Đề tài Hoàn thiện công tác xây dựng và quản lý quỹ tiền lương

hiÖp n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn. Quü tiÒn th­ëng lµ tæng sè tiÒn mµ doanh nghiÖp tr¶ cho ng­êi lao ®éng ngoµi tiÒn th­ëng, trî cÊp nh»m môc ®Ých n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng. Quü trî cÊp: Lµ tæng sè tiÒn mµ doanh nghiÖp tr¶ cho ng­êi lao ®éng ngoµi tiÒn l­¬ng, th­ëng. TiÒn trî cÊp cho ng­êi lao ®éng hiÖn nay gåm: trî cÊp khã kh¨n, trî cÊp sinh ®Î, trî cÊp èm ®au .v.v. 5/ý nghÜa, vai trß quü tiÒn l­¬ng trong doanh nghiÖp. §Êt n­íc ta chuyÓn dÇn tõ c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù ®iÒu tiÕt cña Nhµ n­íc, theo ®Þnh h­íng X· héi chñ nghÜa. §Ó ®øng v÷ng trong c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù c¹nh tranh khèc liÖt, gay g¾t th× c¸c doanh nghiÖp ph¶i t×m cho m×nh mét h­íng ®i ®óng míi cã thÓ ®øng v÷ng ®­îc. V× vËy c¸c nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp cÇn ph¶i t×m mäi biÖn ph¸p ®Ó h¹n chÕ tèi ®a c¸c chi phÝ ®ång thêi ph¶i t¨ng c­êng c¶i tiÕn mÉu m·, chÊt l­îng s¶n phÈm vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh nãi chung. Mét trong c¸c biÖn ph¸p ®Ó gi¶m c¸c chi phÝ s¶n xuÊt lµ ph¶i gi¶m chi phÝ tiÒn l­¬ng. Doanh nghiÖp kh«ng ngõng gi¶m gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm, gi¶m c¸c chi phÝ ®Çu vµo trong ®ã cã gi¶m chi phÝ vÒ tiÒn l­¬ng trªn mét ®¬n vÞ s¶n phÈm . §Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp th«ng th­êng chóng ta c¨n cø vµo chØ tiªu lîi nhuËn thu ®­îc, chØ tiªu chi phÝ tiÒn l­¬ng cña doanh nghiÖp trªn mét ®¬n vÞ s¶n phÈm vµ tæng quü l­¬ng cña doanh nghiÖp, thu nhËp b×nh qu©n cña mét lao ®éng lµ bao nhiªu, ®iÒu kiÖn lao ®éng, vÖ sinh vµ an toµn lao ®éng, c¸c chÕ ®é kh¸c do Nhµ n­íc quy ®Þnh. TÊt c¶ c¸c chØ tiªu ®ã tæng hîp l¹i míi cã thÓ ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña mét doanh nghiÖp. Trong c¸c chØ tiªu trªn th× chØ tiªu tæng quü l­¬ng vµ chi phÝ tiÒn l­¬ng trªn mét ®¬n vÞ s¶n phÈm lµ mét trong c¸c chØ tiªu ®­îc chó ý h¬n c¶. Bëi chØ tiªu nµy nãi lªn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp trong viÖc sö dông c¸c yÕu tè ®Çu vµo cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. NÕu mét doanh nghiÖp kh«ng x©y dùng vµ qu¶n lý tèt sè tiÒn l­¬ng th× doanh nghiÖp sÏ kh«ng ®øng v÷ng trong c¬ chÕ thÞ tr­êng bëi cã sù c¹nh tranh khèc liÖt vµ quy luËt tù ®µo th¶i. V× vËy viÖc x©y dùng vµ qu¶n lý quü tiÒn l­¬ng ®Æt ra nh­ mét vÊn ®Ò cÊp thiÕt ®èi víi tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng mäi yÕu tè s¶n xuÊt ®Òu trë thµnh hµng ho¸, søc lao ®éng cña con ng­êi còng lµ mét hµng ho¸ ®Æc biÖt. Do vËy th«ng qua viÖc tr¶ l­¬ng doanh nghiÖp thóc ®Èy, n©ng cao, ®éng viªn tinh thÇn lµm viÖc cña ng­êi lao ®éng, sö dông chÝnh x¸c tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng lµm ®ßn bÈy kinh tÕ cã hiÖu qu¶ nhÊt ®Ó n©ng cao ý thøc, tinh thÇn, th¸i ®é, tr¸ch nhiÖm cña ng­êi lao ®éng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. PhÇn II: Ph©n tÝch t×nh h×nh x©y dùng vµ qu¶n lý quü tiÒn l­¬ng t¹i c«ng ty vËt liÖu x©y dùng cÈm tr­íng thanh ho¸ I/Kh¸i qu¸t qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn xÝ nghiÖp vËt liÖu x©y dùng CÈm Tr­íng -Thanh Ho¸. 1/Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña xÝ nghiÖp. Tõ khi ®Êt n­íc chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù ®iÒu tiÕt cña Nhµ n­íc, c«ng cuéc ®æi míi vµ kiÕn thiÕt ®Êt n­íc ®· cã b­íc khëi s¾c vµ ph¸t triÓn, nhu cÇu vÒ vËt liÖu x©y dùng cña nh©n d©n ngµy mét gia t¨ng c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng. §Ó ®¸p øng nhu cÇu x©y dùng cña nh©n d©n, ®øng tr­íc t×nh h×nh ®ã xÝ nghiÖp g¹ch ngãi CÈm Tr­íng ®­îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh cña TØnh vµ chÞu sù qu¶n lý cña Së x©y dùng Thanh Ho¸. N¨m 1989 xÝ nghiÖp nhËp vµo xÝ nghiÖp VËt liÖu x©y dùng I theo quyÕt ®Þnh 17/UBTH vµ lµ ®¬n vÞ h¹ch to¸n ®éc lËp. Ngµy 18/09/1991, theo quyÕt ®Þnh 795/UBTH xÝ nghiÖp ®­îc t¸ch ra khái xÝ nghiÖp Liªn hiÖp VËt liÖu X©y dùng I thµnh ®¬n vÞ h¹ch to¸n ®éc lËp trùc thuéc Së x©y dùng Thanh Ho¸. XÝ nghiÖp cã nhiÖm vô tæ chøc s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng, g¹ch ngãi, vËt liÖu trang trÝ néi thÊt cã trô së t¹i x· §Þnh C«ng, Yªn §Þnh, Thanh Ho¸. 44 n¨m võa s¶n xuÊt, võa tÝch cùc ®Çu t­ më réng, tõ ®¬n vÞ s¶n xuÊt chñ yÕu b»ng thñ c«ng víi c«ng nghÖ cò l¹c hËu nay xÝ nghiÖp ®· trang bÞ ®­îc c«ng nghÖ c¬ khÝ ho¸ tõ kh©u khai th¸c ®Õn kh©u chÕ biÕn, t¹o h×nh. Tõ mét c¬ së, ®Õn nay ®· ph¸t triÓn thµnh 2 c¬ së: xÝ nghiÖp g¹ch ngãi CÈm Tr­íng vµ nhµ m¸y g¹ch Tuynel §«ng H­ng cã trô së t¹i x· §«ng H­ng, thµnh phè Thanh Ho¸. Tõ khi chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng, c¸c ®¬n vÞ tù h¹ch to¸n kinh doanh. §øng tr­íc yªu cÇu ®ã, xÝ nghiÖp tù ®æi míi ph­¬ng ph¸p qu¶n lý, do vËy nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®êi sèng cña c¸n bé c«ng nh©n ngµy mét n©ng cao, xÝ nghiÖp dÇn trang tr¶i ®­îc chi phÝ ban ®Çu. Hµng n¨m doanh thu, lîi nhuËn n¨m sau cao h¬n n¨m tr­íc. Tõ nay ®· cã kho¶ng h¬n 400 c¸n bé c«ng nh©n viªn víi c¸c phßng ban chøc n¨ng cã nhiÖm vô tham m­u gióp gi¸m ®èc thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý. B¶ng 1: Mét sè chØ tiªu ph¸t triÓn Doanh nghiÖp ChØ tiªu §¬n vÞ 1997 1998 1999 Gi¸ trÞ tæng s¶n l­îng Tr. ®ång 9131,518 8710,2 7777,759 Tæng doanh thu Tr. ®ång 8037,462 9073,7 8835,036 Nép ng©n s¸ch Tr. ®ång 375,6 395,7 349,065 Lîi nhuËn Tr. ®ång 14,6 133,765 151,567 Tæng quü l­¬ng Tr. ®ång 2064 2167 2188 Thu nhËp b×nh qu©n §ång 400.000 420.000 424.000 2/Chøc n¨ng vµ c¬ cÊu bé m¸y qu¶n lý cña xÝ nghiÖp. Bé m¸y cña c«ng ty ®­îc x©y dùng theo m« h×nh trùc tuyÕn chøc n¨ng ( qu¶n lý theo hai cÊp: xÝ nghiÖp vµ ph©n x­ëng ) c¸c phßng ban cã nhiÖm vô tham m­u gióp viÖc. §øng ®Çu xÝ nghiÖp lµ Ban gi¸m ®èc chØ ®¹o trùc tiÕp 4 phßng ban: phßng kinh doanh, phßng tæ chøc hµnh chÝnh, phßng kÕ to¸n tµi vô, phßng KH - KT, vµ hÖ thèng c¸c ph©n x­ëng. - Ban gi¸m ®èc: 1 gi¸m ®èc vµ 3 phã gi¸m ®èc ( 1 phã gi¸m ®èc phô tr¸ch §Þnh C«ng, 1 phã gi¸m ®èc phô tr¸ch nhµ m¸y g¹ch Tuynel, 1 phã gi¸m ®èc kiªm bÝ th­ §¶ng uû ) chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ mäi mÆt c«ng viÖc vµ toµn quyÒn quyÕt ®Þnh cho c¸c phßng ban vµ c¸c ph©n x­ëng. Gi¸m ®èc quyÕt ®Þnh chung cho mäi ho¹t ®éng cña xÝ nghiÖp. - Phßng kinh doanh: gåm 7 ng­êi, tham m­u gióp gi¸m ®èc trong viÖc qu¶n lý, ®iÒu hµnh ho¹t ®éng qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh, kiÓm tra c¸c ho¹t ®éng kinh doanh, tæ chøc tiÕp thÞ, thu thËp th«ng tin, tæ chøc b¸n hµng, t×m hiÓu diÔn biÕn thÞ tr­êng ®Ó tæ chøc kinh doanh cã hiÖu qu¶. - Phßng tæ chøc - hµnh chÝnh: gåm 6 ng­êi cã chøc n¨ng gióp gi¸m ®èc trong viÖc qu¶n lý lao ®éng, x©y dùng vµ hoµn thiÖn m« h×nh s¶n xuÊt kinh doanh, lùa chän, bè trÝ, s¾p xÕp lao ®éng. Phßng cã nhiÖm vô trùc tiÕp phô tr¸ch c«ng t¸c c¸n bé, tiÕp nhËn hay ®iÒu ®éng lao ®éng, c©n ®èi vµ ph©n phèi tiÒn l­¬ng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn, tæ chøc c«ng t¸c ®èi ngo¹i cña xÝ nghiÖp, tuyÓn chän lao ®éng. - Phßng kÕ to¸n: gåm 11 ng­êi tham m­u cho gi¸m ®èc chØ ®¹o h­íng dÉn, kiÓm tra vµ thùc hiÖn tèt c«ng t¸c kÕ to¸n tµi chÝnh cña xÝ nghiÖp, ®¸p øng ®Çy ®ñ tµi chÝnh phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp. Phßng cã nhiÖm vô chñ yÕu x©y dùng kÕ ho¹ch tµi chÝnh, ®Þnh møc chi phÝ. - Phßng kü thuËt: cã chøc n¨ng chØ ®¹o khai th¸c an toµn c¬ së vËt chÊt kü thuËt hiÖn cã, x©y dùng vµ tæ chøc chØ ®¹o thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh ®Çu t­ n©ng cÊp vµ hiÖn ®¹i ho¸ c¸c trang thiÕt bÞ, kiÓm tra, xö lý, thay thÕ c¸c trang thiÕt bÞ. -HÖ thèng ph©n x­ëng: gåm 3 ph©n x­ëng, ph©n x­ëng t¹o h×nh, ph©n x­ëng nung ®èt, ph©n x­ëng c¬ ®iÖn. N¬i ®©y trùc tiÕp diÔn ra qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm, trùc tiÕp qu¶n lý ®iÒu hµnh s¶n xuÊt. S¬ ®å bé m¸y cña xÝ nghiÖp. Gi¸m ®èc Phã gi¸m ®èc phô tr¸ch nhµ m¸y g¹ch Tuynel Phã gi¸m ®èc kiªm bÝ th­ §¶ng uû Phã gi¸m ®èc phô tr¸ch §Þnh c«ng Phßng Kinh doanh Tiªu thô Phßng tæ chøc hµnh chÝnh Phßng KÕ to¸n Tµi vô Phßng KH-KT vËt t­ Ph©n x­ëng nung ®èt ®Þnh c«ng Ph©n x­ëng c¬ ®iÖn Tuynel Ph©n x­ëng nung ®èt Tuynel Ph©n x­ëng t¹o h×nh Tuynel Ph©n x­ëng c¬ ®iÖn ®Þnh c«ng Ph©n x­ëng t¹o h×nh ®Þnh c«ng 3/§Æc ®iÓm lao ®éng cña xÝ nghiÖp. §Õn cuèi n¨m 1999 xÝ nghiÖp cã 430 lao ®éng trong ®ã 50 ng­êi thuéc lao ®éng gi¸n tiÕp vµ phôc vô chiÕm 11,63%, ®iÒu nµy cho thÊy lao ®éng qu¶n lý chiÕm tû träng trung b×nh. C¬ cÊu lao ®éng theo tr×nh ®é chuyªn m«n: do xÝ nghiÖp chuyªn s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng nªn lùc l­îng lao ®éng phÇn lín lµ lao ®éng trÎ ®­îc h×nh thµnh tõ nhiÒu nguån. B¶ng 2: C¬ cÊu lao ®éng theo tr×nh ®é chuyªn m«n Lao ®éng Tæng sè §¹i häc Trung häc C«ng nh©n kü thuËt Kh«ng ®µo t¹o Lµm viÖc v¨n phßng 50 12 38 0 0 C«ng nh©n s¶n xuÊt 380 0 15 35 330 Tæng sè 430 12 53 35 330 Ta thÊy lao ®éng cã tr×nh ®é §¹i häc t¹i xÝ nghiÖp lµ thÊp, chiÕm 2,7%, trong ®ã chñ yÕu tËp trung ë bé phËn l·nh ®¹o vµ khèi v¨n phßng. §iÒu nµy lµ hîp lý v× lao ®éng v¨n phßng lµ lao ®éng qu¶n lý do ®ã cÇn ph¶i cã tr×nh ®é cao míi ®¸p øng ®­îc yªu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh. C«ng nh©n s¶n xuÊt chñ yÕu lµ lao ®éng phæ th«ng ch­a qua ®µo t¹o, cßn c«ng nh©n kü thuËt chñ yÕu lµ s÷a ch÷a m¸y mãc, vËn hµnh ®iÖn, söa ch÷a nhá, c¬ khÝ, chØ cÇn tr×nh ®é trung cÊp lµ ®¸p øng ®­îc yªu cÇu. V× vËy hÖ sè l­¬ng b×nh qu©n cña lao ®éng khèi v¨n phßng cao h¬n so víi lao ®éng lµm viÖc t¹i c¸c ph©n x­ëng, v× lao ®éng khèi v¨n phßng gi÷ vai trß qu¶n lý cã ¶nh h­ëng quyÕt ®Þnh ®Õn kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. 4/§Æc ®iÓm kinh doanh vµ tÝnh chÊt ngµnh: C«ng ty vËt liÖu x©y dùng CÈm Tr­íng thuéc së x©y dùng Thanh Ho¸ lµ doanh nghiÖp chuyªn s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng, s¶n phÈm chñ yÕu lµ g¹ch x©y dùng, g¹ch chèng thÊm, chèng Èm, ngãi, kÝnh x©y dùng. Lµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt nªn xÝ nghiÖp tæ chøc h¹ch to¸n tõ kh©u ®Çu ®Õn kh©u cuèi. Trong mÊy n¨m gÇn ®©y, c«ng ty tù trang bÞ thªm d©y truyÒn nung ®èt g¹ch Tuynel nªn s¶n phÈm cña c«ng ty ngµy mét v­¬n ra xa. Tr­íc ®©y s¶n phÈm chñ yÕu cung cÊp cho c¸c vïng ven thµnh phè Thanh Ho¸, th× nay s¶n phÈm cña c«ng ty v­¬n ra ®Õn c¸c huyÖn trong toµn tØnh Thanh Ho¸ vµ mét phÇn xuÊt sang c¸c tØnh l©n cËn. C¸c s¶n phÈm cña c«ng ty ngµy cµng ®¸p øng nhu cÇu x©y dùng cña nh©n d©n kh«ng chØ sè l­îng mµ cßn c¶ chÊt l­îng cã uy tÝn lín trong ngµnh x©y dùng. Nguån thu chñ yÕu cña xÝ nghiÖp lµ tõ ho¹t ®éng b¸n hµng nªn c«ng ty tæ chøc mét m¹ng l­íi ®¹i lý vËt liÖu x©y dùng. ë nh÷ng n¬i trung t©m thµnh phè xÝ nghiÖp bè trÝ nhiÒu cöa hµng giíi thiÖu s¶n phÈm nh»m ®¸p øng ®­îc yªu cÇu x©y dùng cña thµnh phè. Do thÊy râ tÇm quan träng vµ nhu cÇu kiÕn thiÕt x©y dùng cña nh©n d©n, c«ng ty tõ ®Çu t­ mua s¾m c«ng nghÖ c¶i tiÕn kü thuËt, do vËy chÊt l­îng s¶n phÈm kh«ng ngõng n©ng cao. II/Ph©n tÝch c«ng t¸c x©y dùng quü l­¬ng t¹i xÝ nghiÖp vËt liÖu x©y dùng CÈm Tr­íng. 1/X©y dùng kÕt cÊu quü l­¬ng. Tæng quü l­¬ng cña xÝ nghiÖp bao gåm: quü l­¬ng c¬ b¶n, quü l­¬ng biÕn ®æi vµ quü l­¬ng phô cÊp. - Quü l­¬ng c¬ b¶n: ®­îc x¸c ®Þnh theo ®óng quy ®Þnh cña Nhµ n­íc, ®ã lµ toµn bé sè tiÒn mµ ng­êi lao ®éng nhËn ®­îc dùa trªn hÖ sè thang b¶ng l­¬ng. Quü l­¬ng nµy th­êng kh«ng biÕn ®éng trong kho¶ng thêi gian dµi. - Quü l­¬ng biÕn ®æi: lµ phÇn tiÒn l­¬ng tÝnh cho ng­êi lao ®éng g¾n víi kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp tõ c¸c thêi kú. PhÇn tiÒn l­¬ng biÕn ®æi th­êng xuyªn chiÕm tû lÖ Ýt h¬n nhiÒu so víi quü l­¬ng c¬ b¶n trong tæng quü l­¬ng cña xÝ nghiÖp, quü l­¬ng nµy phô thuéc vµo kÕt qu¶ kinh doanh. NÕu xÝ nghiÖp kinh doanh cã hiÖu qu¶ th× phÇn quü l­¬ng biÕn ®æi sÏ cao vµ ng­îc l¹i. Do ®Æc ®iÓm lµ mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt nªn phÇn quü l­¬ng biÕn ®æi céng víi quü phô cÊp chiÕm tû lÖ nhá trong tæng quü l­¬ng toµn doanh nghiÖp. PhÇn quü phô cÊp: Tæng tiÒn phô cÊp: Lµ sè tiÒn phô cÊp ph¶i tr¶ cho ng­êi lao ®éng bao gåm: phô cÊp ®éc h¹i, phô cÊp tr¸ch nhiÖm, phô cÊp ca 3, víi hÖ sè phô cÊp = 0,111 ®­îc chia ra: + Phô cÊp tr¸ch nhiÖm b»ng 0,04 ®­îc tÝnh nh­ sau: C«ng nh©n h­ëng phô cÊp X møc phô cÊp (0,2 X 50)+(43 X 0,17) = = 0,04 Tæng c«ng nh©n 430 Trong ®ã: 50 ng­êi h­ëng møc phô cÊp 0,2 43 ng­êi h­ëng phô cÊp 0,17 + Phô cÊp ®éc h¹i b»ng 0,05 ®­îc tÝnh nh­ sau: Møc phô cÊp cña c«ng nh©n lµm viÖc ®éc h¹i ®­îc tÝnh ë møc 2, th«ng t­ 20 L§TBXH - TC gåm : C«ng nh©n thî lß, ra lß g¹ch ngãi, c«ng nh©n nghiÒn than bét, thî hµn ®iÖn, l¸i m¸y ñi c¹p, vËn hµnh m¸y ®iÖn. C«ng nh©n h­ëng phô cÊp X 0,2 108 c«ng nh©n X 0,2 = = 0,05 Tæng c«ng nh©n 430 Trong ®ã: 108: lµ sè c«ng nh©n h­ëng trî cÊp 0,2: møc phô cÊp ®éc h¹i theo th«ng t­ 20 L§TBXH - TC +Phô cÊp lµm ®ªm ca 3:Phô cÊp lµm ®ªm ca 3 lµ 0,3. C«ng nh©n h­ëng phô cÊp X 0,3 30 c«ng nh©n X 0,3 = = 0,021 Tæng c«ng nh©n 430 Víi c¸ch tÝnh phô cÊp nµy ta thÊy xÝ nghiÖp VËt liÖu x©y dùng CÈm Tr­íng ®· thùc hiÖn ®óng nh÷ng quy ®Þnh cña Nhµ n­íc, ®¶m b¶o ®­îc nh÷ng ®iÒu kiÖn vËt chÊt cho ng­êi lao ®éng, t­¬ng øng víi tr¸ch nhiÖm, møc ®é ®éc h¹i mµ hä ®· bá ra trong qu¸ tr×nh lao ®éng. ChÝnh v× vËy ®· khuyÕn khÝch n©ng cao tr¸ch nhiÖm cña ng­êi lao ®éng. 2/X©y dùng quü l­¬ng. Tæng quü l­¬ng toµn xÝ nghiÖp bao gåm: phÇn tiÒn l­¬ng céng víi phÇn phô cÊp. Tæng quü l­¬ng cña xÝ nghiÖp Quü l­¬ng khèi ph©n x­ëng Quü l­¬ng khèi v¨n phßng Tæ XÕp dì Tæ Ph¬i ®¶o P. X C¬ ®iÖn P. X Nung ®èt P. X T¹o h×nh - §­îc chia ra c¸c phÇn nh­ sau: +Lao ®éng ®Þnh biªn b»ng 430 lao ®éng ( trong phÇn ®Þnh møc ) TLmin = TLmin ®.c X ( 1 + k ®.c ) Trong ®ã: k ®.c :hÖ sè ®iÒu chØnh TLmin ®.c : tiÒn l­¬ng tèi thiÓu ®iÒu chØnh. + Møc l­¬ng tèi thiÓu cña ®¬n vÞ ®­îc x¸c ®Þnh trong kho¶ng 144.000 ®ång ®Õn 302.000 ®ång, ®­îc tÝnh nh­ sau: k ®.c = K1 + K2 = 0,1 + 1 =1,1 + L­¬ng tèi thiÓu TLmin ®.c = 144.000 X ( 1 + 1,1 ) = 302.000 ®ång, ®¬n vÞ chän møc l­¬ng tèi thiÓu 187.200 ®ång. - Lao ®éng trong d©y truyÒn s¶n xuÊt kinh doanh = 320 ng­êi, hÖ sè b»ng 1,96. - Lao ®éng qu¶n lý b»ng 50 ng­êi, hÖ sè b»ng 2,8. - Lao ®éng phôc vô b»ng 3o ng­êi, hÖ sè 2,13. Lao ®éng bèc xÕp, tiÕp thÞ b»ng 30 ng­êi, hÖ sè 2,13. HÖ sè l­¬ng cÊp bËc cña ®¬n vÞ b×nh qu©n: ( 320 X 1,96) + ( 50 X 2,8) + ( 30 X 2,13 ) + ( 30 X 2,13 ) = 2,08 430 + C«ng thøc x¸c ®Þnh quü l­¬ng kÕ ho¹ch toµn xÝ nghiÖp : VKH = åCn X TLmin X(hÖ sè phô cÊp + hÖ sè l­¬ng b×nh qu©n cÊp bËc) X 12th = 430 X 187 X ( 2,08 + 0,111 ) X 12 = 2.116.400.800 Ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh quü l­¬ng dùa vµo hÖ sè phô cÊp vµ sè c«ng nh©n toµn xÝ nghiÖp ®· ph¶n ¸nh hao phÝ lao ®éng, ph­¬ng ph¸p nµy phï hîp víi ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, ®é chÝnh x¸c cao.Tuy nhiªn ph­¬ng ph¸p nµy chñ yÕu dùa vµo c¸c thang l­¬ng do Nhµ n­íc quy ®Þnh, ch­a ph¶n ¸nh, g¾n kÕt qu¶ lao ®éng còng nh­ s¶n l­îng cña xÝ nghiÖp. §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cña xÝ nghiÖp do xÝ nghiÖp tù x©y dùng x©y dùng sau ®ã ®­îc së lao ®éng; së Tµi chÝnh, thuÕ phª duyÖt vµ quyÕt ®Þnh. §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cña xÝ nghiÖp tÝnh cho 1.000 viªn g¹ch 2 lç Tuynel. VKH 2.116.400.800 §¬n gi¸ = = = 12.704,4 ® : 8h = 1.588,05 ®/giê å sè c«ng 166.588 c«ng 3/X©y dùng quü l­¬ng cho c¸c bé phËn. a/X©y dùng quü l­¬ng cho bé phËn lao ®éng gi¸n tiÕp. Bé phËn lao ®éng gi¸n tiÕp bao gåm c¸c phßng, ban: Ban gi¸m ®èc; phßng TC - HC; phßng kÕ to¸n tµi vô; phßng kinh doanh, phßng KH - KT. §èi víi bé phËn lao ®éng gi¸n tiÕp, viÖc x©y dùng quü l­¬ng theo hÖ sè møc l­¬ng ®­îc xÕp t¹i N§ 26/CP, võa theo kÕt qu¶ cuèi cïng cña tõng ng­êi, tõng bé phËn theo c«ng thøc: Ti = T1i + T2i Trong ®ã: Ti : lµ tiÒn l­¬ng ng­êi thø i ®­îc nhËn. T1i : tiÒn l­¬ng theo N§ 26/CP, cña ng­êi thø i ®­îc nhËn tÝnh theo c«ng thøc: T1i = ni x ti. Trong ®ã: ti : lµ suÊt l­¬ng ngµy theo N§ 26/CP cña ng­êi i. ni : sè ngµy c«ng thùc tÕ ng­êi thø i. T2i lµ tiÒn l­¬ng theo c«ng viÖc ®­îc giao g¾n víi møc ®é phøc t¹p, tr¸ch nhiÖm cña c«ng viÖc ®ßi hái møc ®é hoµn thµnh. C«ng viÖc vµ sè ngµy c«ng thùc tÕ cña ng­êi thø j kh«ng phô thuéc vµo hÖ sè l­¬ng ®­îc xÕp theo N§ 26/CP. ( i ä j ) Trong ®ã: Vt : lµ quü l­¬ng t­¬ng øng víi møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc cña bé phËn lµm l­¬ng thêi gian. Vc® : quü l­¬ng theo N§ 26/CP cña bé phËn lµm l­¬ng thêi gian tÝnh theo c«ng thøc: Vc® T1i : tiÒn l­¬ng theo N§ 26/CP cña tõng ng­êi lµm l­¬ng thêi gian. ni : sè ngµy c«ng lµm viÖc thùc tÕ ng­êi i. hi lµ hÖ sè tiÒn l­¬ng t­¬ng øng víi c«ng viÖc ®­îc giao, møc ®é phøc t¹p, tr¸ch nhiÖm cña c«ng viÖc ®ßi hái møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc cña ng­êi thø i ®­îc x¸c ®Þnh. Nh­ vËy quü l­¬ng cña bé phËn lao ®éng gi¸n tiÕp: Vgt L§VP Trong ®ã: Vgt : quü l­¬ng cña bé phËn lao ®éng gi¸n tiÕp. L§vp : sè lao ®éng gi¸n tiÕp. Ti : lµ tiÒn l­¬ng cña mét lao ®éng v¨n phßng ( gi¸n tiÕp ) Ph­¬ng ph¸p nµy thÓ hiÖn: võa ph¶n ¸nh møc ®é ®ãng gãp tr¸ch nhiÖm cña m×nh víi xÝ nghiÖp, võa ph¶n ¸nh ®óng theo N§ 26/CP. b/X¸c ®Þnh quü l­¬ng cho bé phËn lao ®éng trùc tiÕp: KÕt cÊu lao ®éng cña xÝ nghiÖp vËt liÖu x©y dùng CÈm Tr­íng gåm 2 bé phËn: Lao ®éng trùc tiÕp vµ lao ®éng gi¸n tiÕp. Do ®ã ta sÏ x¸c ®Þnh quü l­¬ng cho bé phËn lao ®éng trùc tiÕp: VTT = V - Vgt Trong ®ã: V: tæng quü l­¬ng n¨m kÕ ho¹ch toµn xÝ nghiÖp VTT : quü l­¬ng cña bé phËn lao ®éng trùc tiÕp. Vgt : quü l­¬ng cña bé phËn lao ®éng gi¸n tiÕp. Víi ph­¬ng ph¸p x¸c ®Þnh quü l­¬ng cho bé phËn lao ®éng trùc tiÕp trªn ta thÊy ph­¬ng ph¸p nµy hoµn toµn chÝnh x¸c, ®óng c¶ trong lý luËn vµ thùc tiÔn. Theo c¸ch x¸c ®Þnh nµy gióp cho viÖc tÝnh to¸n ®¬n gi¶n tr¸nh ®­îc sai sãt cã thÓ x¶y ra c/X©y dùng quü l­¬ng cho tõng ph©n x­ëng. Sau khi x¸c ®Þnh quü l­¬ng cho toµn bé khèi lao ®éng trùc tiÕp, xÝ nghiÖp sÏ x¸c ®Þnh ®­îc quü l­¬ng cho tõng ph©n x­ëng. C¨n cø vµo hÖ sè cÊp bËc, c«ng viÖc cña tõng ng­êi, sè ®iÓm ®ãng gãp ®Ó hoµn thµnh c«ng viÖc, ®Ó x¸c ®Þnh quü l­¬ng cho tõng ph©n x­ëng, tiÒn l­¬ng cña tõng ng­êi ®­îc tÝnh: Ti = (iЄ j) Trong ®ã: ®i : lµ sè ®iÓm ®¸nh gi¸ møc ®é ®ãng gãp ®Ó hoµn thµnh c«ng viÖc. ti : lµ hÖ sè cÊp bËc c«ng viÖc cña ng­êi thø i ®¶m nhËn. Ti : lµ tiÒn cña ng­êi thø i nhËn ®­îc. VSP: quü tiÒn l­¬ng s¶n phÈm tËp thÓ. TiÒn l­¬ng cña c¶ ph©n x­ëng: VPS = sè c«ng nh©n trong ph©n x­ëng Trong ®ã: VPS: lµ quü l­¬ng cña ph©n x­ëng. Ti: tiÒn l­¬ng cña ng­êi thø i. III/Ph©n tÝch c«ng t¸c qu¶n lý quü tiÒn l­¬ng t¹i xÝ nghiÖp VËt liÖu x©y dùng CÈm Tr­íng. 1/Ph­¬ng h­íng giao kho¸n quü l­¬ng ë xÝ nghiÖp. ViÖc giao kho¸n quü l­¬ng ë xÝ nghiÖp vËt liÖu x©y dùng CÈm Tr­íng chñ yÕu c¨n cø vµo c¸c yÕu tè: -C¨n cø vµo tæng quü l­¬ng n¨m kÕ ho¹ch. -C¨n cø vµo viÖc ph©n ®Þnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh . -C¨n cø vµo l­îng lao ®éng cÇn thiÕt, hÖ sè l­¬ng vµ c¸c lo¹i phô cÊp b×nh qu©n theo N§ 26/CP, hÖ sè l­¬ng chøc danh c«ng viÖc. -C¨n cø vµo viÖc x©y dùng quü l­¬ng cña xÝ nghiÖp. *Ph­¬ng ph¸p giao kho¸n: - XÝ nghiÖp giao ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cho tõng ph©n x­ëng trªn c¬ së ®ã xÝ nghiÖp sÏ x¸c ®Þnh tiÒn l­¬ng cho tõng ng­êi, tõng ph©n x­ëng. Sau ®ã céng tÊt c¶ l¹i ta sÏ ®­îc quü l­¬ng toµn xÝ nghiÖp. Quü l­¬ng C. ty vËt liÖu x©y dùng CÈm Tr­íng - Ph­¬ng ph¸p giao kho¸n cho bé phËn lao ®éng gi¸n tiÕp: C¨n cø vµo hÖ sè l­¬ng, møc ®é ®ãng gãp trong kÕt qu¶ s¶n xuÊt. Tr×nh tù giao kho¸n quü l­¬ng : Quü l­¬ng khèi v¨n phßng Quü l­¬ng khèi ph©n x­ëng P.X Lß nung P.X XÕp dì P.X Ph¬i ®¶o P.X T¹o h×nh P.X C¬ ®iÖn 2/Ph©n tÝch t×nh h×nh thanh to¸n tiÒn l­¬ng trong th¸ng ë xÝ nghiÖp VËt liÖu x©y dùng CÈm Tr­íng. X©y dùng dùa trªn nh÷ng quy ®Þnh chung cña Nhµ n­íc, xÝ nghiÖp thanh to¸n tiÒn hµng th¸ng cho ng­êi lao ®éng, c¨n cø vµo kÕt qu¶ lao ®éng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt. T¹i c«ng ty tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng qua mét vßng vµo ngµy 15 hµng th¸ng. a/Ph©n tÝch c«ng t¸c thanh to¸n tiÒn l­¬ng th¸ng cho bé phËn lao ®éng trùc tiÕp. Doanh nghiÖp thùc hiÖn viÖc tr¶ l­¬ng ®èi víi ng­êi lao ®éng lµm l­¬ng kho¸n, l­¬ng s¶n phÈm tËp thÓ th× viÖc tr¶ l­¬ng ®­îc thùc hiÖn theo c¸ch 2 lµ: Tr¶ l­¬ng theo hÖ sè cÊp bËc c«ng viÖc ®¶m nhËn mµ kh«ng theo hÖ sè l­¬ng ®­îc xÕp theo N§ 26/CP, vµ cho ®iÓm ®¸nh gi¸ møc ®é ®ãng gãp cña tõng c¸ nh©n ®Ó hoµn thµnh c«ng viÖc, viÖc x¸c ®Þnh tiÒn l­¬ng dùa vµo c«ng thøc sau: TJ = x ®i x ti (i j) Trong ®ã: TJ :lµ tiÒn l­¬ng ng­êi thø i. VSP: lµ quü l­¬ng s¶n tËt thÓ. n : sè l­îng thµnh viªn trong tËp thÓ. ti : hÖ sè cÊp bÊc c«ng viÖc cña ng­êi i ®­îc nhËn. ®i : lµ sè ®iÓm ®¸nh gi¸ møc ®é ®ãng gãp ®Ó hoµn thµnh c«ng viÖc cña ng­êi thø i - viÖc x¸c ®Þnh sè ®iÓm cña tõng ng­êi ®­îc ®¸nh gi¸ hµng ngµy th«ng qua viÖc xÐt, b×nh tËp thÓ cã tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ cô thÓ. ViÖc x¸c ®Þnh thêi ®iÓm cña tõng c«ng nh©n c¨n cø vµo sè l­îng, chÊt l­îng s¶n phÈm lµm ra cña tõng tæ theo sè ®iÓm tÝnh cho 1.000 vsp ë tõng cung ®o¹n nh­ sau: - Tæ t¹o h×nh: 17 ®iÓm/1.000viªn sp t¹o h×nh tÝnh cho g¹ch 2 lç. - Ph¬i ®¶o dån c¸ng: 6 ®iÓm/ 1.000 vsp VÝ dô: Trong 1 ngµy toµn tæ ph¬i ®¶o ®­îc 200.000 viªn g¹ch, th× tæng ®iÓm cña c¶ tæ lµ: 200.000 X 6 = 1.200 (®iÓm) 1.000 Tæ ph¬i ®¶o cã 25 c«ng nh©n th× ®iÓm cña mçi ng­êi lµ: 1.200 = 48 (®iÓm) 25 ViÖc tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng c¨n cø vµo tiªu chuÈn cã ®¸nh gi¸ cô thÓ: - §¶m b¶o n¨ng suÊt c¸ nh©n dÉn ®Õn ®¶m b¶o s¶n l­îng theo kÕ ho¹ch giao kho¸n c¶ th¸ng. - §¶m b¶o tû lÖ hao phÝ theo ®óng ®Þnh møc. - §¶m b¶o chÊt l­îng s¶n phÈm, chÊt l­îng c«ng viÖc. - §¶m b¶o giê c«ng, ngµy cµng cã Ých. - ChÊp hµnh nghiªm chØnh sù ph©n c«ng lao ®éng cña tõng ng­êi phô tr¸ch. - TiÕt kiÖm vËt t­, ®¶m b¶o an toµn, vÖ sinh lao ®éng. NÕu ®¶m b¶o ®ñ tiªu chuÈn trªn th× ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng h­ëng 100% , tiªu chuÈn nµo kh«ng ®¶m b¶o th× bÞ gi¶m trõ, tiªu chuÈn nµo v­ît th× t¨ng ®¬n gi¸, t¨ng thu nhËp. VÝ dô: B¶ng thanh to¸n tiÒn l­¬ng tr¶ theo s¶n phÈm ®­îc ¸p dông theo b¶ng tÝnh sau: B¶ng 3: B¶ng tÝnh l­¬ng tæ ph¬i ®¶o th¸ng 3/1999 (Phßng L§ - HC cung cÊp) Stt C«ng nh©n BËc l­¬ng HÖ sè tiÒn l­¬ng Tæng ®iÓm t.l­¬ng ph¶i tr¶ TJ = 1 Hµn thÞ Hoa 5/7 2,33 870 467.400 2 NguyÔn thÞ Vò 4/7 1,92 771 414.200 3 Ph¹m thÞ Th¬m 2/7 1,55 825 443.200 4 NguyÔn thÞ H­¬ng 3/7 1,72 855 459.300 5 Ph¹m thÞ HiÕu 2/7 1,55 872 468.500 6 TrÇn b¸ diÖn 4/7 1,92 716 484.600 7 Bïi thÞ Thuû 3/7 1,72 765 410.00 8 NguyÔn thÞ Loan 3/7 1,72 793 426.500 9 Vâ hång §øc 2/7 1,55 755 405.600 Ph­¬ng ph¸p tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm kh¾c phôc ®­îc t×nh tr¹ng ph©n phèi b×nh qu©n, kh«ng g¾n víi kÕt qña lao ®éng. Ph­¬ng ph¸p nµy ®¶m b¶o tÝnh d©n chñ, c«ng khai, viÖc doanh nghiÖp tr¶ l­¬ng c¨n cø vµo s¶n phÈm lµm ra g¾n liÒn víi tr¸ch nhiÖm cña tõng ng­êi, n©ng cao ý thøc, cã tÝnh ®Õn tr¸ch nhiÖm ®ãng gãp ®Ó hoµn thµnh c«ng viÖc cña tõng ng­êi. ViÖc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm gióp doanh nghiÖp gi¶m ®­îc tû lÖ hao hôt s¶n phÈm, tr­íc ®©y khi kh«ng ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm th× tû lÖ hao hôt 3%. Khi doanh nghiÖp ¸p dông tr¶ l­¬ng kho¸n th× tû lÖ hao hôt s¶n phÈm cßn 1%, c«ng nh©n thÊy tr¸ch nhiÖm cña m×nh tr­íc tËp thÓ, g¾n trùc tiÕp tr¸ch nhiÖm vµo s¶n phÈm lµm ra, lµm cho ng­êi c«ng nh©n v÷ng tin, yªn t©m víi kÕt qu¶ lµm ra. Tuy nhiªn, viÖc tr¶ l­¬ng nµy cßn cã ®iÒu ch­a hîp lý: Trong tiÒn l­¬ng cña ng­êi c«ng nh©n ®­îc lÜnh, ch­a tÝnh ®Õn tÊt c¶ c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn søc khoÎ, tÝnh tÝch cùc, phô cÊp ca 3, phô cÊp lµm thªm. ViÖc x¸c ®Þnh quü l­¬ng cña tõng ph©n x­ëng còng nh­ cña tõng c«ng nh©n vÉn ®­îc xÝ nghiÖp tÝnh dùa vµo ®¬n gi¸ giao kho¸n tiÒn l­¬ng. §©y lµ ®¬n gi¸ ®­îc x©y dùng ch­a cã c¬ së khoa häc vµ chØ dùa vµo nh÷ng kinh nghiÖm, ®­a ra ­íc l­îng. VÝ dô: * §¬n gi¸ giao kho¸n tæ t¹o h×nh. - S¶n l­îng giao kho¸n s¶n xuÊt = 2.300.000V, ®¬n gi¸ thanh to¸n = 4170®/ 1000 viªn. - Tû lÖ hao mßn lµ 0,5% ®¬n gi¸ thanh to¸n = 2000 ®/1000 viªn, ®¬n gi¸ tæng céng 6170 ®/ 1000 viªn. * §¬n gi¸ giao kho¸n tæ ph¬i ®¶o: - ChØ tiªu ®é Èm tõ 12 - 14% th× ®¬n gi¸ 3.319 ®/ 1000 viªn. - §é Èm nhá h¬n 12%, ®¬n gi¸ 3.350 ®/ 1000 viªn. - §é Èm lín h¬n 14%, ®¬n gi¸ 3.119 ®/1000viªn. ViÖc x¸c ®Þnh ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cã tÝnh ®Õn tû lÖ hao hôt, yÕu tè thêi tiÕt. Tuy nhiªn ch­a tÝnh ®Õn ®iÒu kiÖn lao ®éng, yÕu tè s¶n l­îng. XÝ nghiÖp giao ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cho tõng cung ®o¹n s¶n xuÊt, s¶n phÈm . T¹o h×nh ph¬i ®¶o xÕp goßng nung xuèng goßng Nh­ vËy quy tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm theo tõng cung ®o¹n víi viÖc giao kho¸n ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cho tõng cung ®o¹n kh¸c nhau, nh­ng s¶n l­îng xÝ nghiÖp chØ tÝnh ë ®Çu ra s¶n phÈm, tõ ®ã c¨n cø vµo tû lÖ hao phÝ tÝnh s¶n l­îng cho c¸c cung ®o¹n cßn l¹i ®Ó tÝnh tiÒn l­¬ng. Nh­ vËy ch­a s¸t víi thùc tÕ , chØ c¨n cø vµo tû lÖ hao phÝ, ch­a g¾n víi s¶n l­îng thùc tÕ ng­êi lao ®éng lµm ra. Do ®ã lµm cho tiÒn l­¬ng ch­a s¸t víi thùc tÕ s¶n phÈm ng­êi lao ®éng lµm ra. c/Ph©n tÝch c«ng t¸c thanh to¸n tiÒn l­¬ng cho bé phËn lao ®éng gi¸n tiÕp. Do ®Æc ®iÓm lao ®éng gi¸n tiÕp kh«ng ®Þnh møc ®­îc cô thÓ nh­ lao ®éng trùc tiÕp ( §Þnh møc th«ng qua khèi l­îng tiªu thô s¶n phÈm ) nªn xÝ nghiÖp ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng cho lao ®éng gi¸n tiÕp theo c¸ch kho¸n theo thêi gian cho toµn khèi v¨n phßng. §èi víi lao ®éng gi¸n tiÕp doanh nghiÖp lùa chän tr¶ l­¬ng theo 2 c¸ch: Tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng võa theo hÖ sè møc l­¬ng ®­îc xÕp t¹i N§ 26/CP, võa theo kÕt qu¶ cuèi cïng cña tõng ng­êi, tõng bé phËn. C«ng thøc tÝnh nh­ sau: Ti = T1i + T2i Trong ®ã: Ti : lµ tiÒn l­¬ng ng­êi thø i nhËn ®­îc. T1i : lµ tiÒn l­¬ng theo N§ 26/CP cña ng­êi thø i ®­îc tÝnh nh­ sau: T1i = ni + ti Trong ®ã: ti :lµ suÊt l­¬ng ngµy theo N§ 26/CP cña ng­êi i. ni : lµ sè ngµy c«ng thùc tÕ cña ng­êi thø i. T2i : tiÒn l­¬ng theo c«ng viÖc ®­îc giao víi møc ®é phøc t¹p, tÝnh to¸n nhiÖm vô cña c«ng viÖc, ®ßi hái møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc vµ sè ngµy c«ng thùc tÕ cña ng­êi i kh«ng phô thuéc vµo hÖ sè l­¬ng ®­îc xÕp theo N§ 26/CP. T2i = (iЄ j) Trong ®ã: Vt : lµ quü tiÒn l­¬ng t­¬ng øng víi møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc cña bé phËn l­¬ng thêi gian. Vc® : quü l­¬ng theo N§ 26/CP cña bé phËn lµm l­¬ng thêi gian, theo c«ng thøc: Vc® = hi :lµ hÖ sè l­¬ng t­¬ng øng víi møc ®é c«ng viÖc ®­îc giao thùc hiÖn quy ®Þnh chÕ ®é tr¶ l­¬ng theo c¸ch 2 gåm c¸c b­íc nh­ sau: - Thèng kª ph©n nhãm chøc danh vµ x¸c ®Þnh tiÒn l­¬ng theo N§ 26/CP cña tõng ng­êi. - X¸c ®Þnh quü l­¬ng ph©n phèi theo hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. - Ph­¬ng ph¸p tiÒn l­¬ng theo hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cho tõng ng­êi, tõng bé phËn. - LËp biÓu tæng hîp tiÒn l­¬ng cña tõng ng­êi nh­ sau: VÝ dô: B¶ng 4: B¶ng l­¬ng v¨n phßng c«ng ty, th¸ng 2/1999 ( bé phËn nh©n sù cung cÊp ) Chøc danh TiÒn l­¬ng theo N§ 26/CP TiÒn lÜnh HÖ sè l­¬ng TiÒn l­¬ng Gi¸m ®èc 4,6 662.400 120.000 = 2 782.400 PG§ - KÕ to¸n tr­ëng 3,94 567.400 90.000 = 1,5 657.400 Kü s­ chÝnh 3,82 550.000 60.000 = 1 610.000 1.779.800 å = 4,5 å 2.049.800 VÝ dô : B¶ng 5: B¶ng thanh to¸n tiÒn l­¬ng cho phßng tæ chøc hµnh chÝnh (3/1999) STT Hä vµ tªn HÖ sè l­¬ng c¬ b¶n Ngµy c«ng lµm viÖc HÖ sè l­¬ng chøc danh c«ng viÖc Tæng tiÒn lÜnh 1 Mai anh Lùc (TP) 2,98 26 3,28 472.320 2 NguyÔn thÞ ThiÖn (PP) 2,98 26 3,18 457.920 3 Lª thÞ Loan 2,81 26 2,81 404.640 4 NguyÔn thÕ H¶i 2,98 26 2,98 429.120 5 Hµ kim Ph­îng 1,78 26 1,78 256.320 6 TrÞnh thÞ H«ng 1,81 26 1,81 260.640 2.280.960 KÌm theo N§ 25 vµ 26/CP quy ®Þnh møc phô cÊp tr¸ch nhiÖm ®èi víi c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc. XÝ nghiÖp lµ doanh nghiÖp h¹ng 2 nªn phô cÊp tr­ëng phßng lµ 0,3 vµ phã phßng lµ 0,2. §Ó hiÓu râ h¬n vÒ c¸ch tÝnh l­¬ng ta lÊy vÝ dô cô thÓ, tiÒn l­¬ng cña Gi¸m ®èc L­u ngäc Lu©n: Víi hÖ sè l­¬ng theo N§ 25 vµ 26/CP, víi hÖ sè l­¬ng c¬ b¶n 4,6 nªn tiÒn l­¬ng theo N§ 26/CP . T1 = 4,6 X 144.000 = 662.400 ® T2 = (iЄ j) Vt : quü l­¬ng t­¬ng øng víi­ møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc thø i, quü l­¬ng th¸ng 2/1999: Vt = 2.102.227.500 ®. Tõ ®ã ta cã: 2 X 102.227.500 - 1.779.800 T2 = X 662.400 = 120.000 ( ®ång ) 1.779.800 VËy tæng tiÒn l­¬ng trong th¸ng Gi¸m ®èc Lu©n ®­îc lÜnh: + 120.000 = 782.400 (®ång) Doanh nghiÖp thanh to¸n tiÒn l­¬ng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn vµo c¸c ngµy 14 ®Õn 15 hµng th¸ng. §èi víi lao ®éng v¨n phßng th× phô cÊp chiÕm mét tû lÖ rÊt nhá trong tæng quü l­¬ng vµ hÖ sè phô cÊp kiªm nhiÖm ®­îc tÝnh lu«n vµo hÖ sè l­¬ng cÊp bËc. NhËn xÐt: C¸ch thanh to¸n tiÒn l­¬ng cho lao ®éng gi¸n tiÕp cã ­u ®iÓm ®óng theo quy ®Þnh, h×nh thøc tr¶ l­¬ng g¾n thêi gian, møc ®é ®ãng gãp, hoµn thµnh c«ng viÖc. Tuy nhiªn h×nh thøc trªn cßn ®iÒu ch­a hîp lý, ch­a g¾n víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cô thÓ, ch­a tÝnh ®­îc tiÒn l­¬ng theo c«ng viÖc ®­îc giao g¾n víi møc ®é phøc t¹p, tÝnh tr¸ch nhiÖm cña c«ng viÖc. d/§¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông quü tiÒn l­¬ng t¹i xÝ nghiÖp. §Ó ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông quü tiÒn l­¬ng ë xÝ nghiÖp cã hîp lý hay kh«ng ta xem xÐt møc ®é tiÕt kiÖm hay v­ît chi quü tiÒn l­¬ng do kh«ng thÓ ph©n tÝch ®­îc nhiÒu n¨m nªn chØ ph©n tÝch mét sè n¨m cô thÓ. §Ó ph©n tÝch t×nh h×nh tiÕt kiÖm hay v­ît chi quü tiÒn l­¬ng cña doanh nghiÖp ta ph¶i xem xÐt c¸c chØ tiªu sau: * X¸c ®Þnh møc tiÕt kiÖm v­ît chi t­¬ng ®èi, c«ng thøc x¸c ®Þnh : ∆Qt® = Quü l­¬ng thùc hiÖn - Quü l­¬ng kÕ ho¹ch Trong ®ã: ∆Qt® lµ møc tiÕt kiÖm ( v­ît chi ) tuyÖt ®èi tiÒn l­¬ng. * X¸c ®Þnh møc tiÕt kiÖm v­ît chi t­¬ng ®èi, c«ng thøc: ∆Qtng® = Quü l­¬ng thùc hiÖn X ISL - Quü l­¬ng kÕ ho¹ch Trong ®ã: ∆Qtng® lµ møc tiÕt kiÖm ( v­ît chi ) t­¬ng ®èi tiÒn l­¬ng. ISL: chØ sè s¶n l­îng so víi n¨m kÕ ho¹ch. Qua thèng kª c¸c n¨m 1997, 1998, 1999 ta sÏ ®¸nh gi¸ mét c¸ch ®óng ®¾n vÒ viÖc sö dông quü l­¬ng cña xÝ nghiÖp. B¶ng Th«ng qua b¶ng trªn ta thÊy møc t¨ng gi¶m tiÒn l­¬ng qua c¸c n¨m 1997, 1998, 1999 nh­ sau: N¨m 1997: - VÒ chi tiªu tiÕt kiÖm tuyÖt ®èi quü tiÒn l­¬ng toµn xÝ nghiÖp vµ c¸c bé phËn nh­ sau: ( ®¬n vÞ tÝnh lµ triÖu ®ång) + Toµn xÝ nghiÖp ∆QL§XN = 2064 - 2250 = -186 Trong ®ã: + TiÕt kiÖm quü v¨n phßng = 246 - 252 = -6 + TiÕt kiÖm quü ph©n x­ëng = 1818 - 1998 = -180 - VÒ chØ tiªu tiÕt kiÖm t­¬ng ®èi quü tiÒn l­¬ng toµn xÝ nghiÖp vµ c¸c bé phËn kh¸c nh­ sau: ( ®¬n vÞ tÝnh: triÖu ®ång ) + Toµn xÝ nghiÖp: ∆Qtng®xn : 2064 X 0,9797 - 2250 = -227,8992. + TiÕt kiÖm v¨n phßng: 246 X 0,9797 - 252 = -10,9938 + TiÕt kiÖm khèi ph©n x­ëng: 1818 X 0,9797 - 1998 = -216,9054 N¨m 1998: - TiÕt kiÖm tuyÖt ®èi xÝ nghiÖp: ( ®¬n vÞ tÝnh: triÖu ®ång ) ∆QT§XN = 2167 - 2360 = -193 Trong ®ã: +TiÕt kiÖm v¨n phßng: 246 - 252 = -6 + Khèi ph©n x­ëng: 1921 - 2108 = -187 - VÒ chØ tiªu tiÕt kiÖm t­¬ng ®èi: ( ®¬n vÞ: triÖu ®ång ) Toµn xÝ nghiÖp: ∆QTNG§XN = 2167 X 0,9645 - 2360 =-269,9285 Trong ®ã: +TiÕt kiÖm khèi v¨n phßng: 246 X 0,9645 - 252 = -14,7 + TiÕt kiÖm khèi ph©n x­ëng: 1921 X 0,9645 - 2108 = -255,1955 N¨m 1999: - VÒ chØ tiªu tiÕt kiÖm tuyÖt ®èi: ( ®¬n vÞ tÝnh: triÖu ®ång ) Toµn xÝ nghiÖp: ∆QT§XN = 2188 - 2280 = -92 Trong ®ã: + TiÕt kiÖm khèi v¨n phßng: 258 - 262 = -4 + TiÕt kiÖm khèi ph©n x­ëng: 1930 - 2018 = -88 - VÒ chØ tiªu t­¬ng ®èi: ∆QTNG§XN : Toµn xÝ nghiÖp : 2188 X 0,8992 - 2280 = -312,5504 Trong ®ã: + TiÕt kiÖm khèi v¨n phßng: 258 X 0,8992 - 262 = -30 + TiÕt kiÖm khèi ph©n x­ëng: 1930 X 0,8992 - 262 = -282,55 Qua ph©n tÝch ë trªn ta thÊy c¶ 3 n¨m gÇn ®©y: 1997, 1998, 1999 ë C«ng ty VËt liÖu x©y dùng CÈm Tr­íng ®Òu tiÕt kiÖm quü l­¬ng n¨m thùc hiÖn so víi kÕ ho¹ch, ®iÒu ®ã cho thÊy xÝ nghiÖp ®· sö dông hîp lý quü tiÒn l­¬ng. C¸c nguyªn nh©n cã thÓ dÉn ®Õn viÖc tiÕt kiÖm quü tiÒn l­¬ng chñ yÕu lµ do: trong nh÷ng n¨m 1997, 1998, 1999 c¬ cÊu lao ®éng toµn c«ng ty kh«ng cã sù biÕn ®éng nhiÒu. C«ng nh©n s¶n xuÊt khèi v¨n phßng 1999 tuy cã sù biÕn ®éng nh­ng sè l­îng lao ®éng t¨ng lªn kh«ng ®¸ng kÓ. Trong 3 n¨m s¶n l­îng cña c«ng ty lu«n gi¶m kÕ ho¹ch thùc hiÖn, kh«ng ®¹t so víi kÕ ho¹ch ®Æt ra; nguyªn nh©n do nhµ m¸y g¹ch Tuynel §«ng H­ng míi thµnh lËp n¨m 1995 , s¶n phÈm lµm ra ch­a tiªu thô m¹nh trªn thÞ tr­êng, h¬n n÷a lao ®éng toµn c«ng ty chñ yÕu lµ lao ®éng phæ th«ng ch­a qua tr­êng líp ®µo t¹o, s¶n phÈm x¸c ®Þnh chØ tiªu thô m¹nh vµo mïa x©y dùng nªn nh÷ng th¸ng ®Çu n¨m hÇu nh­ xÝ nghiÖp chØ tiªu thô ®­îc 50% - 60% khèi l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra. g/Ph©n tÝch mèi quan hÖ gi÷a tèc ®é t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng víi tèc ®é t¨ng tiÒn l­¬ng b×nh qu©n ë xÝ nghiÖp x©y dùng CÈm Tr­íng. Ph¶i ®¶m b¶o tèc ®é t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng nhanh h¬n tèc ®é t¨ng tiÒn l­¬ng b×nh qu©n, ®iÒu ®ã sÏ t¹o ®iÒu kiÖn vµ lµ c¬ së h¹ gi¸ thµnh s¶n xuÊt. BiÓu sau ta sÏ thÊy tèc ®é t¨ng tiÒn l­¬ng b×nh qu©n vµ t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. B¶ng 7: Tèc ®é t¨ng tiÒn l­¬ng b×nh qu©n vµ t¨ng n¨ng suÊt l. ®éng ChØ tiªu 1997 1998 1999 KH TH TH/KH % KH TH TH/KH % KH TH TH/KH % N¨ng suÊt lao ®éng (1000®/th¸ng) 40,82 40,98 100,39 58,62 59 100,64 60,08 60,1 100,03 TiÒn l­¬ng b×nh qu©n (ngh×n ®ång) 400 385 96,25 410 407 99,26 420 415 98,8 Qua b¶ng trªn ta thÊy n¨ng suÊt lao ®éng cã t¨ng lªn; n¨m 1997 n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng 0,39% so víi kÕ ho¹ch, n¨m 1998 tèc ®é t¨ng 0,64%, n¨m 1999 tèc ®é t¨ng 0,03%. Nh­ vËy trong 3 n¨m 1997, 1998, 1999 n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng lªn so víi kÕ ho¹ch chøng tá ý thøc, tr¸ch nhiÖm ng­êi c«ng nh©n trong viÖc chÊp hµnh quy ®Þnh cña xÝ nghiÖp, ý thøc tù chñ ngµy mét n©ng cao, ng­êi c«ng nh©n nhËn thøc râ tr¸ch nhiÖm cña m×nh víi tËp thÓ, víi doanh nghiÖp. Tuy vËy tiÒn l­¬ng trong 3 n¨m 1997, 1998, 1999 kh«ng ®¹t ®­îc so víi kÕ ho¹ch ®Ò ra; n¨m 1997 ®¹t 96,25%, n¨m 1998 ®¹t 99,26%, n¨m 1999 ®¹t 98,8%, Nguyªn nh©n trong 3 n¨m s¶n l­îng cña c«ng ty liªn tôc gi¶m do Nhµ m¸y míi thµnh lËp, s¶n l­îng lµm ra ch­a t¹o uy tÝn trªn thÞ tr­êng, c«ng t¸c qu¶n lý cßn nhiÒu h¹n chÕ, c¬ së h¹ tÇng tõng b­íc x©y dùng nªn g©y khã kh¨n cho c«ng t¸c bè trÝ kÕ ho¹ch s¶n xuÊt . Qua biÓu trªn ta thÊy c«ng t¸c tiÒn l­¬ng ®­îc thùc hiÖn tèt, tiÒn l­¬ng b×nh qu©n n¨m sau cao h¬n n¨m tr­íc. Tuy vËy, tiÒn l­¬ng b×nh qu©n thùc hiÖn ch­a ®¹t yªu cÇu so víi kÕ ho¹ch ®Ò ra. IV/§¸nh gi¸ hiÖu qu¶ x©y dùng qu¶n lý quü l­¬ng t¹i c«ng ty VËt liÖu x©y dùng CÈm Tr­íng. C«ng t¸c x©y dùng qu¶n lý quü tiÒn l­¬ng cã mèi quan hÖ phô thuéc lÉn nhau. NÕu c«ng t¸c x©y dùng quü l­¬ng dùa vµo nh÷ng c¨n cø cã tÝnh khoa häc, ®óng ®¾n thùc hiÖn mét c¸ch dÔ dµng sÏ ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cao. HiÖu qu¶ cña c«ng t¸c x©y dùng vµ qu¶n lý quü tiÒn l­¬ng t¹o ®éng lùc t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng ®¶m b¶o h¹n chÕ tèi ®a c¸c chi phÝ vÒ tiÒn l­¬ng, n©ng møc sèng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn vµ t¹o hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh. HiÖu qu¶ cña c«ng t¸c x©y dùng vµ qu¶n lý quü tiÒn l­¬ng ®­îc thùc hiÖn th«ng qua c¸c mÆt sau: 1/So s¸nh tiÒn l­¬ng b×nh qu©n gi· lao ®éng trùc tiÕp vµ lao ®éng gi¸n tiÕp trong xÝ nghiÖp. §èi víi khèi v¨n phßng, do xÝ nghiÖp ®· cã c¸ch x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng kh¸ phï hîp. C¨n cø vµo thang b¶ng l­¬ng do Nhµ n­íc quy ®Þnh, võa c¨n cø vµo tr¸ch nhiÖm vµ nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Ta cã thÓ thÊy ®­îc thu nhËp cña khèi v¨n phßng mÊy n¨m gÇn ®©y, n¨m 1997, 1998, 1999 B¶ng 9: So s¸nh tiÒn l­¬ng b×nh qu©n khèi v¨n phßng vµ khèi ph©n x­ëng. STT ChØ tiªu 1997 1998 1999 1 TiÒn l­¬ng b×nh qu©n khèi ph©x­ëng( 1000®/ng­êi/th¸ng) 380 395 405 2 TiÒn l­¬ng b×nh qu©n khèi v¨n phßng ( 1000®/ng­êi/th¸ng) 410 410 425 3 Tû lÖ tiÒn l­¬ng b×nh qu©n gi÷a 2 khèi (%) 107,89 103,79 104,9 Nguån : B¸o c¸o kÕt qu¶ 3 n¨m 1997, 1998, 1999 Qua biÓu trªn ta thÊy tiÒn l­¬ng b×nh qu©n cña khèi v¨n phßng lu«n cao h¬n tiÒn l­¬ng b×nh qu©n cña khèi ph©n x­ëng ( lao ®éng trùc tiÕp ) ®iÒu nµy hoµn toµn phï hîp vÒ xÝ nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh , lao ®éng s¶n xuÊt chñ yÕu lµ lao ®éng thñ c«ng chØ cã sù hao phÝ vÒ søc lùc. Ng­êi lao ®éng chØ cÇn cã søc khoÎ vµ thêi gian thùc tÕ ®Ó hoµn thµnh nhiÖm vô. Trong khi ®ã lao ®éng ë khèi v¨n phßng hä ph¶i ®µo t¹o nghiÖp vô phï hîp víi c«ng viÖc, ph¶i cã tr×nh ®é chuyªn m«n míi ®¸p øng ®­îc . H¬n n÷a phô cÊp ®éc h¹i, phô cÊp lµm ca 3 chiÕm mét tû lÖ rÊt nhá, ng­êi lao ®éng h­ëng l­¬ng tõ s¶n phÈm m×nh lµm ra nªn tiÒn l­¬ng cña khèi v¨n phßng ph¶i cao h¬n tiÒn l­¬ng cña khèi ph©n x­ëng §iÒu nµy hoµn toµn phï hîp víi yªu cÇu tr¶ l­¬ng ph¶i dùa trªn sè l­îng vµ chÊt l­îng cña lao ®éng. 2/Ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông thêi gian lao ®éng Ho¹t ®éng chñ yÕu cña xÝ nghiÖp lµ s¶n xuÊt , tæ chøc tiªu thô s¶n phÈm, vËt liÖu x¸c ®Þnh, ®¶m b¶o chÊt l­îng vµ sè l­îng s¶n phÈm ®¸p øng yªu cÇu cña ng­êi tiªu dïng, duy tr× vµ më réng tèt víi kh¸ch hµng, bëi vËy lao ®éng cña xÝ nghiÖp lu«n ®¶m b¶o ngµy c«ng lµm viÖc thùc tÕ. Mét chÕ ®é tiÒn l­¬ng c«ng b»ng, thÝch hîp, viÖc tr¶ l­¬ng ®Çy ®ñ vµ ®óng ®¾n sÏ t¹o ®iÒu kiÖn , t¹o ®éng lùc thóc ®Èy ng­êi lao ®éng tiÕt kiÖm thêi gian ®¶m b¶o ngµy c«ng vµ t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. T×nh h×nh sö dông thêi gian lµm viÖc chÕ ®é lµ mét trong nh÷ng nh©n tè cã t¸c ®éng ®Õn viÖc n©ng cao s¶n l­îng, më réng quy m«. ViÖc thùc hiÖn ®Çy ®ñ thêi gian lao ®éng cµng chøng tá c«ng ¨n viÖc lµm cña ng­êi c«ng nh©n ®­îc ®¸p øng. Cã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn viÖc t¨ng thu nhËp, t¨ng tiÒn l­¬ng ng­êi lao ®éng. §Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông thêi gian lµm viÖc ng­êi ta dïng hÖ sè sö dông thêi gian lµm viÖc K. TTT K = TC§ Trong ®ã: TTT; lµ ngµy c«ng lµm viÖc thùc tÕ. TC§ : ngµy c«ng lµm viÖc chÕ ®é. NÕu nh­ K cµng gÇn ®Õn 1 th× doanh nghiÖp sö dông lao ®éng cµng cã hiÖu qu¶, nÕu gÇn 0 th× doanh nghiÖp sö dông lao ®éng cña c«ng nh©n lµ l·ng phÝ, 0 < K < !. T×nh h×nh sö dông thêi gian lao ®éng ë xÝ nghiÖp VËt liÖu x©y dùng CÈm Tr­íng ®­îc thÓ hiÖn qua b¶ng sau: B¶ng 8: T×nh h×nh sö dông thêi gian lao ®éng t¹i c«ng ty trong n¨m 1997, 1998, 1999. ChØ Tiªu Khèi v¨n phßng Khèi ph©n x­ëng Toµn xÝ nghiÖp TC§ (ngµy) TTT (ngµy) K TC§ (ngµy) TTT (ngµy) K TC§ (ngµy) TTT (ngµy) K 1997 18250 15000 0,82 138700 126800 0,91 156950 141800 0,9 1998 18200 14900 0,81 137940 113240 0,82 156140 128140 0,82 1999 19133 15900 0,83 138320 114000 0,82 157453 129900 0,82 Ta thÊy ng­êi c«ng nh©n chÊp hµnh chÆt chÏ chÕ ®é thêi gian lµm viÖc, thêi gian lµm viÖc thùc tÕ chiÕm 80% ®Õn 90% so víi thêi gian chÕ ®é . Trong ®ã khèi ph©n x­ëng ( lao ®éng trùc tiÕp ) cao h¬n so víi lao ®éng gi¸n tiÕp ( lao ®éng v¨n phßng). Ng­êi lao ®éng chÊp hµnh ®óng quy ®Þnh vÒ thêi gian, ®i lµm ®Çy ®ñ, sè ngµy nghØ kh«ng cã viÖc lµm Ýt, viÖc lµm cña ng­êi lao ®éng ®­îc b¶o ®¶m, chøng tá chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng, n¨ng lùc qu¶n lý ®· ph¸t huy t¸c dông, lµm cho ng­êi lao ®éng h¨ng say lµm viÖc, v÷ng tin h¬n, t¹o sù g¾n bã víi tËp thÓ, víi doanh nghiÖp. Tuy nhiªn c«ng t¸c tiÒn l­¬ng t¹i c«ng ty cßn cã nh÷ng h¹n chÕ sau: + Trong c«ng t¸c x©y dùng quü tiÒn l­¬ng cÇn x¸c ®Þnh kÕ ho¹ch tiªu thô s¶n phÈm ®Ó tõ ®ã x¸c ®Þnh chÝnh x¸c quü tiÒn l­¬ng ®¹t vµ v­ît chØ tiªu ®Ò ra, kh«ng ngõng t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, t¨ng s¶n l­îng. + Trong c«ng t¸c qu¶n lý quü tiÒn l­¬ng : CÇn x¸c ®Þnh ®¬n gi¸ cao cho tõng c«ng ®o¹n s¶n xuÊt s¶n phÈm trªn c¬ së ¸p dông c¸c møc lao ®éng cã c¨n cø khoa häc ®Ó tõ ®ã x¸c ®Þnh ®­îc chÝnh x¸c quü tiÒn l­¬ng giao kho¸n cho mçi ph©n x­ëng, sau ®ã sÏ ph©n phèi cho tõng ng­êi lao ®éng mét c¸ch chÝnh x¸c theo sè l­îng, chÊt l­îng lao ®éng thùc tÕ. + X¸c ®Þnh quü tiÒn th­ëng, phô cÊp lµm ca, ®éc h¹i cho c«ng nh©n lao ®éng s¶n xuÊt. Trong doanh nghiÖp hÇu nh­ quü nµy chiÕm mét tû träng Ýt trong tæng quü tiÒn l­¬ng, ph¶i lµm cho quü tiÒn th­ëng chiÕm mét tû träng ®¸ng kÓ trong kÕt cÊu quü tiÒn l­¬ng th× míi t¹o cho ng­êi lao ®éng c¶m thÊy v÷ng tin h¬n, h¨ng h¸i trong s¶n xuÊt, kh«ng ngõng n©ng cao n¨ng suÊt, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm. PhÇn III: Mét sè biÖn ph¸p nh»m hoµn thµnh c«ng t¸c x¸c ®Þnh vµ qu¶n lý quü tiÒn l­¬ng ë c«ng ty VËt liÖu x©y dùng CÈm Tr­íng. HiÖu qu¶ cña c«ng t¸c x©y dùng vµ qu¶n lý quü tiÒn l­¬ng cã t¸c dông thóc ®Èy s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t triÓn, viÖc hoµn thiÖn ph­¬ng ph¸p x©y dùng kÕ ho¹ch s¶n l­îng gióp c«ng ty x¸c ®Þnh chÝnh x¸c nhu cÇu vµ tõ ®ã ®¶m b¶o cung cÊp nguyªn vËt liÖu ®¸p øng nhiÖm vô s¶n xuÊt , tõ ®ã x©y dùng quü l­¬ng chÝnh x¸c. ViÖc hoµn thiÖn ph­¬ng ph¸p tÝnh ®¬n gi¸ cã t¸c dông lo¹i trõ c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng kh¸ch quan: lµ c¨n cø chÝnh x¸c ®Ó tÝnh c«ng cho ng­êi lao ®éng mét c¸ch c«ng b»ng vµ kh¸ch quan, kÝch thÝch tinh thÇn, n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt l­îng. Qua nh÷ng ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ vÒ thùc tr¹ng c«ng t¸c x©y dùng vµ qu¶n lý tiÒn l­¬ng ë c«ng ty VËt liÖu x©y dùng CÈm Tr­íng t«i cã mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c x©y dùng vµ qu¶n lý quü tiÒn l­¬ng ë c«ng ty VËt liÖu x©y dùng CÈm Tr­íng: I/X©y dùng quü tiÒn l­¬ng c«ng ty . 1/X©y dùng kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh KÕ ho¹ch kinh doanh cßn ®­îc x©y dùng trªn sù ­íc l­îng nªn thiÕu chÝnh x¸c, trong 3 n¨m 1997, 1998, 1999 s¶n l­îng thùc tÕ so víi kÕ ho¹ch chiÕm 80% ®Õn 90%. ChÝnh v× thÕ lµm cho quü tiÒn l­¬ng ch­a s¸t víi thùc tÕ. §Ó kh¾c phôc trong khi x©y dùng kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh c«ng ty nªn thùc hiÖn nh÷ng b­íc sau: - Thèng kª s¶n l­îng s¶n xuÊt trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®Ó thÊy râ nhu cÇu cña nh©n d©n vÒ VËt liÖu x©y dùng . - Më réng thÞ tr­êng b»ng viÖc më réng c¸c hÖ thèng hµng ®¹i lý vËt liÖu x©y dùng réng kh¾p trong khu thµnh phè vµ huyÖn l©n cËn. - Kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, tæ chøc tèt kh©u vËn chuyÓn tõ nhµ m¸y ®Õn c¸c c«ng tr×nh, muèn vËy c«ng ty trang bÞ ®éi ngò xe ®ñ sè l­îng ®¸p øng nhu cÇu vËn chuyÓn. 2/X©y dùng quü l­¬ng. Nh­ trªn ®· ph©n tÝch, trong c«ng t¸c x©y dùng quü tiÒn l­¬ng c«ng ty x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng nh­ sau: VKH = åCN X TLmin X ( hÖ sè phô cÊp + hÖ sè b×nh qu©n cÊp bËc) X 12 th¸ng. - HÖ sè phô cÊp bao gåm: phô cÊp ®éc h¹i, phô cÊp tr¸ch nhiÖm, phô cÊp lµm ca 3 víi møc 0,111. Møc phô cÊp nµy ®­îc tÝnh nh­ sau: C«ng nh©n h­ëng trî cÊp X møc phô cÊp Tæng c«ng nh©n toµn xÝ nghiÖp Víi c¸ch tÝnh trªn: phô cÊp tr¸ch nhiÖm: 0,04; phô cÊp ®éc h¹i: 0,05 vµ phô cÊp lµm ca 3 lµ 0,021. HÖ sè l­¬ng b×nh qu©n : Trong ®ã: ni : sè c«ng nh©n. hi : hÖ sè l­¬ng ng­êi i. Theo c«ng thøc trªn: (320 X 1,96 ) + ( 50 X 2,8 ) + ( 30 X 2,13 ) + ( 30 X 2,13 ) = 2,08 430 Trong ®ã: 320 ng­êi h­ëng møc l­¬ng víi hÖ sè 1,96. 50 ng­êi h­ëng møc l­¬ng víi hÖ sè 2,8. 60 ng­êi h­ëng møc l­¬ng víi hÖ sè 2,13. HÖ sè l­¬ng xÝ nghiÖp dùa vµo quy ®Þnh t¹i N§ 26/CP ( tËp II v¨n b¶n chÕ ®é tiÒn l­¬ng míi- Nhµ xuÊt b¶n L§- TBXH ) Khi x¸c ®Þnh quü l­¬ng kÕ ho¹ch, xÝ nghiÖp tÝnh ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng : VKH §¬n gi¸ = å c«ng VKH = 430 X 187.250 X ( 0,111 + 2,08 ) X 12 = 2.116.400.800. Tõ ®ã tÝnh ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng : VKH 2.116.400.800 §¬n gi¸ = = =12704,4 ®ång : 8h å c«ng 166.588 c«ng = 1588,05 ®ång/h. Nh­ vËy ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng xÝ nghiÖp giao kho¸n 1558,05 ®ång/h. Theo em xÝ nghiÖp x¸c ®Þnh ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cho toµn xÝ nghiÖp chø ch­a x¸c ®Þnh ®¬n gi¸ cho tõng c«ng ®o¹n s¶n xuÊt s¶n phÈm. V× mçi c«ng ®o¹n s¶n xuÊt s¶n phÈm møc ®é nhäc, ®éc h¹i kh¸c nhau nªn ®¬n gi¸ giao kho¸n còng kh¸c nhau dùa trªn møc ®é hao phÝ lao ®éng ®Ó x¸c ®Þnh ®¬n gi¸ cho tõng c«ng ®o¹n. Tæ t¹o h×nh g¹ch ngãi lµm viÖc trong ®iÒu kiÖn vÊt v¶, khã kh¨n, ph¶i lµm viÖc nhµ kÝnh, vµo nh÷ng ngµy n¾ng nhiÖt ®é trong nhµ t­¬ng ®èi cao so víi nhiÖt ®é ngoµi trêi, h¬n n÷a møc ®é hao hôt s¶n phÈm ( do kh«ng ®ñ kÝch cì ) cao. Lao ®éng lµm viÖc ®ßi hái ph¶i cã søc khoÎ tèt míi chÞu ®­îc nªn theo em ®¬n gi¸ giao kho¸n tæ nµy ph¶i cao h¬n so víi c¸c tæ kh¸c. VÒ c¸ch tÝnh ®¬n gi¸ nµy nh­ sau: - Tõ quü l­¬ng kÕ ho¹ch mµ xÝ nghiÖp x©y dùng cho tõng ph©n x­ëng cô thÓ. VKH = åCN X TLmin X ( hÖ sè phô cÊp + hÖ sè b×nh qu©n cÊp bËc) X 12 th¸ng. Sau khi tÝnh ra tæng quü l­¬ng ph©n x­ëng ta tÝnh ®­îc ®¬n gi¸ giao kho¸n: VKH §¬n gi¸ = å c«ng Tæ t¹o h×nh g¹ch ngãi víi quü l­¬ng kÕ ho¹ch VKH = 450.264.000 ®ång, tõ ®ã ®¬n gi¸ lµ: 450.264.000 §¬n gi¸ = = 10280 ®/1000 viªn g¹ch 2 lç Tuynel 43.800 c«ng - VËn chuyÓn g¹ch xÕp goßng: do ®Æc ®iÓm ®iÒu kiÖn lao ®éng lµm viÖc Ýt nÆng nhäc, chñ yÕu lµ xÕp g¹ch thµnh tõng ®èng råi giao cho tæ lß, nªn sù hao phÝ chiÕm tû lÖ rÊt Ýt. Qu·ng ®­êng vËn chuyÓn tõ chç ph¬i ®¸o vµo xÕp goßng rÊt ng¾n, sù hao phÝ Ýt, h¬n n÷a lµm viÖc ë ngoµi trêi tho¸ng kh«ng nãng, ngét ng¹t nh­ t¹o h×nh nªn ®¬n gi¸ thÊp h¬n, trong mét ngµy khèi l­îng vËn chuyÓn rÊt nhiÒu. §¬n gi¸ vËn chuyÓn vµ xÕp goßng ®­îc tÝnh nh­ sau: VKH = 70.070.000 ®ång. 70.070.000 §¬n gi¸ = = 3850 ®/ 1000V 18.200 - Ph¬i ®¸o g¹ch ngãi: ph¬i ®¸o g¹ch ngãi víi nhiÖm vô ®¸o g¹ch, lao ®éng lµm viÖc trong m«i tr­êng Ýt ®éc h¹i, sù hao phÝ søc lùc kh«ng lín do vËy ®¬n gi¸ giao kho¸n tiÒn l­¬ng kh¸c so víi c¸c tæ kh¸c: VKH = 110.230.000 110.230.000 §¬n gi¸ = = 3020 ®ång/1000V 36.500 c«ng - Tæ xuèng goßng g¹ch ngãi: Sau khi g¹ch qua nung ®èt chuyÓn sang mét bªn, tæ xuèng goßng cã nhiÖm vô chuyÓn g¹ch tõ goßng xuèng thµnh ®èng. Lao ®éng tæ xuèng goßng ®éc h¹i, nguy hiÓm, th­êng x¶y ra tai n¹n do vËn chuyÓn g¹ch; h¬n n÷a ®iÒu kiÖn lao ®éng khã kh¨n gÇn lß nung, nhiÖt ®é do lß nung g©y ra ¶nh h­ëng ®¸ng kÓ ®Õn kh¶ n¨ng cña ng­êi lao ®éng nªn ®¬n gi¸ kh¸c xa so víi tæ kh¸c. VKH = 48.180.000 ®ång 48.180.000 §¬n gi¸ = = 6.600 ®/ 1000V 7.300 Nh­ vËy qua c¸ch x©y dùng ®¬n gi¸ trªn ta thÊy tæ t¹o h×nh g¹ch ngãi vµ tæ xuèng goßng cã ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cao h¬n so víi c¸c tæ kh¸c. §iÒu nµy hoµn toµn phï hîp víi ®iÒu kiÖn, sù hao phÝ lao ®éng. Trong m«i tr­êng lµm viÖc kh«ng thuËn lîi, sù hao phÝ søc lao ®éng lín nªn tiÒn l­¬ng ph¶i cao h¬n ®iÒu nµy phï hîp víi thùc tÕ. II/Qu¶n lý quü tiÒn l­¬ng . 1/Thanh to¸n l­¬ng cho c¸c bé phËn: HiÖn nay xÝ nghiÖp ®ang ¸p dông hÖ sè l­¬ng chøc danh c«ng viÖc theo N§ 26/CP, ®iÒu ®ã hoµn toµn phï hîp víi quy ®Þnh do Nhµ n­íc ®Ò ra. Theo em møc phô cÊp tr¸ch nhiÖm cho bé phËn lao ®éng v¨n phßng cßn Ýt, phô cÊp tr­ëng phßng 0,3; phã phßng 0,2 nã ch­a g¾n møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc cña tõng ng­êi, c«ng ty nªn x©y dùng l¹i hÖ sè l­¬ng chøc danh c«ng viÖc. Cô thÓ ë nh÷ng phßng, ph©n x­ëng do ®iÒu kiÖn lµm viÖc kh¸c nhau, c«ng viÖc ®ßi hái nh÷ng ng­êi cã tr×nh ®é tay nghÒ cao, cã kinh nghiÖm míi ®¶m nhËn. VËy ph¶i cã møc phô cÊp tho¶ ®¸ng cã nh­ vËy míi khuyÕn khÝch hä hoµn thµnh tèt c«ng viÖc , khuyÕn khÝch hä n©ng cao tr¸ch nhiÖm, c«ng ty cÇn cã thªm hÖ sè më giµnh cho nh÷ng lao ®éng lµm c«ng viÖc cã yªu cÇu cao h¬n cÊp bËc c«ng viÖc. 2/C«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng. C«ng t¸c s¾p xÕp l¹i bé m¸y qu¶n lý tiÕn hµnh ®Þnh møc c«ng t¸c lao ®éng, ph¶i x©y dùng c¸c tiªu chuÈn ®Ó ®¸nh gi¸ møc ®é hao phÝ cña tõng ng­êi, tõng ph©n x­ëng ®Ó c¨n cø v¸o ®ã ®­a ra ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng hîp lý, phï hîp víi møc ®é ®ãng gãp hao phÝ lao ®éng vµ ph©n phèi lao ®éng hîp lý gi÷a c¸c ®éi, tæ tr¸nh ®­îc sù l·ng phÝ nguån lùc. §Ó lµm tèt c«ng t¸c ®Þnh møc, c«ng ty cÇn ®µo t¹o c¸n bé ®Þnh møc cã chuyªn m«n, n¨ng lùc v÷ng vµng. ë doanh nghiÖp, quü tiÒn th­ëng, phô cÊp chiÕm mét tû träng nhá trong quü tiÒn l­¬ng. Ngoµi tiÒn l­¬ng theo s¶n phÈm mµ ng­êi c«ng nh©n nhËn ®­îc, c«ng ty x©y dùng hÖ thèng phô cÊp tiÒn th­ëng lµm cho quü nµy chiÕm mét tû lÖ trong tæng quü l­¬ng . Th«ng qua quü tiÒn th­ëng ng­êi lao ®éng v÷ng tin h¬n, h¨ng h¸i trong s¶n xuÊt, ph¸t huy ®­îc tinh thÇn tr¸ch nhiÖm h¬n trong c«ng viÖc . 3/C¸n bé lao ®éng tiÒn l­¬ng. §øng tr­íc nhu cÇu ®æi míi, ®ßi hái ng­êi lao ®éng ph¶i cã tr×nh ®é chuyªn m«n v÷ng cho nªn doanh nghiÖp th­êng xuyªn båi d­ìng n©ng cao kiÕn thøc cho bé phËn lµm c«ng t¸c lao ®éng tiÒn l­¬ng. Trong doanh nghiÖp hiÖn nay chØ cã mét c¸n bé tiÒn l­¬ng ®­îc ®µo t¹o chuyªn s©u vÒ nghiÖp vô lao ®éng tiÒn l­¬ng . Tuy nhiªn, ®Ó ®¸p øng nhu cÇu hiÖn nay ph¶i th­êng xuyªn båi d­ìng, n©ng cao n¨ng lùc chuyªn m«n ®Ó hä ®¸p øng ®­îc víi khèi l­îng c«ng viÖc. 4/Nh÷ng biÖn ph¸p kh¸c. a/ VÒ tæ chøc c¸n bé. HiÖn nay xÝ nghiÖp ®ang tæ chøc theo m« h×nh 2 cÊp: xÝ nghiÖp - c¸c ph©n x­ëng, ®¶m b¶o ®­îc sù chØ ®¹o th«ng suèt tõ xÝ nghiÖp ®Õn c¸c ph©n x­ëng. ë ®©y m« h×nh qu¶n lý cña xÝ nghiÖp lµ gän nhÑ, tuy nhiªn xÝ nghiÖp cÇn ph¶i quan t©m ®Õn c«ng t¸c bè trÝ c¸n bé, ®Æc biÖt lµ nh÷ng c¸n bé chñ chèt, c¸c phßng ban, s¾p xÕp l¹i mét c¸ch hîp lý, tinh gi¶m nh÷ng c¸n bé kÐm n¨ng lùc kh«ng ®¸p øng ®­îc yªu cÇu c«ng viÖc, chuyÓn sang phßng kinh doanh ®èi víi nh÷ng phßng c¸n bé v× phßng kinh doanh thùc hiÖn tr¶ l­¬ng kho¸n theo s¶n phÈm . T¨ng c­êng c«ng t¸c gi¸o dôc vµ tæ chøc kû luËt cho ®éi ngò c¸n bé tõ xÝ nghiÖp tíi cÊp ph©n x­ëng. Ph¶i c­¬ng quyÕt buéc th«i viÖc ®èi víi nh÷ng c¸n bé vi ph¹m nghiªm trängnh÷ng quy ®Þnh cña Nhµ n­íc, cña c«ng ty. ë c¸c vÞ trÝ ®ßi hái tr×nh ®é cao cÇn s¾p xÕp c¸n bé cã tr×nh ®é chuyªn m«n, cã n¨ng lùc vµ ®¹o ®øc, nhanh nhÑn, biÕt tæ chøc vµ l·nh ®¹o tËp thÓ, cÇn bè trÝ ng­êi cã tr×nh ®é §¹i häc hoÆc t­¬ng ®­¬ng. b/VÒ ho¹t ®éng kinh doanh . Môc tiªu chÝnh lµ æn ®Þnh s¶n xuÊt, më réng thÞ tr­êng tiªu thô, ®¸p øng nhu cÇu c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng nh»m n©ng cao uy tÝn cña doanh nghiÖp. Më réng c¸c ®¹i lý giíi thiÖu s¶n phÈm, ®¹i lý vËt liÖu x©y dùng ë c¸c huyÖn l©n cËn. Kh«ng ngõng hoµn thiÖn c¬ së vËt chÊt, trang thiÕt bÞ, tæ chøc kh©u vËn chuyÓn nhanh, an toµn ®Õn tËn c«ng tr×nh. N©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, kh«ng ngõng c¶i tiÕn mÉu m·, chñng lo¹i ®¸p øng yªu cÇu kh¸ch hµng. KÕt luËn TiÒn l­¬ng lu«n lu«n lµ vÊn ®Ò quan träng cã liªn quan kh«ng chØ ®èi víi ng­êi lao ®éng mµ cßn liªn quan ®Õn tÊt c¶ mäi ng­êi d©n vµ toµn x· héi. Mét sù thay ®æi nhá vÒ chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng kÐo theo sù thay ®æi vÒ thu nhËp vµ cuéc sèng cña tÊt c¶ ng­êi lao ®éng, cã thÓ ¶nh h­ëng tÝch cùc hoÆc tiªu cùc ®Õn mäi doanh nghiÖp. TiÒn l­¬ng chÞu ¶nh h­ëng cña c¸c yÕu tè: chÝnh trÞ, lÞch sö, v¨n ho¸ .... vµ ®Æc biÖt lµ kinh tÕ. Tuy vËy nã còng cã t¸c ®éng ng­îc trë l¹i tíi c¸c vÊn ®Ò ®ã. Do ®ã tiÒn l­¬ng lu«n lu«n ®­îc sù quan t©m cña c¸c ngµnh, c¸c cÊp còng nh­ toµn x· héi. Ngµy nay ®Êt n­íc ta chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ, do vËy viÖc hoµn thiÖn vÒ chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng ®­îc ®Æt ra mét c¸c cÊp b¸ch cho c¸c ngµnh tõ trung ­¬ng ®Õn doanh nghiÖp. ChÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng ®· ®­îc nhiÒu ng­êi nghiªn cøu tõ thùc tiÔn cho ®Õn lý thuyÕt, c¸c nhµ nghiªn cøu ®· t×m hiÓu nh÷ng vÊn ®Ò vÒ tiÒn l­¬ng nh­: h×nh thøc tr¶ l­¬ng, c«ng t¸c qu¶n lý quü l­¬ng.....víi môc ®Ých ®­a ra c¸c ph­¬ng ph¸p x©y dùng, qu¶n lý chi tr¶ tiÒn l­¬ng .....mét c¸ch hîp lý, ®óng víi quy ®Þnh cña Nhµ n­íc. Trong thùc tÕ, chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng cßn tån t¹i nhiÒu vÊn ®Ò cÇn ph¶i t×m hiÓu vµ hoµn thiÖn nh»m ph¸t huy nh÷ng chøc n¨ng cña tiÒn l­¬ng nh­: t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, sù c«ng b»ng...... Trong qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i c«ng ty vËt liÖu x©y dùng CÈm Tr­íng em ®· ®i s©u nghiªn cøu vµ t×m hiÓu c«ng t¸c tiÒn l­¬ng ë xÝ nghiÖp. Qua thùc tÕ xÝ nghiÖp ®ang thùc hiÖn cßn tån t¹i nhiÒu vÊn ®Ò cÇn gi¶i quyÕt. Trong chuyªn ®Ò thùc tËp em xin ®­a ra mét sè ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn viÖc x©y dùng vµ qu¶n lý quü tiÒn l­¬ng, víi mong muèn xÝ nghiÖp thùc hiÖn ®Çy ®ñ vµ ®óng ®¾n c¸c chÝnh s¸ch vÒ tiÒn l­¬ng nh»m ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng, gióp cho doanh nghiÖp sö dông hîp lý quü tiÒn l­¬ng./. Môc lôc Tµi liÖu tham kh¶o Bé luËt lao ®éng B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh cña c«ng ty vËt liÖu x©y dùng CÈm Tr­íng 3 n¨m 1997, 1998, 1999 Gi¸o tr×nh QTNL, KTL§- Tr­êng §H KTQD V¨n b¶n chÕ ®é tiÒn l­¬ng míi, tËp 4, 5 Bé L§-TBXH. Gi¸o tr×nh QTDN - §ç hoµng Toµn. T¹p chÝ L§ vµ S¶n xuÊt sè 3, 7, 9 n¨m 1998