Đề tài Sự hình thành và phát triển nền Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam

A: lời nói đầu Trong thời kì đầu của xã hội loài người từ khi lực lượng sản xuất phát triển và có nhiều thành tựu mới, con người dần thoát khỏi nền khinh tế tự nhiên và chuyển sang nền kinh tế sản xuất hàng hóa. Nền kinh tế hàng hoá phát triển càng mạnh mẽ và đến đỉnh cao của nó là nền kinh tế thị trường. Kinh tế thị trường có những ưu việt của nó , đó là sự thoả mãn tối đa nhu cầu của con người vói một khối lượng hàng hoá khổng lồ. Tuy nhiên nó cũng bộc lộ những hạn chế , nhất là trong chế độ xã hội TBCN , một chế độ xã hội ở đó chỉ có lợi nhuận được chú trọng hàng đầu dẫn đến sự phân hoá xã hội sâu sắc và quyền bình đẳng trong xã hội bị xem nhẹ. Nước ta sau khi giành được độc lập ở miền Bắc , Đảng đã xác định đưa đất nước lên tiến lên CNXH bỏ qua giai đoạn phát triển TBCN. Khi miền Bắc hoàn toàn được giải phóng thì cả nước bước vào thời kì quá độ lên CNXH. Đại hội Đảng VI (1986) là một bước ngoặt lịch sử của nền kinh tế với đường lối mới của Đảng để phát triển đất nước. Theo đó ta xây dựng và phát triển nền kinh tế thị trường có sự quản lý của nhà nước theo định hướng XHCN. Tư tưởng ấy càng được nhấn mạnh trong các kì đại hội tiếp theo của Đảng. Cho tới nay, sau gần hai mươi năm đổi mới ta đã gặt hái được nhiều thành tựu đáng kể. Tuy nhiên bên cạnh đó còn có khá nhiều những mặt cần điêù chỉnh. Qua nghiên cứu và tìm hiểu em chọn đề tài:"Sự hình thành và phát triển nền Kinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt Nam" Lưu ý : Mình đã kèm theo 2 font của đề án bạn chỉ cần giải nén và copy 2 font đó dô ổ C:\WINDOWS\Fonts là xong .

doc29 trang | Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2380 | Lượt tải: 0download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Sự hình thành và phát triển nền Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
®i tÊt yÕu cña s¶n xuÊt tù cung, tù cÊp lµ tiÕn lªn s¶n xuÊt hµng gi¶n ®¬n. ®iÒu kiÖn cho qu¸ tr×nh chuyÓn ho¸ nµy lµ sù ph¸t triÓn cña ph©n c«ng x· héi. Ph©n c«ng x· héi lµ c¬ së cña kinh tÕ hµng ho¸. Xu h­íng ph¸t triÓn cña ph©n c«ng x· héi lµ biÕn viÖc s¶n xuÊt kh«ng nh÷ng tõng s¶n phÈm riªng biÖt, mµ viÖc s¶n xuÊt tõng bé phËn cña s¶n phÈm, tõng thao t¸c trong chÕ biÕn s¶n phÈm thµnh nh÷ng ngµnh c«ng nghiÖp riªng biÖt. C«ng nghiÖp chÕ biÕn t¸ch khái c«ng nghiÖp khai th¸c vµ mçi ngµnh c«ng nghiÖp ®ã l¹i chia thµnh nhiÒu lo¹i vµ ph©n lo¹i nhá. Chóng s¶n xuÊt ra d­íi h×nh thøc hµng ho¸ - nh÷ng s¶n phÈm riªng biÖt vµ ®em trao ®æi víi nh÷ng s¶n phÈm cña c¸c ngµnh s¶n xuÊt kh¸c. ChÝnh sù ph¸t triÓn ngµy cµng s©u réng ®ã cña ph©n c«ng x· héi lµ nh©n tè chñ yÕu dÉn ®Õn h×nh thµnh thÞ tr­êng trong n­íc. H×nh thµnh nªn nh÷ng khu vùc nhµ n­íc chuyªn m«n ho¸ vµ dÉn ®Õn sù trao ®æi kh«ng nh÷ng gi÷a s¶n phÈm víi s¶n phÈm c«ng nghÖ, mµ c¶ gi÷a c¸c s¶n phÈm nhµ n­íc víi nhau. Sù ph¸t triÓn cña c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp, sù h×nh thµnh trung t©m c«ng nghiÖp, søc hót cña chóng ®èi víi d©n c­ ¶nh h­ëng s©u s¾c ®Õn ®êi sèng n«ng th«n, thóc ®Èy n«ng nghiÖp hµng ho¸ ph¸t triÓn. Nh÷ng ng­êi s¶n xuÊt ë nh÷ng vïng kh¸c nhau cã nh÷ng ®iÒu kiÖn tù nhiªn kh¸c nhau, cã kh¶ n¨ng vµ ­u thÕ trong s¶n xuÊt nh÷ng s¶n phÈm kh¸c nhau cã hiÖu qu¶ h¬n. ngay trong mét vïng, mét ®Þa ph­¬ng, nh÷ng ng­êi s¶n xuÊt còng cã nh÷ng kh¶ n¨ng, ®iÒu kiÖn vµ kinh nghiÖm s¶n xuÊt kh¸c nhau. Mçi ng­êi s¶n xuÊt chØ tËp trung s¶n xuÊt s¶n phÈm nµo mµ m×nh cã ­u thÕ, ®em s¶n phÈm cña m×nh trao ®æi (mua vµ b¸n) lÊy nh÷ng s¶n phÈm cÇn thiÕt cho s¶n xuÊt vµ ®êi sèng cña m×nh. Hä trë thµnh nh÷ng ng­êi s¶n xuÊt hµng ho¸. Trao ®æi, mua b¸n, thÞ tr­êng, tiÒn tÖ ra ®êi vµ ph¸t triÓn . S¶n xuÊt hµng ho¸ ra ®êi, lóc ®Çu d­íi h×nh thøc s¶n xuÊt hµng ho¸ nhá, gi¶n ®¬n, nh­ng lµ mét b­íc tiÕn lín trong lÞch sö ph¸t triÓn cña nh©n lo¹i. 3.2. Tõ nÒn kinh tÕ hµng ho¸ gi¶n ®¬n chuyÓn sang nÒn kinh tÕ tù do cæ ®iÓn. Qu¸ tr×nh chuyÓn tõ nÒn kinh tÕ gi¶n ®¬n sang nÒn kinh tÕ tù do cæ ®iÓn ®­îc thùc hiÖn qua ba giai ®o¹n ph¸t triÓn c¶ vÒ lùc l­îng s¶n xuÊt, c¶ vÒ quan hÖ s¶n xuÊt míi thÝch øng víi tõng b­íc ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt . Kü thuËt thñ c«ng dùa trªn lao ®éng hiÖp t¸c gi¶n ®¬n: HiÖp t¸c gi¶n ®¬n t­ b¶n chñ nghÜa dùa trªn c¬ së kü thuËt thñ c«ng, víi quy m« lín h¬n so víi tæ chøc s¶n xuÊt ph­êng héi vµ s¶n xuÊt nhá c¸ thÓ. Trong giai ®o¹n hiÖp t¸c gi¶n ®¬n, c«ng nh©n phô thuéc vµo nhµ t­ b¶n vÒ kinh tÕ nh­ng vÉn cßn ®éc lËp vÒ mÆt kü thuËt. §Ó tæ chøc hiÖp t¸c lao ®éng, b­íc ®Çu tiªn ph¶i tËp trung t­ liÖu s¶n xuÊt, trªn c¬ së ®ã tËp trung søc lao ®éng.TËp trung hiÖp t¸c lao ®éng ®ßi hái ph¶i cã sù chØ ®¹o ®Ó ®iÒu hoµ nh÷ng ho¹t ®éng c¸ nh©n, b¶o ®¶m sù nhÞp nhµng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt ®¹t ®Õn môc ®Ých chung. Víi s¶n xuÊt quy m« lín, trong hiÖp t¸c gi¶n ®¬n, ph¶i mua c¶ ®èng nguyªn liÖu vµ bu«n b¸n hµng ho¸, do ®ã ®· lµm xuÊt hiÖn mét m¹ng l­íi mua gom nguyªn liÖu vµ b¸n lÎ hµng ho¸, tõ ®ã thóc ®Èy viÖc s¶n xuÊt vµ trao ®æi s©u réng trong x· héi. HiÖp t¸c gi¶n ®¬n ®· b­íc ®Çu lµm xuÊt hiÖn s¶n xuÊt lín t­ b¶n chñ nghÜa, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng x· héi lªn rÊt nhiÒu. ViÖc hiÖp t¸c gi¶n ®¬n lµm xuÊt hiÖn s¶n xuÊt lín vÒ mÆt quy m« lµ mét b­íc ngoÆt rÊt quan träng tõ s¶n xuÊt nhá lªn s¶n xuÊt lín. Ph©n c«ng c«ng tr­êng thñ c«ng T­ b¶n chñ nghÜa: Sù ph¸t triÓn cña hiÖp t¸c gi¶n ®¬n t­ b¶n chñ nghÜa tÊt yÕu dÉn tíi hiÖp t¸c cã ph©n c«ng, lµm xuÊt hiÖn c¸c c«ng tr­êng thñ c«ng t­ b¶n chñ nghÜa. C«ng tr­êng thñ c«ng lµ h×nh thøc xÝ nghiÖp t­ b¶n thùc hiÖn sù hiÖp t¸c cã ph©n c«ng dùa trªn c¬ së kü thuËt thñ c«ng. C«ng tr­êng thñ c«ng h×nh thµnh b»ng c¸ch tËp hîp nh÷ng thî thñ c«ng kh¸c nghÒ, hoÆc nh÷ng thî thñ c«ng cïng nghÒ vµo trong mét x­ëng ®Ó cïng s¶n xuÊt ra mét lo¹i hµng ho¸. §Æc ®iÓm vÒ tæ chøc vµ kü thuËt cña c«ng tr­êng thñ c«ng lµ: Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®­îc ph©n chia thµnh nh÷ng giai ®o¹n, nh÷ng c«ng viÖc bé phËn ®Ó cã s¶n phÈm hoµn chØnh, trªn c¬ së ®ã mçi c«ng nh©n chØ chuyªn lµm mét c«ng viÖc bé phËn. §Æc ®iÓm cña sù ph©n c«ng nµy lµ chuyªn m«n ho¸ hÑp. C¬ së kü thuËt vÉn lµ thñ c«ng víi c«ng cô chuyªn dïng, ph©n phèi s¶n xuÊt theo kinh nghiÖm cæ truyÒn nªn chñ yÕu dùa vµo tay nghÒ khÐo lÐo cña c«ng nh©n. C¬ cÊu tæ chøc cña c«ng tr­êng thñ c«ng lµ nh÷ng ng­êi lao ®éng bé phËn, sö dông c«ng cô chuyªn dïng thÝch øng, hîp thµnh lao ®éng tËp thÓ. §¹i c«ng nghiÖp c¬ khÝ: Trªn c¬ së kü thuËt thñ c«ng, ph­¬ng thøc s¶n xuÊt t­ b¶n chñ nghÜa kh«ng thÓ ®­îc x¸c lËp mét c¸ch hoµn chØnh vµ ph¸t triÓn v÷ng ch¾c. Do ®ã, trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, chñ nghÜa t­ b¶n tù t¹o cho nã mét c¬ së kü thuËt t­¬ng øng lµ m¸y mãc, ®­a chñ nghÜa t­ b¶n tõ giai ®o¹n c«ng tr­êng thñ c«ng lªn giai ®o¹n ®¹i c«ng nghiÖp c¬ khÝ. M¸y mãc ®­îc sö dông phæ biÕn trong x· héi th«ng qua cuéc c¸ch m¹ng c«ng nghiÖp. §ã lµ cuéc c¸c m¹ng kü thuËt thay thÕ lao ®éng thñ c«ng b»ng lao ®éng sö dông m¸y mãc. C«ng cuéc c¬ khÝ ho¸ ë mét ngµnh dÉn ®Õn viÖc thóc ®Èy qu¸ tr×nh c¬ khÝ ho¸ ë mét ngµnh cã liªn quan. C¬ khÝ ho¸ trong c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp thóc ®Èy c¬ khÝ ho¸ ë c¸c ngµnh liªn quan. C¬ khÝ ho¸ trong c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp thóc ®Èy c¬ khÝ ho¸ ngµnh giao th«ng vËn t¶i… c¬ khÝ ho¸ b¾t ®Çu tõ ngµnh c«ng nghiÖp nhÑ ®Õn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp nÆng. M¸y mãc vµ ®¹i c«ng nghiÖp cã t¸c dông chñ yÕu lµm n¨ng suÊt lao ®éng x· héi t¨ng vät, x· héi ho¸ lao ®éng vµ s¶n xuÊt ngµy cµng cao, më réng thÞ tr­êng, thóc ®Èy sù ra ®êi cña c¸c trung t©m c«ng nghiÖp vµ nh÷ng thµnh thÞ lín; ®ång thêi, t¹o ra nh÷ng tiÒn ®Ò vËt chÊt kü thuËt . 3.3. Tõ nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng tù do chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hçn hîp. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng khuyÕt tËt cña c¬ chÕ thÞ tr­êng: Do ch¹y theo lîi nhuËn cho nªn c¸c doanh nghiÖp th­êng g©y « nhiÔm m«i tr­êng, th­êng khai th¸c tµi nguyªn mét c¸ch bõa b·i dÉn tíi lµm mÊt c©n b»ng sinh th¸i mµ doanh nghiÖp kh«ng ph¶i ®Òn bï mét kho¶n thiÖt h¹i nµo. C¬ chÕ thÞ tr­êng dÔ lµm xuÊt hiÖn c¨n bÖnh: khñng ho¶ng kinh tÕ, thÊt nghiÖp, l¹m ph¸t vµ suy tho¸i. C¬ chÕ thÞ tr­êng dÉn tíi sù ph©n hãa giµu nghÌo, dÔ ph¸t sinh nh÷ng tiªu cùc x· héi . Kinh tÕ thÞ tr­êng lµ mét b­íc ph¸t triÓn sau cña kinh tÕ tù nhiªn vµ khi kinh tÕ hµng ho¸ ph¸t triÓn tíi tr×nh ®é cao th× ®ã chÝnh lµ kinh tÕ thÞ tr­êng. Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng th× do nh÷ng khuyÕt tËt cña nã dÉn ®Õn ph¸ vì c©n ®èi cña nÒn kinh tÕ, g©y l·ng phÝ nhiÒu nguån lùc: t­ liÖu s¶n xuÊt, lao ®éng, t¹o ra sù ph©n hãa x· héi. V× vËy nhµ n­íc ph¶i cã vai trß nhÊt ®Þnh ®Ó kh¾c phôc nh÷ng nh­îc ®iÓm trªn. Trong lÞch sö ph¸t triÓn cña chñ nghÜa t­ b¶n thêi k× tù do c¹nh tranh th× kinh tÕ thÞ tr­êng ph¸t triÓn theo t­ t­ëng lý thuyÕt bµn tay v« h×nh th× nhµ n­íc kh«ng can thiÖp kinh tÕ. ®iÒu ®ã dÉn ®Õn viÖc khñng ho¶ng kinh tÕ sau nµy (1929 - 1933). V× vËy ®· xuÊt hiÖn lý thuyÕt kinh tÕ cña Keyes yªu cÇu nhµ n­íc ph¶i can thiÖp kinh tÕ vµ ®Õn n¨m 1948 ®· xuÊt hiÖn lý thuyÕt vÒ nÒn kinh tÕ hçn hîp trong ®ã cã sù kÕt hîp cña hai nh©n tè: sù ®iÒu tiÕt cña thÞ tr­êng (Bµn tay v« h×nh) vµ sù can thiÖp cña chÝnh phñ (Bµn tay h÷u h×nh) vµ c¶ hai nh©n tè nµy ®Òu t¸c ®éng vµo nÒn kinh tÕ. Nhµ n­íc cã chøc n¨ng: §Þnh h­íng sù ph¸t triÓn cña toµn bé nÒn kinh tÕ, x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt . ThiÕt lËp vÒ mét khu«n khæ vÒ ph¸p luËt, x©y dùng hÖ thèng c¬ së nhÊt qu¸n t¹o m«i tr­êng æn ®Þnh vµ thuËn lîi cho kinh tÕ ph¸t triÓn . H¹n chÕ vµ kh¾c phôc nh÷ng khuyÕt tËt cña c¬ chÕ thÞ tr­êng . Trùc tiÕp ®Çu t­ mét sè lÜnh vùc cña nÒn kinh tÕ: nh÷ng ngµnh kinh tÕ c«ng céng, n¨ng l­îng, cÇu nhiÒu vèn…. Qu¶n lý vµ b¶o vÖ tµi s¶n c«ng, kiÓm kª, kiÓm so¸t ho¹t ®éng kinh tÕ - x· héi Ph©n phèi hîp lý c¸c nguån lùc s¶n xuÊt . 4. C¸c nh©n tè cña c¬ chÕ thÞ tr­êng Mét nÒn kinh tÕ muèn vËn hµnh ®­îc th× tr­íc tiªn ph¶i dùa vµo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã nghÜa lµ ph¶i dùa vµo bé m¸y tù ®éng cña c¶ cung, cÇu, gi¸ c¶ hµng ho¸, víi m«i tr­êng c¹nh tranh, ®éng lùc lµ lîi nhuËn. C¸c bé phËn hîp thµnh c¬ chÕ thÞ tr­êng nµy cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau, nh­ lµ nh÷ng kh©u trong guång m¸y. Gi¸ c¶ lµ c¸i nh©n cña thÞ tr­êng, cung cÇu lµ trung t©m vµ c¹nh tranh lµ linh hån lµ søc m¹nh cña thÞ tr­êng . 4.1. Cung - cÇu hµng ho¸: CÇu hµng hãa: lµ sè l­îng hµng ho¸ hay dÞch vô mµ ng­êi mua cã kh¶ n¨ng vµ s½n sµng mua ë c¸c møc gi¸ kh¸c nhau trong cïng mét thêi gian. Cung hµng ho¸: lµ sè l­îng hµng ho¸ hoÆc dÞch vô mµ ng­êi b¸n cã kh¶ n¨ng vµ s½n sµng b¸n ë c¸c møc gi¸ kh¸c nhau trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh. Nh­ vËy ®Ó cã cÇu hµng ho¸ ph¶i cã ba ®iÒu kiÖn: mong muèn mua, cã kh¶ n¨ng mua vµ møc gi¸. §Ó cã cung hµng ho¸ còng ph¶i cã ba ®iÒu kiÖn: mong muèn s¶n xuÊt, cã kh¶ n¨ng s¶n xuÊt vµ møc gi¸. Khi cung lín h¬n cÇu th× gi¸ c¶ cña hµng ho¸ gi¶m. Vµ ng­îc l¹i khi cÇu lín h¬n cung th× gi¸ c¶ cña hµng hãa sÏ t¨ng. Vµ ®Õn khi cung vÒ hµng ho¸ nµo ®ã trªn thÞ tr­êng võa ®óng b»ng cÇu cña hµng ho¸ th× lóc ®ã cung - cÇu ë tr¹ng th¸i c©n b»ng, x¸c ®Þnh møc gi¸ c¶ lµ gi¸ c¶ c©n b»ng. Song v× cung vµ cÇu lu«n biÕn ®éng nªn c©n b»ng cung - cÇu lu«n biÕn ®éng theo. Gi¸ c¶ thÞ tr­êng cña hµng ho¸ lµ do t­¬ng quan cña cung vµ cÇu trªn thÞ tr­êng quyÕt ®Þnh. Nh­ng ®ång thêi khi gi¸ c¶ biÕn ®éng th× nã còng t¸c ®éng tíi viÖc thu hÑp hay më réng quy m« s¶n xuÊt. Nh÷ng t¸c ®éng cña cung - cÇu ®èi víi thÞ tr­êng: Quan hÖ cung cÇu gãp phÇn ®Ýnh chÝnh gi¸ c¶ thÞ tr­êng vµ lËp l¹i, kh«i phôc l¹i sù c©n ®èi cña nÒn kinh tÕ Quan hÖ cung - cÇu cßn trùc tiÕp lµm ¶nh h­ëng tíi lîi Ých kinh tÕ cña ng­êi s¶n xuÊt vµ ng­êi tiªu dïng; ng­êi b¸n vµ ng­êi mua. 4.2. Gi¸ c¶: Gi¸ c¶ trªn thÞ tr­êng ph¶n ¸nh quan hÖ cung cÇu vÒ mét lo¹i hµng ho¸ hoÆc dÞch vô nµo ®ã, sù biÕn ®éng cña gi¸ c¶ sÏ t¸c ®éng ®Õn ng­êi b¸n vµ ng­êi mua: Cô thÓ khi cÇu cao h¬n cung th× ng­êi b¸n sÏ t¨ng gi¸, ®iÒu ®ã sÏ thóc ®Èy cho ng­êi s¶n xuÊt më réng quy m« ®Ó lµm t¨ng cung. Trong tr­êng hîp ng­îc l¹i cung lín h¬n cÇu th× ng­êi b¸n ph¶i gi¶m gi¸ xuèng. Khi ®ã ng­êi s¶n xuÊt sÏ gi¶m quy m« ®Ó gi¶m cung vµ cuèi cïng c©n ®èi gi÷a quan hÖ cung - cÇu ®­îc t¸i lËp ®Ó lËp l¹i c©n b»ng míi. Chøc n¨ng cña gi¸ c¶: Gi¸ c¶ cã chøc n¨ng th«ng tin (nghÜa lµ c¸c tin tøc vÒ gi¸ c¶ trªn thÞ tr­êng sÏ gióp cho c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ, c¸c c¸ nh©n ng­êi lao ®éng ®­a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh vÒ s¶n xuÊt kinh doanh vµ tiªu dïng cña m×nh. Gi¸ c¶ cã chøc n¨ng ph©n bè c¸c nguån lùc: khi gi¸ biÕn ®éng t¨ng gi¶m th× c¸c nguån lùc cña s¶n xuÊt sÏ dÞch chuyÓn gi÷a c¸c ngµnh. Gi¸ c¶ cã chøc n¨ng thóc ®Èy ®æi míi nh÷ng tiÕn bé kü thuËt c«ng nghÖ. Trong s¶n xuÊt, ng­êi ta lu«n lu«n t×m c¸ch gi¶m bít hao phÝ lao ®éng x· héi cÇn thiÕt. §Ó tõ ®ã dÉn tíi gi¶m gi¸ thµnh ®Ó thu ®­îc lîi nhuËn siªu ng¹ch (lµ phÇn gi¸ ng­êi s¶n xuÊt thu ®­îc nhiÒu h¬n ng­êi s¶n xuÊt kh¸c nhê tiÕn bé khoa häc - kü thuËt). Gi¸ c¶ cã chøc n¨ng thùc hiÖn ph©n phèi vµ ph©n phèi l¹i thu nhËp quèc d©n còng nh­ thu nhËp c¸ nh©n th«ng qua chÝnh s¸ch gi¸ c¶. Gi¸ c¶ cã chøc n¨ng thùc hiÖn viÖc l­u th«ng hµng ho¸. Khi gi¸ c¶ biÕn ®éng th× sÏ t¸c ®éng tíi hµnh vi ng­êi tiªu dïng vµ qua ®ã t¸c ®éng vµo l­u th«ng hµng ho¸ lµm thay ®æi nhu cÇu ng­êi tiªu dïng. 4.3. C¹nh tranh: C¹nh tranh lµ sù ganh ®ua gi÷a c¸c xÝ nghiÖp, c¸c tæ chøc kinh tÕ trong viÖc tiªu thô hµng ho¸ nh»m thu lîi nhuËn cao nhÊt. C¹nh tranh lµ mét tÊt yÕu cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng . C¸c chøc n¨ng cña c¹nh tranh: C¹nh tranh cã thÓ ®iÒu chØnh mét c¸ch nhanh chãng c¸c hµnh vi s¶n xuÊt tiªu dïng cña x· héi . C¹nh tranh thóc ®Èy sù tiÕn bé cña kü thuËt . C¹nh tranh tho¶ m·n tèt nhÊt nhu cÇu cña ng­êi tiªu dïng. C¹nh tranh t¹o chÝnh s¸ch cho viÖc ph©n phèi thu nhËp ban ®Çu nghÜa lµ c¸c doanh nghiÖp nµo th¾ng trong c¹nh tranh th× sÏ thu ®­îc lîi nhuËn h¬n ®èi ph­¬ng. .C¸c lo¹i c¹nh tranh gåm cã: C¹nh tranh trong n­íc vµ c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng n­íc ngoµi. C¹nh tranh gi÷a nh÷ng ng­êi s¶n xuÊt hµng ho¸ víi nhau theo ba h­íng: gi¸ c¶, chÊt l­îng hµng ho¸ vµ thùc hiÖn c¸c dÞch vô tr­íc, trong vµ sau khi b¸n hµng. C¹nh tranh gi÷a mét bªn lµ nh÷ng ng­êi b¸n vµ mét bªn lµ nh÷ng ng­êi mua. C¹nh tranh gi÷a nh÷ng ng­êi mua víi nhau. Trªn th­¬ng tr­êng kh«ng cã chuyÖn "®¬n ph­¬ng ®éc m·" mµ lµ "bu«n cã b¹n, b¸n cã ph­êng". C¹nh tranh kÝch thÝch tÝnh n¨ng ®éng, tÝnh tù chñ cña c¸c doanh nghiÖp, v× thÕ nã lµm cho kinh tÕ thÞ tr­êng ph¸t triÓn rÊt n¨ng ®éng (hoµn toµn kh¸c víi nÒn kinh tÕ tù nhiªn, nÒn kinh tÕ trong thêi k× bao cÊp). C¹nh tranh huy ®éng ®­îc mäi nguån lùc cña x· héi vµo viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ . C¹nh tranh thóc ®Èy ®­îc c¶i tiÕn kü thuËt vµ sö dông c«ng nghÖ míi. C¹nh tranh hiÖu qu¶ lµ c«ng cô h÷u hiÖu nhÊt ®Ó ®¶m b¶o sù ph©n bæ tèi ­u c¸c nguån lùc vµ hÖ qu¶ mµ nã mang l¹i lµ n¨ng suÊt tèi ­u.C¹nh tranh thóc ®Èy c¸c nguån lùc di chuyÓn tíi n¬i nµo cã hiÖu qu¶ nhÊt bëi ng­êi s¶n xuÊt muèn sö dông chóng ®Ó ®em l¹i lîi nhuËn cµng nhiÒu, cµng tèt. 4.4. TiÒn tÖ: TiÒn tÖ lµ mét lo¹i hµng hãa ®Æc biÖt ®­îc t¸ch ra lµm vËt ngang gi¸ chung cho c¸c lo¹i hµng hãa kh¸c. Nã biÓu hiÖn chung cña gi¸ trÞ, nã biÓu hiÖn tÝnh chÊt x· héi cña lao ®éng vµ lµ quan hÖ s¶n xuÊt gi÷a nh÷ng ng­êi s¶n xuÊt hµng ho¸. Chøc n¨ng cña tiÒn tÖ: Lµ th­íc ®o gi¸ trÞ (®©y lµ chøc n¨ng c¬ b¶n cña tiÒn tÖ): tiÒn dïng ®Ó ®o l­êng vµ biÓu hiÖn gi¸ trÞ cña hµng ho¸, mäi hµng ho¸ ®Òu ®­îc biÓu hiÖn gi¸ trÞ cña nã b»ng tiÒn. TiÒn tÖ ®­îc coi nh­ lµ s¶n phÈm cña lao ®éng . Lµ ph­¬ng tiÖn l­u th«ng: tiÒn lµ vËt m«i giíi trong quan hÖ l­u th«ng hµng ho¸. Lµ ph­¬ng tÞªn cÊt gi÷ gi¸ trÞ: tiÒn ®­îc rót khái lÜnh vùc l­u th«ng vµ mang vµo cÊt tr÷. Khi cÇn l¹i ®em mua hµng vµ tiÒn ®­îc xem nh­ mét thø cña c¶i cña x· héi . Lµ ph­¬ng tiÖn thanh to¸n: tiÒn ®­îc dïng ®Ó chi tr¶ sau khi mét c«ng viÖc ®· hoµn thµnh hoÆc dïng ®Ó tr¶ nî. Chøc n¨ng tiÒn tÖ thÕ giíi: trao ®æi hµng ho¸ gi÷a c¸c quèc gia víi nhau vµ tiÒn lóc nµy ph¶i lµ vµng, b¹c, ngo¹i tÖ m¹nh…. 4.5. Lîi nhuËn: Trong kinh tÕ thÞ tr­êng, lîi nhuËn lµ ®éng lùc chi phèi ho¹t ®éng cña ng­êi kinh doanh. Lîi nhuËn ®­a c¸c doanh nghiÖp ®Õn c¸c khu vùc s¶n xuÊt c¸c hµng ho¸ mµ ng­êi tiªu dïng cÇn nhiÒu h¬n, bá qua c¸c khu vùc cã Ýt ng­êi tiªu dïng. Lîi nhuËn còng ®­a c¸c nhµ doanh nghiÖp ®Õn viÖc sö dông kü thuËt s¶n xuÊt hiÖu qu¶ nhÊt. Nh­ vËy, hÖ thèng thÞ tr­êng lu«n ph¶i dïng l·i vµ lç ®Ó quyÕt ®Þnh ba vÊn ®Ó: s¶n xuÊt c¸i g×?, s¶n xuÊt nh­ thÕ nµo?, s¶n xuÊt cho ai? Lîi nhuËn chÝnh lµ môc tiªu kinh tÕ cao nhÊt, lµ ®iÒu kiÖn tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. ®Ó cung cÊp hµng ho¸ vµ dÞch vô cho thÞ tr­êng, c¸c nhµ s¶n xuÊt ph¶i bá tiÒn vèn trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ kinh doanh. Hä mong muèn chi phÝ cho c¸c ®Çu vµo Ýt nhÊt vµ b¸n hµng ho¸ víi gi¸ cao nhÊt ®Ó sau khi trõ ®i c¸c chi phÝ cßn sè d­ d«i ®Ó kh«ng chØ s¶n xuÊt gi¶n ®¬n mµ cßn t¸i s¶n xuÊt më réng, kh«ng ngõng tÝch luü ph¸t triÓn s¶n xuÊt, cñng cè vµ t¨ng c­êng vÞ trÝ cña m×nh trªn thÞ tr­êng . Lîi nhuËn lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng hîp, ph¶n ¸nh toµn bé kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh kinh doanh kÓ tõ lóc b¾t ®Çu t×m kiÕm nhu cÇu thÞ tr­êng, chuÈn bÞ vµ tæ chøc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, ®Õn kh©u tæ chøc b¸n hµng vµ dÞch vô cho thÞ tr­êng. Nã ph¶n ¸nh c¶ vÒ mÆt l­îng vµ mÆt chÊt cña qu¸ tr×nh kinh doanh. Lîi nhuËn lµ phÇn chªnh lÖch gi÷a tæng doanh thu vµ tæng chi phÝ Nh­ vËy, lîi nhuËn lµ ®éng lùc thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh. 5. C¸c quy luËt cña kinh tÕ thÞ tr­êng 5.1 Quy luËt gi¸ trÞ Quy luËt gi¸ trÞ lµ quy luËt kinh tÕ c¬ b¶n cña s¶n xuÊt hµng ho¸. ë ®©u cã s¶n xuÊt vµ trao ®æi hµng ho¸ th× ë ®ã cã sù ho¹t ®éng cña quy luËt gi¸ trÞ. Quy luËt gi¸ trÞ lµ quy luËt chi phèi c¬ chÕ thÞ tr­êng vµ chi phèi c¸c quy luËt kinh tÕ kh¸c, c¸c quy luËt kinh tÕ kh¸c lµ biÓu hiÖn yªu cÇu cña quy luËt gi¸ trÞ mµ th«i.. Quy luËt gi¸ trÞ quy.Õt ®Þnh gi¸ c¶ hµng ho¸, dÞch vô, mµ gi¸ c¶ lµ tÝn hiÖu nh¹y bÐn nhÊt cña c¬ chÕ thÞ tr­êng . Quy luËt gi¸ trÞ yªu cÇu viÖc s¶n xuÊt vµ trao ®æi hµng hãa ph¶i ®­îc tiÕn hµnh trªn c¬ së cña viÖc hao phÝ lao ®éng x· héi cÇn thiÕt: Trong s¶n xuÊt nã ®ßi hái ng­êi s¶n xuÊt lu«n lu«n cã ý thøc t×m c¸ch h¹ thÊp hao phÝ lao ®éng c¸ biÖt xuèng nhá h¬n hoÆc b»ng hao phÝ lao ®éng x· héi cÇn thiÕt. Trong lÜnh vùc s¶n xuÊt :§èi víi viÖc s¶n xuÊt mét thø hµng hãa riªng biÖt th× yªu cÇu cña quy luËt gi¸ trÞ ®­îc biÓu hiÖn ë chç: hµng ho¸ cña ng­êi s¶n xuÊt muèn b¸n ®­îc trªn thÞ tr­êng, muèn ®­îc x· héi thõa nhËn th× l­îng gi¸ trÞ cña mét hµng ho¸ c¸ biÖt ph¶i phï hîp víi thêi gian lao ®éng x· héi cÇn thiÕt. §èi víi mét lo¹i hµng ho¸ th× yªu cÇu quy luËt gi¸ trÞ thÓ hiÖn lµ tæng gi¸ trÞ cña hµng hãa ph¶i phï hîp víi nhu cÇu cã kh¶ n¨ng thanh to¸n cña x· héi . Trong lÜnh vùc trao ®æi : ViÖc trao ®æi ph¶i tiÕn hµnh theo nguyªn t¾c ngang gi¸. Quy luËt gi¸ trÞ biÓu hiÖn sù ho¹t ®éng cña m×nh th«ng qua sù vËn ®éng cña gi¸ c¶ xung quanh gi¸ trÞ. Gi¸ c¶ phô thuéc vµo gi¸ trÞ, gi¸ trÞ lµ c¬ së cña gi¸ c¶, nh÷ng hµng ho¸ cã hao phÝ lao ®éng lín th× gi¸ trÞ cña nã lín dÉn ®Õn gi¸ c¶ cao vµ ng­îc l¹i. §èi víi mçi hµng ho¸ th× gi¸ c¶ hµng ho¸ cã thÓ b»ng hoÆc nhá h¬n hoÆc lín h¬n gi¸ trÞ nh­ng ®èi víi toµn bé hµng hãa cña x· héi th× chóng ta lu«n lu«n cã tæng gi¸ c¶ hµng hãa b»ng tæng gi¸ trÞ. T¸c dông cña quy luËt gi¸ trÞ: quy luËt gi¸ trÞ tù ph¸t ®iÒu tiÕt viÖc s¶n xuÊt vµ l­u th«ng hµng hãa th«ng qua sù biÕn ®éng cña cung - cÇu thÓ hiÖn qua gi¸ c¶ trªn thÞ tr­êng. 5.2. Quy luËt cung cÇu : Cung ph¶n ¸nh khèi l­îng s¶n phÈm hµng ho¸ ®­îc s¶n xuÊt vµ ®­a ra thÞ tr­êng ®Ó thùc hiÖn (®Ó b¸n). cung do s¶n xuÊt quyÕt ®Þnh, nã kh«ng ®ång nhÊt víi s¶n xuÊt . CÇu ph¶n ¸nh nhu cÇu tiªu dïng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n cña x· héi. Do ®ã, cÇu kh«ng ®ång nhÊt víi tiªu dïng, v× nã kh«ng ph¶i lµ nhu cÇu tù nhiªn, nhu cÇu bÊt k× theo nguyÖn väng tiªu dïng chñ quan cña con ng­êi, mµ phô thuéc vµo kh¶ n¨ng thanh to¸n. Cung - CÇu cã mèi quan hÖ h÷u c¬ víi nhau, th­êng xuyªn t¸c ®éng lÉn nhau trªn thÞ tr­êng, ë ®©u cã thÞ tr­êng th× ë ®ã cã quy luËt cung - cÇu tån t¹i vµ ho¹t ®éng mét c¸ch kh¸ch quan. Cung - cÇu t¸c ®éng lÉn nhau: CÇu x¸c ®Þnh cung vµ ng­îc l¹i cung x¸c ®Þnh cÇu. CÇu x¸c ®Þnh khèi l­îng, chÊt l­îng vµ chñng lo¹i cung vÒ hµng ho¸. nh÷ng hµng ho¸ nµo ®­îc tiªu thô th× míi ®­îc t¸i s¶n xuÊt. Ng­îc l¹i, cung t¹o ra cÇu, kÝch thÝch t¨ng cÇu th«ng qua ph¸t triÓn sè l­îng, chÊt l­îng, chñng lo¹i hµng ho¸, h×nh thøc, quy c¸ch vµ gi¸ c¶ cña nã. Cung - cÇu t¸c ®éng lÉn nhau vµ ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn gi¸ c¶. §©y lµ sù t¸c ®éng phøc t¹p theo nhiÒu h­íng vµ nhiÒu møc ®é kh¸c nhau. Quy luËt cung - cÇu t¸c ®éng kh¸ch quan vµ rÊt quan träng. NÕu nhËn thøc ®­îc chóng th× chóng ta vËn dông ®Ó t¸c ®éng ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh theo chiÒu h­íng cã lîi cho qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi. Nhµ n­íc cã thÓ vËn dông quy luËt cung - cÇu th«ng qua c¸c chÝnh s¸ch, c¸c biÖn ph¸p kinh tÕ nh­: gi¸ c¶, lîi nhuËn, tÝn dông, hîp ®ång kinh tÕ, thuÕ, thay ®æi c¬ cÊu tiªu dïng. §Ó t¸c ®éng vµo c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ theo quy luËt cung - cÇu, duy tr× nh÷ng tû lÖ c©n ®èi cung - cÇu mét c¸ch lµnh m¹nh vµ hîp lý. 5.3. Quy luËt canh tranh: C¹nh tranh lµ sù t¸c ®éng lÉn nhau gi÷a c¸c nhãm ng­êi, gi÷a ng­êi mua vµ ng­êi b¸n hay gi÷a ng­êi s¶n xuÊt vµ ng­êi tiªu dïng. Hai nhãm nµy t¸c ®éng lÉn nhau víi t­ c¸ch lµ mét thÓ thèng nhÊt, mét hîp lùc. ë ®©y c¸ nh©n chØ t¸c ®éng víi t­ c¸ch lµ mét bé phËn, mét lùc l­îng x· héi, lµ mét nguyªn tö cña mét khèi. ChÝnh d­íi h×nh th¸i ®ã mµ c¹nh tranh ®· v¹ch râ c¸i tÝnh chÊt x· héi cña s¶n xuÊt vµ tiªu dïng. Bªn canh tranh yÕu h¬n c¶ còng ®ång thêi lµ c¸i bªn mµ ë ®ã mçi c¸ nh©n ®Òu ho¹t ®éng mét c¸ch ®éc lËp víi ®«ng ®¶o nh÷ng ng­êi c¹nh tranh víi m×nh vµ th­êng th­êng lµ trùc tiÕp chèng l¹i nh÷ng ng­êi ®ã. ChÝnh v× sù phô thuéc lÉn nhau gi÷a mét ng­êi c¹nh tranh c¸ biÖt víi nh÷ng ng­êi kh¸c l¹i cµng thªm râ rµng. Tr¸i l¹i bªn m¹nh h¬n bao giê còng ®­¬ng ®Çu víi ®èi ph­¬ng víi t­ c¸ch lµ mét chØnh thÓ Ýt nhiÒu thèng nhÊt. Ng­êi mua lµm cho gi¸ thÞ tr­êng cµng thÊp, cµng tèt. Mçi ng­êi chØ quan t©m ®Õn ®ång nghiÖp trong chõng mùc thÊy ®i víi hä cã lîi h¬n viÖc chèng l¹i hä. Khi mét bªn yÕu h¬n bªn kia th× hµnh ®éng chung sÏ chÊm døt, mçi ng­êi sÏ tù lùc xoay së lÊy. NÕu mét bªn chiÕm ­u thÕ th× mçi ng­êi bªn ®ã ®Òu sÏ ®­îc lîi, tÊt c¶ diÔn ra nh­ lµ hä cïng nhau thùc hiÖn ®éc quyÒn chung vËy. C¹nh tranh nh­ mét tÊt yÕu trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸. C¹nh tranh cã t¸c dông san b»ng c¸c gi¸ c¶ mÊp m« ®Ó cã gi¸ c¶ trung b×nh, gi¸ trÞ thÞ tr­êng vµ gi¸ c¶ s¶n xuÊt ®Òu h×nh thµnh tõ c¹nh tranh trong néi bé ngµnh vµ gi÷a c¸c ngµnh. Tãm l¹i: Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng, quy luËt c¹nh tranh nh­ mét c«ng cô, ph­¬ng tiÖn g©y ¸p lùc cùc m¹nh thùc hiÖn yªu cÇu cña quy luËt gi¸ trÞ, c¹nh tranh trong mét c¬ chÕ vËn ®éng chø kh«ng ph¶i c¹nh tranh nãi chung. 5.4. Quy luËt l­u th«ng tiÒn tÖ : Quy luËt l­u th«ng tiÒn tÖ lµ quy luËt x¸c ®Þnh l­îng tiÒn cÇn cho l­u th«ng. L­îng tiÒn cÇn cho l­u th«ng chÝnh b»ng tû sè gi÷a tæng gi¸ c¶ hµng ho¸ víi tèc ®é l­u th«ng t­ b¶n . Trong thùc tÕ: l­îng tiÒn cÇn cho l­u th«ng b»ng tû sè gi÷a tæng gi¸ c¶ hµng hãa trõ ®i tæng tiÒn khÊu trõ, trõ ®i tæng gi¸ c¶ b¸n chÞu céng víi tæng tiÒn thanh to¸n víi tèc ®é l­u th«ng t­ b¶n. Quy luËt l­u th«ng tiÒn tÖ tu©n theo c¸c nguyªn lý sau: L­u th«ng tiÒn tÖ vµ c¬ chÕ l­u th«ng tiÒn tÖ do c¬ chÕ l­u th«ng hµng ho¸ quyÕt ®Þnh. TiÒn ®¹i diÖn cho ng­êi mua, hµng ®¹i diÖn cho ng­êi b¸n. L­u th«ng tiÒn tÖ cã quan hÖ chÆt chÏ víi tiÒn - hµng, mua - b¸n, gi¸ c¶ - tiÒn tÖ. Kinh tÕ hµng ho¸ trªn mét ý nghÜa nhÊt ®Þnh cã thÓ gäi lµ kinh tÕ tiÒn tÖ, quyÕt ®Þnh c¬ chÕ l­u th«ng tiÒn tÖ. MÆt kh¸c c¬ chÕ l­u th«ng tiÒn tÖ cßn phô thuéc vµo c¬ chÕ xuÊt nhËp khÈu, c¬ chÕ qu¶n lý kim lo¹i quý, c¬ chÕ kinh doanh tiÒn cña ng©n hµng. NÕu quy luËt canh tranh, quy luËt cung - cÇu lµm gi¸ hµng ho¸ vËn ®éng, san b»ng th× quy luËt l­u th«ng tiÒn tÖ gi÷a mèi liªn hÖ c©n b»ng gi÷a hµng vµ tiÒn. Ngoµi ra cßn mét sè lo¹i quy luËt kh¸c nh­: quy luËt tû suÊt lîi nhuËn cã xu h­íng gi¶m, quy luËt khñng ho¶ng kinh tÕ , quy luËt t©m lý… còng ¶nh h­ëng ®Õn c¬ chÕ thÞ tr­êng. II.Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜaë viÖt nam 1. TÝnh tÊt yÕu cña sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng XHCN ë n­íc ta : NÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ë ViÖt Nam sÏ ®­îc ph¸t triÓn theo ®Þnh h­íng XHCN. Sù ®Þnh h­íng cña x· héi hïng m¹nh lÊy c¬ së “nh©n d©n lao ®éng lµm chñ, con ng­êi ®­îc gi¶i phãng khái ¸p bøc bãc lét, bÊt c«ng, lµm theo n¨ng lùc, h­ëng theo lao ®éng, cã cuéc sèng Êm no, h¹nh phóc, cã ®IÒu kiÖn ph¸t triÓn toµn diÖn c¸ nh©n”. X· héi cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn cao trªn c¬ së khoa häc c«ng nghÖ vµ lùc l­îng s¶n xuÊt hiÖn ®¹i. Sù ®Þnh h­íng XHCN cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ë n­íc ta lµ cÇn thiÕt vµ cã tÝnh kh¸ch quan. X©y dùng nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng kh«ng cã g× m©u thuÉn víi ®Þnh h­íng XHCN. §¹i héi ®¶ng VIII ®· kh¼ng ®Þnh: “ c¬ chÕ thÞ tr­êng ®· ph¸t huy t¸c dông ®Õn sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Nã ch¼ng nh÷ng kh«ng ®èi lËp mµ cßn lµ mét nh©n tè kh¸ch quan cÇn thiÕt cña viÖc x©y dùng vµ ph¸t triÓn ®Êt n­íc theo con ®­êng XHCN ” Ngay tõ th¸ng 8 n¨m 1979, Nhµ n­íc ta ®· chñ tr­¬ng ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng ho¸. ChØ thÞ 1000 cña ban bÝ th­ trung ­¬ng vµ quyÕt ®Þnh sè 25/CP cña chÝnh phñ n¨m 1981 ®· ®Ó cho c¸c hîp t¸c x· tù chñ trong s¶n xuÊt kinh doanh. §¹i héi §¶ng VI, th¸ng 12 n¨m 1986 ®· kh¼ng ®Þnh qu¸ tr×nh tõ s¶n xuÊt nhá lªn s¶n xuÊt lín ë n­íc ta lµ qu¸ tr×nh chuyÓn tõ nÒn kinh tÕ tù cung tù cÊp thµnh nÒn kinh tÕ hµng ho¸. §iÒu quan träng lµ ë ®©y chóng ta kh«ng chØ thõa nhËn tõng kh©u, tõng phÇn s¶n phÈm lµ s¶n xuÊt hµng ho¸ mµ lµ c¶ mét nÒn kinh tÕ hµng ho¸ coi ®ã lµ mét qu¸ tr×nh cã tÝnh quy luËt ®i lªn s¶n xuÊt lín XHCN ë n­íc ta. Tuy nhiªn, lóc nµy vÉn coi kÕ ho¹ch lµ ®Æc tr­ng sè mét, quan hÖ hµng ho¸ tiÒn tÖ ë vÞ trÝ sè hai. §¹i héi VII cña §¶ng ®· tiÕ xa h¬n, cho r»ng “ThÞ tr­êng cã vai trß trùc tiÕp h­íng dÉn c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ lùa chän linh ho¹t c¸c mÆt hµng quy m«, c«ng nghÖ vµ h×nh thøc s¶n xuÊt kinh doanh nh»m ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cao nhÊt trong hîp t¸c vµ c¹nh tranh ”. Råi “C¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng XHCN ®ang trë thµnh c¬ chÕ vËn hµnh nÒn kinh tÕ. ” NÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®ang b­íc sang mét trang míi, mét qu¸ tr×nh ph¸t triÓn lÞch sö míi. Do vËy viÖc lùa chän kinh tÕ thÞ tr­êng lµ ®óng ®¾n v× nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng kh«ng ph¶i lµ s¶n phÈm riªng cã cña chñ nghÜa t­ b¶n. Nã lµ h×nh thøc ph¸t triÓn cao cña kinh tÕ hµng ho¸. Theo M¸c: “s¶n xuÊt vµ trao ®æi hµng ho¸ lµ mét nÐt chung cho h×nh th¸i kinh tÕ x· héi hÕt søc kh¸c nhau ”. MÆt kh¸c ë n­íc ta ®· cã nh÷ng b­íc x©y dùng vµ ®¹t ®­îc mét sè thµnh tùu trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸. Nªn viÖc chuyÓn sang kinh tÕ thÞ tr­êng lµ mét ®IÒu ®­¬ng nhiªn. MÆt kh¸c, kinh tÕ thÞ tr­êng vµ chñ nghÜa x· héi cã thÓ dung hoµ. ChÕ ®é së h÷u kh«ng quyÕt ®Þnh trùc tiÕp thÓ chÕ kinh tÕ, th«ng qua c¬ cÊu quyÒn së h÷u tµi s¶n ®­îc h×nh thµnh bëi mét chÕ ®é së h÷u nµo ®ã, t¸c ®éng gi¸n tiÕp ®Õn thÓ che kinh tÕ. V× vËy, trong ®iÒu kiÖn chÕ ®é c«ng h÷u XHCN, x· héi cã thÓ thùc hiÖn ®­îcthÓ chÕ kinh tÕ thÞ tr­êng, nÕu së h÷u nhµ n­íc ®­îc ph©n gi¶I thµnh c¸c quyÒn chiÕm h÷u, quyÒn sö dông, quyÒn ®Þnh ®o¹t ( Trong ®ã nhµ n­íc ®¹i diÖn cho chñ së h÷u n¾m gi÷ quyÒn chiÕm h÷u cßn quyÒn sö dông kinh doanh trao cho doanh nghiÖp ) sÏ h×nh thµnh nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Tuy vËy, trong viÖc ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ë n­íc ta hiÖn nay, vÊn ®Ò ®Æt ra lµ gi¶i quyÕt tèt mèi quan hÖ gi÷a t¨ng tr­ëng kinh tÕ víi c«ng b»ng x· héi, rót ng¾n kho¶ng c¸ch ph©n ho¸ giÇu nghÌo, gi¶m bít thÊt nghiÖp… 2- C¸c giai ®o¹n h×nh thµnh ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng XHCN ë ViÖt Nam Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ theo ®Þnh h­íng XHCN ë n­íc ta lµ mét quan hÖ phøc t¹p, nhiÒu khã kh¨n, kh«ng nªn quan niÖm gi¶n ®¬n vµ nãng véi cÇn ph¶i tu©n thñ nh÷ng quy luËt cña qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn kinhtÕ thÞ tr­êng. Gåm c¸c giai ®o¹n sau: + Giai ®o¹n qu¸ ®é chuyÓn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇntheo ®Þnh h­íng XHCN: VÒ mÆt lÞch sö giai ®o¹n nµy b¾t ®Çu tõ n¨m 1979 víi mèc lÞch sö rÊt quan träng lµ nghÞ quyÕt BCHTW lÇn VI ( kho¸ IV ), th¸ng 9 n¨m 1979. VÒ mÆt logic th× b¾t ®Çu tõ viÖc h×nh thµnh vµ cñng cè nh÷ng ®¬n vÞ s¶n xuÊt hµng ho¸ theo ®óng nghÜa nh»m t¹o ra mèi quan hÖ võa tù chñ võa lÖ thuéc lÉn nhau gi÷a c¸c chñ thÓ s¶n xuÊt. Giai ®o¹n n»y mang néi dung chñ yÕu lµ kh¾c phôc tÝnh hiÖn vËt trong quan hÖ trao ®æi, h×nh thµnh quan hÖ hµng ho¸ tiÒn tÖ. cïng víi néi dung Êy lµ c¸c gi¶i ph¸p chñ yÕu sau: - H×nh thµnh vµ cñng cè nh÷ng ®¬n vÞ s¶n xuÊt hµng ho¸ nh»m chuyÓn quan hÖ trao ®æi cã tÝnh hiÖn vËt sang quan hÖ hµng ho¸ tiÒn tÖ. - ChuyÓn quan hÖ së h÷u cã tÝnh ®¬n nhÊt sang quan hÖ së h÷u cã tÝnh ®a d¹ng víi nhiÒu h×nh thøc së h÷u kh¸c nhau. - §æi míi chÝnh s¸ch kinh tÕ nh»m chuyÓn c¸c quan hÖ kinh tÕ theo chiÒu däc sang c¸c quan hÖ kinh tÕ theo chiÒu ngang. + Giai ®o¹n ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn theo ®Þnh h­íng XHCN: §¹i héi III cña §¶ng n¨m 1986 ®· ®Æt nÒn mãng v÷ng ch¾c cho quan ®IÓm ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn theo ®Þnh h­íng XHCN ë n­íc ta. Quan ®IÓm nµy ®· ®­îc t¸i kh¼ng ®Þnh râ h¬n ë §¹i héi lÇn thø VII, VIII cña §¶ng ta. G¾n víi giai ®o¹n nµy lµ néi dung : ph¸t triÓn vµ më réng quan hÖ hµng ho¸, tiÒn tÖ t¹o ®IÒu kiÖn cho kinh tÕ hµng ho¸ ph¸t triÓn. Cïng nh÷ng gi¶i ph¸p chñ yÕu: - ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo ®Þnh h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. §Ó ®¶m b¶o sù t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn æn ®Þnh cña hÖ thèng kinh tÕ quèc d©n còng nh­ æn ®Þnh chÝnh trÞ x· héi. Thóc ®Èy ngµnh träng ®IÓm mòi nhän t¹o sù tÝch luü ®ång bé ®Ó thu hót ®­îc nguån vèn ®Çu t­ tõ bªn ngoµi vµo t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng. - Chñ ®éng t¹o ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó x©y dùng ®ång bé c¸c yÕu tè cña thÞ tr­êng, ph¸t huy nh÷ng ­u thÕ vµ ®éng lùc cña thÞ tr­êng ®ång thêi h¹n chÕ nh÷ng mÆt tiªu cùc cña c¬ chÕ thÞ tr­êng. HiÖn nay ë n­íc ta thÞ tr­êng ®Çu ra cña s¶n xuÊt, kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng néi ®Þa cßn kÐm nªn cÇn n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm vµ phÊn ®Êu gi¶m gi¸ c¶ hµng ho¸.cßn ë thÞ tr­êng ®Çu vµo cña s¶n xuÊt cÇn h×nh thµnh nhanh chãng thÞ tr­êng tiÒn vèn vµ thÞ tr­êng lao ®éng. Së dÜ cÇn nh­ vËy lµ v× tr×nh ®é thÞ tr­êng lµ ph¶n ¸nh tr×nh ®é ph¸t triÓn cña c¬ chÕ hµng ho¸, thóc ®Èy s¶n xuÊt hµng ho¸ ph¸t triÓn h¬n. Nã võa lµ ®IÒu kiÖn võa lµ m«i tr­êng cña s¶n xuÊt - Hoµn thÞªn vµ t¨ng cõng vËn dông c¸c chÝnh s¸ch tµi chÝnh vµ tiÒn tÖ. - Båi d­ìng vµ ®µo t¹o cµn bé qu¶n lý doanh nghiÖp theo yªu cÇu cña kinh tÕ thÞ tr­êng. - T¨ng c­êng vai trß qu¶n lý cña Nhµ n­íc nh»m ph¸t huy nh÷ng ­a thÕ kh¾c phôc nh÷ng khuyÕt tËt cña c¬ chÕ thÞ tr­êng. + Giai ®o¹n h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng XHCN: Néi dung chñ yÕu cña giai ®o¹n nµy lµ tiÒn tÖ hoÆc c¸c quan hÖ kinh tÕ, t¹o lËp c¬ së kinh tÕ cho c¸c quy luËt kinh tÕ cña kinh tÕ thÞ tr­êng ph¸t huy t¸c dông mét c¸ch ®Çy ®ñ, ph¸t triÓn kinh tÕ trong n­íc vµ hoµ nhËp víi kinh tÕ thÕ giíi v¬Ý c¸c gi¶i ph¸p lµ: - Ph¸t triÓn c¬ cÊu kinh tÕ më nh»m hiÖn ®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ quèc d©n.§©y lµ gi¶i ph¸p mang tÝnh thêi ®¹i.Dùa trªn lîi thÕ so s¸nh vµ chñ quyÒn n­íc ta. - Hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng vµ c¸c yÕu tè s¶n xuÊt nh»m ®¸p øng nhu cÇu vÒ vèn, søc lao ®éng vµ c¸c ®IÒu kiÖn vËt chÊt kh¸c cho s¶n xuÊt. - ThiÕt lËp c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc-gi¶i ph¸p quyÕt ®Þnh ®Õn sù h×nh thanh vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ tr­ëng n­íc ta. - Lùa chän chÝnh s¸ch khoa häc, c«ng nghÖ v× môc tiªu ph¸t triÓn nh»m kh¾c phôc sù khan hiÕm c¸c nguån lùc ®­a nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn theo chiÒu s©u, trong ®ãlao ®äng trÝ tuÖ trë thµnh ®Æc tr­ng næi bËt. Nh­ vËy ph¶i ®ßi hái cã mét ®éi ngò c¸n bé khoa häc kü thuËt ®«ng ®¶o vµ tµi n¨ng, tËn tuþ víi sù nghiÖp x©y dùng ®Êt n­íc. Nãi tãm l¹i,®Ó thµnh c«ng trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh x©y dùng vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng ë n­íc ta cÇn theo ®óng tr×nh tù céng c¸c giai ®o¹n vµ gi¶i quyÕt tèt c¸c yªu cÇu ®Æt ra ®Ó ph¸t triÓn mét c¸ch toµn diÖn, tr¸nh nh÷ng thÊt b¹i kh«ng ®¸ng cã. 3. Nh÷ng ®Æc tr­ng cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ë n­íc ta 3.1. §Æc tr­ng vÒ ®Þnh h­íng môc tiªu cña nÒn kinh tÕ : §ã lµ thùc hiÖn d©n giµu, n­íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh. §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu nµy tr­íc hÕt ph¶i ph¸t triÓn m¹nh lùc l­îng s¶n xuÊt ®éng viªn mäi nguån lùc x· héi, ph¸t huy cao ®é tÝnh n¨ng ®éng, s¸ng t¹o cña toµn d©n, khai th¸c mäi tiÒm n¨ng trong n­íc ®i ®«i víi sö dông cã chän läc thµnh qu¶ vµ kinh nghiÖm quèc tÕ thóc ®Èy c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ nh»m sím x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña c¬ chÕ x· héi ë ViÖt Nam . Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng n­íc ta c¸c h×nh thøc kinh tÕ vµ ph­¬ng ph¸p qu¶n lý kinh tÕ thÞ tr­êng ®­îc sö dông nh­ mét c«ng cô ph­¬ng tiÖn ®Ó ®¹t tíi nÒn kinh tÕ t¨ng tr­ëng cao, bÒn v÷ng, æn ®Þnh nh»m môc tiªu "d©n giµu, n­íc m¹nh", gãp phÇn ph¸t huy mäi tiÒm n¨ng, søc lùc trong x· héi, t¹o ®iÒu kiÖn cho mçi c¸ nh©n lµm giµu cho m×nh vµ cho toµn x· héi . §ång thêi víi viÖc khai th¸c triÖt ®Ó nh÷ng mÆt tÝch cùc, nh÷ng lîi thÕ cña kinh tÕ thÞ tr­êng chóng ta kh¾c phôc, ng¨n ngõa, h¹n chÕ nh÷ng mÆt tiªu cùc ph¸t sinh tõ mÆt tr¸i cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng; võa kÝch thÝch søc s¶n xuÊt gi¶i phãng søc s¶n xuÊt, võa b¶o vÖ lîi Ých cña nh©n d©n vµ n©ng cao ®Þa vÞ lµm chñ cña ng­êi lao ®éng, vËn dông c¸c quy luËt cña thÞ tr­êng ®Ó kiªn tr× thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi vµ c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n phï hîp víi tõng b­íc t¨ng tr­ëng kinh tÕ, t¹o ®iÒu kiÖn c«ng b»ng trong ph¸t triÓn con ng­êi. Ph¸t triÓn c«ng b»ng lµ sù ph¸t triÓn cho mäi tÇng líp nh©n d©n cã ®iÒu kiÖn ®Ó tham gia vµ ®­îc h­ëng nh÷ng thµnh qu¶ t­¬ng xøng víi søc lùc, kh¶ n¨ng vµ trÝ tuÖ cña hä bá ra, b¶o ®¶m c¬ b¶n c¬ héi cña ng­êi d©n tham gia c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ - x· héi . 3.2. §Æc tr­ng vÒ thÓ chÕ kinh tÕ : ThÓ chÕ kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa lµ thÓ chÕ cña c¸c chñ thÓ kinh tÕ tù do, tù chñ kinh doanh theo ph¸p luËt. Kinh tÕ thÞ tr­êng n­íc ta tån t¹i nhiÒu h×nh thøc së h÷u, nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ. C¸c thµnh phÇn kinh tÕ võa c¹nh tranh, võa liªn kÕt, hîp t¸c víi nhau nh»m ph¸t triÓn ®¹t tr×nh ®é x· héi ho¸ cao. Trong ®ã khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc cã vai trß chñ ®¹o trong mét sè lÜnh vùc vµ mét sè kh©u quan träng cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa cña ®Êt n­íc. C¸c thµnh phÇn kinh tÕ cã sù c¹nh tranh b×nh ®¼ng, mçi thµnh phÇn nh­ vËy cã xu h­íng ph¸t triÓn kh¸c nhau, lîi Ých kh¸c nhau thËm chÝ ®èi lËp nhau. V× thÕ Nhµ n­íc ph¶i cã biÖn ph¸p h¹n chÕ xu h­íng ph¸t triÓn tù ph¸t, vµ ®Þnh h­íng cho nã ph¸t triÓn theo x· héi chñ nghÜa . C¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng n­íc ta tån t¹i ba lo¹i h×nh së h÷u c¬ b¶n: së h÷u toµn d©n, së h÷u tËp thÓ vµ së h÷u t­ nh©n. Tõ ba h×nh thøc së h÷u ®ã h×nh thµnh nªn nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ, nhiÒu h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh. Do ®ã kh«ng chØ ra søc ph¸t triÓn c¸c thµnh phÇn kinh tÕ thuéc chÕ ®é c«ng h÷u, mµ cßn ph¶i khuyÕn khÝch ph¸t triÓn c¸c thµnh phÇn kinh tÕ thuéc së h÷u t­ nh©n ®Ó h×nh thµnh nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng réng lín bao gåm c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ thuéc chÕ ®é c«ng h÷u, c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ t­ doanh, c¸c h×nh thøc hîp t¸c liªn doanh gi÷a trong vµ ngoµi n­íc, c¸c h×nh thøc ®an xen vµ th©m nhËp vµo nhau gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Òu cã thÓ tham gia thÞ tr­êng víi t­ c¸ch chñ thÓ thÞ tr­êng b×nh ®¼ng. 3.3. §Æc tr­ng vÒ c¬ chÕ qu¶n lý Trong qu¶n lý ®iÒu hµnh c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ph¶i b¶o ®¶m cho c¸c ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng diÔn ra theo nguyªn t¾c thÞ tr­êng, tøc lµ phï hîp víi quy luËt gi¸ trÞ, quy luËt cung cÇu, c¹nh tranh, h¹n chÕ tèi ®a c¸c mÖnh lÖnh hµnh chÝnh kh«ng cÇn thiÕt. MÆt kh¸c, ph¶i lµm tèt kÕ ho¹ch ho¸ ë tÇm vÜ m« vµ c¸c ho¹t ®éng ®Þnh h­íng cã hÖ thèng chÝnh s¸ch kinh tÕ phï hîp ®Ó ®iÒu tiÕt h­íng dÉn thÞ tr­êng theo c¸c môc tiªu kinh tÕ vÜ m« ®· chän. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn ®¹i, Nhµ n­íc tham gia vµo c¸c qu¸ tr×nh kinh tÕ lµ xu h­íng kh¸ch quan. Nh­ng kh¸c víi b¶n chÊt cña Nhµ n­íc t­ s¶n, Nhµ n­íc ta lµ Nhµ n­íc cña d©n, do d©n vµ v× d©n d­íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng Céng S¶n. NÒn kinh tÕ Êy ®¹t d­íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng Céng S¶n, d­íi sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc X· héi chñ nghÜa ViÖt Nam nh»m h¹n chÕ, kh¾c phôc nh÷ng thÊt b¹i cña thÞ tr­êng thùc hiÖn c¸c môc tiªu x· héi, nh©n ®¹o mµ b¶n th©n thÞ tr­êng kh«ng lµm ®­îc . Sù l·nh ®¹o cña §¶ng Céng S¶n lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh nhÊt b¶o ®¶m ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng còng nh­ toµn bé sù nghiÖp ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc. ®¶ng ®Þnh h­íng kinh tÕ thÞ tr­êng theo chñ nghÜa x· héi thÓ hiÖn ë sù l·nh ®¹o, viÖc thùc hiÖn ®­êng lèi chÝnh s¸ch kinh tÕ thÞ tr­êng víi môc tiªu v× lîi Ých cña nh©n d©n, v× mét x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh. Nhµ n­íc ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa víi nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng tr­íc hÕt vµ chñ yÕu th«ng qua c¸c biÖn ph¸p kinh tÕ, th«ng qua chiÕn l­îc kinh tÕ - x· héi, c¸c kÕ ho¹ch trung vµ ng¾n h¹n cïng víi c¸c chÝnh s¸ch thiÕt thùc ®Ó ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ®èi víi nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, bè trÝ l¹i c¬ cÊu kinh tÕ, bá, nu«i d­ìng vµ ph¸t triÓn c¸c nguån lùc. H­íng ho¹t ®éng cña c¸c chñ thÓ kinh tÕ thÞ tr­êng vµo c¸c môc tiªu ®­îc Nhµ n­íc ho¹ch ®Þnh, t¹o m«i tr­êng kinh tÕ - x· héi, khung khæ ph¸p lý thuËn lîi vµ duy tr× m«i tr­êng hoµ b×nh æn ®Þnh cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, bï ®¾p sù bÊt lùc cña thÞ tr­êng b»ng c¸ch cung cÊp c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô c«ng céng, x©y dùng c¸c ®Þnh chÕ kinh tÕ. 3.4. §Æc tr­ng vÒ quan hÖ ph©n phèi: Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa thùc hiÖn chñ yÕu c¬ chÕ ph©n phèi theo lao ®éng vµ hiÖu qu¶, ®ång thêi ph©n phèi theo møc ®ãng gãp vèn vµ trÝ tuÖ vµo s¶n xuÊt kinh doanh. Nhµ n­íc cã chÝnh s¸ch ®iÒu tiÕt ®Ó t¸i ph©n phèi hîp lý th«ng qua phóc lîi x· héi vµ thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch x· héi theo ph­¬ng ch©m g¾n t¨ng tr­ëng kinh tÕ víi tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi trong c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ . NÒn kinh tÕ n­íc ta tån t¹i nhiÒu h×nh thøc së h÷u t­ liÖu s¶n xuÊt kh¸c nhau do ®ã cã nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ vµ t­¬ng øng víi mçi thµnh phÇn kinh tÕ ®ã th× sÏ cã c¸c nguyªn t¾c vµ hÖ thèng ph©n phèi phï hîp. Cho nªn ë n­íc ta cã nhiÒu h×nh thøc ph©n phèi. §Ó ®¹t tíi c«ng b»ng trong ph©n phèi thu nhËp, chóng ta thùc hiÖn nhiÒu h×nh thøc ph©n phèi thu nhËp: ph©n phèi theo kÕt qu¶ lao ®éng vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ, hiÖu suÊt c«ng t¸c, ph©n phèi theo møc ®ãng gãp vèn vµ c¸c nguån lùc kh¸c vµo s¶n xuÊt kinh doanh, ph©n phèi th«ng qua c¸c quü phóc lîi x· héi, trong ®ã h×nh thøc ph©n phèi theo kÕt qu¶ lao ®éng vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ lµ chñ yÕu, ®i ®«i víi chÝnh s¸ch ®iÒu tiÕt thu nhËp mét c¸ch hîp lý nh»m thu hÑp kho¶ng c¸ch chªnh lÖch giµu - nghÌo, võa khuyÕn khÝch lao ®én, võa b¶o ®¶m nh÷ng phóc lîi x· héi c¬ b¶n. 3.5. §Æc tr­ng vÒ vai trß qu¶nlý cña Nhµ n­íc : NÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ®­îc qu¶n lý ( Tæ chøc, h­íng dÉn, nu«i d­ìng, gi¸m s¸t bëi Nhµ n­íc cña d©n, do d©n, v× d©n) b¶o ®¶m sù l·nh ®¹o cña §¶ng vµ qu¶n lý cña Nhµ n­íc lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh nhÊt nh»m gi÷ v÷ng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. Muèn vËy, ph¶i x©y dùng nhµ n­íc m¹nh vµ trong s¹ch, cã kh¶ n¨ng th­êng xuyªn tù ®æi míi ®Ó h­íng nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng tíi v¨n minh, hiÖn ®¹i, kh«ng xa rêi c¸c môc tiªu ®Þnh h­íng ®· chän. X©y dùng vµ x¸c ®Þnh c¸c ®Æc tr­ng nªu trªn g¾n liÒn víi mét nhËn thøc hoµn toµn míi vÒ chñ nghÜa x· héi theo t­ t­ëng Hå ChÝ Minh lµ " d©n giµu, n­íc m¹nh, tiÕn lªn hiÖn ®¹i ®i liÒn víi d©n chñ, tù do, tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi". Trong b­íc qu¸ ®é t­¬ng ®èi dµi ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu cuèi cïng ®ã, nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng lµ con ®­êng duy nhÊt chóng ta kh«ng thÓ bá qua ®Ó hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Kh¸c víi tr­íc ®©y trong c¬ chÕ cò th× nÒn kinh tÕ n­íc ta lµ mét nÒn kinh tÕ khÐp kÝn, kh«ng cã quan hÖ giao l­u víi bªn ngoµi, cßn hiÖn nay trong c¬ chÕ míi chóng ta chñ tr­¬ng x©y dùng nÒn kinh tÕ më cöa héi nhËp bªn ngoµi, tham gia vµo sù ph©n c«ng hîp t¸c quèc tÕ, viÖc lµm ®ã nh»m tranh thñ nh÷ng nguån vèn vµ nh÷ng c«ng nghÖ tiªn tiÕn cña n­íc ngoµi ®Ó ®Èy nhanh sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa, chóng ta sö dông c¬ chÕ thÞ tr­êng ®Ó kÝch thÝch s¶n xuÊt, ph¸t huy tÝnh n¨ng ®éng, s¸ng t¹o cña ng­êi lao ®éng, gi¶i phãng søc s¶n xuÊt cña mäi thµnh phÇn kinh tÕ, thóc ®Èy c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸. §ång thêi chóng ta l·nh ®¹o, qu¶n lý nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn ®óng h­íng ®i lªn chñ nghÜa x· héi ®Ó kh¾c phôc thÊt b¹i cña thÞ tr­êng, thùc hiÖn c¸c môc tiªu x· héi, nh©n ®¹o mµ b¶n th©n thÞ tr­êng kh«ng cã ®­îc. Nhµ n­íc ph¶i b»ng chÝnh s¸ch, c«ng cô qu¶n lý vÜ m« vµ tiÒm lùc kinh tÕ cña m×nh ®Ó duy tr× nh÷ng c©n ®èi lín cña nÒn kinh tÕ nh»m kh¾c phôc nh÷ng yÕu kÐm cña 4. Mét sè gi¶i ph¸p ®Ó tiÕp tôc gi÷ v÷ng ®Þnh h­íng XHCN trong ph¸t triÓn kttt cña n­íc ta trong giai ®äan tíi: 4.1. C¸c biÖn ph¸p ®¶m b¶o ®Þnh h­íng XHCN trong ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng. Ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng XHCN lµ mét tiÕn tr×nh phøc t¹p l©u dµi vµ khã kh¨n. khi h×nh thµnh nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng c¬ cÊu x· héi trë nªn phøc t¹p vµ khã n¾m b¾t, ®ång thêi nÕu nh­ kh«ng ®Þnh h­íng tèt th× c¬ chÕ thÞ tr­êng sÏ bÞ chÖch h­íng. Do ®ã ®Ó tiÕp tôc gi÷ v÷ng ®Þnh h­íng XHCN trong khi ®æi míi c¬ chÕ cÇn thùc hiÖn mét sè gi¶i ph¸p c¬ b¶n nh»m ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña toµn bé nÒn kinh tÕ, ®ång thêi phaØ gi÷ ®óng h­íng ®i cña nÒn kinh tÕ. Gi¶i ph¸p quan träng ®Ó thùc hiÖn môc tiªu trªn chÝnh lµ viÖc ®Ò cao vai trß cña kinh tÕ nhµ n­íc, bªn c¹nh ®ã lµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ t­ nh©n, c¸ thÓ ®­îc ph¸t triÓn m¹nh, cÇn ph¸t huy tÝnh tÝch cùc ®Þnh h­íng nÒn kinh tÕ cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc. Muèn lµm ®­îc nh÷ng ®iÒu Êy cÇn: Mét lµ: Gi÷ v÷ng quyÒn së h÷u trong tay nhµ n­íc- chØ nhµ n­íc lµ duy nhÊt cã chñ quyÒn së h÷u toµn bé l·nh thæ quèc gia. Hai lµ: Nhµ n­íc x¸c ®Þnh râ nh÷ng ngµnh kinh tÕ, nh÷ng lÜnh vùc mµ kinh tÕ quèc doanh cÇn d÷ vai trß chñ ®¹o. §ã lµ nh÷ng ngµnh, nh÷ng lÜnh vùc ®¶m b¶o sù chi phèi ho¹t ®éng thèng nhÊt cña toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n, ®¶m b¶o cho an ninh quèc gia vµ an toµn x· héi nh­: hÖ thèng c¶ng biÓn, s©n bay, ®­êng s¾t, qu¶n lý m¹ng l­íi ®­êng quèc lé, hÖ thèng ph©n phèi ®IÖn quèc gia, liªn l¹c viÔn th«ng, hÖ thèng quü dù tr÷ quèc gia, c¸c c¬ së kinh tÕ phôc vô quèc phßng an ninh, nh÷ng c¬ së phôc vô c«ng céng ®¶m b¶o nhu cÇu sinh ho¹t th­êng xuyªn cña nh©n d©n… Ba lµ: Nhµ n­íc ®Çu t­ x©y dùng m¹nh c¸c xÝ nghiÖp quèc doanh kh¼ng ®Þnh cÇn tån t¹i ®Ó mau chãng v­ît lªn vµ ®øng v÷ng trªn thÞ tr­êng, c¬ së vËt chÊt, trang thiÕt bÞ c«ng nghÖ, tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt cña c¸c xÝ nghiÖp quèc doanh ®­îc ®Çu t­ xøng ®¸ng tõ ®ã ®øng v÷ng trong c¹nh tranh víi c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n. Bèn lµ: Hç trî viÖc x©y dùng vµ ho¹t ®éng cña kinh tÕ HTX trong c¸c ngµnh vµ lÜnh vùc kinh tÕ víi ®a d¹ng h×nh thøc tæ chøc vµ ho¹t ®éng b¶o ®¶m ®óng víi c¸c nguyªn t¾c hîp t¸c v× lîi Ých tËp thÓ. N¨m lµ: Tæ chøc l¹i hÖ thèng th­¬ng nghiÖp quèc doanh vµ HTX mua b¸n nh»m cung øng hµng ho¸ vµ tiªu thô s¶n phÈm cho c¸c vïng miÒn nói vµ trung du, c¸c vïng ®ång bµo ®©n téc Ýt ng­êi, xa x«i hÎo lµnh, h¶i ®¶o…®Ó ®¶m b¶o c«ng b»ng x· héi vµ c¸c môc tiªu kinh tÕ – x· héi – chÝnh trÞ trong ph¸t triÓn, b¶o vÖ quyÒn lîi cña ng­êi lao ®éng. S¸u lµ: Cã c¸c chÝnh s¸ch kÝch thÝch c¹nh tranh lµnh m¹nh, khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp ®Çu t­ ®æi míi trang thiÕt bÞ c«ng nghÖ. Tõ ®ã n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, dÞch vô. §ång thêi cã nh÷ng chÝnh s¸ch ng¨n chÆn nh÷ng ho¹t ®éng lµm hµng gi¶, hµng kÐm phÈm chÊt cÊm nhËp thiÕt bÞ c«ng nghÖ cò – thuéc diÖn ®µo th¶i cña n­íc ngoµi. B¶y lµ: Thùc hiÖn hÖ thèng chÝnh s¸ch x· héi ®Ó h¹n chÕ bít nh÷ng t¸c ®éng xÊu cña kinh tÕ thÞ tr­êng ®Õn ®êi sèng cña c¸c tÇng líp nh©n d©n, ®¶m b¶o x· héi ®èi víi tõng ®èi t­îng lao ®éng, chÝnh s¸ch ­u ®·i víi nh÷ng ng­êi cã c«ng víi ®Êt n­íc, chÝnh s¸ch b¶o trî x· héi víi nh÷ng ng­êi cã nhiÒu khã kh¨n thua thiÖt v× tËt nguyÒn,c« ®¬n v« gia c­,nh÷ng d©n téc Ýt ng­êi… T¸m lµ: X©y d­ng vµ tuyªn truyÒn gi¸o dôc thù hiÖn c¸c hµnh vi vµ th¸i ®é øng xö cã v¨n ho¸, ®¹o ®øc lµnh m¹nh trong c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh, dÞch vô, phôc vô, qu¶n lÝ ®êi sèng x· héi. Nh÷ng biÖn ph¸p võa ®¶m b¶o yªu cÇu trong ®­êng lèi l·nh ®¹o cña §¶ng, trong chøc n¨ng qu¶n lý cña nhµ n­íc võa ®¸p øng ®­îc mong muèn cña mäi ng­êi d©n ®­îc sèng ngµy cµng h¹nh phóc trong x· héi cã kinh tÕ ph¸t triÓn, d©n giµu n­íc m¹nh x· héi c«ng b»ng v¨n minh ®Þnh h­íng XHCN ®­îc gi÷ v÷ng. Tuy nhiªn ®Ó c¸c biÖn ph¸p nµy ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch triÖt ®Ó vµ cã hiÖu qu¶ th× cÇn ®Ò cao vai trß qu¶n lý cña nhµ n­íc trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Þnh h­íng XHCN. 4.2.Vai trß qu¶n lý cña nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng XHCN: Tr­íc ®©y do sai lÇm vÒ nhËn thøc, ta g¾n kinh tÕ thÞ tr­êng víi CNTB lµ ®èi lËp víi kÕ ho¹ch ho¸ vµ ¸p dông m¸y mãc m« h×nh qu¶n lý kinh tÕ tËp trung, bá qua con ®­êng s¶n xuÊt hµng ho¸ vµ duy tr× kh¸ dµi kiÓu s¶n xuÊt tù cung tù cÊp. ViÖc trao ®æi hµng ho¸ bÞ h¹n chÕ trong ph¹m vi quèc gia vµ gi÷a c¸c n­íc XHCN víi nhau dÉn ®Õn khñng ho¶ng kinh tÕ. §ã chÝnh lµ lý do v× sao ta cÇn ph¶i ®æi míi vµ kÕt qu¶ ban ®Çu cña sù ®æi míi kh¼ng ®Þnh sù s¸ng t¹o cña toµn d©n ta vµ t­ duy cña §¶ng. CNXH lµ ­íc m¬ cña d©n ta tõ l©u vµ lµ ý t­ëng cña §¶ng, nã bao trïm trong cÊu tróc vÒ chÝnh trÞ – kinh tÕ – x· héi, kh«ng ®Ó t¸ch b¹ch nh÷ng ®Æc tr­ng cña nã trong hÖ thèng môc tiªu, c¬ cÊu vµ c¬ chÕ kinh tÕ mµ chóng ta h­íng tíi: ®ã lµ d©n giµu, n­íc m¹nh x· héi c«ng b»ng, v¨n minh vµ d©n chñ. Giai ®o¹n hiÖn nay ë n­íc ta võa ph¶i cã tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ võa ph¶i gi¶i quyÕt chèng nghÌo nµn vµ thÊt nghiÖp. Do ®ã c¸c nh©n tè x· héi ph¶i th­êng xuyªn gi¶i quyÕt ®i liÒn víi c¸c nh©n tè kinh tÕ ®Ó ®¶m b¶o tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ. Ph¸t triÓn kinh tÕ lµ nguån gèc cña cho sù ph¸t triÓn x· héi vµ ng­îc l¹i, ph¸t triÓn x· héi chÝnh lµ ®éng lùc cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ. Nhµ n­íc cÇn ®IÒu chØnh c¸c h×nh thøc së h÷u vµ c¸ch ph©n phèi sÏ t¹o ra mét c¬ chÕ kinh tÕ míi trong nÒn kinh tÕ n­íc ta. §ång thêi ph¶i ®Çu t­ ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp cïng c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ®Ó hç trî, gi¶I quyÕt viÖc lµm gãp phÇn gi¶i quyÕt viÖc lµm vµ lµm ph¸t triÓn kinh tÕ. HTX ph¶i ®­îc ph¸t triÓn trªn nguyªn t¾c tù nguyÖn, céng ®ång d­íi d¹ng cæ phÇn vµ liªn doanh…, kinh tÕ t­ nh©n ®­îc ph¸t triÓn b×nh ®¼ng vµ cã thÓ ®an xen vµo c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c. Qu¸ tr×nh vËn nÒn kinh tÕ ë n­íc ta sÏ t¹o mét c¬ cÊu kinh tÕ míi, c¬ cÊu ®ã cã mét phÇn do tù ®IÒu chØnh vµ mét phÇn do Nhµ N­íc ®IÒu tiÕt ®Ó cã sù æn ®Þnh vµ c©n b»ng míi. §Æc tÝnh cña c¬ cÊu kinh tÕ nµy lµ nã ph¶i thÓ hiÖn ®­îc tÝnh x· héi ho¸ ngµy cµng cao, tÝnh céng ®ång trong s¶n xuÊt, kinh doanh ngµy cµng më réng, quy m« c¸c lo¹i vµ c«ng tr×nh c«ng céng ngµy cµng lín vµ ®­îc sö dông cã hiÖu qu¶ g¾n chÆt víi tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ. Nhµ N­íc víi chøc n¨ng cña m×nh sÏ gãp phÇn tÝch cùc t¹o lËp, nu«i d­ìng vµ qu¶n lý nÒn kinh tÕ lµ ®Æc tr­ng quan träng trong c¬ chÕ thÞ kinh tÕ tr­êng ë n­íc ta, ®¶m b¶o c«ng b»ng, æn ®Þnh vµ t¨ng tr­ëng. C¬ chÕ thÞ tr­êng cã kh¶ n¨ng tù ®iÒu chØnh nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn nh­ng nã cã nh÷ng khuyÕt tËt lµ sù ph©n biÖt giµu nghÌo, m«i tr­êng vµ phóc lîi x· héi. Bëi vËy cÇn cã sù can thiÖp cña nhµ n­íc ®Ó kinh tÕ ph¸t triÓn theo ®óng h­íng cña nã. Nhµ n­íc ta ®­îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn do qu¸ tr×nh ®Êu tranh c¸ch m¹ng cña nh©n d©n ta, nhµ n­íc ®ã ph¶i m­u cÇu h¹nh phóc cho d©n téc. Bëi vËy nã ph¶i ®ãng vai trß bµ ®ì gióp cho thÞ tr­êng ph¸t triÓn ®óng h­íng b»ng hÖ thèng ph¸p luËt b¶o vÖ quyÒn tù do, d©n chñ,sù c«ng b»ng x· héi. Chóng ta ®i vµo nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã nhiÒu thö th¸ch nh­ng còng cã nh÷ng thuËn lîi vµ c¬ héi tèt. HiÖn t¹i sù c¸ch biÖt trong nÒn kinh tÕ n­íc ta gi÷a c¸c tÇng líp d©n c­ lµ kh«ng qu¸ lín, kho¶ng ch¸ch gi÷a giµu vµ nghÌo lµ kh«ng qu¸ xa. CÇn khuyÕn khÝch mäi ng­êi lµm giµu mét c¸ch ch©n chÝnh, cÊm sù phi ®¹o ®øc ¶nh h­ëng ®Õn ®êi sèng cña toµn x· héi. Qu¸ tr×nh chuyÓn nÒn kinh tÕ ta vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ N­íc theo ®Þnh h­íng XHCN lµ kÕt qu¶ lao ®éng trÝ tuÖ do quÇn chóng nh©n d©n s¸ng t¹o d­íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng ta. Con ®­êng ®I lªn cßn ph¶i tr¶i qua nhiÒu thö th¸ch vµ cam go nh­ng ®oµn kÕt trong céng ®ång ®©n téc sÏ t¹o ra sù ph¸t triÓn vµ æn ®Þnh vÒ mäi mÆt. §ã lµ nh©n tè ®Ó ph¸t triÓn bÒn v÷ng ®Êt n­íc nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. C. kÕt luËn: ViÖt Nam hiÖn nay trong giai ®o¹n qu¸ ®é lªn CNXH ®ã lµ mét thêi kú phøc t¹p vµ ®Çy biÕn ®éng, mét thêi kú x©y dùng c¬ së vËt chÊt h¹ tÇng cho CNXH ®Ó hoµn thµnh c¸ch m¹ng d©n d©n chñ. Víi ®iÓm xuÊt ph¸t thÊp, ®iÒu kiÖn kinh tÕ khã kh¨n vµ cã nhiÒu trë ng¹i. Muèn ph¸t triÓn kinh tÕ bÒn v÷ng ta thùc hiÖn chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi lµ mét tÊt yÕu vµ cÇn thiÕt. §Ó tiÕp tôc thùc hiÖn ta cÇn cã ®Þnh h­íng cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn, nhÊt lµ nÒn KTTT buéc nã ph¶i ®i theo con ®­êng mµ chóng ta lùa chän ®ã lµ x©y dùng CNXH. ChÝnh v× vËy chÝnh s¸ch ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù ®Þnh h­íng XHCN lµ mét yªu cÇu cÊp thiÕt vµ hîp lý cña quy luËt ph¸t triÓn, nã thÓ hiÖn t­ t­ëng tiÕn bé, s¸ng suèt cña §¶ng. Trong khi thùc hiÖn tõng b­íc sù chuyÓn ®æi nµy chóng ta ph¶i gi÷ v÷ng ®Þnh h­íng XHCN, ®øng ngang tÇm víi môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ. Muèn vËy cÇn ph¶i ngµy cµng hoµn chØnh bé m¸y Nhµ N­íc, hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt, ®¶m b¶o ®­a n­íc ta ®i theo con ®­êng XHCN nh­ ®· chän. d.Tµi liÖu tham kh¶o • Gi¸o tr×nh Kinh tÕ chÝnh trÞ M¸c - Lªnin _ Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o. • Gi¸o tr×nh Kinh tÕ chÝnh trÞ M¸c - Lªnin _ NXB ChÝnh trÞ quèc gia 2002. • Gi¸o tr×nh Kinh tÕ chÝnh trÞ häc M¸c - Lªnin_ NXB ChÝnh trÞ quèc gia 1999. • V¨n kiÖn §¹i héi §¶ng VI, VII, VIII, IX. • Kinh tÕ häc _ Sammuelson. • C¸c M¸c: T­ b¶n quyÓn I phÇn I; quyÓn III tËp 2 _ NXB Sù thËt 1963 • C¸c M¸c: Phª ph¸n c­¬ng lÜnh G«ta _ NXB Sù thËt 1983 • Mét sè vÊn ®Ò lý luËn kinh tÕ chÝnh trÞ vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ViÖt Nam _ NXB ChÝnh trÞ quèc gia 1997. • Kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa _ NXB Thèng kª 1995 Khoa häc c«ng nghÖ vµ kinh tÕ thÞ tr­êng ë ViÖt Nam ( Phan Thanh Phè - Nhµ xuÊt b¶n khoa häc _ kü thuËt). Mai H÷u Thùc: VÒ ®Æc tr­ng cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ë ViÖt Nam- T¹p chÝ cénh s¶n sè 4 th¸ng 2/ 2000 TrÇn Xu©n Tr­êng : §Þnh h­íng XHCN - mét sè vÊn ®Ò lý luËn cÊp b¸ch- Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh TrÞ Quèc Gia Hµ Néi 1996. T¹p chÝ kinh tÕ vµ ph¸t triÓn sè 11,13 n¨m 1996. môc lôc A. Lêi nãi ®Çu 1 B. Néi dung 2 I. Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng 2 1. Kh¸i niÖm kinh tÕ thÞ tr­êng 2 2. C¸c quy luËt h×nh thµnh, ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng 2 2.1. VÊn ®Ò ph©n c«ng lao ®éng x· héi 2 2.2. Qu¸ tr×nh tù do ho¸ kinh tÕ qua ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc së h÷u 5 2.3. Ph¸t triÓn khoa häc - kü thuËt c«ng nghÖ 6 3. C¸c b­íc ph¸t triÓn cña kinh tÕ thÞ tr­êng 8 3.1. Tõ nÒn kinh tÕ tù nhiªn chuyÓn sang nÒn kinh tÕ hµng ho¸ gi¶n ®¬n 8 3.2. Tõ nÒn kinh tÕ hµng ho¸ gi¶n ®¬n chuyÓn sang nÒn kinh tÕ tù do cæ ®iÓn 9 3.3 Tõ nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng tù do chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hçn hîp 11 4. C¸c nh©n tè cña c¬ chÕ thÞ tr­êng 11 4.1. Cung - cÇu hµng ho¸ 12 4.2. Gi¸ c¶ 12 4.3. C¹nh tranh 13 4.4. TiÒn tÖ 13 4.5. Lîi nhuËn 14 5. C¸c quy luËt cña kinh tÕ thÞ tr­êng 14 5.1. Quy luËt gi¸ trÞ 14 5.2. Quy luËt cung cÇu 15 5.3. Quy luËt canh tranh 16 5.4. Quy luËt l­u th«ng tiÒn tÖ 16 II. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ë ViÖt Nam 17 1. TÝnh tÊt yÕu cña sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng XHCN ë n­íc ta 17 2. C¸c giai ®o¹n h×nh thµnh ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng XHCN ë ViÖt Nam 18 3. Nh÷ng ®Æc tr­ng cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ë n­íc ta 20 3.1. §Æc tr­ng vÒ ®Þnh h­íng môc tiªu cña nÒn kinh tÕ 20 3.2. §Æc tr­ng vÒ thÓ chÕ kinh tÕ 31 3.3. §Æc tr­ng vÒ c¬ chÕ qu¶n lý 21 3.4. §Æc tr­ng vÒ quan hÖ ph©n phèi 22 3.5. §Æc tr­ng vÒ vai trß qu¶n lý cña Nhµ n­íc 22 4. Mét sè gi¶i ph¸p ®Ó tiÕp tôc gi÷ v÷ng ®Þnh h­íng XHCN trong ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng cña n­íc ta trong giai ®o¹n tíi 23 4.1. C¸c biÖn ph¸p ®¶m b¶o ®Þnh h­íng XHCN trong ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng 23 4.2. Vai trß qu¶n lý cña nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng XHCN 24 KÕt luËn Tµi liÖu tham kh¶o

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • doc050. Kinh te thi truong dinh huong XHCN tai Viet Nam.Doc
  • rarfont.rar
Luận văn liên quan