xã hội.
Sự phối hợp trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện của các cấp ủy Đảng,
chính quyền và các đoàn thể quần chúng càng chặt chẽ thì hiệu quả của công tác giáo dục
pháp luật cho cán bộ, công chức sẽ càng cao và là điều kiện tiên quyết để thực hiện tốt
công tác giáo dục pháp luật trên địa bàn tỉnh.
3.3.6. Tăng cường kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm những vi phạm kỷ
luật, pháp luật của cán bộ, công chức
Kiểm tra, giám sát là một khâu quan trọng trong công tác cán bộ nói chung và
công tác giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức nói riêng. Công tác kiểm tra, giám sát
phải được tiến hành chặt chẽ. Cán bộ kiểm tra phải là những người có phẩm chất đạo đức
tốt, có năng lực chuyên môn giỏi, nắm vững pháp luật. khi được trao nhiệm vụ, cán bộ
thanh tra, kiểm tra phải được trao cả quyền hạn và các điều kiện cần thiết. Để hoạt động
kiểm tra có hiệu quả cần tăng cường công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân,
duy trì thường xuyên hoạt động tiếp dân. Khôi phục các hình thức phát huy dân chủ trong
cơ quan, đơn vị như: bố trí hòm thư góp ý để cán bộ, công chức thuận tiện trong việc đề
đạt nguyện vọng hay góp ý đấu tranh xây dựng nội bộ...
Để đảm bảo trật tự kỷ cương xã hội, trước hết phải đảm bảo kỷ cương trong cơ
quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội. Cần khắc phục tình trạng
quản lý lỏng lẻo ở một số cơ quan, đơn vị trong tỉnh. Trong nội bộ mỗi cơ quan, đơn vị
cần duy trì thường xuyên theo định kỳ việc kiểm tra đánh giá cán bộ, công chức theo qui
chế "Đánh giá công chức hàng năm" của Ban Tổ chức cán bộ Chính phủ ngày 5/12/1998
(ban hành kèm theo Quyết định số 11/1998/TCCP-CCVC ngày 05/12/1998 của Bộ
trưởng - Trưởng Ban Tổ chức Chính phủ). Việc đánh giá định kỳ hàng năm cần chú ý
tình hình chấp hành pháp luật của cán bộ, công chức trong công tác, trong sinh hoạt ở cơ
quan, đơn vị và cả ở nơi cư trú. Đối với những vụ việc mà cơ quan nhà nước hay cán bộ,
công chức vi phạm pháp luật gây thiệt hại cho nhà nước, thiệt hại cho xã hội và nhân dân,
người đứng đầu cơ quan, đơn vị hay phụ trách lĩnh vực đó (khi tập thể hay nhân viên
dưới quyền vi phạm pháp luật) phải liên đới chịu trách nhiệm.
Tất cả cán bộ, công chức phải thực hiện nghiêm túc Pháp lệnh cán bộ, công chức;
Pháp lệnh thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; Pháp lệnh chống tham nhũng và những
quy định khác của pháp luật.
Trong điều kiện Đảng cầm quyền, mọi cán bộ, bất cứ ở cương vị nào
đều phải sống và làm việc theo pháp luật. không cho phép bất cứ ai dựa vào
quyền thế để làm trái pháp luật. mọi vi phạm đều phải xử lý. Bất cứ ai phạm
pháp đều đưa ra xét xử theo pháp luật, không được giữ lại để xử lý nội bộ".
Không làm theo kiểu phong kiến: dân thì chịu hình pháp, quan thì xử theo lễ
[10, tr. 121].
Việc xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật của cán bộ, công chức có ý
nghĩa lớn trong công tác giáo dục pháp luật. Hành vi phạm pháp của cán bộ, công chức
nhất là cán bộ, công chức giữ chức vụ phải được coi là nghiêm trọng hơn và phải xử lý
nghiêm khắc hơn so với hành vi tương tự của những đối tượng khác trong xã hội.
3.3.7. Bảo đảm kinh phí trong công tác giáo dục pháp luật cho cán bộ, công
chức trên địa bàn tỉnh
Như phần trước đã đề cập, hàng năm tỉnh có dành một khoản ngân sách đầu tư
cho công tác đào tạo, bồi dưỡng, giáo dục pháp luật cho cán
bộ, công chức theo Quyết định số 119/1999/QĐ-UB thay cho Quyết định 5134/QĐ-UB
ngày 21/7/1994. Tuy kinh phí hoạt động cho công tác này có thể khá hơn trước, nhưng so
với yêu cầu vẫn còn rất khó khăn.
Hiện tại các cơ sở đào tạo, bồi dưỡng pháp luật cho cán bộ, công chức gồm có
trường Chính trị tỉnh, các trung tâm giáo dục chính trị các huyện và thành phố Quy Nhơn.
Nhìn chung các cơ sở này, cả cơ sở vật chất và kinh phí hoạt động còn quá eo hẹp.
Trường Chính trị tỉnh là cơ sở cải tạo lại của một trường phổ thông tư thục trước giải
phóng. Mặt bằng của trường quá chật hẹp, chỉ đủ cho những hoạt động giảng dạy và học
tập ở mức tối thiểu. Những giai đoạn cần đào tạo bồi dưỡng cao điểm như sau các kỳ bầu
cử Hội đồng nhân dân, Đại hội Đảng các cấp... đều không đủ chỗ ở nội trú và hội trường
(phòng học) để phục vụ cho công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức. Các cơ sở
phục vụ cho các hoạt động khác như thể dục, thể thao... đều thiếu, ở các trung tâm giáo
dục chính trị các huyện cũng gặp khó khăn về cơ sở và kinh phí hoạt động. Nhiều trung
tâm còn phải làm việc chung trụ sở với Ban Tuyên giáo Huyện ủy, chưa có hội trường
riêng phục vụ cho việc mở lớp...
Sau khi có Quyết định 03/1998/QĐ-TTg và Chỉ thị 02/1998/CT-TTg của Thủ
tướng Chính phủ về công tác phổ biến giáo dục pháp luật. Hội đồng giáo dục pháp luật ở
cả ba cấp (tỉnh, huyện, xã) được thành lập, kinh phí hoạt động được bổ sung theo Thông
tư số 156/1998/TT-BTC ngày 12/12/1998 của Bộ Tài chính, trong đó có tiểu mục 11
"Chi tuyên truyền giáo dục pháp luật". Tuy vậy, kinh phí hoạt động giáo dục pháp luật
nói chung, giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức nói riêng vẫn gặp không ít khó
khăn. Báo cáo số 27/CB ngày 20/7/1999 của Hội đồng giáo dục pháp luật tỉnh Bình Định
nhận xét: "...Thời gian qua, bên cạnh các địa phương dành một số kinh phí cần thiết đảm
bảo việc thực hiện công tác phổ biến giáo dục pháp luật, thì ở một số nơi kinh phí này
vẫn còn eo hẹp nên hoạt động gặp nhiều khó khăn" 21, tr. 14.
Để công tác giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức trên địa bàn tỉnh đạt được
kết quả mong muốn nhằm đáp ứng yêu cầu mới trong công tác quản lý nhà nước, quản lý
xã hội. Trong thời gian tới, các cấp có thẩm quyền cần quan tâm vấn đề kinh phí cho hoạt
động này: Cần đầu tư kinh phí cho việc xây dựng và nâng cấp các cơ sở đào tạo, bồi
dưỡng, giáo dục pháp luật nói trên; đảm bảo kinh phí cho hoạt động thường xuyên về đào
tạo, bồi dưỡng, giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức trong tỉnh, nhất là đối tượng
cán bộ cơ sở (theo tinh thần Nghị quyết Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng lần
thứ năm khóa IX).
Về hoạt động của các Tiểu ban giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức ở tỉnh,
các huyện và thành phố Quy Nhơn, cần đảm bảo kinh phí để có thể in ấn các tài liệu cần
thiết, các văn bản pháp luật mới, phục vụ kịp thời cho công tác giáo dục pháp luật cho
cán bộ, công chức.
Các cấp (tỉnh, huyện và thành phố) cần dành một khoản kinh phí để từng bước
trang bị các phương tiện hiện đại cho các cơ sở đào tạo nhằm đáp ứng yêu cầu ngày càng
cao của công tác giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức. Trường Chính trị tỉnh, cơ sở
duy nhất đào tạo cán bộ cho cả hệ thống chính trị trong tỉnh cần được nâng cấp và trang
bị tốt hơn các dụng cụ phục vụ giảng dạy và học tập. Thư viện của trường cần xây dựng
giá sách pháp luật riêng, phục vụ cho việc nghiên cứu giảng dạy và học tập bộ môn pháp
luật. Cần trang bị hệ thống máy vi tính và nối mạng giữa trường với các cơ quan lãnh đạo
của tỉnh để được nhận và gửi những thông tin pháp luật, thông tin quản lý một cách kịp
thời, chính xác (hiện nay trong nước nhiều trường chính trị cấp tỉnh đã được trang bị và
khai thác có hiệu quả).
Trên đây là một số giải pháp cơ bản, được xây dựng trên cơ sở đường lối, chủ
trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước về công tác giáo dục pháp luật cho cán
bộ, công chức trong thời gian tới. Ngoài những chủ trương, chính sách, pháp luật; những
định hướng chung cho cả nước nêu trên. Các giải pháp trong luận văn này được xây dựng
trên cơ sở phương hướng, nhiệm vụ về công tác giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức
trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2001-1005 và những năm tiếp theo. Đặc biệt, các giải pháp được
đề ra căn cứ vào trình độ, kiến thức pháp luật, về nhu cầu hiểu biết pháp luật của đội ngũ cán
bộ, công chức trên địa bàn tỉnh. Các giải pháp nêu trên đều có sự liên quan và đều xuất phát
từ một mục đích chung là trang bị và nâng cao kiến thức pháp luật cho đội ngũ cán bộ, công
chức ở các cấp trên địa bàn tỉnh Bình Định nhằm đáp ứng yêu cầu của công tác quản lý nhà
nước, quản lý xã hội trong giai đoạn mới, giai đoạn xây dựng Nhà nước ta là "Nhà nước
pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân" mà Hiến pháp năm 1992 (sửa đổi
2002) đã xác định.
Để công tác giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức ở Bình Định đạt được kết
quả đã đề ra, các cấp các ngành hữu quan cần quan tâm giải quyết các vấn đề sau đây:
- Trước hết cần quan tâm đến việc nâng cao trình độ học vấn cho cán bộ, công
chức, nhất là cán bộ cấp xã.
Qua các số liệu tổng hợp của Ban Tổ chức Tỉnh ủy và Ban Tổ chức Chính quyền
tỉnh cho thấy. Hiện nay (nhiệm kỳ 1999-2004), "cán bộ cấp xã trong định biên còn 16,9%
trình độ cấp I, 59,8% trình độ cấp II" [5, tr. 4]. Với trình độ học vấn thấp như vậy sẽ vô
cùng khó khăn cho việc tiếp thu kiến thức pháp luật. cần có một dự án hay một chương
trình nâng cao trình độ học vấn cho đội ngũ này. Dự án cần có giải pháp trước mắt cho
nhiệm kỳ này và cả cho nhiệm kỳ tới (2004-1009).
- Nhu cầu hiểu biết pháp luật của cán bộ, công chức trong tỉnh là rất lớn, Trường
Chính trị tỉnh cần tăng cường mở lớp đào tạo, bồi dưỡng về pháp luật. Nên tăng cường
hình thức đào tạo tập trung cho đội ngũ kế cận để chuẩn bị nhân sự cho nhiệm kỳ 2004 -
2009.
- Chương trình, nội dung đào tạo, bồi dưỡng pháp luật ở Trường Chính trị tỉnh
hiện nay còn nhiều bất cập. Cần có những hội nghị, hội thảo khoa học về vấn đề này và
ban hành những quy định, đảm bảo tính pháp lý trong cả nước về nội dung, chương trình
đào tạo, bồi dưỡng pháp luật trong hệ thống Trường Chính trị.
- Pháp luật hiện hành đã quy định việc thi tuyển, thi nâng ngạch, thi chuyển
ngạch công chức. Đây là một hoạt động cần thiết trong công tác xây dựng đội ngũ cán bộ,
công chức. Trong thực tế, hoạt động này chưa đi vào nề nếp, chưa tiến hành đồng bộ trong
tất cả các cơ quan đơn vị của hệ thống chính trị. Cần có sự sửa đổi, bổ sung Pháp lệnh Cán
bộ, công chức hoặc nâng lên thành "Luật Cán bộ, công chức", quy định đầy đủ hơn, toàn
diện hơn các vấn đề thuộc cán bộ, công chức mà pháp luật chưa đề cập. Qui định rõ yêu cầu
về hiểu biết pháp luật và coi đó là một trong ba tiêu chuẩn cơ bản về kiến thức cán bộ,
công chức (trình độ chính trị, trình độ chuyên môn và trình độ pháp luật).
Kết Luận
Những năm gần đây, công tác giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức trên địa
bàn tỉnh Bình Định đạt được những kết quả đáng kể. Tuy vậy, so với yêu cầu của công
tác quản lý nhà nước, quản lý xã hội trong giai đoạn mới ở địa phương thì còn phải tăng
cường hơn nữa mới đạt được.
Làm thế nào để công tác giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức ở Bình Định
đạt được hiệu quả cao. Đó là mục đích và cũng là nội dung cơ bản của luận văn này.
Quá trình nghiên cứu và hoàn tất luận văn, tác giả đã cố gắng làm sáng tỏ những
vấn đề cơ bản về lý luận giáo dục pháp luật nói chung và giáo dục pháp luật cho cán bộ,
công chức nói riêng. Luận văn cũng đã đề cập nhiều vấn đề liên quan đến thực tiễn về
công tác giáo dục pháp luật nói chung và giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức ở
Bình Định. Kết quả nghiên cứu của luận văn là cơ sở để tác giả đưa ra những kết luận sau
đây:
1. Giáo dục pháp luật là một hoạt động có định hướng, có tổ chức, có chủ định
của chủ thể giáo dục, tác động lên đối tượng giáo dục nhằm hình thành ở họ những tri
thức pháp luật, tính cách và hành vi phù hợp với yêu cầu của pháp luật. Giáo dục pháp
luật có mối quan hệ chặt chẽ với giáo dục chính trị, giáo dục đạo đức... vì vậy, việc giáo
dục pháp luật sẽ đạt kết quả tốt hơn trong sự phối hợp đồng bộ giữa giáo dục pháp luật với
giáo dục các lĩnh vực khác.
2. Cán bộ, công chức là lực lượng chủ yếu có nhiệm vụ tổ chức thực hiện pháp
luật, đảm bảo việc đưa pháp luật vào cuộc sống. Nếu cán bộ, công chức hiểu biết pháp
luật tốt, có ý thức tôn trọng và bảo vệ pháp luật thì hoạt động quản lý nhà nước, quản lý
xã hội sẽ đạt hiệu quả cao. Ngược lại, nếu cán bộ, công chức mà ý thức pháp luật kém, có
hành vi vi phạm pháp luật sẽ có tác động xấu đến xã hội, nên việc gương mẫu chấp hành
pháp luật, sống và làm việc theo pháp luật của cán bộ, công chức phải được đặt lên hàng
đầu. Hơn nữa, ý thức pháp luật của cán bộ, công chức có vai trò quan trọng trong việc
xây dựng nhà nước pháp quyền, dân chủ hóa đời sống xã hội, duy trì trật tự, kỷ cương
trong quản lý nhà nước và xã hội. Vì vậy, giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức là
việc làm hết sức cần thiết.
3. Bình Định là một tỉnh có truyền thống cách mạng. Trong kháng chiến chống
Mỹ, Bình Định là một tỉnh có phong trào cách mạng phát triển mạnh ở khu Năm. Chiến
tranh đã rèn đúc cho đội ngũ cán bộ, công chức Bình Định ý chí kiên cường. Mặt khác,
chiến tranh cũng đã để lại cho đội ngũ cán bộ, công chức Bình Định nhiều hạn chế, trong
đó, mặt hạn chế cơ bản là trình độ học vấn, trình độ chuyên môn thấp (nhất là đội ngũ cán
bộ, công chức ở cấp cơ sở). Trình độ học vấn thấp đã dẫn đến không ít khó khăn trong
công tác giáo dục pháp luật. Khắc phục tình trạng này, những năm qua một số địa
phương đã duy trì hình thức kết hợp bồi dưỡng chuyên môn với bổ túc văn hóa. Để nâng
cao trình độ học vấn, chuyên môn và pháp luật cơ bản cho đội ngũ cán bộ, công chức trên
địa bàn tỉnh, cần thực hiện tốt công tác qui hoạch và gắn qui hoạch với kế hoạch đào tạo,
bồi dưỡng pháp luật cho cán bộ, công chức, có như vậy mới đáp ứng được yêu cầu của
công tác quản lý nhà nước và quản lý xã hội trong giai đoạn mới.
4. Trong công tác giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức ở địa phương có
nhiều hình thức. Mỗi hình thức có những thuận lợi và hạn chế riêng. Hình thức cơ bản
nhất, đáp ứng yêu cầu cao nhất cho công tác của cán bộ, công chức là đào tạo, bồi dưỡng
ở trường. Giáo dục pháp luật bằng hình thức đào tạo, bồi dưỡng ở trường, cán bộ, công
chức được trang bị những kiến thức cơ bản, có hệ thống. Học viên có điều kiện trình bày
quan điểm của mình trước những vấn đề mà thực tiễn quản lý đang đặt ra và được trao
đổi kinh nghiệm với đồng nghiệp ở cơ quan, đơn vị khác. Cần nhận thức rõ thế mạnh của
loại hình giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức qua đào tạo, bồi dưỡng ở trường để có
biện pháp củng cố, xây dựng các cơ sở này. Hội nghị, hội thảo, phát thanh truyền hình,
báo chí,... cũng là những hình thức giáo dục pháp luật được đông đảo cán bộ, công chức
quan tâm. Để công tác giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức có kết quả tốt, cần vận
dụng hợp lý các hình thức và khai thác tối đa lợi thế của từng loại hình.
5. Hiệu quả của công tác giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức trên địa bàn
tỉnh Bình Định là hiệu quả của sự lãnh đạo và chỉ đạo thống nhất của các cấp ủy và chính
quyền địa phương, trước hết là Tỉnh ủy và UBND tỉnh Bình Định; hiệu quả của sự phối
hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng, các cơ sở đào tạo, bồi dưỡng, giáo dục pháp
luật các cấp trong tỉnh. Hiệu quả của công tác giáo dục pháp luật cho cán bộ, công chức ở
Bình Định còn là sự phối hợp, sự áp dụng, sự vận dụng một cách linh hoạt, sáng tạo, hợp
lý các giải pháp đã nêu trong luận văn của các chủ thể giáo dục pháp luật cho cán bộ,
công chức trên địa bàn tỉnh Bình Định.
danh mục TàI LIệU THAM KHảO
1. Ban Chấp hành Trung ương ĐCSVN (1995), Nghị quyết Hội nghị lần thứ Tám Ban
Chấp hành Trung ương khóa VII, Nxb Sự thật, Hà Nội.
2. Ban Chấp hành Trung ương ĐCSVN (1997), Nghị quyết Hội nghị lần thứ Ba Ban
Chấp hành Trung ương khóa VIII, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
3. Ban Chấp hành Trung ương ĐCSVN (2002), Nghị quyết Hội nghị lần thứ Năm Ban
Chấp hành Trung ương khóa IX, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
4. Ban Liên lạc Tù Chính trị Bình Định (2002), Báo cáo tổng kết 5 năm (1997-2002)
tình hình tổ chức và hoạt động của Ban Liên lạc...), Bình Định.
5. Ban Tổ chức Chính quyền tỉnh Bình Định (2002), Đề án xây dựng chính quyền cơ sở,
Bình Định.
6. Lê Văn Bền (1997), Giáo dục pháp luật cho người Khơ-me Nam Bộ, Luận văn thạc sĩ
Luật học, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội.
7. Cục Thống kê Bình Định (1999), Niên giám thống kê 1999, Bình Định.
8. Cục Thống kê Bình Định (2001), Niên giám thống kê 2001, Bình Định.
9. Hồ Quốc Dũng (1997), Công tác tuyên truyền giáo dục pháp luật ở nước ta, Luận
văn thạc sĩ Luật học, Viện Nghiên cứu Nhà nước và pháp luật, Hà Nội.
10. Đảng Cộng sản Việt Nam (1987), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI,
Nxb Sự thật, Hà Nội.
11. Đảng Cộng sản Việt Nam (1991), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII,
Nxb Sự thật, Hà Nội.
12. Đảng Cộng sản Việt Nam (1991), Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá
độ lên chủ nghĩa xã hội, Nxb Sự thật, Hà Nội.
13. Đảng Cộng sản Việt Nam (1991), Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội đến năm
2000, Nxb Sự thật, Hà Nội.
14. Đảng Cộng sản Việt Nam (1996), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII,
Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
15. Đảng Cộng sản Việt Nam (2001), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX,
Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
16. Đảng bộ tỉnh Bình Định (1991), Văn kiện Đại hội đại biểu Tỉnh Đảng bộ lần thứ
XIV, Bình Định.
17. Đảng bộ tỉnh Bình Định (1996), Văn kiện Đại hội đại biểu Tỉnh Đảng bộ lần thứ XV,
Bình Định.
18. Đảng bộ tỉnh Bình Định (2001), Văn kiện Đại hội đại biểu Tỉnh Đảng bộ lần thứ
XVI, Bình Định.
19. Trần Ngọc Đường và Dương Thanh Mai (1995), Bàn về giáo dục pháp luật, Nxb
Chính trị quốc gia, Hà Nội.
20. Học viện Hành chính Quốc gia (1996), Phương pháp sư phạm hành chính đối với
việc học tập của người lớn, Hà Nội.
21. Nguyễn Ngọc Hoàng (2000), Đổi mới giải pháp pháp luật hệ đào tạo trung học
chính trị ở nước ta, Luận văn thạc sĩ luật học, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ
Chí Minh, Hà Nội.
22. Hội Luật gia Việt Nam (1985), Hồ Chủ tịch và pháp chế, Thành phố Hồ Chí Minh.
23. Hoàng Văn Hảo (1995), Tư tưởng Hồ Chí Minh về Nhà nước kiểu mới, Nxb Chính trị
quốc gia, Hà Nội.
24. Hội đồng Giáo dục pháp luật tỉnh Bình Định (1999), Báo cáo tổng kết hai năm
(1998-1999) công tác giáo dục pháp luật, Bình Định.
25. Lê Đình Khiên (1996), "Một số biện pháp chủ yếu nhằm nâng cao ý thức pháp luật",
Nhà nước và pháp luật, 97(3) tr. 3-7.
26. Khoa Nhà nước - Pháp luật (1999), Đổi mới giáo dục pháp luật trong hệ thống các
trường Chính trị, Đề tài cấp Bộ, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Hà
Nội.
27. V.I. Lênin (1978), Toàn tập, tập 1, Nxb Tiến bộ, Mátxcơva.
28. V.I. Lênin (1978), Toàn tập, tập 30, Nxb Tiến bộ, Mátxcơva.
29. V.I. Lênin (1978), Toàn tập, tập 33, Nxb Tiến bộ, Mátxcơva.
30. V.I. Lênin (1978), Toàn tập, tập 45, Nxb Tiến bộ, Mátxcơva.
31. Dương Thị Thanh Mai (1996), Giáo dục pháp luật qua hoạt động tư pháp, Luận án
tiến sĩ Luật học, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội.
32. Hồ Chí Minh (1990), Về Nhà nước và pháp luật Việt Nam, Nxb Pháp lý, Hà Nội.
33. Hồ Chí Minh (1975), Thơ, Nxb Văn học, Hà Nội.
34. Hồ Chí Minh (1985), Toàn tập, tập 5, Nxb Sự thật, Hà Nội.
35. Hồ Chí Minh (1985), Toàn tập, tập 15, Nxb Sự thật, Hà Nội.
36. Phan Ngọc (2000), Hàn Phi Tử, Nxb Văn học, Hà Nội.
37. Quốc hội nước Cộng hòa XHCN Việt Nam (2002), Hiến pháp 1992 sửa đổi, Nxb
Chính trị quốc gia, Hà Nội.
38. Quốc hội nước Cộng hòa XHCN Việt Nam (1994), Luật Tổ chức Hội đồng nhân dân
và ủy ban nhân dân, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
39. Trần Xuân Sầm (1994), Xác định cơ cấu tiêu chuẩn cán bộ lãnh đạo chủ chốt..., Đề
tài KX.05-11, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội.
40. Thủ tướng Chính phủ (1998), Quyết định số 03/1998/QĐ-TTg ngày 07/01/1998 về việc
ban hành kế hoạch triển khai công tác phổ biến giải pháp từ 1998 đến 2002, Hà
Nội.
41. Thủ tướng Chính phủ (1998), Chỉ thị số 02/1998/CT-TTg ngày 07/01/1998 về việc
tăng cường công tác phổ biến giáo dục pháp luật trong giai đoạn hiện nay, Hà
Nội.
42. Thủ tướng Chính phủ (2001), Quyết định số 74/2001/QĐ-TTg ngày 07/5/2001 về việc
phê duyệt kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức giai đoạn 2001-2005,
Hà Nội.
43. Tỉnh ủy Bình Định (1990), Lịch sử Đảng bộ Tỉnh, tập 1, Nxb Tổng hợp, Bình Định.
44. Tỉnh ủy Bình Định (1996), Lịch sử Đảng bộ Tỉnh, tập 2, Nxb Tổng hợp, Bình Định.
45. Tỉnh ủy Bình Định (1995), Chỉ thị 06/CT-TU ngày 03/4/1995 về tăng cường công tác
tuyên truyền giáo dục pháp luật, Bình Định.
46. Tỉnh ủy Bình Định (2001), Thông báo số 27/TB-TU ngày 21/2/2001 về kế hoạch đào
tạo, bồi dưỡng cán bộ năm 2002, Bình Định.
47. Tỉnh ủy Bình Định (2002), Báo cáo tổng kết công tác tổ chức và cán bộ, Bình Định.
48. Đinh Xuân Thảo (1996), Giáo dục pháp luật trong các trường Đại học, Trung học
chuyên nghiệp, Luận án Tiến sĩ Luật học, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí
Minh, Hà Nội.
49. Trường Chính trị Bình Định (2000), Báo cáo tổng kết 10 năm (1990-2000) công tác
đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, Bình Định.
50. Đào Trí úc (chủ biên) (1995), Xây dựng ý thức và lối sống theo pháp luật, Viện
Nghiên cứu Nhà nước và pháp luật, Hà Nội.
51. ủy ban nhân dân tỉnh Bình Định (1992), Chỉ thị số 16/CT-UB ngày 13/3/1992 về việc Đẩy
mạnh mạnh tuyên truyền giáo dục pháp luật, Bình Định.
52. ủy ban nhân dân tỉnh Bình Định (1993), Chỉ thị số 04/CT-UB ngày 16/2/1993 về việc
tuyên truyền Hiến pháp 1992, Bình Định.
53. ủy ban nhân dân tỉnh Bình Định (1998), Chỉ thị số 07/1998/CT-UB ngày 24/02/1998
về việc triển khai công tác phổ biến giáo dục pháp luật, Bình Định.
54. ủy ban nhân dân tỉnh Bình Định (1998), Quyết định 458/1998/QĐ-UB ngày
10/02/1998 về việc thành lập Hội đồng giáo dục pháp luật, Bình Định.
55. ủy ban nhân dân tỉnh Bình Định (1998), Kế hoạch 01/KH-UB ngày 12/02/1998 về kế
hoạch triển khai công tác phổ biến giáo dục pháp luật từ 1998 đến 2002, Bình
Định.
56. ủy ban nhân dân tỉnh Bình Định (1998), Quyết định 10/1998/QĐ-UB ngày 01/5/1998
về việc ban hành qui chế tổ chức và hoạt động của Hội đồng phổ biến giáo dục
pháp luật, Bình Định.
57 ủy ban nhân dân tỉnh Bình Định (2000), Quyết định số 21/2000/QQD-UB ngày
17/02/2000 về việc ban hành qui chế hoạt động của tuyên truyền viên pháp luật
ở cơ sở, Bình Định.
58 ủy ban nhân dân tỉnh Bình Định (2000), Báo cáo số 48/BC-UB ngày 9/10/2000 về
công tác của UBND tỉnh, Bình Định.
59 ủy ban nhân dân tỉnh Bình Định (2001), Công văn số 960/ĐT-UB này 29/5/2001 về
việc lập kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức giai đoạn 2001 - 2005,
Bình Định.
60 Viện Ngôn ngữ học (1992), Từ điển tiếng Việt, Trung tâm Từ điển ngôn ngữ, Hà Nội.
61 Viện Nghiên cứu Jhoa học pháp lý (1995), Một số vấn đề giáo dục pháp luật ở miền
núi, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.
62 Viện Nghiên cứu Khoa học pháp lý (1999), Báo cáo tổng hợp kết quả điều tra thực tế
về sự hiểu biết pháp luật, Hà Nội.
63 Vụ Phổ biến Giáo dục pháp luật (1997), Một số vấn đề về giáo dục pháp luật trong
giai đoạn hiện nay, Nxb Thanh niên, Hà Nội.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- 94_7577.pdf