Luận văn Phân tích hoạt động tín dụng tại ngân hàng đầu tư và phát triển chi nhánh Tiền Giang

uống rất nhanh kéo theo doanh số thu nợ trung-dài hạn giảm xuống, mặt khác, do chi nhánh thu hẹp dần khoản đầu tư vào cho vay trung-dài hạn nhất là đối với thành phần quốc doanh. 4.4.2. Phân tích tình hình thu nợ theo thành phần kinh tế qua ba năm (2004-2006) Doanh số thu nợ là một trong những yếu tố thể hiện hiệu quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng cũng như của khách hàng. Do đó ta cũng cần phân tích doanh số thu nợ theo thành phần kinh tế để phần nào thấy được hiệu quả kinh doanh của hai thành phần kinh tế hiện nay. Về cơ cấu thì doanh số thu nợ của thành phần quốc doanh qua ba năm tại chi nhánh chiếm tỷ lệ nhỏ, còn đối với thành phần kinh tế ngoài quốc doanh chiếm tỷ trọng khá lớn trên 65% trong tổng doanh số thu nợ của ngân hàng bởi vì doanh số cho vay đối với thành phần này chiếm tỷ trọng cao do đó doanh số thu nợ cũng chiếm tỷ trọng cao, còn đối với thành phần kinh tế quốc doanh do doanh số cho vay bị thu hẹp lại nên chiếm tỷ trọng nhỏ do đó doanh số thu nợ cũng chiếm tỷ trọng nhỏ trong tổng doanh số thu nợ của ngân hàng. Bảng 7: TÌNH HÌNH DOANH SỐ THU NỢ THEO THÀNH PHẦN KINH TẾ TẠI CHI NHÁNH QUA BA NĂM (2004-2006) ĐVT:Triệu đồng Chênh lệch Năm 2005/2004 2006/2005 Chỉ tiêu 2004 2005 2006 Số tiền % Số tiền % Quốc doanh Ngoài QD DSTN 98.074 176.138 274.212 88.241 174.104 262.345 43.169 87.693 130.862 -9.833 -2.034 -11.867 -10,03 -1,15 -4,33 -45.072 -86.411 -131.483 -51,08 -49,63 -50,12 (Nguồn: Phòng Kế hoạch-Nguồn vốn) Qua bảng 7 ta thấy, khoản thu đối với thành phần ngoài quốc doanh giảm đều qua ba năm. Đặc biệt năm 2006 khoản thu nợ giảm xuống khá nhiều giảm 49,63% so với năm 2005. Nguyên nhân dẫn đến doanh số thu nợ của ngân hàng đối với thành phần ngoài quốc doanh giảm đều qua ba năm là vì một phần doanh 49 số cho vay của năm 2006 giảm so với năm 2005, bên cạnh đó một phần là do các món vay trong năm đã đến hạn thanh toán nhưng khách hàng xin gia hạn nợ làm cho tình hình thu nợ giảm đi. Đa số thành phần ngoài quốc doanh làm ăn có hiệu quả nên ngân hàng đã mở rộng cho vay đối với thành phần này, tuy nhiên vẫn có một số doanh nghiệp kinh doanh không hiệu quả, thua lỗ cũng làm cho doanh số thu nợ của ngân hàng giảm đi. Đối với thành phần kinh tế quốc doanh thì tình hình thu nợ cũng diễn ra tương tự thành phần ngoài quốc doanh đó là khoản thu nợ giảm đều qua các năm. Và cũng giống như thành phần kinh tế ngoài quốc doanh, năm 2006, tình hình thu nợ của ngân hàng lại giảm khá nhanh, giảm 45.072 triệu đồng so với năm 2005. Đối với thành phần quốc doanh mặc dù được sự tín nhiệm của ngân hàng trong quá trình cho vay nhưng các thành phần này vẫn còn hạn chế về mặt tài sản thế chấp vì vậy khi các công ty này kinh doanh không hiệu quả sẽ rất khó khăn cho ngân hàng trong quá trình giải quyết tài sản thế chấp. Ngoài ra do các công ty vay vốn kinh doanh không hiệu quả, làm cho nợ quá hạn kéo dài khó thu hồi như Công ty Công trình Giao thông 5, Công ty Xây dựng Công trình Giao thông 586…Mặt khác, các doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực thủy sản gặp khó khăn do các ngành đánh bắt xa bờ có năng suất thấp, giá cả bất lợi, hiệu quả khai thác kém nên cũng ảnh hưởng đến khả năng thanh toán nợ của khách đối với ngân hàng làm cho doanh số thu nợ của ngân hàng giảm xuống. Tóm lại: Tính hiệu quả của phương án sản xuất kinh doanh được thể hiện từ doanh lợi thu được từ phương án, dự án đó. Hoạt động của ngân hàng cũng vậy, thường gắn liền với hoạt động của khách hàng vay vốn. Tính hiệu quả của việc sử dụng vốn cao thì việc trả nợ cho ngân hàng sẽ trôi chảy, lợi nhuận của ngân hàng sẽ tăng lên, ngược lại thì lợi nhuận của ngân hàng sẽ bị giảm xuống. Đối với tình hình thu nợ của NHĐT&PT chi nhánh Tiền Giang trong ba năm qua còn thấp vì vậy các cán bộ tín dụng cần đẩy mạnh công tác thẩm định vốn vay, lựa chọn sàng lọc khách hàng cho vay nhất là những khách hàng có nguồn trả nợ thực hiện tốt việc trả nợ vốn vay. 4.5. Phân tích tình hình dư nợ của chi nhánh qua ba năm (2004-2006) Dư nợ là kết quả có được từ diễn biến tình hình cho vay và thu nợ với mức độ lặp đi lặp lại nhiều lần. Trong chu kỳ này nếu thu nợ bị đứt đoạn thì công việc 50 cho vay khó mà thực hiện được, nếu dư nợ cao gần bằng doanh số cho vay thì ngân hàng sẽ không đủ tiền để phát vay cho chu kỳ tiếp theo, hay nói cách khác vòng vay vốn bị chậm lại, dễ dàng gây ra sự tắc nghẽn trong việc sử dụng vốn của ngân hàng. Vì vậy, dư nợ tín dụng phản ánh một cách thực tế và chính xác hơn về tốc độ tăng trưởng của tín dụng, về tình hình cho vay, thu nợ đạt kết quả như thế nào đến thời điểm quyết toán cuối năm. Dư nợ cho vay còn phản ánh mức đầu tư vốn của ngân hàng vào hoạt động tín dụng và liên quan trực tiếp đến việc tạo ra lợi nhuận của ngân hàng. 4.5.1. Phân tích tình hình dư nợ theo thời hạn qua ba năm (2004-2006) Về cơ cấu dư nợ theo kỳ hạn của NHĐT&PT chi nhánh Tiền Giang qua ba năm đối với dư nợ ngắn hạn chiếm tỷ trọng cao hơn dư nợ trung-dài hạn. Năm 2004, tỷ trọng dư nợ ngắn hạn chiếm 62,94% trong tổng dư nợ, ngược lại tỷ trọng dư nợ trung-dài hạn trong tổng dư nợ của ngân hàng chiếm tỷ trọng thấp hơn dư nợ ngắn hạn chiếm 37,06%. Sang năm 2005, tỷ trọng dư nợ ngắn hạn lại tiếp tục tăng chiếm 66,47% trong tổng dư nợ, nếu như tỷ trọng dư nợ ngắn hạn tăng thì trong năm này tỷ trọng dư nợ trung-dài hạn lại giảm xuống chiếm 33,53%. Đến năm 2006, tỷ trọng dư nợ ngắn hạn chiếm 68,37% trong tổng dư nợ, trái lại, tỷ trọng dư nợ trung-dài hạn lại vẫn tiếp tục giảm nhẹ chiếm 31,63% trong tổng dư nợ của ngân hàng. Tuy nhiên, tổng dư nợ tăng đều đặn qua các năm, điều này thể hiện qua bảng sau: Bảng 8: TÌNH HÌNH DƯ NỢ THEO THỜI HẠN TẠI CHI NHÁNH QUA BA NĂM (2004-2006) ĐVT:Triệu đồng Chênh lệch Năm 2005/2004 2006/2005 Chỉ tiêu 2004 2005 2006 Số tiền % Số tiền % Ngắn hạn TDH Dư nợ 212.353 125.059 337.412 281.282 141.915 423.197 333.520 154.278 487.798 68.929 16.856 85.785 32,46 13,48 25,42 52.230 12.363 64.601 18,57 8,71 15,26 (Nguồn: Phòng Kế hoạch-Nguồn vốn) 51 Yếu tố làm tăng tổng dư nợ là dư nợ ngắn hạn, mặc dù dư nợ trung và dài hạn cũng tăng qua ba năm nhưng chiếm phần lớn vẫn là dư nợ ngắn hạn. Nguyên nhân dẫn đến sự gia tăng của tổng dư nợ là do doanh số cho vay gia tăng trong khi đó doanh số thu nợ lại giảm xuống. Ngoài ra chi nhánh đã huy động được nhiều khách hàng lớn, có uy tín nên ngân hàng đầu tư vào những dự án có hiệu quả, đặc biệt là những khoản vay ngắn hạn, mở rộng quy mô hoạt động sản xuất kinh doanh, đồng thời chi nhánh mở thêm thị phần hoạt động cho những khoản đầu tư như: công trình xây dựng cơ bản, xây lắp…với lãi suất ưu đãi. Mặt khác, ngân hàng cũng đáp ứng kịp thời những khoản đầu tư chi tiêu ngắn hạn, tạm thời của các hộ kinh doanh, các trang trại… từ đó làm tăng tổng dư nợ của ngân hàng. 4.5.2. Phân tích tình hình dư nợ theo thành phần kinh tế qua ba năm (2004-2006) Xét về kết cấu, nhìn chung, dư nợ theo thành phần kinh tế của ngân hàng đối với thành phần ngoài quốc doanh chiếm tỷ trọng cao hơn dư nợ đối với thành phần quốc doanh. Đây là thành phần kinh tế có dư nợ cao nhất tại ngân hàng chiếm tỷ trọng trên 80% tổng dư nợ qua ba năm. Bảng 9: TÌNH HÌNH DƯ NỢ THEO THÀNH PHẦN KINH TẾ TẠI CHI NHÁNH QUA BA NĂM (2004-2006) ĐVT:Triệu đồng Chênh lệch Năm 2005/2004 2006/2005 Chỉ tiêu 2004 2005 2006 Số tiền % Số tiền % Quốc doanh Ngoài QD Dư nợ 103.740 233.672 337.412 68.927 354.270 423.197 41.778 446.020 487.798 -34.813 120.598 85.785 -33,56 51,61 25,36 -27.149 91.750 64.601 -39,39 25,90 15,26 (Nguồn: Phòng Kế hoạch-Nguồn vốn) Dư nợ theo thành phần kinh tế tăng qua ba năm trong đó dư nợ đối với thành phần ngoài quốc doanh chiếm đa số. Sự tăng trưởng này chứng tỏ ngân hàng có quy mô hoạt động rộng, nguồn vốn mạnh và đa dạng. 52 Qua ba năm dư nợ đối với thành phần kinh tế quốc doanh đều giảm. Sự sụt giảm này là bởi vì thực hiện chủ trương cổ phần hóa các doanh nghiệp Nhà nước nên số lượng các doanh nghiệp Nhà nước trên địa bàn ngày càng ít đi. Ngoài ra, việc tuân thủ nghiêm chỉnh giới hạn dư nợ trung ương giao và chú trọng dư nợ có tài sản đảm bảo cũng đã làm cho dư nợ đối với thành phần quốc doanh giảm đi. Khác với thành phần doanh nghiệp quốc doanh thì dư nợ đối với thành phần ngoài quốc doanh tăng rất nhanh. Dư nợ ngoài quốc doanh tăng nhanh chóng như vậy là do chính sách phát triển kinh tế của đất nước, triển khai thực hiện mô hình theo dự án hiện đại hóa đất nước, mở rộng cho vay đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh, các cơ sở kinh doanh thuộc ngành công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, chế biến phục vụ xuất khẩu, chủ động liên hệ, tiếp xúc, đàm phán và đi đến thiết lập quan hệ với doanh nghiệp đã và đang đầu tư vào khu công nghiệp Mỹ Tho, khu công nghiệp Tân Hương, mở rộng cho đến các hộ tư nhân cá thể ngoài quốc doanh. Hơn nữa, hiện nay thành phố Mỹ Tho là đô thị loại II nên doanh nghiệp ngoài quốc doanh đa số là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, từ đó nhu cầu vốn cũng tăng theo, mặt khác, các doanh nghiệp tư nhân và kinh tế cá thể cũng chiếm đa số trong thành phần kinh tế ngoài quốc doanh, và do thời điểm cuối năm, nhu cầu vốn của các doanh nghiệp thương mại dịch vụ, doanh nghiệp sản xuất mặt hàng phục vụ Tết khá lớn. Tuy nhiên, ngân hàng cũng cần phải tăng cường quản lý các món vay này vì đầu tư vào thành phần này rủi ro thường cao do đa phần họ sản xuất tự phát, theo mùa vụ, ít có kế hoạch sản xuất kinh doanh cụ thể và sổ sách thường không đầy đủ, minh bạch nên ngân hàng khó mà đánh giá chính xác hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp này. Tóm lại: Tổng dư nợ của chi nhánh qua ba năm 2004, 2005, 2006 tăng trưởng cao chứng tỏ rằng quy mô hoạt động của ngân hàng khá rộng, đăc biệt là dư nợ ngoài quốc doanh cao gấp nhiều lần so với dư nợ quốc doanh điều này tương ứng với việc chi nhánh đã nỗ lực rất lớn trong việc tăng trưởng dư nợ tín dụng ngoài quốc doanh nhằm bù đắp sự giảm dư nợ các doanh nghiệp quốc doanh. 53 4.6. PHÂN TÍCH CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG THÔNG QUA NỢ XẤU CỦA CHI NHÁNH QUA BA NĂM (2004-2006) Vấn đề giải quyết nợ xấu làm lành mạnh hóa tài chính của các ngân hàng thương mại từ lâu đã được Chính phủ, ngành ngân hàng cũng như các đơn vị hữu quan xem là một trọng tâm lớn trong tiến trình cơ cấu hệ thống ngân hàng hiện nay. Bởi vì sự yếu kém của các ngân hàng thương mại sẽ có tác động tiêu cực đến các lĩnh vực khác của nền kinh tế trong thời gian tới, nhất là khi nước ta đã gia nhập vào Tổ chức Thương Mại thế giới. Trong dư nợ của ngân hàng thì nợ quá hạn rất quan trọng đặc biệt là nợ xấu, nợ quá hạn hay nợ xấu và rủi ro có mối quan hệ mật thiết với nhau, nợ quá hạn càng cao càng thể hiện nguy cơ rủi ro càng rõ ràng. Vì vậy, việc xem xét nợ xấu tại NHĐT&PT chi nhánh Tiền Giang là điều cần thiết vì nợ xấu phản ánh hiệu quả hoạt động tín dụng tại ngân hàng. Bảng 10: TÌNH HÌNH NỢ XẤU TẠI CHI NHÁNH QUA BA NĂM (2004-2006) ĐVT: Triệu đồng Chênh lệch Năm 2005/2004 2006/2005 Nợ xấu 2004 2005 2006 Số tiền % Số tiền % Từ 90-180 ngày Từ 181-360 ngày Trên 360 ngày 3.255 - - 21.978 - - 1.694 - - 18.723 - - 575,21 - - -20.284 - - -92,29 - - (Nguồn: Phòng Kế hoạch-Nguồn vốn) Theo quyết định 493/QĐ-NHNN thì nợ xấu được xếp loại từ nhóm 3 đến nhóm 5 tức là những khoản nợ quá hạn trên 90 ngày. Từ bảng số liệu ta thấy, nợ xấu của ngân hàng chỉ rơi vào nhóm 3 tức là từ 91 đến 180 ngày, còn đối với nợ xấu từ 181 đến 360 ngày và trên 360 ngày không có. Điều đó cho thấy chất lượng tín dụng của chi nhánh tương đối tốt và được thể hiện cụ thể ở phần sau. 4.6.1. Phân tích nợ xấu theo thời hạn qua ba năm (2004-2006) Xét về kết cấu thì liên tiếp trong ba năm nợ xấu của chi nhánh đối với khoản trung-dài hạn chiếm tỷ trọng cao hơn rất nhiều so với nợ xấu ngắn hạn khoảng 54 74% trong tổng nợ xấu. Có thể nói đây là vấn đề mà chi nhánh cần đặc biệt quan tâm để tìm ra giải pháp khắc phục hữu hiệu nhất. Tuy nhiên, để chi tiết hơn ta xem xét bảng tình hình nợ xấu của chi nhánh qua ba năm. Bảng 11:TÌNH HÌNH NỢ XẤU THEO THỜI HẠN TẠI CHI NHÁNH QUA BA NĂM (2004-2006) ĐVT:Triệu đồng Chênh lệch Năm 2005/2004 2006/2005 Chỉ tiêu 2004 2005 2006 Số tiền % Số tiền % Ngắn hạn TDH Nợ xấu 388 2.867 3.255 11.937 10.041 21.978 223 1.471 1.694 11.549 7.174 18.723 2976,55 250,23 575,21 -11.714 -8.570 -20.284 -98,13 -85,35 -92,29 (Nguồn: Phòng Kế hoạch-Nguồn vốn) Nhìn chung, tình hình nợ xấu của chi nhánh qua ba năm có sự biến động không đồng đều, nợ xấu thấp ở năm 2004 và cao nhất ở năm 2005 rồi sau đó lại giảm xuống vào năm 2006. Qua bảng 11 cho thấy, tín dụng trung-dài hạn có nợ xấu cao hơn rất nhiều so với các khoản tín dụng ngắn hạn và đặc biệt là vào năm 2005 nợ xấu tăng lên rất nhanh so với năm 2004 là 2976,55% đối với nợ xấu ngắn hạn và 250,23% đối với nợ xấu trung-dài hạn. Sở dĩ nợ xấu tăng nhanh chóng như vậy là do trong những năm qua dịch cúm gia cầm xảy ra trên diện rộng, giá cả các mặt hàng thiết yếu phục vụ sản xuất và đời sống như xăng, dầu, sắt, thép, phân bón…liên tục biến động đã ảnh hưởng lớn đến khả năng hoàn thành các chỉ tiêu của các đơn vị sản xuất do đó ảnh hưởng đến khả năng trả nợ của khách hàng đối với ngân hàng, làm cho nợ quá hạn tăng cao dẫn đến nợ xấu tăng lên. Bên cạnh đó, việc mở rộng các khoản cho vay ngắn hạn đối với khách hàng là cá nhân cũng ảnh hưởng đến chất lượng tín dụng vì số lượng khách hàng đông, thu nhập đôi khi không ổn định nên khó kiểm tra, đôn đốc thu nợ kịp thời. Và nợ xấu tăng lên cũng một phần là do việc cải tạo vườn không hiệu quả, kinh tế tạm thời khó khăn, thu nhập của gia đình từ làm nghề biển không hiệu quả, và do của một bộ phận dân cư và 55 công trình thi công của các đơn vị chưa có nguồn thanh toán, do xà lan của khách hàng không có nguồn hàng hoạt động nên làm nợ quá hạn phát sinh và kéo dài. Trái lại, bước sang năm 2006 thì tình hình nợ xấu của chi nhánh có bước tiến triển tốt, đối với nợ xấu ngắn hạn giảm xuống đáng kể giảm 98,13% so với năm 2005. Song song với việc nợ xấu ngắn hạn giảm thì nợ xấu đối với món vay trung-dài hạn cũng giảm mạnh 85,35% so với năm 2005. Để có được sự tiến triển tốt về nợ xấu này là do chi nhánh tích cực đôn đốc khách hàng trả nợ, thu dần từ hiệu quả kinh doanh đối với khách hàng kinh doanh quán ăn không hiệu quả do mùa mưa làm hiệu quả thấp, và trong năm chi nhánh đã tiến hành xử lý các khoản nợ quá hạn mà khách hàng không có khả năng trả nợ và không có thiện chí trả nợ như doanh nghiệp tư nhân Quang Tân Trường bằng cách phát mãi tài sản. Bên cạnh đó, do chi nhánh thực hiện phân loại nợ theo quyết định 493/QĐ- NHNN nên có kế hoạch xử lý nợ xấu kịp thời, tích cực thu lãi treo hạn chế tối đa nợ quá hạn mới phát sinh, đồng thời phân giao chỉ tiêu thu nợ xấu cho từng cán bộ chuyên quản góp phần hạn chế được nợ xấu phát sinh. 4.6.2. Phân tích nợ xấu theo thành phần kinh tế qua ba năm (2004-2006) Xét về cơ cấu thì tỷ trọng nợ xấu đối với thành phần ngoài quốc doanh chiếm khá cao trên 60%, mà đa số thành phần này là các doanh nghiệp vừa và nhỏ nguồn vốn không nhiều lại vay dài hạn nên làm cho nợ xấu tập trung nhiều, nợ xấu đối với thành phần kinh tế quốc doanh chiếm tỷ trọng thấp trong cơ cấu nợ xấu bởi vì thành phần này ít và chi nhánh giảm cho vay trung-dài hạn nên hạn chế được rủi ro, do đó nợ xấu chiếm tỷ trọng thấp. Bảng 12: TÌNH HÌNH NỢ XẤU THEO THÀNH PHẦN KINH TẾ TẠI CHI NHÁNH QUA BA NĂM (2004-2006) ĐVT: Triệu đồng Chênh lệch Năm 2005/2004 2006/2005 Chỉ tiêu 2004 2005 2006 Số tiền % Số tiền % Quốc doanh Ngoài QD Nợ xấu 1.504 1.751 3.255 7.384 14.594 21.978 608 1.086 1.694 5.880 12.843 18.723 390,96 733,47 575,21 -6.776 -13.508 -20.284 -91,77 -92,56 -92,29 (Nguồn: Phòng Kế hoạch-Nguồn vốn) 56 Qua bảng 12 ta thấy, đối với thành phần kinh tế quốc doanh thì nợ xấu tăng đột phá vào năm 2005 với tỷ lệ là 390,96% so với năm 2004. Cùng với sự tăng lên về nợ xấu của thành phần kinh tế quốc doanh thì nợ xấu của thành phần kinh tế ngoài quốc doanh cũng tăng lên đáng kể là 735,47% so với năm 2004. Nguyên nhân của sự gia tăng này là do nợ xấu tại NHĐT&PT chi nhánh Tiền Giang chỉ tập trung vào một số ít khách hàng nhưng là những khách hàng lớn nên nợ quá hạn khá nhiều lại kéo dài vì phần lớn các khách hàng của ngân hàng là các đơn vị xây lắp lại hoạt động kinh doanh không hiệu quả. Nợ xấu tăng vào năm 2005 chủ yếu là của các công ty như: Tổng công ty Xây dựng số 1 do dự án sau khi tái thẩm định bị lỗ, của Xí nghiệp Xây dựng công trình 4 vì công trình thi công phải sửa chữa lại nhiều lần làm giảm tiến độ dẫn đến kinh doanh thua lỗ, ngân sách chậm thanh toán. Và chiếm phần lớn trong nợ xấu là của Công ty Xây dựng Công trình giao thông 586 và Công ty Công trình giao thông 518 bởi vì do các công ty này nhận sáp nhập các đơn vị kinh doanh thua lỗ thuộc Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông 5 nên thiếu vốn thi công, tiến độ chậm, ngân sách chậm thanh toán kết quả là kinh doanh thua lỗ không trả được nợ cho ngân hàng. Ngoài ra do thực hiện chương trình hiện đại hóa nên bước đầu đổi mới phát sinh ra nợ quá hạn, khả năng trả nợ của khách hàng gặp nhiều khó khăn, địa bàn cho vay rộng nên công tác kiểm tra, kiểm soát rủi ro còn nhiều hạn chế dẫn đến nợ quá hạn và nhất là nợ xấu sau hiện đại hóa dâng lên. Đến năm 2006, tình hình nợ xấu diễn ra ngược lại, đối với thành phần kinh tế quốc doanh nợ xấu giảm xuống đáng kể, giảm 91,77% so với năm 2005. Mặc dù thành phần kinh tế này chiếm thiểu số nhưng đây là những khách hàng truyền thống của ngân hàng, có quan hệ tín dụng tương đối ổn định nên dễ kiểm soát các món vay, vì vậy việc thu nợ có hiệu quả hơn dẫn đến nợ xấu phát sinh ít. Cũng giống như nợ xấu đối với thành phần quốc doanh thì nợ xấu đối với thành phần ngoài quốc doanh giảm rất nhiều chỉ còn 1.086 triệu đồng tức giảm 92,56% so với năm 2005. Để đạt được kết quả này là do thành phần này sử dụng đúng mục tiêu vay vốn làm cho dự án sinh lời đúng theo kế hoạch, do đó họ trả được nợ cho ngân hàng đúng hạn để không chịu lãi suất nợ quá hạn. Hơn nữa, do chi nhánh đã bám sát nguồn thu từ các công trình và thu nợ theo cam kết của các công ty đã kinh doanh thua lỗ mất khả năng trả nợ từ những năm trước bằng cách 57 tiến hành xử lý tài sản thế chấp, cầm cố để thu hồi nợ. Ngoài ra, trong năm chi nhánh đã thu hồi được nợ xấu của Công ty Thủy sản Tiền Giang đã phá sản còn tồn đọng trong những năm trước và hạch toán ngoại bảng nên nợ quá hạn giảm xuống do đó nợ xấu giảm xuống, đây là điều đáng mừng cho chi nhánh. Tóm lại: Dư nợ tín dụng của thành phần kinh tế nào cao thì nợ quá hạn hay nợ xấu tập trung nhiều vào thành phần đó. Việc giảm thiểu nợ quá hạn hay nợ xấu là giảm rủi ro trong hoạt động tín dụng của ngân hàng. Về phía khách hàng, họ sẽ chịu mức lãi suất nợ quá hạn cao đến 150% lãi suất cho vay. Nợ xấu năm 2005 cao làm giảm chất lượng tín dụng của ngân hàng, điều này cho thấy các cán bộ tín dụng cần thẩm định kỹ càng hơn các món vay dù lớn hay nhỏ, nhất là những lĩnh vực chịu ảnh hưởng của thị trường, thường xuyên xem xét đồng vốn đến tay khách hàng có được sử dụng đúng mục đích không, xét đoán được những biến động của thị trường… 4.7. PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG DỰA VÀO CÁC TỶ SỐ TÀI CHÍNH Một trong những yếu tố quyết định góp phần vào hiệu quả hoạt động của ngân hàng là hiệu quả của công tác tín dụng. Hoạt động của ngân hàng nói chung và đặc biệt đối với hoạt động tín dụng của Ngân hàng Đầu Tư và Phát Triển chi nhánh Tiền Giang nói riêng trong thời gian qua đã đạt được những thành tích nhất định. Điều này được phản ánh trong hiệu quả của việc sử dụng vốn, với khả năng huy động vốn cao giúp cho ngân hàng có nguồn vốn dồi dào để đáp ứng cho quá trình hoạt động kinh doanh của ngân hàng. Bên cạnh đó, việc sử dụng các tỷ số tài chính để giám sát hoạt động kinh doanh, nhằm bảo đảm rằng các ngân hàng sử dụng hiệu quả các nguồn vốn sẵn có, và tránh lâm vào tình trạng mất khả năng thanh toán. Và một trong những cách để xác định khả năng thanh toán, tình trạng nợ và khả năng sinh lời của một ngân hàng là phân tích các hệ số tài chính. Các hệ số này có thể chỉ ra tình hình hoạt động của ngân hàng đạt hiệu quả mức nào và đã hợp lý chưa. Vì vậy, việc phân tích này có thể coi là cơ sở cho việc lập kế hoạch tài chính và có thể coi là một công cụ để giám sát hoạt động của ngân hàng. 58 Bảng 13: HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI CHI NHÁNH QUA BA NĂM (2004-2006) Năm Chỉ tiêu Đơn vị tính 2004 2005 2006 1.Tổng nguồn vốn 2.Vốn huy động 3.Doanh số cho vay 4.Tổng dư nợ 5.Nợ xấu 6.Doanh số thu nợ 7.Dư nợ bình quân 8.Vốn huy động/tổng nguồn vốn 9.Doanh số cho vay/Tổng nguồn vốn 10.Tổng dư nợ/Tổng vốn huy động 11.Nợ xấu/Tổng dư nợ 12.Vòng quay vốn tín dụng Tr. đồng Tr. đồng Tr. đồng Tr. đồng Tr. đồng Tr. đồng Tr. đồng % % Lần % Vòng 698.263 672.017 279.479 337.412 3.255 274.212 362.457 96,24 40,02 0,83 0,58 0,76 810.610 770.765 348.130 423.197 21.978 262.345 380.305 95,08 42,95 0,84 3,41 0,69 978.400 935.451 195.463 487.798 1.694 130.862 455.498 95,61 19,98 0,76 0,24 0,29 (Nguồn: Phòng Kế hoạch-Nguồn vốn) . 4.7.1. Vốn huy động trên tổng nguồn vốn Vốn huy động thể hiện thế mạnh của ngân hàng. Vốn huy động trên tổng nguồn vốn cao thể hiện ngân hàng tự chăm lo nguồn vốn để đủ sức hoạt động tín dụng. Nếu tỉ lệ này thấp cho thấy công tác huy động vốn không đủ sức cho vay, phải vay trung ương hay các tổ chức tín dụng khác, mức vốn vay này có lãi suất cao hơn lãi suất huy động ngoài dân cư, vì vậy, nếu tỉ lệ này thấp cũng ảnh hưởng đến lợi nhuận của ngân hàng. Ngược lại, nếu chi nhánh chăm lo công tác đầu vào tốt, huy động nguồn vốn cao, nhưng không chăm lo đầu ra gây ứ đọng vốn thì hậu quả cũng không kém như thiếu vốn, vì vậy phải cân đối giữa nguồn vốn và sử dụng vốn để tận dụng nguồn vốn một cách hiệu quả. Qua bảng 13 ta thấy tỉ lệ vốn huy động trên tổng nguồn vốn chiếm trên 95% (năm 2004 là 96,24%, năm 2005 là 95,08%, năm 2006 là 95,61%) chứng tỏ công tác huy động vốn rất tốt đủ để đáp ứng cho vay, đó là sự cố gắng vươn lên sánh vai cùng với các ngân hàng thương mại trên địa bàn. Góp phần vào sự thành 59 công của việc huy động này là nhờ thái độ phục vụ nhiệt tình của nhân viên ngân hàng, đáp ứng kịp thời nhu cầu của khách hàng trong việc gửi tiền và rút tiền và cũng nhờ chính sách tuyên truyền quảng cáo trên báo chí, tờ bướm…Tuy nhiên, vốn huy động quá lớn cũng ảnh hưởng đến mức độ an toàn của ngân hàng. 4.7.2. Doanh số cho vay trên tổng nguồn vốn Chỉ số này cho thấy khả năng cho vay của ngân hàng trong kỳ phân tích. Qua bảng 13 ta thấy, doanh số cho vay trên tổng nguồn vốn năm 2004 là 40,02% và tăng nhẹ vào năm 2005 là 42,95% và giảm mạnh vào năm 2006 còn 19,98%. Sự sụt giảm này là tương ứng với tình hình cho vay của chi nhánh qua ba năm. 4.7.3. Tổng dư nợ trên tổng vốn huy động Chỉ tiêu này cho thấy khả năng sử dụng vốn huy động của ngân hàng, chỉ tiêu này quá lớn hay quá nhỏ đều không tốt. Bởi vì, nếu chỉ tiêu này lớn thì khả năng huy động vốn của ngân hàng thấp, ngược lại, chỉ tiêu này nhỏ thì ngân hàng sử dụng nguồn vốn huy động không hiệu quả. Nhận xét thấy rằng, trong ba năm qua tình hình huy động vốn của ngân hàng rất tốt được thể hiện ở tỷ lệ tham gia của vốn huy động vào dư nợ. Năm 2004 bình quân 0,83 đồng dư nợ thì có 1 đồng vốn huy động tham gia. Năm 2005 bình quân 0,84 đồng dư nợ thì có 1 đồng vốn huy động tham gia, tăng 0,01 đồng so với năm 2004 là do có sự tăng lên của dư nợ, và đến năm 2006 tình hình huy động vốn của ngân hàng tốt hơn cứ bình quân 0,75 đồng dư nợ thì có 1 đồng vốn huy động tham gia, giảm 0,08 đồng so với năm 2005. 4.7.4. Nợ xấu trên tổng dư nợ Chỉ tiêu này phản ánh hiệu quả hoạt động tín dụng của ngân hàng một cách rõ rệt, hay nói cách khác chỉ số này đo lường chất lượng nghiệp vụ tín dụng của ngân hàng. Những ngân hàng có chỉ số này thấp cũng có nghĩa là chất lượng tín dụng của ngân hàng này cao. Qua ba năm tỷ lệ nợ xấu của ngân hàng được thể hiện rõ nét qua hình sau: 60 Hình 9: Nợ xấu trên tổng dư nợ tại chi nhánh qua ba năm (04-06) 0 0.5 1 1.5 2 2.5 3 3.5 4 2004 2005 2006 Năm % Ta nhận thấy dư nợ của NHĐT&PT chi nhánh Tiền Giang tăng dần qua các năm nhưng tỷ lệ nợ xấu ở ngân hàng này còn ở mức thấp, năm 2004 tỉ lệ nợ xấu là 0,58% đến năm 2005 tỉ lệ này tăng lên 3,41% và sang năm 2006 tỉ lệ nợ xấu lại giảm xuống chỉ còn 0,24%. Mặc dù năm 2005 tỉ lệ nợ xấu có tăng lên nhưng vẫn còn ở mức thấp và dưới mức cho phép của Ngân hàng Nhà nước là 5%. Có được kết quả này là do ngân hàng đã đề ra các giải pháp hữu hiệu và triệt để thực hiện những giải pháp đó nhằm hạn chế tỉ lệ nợ quá hạn và nhất là nợ xấu một cách tốt nhất. 4.7.5. Vòng quay vốn tín dụng Vòng quay vốn tín dụng phản ánh tình hình luân chuyển vốn của ngân hàng trong một kỳ nhất định. Đồng vốn quay vòng càng nhanh càng tốt và đem lại lợi nhuận cho ngân hàng, kịp thời đưa nguồn vốn tham gia vào quá trình luân chuyển trong xã hội. Ngoài ra, vòng quay vốn tín dụng còn giúp ta đánh giá được mức độ thu nợ của ngân hàng và ta có thể thấy rõ khả năng luân chuyển vốn này qua hình sau. 61 0 0.1 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 2004 2005 2006 Năm Vòng Hình 10: Vòng quay vốn tín dụng tại chi nhánh qua ba năm (04-06) Vòng quay vốn tín dụng của NHĐT&PT chi nhánh Tiền Giang giảm dần qua ba năm. Năm 2004 vòng quay vốn tín dụng là 0,76 vòng và giảm xuống một ít vào năm 2005 là 0,69 vòng, và đến năm 2006 chỉ còn 0,29 vòng, giảm 0,4 vòng so với năm 2005. Như vậy, đồng vốn của ngân hàng được thu hồi và luân chuyển chưa được tốt qua ba năm. Nguyên nhân của sự sụt giảm này là do tình hình kinh doanh không hiệu quả của các doanh nghiệp làm ảnh hưởng đến công tác thu nợ của ngân hàng dẫn đến dư nợ tăng lên vào năm 2006 làm cho lợi nhuận của ngân hàng không cao. 4.8. ĐÁNH GIÁ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN TIỀN GIANG 4.8.1. Những mặt đạt được của chi nhánh Tiền Giang là một tỉnh nằm trong vùng kinh tế trọng điểm của vùng Đồng Bằng Sông Cửu Long, đặc biệt là thành phố Mỹ Tho được công nhận là đô thị loại II nên hoạt động thương nghiệp ngày càng phát triển, bên cạnh đó, hoạt động trong lĩnh vực ngân hàng cũng ngày càng được đẩy mạnh. Đối với chi nhánh trong những năm qua không ngừng đổi mới, nỗ lực phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ, chỉ tiêu kế hoạch kinh doanh và đã đạt được nhũng thành tựu đáng kể. - Công tác huy động vốn trong thời gian qua của chi nhánh NHĐT&PT Tiền Giang đã đạt được những thành tích rất tốt với vốn huy động bình quân năm 62 2006 đạt 793 tỷ đồng, vượt 9% so với kế hoạch. Nguồn vốn này không chỉ đáp ứng đủ 100% nhu cầu vốn tín dụng mà còn điều chuyển gửi có kỳ hạn tại Trung Ương. Mặc dù, trong điều kiện các ngân hàng thương mại quốc doanh và ngân hàng thương mại cổ phần tăng cường mở rộng quy mô, phạm vi hoạt động, áp dụng nhiều phương thức nhằm thu hút khách hàng, chi nhánh đã rất cố gắng để giữ vững thị phần huy động vốn ở mức 25%. Bên cạnh đó, ngân hàng đã mở rộng tiếp thị, vân động, thu hút được nguồn tiền gửi của Kho bạc Nhà nước với số dư bình quân gần 85 tỷ đồng. - Ngân hàng có một đội ngũ cán bộ công nhân viên trẻ, lịch sự, có trình độ chuyên môn cao, có kinh nghiệm nên đã tạo được sự thuận tiện cho khách hàng, từ đó thu hút được nhiều khách hàng hơn, qua đó giúp cho ngân hàng thực hiện tốt công tác huy động của mình và các khoản tín dụng mà ngân hàng cung cấp đều mang lại hiệu quả. - Ứng dụng công nghệ thông tin, vận hành tốt dự án hiện đại hóa và thực hiện tốt các quy trình về đơn giản hóa các thủ tục, thực hiện nhuần nhuyễn giao dịch một cửa, tận tình hướng dẫn, phục vụ khách hàng nên chi nhánh đã thu hút được ngày càng nhiều khách hàng đến giao dịch. - Hoàn thành xuất sắc các chỉ tiêu công tác tín dụng, đặc biệt là các chỉ tiêu cơ cấu dư nợ tín dụng, chỉ tiêu chất lượng tín dụng, thực hiện nhiều biện pháp triệt để nhằm giảm nợ xấu, tích cực thu hồi nợ nội bảng, kiên quyết định giá, phát mãi tài sản những khách hàng có nợ quá hạn từ nhóm 4 đến nhóm 5. Kết quả là nợ xấu giảm từ 20,796 tỷ đồng xuống còn 0,593 tỷ đồng, thu được 3,6 tỷ đồng nợ hạch toán ngoại bảng, xử lý 16,5 tỷ đồng nợ xấu bằng nguồn trích dự phòng rủi ro của chi nhánh. - Trong hoạt động dịch vụ, chi nhánh đã triển khai thành công dịch vụ phát hành thẻ ATM và đạt gần 5000 thẻ, nâng đáng kể số lượng các đơn vị thực hiện chi lương qua tài khoản tại chi nhánh. Ngoài ra, chi nhánh còn thường xuyên duy trì việc tặng quà sinh nhật cho khách hàng, thường xuyên tổ chức các đợt giao lưu tennis, bóng đá với khách hàng quan trọng và đã tạo được mối quan hệ tốt với những khách hàng này. Với phương châm không ngừng cải tiến, đổi mới nâng cao chất lượng các sản phẩm huy động vốn, cho vay kết hợp với nghiên cứu triển khai các sản phẩm 63 dịch vụ tiện ích mới của ngân hàng hiện đại nên chi nhánh đã được tổ chức BVQI & Quacert chứng nhận đạt tiêu chuẩn hệ thống quản lý chất lượng 9001- 2000, và thương hiệu BIDV ngày càng được nhiều người biết đến và là thương hiệu có uy tín, vị thế trên địa bàn, xứng đáng là ngân hàng dẫn đầu khu vực Đồng Bằng Sông Cửu Long. 4.8.2. Những vấn đề còn tồn đọng trong hoạt động tín dụng của chi nhánh Bên cạnh những thành tựu đạt được thì vẫn còn có những tồn đọng mà chi nhánh phải cần phải giải quyết: - Về huy động vốn: + Các hình thức thanh toán qua ngân hàng chưa được đa dạng hóa đối với tầng lớp dân cư nguyên nhân là do thanh toán không dùng tiền mặt chỉ phục vụ chủ yếu cho các tổ chức kinh tế, chưa mở rộng cho các tầng lớp dân cư. + Khả năng khai thác nguồn vốn huy động nhàn rỗi trong nền kinh tế còn hạn chế do phạm vi huy động còn hạn hẹp, chỉ thực hiện ở thành phố Mỹ Tho là chủ yếu. + Việc tăng lãi suất cho vay gặp khó khăn do bị khống chế bởi mức trần lãi suất huy động tiết kiệm 12 tháng của Hiệp hội ngân hàng, ngoài ra do áp lực chào giá thấp của các ngân hàng trên địa bàn nên chi nhánh đã phải điều chỉnh giảm lãi suất cho vay chiết khấu giấy tờ có giá của một số khách hàng lớn làm giảm hiệu quả kinh doanh. -Về công tác tín dụng: + Mạng lưới hoạt động của ngân hàng còn hạn chế chỉ tập trung cho vay ở thành phố Mỹ Tho là chủ yếu, ở những vùng nông thôn chỉ cho vay đối với những món vay lớn. + Đối với chi nhánh khi thực hiện dự án hiện đại hóa ngân hàng thì khối lượng công việc rất nhiều, trong khi đó nguồn nhân lực còn hạn chế, trụ sở chi nhánh ngày càng trở nên chật hẹp, việc thực hiện các giới hạn và cơ cấu tín dụng, nhất là cơ cấu dư nợ trung dài hạn trên tổng dư nợ gặp nhiều khó khăn do phải giảm thấp dư nợ vay ngắn hạn của các doanh nghiệp Nhà nước đã thực hiện cổ phần hóa. + Môi trường pháp lý chưa tạo được điều kiện thuận lợi cho hoạt động của ngân hàng như những quy định về tài sản cầm cố, thế chấp và bảo lãnh do các 64 văn bản hướng dẫn chưa cụ thể, rõ ràng. Những thủ tục xoay quanh những vấn đề về cấp quyền sở hữu nhà xưởng, công chứng tài sản thế chấp chưa đúng quy định, nên cũng gặp không ít khó khăn trong quan hệ vay vốn như đối với hộ gia đình hiện nay việc cấp chủ quyền nhà khu vực nông thôn rất hạn chế, phần lớn chỉ có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nên thiếu điều kiện thế chấp toàn bộ tài sản để vay đủ số vốn theo yêu cầu sản xuất kinh doanh của hộ. Bên cạnh đó, một số giấy chứng nhận quyền sử dụng đất không có trích lập bản đồ kèm theo, nên khi thẩm định khó xác định vị trí, dễ xảy ra tranh chấp khi cần xử lý. + Do nguồn nhân lực còn hạn chế nên việc kiểm soát, thẩm định các món vay cũng còn gặp khó khăn. Việc các cán bộ tín dụng phải thực hiện quá nhiều loại báo cáo ít nhiều đã ảnh hưởng đến chất lượng, khả năng tìm kiếm, tăng trưởng dư nợ của chi nhánh. - Về thu nợ: các quy định về thanh lý, phát mãi tài sản cầm cố, thế chấp của những khoản nợ quá hạn còn chưa chặt chẽ làm cho quá trình phát mãi, thanh lý tái sản thế chấp, cầm cố kéo dài. Với những mặt đạt được và những vấn đề còn tồn đọng, chi nhánh đã đề ra phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm năm 2007 với các chỉ tiêu phấn đấu như sau: - Tổng tài sản: 1.120 tỷ đồng, chỉ tiêu tăng trưởng 14% - Dư nợ tín dụng: 700 tỷ đồng. - Huy động vốn: 1.020 tỷ đồng, tăng trưởng 14% - Thu dịch vụ ròng: 4,6 tỷ đồng, tăng truởng 82% - Chênh lệch thu chi: 19,6 tỷ đồng, tăng trưởng 13%/năm. - Tỷ lệ nợ quá hạn: <=1%/Tổng dư nợ. - Tỷ lệ nợ xấu: <=1% Phương hướng kinh doanh năm 2007 của chi nhánh như sau: - Về công tác huy động vốn: + Trên cơ sở thành quả đạt được, tiếp tục phát huy những ưu điểm, đẩy mạnh công tác huy động vốn bằng việc thực hiện chính sách lãi suất phù hợp, cạnh tranh trong phạm vi biên độ lãi suất Trung Ương cho phép, kết hợp với chính sách chăm sóc khách hàng truyền thống, khách hàng tiềm năng. Phấn đấu có số dư huy động đạt trên 1000 tỷ đồng (chưa kể nguồn tiền gửi Kho bạc), giữ vững vị trí dẫn đầu khu vực ĐBSCL về huy động vốn. 65 + Triển khai thực hiện tốt, chu đáo kế hoạch tặng lịch, quà Tết cho khách hàng, tạo sự hài lòng, mối quan hệ gắn bó giữa ngân hàng và khách hàng, triển khai các biện pháp tăng cường công tác huy động vốn ngay từ đầu năm, đặc biệt trước và sau Tết âm lịch. + Tập trung chuyển dịch cơ cấu nguồn vốn huy động theo hướng giữ vững nền vốn ổn định đặc biệt là vốn trung và dài hạn từ dân cư. Có chính sách lãi suất phù hợp với quy định Trung Ương và địa bàn, đảm bảo có thu nhập theo từng loại kỳ hạn nguồn vốn, khai thác, sử dụng nguồn vốn rẻ có khả năng sinh lời cao. + Thực hiện tốt công tác chăm sóc khách hàng, đặc biệt là khách hàng truyền thống, khách hàng là các tổ chức kinh tế, các đơn vị có nguồn vốn giá rẻ mà khả năng sinh lời cao: Kho bạc Nhà nước, Công ty Xổ số, các tổ chức tài chính, Điện lực… - Sử dụng vốn: + Kiểm soát chặt chẽ cơ cấu tín dụng, tăng trưởng tín dụng trong phạm vi giới hạn Trung Ương giao, không để nợ quá hạn, nợ xấu, lãi treo mới phát sinh. Kiên quyết xử lý nợ xấu, nợ quá hạn, lãi treo, nợ ngoại bảng, giám sát tỷ lệ nợ quá hạn, nợ xấu xuống còn 1%/Tổng dư nợ. + Lựa chọn các mục tiêu ưu tiên, phù hợp với chủ trương, đường lối, mục tiêu phát triển kinh tế thế mạnh của địa phương: tập trung vào các ngành xuất khẩu như chế biến thủy hải sản, gạo và hàng tiểu thủ công nghiệp để đẩy mạnh cho vay trên cơ sở chủ động tăng cường kiểm soát được rủi ro tín dụng. + Đẩy mạnh tiếp thị những khách hàng có uy tín trong kinh doanh, có tài sản đảm bảo vững chắc, có doanh số hoạt động lớn, dự án sản xuất kinh doanh có hiệu quả…để bổ sung lực lượng khách hàng nòng cốt của chi nhánh, có chính sách ưu đãi, đồng thời sàng lọc lựa chọn nâng cao chất lượng khách hàng hiện có vừa đảm bảo hiệu quả và tăng khả năng cạnh tranh trong hoạt động tín dụng của chi nhánh. - Công tác dịch vụ: Tăng cường công tác tiếp thị, quảng cáo, giới thiệu các sản phẩm dịch vụ tiện ích của ngân hàng đối với khách hàng. Ứng dụng và chuyển giao công nghệ cho các phòng giao dịch để mở rộng dịch vụ khách hàng. Nâng cao chất lượng các sản phẩm dịch vụ, cải tiến phong cách phục vụ khách 66 hàng và mở rộng các sản phẩm dịch vụ có lợi thế như thanh toán quốc tế kết hợp với cho vay tài trợ xuất khẩu, thanh toán trong nước… - Quản trị điều hành: + Luôn tạo và giữ vững sự đoàn kết thống nhất trong nội bộ. Triệt để chấp hành kỷ luật, kỷ cương trong điều hành. Bám sát chỉ đạo của Trung Ương, bám sát yêu cầu thực tiễn. Trường hợp vượt thẩm quyền giải quyết các yêu cầu đặt ra trong hoạt động kinh doanh thì chi nhánh báo cáo kịp thời và đề xuất với Trung Ương cách xử lý. + Tiếp tục tiến hành các thủ tục để thực hiện đầu tư dự án, xây dựng mới trụ sở làm việc của chi nhánh, tạo điều kiện mở rộng các hoạt động kinh doanh, thu hút khách hàng đến với ngân hàng, tăng vị thế chi nhánh trên địa bàn nhằm đạt hiệu quả kinh doanh cao nhất, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế địa phương và yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế. 67 CHƯƠNG 5 GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN CHI NHÁNH TIỀN GIANG Mặc dù hoạt động tín dụng của chi nhánh trong ba năm qua phát triển khá tốt, tuy nhiên vẫn còn tồn tại những khó khăn như đã trình bày ở trên. Để giải quyết những khó khăn trên nhằm nâng cao hơn nữa hiệu quả tín dụng của chi nhánh, xin phép được đề xuất một số giải pháp sau: 5.1. ĐỐI VỚI CÔNG TÁC HUY ĐỘNG VỐN Đối với đối tượng là các tầng lớp dân cư: tiến hành chương trình thu hút vốn trong các tầng lớp dân cư thông qua các hình thức hấp dẫn, đa dạng hơn như: tiết kiệm dự thưởng, tiết kiệm bậc thang, tiết kiệm trúng vàng, thực hiện đa dạng hóa các hình thức thanh toán qua ngân hàng với tốc độ nhanh và chi phí thấp như thanh toán chi trả tiền gửi và nhận tiền gửi với số lượng lớn từ nhà làm cho khách hàng cảm thấy an toàn và thoải mái. Đồng thời, thực hiện các chương trình quảng cáo để giới thiệu các sản phẩm dịch vụ với những tiện ích đi kèm, cử cán bộ tín dụng đi thực tế, tìm hiểu nhu cầu khách hàng để vận động, giải thích từ đó thu hút những khách hàng tiềm năng trở thành khách hàng thân thuộc của ngân hàng. Với việc làm này, ngân hàng có thể thu hút một lượng lớn tiền gửi từ dân cư, đồng thời tạo thói quen cho người dân sử dụng sản phẩm dịch vụ của ngân hàng. Đối với đối tượng là các doanh nghiệp: ngoài các loại tiền gửi truyền thống đã và đang thực hiện, cần khuyến khích mở rộng một số hình thức khác như: thanh toán tiền lương qua ngân hàng, sử dụng dịch vụ ATM…Đối với các doanh nghiệp chưa sử dụng dịch vụ của chi nhánh, chi nhánh huy động lãi suất cao để thu hút đồng thời phát triển các loại tiền gửi với nhiều mức độ thời gian, lãi suất ưu đãi hấp dẫn. Bên cạnh đó, đẩy mạnh các sản phẩm truyền thống hiện có trên cơ sở nâng cao thêm tiện ích và chất lượng như: phục vụ thu nhận tiền tại doanh nghiệp khi có yêu cầu, thực hiện dịch vụ Homebanking theo dõi tiền gửi và tiền vay tại cơ quan, sử dụng dịch vụ Phonebanking để biết số tiền được chi ra hoặc thanh toán 68 thông qua điện thoại di động, mở rộng thêm hình thức ký quỹ bảo lãnh để tạo điều kiện kinh doanh cho doanh nghiệp và tăng huy động vốn tại chi nhánh. Đồng thời sử dụng hạn mức thấu chi trên tài khoản để khuyến khích khách hàng là doanh nghiệp sử dụng tài khoản tiền gửi tại ngân hàng. Thêm vào đó, chi nhánh cần có những chính sách thu hút nguồn vốn ngoại tệ ở ngoài nước bằng cách triển khai rộng rãi công tác chi trả kiều hối ở cả hai phòng giao dịch của chi nhánh và có biện pháp hỗ trợ, tư vấn, giải thích cho người dân thực hiện các biện pháp chi trả qua ngân hàng trong nước nhanh chóng thuận lợi và tiện ích. Ngoài ra, chi nhánh cần đầu tư, mở rộng trụ sở chính tạo cơ sở vật chất thoáng mát, tiện nghi, hiện đại, nhằm phục vụ khách hàng chu đáo, lịch sự và trân trọng hơn. Nghiên cứu ứng dụng hiện đại hóa ngân hàng và triển khai có chọn lọc công nghệ, dịch vụ mới phù hợp với ngân hàng, tạo tiện ích cho khách hàng. Đẩy mạnh việc cải tiến quy trình luân chuyển chứng từ cho phù hợp, giảm bớt những thủ tục trùng lắp, đơn giản hóa các thủ tục, quy trình để giảm bớt thời gian chờ đợi của khách hàng. Hơn nữa, ngân hàng cần chú trọng xây dựng và đào tạo đội ngũ cán bộ trẻ, năng động, thông thạo về chuyên môn, giỏi về nghiệp vụ với phong cách phục vụ lịch sự, trân trọng khách hàng để tạo cho khách hàng cảm giác thoải mái và hài lòng về cung cách phục vụ của ngân hàng và tăng khả năng cạnh tranh đối với các ngân hàng trên địa bàn. Ngân hàng cũng cần nghiên cứu, mở rộng mạng lưới hoạt động của chi nhánh đến các thị xã, thị trấn, những vùng đông dân cư có tiềm lực phát triển kinh tế như: Cái Bè, Gò Công, Cai Lậy…để thu hút lượng tiền gửi vào ngân hàng ngày càng nhiều. 5.2. ĐỐI VỚI CÔNG TÁC CHO VAY Nghiên cứu, hoàn thiện quy trình hoạt động tín dụng theo hướng đơn giản hóa các thủ tục vay vốn trên cơ sở thực hiện đúng quy trình, quy phạm do NHĐT&PT Việt Nam ban hành để đảm bảo hoạt động tín dụng an toàn, hiệu quả, chất lượng và bền vững. Cần phối hợp với các cơ quan chức năng có liên quan như Sở Tư pháp, Sở Tài nguyên để tìm biện pháp hỗ trợ cho các thành phần kinh tế đi công chứng và đăng ký thế chấp hồ sơ vay vốn một cách nhanh nhất, tạo điều kiện cho người dân tiếp cận vốn ngân hàng một cách tích cực và hiệu 69 quả. Về phía ngân hàng, cán bộ tín dụng phải hiểu thật rõ về nghiệp vụ công chứng và đăng ký thế chấp hồ sơ vay vốn để thực hiện thủ tục thật chính xác, tránh làm đi làm lại nhiều lần. Ngân hàng nên hợp tác với Sở Tài nguyên môi trường nối mạng trực tiếp để đăng ký thế chấp, bảo lãnh vay vốn. Khi có hồ sơ vay vốn đăng ký thế chấp ngân hàng chuyển tải dữ liệu để cơ quan đăng ký kiểm tra, nếu đảm bảo hợp pháp thì ngân hàng sẽ giải ngân và thu phí cho cơ quan đăng ký, sau đó chuyển hồ sơ đăng ký cho cơ quan đăng ký thu từng đợt. Như vậy, khách hàng không phải đăng ký thế chấp hồ sơ vay vốn, giảm phiền hà cho khách hàng. Nâng cao chất lượng chuyên môn cho đội ngũ cán bộ tín dụng, chuyên nghiệp hóa đội ngũ cán bộ trong công tác thẩm định, xét duyệt cho vay dưới nhiều hình thức đào tạo, đồng thời tăng cường số lượng cán bộ tín dụng đủ để đảm bảo việc kiểm tra trước, trong và sau khi cho vay được tiến hành chặt chẽ, giảm thiểu rủi ro trong tín dụng. Nâng cao hiệu quả công tác Marketing đối với hoạt động tín dụng của ngân hàng bằng các chương trình cụ thể, tiếp thị các khu công nghiệp mới hình thành và các doanh nghiệp ngoài quốc doanh với các thể thức cho vay linh hoạt nhằm mở rộng đối tượng khách hàng vay, qua đó phân tán rủi ro tín dụng. Ngoài ra, để phân tán rủi ro ngân hàng cũng có thể phối hợp với các ngân hàng thương mại trên địa bàn để cùng cho vay một khách hàng có dự án với nhu cầu vốn lớn, hoặc chứa đựng nhiều rủi ro. Tăng dần tỉ lệ tài sản đảm bảo các doanh nghiệp Nhà nước bằng những chính sách thế chấp, cầm cố toàn bộ tài sản cố định và toàn bộ tài sản lưu động hiện có, tài sản hình thành từ vốn vay, đảm bảo nợ vay, phân tích hiệu quả tài chính của doanh nghiệp để phát hiện kịp thời những rủi ro tiềm ẩn mà có kế hoạch xử lý cho phù hợp. Cần xây dựng một chiến lược quản trị rủi ro phải phù hợp với chiến lược phát triển và chính sách tín dụng của ngân hàng. Trước mắt, cần sớm giải quyết, khắc phục những nguyên nhân tồn tại thông qua đổi mới cơ cấu, nâng cao trình độ nhân lực, hiện đại hóa công nghệ với mục đích nâng cao khả năng quản trị ngân hàng. 70 Đẩy mạnh công tác kiểm tra, kiểm soát nội bộ nhằm phát hiện rủi ro tiềm ẩn, bất ổn, thiếu sót trong hoạt động tín dụng của ngân hàng để đưa ra biện pháp chấn chỉnh kịp thời. 5.3. ĐỐI VỚI VIỆC THU NỢ VÀ XỬ LÝ NỢ XẤU Chi nhánh cần tích cực trong công tác phân loại khách hàng, phân loại các khoản nợ. Thường xuyên kiểm tra, kiểm soát quá trình sử dụng vốn vay của khách hàng từ khi cho vay đến khi thu được nợ, không để tình trạng khách hàng sử dụng vốn vay sai mục đích. Thông qua công tác theo dõi này để ngân hàng có những chính sách kịp thời như: thu hồi lại nợ cho vay hoặc hỗ trợ thêm vốn kịp thời cho khách hàng trong quá trình khách hàng gặp khó khăn…để có thể đảm bảo được nguồn vốn cho vay của ngân hàng. Bên cạnh đó, thường xuyên kiểm tra các khoản nợ đến hạn vá quá hạn để thông báo đôn đốc khách hàng. Đối với những khách hàng không thanh toán được nợ do những nguyên nhân khách quan nhưng vẫn còn khả năng sản xuất hay phương án kinh doanh có hiệu quả, ngân hàng có thể xem xét cho gia hạn nợ hoặc vay vốn tiếp để tăng cường sức mạnh tài chính cho khách hàng, nhằm giúp khách hàng khôi phục sản xuất nhưng ngân hàng cũng phải giám sát chặt chẽ khách hàng cho đến khi thu hồi được nợ. Ngân hàng cần có những chính sách nhằm kiên quyết xử lý nợ xấu bao gồm các khoản nợ hạch toán nội bảng đủ điều kiện xử lý và nợ đã được xử lý từ quỹ dự phòng rủi ro hạch toán ngoại bảng. Rà soát, phân loại toàn bộ các khoản nợ đã xuất toán ngoại bảng để xây dựng kế hoạch tận thu hồi nợ. Tận thu và xử lý các món nợ trên nguyên tắc hạn chế thấp nhất chi phí cho việc xử lý nợ quá hạn bằng cách thuyết phục khách hàng tìm nguồn vốn để trả nợ. Nếu khách hàng không có khả năng trả nợ thì ngân hàng buộc phải phát mãi tài sản để thu hồi vốn vay. 71 CHƯƠNG 6 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 6.1. KẾT LUẬN Là một chi nhánh ngân hàng thương mại quốc doanh trên địa bàn Tiền Giang, có vai trò chủ đạo huy động vốn để cho vay, đầu tư cho các thành phần kinh tế phục vụ phát triển kinh tế địa phương. Trong ba năm qua, mặc dù nền kinh tế tỉnh nhà gặp nhiều khó khăn nhưng chi nhánh đã nỗ lực phấn đấu không ngừng và đã đạt được những thành tựu đáng kể. Sự tăng trưởng cao của hoạt động tín dụng ngân hàng thông qua kết quả của việc tăng nguồn vốn huy động, doanh số cho vay, dư nợ trong ba năm cho thấy chi nhánh đã có những bước tiến rất khả quan về tín dụng. Tuy nhiên, trong ba năm qua, chi nhánh cũng gặp không ít khó khăn trong vấn đề thu nợ và xử lý nợ quá hạn từ việc làm ăn thua lỗ của Công ty Thuỷ Sản Tiền Giang, Công ty Công trình giao thông 586, các đơn vị tổng 5. Mặc dù chi nhánh đã linh hoạt trong việc xử lý nợ quá hạn, nợ xấu bằng cách trích lập dự phòng rủi ro và chuyển hạch toán ngoại bảng nhưng cũng đã cho thấy những sơ sót trong việc kiểm soát các khoản nợ vay của ngân hàng. Do đó, chi nhánh cần có những chính sách phù hợp để quản lý tín dụng đồng thời tránh được những rủi ro tiềm ẩn phát sinh trong hoạt động tín dụng tại ngân hàng. Ngoài ra, chi nhánh cũng mở rộng và nâng cao các loại hình dịch vụ như: thanh toán trong nước, thanh toán quốc tế, bảo lãnh, dịch vụ ngân quỹ, Homebanking...Nhưng mảng dịch vụ này chỉ chiếm tỉ lệ nhỏ trong hoạt động kinh doanh của ngân hàng mặc dù việc thu hút vốn từ các hình thức dịch vụ này có chi phí rẻ hơn và ít rủi ro hơn nhiều. Qua phân tích hoạt động tín dụng tại NHĐT&PT chi nhánh Tiền Giang đã cho em nhiều kiến thức bổ ích về hoạt động tín dụng của ngân hàng, giúp em thấy được vai trò quan trọng của tín dụng đối với nền kinh tế nước nhà. Đồng thời, thông qua việc phân tích này còn giúp em thấy được những khó khăn trong hoạt động tín dụng và những vận hội trong nền kinh tế thời mở cửa. Thông qua đề tài này, mong rằng những giải pháp nâng cao hiệu quả tín dụng được đề xuất có thể đóng góp cho các nhà quản trị của chi nhánh trong quá trình điều hành đạt 72 kết quả tốt hơn, góp phần vào sự phát triển chung của ngành và không ngừng đóng góp vào sự phát triển của nền kinh tế. 6.2. KIẾN NGHỊ Bên cạnh những thuận lợi trong công tác tín dụng, ngân hàng và các tổ chức tín dụng cũng gặp không không ít khó khăn trong việc thẩm định, xét duyệt cho vay cũng như thu hồi nợ vay của khách hàng. Với mong muốn có một môi trường thuận lợi để nâng cao hiệu quả tín dụng cho ngân hàng, xin phép được đề xuất một vài kiến nghị sau: - Ngân hàng Nhà nước kết hợp với các ban ngành có biện pháp hỗ trợ cho ngân hàng, các tổ chức tín dụng trong việc thu hồi các khoản nợ xấu trong thời gian sớm nhất để vòng quay vốn tín dụng luân chuyển nhiều và mang lại thu nhập cho ngân hàng. Nếu việc thu hồi bị đình trệ, vốn tín dụng trở nên lãng phí, hiệu quả tín dụng sẽ giảm đi. - Đối với các khoản nợ vay được toà án tuyên án, đề nghị cơ quan thi hành án nhanh chóng thi hành để tạo điều kiện cho ngân hàng thu hồi vốn nhanh, tái tạo nguồn vốn hoạt động cho ngân hàng. - Đề nghị Uỷ Ban Nhân Dân Tỉnh, Sở Tài Nguyên, Sở Xây Dựng xây dựng kế hoạch cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, nhà xưởng với thời gian ngắn nhất để ngân hàng có điều kiện hỗ trợ tín dụng cho người dân có đủ vốn thực hiện các cơ hội kinh doanh của mình. - Đề nghị NHĐT&PT Việt Nam nên có những chính sách đổi mới thủ tục vay vốn sao cho đơn giản, thuận tiện, phù hợp với đặc điểm kinh doanh và từng nhóm khách hàng, bỏ bớt những dữ liệu trùng lắp trong hợp đồng. Ngân hàng Đầu Tư và Phát Triển Việt Nam cũng cần có chính sách hỗ trợ vốn cho chi nhánh khi có nhu cầu đột xuất để chi nhánh có thể cấp tín dụng kịp thời cho các doanh nghiệp có nhu cầu vốn thực hiện các cơ hội kinh doanh. Đối với chi nhánh: đề nghị trung tâm thẻ phân bổ chỉ tiêu lắp đặt gấp cho chi nhánh 2 máy ATM để chi nhánh giải tỏa tình trạng chờ rút tiền trong máy ATM hiện nay đã quá tải, đề nghị ban Tổng Giám Đốc xem xét phê duyệt dự án đầu tư xây dựng mới trụ sở làm việc của chi nhánh tạo điều kiện mở rộng các hoạt động kinh doanh, thu hút khách hàng đến với ngân hàng, tăng vị thế của chi nhánh trên địa bàn. 73 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Nguyễn Thanh Nguyệt, Thái Văn Đại (2006). Giáo trình Quản trị ngân hàng thương mại, tủ sách Đại học Cần Thơ. 2. Thái Văn Đại (2005). Giáo trình Nghiệp vụ ngân hàng thương mại, tủ sách Đại học Cần Thơ. 3. Lê Văn Tư (2001). Tiền tệ, tín dụng và ngân hàng, NXB Thống kê. 4. Lê Văn Tề (2001). Nghiệp vụ ngân hàng thương mại, NXB TP. HCM. 5. Năm (2004-2006). Văn kiện, Sổ tay tín dụng, Báo cáo tổng kết, NHĐT&PT chi nhánh Tiền Giang. 6. Hứa Thị Hồng Hạnh (2002-2004), Phân tích thực trạng và giải pháp đối với hoạt động tín dụng tại NHPT Nhà Đồng Bằng Sông Cửu Long chi nhánh Cần Thơ. 7. Nguyễn Văn Thôn (1998-2000), Phân tích hoạt động tín dụng tại NHĐT&PT chi nhánh Tiền Giang. 8. Trang web NHĐT&PT Việt Nam: www.bidv.com.vn 74