Đề tài Chính sách kinh tế mới của Lênin (NEP) và sự vận dụng ở Việt Nam

íc , §¶ng ta ®· kh¼ng ®Þnh “LÊy viÖc ph¸t huy nguån lùc con ng­êi lµm yÕu tè c¬ b¶n cho sù ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng”.Do vËy nh÷ng chÝnh s¸ch , gi¶i ph¸p ®óng trong gi¸o dôc vµ ®µo t¹o ph¶i h­íng tíi h×nh thµnh mét nguån nh©n lùc ®¸p øng nhu cÇu cña sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ , hiÖn ®¹i ho¸ trong thêi ®¹i ngµy nay .§ã lµ mét nguån nh©n lùc bao gåm nh÷ng con ng­êi cã ®øc cã tµi ham häc hái , th«ng minh s¸ng t¹o , lµm viÖc quªn m×nh v× nÒn ®éc lËp vµ sù phån vinh cña tæ quèc , ®­îc chuÈn bÞ tèt vÒ kiÕn thøc v¨n ho¸ , ®­îc ®µo t¹o thµnh th¹o vÒ kü n¨ng nghÒ nghiÖp , n¨ng lùc qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh ,®iÒu hµnh vÜ m« nÒn kinh tÕ vµ toµn x· héi , cã tr×nh ®é khoa häc kü thuËt v­¬n lªn ngang tÇm thÕ giíi . TiÕp ®Õn lµ v¨n ho¸ ,ngµy nay v¨n ho¸ ®­îc coi lµ mét yÕu tè néi sinh , kh«ng ph¶i chØ lµ kÕt qu¶ mµ cßn lµ nguyªn nh©n cña sù ph¸t triÓn .Ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ph¶i ®Æt nÒn t¶ng v¨n ho¸ mang b¶n s¾c d©n téc , ®ång thêi tiÕp thu c¸c gi¸ trÞ tinh hoa cña loµi ng­êi .V¨n ho¸ ph¶i kÕt hîp thµnh trÝ tuÖ cña c¶ d©n téc, ®­îc kÕ thõa vµ ph¸t triÓn qua nhiªï thÕ hÖ , t¹o ra søc m¹nh vËt chÊt , tinh thÇn to lín cña toµn d©n ®Ó x©y dùng vµ b¶o vÖ tæ quèc. Khoa häc vµ c«ng nghÖ ngµy nay cã vai trß quyÕt ®Þnh lîi thÕ c¹ng tranh vµ tèc ®é ph¸t triÓn cña c¸c quèc gia .Do vËy , chÝnh s¸ch khoa häc vµ c«ng nghÖ giê ®©y kh«ng chØ giíi h¹n ë viÖc xö lý c¸c vÊn ®Ò c«ng nghÖ vµ kü thuËt trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c«ng ngiÖp .C«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ , hiÖn ®¹i ho¸ ®ßi hái chóng ta ph¶i quan t©m x©y dùng vµ ph¸t huy tèt lùc l­îng nghiªm cøu khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n , khoa häc t­ nhiªn vµ khoa häc kü thuËt , kÕt hîp cã hiÖu qu¶ thµnh tùu cña nhiÒu bé m«n khoa häc vµo viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò ®­îc ®Æt ra. Muèn cho khoa häc vµ c«ng nghÖ trë thµnh ®éng lùc cña sù ph¸t triÓn th× ph¶i t×m ra ®éng lùc cho sù ph¸t triÓn cña b¶n th©n khoa häc vµ c«ng nghÖ. §éng lùc nµy n»m ë lîi Ých cña nh÷ng ng­êi nghiªm cøu , ph¸t minh vµ øng dông cã hiÖu qu¶ khoa häc vµ c«ng nghÖ , bao gåm c¶ lîi Ých vËt chÊt vµ lîi Ých tinh thÇn , lîi Ých kinh tÕ vµ lîi Ých kinh tÕ-x· héi .S¶n phÈm trÝ tuÖ tr­íc hÕt ph¶i lµ së h÷u cña ng­êi trùc tiÕp lµm ra chóng, ®­îc coi nh­ nh÷ng hµng ho¸ ®Æc biÖt , ®­îc tr¶ gi¸ t­¬ng xøng víi gi¸ trÞ cña chóng . G¾n ho¹t ®éng ngiªm cøu vµ c«ng nghÖ víi thùc tiÔn , víi nhu cÇu x· héi,thiÕt lËp c¸c quan hÖ trùc tiÕp gi÷a doanh nghiÖp víi c¬ quan vµ ng­êi lµm c«ng t¸c nghiªm cøu , ph¸t minh, s¸ng chÕ trªn c¬ së b¹n hµng cïng cã lîi , tr¶ c«ng tho¶ ®¸ng , t­¬ng xøng víi hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi cña viÖc ¸p dông c¸c kÕt qu¶ nghiªm cøu khoa häc vµ c«ng nghÖ nh»m khuyÕn khÝch c¸c nhµ khoa häc h¨ng h¸i miÖt mµi s¸ng t¹o ®Ó cã cuéc sèng ngµy cµng ®Çy ®ñ h¬n b»ng trÝ tuÖ cña m×nh .§ã lµ mét trong nh÷ng ph­¬ng h­íng quan träng nhÊt t¹o nªn ®éng lùc bÒn v÷ng cho sù ph¸t triÓn khoa häc vµ c«ng nghÖ.VÒ phÇn m×nh c¸c nhµ khoa häc ph¶i n©ng cao lßng yªu n­íc , x©y dùng hoµi b·o lín , cèng hiÕn quªn m×nh cho sù nghiÖp nghiªm cøu , ph¸t minh, ®ãng gãp tÝch cùc vµ cã hiÖu qu¶ cho x· héi , cho c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ , hiÖn ®¹i ho¸, ®¸p øng sù tin cËy cña ®¶ng , nhµ n­íc vµ nh©n d©n. *)X©y dùng vµ hoµn thiÖn quan hÖ s¶n xuÊt theo ®Þnh h­íng XHCN X©y dùng vµ hoµn thiÖn quan hÖ s¶n xuÊt trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, ®Þnh h­íng XHCN ë n­íc ta chÝnh lµ t¹o mäi ®iÒu kiÖn cho tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ (TPKT)®Òu ph¸t triÓn , tõ ®ã ph¸t huy tèt nhÊt vÞ trÝ vai trß cña mçi TPKT ®èi víi ®Êt n­íc vµ xö lý hµi hoµ mèi quan hÖ hîp t¸c vµ c¹nh tranh gi÷a c¸c TPKT , tõng b­íc ph¸t huy vai trß chñ ®¹o cña TPKT nhµ n­íc. Ph­¬ng h­íng c¬ b¶n ®ã ®ßi hái viÖc x©y dùng vµ hoµn thiÖn quan hÖ s¶n xuÊt ph¶i theo c¸c quan ®iÓm chØ ®¹o sau ®©y : Thø nhÊt x©y dùng vµ hoµn thiÖn quan hÖ s¶n xuÊt theo ®Þnh h­íng XHCN ph¶i lµm cho quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp h¬n víi søc s¶n xuÊt trong c¸c TPKT , ®ång thêi ®Èy m¹nh c¶i c¸ch m«i tr­êng thÓ chÕ nh»m thùc hiÖn c¸c môc tiªu CNH, H§H ®Êt n­íc . Thùc chÊt ®æi míi kinh tÕ ë n­íc ta trong h¬n 10 n¨m qua lµ sù ®iÒu chØnh mét c¸ch toµn diÖn c¸c quan hÖ s¶n xuÊt bao gåm c¶ vÒ mÆt quan hÖ së h÷u , quan hÖ qu¶n lý vµ quan hÖ ph©n phèi . §ã lµ b­íc khíi ®Çu cña c¸ch m¹ng vÒ c¸c quan hÖ s¶n xuÊt , xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu kh¸ch quan cña qu¸ tr×nh x· héi ho¸ s¶n xuÊt : CNH, H§H ®Êt n­íc ,ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng cña n­íc ta .Nhê b­íc ®Çu “cëi trãi” cho mét lo¹t c¸c quan hÖ s¶n xuÊt , c¸c TPKT®ang ph¸t huy t¸c dông , chøng tá søc sèng vµ c¸c vÞ trÝ quan hÖ cña nã trong cuéc sèng x©y dùng nÒn kinh tÕ míi . Tuy nhiªn , cho ®Õn nay kinh tÕ thÞ tr­êng cña ta cßn s¬ khai . ë c¸c vïng n«ng th«n ,miÒn nói cßn mang nÆng dÊu Ên kinh tÕ tù nhiªn . Víi ®Æc tr­ng lµ tù cung tù cÊp .ë ®©y kinh tÕ hµng ho¸ ch­a ph¸t triÓn , c«ng nghÖ s¶n xuÊt cßn l¹c hËu th« s¬ . Kinh tÕ hµng ho¸ nhá cña n«ng d©n thî thñ c«ng cßn chiÕm tû träng lín vµ ch­a ®­îc qu¶n lý , tæ chøc tèt . Kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n ch­a ®­îc chó ý ph¸t triÓn ®óng møc, phÇn lín lµ quy m« nhá vµ kinh donh chñ yÕu trong lÜnh vùc l­u th«ng .Kinh tÕ t­ b¶n nhµ n­íc ®­îc tõng b­íc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nh­ng ch­a ®­îc huy ®éng hÕt tiÒm n¨ng vèn cã cña nã . Kinh tÕ nhµ n­íc ®ang trong qu¸ tr×nh ®æi míi , tæ chøc s¾p xÕp l¹i cho phï hîp víi lùc l­îng s¶n xuÊt vµ víi viÖc qu¶n lý theo kinh tÕ thÞ tr­êng . N©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý cña nhµ n­íc g¾n liÒn víi sù thay ®æi mét c¸ch s©u s¾c c¬ chÕ qu¶n lý ®iÒu hµnh cña bé m¸y nhµ n­íc . VÒ nguªn t¾c nhµ n­íc kh«ng can thiÖp trùc tiÕp vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt vµ kinh doanh . Nhiªm vô quan träng cña nhµ n­íc lµ t¸c ®éng vµo thÞ tr­êng , t¹o m«i tr­êng kinh doanh thuËn lîi trªn c¬ së ®Þnh h­íng chÝnh s¸ch vµ m«i tr­êng ph¸p lý v¨n minh .§Þnh h­íng chiÕn l­îc ®óng ®¾n cã vai trß quan träng mang tÝnh chÊt kiªn quyÕt ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ cu¶ mçi n­íc. Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ më , hµng ho¸ s¶n xuÊt trong n­íc cã thÓ kh«ng c¹nh tranh ®­îc víi hµng n­íc ngoµi do ®ã nÕu kh«ng cã chiÕn l­îc ®óng ®¾n ®Ó nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn th× kinh tÕ sÏ lÖ thuéc vµo n­íc kh¸c . Chñ tr­¬ng cña nhµ n­íc VN ®­îc kh¼ng ®Þnh trong c¸c v¨n b¶n gÇn ®©y cña c¸c c¬ quan l·nh ®¹o cao nhÊt lµ : Trªn c¬ së tiÕp tôc c¶i c¸ch kinh tÕ , ta cÇn ph¶i x©y dùng mét nÒn kinh tÕ ho¹t ®éng theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc vµ theo ®Þnh h­íng XHCN .T­ t­ëng c¬ cÊu cña chñ tr­¬ng nµy lµ kÕt hîp tÊt c¶ c¸c ­u thÕ mµ nh÷ng yÕu tè kh¸c nhau mang l¹i , cô thÓ lµ tÝnh n¨ng ®éng cña c¬ chÕ thÞ tr­êng , ý t­ëng XHCN vÒ n©ng cao phóc lîi x· héi vµ ph©n phèi c«ng b»ng thu nhËp cña c¸c nhãm x· héi. BiÓu thÞ chung vai trß cña nhµ n­íc ta ®Ò cËp kh¸i niÖm “sù t¸c ®éng cña nhµ n­íc ®èi víi nÒn kinh tÕ”. Nhµ n­íc kiÓm so¸t , hæ trî ph¸t triÓn c¸c b¶n th©n nÒn kinh tÕ , ®iÒu chØnh kinh tÕ vµ thóc ®Èy c¸c tiÕn bé x· héi . §¸nh gi¸ t¸c ®éng cña nhµ n­íc ®èi víi nÒn kinh tÕ sÏ kh«ng chØ dùa vµo c¸c chØ tiªu t¨ng tr­ëng vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ mµ cßn dùa vµo kÕt qu¶ vÒ mÆt x· héi.C¬ chÕ t¸c déng cña nhµ n­íc ta vµo nÒn kinh tÕ tr­íc hÕt: * Víi t­ c¸ch lµ ng­êi lËp kÕ ho¹ch nhµ n­íc t¸c ®éng trùc tiÕp vµo ph­¬ng h­íng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn kinh tÕ .Nhµ n­íc ®Ò ra môc tiªu râ rµng cho chÝnh s¸ch .Ph¸t hiÖn ra nh÷ng vÊn ®Ò tån t¹i cÇn kh¾c phôc , nh÷ng mèi t­¬ng quan cÇn gi¶i quyÕt mét c¸ch ®ång bé .§Þnh h­íng ho¹t ®éng cho mäi thµnh phÇn kinh tÕ x· héi , tr­íc hÕt cho c¸c doanh nghiÖp . *Víi t­ c¸ch lµ ng­êi ®iÒu chØnh nhµ n­íc t¸c ®éng vµo c¶ hai lÜnh vùc kinh tÕ vµ x· héi .Trong kinh tÕ nhµ n­íc t¹o m«i tr­êng chøa ®ùng c¸c môc tiªu nhµ n­íc muèn ®¹t tíi , thÞ tr­êng trë thµnh hÖ thèng trao ®æi mµ c¸c doanh nghiÖp c¹nh tranh ®ånh thêi hîp t¸c víi nhau nh»m thùc hiÖn lîi Ých cña chóng trong bèi c¶nh chung lîi Ých x· héi . Nhµ n­íc th«ng qua c¸c chÝnh s¸ch ­u ®·i cïng thùc hiÖn mét sè h×nh thøc hç trî cho c¸c lÜnh vùc mµ nhµ n­íc muèn ­u tiªn ph¸t triÓn . *Víi t­ c¸ch lµ ng­êi ®Çu t­ kinh doanh , nhµ n­íc trùc tiÕp tham gia vµo viÖc kinh doanh trong mét sè lÜnh vùc . Nhµ n­íc ph¶i n¾m “c¸c ®Ønh cao chØ huy” , ph¶i khai ph¸ c¸c ngµnh míi vµ t¹o ®iÒu kiÖn lan truyÒn cho kinh tÕ t­ nh©n.Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ë n­íc ta , nhµ n­íc ph¶i ph¸t hiÖn ra nh÷ng khuyÕt tËt cña kinh tÕ thÞ tr­êng t­ b¶n.... ph©n phèi theo kÕt qu¶ lao ®éng vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ lµ chñ yÕu. Kinh tÕ nhµ n­íc ®ang trong qu¸ tr×nh ®æi míi , tæ chøc s¾p xÕp l¹i cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt vµ thÝch nghi víi viÖc qu¶n lý theo kinh tÕ thÞ tr­êng , tuy nhiªn nÒn s¶n xuÊt mÆc dï ®an xen nh÷ng yÕu tè hiÖn ®¹i , song kinh tÕ tù nhiªn tù cÊp, tù tóc cßn chiÕm tû lÖ lín .Trong chÝnh s¸ch NEP cña Lª nin , ®iÒu ®Çu tiªn «ng nh¾c tíi trong néi dung ®ã chÝnh lµ sù c¶i t¹o nÒn n«ng nghiÖp . muèn ®­a nÒn n«ng nghiÖp tõ tr¹ng th¸i n¨ng suÊt thÊp, hiÖu qu¶ thÊp , sö dung lao ®éng thñ c«ng lµ chÝnh , sang mét hÖ thèng cã n¨ng suÊt cao , hiÖu qu¶ dùa trªn nh÷ng ph­¬ng ph¸p c«ng nghÖ tiªn tiÕn cña CNH, H§H còng lµ qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng t¨ng nhanh c¸c ngµnh cã hµm lù¬ng KHCN cao , gi¸ trÞ gia t¨ng nhanh. Muèn ®¹t môc tiªu nµy ph¶i ph¸t triÓn c«ng nghiÖp , nh­ng quan träng h¬n lµ ®æi míi c«ng nghÖ trong toµn bé nÒn kinh tÕ, ph¶i sö dông cã hiÖu qu¶ nh÷ng thµnh tùu KHCN cña thÕ giíi. Lµ mét n­íc ®i sau vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ ,VN nhÊt thiÕt ph¶i tËn dông qu¸ tr×nh chuyÓn giao c«ng nghÖ , tiÕp thu , lµm chñ ®­îc c¸c lo¹i h×nh c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ®Ó nhanh chãng chuyÓn dÞch c¬ cÊu nÒn kinh tÕ th«ng qua mét qu¸ tr×nh ®æi míi c«ng nghÖ réng kh¾p tõ s¶n xuÊt kinh doanh ®Õn dÞch vô , qu¶n lý.NÒn kinh tÕ VN hiÖn nay còng nh­ nhiÒu n­íc ®ang ph¸t triÓn kh¸c , ®­îc ®Æc tr­ng b»ng sù chiÕm ­u thÕ cña s¶n phÈm n«ng nghiÖp vµ lao ®éng n«ng th«n, dï c«ng nghiÖp ho¸ ®· b¾t ®Çu .Muèn ph¸t triÓn ph¶i cÊu tróc l¹i toµn bé nÒn kinh tÕ , t¹o sù dÞch chuyÓn nÒn kinh tÕ theo h­íng ®Èy m¹nh CNH,H§H , nÒn kinh tÕ tõ nÆng vÒ n«ng nghiÖp sÏ chuyÓn dÇn vÒ phÝa c«ng nghiÖp vµ dÞch vô , trong ®ã quan träng lµ c«ng nghiÖp chÕ biÕn vµ c¸c dÞch vô x· héi , dÞch vô kinh tÕ, dÞch vô trÝ tuÖ. Sù dÞch chuyÓn c¬ cÊu kinh tÕ ngµnh theo h­íng trªn sÏ vÊp ph¶i mét trë lùc hÕt søc lín nÕu kh«ng thu hót ®­îc sè lao ®éng d­ d«i ra trong n«ng nghiÖp . Kh¾c phôc trë ng¹i nµy ®ßi hái ph¶i ®Çu t­ ®Ó t¹o thªm chç lµm viÖc trong nÒn kinh tÕ ë khu vùc ®« thÞ vµ nhÊt lµ ë n«ng th«n . V× vËy ph¸t triÓn c«ng nghiÖp n«ng th«n, t¨ng ®Çu t­ vµo n«ng th«n sÏ thóc ®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh theo h­íng CNH,H§H. ChØ cã CNH,H§H míi ®­a ®­îc n­íc ta tho¸t khái c¶nh nghÌo nµn l¹c hËu CacM¸c cho r»ng , nh÷ng thêi ®¹i kinh tÕ kh¸c nhau kh«ng ph¶i ë chç chóng s¶n xuÊt ra c¸i g× , mµ ë chç chóng s¶n xuÊt b»ng c¸ch nµo , víi nhöng t­ liÖu lao ®éng nµo.NÒn kinh tÕ n­íc ta hiÖn nay vÒ c¬ b¶n vÉn lµ s¶n xuÊt nhá , tr×nh ®é lao ®éng cßn thÊp kÐmm l¹c hËu ,lao ®éng thñ c«ng lµ chÝnh , n¨ng suÊt thÊp.Lao ®éng n«ng nghiÖp n­íc ta vÉn chiÕm kho¶ng 70%tæng sè lao ®éng ,®Þa bµn n«ng th«n chiÕm gÇn 80%d©n sè c¶ n­íc vµ lµ n¬i tËp chung ®¹i bé phËn ng­êi nghÌo trong x· héi.Sè liÖu ®iÒu tra gÇn ®©y cho thÊy cã tíi 29,5%tæng sè hé d©n cã møc thu nhËp d­íi 20Kgg¹o 1ng­êi/1th¸ng;5,6%hé thu nhËp chØ ®¹t d­íi 8Kg g¹o 1ng­êi/1th¸ng ;kho¶ng 20%hé thiÕu vµ ®ãi. Nh­ chóng ta ®· biÕt , vµo n¨m 1950, khu vùc §«ng nam ¸ cßn rÊt l¹c hËu .Trªn 50%lao ®éng ë NhËt b¶n thuéc khu vùc n«ng nghiÖp ,n¨ng suÊt c«ng nghiÖp cña NHËt b¶n chØ b»ng 15% n¨ng suÊt c«ng nghiÖp cña Mü,Hµn quèc, cßn nghÌo h¬n c¶ Xu®¨ng( ch©u phi) .Ngµy nay NhËt b¶n ®· trë thµnh mét siªu c­êng kinh tÕ thÕ giíi , lµ thµnh viªn cña nhãm 7n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn hµng ®Çu thÕ giíi ( Mü, NhËt B¶n,®øc, Ph¸p ,Canada, Anh, Italya ) vµ cã gi¸ trÞ GDP®Çu ng­êi cao nhÊt thÕ giíi.Bèn l·nh thæ vµ c¸c n­íc CNH míi (NICs) : Hµn quèc ,§µi loan, Singapo, Hång k«ng ®· t¹o nªn nh÷ng nÒn c«ng nghiÖp t¨ng tr­ëng nhanh chãng ch­a tõng thÊy.Qóa tr×nh CNHë nh÷ng l·nh thæ vµ quèc gia nµy chØ cÇn kho¶ng 30 n¨m.C¸c n­íc NICs nµy ®· tõng xuÊt ph¸t tõ x· héi truyÒn thèng, víi nÒn n«ng nghiÖp chiÕm tíi 75%lao ®éng vµ trªn 30%GDP,sau ®ã hä ®· ®µo t¹o tiÒn ®Ò CNHdùa trªn nh÷ng ®ét ph¸ c«ng nghÖ trong c«ng nghiÖp, trong x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng vµ s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm chÕ t¹o h­íng vÒ xuÊt khÈu ,thóc ®Èy doanh nghiÖp ®Çu t­....Giai ®o¹n CNH ®­îc t¨ng tèc th«ng qua nh÷ng yÕu tè nh»m chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ(gi¶m m¹nh tû lÖ n«ng nghiÖp trong GDP) ,vÒ kh¶ n¨ng duy tr× møc t¨ng tr­ëng kinh tÕ ë møc cao,vÒ mét chÝnh s¸ch thuËn lîi cho ph¸t triÓn c¸c c«ng nghÖ hiÖn ®¹i , vÒ mét nÒn gi¸o dôc-®µo t¹o v÷ng vµng , t¹o n¨ng lùc néi sinh cña quèc gia,b¶o ®¶m cho giai ®o¹n tr­ëng thµnh , g¾n liÒn CNH víi H§H, phÊn ®Êu trë thµnh mét quèc gia ph¸t triÓn. Nh­ vËy , chØ trong vµi ba thËp kû , hä ®· sö dông nh÷ng c¬ héi tèt ®Ó “®i t¾t” “nhÈy cãc”, th«ng qua tiÕp cËn c«ng nghÖ , tiÕn th¼ng vµo c«ng nghÖ hiÖn ®¹i , tõ giai ®o¹n cuèi cña nÒn v¨n minh n«ng nghiÖp , tiÕn hµnh CNHnhanh chãng vµ h­íng vµo x· héi th«ng tin . N­íc ta cã nh÷ng thuËn lîi lµ ®ang n»m trong bèi c¶nh cña cuéc c¸ch m¹ng KHKT, nh­ng còng ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng ®iÒu kiÖn c¹nh tranh gay g¾t h¬n so víi giai ®o¹n thËp niªn 1960-1970.C¸c ®èi thñ c¹nh tranh víi VNcã nhiÒu lîi thÕ h¬n vÒ tr×nh ®é c«ng nghÖ kinh nghÖm bu«n b¸n quèc tÕ....Tuy vËy, chóng ta còng cã nh÷ng lîi thÕ cña ng­êi ®i sau , tõ mét xuÊt ph¸t ®óng ®¾n , kh«n ngoan ,VN cã thÓ bá qua c¸c thÕ hÖ , c«ng nghÖ trung gian ®Ó ®i ngay vµo c¸c c«ng nghÖ tiªn tiÕn ë nh÷ng lÜnh vùc quan träng , nh»m t¨ng tèc nÒn kinh tÕ , nh»m b¾t kÞp víi nÒn kinh tÕ chung cña thÕ giíi .Víi quan ®iÓm nh­ vËy , VN cÇn ph¶i chuyÓn m×nh tõ mét nÒn kinh tÕ cßn nÆng vÒ n«ng nghiÖp , rót ng¾n giai ®o¹n cña x· héi c«ng nghiÖp truyÒn thèng ®Ó h­íng tíi mét x· héi th«ng tin , tøc lµ ph¶i “®i t¾t ,®ãn ®Çu”. Khi ph©n tÝch nh÷ng nguån lùc cã thÓ huy ®éng cho cuéc ph¸t triÓn ®Êt n­íc , ta cã thÓ ®¸nh gi¸ nh­ sau : tµi nguyªn thiªn nhiªn n­íc ta tuy phong phó , ®a d¹ng nh­ng kh«ng ®­îc xÕp vµo lo¹i giÇu nÕu xÐt theo b×nh qu©n ®Çu ng­êi .Víi kh¶ n¨ng hiÖn cã cña tµi nguyªn thiªn nhiªn n­íc ta cã thÓ ph¸t triÓn mét nÒn kinh tÕ ®a d¹ng , t¹o thuËn lîi cho giai ®o¹n ®Çu cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn .Tuy nhiªn nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn cña VN kh«ng thÓ ®­îc coi lµ nguån lùc chñ chèt cho qu¸ tr×nh CNH-H§H ®Êt n­íc . Ngoµi ra do c«ng nghÖ khai th¸c l¹c hËu , quy ho¹ch ch­a hîp lý nªn hiÖn t­îng l·ng phÝ tµi nguyªn vµ g©y « nhiÔm m«i tr­êng ®· trë thµnh c¨ng th¼ng ë nhiÒu vïng .VN khëi ®éng qu¸ tr×nh CNH-H§H trong ®iÒu kiÖn dù tr÷ tµi nguyªn thiªn nhiªn tÝnh theo ®Çu ng­êi lµ thÊp , mµ m«i tr­êng sinh th¸i ®· xuèng cÊp tíi møc b¸o ®éng .V× vËy , chóng ta kh«ng thÓ v× môc tiªu t¨ng tr­ëng kinh tÕ mµ hy sinh m«i tr­êng sinh th¸i, kh«ng thÓ v× lîi Ých tr­íc m¾t mµ ®Ó l¹i g¸nh nÆng m«i tr­êng cho c¸c thÕ hÖ mai sau Víi sè d©n ®«ng, râ rµng t­¬ng lai ph¸t triÓn cña n­íc ta g¾n liÒn víi biÓn .BiÓn VN n»m ë t©y th¸i b×nh d­¬ng , mét vïng ph¸t triÓn kinh tÕ n¨ng ®éng, n¬i cöa ngâ giao l­u quèc tÕ, cã thÓ ph¸t triÓn c¸c lo¹i h×nh vËn t¶i qu¸ c¶nh, cËn d­¬ng viÔn d­¬ng, dÞch vô hµng h¶i viÔn th«ng quèc tÕ...Tuy nhiªn biÓn ®«ng vµ c¸c h¶i ®¶o trªn biÓn ®«ng còng lµ n¬i diÔn ra nh÷ng tranh chÊp phøc t¹p vµ ngµy cµng quýªt liÖt vÒ chñ quyÒn trªn biÓn Thùc tÕ cho thÊy, nh÷ng n­íc biÕt tËn dông vµ khai th¸c lîi thÕ , tiÒm n¨ng mäi mÆt cña biÓn ®· ®¹t ®­îc tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ rÊt cao. Nh÷ng con rång ch©u ¸ ®Òu lµ nh÷ng quèc gia l·nh thæ h¶i ®¶o, hoÆc b¸n ®¶o víi c¸c ngµnh kinh tÕ biÓn lu«n ®ãng vai trß mòi nhän trong ph¸t triÓn. VÒ tµi nguyªn con ng­êi xÐt vÒ nhiÒu mÆt, c¶ tr­íc m¾t vµ l©u dµi , ®©y lµ nguån lùc quan träng nhÊt, lµ “®iÓm tùa” cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn.VN cã tû träng t­¬ng ®èi cao vÒ lao ®éng trÎ, phÇm lín cã häc vÊn phæ th«ng ngay c¶ ë n«ng th«n . §©y lµ mét tiÒn ®Ò quan träng, t¹o ®iÒu kiÖn tiÕp thu c¸c kiÕn thøc, kü n¨ng nghÒ nghiÖp, kÓ c¶ nh÷ng ngµnh nghÒ míi .Lùc l­îng lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n, nghiÖp vô ®­îc ®µo t¹o t­¬ng ®èi lín (so víi c¸c n­íc cã thu nhËp nh­ n­íc ta ). HiÖn t¹i n­íc ta cã 9000 tiÕn sÜ vµ phã tiÕn sÜ , trªn 800000 ng­êi cã tr×nh ®é ®¹i häc, cao ®¼ng, trªn 2 triÖu c«ng nh©n kü thuËt .§©y lµ ®iÒu kiÖn quan träng cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn khoa häc, tiÕp thu, lµm chñ thÝch nghi c¸c c«ng nghÖ nhËp tõ n­íc ngoµi kÓ c¶ nh÷ng c«ng nghÖ cao .Víi méi hÖ thèng tr­êng phæ th«ng réng kh¾p trªn ®Þa bµn toµn quèc, gÇn 100 tr­êng ®¹i häc vµ cao ®¼ng, hµng tr¨m tr­êng trung cÊp kü thuËt dËy nghÒ ....nÕu ®­îc ®Çu t­ ®æi míi ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o, t¨ng c­êng c¬ së vËt chÊt kü thuËt vµ ph­¬ng tiÖn lµm viÖc, th× ®©y lµ méi c¬ së h¹ tÇng rÊt quan träng ,®¶m b¶o cung cÊp nguån nh©n lùc cã chÊt l­îng, ®¸p øng cho c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ , hiªn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc.Chóng ta cã mét lùc l­îng t­¬ng ®èi lín ng­êi ViÖt sèng ë n­íc ngoÇi, tËp chung chñ yÕu ë Ch©u ©u, mü, óc, trong ®ã tû lÖ ng­êi cã tr×nh ®é cao vÒ chuyªn m«n nghiÖp vô lµ ®¸ng kÓ .§©y lµ nguån lùc quan träng gãp phÇn ph¸t triÓn ®Êt n­íc, lµ cÇu nèi gi÷a VN vµ thÕ giíi vÒ mÆt chuyÓn giao tri thøc , c«ng nghÖ vµ c¸c quan hÖ quèc tÕ. Víi nh÷ng tiÒm n¨ng trªn ®©y , nÕu chóng ta t¹o lËp ®­îc mét n¨ng lùc tiÕp thu tèt, mét m«i tr­êng thuËn lîi cho ®Çu t­, th× vÊn ®Ò thiÕu vèn , thiÕu c«ng nghÖ sÏ kh«ng ph¶i lµ trë ng¹i lín cho ph¸t triÓn.§­¬ng nhiªn ph¶i x©y dùng ®­îc n¨ng lùc néi sinh , nh©n tè quyÕt ®Þnh nhÊt ®èi víi sù ph¸t triÓn. Thø hai , x©y dùng vµ hoµn thiÖn QHSX ®ßi hái ph¶i n©ng cao hiÖu lùc ®iÒu tiÕt cña nhµ n­íc , thùc hiÖn ph©n phèi theo nguyªn t¾c kinh tÕ thÞ tr­êng ®Èy m¹nh phóc lîi x· héi . NÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn, ®a h×nh thøc së h÷u ®ang lµm nÈy sinh nh÷ng quan ®iÓm míi vÒ quan hÖ ph©n phèi.Quan hÖ ph©n phèi trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn ph¶i kÕt hîp ph©n phèi theo lao ®éng vµ h­ëng lîi theo s¶n phÈm.PhÊn ®Êu vµ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó mçi ng­êi lao ®éng ®Òu cã mét phÇn tµi s¶n, vèn liÕng ®ãng gãp cæ phÇn ph¸t huy vai trß cña hä trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi .Môc tiªu lµ ph¶i ®¶m b¶o ®êi sèng cña ng­êi lao ®éng tõng b­íc ®­îc n©ng cao gãp phÇn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo .ChÊp nhËn sù ph©n ho¸ giÇu nghÌo trong c¸c tÇng líp d©n c­ vµ gi÷a c¸c vïng nh­ng cã giíi h¹n .KhuyÕn khÝch ®éng viªn mäi ng­êi tõ quÇn chóng ®Õn ®¶ng viªn , t¹o nhiÒu viÖc lµm vµ lµm giÇu chÝnh ®¸ng .Nghiªm cÊm nh÷ng hµnh vi lµm giÇu bÊt chÝnh , bßn rót cña c«ng ,hµ hiÕp quÇn chóng lao ®éng lÇm gi¶m sót lßng tin cña nh©n d©n vµ triÖt tiªu ®éng lùc cña ng­êi lao ®éng . Ph©n phèi dùa trªn nguyªn t¾c thÞ tr­êng kh«ng tr¸nh khái sù bÊt b×nh ®¼ng trong thu nhËp , mµ hËu qu¶ cña nã lµ sù mÊt æn ®Þnh trong kinh tÕ, chÝnh trÞ x· héi nh­ nhiÒu n­íc ph¸t triÓn theo con ®­êng kinh tÕ thÞ tr­êng ®· tr¶i qua. V× vËy ph¶i cã sù ®iÒu tiÕt trong ph©n phèi,ë ®©y sù ®iÒu tiÕt cña nhµ n­íc lµ hÕt søc quan träng th«ng qua thuÕ thu nhËp vµ phóc lîi x· héi .V× vËy ®i liÒn víi c¶i c¸ch chÕ ®é ph©n phèi , cÇn tiÕp tôc ®æi míi vµ hoµn thiÖn chÝnh s¸ch tµi chÝnh theo h­íng t¨ng c­êng sù ®iÒu tiÕt vÜ m« cña nhµ n­íc nh»m ®iÒu hoµ thu nhËp , ®¶m b¶o phóc lîi gi÷a c¸c tÇng líp d©n c­. §iÒu quan träng nhÊt cña ph©n phèi lµ ph©n phèi ph¶i ®¹t ®­îc c«ng b»ng x· héi .Víi ®­êng lèi míi , x· héi VN ®ang më ra nh÷ng kh¶ n¨ng ngµy cµng réng lín cho c¸c c¸ nh©n , c¸c tÇng líp x· héi kh¸c nhau ph¸t huy nh÷ng n¨ng lùc vµ nguån lùc vèn cã vµ cã thÓ cã ®Ó võa m­u cÇu lîi Ých cña m×nh, võa t¹o nªn søc m¹nh chung cña céng ®ång (d©n giÇu n­íc m¹nh) ®­a ®Êt n­íc tõng b­íc tiÕn tíi tr×nh ®é hiÖn ®¹i ( v¨n minh ) Tiªu chÝ hµng ®Çu cña c«ng b»ng x· héi ë n­íc ta hiÖn nay lµ xem nã cã lîi hay cã h¹i cho sù ph¸t triÓn ®Êt n­íc .§©y lµ bµi to¸n cùc khã , mµ loµi ng­êi Ýt ra trong mét thÕ kû qua ®· cè ®i t×m nh÷ng lêi gi¶i tèi ­u, nh­ng ch­a t×m thÊy.Kinh nghiÖm lÞch sö chØ râ :§Æt c«ng b»ng x· héi lªn hµng ®Çu l¹i dÉn tíi khoÐt s©u nh÷ng ng¨n c¸ch x· héi vµ nhÊt lµ dån mét sè ng­êi kh«ng nhá vµo t×nh tr¹ng nghÌo khæ vµ bÕ t¾c , cuèi cïng t¹o ra nh÷ng trë ng¹i lín cho hiÖu qu¶ ph¸t triÓn kinh tÕ , nh÷ng nguy c¬ bïng næ x· héi .Ph¶i t×m mét c¬ chÕ míi , trong ®ã kh«ng ®Ó c«ng b»ng x· héi vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ®èi kh¸ng nhau ,lo¹i bá nhau(cßn nh­ng m©u thuÉn cña hai mÆt ®ã lµ kh«ng thÓ tr¸nh) , ph¶i lµm sao cho hai mÆt ®ã trë thµnh tiÒn ®Ò cña nhau , h¬n n÷a ®Ó cho mÆt nµy bao hµm mÆt kia ë mét møc ®é hîp lý nhÊt. §iÒu ®ã cµng cÇn thiÕt , v× ngµy nay mäi lý luËn vÒ sù ph¸t triÓn ®Òu b¸c bá c¸ch hiÓu phiÕn diÖn: ph¸t triÓn ®ång nghÜa víi t¨ng tr­ëng kinh tÕ , ®Òu nhÊn m¹nh néi dung c¬ b¶n vµ môc tiªu cao nhÊt cña sù ph¸t triÓn lµ ph¸t triÓn con ng­êi víi t­ c¸ch c¸ nh©n trongmét céng ®ång ®Çy nh©n tÝnh .Sù kÕt hîp ph¸t triÓn kinh tÕ , theo nh÷ng truyÒn thèng ®¹o ®øc, v¨n ho¸ , nh÷ng lèi sèng vµ t©m lý d©n téc, ë ®©y tuyÖt ®èi kh«ng thÓ cã m« h×nh s½n. Thø ba , x©y dùng vµ hoµn thiÖn QHSX,mét mÆt ph¶i t¹o ®iªï kiÖn ®Ó thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc v­¬n lªn n¾m vai trß chñ ®¹o , mÆt kh¸c ph¶i ®¶m b¶o tÝnh b×nh d¼ng gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ . Trong bÊt cø h×nh th¸i kinh tÕ x· héi nµo còng cã ph­¬ng thøc s¶n xuÊt tiªu biÓu cho chÕ ®é kinh tÕ x· héi ®­¬ng thêi , gi÷ vÞ trÝ thèng trÞ chi phèi , cßn c¸c PTSXtµn d­ ,PTSXmÇm mèng cña h×nh th¸i x· héi t­¬ng lai , ë vµo ®Þa vÞ lÖ thuéc bÞ chi phèi .C¸c PTSX trong mét h×nh th¸i kinh tÕ x· héi ®­îc biÓu hiÖn thµnh c¸c TPKT.Trong giai ®o¹n qu¸ ®é , ch­a cã thµnh phÇn kinh tÕ nµo ®ñ søc gi÷ vai trß thèng trÞ vµ chi phèi c¸c TPKTkh¸c .V.I.Lª nin ®· chØ ra , c¸c TPKTchØ lµ nh÷ng m¶nh , nh÷ng bé ph©n hîp thµnh kÕt cÊu kinh tÕ x· héi , võa cã tÝnh ®éc lËp t­¬ng ®èi , võa t¸c ®éng lÉn nhau. Kinh nghiÖm cña tiÕn tr×nh lÞch sö cho thÊy , vai trß chñ ®¹o cña mét TPKT nµo ®ã kh«ng ph¶i ë chç quy m« cña nã to hay nhá ,lùc l­îng cña nã nhiÒu hay Ýt, mµ lµ ë chç nã cã ¶nh h­ëng chi phèi ®­îc c¸c TPKT kh¸c hay kh«ng , cã lµm cho c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ diÔn ra theo tÝnh chÊt cña ph­¬ng thøc s¶n xuÊt thèng trÞ hay kh«ng. NÒn kinh tÕ n­íc ta hiÖn nay lµ nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn , ®ang trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi .C¸c thµnh phÇn kinh tÕ nµy ®an xen lÉn nhau, võa hîp t¸c võa c¹nh tranh víi nhau , lu«n vËn ®éng vµ cã sù chuyÓn ho¸ trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn .§Þnh h­íng XHCN lµ ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c TPKT nhµ n­íc v­¬n lªn n¾m vai trß chñ ®¹o .Thùc tÕ hiÖn nay c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ë n­íc ta ch­a ®¸p øng ®­îc vai trß nµy kÓ c¶ vÒ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, vÒ tr×nh ®é tæ chøc qu¶n lý vµ ph­¬ng thøc ph©n phèi. V× vËy , muèn thùc hiÖn ®­îc vai trß chñ ®¹o , c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc cÇn ph¶i tiÕp tôc x¾p xÕp l¹i , ph¸t triÓn doang nghiÖp nhµ n­íc mét mÆt ph¶i ®Æt trong mèi t­¬ng quan víi nguån lùc nhµ n­íc , mÆt kh¸c ph¶i ®Æt trong mèi quan hÖ víi c¸c TPKT kh¸c. VÒ tæ chøc qu¶n lý ph¶i chÆt chÏ h¬n , ph¶i cã chÕ ®é ph©n phèi hîp lý ®Ó n©ng cao møc sèng cña ng­êi lao ®éng , võa b¶o ®¶m t¸i s¶n xuÊt cña c¸c doanh nghiÖp , ph¶i cñng cè vµ n©ng cao chÊt l­îng ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc còng cã nghÜa lµ ph¶i n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ®èi víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c ë trong vµ ngoµi n­íc. ChÝnh ®iÒu ®ã cã nghÜa lµ cñng cè tÝnh chÊt XHCN trong TPKTmµ trªn tÊt c¶ c¸c mÆt cña QHXH ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho nã nhanh chãng gi÷ vÞ trÝ chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn ë n­íc ta . §ång thêi víi viÖc thiÕt lËp vai trß chñ ®¹o cho c¸c TPKTnhµ n­íc , hoµn thiÖn c¸c QHSX ph¶i b¶o ®¶m tÝnh d©n chñ vµ b×nh ®¼ng gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. D©n chñ gi÷a c¸c TPKT®­îc biÓu hiÖn ë c¸c mèi quan hÖ gi÷a lîi Ých vµ nghÜa vô cña c¸c thµnh phÇn víi nhau vµ víi nhµ n­íc. ë ®©y kh«ng ®Ò cËp tíi d©n chñ vÒ mÆt chÝnh trÞ , mµ chØ giíi h¹n trong kinh tÕ .D©n chñ trong kinh tÕ ®ã lµ quyÒn tù do kinh doanh vµ nghÜa vô ®ãng gãp víi nhµ n­íc .D©n chñ kh«ng thÓ thùc hiÖn ®­îc b»ng mÖnh lÖnh mµ ph¶i ®¶m b¶o tÝnh tËp trung .Trong nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn , viÖc ­u tiªn ­u ®·i kh«ng ¸p dông theo thµnh phÇn kinh tÕ mµ theo môc tiªu , theo lÜnh vùc theo ngµnh. Nhµ n­íc cÇn cã chÝnh s¸ch b¶o trî cho mét sè lÜnh vùc , mÆt hµng s¶n phÈm khuyÕn khÝch hoÆc ®¸p øng yªu cÇu thùc hiÖn môc tiªu kinh tÕ x· héi .ViÖc tµi trî nµy kh«ng ph©n biÖt TPKT, thµnh phÇn nµo lµm ®­îc th× h­ëng ­u ®·i . §ång thêi víi viÖc b¶o ®¶m tÝnh d©n chñ , ph¶i b¶o ®¶m tÝnh b×nh ®¼ng gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ , t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t huy ®Çy ®ñ mäi n¨ng lùc vµ vÞ trÝ cña mçi TPKT, h×nh thµnh mét hÖ thèng kinh tÕ quèc d©n thèng nhÊt. Trong ®iÒu kiÖn n­íc ta hiÖn nay nÒn kinh tÕ chØ cã thÓ ph¸t triÓn bÒn v÷ng nÕu c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi TPKT ho¹t ®éng mét c¸ch b×nh ®¼ng ,cã hiÖu qu¶ , cã søc ph¸t triÓn c¹nh tranh cao . §iÒu nµy cÇn ®­îc thÓ hiÖn trong viÖc ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch cña nhµ n­íc ph¶i ®­îc ®¶m b¶o theo nguyªn t¾c hai mÆt : ®èi xö gièng nhau ®èi víi mäi thµnh phÇn ®Ó ®¶m b¶o c«ng b»ng theo chiÒu ngang vµ ®èi xö kh¸c nhau ®èi víi c¸c thµnh phÇn ®Ó ®¶m b¶o c«ng b»ng theo chiÒu däc . CÇn nhÊn m¹nh , trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng khi chÝnh quúªn trong tay nh©n d©n do ®¶ng céng s¶n l·nh ®¹o , th× vai trß cña nhµ n­íc , bé phËn cña kiÕn tróc th­îng tÇng , cã ý nghÜa hÕt søc quan träng trong viÖc t¸c ®éng chi phèi tíi c¸c TPKT kh¸c.Th«ng qua luËt ph¸p vµ c¸c c«ng cô chÝnh s¸ch mang tÝnh ®iÒu tiÕt cña nhµ n­íc cã thÓ h­íng ho¹t ®éng cho c¸c TPKT kh¸c ®i theo quü ®¹o cña m×nh .Do ®ã ngoµi viÖc x¾p xÕp cñng cè l¹i c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc th× viÖc c¶i c¸ch bé m¸y nhµ n­íc , hoµn thiÖn m«i tr­êng luËt ph¸p cho kinh doanh , t¹o nh­ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt cho ®Çu t­ ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp ....lµ c¸c c«ng viÖc cã ý nghÜa quýªt ®Þnh . Thø t­, x©y dùng vµ hoµn thiÖn QHSX ph¶i tÝnh tíi yÕu tè thêi ®¹i mµ ®Æc tr­ng c¬ b¶n cña nã lµ qu¸ tr×nh më cöa , héi nhËp víi quèc tÕ vµ khu vùc .C«ng nghiÖp ho¸ , hiÖn ®¹i ho¸ ph¶i ®­îc tiÕn hµnh theo m« h×nh nÒn kinh tÕ më c¶ trong n­íc vµ ngoµi n­íc.Ph¸t huy h¬n n÷a quyÒn tù chñ , tÝnh n¨ng ®éng s¸ng t¹o , t¨ng c­êng liªn doanh liªn kÕt hîp t¸c cïng cã lîi gi÷a c¸c ngµnh , c¸c dÞa ph­¬ng vµ c¬ së ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ .KhuyÕn khÝch c¸c h×nh thøc ®a d¹ng vµ c¸c gi¶i ph¸p cô thÓ , thi ®ua ®uæi kÞp vµ v­ît c¸c ®¬n vÞ , ®Þa ph­¬ng kh¸c nh­ng ph¶i chèng côc bé , b¶n vÞ v« tæ chøc , vi ph¹m kû luËt kû c­¬ng x· héi , ph­¬ng h¹i ®Õn lîi Ých chung.Nhµ n­íc còng nh­ doanh nghiÖp ph¶i t×m c¸ch thÝch øng vµ khai th¸c tèt nh÷ng thuËn lîi vµ xu thÕ quèc tÕ ho¸ s¶n xuÊt vµ ®êi sèng hiÓu râ ®èi t¸c cã s¸ch l­îc vµ chiÕn l­îc kh«n ngoan ®Ó chiÕn th¾ng trong cuéc c¹nh tranh kinh tÕ ngµy cµng gay g¾t. Trong bèi c¶nh khu vùc vµ quèc tÕ ngµy nay , sù h¹n chÕ vÒ quü ®Êt vµ phÇn lín c¸c lo¹i tµi nguyªn , sù dåi dµo vÒ nguån nh©n lùc , lîi thÕ vÒ gi¸ nh©n c«ng rÎ , vÞ trÝ ®Þa lý thuËn lîi , ®ßi hái vµ cho phÐp chóng ta lùa chän chiÕn l­îc CNH h­íng vÒ xuÊt khÈu lµ chÝnh ®Ó ph¸t triÓn nhanh , ®ång thêi thay thÕ nhËp khÈu nh÷ng hµnh ho¸ dÞch vô trong n­íc tù cung øng cã hiÖu qu¶ h¬n.H­íng vÒ xuÊt khÈu lµ c¸ch thøc tËn dông nh÷ng lîi thÕ so s¸nh , tranh thñ søc mua lín trªn thÞ tr­êng thÕ giíi ®Ó tÝch tô vèn nh»m nhanh chãng më réng quy m« vµ n©ng cao tr×nh ®é s¶n xuÊt trong n­íc , t¹o thªm nhiÒu viÖc lµm vµ thu nhËp , t¨ng kh¶ n¨ng nhËp vËt t­ , thiÕt bÞ ®Ó t¹o ra nh÷ng hµng ho¸ , dÞch vô cã gi¸ trÞ gia t¨ng lín , chÊt l­îng cao , cã søc c¹nh tranh m¹nh c¶ trªn thÞ tr­êng néi ®Þa vµ trªn thÞ tr­êng thÕ giíi , ®¸p øng nhu cÇu s¶n xu¸t cña nh©n d©n. §Ó thùc hiÖn thµnh c«ng chiÕn l­îc h­íng vÒ xuÊt khÈu , ph¶i t¹o ®­îc sù tin cËy trong quan hÖ quèc tÕ trong ba mÆt :thanh to¸n b»ng ngo¹i tÖ , tromg viÖc thùc hiÖn c¸c hîp ®ång bu«n b¸n , trong viÖc ®¶m b¶o phÈm chÊt cña hµng ho¸. §Æc biÖt chó träng kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm. H­íng vÒ xuÊt khÈu ph¶i ®i ®«i víi khuyÕn khÝch ph¸t triÓn m¹nh vµ b¶o hé ®óng møc s¶n xuÊt néi ®Þa , kh«ng ®Ó hµng ngo¹i nhËp lËu trµn lan, bãp chÕt hµng néi , khiÕn s¶n xuÊt trong n­íc bÞ gi¶m sót , hoÆc ®×nh ®èn , ng­êi lao ®éng mÊt hÕt c«ng ¨n viÖc lµm vµ thu nhËp §èi víi nh÷ng n­íc nghÌo nh­ nø¬c ta , viÖc më cöa ®Ó thu hót nguån lùc vÒ vèn , c«ng nghÖ , kinh nghiÖm qu¶n lý tõ n­íc ngoµi l¹i cµng cã ý nghÜa quan träng .Nh÷ng nguån lùc huy ®éng tõ bªn ngoµi sÏ gãp phÇn t¹o ra lùc l­îng s¶n xuÊt míi , n¨ng suÊt lao ®éng cao h¬n ®¶m b¶o cho sù ph¸t triÓn th¾ng lîi cña ®Êt n­íc .VÒ mÆt QHSX, ®iÒu ®ã cã nghÜa lµ rót ng¾n sù ph¸t triÓn cã tÝnh chÊt tuÇn tù theo tiÕn tr×nh lÞch sö. §Èy nhanh qu¸ tr×nh x©y dùng nÒn kinh tÕ theo ®Þnh h­íng XHCN.Do vËy cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch th«ng tho¸ng ®Ó thu hót c¸c nguån lùc ®ã, vµ biÕn chóng thµnh nh©n tè tÝch cùc , gãp phÇn thóc ®Èy n¨ng lùc vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc. ViÖc më cöa héi nhËp víi bªn ngoµi theo ph­¬ng ch©m ®a d¹ng ho¸ , ®a ph­¬ng ho¸ c¸c h×nh thøc vµ quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i ®ßi hái ph¶i ®¸p øng c¸c nhu cÇu lîi Ých cña c¸c bªn ®èi t¸c , phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ , mÆt kh¸c ®ßi hái ph¶i ®¶m b¶o phôc vô cho nhu cÇu lîi Ých quèc gia , d©n téc ®¶m b¶o cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn bÒn v÷ng.Trong qu¸ tr×nh héi nhËp më cöa ph¶i t¨ng c­êng n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý, c«ng t¸c kiÓm tra gi¸m s¸t cña nhµ n­íc nh»m kh¾c phôc nh÷ng mÆt tiªu cùc do më cöa g©y ra, còng nh­ hoµn thiÖn hÖ thèng luËt ph¸p ®Ó khai th¸c tèi ­u c¸c nguån lùc bªn ngoµi vµ ph¸t huy cã hiÖu qu¶ nguån lùc bªn trong, ®¸p øng kÞp thêi c¸c nhu cÇu ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. *)Më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ ®èi ngo¹i . LÞch sö ®· kh¼ng dÞnh kh«ng mét n­íc nµo khÐp kÝn nÒn kinh tÕ cña n­íc m×nh. Trong ®iÒu kiÖn quèc tÕ ho¸ ®êi sèng kinh tÕ vµ ph¸t triÓn cña khoa häc kü thuËt , më cöa nÒn kinh tÕ nh»m thu hót nguån lùc ph¸t triÓn tõ bªn ngoµi vµ ph¸t huy lîi thÕ kinh tÕ trong n­íc lµm thay ®æi m¹nh mÏ vÒ tr×nh ®é c«ng nghÖ , c¬ cÊu ngµnh vµ s¶n phÈm, më réng ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ , t¨ng c­êng liªn doanh liªn kÕt , hîp t¸c , lµ c¬ së ®Ó kÝch thÝch s¶n xuÊt trong n­íc v­¬n lªn kÞp tr×nh ®é thÕ giíi, ®¶m b¶o hiÖu qu¶ vµ søc c¹nh tranh nÒn kinh tÕ , t¨ng c­êng tÝnh ®éc lËp vµ phô thuéc lÉn nhau , trªn nguyªn t¾c b×nh ®¼ng cïng cã lîi . Trong quan hÖ ®èi ngo¹i ph¶i ®a d¹ng ho¸ c¸c lÜnh vùc , c¸c ngµnh , c¸c bªn vµ c¸c h×nh thøc .Yªu cÇu ®ã ®ßi hái bøc thiÕt ph¶i cã sù æn ®Þnh vµ nhÊt qu¸n luËt ph¸p, sù æn ®Þnh kinh tÕ chÝnh trÞ , x· héi dÆc biÖt n©ng cao vai trß cña tµi chÝnh , ng©n hµng c¬ së h¹ tÇng vµ dÞch vô ,còng nh­ kiÕn thøc cho c¸n bé vÒ quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ . *)Kh«ng ngõng n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt ,v¨n ho¸ tinh thÇn cña nh©n d©n. §©y lµ nhiÖm vô ph¶n ¸nh môc ®Ých cuèi cïng cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ . Ph¸t triÓn vµ t¨ng c­êng kinh tÕ g¾n h÷u c¬ víi tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi nh»m lµm cho mçi thµnh viªn trong x· héi tho¶ m·n ngµy cµng t¨ng c¸c nhu cÇu vËt chÊt vµ v¨n ho¸ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho sù ph¸t triÓn tù do vµ toµn diÖn cña mçi ng­êi. ii.Thực trạng của vấn đề và giải pháp MÆc dï cã nhiÒu cè g¾ng trong ®æi míi ,nh­ng n­íc ta vÉn kh«ng thÓ kh«ng m¾c nh÷ng thiÕu sãt sai lÇm mang tÝnh c¬ b¶n , do vËy chóng ta cÇn ph¶i ®Ò ra nh÷ng gi¶i ph¸p ®óng ®¾n nh»m kh¾c phôc nh÷ng sai lÇm trªn, ®­a kinh tÕ n­íc ta tiÕn kÞp víi thÕ giíi. 1-VÒ n«ng nghiÖp. KÕt qu¶ nghiªm cøu , triÓn khai vµ ®­a tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt kh«ng t­¬ng øng víi tiÒm n¨ng vµ rÊt kh¸c biÖt ë hai miÒn Nam, B¾c. Tuy chØ chiÕm 1/4 vÒ sè l­îng vµ gÇn 1/3 vÒ lùc l­îng lao ®éng so víi miÒn b¾c , song c¸c c¬ quan nghiªm cøu gièng lóa ë nam bé ,tõ n¨m 1991-1995, ®· t¹o ra 70% sè gièng lóa ®­îc c«ng nhËn më réng trong s¶n xuÊt vµ gÇn 80% sè gièng lóa ®­îc phÐp khu vùc ho¸. Nh­ vËy vÊn ®Ò næi cém rót ra tõ thùc tr¹ng trªn lµ hÖ thèng nghiªm cøu øng dông vµo s¶n xuÊt ë c¸c ®Þa ph­¬ng. TiÕp theo lµ vÒ lùc l­¬ng c¸n bé khoa häc c«ng nghÖ .Khoa häc c«ng nghÖ kh«ng tù nã trë thµnh hiÖn thùc .Vai trß ®éng lùc cña nã chØ ®­îc ph¸t huy khi cã nh÷ng ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh , trong ®ã tr­íc hÕt ph¶i kÓ ®Õn yÕu tè con ng­êi . Khi ®Ò cËp ®Õn khoa häc kü thuËt víi tÝnh c¸ch lµ mét ph­¬ng tiÖn quan träng ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi , F.¨nghen ®· nhÊn m¹nh tÝnh thiÕt yÕu cña sù ph¸t triÓn mét c¸ch t­¬ng xøng n¨ng lùc cña con ng­êi sö dông nh÷ng ph­¬ng tiÖn ®ã .N¨ng lùc ®ã kh«ng chØ lµ sù s¸ng t¹o ra søc m¹nh cña khoa häc c«ng nghÖ , mµ cßn lµ kh¶ n¨ng sö dông vµ chuyÓn ho¸ nã thµnh ®éng lùc cña sù ph¸t triÓn NÕu khoa häc c«ng nghÖ ®ãng vai trß ®éng lùc , lµ ®Çu tÇu thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt n­íc th× ®éi ngò c¸n bé khoa häc c«ng nghÖ chÝnh lµ lùc l­îng vËn hµnh nguån ®éng lùc ®ã.Sù lín m¹nh cña lùc l­îng nµy ®Æc biÖt quan träng trong b­íc chuyÓn nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp sang nÒn kinh tÕ c«ng nghiÖp, h¬n n÷a trong qu¸ tr×nh tiÕp cËn vµ b¾t nhÞp víi nÒn kinh tÕ tri thøc ®ang gÇn Thùc tÕ cho thÊy , hÇu hÕt c¸c vïng n«ng th«n , nhÊt lµ miÒn nói, ®ang rÊt thiÕu c¸n bé khoa häc c«ng gnhÖ, ng­êi ta tÝnh r»ng ®Ó vïng ®ång b»ng s«ng cöu long ®¹t ®­îc con sè lý t­ëng vÒ mËt ®é kü s­ trªn diÖn tÝch canh t¸c nh­ n«ng tr­êng s«ng hËu (1kü s­/40ha vµ 1th¹c sü/1100ha) th× tr­êng ®¹i häc CÇn Th¬ (mçi n¨m ®µo t¹o 640 sinh viªn) ph¶i mÊt 141 niªn kho¸ .Cßn nÕu ë møc 1 kü s­ /x· th× tr­êng nµy còng mÊt Ýt nhÊt hai niªn kho¸ ®Ó ®µo t¹o míi lÊp ®­îc kho¶ng trèng mªnh m«ng ®ã . Râ rµng t×nh tr¹ng máng vÒ lùc l­îng , thiÕu hôt vÒ ®éi ngò kÕ cËn, kh«ng cã c¬ chÕ hîp lý ®Ó sö dông c¸n bé khoa häc c«ng nghÖ ®Æt ra bøc xóc trong khu vùc n«ng nghiÖp , n«ng th«n.§ã thùc sù lµ mét th¸ch thøc , bëi v× kh«ng thÓ nãi ®Õn c«ng gnhiÖp ho¸ , hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc trong thêi ®¹i v¨n minh trÝ tuÖ , thêi ®¹i sinh th¸i ho¸ mµ thiÕu ®éi ngò c¸n bé khoa häc giái TiÕp ®Õn lµ vÊn ®Ò vÒ thÞ tr­êng khoa häc , c«ng nghÖ ë n«ng th«n . Trong b­íc chuyÓn nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp n«ng th«n sang s¶n xuÊt hµng ho¸ nhu cÇu vÒ khoa häc c«ng nghÖ ë khu vùc nµy trong thêi gian gÇn ®©y lµ mét ®Ò tµi kh¸ lín. §Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng , ng­êi lao ®éng kh«ng nh÷ng b­íc ®Çu tù gi¸c chÊp nhËn mµ cßn chñ ®éng ®ßi hái tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ. 2-VÒ chÝnh trÞ . NhiÖm vô chÝnh trÞ quan träng nhÊt cña ®¶ng ta trong thêi kú nµy lµ x©y dùng vµ më réng khèi ®¹i ®oµn kÕt toµn d©n, ®éng viªn mäi thµnh phÇn mäi tÇng líp nh©n d©n trong n­íc vµ ng­êi VN sinh sèng ë n­íc ngoµi ®ång t©m nhÊt trÝ,nç lùc phÊn ®Êu gãp phÇn ®Èy tíi mét b­íc CNH-H§H ®Êt n­íc. Muèn vËy ph¶i x©y dùng ®¶ng thËt trong s¹ch, v÷ng m¹nh, cã b¶n lÜnh chÝnh trÞ thËt v÷ng vµng , tÇm nh×n s©u réng ,tæ chøc chÆt chÏ , nghiªm minh, n¨ng lùc l·nh ®¹o giái, ®Ò ra vµ thùc hiÖn nh÷ng ®­êng lèi, chÝnh s¸ch®óng ®¾n, gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ x· héi, tranh thñ thêi c¬ ®Èy m¹nh ph¸t triÓn kinh tÕ , ®­a ®Êt n­íc v­ît qua mäi khã kh¨n thö th¸ch , trë thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp tromg vßng ba thËp kû tíi.C¸n bé ®¶ng viªn ph¶i cã gi¸c ngé s©u s¾c vÒ lý t­ëng, võa cã kiÕn thøc vµ n¨ng lùc chuyªn m«n, g­¬ng mÉu, s¸ng t¹o, cÇn kiÖm trong lao ®éng , s¶n xuÊt vµ trong sinh ho¹t, biÕt tæ chøc vµ vËn ®éng nh©n d©n thùc hiÖn tèt ®­êng lèi, chÝnh s¸ch cña ®¶ng vµ nhµ n­íc. CÇn tËp trung nghiªm cøu x¸c ®Þnh ®óng vai trß, chøc n¨ng nhiÖm vô cña nhµ n­íc trong c¬ chÕ míi. Trªn c¬ së ®ã chÊn chØnh, ®æi míi tæ chøc vµ c¬ chÕ ho¹t ®éng cña bé m¸y nhµ n­íc, lµm cho bé m¸y gän nhÑ, trong s¹ch, c¸n bé tinh th«ng nghiÖp vô, tËn tuþ víi c«ng viÖc, lµm viÖc cã hiÖu lùc vµ hiÖu qu¶. Kiªn quýªt bµi trõ n¹n tham nhòng, thãi xa ho¸ , l·ng phÝ tÖ quan liªu, øc hiÕp d©n, t×nh tr¹ng thiÕt lËp kû luËt , kû c­¬ng ®ang g©y ra thÊt tho¸t nghiªm träng, lµm xãi mßn lßng tin nh©n d©n, lµm suy yÕu khèi thèng nhÊt ý chÝ vµ hµnh ®éng cña nh©n d©n . Ph¶i coi vÊn ®Ò x©y dùng giai cÊp c«ng nh©n vµ c«ng t¸c c«ng ®oµn lµ mét nhiÖm vô träng t©m cña toµn ®¶ng toµn d©n trong thêi kú ph¸t triÓn míi,bëi v× chØ víi mét giai cÊp c«ng nh©n tr­ëng thµnh vÒ chÝnh trÞ , cã tr×nh ®é tæ chøc, kiÕn thøc vµ kü n¨ng nghÒ nghiÖp cao, míi cã thÓ lµ nßng cèt ®Ó liªn minh víi n«ng d©n trÝ thøc, tËp hîp vµ ®oµn kÕt c¸c thµnh phÇn kh¸c, phÊn ®Êu cho thµnh c«ng cña sù nghiÖp CNH-H§H. 3-VÒ c«ng nghÖ khoa häc. HiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc theo ®Þnh h­íng trªn ®©y vÒ thùc chÊt lµ qu¸ tr×nh ®Çu t­ theo chiÒu s©u ®Ó ph¸t triÓn c«ng nghÖ nh»m lµm thay ®æi c¨n b¶n c¬ cÊu cña nÒn kinh tÕ. Ngay trong giai ®o¹n ®Çu cña qu¸ tr×nh hiÖn ®¹i ho¸, ph¶i coi nguån nh©n lùc lµ yÕu tè quýªt ®Þnh. Ph¶i coi con ng­êi lµ môc ®Ých chø kh«ng ph¶i lµ ph­¬ng tiÖn, kh«ng hy sinh con ng­êi cho sù nghiÖp hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc , trong c¸c khÊu hao ph¶i tÝnh ®Õn khÊu hao con ng­êi. Theo tinh thÇn ®ã, gi¸o dôc khoa häc vµ c«ng nghÖ cã vai trß vµ vÞ trÝ cùc kú quan träng. Sù xuèng cÊp cña hÖ thèng gi¸o dôc trong thêi gian qua kÓ tõ khi nÒn kinh tÕ chuyÓn sang kinh tÕ thÞ tr­êngthÓ hiÖn sù hiÓu biÕt kÐm cái cña chóng ta vÒ nh÷ng th¸ch thøc cña thêi ®¹i, nÕu kh«ng cã nh÷ng biÖn ph¸p ®Æc biÖt ®Ó kh¾c phôc th× nã sÏ trë thµnh hiÓm ho¹ thËt sù ®èi víi t­¬ng lai cña ®Êt n­íc, tiÒn ®å cña d©n téc. Cïng víi gi¸o dôc, khoa häc còng lµ ®éng lùc cña qu¸ tr×nh hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, kh«ng chØ t¹o ra tri thøc míi ®Ó thóc ®Èy sù ph¸t triÓn mµ cßn cã nhiÖm vô ®Æt nãvµo vÞ trÝ nÒn t¶ng cña nh÷ng gi¸ trÞ v¨n ho¸ vµ ®¹o ®øc, b¶o ®¶m sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña ®Êt n­íc. C«ng nghÖ g¾n bã h÷u c¬ víi gi¸o dôc vµ khoa häc, lµ ®ßn mÈy m¹nh mÏ nhÊt ®­a c¸c thµnh tùu khoa häc vµ gi¸o dôc vµo cuéc sèng. Tõ l©u c«ng nghÖ ®· ®­îc c«ng nhËn lµ yÕu tè cùc kú quan träng trong x©y dùng tiÒm lùc kinh tÕ vµ thóc ®Èy sù t¨ng tr­ëng, lµ c¬ së ®Ó sö dông cã hiÖu qu¶ nhÊt c¸c nguån lùc cña quèc gia, gãp phÇn chñ yÕu t¹o nªn n¨ng xuÊt lao ®éng cao. V× nhiÒu nguyªn nh©n, VN ®· tôt hËu so víi c¸c n­íc trong khu vùc trªn nhiÒu ph­¬ng diÖn kinh tÕ, mµ thùc chÊt lµ tôt hËu vÒ kho¶ng c¸ch c«ng nghÖ.Do n¨ng lùc ®æi míi c«ng nghÖ cña ®Êt n­íc cßn nhiÒu h¹n chÕ, ®Ó ph¸t huy lîi thÕ cña ®Êt n­íc ®i sau trong mét thÕ giíi mµ tèc ®é ph¸t triÓn c«ng nghÖ míi ngµy cµng gia t¨ng, con ®­êng tèi ­u ®Ó hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc lµ chuyÓn h¼n sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa, ®Èy nhanh qu¸ tr×nh ®æi míi vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ. KÕ ho¹ch cña n­íc ta ®Õn n¨m 2000 lµ ph¶i tËp trung mäi nç lùc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh chuyÓn giao c«ng nghÖ tõ bªn ngoµi vµo th«ng qua c¸c luång chñ yÕu nh­ : ®Çu t­ trùc tiÕp víi 100% vèn n­íc ngoµi hoÆc liªn doanh , ®Æc biÖt chó ý ®Õn ®éi ngò chuyªn gia c«ng nghÖ VN ë n­íc ngoµi. Qu¸ tr×nh nµy cÇn ®­îc ®Èy nhanh h¬n n÷a, cô thÓ vµ thiÕt thùc h¬n, bëi c«ng nghÖ nãi chung lµ s¶n phÈm th­¬ng m¹i ,mét lo¹i hµng ho¸ ®Æc biÖt nhiÒu khi cã tiÒn vÞ tÊt ®· mua ®­îc. Cho nªn kh«ng thÓ hy väng t×m kiÕm c¸c c«ng nghÖ cÇn thiÕt ®Ó hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc theo lèi tù ph¸t mµ ph¶i tÝnh to¸n chu ®¸o c«ng nghÖ g× cÇn mua, c¸i g× cã thÓ tù lµm lÊy vµ ph¶i cã ®Çu t­ vèn, cã chÝnh s¸ch t­¬ng øng ®Ó t¹o ra n¨ng lùc c«ng nghÖ m«i sinh theo 4 cÊp ®é : kh¶ n¨ng thùc hµnh, kh¶ n¨ng lÜnh héi, kh¶ n¨ng thÝch øng vµ kh¶ n¨ng s¸ng t¹o. Trong h¬n hai n¨m qua, kÓ tõ khi luËt ®Çu t­ vµ ph¸p lÖnh chuyÓn giao c«ng nghÖ n­íc ngoµi vµo VN ®­îc ban hµnh, qu¸ tr×nh chuyÓn giao c«ng nghÖ theo mét nghÜa nµo ®ã còng diÔn ra ë n­íc ta nh­ng hÇu hÕt c¸c luång chuyÓn giao c«ng nghÖ míi chØ dõng ë møc chuyÓn dÞch kü thuËt vµ cã rÊt Ýt tr­¬ng hîp qu¸ tr×nh chuyÓn giao c«ng nghÖ diÔn ra ®óng nghÜa víi kh¸i niÖm nµy.Cã nhiÒu nguyªn nh©n song theo em, trë ng¹i chÝnh trªn con ®­êng chuyÓn giao c«ng nghÖ n­íc ngoµi vµo n­íc ta lµ m«i tr­êng thÓ chÕ cßn tï mï gi÷a cò vµ míi. Trong m«i tr­êng thÓ chÕ nh­ vËy, lîi nhuËn kh«ng sinh ra tõ n¨ng suÊt, chÊt l­îng nhê ®æi míi c«ng nghÖ vµ c¶i tiÕn qu¶n lý, mµ chñ yÕu tõ mua rÎ, b¸n ®¾t , trèn lËu thuÕ, lõa ®¶o. M«i tr­êng ®ã x« ®Èy con ng­êi ch¹y theo lîi Ých tr­íc m¾t vµ lèi sèng tiªu xµi l·ng phÝ, kh«ng khuyÕn khÝch ®Çu t­ dµi h¹n vµ do ®ã kh«ng thÓ khuyÕn khÝch chuyÓn giao c«ng nghÖ. 4-VÒ tµi nguyªn thiªn nhiªn vµ n¨ng l­îng. N­íc ta chËm ®Ò ra chiÕn l­îc n¨ng l­îng toµn diÖn vµ l©u dµi, phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña VN. Thùc tÕ cho thÊy, chóng ta chØ míi tËp trung ®Çu t­ cho thuû ®iÖn lín vµ dÇu khÝ, than coi nhÑ c¸c d¹ng n¨ng l­îng kh¸c. Thuû ®iÖn lín cÇn nhiÒu vèn , thi c«ng l©u vµ khã kh¨n vÒ kü thuËt, trong khi thuû ®iÖn võa vµ nhá vèn ®Çu t­ Ýt, thi c«ng nhanh, kü thuËt kh«ng phøc t¹p, ®éi ngò c¸n bé khoa häc kü thuËt còng nh­ thiÕt bÞ ta ®Òu cã trong n­íc. Theo thèng kª ch­a ®Çy ®ñ, ta cã h¬n 400 vÞ trÝ thuËn lîi cho viÖc x©y dùng c¸c tr¹m thuû ®iÖn víi c«ng suÊt 100k®Õn 20000k. NÕu tÝnh ®Õn viÖc x©y dùng c¶ nh÷ng tr¹m thuû ®iÖn c«ng suÊt d­íi 100k , sè l­îng sÏ cao lªn gÊp nhiÒu. C¸c tr¹m thuû ®iÖn nµy rÊt cÇn cho viÖc ch¹y m¸y b¬m n­íc, m¸y xay x¸t, chÕ biÕn n«ng s¶n thùc phÈm vµ th¾p s¸ng ë n«ng th«n vµ miÒn nói. Khai th¸c than vµ dÇu khÝ lµ cÇn thiÕt, ta cã thÓ khai th¸c trong quy m« lín vµ sö dông trùc tiÕp dÔ dµng,nh­ng nã ®ßi hái nhiÒu vèn, thêi gian vµ chóng kh«ng thÓ t¸i t¹o ®­îc , mµ tiÒm n¨ng cña ta vÒ than vµ dÇu má còng rÊt h¹n chÕ, ®iÒu kiÖn khai th¸c ë VN l¹i cã nhiÒu khã kh¨n, n¬i khai th¸c l¹i ë rÊt xa n¬i tiªu thô, than vµ dÇu má l¹i g©y « nhiÔm m«i tr­êng nÆng , kh«ng nh÷ng thÕ tr×nh ®é khoa häc c«ng nghÖ cña n­íc ta l¹i rÊt l¹c hËu g©y khã kh¨n rÊt lín cho viÖc khai th¸c. Do vËy, nªn ta kh«ng thÓ coi nhÑ viÖc khai th¸c vµ tËn dông c¸c d¹ng n¨ng l­îng kh¸c nh­: ¸nh s¸ng mÆt trêi, ®Þa nhiÖt khÝ sinh häc, giã,biÓn....®­îc t¸i t¹o th­êng xuyªn vµ ®­îc sö dông ë nhiÒu n¬i, kh«ng g©y « nhiÔm m«i tr­êng vµ rÊt thÝch hîp víi viÖc s¶n xuÊt ph©n t¸n, quy m« nhá ë VN. Tæn thÊt vµ l·ng phÝ trong khai th¸c vµ sö dông n¨ng l­îng cßn rÊt phæ biÕn vµ nghiªm träng nh­ t×nh tr¹ng khai th¸c than bÊt hîp ph¸p vµ bõa b·i cña mét sè “cai ®Çu dµi” vµ mét sè t­ nh©n, mét sè ngµnh ®Þa ph­¬ng ®· g©y lang phÝ lín vÒ tµi nguyªn vµ g©y khã kh¨n cho viÖc khai th¸c má sau nµy. C«ng t¸c vËn hµnh l­íi ®iÖn truyÒn t¶i ch­a tèt, hiÖn t­îng ch¸y biÕn thÕ, ®øt d©y vì sø....x¶y ra cßn nhiÒu, g©y mÊt ®iÖn ë nhiÒu khu vùc.Tæn thÊt ®iÖn n¨ng lín, cã n¬i lªn ®Õn 40%-50%, ®Æc biÖt lµ n¹n ¨n c¾p ®iÖn x¶y ra kh¸ phæ biÕnvµ nghiªm träng, chØ míi ®­îc kh¾c phôc rÊt Ýt. Nãi chung vÊn ®Ò tiÕt kiÖm n¨ng l­îng ch­a trë thµnh mét vÊn ®Ò quèc s¸ch nªn ®· ®Ó xÈy ra l·ng phÝ lín vÒ ®iÖn, x¨ng dÇu, than....ViÖc b¶o vÖ tµi nguyªn vµ b¶o vÖ m«i tr­êng cßn nhiÒu thiÕu sãt.Nh÷ng quy ®Þnh trong ph¸p lÖnh vµ nghÞ ®Þnh vÒ b¶o vÖ tµi nguyªn thiªn nhiªn còng ch­a ®­îc chÊp hµnh nghiªm chØnh, LuËt b¶o vÖ m«i tr­êng võa ®­îc ban hµnh còng ch­a ®i vµo cuéc sèng.T×nh h×nh trªn ®©y lµ ®¸ng lo ng¹i , cÇn cã nh÷ng gi¶y ph¸p kÞp thêi vµ cã hiÖu qu¶ ®Ó ®¶m b¶o v÷ng ch¾c vµ ngµy cµng tèt h¬n cho sù nghiÖp CNH-H§H tr­íc m¾t còng nh­ trong t­¬ng lai Thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu trªn ®©y trªn c¬ së tõng b­íc hiÖn ®¹i ho¸ ngµnh n¨ng l­îng, vµ b»ng c¸c gi¶i ph¸p chñ yÕu sau ®©y: Tr­íc hÕt ta cÇn x©y dùng chiÕn l­îc n¨ng l­îng toµn diÖn vµ l©u dµi, phï hîp víi ®Æc ®iÓm vµ nhu cÇu c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ë ViÖt Nam. Hai lµ, x©y dùng qui ho¹ch dµi h¹n vµ kÕ ho¹ch trung h¹n, ng¾n h¹n ®Ó thùc hiÖn chiÕn l­îc n¨ng l­îng. Ba lµ, ®Èy m¹nh c«ng t¸c nghiªn cøu khoa häc vµ øng dông c«ng nghÖ tiªn tiÕn trong viÖc th¨m dß, khai th¸c, chÕ biÕn c¸c tµi nguyªn n¨ng l­îng. Bèn lµ, nghiªn cøu ®Ó cã chÝnh s¸ch mÒm dÎo vÒ nhËp khÈu vµ xuÊt khÈu dÇu má, than, khÝ ®èt. ViÖc tiÕp tôc xuÊt khÈu dÇu th«, than (vµ sau nµy, c¶ khÝ ®èt) lµ cÇn thiÕt nh­ng cÇn n©ng cao chÊt l­îng than xuÊt khÈu vµ nhanh chãng x©y dùng nhµ m¸y läc dÇu vµ ho¸ dÇu ®Ó kh«ng ph¶i xuÊt dÇu th«, mµ xuÊt dÇu ®· läc vµ c¸c s¶n phÈm ®i theo chóng nÕu trong n­íc dïng kh«ng hÕt. N¨m lµ, ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé khoa häc kü thuËt ngang tÇm nhiÖm vô, duy tr× vµ ph¸t triÓn lùc l­îng c«ng nh©n kü thuËt n¨ng l­îng giái tay nghÒ, cã søc khoÎ vµ ®êi sèng ngµy cµng ®­îc c¶i thiÖn. Cã kÕ ho¹ch n©ng cao chÊt l­îng ®µo t¹o c¸c kü s­ ®Þa chÊt, má, dÇu khÝ, ®iÖn...., ®Èy m¹nh c«ng t¸c sau ®¹i häc ®Ó nhanh chãng h×nh thµnh mét ®éi ngò c¸n bé khoa häc kü thuËt vµ qu¶n lý tݪn kÞp tr×nh ®é thÕ giíi, mét ®éi ngò chuyªn gia ®ñ søc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò phøc t¹p vÒ khoa häc kü thuËt vµ qu¶n lý trong ngµnh n¨ng l­îng. S¸u lµ, ph¸t ®éng mét phong trµo quÇn chóng s©u réng l«i cuèn tÊt c¶ c¸c ngµnh, c¸c ®Þa ph­¬ng, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ vµ toµn d©n, toµn qu©n tham gia thùc hiÖn chiÕn l­îc vµ quy ho¹ch, kÕ ho¹ch vÒ n¨ng l­îng, ®ãng gãp trÝ tuÖ, c«ng søc vµ tiÒn vèn nh»m thùc hiÖn c¸c môc tiªu ®Ò ra cho tõng thêi kú, d­íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng vµ sù qu¶n lý cña chÝnh quyÒn, nh»m khai th¸c toµn diÖn vµ cã hiÖu qu¶ mäi d¹ng n¨ng l­îng, sö dông tiÕt kiÖm n¨ng l­îng vµ b¶o vÖ tèt tµi nguyªn m«i tr­êng: 5-VÒ m«i tr­êng. Trong qu¸ tr×nh tiÕp nhËn c«ng nghÖ tõ n­íc ngoµi, cÇn chó ý khÝa c¹nh nh©n v¨n kÌm theo x· héi, khuyÕn khÝch c«ng nghÖ kh«ng « nhiÔm, t¹o viÖc lµm mµ kh«ng h¹i søc khoÎ con ng­êi, quan t©m ®Õn ®iÒu kiÖn lao ®éng cña phô n÷, trÎ em, chó ý chia sÎ thµnh qu¶ cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cho n«ng th«n miÒn nói. ChÝnh s¸ch tiÕt kiÖm tµi nguyªn b¶o vÖ m«i tr­êng ph¶i ®­îc qu¸n triÖt trong viÖc lùa chän c¬ cÊu kinh tÕ, c¬ cÊu c«ng nghiÖp, nh»m gi¶m thiÓu chi phÝ n¨ng l­îng, chi phÝ vËt liÖu trªn mét ®¬n vÞ thu nhËp quèc d©n. C¸c ngµnh c«ng nghÖ cao cïng cÇn ®­îc ¸p dông ®Ó ®iÒu tra th¨m dß ph¸t hiÖn c¸c nguån tµi nguyªn míi, kh«i phôc c¸c m«i tr­êng ®· bÞ « nhiÔm vµ b¶o vÖ m«i tr­êng sinh th¸i. 6-VÒ c«ng b»ng x· héi. Trong hoµn c¶nh n­íc ta hiÖn nay, sù kÕt hîp hai mÆt ®ã vÊp ph¶i nh÷ng khã kh¨n kh«ng dÔ v­ît qua. Mét mÆt, chñ nghÜa bao cÊp võa b×nh qu©n, võa ®Æc quyÒn cßn ®Ó l¹i nhiÒu di chøng, kh«ng nh÷ng trong ®êi sèng vËt chÊt mµ c¶ trong ý thøc con ng­êi. MÆt kh¸c, qu¸ tr×nh chuyÓn sang kinh tÕ thÞ tr­êng,bªn c¹nh nh÷ng yÕu tè tÝch cùc cßn chøa kh«ng Ýt yÕu tè ®éc quyÒn, lòng ®o¹n, v« chÝnh phñ, tù ph¸t, lµm cho kinh tÕ thÞ tr­êng tuy cã kÝch thÝch tÝnh n¨ng ®éng cña con ng­êi trong ho¹t ®éng kinh tÕ, nh­ng còng t¹o nªn mét t©m lý x· héi cña lèi sèng h·nh tiÕn, ch¹y theo ®ång tiÒn mét c¸ch mï qu¸ng vµ v« sØ: “tiÒn lµ tiªn lµ phËt, lµ søc bËt tuæi trΔ “...tiÒn lµ tÊt c¶....” Chóng ta cÇn cã kinh tÕ thÞ tr­êng nh­ mét m«i tr­êng thuËn lîi cho c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ, nh­ng ®ã ph¶i lµ mét nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng v¨n minh, víi nh÷ng ho¹t ®éng sinh lîi thËt sù vµ ®­îc ph¸p luËt kiÓm so¸t chÆt chÏ, cã lîi cho quèc kÕ d©n sinh. H¬n n÷a, b¶n th©n kinh tÕ thÞ tr­êng kh«ng tù ®éng b¶o ®¶m cho c«ng b»ng x· héi. Ph¶i cã nh÷ng ®iÒu tiÕt cña x· héi th«ng qua nhµ n­íc ®Ó ph©n phèi l¹i nh÷ng kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh tÕ theo h­íng b¶o ®¶m c«ng b»ng x· héi ë møc cÇn thiÕt tèi thiÓu.ë n­íc ta, nh÷ng sù ®iÒu tiÕt nh­ vËy do nhiÒu nguyªn nh©n ch­a ®ñ m¹nh. Kh«ng thÓ ®ång ý víi quan niÖm cho r»ng nÕu coi träng c«ng b»ng x· héi th× khã lßng tËp trung c¸c nguån lùc bªn trong vµ bªn ngoµi ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ. §øng vÒ ng¾n h¹n th× nh­ vËy, nh­ng nÕu xÐt theo triÓn väng l©u dµi th× quan niÖm nµy rÊt cã h¹i. H·y lÊy mét vÝ dô: vÊn ®Ò ®Çu t­. TÊt nhiªn, tr­íc m¾t cÇn tËp trung phÇn lín c¸c nguån lùc rãt vµo gi¸o dôc, y tÕ, trî cÊp x· héi. Nh­ng, nÕu ngµy nay kh«ng ®Çu t­ thÝch ®¸ng cho nh÷ng lÜnh vùc nµy th× liÖu trong vßng 10 – 15 n¨m n÷a, chóng ta cã thÓ ®¶m b¶o nguån nh©n lùc cã chÊt l­îng cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ kh«ng? Hay lóc ®ã, nh©n lùc dåi dµo cña n­íc ta sÏ trë thµnh mét g¸nh nÆng, v× thÕ häc vÊn, thiÕu tr×nh ®é nghÒ nghiÖp, vµ kh«ng ®ñ søc khoÎ. §ã lµ ch­a nãi víi thùc tr¹ng ®ã, ®Êt n­íc sÏ kh«ng thÓ ph¸t triÓn nhanh, m¹nh, ®ñ søc tham gia sù c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t gi÷a c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi trong mét sù hßa mang tÝnh n¨ng ®éng m¹nh mÏ, nh­ng còng ®Çy th¸ch thøc ®èi víi n­íc nµo hôt h¬i trong cuéc ch¹y ®ua ®­êng dµi. Theo t­ duy kinh tÕ míi, ®Çu t­ cho c¸c lÜnh vùc x· héi còng lµ trùc tiÕp ®Çu t­ cho kinh tÕ, nhÊt lµ xÐt theo triÓn väng dµi h¹n. §Çu t­ cho cÊu tróc h¹ tÇng kh«ng thÓ chØ bã hÑp vµo nh÷ng cÊu tróc h¹ tÇng kinh tÕ mµ ph¶i më réng ra nh÷ng cÊu tróc h¹ tÇng x· héi mµ cèt lâi cña nã kh«ng cã g× kh¸c h¬n lµ con ng­êi PhÇn C Kết luận Đổi mới tư duy kinh tế, trau rồi chủ nghĩa Mác-Lênin ,tư tưởng Hồ Chí Minh là vấn đề quan trọng.Bài học kinh nghiệm sương máu của việc tiến hành “công nghiệp hoá xã hội chủ nghĩa” trong nhiều năm trước cho ta thấy rõ điều đó ViÖc ®Èy m¹nh CNH-H§H ®Êt n­íc tr­íc hÕt xuÊt ph¸t tõ môc tiªu, con ®­êng ®i tíi chñ nghÜa x· héi mµ ®¶ng vµ nh©n d©n ta lùa chän. ViÖc thiÕt kÕ thi c«ng vµ thùc hiÖn thµnh c«ng m« h×nh chñ nghÜa x· héi ë VN lµ mét qu¸ tr×nh phÊn ®Êu l©u dµi, gian khæ nh­ng nhÊt ®Þnh ph¶i lµm. Nã ®ßi hái toµn ®¶ng toµn d©n ta ®ång t©m hiÖp lùc, cã ®­êng ®i n­íc b­íc râ rµng, cã ý chÝ vµ b¶n lÜnh v÷ng vµng ®Ó s½ng sµng t¹o lËp, n¾m b¾t vµ vËn dông thêi c¬, v­ît qua th¸ch thøc, ®­a ®Êt n­íc v­ît lªn “s¸nh vaivíi c¸c c­êng quèc n¨m ch©u” nh­ B¸c Hå ®· nãi “c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ lµ m¬ ­íc ngµn ®êi cña «ng cha ta, lµ sù giao phã cña lÞch sö VN hµng ngµn n¨m v¨n hiÕn vµ hiÓn h¸ch chiÕn c«ng cho thÕ hÖ h«m nay tiÕp nèi thùc hiÖn b»ng ®­îc”, ®©y còng lµ kh¸t väng cña nh©n d©n ta hiÖn nay, mong muèn ®Êt n­íc ta cã tiÒm lùc to lín, ®ñ kh¶ n¨ng x©y dùng cuéc sèng Êm no h¹nh phóc,tù do cho toµn d©n, x· héi c«ng b»ng v¨n minh, b¶o vÖ v÷ng ch¾c nÒn ®éc lËp cña tæ quèc , héi nhËp víi céng ®ång quèc tÕ Thµnh c«ng trong qu¸ tr×nh ®æi míi ë VN nh÷ng n¨m qua ®· chøng minh tÝnh ®óng ®¾n cña nh÷ng b­íc ®Çu tiªn vµ høa hÑn nhiÒu tiÒm n¨ng cho ph¸t triÓn. Tuy nhiªn, v× lµ mét n­íc cã ®iÓm xuÊt ph¸t thÊp, vÉn cßn lµ n­íc nghÌo vµ m«i tr­êng sinh th¸i còng ë ng­ìng suy tho¸i, VN nhÊt thiÕt ph¶i theo ®uæi chiÕn l­îc : t¨ng tr­ëng nhanh vÒ kinh tÕ kÕt hîp víi bÒn v÷ng x· héi, b¶o vÖ m«i sinh, ®ång thêi gi÷ g×n b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc. Bªn c¹nh thËn lîi vÒ vÞ trÝ ®Þa lý ,mét phÇn vÒ tµi nguyªn thiªn nhiªn th× nguån lùc con ng­êi VN lµ yÕu tè quan träng nhÊt cho ph¸t triÓn. NÕu cã mét chiÕn l­îc dµi h¹n ®óng ®¾n cïng nh÷ng chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p h÷u hiÖu th× chÝnh nguån lùc nµy sÏ ®­a VN b¾t kÞp nhÞp ®iÖu ph¸t triÓn cña vïng Ch©u ¸ - Th¸i b×nh d­¬ng, vµ sÏ trë thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp míi theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa, s¸nh vai víi c¸c c­êng quèc tiªn tiÕn ë vïng nµy vµo nh÷ng n¨m 2002. Víi chÝnh s¸ch kinh tÕ míi cña Lª nin ch¾c ch¾n n­íc ta sÏ v÷ng b­íc v­ît qua thêi kú qu¸ ®é vµ tiÕn vµo thiªn niªn kû míi víi mét nÒn kinh tÕ phån thÞnh !!! Tµi liÖu tham kh¶o 1.C¸c m¸c- Anghen toµn tËp 2.S¸ch triÕt häc M¸c-Lª nin tËp I-II 3.§¶ng céng s¶n VN- v¨n kiÖn héi nghÞ lÇn thø V ban chÊp hµnh trung ­¬ng kho¸ VIII. 4.VÒ kinh tÕ thÞ tr­êng -§inh nguyªn khiªm-t¹p trÝ trao ®æi 5.Gi¸o tr×nh kinh tÕ chÝnh trÞ häc 6.LÞch sö c¸c häc thuyÕt kinh tÕ 7.Kinh tÕ thÞ tr­êng x· héi chñ nghÜa-M· hång nhµ xuÊt b¶n quèc gia 8.X©y dùng nÒn khoa häc tiªn tiÕn trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸-§Æng h÷u. 9.C«ng b»ng x· héi vµ sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ -Bïi §×nh Thanh. 10.§Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc- Vò HiÒn. 11.VÒ ph¹m trï c«ng nghiÖp ho¸-Mai H÷u Trùc. 12.C¸c thêi b¸o kinh tÕ VN.